Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

that+thou/el

  • 1 be that thou know'st thou art

    Общая лексика: будь самим собой

    Универсальный англо-русский словарь > be that thou know'st thou art

  • 2 quod facis, fac citius (Latin for that thou doest, do quickly. Jn:13:27)

    Религия: что делаешь, делай скорее

    Универсальный англо-русский словарь > quod facis, fac citius (Latin for that thou doest, do quickly. Jn:13:27)

  • 3 that

    1. [ðæt (полная форма); ðət,ðt (редуцированные формы)] pron (pl those)
    1. 1) это

    what is that? - что это такое?

    who is that? - кто это?

    is that you, John?, разг. that you, John? - это ты, Джон?

    are those your children? - это ваши дети?

    is that all the luggage you are taking? - это весь ваш багаж?

    those are my orders - таковы /вот/ мои распоряжения

    2) это, этого и т. д.; вот что

    that's just like her - это так на неё похоже, в этом она вся

    that is what he told me - вот что он мне сказал; это то, что он мне сказал

    they all think that - они все так /это/ думают

    have things come to that? - неужели до этого дошло?

    and so that is settled - итак, это решено

    that's where he lives - вот где он живёт, он живёт здесь

    3) эмоц.-усил. разг. вот

    good stuff that! - вот это правильно /здорово/!; ≅ вот это да!, вот это я понимаю!

    this is new and that is old - это новое, а то старое

    2. употр. вместо другого слова или словосочетания, упомянутых выше, во избежание повторения

    the climate there is like that of France - климат там похож на климат Франции

    her eyes were those of a frightened child - у неё были глаза испуганного ребёнка

    a house like that is described here - дом, подобный этому, описан здесь

    I have only two pairs of shoes and those are old - у меня только две пары ботинок, да и те поношенные

    they must be very curious creatures. - They are that - это, должно быть, очень странные создания. - Так оно и есть

    it was necessary to act and that promptly - нужно было действовать и (действовать) быстро

    they are fine chaps. - They are that [That they are not] - славные это ребята. - Да, правда /действительно/ [Вот уж нет]

    he studied Greek and Latin when he was young, and that at Oxford - он учил греческий и латынь, когда он был молодым, и учил их он в Оксфорде

    will you help me? - That I will! - ты мне поможешь? - Всенепременно! /А как же!/

    those that I saw - те, кого я видел

    Fine Art is that in which the hand, the head, and the heart go together - искусство - это такая область, где руки, мысли и душа едины

    there was that in her which commanded respect - в ней было нечто такое, что вызывало невольное уважение

    those who wish to go may do so - кто хочет, может уйти

    2) эллипт. тот который

    work and play are both necessary to health; this gives us rest and that gives us energy - и труд и развлечение необходимы для здоровья - одно /первое/ развивает энергию, другое /последнее/ даёт отдых

    Б rel
    1. 1) который, которая, которые (обыкн. следует непосредственно за определяемым словом; часто может быть опущено)

    this is about all that he has to say - это в основном всё, что он может сказать

    the letter that came yesterday - то письмо, которое пришло вчера

    this is the house that Jack built - вот дом, который построил Джек

    the man (that) you were looking for has come - (тот) человек, которого вы искали, пришёл

    during the years (that) he had spent abroad - в течение (тех) лет, что он провёл за границей

    the envelope (that) I put it in - (тот) конверт, в который я это положил

    the man (that) we are speaking about - (тот) человек, о котором мы говорим

    this is he that brought the news - книжн. вот тот, кто принёс это известие

    2) в сочетании со словами, обозначающими время когда

    the night (that) we went to the theatre - в тот вечер, когда мы ходили в театр

    it was the year that we went to England - это случилось в тот год /это был тот год/, когда мы поехали в Англию

    3) поэт., уст. то что, всё что, тот кто, всякий кто ( определяемое слово подразумевается)

    I earn that I eat, get that I wear - я сам зарабатываю то, что я ем и что ношу, я сам добываю себе пищу и одежду

    2. 1) во вводных предложениях как ни, хоть и

    wicked man that he was he would not consent to it - как ни был он низок /хоть и дурной человек он был/, он не соглашался на это

    wretch that I am! - о я несчастный!, несчастный я!

    fool that he is! - ну и дурак же он!, дурак он несчастный!

    В в грам. знач. прил.
    1. 1) этот, эта, это; тот, та, то

    everybody is agreed on that point - по тому /этому/ вопросу разногласий нет

    since that time [moment, day, year] - с того /с этого/ времени [момента, дня, года]

    who are those people? - кто эти люди?

    I only saw him that once - я его только один раз /тогда/ и видел

    that man will get on! - этот человек своего добьётся!

    2) в противопоставлении this тот, та, то

    this book is interesting and that one is not - эта книга интересна(я), а та нет

    3) в сочетании с here, there прост. вон
    2. эмоц.-усил. разг.

    when you will have done thumping that piano? - когда ты кончишь барабанить на этом (твоём) рояле?

    he has that confidence in his theory - он непоколебимо уверен в правильности своей теории

    what is it about that Mrs. Bellew? I never liked her - что там с этой миссис Белью? Она никогда мне не нравилась

    that fool of a porter! - этот дурак носильщик!

    how is that leg of yours? - ну, как ваша нога?

    2) (вм. those) прост. эти
    3. уст. такой, в такой степени

    he blushed to that degree that I felt ill at ease - он так /до такой степени/ покраснел, что мне стало неловко

    Г в грам. знач. нареч.
    1) разг. так, до такой степени

    he was that angry he couldn't say a word - он был до того рассержен, что слова не мог вымолвить

    2) диал., амер. столько, так

    he talks that much! - он столько говорит!

    he was that tall! - он был такого огромного роста /такой высокий/!

    Д в грам. знач. определённого артикля
    1. тот, та, то; этот, эта, это

    he lives in that house across the street - он живёт в (том) доме через дорогу

    what was that noise? - что это был за шум?

    2. в коррелятивных местоимённых сочетаниях тот (который), та (которая), то (которое)

    that part which concerns us - (та) часть, которая нас касается

    that man we are speaking of has come - (тот) человек, о котором мы говорим, уже здесь /уже пришёл/

    (and) that's that - а) так-то вот; такие-то дела; ничего не поделаешь; так вот, значит; б) дело с концом; на этом точка

    all that - всё это, всё такое

    and all that - и всё (такое) прочее; и так далее

    after that - после того, что; после того, как

    at that - а) после этого; затем; б) амер. при всём при том; к тому же; сверх того; it is only a snapshot and a poor one at that - это всего лишь любительский снимок, да ещё и плохой к тому же; в) на этом; and usually I leave it at that - и на этом я обычно прекращаю разговор

    by that - а) к тому времени; б) (под) этим

    what do you mean by that? - что вы этим хотите сказать?, что вы подразумеваете под этим?

    upon /with/ that - а) когда; как (только); после этого, б) при этом; в) с этими словами; with that she took out her handkerchief - с этими словами она вынула носовой платок

    that's it - это как раз то, что нам надо; вот именно, правильно

    that's right! - правильно!

    that's more like it - это другой разговор, это другое дело

    that's that - всё, решено

    well that's that; at least I know where I am going - ну что ж, решено; по крайней мере, я знаю, куда еду

    that'll do - довольно, хватит; этого будет достаточно

    that's done it - это решило дело; это переполнило чашу

    that's a good boy!, that's a dear! - вот и хорошо!, правильно!, молодец!, умник!

    like that - так; таким /подобным/ образом

    why are you crying like that? - чего ты так плачешь?

    o that!, would that! - о если бы!, хотелось бы мне, чтобы

    come out of that! - сл. убирайся!, выметайся!

    take that! - на, получай!, вот тебе! ( при ударе)

    this and that см. this

    2. [ðæt (полная форма); ðət (редуцированная форма)]cj
    1. вводит сказуемые, дополнительные и аппозитивные придаточные предложения (то) что

    that they were brothers was clear - то, что они братья, было ясно

    it seems that you have forgotten me - вы, кажется, забыли меня

    I know [say] that it is unjust - я знаю [говорю], что это несправедливо

    I fear that I cannot come - боюсь, что не смогу прийти

    he made it clear that he did not agree - он дал понять, что не согласен

    there is no doubt that we were wrong from the start - несомненно, мы были не правы с самого начала

    the fact that I am here - тот факт, что я здесь

    the thought that he would be late oppressed him - мысль, что он опоздает, угнетала его

    2. вводит придаточные дополнительные предложения и сказуемые с причинным оттенком значения что, так как; потому что

    I'm sorry that this has happened - мне очень жаль, что так случилось

    if I complain it is that I want you to do better in future - если я и жалуюсь, то потому, что хочу, чтобы вы поступали лучше в будущем

    3. вводит придаточные цели ( часто so that, in order that) так (чтобы)

    let's finish now (so) that we can rest tomorrow - давайте закончим сейчас, (так) чтобы завтра можно было отдохнуть

    come nearer that I may see you - подойдите поближе, чтобы я мог увидеть вас

    put it there so that it won't be forgotten - положи это туда, чтобы не забыть

    they kept quiet so that he might sleep - они сидели тихо, чтобы дать ему поспать

    study that you may learn - ≅ учись, а то знать ничего не будешь

    I am so tired that I can hardly stand - я так устал, что еле стою

    the light was so bright that it hurt our eyes - свет был такой яркий, что было больно смотреть

    2) основания (обыкн. после вопросительного или отрицательного главного предложения) что

    who is he that everybody supports him? - кто он такой, что все поддерживают его?

    you have well done that you have come - вы хорошо сделали, что пришли

    4) необходимого следствия или сопровождения (обыкн. после отрицательного главного предложения) (без того) чтобы

    never a month goes by that he does not write to us - не проходит и месяца, чтобы он не написал нам

    I can't speak but that you try to interrupt me - как только я начинаю говорить, вы перебиваете меня

    it was because he didn't work that he failed - он потерпел неудачу, потому что не работал

    6. вводит восклицательные предложения, выражающие удивление, негодование, сильное желание и т. п. чтобы, что

    that he should behave like that! - чтобы он себя так вёл!

    oh that I might see you once more! - о если бы я мог ещё раз увидеть вас!

    to think that I knew nothing about it! - подумать только, (что) я ничего об этом не знал!

    that I should live to see such things! - дожил, нечего сказать!

    that one so fair should be so false! - такая красивая, и такая лгунья!

    7. уст. вводит придаточное предложение, параллельное предшествующему придаточному, употреблённому с другим союзом; переводится как союз первого придаточного

    although the rear was attacked and that fifty men were captured - несмотря на то, что нападение было произведено с тыла и несмотря на то, что пятьдесят солдат были захвачены в плен

    8. уст. следует за рядом союзов, не изменяя их значения:

    because that - так как, потому что

    not that - а) не то чтобы; б) насколько; wonder what happened, not that I care - ≅ хоть мне и всё равно, а всё-таки интересно, что там случилось; not that it matters, but the letter has not been sent yet - я не хочу сказать, что это так уж важно, но письмо всё ещё не отправлено

    in that - тем что; поскольку; так как

    some of his books have become classics in that they are read by most students interested in anthropology - некоторые из его книг стали классическими, их читают почти все студенты, интересующиеся антропологией

    but that - а) если бы не; I would have gone with you but that I am so busy - я бы пошёл с вами, если бы я не был так занят; б) чтобы не; he is not such a fool but that he can see it - он не так глуп, чтобы не видеть этого; в) после отрицательных предложений что; I don't deny [doubt] but that he is right - я не отрицаю [сомневаюсь], что он прав; г) не то чтобы; not but that he believed it himself - не то чтобы он верил этому сам

    except that - кроме того, что; не считая того, что

    it is right except that the accents are omitted - это правильно, если не считать того, что пропущены ударения

    save that - уст. = except that [см. except II 2]

    notwithstanding that - уст. хотя, несмотря на то, что

    НБАРС > that

  • 4 that

    1. adj
    цей, ця, це; той, та, те

    this book is interesting and that one is not — ця книжка цікава, а та — ні

    how is that leg of yours? — ну, як ваша нога?

    2. adv розм.
    так, до такої міри

    he was that angry he couldn't say a word — він був такий сердитий, що не міг вимовити й слова

    3. pron (pl those)
    1) це
    2) ось що
    3) те

    this is new and that is old — це нове, а те старе

    4) який, яка, які

    the letter that came yesterday — той лист, який прийшов учора

    the man that we are speaking about — це та людина, про яку ми говоримо

    5) коли

    the night that we went to the theatre — в той вечір, коли ми ходили до театру

    6) він, вона; той, та
    4. conj
    що; щоб; так, щоб

    that they were sisters was clear — те, що вони сестри, було ясно

    I'm sorry that this has happened — мені шкода, що так сталося

    come nearer that I may see you — підійдіть ближче, щоб я міг побачити вас

    oh that I might see you once more! — о, коли б я міг ще раз побачити вас!

    but thatколи б (якби, якщо б) не

    I would have gone with you but that I am so busy — я б пішов з вами, якби я не був такий зайнятий

    in that — оскільки, бо

    by that — тим самим, цим

    that's thatрозм. нічого не вдієш; ось так

    that'Н do — досить, достатньо

    that won't do — так справа не піде; так не годиться

    now that — тепер, коли

    notwithstanding that — незважаючи на те, що

    * * *
    I
    pron (pl those) А dem
    1) це

    what is that — є що це таке?; that you, John? це ти, Джон?; are those your children є це ваші дітиє; це, цього е т. д.; от що

    that's just like her — це так на неї схоже, у цьому вона вся

    have things come to that — є невже до цього дійшло?; and so that is settled отже, це вирішено; эмоц.- підсил. ось, от

    good stuff that! — от це правильно /здброво/!; = от це я розумію!; у протиставленні this те

    this is new and that is old — це нове, а те старе

    2) викор. замість іншого слова або словосполучення, згаданих вище, щоб уникнути повторення заміняє групу іменника

    I have only two pairs of shoes and those are old — у мене тільки дві пари черевик, та е ті поношені; заміняє групу дієслова, эмоц.- підсил.

    they must be very curious creatures.- They are that — це, мабуть, дуже дивні створіння. - Так воно, є

    Fine art is that in which the hand, the head, and the heart go together — мистецтво - це така область, де руки, думки е душа єдині

    those who wish to go may do so — хто хоче, може піти; эліпт. той який

    work and play are both necessary to health. this gives us rest and that gives us energy, — праця е розвага необхідні для здоров'я - одне /перше/ розвиває енергію, інше /останнє/ дає відпочинок Б rel

    5) який, яка, які (звичн. йде безпосередньо за обумовленим словом; часто може бути опущене)

    this is about all that he has to say — це в основному все, що він може сказати

    the letter that came yesterday — той лист, що прийшов вчора

    the man (that) you were looking for has come — (т людина, яку ви шукали, прийшла)

    during the years (that) he had spent abroad — протягом ( тих) років, що він провів за кордоном

    the envelope (that) I put it in — ( той) конверт, у який я це поклав

    this is he that brought the news — от той, хто приніс цю звістку; у сполученні зі словами, що позначають час коли

    the night (that) we went to the theatre — у той вечір, коли ми ходили в театр; пoeт.; icт. те що, всі що, той хто, усякий хто ( обумовлене слово мається на увазі)

    6) у ввідних реченнях як не, хоч е

    wicked man that he was he would not consent to it — хоч, дурний він був, він не погоджувався на це; в окличних реченнях

    wretch that I am! — о я нещасний!, нещасний я!

    fool that he is! — ну е дурень же він!, дурень він нещасний! В пpикм.

    7) цей, ця, це; той, та, те

    since that time [moment, day, year] — з того /із цього/ часу [моменту, дня, року]

    that man will get on! — ця людина свого доможеться!; у протиставлення this той, та, те

    that here chair and that there table — ось цей стілець, он той стіл

    8) эмоц.- підсил. часто в сполученні із власним ім'ям цей, ця, це

    how is that leg of yours — є ну, як ваша ногає

    I don't like that house of hersне подобається мені ( цей) її будинок; (зам. those) ці

    9) icт. такий, настільки, так

    he blushed to that degree that I felt ill at ease — він так /настільки / почервонів, що мені стало ніяково Г пpиcл. так, настільки

    I can't walk that far — я не можу йти так далеко; дiaл., aмep. стільки, так

    he is that sleepyвін такий сонний Д визначеного артикля

    10) той, та, те; цей, ця, це

    that part which concerns us — (т частина, що нас стосується)

    (and) that 's that — так-то от; такі-то справи; нічого не поробиш; отож, значить; на цьому крапка

    and all that, — все ( таке) інше;, так далі

    after that — після того, що; після того, як

    at that — після цього; потім; aмep. при всьому при тому; до того ж; поверх того на цьому

    and usually I leave it at that, — на атом я звичайно припиняю розмову

    by that — на той час; ( під) цим

    upon /with/that — коли; як ( тільки); після цього; при цьому; з цими словами

    that's a good boy!, that's a dear! — от, добре, правильно!, молодець!, розумник!

    like that — так; таким /подібним/ чином

    come out of that!cл. забирайся!, вимітайся!

    take that! — на, тримай!, от тобі! ( при ударі)

    this and thatдив. this

    II
    cj
    1) вводить присудкові, додаткові е аппозитивні придаткові речення (те) що

    that they were brothers was clear — те, що вони брати, було ясно

    the thought that he would be late oppressed him — думка, що він спізниться, гнітила його

    2) вводить придаткові додаткові реченяя е присудки із причинним відтінком значення що, тому що; тому що

    I'm sorry that this has happened — мені дуже шкода, що так трапилося

    3) вводить придаткову мету (часто so that, in order that) так ( щоб)

    let's finish now (so) that we can rest tomorrow — давайте закінчимо зараз, ( так) щоб завтра можна було відпочити

    they kept quiet so that he might sleep — вони сиділи тихо, щоб дати йому поспати

    4) вводить підрядне результату (звичн. з so, such y головному реченні) що

    I am so tired that I can hardly stand — я так стомився, що ледве стою; причини (звичн. після питального або заперечувального головного речення) що

    who is he- everybody supports him — є хто він такий, що всі підтримують йогоє; з'ясувальні що

    you have well done that you have come — ви добре зробили, що прийшли; необхідного наслідку або супроводу (звичн. після заперечувального головного речення) (без того) щоб

    never a month goes by that he does not write to us — не проходить, місяця, щоб він не написав нам

    6) вводить окличні речення, що виражають подив, обурення, сильне бажання щоб, що

    that one so fair should be so false! — така гарна, така брехуха!

