Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

pectus+vf

  • 1 pectus

    pectus, ŏris, n. [kindred with the Sanscr. vakshas, pectus], the breast, in men and animals.
    I.
    Lit., the breast, the breastbone:

    pectus, hoc est ossa praecordiis et vitalibus natura circumdedit,

    Plin. 11, 37, 82, § 207; cf. Cels. 8, 7 fin.; 8, 8, 2:

    meum cor coepit in pectus emicare,

    Plaut. Aul. 4, 3, 4:

    dignitas, quae est in latitudine pectoris,

    Quint. 11, 3, 141:

    summis digitis pectus appetere,

    id. 11, 3, 124; 11, 3, 122:

    pectore adverso,

    id. 2, 15, 7:

    aequo pectore,

    upright, not inclined to one side, id. 11, 3, 125:

    pectore in adverso ensem Condidit,

    Verg. A. 9, 347:

    in pectusque cadit pronus,

    Ov. M. 4, 578:

    latum demisit pectore clavum,

    Hor. S. 1, 6, 28; 2, 8, 90 et saep.; Vulg. Gen. 3, 14.—In the poets freq., in plur., of a person's breast: hasta volans perrumpit pectora ferro, Liv. Andron. ap. Prisc. p. 760 P.; Ov. M. 4, 554.—
    II.
    Transf.
    A.
    The stomach ( poet.):

    reserato pectore diras Egerere inde dapes... gestit,

    Ov. M. 6, 663.—
    B.
    The breast.
    1.
    As the seat of affection, courage, etc., the heart, feelings, disposition:

    somnum socordiamque ex pectore oculisque amovere,

    Plaut. Ps. 1, 2, 11:

    Ah, guttula Pectus ardens mi adspersisti,

    i. e. a little comforted, id. Ep. 4, 1, 32:

    in amicitiā, nisi, ut dicitur, apertum pectus videas, etc.,

    Cic. Lael. 26, 97:

    si non ipse amicus per se amatur toto pectore ut dicitur,

    id. Leg. 1, 18, 49:

    pietate omnium pectora imbuere,

    Liv. 1, 21, 1:

    metus insidens pectoribus,

    id. 10, 41, 2; 1, 56, 4:

    quinam pectora semper impavida repens terror invaserit,

    id. 21, 30, 2:

    in eodem pectore nullum est honestorum turpiumque consortium,

    Quint. 12, 1, 4; 2, 5, 8:

    te vero... jam pectore toto Accipio,

    Verg. A. 9, 276:

    his ubi laeta deae permulsit pectora dictis,

    id. ib. 5, 816:

    robur et aes triplex circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 10; 2, 12, 15:

    pectoribus mores tot sunt quot in orbe figurae,

    id. A. A. 1, 759:

    mollities pectoris,

    tender-heartedness, id. Am. 3, 8, 18; id. H. 19, 192; so,

    pectus amicitiae,

    a friendly heart, a friend, Mart. 9, 15, 2; Stat. S. 4, 4, 103; Manil. 2, 600.— Of courage, bravery:

    cum tales animos juvenum et tam certa tulistis Pectora,

    Verg. A. 9, 249:

    te vel per Alpium juga... Forti sequemur pectore,

    Hor. Epod. 1, 11; Val. Fl. 6, 288.—Of conscience:

    vita et pectore puro,

    Hor. S. 1, 6, 64:

    pectora casta,

    Ov. H. 13, 30.—
    2.
    The soul, spirit, mind, understanding:

    de hortis toto pectore cogitemus,

    Cic. Att. 13, 12, 4; so,

    incumbe toto pectore ad laudem,

    id. Fam. 10, 10, 2:

    onerandum complendumque pectus maximarum rerum et plurimarum suavitate,

    id. de Or. 3, 30, 121:

    quod verbum in pectus Jugurthae altius descendit,

    Sall. J. 11, 7; Liv. 1, 59:

    (stultitiam tuam) in latebras abscondas pectore penitissumo,

    Plaut. Cist. 1, 1, 64:

    multipotens pectus habere, ut copias... pectore promat suo,

    id. Bacch. 4, 1, 8 Fleck.: haben' tu amicum quoi pectus sapiat? id. Trin. 1, 2, 53; id. Bacch. 4, 4, 12:

    at Cytherea novas artes, nova pectore versat Consilia,

    Verg. A. 1, 657:

    oculis pectoris aliquid haurire,

    Ov. M. 15, 63; id. Tr. 3, 1, 64:

    memori referas mihi pectore cuncta,

    Hor. S. 2, 4, 90:

    nunc adbibe puro Pectore verba,

    id. Ep. 1, 2, 68; 2, 1, 128:

    pectore arripere artes,

    Tac. Or. 28:

    pectus est quod disertos facit, et vis mentis,

    Quint. 10, 7, 15; Ov. P. 2, 4, 24:

    succinctaque pectora curis,

    Stat. S. 5, 1, 77:

    rara occulti pectoris vox,

    i. e. a reserved disposition, Tac. A. 4, 52:

    dicere de summo pectore,

    i.e. without much reflection, Gell. 17, 13, 7.—Of inspired persons:

    incaluitque deo quem clausum pectore habebat,

    Ov. M. 2, 641; Verg. A. 6, 48; Stat. Th. 4, 542.—
    3.
    The person, individual, regarded as a being of feeling or passion:

    cara sororum Pectora,

    Verg. A. 11, 216:

    mihi Thesea pectora juncta fide,

    Ov. Tr. 1, 3, 66:

    pectus consulis gerere,

    Liv. 4, 13; cf. Mart. 9, 15; Manil. 2, 600; Stat. S. 4, 4, 103.

    Lewis & Short latin dictionary > pectus

  • 2 pectus

        pectus oris, n    [PAC-], a breast, breast-bone: pectore in adverso ensem Condidit, V.: in pectus cadit pronus, O.: latum demisit pectore clavom, H.: esse vincto pectore, ut gracilae sient, tightlaced, T.— The stomach: reserato pectore, O.— The breast, heart, feelings, disposition: amari toto pectore: metus insidens pectoribus, L.: laeta deae permulsit pectora dictis, V.: Illi robur et aes triplex Circa pectus erat, H.: mollities pectoris, tender-heartedness, O.: vitā et pectore puro, conscience, H.: pectora casta, O.— The soul, spirit, mind, understanding: de hortis toto pectore cogitemus: quod verbum in pectus Iugurthae altius descendit, S.: novum in Bruti pectore ingenium, L.: nova pectore versat Consilia, V.: oculis ea pectoris hausit, the mind's eye, O.: memori referas mihi pectore cuncta, H.: deus quem clausum pectore habebat, i. e. who inspired her, O.— A character, heart, person: cara sororum Pectora, V.: mihi Thesea pectora iuncta fide, O.
    * * *
    breast, heart; feeling, soul, mind

    Latin-English dictionary > pectus

  • 3 pectus

    pectoris
    heart, breast

    Latin-English dictionary of medieval > pectus

  • 4 Transire suum pectus mundoque potiri

    Latin Quotes (Latin to English) > Transire suum pectus mundoque potiri

  • 5 concutio

    con-cŭtĭo, cussi, cussum, 3, v. a. [quatio, as cur = quāre].
    I.
    To strike one upon another, to strike together (rare): utrum cavae manus concutiantur, an planae, Sen. Q. N. 2, 28, 1:

    concussā manu dare signa,

    Ov. M. 11, 465:

    frameas,

    Tac. G. 11.—
    II.
    To shake violently, to shake, agitate (freq. and class. in prose and poetry).
    A.
    Lit. (mostly poet.): concutit ungula terram, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 419 Vahl.): tonitru concussa aequora caeli, Att. ap. Non. p. 505, 8 (Trag. Rel. v. 224 Rib.); cf.:

    templa caeli summa sonitu (in a parodying of pathos),

    Ter. Eun. 3, 5, 42; cf.:

    serena caeli sonitu,

    Lucr. 2, 1101; 6, 358:

    grandi tonitru concussa repente Terra,

    id. 5, 551; cf. id. 6, 544:

    terra ingenti motu concussa est,

    Liv. 3, 10, 6; Ov. M. 8, 781:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236: concusso terrae motu theatro, * Suet. Ner. 20:

    moenia,

    Ov. M. 13, 175:

    freta,

    id. ib. 6, 691;

    7, 201: undas,

    id. ib. 8, 605:

    artus,

    Lucr. 5, 1076; 6, 595; cf. id. 2, 949:

    corpora risu,

    id. 1, 918; 2, 976; cf. Juv. 3, 101; Quint. 6, 3, 9:

    caput,

    Ov. M. 2, 50:

    caesariem,

    id. ib. 1, 179; cf.

    comam,

    id. F. 2, 846:

    tempora,

    id. M. 13, 644:

    manum,

    id. ib. 11, 465:

    pectus,

    id. ib. 2, 755:

    arma manu,

    to hurl, id. ib. 1, 143; 7, 130; cf.:

    tela lacertis,

    id. ib. 12, 79:

    te certo arcu,

    to hit surely, Prop. 1, 7, 15:

    inmissis aurigae undantia lora Concussere jugis,

    Verg. A. 5, 147:

    in calicibus concussis,

    Plin. 35, 16, 55, § 193 Sillig N. cr.:

    munimenta arietibus admotis,

    Curt. 8, 2, 22:

    aures Caesaris concutit fragor,

    Luc. 6, 163:

    corpus concutit gestatio,

    Sen. Ep. 15, 6:

    pectora planctu,

    Stat. S. 5, 1, 179.— Pass.:

    quorum (ignium) ictu concuti aera verum est,

    Plin. 2, 43, 43, § 112:

    corpus concutitur gestatione,

    Cels. 3, 21:

    majore cachinno Concutitur,

    Juv. 3, 100:

    concutitur sanguis,

    Lucr. 3, 249.—Esp. in part. perf.:

    mugitibus aether,

    Verg. G. 3, 151:

    risu tremulo (ora),

    Lucr. 1, 919; 2, 976:

    rates,

    shattered, Ov. P. 2, 3, 59:

    coma,

    id. F. 2, 846:

    corpus vulnere,

    Stat. S. 3, 4, 70:

    fores,

    Ov. Am. 1, 6, 50:

    ilex,

    Verg. G. 4, 81:

    quercus,

    id. ib. 1, 159:

    materies per artus,

    Lucr. 2, 949:

    Lyrnesia moenia dextrā,

    Ov. M. 13, 175:

    mons,

    Prop. 3, 13 (4, 12), 53:

    paries,

    Dig. 39, 2, 18, § 11:

    remo concusso tollere ratem,

    Val. Fl. 1, 340.— With Gr. acc.:

    pectus concussa crebris verberibus,

    Luc. 2, 335.—
    2.
    Se, to examine by shaking one's self; the figure taken from the searching of a thief, etc., by shaking his garments; hence, trop. equiv. to search, examine (cf. excutio):

    te ipsum Concute, num qua tibi vitiorum inseverit olim Natura,

    Hor. S. 1, 3, 35 Orell. ad loc. and cf. B. 3. infra.—
    B.
    Trop.
    1.
    To shake the power of, shake to its foundation, to shatter, cause to waver, to impair, disturb, distract:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 42, 109; Plin. Pan. 6, 3:

    provincias magnis momentis,

    Vell. 2, 78:

    regnum,

    Liv. 33, 19, 1:

    orbem,

    Tac. H. 1, 16:

    opes Lacedaemoniorum,

    Nep. Epam. 6, 4:

    provincias magnis molimentis,

    Vell. 2, 78, 1:

    concusso jam et paene fracto Hannibale,

    Liv. 28, 44, 11:

    domum,

    Tac. H. 3, 45:

    concussā Transrhenanorum fide,

    id. ib. 5, 25:

    nondum concusso senatusconsulto,

    id. A. 14, 43:

    imperium Persarum,

    Curt. 4, 14, 20; cf. Plin. Ep. 10, 114 (115), 3:

    concussa fides,

    Luc. 1, 182.—
    2.
    To shake in feeling, to agitate violently.
    a.
    Usually, to put in fear, terror, or anxiety, to terrify, alarm, trouble:

    terrorem metum concutientem definiunt,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    consules declarantur M. Tullius et C. Antonius, quod factum primo populares conjurationis concusserat,

    Sall. C. 24, 1:

    populum Romanum terrore Numantini belli,

    Vell. 2, 90, 3; Quint. 4, 2, 37:

    urbem,

    Verg. A. 4, 666:

    totam Asiam,

    Curt. 4, 1, 20:

    ingens barbaros pavor concusserat,

    id. 8, 2, 24:

    casu concussus acerbo,

    Verg. A. 5, 700; Tac. H. 2, 99 fin.:

    extemplo turbati animi concussaque vulgi Pectora,

    Verg. A. 11, 451. — Poet. in a Greek constr.:

    casu animum concussus amici,

    Verg. A. 5, 869:

    hoc concussa metu mentem Juturna virago,

    id. ib. 12, 468; so Hor. S. 2, 3, 295.—
    (β).
    In the jurists: aliquem, to terrify one by threats, etc., in order to extort money from him, Dig. 1, 18, 6, § 3; Paul. Sent. 5, 25, 12; Cod. Th. 9, 27, 6; cf. concussio, II., concussor, and concussura.—
    b.
    In gen., of any excitement of the passions: magnum et summum est deoque vicinum, non concuti. Hanc stabilem animi sedem Graeci euthumian vocant... ego tranquillitatem voco, Sen. Tranq. 2, 3:

    hoc agite: Poenas petite violatae Stygis: Concutite pectus,

    Sen. Herc. Fur. 105.—
    3.
    To urge, excite, rouse to activity, = excitare, commovere (rare and not ante-Aug.):

    fecundum concute pectus,

    Verg. A. 7, 338:

    tu concute plebem,

    Petr. Poet. 124, 288:

    se concussere ambae,

    Juv. 10, 328:

    non leviter se Numidia concussit,

    Flor. 3, 1, 2.—Hence, * concussus, a, um, P. a., stirred up, restless:

    Pallas aliquanto concussior,

    Mart. Cap. 4, § 332.

