fit+her

pŏtis (in the positive rarely declined, and in the neutr. pŏte), adj. ( comp. pŏ-tĭor, ius; sup. pŏtissĭmus, a, um; class. only in the comp.) [Sanscr. patis, lord; Gr. posis, husband; des-potês, lord; Lat. compotis (compos) potiri].

Posit., able, capable; possible (mostly ante-class. and poet.): divi qui potes pro illo quod Samothraces theoi dunatoi, Varr L. L. 5, § 58 Müll.; Macr. S. 3, 4:

nisi qui colaphos perpeti Potis parasitus,

Plaut. Capt. 1, 1, 21.—Usually in the connection potis or pote est, he, she, or it is able, may, or can:

at ea supterfugere potis es pauca,

Plaut. Capt. 5, 2, 17: neque sanguis ullo potis est pacto profluens consistere, old poet ap. Cic. Tusc. 2, 16, 38: istam non potis est vis saeva exstinguere venti, Poët. ap. Gell. 19, 9, 12:

at non Evandrum potis est vis ulla tenere,

Verg. A. 11, 148:

quod nunquam potis est sejungi,

Lucr. 1, 452:

nec potis est cerni,

id. 5, 719; Cat. 76, 24:

qui potis est?

how is it possible? id. 72, 7.—With plur.: si speres quicquam prodesse potis sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

duae plus satis dare potis sunt,

Plaut. Poen. 1, 2, 17:

quid pastores potis sint,

Varr. R. R. 2, 2.—Without est: quis potis ingentes oras evolvere belli? Enn. ap. Diom. p. 381 P. (Ann. v. 178 Vahl.); Verg. A. 3, 671; Hor. C. 3, 17, 13.—Form pote:

si non aliud pote est,

Cat. 43, 16. Without est:

nec devitari letum pote,

Lucr. 3, 1079: viget, veget, utpote plurimum, Varr. ap Non. 2, 876:

nec non emptor pote ex empto vendito illum damnare,

id. R. R. 2, 2:

nec eniti remis pote,

Val. Fl. 4, 680; Prop. 2, 1, 46:

qui pote? vis dicam? nugaris,

Pers. 1, 56:

in te dici pote, Id, quod,

Cat. 98, 1:

nec peccatum a me quisquam pote dicere quicquam,

id. 67, 11:

hoc facito, sive id non pote sive pote,

be it impossible or possible, id. 76, 16:

quid pote simplicius?

what can be more simple? Mart. 9, 16, 2:

nihil pote supra,

nothing could exceed it, Ter. Ad. 2, 3, 11; Auct. ap. Cic. Brut. 46, 172; Cic. Att. 13, 38, 1:

quantum pote,

as soon as possible, id. ib. 4, 13, 1: quam pote, as much as possible (post-class.):

aufugiamus istinc quam pote longissime,

App. M. 1, p. 107, 9; 2, p. 119, 33.—

Comp.: pŏtĭor, us, that may be preferred, preferred; better, preferable (class.).

Of persons:

numquam edepol erit ille potior Harpax, quam ego,

Plaut. Ps. 4, 1, 17; 1, 3, 95:

quem aequiust potiorem habere quam te?

id. Stich. 1, 2, 40: qui plus pollet potiorque est patre, old poet ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69; id. Fam. 10, 3, 2:

itaque cives potiores quam peregrini,

id. Lael. 5, 19:

Sosim et Moericum quibus tantam crederem rem, potiores habui,

Liv. 26, 31, 4:

at tu, qui potior nunc es,

happier in love, preferred, Tib. 1, 6, 33 (5, 69):

ut in judicio possessionis potior esset,

Dig. 18, 1, 34.—

Of things, better, stronger, preferable, more useful or important:

nulla potior serenda,

Varr. R. R. 1, 15:

sucus,

Plin. 36, 22, 43, § 158:

novistine locum potiorem rure beato?

Hor. Ep. 1, 10, 14:

sententia,

id. Epod. 16, 17:

mors civibus Romanis semper fuit servitute potior,

Cic. Phil. 10, 9, 19:

illi turpis vita integrā famā potior fuit,

Sall. J. 67, 3:

nihil mihi potius fuit quam ut Massinissam convenirem,

I had nothing more important, nothing more urgent to do, Cic. Rep. 6, 9, 9:

illa semper potiora duxisti, quae, etc.,

id. de Or. 3, 22, 82:

semper se rei publicae commoda privatis necessitatibus habuisse potiora,

Caes. B. C. 1, 8.— Subst.:

ut probetis potiora,

Vulg. Phil. 1, 10: hem, mater mea, tibi rem potiorem video (sc. verbis), I see a fact stronger than words, i. e. a clearer proof, Plaut. Aul. 4, 7, 12.—

Sup.: pŏtissĭmus, a, um, the chief, principal, most prominent, most important.