    7) icт. вводить підрядне речення, паралельне попередньому підрядному, вжитому з іншим союзом; перекладається як союз першого підрядного

    although the rear was attacked and that fifty men were captured — незважаючи на те, що атака був проведена з тилу е незважаючи на те, що п'ятдесят солдатів були захоплені в полон

    8) icт. йде за рядом союзів, не змінюючи їхнього значення

    because that — тому що, тому що

    not that — не те щоб; наскільки

    not that it matters, but the letter has not been sent yet — я не хочу сказати, що це так вже, важливо, але лист усе ще не відправлений

    in that — тим що; оскільки; тому що

    some of his books have become classics in that they are read by most students interested in anthropology — деякі з його книг стали класичними, їх читають майже всі студенти, що цікавляться антропологією

    I would have gone with you but that I am so busy — я б пішов з вами, якби я не був так зайнятий; щоб не

    he is not such a fool but-that he can see it — він не так дурний, щоб не бачити цього; після негативних речень що

    I don't deny [doubt]bat that he is right — я не заперечую [сумніваюся], що він правий; не те щоб

    except that — крім того, що; не вважаючи того, що

    save thaticт. = except that [див. except 2]

    notwithstanding thaticт. хоча, незважаючи на те, що

    English-Ukrainian dictionary > that

  • 5 that

    I
    pron (pl those) А dem
    1) це

    what is that — є що це таке?; that you, John? це ти, Джон?; are those your children є це ваші дітиє; це, цього е т. д.; от що

    that's just like her — це так на неї схоже, у цьому вона вся

    have things come to that — є невже до цього дійшло?; and so that is settled отже, це вирішено; эмоц.- підсил. ось, от

    good stuff that! — от це правильно /здброво/!; = от це я розумію!; у протиставленні this те

    this is new and that is old — це нове, а те старе

    2) викор. замість іншого слова або словосполучення, згаданих вище, щоб уникнути повторення заміняє групу іменника

    I have only two pairs of shoes and those are old — у мене тільки дві пари черевик, та е ті поношені; заміняє групу дієслова, эмоц.- підсил.

    they must be very curious creatures.- They are that — це, мабуть, дуже дивні створіння. - Так воно, є

    Fine art is that in which the hand, the head, and the heart go together — мистецтво - це така область, де руки, думки е душа єдині

    those who wish to go may do so — хто хоче, може піти; эліпт. той який

    work and play are both necessary to health. this gives us rest and that gives us energy, — праця е розвага необхідні для здоров'я - одне /перше/ розвиває енергію, інше /останнє/ дає відпочинок Б rel

    5) який, яка, які (звичн. йде безпосередньо за обумовленим словом; часто може бути опущене)

    this is about all that he has to say — це в основному все, що він може сказати

    the letter that came yesterday — той лист, що прийшов вчора

    the man (that) you were looking for has come — (т людина, яку ви шукали, прийшла)

    during the years (that) he had spent abroad — протягом ( тих) років, що він провів за кордоном

    the envelope (that) I put it in — ( той) конверт, у який я це поклав

    this is he that brought the news — от той, хто приніс цю звістку; у сполученні зі словами, що позначають час коли

    the night (that) we went to the theatre — у той вечір, коли ми ходили в театр; пoeт.; icт. те що, всі що, той хто, усякий хто ( обумовлене слово мається на увазі)

    6) у ввідних реченнях як не, хоч е

    wicked man that he was he would not consent to it — хоч, дурний він був, він не погоджувався на це; в окличних реченнях

    wretch that I am! — о я нещасний!, нещасний я!

    fool that he is! — ну е дурень же він!, дурень він нещасний! В пpикм.

    7) цей, ця, це; той, та, те

    since that time [moment, day, year] — з того /із цього/ часу [моменту, дня, року]

    that man will get on! — ця людина свого доможеться!; у протиставлення this той, та, те

    that here chair and that there table — ось цей стілець, он той стіл

    8) эмоц.- підсил. часто в сполученні із власним ім'ям цей, ця, це

    how is that leg of yours — є ну, як ваша ногає

    I don't like that house of hersне подобається мені ( цей) її будинок; (зам. those) ці

    9) icт. такий, настільки, так

    he blushed to that degree that I felt ill at ease — він так /настільки / почервонів, що мені стало ніяково Г пpиcл. так, настільки

    I can't walk that far — я не можу йти так далеко; дiaл., aмep. стільки, так

    he is that sleepyвін такий сонний Д визначеного артикля

    10) той, та, те; цей, ця, це

    that part which concerns us — (т частина, що нас стосується)

    (and) that 's that — так-то от; такі-то справи; нічого не поробиш; отож, значить; на цьому крапка

    and all that, — все ( таке) інше;, так далі

    after that — після того, що; після того, як

    at that — після цього; потім; aмep. при всьому при тому; до того ж; поверх того на цьому

    and usually I leave it at that, — на атом я звичайно припиняю розмову

    by that — на той час; ( під) цим

    upon /with/that — коли; як ( тільки); після цього; при цьому; з цими словами

    that's a good boy!, that's a dear! — от, добре, правильно!, молодець!, розумник!

    like that — так; таким /подібним/ чином

    come out of that!cл. забирайся!, вимітайся!

    take that! — на, тримай!, от тобі! ( при ударі)

    this and thatдив. this

    II
    cj
    1) вводить присудкові, додаткові е аппозитивні придаткові речення (те) що

    that they were brothers was clear — те, що вони брати, було ясно

    the thought that he would be late oppressed him — думка, що він спізниться, гнітила його

    2) вводить придаткові додаткові реченяя е присудки із причинним відтінком значення що, тому що; тому що

    I'm sorry that this has happened — мені дуже шкода, що так трапилося

    3) вводить придаткову мету (часто so that, in order that) так ( щоб)

    let's finish now (so) that we can rest tomorrow — давайте закінчимо зараз, ( так) щоб завтра можна було відпочити

    they kept quiet so that he might sleep — вони сиділи тихо, щоб дати йому поспати

    4) вводить підрядне результату (звичн. з so, such y головному реченні) що

    I am so tired that I can hardly stand — я так стомився, що ледве стою; причини (звичн. після питального або заперечувального головного речення) що

    who is he- everybody supports him — є хто він такий, що всі підтримують йогоє; з'ясувальні що

    you have well done that you have come — ви добре зробили, що прийшли; необхідного наслідку або супроводу (звичн. після заперечувального головного речення) (без того) щоб

    never a month goes by that he does not write to us — не проходить, місяця, щоб він не написав нам

    6) вводить окличні речення, що виражають подив, обурення, сильне бажання щоб, що

    that one so fair should be so false! — така гарна, така брехуха!

    7) icт. вводить підрядне речення, паралельне попередньому підрядному, вжитому з іншим союзом; перекладається як союз першого підрядного

    although the rear was attacked and that fifty men were captured — незважаючи на те, що атака був проведена з тилу е незважаючи на те, що п'ятдесят солдатів були захоплені в полон

    8) icт. йде за рядом союзів, не змінюючи їхнього значення

    because that — тому що, тому що

    not that — не те щоб; наскільки

    not that it matters, but the letter has not been sent yet — я не хочу сказати, що це так вже, важливо, але лист усе ще не відправлений

    in that — тим що; оскільки; тому що

    some of his books have become classics in that they are read by most students interested in anthropology — деякі з його книг стали класичними, їх читають майже всі студенти, що цікавляться антропологією

    I would have gone with you but that I am so busy — я б пішов з вами, якби я не був так зайнятий; щоб не

    he is not such a fool but-that he can see it — він не так дурний, щоб не бачити цього; після негативних речень що

    I don't deny [doubt]bat that he is right — я не заперечую [сумніваюся], що він правий; не те щоб

    except that — крім того, що; не вважаючи того, що

    save thaticт. = except that [див. except 2]

    notwithstanding thaticт. хоча, незважаючи на те, що

    English-Ukrainian dictionary > that

  • 6 THOU

    (singular 2nd person pronoun, distinct from plural “you” – the Quenya forms here discussed are not archaic like English “thou”, but simply express singular “you”). Quenya makes a distinction between a formal or polite “thou” and an intimate or familiar “thou”, the latter being reserved for use between close friends, family members, and lovers (VT49:51, 52). The formal pronoun normally appears as the ending -lyë or (if shortened) -l that is added to verbs, e.g. hiruvalyë “thou shalt find ” (Nam), caril or carilyë *“thou dost” or *“you (sg.) do” (VT49:16). The short form in -l may be the more usual, though the long form -lye- must be used if a second pronominal ending denoting the object of the verb is to be added (e.g. *cenuvalyes “thou shalt see it”, with the ending -s “it” appended). The ending -lyë may also be added to prepositions (aselyë “with thee”, VT43:29). The independent pronoun is lye, with a long vowel (lyé, VT49:51) when stressed. This pronoun can also appear in object position (English “thee”), e.g. nai Eru lye mánata, by Tolkien translated “God bless you” (VT49:39). Case endings may be added, e.g. allative lyenna *“upon thee” (VT49:40, 41). There is also elyë “thou, even thou” (Nam, RGEO:67) as an emphatic pronoun (Nam); apparently this can also receive case endings. Such independent pronouns may also be used in copula-less constructions, e.g. aistana elyë "blessed [art] thou" (VT43:30). – The intimate or familiar pronoun is similar in form, only with t instead of l. The pronominal ending is thus -tyë, as in carityë “thou dost, you (sg.) do” (VT49:16). It is uncertain whether -tyë has a short form -t (the existence of a short form is explicitly denied in VT49:51, but -t is listed in VT49:48). At one conceptual stage Tolkien mentioned such an ending that could be added to imperatives (hecat “get thee gone”, WJ:364), but he may have dropped it because it clashed with -t as a dual ending on verbs. The independent pronoun is tye, with a long vowel when stressed (tyé, VT49:51); presumably there also exists an emphatic pronoun *etyë (still unattested). Like lye, the pronoun tye may also appear in object position (ar inyë, yonya, tye-méla “and I too, my son, love thee”, LR:61); we must also assume that tye (and emphatic *etyë) can receive case endings. – Genitive forms, see THY.

