Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

fores+pl

  • 1 forēs

        forēs    see 1 foris.

    Latin-English dictionary > forēs

  • 2 fores

    1.
    fŏris, is, and more freq. in plur., fŏres, um, f. [Sanscr. dvār; Gr. thura; O. H. Germ. tor; Engl. door, etc.; cf. foras], a door, gate; in plur., the two leaves of a door (syn.: porta, janua, valvae, ostium, limen).
    I.
    Lit.
    (α).
    Sing.:

    crepuit foris,

    Plaut. Am. 1, 2, 34; cf. id. Cas. 5, 1, 17:

    foris crepuit, concrepuit,

    id. Aul. 4, 5, 5; id. Cas. 2, 1, 15; id. Bacch. 4, 9, 134; Ter. Ad. 2, 3, 11:

    constitit ad geminae limina prima foris,

    Ov. H. 12, 150:

    ut lictor forem virgā percuteret,

    Liv. 6, 34, 6:

    cum forem cubiculi clauserat,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    forem thalami claudere,

    Ov. A. A. 3, 228:

    forem obdere alicui,

    id. P. 2, 2, 42:

    exclusus fore, cum Longarenus foret intus,

    Hor. S. 1, 2, 67.—
    (β).
    Plur.:

    ex quo (Jano) fores in liminibus profanarum aedium januae nominantur,

    Cic. N. D. 2, 27, 67:

    pol, haud periculum est, cardines ne foribus effringantur,

    Plaut. As. 2, 3, 4 sq.; cf.:

    sonitum prohibe forum et crepitum cardinum,

    id. Curc. 1, 3, 1:

    a nobis graviter crepuerunt fores,

    Ter. Heaut. 3, 3, 52:

    ad fores assistere,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    extra fores limenque carceris,

    id. Tusc. 5, 28, 80:

    robustae,

    Hor. C. 3, 16, 2:

    invisae,

    id. S. 2, 3, 262:

    asperae,

    id. C. 3, 10, 3:

    durae,

    Tib. 1, 1, 56:

    foribus inest clavis,

    id. 1, 6, 34:

    hostes incidentes semiapertis portarum foribus,

    Liv. 26, 39, 22.—
    B.
    Transf., the door, opening, entrance of other things:

    aeneus equus, cujus in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38:

    nassarum,

    Plin. 32, 2, 5, § 11:

    apum,

    id. 21, 14, 48, § 82.—
    II.
    Trop.:

    quasi amicitiae fores aperire,

    Cic. Fam. 13, 10, 4:

    artis fores apertas intrare,

    Plin. 35, 9, 36, § 61:

    rerum,

    id. 2, 8, 6, § 31.
    2.
    fŏris, adv. [abl. form (denoting both the place where and the place whence), and answering to the acc. form foras, v. foras init. ].
    I.
    Out at the doors, out of doors, abroad, without (opp. intus, domi, etc.):

    sinito ambulare, si foris, si intus volent,

    Plaut. Capt. 1, 2, 5: cf.:

    foris pascuntur, intus opus faciunt,

    Varr. R. R. 3, 16, 5:

    ille relictus intus, exspectatus foris,

    Cic. Sull. 5. 17; cf.

    also: nam et intus paveo, et foris formido,

    Plaut. Cist. 4, 2, 20: aliorum intus corpus et foris lignum, ut nucum;

    aliis foris corpus, intus lignum, ut prunis,

    Plin. 15, 28, 34, § 112:

    cum et intra vallum et foris caederentur,

    Nep. Dat. 6:

    domi et foris aegre quod sit, satis semper est,

    Plaut. Cas. 2, 2, 8; cf.:

    ut domo sumeret, neu foris quaereret,

    id. Bacch. 4, 4, 6:

    nec minore saevitia foris et in exteros grassatus est,

    Suet. Ner. 36:

    (consilium petere) foris potius quam domo,

    Cic. Phil. 2, 11, 26:

    te foris sapere, tibi non posse te auxiliarier,

    Ter. Heaut. 5, 1, 49:

    si foris cenat,

    Plaut. Men. 1, 2, 17; cf.:

    venit ad nos Cicero tuus ad cenam, cum Pomponia foris cenaret,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19 Orell. N. cr.:

    cenitare,

    id. Fam. 7, 16, 2; 9, 24, 3:

    extrinsecus, cum ea, quae sunt foris neque inhaerent in rei natura, colliguntur,

    id. de Or. 2, 39, 163:

    haec studia delectant domi, non impediunt foris,

    in public life, id. Arch. 7, 16; cf.:

    cum ea contentio mihi magnum etiam foris fructum tulisset,

    i. e. beyond the senate, id. Fam. 1, 9, 20:

    fuit ille vir cum foris clarus, tum domi admirandus, neque rebus externis magis laudandus quam institutis domesticis,

    id. Phil. 2, 28, 69:

    et domi dignitas et foris auctoritas retinetur,

    abroad, id. Rosc. Am. 47, 136; cf.:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    id. Off. 1, 22, 76; and:

    otium foris, foeda domi lascivia,

    Tac. A. 13, 25:

    foris valde plauditur,

    among the people, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1:

    egere, foris esse Gabinium, sine provincia stare non posse,

    i. e. in the people's power, in debt, id. Pis. 6, 12.—
    (β).
    As prep. with acc. (late Lat.): constitutus si sit fluvius, qui foris agrum non vagatur, beyond, Auct. de Limit. p. 273 Goes.:

    ut terminos foris limites ponerentur,

    id. ib. —
    II.
    From without, from abroad, = extrinsecus:

    at, quaecumque foris veniunt, impostaque nobis Pondera sunt,

    Lucr. 5, 543:

    sed quod ea non parit oratoris ars, sed foris ad se delata, tamen arte tractat,

    Cic. Part. 14, 48: aut sumere ex sua vi atque natura, aut assumere foris. id. de Or. 2, 39, 163; cf.:

    foris assumuntur ea, quae non sua vi sed extranea sublevantur,

    id. ib. 2, 40, 173; id. Inv. 1, 11, 15; 2, 24, 71:

    auxilium non petendum est foris,

    id. Tusc. 3, 3, [p. 768] 6:

    ut in ipsa (arte) insit, non foris petatur extremum,

    id. Fin. 3, 7, 24.—
    (β).
    Strengthened by ab:

    quoniam in ulcus penetrat omnis a foris injuria,

    Plin. 17, 24, 37, § 227.

    Lewis & Short latin dictionary > fores

  • 3 foris

    1.
    fŏris, is, and more freq. in plur., fŏres, um, f. [Sanscr. dvār; Gr. thura; O. H. Germ. tor; Engl. door, etc.; cf. foras], a door, gate; in plur., the two leaves of a door (syn.: porta, janua, valvae, ostium, limen).
    I.
    Lit.
    (α).
    Sing.:

    crepuit foris,

    Plaut. Am. 1, 2, 34; cf. id. Cas. 5, 1, 17:

    foris crepuit, concrepuit,

    id. Aul. 4, 5, 5; id. Cas. 2, 1, 15; id. Bacch. 4, 9, 134; Ter. Ad. 2, 3, 11:

    constitit ad geminae limina prima foris,

    Ov. H. 12, 150:

    ut lictor forem virgā percuteret,

    Liv. 6, 34, 6:

    cum forem cubiculi clauserat,

    Cic. Tusc. 5, 20, 59:

    forem thalami claudere,

    Ov. A. A. 3, 228:

    forem obdere alicui,

    id. P. 2, 2, 42:

    exclusus fore, cum Longarenus foret intus,

    Hor. S. 1, 2, 67.—
    (β).
    Plur.:

    ex quo (Jano) fores in liminibus profanarum aedium januae nominantur,

    Cic. N. D. 2, 27, 67:

    pol, haud periculum est, cardines ne foribus effringantur,

    Plaut. As. 2, 3, 4 sq.; cf.:

    sonitum prohibe forum et crepitum cardinum,

    id. Curc. 1, 3, 1:

    a nobis graviter crepuerunt fores,

    Ter. Heaut. 3, 3, 52:

    ad fores assistere,

    Cic. Verr. 2, 1, 26, § 66:

    extra fores limenque carceris,

    id. Tusc. 5, 28, 80:

    robustae,

    Hor. C. 3, 16, 2:

    invisae,

    id. S. 2, 3, 262:

    asperae,

    id. C. 3, 10, 3:

    durae,

    Tib. 1, 1, 56:

    foribus inest clavis,

    id. 1, 6, 34:

    hostes incidentes semiapertis portarum foribus,

    Liv. 26, 39, 22.—
    B.
    Transf., the door, opening, entrance of other things:

    aeneus equus, cujus in lateribus fores essent,

    Cic. Off. 3, 9, 38:

    nassarum,

    Plin. 32, 2, 5, § 11:

    apum,

    id. 21, 14, 48, § 82.—
    II.
    Trop.:

    quasi amicitiae fores aperire,

    Cic. Fam. 13, 10, 4:

    artis fores apertas intrare,

    Plin. 35, 9, 36, § 61:

    rerum,

    id. 2, 8, 6, § 31.
    2.
    fŏris, adv. [abl. form (denoting both the place where and the place whence), and answering to the acc. form foras, v. foras init. ].
    I.
    Out at the doors, out of doors, abroad, without (opp. intus, domi, etc.):

    sinito ambulare, si foris, si intus volent,

    Plaut. Capt. 1, 2, 5: cf.:

    foris pascuntur, intus opus faciunt,

    Varr. R. R. 3, 16, 5:

    ille relictus intus, exspectatus foris,

    Cic. Sull. 5. 17; cf.

    also: nam et intus paveo, et foris formido,

    Plaut. Cist. 4, 2, 20: aliorum intus corpus et foris lignum, ut nucum;

    aliis foris corpus, intus lignum, ut prunis,

    Plin. 15, 28, 34, § 112:

    cum et intra vallum et foris caederentur,

    Nep. Dat. 6:

    domi et foris aegre quod sit, satis semper est,

    Plaut. Cas. 2, 2, 8; cf.:

    ut domo sumeret, neu foris quaereret,

    id. Bacch. 4, 4, 6:

    nec minore saevitia foris et in exteros grassatus est,

    Suet. Ner. 36:

    (consilium petere) foris potius quam domo,

    Cic. Phil. 2, 11, 26:

    te foris sapere, tibi non posse te auxiliarier,

    Ter. Heaut. 5, 1, 49:

    si foris cenat,

    Plaut. Men. 1, 2, 17; cf.:

    venit ad nos Cicero tuus ad cenam, cum Pomponia foris cenaret,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19 Orell. N. cr.:

    cenitare,

    id. Fam. 7, 16, 2; 9, 24, 3:

    extrinsecus, cum ea, quae sunt foris neque inhaerent in rei natura, colliguntur,

    id. de Or. 2, 39, 163:

    haec studia delectant domi, non impediunt foris,

    in public life, id. Arch. 7, 16; cf.:

    cum ea contentio mihi magnum etiam foris fructum tulisset,

    i. e. beyond the senate, id. Fam. 1, 9, 20:

    fuit ille vir cum foris clarus, tum domi admirandus, neque rebus externis magis laudandus quam institutis domesticis,

    id. Phil. 2, 28, 69:

    et domi dignitas et foris auctoritas retinetur,

    abroad, id. Rosc. Am. 47, 136; cf.:

    parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,

    id. Off. 1, 22, 76; and:

    otium foris, foeda domi lascivia,

    Tac. A. 13, 25:

    foris valde plauditur,

    among the people, Cic. Q. Fr. 2, 8, 1:

    egere, foris esse Gabinium, sine provincia stare non posse,

    i. e. in the people's power, in debt, id. Pis. 6, 12.—
    (β).
    As prep. with acc. (late Lat.): constitutus si sit fluvius, qui foris agrum non vagatur, beyond, Auct. de Limit. p. 273 Goes.:

    ut terminos foris limites ponerentur,

    id. ib. —
    II.
    From without, from abroad, = extrinsecus:

    at, quaecumque foris veniunt, impostaque nobis Pondera sunt,

    Lucr. 5, 543:

    sed quod ea non parit oratoris ars, sed foris ad se delata, tamen arte tractat,

    Cic. Part. 14, 48: aut sumere ex sua vi atque natura, aut assumere foris. id. de Or. 2, 39, 163; cf.:

    foris assumuntur ea, quae non sua vi sed extranea sublevantur,

    id. ib. 2, 40, 173; id. Inv. 1, 11, 15; 2, 24, 71:

    auxilium non petendum est foris,

    id. Tusc. 3, 3, [p. 768] 6:

    ut in ipsa (arte) insit, non foris petatur extremum,

    id. Fin. 3, 7, 24.—
    (β).
    Strengthened by ab:

    quoniam in ulcus penetrat omnis a foris injuria,

    Plin. 17, 24, 37, § 227.