    Lewis & Short latin dictionary > concutio

  • 6 inane

    ĭnānis, e, adj. [etym. dub.; cf. 2. in-], empty, void (opp. plenus; freq. and class.).
    I.
    Physically:

    cum vas inane dicimus, non ita loquimur ut physici, quibus inane esse nihil placet, sed ita, ut verbi causa sine aqua, sine vino, sine oleo vas esse dicamus,

    Cic. Fat. 11, 24:

    aqualis inanis (opp. plena),

    Plaut. Mil. 3, 2, 41:

    tune inane quicquam putes esse, cum ita completa et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    quae spatium pleno possint distinguere inane,

    Lucr. 1, 527:

    domum ejus exornatam et instructam, fere jam iste reddiderat nudam atque inanem,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 84:

    granum inane cassumque,

    Plin. 18, 17, 45, § 161:

    quae (naves) inanes ad eum remitterentur,

    Caes. B. G. 5, 23, 4; so,

    naves (opp. onustae),

    id. B. C. 3, 8, 3; 3, 40, 4; Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131; cf.:

    inde navigia inania et vacua hinc plena et onusta mittantur,

    Plin. Pan. 31, 4:

    lagenae,

    Cic. Fam. 16, 26, 2:

    mensa,

    Plaut. Pers. 3, 1, 26:

    vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existimes,

    without a burden, id. Am. 1, 1, 174; cf.:

    ego bajulabo: tu, ut decet dominum, ante me ito inanis,

    id. As. 3, 3, 70:

    janitor ad dantes vigilet: si pulset inanis Surdus, etc.,

    emptyhanded, without presents, Prop. 4 (5), 5, 47:

    hic homo est inanis,

    without money, without fortune, Plaut. Most. 3, 1, 44; id. Bacch. 3, 6, 2; id. Trin. 3, 2, 75:

    misera in civitate et inani,

    Cic. Verr. 2, 2, 66, § 160:

    egentes inanesque discedere,

    id. ib. 2, 2, 9, § 25 fin.:

    structores ad frumentum profecti inanes redierunt,

    id. Att. 14, 3, 1; cf. id. Off. 3, 2, 6:

    equus,

    without a rider, id. Verr. 2, 2, 66, § 160; cf.:

    quid, quod omnes consulares... simul atque assedisti partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt?

    id. Cat. 1, 7, 16:

    absint inani funere neniae,

    without a corpse, Hor. C. 2, 20, 21:

    parasitus,

    unfed, hungry, Plaut. Stich. 1, 3, 78:

    venter,

    hungry, Hor. S. 1, 6, 127; cf.:

    siccus, inanis Sperne cibum vilem,

    id. ib. 2, 2, 14:

    quod inani sufficit alvo,

    Juv. 5, 7:

    laeva,

    without rings, Hor. S. 2, 7, 9:

    litterae,

    empty, Cic. Fam. 6, 22, 1:

    paleae,

    empty, light, Verg. G. 3, 134:

    nubila,

    id. ib. 4, 196:

    venti,

    id. A. 6, 740: tum ebur ex inani corpore extractum (a transl. of the Platon. apoleloipotos psuchên sômatos), lifeless, dead, Cic. Leg. 2, 18, 45 Mos.:

    corpus,

    Ov. H. 15, 116; id. Am. 3, 9, 6; cf.

    in the foll.: vulgus,

    i. e. the shades, Stat. Th. 1, 93; cf.

    umbra,

    Ov. Tr. 3, 11, 25:

    imago,

    id. F. 5, 463:

    regna Ditis,

    Verg. A. 6, 269:

    Tartara,

    Ov. M. 11, 670: leo, a lion ' s hide, Stat. Th. 1, 483; so,

    tigris,

    id. ib. 6, 722:

    vultus,

    i. e. blind, Sen. Phoen. 43: Gaurus, i. e. hollow (an extinct volcano), Juv. 9, 57. —
    (β).
    With abl., gen., or ab (the last rare):

    nulla epistula inanis aliqua re utili,

    Cic. Att. 2, 8, 1:

    Agyrinensis ager centum septuaginta aratoribus inanior est,

    id. Verr. 2, 3, 52, § 121:

    sanguinis atque animi pectus inane,

    Ov. H. 3, 60:

    corpus animae,

    id. M. 13, 488; 2, 611; Prop. 3, 18 (4, 17), 32:

    lymphae dolium,

    Hor. C. 3, 11, 26:

    pectus deorum,

    Sil. 2, 309: inanis a marsupio, Prud. steph. 2, 104. —
    B.
    Subst.: ĭnāne, is, n., an empty space, a void (most freq. in Lucr.):

    scilicet hoc id erit vacuum quod inane vocamus,

    Lucr. 1, 439:

    namque est in rebus inane,

    id. 1, 330 sq.; cf. id. 1, 569; 2, 236:

    ita nullum inane, nihil esse individuum potest,

    Cic. N. D. 1, 23, 65:

    plus esse inanis,

    Lucr. 1, 365:

    inani,

    ib. 524:

    inane,

    id. 1, 369; 426; 507;

    514 et saep.: ad inane naturae,

    Plin. 30, 1, 4, § 13:

    per inane,

    through the air, Lucr. 1, 1018; 2, 65 et saep.; Verg. E. 6, 31; id. A. 12, 906; Plin. 8, 43, 68, § 169 et saep.— Abl.:

    inani,

    Lucr. 1, 742; 1009:

    ab inani,

    id. 1, 431:

    in inani,

    id. 1, 1078; 2, 122:

    sine inani,

    id. 1, 510; 532; 538:

    per inania,

    id. 1, 223; Ov. M. 2, 506.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., empty, useless, worthless, vain, unprofitable:

    aures ipsae, quid plenum, quid inane sit judicant,

    Cic. Brut. 8, 34:

    quod honestum nos et laudabile esse dicamus, id illi cassum quiddam et inani vocis sono decoratum esse dicant,

    id. Tusc. 5, 41, 119; cf.:

    honesti inane nomen esse,

    id. Ac. 2, 22, 71:

    sin vera visa divina sunt, falsa autem et inania humana,

    id. Div. 2, 62, 127:

    voces inanes fundere,

    id. Tusc. 3, 18, 42; cf.

    elocutio,

    id. de Or. 1, 6, 20:

    damnatus inani judicio,

    Juv. 1, 47:

    vox,

    Quint. 11, 3, 32:

    verba,

    id. 8, 2, 17; 9, 3, 100; cf.

    verborum torrenti,

    id. 10, 7, 23:

    crimen,

    Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177:

    o inanes nostras contentiones!

    id. de Or. 3, 2, 7:

    o spes fallaces et cogitationes inanes meae!

    id. Mil. 34, 94; cf.:

    inani et tenui spe te consolaris,

    id. Rosc. Com. 14, 42:

    spes,

    Verg. A. 10, 627:

    religio,

    Cic. Rep. 1, 15 fin.:

    delectari multis inanibus rebus, ut gloriā, etc.,

    id. Lael. 14, 49; 23, 86:

    cupiditates,

    id. Fin. 1, 13, 46:

    causas nequidquam nectis inanes,

    Verg. A. 9, 219:

    minae,

    Hor. Epod. 6, 3:

    tempus inane peto, requiem spatiumque furori,

    vacant, leisure, Verg. A. 4, 433; so,

    ternpora (with morae),

    Val. Fl. 3, 657: tempora, in prosody, i. q. the Gr. kenos chronos, the use of a short syllable for a long one, Quint. 9, 4, 51 Spald.—
    (β).
    With gen.:

    omnia plena consiliorum, inania verborum,

    poor in words, Cic. de Or. 1, 9, 37:

    quae inanissima prudentiae reperta sunt,

    id. Mur. 12, 26.—
    B.
    Of persons, vain, worthless, petty:

    Graii,

    Lucr. 1, 639:

    homo inanis et regiae superbiae,

    Sall. J. 64, 5:

    imagines, quibus inanissimi homines serviunt,

    Lact. 2, 17, 8:

    inanes Hoc juvat,

    Hor. S. 1, 4, 76; Liv. 45, 23, 16; Lucr. 1, 639:

    hi pressi et integri, contra inflati illi et inanes,

    Quint. 12, 10, 16; cf.:

    illud vero pusilli animi et inanis,

    Cic. Fam. 2, 17, 7:

    non negaverim totam Asiae regionem inaniora parere ingenia,

    Liv. 45, 23, 16.—
    C.
    As subst.: ĭnāne, is, n., that which is empty or vain; emptiness, vanity, inanity:

    o curas hominum! o quantum est in rebus inane!

    Pers. 1, 1:

    inane abscindere soldo,

    Hor. S. 1, 2, 113.— Plur.:

    dum vitat humum, nubes et inania captet,

    id. A. P. 230:

    inaina famae,

    idle reports, Tac. A. 2, 76:

    inania belli,

    id. ib. 2, 69.—Hence, adv.: ĭnānĭter, vainly, idly, uselessly:

    exsultare,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    moveri,

    id. Ac. 2, 15, 47; cf. id. ib. 2, 11, 34:

    pectus angere,

    Hor. Ep. 2, 1, 211:

    medicas exercet inaniter artes,

    Ov. M. 2, 618.

    Lewis & Short latin dictionary > inane

  • 7 inanis

    ĭnānis, e, adj. [etym. dub.; cf. 2. in-], empty, void (opp. plenus; freq. and class.).
    I.
    Physically:

    cum vas inane dicimus, non ita loquimur ut physici, quibus inane esse nihil placet, sed ita, ut verbi causa sine aqua, sine vino, sine oleo vas esse dicamus,

    Cic. Fat. 11, 24:

    aqualis inanis (opp. plena),

    Plaut. Mil. 3, 2, 41:

    tune inane quicquam putes esse, cum ita completa et conferta sint omnia, ut, etc.,

    Cic. Ac. 2, 40, 125:

    quae spatium pleno possint distinguere inane,

    Lucr. 1, 527:

    domum ejus exornatam et instructam, fere jam iste reddiderat nudam atque inanem,

    Cic. Verr. 2, 2, 34, § 84:

    granum inane cassumque,

    Plin. 18, 17, 45, § 161:

    quae (naves) inanes ad eum remitterentur,

    Caes. B. G. 5, 23, 4; so,

    naves (opp. onustae),

    id. B. C. 3, 8, 3; 3, 40, 4; Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131; cf.:

    inde navigia inania et vacua hinc plena et onusta mittantur,

    Plin. Pan. 31, 4:

    lagenae,

    Cic. Fam. 16, 26, 2:

    mensa,

    Plaut. Pers. 3, 1, 26:

    vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existimes,

    without a burden, id. Am. 1, 1, 174; cf.:

    ego bajulabo: tu, ut decet dominum, ante me ito inanis,

    id. As. 3, 3, 70:

    janitor ad dantes vigilet: si pulset inanis Surdus, etc.,

    emptyhanded, without presents, Prop. 4 (5), 5, 47:

    hic homo est inanis,

    without money, without fortune, Plaut. Most. 3, 1, 44; id. Bacch. 3, 6, 2; id. Trin. 3, 2, 75:

    misera in civitate et inani,

    Cic. Verr. 2, 2, 66, § 160:

    egentes inanesque discedere,

    id. ib. 2, 2, 9, § 25 fin.:

    structores ad frumentum profecti inanes redierunt,

    id. Att. 14, 3, 1; cf. id. Off. 3, 2, 6:

    equus,

    without a rider, id. Verr. 2, 2, 66, § 160; cf.:

    quid, quod omnes consulares... simul atque assedisti partem istam subselliorum nudam atque inanem reliquerunt?

    id. Cat. 1, 7, 16:

    absint inani funere neniae,

    without a corpse, Hor. C. 2, 20, 21:

    parasitus,

    unfed, hungry, Plaut. Stich. 1, 3, 78:

    venter,

    hungry, Hor. S. 1, 6, 127; cf.:

    siccus, inanis Sperne cibum vilem,

    id. ib. 2, 2, 14:

    quod inani sufficit alvo,

    Juv. 5, 7:

    laeva,

    without rings, Hor. S. 2, 7, 9:

    litterae,

    empty, Cic. Fam. 6, 22, 1:

    paleae,

    empty, light, Verg. G. 3, 134:

    nubila,

    id. ib. 4, 196:

    venti,

    id. A. 6, 740: tum ebur ex inani corpore extractum (a transl. of the Platon. apoleloipotos psuchên sômatos), lifeless, dead, Cic. Leg. 2, 18, 45 Mos.:

    corpus,

    Ov. H. 15, 116; id. Am. 3, 9, 6; cf.

    in the foll.: vulgus,

    i. e. the shades, Stat. Th. 1, 93; cf.

    umbra,

    Ov. Tr. 3, 11, 25:

    imago,

    id. F. 5, 463:

    regna Ditis,

    Verg. A. 6, 269:

    Tartara,

    Ov. M. 11, 670: leo, a lion ' s hide, Stat. Th. 1, 483; so,

    tigris,

    id. ib. 6, 722:

    vultus,

    i. e. blind, Sen. Phoen. 43: Gaurus, i. e. hollow (an extinct volcano), Juv. 9, 57. —
    (β).
    With abl., gen., or ab (the last rare):

    nulla epistula inanis aliqua re utili,

    Cic. Att. 2, 8, 1:

    Agyrinensis ager centum septuaginta aratoribus inanior est,

    id. Verr. 2, 3, 52, § 121:

    sanguinis atque animi pectus inane,

    Ov. H. 3, 60:

    corpus animae,

    id. M. 13, 488; 2, 611; Prop. 3, 18 (4, 17), 32:

    lymphae dolium,

    Hor. C. 3, 11, 26:

    pectus deorum,

    Sil. 2, 309: inanis a marsupio, Prud. steph. 2, 104. —
    B.
    Subst.: ĭnāne, is, n., an empty space, a void (most freq. in Lucr.):

    scilicet hoc id erit vacuum quod inane vocamus,

    Lucr. 1, 439:

    namque est in rebus inane,

    id. 1, 330 sq.; cf. id. 1, 569; 2, 236:

    ita nullum inane, nihil esse individuum potest,

    Cic. N. D. 1, 23, 65:

    plus esse inanis,

    Lucr. 1, 365:

    inani,

    ib. 524:

    inane,

    id. 1, 369; 426; 507;