    Quettaparma Quenyallo (English-Quenya) > THOU

  • 7 that

    ̘. ̈pron. ̆̈pl. thosẽ ̘ˑðæt
    1. мест.
    1) указ. тот, та, то (иногда этот и пр.) а) указывает на лицо, понятие, событие, предмет, действие, отдаленные по месту или времени б) противополагается this в) указывает на что-л. уже известное говорящему г) заменяет сущ. во избежание его повторения This wine is better than that. ≈ Это вино лучше того. The climate here is like that of France. ≈ Здешний климат похож на климат Франции.
    2) (полная форма) ;
    (редуцированные формы) относ. а) который, кто, тот который и т. п. б) часто равно in which, on which, at which, for which и т. д.by thatтем самым, этим like that ≈ таким образом that's thatничего не поделаешь;
    так-то вот that isто есть now thatтеперь, когда with thatвместе с тем
    2. нареч.
    1) так, до такой степени He was that angry he couldn't say a word. ≈ Он был до того рассержен, что слова не мог вымолвить. The hair was about that long. ≈ Волосы были примерно такой длины.
    2) очень, чрезвычайно, в высшей степени I did not take him that seriously. ≈ Я не воспринимала его всерьез. Syn: very
    2., extremely
    3. (полная форма) ;
    (редуцированная форма) союз что, чтобы (служит для введения придаточных предложений дополнительных, цели, следствия и др.) I know all that is necessary. ≈ Я знаю все, что нужно. She knew that he was there. ≈ Она знала, что он был там. это - what is *? что это такое? - who is *? кто это? - is * you, John?, (разговорное) * you, John? это ты, Джон? - are those your children? это ваши дети? - is * all the luggage you are taking? это весь ваш багаж? - those are my orders таковы мои распоряжения это, этого и т. д.;
    вот что - *'s not fair это несправедливо - *'s just like her это так на нее похоже, в этом она вся - * is what he told me вот что она мне сказал;
    это то, что он мне сказал - *'s how I happened to be here вот как я здесь очутился - they all think * они все так думают - have things come to *? неужели до этого дошло? - and so * is setteled итак, это решено - *'s where he lives вот где он живет, он живет здесь ( эмоционально-усилительно) (разговорное) вот - those are something like shoes вот это туфли - good stuff *! вот это правильно!;
    вот это да!, вот это я понимаю! в противопоставлении: - this то - this is new and * is old это новое, а то старое - I prefer these to those я предпочитаю эти тем употр. вместо другого слова или словосочетания, упомянутых выше, во избежание повторения: заменяет группу существительного - the climate there is like * of France климат там похож на климат Франции - her eyes were those of a frightened child у нее были глаза испуганного ребенка - a house like * is described here дом, подобный этому, описан здесь - I have only two pairs of shoes and those are old у меня только две пары ботинок, да и те поношенные заменяет группу глагола, эмоц. - усил. - they must be very curious creatures. - They are * это, должно быть, очень странные создания. - Так оно и есть - it was necessary to act and * promptly нужно было действовать и (действовать) быстро - they are fine chaps. - They are * славные это ребята. - Да, правда - he studied Greek and Latin when he was young, and * at Oxford он учил греческий и латынь, когда он был молодым, и учил их он в Оксфорде - will you help me? - T. I will! ты мне поможешь? - Всенепременно! в коррелятивных местоименных сочетаниях: тот (который) - those that I saw те, кого я видел - Fine Art is * in which the hand, the head, and the heart go together искусство - это такая область, где руки, мысли и душа едины - there was * in her which commanded respect в ней было нечто такое, что вызывало невольное уважение - those who wish to go may do so кто хочет, может уйти - one of those who were present один из присутствовавших (эллиптически) тот который - be * thou know'st thou art будь самим собой первое( из вышеупомянутых) - work and play are both necessary to health;
    this gives us rest and * gives us energy и труд и развлечение необходимы для здоровья - одно развивает энергию, другое дает отдых который, которая, которые ((обыкн.) следует непосредственно за определяемым словом;
    часто может быть опущено) - this is about all * he has to say это в основном все, что он может сказать - the letter * came yesterday то письмо, которое пришло вчера - this is the house * Jack built вот дом, который построил Джек - the man ( *) you were looking for has come (тот) человек, которого вы искали, пришел - during the years ( *) he had spent abroad в течение (тех) лет, что он провел за границей - the envelope ( *) I put it in (тот) конверт, в который я это положил - the man ( *) we are speaking about (тот) человек, о котором мы говорим - this is he * brought the news (книжное) вот тот, кто принес это известие в сочетании со словами, обозначающими время: когда - the night ( *) we went to the theatre в тот вечер, когда мы ходили в театр - it was the year * we went to England это случилось в тот год, когда мы поехали в Англию ( устаревшее) то что, все что, тот кто, всякий кто (определяемое слово подразумевается) - I earn * I eat, get * I wear я сам зарабатываю то, что я ем и что ношу, я сам добываю себе пищу и одежду - I am * I am я остаюсь самим собой во вводных предложениях: как ни, хоть и - wicked man * he was he would not consent to it как ни был он низок, он не соглашался на это в восклицательных предложениях: - wretch * I am! о я несчастный!, несчастный я! - fool * he is! ну и дурак же он!, дурак он несчастный! в грам. знач. прил.: этот, эта, это;
    тот, та, то - everybody is agreed on * point по тому вопросу разногласий нет - since * time с того времени - in those days в те времена - who are those people? кто эти люди? - I only saw him * once я его только один раз и видел - * man will get on! этот человек своего добьется! в противопоставлении this: тот, та, то - this book is interesting and * one is not эта книга интересна(я), а та нет в сочетании с here, there: (просторечие) вон - * here chair and * there table вот этот стул и вон тот стол( эмоционально-усилительно) (разговорное) часто в сочетании с собственным именем: этот, эта, это - when you will have done thumping * piano? когда ты кончишь барабанить на этом (твоем) рояле? - he has * confidence in his theory он непоколебимо уверен в правильности своей теории - what is it about * Mrs. Bellew? I never liked her что там с этой миссис Белью? Она никогда мне не нравилась - * fool of a porter! этот дурак носильщик! - how is * leg of yours? ну, как ваша нога? - it's * wife of his who is to blame винить надо (эту) его жену - I don't like * house of here не нравится мне (этот) ее дом (просторечие) эти - * ill manners эти мои дурные манеры (устаревшее) такой, в такой степени - he blushed to * degree that I felt ill at ease он так покраснел, что мне стало неловко в грам. знач. нареч.: (разговорное) так, до такой степени - if he wanted is * much если он так уж сильно хотел этого - I can't walk * far я не могу идти так далеко - when I was * tall когда я был вот такого роста - he was * angry he couldn't say a word он был до того рассержен, что слова не мог вымолвить (диалектизм) (американизм) столько, так - he talk * much! он столько говорит! - he is * sleepy он такой сонный - he was * tall! он был такого огромного роста в грам. знач. определенного артикля: тот, та, то;
    этот, эта, это - he lives in * house across the street он живет в (том) доме через дорогу - what was * noise? что это был за шум? в коррелятивных местоименных сочетаниях: тот (который), та (которая), то (которое) - * part which concerns us (та) часть, которая нас касается - * man we are speaking of has come (тот) человек, о котором мы говорим, уже здесь > (and) *'s * так-то вот;
    такие-то дела;
    ничего не поделаешь;
    так вот, значит > (and) *'s * дело с концом;
    на этом точка > all * все это, все такое > and all * и все (такое) прочее;
    и так далее > it is not so cold as all * и не так уж холодно > after * после того, что;
    после того, как > at * после этого;
    затем;
    (американизм) при всем при том;
    к тому же;
    сверх того;
    на этом > it is only a snapshot and a poor one at * это всего лишь любительский снимок, да еще и плохой к тому же > and usually I leave it at * и на этом я обычно прекращаю разговор > by * к тому времени;
    (под) этим > what do you mean by *? что вы этим хотите сказать?, что вы подразумеваете под этим? > upon * когда;
    как (только) ;
    после этого;
    при этом;
    с этими словами > with * she took out her handkerchief с этими словами она вынула носовой платок > *'s all вот и все > *'s it это как раз то, что нам надо;
    вот именно, правильно > *'s right! правильно! > *'s more like it это другой разговор, это другое дело > *'s * все, решено > well *'s *;
    at least I know where I am going ну что ж, решено;
    по крайне мере, я знаю, куда еду > *'ll do довольно, хватит;
    этого будет достаточно > *'s done it это решило дело;
    это переполнило чашу > *'s a good boy!, *'s a dear! вот и хорошо!, правильно!, молодец!, умник! > like * так;
    таким образом > why are you crying like *? чего ты так плачешь? > a man like * подобный человек > o *!, would *! о если бы!, хотелось бы мне, чтобы > come out of *! (сленг) убирайся!, выметайся! > take *! на, получай!, вот тебе! (при ударе) > I wouldn't give * for it я даже вот столечко не дал бы за это вводит сказуемое, дополнительные и аппозитивные придаточные предложения: (то) что - * they were brothers was clear то, что они братья, было ясно - it seems * you have forgotten me вы, кажется, забыли меня - I know * it is unjust я знаю, что это несправедливо - I fear * I cannot come боюсь, что не смогу прийти - he made it clear * he did not agree он дал понять, что не согласен - there is no doubt * we were wrong from the start несомненно, мы были не правы с с самого начала - the fact * I am here non факт, что я здесь - the thought * he would be late oppressed him мысль, что он опоздает, угнетала его вводит придаточные дополнительные предложения и сказуемые с причинным оттенком значения: что, так как;
    потому что - I'm sorry * this has happened мне очень жаль, что так случилось - if I complain it is * I want you to do better in future если я и жалуюсь, то потому, что хочу, чтобы вы поступали лучше в будущем вводит придаточные цели (часто so *, in order *): так (чтобы) - let's finish now (so) * we can rest tomorrow давайте закончим сейчас, (так) чтобы завтра можно было отдохнуть - come nearer * I may see you подойдите поближе, чтобы я мог увидеть вас - put it there so * it won't be forgotten положи это туда, чтобы не забыть - they kept quiet so * he might sleep они сидели тихо, чтобы дать ему поспать - study * you may learn учись, а то знать ничего не будешь вводит придаточные: результата: что - I am so tired * I can hardly stand я так устал, что еле стою - the light was so bright * it hurt our eyes свет был такой яркий, ято было больно смотреть основания( обыкн. после вопросительного или отрицательного главного предложения): что - who is he * everybody supports him? кто он такой, что все поддерживают его? пояснительные: что - you have well done * you have come вы хорошо сделали, что пришли необходимого следствия или сопровождения (обыкн. после отрицательного главного предложения): (без того) чтобы - never a month goes by * he does not write to us не проходит и месяца, чтобы он не написал нам - I can't speak but * you try to interrupt me как только я начинаю говорить, вы перебиваете меня вводит придаточные предложения в составе эмфатических сложных предложений: - it was there * I first me her здесь я встретил ее впервые - it was because he didn't work * he failed он потерпел неудачу, потому что не работал вводит восклицательные предложения, выражающие удивление, негодование, сильное желание и т. п.: чтобы, что - * he should behave like that! чтобы он себя так вел! - oh * I migth see you once more! о если бы я мог еще раз увидеть вас! - to think * I knew nothing about it! подумать только, (что) я ничего об этом не знал! - * I should live to see such things! дожил, нечего сказать! - * one so fair should be so false! такая краасивая, и такая лгунья! (устаревшее) вводит придаточное предложение, параллельное предшествующему придаточному, употребленному с другим союзом;
    переводится как союз первого придаточного - although the rear was attacked and * fifty men were captured несмотря на то, что нападение было произведено с тыла и несмотря на то, что пятьдесят солдат были захвачены в плен( устаревшее) следует за рядом союзов, не изменяя их значения: - because * так как, потому что - if * если - lest * чтобы не - though * хотя в сочетаниях: - not * не то чтобы;
    насколько - I wondrr what happened, not * I care хоть мне и все равно, а все-таки интересно, что там случилось - not * it matters, but the letter has not been sent yet я не хочу сказать, что это так уж важно, но письмо все еще не отправлено - in * тем что;
    поскольку;
    так как - some of his books have become classics in * they are read by most students interested in anthropology некоторые из его книг стали классическими, их читают почти все студенты, интересующиеся антропологией - but * если бы не - I would have gone with you but * I am so busy я бы пошел с вами, если бы не - he is not such a fool but * he can see it он не так глуп, чтобы не видеть этого после отрацательных предложений: что - I don't deny but * he is right я не отрицаю, что он прав не то чтобы - not but * he believed it himself не то чтобы он верил этому сам - except * кроме того, что;
    не считая того, что - it is right except * the accents are omitted это правильно, если не считать того, что пропущены ударения - notwithstanding * (устаревшее) хотя, несмотря на то, что and all ~ и тому подобное, и все такое прочее;
    by that тем самым, этим;
    like that таким образом assumed ~ при допущении, что assumed ~ при предположении, что assuming ~ допуская, что assuming ~ полагая, что believing ~ полагая, что the book ~ I'm reading книга, которую я читаю and all ~ и тому подобное, и все такое прочее;
    by that тем самым, этим;
    like that таким образом the explosion was so loud ~ he was deafened взрыв был настолько силен, что оглушил его;
    oh, that I knew the truth! о, если бы я знал правду! he was ~ angry he couldn't say a word он был до того рассержен, что слова не мог вымолвить I know ~ it was so я знаю, что это было так;
    we eat that we may live мы едим, чтобы поддерживать жизнь I went to this doctor and ~ я обращался к разным врачам;
    now that теперь, когда;
    with that вместе с тем and all ~ и тому подобное, и все такое прочее;
    by that тем самым, этим;
    like that таким образом that pron rel. который, кто, тот, который;
    the members that were present те из членов, которые присутствовали move ~ предлагать ~'s ~ разг. ничего не поделаешь;
    так-то вот;
    that is то есть;
    not that не потому (или не то), чтобы I went to this doctor and ~ я обращался к разным врачам;
    now that теперь, когда;
    with that вместе с тем on ground ~ на том основании, что provided ~ в том случае, если provided ~ если только provided ~ однако provided ~ при условии, что that pron rel. который, кто, тот, который;
    the members that were present те из членов, которые присутствовали ~ так, до такой степени;
    that far настолько далеко;
    на такое расстояние;
    that much столько ~ pron demonstr. тот, та, то (иногда этот и пр.) ;
    this: this wine is better than that это вино лучше того ~ pron (pl those) demonstr. тот, та, то (иногда этот и пр.) ~ cj что, чтобы (служит для введения придаточных предложений дополнительных, цели, следствия и др.) this: ~ pron demonstr. (pl these) этот, эта, это that: take this book and I'll take that one возьмите эту книгу, а я возьму ту ~ day тот день;
    that man тот человек ~ так, до такой степени;
    that far настолько далеко;
    на такое расстояние;
    that much столько the explosion was so loud ~ he was deafened взрыв был настолько силен, что оглушил его;
    oh, that I knew the truth! о, если бы я знал правду! ~'s ~ разг. ничего не поделаешь;
    так-то вот;
    that is то есть;
    not that не потому (или не то), чтобы ~ day тот день;
    that man тот человек ~ так, до такой степени;
    that far настолько далеко;
    на такое расстояние;
    that much столько ~'s it! вот именно!, правильно!;
    that's all there is to it ну, вот и все;
    this and that разные ~'s ~ разг. ничего не поделаешь;
    так-то вот;
    that is то есть;
    not that не потому (или не то), чтобы ~'s it! вот именно!, правильно!;
    that's all there is to it ну, вот и все;
    this and that разные ~ pron demonstr. тот, та, то (иногда этот и пр.) ;
    this: this wine is better than that это вино лучше того I know ~ it was so я знаю, что это было так;
    we eat that we may live мы едим, чтобы поддерживать жизнь I went to this doctor and ~ я обращался к разным врачам;
    now that теперь, когда;
    with that вместе с тем

    Большой англо-русский и русско-английский словарь > that

  • 8 thou

    n infml

    I managed to get a couple of thou from the bank but I need a little more than that — Мне удалось получить пару "кусков" в банке, но мне нужно больше

    The new dictionary of modern spoken language > thou

  • 9 holier-than-thou

    [ˌhəulɪəð(ə)n'ðau]
    прил.; разг.
    фарисейский, ханжеский, лицемерный, самодовольный, уверенный в собственном нравственном превосходстве

    I can't stand that holier-than-thou attitude that some vegetarians have. — Ненавижу это ханжеское отношение, которое иногда бывает у вегетарианцев.

    Syn:

    Англо-русский современный словарь > holier-than-thou

  • 10 never cast dirt into that fountain of which thou hast sometime drunk

    Универсальный англо-русский словарь > never cast dirt into that fountain of which thou hast sometime drunk

  • 11 tat tvam asi (Sanskrit for thou art that, in Hindu philosophy, the famous expression of the relationship between the individual and the absolute)

    Религия: тат твам аси

    Универсальный англо-русский словарь > tat tvam asi (Sanskrit for thou art that, in Hindu philosophy, the famous expression of the relationship between the individual and the absolute)

  • 12 never cast dirt into that fountain of which thou hast sometime drunk

    посл.
    ≈ не плюй в колодец, пригодится воды напиться

    Large English-Russian phrasebook > never cast dirt into that fountain of which thou hast sometime drunk