    Lewis & Short latin dictionary > foris

  • 4 foris

        foris is, f    [1 FOR-].— Sing, a door, gate: quid nam foris crepuit? T.: ad geminae limina prima foris, O.: forem virgā percutere, L.: forem cubiculi clauserat: Exclusus fore, H.—Plur., fores, the two leaves of a door, a folding-door, double door, entrance: in liminibus aedium: a nobis graviter crepuerunt fores, T.: ad forīs adsistere: Invisae, H.: Asperae, H.: semiapertae, L.: divae, in the vestibule of the temple, V.— A door, opening, entrance: in lateribus (equi).—Fig., a door, approach: amicitiae.
    * * *
    I
    out of doors, abroad
    II
    door, gate; (the two leaves of) a folding door (pl.); double door; entrance

    Latin-English dictionary > foris

  • 5 aperio

    ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.
    I.
    Lit.:

    patinas,

    Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:

    apertis lateribus,

    Sisenn. ib. p. 236, 26:

    capite aperto esse,

    Varr. ib. p. 236, 25;

    p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,

    Cic. Off. 1, 35, 129:

    caput aperuit,

    id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:

    capita,

    Plin. 28, 6, 17, § 60:

    aperto pectore,

    Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:

    apertae pectora matres,

    id. ib. 13, 688:

    ramum,

    Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:

    dispulsā nebulā diem aperuit,

    id. 26, 17 (cf. just before:

    densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,

    Tac. Agr. 38:

    lux aperuit bellum ducemque belli,

    Liv. 3, 15:

    novam aciem dies aperuit,

    Tac. H. 4, 29:

    his unda dehiscens Terram aperit,

    opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,
    II.
    Metaph.
    A.
    1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    aperite aliquis ostium,

    Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:

    forem aperi,

    id. Ad. 2, 1, 13:

    fores,

    id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:

    januas carceris,

    Vulg. Act. 5, 19:

    fenestram,

    ib. Gen. 8, 6:

    liquidas vias,

    to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:

    sucum venis fundere apertis,

    to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:

    saccum,

    Vulg. Gen. 42, 27:

    os,

    ib. ib. 22, 28:

    labia, ib. Job, 11, 5: oculos,

    ib. Act. 9, 8:

    accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,

    Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;

    6, 3: aperire librum,

    Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:

    testamentum,

    Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:

    testamentum resignare,

    Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:

    sigillum aperire,

    to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:

    ferro iter aperiundum est,

    Sall. C. 58, 7:

    locum... asylum,

    to make it an asylum, Liv. 1, 8:

    subterraneos specus,

    Tac. G. 16:

    navigantibus maria,

    Plin. 2, 47, 47, § 122:

    arbor florem aperit,

    id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,

    aures aperire,

    to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—
    2.
    Trop.:

    nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,

    Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:

    multus apertus cursus ad laudem,

    id. Phil. 14, 6 fin.:

    tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,

    id. Fam. 6, 11:

    philosophiae fontes,

    id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,

    alicujus cor aperire,

    ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:

    occasionem ad invadendum,

    id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:

    Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,

    Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:

    annum,

    Verg. G. 1, 217:

    contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),

    Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:

    Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,

    Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:

    fuste aperire caput,

    i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—
    B.
    Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);

    most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,

    Liv. 42, 52; 42, 4:

    Syriam,

    Tac. A. 2, 70:

    omnes terras fortibus viris natura aperuit,

    id. H. 4, 64:

    novas gentes,

    id. Agr. 22:

    gentes ac reges,

    id. G. 1:

    Britanniam tamdiu clausam aperit,

    Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:

    Eoas,

    id. 4, 352:

    pelagus,

    Val. Fl. 1, 169.—
    C.
    Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:

    occulta quaedam et quasi involuta aperiri,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,

    id. Or. 33, 116:

    alicui scripturas aperire,

    Vulg. Luc. 24, 32:

    tua probra aperibo omnia,

    Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;

    hi partem aperient,

    Ter. Ad. prol. 23:

    non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,

    Cic. de Or. 1, 18, 84:

    eo praesente conjurationem aperit,

    Sall. C. 40, 6:

    naturam et mores,

    id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:

    lux fugam hostium aperuit,

    Liv. 27, 2:

    aperiri error poterat,

    id. 26, 10:

    casus aperire futuros,

    to disclose the future, Ov. M. 15, 559:

    futura aperit,

    Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:

    tum coacti necessario se aperiunt,

    show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:

    studio aperimur in ipso,

    Ov. A. A. 3, 371:

    exspectandum, dum se ipsa res aperiret,

    Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:

    cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,

    Liv. 44, 28:

    domino navis, quis sit, aperit,

    Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.

    the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,

    id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.
    A.
    Lit.
    1.
    Without covering, open, uncovered (opp. tectus):

    naves apertae,

    without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:

    locus,

    Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:

    caelo invectus aperto,

    Verg. A. 1, 155:

    aether,

    id. ib. 1, 587:

    aperta serena prospicere,

    id. G. 1, 393.—
    2.
    Unclosed, open, not shut (opp. clausus):

    Janua cum per se transpectum praebet apertum,

    since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:

    oculi,

    id. 4, 339:

    oculorum lumine aperto,

    id. 4, 1139 et saep.:

    nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,

    Cic. Verr. 2, 4, 20:

    caelum patens atque apertum,

    id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:

    vidit caelos apertos,

    Vulg. Marc. 1, 10:

    apertus et propatulus locus,

    Cic. Verr. 2, 4, 49:

    iter,

    Liv. 31, 2:

    apertior aditus ad moenia,

    id. 9, 28:

    campi,

    id. 38, 3:

    per apertum limitem (viae),

    Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:

    fenestrae,

    Vulg. Dan. 6, 10:

    ostia,

    ib. ib. 13, 39:

    aequor,

    Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:

    in aperto,

    Lucr. 3, 604:

    per apertum fugientes,

    Hor. C, 3, 12, 10:

    impetum ex aperto facerent,

    Liv. 35, 5:

    castra in aperto posita,

    id. 1, 33; so id. 22, 4:

    volantem in aperto,

    Plin. 10, 8, 9, § 22:

    in aperta prodeunt,

    id. 8, 32, 50, § 117:

    disjecit naves in aperta Oceani,

    Tac. A. 2, 23.—
    B.
    Trop.
    1.
    a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:

    nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,

    nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:

    cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,

    Cic. Cat. 2, 1:

    simultates partim obscurae, partim apertae,

    id. Manil. 24:

    quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?

    id. N. D. 2, 2, 4:

    quid rem apertam suspectam facimus?

    Liv. 41, 24:

    non furtim, sed vi aperta,

    id. 25, 24:

    apertus animi motus,

    Quint. 10, 3, 21:

    invidia in occulto, adulatio in aperto,

    Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:

    multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,

    Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,
    b.
    Esp. as subst.: in aperto esse,
    (α).
    To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:

    ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,

    Sall. J. 5, 3.—
    (β).
    To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):

    agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,

    there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:

    hostes aggredi in aperto foret,

    id. H. 3, 56:

    vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,

    id. Agr. 33.—
    2.
    Of character, without dissimulation, open, frank, candid:

    animus apertus et simplex,

    Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:

    pectus,

    id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.
    I.
    In gen.:

    tam aperte irridens,

    Ter. Phorm. 5, 8, 62:

    ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:

    cum Fidenae aperte descissent,

    Liv. 1, 27:

    aperte quod venale habet ostendit,

    Hor. S. 1, 2, 83:

    aperte revelari,

    Vulg. 1 Reg. 2, 27:

    non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,

    Tac. A. 11, 28:

    aperte adulari,

    Cic. Am. 26, 99:

    aperte mentiri,

    id. Ac. 2, 6, 18:

    aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,

    Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:

    cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

    Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:

    ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,

    Tac. A. 13, 1.— Sup.:

    hinc empta apertissime praetura,

    Cic. Verr. 1, 100:

    equite Romano per te apertissime interfecto,

    id. Har. Resp. 30:

    largiri,

    id. ib. 56:

    praedari,

    id. Verr. 1, 130.—
    II.
    Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:

    nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?

    Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:

    aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,

    Cic. ad Brut. 1, 5, 3:

    Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?

    Ter. Eun. 5, 1, 3:

    narrare,

    id. Heaut. 4, 3, 24:

    scribere,

    Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:

    Planius atque apertius dicam,

    Cic. Rosc. Com. 14, 43:

    distinguere,

    Quint. 3, 6, 45.— Sup.:

    istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,

    Cic. Verr. 2, 64, 156:

    aliquid apertissime ostendere,

    Quint. 5, 12, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > aperio

  • 6 aperte

    ăpĕrĭo, ĕrŭi, ertum, 4, v. a. ( fut. aperibo, Plaut. Truc. 4, 2, 50; Pompon. ap. Non. p. 506, 30) [ab-pario, to get from, take away from, i.e. to uncover, like the opp. operio, from obpario, to get for, to put upon, i. e. to cover; this is the old explanation, and is received by Corssen, Ausspr. I. p. 653; II. p. 410, and by Vanicek, p. 503], to uncover, make or lay bare.
    I.
    Lit.:

    patinas,

    Plaut. Ps. 3, 2, 51: apertae surae, Turp. ap. Non. p. 236, 16:

    apertis lateribus,

    Sisenn. ib. p. 236, 26:

    capite aperto esse,

    Varr. ib. p. 236, 25;

    p. 236, 28: ut corporis partes quaedam aperiantur,

    Cic. Off. 1, 35, 129:

    caput aperuit,

    id. Phil. 2, 31; Sall. H. Fragm. ap. Non. p. 236, 20:

    capita,

    Plin. 28, 6, 17, § 60:

    aperto pectore,

    Ov. M. 2, 339; and poet. transf. to the person:

    apertae pectora matres,

    id. ib. 13, 688:

    ramum,

    Verg. A. 6, 406 al. — Trop., to make visible, to show, reveal, Liv. 22, 6:

    dispulsā nebulā diem aperuit,

    id. 26, 17 (cf. just before:

    densa nebula campos circa intexit): dies faciem victoriae,

    Tac. Agr. 38:

    lux aperuit bellum ducemque belli,

    Liv. 3, 15:

    novam aciem dies aperuit,

    Tac. H. 4, 29:

    his unda dehiscens Terram aperit,

    opens to view, Verg. A. 1, 107.—From the intermediate idea of making visible,
    II.
    Metaph.
    A.
    1.. To unclose, open: aperto ex ostio Alti Acheruntis, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    aperite aliquis ostium,

    Ter. Ad. 4, 4, 26; so id. Heaut. 2, 3, 35:

    forem aperi,

    id. Ad. 2, 1, 13:

    fores,

    id. Eun. 2, 2, 52; Ov. M. 10, 457; Suet. Aug. 82:

    januas carceris,

    Vulg. Act. 5, 19:

    fenestram,

    ib. Gen. 8, 6:

    liquidas vias,

    to open the liquid way, Lucr. 1, 373; so Verg. A. 11, 884:

    sucum venis fundere apertis,

    to pour out moisture from its open veins, Lucr. 5, 812:

    saccum,

    Vulg. Gen. 42, 27:

    os,

    ib. ib. 22, 28:

    labia, ib. Job, 11, 5: oculos,

    ib. Act. 9, 8:

    accepi fasciculum, in quo erat epistula Piliae: abstuli, aperui, legi,

    Cic. Att. 5, 11 fin.; so id. ib. 1, 13;