Of persons ( poet. and in post-Aug. prose):

item huic ultro fit, ut Meret, potissimus nostrae domi ut sit,

Plaut. Men. 2, 3, 9:

tantis potissimus umbris,

Stat. Th. 4, 627:

potissimos libertorum veneno interficere,

Tac. A. 14, 65.—

Of things (class.):

utrum potius, aut quid potissimum sit, quaeritur,

Cic. Inv. 1, 12, 17:

cura,

Stat. S. 4, 4, 20:

nobilitas,

Plin. 14, 2, 4, § 25:

opusculum,

Plin. Ep. 4, 14, 10:

causa,

Tac. A. 4, 16.—Hence, adv., only in the comp. and sup.

Comp.: pŏtĭus, rather, preferably, more (class.; cf.: satius, prius): quo nos vocabis nomine? Ar. Libortos. Le. Non patronos? Ar. Id potius, Plaut. As. 3, 3, 62:

sed scin', quid volo potius, sodes, facias?

Ter. Hec. 5, 1, 27; id. And. 5, 3, 2:

nec vero imperia expetenda: ac potius non accipienda interdum,

Cic. Off. 1, 20, 68.— With quam, Plaut. Aul. 4, 2, 11:

Galliam potius esse Ariovisti quam populi Romani,

Caes. B. G. 1, 45.—When the predicates are compared, the verb in the following clause is always in the subj.:

perpessus est omnia potius quam conscios indicaret,

rather than, Cic. Tusc. 2, 22, 52:

in oratione non vis potius quam delectatio postulatur,

Cic. de Or. 2, 78, 317:

privabo potius illum debito testimonio quam id cum meā laude communicem,

id. Ac. 2, 1, 3:

scribam aliquid potius, quam committam ut litterae non reddantur,

id. Att. 5, 6, 2:

nos potius nostro delicto plectemur, quam res publica nostra peccata luat,

Liv. 8, 7, 17:

per interregem comitia habenda potius, quam consulum alter a bello avocaretur,

id. 22, 23, 10; 9, 14, 16.— So with quam ut:

se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

Liv. 4, 2, 8: audeo dicere hoc malo domitos ipsos potius cultores agrorum fore, quam ut armati, etc., id. 2, 34, 11; 6, 28, 8; 9, 14, 7.—But after verbs of willing, wishing (sometimes of declaring), the inf. is used:

dictatore obstinato tollere potius totum e re publicā consulatum, quam promiscuum facere,

Liv. 7, 21, 1; 23, 9, 8; 21, 13, 8: v. Weissenb. ad Liv. 2, 15, 2; Fest. s. v. olivitam, p. 202 Müll.; v. Muuml;ll. ad. loc. p. 203, a. —In an inverted order:

quam potius,

Verg. Copa, 5: quid mihi negotii est eum istis nugacibus, quam potius potamus mulsum? C. Titius ap. Macr. S. 2, 12.—Sometimes potius is to be supplied:

tacita, bona est mulier semper, quam loquens,

Plaut. Rud. 4, 4, 70; id. Men. 5, 1, 26:

tamen statuit congredi, quam cum tantis copiis refugere,

Nep. Dat. 8, 1.—Pleon., with words which already express comparison.— Comp., Ter. Hec. 4, 1, 19:

Uticae potius quam Romae esse malle,

Cic. Lig. 2, 5:

favorabiliores rei potius, quam actores habentur,

Dig. 50, 17, 167.—

Esp., introducing a repetition of a thought in a corrected or strengthened form: aut potius, vel potius, or rather, or I may better say, etc.:

efficiet enim ratio ut... mors aut malum non sit, aut sit bonum potius,

Cic. Tusc. 1, 11, 23:

quam fuit imbecillus P. Africani filius, quam tenui aut nullā potius valetudine,

id. Sen. 11, 35:

erravit aut potius insanivit Apronius?

id. Verr. 2, 3, 48, § 113:

Cato magnus hercule homo, vel potius summus et singularis vir,

id. Brut. 85, 293; Dig. 1, 5, 16.—

Sup.: pŏtissĭmē ( pŏtissŭ-), and more freq. pŏtissĭmum ( pŏtissŭ-), chiefly, principally, especially, in preference to all others, above all, most of all (class.).—Form potissime, Cels. 3, 6.—Form potissimum:

responde, quo leto censes me ut peream potissimum?