    514 et saep.: ad inane naturae,

    Plin. 30, 1, 4, § 13:

    per inane,

    through the air, Lucr. 1, 1018; 2, 65 et saep.; Verg. E. 6, 31; id. A. 12, 906; Plin. 8, 43, 68, § 169 et saep.— Abl.:

    inani,

    Lucr. 1, 742; 1009:

    ab inani,

    id. 1, 431:

    in inani,

    id. 1, 1078; 2, 122:

    sine inani,

    id. 1, 510; 532; 538:

    per inania,

    id. 1, 223; Ov. M. 2, 506.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., empty, useless, worthless, vain, unprofitable:

    aures ipsae, quid plenum, quid inane sit judicant,

    Cic. Brut. 8, 34:

    quod honestum nos et laudabile esse dicamus, id illi cassum quiddam et inani vocis sono decoratum esse dicant,

    id. Tusc. 5, 41, 119; cf.:

    honesti inane nomen esse,

    id. Ac. 2, 22, 71:

    sin vera visa divina sunt, falsa autem et inania humana,

    id. Div. 2, 62, 127:

    voces inanes fundere,

    id. Tusc. 3, 18, 42; cf.

    elocutio,

    id. de Or. 1, 6, 20:

    damnatus inani judicio,

    Juv. 1, 47:

    vox,

    Quint. 11, 3, 32:

    verba,

    id. 8, 2, 17; 9, 3, 100; cf.

    verborum torrenti,

    id. 10, 7, 23:

    crimen,

    Cic. Verr. 2, 2, 72, § 177:

    o inanes nostras contentiones!

    id. de Or. 3, 2, 7:

    o spes fallaces et cogitationes inanes meae!

    id. Mil. 34, 94; cf.:

    inani et tenui spe te consolaris,

    id. Rosc. Com. 14, 42:

    spes,

    Verg. A. 10, 627:

    religio,

    Cic. Rep. 1, 15 fin.:

    delectari multis inanibus rebus, ut gloriā, etc.,

    id. Lael. 14, 49; 23, 86:

    cupiditates,

    id. Fin. 1, 13, 46:

    causas nequidquam nectis inanes,

    Verg. A. 9, 219:

    minae,

    Hor. Epod. 6, 3:

    tempus inane peto, requiem spatiumque furori,

    vacant, leisure, Verg. A. 4, 433; so,

    ternpora (with morae),

    Val. Fl. 3, 657: tempora, in prosody, i. q. the Gr. kenos chronos, the use of a short syllable for a long one, Quint. 9, 4, 51 Spald.—
    (β).
    With gen.:

    omnia plena consiliorum, inania verborum,

    poor in words, Cic. de Or. 1, 9, 37:

    quae inanissima prudentiae reperta sunt,

    id. Mur. 12, 26.—
    B.
    Of persons, vain, worthless, petty:

    Graii,

    Lucr. 1, 639:

    homo inanis et regiae superbiae,

    Sall. J. 64, 5:

    imagines, quibus inanissimi homines serviunt,

    Lact. 2, 17, 8:

    inanes Hoc juvat,

    Hor. S. 1, 4, 76; Liv. 45, 23, 16; Lucr. 1, 639:

    hi pressi et integri, contra inflati illi et inanes,

    Quint. 12, 10, 16; cf.:

    illud vero pusilli animi et inanis,

    Cic. Fam. 2, 17, 7:

    non negaverim totam Asiae regionem inaniora parere ingenia,

    Liv. 45, 23, 16.—
    C.
    As subst.: ĭnāne, is, n., that which is empty or vain; emptiness, vanity, inanity:

    o curas hominum! o quantum est in rebus inane!

    Pers. 1, 1:

    inane abscindere soldo,

    Hor. S. 1, 2, 113.— Plur.:

    dum vitat humum, nubes et inania captet,

    id. A. P. 230:

    inaina famae,

    idle reports, Tac. A. 2, 76:

    inania belli,

    id. ib. 2, 69.—Hence, adv.: ĭnānĭter, vainly, idly, uselessly:

    exsultare,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    moveri,

    id. Ac. 2, 15, 47; cf. id. ib. 2, 11, 34:

    pectus angere,

    Hor. Ep. 2, 1, 211:

    medicas exercet inaniter artes,

    Ov. M. 2, 618.

    Lewis & Short latin dictionary > inanis

  • 8 robor

    rōbur ( rōbor, v. Lucr. p. 140 Lachm.; also an older form rōbus, Cato, R. R. 17, 1; Col. 2, 6, 1; cf. Paul. ex Fest. p. 264 Müll.), ŏris, n. [cf. Sanscr. radh-as, abundance; Gr. rhônnumi for rhôthnumi, to strengthen, rhômê], a very hard kind of oak (cf.:

    quercus, ilex),

    Plin. 16, 6, 8, § 19; 16, 7, 10, § 28; 16, 38, 73, § 186; 16, 40, 76, § 204; 16, 40, 77, § 218.— Hence,
    I.
    Lit.
    1.
    In gen., a very hard kind of tree or wood:

    morsus roboris,

    i. e. of the wild olive, Verg. A. 12, 783 (a little before: foliis oleaster amaris Hic steterat);

    so of the same,

    id. G. 2, 305; cf.:

    solido de robore myrtus,

    id. ib. 2, 64:

    annoso validam robore quercum,

    i. e. of an old and sturdy trunk, id. A. 4, 441; so,

    annoso robore quercus,

    Ov. M. 8, 743:

    antiquo robore quercus,

    with ancient trunk, Verg. G. 3, 332:

    Massyla, i. e. citri,

    Stat. S. 3, 3, 94; also,

    Maurorum,

    id. ib. 4, 2, 39.—
    2.
    Absol., usu., an oak-tree, an oak in gen.:

    fixa est pariter cum robore cervix,

    i. e. was pinned fast to the oak, Ov. M. 3, 92:

    agitata robora pulsant (delphines),

    id. ib. 1, 303.—
    3.
    Oak-wood, oak:

    naves totae factae ex robore,

    Caes. B. G. 3, 13; cf.:

    (sapiens) non est e saxo sculptus aut e robore dolatus,

    Cic. Ac. 2, 31, 101; and with this cf. id. Div. 2, 41, 85. — Poet.:

    illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    o saxis nimirum et robore nati!

    Stat. Th. 4, 340. —
    II.
    Transf.
    A.
    Of things made of oak or of any other hard wood.
    1.
    In gen.:

    Lacedaemonii cottidianis epulis in robore accumbunt,

    i. e. on oaken, hard benches, Cic. Mur. 35, 74.— So of the wooden horse before Troy:

    sacrum,

    Verg. A. 2, 230; of a lance:

    ferro praefixum,

    id. ib. 10, 479; Sil. 2, 244; 267; of a club, Ov. M. 12, 349; Mart. 9, 44, 4 et saep.:

    aratri,

    i. e. the oaken plough, Verg. G. 1, 162; Val. Fl. 7, 555.—
    2.
    In partic., the lower and stronger part of the prison at Rome, built by Servius Tullius, was called Robur (also Tullianum):

    Robus in carcere dicitur is locus, quo praecipitatur maleficorum genus, quod ante arcis robusteis includebatur, Paul. ex Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.: in robore et tenebris exspiret,

    Liv. 38, 59 fin.:

    robur et saxum minitari,

    Tac. A. 4, 29; Val. Max. 6, 3, 1:

    verbera, carnifices, robur,

    Lucr. 3, 1017; Hor. C. 2, 13, 19 (v. carcer and Tullianum).—
    B.
    Hardness, strength, firmness, vigor, power (cf. vires; v. Fabri ad Liv. 21, 1, 2).
    1.
    Lit.:

    duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    ferri,

    Verg. A. 7, 609:

    saxi,

    Lucr. 1, 882:

    navium,

    Liv. 37, 30: omnia pariter crescunt et robora sumunt, gain strength, [p. 1598] Lucr. 5, 820; 895; cf.:

    qui si jam satis aetatis atque roboris haberet, ipse pro Sex. Roscio diceret,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149:

    paululum jam roboris accessit aetati,

    id. Cael. 30, 73:

    solidaeque suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639; Vulg. Judic. 8, 21:

    si quod est robur,

    Flor. 2, 1, 1.—
    2.
    Trop., power, strength, force, vigor (very freq.):

    alter virtutis robore firmior quam aetatis,

    Cic. Phil. 10, 8, 16:

    in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore,

    id. Off. 1, 5, 14; so,

    animi (with magnitudo),

    id. de Or. 2, 84, 343; id. Tusc. 1, 40, 95:

    robur incredibile animi,

    id. Mil. 37, 101:

    quantum in cujusque animo roboris est ac nervorum,

    id. Fam. 6, 1, 3:

    multo plus firmamenti ac roboris,

    id. Imp. Pomp. 4, 10; so (with firmamentum) id. Mur. 28, 58; (with firmitas) id. Fin. 5, 5, 12:

    hi tot equites Romani quid roboris hujus petitioni attulerunt?

    id. Planc. 8, 21:

    pectus robore fultum,

    Ov. Tr. 5, 12, 11:

    te mea robora fallunt,

    id. H. 16, 367:

    velocitate pari, robore animi virumque praestanti,

    Liv. 24, 26, 11:

    verba quanti roboris plena,

    Sen. Ep 10, 3:

    qui robur aliquod in stilo fecerint,

    Quint. 10, 3, 10; cf.:

    robur oratorium adicere sententiis,

    id. 10, 5, 4; 8, prooem. §

    3: illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    O saxis nimirum et robore nati,

    Stat. Th. 4, 340. —
    b.
    Authority: nostrarum constitutionum, Just. Inst. prooem. 6.—
    c.
    Concr., the strongest, most effective, or best part, the pith, kernel, strength of any thing; of soldiers, the flower of the troops, choice troops, etc. (freq. and class.):

    versaris in optimorum civium vel flore vel robore,

    Cic. Or. 10, 34: et robur et suboles militum interiit, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33; cf.:

    quod fuit roboris, duobus proeliis interiit,

    Caes. B. C. 3, 87:

    quod roboris ea provincia habuerat,

    Liv. 30, 2; Ov. M. 14, 454 al.:

    senatūs robur,

    Liv. 5, 39. — Plur.:

    tunc C. Flavius Pusio, Cn. Titinnius, C. Maecenas, illa robora populi Romani,

    Cic. Clu. 56, 163:

    haec sunt nostra robora,

    id. Att. 6, 5, 3; Liv. 7, 7; 12; 21, 54; 22, 6; 23, 16; 25, 6 init.:

    robora pubis,

    Verg. A. 8, 518; Ov. M. 7, 510:

    ingentia robora virorum,

    Plin. Pan. 34, 3:

    conferta robora virorum,

    Curt. 3, 5, 13: betae, i. e. stalks, Col. poët. 10, 326. — Of a place, a stronghold:

    quod coloniam virium et opum validam robur ac sedem bello legisset,

    Tac. H. 2, 19.— Absol.: robus, the name of an excellent kind of wheat:

    quoniam et pondere et nitore praestat,

    Col. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > robor

  • 9 robur

    rōbur ( rōbor, v. Lucr. p. 140 Lachm.; also an older form rōbus, Cato, R. R. 17, 1; Col. 2, 6, 1; cf. Paul. ex Fest. p. 264 Müll.), ŏris, n. [cf. Sanscr. radh-as, abundance; Gr. rhônnumi for rhôthnumi, to strengthen, rhômê], a very hard kind of oak (cf.:

    quercus, ilex),

    Plin. 16, 6, 8, § 19; 16, 7, 10, § 28; 16, 38, 73, § 186; 16, 40, 76, § 204; 16, 40, 77, § 218.— Hence,
    I.
    Lit.
    1.
    In gen., a very hard kind of tree or wood:

    morsus roboris,

    i. e. of the wild olive, Verg. A. 12, 783 (a little before: foliis oleaster amaris Hic steterat);

    so of the same,

    id. G. 2, 305; cf.:

    solido de robore myrtus,

    id. ib. 2, 64:

    annoso validam robore quercum,

    i. e. of an old and sturdy trunk, id. A. 4, 441; so,

    annoso robore quercus,

    Ov. M. 8, 743:

    antiquo robore quercus,

    with ancient trunk, Verg. G. 3, 332:

    Massyla, i. e. citri,

    Stat. S. 3, 3, 94; also,

    Maurorum,

    id. ib. 4, 2, 39.—
    2.
    Absol., usu., an oak-tree, an oak in gen.:

    fixa est pariter cum robore cervix,

    i. e. was pinned fast to the oak, Ov. M. 3, 92:

    agitata robora pulsant (delphines),

    id. ib. 1, 303.—
    3.
    Oak-wood, oak:

    naves totae factae ex robore,

    Caes. B. G. 3, 13; cf.:

    (sapiens) non est e saxo sculptus aut e robore dolatus,

    Cic. Ac. 2, 31, 101; and with this cf. id. Div. 2, 41, 85. — Poet.:

    illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    o saxis nimirum et robore nati!