  • 13 TAKA

    * * *
    I)
    (tek; tók, tókum; tekinn), v.
    1) to take, catch, seize (tóku þeir laxinn ok otrinn ok báru með sér);
    G. tók inni vinstri hendi spjótit á lopti, G. caught the spear with his left hand;
    man hón taka fé okkart allt með ráni, she will take all our goods by force;
    taka e-n höndum, to seize one, take captive;
    tökum vápn vár, let us take to our weapons;
    2) fig., taka trú, to take the faith, become a Christian;
    taka skírn, to be baptized;
    taka hvíld, to take a rest;
    taka flótta, to take to flight;
    taka rœðu, umrœðu, to begin a parley;
    taka ráð, to take a counsel (= taka til ráðs);
    taka e-n orðum, to address one;
    taka sættir or sættum, to accept terms;
    taka þenna kost, to take this choice;
    taka stefnu, to fix a meeting;
    taka boði, to accept an offer;
    taka sótt, to be taken ill;
    taka úgleði, to get out of spirits;
    taka konung, to take, elect a king;
    taka konu, to take a wife;
    taka úkunna stigu, to take to unknown ways;
    taka e-n or e-m vel, to receive one well;
    taka e-t þvert, to take a thing crossly, deny flatly;
    taka upp höndum, to raise the hands;
    3) to reach, stretch forth, touch;
    fremri hyrnan tók viðbeinit, the upper horn caught the collar bone;
    því at ek tek eigi heim í kveld, for I shall not reach home to-night;
    hárit tók ofan á belti, the hair came down to her waist;
    4) to reach and take harbour (þeir tóku land á Melrakka-sléttu);
    5) to take, hold, of a vessel (ketill, er tók tvær tunnur);
    6) to be equivalent to, be worth (hringrinn tók tólf hundruð mórend);
    7) with infin., to begin (hann tók at yrkja, þegar er hann var ungr);
    nú taka öll húsin at lóga, now the whole house began to blaze;
    impers., þá tók at lægja veðrit, then the wind began to fall;
    8) to touch, regard, concern (þat allt, sem leikmenn tekr);
    9) to catch (up), come up with (hann var allra manna fóthvatastr, svá at engi hestr tók hann á rás);
    10) to start, rush (Eirikr tók út or stofunni, en konungr bað menn hlaupa eptir honum);
    taka á rás, taka frá, to take to running, run away (svá illt sem nú er frá at taka, þá mun þó síðarr verra);
    11) impers. it is taken;
    þá tók af veðrit (acc.) then the storm abated;
    kom á fótinn, svá at af tók, the stroke came on his leg, so that it was cut off;
    sýnina tekr frá e-m, one becomes blind;
    tók út skip Þangbrands, Th.’s ship drifted out;
    um várit er sumarhita tók, when the summer heat set in;
    12) with preps, and advs., taka e-n af lífi, lífdögum, taka e-n af, to take one’s life, put to death;
    taka e-n af nafni ok veldi, to deprive one of his title and power;
    taka e-t af e-m, to take a thing from one, deprive one of (er vér tókum seglit af honum, þá grét hann);
    taka af sér ópit, to cease weeping;
    taka e-t af e-m, to get frotn one (tekr hann af öllu fólki mikil lof);
    taka mikinn (mikil), lítinn (lítil) af e-u, to make (say) much, little of;
    hón tók lítil af öllu, she said little about it, took it coldly;
    øngan tek ek af um liðveizlu við þik, I will not pledge myself as to helping thee;
    taka e-t af, to choose, take;
    G. bauð þér góð boð, en þú vildir engi af taka, G. made thee good offers, but thou wouldst take none of them;
    fara sem fœtr mega af taka, at the top of one’s speed;
    hann sigldi suðr sem af tók, as fast as possible;
    to abolish, do away with (lagði á þat allan hug al taka af heiðni ok fornar venjur);
    taka e-t aptr, to take back, render void (taka aptr þat, er ek gef); to recall (taka aptr orð, heil sín);
    taka á e-u, to touch (hón tók á augum hans);
    taka vel, auðvelliga, lítt, illa á e-u, to take (a thing) well, in good part, ill, in ill part (fluttu þeir þetta fyrir jarli, en hann tók vel á);
    taka e-t á sik, to take upon oneself (kvaðst heldr vilja taka þat á sik at gefa honum annát augat);
    tóku þeir á sik svefn mikinn, they fell fast asleep;
    taka arf eptir e-n, to inherit one;
    taka e-t eptir, to get in return;
    með því at þú gerir svá, sem ek býð þér, skaltu nökkut eptir taka, thou shalt have some reward;
    taka e-t frá e-m, to take a thing away from one (þeir tóku spjótin frá þeim ok báru út á ána);
    taka e-n frá e-u, to deprive one of (taka e-n frá landi, ríki);
    taka e-t fyrir e-t, to take in return for (hann keypti sveinana ok tók fyrir þá vesl gott ok slagning); to take for, look upon as (lökum vér þat allt fyrir satt; því tek ek þat fyrir gaman);
    taka fyrir e-t, to refuse (tók E. eigi fyrir útanferð at sumri);
    taka hendi í e-t, to thrust one’s hand into;
    taka í hönd e-m, to shake hands with one;
    taka í móti, to offer resistance (þeir brendu víða bygðina, en bœndr tóku ekki í móti);
    taka niðr, to pull down, demolish (taka niðr til grundvallar allt þat verk); to graze a little, = taka til jarðar (þeir láta nú taka niðr hesta sína);
    taka ofan, to take down (Högni tekr ofan atgeirinn); to pull down (hann hafði látil taka ofan skála sinn);
    taka í sundr, to cut asunder;
    impers., slœmdi sverðinu til hans, svá at í sundr tók manninn, so that the man was cleft asunder;
    taka til e-s, to take to (tóku þá margir til at níða hann);
    taka til máls (orðs, orða), to begin to speak;
    nú er þar til máls at taka, at, now we must take up the story at this point, that;
    taka til varnar, to begin the defence;
    taka til e-s, to have recourse to, resort to (taka e-t til ráðs, bragðs); to concern (þetta mál, er til konungs tók);
    láta e-t til sín taka, to let it concern oneself, meddle with (Gísli lét fátt til sín taka);
    taka e-n til e-s, to choose, elect (Ólafr var til konungs tekinn um allt land);
    absol., taka til, to begin (hann hélt allt austr um Svínasund, þá tók til vald Svíakonungs);
    taka e-t til, to take to, do;
    ef hann tekr nökkut illt til, if he takes to any ill;
    taka um e-t, to take hold of, grasp (nú skaltu taka um fót honum);
    taka e-t undan, to take away;
    impers., undan kúnni tók nyt alla, the cow ceased to give milk;
    taka undan, to run away, escape (B. tók undan með rás);
    hann tók undir kverkina ok kyssti hana, he took her by the chin and kissed her;
    to undertake, take upon oneself;
    H. kvaðst ekki taka mundu undir vandræði þeira, H. said he would have nothing to do with their troubles;
    taka undir e-t með e-m, to back, help one in a thing (vil ek, at þér takit undir þetta mál með mér);
    þau tóku undir þetta léttiliga, they seconded it readily;
    hann tók seinliga undir, he was slow to answer;
    taka undir, to echo, resound (fjöllin tóku undir);
    taka e-t undir sik, to take on hand (Gizurr tók undir sik málit); to lay hold of (hann tekr undir sik eignir þær, er K. átti í Noregi);
    taka e-t upp, to pick up (S. tók upp hanzka sinn);
    taka upp fé fyrir e-m, to seize on, confiscate;
    taka upp borð, to set up the tables before a meal, but also to remove them after a meal;
    taka upp bygð sína, to remove one’s abode;
    hón tekr mart þat upp, er fjarri er mínum vilja, she takes much in hand that is far from my will;
    drykk ok vistir, svá sem skipit tók upp, as the ship could take;
    taka upp ný goðorð, to establish new priesthoods;
    taka upp verknað, to take up work;
    taka upp stœrð, to take to pride;
    taka upp sök, to take up a case;
    taka upp draum, to interpret a dream;
    taka e-t upp, to choose (seg nú skjótt, hvern kost þú vill upp taka);
    absol., taka upp, to extend, rise (rekkjustokkr tekr upp á millum rúma okkarra);
    taka út, to run out (E. tók út ór stofunni);
    taka við e-u, to receive (A. hafði tekit við föðurarf sínum);
    taka vel við e-m, to receive one well, give one a hearty welcome;
    taka við trú, to take the faith;
    þeir tóku vel við, they made a bold resistance;
    tók við hvárr af öðrum, one took up where the other left off;
    taka yfir e-t, to extend over (hann skal eignast af Englandi þat, sem uxahúð tekr yfir);
    impers. to come to an end, succeed (kveðst nú vænta, at nú mundi yfir taka);
    þeir munu allt til vinna at yfir taki við oss, to get the better of us;
    13) refl., takast;
    f.
    1) taking, capture, of a fortress, prisoner;
    2) taking, seizing, of property;
    * * *
    pres. tek, tekr; tökum, takit, taka; pret. tók, tókt (tókst), tók, pl. tóku; subj. tæki (tœki); imperat. tak, taktú; part. tekinn: with neg. suff. tek’k-at ek, I take not, Kristni S. (in a verse); tak-a-ttu, take thou not, Fas. i. (in a verse); tekr-at, Grág. (Kb.) i. 9: [Ulf. têkan, pret. taitok = απτεσθαι; Swed. take; Dan. tage, sounded , ‘du tar det ikke, vil du ta det;’ Engl. take is a word borrowed from the Dan., which gradually displaced the Old Engl. niman.]
    A. To take hold of, seize, grasp; taka sér alvæpni, Eg. 236; tóku menn sér þar byrðar ok báru út, Egill tók undir hönd sér mjöð-drekku, 237; nú taki hest minn, ok skal ek ríða eptir honum, 699; tóku þeir skíð sín ok stigu á, 545; hann tók inni vinstri hendi spjótið ok skaut, Nj. 42; lauk upp kistu ok tók upp góð kvennmanna-klæði, Ld. 30; hann tekr nú bogann, … tekr nú kaðal einn, Fas. ii. 543; taka upp net, K. Þ. K. 90; hross skal maðr taka ok teyma ok hepta, þótt heilagt sé, id.
    2. to seize; þeir tóku þar herfang mikit, Nj. 43; tóku skipit ok allt þat er á var, Fms. vii. 249; þeir tóku þar skútu, viii. 438; tóku skip hans, landtjald, klæði, ix. 275; taka fé okkat allt með ráni, Nj. 5; engi maðr skal fyrir öðrum taka, Gþl. 473; hann leiddi þik til arfs … munu taka óvinir þínir ef þú kemr eigi til, Nj. 4; þeir tóku bæinn, seized, Sturl. ii. 149; kona hafði tekit ( stolen) … ok vildi hann refsa henni, Fms. vii. 330.
    3. to catch; Skotar munu hafa tekit njósnir allar, Nj. 126; standi menn upp ok taki hann, 130; hann skyldi taka hundinn, 114; þeir tóku á sundi mann einn, Fms. vii. 225; gröf, at taka í dýr, Flóv. 33; taka höndum, to lay hold of, take captive, Nj. 114, 275; in a good sense, Fms. x. 314.
    4. taka e-n af lífi, to take one from life, Fms. x. 3, Eg. 70; taka e-n af lífdögum, id., Fms. vii. 204: ellipt., taka af (af-taka), to take one off, put to death, Js. 23; taka e-n af nafni ok veldi, to deprive of …, Eg. 268; tóku þeir af eignum jarla konungs, Fms. i. 6: taka af e-m, to take a thing from one, x. 421, Nj. 103, 131, Eg. 120, Ld. 288; taka frá e-m, to take from, off, Nj. 253, K. Þ. K. 48; taka ofan, to take down, pull down, Nj. 119, 168; taka ór, to set apart, 232; taka undir sik, to take under oneself, subject, Fms. x. 24: to take charge of, Nj. 110, Eg. 725: taka upp, to take up, pick up, assume, 23.
    5. to take, grasp; taka í hönd e-m, to shake hands, Nj. 129; taka á lopti, to interrupt, Fms. x. 314; taka í ketil, of the ordeal, Grág. i. 381, Gkv. 3. 7; taka í jörð, to graze, of an animal, Bs. i. 338; jó lætr til jarðar taka, Skm. 15; skulu þér láta taka niðr hesta yðra, to graze a little, Band. 14 new Ed.; tók einn þeirra niðr í sinn klæðsekk, Stj.
    II. metaph., taka upphaf, to begin, Hom. 49; taka vöxt ok þroska, to increase, Rb. 392; taka konungdóm, Eg. 646; taka ráð, 49; taka skírn, 770; taka trú, to take the faith, become a Christian, Nj. 273; taka hvíld, to take rest, 43, 115; taka á sik svefn, 252; taka ræðu, to begin a parley, Eg. 578; taka umræðu, id., Nj. 146; þau taka þá tal, Ld. 72, Fms. ii. 254; taka nærri sér, see nær l. 2; taka á sik göngu, Fbr. 101 new Ed.; taka á sik svefn, Nj.; taka eld, to light a fire, 199; taka e-n orðum, to address; taka í sætt, to receive into reconciliation, Eg. 168; taka sættir, to accept terms, id. (also taka sættum, id.); taka þenna kost, 280; taka samheldi, Fms. ix. 344; ok tóku þat fastliga, at friðr skyldi standa, declared firmly that, x. 40, v. l.; taka stefnu, to fix a meeting, xi. 400; tóku þeir stefnu í milli sín, 402; nú er svá tekið um allt landit, at …, fixed by law that …, Gþl. 275; þeir tóku fastmælum sín í milli, at …, Bret. 82; taki í lög, to take into fellowship, Fms. xi. 96; lög-taka, cp. lófa-tak, vápna-tak; Gunnarr bauð þér góð boð enn þú vildir engi af taka, thou wouldst accept none of them, Nj. 77; tók hann þann kost af, at leggja allt á konungs vald, Fms. iv. 224; ok þat tóku þeir af, ix. 367; Ólafr kvaðsk þat mundu af taka, Ld. 72; taka e-t til ráðs, or taka ráðs, bragðs, to resort to, Nj. 75, 124, 199: also, taka e-t til, to resort to, 26, Fms. xi, 253, passim (til-tæki); taka mót, to receive, Edda 15; taka e-t við, to receive in return, Fms. ii. 269; taka bætr fyrir e-t, xi. 253; með því þú görir sem ek býð þér, skaltú nökkuð eptir taka, take some reward for it, Ld. 44; þat er bæði at vér róum hart, enda mun nú mikit eptir taka, a great reward, Finnb. 232 (eptir-tekja); taka fæðu, to take food; taka corpus Domini, Mar.; taka samsæti, Fms. ii. 261; taka arf, Eg. 34; taka erfð, Gþl. 241; taka fé eptir föður sinn, Fms. xi. 47; taka laun, Nj. 68; taka veizlu, to take, receive a veizla (q. v.), Fms. xi. 239; konungr … hann tekr ( receives) af mörgum, skal hann því mikit gefa, 217; taka mikit lof, x. 367; taka helgun af Guði, Rb. 392; taka heilsu, to recover, Stj. 624; ek skal taka hæði-yrði af þér, Nj. 27; taka af honum rán ok manntjón, Ld. 64; taka úskil af íllum mönnum, Greg. 44; taka píslir ok dauða, 656 B. 30; drap hann þar menn nökkura, þótti mönnum hart at taka þat af útlendum manni, Bs. i. 19; þeir tóku mikinn andróða, Fms. viii. 438; taka andviðri, Eg. 87; þeir tóku norðan-veðr hörð, were overtaken by, Nj. 124; taka sótt, to be taken sick or ill (North E. to take ill), 29, Fms. xi. 97, Eg. 767; taka þyngd. id., Ísl. ii. 274; taka fótar-mein, Nj. 219; taka úgleði, to get out of spirits, Eg. 322; hann tók þá fáleika ok úgleði, Fms. vii. 103; hann tók langt kaf, 202; taka arftaki, to adopt, Grág. i. 232; taka konung, to take, elect a king, Fms. ix. 256; taka konu, to take a wife, x. 397; hann kvángaðisk ok tók bróður-dóttur þess manns er Finnr hét, 406; tók Magnús konungr Margrétu, 413; taka konu brott nauðga, to carry off a woman, Grág. i. 353; tók hann þá til háseta, he hired them, Eg. 404; taka far or fari, Landn. 307, Grág. ii. 406 (far, ii. 3); taka úkunna stigu, to take to unknown ways, Fms. viii. 30; taka ferð, to start, Stj.; taka til konungs, or the like, Eg. 367, 400, Fms. vii. 252; taka til siðar, Sks. 313; taka e-n vel, to receive well; ok taki ér, herra, vel þá Hjalta ok Gizur, Bs. i. 19; tók Skota-konungr hann vel, Fms. xi. 419; taka e-t þvert, to take a thing crossly, deny flatly, Nj. 26; taka fyrir e-t, to stop, interrupt, refuse, Fms. x. 251.