Plaut. Merc. 2, 4, 15; Ter. And. 2, 6, 23:

exsistat aliquis et potissimum Caecus ille,

Cic. Cael. 14, 33; id. Mur. 2, 4:

nos id potissimum consecuti sumus,

id. Tusc. 5, 4, 11:

tanta erat contentio, qui potissimum ex magno numero conscenderent, ut,

Caes. B. C. 2, 43:

quid agam? aut quo potissimum infelix accedam?

Sall. J. 14, 15; Auct. Her. 3, 2, 2; Lact. 2, 18, 3.

prae, adv., and prep. with abl. [for prai, kindred with Sanscr. prefix pra-, before; Gr. pro, prin, prosô; cf.: pro, prior, porro, primus].

Adv., before, in front.

Lit. (ante-class.):

abi prae, Sosia, Jam ego sequar,

go before, go in advance, Plaut. Am. 1, 3, 45:

i prae, sequar,

Ter. And. 1, 1, 144; id. Eun. 5, 2, 69: i tu prae, virgo;

non queo, quod pone me est, servare,

Plaut. Curc. 4, 2, 1:

age, age nunc tu, i prae,

id. Pers. 4, 4, 56.—

Trop., as a particle of comparison, with ut, quam, or quod (also written in one word, praeut and praequam; cf. Wagner ad Plaut. Aul. 503), in comparison with, compared with (ante- and post-class. and colloq.):

parum etiam, praeut futurum est praedicas,

Plaut. Am. 1, 1, 218; id. Bacch. 4, 9, 5:

immo noster nunc quidem est de verbis, prae ut dudum fuit,

id. Men. 5, 5, 33; 2, 3, 25:

nihil hercle quidem hoc, Prae ut alia dicam,

id. Mil. 1, 1, 20; id. Merc. 2, 4, 2:

ludum dices fuisse, praeut hujus rabies quae dabit,

Ter. Eun. 2, 3, 9:

satin' parva res est voluptatum in vitā atque in aetate agundā, praequam quod molestum'st?

in comparison with the trouble, Plaut. Am. 2, 2, 2:

nihil hoc est, triginta minae, prae quam alios dapsilis sumptus facit,

id. Most. 4, 2, 62 Lorenz ad loc.:

jam minoris omnia facio prae quam quibus modis Me ludificatus est,

id. ib. 5, 2, 25:

sed hoc etiam pulcrum'st praequam sumptus ubi petunt,

id. Aul. 3, 5, 33; id. Merc. prol. 23:

quae etsi longioribus verbis comprehensa est praequam illud Graecum, etc.,

Gell. 16, 1, 3:

immo res omnis relictas habeo prae quod tu velis,

Plaut. Stich. 2, 2, 38.—

Prep. with abl. (with acc.:

prae cornua, prae litteras,

Petr. 39, 12; 46, 1), before, in front of, in advance of.

Lit.:

cavendum erit, ut (villa) a tergo potius quam prae se flumen habeat,

before it, Col. 1, 5, 4: limina alia prae aliis erant, App. de Mundo, p. 69, 22.—Esp. freq.: prae se ferre, agere, mittere, to bear, carry, drive, or send before one's self:

ille qui stillantem prae se pugionem tulit,

Cic. Phil. 2, 12, 30:

argenti prae se in aerarium tulit quattuordecim milia pondo,

Liv. 28, 38, 5:

prae se ferens Darium puerum,

Suet. Calig. 19:

prae se armentum agens,

Liv. 1, 7, 4:

singulos prae se inermes mittere,

Sall. J. 94, 2: prae manu, and, less freq., prae manibus, at hand, on hand (ante- and postclass.):

patri reddidi omne aurum, quod fuit prae manu,

Plaut. Bacch. 4, 3, 9; Ter. Ad. 5, 9, 23:

cum prae manu debitor (pecuniam) non haberet,

Dig. 13, 7, 27:

si Caesaris liber prae manibus est, promi jubeas,

Gell. 19, 8, 6:

aes si forte prae manu non fuerit,

App. M. 6, p. 180, 30.—

Trop.

In gen.: prae se ferre, less freq., prae se gerere, declarare, etc., prop. to carry before one's self. as if to show it; hence, to show, exhibit, manifest, reveal, make known, betray, discover, indicate (freq. and class.), Cic. Agr. 2, 2, 4:

fortasse ceteri tectiores: ego semper me didicisse, prae me tuli,

id. Or. 42, 146:

nec vero cum venit, prae se fert, aut qui sit aut unde veniat,

id. Rep. 2, 3, 6:

scelus et facinus prae se ferens et confitens,

id. Mil. 16, 43:

ceteris prae se fert et ostentat,

id. Att. 2, 23, 3:

beata vita glorianda et praedicanda et prae se ferenda est: nihil est enim aliud quod praedicandum et prae se ferendum sit,

id. Tusc. 5, 17, 50: conjecturam prae se gerere. id. Inv. 2, 9, 30:

animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10: prae se declarant gaudia vultu,

Cat. 64, 34:

prae se maximam speciem ostentare,

App. Flor. p. 342, 10.—

In partic., in comparisons, in comparison with, compared with (mostly in comparisons which imply a contrast of kind; while praeter refers to a contrast of degree only: dives prae ceteris, in contrast with the others, who are poor: dives praeter ceteros, richer than the other rich ones; cf. Krebs, Antibarb. p. 894).