    Stat. Th. 4, 340. —
    II.
    Transf.
    A.
    Of things made of oak or of any other hard wood.
    1.
    In gen.:

    Lacedaemonii cottidianis epulis in robore accumbunt,

    i. e. on oaken, hard benches, Cic. Mur. 35, 74.— So of the wooden horse before Troy:

    sacrum,

    Verg. A. 2, 230; of a lance:

    ferro praefixum,

    id. ib. 10, 479; Sil. 2, 244; 267; of a club, Ov. M. 12, 349; Mart. 9, 44, 4 et saep.:

    aratri,

    i. e. the oaken plough, Verg. G. 1, 162; Val. Fl. 7, 555.—
    2.
    In partic., the lower and stronger part of the prison at Rome, built by Servius Tullius, was called Robur (also Tullianum):

    Robus in carcere dicitur is locus, quo praecipitatur maleficorum genus, quod ante arcis robusteis includebatur, Paul. ex Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.: in robore et tenebris exspiret,

    Liv. 38, 59 fin.:

    robur et saxum minitari,

    Tac. A. 4, 29; Val. Max. 6, 3, 1:

    verbera, carnifices, robur,

    Lucr. 3, 1017; Hor. C. 2, 13, 19 (v. carcer and Tullianum).—
    B.
    Hardness, strength, firmness, vigor, power (cf. vires; v. Fabri ad Liv. 21, 1, 2).
    1.
    Lit.:

    duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    ferri,

    Verg. A. 7, 609:

    saxi,

    Lucr. 1, 882:

    navium,

    Liv. 37, 30: omnia pariter crescunt et robora sumunt, gain strength, [p. 1598] Lucr. 5, 820; 895; cf.:

    qui si jam satis aetatis atque roboris haberet, ipse pro Sex. Roscio diceret,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149:

    paululum jam roboris accessit aetati,

    id. Cael. 30, 73:

    solidaeque suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639; Vulg. Judic. 8, 21:

    si quod est robur,

    Flor. 2, 1, 1.—
    2.
    Trop., power, strength, force, vigor (very freq.):

    alter virtutis robore firmior quam aetatis,

    Cic. Phil. 10, 8, 16:

    in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore,

    id. Off. 1, 5, 14; so,

    animi (with magnitudo),

    id. de Or. 2, 84, 343; id. Tusc. 1, 40, 95:

    robur incredibile animi,

    id. Mil. 37, 101:

    quantum in cujusque animo roboris est ac nervorum,

    id. Fam. 6, 1, 3:

    multo plus firmamenti ac roboris,

    id. Imp. Pomp. 4, 10; so (with firmamentum) id. Mur. 28, 58; (with firmitas) id. Fin. 5, 5, 12:

    hi tot equites Romani quid roboris hujus petitioni attulerunt?

    id. Planc. 8, 21:

    pectus robore fultum,

    Ov. Tr. 5, 12, 11:

    te mea robora fallunt,

    id. H. 16, 367:

    velocitate pari, robore animi virumque praestanti,

    Liv. 24, 26, 11:

    verba quanti roboris plena,

    Sen. Ep 10, 3:

    qui robur aliquod in stilo fecerint,

    Quint. 10, 3, 10; cf.:

    robur oratorium adicere sententiis,

    id. 10, 5, 4; 8, prooem. §

    3: illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    O saxis nimirum et robore nati,

    Stat. Th. 4, 340. —
    b.
    Authority: nostrarum constitutionum, Just. Inst. prooem. 6.—
    c.
    Concr., the strongest, most effective, or best part, the pith, kernel, strength of any thing; of soldiers, the flower of the troops, choice troops, etc. (freq. and class.):

    versaris in optimorum civium vel flore vel robore,

    Cic. Or. 10, 34: et robur et suboles militum interiit, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33; cf.:

    quod fuit roboris, duobus proeliis interiit,

    Caes. B. C. 3, 87:

    quod roboris ea provincia habuerat,

    Liv. 30, 2; Ov. M. 14, 454 al.:

    senatūs robur,

    Liv. 5, 39. — Plur.:

    tunc C. Flavius Pusio, Cn. Titinnius, C. Maecenas, illa robora populi Romani,

    Cic. Clu. 56, 163:

    haec sunt nostra robora,

    id. Att. 6, 5, 3; Liv. 7, 7; 12; 21, 54; 22, 6; 23, 16; 25, 6 init.:

    robora pubis,

    Verg. A. 8, 518; Ov. M. 7, 510:

    ingentia robora virorum,

    Plin. Pan. 34, 3:

    conferta robora virorum,

    Curt. 3, 5, 13: betae, i. e. stalks, Col. poët. 10, 326. — Of a place, a stronghold:

    quod coloniam virium et opum validam robur ac sedem bello legisset,

    Tac. H. 2, 19.— Absol.: robus, the name of an excellent kind of wheat:

    quoniam et pondere et nitore praestat,

    Col. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > robur

  • 10 percutiō

        percutiō cussī (percusti, H.), cussus, ere    [per+quatio], to strike through and through, thrust through, pierce, transfix: gladio percussus: Mamilio pectus percussum, L.: coxam Aeneae, Iu.: non percussit locum, i. e. the right place (for a fatal blow).— To strike hard, beat, hit, smite, shoot: cum Cato percussus esset ab eo, had been struck: res de caelo percussae, struck by lightning: ab imbre percussis solibus, O.: manu pectus percussa, V.: lyram, play, O.: (lacernae) male percussae pectine, i. e. poorly woven, Iu.— To slay, kill: aliquem securi, behead: collum percussa securi Victima, O. —Fig., to smite, strike, visit, overwhelm, ruin: percussus calamitate: percussus fortunae volnere.— To strike, shock, impress, affect deeply, move, astound: percussit animum, it impressed me: animos probabilitate: amore percussus, H.: fragor aurem percutit, Iu.— To cheat, deceive, impose upon: hominem strategemate.
    * * *
    percutere, percussi, percussus V
    beat, strike; pierce

    Latin-English dictionary > percutiō

  • 11 rōbur

        rōbur oris, n    hard-wood, oak-wood, oak: naves totae factae ex robore, Cs.: (sapiens) non est e robore dolatus: Illi robur et aes triplex Circa pectus erat, H.—Very hard wood: morsus Roboris, i. e. of the wild olive, V.: solido de robore myrtus, V.—A tree-trunk: annoso validam robore quercum, i. e. old and sturdy, V.: antiquo robore quercus, with ancient trunk, V.—An oak-tree, oak: fixa est pariter cum robore cervix, i. e. was pinned fast to the oak, O.: agitata robora pulsant (delphines), O.—A piece of oak, structure of hard wood: in robore accumbunt, i. e. on hard benches: sacrum, i. e. the wooden horse, V.: ferro praefixum, i. e. lance, V.: nodosum, i. e. club, O.: aratri, i. e. the oaken plough, V.—A stronghold, dungeon: in robore et tenebris exspiret, L.: Italum, H.—Fig., hardness, physical strength, firmness, vigor, power: aeternaque ferri Robora, V.: navium, L.: satis aetatis atque roboris habere: corporum animorumque, L.: solidaeque suo stant robore vires, V. —Enduring strength, force, vigor: virtutis: animi: pectus robore fultum, O.: neque his (gentibus) tantum virium aut roboris fuit, L.—The best part, pith, kernel, strength, flower, choice: totius Italiae: quod fuit roboris, duobus proeliis interiit, Cs.: senatūs robur, L.: haec sunt nostra robora: lecta robora virorum, L.: robora pubis, V.
    * * *
    oak (tree/timber/trunk/club/post/cell); tough core; resolve/purpose; B:tetnus; strength/firmness/solidity; vigor, robustness; potency, force, effectiveness; military strength/might/power; heart, main strength, strongest element; mainstay/bulwark, source of strength; stronghold, position of strength

    Latin-English dictionary > rōbur

  • 12 cado

    cădo, cĕcĭdi, cāsum, 3 ( part. pres. gen. plur. cadentūm, Verg. A. 10, 674; 12, 410), v. n. [cf. Sanscr. çad-, to fall away].
    I.
    Lit.
    A.
    In an extended sense, to be driven or carried by one ' s weight from a higher to a lower point, to fall down, be precipitated, sink down, go down, sink, fall (so mostly poet.; in prose, in place of it, the compounds decĭdo, occĭdo, excĭdo, etc.; cf. also ruo, labor;

    opp. surgo, sto): tum arbores in te cadent,

    Plaut. Men. 2, 3, 25: (aves) praecipites cadunt in terram aut in aquam, fall headlong to the earth or into the water, Lucr. 6, 745; cf. id. 6, 828;

    imitated by Verg.: (apes) praecipites cadunt,

    Verg. G. 4, 80:

    nimbus, Ut picis e caelo demissum flumen, in undas Sic cadit, etc.,

    Lucr. 6, 258:

    cadit in terras vis flammea,

    id. 2, 215; so with in, id. 2, 209; 4, 1282; 6, 1006; 6, 1125; Prop. 4 (5), 4, 64:

    in patrios pedes,

    Ov. F. 2, 832.—With a different meaning:

    omnes plerumque cadunt in vulnus,

    in the direction of, towards their wound, Lucr. 4, 1049; cf.:

    prolapsa in vulnus moribunda cecidit,

    Liv. 1, 58, 11:

    cadit in vultus,

    Ov. M. 5, 292:

    in pectus,

    id. ib. 4, 579.—Less freq. with ad:

    ad terras,

    Plin. 2, 97, 99, § 216:

    ad terram,

    Quint. 5, 10, 84.—The place from which is designated by ab, ex, de:

    a summo cadere,

    Plaut. Mil. 4, 4, 15:

    a mento cadit manus,

    Ov. F. 3, 20:

    aves ab alto,

    Plin. 10, 38, 54, § 112:

    ut cadat (avis) e regione loci,

    Lucr. 6, 824:

    ex arbore,

    Plin. 17, 20, 34, § 148; Dig. 50, 16, 30, § 4; 18, 1, 80, § 2:

    cecidisse de equo dicitur,

    Cic. Clu. 62, 175:

    cadere de equo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 125 (for which Cæsar, Nepos, and Pliny employ decidere):

    de manibus arma cecidissent,

    Cic. Phil. 14, 7, 21; cf.:

    de manibus civium delapsa arma ipsa ceciderunt,

    id. Off. 1, 22, 77:

    cadunt altis de montibus umbrae,

    Verg. E. 1, 84:

    de caelo,

    Lucr. 5, 791; Ov. M. 2, 322:

    de matre (i. e. nasci),

    Claud. in Rufin. 1, 92.—With per:

    per inane profundum,

    Lucr. 2, 222:

    per aquas,

    id. 2, 230:

    per salebras altaque saxa,

    Mart. 11, 91; cf.:

    imbre per indignas usque cadente genas,

    Ov. Tr. 1, 3, 18.—With the adverb altius: altius atque cadant summotis nubibus imbres, and poured forth from a greater height, etc., Verg. E. 6, 38.—And absol.:

    folia nunc cadunt,

    Plaut. Men. 2, 3, 24; Ter. Ad. 1, 1, 12; Lucr. 6, 297:

    ut pluere in multis regionibus et cadere imbres,

    id. 6, 415:

    cadens nix,

    id. 3, 21; 3, 402:

    velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12: quaeque ita concus [p. 259] sa est, ut jam casura putetur, Ov. P. 2, 3, 59:

    cadentem Sustinuisse,

    id. M. 8, 148:

    saepius, of epileptics,

    Plin. Val. 12, 58:

    casuri, si leviter excutiantur, flosculi,

    Quint. 12, 10, 73.—
    2.
    Esp.
    a.
    Of heavenly bodies, to decline, set (opp. orior), Ov. F. 1, 295:

    oceani finem juxta solemque cadentem,

    Verg. A. 4, 480; 8, 59; Tac. G. 45:

    soli subjecta cadenti arva,

    Avien. Descr. Orb. 273; cf. Tac. Agr. 12:

    quā (nocte) tristis Orion cadit,

    Hor. Epod. 10, 10:

    Arcturus cadens,

    id. C. 3, 1, 27.—
    b.
    To separate from something by falling, to fall off or away, fall out, to drop off, be shed, etc.:

    nam tum dentes mihi cadebant primulum,

    Plaut. Men. 5, 9, 57:

    dentes cadere imperat aetas,

    Lucr. 5, 671; Sen. Ep. 12, 3; 83, 3:

    pueri qui primus ceciderit dens,

    Plin. 28, 4, 9, § 41:

    barba,

    Verg. E. 1, 29:

    quam multa in silvis autumni frigore primo Lapsa cadunt folia,

    id. A. 6, 310; cf. Cat. 11, 22; Hor. A. P. 61:

    lanigeris gregibus Sponte suā lanae cadunt,

    Ov. M. 7, 541:

    saetae,

    id. ib. 14, 303:

    quadrupedibus pilum cadere,

    Plin. 11, 39, 94, § 231:

    poma,

    Ov. M. 7, 586:

    cecidere manu quas legerat, herbae,

    id. ib. 14, 350:

    elapsae manibus cecidere tabellae,

    id. ib. 9, 571:

    et colus et fusus digitis cecidere remissis,

    id. ib. 4, 229.—
    c.
    Of a stream, to fall, empty itself:

    amnis Aretho cadit in sinum maris,

    Liv. 38, 4, 3; 38, 13, 6; 44, 31, 4:

    flumina in pontum cadent,

    Sen. Med. 406:

    flumina in Hebrum cadentia,

    Plin. 4, 11, 18, § 50:

    tandem in alterum amnem cadit,

    Curt. 6, 4, 6.—
    d.
    Of dice, to be thrown or cast; to turn up:

    illud, quod cecidit forte,

    Ter. Ad. 4, 7, 23 sq.; Liv. 2, 12, 16.—
    e.
    Alicui (alicujus) ad pedes, to fall at one ' s feet in supplication, etc. (post-class. for abicio, proicio), Sen. Contr. 1, 1, 19; Eutr. 4, 7; Aug. Serm. 143, 4; Vulg. Joan. 11, 32 al.—
    f.
    Super collum allcujus, to embrace (late Lat.), Vulg. Luc. 15, 20.—
    B.
    In a more restricted sense.
    1.
    To fall, to fall down, drop, fall to, be precipitated, etc.; to sink down, to sink, settle (the usual class. signif. in prose and poetry):

    cadere in plano,

    Ov. Tr. 3, 4, 17 sq.:

    deorsum,

    Plaut. Rud. 1, 2, 89:

    uspiam,

    Ter. Ad. 1, 1, 12:

    Brutus, velut si prolapsus cecidisset,

    Liv. 1, 56, 12; cf. id. 5, 21, 16; 1, 58, 12:

    dum timent, ne aliquando cadant, semper jacent,

    Quint. 8, 5, 32:

    sinistrā manu sinum ad ima crura deduxit (Caesar), quo honestius caderet,

    Suet. Caes. 82:

    cadere supinus,

    id. Aug. 43 fin.:

    in pectus pronus,

    Ov. M. 4, 579:

    cadunt toti montes,

    Lucr. 6, 546:

    radicitus exturbata (pinus) prona cadit,

    Cat. 64, 109:

    concussae cadunt urbes,

    Lucr. 5, 1236:

    casura moenia Troum,

    Ov. M. 13, 375; id. H. 13, 71:

    multaque praeterea ceciderunt moenia magnis motibus in terris,

    Lucr. 6, 588: languescunt omnia membra;

    bracchia palpebraeque cadunt,

    their arms and eyelids fall, id. 4, 953; 3, 596; so,

    ceciderunt artus,

    id. 3, 453:

    sed tibi tamen oculi, voltus, verba cecidissent,

    Cic. Dom. 52, 133; cf.:

    oculos vigiliā fatigatos cadentesque in opere detineo,

    Sen. Ep. 8, 1:

    patriae cecidere manus,

    Verg. A. 6, 33:

    cur facunda parum decoro Inter verba cadit lingua silentio?