    III. to reach, stretch forth, touch; hann beit skarð, allt þat er tennr tóku, Eg. 605; eigi djúpara enn þeim tók undir hendr, Ld. 78; skurðrinn tók á framan-verðan bakkann, Krók.; hyrnan tók andlitið, Nj. 253; rödd tekr eyru, Skálda 175; döggskórinn tók niðr akrinn upp-standanda, Fas. i. 173; hafði flóð tekit þær, swept them away, Fms. xi. 393; spjót langskept svá at vel taki skipa meðal, Sks. 385; nef hans tók austr til landsenda … véli-fjarðar tóku norðr í Finnabú, Fms. viii. 10; tekr mörkin náliga allt it efra suðr, Eg. 58; þvíat ekki tek ek heim í kveld, Nj. 275; mun ek taka þangat í dag? Hbl.; bóndans bót tekr fyrir ( encompasses) konu, hans ok börn ok hjón, N. G. L. i. 341; taka niðri, to take the ground, of a ship or thing floating, Fas. iii. 257; svá at upp tekr um klaufir, Boll. 336; at eigi tæki hann (acc.) regnit, Stj. 594; skulu vér varask, at eigi taki oss þau dæmi, Hom. 70; svá mikit er uxa-húð tekr yfir, Fas. i. 288; nær því er þú sér at taka mun en ekki ór hófi, Sks. 21; hundr bundinn svá at taki eigi til manna, Grág. ii. 119; taka höndum upp, to lift up hands, Bs. i. 735, Edda 22; ek sé fram undir brekkuna, at upp taka spjóts-oddar fimtán, Finnb. 286; þetta smíði (Babel) tók upp ór veðrum, Edda 146 (pref.); hárit tók ofan á belti, Nj. 2; stöpul er til himins tæki, 645. 71; hér til tekr en fyrsta bók, reaches here, 655 vii. 4; taka mátti hendi til fals, Eg. 285; þeir tóku fram árum, took the oars, Fms. vii. 288; smeygði á sik ok tók út höndunum, 202; þeir tóku undun, to escape, viii. 438: to reach, land, take harbour, gaf honum vel byri ok tóku Borgarfjörð, Nj. 10; tóku þeir Friðar-ey, 268; þeir tóku land á Melrakka-sléttu, Ísl. ii. 246; byrjaði vel ok tóku Noreg, Ld. 72, 310; tóku þar land sem heitir Vatnsfjörðr, Landn. 30: ellipt., hann tók þar sem nú heitir Herjólfs-höfn, id.; þeir tóku fyrir sunnan land, 175.
    2. to take, hold, of a vessel; ketill or tók tvær tunnur, Fb. i. 524; lands þess er tæki ( of the value of) fjóra tigi hundraða, Sturl. i. 98, v. l.; hringrinn tók tólf hundruð mórend, Nj. 225: so in the phrase, það tekr því ekki, it is not worth the while; þann enn eina grip er hann átti svá at fé tæki, the sole object of value he had, Bs. i. 636.
    3. spec. usages; fara sem fætr mega af taka, Finnb. 288; konur æpa sem þær megu mest af taka, Al. 47, (aftak, aftaka-veðr, q. v.), Karl. 109, 196; fóru hvárir-tveggju sem af tók, went as fast as possible, Fms, iv. 304; hann sigldi suðr sem af tók, Eg. 93: in the phrase, taka mikinn, lítinn … af e-u, to make much, little of, take it to heart or lightly; mikit tekr þú af þessu, thou takest it much to heart, Lv. 10; öngan tek ek af um liðveizlu við þik, I will not pledge myself as to helping thee, Ld. 105; eigi töku vér mikit af at tortryggva þá bók, þótt mart sé undarligt í sagt, we will not strongly question the truth of the book, although many wonders are told therein, Sks. 78; Óspakr kvað hana mikit af taka, said he used very strong language, Ld. 216; mikinn tekr þú af, segir konungr, thou settest much by it, said the king, Fms. vi. 206: munda ek sýnu minna hafa af tekit ef ek væra údrukkinn, I would have kept a better tongue, xi. 112; Þórvarðr tók eigi af fyrir útanferð sína, did not quite refuse the going abroad, Sturl. iii. 244; hann kvaðsk eigi taka mega af því hvat mælt væri, he did not much mind what folks said, Nj. 210; hón tók lítið af öllu, said little about it, took it coolly, Eg. 322; tók hann minna af enn áðr við Íslendinga, he spoke not so strongly of them as he used to do, Glúm. 328; ok er sendi-menn kómu tók hann lítið af, Fms. x. 101; Flosi svaraði öllu vel, en tók þó lítið af, F. gave a civil but reserved answer, Nj. 180.
    IV. with prepp.; taka af hesti, to take (the saddle) off a horse, Nj. 4, 179; taka af sér ópit, to cease weeping, Ölk. 35; taka skriðinn af skipinu, Fms. ii. 305; taka e-t af, to abolish, vii. 1, x. 152, Ísl. ii. 258:—taka á e-u, to touch (á-tak), Nj. 118; þegar sem nær þeim er komit ok á þeim tekit, Stj. 76; sá er tekr fyrst á funa, Gm.; þat er ok, áðr þeir taki á dómum sinum ( ere they deliver sentence), at þeir skolu eið vinna áðr, Grág. i. 64; taka vel, auðvelliga, lítt, ekki vel, ílla … á e-u, to take a thing so and so, take it well, in good part, ill, in ill part, etc., Ld. 50, 248, Fms. xi. 124, Nj. 206, 265; Gunnarr talaði fátt um ok tók á öngu úlíkliga, 40; tak glaðan á ( cheerfully) við konunginn, Fms. xi. 112; þeir höfðu sagt hversu hann hafði á tekit þeim feðgum, Rd. 284; Leifr tekr á þessu eigi mjök, Fb. ii. 397; tók Börkr (á) því seinliga, Eb. 15 new Ed.:—taka eptir, to notice, observe, Sturl. i. 2 (eptir-tekt):—taka móti, to withstand, resist, Nj. 261, Fms. ix. 307, 513 (mót-tak):—taka með, to reserve, accept, iv. 340, xi. 427 (með-taka): taka við, hann tókþar ok við mörg önnur dæmi, bæði konunga æfi, he tacked to it many records, the lives of kings, etc., Ó. H. (pref.): this isolated phrase has led editors (but wrongly) to substitute hann ‘jók’ þar við:—taka aptr, to take back, render void, undo, Bs. i. 631, Nj. 191, Sks. 775; eigi má aptr taka unnit verk, a saying, Fms. ii. 11: to recall, unsay, mun ek þau orð eigi aptr taka, Ld. 42, Fms. ii. 253:—taka í, to pull off; taktu í hann, to pull his stocking off:—taka um, to take hold of, grasp, Eg. 410, Hkr. ii. 322:—taka upp, to pick up, assume; niðr at fella ok upp at taka, 625. 68, Eg. 23; taka upp borð, to put up the tables before a meal; tekr upp borð ok setr fyrir þá Butralda, Fbr. 37; vóru borð upp tekin um alla stofuna ok sett á vist, Eg. 551: but also to remove them after a meal (= taka borð ofan), 408, Hkr. ii. 192, Fms. i. 41, Orkn. 246 (see borð II); taka upp vist, to put food on the table, Vm. 168; taka upp bygð sína, to remove one’s abode, passim; taka upp, of a body, to take up, disinter, Hkr. ii. 388; taka upp, to seize on, confiscate, Nj. 73, 207, Ld. 38, Eg. 73; þeir tóku upp ( laid waste) þorp þat er heitir Tuma-þorp, Fms. i. 151; var þá tekin upp bygð Hrolleifs, Fs. 34; hón tekr þat mart upp er fjarri er mínum vilja, Nj. 6l; at þú gefir ró reiði ok takir þat upp er minnst vandræði standi af, 175; taka upp verknað, to take up work, Ld. 34; taka upp stærð, to take to pride, Fms. x. 108; halda upp-teknu efni, i. 263; taka upp sök, mál, to take up a case, Nj. 31, 71, 231: to interpret, eigi kann ek öðruvís at ráða þenna draum … glíkliga er upp tekit, Sturl. iii. 216; ok skal svá upp taka ‘síks glóð,’ þat er ‘gull,’ Edda 127; kvæði, ef þau eru rétt kveðin ok skynsamliga upp tekin, Hkr. (pref.); tók hann svá upp, at honum væri eigi úhætt, Fms. ix. 424; drykk ok vistir svá sem skipit tók upp, as the ship could take, iv. 92; er þat skip mikit, ok mun þat taka oss upp alla, Nj. 259; þat hjóna er meira lagði til félags skal meira upp taka, Gþl. 220; þótti þeim í hönd falla at taka upp land þetta hjá sér sjálfum, Ld. 210; skal sá sem at Kálfafelli býr taka upp vatn at sínum hlut, Vm. 168; taka upp giptu hjá Dana-konungi, Fms. xi. 426; taka upp goðorð, Nj. 151, 168, Grág. i. 24; taka upp þing. Ann. 1304 ( to restore); tókusk þá upp lög ok landsréttr, Fs. 27; taka upp vanda, Fms. vii. 280:—taka til, to take to; hefna svá at ekki fýsi annan slík firn til at taka, 655 xiii. A. 3; tóku margir þá til at níða hann, Bs. i; taka til ráða, ráðs, bragðs, Nj. 19, 75, 124; hann tók til ráða skjótt, 19; enn þó munu vér þat bragðs taka, 199; hvat skal nú til ráða taka, 124; ef hann tekr nökkut íllt til, 26; hverja úhæfu er hann tekr til, Fms. xi. 253; taka til máls, to take to talking, Nj. 16, 71; taka til orðs, or orða, 122, 230, 264; hann tók nú til at segja söguna, to take to telling a story; taka til varnar, to begin the defence, Grág. i. 60, Nj. 271; nú er þar til at taka, at …, 74; er blót tóku til, Landn. 111; þá tók til ríki Svía-konungs, Fms. iv. 118; um Slésvík þar sem Dana-ríki tók til, xi. 417: to concern, þat mun taka til yðar, Hom. 150; þetta mál er til konungs tók, Fms. xi. 105; láta til sín taka, to let it concern oneself, meddle with, Band. 23 new Ed.; Gísl lét fátt til sín taka, Fms. vii. 30; vil ek nú biðja þik at þú létir ekki til þín taka um tal várt, Nj. 184: to have recourse to, þú tekr eigi til þeirra liðsinnis ef ekki þarf, Fms. vii. 17, Grág. i. 41; taka til segls, Eg. 573, Fms. ix. 22; taka til sunds, 24; taka til e-s, to note, mark, with dislike:—taka undir, to take under a thing; hann tók undir kverkina, took her by the chin, Nj. 2; þá tók Egill undir höfða-hlut Skalla-grími, Eg. 398: to undertake, þat mál er þeir skyldi sjálfir undir taka, Hkr. i. 266; þá skal hann taka undir þá sömu þjónostu, Ó. H. 120: to back, second, hann kvaðsk ekki mundu taka undir vandræði þeirra, Nj. 182; undir þann kviðling tók Rúnolfr goði, ok sótti Hjalta um goðgá, Bs. i. 17: ek mun taka undir með þér ok styðja málit, Fms. xi. 53; hann tók ekki undir þat ráð, Fb. ii. 511; þau tóku undir þetta léttliga, seconded it readily, Ld. 150; hann tók seinliga undir, Nj. 217; hann hafði heyrt tal þeirra ok tók undir þegar, ok kvað ekki saka, Ld. 192: göra tilraun hversu þér tækit undir þetta, Fb. i. 129: to echo, blésu herblástr svá at fjöllin tóku undir, Fas. i. 505; taka undir söng, to accompany singing:—taka við, to receive; nú tóktú svá við sverði þessu, Fms. i. 15; siðan hljópu menn hans, enn hann túk við þeim, 105; jörð tekr við öldri, Hm.; til þess er akkerit tók við, grappled, took hold, Dan. holde igen, Fms. x. 135. v. l.; þar til er sjár tók við honum, Edda 153 (pref.); taka við ríki, Eg. 241, Fms. i. 7; taka við trú, Nj. 158, 159; taka við handsölum á e-u, 257; ef maðr görr við at taka við dæmdum úmaga, Grág. i. 258; taka vel við e-m, to receive well, Nj. 5; ekki torleiði tekr við yðr, no obstacle stops you, Al. 120; þeir tóku við vel ok vörðusk, made a bold resistance, Fms. i. 104; eggjuðu sumir at við skyldi taka, vii. 283; at þeir skyldi verja landit, en þeir vildu eigi við taka, xi. 386; ganga fram á mel nökkurn, ok segir Hrútr at þeir mundu þar við taka, Ld. 62; þar stóð steinn einn mikill, þar bað Kjartan þá við taka, 220; seg þú æfi-sögu þína, Ásmundr, en þá skal Egill við taka, tell thy life’s tale, Asmund, and then shall Egil take his turn, Fas. iii. 374; tók við hvárr af öðrum, one took up where the other left off:—taka yfir, hann vildi eigi til ráða nema hann ætlaði at yfir tæki, Fms. iv. 174; þeir munu allt til vinna, at yfir taki með oss, Nj. 198; at eyrendi þeirra skyldi eigi lyktuð né yfir tekin, Fms. iv. 224.
    V. to take to, begin:
    1. with infin., tóku menn at binda sár sín, Eg. 93; hann tók at yrkja þegar er hann var ungr, 685; hans afli tók at vaxa, Fms. viii. 47; á þeim veg er ek tæka ganga, Sks. 3; taka at birtask, 568; tekr at dimma, birta … rigna, it gets dim, takes to darken … rain; allt þat er hann tekr at henda, Nj. 5; þá tók at lægja veðrit, 124; tók þá at morna, 131; tók þá at nátta, Fms. ix. 54; kvölda tekr = Lat. vesperascit, Luke xxiv. 29.
    2. in other phrases, taka á rás, to take to running, to run, Nj. 253, Eg. 216, 220, Eb. 62 (hófu á rás, 67 new Ed.), Hrafn. 7: ellipt., tók bogmaðr ok hans menn á land upp undan, they took to the inland and escaped, Fms. ix. 275; tók hann þegar upp um brú, viii. 169; svá íllt sem nú er frá at taka (to escape, shun), þá mun þó síðarr verr, Fs. 55; taka flótta, to take to flight, Hm. 30; Eirekr tók út ór stofunni, took out of the room, ran out, Sturl. ii. 64; þeir tóku út eitt veðr allir, stood out to sea with the same wind, Fb. ii. 243.
    VI. with dat., to take to, receive (perh. ellipt. for taka við- e-u); jarl tók vel sendi-mönnum ok vináttu-málum konungs, Fms. i. 53; konungr tók honum vel ok blíðliga, vii. 197; tekit mundu vér hafa kveðju þinni þóttú hefðir oss fyrri fagnat, Ld. 34; Grímr tók því seinliga, Eg. 764; Sigurðr tók því máli vel, 38, Fms. x. 2; konungr tók þá vel orðum Þórólfs, Eg. 44; hann tók því þakksamliga, Fms. i. 21; taka vel þeirra eyrendum, x. 33; Barði tók þessu vel, Ld. 236; Hákon tók því seinliga, Fms. i. 74; eigi mun konungr taka því þótt slík lygi sé upp borin fyrir hann, Eg. 59; tók Brynjólfr þá sættum fyrir Björn, 168; Njáll átti hlut at, at þeir skyldi taka sættum, Nj. 120; taka handsölum á fé, 257; taka heimildum á e-u, Fms. x. 45; taka fari, Grág. ii. 399, Nj. 111, 258 (see far); taka bóli, to take a farm (on lease), Gþl. 328, 354; mun ek máli taka fyrir alla Íslenzka menn þá er á skipi eru, speak for them, Bs. i. 421.
    VII. impers. it is taken; hann brá upp hendinni ok tók hana af honum ok höfuðit af konunginum, Nj. 275; ok tók af nasarnar, Fms. x. 135, v. l.; þá tók af veðrit (acc.), the weather ‘took up’ (as is said in North of England), the storm abated. Fas. i. 157; svá at þar tæki af vega alla, all roads were stopped, Fms, iii. 122; af þeim tók málit ok görask úfærir, Fas. ii. 549; kom á höndina fyrir ofan úlflið svá at af tók, Nj. 84; kom á fótinn svá at af tók, 123; þá tók efa af mörgum manni, Fms. iii. 8; sýnina tekr frá e-m, to become blind, x. 339; undan kúnni tók nyt alla, Eb. 316; jafnskjótt tók ór verkinn allan, Fms. iv. 369; tók út skip Þangbrands ór Hitará, she drifted out, Bs. i. 15; í þat mund dags er út tók eykðina, when the time of ‘eykð’ was nearly passed, Fms. xi. 136; um várit er sumar-hita tók, when the summer heat set in, Fs. 67; réru svá skjótt at ekki tók (viz. þá) á vatni, Fms. vii. 344.
    2. as a naut. term, to clear, weather a point; veðr var litið ok tók þeim skamt frá landi, the weather was still, and they kept close in shore, Fms. vi. 190: hence the mod. naut. phrase, e-m tekr, to clear, weather; mér tók fyrir nesit, I cleared, weathered the ness; vindr þver, svo að þeim tekr ekki.
    3. þar er eigi of tekr torf eðr grjót, where neither is at hand, Grág. ii. 262; þau dæmi tekr til þessa máls, the proofs of this are, that when …, Hom. 127.
    B. Reflex., takask mikit á hendr, to take much in hand, Band. 3, Nj. 228, Fms. i. 159; tókumk ek þat á hendr, xi. 104; láta af takask, to let oneself be deprived of, Eg. 296; takask e-n á hendr.
    2. to be brought about, take effect, succeed; cp. þykkir mikit í hættu hversu þér teksk, Ld. 310; þat tóksk honum, he succeeded, Bárð. 167; tekst þá tveir vilja, it succeeds when two will, i. e. joint efforts prevail, a saying:—takask til, to happen; Ásgrími tóksk svá til (it so happened to A.), sem sjaldan var vant, at vörn var í máii hans, Nj. 92; ef svá vill til takask. Fas. i. 251; svá erviðliga sem þeim hafði til tekizk at herja á þá feðga, Fms. i. 184; mér hefir úgiptuliga tekizk, Ld. 252; þætti mér allmiklu máli skipta at þér tækisk stórmannliga, that thou wouldst behave generously, Hkr. ii. 32; hefir þetta svá tekizk sem ván var at, er hann var barn at aldri, 268.
    3. to take place, begin; tóksk orrosta, Nj. 8; teksk þar orrosta, 122; ráð takask, of a marriage; en ef þá takask eigi ráðin, if the wedding takes not place then, Grág. i. 311; lýkr svá at ráðin skyldi takask, 99; ráð þau skyldi takask at öðru sumri, Eg. 26, Fms. x. 40: to be realised, hvatamaðr at þessi ferð skyldi takask, Ld. 240; síðan er mægð hafdi tekizk með þeim, since they had intermarried, Eg. 37; takask með þeim góðar ástir, they came to love one another much, of newly-married people, passim; féráns dómr teksk, Grág. i. 95; takask nú af heimboðin, to cease, Ld. 208; ok er allt mál at ættvíg þessi takisk af, 258.
    II. recipr., takask orðum, to speak to one another, Fms. xi. 13; ok er þeir tókusk at orðum, spurði hann …, Eg. 375; bræðr-synir takask arf eptir, entreat one another, Gþl. 241; ef menn takask fyrir árar eða þiljur, take from one another, 424: takask á, to wrestle, Bárð. 168; takask fangbrögðum, Ld. 252, Ísl. ii. 446: takask í hendr, to shake hands, Grág. i. 384, Nj. 3, 65.
    III. part. tekinn; vóru þá tekin ( stopped) öll borgar-hlið ok vegar allir, at Norðmönnum kæmi engi njósn, Fms. vi. 411: Steinþórr var til þess tekinn, at …, S. was particularly named as …, Eb. 32, 150; hann var til þess tekinn, at honum var verra til hjóna en öðrum mönnum, Grett. 70 new Ed. (cp. mod. usage, taka til e-s, to wonder at): lá hann ok var mjök tekinn, very ill, Sturl. i. 89: Álfhildr var þungliga tekin, ok gékk henni nær dauða, Fms. iv. 274; hann var mjök tekinn ok þyngdr af líkþrá, ii. 229; þú ert Ílla at tekin fyrir vanheilsu sakir, vii. 244; ú-tekin jörð, an untaken, unclaimed estate, Sturl. iii. 57, Gþl. 313.
    2. at af teknum þeim, except, Fms. x. 232; at af teknum úvinum sínum, 266, (Latinism.)