    6, 3: aperire librum,

    Vulg. Apoc. 5, 5; 20, 12:

    testamentum,

    Plin. 7, 52, 53, § 177 (cf.:

    testamentum resignare,

    Hor. Ep. 1, 7, 9); Suet. Caes. 83; id. Aug. 17:

    sigillum aperire,

    to break, Vulg. Apoc. 6, 3 al.:

    ferro iter aperiundum est,

    Sall. C. 58, 7:

    locum... asylum,

    to make it an asylum, Liv. 1, 8:

    subterraneos specus,

    Tac. G. 16:

    navigantibus maria,

    Plin. 2, 47, 47, § 122:

    arbor florem aperit,

    id. 12, 11, 23, § 40 et saep.: aperire parietem, to open a wall, in order to put a door or window in it, Dig. 8, 2, 40: alicui oculos aperire, to give sight to (after the Heb.), Vulg. Joan. 9, 10; 9, 14 al.; so,

    aures aperire,

    to restore hearing to, ib. Marc. 7, 35.—
    2.
    Trop.:

    nec ita claudenda est res familiaris, ut eam benignitas aperire non possit,

    Cic. Off. 2, 15, 54: amicitiae fores. id. Fam. 13, 10:

    multus apertus cursus ad laudem,

    id. Phil. 14, 6 fin.:

    tibi virtus tua reditum ad tuos aperuit,

    id. Fam. 6, 11:

    philosophiae fontes,

    id. Tusc. 1, 3, 6; id. Mil. 31, 85 et saep.: alicujus oculos aperire, to open one's eyes, make him discern (after the Heb.), Vulg. Gen. 3, 5; 3, 7; ib. Act. 26, 18; so,

    alicujus cor aperire,

    ib. ib. 16, 14: ventus [p. 136] incendio viam aperuit, Liv. 6, 2:

    occasionem ad invadendum,

    id. 4, 53; so id. 9, 27: si hanc fenestram aperueritis (i.e. if you enter upon the way of complaint), nihil aliud agi sinetis, Suet. Tib. 28 (cf. Ter. Heaut. 3, 1, 72:

    Quantam fenestram ad nequitiem patefeceris!): quia aperuisset gentibus ostium fidei,

    Vulg. Act. 14, 27; ib. Col. 4, 3.— So of the new year, to open it, i.e. begin:

    annum,

    Verg. G. 1, 217:

    contigit ergo privatis aperire annum (since the consul entered upon his office the first of January),

    Plin. Pan. 58, 4 Gierig and Schaef.—So also of a school, to establish, set up, begin, or open it:

    Dionysius tyrannus Corinthi dicitur ludum aperuisse,

    Cic. Fam. 9, 18; so Suet. Gram. 16; id. Rhet. 4.— Poet.:

    fuste aperire caput,

    i.e. to cleave, split the head, Juv. 9, 98.—
    B.
    Aperire locum (populum, gentes, etc.), to lay open a place, people, etc., i.e. to open an entrance to, render accessible (cf. patefacio);

    most freq. in the histt., esp. in Tacitus: qui aperuerint armis orbem terrarum,

    Liv. 42, 52; 42, 4:

    Syriam,

    Tac. A. 2, 70:

    omnes terras fortibus viris natura aperuit,

    id. H. 4, 64:

    novas gentes,

    id. Agr. 22:

    gentes ac reges,

    id. G. 1:

    Britanniam tamdiu clausam aperit,

    Mel. 3, 6, 4; Luc. 1, 465 Cort.:

    Eoas,

    id. 4, 352:

    pelagus,

    Val. Fl. 1, 169.—
    C.
    Transf. to mental objects, to disclose something unknown, to unveil, reveal, make known, unfold, to prove, demonstrate; or gen. to explain, recount, etc.:

    occulta quaedam et quasi involuta aperiri,

    Cic. Fin. 1, 9, 30:

    explicanda est saepe verbis mens nostra de quāque re atque involutae rei notitia definiendo aperienda est,

    id. Or. 33, 116:

    alicui scripturas aperire,

    Vulg. Luc. 24, 32:

    tua probra aperibo omnia,

    Plaut. Truc. 4, 2, 50: ne exspectetis argumentum fabulae;

    hi partem aperient,

    Ter. Ad. prol. 23:

    non quo aperiret sententiam suam, sed etc.,

    Cic. de Or. 1, 18, 84:

    eo praesente conjurationem aperit,

    Sall. C. 40, 6:

    naturam et mores,

    id. ib. 53 fin.; so id. ib. 45, 1; 47, 1; id. J. 33, 4:

    lux fugam hostium aperuit,

    Liv. 27, 2:

    aperiri error poterat,

    id. 26, 10:

    casus aperire futuros,

    to disclose the future, Ov. M. 15, 559:

    futura aperit,

    Tac. H. 2, 4.—So also, se aperire or aperiri, to reveal one's true disposition, character:

    tum coacti necessario se aperiunt,

    show themselves in their true light, Ter. And. 4, 1, 8:

    studio aperimur in ipso,

    Ov. A. A. 3, 371:

    exspectandum, dum se ipsa res aperiret,

    Nep. Paus. 3, 7; Quint. prooem. § 3.—Sometimes constr. with acc. and inf., a rel.-clause, or de:

    cum jam directae in se prorae hostes appropinquare aperuissent,

    Liv. 44, 28:

    domino navis, quis sit, aperit,

    Nep. Them. 8, 6; so id. Eum. 13, 3: de clementiā, Auct. ad Her. 2, 31.—In a gen. sense (freq. in epistt.) in Cic. Att. 5, 1, 2: de Oppio factum est, ut volui, et maxime, quod DCCC. aperuisti, you promised, i.e. that it should be paid to him (= ostendisti te daturum, Manut.); cf.

    the more definite expression: de Oppio bene curāsti, quod ei DCCC. exposuisti,

    id. ib. 5, 4, 3.—Hence, ăpertus, a, um, P. a.; pr., opened; hence, open, free.
    A.
    Lit.
    1.
    Without covering, open, uncovered (opp. tectus):

    naves apertae,

    without deck, Cic. Verr. 2, 5, 40; Liv. 31, 22 fin.; cf. id. 32, 21, 14: centum tectae naves et quinquaginta leviores apertae, et saep.; v. navis.—Also, without covering or defence, unprotected, exposed:

    locus,

    Caes. B. C. 3, 84.— Poet., of the sky, clear, cloudless:

    caelo invectus aperto,

    Verg. A. 1, 155:

    aether,

    id. ib. 1, 587:

    aperta serena prospicere,

    id. G. 1, 393.—
    2.
    Unclosed, open, not shut (opp. clausus):

    Janua cum per se transpectum praebet apertum,

    since this affords an open view through it, Lucr. 4, 272:

    oculi,

    id. 4, 339:

    oculorum lumine aperto,

    id. 4, 1139 et saep.:

    nihil tam clausum, neque tam reconditum, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,

    Cic. Verr. 2, 4, 20:

    caelum patens atque apertum,

    id. Div. 1, 1 (diff. from 1.); so Ov. M. 6, 693:

    vidit caelos apertos,

    Vulg. Marc. 1, 10:

    apertus et propatulus locus,

    Cic. Verr. 2, 4, 49:

    iter,

    Liv. 31, 2:

    apertior aditus ad moenia,

    id. 9, 28:

    campi,

    id. 38, 3:

    per apertum limitem (viae),

    Tac. H. 3, 21; Ov. M. 1, 285:

    fenestrae,

    Vulg. Dan. 6, 10:

    ostia,

    ib. ib. 13, 39:

    aequor,

    Ov. M. 4, 527; so id. ib. 8, 165; 11, 555 et saep. — Poet., of a battle: nec aperti copia Martis Ulla fuit, an action in the open field, Ov. M. 13, 208.—Very freq. ăpertum, subst., that which is open, free; an open, clear space:

    in aperto,

    Lucr. 3, 604:

    per apertum fugientes,

    Hor. C, 3, 12, 10:

    impetum ex aperto facerent,

    Liv. 35, 5:

    castra in aperto posita,

    id. 1, 33; so id. 22, 4:

    volantem in aperto,

    Plin. 10, 8, 9, § 22:

    in aperta prodeunt,

    id. 8, 32, 50, § 117:

    disjecit naves in aperta Oceani,

    Tac. A. 2, 23.—
    B.
    Trop.
    1.
    a.. Opp. to that which is concealed, covered, dark, open, clear, plain, evident, manifest, unobstructed:

    nam nihil aegrius est quam res secernere apertas ab dubiis,

    nothing is, indeed, more difficult than to separate things that are evident from those that are doubtful, Lucr. 4, 467; so id. 4, 596; 1, 915; 5, 1062:

    cum illum ex occultis insidiis in apertum latrocinium conjecimus,

    Cic. Cat. 2, 1:

    simultates partim obscurae, partim apertae,

    id. Manil. 24:

    quid enim potest esse tam apertum tamque perspicuum?

    id. N. D. 2, 2, 4:

    quid rem apertam suspectam facimus?

    Liv. 41, 24:

    non furtim, sed vi aperta,

    id. 25, 24:

    apertus animi motus,

    Quint. 10, 3, 21:

    invidia in occulto, adulatio in aperto,

    Tac. H. 4, 4 et saep.—So, in rhet., of clear, intelligible discourse:

    multo apertius ad intellegendum est, si, etc.... apertam enim narrationem tam esse oportet quam, etc.,

    Cic. de Or. 2, 80, 328; cf. id. Inv. 1, 20.—Hence,
    b.
    Esp. as subst.: in aperto esse,
    (α).
    To be clear, evident, well known, notorious, en tôi phanerôi einai:

    ad cognoscendum omnia illustria magis magisque in aperto,

    Sall. J. 5, 3.—
    (β).
    To be easily practicable, easy, facile (the figure taken from an open field or space):

    agere memoratu digna pronum magisque in aperto erat,

    there was a greater inclination and a more open way to, Tac. Agr. 1:

    hostes aggredi in aperto foret,

    id. H. 3, 56:

    vota virtusque in aperto omniaque prona victoribus,

    id. Agr. 33.—
    2.
    Of character, without dissimulation, open, frank, candid:

    animus apertus et simplex,

    Cic. Fam. 1, 9; id. Off. 3, 13, 57:

    pectus,

    id. Lael. 26, 97. —Hence, ironically: ut semper fuit apertissimus, as he has always been very open, frank (for impudent, shameless), Cic. Mur. 35.—Hence, ăpertē, adv., openly, clearly, plainly.
    I.
    In gen.:

    tam aperte irridens,

    Ter. Phorm. 5, 8, 62:

    ab illo aperte tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4; id. Or. 12, 38; id. Am. 18, 67:

    cum Fidenae aperte descissent,

    Liv. 1, 27:

    aperte quod venale habet ostendit,

    Hor. S. 1, 2, 83:

    aperte revelari,

    Vulg. 1 Reg. 2, 27:

    non jam secretis colloquiis, sed aperte fremere,

    Tac. A. 11, 28:

    aperte adulari,

    Cic. Am. 26, 99:

    aperte mentiri,

    id. Ac. 2, 6, 18:

    aperte pugnare, id. ap. Aquil. Rom. 10: aperte immundus est,

    Vulg. Lev. 13, 26.— Comp.:

    cum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

    Cic. Planc. 34; id. Att. 16, 3, 5; Curt. 6, 1, 11:

    ab his proconsuli venenum inter epulas datum est apertius quam ut fallerent,

    Tac. A. 13, 1.— Sup.:

    hinc empta apertissime praetura,

    Cic. Verr. 1, 100:

    equite Romano per te apertissime interfecto,

    id. Har. Resp. 30:

    largiri,

    id. ib. 56:

    praedari,

    id. Verr. 1, 130.—
    II.
    Esp. of what is set forth in words or writing, plainly, clearly, freely, without reserve:

    nempe ergo aperte vis quae restant me loqui?