    Hor. C. 4, 1, 36:

    cecidere illis animique manusque,

    Ov. M. 7, 347; Val. Fl. 1, 300; cf. II. F. infra.—
    2.
    In a pregn. signif. (as in most langg., to fall in battle, to die), to fall so as to be unable to rise, to fall dead, to fall, die (opp. vivere), Prop. 2 (3), 28, 42 (usu. of those who die in battle;

    hence most freq. in the histt.): hostes crebri cadunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 79 sq.:

    aut in acie cadendum fuit aut in aliquas insidias incidendum,

    Cic. Fam. 7, 3, 3; Curt. 4, 1, 28; Ov. M. 7, 142:

    ut cum dignitate potius cadamus quam cum ignominiā serviamus,

    Cic. Phil. 3, 14, 35:

    pauci de nostris cadunt,

    Caes. B. G. 1, 15; id. B. C. 3, 53:

    optimus quisque cadere aut sauciari,

    Sall. J. 92, 8; so id. C. 60, 6; id. J. 54, 10; Nep. Paus. 1, 2; id. Thras. 2, 7; id. Dat. 1, 2; 6, 1; 8, 3; Liv. 10, 35, 15 and 19; 21, 7, 10; 23, 21, 7; 29, 14, 8; Tac. G. 33; Hor. Ep. 1, 12, 27; Ov. M. 7, 142:

    per acies,

    Tac. A. 1, 2:

    pro patriā,

    Quint. 2, 15, 29:

    ante diem,

    Verg. A. 4, 620:

    bipenni,

    Ov. M. 12, 611:

    ense,

    Val. Fl. 1, 812.—Not in battle:

    inque pio cadit officio,

    Ov. M. 6, 250.—With abl. of means or instrument:

    suoque Marte (i. e. suā manu) cadunt,

    Ov. M. 3, 123; cf. Tac. A. 3, 42 fin.:

    suā manu cecidit,

    fell by his own hand, id. ib. 15, 71:

    exitu voluntario,

    id. H. 1, 40:

    muliebri fraude cadere,

    id. A. 2, 71: cecidere justā Morte Centauri, cecidit tremendae Flamma Chimaerae, Hor. C. 4, 2, 14 sq.:

    manu femineā,

    Sen. Herc. Oet. 1179:

    femineo Marte,

    Ov. M. 12, 610.—With abl. of agent with ab:

    torqueor, infesto ne vir ab hoste cadat,

    should be slain by, Ov. H. 9, 36; so id. M. 5, 192; Suet. Oth. 5:

    a centurione volneribus adversis tamquam in pugnā,

    Tac. A. 16, 9.—And without ab:

    barbarae postquam cecidere turmae Thessalo victore,

    Hor. C. 2, 4, 9; imitated by Claudian, IV. Cons. Hon. 89; Grat. Cyn. 315.—
    b.
    Of victims, to be slain or offered, to be sacrificed, to fall ( poet.):

    multa tibi ante aras nostrā cadet hostia dextrā,

    Verg. A. 1, 334:

    si tener pleno cadit haedus anno,

    Hor. C. 3, 18, 5; Tib. 1, 1, 23; 4, 1, 15; Ov. M. 7, 162; 13, 615; id. F. 4, 653.—
    3.
    In mal. part., = succumbo, to yield to, Plaut. Pers. 4, 4, 104; Tib. 4, 10, 2; Sen. Contr. 1, 3, 7.—
    4.
    Matre cadens, just born ( poet.), Val. Fl. 1, 355; cf. of the custom of laying the new-born child at the father's feet: tellure cadens. Stat. S. 1, 2, 209; 5, 5, 69.
    II.
    Trop.
    A.
    To come or fall under, to fall, to be subject or exposed to something (more rare than its compound incidere, but class.); constr. usually with sub or in, sometimes with ad:

    sub sensus cadere nostros,

    i. e. to be perceived by the senses, Lucr. 1, 448:

    sub sensum,

    Cic. Inv. 1, 30, 48: in cernendi sensum. id. Tim. 3:

    sub oculos,

    id. Or. 3, 9:

    in conspectum,

    to become visible, id. Tusc. 1, 22, 50:

    sub aurium mensuram,

    id. Or. 20, 67:

    sponte suā (genus humanum) cecidit sub leges artaque jura,

    subjected itself to law and the force of right, Lucr. 5, 1146; so id. 3, 848:

    ad servitia,

    Liv. 1, 40, 3:

    utrorum ad regna,

    Lucr. 3, 836; so,

    sub imperium dicionemque Romanorum,

    Cic. Font. 5, 12 (1, 2):

    in potestatem unius,

    id. Att. 8, 3, 2:

    in cogitationem,

    to suggest itself to the thoughts, id. N. D. 1, 9, 21:

    in hominum disceptationem,

    id. de Or. 2, 2, 5:

    in deliberationem,

    id. Off. 1, 3, 9:

    in offensionem alicujus,

    id. N. D. 1, 30, 85:

    in morbum,

    id. Tusc. 1, 32, 79:

    in suspitionem alicujus,

    Nep. Paus. 2, 6:

    in calumniam,

    Quint. 9, 4, 57:

    abrupte cadere in narrationem,

    id. 4, 1, 79:

    in peccatum,

    Aug. in Psa. 65, 13.—
    B.
    In gen.: in or sub aliquem or aliquid, to belong to any object, to be in accordance with, agree with, refer to, be suitable to, to fit, suit, become (so esp. freq. in philos. and rhet. lang.):

    non cadit in hos mores, non in hunc pudorem, non in hanc vitam, non in hunc hominem ista suspitio,

    Cic. Sull. 27, 75:

    cadit ergo in bonum virum mentiri, emolumenti sui causā?

    id. Off. 3, 20, 81; so id. Cael. 29, 69; id. Har. Resp. 26, 56:

    haec Academica... in personas non cadebant,

    id. Att. 13, 19, 5:

    qui pedes in orationem non cadere quī possunt?

    id. Or. 56, 188:

    neque in unam formam cadunt omnia,

    id. ib. 11, 37; 57, 191; 27, 95; id. de Or. 3, 47, 182; Quint. 3, 7, 6; 4, 2, 37; 4, 2, 93; 6, prooem. § 5; 7, 2, 30 and 31; Plin. 35, 10, 36, § 82:

    heu, cadit in quemquam tantum scelus?

    Verg. E. 9, 17; Cic. Or. 27, 95; 11, 37; Quint. 3, 5, 16; 3, 6, 91; 5, 10, 30; 6, 3, 52; 7, 2, 31; 9, 1, 7;

    9, 3, 92: hoc quoque in rerum naturam cadit, ut, etc.,

    id. 2, 17, 32:

    in iis rebus, quae sub eandem rationem cadunt,

    Cic. Inv. 1, 30, 47; Quint. 8, 3, 56.—
    C.
    To fall upon a definite time (rare):

    considera, ne in alienissimum tempus cadat adventus tuus,

    Cic. Fam. 15, 14, 4:

    in id saeculum Romuli cecidit aetas, cum, etc.,

    id. Rep. 2, 10, 18.—Hence, in mercantile lang., of payments, to fall due: in eam diem cadere ( were due) nummos, qui a Quinto debentur, Cic. Att. 15, 20, 4.—
    D.
    (Acc. to I. 1. e.) Alicui, to fall to one (as by lot), fall to one ' s lot, happen to one, befall; and absol. (for accidere), to happen, come to pass, occur, result, turn out, fall out (esp. in an unexpected manner; cf. accido; very freq. in prose and poetry).
    1.
    Alicui:

    nihil ipsis jure incommodi cadere possit,

    Cic. Quint. 16, 51:

    hoc cecidit mihi peropportune, quod, etc.,

    id. de Or. 2, 4, 15; id. Att. 3, 1:

    insperanti mihi, cecidit, ut, etc.,

    id. de Or. 1, 21, 96; id. Att. 8, 3, 6; id. Mil. 30, 81:

    mihi omnia semper honesta et jucunda ceciderunt,

    id. Q. Fr. 1, 3, 1:

    sunt, quibus ad portas cecidit custodia sorti,

    Verg. G. 4, 165:

    haec aliis maledicta cadant,

    Tib. 1, 6, 85:

    neu tibi pro vano verba benigna cadunt,

    Prop. 1, 10, 24:

    ut illis... voluptas cadat dura inter saepe pericla,

    Hor. S. 1, 2, 40: verba cadentia, uttered at random, id. Ep. 1, 18, 12.—
    2.
    Ab sol., Afran. ap. Charis. p. 195 P.;

    Cic. Leg.2, 13, 33: verebar quorsum id casurum esset,

    how it would turn out, id. Att. 3, 24:

    aliorsum vota ceciderunt,

    Flor. 2, 4, 5:

    cum aliter res cecidisset ac putasses,

    had turned out differently from what was expected, Cic. Fam. 5, 19, 1:

    sane ita cadebat ut vellem,

    id. Att. 3, 7, 1; id. Div. 2, 52, 107; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; Cic. Verr. 1, 2, 5; Caes. B. C. 3, 73, Nep. Milt. 2, 5 Dähne:

    cum, quae tum maxime acciderant, casura praemonens, a furioso incepto eos deterreret,

    Liv. 36, 34, 3; 22, 40, 3; 35, 13, 9; 38, 46, 6; Plin. Pan. 31, 1; Tac. A. 2, 80; 6, 8; Suet. Tib. 14 al.; Verg. A. 2, 709:

    ut omnia fortiter fiant, feliciter cadant,

    Sen. Suas. 2, p. 14:

    multa. fortuito in melius casura,

    Tac. A. 2, 77.—With adj.:

    si non omnia caderent secunda,

    Caes. B. C. 3, 73:

    vota cadunt, i.e. rata sunt,

    are fulfilled, realized, Tib. 2, 2, 17 (diff. from Prop. 1, 17, 4; v. under F.).—
    3.
    With in and acc.: nimia illa libertas et populis et privatis in nimiam servitutem cadit (cf. metaballei), Cic. Rep. 1, 44, 68.—Esp.: in (ad) irritum or cassum, to be frustrated, fail, be or remain fruitless:

    omnia in cassum cadunt,

    Plaut. Poen. 1, 2, 147; Lucr. 2, 1166:

    ad irritum cadens spes,

    Liv. 2, 6, 1; so Tac. H. 3, 26:

    in irritum,

    id. A. 15, 39; cf. with irritus, adj.:

    ut irrita promissa ejus caderent,

    Liv. 2, 31, 5:

    haud irritae cecidere minae,

    id. 6, 35, 10.—
    E.
    To fall, to become less (in strength, power, worth, etc.), to decrease, diminish, lessen:

    cadunt vires,

    Lucr. 5, 410:

    mercenarii milites pretia militiae casura in pace aegre ferebant,

    Liv. 34, 36, 7.—More freq. in an extended signif. (acc. to I. B. 2.),
    F. 1.
    In gen.: pellis item cecidit, vestis contempta ferina. declined in value, Lucr. 5, 1417:

    turpius est enim privatim cadere (i. e. fortunis everti) quam publice,

    Cic. Att. 16, 15, 6; so id. Fam. 6, 10, 2:

    atque ea quidem tua laus pariter cum re publicā cecidit,

    id. Off. 2, 13, 45:

    tanta civitas, si cadet,

    id. Har. Resp. 20, 42:

    huc cecidisse Germanici exercitus gloriam, ut, etc.,

    Tac. H. 3, 13:

    non tibi ingredienti fines ira cecidit?

    Liv. 2, 40, 7; Pers. 5, 91:

    amicitia nec debilitari animos aut cadere patitur,

    Cic. Lael. 7, 23:

    animus,

    to fail, Liv. 1, 11, 3; Ov. M. 11, 537; cf. id. ib. 7, 347:

    non debemus ita cadere animis, etc.,

    to lose courage, be disheartened, Cic. Fam. 6, 1, 4:

    tam graviter,

    id. Off. 1, 21, 73; cf. Sen. Ep. 8, 3.—Esp., to fail in speaking:

    magnus orator est... minimeque in lubrico versabitur, et si semel constiterit numquam cadet,

    Cic. Or. 28, 98:

    alte enim cadere non potest,

    id. ib. —So in the lang. of the jurists, causā or formulā, to lose one ' s cause or suit:

    causā cadere,

    Cic. Inv. 2, 19, 57; so id. de Or. 1, 36, 166 sq.; id. Fam. 7, 14, 1; Quint. 7, 3, 17; Luc. 2, 554; Suet. Calig. 39:

    formulā cadere,

    Sen. Ep. 48, 10; Quint. 3, 6, 69.—With in:

    ita quemquam cadere in judicio, ut, etc.,

    Cic. Mur. 28, 58.—Also absol.:

    cadere,

    Tac. H. 4, 6; and:

    criminibus repetundarum,

    id. ib. 1, 77:

    conjurationis crimine,

    id. A. 6, 14:

    ut cecidit Fortuna Phrygum,

    Ov. M. 13, 435:

    omniaque ingrato litore vota cadunt, i. e. irrita sunt,

    remain unfulfilled, unaccomplished, Prop. 1, 17, 4 (diff. from Tib. 2, 2, 17; v. above, D. 2.); cf.:

    at mea nocturno verba cadunt zephyro,

    Prop. 1, 16, 34:

    multa renascentur, quae jam cecidere, cadentque Quae nunc sunt in honore vocabula,

    to fall into disuse, grow out of date, Hor. A. P. 70 —Hence of theatrical representations, to fall through, to fail, be condemned (opp. stare, to win applause;

    the fig. derived from combatants): securus cadat an recto stet fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176.— Impers.. periculum est, ne cadatur, Aug. Don. Persev. 1.—
    2.
    Esp. of the wind (opp. surgo), to abate, subside, die away, etc.:

    cadit Eurus et umida surgunt Nubila,

    Ov. M. 8, 2:

    ventus premente nebulā cecidit,

    Liv. 29, 27, 10:

    cadente jam Euro,

    id. 25, 27, 11:

    venti vis omnis cecidit,

    id. 26, 39, 8:

    ubi primum aquilones ceciderunt,

    id. 36, 43, 11; cf.:

    sic cunctus pelagi cecidit fragor,

    Verg. A. 1, 154:

    ventosi ceciderunt murmuris aurae,

    id. E. 9, 58; id. G. 1, 354 Serv. and Wagn.—
    G.
    Rhet. and gram. t. t. of words, syllables, clauses, etc., to be terminated, end, close:

    verba melius in syllabas longiores cadunt,

    Cic. Or. 57, 194; 67, 223: qua (littera [p. 260] sc. m) nullum Graece verbum cadit, Quint. 12, 10, 31:

    plerique censent cadere tantum numerose oportere terminarique sententiam,

    Cic. Or. 59, 199; so id. Brut. 8, 34:

    apto cadens oratio,

    Quint. 9, 4, 32:

    numerus opportune cadens,

    id. 9, 4, 27:

    ultima syllaba in gravem vel duas graves cadit semper,

    id. 12, 10, 33 Spald.: similiter cadentia = omoioptôta, the ending of words with the same cases or verbal forms, diff. from similiter desinentia = omoioteleuta, similar endings of any kind, Cic. de Or. 3, 54, 206; id. Or. 34, 135; Auct. Her. 4, 20, 28; Quint. 9, 4, 42; cf. id. 9, 4, 18; 9, 3, 78; 9, 3, 79; 1, 7, 23; Aquil. Rom. Figur. §§ 25 and 26.