    Íslensk-ensk orðabók > TAKA

  • 14

    * * *
    I)
    (fæ; fekk, fengum; fenginn), v.
    1) to grasp with the hands, get hold of;
    hón hefir fengit einn stein, she has taken a stone;
    2) to take, capture (fengu þeir Gunnar);
    3) to get, gain, win;
    sá fær er frjár, he that woos wins;
    fá fljóðs ást to win a woman’s love;
    hann bað konunnar ok fekk heitit hennar, he asked the woman in marriage and got the promise of her hand;
    fá sitt eyrindi, to accomplish one’s errand;
    fá haærra hlut, to get the better of it;
    fá góðar viðtökur, to get a good reception;
    fá skilning á e-u, to get knowledge of;
    fá úsigr, to be defeated;
    fá skaða, to suffer harm;
    fá úvit, to fall senseless, to faint;
    fá líflát, to fall lifeless;
    fá bana, to come by one’s death;
    5) to get, procure;
    hann fekk sér gott kvánfang, he got a good wife;
    6) to give, deliver to one, put into one’s hands;
    fá mér (give me) leppa tvá ór hári þinu;
    fáit nú konungi festu (give the king bail) þá er honum líki;
    e-m sök, to charge one;
    var sá sveinn fenginn í hendr okkr, delivered into our hands;
    e-m e-t at geyma, to give a thing into one’s charge (= fá e-m e-t til geymslu);
    7) with pp. following, to be able to;
    e-n veiddan, to be able to catch one;
    hon fœr með engu móti vakit þá, she could by no means awaken them;
    þeir munu mik aldri fá sótt, they will never be able to overcome me;
    fengu þeir honum ekki nát, they could not catch him: skaltu hvergi fá undan hokat, thou shall have no chance of sneaking away;
    hann fekk þó eigi víss orðit, he could not make out for certain;
    8) with gen., to get, take, gain, win;
    þeir fengu fjár mikils, they took a rich booty;
    vel er þess fengit, it is well earned, well done;
    hann var eigi skáld, ok hann hafði ei þeirrar listar fengit, he had not received that gift: fá verðar, to take a meal;
    hann tekk sér sveitar (he raised a band) ok gørðist illvirki;
    fá konu, to get a wife, marry (hon var átján vetra, er þorsteinn fekk hennar);
    9) to conceive, of sheep and cattle (fá burðar, lambs);
    10) to touch, affect;
    þat fekk mikils hinum hertekna manni, it touched the captive deeply, þá fær þorbirni svá. mjök (Th. was so much moved), at hann grætr;
    11) impers., one can get or find;
    vápn svá góð, at eigi fær önnur slík, that the like are not to be got;
    at varla fái vitrara mann, that a wiser man is hardly to be found;
    also, one may or can (do something);
    þat skip fær vel varit eldi, that ship can well be guarded against fire;
    12) with preps.:
    fá af sér (with infin.) to bring oneself to;
    þeir fengu af verra, they got the worse of it;
    fá at veizlu, brúkaupi, blóti, to get provisions for a feast (hann fekk at blóti miklu);
    sá dagr er at jólum skal fá, the day when preparations are to be made for Yule (cf. atfangadagr);
    faðir Móða fekk á þremi, the father of M. caught hold of the brim;
    e-n, to touch, affect one, move (opt fá á horskan lostfagrir, litir);
    láta e-t á sik fá, to be (deeply) affected by, take it to heart;
    drykkr fær á e-n, the drink intoxicates one (er drykkr fekk á Hákon jarl);
    fá í e-t, to take hold of, grasp with the hand (= fá á e-u);
    forðuðu fingrum, fengu í snœri, they took hold of the strings;
    e-t or e-s til, to get, procure (var kirkja gör ok kennimanna til fengit);
    e-n til at gøra e-t, to get one to do a thing;
    þeir fengu menn til at ryðja skip sitt, they got men to clear their ship fá til e-s, to lay hold of;
    þar var fjöld fjár, fengu til margir, there was wealth of money, and many took a share of it;
    13) refl., fást í e-u, to be busy, exert oneself, engage in a matter (dróttningin mátti þar ekki í fást);
    Helgi leitaði þá, ef Sigurðr vildi í fást við Þorvald, if S. would try with Th.;
    segir hann ljúga ok fást í rógi, and deal in slander;
    fást við e-t = f. í e-u;
    f. við e-n, to have to do with, to contend with one (H. segist þá vilja … fást eigi við fjánda þenna);
    to wrestle (grapple) with one (skaltu fást við blámann várn).
    (fá, fáða, fáðr), v. to draw, paint;
    vér höfum fáða unga brúði á vegg, we have painted the young bride on the wall;
    gulli fáðr, gilded.
    * * *
    1.
    pret. sing. fékk, sometimes spelt feck or fieck, pl. fengu; pres. fæ, 2nd pers. fær, mod. færð, pl. fám, mod. fáum; pret. subj. fengja, mod. fengi; pres. fá, mod. fái; imperat. fá; sup. fengit; part. fenginn: the forms fingit, finginn, and pret. fingu (cp. Germ. fingen) are obsolete, but occur in some MSS. (e. g. Arna-Magn. 132 and 122 A): the poets rhyme— Erlingr var þar finginn; with the neg. suff., fær-at, fékk-at, Lex. Poët.: [Goth. fahan and gafahan = πιάζειν, καταλαμβάνειν; A. S. fón; Hel. fâhan; Germ. fahen, whence fahig = capax; in the Germ., however, the nasal form fangen prevailed, but in the Scandin., Swed., and Dan. or faae; the Dan. fange is mod. and borrowed from Germ.; Icel. fanga is rare and unclass. and only used in the sense to capture, whereas fá is a standing word; the ng reappears in pl. pret. and part. pass. fengu, fengit, vide above; cp. Old Engl. fet, mod. fetch]:—to fetch, get, etc.
    1. to fetch, catch, seize; fengu þeir Gunnar, they fetched, caught G., Akv. 18; Hildibrandr gat fengit kirkju-stoðina, Sturl. i. 169; hón hefir fengit einn stein, she has fetched a stone, Ísl. ii. 394; fá á e-u, to get hold of, grasp with the hand, faðir Móða fékk á þremi, Hým. 34.
    β. also, fá í e-t, to grasp; fengu í snæri, they grasped the bow-strings, bent the bow, Am. 42; hann fékk í öxl konungi, he seized the king’s shoulder, Fms. viii. 75.
    γ. to take, capture, but rare except in part.; hafði greifi Heinrekr fengit Valdimar, Fms. ix. 324; verða fanginn, to be taken, Germ. gefangen werden, i. 258, Stj. 396.
    2. to get, gain, win, with acc. of the thing; sá fær er frjár, he who wooes will win (a proverb), Hm. 91; hann skal fá af Svart-álfum, he shall get, obtain from S., Edda 69; fá brauð, mat, drykk, Fms. x. 18; þat fékk hann eigi af föður sínum, xi. 14; bað konunnar ok fékk heitið hennar, he wooed the woman and got her hand, Edda 23; fá sitt eyrindi, to get one’s errand done, Fms. i. 75; fa fljóðs ást, to win a woman’s love, Hm. 91; fá hærra hlut, to get the better, 40; ek ætla at fá at vera yðvarr farþegi, Ld. 112; hence fá, or fá leyfi, to get leave to do a thing: eg fæ það, fékk það ekki, fá að fara, etc.: Icel. also say, eg fæ það ekki af mér, I cannot bring myself to do it.
    β. to suffer, endure; fá úsigr, to get the worst of it, Fms. iv. 218; sumir fengu þetta ( were befallen) hvern sjaunda vetr, Sks. 113; fá skaða, to suffer a loss, Hkr. ii. 177; fá úvit, to fall senseless, Nj. 195; fá líflát, to fall lifeless, Grág. i. 190; fá bana, to come by one’s death, Nj. 110.
    γ. fá góðar viðtökur, to get a good reception, Eg. 460, 478, Fms. iv. 219; sá mun sæll er þann átrúnað fær, blessed is he that gets hold of that faith, Nj. 156; hann hafði fingit úgrynni fjár, Fms. xi. 40; fá skilning á e-u, to get the knowledge of a thing, i. 97.
    3. to get, procure; þá fékk konungr sveitar-höfðingja þá er honum sýndisk, Eg. 272; ek skal fá mann til at biðja hennar, Fs. 88; þeir fengu menn til at ryðja skip, they got men to clear the ship, Nj. 163; mun ek fá til annann mann at göra þetta, I will get another man to do it, 53; fá sér bjargkvið, Grág. i. 252; hann fékk sér gott kván-fang, Fms. i. 11; fám oss ölteiti nökkura, let us get some sport, vii. 119; fá sér (e-m) fari, to take a passage, vide far; fengu þeir ekki af mönnum, they could fetch no men, ix. 473; þeir hugðusk hafa fengit ( reached) megin-land, vii. 113.
    4. fá at veizlu, blóti, to get provisions for a feast, etc.; hann fékk at blóti miklu, Landn. 28; lét Þorri fá at blóti, Orkn. 3; Þórólfr Mostrar-skegg fékk at blóti miklu, Eb. 8; er fengit at mikilli veizlu, Fas. i. 242; var síðan at samkundu fingit, a meeting was brought about, 623. 52; sá dagr er at Jólum skal fá, the day when preparations are to be made for Yule, K. Þ. K. 110, hence atfanga-dagr, the day before a feast, q. v.; þá var fengit at seið, Hkr. Yngl. S. ch. 17.
    II. to give, deliver to one, put into one’s hands; hér er eitt sverð, er ek vil fá þér, Ísl. ii. 44; fá mér (fetch me, give me) leppa tvá ór hári þínu, Nj. 116; þá er keisarinn hafði fingit honum til föru-neytis, Fms. xi. 40; konungr fær honum veizlur, Eg. 27; horn þat er Bárðr hafði fingit Ölvi, 207; fáit nú konungi festu ( give the king bail) þá er honum líki, Fms. iv. 268; fá e-m sök, to charge one, Sks. 708; var sá sveinn fenginn í hendr okkr, delivered into our hands, Fms. i. 113; fékk hann búit í hendr Valgerði, iii. 24, Nj. 4; honum fékk hverr maðr penning til, Íb. 5; hon fékk biskupinum tuttugu mánaða mataból, B. K. 125; fá e-m e-t at geyma, to give a thing into one’s charge, Stj. 177; fá þá sonum þínum í hendr til geymslu, id.
    III. metaph. with a following pass. part. or sup. to be able to do; hón fær með engu móti vakit þá, she could by no means awaken them, Fms. i. 9; þú fékkt ekki leikit þat er mjúkleikr var í, vii. 119; þeir munu mik aldri fá sótt, they will never be able to overcome me, Nj. 116; ok fáit þér hann eigi veiddan, if you cannot catch him, 102; hann fékk engi knút leyst, Edda 29; fengu þeir honum ekki náð, they could not catch him, Fagrsk. 167; at Vagn mun fá yfir-kominn Sigvalda, that V. will overcome S., Fms. xi. 96: skulu vér þá freista at vér fáim drepit þá, i. 9; skaltú hvergi fá undan hokat, thou shalt have no chance of sneaking away, xi. 61; fá gaum gefinn at e-u, to take heed to a thing. Fas. ii. 517; menn fingu hvergi rétt hann né hafit, Eg. 396; at þeir mundu komit fá til lands hvalnum, Grág. ii. 381; en fékk þó eigi víss orðit …, but he could not make out for certain …, Fms. x. 170.
    β. to grow, get, become; Hjörleif rak vestr fyrir land, ok fékk hann vatnfátt, he became short of water, Landn. 34: of travellers, to fall in with, etc., þar fengu þeir keldur blautar mjök, they got into bogs, Eb. 266; þeir fengu hvergi blautt um Valbjarnar-völlu, Sturl. ii. 50; fengu þeir veðr stór, they met with foul weather, Eg. 160.
    IV. with gen.,
    1. to take, gain, earn, win; renna þeir á land upp, ok fá mikils fjár, Fms. v. 164; þeir fengu fjár mikils, they took a rich booty, Nj. 137; gáðu þeir eigi fyrir veiðum at fá heyjanna, ok dó allt kvikfé þeirra um vetrinu, Landn. 30; vel er þess fengit, it is well earned, well done, 7; nú mun ek fara þessa ferð ef þú vill; hann segir, vel er þess fengit, well done, said he, Fas. ii. 517; hann var eigi skáld, ok hann hafði eigi þeirrar listar fengit, he had not got that gift, Fb. i. 214; at þá mundi þykkja fengit betr, people would think that it suited better, Nj. 75; fá verðar, to take a meal, Hm. 33; hann fékk sér sveitar ( raised a band) ok görðisk illvirki, 623. 15: but chiefly in the phrase, fá konu, to get a wife, marry; Haraldr fékk þeirrar konu, Fms. i. 4; at ek munda fá þín, that I should get thy hand, Nj. 24; betr er þá séð fyrir kosti systur minnar at þú fáir hennar (gen., i. e. that thou marry her), en víkingar fái hana (acc., i. e. to fetch, capture her) at herfangi, Fs. 8; hón var átján vetra er Þorsteinn fékk hennar, Ísl. ii. 191.
    2. to conceive, of sheep, cattle; fá burðar, Stj. 97; er hann (sauðrinn) fær lambs, Skálda 162: absol., við þeim hafði hón (the mare) fengit, Landn. 195; at eigi fái ær við, Grág. i. 418, (cp. fang, fetus.)
    3. denoting to affect, touch, etc.; þat fékk mikils hinum hertekna menni, it touched much the captive, Orkn. 368: svá fékk honum mikils, at hans augu vóru full af tárum, Fms. i. 139; henni fékk þetta mikillar áhyggju, it caused her great care, iv. 181; fær honum þat mikillar áhyggju ok reiði. Nj. 174; nú fær mér ekka (gen.) orð þat þú mælir, Skv. 1. 20; fá e-m hlægis, to make one a laughing-stock, Hm. 19: even with acc. or an adv., þá fær Þorbirni svá mjök (Th. was so much moved) at hann grætr, Hrafn. 13.
    β. fá á e-n, to affect, chiefly of intoxicating liquors; er drykkr fékk á Hákon jarl, when the drink told on earl Hacon, Magn. 508; fær á þá mjök drykkrinn, Fms. xi. 108; aldregi drakk ek vín eðr annan drykk svá at á mik megi fá, Stj. 428; en er á leið daginn ok drykkr fékk á menn, Fms. vii. 154; drykkr hefir fengit yðr í höfuð, Fas. i. 318; á-fengr or á-fenginn, q. v.
    γ. opt fá á ( entice) horskan, er á heimskan né fá, lostfagrir lítir, Hm. 92.
    V. impers. to be got, to be had, cp. Germ. es giebt; vápn svá góð, at eigi fær önnur slík (acc.), so good, that the like are not to be got, Nj. 44; at varla fái vitrara mann, a wiser man is hardly to be found, Sks. 13; eigi fær þat ritað, it cannot be recorded, viz. being so voluminous, Fms. viii. 406; þat skip fær vel varit eldi, that ship can well be guarded against fire, ix. 368; svá mikill herr at varla fékk talit, a host so great that it could hardly be numbered, xi. 261 (Ed. fékst wrongly).
    VI. reflex. in the phrase, fásk í e-u, to be busy, exert oneself in a matter; drottningin mátti þar ekki í fásk, Fms. x. 102; Helgi leitaði þá ef Sigurðr vildi í fásk við Þorvald, if S. would try with Th., Fb. i. 379; vildir þú fásk í því sem þér er ekki lánat, 215; segir hana ljúga ok fásk í rógi, ( and deal in slander) fyrir höfðingjum, Karl. 552.
    β. fásk við e-n, to struggle against; ef nokkut væri þat er hann mætti við fásk, which he could try, Grett. 74 new Ed.: to wrestle with, skaltú fásk við blámann várn, Ísl. ii. 444; um fangit er þú fékksk við Elli, when thou strugglest against Elli, Edda 34; at Þorleikr ætti lítt við elli at fásk, Ld. 160; fámsk vér eigi við skrafkarl þenna, let us have naught to do with this landlouper, Háv. 52; ok fásk eigi við fjánda þenna lengr, Ísl. ii. 45; fást um e-t, to make a fuss about a thing: the passage, Hrólfi fékksk hugr, Fas. iii. 203, is prob. an error for Hrólfi gékksk hugr, H. was moved: the phrase, fásk þú at virði vel, take thou a good meal, Hm. 117.
    2. as a pass., esp. in the sense to be gotten; sumt lausa-féit hafði fengisk ( had been gotten) í hernaði, Fms. i. 25; at honum fengisk engi fararbeini, that no means of conveyance could be got, Grág. i. 298; eigu þeir þat allt er á (aðilðunum) fæsk, all the fines that accrue from the aðilð, 281; fékksk þat, it was obtained, Jb. 17; er hljóð fékksk, when silence was obtained, so that he could speak, Fms. i. 34: ef þeir fásk eigi, if they cannot be taken, Odd. 12 (very rare); sem úviða muni þinn jafningi fásk, thy match is not easily to be got, Nj. 46.
    VII. part. fenginn as adj. given to, fit to; ok er hann vel til þess fenginn, Fms. vi. 389; Jón var mjök fenginn ( given) fyrir kvenna ást, Bs. i. 282; fæsk eigi því níta, it cannot be denied, Am. 32.
    2. again, fanginn denotes captured, hence taken by passion; fanginn í ílsku, Fb. i. 280.
    2.
    ð, part. fát, fáð or fáið, cp. fáinn or fánn; a contracted verb = fága:—to draw, paint, Fms. v. 345; gulli fáðr, gilded, Gísl. 21; fá rúnar, to draw runes, magic characters, Hm. 143; vér höfum fáða unga brúði á vegg, we have painted the young bride on the wall, Landn. 248 (from a verse about the middle of the 10th century): of precious stuffs, fáð ript, Skv. 3. 63.