    Ter. And. 1, 2, 24; id. Phorm. 4, 3, 49:

    aperte indicat (lex) posse rationem habere non praesentis,

    Cic. ad Brut. 1, 5, 3:

    Non tu istuc mihi dictura aperte es, quicquid est?

    Ter. Eun. 5, 1, 3:

    narrare,

    id. Heaut. 4, 3, 24:

    scribere,

    Cic. Fam. 5, 7, 3; Quint. 1, 5, 43.— Comp.:

    Planius atque apertius dicam,

    Cic. Rosc. Com. 14, 43:

    distinguere,

    Quint. 3, 6, 45.— Sup.:

    istius injurias quam apertissime vobis planissimeque explicare,

    Cic. Verr. 2, 64, 156:

    aliquid apertissime ostendere,

    Quint. 5, 12, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > aperte

  • 7 confringo

    confringo, frēgi, fractum, 3, v. a. [frango], to break in pieces (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.:

    hirneam,

    Cato, R. R. 81:

    pultando pedibus paene confregi hasce ambas (fores),

    Plaut. Most. 2, 2, 25:

    fores caedendo,

    Liv. 26, 46, 6:

    portarum claustra,

    Lucr. 1, 71:

    imbrices et tegulas,

    Plaut. Mil. 2, 6, 24; id. Capt. 4, 4, 8:

    digitos,

    Cic. Fl. 30, 73:

    ossa,

    Plin. 28, 10, 45, § 159:

    arbores vi tempestatis,

    Dig. 39, 2, 24:

    enses ensibus,

    Luc. 7, 573:

    turres valli impetu,

    id. 6, 123:

    confracta navis,

    Plaut. Rud. 1, 2, 64; cf.
    * Suet.
    Ner. 34:

    scaeptra manu,

    Sen. Herc. Fur. 272.—Prov.:

    tesseram (hospitalem),

    to break friendship, violate faith, Plaut. Cist. 2, 1, 36.—
    II.
    Trop., to break, bring to naught, destroy:

    rem,

    to dissipate, run through property, Plaut. Stich. 4, 2, 49; id. Trin. 1, 2, 71: superbiam, Titin. ap. Non. p. 316, 3:

    consilia senatoria,

    Cic. Verr. 2, 1, 5, § 13:

    vires hostium,

    Val. Max. 7, 2, ext. 17:

    rem publicam,

    id. 4, 5, 2; Claud. Laud. Stil. 2, 69.—Hence, confractus, a, um, P. a., broken, uneven:

    in confracto (opp. in aequo),

    Plin. 35, 11, 40, § 127.

    Lewis & Short latin dictionary > confringo

  • 8 crepo

    crĕpo, ŭi, ĭtum, 1, v. n. and a. [Sanscr. krap, to lament; cf. crabro] (mostly poet. or in post-Aug. prose; in class. prose, concrepo).
    I.
    Neutr., to rattle, crack, creak, rustle, clatter, tinkle, jingle, chink, etc.
    A.
    In gen.:

    foris,

    Plaut. Am. 1, 2, 34; Ter. Ad. 2, 3, 11:

    fores,

    id. Eun. 5, 7, 5; id. Heaut. 1, 1, 121; 3, 3, 52:

    intestina (with crepitant),

    Plaut. Men. 5, 5, 26:

    herba Sabina ad focos,

    Prop. 4 (5), 3, 58; cf. Ov. F. 4, 742:

    sonabile sistrum,

    id. M. 9, 784 (cf. crepitanti sistro, Prop. 3 (4), 11 (9 Bip.), 43): crepante pede. Hor. Epod. 16, 48:

    nubes subito motu,

    Ov. F. 2, 501:

    catena,

    Sen. Ep. 9, 8:

    lapis, in statuā Memnonis,

    Plin. 36, 7, 11, § 58 et saep.: digiti crepantis signa novit eunuchus, a snapping the fingers (as a sign of a command), Mart. 3, 82, 15; cf.

    concrepo, I.—Of the voice: vox generosa, quae non composita nec alienis auribus sed subito data crepuit,

    because loud, Sen. Clem. 2, 1, 1.—
    B.
    In partic., to break wind, Cato ap. Fest. s. v. prohibere, p. 206; Mart. 12, 77 and 78; cf. crepitus, B.—In a play upon words: Co. Fores hae fecerunt magnum flagitium modo. Ad. Quid id est flagitii? Co. Crepuerunt clare, Plaut. Poen. 3, 2, 33.—
    C.
    Transf., to break with a [p. 481] crash:

    remi,

    Verg. A. 5, 206.—
    II.
    Act., to make something sound, make a noise with, cause to resound or rattle.
    A.
    Lit.:

    (Camenae) manibus faustos ter crepuere sonos,

    i. e. clapped, Prop. 3 (4), 10, 4; so,

    ter laetum sonum populus,

    Hor. C. 2, 17, 26:

    procul auxiliantia aera,

    Stat. Th. 6, 687: aureolos, to make to chink, i. e. to count, Mart. 5, 19, 14.—Esp. freq.,
    B.
    Trop., to say something or talk noisily, to make much ado about, to boast of, prattle, prate, etc.:

    neque ego ad mensam publicas res clamo neque leges crepo,

    Plaut. Mil. 3, 1, 56:

    sulcos et vineta,

    Hor. Ep. 1, 7, 84:

    quid veri,

    id. S. 2, 3, 33:

    immunda dicta,

    id. A. P. 247:

    post vina gravem militiam aut pauperiem,

    id. C. 1, 18, 5; cf. with a rel.-clause: crepat, antiquum genus ut... tolerarit aevum, * Lucr. 2, 1170.

    Lewis & Short latin dictionary > crepo

  • 9 obsero

    1.
    obsĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ob-sera], to bolt, bar, fasten, or shut up (not in Cic. or Cæs.; syn.: claudo, oppilo, obstruo).
    I.
    Lit.:

    ostium,

    Ter. Eun. 4, 6, 25:

    aedificia,

    Liv. 5, 41:

    fores (opp. aperire),

    Suet. Tit. 11:

    tabellam liminis,

    Cat. 32, 5:

    exitus,

    Col. 9, 1, 3:

    rogos,

    i. e. the dead, Prop. 4, 11, 8.—
    II.
    Transf.:

    aures,

    Hor. Epod. 17, 53: palatum (for os), i. e. to be silent, Cat. 55, 21:

    fores amicitiae,

    Amm. 27, 12.
    2.
    ob-sĕro ( ops-), sēvi, sĭtum, 3 ( inf. perf. sync. obsesse for obsevisse, Att. ap. Non. 395, 27), v. a.
    I.
    Lit.
    A.
    To sow or plant (class.):

    frumentum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 129. —Comically:

    pugnos,

    to give a good drubbing, Plaut. Men. 5, 7, 23.—
    B.
    Transf.
    1.
    To sow or plant with any thing:

    saepimentum virgultis aut spinis,

    Varr. R. R. 1, 14, 1: terram frugibus. Cic. Leg. 2, 25, 63; Col. 2, 9, 1; Varr. R. R. 1, 44, 2.—
    2.
    In gen., to cover over, fill with; only in perf. pass. part., covered over, filled:

    omnia arbustis obsita,

    Lucr. 5, 1377:

    loca obsita virgultis,

    Liv. 28, 2:

    obsita pomis Rura,

    Ov. M. 13, 719:

    video aegrum pannis annisque obsitum,

    Ter. Eun. 2, 2, 5:

    obsitus illuvie ac squalore,

    Tac. A. 4, 28:

    vestis obsita squalore,

    Liv. 2, 23:

    legati... obsiti squalore et sordibus,

    id. 29, 16:

    variis obsita frondibus,

    Hor. C. 1, 18, 12:

    montes nivibus,

    Curt. 5, 6, 15:

    aër pallore,

    darkened, Luc. 5, 627; cf.:

    dies nube obsitus,

    Sen. Troad. 20:

    obsitus aevo,

    Verg. A. 8, 307:

    Io jam setis obsita,

    id. ib. 7, 790:

    terga (marinae beluae) obsita conchis,

    Ov. M. 4, 724.—
    II.
    Trop.:

    Tun' is es, qui in me aerumnam obsevisti,

    hast brought upon me, occasioned me, Plaut. Ep. 4, 1, 30:

    em istic oportet opseri mores malos, si in opserendo possint interfieri,

    id. Trin. 2, 4, 130.

    Lewis & Short latin dictionary > obsero

  • 10 opsero

    1.
    obsĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [ob-sera], to bolt, bar, fasten, or shut up (not in Cic. or Cæs.; syn.: claudo, oppilo, obstruo).
    I.
    Lit.:

    ostium,

    Ter. Eun. 4, 6, 25:

    aedificia,

    Liv. 5, 41:

    fores (opp. aperire),

    Suet. Tit. 11:

    tabellam liminis,

    Cat. 32, 5:

    exitus,

    Col. 9, 1, 3:

    rogos,

    i. e. the dead, Prop. 4, 11, 8.—
    II.
    Transf.:

    aures,

    Hor. Epod. 17, 53: palatum (for os), i. e. to be silent, Cat. 55, 21:

    fores amicitiae,

    Amm. 27, 12.
    2.
    ob-sĕro ( ops-), sēvi, sĭtum, 3 ( inf. perf. sync. obsesse for obsevisse, Att. ap. Non. 395, 27), v. a.
    I.
    Lit.
    A.
    To sow or plant (class.):

    frumentum,

    Plaut. Trin. 2, 4, 129. —Comically:

    pugnos,

    to give a good drubbing, Plaut. Men. 5, 7, 23.—
    B.
    Transf.
    1.
    To sow or plant with any thing:

    saepimentum virgultis aut spinis,

    Varr. R. R. 1, 14, 1: terram frugibus. Cic. Leg. 2, 25, 63; Col. 2, 9, 1; Varr. R. R. 1, 44, 2.—
    2.
    In gen., to cover over, fill with; only in perf. pass. part., covered over, filled:

    omnia arbustis obsita,

    Lucr. 5, 1377:

    loca obsita virgultis,

    Liv. 28, 2:

    obsita pomis Rura,

    Ov. M. 13, 719:

    video aegrum pannis annisque obsitum,

    Ter. Eun. 2, 2, 5:

    obsitus illuvie ac squalore,

    Tac. A. 4, 28:

    vestis obsita squalore,

    Liv. 2, 23:

    legati... obsiti squalore et sordibus,

    id. 29, 16:

    variis obsita frondibus,

    Hor. C. 1, 18, 12:

    montes nivibus,

    Curt. 5, 6, 15:

    aër pallore,

    darkened, Luc. 5, 627; cf.:

    dies nube obsitus,

    Sen. Troad. 20:

    obsitus aevo,

    Verg. A. 8, 307:

    Io jam setis obsita,

    id. ib. 7, 790:

    terga (marinae beluae) obsita conchis,

    Ov. M. 4, 724.—
    II.
    Trop.:

    Tun' is es, qui in me aerumnam obsevisti,

    hast brought upon me, occasioned me, Plaut. Ep. 4, 1, 30:

    em istic oportet opseri mores malos, si in opserendo possint interfieri,

    id. Trin. 2, 4, 130.