    Lewis & Short latin dictionary > cado

  • 13 contundo

    con-tundo, tŭdi, tūsum (tunsum, Plin. 21, 27, 101, § 174; 28, 16, 62, § 221 al.), 3 ( perf. contūdit, Enn. ap. Prisc. p. 891 P., or Ann. v. 482 Vahl.; but contŭdit, id. ap. Prisc. l. l., or Ann. v. 387 Vahl.), v. a., to beat, bruise, grind, crush, pound, break to pieces (syn.: confringo, debilito; very freq. and class. in prose and poetry; not in Quint.; for in 11, 2, 13, confudit is the better reading).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: oleas in lentisco, Cato. [p. 461] R. R. 7, 4 (cited ap. Varr. R. R. 1, 60):

    thymum in pila,

    Varr. R. R. 3, 16, 14; cf.:

    radices ferreis pilis,

    Col. 7, 7, 2: florem nullo aratro, * Cat. 62, 40:

    colla,

    Col. 6, 2, 8; 6, 14, 3: classis victa, fusa, contusa, fugataque est, Inscr. ap. Liv. 40, 52, 6:

    aliquem male fustibus,

    Plaut. Aul. 3, 1, 4; cf.:

    aliquem pugnis,

    id. Bacch. 3, 3, 46; and:

    pugiles caestibus contusi,

    Cic. Tusc. 2, 17, 40:

    aliquem saxis,

    Hor. Epod. 5, 98:

    pectus ictu,

    Ov. M. 12, 85:

    faciem planā palmā (with caedere pectus pugnis),

    Juv. 13, 128:

    contusi ac debilitati inter saxa rupesque,

    Liv. 21, 40, 9:

    hydram,

    Hor. Ep. 2, 1, 10:

    nares a fronte resimas,

    to squeeze together, press in, Ov. M. 14, 96.—With acc. of part:

    asper equus duris contunditur ora lupatis,

    Ov. Am. 1, 2, 15.— Poet. of the beating to pieces of crops by hail:

    vites grando,

    Hor. Ep. 1, 8, 5 (cf. id. C. 3, 1, 29: non verberatae grandine vineae);

    and of lameness produced by disease, etc.: postquam illi justa cheragra Contudit articulos ( = debilitavit nodis),

    id. S. 2, 7, 16 (cf. Pers. 5, 58: cum lapidosa cheragra fregerit articulos, has crippled).—
    B.
    In medic. lang.: contūsum ( - tun-sum), i, n., a bruise, contusion (cf. contusio), Scrib. Comp. 209; Cels. 5, 28, 14; Plin. 29, 6, 39, § 136 sq. al.—
    II.
    Trop., to break, lessen, weaken, destroy, subdue, put down, baffle, check, etc. (syn.: frango, obtero, vinco): virosque valentes contudit crudelis hiems, Enn. ap. Prisc. p. 891 P.; cf. id. Ann. v. 387 and 482 Vahl.:

    corpora conturbant magno contusa labore,

    Lucr. 4, 958:

    populos feroces,

    Verg. A. 1, 264:

    ferocem Hannibalem,

    Liv. 27, 2, 2:

    nostrae opes contusae hostiumque auctae erant,

    Sall. J. 43, 5:

    contudi animum et fortasse vici,

    Cic. Att. 12, 44, 3; cf.:

    animos feros placidā arte,

    Ov. A. A. 1, 12:

    contudi et fregi exsultantis praedonis audaciam,

    Cic. Phil. 13, 13, 29:

    calumniam et stultitiam (with obtrivit),

    id. Caecin. 7, 18:

    regum tumidas minas,

    Hor. C. 4, 3, 8:

    impetus,

    id. ib. 3, 6, 10:

    ingenium patientia longa laborum,

    Ov. Tr. 5, 12, 31:

    facta Talthybi,

    i. e. to surpass by my own, Plaut. Stich. 2, 1, 33. (But in Lucr. 5, 692, concludit is the right reading, Lachm., Munro.)

    Lewis & Short latin dictionary > contundo

  • 14 demitto

    dē-mitto, mīsi, missum, 3, v. a., to send down; to drop; to let, sink, or bring down; to cause to hang or fall down; to lower, put down, let fall (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    picis e caelo demissum flumen,

    Lucr. 6, 257; cf.:

    caelo imbrem,

    Verg. G. 1, 23:

    caelo ancilia,

    Liv. 5, 54 et saep.:

    barbam malis,

    Lucr. 5, 673:

    latum clavum pectore,

    Hor. S. 1, 6, 28; cf.:

    monilia pectoribus,

    Verg. A. 7, 278:

    laenam ex humeris,

    id. ib. 4, 263: Maia genitum demittit ab alto, Verg. A. 1, 297; cf.:

    ab aethere currum, Ov M. 7, 219: e muro sporta,

    Sall. Hist. 2, 53:

    aliquem in sporta per murum,

    Vulg. 2 Cor. 11, 33:

    taleam (sc. in terram),

    to put into the ground, plant, Cato R. R. 45, 2;

    arbores altius,

    Plin. 17, 11, 16, § 81:

    puteum alte in solido,

    i. e. to sink deep, Verg. G. 2, 231:

    triginta pedes in terram turrium fundamenta,

    Curt. 5, 1, 31:

    arbusta certo demittunt tempore florem,

    Lucr. 5, 670:

    demisit nardini amphoram cellarius (i. e. deprompsit),

    Plaut. Mil. 3, 2, 12:

    fasces,

    Cic. Rep. 2, 31; cf. id. ib. 1, 40:

    cibos (sc. in alvum),

    Quint. 10, 1, 19; cf. Ov. M. 8, 835.—Naut. t. t., to lower, demittere antennas, Sall. Hist. 4, 41 Dietsch.;

    Auct. B. Alex. 45, 2: cornua (i.e. antennas),

    Ov. M. 11, 482; cf.:

    effugit hibernas demissa antenna procellas,

    id. Tr. 3, 4, 9:

    arma, classem, socios Rheno,

    Tac. A. 1, 45 fin.; cf.: farinam doliis secundā aquā Volturni fluminis, Frontin. Strat. 3, 14, 2;

    and pecora secundā aquā,

    id. ib. 3, 14, 4:

    manum artifices demitti infra pectus vetant,

    Quint. 11, 3, 112; cf.

    brachia,

    id. 2, 13, 9:

    frontem (opp. attolli),

    id. 11, 3, 78:

    supercilia (opp. allevari), ib. § 79: aures,

    Hor. Od. 2, 13, 34; cf.

    auriculas,

    id. S. 1, 9, 20:

    caput,

    Ov. M. 10, 192:

    crinem,

    id. ib. 6, 289:

    demisso capite,

    Vulg. Job 32, 6 al.:

    aliquos per funem,

    Verg. A. 2, 262; Hor. A. P. 461:

    vestem,

    id. S. 1, 2, 95; cf.

    tunicam,

    id. ib. 25:

    stolam,

    id. ib. 99 et saep.; often in a violent manner, to cast down, to cast, throw, thrust, plunge, drive, etc.:

    equum in flumen,

    Cic. Div. 1, 33, 73; cf.:

    equos a campo in cavam viam,

    Liv. 23, 47:

    aliquem in carcerem,

    Liv. 34, 44 fin.; cf. Sall. C. 55, 4:

    aliquem ad imos Manes,

    Verg. A. 12, 884:

    hostem in ovilia,

    Hor. Od. 4, 4, 10:

    gladium in jugulum,

    Plaut. Merc. 3, 4, 28; cf.:

    ferrum in ilia,

    Ov. M. 4, 119:

    sublicas in terram,

    Caes. B. G. 3, 49, 4; cf.:

    huc stipites,

    id. ib. 7, 73, 3 and 6:

    huc caementa,

    Hor. Od. 3, 1, 35:

    nummum in loculos,

    to put, id. Ep. 2, 1, 175:

    calculum atrum in urnam,

    Ov. M. 15, 44:

    milia sex nummum in arcam nummariam,

    Nov. Com. v. 108 Rib.: caput ad fornicem Fabii, to bow, stoop, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 66, 267: tunicam ad talos, Varr. ap. Non. 286, 19; cf. Cic. Clu. 40, 111; Quint. 5, 13, 39 et saep.:

    quove velim magis fessas demittere naves,

    Verg. A. 5, 29; cf.:

    navem secundo amni Scodam,

    Liv. 44, 31.— Poet. with dat.:

    corpora Stygiae nocti tormentis,

    Ov. M. 3, 695; cf.:

    aliquem neci,

    Verg. A. 2, 85:

    aliquem Orco,

    id. ib. 2, 398; Hor. Od. 1, 28, 11:

    aliquem umbris,

    Sil. 11, 142:

    ferrum jugulo,

    Ov. H. 14, 5:

    ferrum lacubus,

    id. M. 12, 278:

    offa demittitur faucibus boum,

    Plin. 27, 11, 76, § 101.—
    b.
    Se, or in the pass. form with middle signif., to let one's self down, stoop, descend:

    (venti vortex) ubi se in terras demisit,

    Lucr. 6, 446:

    se inguinibus tenus in aquam calidam,

    Cels. 1, 3:

    se ad aurem alicujus,

    Cic. Verr. 2, 2, 30; cf.:

    cum se demittit ob assem,

    Hor. Ep. 1, 16, 64:

    concava vallis erat, qua se demittere rivi Assuerant,

    Ov. M. 8, 334 al.:

    nonullae (matres familias) de muris per manus demissae,

    Caes. B. G. 7, 47, 6.— Prov.: demitti de caelo, or simply caelo, to be sent down from heaven, i. e. to be of celestial origin, Liv. 10, 8, 10; Quint. 1, 6, 16.—
    B.
    Esp., milit. t. t.
    1.
    To send, bring, or lead down soldiers into a lower place:

    in loca plana agmen demittunt,

    Liv. 9, 27; cf.:

    agmen in vallem infimam,

    id. 7, 34:

    equites Numidas in inferiorem campum,

    id. 27, 18:

    agmen in Thessaliam,

    id. 32, 13; 38, 2: exercitum in planitiem, Frontin. Strat. 1, 2, 7 al.; and without in:

    agmen,

    Liv. 9, 2:

    levem armaturam,

    id. 22, 28 al.:

    cum se major pars agminis in magnam convallem demisisset,

    had descended, Caes. B. G. 5, 32 fin.;

    so with se,

    id. ib. 6, 40, 6; 7, 28, 2; id. B. C. 1, 79, 4; Cic. Fam. 15, 4, 4 al.—
    2.
    Arma demittere, in making a military salute: armis demissis salutationem more militari faciunt, with grounded arms, Auct. B. Afr. 85, 6. —
    II.
    Trop., to cast down, let sink, etc.:

    demisere oculos omnes gemitumque dedere,

    Ov. M. 15, 612; cf.:

    vultu demisso,

    Vulg. Isa. 49, 23:

    demissis in terram oculis,

    Liv. 9, 38, 13;

    also in sleep: cadit inscia clavo Dextera, demittitque oculos,

    Val. Fl. 3, 41:

    vultum,

    Val. Max. 8, 14, 5; Curt. 6, 32, 1:

    vultum animumque metu,

    Ov. M. 7, 133; cf.

    vultus,

    id. ib. 10, 367; Liv. 2, 58. hoc in pectus tuum demitte, impress this deeply on your mind, Sall. J. 102 fin.; cf.:

    eas voces in pectora animosque,

    Liv. 34, 50; and:

    dolor hoc altius demissus, quo minus profiteri licet,

    Just. 8, 5, 11: cum in eum casum me fortuna demisisset, ut, etc., had reduced, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 2:

    dignitatem in discrimen,

    Liv. 3, 35:

    vim dicendi ad unum auditorem (opp. supra modum sermonis attolli),

    Quint. 1, 2, 31; to engage in, enter upon, embark in, meddle with:

    me penitus in causam,

    Cic. Att. 7, 12, 3; cf.:

    me in res turbulentissimas,

    id. Fam. 9, 1, 2: cogita ne te eo demittas, unde, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16 fin.:

    se in comparationem,

    Suet. Rhet. 6:

    se in adulationem,

    to descend to, Tac. A. 15, 73:

    se usque ad servilem patientiam,

    id. ib. 14, 26:

    se ad minora illa,

    Quint. 1 prooem. § 5: re in secunda tollere animos et in mala demittere, to let it sink, i. e. to be disheartened, Lucil. ap. Non. 286, 7; cf.:

    si vicerint, efferunt se laetitia: victi debilitantur animosque demittunt,

    Cic. Fin. 5, 15, 42; so,

    animos (with contrahere),

    id. Tusc. 4, 6 fin.; and:

    animum (with contrahere),

    id. Q. Fr. 1, 1, § 4:

    mentes,

    Verg. A. 12, 609 (desperant, sicut e contra sperantes aliquid erigunt mentes, Serv.); and with abl.:

    ne se admodum animo demitterent,

    Caes. B. G. 7, 29.—In geom., t. t., to let fall a line, Vitr. 3, 5, 5.—Hence, dēmissus, a, um, P. a., brought down, lowered.
    A.
    Lit.
    1.
    Of localities, sunken, low-lying, low (cf. dejectus, P. a., no. I.):

    campestribus ac demissis locis,

    Caes. B. G. 7, 72, 3; cf.:

    loca demissa ac palustria,

    id. B. C. 3, 49, 5.—
    2.
    Of other things, drooping, falling, hanging down:

    demissis umeris esse,

    Ter. Eun. 2, 3, 22 Ruhnk.:

    tremulus, labiis demissis,

    with flabby lips, id. ib. 2, 3, 44:

    demisso capite discedere,

    Cic. Clu. 21, 58; cf.:

    tristes, capite demisso,

    Caes. B. G. 1, 32:

    demisso vultu,

    with downcast looks, Sall. C. 31, 7.— Poet. in Gr. constr.:

    Dido vultum demissa,

    Verg. A. 1, 561.—Also deep:

    demissa vulnera,

    Sen. Ep. 67 fin.
    B.
    Trop.
    1.
    Downcast, dejected, dispirited, low (freq.):

    erigebat animum jam demissum,

    Cic. Clu. 21, 58:

    esse fracto animo et demisso,

    id. Fam. 1, 9, 16:

    (homines) animo demisso atque humili,

    id. Font. 11; cf. id. Tusc. 2, 21:

    demisso animo fuit,

    Sall. J. 98 al.:

    demissa voce loqui,

    Verg. A. 3, 320.—In the comp.:

    nihilo demissiore animo causa ipse pro se dicta,

    Liv. 4, 44.— Transf. to the person:

    quis P. Sullam nisi moerentem, demissum afflictumque vidit?