    Íslensk-ensk orðabók >

  • 15 נהר I

    נְהַרI ch. sam(נהרto break forth, shine), to shine. Targ. O. Gen. 44:3 (Y. נְהִיר). Targ. Job 18:5; a. fr.Taan.10a נְהוּר ענניוכ׳ when the clouds are bright, their waters are little. Pesik. Ekha, p. 123a> יִנְהוֹר דינאוכ׳ let justice shine before thee like this lamp; Yalk. Is. 258 יִנְהַר דיניוכ׳ let my case shine ; Sabb.116b נְהוֹר נהורךוכ׳ let thy light (wisdom) shine (prob. to be read: ינהור); a. fr.Part. pass. נְהִיר; f. נְהִירָא; pl. נְהִירִין; נְהִירָן a) bright, clear. Lev. R. s. 19 אולפני מה נ׳ באפי how my learning shines on my face (makes me look well); Yalk. Prov. 964 נרי באפוי (corr. acc.). Y.Sabb.VIII, beg.11a (נהירן) אפוי נהירין his looks were bright.Ber.58b נ׳ לי שביליוכ׳ the paths of the heavens (the courses of the heavenly bodies) are as clear (well-known) to me as the streets ; a. fr.b) knowing clearly, remembering. Y.Taan.I, 64a bot. נ׳ את כד הוינןוכ׳ dost thou remember when we were standing ?; Y.Meg.III, 74b bot. Y.Keth.V, 30a top נ׳ דהויתוןוכ׳ (insert את) dost thou remember that thou ? Y.Orl.II, 62c top (read:) נ׳ את דאמריתון אתוכ׳ dost thou remember that you, thyself and R J., said Y.Naz.V, end, 54b נ׳ הויניןוכ׳ we remember that an old man was here ; Y.Ber.VIII, 11b bot. נ׳ אנן; Gen. R. s. 91 נהרין אנן (corr. acc.); Koh. R. to VII, 11. Ḥull.54a ולא נְהִירַת ליהוכ׳ dost thou not remember (recognize) that student ? Ib. 93a נְהִירְנָא I remember. B. Bath.91b; a. fr.R. Hash. 34b כי נהירנא לך, v. נְחַר). Af. אַנְהַר, Pa. נַהר 1) to give light, shine; to illumine, brighten, make shine. Targ. O. Gen. 1:15 (Y. למְנַהֲרָא). Targ. Num. 6:25; a. fr.Y.Yoma III, beg.40b א׳ מְנַהֲרָא, v. בְּרַק I; Y.R. Hash. II, beg. 57d. Y.Taan.III, 66d bot. שמענן … והיא מְנַהֲרָה we hear that when he entered the Temple court, it used to shine; עאל ואַנְהָרַת he entered, and it shone. Cant. R. to V, 11 הוה מנהרא ליוכ׳ it (the Law) brightened my countenance by night. Sot.6a וא׳ לן עייניןוכ׳ and he enlightened our eyes (by evidence) from our Mishnah; a. fr. 2) to recall to memory, remember. Y.Peah III, 17d bot. וא׳ר׳ אימיוכ׳ whereupon R. I. recalled (that he had heard the same tradition), and rescinded his decision. Y.Kidd.I, 61a bot. א׳ ונפיקוכ׳ it struck him (that he had forgotten to hear his grandsons lesson), and he left the bath house ; a. e.Part. pass. מְנַהַר; pl. מְנַהֲרִין. Gen. R. s. 33 אתון … מְנַהֲרִין אנא מְנַהַר ליה you do not remember that poor man, I will remember him. Ithpe. אִתְנְהַר 1) to be brightened, enlightened. Targ. Y. Gen. 3:7. Targ. Ps. 34:6. 2) to come forth. Cant. R. to IV, 1 טורא דאִתְנַהַרְתּוּןוכ׳, v. גָּלַש.

    Jewish literature > נהר I

  • 16 נְהַר

    נְהַרI ch. sam(נהרto break forth, shine), to shine. Targ. O. Gen. 44:3 (Y. נְהִיר). Targ. Job 18:5; a. fr.Taan.10a נְהוּר ענניוכ׳ when the clouds are bright, their waters are little. Pesik. Ekha, p. 123a> יִנְהוֹר דינאוכ׳ let justice shine before thee like this lamp; Yalk. Is. 258 יִנְהַר דיניוכ׳ let my case shine ; Sabb.116b נְהוֹר נהורךוכ׳ let thy light (wisdom) shine (prob. to be read: ינהור); a. fr.Part. pass. נְהִיר; f. נְהִירָא; pl. נְהִירִין; נְהִירָן a) bright, clear. Lev. R. s. 19 אולפני מה נ׳ באפי how my learning shines on my face (makes me look well); Yalk. Prov. 964 נרי באפוי (corr. acc.). Y.Sabb.VIII, beg.11a (נהירן) אפוי נהירין his looks were bright.Ber.58b נ׳ לי שביליוכ׳ the paths of the heavens (the courses of the heavenly bodies) are as clear (well-known) to me as the streets ; a. fr.b) knowing clearly, remembering. Y.Taan.I, 64a bot. נ׳ את כד הוינןוכ׳ dost thou remember when we were standing ?; Y.Meg.III, 74b bot. Y.Keth.V, 30a top נ׳ דהויתוןוכ׳ (insert את) dost thou remember that thou ? Y.Orl.II, 62c top (read:) נ׳ את דאמריתון אתוכ׳ dost thou remember that you, thyself and R J., said Y.Naz.V, end, 54b נ׳ הויניןוכ׳ we remember that an old man was here ; Y.Ber.VIII, 11b bot. נ׳ אנן; Gen. R. s. 91 נהרין אנן (corr. acc.); Koh. R. to VII, 11. Ḥull.54a ולא נְהִירַת ליהוכ׳ dost thou not remember (recognize) that student ? Ib. 93a נְהִירְנָא I remember. B. Bath.91b; a. fr.R. Hash. 34b כי נהירנא לך, v. נְחַר). Af. אַנְהַר, Pa. נַהר 1) to give light, shine; to illumine, brighten, make shine. Targ. O. Gen. 1:15 (Y. למְנַהֲרָא). Targ. Num. 6:25; a. fr.Y.Yoma III, beg.40b א׳ מְנַהֲרָא, v. בְּרַק I; Y.R. Hash. II, beg. 57d. Y.Taan.III, 66d bot. שמענן … והיא מְנַהֲרָה we hear that when he entered the Temple court, it used to shine; עאל ואַנְהָרַת he entered, and it shone. Cant. R. to V, 11 הוה מנהרא ליוכ׳ it (the Law) brightened my countenance by night. Sot.6a וא׳ לן עייניןוכ׳ and he enlightened our eyes (by evidence) from our Mishnah; a. fr. 2) to recall to memory, remember. Y.Peah III, 17d bot. וא׳ר׳ אימיוכ׳ whereupon R. I. recalled (that he had heard the same tradition), and rescinded his decision. Y.Kidd.I, 61a bot. א׳ ונפיקוכ׳ it struck him (that he had forgotten to hear his grandsons lesson), and he left the bath house ; a. e.Part. pass. מְנַהַר; pl. מְנַהֲרִין. Gen. R. s. 33 אתון … מְנַהֲרִין אנא מְנַהַר ליה you do not remember that poor man, I will remember him. Ithpe. אִתְנְהַר 1) to be brightened, enlightened. Targ. Y. Gen. 3:7. Targ. Ps. 34:6. 2) to come forth. Cant. R. to IV, 1 טורא דאִתְנַהַרְתּוּןוכ׳, v. גָּלַש.

    Jewish literature > נְהַר

  • 17 ENDA

    I)
    conj.
    1) with subj. (a standing phrase in the law connecting the latter clause of a conditional premiss) if, and if, and in case that, and supposing that;
    nú hefir maðr sveinbarn fram fœrt í œsku, enda verði sá maðr veginn síðan, þá …, if a man has brought a boy up in his youth, and it so happens that he (the boy) be slain, then …;
    2) even if, allhough, with subj. (seg mér, hvat til berr, at þú veizt fyrir úorðna hluti, enda sér þú eigi spámaðr);
    3) even;
    þá skal hann segja búum sínum til, enda á, þingi, even in parliment;
    4) if only with subj. (fyrir engan mun þori ek at vekja konunginn en segja má ek honum tíðindin, ef þú vill, enda vekir þú hann);
    5) and indeed, and of course, and also, and besides;
    enda skulum vér þá leysa þik, and then of course we shall loose thee;
    sýnist þat jafnan, at ek em fégjarn, enda man svá enn, and so it will be also in this case;
    eigi nenni ek at hafa þat saman, at veita Högna, enda drepa bróður hans, I cannot bear to do both, help H. and yet kill his brother;
    enda tak þú nú øxi þína, and now take thy axe.
    (að, or enda, ent), v.
    1) to end, coming to an end (í því sama klaustri endi hann sína æfi);
    impers., endar þar sögu frá honum, the tale of him ends there;
    2) to fulfil, perform (enda heit sitt);
    3) to mark the end of, to bound (af suðri endir hana [i. e. Asia] úthafit);
    4) refl., endast, to end, come to an end (reiði mannsins endist á einu augabragði);
    to last, hold out (berjast meðan dagrinn endist);
    meðan mér endast föng til, as long as my provisions last;
    ef honum endist aldr til, if he lives so long;
    meðan mér endast lífdagar, meðan ek endumst, as long as I live;
    to turn out, to end (well or ill), to do (enda mun þat fám bóndum vel endast at synja mér mægðar).
    * * *
    1.
    a copul. conj. with a slight notion of cause or even disjunction: [the use of this copulative is commonly regarded as a test word to distinguish the Scandin. and the Saxon-Germ.; the A. S. ende, Engl. and, Hel. end, Germ. und being represented by Scandin. auk, ok, or og: whereas the disjunctive particle is in Scandin. en, enn, or even enda, answering to the Engl., A. S., and Germ. aber, but; the Gothic is neutral, unless jab, by which Ulf. renders καί, be = auk, ok:—this difference, however, is more apparent than real; for the Icel. ‘enda’ is probably identical with the Germ. and Saxon und, and: in most passages it has a distinct copulative sense, but with something more than this]:—and, etc.
    I. with subj., a standing phrase in the law, connecting the latter clause of a conditional premiss, if so and so, and if …, and again if …; or it may be rendered, and in case that, and supposing that, or the like. The following references will make it plainer; ef goðinn er um sóttr, enda hafi hann öðrum manni í hönd selt …, þá skal hann ok sekja …, if a suit lies against the priest, ‘and’ he has named a proxy, then the suit lies also against him (viz. the proxy), Grág. i. 95; ef skip hverfr ok sé eigi til spurt á þrim vetrum, enda sé spurt ef þeim löndum öllum er vár tunga er á, þá …, if a ship disappears without being heard of for three years, ‘and’ inquiry has been made from all the countries where ‘our tongue’ is spoken, then …, 218; ef goðinn gerr eigi nemna féránsdóm, enda sé hann at lögum beiddr …, þá varðar goðanum fjörbaugsgarð, if the priest name not the court of férán, ‘and’ has been lawfully requested thereto, then he is liable to the lesser outlawry, 94; nú hefir maðr sveinbarn fram fært í æsku, enda verði sá maðr veginn síðan, þá …, if a man has brought a boy up in his youth, ‘and in case that’ he (the boy) be slain, then …, 281; ef maðr færir meybarn fram …, enda beri svá at…, ok ( then) skal sá maðr …, id.; ef menn selja ómaga sinn af landi héðan, ok eigi við verði, enda verði þeir ómagar færðir út hingat síðan, þá …, 274; hvervetna þess er vegnar sakir standa úbættar á milli manna, enda vili menn sættask á þau mál …, þá …, ii. 20; ef sá maðr var veginn er á ( who has) vist með konu, enda sé þar þingheyandi nokkurr …, þá …, 74; þat vóru lög, ef þrælar væri drepnir fyrir manni, enda ( and in case that) væri eigi færð þrælsgjöldin fyrir hina þriðju sól, þá …, Eg. 723, cp. Eb. 222; þótt maðr færi fram ellri mann, karl eðr konu, í barnæsku, enda ( and in case that) berisk réttarfar síðan um þá menn, þá skal …, 281; ef þú þorir, enda sér þú nokkut at manni, if thou darest, ‘and supposing that’ thou art something of a man, Fb. i. 170, segja má ek honum tíðendin ef þú vilt, enda vekir þú hann, ‘and supposing that’ thou wilt awake him, Fms. iv. 170; en þeir eru skilnaðarmenn réttir er með hvárigum fóru heiman vísir vitendr, enda ( and even) vildi þeir svá skilja þá, Grág. ii. 114; enda fylgi þeir hvárigum í braut ( supposing they), id.; hvat til berr er þú veizt úorðna hluti, enda sér þú eigi spámaðr, supposing that thou art a prophet, Fms. i. 333.
    2. rarely with indic.; ef kona elr börn með óheimilum manni, enda gelzt þó fé um, hón á eigi…, Eb. 225.
    II. even, even if, usually with indic.; kona á sakir þær allar ef hún vill reiðask við, enda komi ( even if) eigi fram loforðit, Grág. i. 338: in single sentences, þá skal hann segja búum sínum til, enda á þingi, even in parliament, ii. 351: the phrase, e. svá ( even so), eigi þau handsöl hennar at haldask, enda svá þau er, i. 334; enda er þó rétt virðing þeirra, ef …, and their taxation is even (also) lawful, if …, 209: in mod. usage very freq. in this sense (= even).
    III. denoting that a thing follows from the premiss, and consequently, and of course, and then, or the like, and forsooth, freq. in prose with indic.; man ek eigi optar heimta þetta fé, enda verða þér aldri at liði síðan, I shall not call for this debt any more, ‘and also’ lend thee help never more, Vápn. 18; ef þeir eru eigi fleiri en fimm, enda eigi færi, if they are not more than five, and also not less, Grág. i. 38; enda eigu menn þá at taka annan lögsögumann ef vilja, and they shall then elect another speaker if they choose, 4; enda skulum vér þá leysa þik, and then of course we shall loose thee, Edda 20; varðar honum skóggang, enda verðr hann þar óheilagr, and of course or and even, and to boot, Grág. ii. 114; skal hann segja til þess á mannamótum, enda varðar honum þá eigi við lög, i. 343; á sá sök er hross á, enda verðr sá jamt sekr um nautnina sem aðrir menn, 432; þá á sök þá hvárr er vill, enda skal lögsögumaðr …, 10; enda á hann kost at segja lögleigor á féit, ef hann vill þat heldr, 217; trúi ek honum miklu betr en ( than) öðrum, enda skal ek þessu ráða, and besides I will settle this myself, Eg. 731; sýnisk þat jafnan at ek em fégjarn, enda man svá enn, it is well known that I am a money-loving man, and so it will be too in this case, Nj. 102; beið ek af því þinna atkvæða, enda num öllum þat bezt gegna, I waited for thy decision, and (as) that will be the best for all of us, 78; er þat ok líkast at þér sækit með kappi, enda munu þeir svá verja, and so will they do in their turn, 227; Hallgerðr var fengsöm ok storlynd, enda ( and on the other hand) kallaði hón til alls þess er aðrir áttu í nánd, 18; mikit má konungs gæfa um slíka hluti, enda mun mikill frami fásk í ferðinni ef vel tekst, Fms. iv. í 29; Ölver var málsnjallr ok máldjarfr, e. var hann vitr maðr, 235; ekki mun ek halda til þess at þú brjótir lög þín, enda eru þau eigi brotin, ef …, neither are they broken, if …, Fb. i. 173, Mork. 81.
    2. with a notion of disjunction, and yet; eigi nenni ek at hafa þat saman, at veita Högna, enda drepa bróður hans, I cannot bear to do both, help Hogni and yet kill his brother, Nj. 145; er þér töldut Grænland vera veðrgott land, enda er þat þó fullt af jöklum ok frosti, that you call Greenland a mild climate, and yet it is full of frost and ice, Sks. 209 B.
    3. ellipt. in an abrupt sentence, without a preceding premiss; enda tak nú öxi þína, and now take thy axe (implying that I can no longer prevent thee), Nj. 58; enda þarf hér mikils við, 94; maðrinn segir, enda fauk höfuðit af bolnum, the man continued,—nay, the head flew off the body, Ld. 290: even in some passages one MS. uses ‘enda,’ another ‘ok,’ e. g. skorti nú ekki, enda var drengilega eptir sótt (ok var drengilega eptir sótt, v. l.), Fms. viii. 357; cp. Fb. iii. 258, 1. 16, and Mork. 7, 1. 15: the law sometimes uses ‘ok’ exactly in the sense of enda, ef maðr selr ómaga sinn af landi brott, ‘ok’ verði hinn aptrreki er við tók, þá …, Grág. i. 275.
    2.
    d, (enda, að, Fs. 8, Ld. 50, Bs. i. 865; mod. usage distinguishes between enda að, to end, finish, and enda t, to fulfil):—to end, bring to an end; ok endi þar líf sitt, Fms. i. 297; af ráðinn ok endaðr, Fs. l. c.; endaðir sínu valdi, Bs. i. 865.
    2. metaph. to bring to an end, fulfil, perform a promise or the like; þá sýslu er hann endi eigi, work which he did not perform, Grág. ii. 267; þótti Heinreki biskupi Gizurr eigi enda við konung þat sem hann hafði heitið, Fms. x. 51; enda þeir þat er Páll postuli mælti, Hom. 135; hefir þú komit ok ent þat er þú lofaðir, Niðrst. 8.
    II. reflex, to end, come to an end; reiði mannsins endisk á einu augabragði, 656 A. ii. 17; er svá hefjask upp at eigi endask, 656 B. 3; þá endisk sá enn mikli höfðingskapr Dana konunga, Fms. xi. 205; þær endask ok byrjask jafnfram ávalt, Rb. 232.
    2. to last out; ok endisk þá, allt á sumar fram, Nj. 18; meðan mér endask föng til, Eg. 66; en honum endisk eigi til þess líf, Bs. i. 77; en er veizlor endusk eigi fyrir fjölmennis sakir, Hkr. ii. 92; ok endisk því þetta hóti lengst, Gísl. 50; meðan ek endumk til, as long as I last, i. e. live, Fms. iv. 292.
    3. to end well, do; enda mun þat fám bóndum vel endask at synja mér mægðar, Ísl. ii. 215; ek veit, at þat má honum eigi endask, ef …, Rd. 311; ok öngum skyldi öðrum hans kappa enzk hafa betta nema þér, Fas. i. 104; segir honum eigi ella endask mundu, Fms. iv. 143.
    III. impers. in the phrase, sögu endar, endar þar sögu frá honum, it ends the tale, i. e. the tale is ended, Ld. 50: in mod. usage Icel. can say, saga endar, sögu endar, and saga endast, here the story ends.