    Lewis & Short latin dictionary > opsero

  • 11 pello

    pello, pĕpŭli, pulsum, 3 ( pluperf. pulserat, Amm. 30, 5, 19), v. a. [kindred with Gr. pallô, pelô], to beat, strike, knock any thing or at any thing; to push, drive, hurl, impel, propel.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet.;

    syn.: trudo, percutio): pueri pulsi,

    Cic. Fin. 5, 18, 48:

    pectora pellite tonsis, Enn. ap. Fest. s. v. tonsa, p. 356 Müll. (Ann. v. 235 Vahl.): terram pede,

    Lucr. 5, 1402:

    ter pede terram (in the tripudium),

    Hor. C. 3, 18, 15:

    humum pedibus,

    Cat. 61, 14:

    fores,

    Ter. Ad. 4, 5, 4; 5, 3, 2:

    impetu venientium pulsae fores,

    Tac. A. 11, 37: spumat sale rate pulsum, Enn. ap. Gell. 2, 26 (Ann. v. 378 Vahl.); cf.: unda pulsa remis, Cic. Ac. Fragm. ap. Non. 162, 30; so,

    vada remis,

    Cat. 64, 58:

    (arbor) ventis pulsa,

    Lucr. 5, 1096.—
    B.
    In partic.
    1.
    To drive out or away, to thrust or turn out, expel, banish; esp. milit., to drive back, discomfit, rout the enemy (freq. and class.; syn.: fugo, elimino, deicio); constr. with abl., with ex, rarely with de; also with ab and abl. of the place from which one is repelled or driven back, but has not entered:

    cum viri boni lapidibus e foro pellerentur,

    Cic. Pis. 10, 23; so,

    omnes ex Galliae finibus,

    Caes. B. G. 1, 31, 11; and:

    praesidium ex arce,

    Nep. Pelop. 3 fin.:

    a foribus,

    Plaut. Am. 1, 1, 113:

    istum ab Hispaniā,

    Cic. Att. 10, 8, 2:

    patriis ab agris Pellor,

    Ov. M. 14, 477; cf. Ter. Eun. 2, 1, 9:

    aliquem a sacris,

    Ov. Ib. 624:

    possessores suis sedibus,

    Cic. Off. 2, 22, 78:

    aliquem sedibus,

    Sall. J. 41, 8:

    aliquem possessionibus,

    Cic. Mil. 27, 74:

    aliquem civitate,

    id. Par. 4, 1, 27:

    loco,

    Liv. 10, 6:

    patria,

    Nep. Arist. 1:

    aliquem regno,

    Hor. S. 1, 6, 13; Just. 35, 1, 3.—Of inanim. objects:

    aquam de agro,

    Plin. 18, 26, 62, § 230:

    tecta, quibus frigorum vis pelleretur,

    Cic. Off. 2, 11, 13:

    placidam nives pectore aquam,

    Tib. 1, 4, 12; 3, 5, 30:

    calculos e corpore,

    Plin. 22, 21, 30, § 64.—Without indicating the place whence:

    qui armis perterritus, fugatus, pulsus est,

    Cic. Caecin. 11, 31:

    hostes pelluntur,

    Caes. B. G. 7, 62, 3; cf.:

    milites pulsi fugatique,

    Sall. J. 74, 3:

    exsules tyrannorum injuriā pulsi,

    driven out, banished, Liv. 34, 26, 12:

    Athenienses Diagoram philosophum pepulerunt,

    Val. Max. 1, 1, 7 ext.With abl. of manner:

    pudendis Volneribus pulsus,

    Verg. A. 11, 56; cf.:

    si fugisset vulneratus a tergo, etc., Serv. ad loc.—Specifying the place whither: miles pellitur foras,

    Ter. Eun. 5, 8, 11:

    in exsilium pulsus,

    Cic. de Or. 2, 13, 56.—
    2.
    In milit. lang., to rout, put to flight, discomfit:

    exercitum ejus ab Helvetiis pulsum et sub jugum missum,

    Caes. B. G. 1, 7, 4:

    compluribus his proeliis pulsis,

    id. ib. 1, 10, 5:

    Romanos pulsos superatosque,

    id. ib. 2, 24 fin., etc.; 1, 52; Liv. 2, 50; Just. 1, 6, 13; 2, 12, 26.—
    3.
    To strike, set in motion, impel:

    inpello, sagitta pulsa manu,

    Verg. A. 12, 320.—
    4.
    Of a musical instrument, to strike the chords, play:

    nervi pulsi,

    struck, Cic. Brut. 54, 199:

    lyra pulsa manu,

    Ov. M. 10, 205; cf.:

    classica pulsa,

    i. e. blown, Tib. 1, 1, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to strike, touch, move, affect, impress, etc. (class.):

    totum corpus hominis et ejus omnis vultus omnesque voces, ut nervi in fidibus, ita sonant, ut a motu animi quoque sunt pulsae,

    Cic. de Or. 3, 57, 216; cf.

    of sound: Ille canit, pulsae referunt ad sidera valles,

    Verg. E. 6, 84:

    sonat amnis, et Asia longe Pulsa palus,

    id. A. 7, 702:

    quemadmodum visa nos pellerent,

    Cic. Ac. 2, 10, 30; cf.:

    visa enim ista cum acriter mentem sensumve pepulerunt,

    id. ib. 2, 20, 66; id. Fin. 2, 10, 32:

    quod (dictum) cum animos hominum aurisque pepulisset,

    id. Or. 53, 177:

    species utilitatis pepulit eum,

    id. Off. 3, 10, 41:

    fit saepe, ut pellantur animi vehementius,

    id. Div. 1, 36, 80:

    nec habet ullum ictum, quo pellat animum,

    id. Fin. 2, 10, 32:

    nulla me ipsum privatim pepulit insignis injuria,

    id. Fam. 4, 13, 2:

    ipsum in Hispaniā juvenem nullius forma pepulerat captivae,

    Liv. 30, 14, 3:

    non mediocri curā Scipionis animum pepulit,

    id. 30, 14, 1:

    pulsusque residerat ardor,

    Ov. M. 7, 76:

    longi sermonis initium pepulisti,

    you have struck the chord of a long discussion, Cic. Brut. 87, 297.—
    B.
    In partic.
    1.
    To drive out or away, to banish, expel:

    maestitiam ex animis,

    Cic. Fin. 1, 13, 43:

    procul a me dolorem,

    Plaut. Most. 3, 2, 27:

    pulsus Corde dolor,

    Verg. A. 6, 382:

    glandt famem,

    Ov. M. 14, 216; so,

    sitim,

    Hor. C. 2, 2, 14:

    frigoris vim tectis,

    Cic. Off. 2, 4, 13:

    somnum,

    Sil. 7, 300;

    Col. poët. 10, 69: Phoebeā morbos arte,

    Ov. F. 3, 827:

    vino curas,

    Hor. C. 1, 7, 31:

    moram,

    Ov. M. 2, 838:

    dolore pulsa est amentia,

    id. ib. 5, 511:

    turpia crimina a vobis,

    id. A. A. 3, 379:

    umbras noctis,

    Cat. 63, 41:

    sidera,

    Ov. M. 2, 530:

    nubila,

    id. ib. 6, 690:

    tenebras,

    id. ib. 7, 703; 15, 651.—
    2.
    To beat, conquer, overcome (very rare): si animus hominem pepulit, actum'st: animo servit, non sibi;

    Sin ipse animum pepulit, vivit, victor victorum cluet,

    Plaut. Trin. 2, 2, 27 sq.:

    alicui pudicitiam,

    id. Ep. 4, 1, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > pello

  • 12 porta

    porta, ae (portabus for portis, Cn. Gell. ap. Charis. p. 40 P.), f. [from root par-, to pierce, pass through; Gr. peraô, peirô, poros, ford; Lat.: peritus, ex-perior, and v. periculum], a city-gate, a gate.
    I.
    Lit.:

    hic (miles) portas frangit, at ille (amans) fores,

    Ov. Am. 1, 9, 20:

    rectā portā invadam extemplo in oppidum antiquom et vetus,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 60; id. Ps. 2, 2, 3:

    si Hannibal ad portas venisset,

    Cic. Fin. 4, 9, 22:

    pedem portā efferre,

    id. Att. 8, 2, 4; 7, 2, 6; Verg. A. 4, 130:

    ad portam praesto esse,

    Cic. Pis. 23, 55:

    portā introire,

    id. ib. 23, 55:

    egressus portā Capenā,

    id. Tusc. 1, 7, 13:

    extra portam Collinam,

    id. Leg. 2, 23, 58:

    porta Carmentalis,

    Liv. 2, 49, 8:

    pars egressa portis erat,

    id. 3, 60, 9; 23, 46, 10:

    omnibus portis effundi,

    id. 24, 1, 3:

    portā Capenā Romam ingressus,

    id. 26, 10, 1; 33, 26, 9:

    signa portis efferre,

    id. 27, 2, 5:

    portis ruere,

    id. 27, 41, 8:

    eādem portā signa infesta urbi inferre,

    id. 28, 3, 13:

    patefactā portā Romani erumpunt,

    id. 28, 36, 8:

    subito omnibus portis eruptione factā,

    Caes. B. G. 3, 6; 19; 5, 51:

    omnibus portis prorumpunt,

    Tac. H. 4, 20; 34:

    portarum claustra,

    Verg. A. 7, 185:

    limina portarum,

    id. ib. 2, 803:

    portas obice firmā claudere,

    Ov. M. 14, 780:

    portas reserare hosti,

    id. A. A. 3, 577:

    portā triumphali ducere funus,

    Tac. A. 3, 47:

    sanctae quoque res, veluti muri et portae, quodammodo divini juris sunt,

    Gai. Inst. 2, 8:

    vidi Portas (Carthaginis) non clausas, a proof that the people were fearless,

    Hor. C. 3, 5, 23.—Connected with urbis:

    qui urbis portas occuparent,

    Cic. Phil. 14, 6, 15:

    bellum a portis hujus urbis avolsum,

    id. Rep. 1, 1, 1.—With per (rare except in Livy):

    per unam portam praesidium Romanum irrumpit,

    Liv. 9, 24, 12:

    paulo ante lucem per effractam portam urbem ingreditur,

    id. 24, 46, 7:

    per aversam portam silentio excedere,

    id. 10, 34, 4; 4, 46, 6; 23, 47, 8:

    elapsus per eam portam quae... ad Darii castra pervenit,

    Curt. 4, 10, 25; Vulg. Gen. 34, 20:

    in fastigio portae,

    id. 2 Reg. 18, 24.—Prov.: porta itineri longissima, the way to the gate is the longest (sc. in making a journey), i. e. it is the first step that costs, Varr. R. R. 1, 2, 2.—
    B.
    Transf., in gen., like our gate, of an avenue, entrance, passage, outlet, door of any kind (syn.: fores, janua, ostium). —Of the gates of a camp:

    ab decumanā portā castra munita,

    Caes. B. G. 3, 25; so,

    principalis,

    Liv. 40, 27:

    quaestoria,

    id. ib.:

    villarum,

    Plin. 28, 10, 44, § 157: venti, velut agmine facto, Quā data porta, ruunt, [p. 1401] Verg. A. 1, 82.—Of a cage:

    ex portā ludis emitti, said of hares,

    Plaut. Pers. 3, 3, 30: porta tonat caeli, Enn. ap. Vet. Gram. ap. Col. (Ann. v. 597 Vahl.); Verg. G. 3, 261:

    somni,

    id. A. 6, 893; cf.

    eburna,

    Hor. C. 3, 27, 41:

    ubi portitor aera recepit, Obserat umbrosos lurida porta rogos,

    the portal of the infernal regions, Prop. 4 (5), 11, 8: belli portae, Enn. ap. Serv. Verg. A. 7, 622; Hor. S. 1, 4, 61 (Ann. v. 271 Vahl.):

    mortis,

    Vulg. Psa. 9, 15:

    inferi,

    id. Isa. 38, 10:

    portae, quae alibi Armeniae, alibi Caspiae, alibi Ciliciae vocantur,

    passes, gorges, defiles, Plin. 5, 27, 27, § 99; Nep. Dat. 7, 3; Val. Fl. 3, 496:

    solis,

    the signs of Cancer and Aries in the zodiac, Macr. Somn. Scip. 1, 12, and S. 1, 17: jecoris, a part of the liver (so too in Gr. pulê), Cic. N. D. 2, 55, 137:

    fluviorum,

    Vulg. Nahum, 2, 6.—Of the fundament, Cat. 15, 17.—
    * II.
    Trop.
    A.
    Et quibus e portis occurri cuique deceret, by what way, by what means, Lucr. 6, 32.—
    B.
    As the symbol of strength:

    portae inferi,

    the powers of hell, Vulg. Matt. 16, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > porta

  • 13 resisto

    rĕ-sisto, stĭti, 3, v. n.
    I.
    To stand back, remain standing anywhere (cf. resideo); to stand still, halt, stop, stay; to stay behind, remain, continue (class.; less freq. than consistere).
    A.
    Lit.: dabo mega kakon, nisi resistis... Mane... Mane atque asta, Plaut. Cas. 3, 6, 10; cf. id. Truc. 4, 2, 38; 41:

    Resiste!