With positive adj. (class.; v. infra):

omnia prae meo commodo,

Ter. Ad. 2, 3, 9: omnium unguentum odor prae tuo nautea est, Plaut. Curc. 1, 2, 5; id. Men. 1, 2, 67:

Gallis prae magnitudine corporum suorum brevitas nostra contemptui est,

Caes. B. G. 2, 30:

prae divitiis,

Liv. 3, 26:

videbant omnes prae illo parvi futuros,

Nep. Eum. 10, 4; Cic. Agr. 2, 35, 96:

veros illos Atticos prae se paene agrestes putat,

id. Brut. 83, 286:

ab isto prae lucro praedāque nec vectigalium nec posteritatis habitam esse rationem,

id. Verr. 2, 3, 55, § 128:

non tu quidem vacuus molestiis, sed prae nobis beatus,

id. Fam. 4, 4, 2; Hor. Ep. 1, 11, 4:

(stultitia) prae ceteris parit immensas cupiditates,

Auct. Her. 2, 22, 34.—

So with comp. for quam (ante- and post-class.):

atque me minoris facio prae illo,

Plaut. Ep. 3, 4, 85:

id prae illo, quod honestum nobis est, fit plenius,

Gell. 1, 3, 25; Front. Ep. ad M. Caes. 1, 2; Hier. in Psa. 44, 3; Aug. c. Acad. 1, 22.—

In giving the cause, which, as it were, goes before, for, because of, by reason of, on account of (class. only of a hinderance; with an express or implied negation; or with vix, v. Zumpt, § 310): Ulixi cor frixit prae pavore, Liv. Andron. ap. Serv. Verg. A. 1, 92:

prae laetitiā lacrumae praesiliunt mihi,

Plaut. Stich. 3, 2, 13:

prae lassitudine opus est ut lavem,

id. Truc. 2, 3, 7; Ter. Heaut. 1, 1, 71:

prae gaudio ubi sim nescio,

id. ib. 2, 3, 67:

vivere non quit Prae macie,

Lucr. 4, 1167:

nec loqui prae maerore potuit,

Cic. Planc. 41, 99:

quorum ille nomen prae metu ferre non poterat,

id. Phil. 13, 9, 20:

solem prae jaculorum multitudine non videbitis,

id. Tusc. 1, 42, 101:

prae irā,

Liv. 31, 24 fin.:

vix sibimet ipsi prae nec opinato gaudio credentes,

id. 39, 49.—In composition, prae usually denotes,

Before: praedico, praebibo, praecaveo, etc.; so too, praeceps, headforemost, headlong. —In time: praecanus, gray before one's time. —

Enhancing the main idea, qs. in advance of others: praealtus, extremely high: praeclarus, very celebrated; praevalidus, very strong, etc.

prae-cīdo (old form praecaedit, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off in front; hence, in gen., to cut off.

Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.

With acc. and dat.:

linguam alicui,

Plaut. Aul. 2, 2, 12:

manum alicui gladio,

Cic. Inv. 2, 20, 59:

aures, nasum et labia alicui,

Just. 1, 10, 5.—

With acc. and gen.:

collegae sui praecidi caput jussit,

Cic. Tusc. 5, 19, 55:

quae patrem occiderit, manus ejus praecidantur,

Sen. Contr. 9, 27, 8.—

With acc.:

manus,

Hirt. B. G. 8, 44:

caput, Quadrig. ap. Gell. l. l.: capita,

Petr. 1:

medici membra praecidunt,

Quint. 8, 3, 75:

capillos,

id. ib. 8, 3, 105:

ancoras,

to cut the cables, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 88:

fistulas, quibus aqua suppeditatur,

id. Rab. Perd. 11, 31:

traducem,

Plin. 17, 23, 35, § 211.—

Transf.

To cut through, cut up (class.):

cotem novaculā,

Cic. Div. 1, 17, 32:

linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari,

Vulg. 2 Macc. 15, 33:

naves,

to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.—

To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.):

praecide os tu illi,

Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).—

Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf.

iter,

Plin. 8, 22, 34, [p. 1413] § 83.—

Trop., to cut off, to take away.