    Cic. Sull. 26 fin.:

    videsne illum demissum?

    id. Mur. 21, 45; Quint. 1, 3, 10 al.— Comp.:

    orator in ornamentis et verborum et sententiarum demissior,

    Cic. Or. 24, 81.—
    2.
    Lowly, humble, unassuming, shy, retiring (opp. elatus, lofty, proud):

    ea omnia, quae proborum, demissorum, non acrium sunt, valde benevolentiam conciliant,

    Cic. de Or. 2, 43, 182; cf.:

    multum demissus homo,

    Hor. S. 1, 3, 57:

    sit apud vos modestiae locus, sit demissis hominibus perfugium, sit auxilium pudori,

    Cic. Mur. 40, 87.—
    3.
    Rarely of external condition, humble, poor:

    qui demissi in obscuro vitam habent (opp. qui magno imperio praediti in excelso aetatem habent),

    Sall. C. 51, 12.—
    4.
    Poet., and in Tacitus, of genealogical descent, descended, derived, sprung:

    ab alto Demissum genus Aenea,

    Hor. S. 2, 5, 63; so Verg. G. 3, 35: id. A. 1, 288; Stat. Th. 2, 613; Tac. A. 12, 58.— Sup. does not occur. — Adv.: dēmisse.
    1.
    Lit., low:

    hic alte, demissius ille volabat,

    Ov. Tr. 3, 4, 23.—
    2.
    Trop., humbly, modestly, abjectly, meanly:

    non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

    Cic. Tusc. 5, 9, 24:

    suppliciter demisseque respondere,

    id. Fl. 10, 21:

    se tueri,

    id. Att. 2, 18, 3.— Sup.: haec quam potest demississime atque subjectissime exponit, * Caes. B. C. 1, 84 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > demitto

  • 15 fidus

    1.
    fīdus, a, um, adj. [fido, that one may rely on], trusty, truslworthy, faithful, sure (class.).
    I.
    Prop., constr. absol., with dat., poet. also with gen.
    A.
    Absol.:

    nihil est stabile quod infidum... Neque enim fidum potest esse multiplex ingenium et tortuosum,

    Cic. Lael. 18, 65; cf.:

    (amico) probo et fideli et fido et cum magna fide,

    Plaut. Trin. 4, 4, 4:

    tum se intellexisse, quos fidos amicos habuisset, quos infidos,

    Cic. Lael. 15, 53:

    amici,

    Hor. Ep. 1, 5, 24:

    sodales,

    id. S. 2, 1, 30:

    fidissima atque optima uxor,

    Cic. Fam. 14, 4, 6:

    conjux,

    Hor. Ep. 2, 1, 142:

    bonus atque fidus judex,

    impartial, id. C. 4, 9, 40:

    medici,

    id. Ep. 1, 8, 9:

    interpres,

    id. A. P. 133:

    fidiora haec genera hominum fore ratus,

    Liv. 40, 3, 4:

    nihil fidum, nihil exploratum habere,

    Cic. Lael. 26, 97:

    familiaritates fidae,

    id. Off. 2, 8, 30:

    canum tam fida custodia,

    id. N. D. 2, 63, 158:

    vis canum,

    Lucr. 6, 1222; cf.:

    pectus canum,

    id. 5, 864:

    pectus,

    Hor. C. 2, 12, 16:

    fido animo,

    firm, steadfast, Liv. 25, 15, 13. —
    B.
    With dat.:

    (servum) quem domino fidissimum credebat,

    Liv. 33, 28, 13 (but cf.: fidus est amicus, fidelis servus, Don. Ter. Phorm. 1, 2, 26):

    quae fida fuit nulli,

    Tib. 1, 6, 77:

    nec tibi fidam promittis Lacaenam,

    Ov. H. 5, 99:

    ne quid usquam fidum proditori esset,

    no faith should be kept with a traitor, Liv. 1, 11, 7:

    ut eos sibi fidiores redderet,

    Just. 16, 5, 2.—
    C.
    Poet. with gen.:

    regina tui fidissima,

    most faithful towards you, Verg. A. 12, 659; and with gen. partit.:

    juvenum fidos, lectissima bello Corpora, sollicitat pretio,

    the trusty ones, trustiest of the youth, Stat. Th. 2, 483.—
    D.
    With in or ad, and acc.:

    in amicos fidissimus,

    Eutr. 7, 8:

    fidi ad bella duces,

    Nemes. Cyn. 82.—
    E.
    With in and abl.:

    sperabam te mihi fidum in hoc nostro amore fore,

    Cat. 91, 1 sq. —
    II.
    Transf., objectively of inanim. and abstr. things, sure, certain, safe, trustworthy (mostly poet. and in post-Aug. prose; in Cic. Att. 9, 6, 10, fuga fida is not critically certain; v. Orell. N. cr. ad loc.).
    A.
    Absol.:

    aures,

    Ov. M. 10, 382:

    spes fidissima Teucrum,

    Verg. A. 2, 281:

    ensis,

    trusty, id. ib. 6, 524:

    alii litora cursu fida petunt,

    id. ib. 2, 400:

    nec unquam satis fida potentia, ubi nimia est,

    Tac. H. 2, 92:

    pons validus et fidus,

    id. A. 15, 15 fin.:

    male fidas provincias,

    id. H. 1, 52. —
    B.
    With dat.:

    (oppidum) naviganti celerrimum fidissimumque appulsu,

    Tac. A. 3, 1; cf.:

    statio male fida carinis,

    Verg. A. 2, 23:

    montem tantos inter ardores opacum et fidum nivibus,

    Tac. H. 5, 6.— Sup.:

    nox arcanis fidissima,

    Ov. M. 7, 192:

    camelino (genitali) arcus intendere, orientis populis fidissimum,

    the surest, Plin. 11, 49, 109, § 261:

    refugium,

    Tac. A. 5, 8. — Hence, adv.: fīde, faithfully, trustily (perh. only in the sup.):

    quae mihi a te ad timorem fidissime atque amantissime proponuntur,

    Cic. Fam. 2, 16, 4 (al. fidelissime):

    fidissime amicissimeque vixerunt,

    Gell. 12, 8, 6.
    2.
    fīdus = foedus, a league, v. 2. foedus init.

    Lewis & Short latin dictionary > fidus

  • 16 Memor

    1.
    mĕmor, ŏris (anciently memoris, memore, acc. to Prisc. p. 772 P.; comp. memorior, id. p. 699 P.), adj. [Sanscr. root smar-, in smarti, memory; smara, love; Gr. martus, witness; merimna, care; cf.: memoria, mora, etc., not from memini], mindful of a thing, remembering; constr. with gen., with acc. and inf., with a rel,clause, and absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen.:

    ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    se eorum facti memorem fore,

    Caes. B. C. 1, 13:

    generis,

    Sall. C. 60, 7:

    pristinarum virtutum,

    Nep. Hann. 12 fin.:

    quique sui memores alios fecere merendo,

    Verg. A. 6, 664:

    nostri,

    Hor. C. 3, 27, 14; 1, 33, 1:

    vale nostri memor,

    Juv. 3, 318.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    memor Lucullum periisse,

    Plin. 25, 3, 7, § 25:

    memor objectum ab eo sibi,

    Suet. Aug. 28.—
    (γ).
    With a rel. -clause:

    memor, quo ordine quisque discubuerat,

    Quint. 11, 2, 13:

    vive memor, quam sis aevi brevis,

    Hor. S. 2, 6, 97.—
    (δ).
    Absol.:

    memorem et gratum esse,

    Cic. Fam. 13, 25: et bene apud memores veteris stat gratia facti, grateful. Verg. A. 4, 539: cf. 6, 664 supra:

    ipsa memor praecepta canam,

    Hor. S. 2, 4, 11; id. A. P. 368:

    pectus,

    Juv. 11, 28.—Prov.:

    mendacem memorem esse oportet,

    a liar should have a good memory, Quint. 4, 2, 91.—
    B.
    Trop., of inanim. things et cadum Marsi memorem duelli, which remembers the Marsian war, i. e. was made during that war, Hor. C. 3, 14, 18:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    Liv. 1, 32:

    lingua,

    Ov. Am. 3, 14, 48:

    pectus,

    id. H. 13, 66:

    auris,

    id. ib. 20, 98:

    cura,

    id. P 4, 2, 7:

    manus,

    id. ib. 1, 4, 56:

    saevae Junonis ira,

    vindictive, avenging, Verg. A. 1, 4:

    supplicium exempli parum memoris legum humanarum,

    unmindful of, not observing, Liv. 1, 28.—
    II.
    Esp.
    A.
    That easily remembers, possessed of a good memory:

    homo ingeniosus ac memor,

    Cic. de Or. 3, 50, 194.—
    B.
    Poet., transf., that reminds one of a thing:

    nostri memorem sepulcro Scalpe querelam,

    Hor. C. 3, 11, 51:

    impressit memorem dente labris notam,

    id. ib. 1, 13, 12:

    indicii memor poena,

    Ov. M. 4, 190:

    tabellae,

    id. ib. 8, 744:

    versus,

    id. P. 2, 7, 33.—Hence, adv., in two forms.
    A.
    mĕmŏre, by heart, readily (ante-class.): cum ista memore meministi, Pompon. ap. Non. 514, 23 (Com. Rel. v. 109 Rib.).—
    B. 1.
    From memory, by personal recollection:

    oratio est habita memoriter,

    Cic. Ac. 2, 19, 63:

    omnes ordines memoriter salutavit,

    Suet. Ner. 10:

    Q. Mucius multa narrare de Laelio memoriter et jucunde solebat,

    Cic. Lael. 1, 1.—
    2.
    Esp.
    (α).
    With a good memory, by ready recollection:

    ista exposuisti, ut tam multa, memoriter, ut tam obscura, dilucide,

    Cic. Fin. 4, 1, 1:

    ut memoriter me Sauream vocabat,

    Plaut. As. 3, 2, 38:

    hic quidem quae illic sunt res gestae memorat memoriter,

    id. Am. 1, 1, 261:

    hem istuc si potes memoriter meminisse,

    id. Capt. 2, 1, 53; cf. Afran. ap. Charis. 1, p. 89 P. (Com. Fragm. v. 365 Rib.).—
    (β).
    Fully, accurately, correctly, Ter. Eun. 5, 3, 6; id. Phorm. 2, 3, 47:

    memoriter respondeto ad ea quae rogāro,

    Cic. Vatin. 4, 10:

    nostra Aratea memoriter a te pronuntiata sunt,

    id. Div. 2, 5, 14; Auct. ad Her. 3, 17, 30:

    tu, qui tam memoriter tenes omnes,

    Plin. Ep. 6, 33, 11 (cf. Madv. ad Cic. Fin. 1, 10, 34).
    2.
    Mĕmor, ŏris, m., a Roman surname, lnscr. Mur. 1128, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > Memor

  • 17 memor

    1.
    mĕmor, ŏris (anciently memoris, memore, acc. to Prisc. p. 772 P.; comp. memorior, id. p. 699 P.), adj. [Sanscr. root smar-, in smarti, memory; smara, love; Gr. martus, witness; merimna, care; cf.: memoria, mora, etc., not from memini], mindful of a thing, remembering; constr. with gen., with acc. and inf., with a rel,clause, and absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen.:

    ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    se eorum facti memorem fore,

    Caes. B. C. 1, 13:

    generis,

    Sall. C. 60, 7:

    pristinarum virtutum,

    Nep. Hann. 12 fin.:

    quique sui memores alios fecere merendo,

    Verg. A. 6, 664:

    nostri,

    Hor. C. 3, 27, 14; 1, 33, 1:

    vale nostri memor,

    Juv. 3, 318.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    memor Lucullum periisse,

    Plin. 25, 3, 7, § 25:

    memor objectum ab eo sibi,

    Suet. Aug. 28.—
    (γ).
    With a rel. -clause:

    memor, quo ordine quisque discubuerat,

    Quint. 11, 2, 13:

    vive memor, quam sis aevi brevis,

    Hor. S. 2, 6, 97.—
    (δ).
    Absol.:

    memorem et gratum esse,

    Cic. Fam. 13, 25: et bene apud memores veteris stat gratia facti, grateful. Verg. A. 4, 539: cf. 6, 664 supra:

    ipsa memor praecepta canam,

    Hor. S. 2, 4, 11; id. A. P. 368:

    pectus,

    Juv. 11, 28.—Prov.:

    mendacem memorem esse oportet,

    a liar should have a good memory, Quint. 4, 2, 91.—
    B.
    Trop., of inanim. things et cadum Marsi memorem duelli, which remembers the Marsian war, i. e. was made during that war, Hor. C. 3, 14, 18:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    Liv. 1, 32:

    lingua,

    Ov. Am. 3, 14, 48:

    pectus,

    id. H. 13, 66:

    auris,

    id. ib. 20, 98:

    cura,

    id. P 4, 2, 7:

    manus,

    id. ib. 1, 4, 56:

    saevae Junonis ira,

    vindictive, avenging, Verg. A. 1, 4:

    supplicium exempli parum memoris legum humanarum,

    unmindful of, not observing, Liv. 1, 28.—
    II.
    Esp.
    A.
    That easily remembers, possessed of a good memory:

    homo ingeniosus ac memor,

    Cic. de Or. 3, 50, 194.—
    B.
    Poet., transf., that reminds one of a thing:

    nostri memorem sepulcro Scalpe querelam,

    Hor. C. 3, 11, 51:

    impressit memorem dente labris notam,

    id. ib. 1, 13, 12:

    indicii memor poena,

    Ov. M. 4, 190:

    tabellae,

    id. ib. 8, 744:

    versus,

    id. P. 2, 7, 33.—Hence, adv., in two forms.
    A.
    mĕmŏre, by heart, readily (ante-class.): cum ista memore meministi, Pompon. ap. Non. 514, 23 (Com. Rel. v. 109 Rib.).—
    B. 1.
    From memory, by personal recollection:

    oratio est habita memoriter,

    Cic. Ac. 2, 19, 63:

    omnes ordines memoriter salutavit,

    Suet. Ner. 10:

    Q. Mucius multa narrare de Laelio memoriter et jucunde solebat,

    Cic. Lael. 1, 1.—
    2.
    Esp.
    (α).
    With a good memory, by ready recollection:

    ista exposuisti, ut tam multa, memoriter, ut tam obscura, dilucide,

    Cic. Fin. 4, 1, 1:

    ut memoriter me Sauream vocabat,

    Plaut. As. 3, 2, 38:

    hic quidem quae illic sunt res gestae memorat memoriter,

    id. Am. 1, 1, 261:

    hem istuc si potes memoriter meminisse,

    id. Capt. 2, 1, 53; cf. Afran. ap. Charis. 1, p. 89 P. (Com. Fragm. v. 365 Rib.).—
    (β).
    Fully, accurately, correctly, Ter. Eun. 5, 3, 6; id. Phorm. 2, 3, 47:

    memoriter respondeto ad ea quae rogāro,

    Cic. Vatin. 4, 10:

    nostra Aratea memoriter a te pronuntiata sunt,

    id. Div. 2, 5, 14; Auct. ad Her. 3, 17, 30:

    tu, qui tam memoriter tenes omnes,

    Plin. Ep. 6, 33, 11 (cf. Madv. ad Cic. Fin. 1, 10, 34).
    2.
    Mĕmor, ŏris, m., a Roman surname, lnscr. Mur. 1128, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > memor

  • 18 memoriter

    1.
    mĕmor, ŏris (anciently memoris, memore, acc. to Prisc. p. 772 P.; comp. memorior, id. p. 699 P.), adj. [Sanscr. root smar-, in smarti, memory; smara, love; Gr. martus, witness; merimna, care; cf.: memoria, mora, etc., not from memini], mindful of a thing, remembering; constr. with gen., with acc. and inf., with a rel,clause, and absol.
    I.
    In gen.
    (α).
    With gen.:

    ut memor esses sui,

    Ter. And. 1, 5, 46:

    se eorum facti memorem fore,

    Caes. B. C. 1, 13:

    generis,

    Sall. C. 60, 7:

    pristinarum virtutum,

    Nep. Hann. 12 fin.:

    quique sui memores alios fecere merendo,

    Verg. A. 6, 664:

    nostri,

    Hor. C. 3, 27, 14; 1, 33, 1:

    vale nostri memor,

    Juv. 3, 318.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    memor Lucullum periisse,

    Plin. 25, 3, 7, § 25:

    memor objectum ab eo sibi,

    Suet. Aug. 28.—
    (γ).
    With a rel. -clause:

    memor, quo ordine quisque discubuerat,

    Quint. 11, 2, 13:

    vive memor, quam sis aevi brevis,

    Hor. S. 2, 6, 97.—
    (δ).
    Absol.:

    memorem et gratum esse,

    Cic. Fam. 13, 25: et bene apud memores veteris stat gratia facti, grateful. Verg. A. 4, 539: cf. 6, 664 supra:

    ipsa memor praecepta canam,

    Hor. S. 2, 4, 11; id. A. P. 368:

    pectus,

    Juv. 11, 28.—Prov.:

    mendacem memorem esse oportet,

    a liar should have a good memory, Quint. 4, 2, 91.—
    B.
    Trop., of inanim. things et cadum Marsi memorem duelli, which remembers the Marsian war, i. e. was made during that war, Hor. C. 3, 14, 18:

    medium erat in Anco ingenium, et Numae et Romuli memor,

    Liv. 1, 32:

    lingua,

    Ov. Am. 3, 14, 48:

    pectus,

    id. H. 13, 66:

    auris,

    id. ib. 20, 98:

    cura,

    id. P 4, 2, 7:

    manus,

    id. ib. 1, 4, 56:

    saevae Junonis ira,

    vindictive, avenging, Verg. A. 1, 4:

    supplicium exempli parum memoris legum humanarum,

    unmindful of, not observing, Liv. 1, 28.—
    II.
    Esp.
    A.
    That easily remembers, possessed of a good memory:

    homo ingeniosus ac memor,

    Cic. de Or. 3, 50, 194.—
    B.
    Poet., transf., that reminds one of a thing:

    nostri memorem sepulcro Scalpe querelam,

    Hor. C. 3, 11, 51:

    impressit memorem dente labris notam,

    id. ib. 1, 13, 12:

    indicii memor poena,

    Ov. M. 4, 190:

    tabellae,

    id. ib. 8, 744:

    versus,

    id. P. 2, 7, 33.—Hence, adv., in two forms.
    A.
    mĕmŏre, by heart, readily (ante-class.): cum ista memore meministi, Pompon. ap. Non. 514, 23 (Com. Rel. v. 109 Rib.).—
    B. 1.
    From memory, by personal recollection:

    oratio est habita memoriter,

    Cic. Ac. 2, 19, 63:

    omnes ordines memoriter salutavit,

    Suet. Ner. 10:

    Q. Mucius multa narrare de Laelio memoriter et jucunde solebat,

    Cic. Lael. 1, 1.—
    2.
    Esp.
    (α).
    With a good memory, by ready recollection:

    ista exposuisti, ut tam multa, memoriter, ut tam obscura, dilucide,

    Cic. Fin. 4, 1, 1:

    ut memoriter me Sauream vocabat,

    Plaut. As. 3, 2, 38:

    hic quidem quae illic sunt res gestae memorat memoriter,

    id. Am. 1, 1, 261:

    hem istuc si potes memoriter meminisse,

    id. Capt. 2, 1, 53; cf. Afran. ap. Charis. 1, p. 89 P. (Com. Fragm. v. 365 Rib.).—
    (β).
    Fully, accurately, correctly, Ter. Eun. 5, 3, 6; id. Phorm. 2, 3, 47:

    memoriter respondeto ad ea quae rogāro,

    Cic. Vatin. 4, 10:

    nostra Aratea memoriter a te pronuntiata sunt,

    id. Div. 2, 5, 14; Auct. ad Her. 3, 17, 30:

    tu, qui tam memoriter tenes omnes,

    Plin. Ep. 6, 33, 11 (cf. Madv. ad Cic. Fin. 1, 10, 34).
    2.
    Mĕmor, ŏris, m., a Roman surname, lnscr. Mur. 1128, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > memoriter

  • 19 pectusculum

    pectuscŭlum, i, n. dim. [pectus], a little breast (late Lat.), Hier. Ep. 22, n. 30:

    pectus, pectusculum,

    Not. Tir. p. 58; Vulg. Exod. 29, 26; id. Num. 6, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > pectusculum

  • 20 pulso

    pulso, āvi, ātum ( inf. parag. pulsarier, Lucr. 4, 931), 1, v. freq. a. [id.], to push, strike, beat (cf.: tundo, ferio, pello).
    I.
    Lit.:

    cum pulsetur agiteturque incursione atomorum sempiternā,

    Cic. N. D. 1, 41, 114:

    semine in pila pulsato,

    Plin. 19, 8, 45, § 158:

    lictores ad pulsandos verberandosque homines exercitatissimi,

    Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142; cf.:

    pulsari alios et verberari,

    id. ib. 2, 3, 26, §

    66: pulsatus parens,

    Verg. A. 6, 609:

    legatos pulsasse dicebantur,

    Liv. 38, 42; Tac. H. 4, 45:

    ubi tu pulsas, ego vapulo tantum,

    Juv. 3, 289:

    ostium,

    to knock, Plaut. Bacch. 4, 1, 7:

    ostia,

    Hor. S. 1, 1, 10; cf.

    ostiatim,

    Quint. 5, 10, 122:

    fores,

    Ov. M. 5, 448; so,

    pulso alone: pulsate, et aperietur vobis,

    Vulg. Matt. 7, 7:

    humum ter pede,

    to stamp upon the ground, Ov. F. 6, 330:

    gyrum pulsat equis,

    Prop. 4, 13, 11; cf.:

    tellurem pede libero,

    Hor. C. 1, 37, 1:

    prata choreis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 381.—Of military engines:

    ariete muros,

    Verg. A. 12, 706:

    ariete turres,

    Sil. 16, 696:

    moenia Romae,

    id. 6, 643:

    cuspide portas,

    id. 12, 565:

    pulsabant turrim ariete,

    Amm. 20, 11, 21:

    moenia Leptitana,

    id. 28, 6, 15.—Of musical instruments:

    chordas digitis et pectine eburno,

    to strike, play upon, Verg. A. 6, 647:

    chelyn,

    Val. Fl. 1, 139:

    pectine nervos,

    Sil. 5, 463:

    cymbala,

    Juv. 9, 62.—Of things:

    pulsant arva ligones,

    Ov. Am. 3, 10, 31; id. M. 11, 529:

    nervo pulsante sagittae,

    Verg. G. 4, 313.—
    B.
    Transf., to strike against, to strike, touch any thing ( poet.):

    ipse arduus altaque pulsat Sidera,

    Verg. A. 3, 619; 10, 216; Sil. 9, 450:

    vasto qui vertice nubila pulsat,

    Val. Fl. 4, 149.—Of abstract subjects:

    ululatus pulsat aures,

    Claud. B. Get. 625.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to urge or drive on, to impel, to set in violent motion, to move, agitate, disturb, disquiet:

    dormientium animos,

    Cic. Div. 2, 58, 120:

    multa in unum locum confluunt, quae meum pectus pulsant,

    Plaut. Ep. 4, 1, 3:

    quae te vecordia pulsat,

    Ov. M. 12, 228:

    corda pavor pulsans,

    Verg. G, 3, 105; cf.:

    curru Phoebe medium pulsabat Olympum,

    id. A. 10, 216:

    variā meritos formidine pulsant,

    Val. Fl. 3, 390:

    urbes rumoribus,

    to disturb, Petr. p. 679:

    invidia pulsat pectus,

    Sen. Agam. 134:

    aliquem querelis,

    Stat. Th. 8, 249; cf.: astra querelis, Claud. in Eutr. 2, prooem. §

    51: superos vocibus,

    Sen. Herc. Oet. 1671.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack before a tribunal, i. e. to arraign, accuse:

    ex contractu ejus obligatus, pro quo pulsabatur,

    Dig. 11, 1, 11:

    non imponitur necessitas aliis pulsantibus respondere,

    ib. 5, 1, 2 med.
    2.
    Transf., in gen., to accuse, defame:

    pulsari crimine falso,

    Claud. B. Gild. 170:

    injusta Tartara,

    to accuse, charge, Stat. S. 5, 5, 77:

    apud principis aures existimationem viri fortis invidiā gravi pulsarent,

    Amm. 18, 4, 4.—
    C.
    To drive away, remove, put out of the way, Dig. 19, 2, 15, § 1:

    pericula,

    Claud. VI. Cons. Hon. 465.—
    D.
    To injure, insult:

    pulsatos infecto foedere divos,

    Verg. A. 12, 286:

    pulsatae majestatis imperii reus,

    of treason, Amm. 14, 7, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > pulso

См. также в других словарях:

  • PECTUS — apud Gentiles, Neptuno sacrum, ferocissimo Deorum et ab omni sapientia alienissimo: cum Palladi potius consecrandum videretur, hoc Sapientiae domicilium. Unde sine pectore miles Aiax dicitur apud Ovid. Metam. l. 13. v. 290. Homo sine pectore… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Pectus — may refer to: * Pectus excavatum * Pectus carinatum …   Wikipedia

  • Pectus — (lat.), die Brust; Pectus est, quod facit disertum, das Herz ist es, das beredt macht …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Pectus — Pec tus, n.; pl. {Pectora}. [L., the breast.] (Zo[ o]l.) The breast of a bird. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Pectus — (lat.), die Brust, auch das Herz, Gemüt. P. carinatum, Hühnerbrust (s. d.). P. est, quod disertos facit, »das Herz ist s, welches beredt (eigentlich: die Redner) macht«, Zitat aus Quintilian, »De institutione oratoria«, 10, 7 …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Pectus — (lat.), Brust; P. carinātum, Hühnerbrust (s.d.) …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Pectus — Pectus, lat., Brust; p. facit disertum, was vom Herzen kommt, dringt zum Herzen. Pectoral, was sich auf die Brust bezieht; Pectorale, das Brustkreuz der kathol. Prälaten; Pectoralia, Brustheilmittel; Pectoriloquie, Brustsprache der… …   Herders Conversations-Lexikon

  • Pectus — Pẹctus   [lateinisch] das, /...tora, Anatomie: die Brust; Pectus carinatum, die Hühnerbrust, Pectus excavatum, die Trichterbrust.   …   Universal-Lexikon

  • Pectus — Oberflächliche Muskulatur der Brust und des Oberarms beim Menschen Die Brust (lateinisch pectus, Adjektiv pectoralis) ist die vordere Hälfte des Rumpfes bei Wirbeltieren, beim aufrecht stehenden Menschen der obere Teil des Rumpfes. Die knöcherne… …   Deutsch Wikipedia

  • pectus — n. [L. pectus, breast] (ARTHROPODA) A sclerite composed of pleuron fused with the sternum …   Dictionary of invertebrate zoology

  • Pectus — Pẹctus [aus gleichbed. lat. pectus, Gen.: pectoris] s; , Pẹctora: mit ↑Thorax konkurrierende Bezeichnung für: Brust, Brustkorb. Pẹctus carina̱tum: “Kielbrust“, Hühnerbrust, durch ↑Rachitis deformierter Brustkorb, bei dem das Brustbein… …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»