    Stop! Halt! Ter. And. 2, 2, 7; id. Phorm. 5, 6, 10; Poët. ap. Sen. Ep. 89, 6:

    quaeso ubinam illic restitit miles modo?

    Plaut. Poen. 2, 22; cf.:

    ubi restiteras?

    id. Ps. 4, 1, 9:

    heus! heus! tibi dico, Chaerea, inquit, restiti,

    Ter. Eun. 2, 3, 46; 2, 3, 12:

    ubi ille saepius appellatus aspexit ac restitit,

    Caes. B. C. 2, 35; cf.:

    ad haec revocantis verba resistit,

    Ov. M. 1, 503:

    ad omnes municipiorum villarumque amoenitates,

    Tac. H. 2, 87:

    restitere Romani, tamquam caelesti voce jussi,

    Liv. 1, 12, 7:

    neque certum inveniri poterat, obtinendine Brundisii causā ibi remansisset... an inopiā navium ibi restitisset,

    Caes. B. C. 1, 25:

    postero die cum duabus legionibus in occulto restitit,

    id. B. G. 7, 35:

    Jubam revocatum finitimo bello restitisse in regno,

    id. B. C. 2, 38: Vettius negabat, se umquam cum Curione restitisse, that he had stopped (to talk), Cic. Att. 2, 24, 2 (al. constitisse):

    nihil est ubi lapsi resistamus,

    id. Mur. 39, 84:

    hostes dat in fugam, sic ut omnino pugnandi causă restiterit nemo,

    Caes. B. G. 5, 51 fin.:

    qui restitissent (sc. in urbe),

    Cic. Cat. 3, 2, 3; Liv. 37, 21:

    nec ante restitit, quam, etc.,

    id. 2, 59:

    cernes saepe resistere equos,

    Ov. Tr. 4, 2, 54.—
    b.
    Transf., of things:

    sidus nusquam resistens,

    Sen. Q. N. 1, praef. med.:

    rota,

    id. Med. 744:

    proluvies ventris,

    Col. 6, 7, 4.—
    B.
    Trop.:

    nec resistet (vita) extra fores limenque carceris,

    Cic. Tusc. 5, 28, 80:

    quod optabile, id expetendum: quod expetendum, laudabile: deinde reliqui gradus. Sed ego in hoc resisto,

    I stop at this, pause here, id. Fin. 4, 18, 50; cf. Quint. 9, 3, 55; cf.:

    ad thalami clausas, Musa, resiste fores,

    Ov. A. A. 2, 704:

    incipit effari mediāque in voce resistit,

    Verg. A. 4, 76:

    cursus ad singula vestigia resistit,

    Quint. 10, 7, 14:

    resistens ac salebrosa oratio,

    id. 11, 2, 46 Spald.:

    verba resistunt,

    Ov. H. 13, 121:

    in secundo loco,

    Plin. Pan. 10, 4.—
    II.
    To withstand, oppose, resist; to make opposition or resistance (so most freq.; cf.: repugno, adversor).
    A.
    Esp. in milit. lang., constr. usu. with dat. or absol.
    (α).
    With dat.:

    cum legiones hostibus resisterent,

    Caes. B. G. 2, 22:

    paulisper nostris,

    id. ib. 4, 14:

    venientibus, signa inferentibus,

    id. B. C. 1, 55; 1, 82 fin.:

    eruptionibus,

    id. B. G. 7, 24 fin.:

    repentinae Gallorum conjurationi,

    id. ib. 5, 27.— Pass. impers.:

    alicui in acie,

    Nep. Hann. 5, 4:

    neque ulla multitudine in unum locum coactā, resisti posse Romanis,

    Hirt. B. G. 8, 2. —
    (β).
    Absol.:

    resistere neque deprecari,

    Caes. B. G. 4, 7; 2, 23; 4, 12;

    5, 7 et saep.: acerrime,

    id. ib. 7, 62:

    audacius,

    id. ib. 2, 26:

    fortiter,

    id. ib. 3, 21:

    fortissime,

    id. ib. 4, 12:

    aegre,

    id. B. C. 3, 63:

    caeco Marte resistunt,

    Verg. A. 2, 335:

    nihil de resistendo cogitabat,

    Caes. B. C. 2. 34: ibi resistere ac propulsare, Sall. J. 51, 1:

    nedum resistendi occasionem fuerit habiturus,

    Curt. 7, 4, 4.— Impers. pass.:

    ab nostris eādem ratione quā pridie resistitur,

    Caes. B. G. 5, 40; so,

    resisti,

    id. ib. 1, 37; id. B. C. 3, 63.—
    B.
    In gen.:

    omnia consilia consulatūs mei, quibus illi tribuno plebis pro re publicā restitissem,

    Cic. de Or. 2, 11, 48:

    alicui rei publicae causā,

    id. Fam. 5, 2, 6:

    injuriis,

    id. ib. 1, 5, b, 2:

    fortiter dolori ac fortunae,

    id. ib. 5, 17, 3; cf.:

    vix dolori,

    id. ib. 4, 6, 1:

    defensioni,

    i. e. to reply to, id. Verr. 2, 5, 1, § 1:

    factioni inimicorum,

    Sall. C. 34, 2:

    sceleri,

    Ov. M. 10, 322:

    resistere et repugnare contra veritatem non audet,

    Cic. Rosc. Com. 17, 51.— Impers. pass.:

    omnibus his (sententiis) resistitur,

    Caes. B. C. 1, 4; Cic. Lael. 12, 41; Quint. 4, 2, 14; 6, 4, 10:

    cui nec virtute resisti potest,

    Ov. M. 9, 200 al. — Absol.: restitit et pervicit Cato, Cic. Att. 2, 1, 8; Caes. B. C. 3, 21:

    resistentibus collegis,

    Sall. J. 37, 2:

    patricii contra vi resistunt,

    Liv. 3, 13 Drak. N. cr.:

    ne qua sibi statua poneretur, restitit,

    Nep. Att. 3, 2.— Impers. pass.:

    cum a Cottā primisque ordinibus acriter resisteretur,

    Caes. B. G. 5, 30:

    vix deorum opibus, quin obruatur Romana res, resisti posse,

    Liv. 4, 43. —
    b.
    Transf., of things:

    (plaustra) adversus tempestatem nocentem non resistunt,

    Varr. R. R. 1, 13, 2; cf.:

    (fundamenta) valenter resistent contra ea, quae, etc.,

    Col. 1, 5, 9:

    (Symplegades) Quae nunc immotae perstant ventisque resistunt,

    Ov. M. 15, 339; cf.:

    indejecta domus tanto malo,

    id. ib. 1, 288:

    radices frigori,

    Plin. 19, 5, 23, § 68:

    silex vehementer igni,

    id. 36, 22, 49, § 169:

    haec gemmarum genera scalpturae,

    id. 37, 7, 30, § 104. — Hence, of medicines, to resist, act against a disease:

    amiantus veneficiis resistit omnibus,

    Plin. 36, 19, 31, § 139; 23, 8, 80, § 152; 30, 11, 28, § 93 al.:

    vis tribunicia libidini restitit consulari,

    Cic. Agr. 2, 6.— Absol.:

    ut ripae fluminis cedunt aut prominentia montium resistunt,

    projecting mountains advance into it, Tac. A. 2, 16:

    ni vis humana resistat,

    Lucr. 5, 207:

    mollis ac minime resistens ad calamitates perferendas mens eorum est,

    Caes. B. G. 3, 19 fin.
    III.
    To rise again (very rare, and only trop.; syn. resurgo): post ex fluvio fortuna resistet, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 47 Vahl.):

    nihil est jam, unde nos reficiamus, aut ubi lapsi resistamus,

    we can raise ourselves up, rise again, Cic. Mur. 39, 84.

    Lewis & Short latin dictionary > resisto

  • 14 sedeo

    sĕdeo, sēdi, sessum, 2, v. n. [Sanscr. root sad-; Gr. ἙΔ, to sit; cf. ἕδος, ἕζομαι; Lat. sedes, insidiae, sedare, sella, etc.; Engl. sit, seat], to sit.
    I.
    Lit. (very freq. in prose and poetry); constr. absol., with in, the simple abl., or with other prepp. and advv. of place.
    A.
    In gen.
    (α).
    Absol.:

    hi stant ambo, non sedent,

    Plaut. Capt. prol. 2; cf. id. ib. 12; id. Mil. 2, 1, 4:

    quid sit, quod cum tot summi oratores sedeant, ego potissimum surrexerim,

    remain sitting, Cic. Rosc. Am. 1, 1:

    sedens iis assensi,

    id. Fam. 5, 2, 9:

    lumbi sedendo dolent,

    Plaut. Men. 5, 3, 6:

    supplex ille sedet,

    Prop. 4 (5), 5, 37.—
    (β).
    With in:

    in subselliis,

    Plaut. Poen. prol. 5:

    sedilibus in primis eques sedet,

    Hor. Epod. 4, 16:

    in proscaenio,

    Plaut. Poen. prol. 18; cf.: aliquem in XIIII. sessum deducere, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 32, 2; Suet. Caes. 39 (v. quattuordecim): malo in illā tuā sedeculā sedere quam in istorum sella curuli, Cic. Att. 4, 10, 1; cf.:

    in sellā,

    id. Div. 1, 46, 104:

    in saxo (ejecti),

    Plaut. Rud. prol. 73; Ov. H. 10, 49:

    in arā (mulieres supplices),

    Plaut. Rud. 3, 6, 9:

    in solio,

    Cic. Fin. 2, 21, 69; Ov. M. 2, 23:

    in equo,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 27:

    in leone,

    Plin. 35, 10, 36, § 109; and with a gen. specification of the place where:

    in conclavi,

    Ter. Eun. 3, 5, 35:

    in hemicyclio domi,

    Cic. Lael. 1, 2:

    bubo in culmine,

    Ov. M. 6, 432:

    cornix in humo,

    id. Am. 3, 5, 22:

    musca in temone,

    Phaedr. 3, 6, 1.—
    (γ).
    With simple abl. (not ante-Aug.):

    bis sex caelestes, medio Jove, sedibus altis sedent,

    Ov. M. 6, 72:

    solio,

    id. ib. 6, 650;

    14, 261: sede regiā,

    Liv. 1, 41:

    eburneis sellis,

    id. 5, 41:

    sellā curuli,

    id. 30, 19:

    carpento,

    id. 1, 34:

    cymbā,

    Ov. M. 1, 293:

    puppe,

    id. F. 6, 471:

    humo,

    id. M. 4, 261:

    equo,

    Mart. 5, 38, 4; 11, 104, 14; cf.:

    dorso aselli,

    Ov. F. 3, 749:

    delphine,

    id. M. 11, 237:

    columbae viridi solo,

    Verg. A. 6, 192:

    recessu,

    Ov. M. 1, 177; 14, 261:

    theatro,

    id. A. A. 1, 497.—
    (δ).
    With other prepp. and advv. of place:

    inter ancillas,

    Plaut. Men. 5, 2, 46:

    ante fores,

    Ov. M. 4, 452; Tib. 1, 3, 30:

    ad tumulum supplex,

    id. 2, 6, 33:

    sub arbore,

    Ov. M. 4, 95:

    sub Jove,

    id. ib. 4, 261:

    ducis sub pede,

    id. Tr. 4, 2, 44:

    post me gradu uno,

    Hor. S. 1, 6, 40:

    apud quem,

    Cic. Rep. 3, 28, 32 (ap. Non. 522, 30) et saep.:

    non sedeo istic, vos sedete,

    Plaut. Stich. 1, 2, 36:

    illic,

    Ter. Hec. 5, 3, 4; id. Phorm. 1, 2, 41.—
    2.
    Late Lat., pass., of animals, to be ridden (cf. Engl. to sit a horse):

    sederi equos in civitatibus non sivit,

    Spart. Hadr. 22;