Of speech, to cut short, abridge; to cut short one's words, to be brief, break off or finish abruptly:

dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt,

Plaut. Mil. 4, 6, 56:

maximam partem defensionis,

Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151:

sibi licentiam libertatemque vivendi,

id. ib. 2, 3, 1, §

3: sibi reditum,

id. Pis. 22, 51:

per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus,

Auct. Her. 4, 54, 67:

brevi praecidam,

in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57:

praecide, inquit,

cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.—

To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem:

si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris,

Liv. 4, 3, 7:

praecisa consulatūs spes erit,

id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1:

id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem,

Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20:

utrum spem nostram praecidat an differat,

Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.—Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.—

To deny flatly, refuse, decline, etc.:

plane sine ullā exceptione praecidit,

flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2:

cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat,

id. ib. 10, 16, 1.—Hence, praecīsus, a, um, P. a.

Lit., cut or torn off, separated ( poet.):

Trinacria Italiā praecisa,

Manil. 4, 630.— Subst.: praecī-sum, i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.—

Transf.

Castrated (post-class.):

fanatici,

Lampr. Elag. 7:

praecisi ac professi impudientiam,

Sen. Prov. 5, 3.—

Broken off, steep, abrupt, precipitous ( poet. and in post-Aug. prose):

acuta silex praecisis undique saxis,

Verg. A. 8, 233:

iter,

Sall. J. 92, 7:

rupes,

Quint. 12, 9, 2.—

Trop.

Shortened, short, brief (post-Aug.):

praecisis conclusionibus obscuri,

Quint. 10, 2, 17:

comprehensio,

id. 7, 3, 15.—

Troublesome (postclass.):

ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem),

Dig. 49, 16, 4.—Hence, adv.: prae-cīsē.

In short, in few words, briefly, concisely (class.):

praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere),

Cic. N. D. 2, 29, 73.—

Positively, absolutely (class.):

praecise negare alicui,

Cic. Att. 8, 4, 2:

non praecise, sed sub condicione,

Dig. 36, 3, 1.

prae-cīdo (old form praecaedit, Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 18), cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to cut off in front; hence, in gen., to cut off.

Lit. (class.); constr. with acc. alone, or with acc. and dat. or gen. of person.

With acc. and dat.:

linguam alicui,

Plaut. Aul. 2, 2, 12:

manum alicui gladio,

Cic. Inv. 2, 20, 59:

aures, nasum et labia alicui,

Just. 1, 10, 5.—

With acc. and gen.:

collegae sui praecidi caput jussit,

Cic. Tusc. 5, 19, 55:

quae patrem occiderit, manus ejus praecidantur,

Sen. Contr. 9, 27, 8.—

With acc.:

manus,

Hirt. B. G. 8, 44:

caput, Quadrig. ap. Gell. l. l.: capita,

Petr. 1:

medici membra praecidunt,

Quint. 8, 3, 75:

capillos,

id. ib. 8, 3, 105:

ancoras,

to cut the cables, Cic. Verr. 2, 5, 34, § 88:

fistulas, quibus aqua suppeditatur,

id. Rab. Perd. 11, 31:

traducem,

Plin. 17, 23, 35, § 211.—

Transf.

To cut through, cut up (class.):

cotem novaculā,

Cic. Div. 1, 17, 32:

linguam Nicanoris praecisam jussit particulatim avibus dari,

Vulg. 2 Macc. 15, 33:

naves,

to cripple, make unfit for service, Cic. Att. 9, 6, 3.—

To beat to pieces, to batter, smash (ante-class.):

praecide os tu illi,

Plaut. Cas. 2, 6, 52 (dub.; cf. id. Pers. 2, 4, 12 Ritschl).—

Praecidere sinum maris, to cut off, avoid, i. e. to sail straight (postAug.), Sen. Ep. 53, 1: medium mare, Auct. Quint. Decl. 12, 22; cf.

iter,

Plin. 8, 22, 34, [p. 1413] § 83.—

Trop., to cut off, to take away.