    Íslensk-ensk orðabók > ENDA

  • 18 ÞAR

    adv.
    1) there, at that place (þar var fjölmenni mikit);
    þar er, þar sem, there where;
    þeir þóttust þar eiga allt traust er hann var, they thought that all their hope was there where he was;
    fig. there, in that case, at that point (lýkr þar viðskiptum þeira);
    þar sem, þar er, whereas; þú gerir þik góðan, þar sem þú ert þjófr ok morðingi, whereas thou art both thief and murderer;
    mun F. annat ráð taka, þar sem hann hefir drepit Njál föðurbróður minn, seeing that he has killed N.;
    2) there, thither (var þat ákveðit nær konungr skyldi þar koma);
    3) with prep. = an oblique case of the demonstrative pronoun þar af, therefrom, from that, = af því þar at, thereat;
    þar á, thereupon;
    þar eptir, after that, thereafter;
    þar fyrir, therefore;
    þar í, therein;
    þar í móti, in return (þar í móti vil ek eiga hálft dýrit);
    þar með, therewith, besides;
    þar ór, there from, there out of;
    þar til, thereto;
    þar til er, to the place where (O. gekk þar til, er H. var); till, until (konungr ríðr langa leið til er hann finnr eitt hús);
    þar um, about that, = um þat (verið eigi þar um hugsjúkir);
    þar undir, there underneath;
    þar út í frá, furthermore, besides;
    þar við, thereby, by that;
    þar yfir, there above.
    * * *
    adv. [Ulf. þar = ἐκει, Matth. vi. 20, Luke ix. 4; and þaruh, Matth. vi. 21; A. S. þar; Engl. there; O. H. G. darot; Germ. dort; Dan. der]:—there, at that place; vera, standa, sitja, lifa, … þar, passim; þar var Rútr … þar var fjölmenni mikit, Nj. 2; ok sett þar yfir altari, Fms. vi. 444; þar í Danmörk, xi. 19; þar innan hirðar, id.; koma þar, to be come there, arrive, Eg. 43; hen kom aldri vestr þar ( westward thither) síðan, Nj. 14; skal þar kirkju göra sem biskup vill, K. Þ. K. 42; þar er, þar sem, there where, where? þá er þeim rétt at sitja þar er þeir þykkisk helzt mega lúka dómi sínum, Grág. i. 68; þar er sá maðr er í þingi, 151; beit af höndina þar er heitir úlfliðr, Edda 17, K. Þ. K. 42, N. G. L. i. 98, Fms. xi. 19, and passim (see er, sem): of time, nú kemr þar misserum, now the seasons come to that point, Fms. xi. 19.
    2. metaph. usages; lýkr þar viðskiptum þeirra, Eg. 750; brutu þar skipit, ‘þar’ varð mann-björg, Nj. 282; lúku vér þar Brennu-Njáls sögu, id.; þar at eins er sá maðr arfgengr, er …, Grág. i. 225; þar er, where, in case, when; þar er menn selja hross sín, 139; þar er maðr tekr sókn eða vörn, 141; þykkjumk vér þar til mikils færir, 655 xi. 3; þar er þeir mætti vel duga hvárir oðrum, 655 xxi. 3; lát sem þú þykkisk þar allt eiga er konungrinn er, make as though thou thoughtest that all thy hope was there where the king is, Fms. xi. 112; eru menn hér nú til vel fallnir þar sem vit Hallbjörn erum, Nj. 225; þar hefi ek sét marga dýrliga hluti yfir honum, 623. 55; þú görir þik góðan, þar sem þú ert þjófr ok morðingi, ‘there that thou art.’ i. e. thou who art! Nj. 74.
    II. with prep.; þar af, therefrom, thence, Ld. 82; vil ek þess biðja at Egill nái þar af lögum, Eg. 523; er þat skjótast þar af at segja, 546; kunna mun ek þar af at segja, Edda 17; hús stendr þar út við garðinn, ok rýkr þar af upp, Lv. 47: þar at, thereat, 623. 57: þar á, thereupon, Eg. 125: þar til, thereunto, until, till, Nj. 11, Fms. vi. 232: þar um, thereon, Ld. 164; ver eigi þar um hugsjúkr, Fms. vii. 104: þar undir, there underneath, vi. 411: þar yfir, there above, 444: þar við, therewith, by that, 396, viii. 56: þar næst, there next, Eg. 512: nefndi til þess skipstjórnar-menn, ek þar næst stafnbúa, 33: þar á, thereon, thereupon, Edda 37; þar á ofan, thereupon, i. e. moreover, Eg. 415; þar upp á, thereupon, Dipl. ii. 13: þar eptir, thereafter, Rd. 248; hugsaði, at þar eptir ( accordingly) mundi fara hennar vit, Fms. vi. 71; þar út í frá, furthermore, vii. 157: þar fyrir, therefore. Eg. 419, Fms. vii. 176, passim: þar í, therein, Eg. 125: þar í mót, there against, in return, Grág. ii. 169: þar með, therewith, Fms. iv. 110, Ld. 52: heita á Guð ok þar með á hinn heilaga Ólaf konung, therewith, i. e. besides, Fms. vi. 145; seldi Árni Birni Ytri-Borg, ok þar með hálft Ásbjarnarnes, Dipl. v. 26: þar á milli, there between, Fms. xi. 85; ok eru menn alnir þar á milli, in the mean time, Grág. i. 117: þar or (Jþar ör Ed.), therefrom, thereout of, Fms. vi. 378.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞAR

  • 19 ÞÚ

    (gen. þín, dat. þér, acc. þik; pl. þér or ér, gen. yðar, dat. and acc. yðr), thou.
    * * *
    gen. þín, dat. þér, acc. þik, a pers. pron.; also spelt ðú, see the introduction, p. 729; for þik, also freq. þek in Norse vellums, mod. þig, see Gramm. p. xxi: [Goth. þû, þeina, þus, þuk; A. S. þû; Engl. thou; Germ., Dan., and Swed. dû; Lat. tu; Gr. τύ.]
    A. Thou, passim:
    I. after verbs, either separated, as skalt þú, munt þú, or more usually suffixed and changing into -ðu, -du, -tu, or -u, e. g. mun-du, skal-du, vil-du, later skal-tu, mun-tu, vil-tu; ver-tu, ves-tu, Post. 229; drep-ðu, 228; eig-ðu, seg-ðu, lát-tu, lít-tu, eig-du, mæl-þú, lát-þú, Gkv. 2. 23; lít-tu, 8; át-tu, 10; skal-tu, 30; hirða-ðu, 28; er-þú, Fms. vi. 226; var-t-at-tu, wast-not-thou? mon-t-at-u; segja-t-tu, say-not-thou, and so passim [cp. Old Engl. wiltow etc. = wilt thou]: as to quantity, the u is at present sounded sometimes long, vil-tú, eig-ðú, lát-tú, or more usually short, låt-tu, eig-ðu, etc., and in common running speech dropped as in Engl., e.g, bidd-’ann-a-koma, beg him to come; kond-inn, come in.
    II. suffixed to other words; heil-du, heal thou! Clem. 131; at-tú = at-þú, that thou, see ‘at;’ þót-tú = þó at-þú, though that thou, passim; þatz-tu = þat-es-þú.
    B. Plur. þér, or older ér, yðar, yðr, qq. v., passim.
    II. in addressing, you; ek vil beiðask, herra, at þér gefit mér orlof, Nj. 10; eru þér sjúkir Herra, Fms. vi. 226, Sturl. iii. 261, passim; or þú and þér are mixed in the same address, hvat ætli þér, herra, … þvíat þér sögðuð oss, … seg nú ef þat er …, ok hafir þú af þínu tilstilli …, at þú talir við hann …, Fms. vi. 71.

    Íslensk-ensk orðabók > ÞÚ

  • 20 תפס

    תָּפַס, תָּפַשׂ(b. h.; cmp. תָּפַף) to seize, take hold on; to take effect. Keth.84b את תּוֹפֵס לבעל חובוכ׳ thou seizest property in behalf of a creditor when the debtor owes others, ואמרר׳ י׳ התופסוכ׳ and R. J. has decided that he who seizes in behalf of a creditor when there are other claimants has not taken legal possession. Ib. top והוא שת׳ מחיים (his possession is effectual) when he has seized it during the decedents life-time. Ab. Zar.8b (expl. קרטיסיס) יום שתָּפְסָה בו רומי מלכות the day when Rome took hold of the government (of the east, v. תְּפִיסָה). Y.Taan.IV, 68c top היה משה תוֹפְשָׂן Moses held fast on them (the tablets). R. Hash. 4b, a. fr. תָּפַסְתָּ מרובהוכ׳, v. מוּעָט. B. Mets. 102b, a. e. תְּפוֹס לשון אחרון hold to the latter expression, i. e. if an agreement contains two discrepant clauses, the second is legally recognized; Ten. 26a a. e. תפוס לשון ראשון the first clause (of a vow) is legally recognized. Yeb.10b, a. fr. אין קודושין תּוֹפְסִיןוכ׳, v. קִידּוּש. Y.Dem.VI, 25b תָּפְשָׂה מדת הדיןוכ׳ justice takes hold on him, i. e. the full rigor of the law is applied against him Num. R. s. 111> (ref. to Prov. 3:34) אלו הנזירים שתּוֹפְשִׂים ענוה בעצמןוכ׳ that means the Nazarites who choose humility for themselves, who abstain from wine Ib. 108> ותְפָשָׂם and arrested them, v. לוּפָר. Snh.64a מפני מה תפסה תורה לשון מולך why does the Biblical text choose the word Molekh (in place of idol in general)?, Y.Ber.VII, 11c top, a. e. תופסין אותו seize him, take him to task, v. נַקְדָּן. Ab. Zar.64a דמי … מי תוֹפֶסֶת דמיהוכ׳ how about money which was realized by the sale of an idol, in the hands of a gentile? does the idol hold its equivalent in gentile hands or not?, i. e. does the money in gentile hands retain its character as compensation for an idol, and is it thus forbidden to a Jew? Ex. R. s. 1520> היה שלמה תופס פיווכ׳ Solomon controlled his mouth, in order not to speak before Gen. R. s. 12 כל … תופסין את הלשון וזה אינו תופסוכ׳ all other letters catch the tongue (require an effort of the organs of speech), but this (the Hé) does not catch (is merely a breathing sound).Part. pass. תָּפוּס, תָּפוּשׂ; f. תְּפוּסָה, תְּפוּשָׂה a) (cmp. אָחוּז s. v. אָחַז) holding. Y. Taan. l. c. היה משה ת׳ בטפחיים Moses was holding two handbreadths (of the tablets). Ex. R. s. 46, beg. חיה ת׳ בלוחותוכ׳ he held the tablets, and would not believe that Israel had sinned. Sifra Bḥuck. Par. 2, ch. VIII תְּפוּסֵי מעשהוכ׳ holding to the deeds of their fathers, generation after generation; a. e.b) seized, captured. Mekh. Mishp., s. 17 תפוסה the outraged woman, opp. מפותה the seduced. Nif. נִתְפַּס, נִתְפַּשׂ to be seized, arrested; to have ones property seized; to be made responsible. Ex. R. s. 1518> בן ביתשנ׳ על ידי בעלוכ׳ a domestic servant who was seized for his employers debt. Tosef.Ḥull.II, 24 נ׳ ע״ר מינות, v. מִינוּת. Ib. ונִתְפַּסְתִּי עלוכ׳ and therefore I was arrested on the suspicion of heresy. Ab. Zar.17b כשנִתְפְּסוּר׳ אלעזרוכ׳ when R. El. a. R. H. b. T. were arrested (by Roman officials, for rebellious conduct). Ib. אשריך שנִתְפַּסְתָּ עלוכ׳ happy art thou, for thou hast been arrested on one charge only, and woe me that I have been arrested on five charges. B. Bath.16b אין אדם נ׳ על צערו Ms. M. (ed. בשעת) no man is taken to account for what he speaks in his distress. Sabb.33b נִתְפָּסִים על הדור are seized for the debt (die for the sins) of their generation. Y.Keth.XIII, 35d כל הנ׳ על חבירו חייב ליתן לו in every case if ones property was seized for a neighbors debt, the latter has to reimburse him; ib. אין לך נ׳וכ׳ in no case must he reimburse him, except in the case of annona and head-tax; Y.B. Kam.X, end, 7c; Y.Ned.IV, beg.38c. Deut. R. s. 2, beg. (prov.) הוי זהיר שלא תִתָּפֵס מקום דבורך take care that thou be not caught on the spot where thou speakest (held to thy word); a. fr. Hif. חִתְפִּיס to cause to be seized, cause to take hold. Y.Succ.IV, 54d top ראה שהִתְפִּיסָתְךָ התורה לשוןוכ׳ behold, the Law has made thee use the expression of endearment Tem.2a הכל מַתְפִּיסִין בתמורה all persons can cause the seizure of the substitute together with the original by exchanging a consecrated animal (v. תְּמוּרָה). Ib. 9a מי מַתְפִּיס בדבר שאינו שלו can one cause the seizure of a thing which is not his?; a. e.Ned.11b, sq. מתפיס, v. next w. Pi. תִּפֵּס, תִּפֵּשׂ (v. טָפַס) to climb, rise. Gen. R. s. 66, end (ref. to Prov. 30:28) באיזה זכות השממית מְתַפֶּשֶׂת בזכותוכ׳ for what merit does the spider (Esau-Rome) climb (rise to power)? For the merit of those hands (with which Esau nursed his father, by ref. to Gen. 27:31); Yalk. ib. 115; Yalk. Prov. 963 תְּתַפֵּשׂ. Pirel תִּרְפֵּס, Hithparel הִתַּרְפֵּס same. Y.Erub.V, 22d top רואה אותי כי מִיתַּרְפֵּס ועולה מְתַרְפֵּס ויורד, (v. טָפַס) you look upon it (measure the distance for Sabbath purposes) as if one would climb up and climb down (the wady).

    Jewish literature > תפס

См. также в других словарях:

  • —That Thou art Mindful of Him — Infobox Short story | name = That Thou art Mindful of Him author = Isaac Asimov country = United States language = English series = Robot Series genre = Science fiction short story published in = Fantasy and Science Fiction publisher = Mercury… …   Wikipedia

  • That — That, pron., a., conj., & adv. [AS. [eth][ae]t, neuter nom. & acc. sing. of the article (originally a demonstrative pronoun). The nom. masc. s[=e], and the nom. fem. se[ o] are from a different root. AS. [eth][ae]t is akin to D. dat, G. das, OHG …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Thou (pronom personnel) — Pour les articles homonymes, voir Thou. Le mot anglais thou (prononcer [ðaʊ]) est un pronom personnel de la deuxième personne du singulier de l anglais moderne naissant. C est l équivalent du « tu » français. Il est aujourd hui… …   Wikipédia en Français

  • Thou Art God — is a statement of divine immanence that is popular within Neopaganism and other religions. The phrase is also stated numerous times in the pages of Robert A. Heinlein’s science fiction novel, Stranger in a Strange Land and in the Yello song… …   Wikipedia

  • Thou — hou ([th]ou), pron. [Sing.: nom. {Thou}; poss. {Thy} ([th][imac]) or {Thine} ([th][imac]n); obj. {Thee} ([th][=e]). Pl.: nom. {You} (y[=oo]); poss. {Your} (y[=oo]r) or {Yours} (y[=oo]rz); obj. {You}.] [OE. thou, [thorn]u, AS. [eth][=u], [eth]u;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • thou — hou ([th]ou), pron. [Sing.: nom. {Thou}; poss. {Thy} ([th][imac]) or {Thine} ([th][imac]n); obj. {Thee} ([th][=e]). Pl.: nom. {You} (y[=oo]); poss. {Your} (y[=oo]r) or {Yours} (y[=oo]rz); obj. {You}.] [OE. thou, [thorn]u, AS. [eth][=u], [eth]u;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • That Time — is a one act play by Samuel Beckett, written in English between 8 June 1974 and August 1975. It was specially written for actor Patrick Magee, who delivered its first performance, on the occasion of Beckett s seventieth birthday celebration, at… …   Wikipedia

  • Thou Shalt Not Kill... Except — given theatrical release in Detroit as Stryker s War , is an American low budget action / horror film, originally released in 1987. The film was written by Josh Becker and Scott Spiegel, with a story by Becker, actor Bruce Campbell, and Sheldon …   Wikipedia

  • That's The Way It Is — Альбом Элвиса Пресли Дата выпуска 11 нояб …   Википедия

  • That\'s The Way It Is — Альбом Элвиса Пресли Дата выпуска 11 ноября …   Википедия

  • thou|sand-leg|ger — «THOW zuhnd LEHG uhr», noun. a myriapod, especially a chilopod or centipede, as a species common in the southern United States, that infests houses and preys upon household insects: »The thousand leggers or millipedes never have as many as a… …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»