    Cod. Th. 9, 30, 3: cum (Bucephalus) ab equario suo mollius sederetur,

    Sol. 45:

    animalia sedentur,

    Veg. 2, 28, 12.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of magistrates, esp. of judges, to sit in council, in court, or on the bench:

    (Scaevolā tribuno) in Rostris sedente suasit Serviliam legem Crassus,

    Cic. Brut. 43, 161:

    ejus igitur mortis sedetis ultores, etc.,

    id. Mil. 29, 79; id. Clu. 37, 103 sq.:

    si idcirco sedetis, ut, etc.,

    id. Rosc. Am. 53, 153; so,

    judex,

    Liv. 40, 8:

    Appius, ne ejus rei causā sedisse videretur,

    id. 3, 46, 9; Phaedr. 1, 10, 6:

    sedissem forsitan unus De centum judex in tua verba viris,

    Ov. P. 3, 5, 23; Plin. Ep. 6, 33, 3:

    Minos arbiter,

    Prop. 3, 19 (4, 18), 27; cf.:

    sedeo pro tribunali,

    id. ib. 1, 10, 9: a quibus si qui quaereret, sedissentne judices in Q. Fabricium, sedisse se dicerent, Cic Clu. 38, 105; cf. id. Rab. Post. 5, 10.—Also of the assistants of the judges:

    nobis in tribunali Q. Pompeii praetoris urbani sedentibus,

    Cic. de Or. 1, 37, 168; id. Rosc. Com. 4, 12.—In Quint., also of the advocate, Quint. 11, 3, 132.—Of witnesses:

    dicendo contra reum, cum quo sederit,

    Quint. 5, 7, 32.—Of a presiding officer:

    sedente Claudio,

    Tac. A. 11, 11.—Of augurs sitting to wait for an augurium:

    sed secundum augures sedere est augurium captare,

    Serv. ad Verg. A. 9, 4; cf. id. ib. 1, 56; Interp. Mai ad Verg. A. 10, 241; Fest. s. v. silentio, p. 248, a Müll.; cf. Becker, Antiq. 2, 3, p. 76.—
    2.
    To continue sitting, to sit still; to continue, remain, tarry, wait, abide in a place; and with an implication of inactivity, to sit idly, be inactive; to linger, loiter, etc.:

    isdem consulibus sedentibus atque inspectantibus lata lex est, etc.,

    Cic. Sest. 15, 33 (cf. id. Pis. 9):

    majores nostri, qui in oppido sederent, quam qui rura colerent, desidiosiores putabant,

    Varr. R. R. 2, prooem. §

    1: quasi claudus sutor domi sedet totos dies,

    Plaut. Aul. 1, 1, 34; cf.:

    an sedere oportuit Domi,

    Ter. Ad. 4, 5, 38:

    iis ventis istinc navigatur, qui si essent, nos Corcyrae non sederemus,

    Cic. Fam. 16, 7:

    quor sedebas in foro, si eras coquos Tu solus?

    Plaut. Ps. 3, 2, 11:

    in villā totos dies,

    Cic. Att. 12, 44, 2:

    circum argentarias cottidie,

    Plaut. Truc. 1, 1, 48:

    sedemus desides domi,

    Liv. 3, 68:

    statuit congredi quam cum tantis copiis refugere aut tam diu uno loco sedere,

    Nep. Dat. 8, 1:

    non cuivis contingit adire Corinthum. Sedit qui timuit, ne non succederet,

    sat still, stayed at home, Hor. Ep. 1, 17, 37.—Esp. of waiting on an oracle or a god for an answer or for aid (= Gr. ïzein):

    ante sacras fores,

    Tib. 1, 3, 30:

    illius ad tumulum fugiam supplexque sedebo,

    id. 2, 6, 33:

    custos ad mea busta sedens,

    Prop. 3, 16 (4, 15), 24:

    meliora deos sedet omina poscens,

    Verg. G. 3, 456; so of a lover at the door of his mistress: me retinent victum formosae vincla puellae, Et sedeo janitor, Tib. [p. 1659] 1, 1, 56:

    et frustra credula turba sedet,

    id. 4, 4, 18.—
    b.
    Of long, esp. of inactive encamping in war, to sit, i. e. to remain encamped, to keep the field, before an enemy's fortress or army:

    hostium copiae magnae contra me sedebant, Cato ap. Charis, p. 197 P.: septimum decimum annum Ilico sedent,

    Naev. 6, 2:

    dum apud hostes sedimus,

    Plaut. Am. 2, 1, 52:

    sedendo expugnare urbem,

    Liv. 2, 12:

    sedendo et cunctando bellum gerere,

    id. 22, 24:

    quieto sedente rege ad Enipeum,

    id. 44, 27:

    ad Suessulam,

    id. 7, 37; 9, 3; 9, 44; 10, 25; 22, 39; 23, 19; 44, 27; Verg. A. 5, 440:

    apud moenia Contrebiae,

    Val. Max. 7, 4, 5.—Hence, prov.:

    compressis, quod aiunt, manibus sedere,

    Liv. 7, 13, 7; and:

    vetus proverbium est, Romanus sedendo vincit (prob. originating with Q. Fabius Cunctator),

    Varr. R. R. 1, 2, 2.—
    3.
    For desideo (2.), to sit at stool, Marc. Emp. 29; so,

    sordido in loco sedere,

    Val. Max. 9, 13, 2.—
    II.
    Trop. (in prose not freq. till after the Aug. per.; not in Cic.).
    A.
    In gen., to sink or settle down, to subside:

    cum pondere libra Prona nec hac plus parte sedet nec surgit ab illā,

    Tib. 4, 1, 42:

    quod neque tam fuerunt gravia, ut depressa sederent, Nec levia, ut possent per summas labier oras,

    Lucr. 5, 474; cf.: flamma petit altum; propior locus aëra cepit;

    Sederunt medio terra fretumque solo,

    Ov. F. 1,110:

    sedet nebula densior campo quam montibus,

    Liv. 22, 4:

    sedet vox auribus,

    sinks into, penetrates, Quint. 11, 3, 40: rupti aliqui montes tumulique sedere, Sall. Fragm. ap. Isid. Orig. 14, 1, 2 (H. 2, 43 Dietsch); cf.:

    sedisse immensos montes,

    Tac. A. 2, 47: memor illius escae, Quae simplex olim sibi sederit, sat well upon your stomach, i. e. agreed well with you, Hor. S. 2, 2, 73; Quint. 9, 4, 94.—
    2.
    Of feelings, passions, etc.: his dictis sedere minae, subsided, i. e. were quieted, = sedatae sunt, Sil. 10, 624; cf.:

    nusquam irae: sedit rabies feritasque famesque,

    Stat. Th. 10, 823. —
    3.
    Of places, to sink, i. e. to lie low, to be in the valley or plain:

    campo Nola sedet,

    Sil. 12, 162:

    mediisque sedent convallibus arva,

    Luc. 3, 380; Stat. Th. 1, 330; cf.:

    lactuca sedens,

    i. e. lower, Mart. 10, 48, 9 ( = sessilis, id. 3, 47, 8).—
    B.
    In partic., to sit, sit close or tight, to hold or hang fast, to be fast, firm, fixed, immovable; be settled, established, etc.:

    tempus fuit, quo navit in undis, Nunc sedet Ortygie,

    Ov. M. 15, 337:

    in liquido sederunt ossa cerebro,

    stuck fast, id. ib. 12, 289;

    so of weapons, etc., that sink deep: clava (Herculis), adversi sedit in ore viri,

    id. F. 1, 576:

    cujus (Scaevae) in scuto centum atque viginti tela sedere,

    Flor. 4, 2, 40:

    librata cum sederit (glans),

    Liv. 38, 29; hence, poet. also, of deep-seated wounds: plagam sedere Cedendo arcebat, from sinking or penetrating deeply, Ov. M. 3, 88:

    alta sedent vulnera,

    Luc. 1, 32.—Of clothes, to fit (opp. dissidere, v. Hor. Ep. 1, 1, 96):

    ita et sedet melius et continetur (pars togae),

    sits better, Quint. 11, 3, 140 sq.; so,

    toga umero,

    id. 11, 3, 161; cf.:

    quam bene umeris tuis sederet imperium,

    Plin. Pan. 10, 6.—Of vessels:

    sicco jam litore sedit,

    Luc. 8, 726:

    naves super aggerationem, quae fuerat sub aquā, sederent,

    stuck fast, grounded, Vitr. 10, 22 med. et saep.:

    cujus laetissima facies et amabilis vultus in omnium civium ore, oculis, animo sedet,

    Plin. Pan. 55, 10:

    aliquid fideliter in animo,

    Sen. Ep. 2, 2:

    unum Polynicis amati Nomen in ore sedet,

    Stat. Th. 12, 114; so,

    Cressa relicta in ingenio tuo,

    Ov. H. 2, 76:

    sedere coepit sententia haec,

    to be established, Plin. 2, 7, 5, § 23; cf.:

    nunc parum mihi sedet judicium,

    Sen. Ep. 46, 3; Amm. 14, 1, 5; 15, 2, 5. —Hence, also of any thing fixed, resolved, or determined upon:

    si mihi non animo fixum immotumque sederet, Ne cui, etc.,

    Verg. A. 4, 15; cf.:

    idque pio sedet Aeneae,

    id. ib. 5, 418:

    bellum,

    Flor. 2, 15, 4:

    consilium fugae,

    id. 2, 18, 14:

    haec,

    Sil. 15, 352. —With a subject-clause:

    tunc sedet Ferre iter impavidum,

    Stat. Th. 1, 324:

    vacuo petere omina caelo,

    id. ib. 3, 459:

    Aegaei scopulos habitare profundi,

    Val. Fl. 2, 383.

    Lewis & Short latin dictionary > sedeo

  • 15 sera

    sĕra, ae, f. [2. sero], a bar for fastening doors (not fixed to the door, but put on and taken off): sera, mochlos thuras, Gloss. (mostly poet.; not in Cic.; cf.:

    claustrum, obex): quā (serā) remotā fores panduntur,

    Varr. L. L. 7, § 108 Müll.:

    jam contigerat portam, Saturnia cujus Dempserat oppositas insidiosa seras,

    Ov. F. 1, 266:

    sera suā sponte delapsa cecidit, remissaeque subito fores admiserunt intrantem,

    Petr. 16, 2:

    seris transversis ita clathrare (vacerras), ne, etc.,

    Col. 9, 1, 4.— Sing., Plaut. Pers. 4, 4, 23:

    clauditur et durā janua fulta serā,

    Tib. 1, 2, 6; 1, 8, 76:

    obducere seram,

    Prop. 4 (5), 5, 48:

    ponere seram,

    Ov. A. A. 2, 636; id. M. 14, 710:

    demere seram,

    id. F. 1, 280:

    excutere poste seram,

    id. Am. 1, 6, 24:

    carmine vincitur sera,

    id. ib. 2, 1, 28; Juv. 6, 347.— Plur., Ov. M. 8, 630; Sen. Ep. 90, 8; Petr. 16, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sera