Of speech, to cut short, abridge; to cut short one's words, to be brief, break off or finish abruptly:

dum te obtuetur, interim linguam oculi praeciderunt,

Plaut. Mil. 4, 6, 56:

maximam partem defensionis,

Cic. Verr. 2, 2, 62, § 151:

sibi licentiam libertatemque vivendi,

id. ib. 2, 3, 1, §

3: sibi reditum,

id. Pis. 22, 51:

per abscissionem significatio fit, si, cum incipimus aliquid dicere, praecidimus,

Auct. Her. 4, 54, 67:

brevi praecidam,

in a word, in short, briefly, Cic. Sen. 16, 57:

praecide, inquit,

cut it short, be brief, id. Ac. 2, 43, 133.—

To break off, cut off, end, destroy; esp. with spem:

si non praeciditur spes plebeio quoque, apiscendi summi honoris,

Liv. 4, 3, 7:

praecisa consulatūs spes erit,

id. 4, 3, 15; 24, 31, 12; 42, 50, 1:

id sum assecutus, ut una hora perdito spem judicii corrumpendi praeciderem,

Cic. Verr. 2, 1, 7, § 20:

utrum spem nostram praecidat an differat,

Sen. Ira, 3, 28, 4; id. Ben. 2, 5, 1.—Also of friendship, etc.: amicitias repente praecidere, to break off suddenly (opp. sensim dissuere), Cic. Off. 1, 33, 120.—

To deny flatly, refuse, decline, etc.:

plane sine ullā exceptione praecidit,

flatly refused, Cic. Att. 8, 4, 2:

cupiebam eum esse nobiscum: quod quia praeciderat,

id. ib. 10, 16, 1.—Hence, praecīsus, a, um, P. a.

Lit., cut or torn off, separated ( poet.):

Trinacria Italiā praecisa,

Manil. 4, 630.— Subst.: praecī-sum, i, n., a piece of meat cut off, a cutlet, steak (ante-class.), Naev. ap. Non. 151, 2: praeciso capi, Lucil. ib.—

Transf.

Castrated (post-class.):

fanatici,

Lampr. Elag. 7:

praecisi ac professi impudientiam,

Sen. Prov. 5, 3.—

Broken off, steep, abrupt, precipitous ( poet. and in post-Aug. prose):

acuta silex praecisis undique saxis,

Verg. A. 8, 233:

iter,

Sall. J. 92, 7:

rupes,

Quint. 12, 9, 2.—

Trop.

Shortened, short, brief (post-Aug.):

praecisis conclusionibus obscuri,

Quint. 10, 2, 17:

comprehensio,

id. 7, 3, 15.—

Troublesome (postclass.):

ut sub obtentu militiae praecisiorem se adversario faceret (al. pretiosiorem),

Dig. 49, 16, 4.—Hence, adv.: prae-cīsē.

In short, in few words, briefly, concisely (class.):

praecise dicere (opp. plene et perfecte dicere),

Cic. N. D. 2, 29, 73.—

Positively, absolutely (class.):

praecise negare alicui,

Cic. Att. 8, 4, 2:

non praecise, sed sub condicione,

Dig. 36, 3, 1.

prĕtĭum, ii, n. [Sanscr. root par-, pana (for parna), wager, loan; Gr. pi-praskô, to sell; priamai, to buy; cf. pornos], that for or by which any thing is bought or sold (class.).

Lit., money spent for any thing:

nil pretio parsit, filio dum parceret,

Plaut. Capt. prol. 32:

femina... urbem Exiguam pretio posuit,

for money has founded a small city, Verg. A. 4, 211:

vectigalia parvo pretio redempta habere,

for little money, cheaply, Caes. B. G. 1, 18:

pretio mercari ordinem senatorium,

to purchase, to gain with money, Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

permutare pretio noluit, aliāve merce,

Plin. 9, 55, 81, § 171.—

In gen., money, wealth, etc. ( poet.), Ov. P. 2, 8, 6:

in pretio pretium nunc est,

id. F. 1, 217:

converso in pretium deo,

i. e. into a shower of gold, Hor. C. 3, 16, 8.—

Transf., worth, value, price.

In gen.: nec mi aurum posco nec mi pretium dederitis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 200 Vahl.):

pretium statuere merci,

to set, fix, Plaut. Mil. 3, 1, 133:

pretium certum constituere,

Cic. Att. 12, 33, 1:

enumerare,

id. Rosc. Am. 46, 133:

pacisci pro re aliquā,

to agree upon, settle, id. Off. 3, 29, 107:

exsolvere,

Plaut. Men. 5, 6, 26:

quibus hic pretiis porci veneunt?

at what prices are they sold here? id. ib. 2, 2, 15:

vendere aliquid pretio suo,

id. Pers. 4, 4, 30; id. Ps. 1, 2, 36:

parare sibi pretio aliquid,

id. Merc. 2, 3, 7:

multi extulerunt eorum pretia,

Varr. R. R. 3, 6, 6:

jacent pretia praediorum,

are low, down, fallen, Cic. Rosc. Com. 12, 33.—

Esp.