  • 16 ante

        ante adv. and praep.    [ANT-].    I. Adv., of space, before, in front, forwards: ante aut post pugnandi ordo, L.: positum ante pullum Sustulit, served, H.: non ante, sed retro.—Usu. of time, before, previously: nonne oportuit Praescisse me ante, T.: fructus ante actae vitae: ante feci mentionem: ut ante dixi: ut saepe ante fecerant: non filius ante pudicus, hitherto, Iu.: multis ante saeculis, many centuries earlier: paucis ante diebus: biennio ante: paulo ante, a little while ago: ante aliquanto: tanto ante praedixeras.—Followed by quam, sooner than, before: ante quam ad sententiam redeo, dicam, etc.: memini Catonem anno ante quam est mortuus disserere: ante quam veniat in Pontum, mittet, etc.: ante... Ararim Parthus bibet... Quam... labatur, etc., V.: qui (sol) ante quam se abderet, vidit, etc.: ante vero quam sit ea res adlata: nullum ante finem pugnae quam morientes fecerunt, L. — Rarely with a subst: neque ignari sumus ante malorum, earlier ills, V.: prodere patriam ante satellitibus, to those who had been, etc., L.—    II. Praep. with acc, before. —In space: ante ostium: ante fores, H.: ante aras, V. — Of persons: causam ante eum dicere, plead before his bar: ante ipsum Serapim: ante ora patrum, V.: ante oculos vestros: togati ante pedes, as servants, Iu.: equitatum ante se mittit, Cs.: ante signa progressus, L.—Fig.: pone illum ante oculos viam, recall: omnia sunt posita ante oculos, made clear. — Of esteem or rank, before: facundiā Graecos ante Romanos fuisse, S.: me ante Alexandrum... esse, superior to, L.: Iulus Ante annos animum gerens, superior to, V.: ante alios gratus erat tibi, more than, O.: (virgo) longe ante alios insignis specie, L.: felix ante alias virgo, V.: ante omnīs furor est insignis equarum, V.: longe ante alios acceptissimus militum animis, L.: maestitia ante omnia insignis, above all things, L.: dulces ante omnia Musae, V. — In time, before: ante brumam, T.: ante lucem venire: ante noctem, H.: ante lucernas, Iu.: ante me sententias dicere, S.: tot annis ante civitatem datam: ante id tempus duces erant, until, N.: neque umquam ante hunc diem, never till now, T.: iam ante Socratem, before the time of: qui honos togato habitus ante me est nemini, before my time: Ante Iovem, V.: ante Helenam, H.: per hunc castissimum ante regiam iniuriam sanguinem iuro, L.: ante mare et terras, O.: ante cibum, H.: Hoc discunt omnes ante alpha et beta, before learning ABC, Iu.: ante istum praetorem, before his praetorship: ante hanc urbem conditam, before the founding of this city: ante Epaminondam natum, N.: ante te cognitum, S.: ante conditam condendamve urbem, i. e. built or planned, L.—Poet., with gerund: (equi) ante domandum, before they are broken, V. — Esp. in phrases: factus est (consul) bis, primum ante tempus, before the lawful age: Filius ante diem patrios inquirit in annos, before the destined time, O.: Sed misera ante diem, prematurely, V.: dies ante paucos, a few days sooner, L.: nobis ante quadrennium amissus est, four years ago, Ta.— Ante diem (abbrev. a. d.) with an ordinal number denotes the day of the month, reckoned inclusively, e. g., ante diem quintum (a. d. V.) Kalendas Aprilīs means, by our reckoning, the fourth day before the calends of April: ante diem XIII. Kalendas Ianuarias, the 20th of Dec.: ante diem quartum idūs Martias, the 3d day before the Ides of March, the 12th of March, L. — The entire phrase, as the name of the day, may be preceded by a praep: in ante diem quartum Kal. Dec. distulit: caedem te optimatium contulisse in ante diem V. Kal. Nov., to the 28th of Oct.
    * * *
    I
    before, previously, first, before this, earlier; in front/advance of; forwards
    II
    in front/presence of, in view; before (space/time/degree); over against, facing

    Latin-English dictionary > ante

  • 17 asper

        asper era, erum (poet., abl plur. aspris, V.), adj. with comp. and sup.    [ab + spes], without hope, adverse, calamitous, troublesome, cruel, perilous: tempora: oppugnatio, Cs.: mala res, spes multo asperior, S.: venatus, V.: fata, V. — As subst: aspera multa pertulit, hardships, H. — Of nature and character, rough, harsh, hard, violent, unkind, cruel: homo naturā: Iuno, V.: iuvenis monitoribus, H.: asperrimi ad condicionem pacis, L.: rebus non asper egenis, V.: cladibus asper, exasperated, O.: doctrina asperior: fores, i. e. of a cruel mistress, H.: Asperior tribulis (Galatea). more unfeeling, O. — Wild, savage, fierce: (anguis) siti, V.: tactu leo, H.: facetiae.—Of climate, harsh, severe: caelo Germania, Ta.: hiemps, S.: asperrimo hiemis, in the depth, Ta. — Of style, harsh: oratio. — Rough, uneven: regio: loca, Cs.: rura dumis, V.: rubus, prickly, V.: aequora ventis, H.: pocula signis, i. e. wrought in relief, V.: frons cornu, O.: capilli (i. e. hirsuti), H.: maria, stormy, V.: vinum, harsh, T.: pronuntiationis genus, rough: littera, i. e. the letter r, O.
    * * *
    I
    aspera -um, asperior -or -us, asperrimus -a -um ADJ
    rude/unrefined; cruel/violent/savage/raging/drastic; stern/severe/bitter; hard; rough/uneven/shaggy, coarse, harsh; embossed/encrusted; (mint condition coins); sharp/pointed, jagged/irregular, rugged/severe; sour, pungent, grating, keen
    II
    aspra -um, asprior -or -us, asprissimus -a -um ADJ
    rough/uneven, coarse/harsh; sharp/pointed; rude; savage; pungent; keen; bitter

    Latin-English dictionary > asper

  • 18 caecus

        caecus adj. with (once in H.) comp.    [SCA-], not seeing, blind: qui caecus annos multos fuit: corpus, the blind part, back, S. — Prov.: ut si Caecus iter monstrare velit, H.: apparet id quidem etiam caeco, a blind man can see that, L.— Fig., of persons, mentally or morally blind, blinded: non solum ipsa Fortuna caeca est, sed eos efficit caecos, etc.: mater caeca crudelitate: cupidine, S.: amentiā: quem mala stultitia Caecum agit, H.: mens, Ta.: ad has belli artes, L.: Hypsaeā caecior, H.—Of wolves: quos ventris Exegit caecos rabies, blind to danger, V.—Meton., of passions: avaritia: praedae cupido, O.: amor sui, H.: festinatio, L.: timor, Ph. — Praegn., blind, at random, vague, indiscriminate, aimless: caecae suspitionis tormentum: caeca regens filo vestigia, V.: consilium, rash: casus.—Not seen, not discernible, invisible, concealed, hidden, obscure, dark: vallum, Cs.: fores, private, V.: tabes, O.: volnus, in the back, V.: domūs scelus, V.: viae, blind ways, Tb.: res caecae et ab aspectūs iudicio remotae: fata, H.: eventus, V.: tumultus, secret conspiracies, V.: stimuli in pectore, O.: murmur, muffled, V. — Obstructing the sight, dark, gloomy, thick, dense, obscure: nox, Ct.: caligo, V.: in nubibus ignes, i. e. deepening the gloom, V.: domus, without windows: pulvis, V.: acervus, chaotic, O.: quantum mortalia pectora caecae Noctis habent! i. e. dissimulation, O.: exspectatio, i. e. of an uncertain result: crimen, that cannot be proved, L.
    * * *
    I
    caeca -um, caecior -or -us, caecissimus -a -um ADJ
    blind; unseeing; dark, gloomy, hidden, secret; aimless, confused, random; rash
    II

    Latin-English dictionary > caecus

  • 19 circum-eo or circueo

        circum-eo or circueo īvī or iī, circumitus or circuitus, īre,    to go around, travel around, march around: flagrantīs aras, O.: fores, N.: urbem, L.: manibus trunci modum, to surround, O.: circumitis hostium castris, Cs.: unum, surround, O.: oleis pacalibus oras, encircles, O.: quā re circumirent, make a circuit, N.—To go around, visit, inspect: praedia: sancios, Ta.: vigilias, S. — In war, to surround, encircle, enclose, encompass: urbem muro circumiri, Cs.: multitudine circumiri, N.: ab iisdem acies a sinistrā parte erat circumita, Cs. —To go around, canvass: aciem, solicit, Cs.: ordines, Cs.: senatum, L.: veteranos, ut, etc.: circumibat docebatque, L. — Fig., to surround, encompass, encircle, enclose: totius belli fluctibus circumiri: ne superante numero circumiretur, Ta. —To deceive, impose upon, cheat, circumvent: Sic circumiri, T.

    Latin-English dictionary > circum-eo or circueo

  • 20 claudō (clūdō)

       claudō (clūdō) sī, sus, ere    [CLAV-], to shut, close, shut up: forem cubiculi: portas, Cs.: rivos, to dam up, V.: clausae fores, Tb.: ostia, Ct.: ocellos, Pr.: clausae hieme Alpes, L.: pupulas: lumina, V.—Fig., to shut, close: domus clausa pudori: aurīs ad voces: fugam hostibus, to cut off, L.: clausa consilia habere, i. e. to conceal: deum clausum pectore habere, O.: animam laqueo, i. e. to end one's life, O. — To close, end, conclude: lustrum, H.: opus, O.: epistulam, O.: agmen, to bring up the rear, Cs.—To shut in, enclose, encompass, surround, imprison, hide, confine: quae (urbs) loci naturā clauderetur: stabulis armenta, V.: claudens textis cratibus pecus, H.: rivus clausus ripis, L.: nemus claudit Silva, O.: (apes) in arbore inani, O.—To encompass, invest, besiege, blockade: portūs custodiā clausos teneri, Cs.: urbem obsidione, N.: multitudine, N. — To shut in, hem in: hinc Tusco claudimur amni, are hemmed in, V.: nemorum saltūs, V.: tibi clauduntur rete capreae, O.—To close, limit, restrict: Nolo tibi ullum commodum in me claudier, i. e. that you be deprived of, T.: nec ita claudenda est res familiaris, ut, etc.: numeris sententias, to express in poetical form: pedibus verba, i. e. to compose verses, H.

    Latin-English dictionary > claudō (clūdō)

См. также в других словарях:

  • Forés — Saltar a navegación, búsqueda Forès Forés Bandera …   Wikipedia Español

  • Forès — Vue générale en arrière plan …   Wikipédia en Français

  • Forès — Catalan, occitan et parfois castillan, le nom pourrait renvoyer à la forêt (forest), mais peut aussi désigner celui qui vient d ailleurs, un étranger par rapport au village (du latin forensis). Forès est également le nom d un village de Catalogne …   Noms de famille

  • Fores —    • Fores,          створчатые двери; противополагаются им valvae, или складные двери, см. Domus, Дом, 5 …   Реальный словарь классических древностей

  • Fores — Recorded as Force, Fores, Forss, Farce and Forcer, this is an English medieval surname. It is however of French origins, probably being introduced into England after the Norman Invasion of 1066. It is occupational and describes a sheep shearer or …   Surnames reference

  • Fores — Original name in latin Fors Name in other language Fores, Fors, Fors State code ES Continent/City Europe/Madrid longitude 41.48333 latitude 1.23333 altitude 622 Population 0 Date 2012 03 04 …   Cities with a population over 1000 database

  • FORES, a FORO — an quia foras aperiebantur, Serv. Priscorum enim aedes Fores habuêrunt, quae exterius atqueve in viam explicarentur: proin, non extrorsum solum annulum fer reum vel aeneum habuêrunt, Corvum sive Cornicem Iulio Polluci dictum, ut ex Plauto… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Fores Kawashima — (Kijimadaira,Япония) Категория отеля: 1 звездочный отель Адрес: 389 2303 Нагано, Kij …   Каталог отелей

  • foresætte — fo|re|sæt|te vb., r, foresatte, foresat; foresætte sig (sætte sig for) (jf. forsætte, fortsætte) …   Dansk ordbog

  • foresǽd — adj aforesaid …   Old to modern English dictionary

  • fores — fÉ”r /fɔː n. front, part which is located in the front; advantage adj. first; former; situated in front of something else adv. forward, toward the front …   English contemporary dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»