In phrases: magni, parvi pretii esse, to be high or low in price, of much or little worth, of great or of small value:

nullus est tam parvi pretii, quin,

Plaut. Aul. 4, 10, 60:

ne tu habes servum graphicum, et quantivis pretii!

id. Ep. 3, 3, 29:

agrum majoris pretii nemo habet,

Ter. Heaut. 1, 1, 12:

noli spectare, quanti homo sit: parvi enim pretii est, qui jam nihil est,

Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

de illis potissimum jactura fit, quia pretii minimi sunt,

Sall. Or. ad Caes. 2, 9: pretium habere, to have a value, to be worth something:

vendat oleum, si pretium habeat,

Cato, R. R. 2, 7:

annona porro pretium nisi in calamitate fructuum non habet,

Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227; but also: pretium habere, to have a price, be for sale:

quis ignorat quin id longe sit liberalibus disciplinis dignissimum, non vendere operam: cum pleraque hoc ipso possint videri vilia, quod pretium habent,

Quint. 12, 7, 8; hence: pretium non habere, to have no price, be above price (late Lat.):

nihil esse pretiosius, immo eum pretium non habere testatur,

Aug. Serm. 36, 8: in pretio esse, to be of worth, value, or estimation, to be in repute:

tum coquus in pretio esse (coeptus),

Liv. 39, 6, 9:

nec in pretio fertilis hortus erat,

Ov. F. 5, 316; Plin. 33, 1, 6, § 22: in pretio habere, to regard as of value:

in magno pretio habere,

Sen. Ep. 75, 11:

aurum et argentum in pretio habent,

Tac. G. 5;

for which cf.: pudebat libertatis majus esse apud feminas quam apud viros pretium,

Curt. 8, 2, 28: pretium facere, to fix or set a price or value; of a seller: indica, fac pretium. Do. Tua merx est;

tua indicatio est,

Plaut. Pers. 4, 4, 37;

of a purchaser: quis faceret pretium, nisi qui sua perdere vellet Omnia?

Mart. 1, 86, 7; Dig. 10, 3, 19.—

Wages, reward (mostly poet.):

pro pretio facio ut opera appareat,

Plaut. Ps. 3, 2, 59:

operam Epidici nunc me emere pretio pretioso velim,

id. Ep. 1, 2, 17:

reddere alicui pro benefactis,

id. Capt. 5, 1, 20:

palmae pretium victoribus,

Verg. A. 5, 111.—

Trop., worth, value:

quales ex hac die experiundo cognovit, perinde operae eorum pretium faceret,

would estimate their services, Liv. 27, 17:

sive aliquod morum Est pretium,

Ov. Tr. 1, 9, 43: corticis etiam ad medicamenta pretium est, Plin, 12, 25, 54, § 118; 12, 19, 43, § 95.—

Transf., pay, hire, wages, reward, price (cf.: stipendium, merces).

In a good sense: majores seorsum atque diversum pretium paravere bonis atque strenuis, decurionatus... aliosque honores, Cato ap. Fest. s. v. optionatus, p. 201 Müll.; so,

= praemium (opp. poena), ita et pretium recte facti triumphum haberet L. Paulus pro egregie bello gesto,

Liv. 45, 37, 5:

ut pretium honoremque debito beneficio addat,

id. 45, 14, 1:

cum pro cujusque merito consul pretia poenasque exsolvisset,

id. 26, 40, 15 Weissenb. ad loc.:

satis ampla pretia,

prizes, id. 21, 43, 6:

virtutum pretium,

Sen. Clem. 1, 1, 1.— Plur.: tam longā valetudine conflictabatur, ut haec tanta pretia vivendi mortis rationibus vincerentur, rewards of living, i. e. motives for living, Plin. Ep. 1, 12, 4.—Esp. in phrase pretium curae, and more freq. pretium operae, a reward for trouble:

mihi visum est pretium curae, ipsum, senatus consultum quaerere,

seemed to me worth the trouble, worth while, Plin. Ep. 8, 6, 2:

est pretium curae cognoscere, etc.,

Juv. 6, 474: facturusne operae pretium sim, etc.,... nec satis scio, what will pay for the trouble, Liv. praef.:

operae pretium habent libertatem, civitatemque,

id. 25, 6; 21, 43: audire est operae pretium, etc., Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.); so Liv. 3, 26, 7: reddere opis pretium pro factis, Enn. ap. Sen. Ep. 108 (Epigr. v. 6 Vahl.):

quo in genere est operae pretium diligentiam majorum recordari,

it is worth while, Cic. Agr. 2, 27, 73:

captā urbe, operae pretium fore,

Sall. J. 81, 2;

so without operae (post-Aug.): Germanico pretium fuit convertere agmen,

thought it of importance, Tac. A. 1, 57:

ni pretium foret Pisonis sententias noscere,

were it not worth while, were it not of importance, id. ib. 2, 35:

posse eum, si operae pretium faciat, principem popularium esse,

if he does any thing worth while, any thing of importance, Liv. 25, 30: duos servos ad hostes transfugisse et operae pretium fecisse, have done valuable service, Quadrig. ap. Sen. Ben. 3, 23:

scriptor minime utilis, cujus libro adtingere nullum pretium operae sit,

Gell. 12, 2, 1; so,

operis pretium est,

Sil. 16, 45.—

In a bad sense (i. q. poena), reward, punishment, like the Gr. timê, misthos ( poet.): si malos imitabor, tum pretium pro noxā dabis, Liv. And. ap. Non. 365, 27:

verbera, compedes, molae... haec pretia sunt ignaviae,

Plaut. Men. 5, 6, 10:

ego pretium ob stultitiam fero,

Ter. And. 3, 5, 4:

et peccare nefas, aut pretium est mori,

Hor. C. 3, 24, 24:

ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

Juv. 13, 105.—Of bribery:

adduci pretio ad hominem condemnandum,

Cic. Caecil. 10, 29:

pretio judicem corrumpere,

id. ib. 25, 72:

nec prece, nec pretio a rectā viā deduci,

Auct. Her. 3, 3, 4.

propter, adv. and prep. [contr. for propiter, from prope; cf.: inter, subter].

Adv., near, hard by, at hand (syn.: prope, juxta;

rare but class.). serito in loco, ubi aqua propter siet,

Cato, R. R. 151, 2:

ibi angiportum propter est,

Ter. Ad. 4, 2, 37:

propter dormire,

id. Eun. 2, 3, 77:

araque Panchaeos exhalat propter odores,

Lucr. 2, 417:

propter est spelunca,

Cic. Verr. 2, 4, 48, § 107 (al. prope):

vident unum virum esse... et eum propter esse,

id. Imp. Pomp. 5, 13:

cum duo reges propter assint,

id. ib. 6, 16:

(caules) si propter sati sunt,

id. N. D. 2, 47, 120:

duo filii propter cubantes,

id. Rosc. Am. 23, 64; id. Inv. 2, 4, 14:

adulescentia voluptates propter intuens,

id. Sen. 14, 48; id. ap. Non. 367, 25:

cornix propter volans,

Phaedr. 2, 6, 7: praeter propter, v praeter. —

Prep. with acc., near, hard by, close to (syn.: prope, juxta, ad).

Lit., of place (rare but class.);

stat propter virum fortem,

Plaut. Mil. 1, 1, 9; id. Curc. 4, 1, 14; id. Rud. prol. 33: partem cohortium propter mare collocat, Sisenn ap. Non. 367, 32:

hic propter hunc assiste,

Ter. Ad. 2, 1, 15: propter eam porticum situm erat dolium, Varr ap. Non. 367, 31:

propter Platonis statuam consedimus,

Cic. Brut. 6, 25:

propter aliquem assidere,

id. Rep. 1, 11, 17 (cited ap. Non. 367, 28):

insulae propter Siciliam,

id. N. D. 3, 22, 55:

propter aquae rivum,

Lucr. 2, 30; Verg. E. 8, 87.—Following its case:

viam propter,

Tac. A. 15, 47:

hostem propter,

id. ib. 4, 48.—

Trop., in stating a cause.

On account of, by reason of, from, for, because of (syn. ob;

the predom. signif. of the word): parere legibus propter metum,

Cic. Par. 5, 1, 34; cf.:

propter metum poenae,

id. Sest. 46, 99:

propter eam ipsam causam,

id. de Or. 1, 16, 72:

propter frigora frumenta in agris matura non erant,

Caes. B. G. 1, 16:

propter humanitatem,

Cic. Att. 7, 5, 2:

is propter morbum exire non potuit,

Auct. Her. 1, 11, 19:

excusato languore faucium propter quem non adesset,

Suet. Ner. 41; id. Aug. 8; Sall. J. 23, 1: bidentes propter viam facere, to sacrifice on account of a journey, Laber, ap. Non. 53, 26; cf.:

propter viam fit sacrificium quod est proficiscendi gratiā, Herculi aut Sanco,

Fest. p. 229 Müll.; Plaut. Rud. 1, 2, 62:

propter injuriam,

to avoid injury, Pall. 12, 13:

propter hoc, propter quod,

on that account, for which reason, Varr. R. R. 3, 16, 14; Col. 1, 6, 18: propter me, te, etc., on my, thy account, etc., as far as I ( you, etc.) are concerned, = mea causā, or per me:

egon propter me illam decipi miseram sinam?

Ter. And. 1, 5, 36; id. Eun. 4, 6, 6:

non est aequom me propter vos decipi,

id. Phorm. 5, 7, 34:

di numquam propter me de caelo descendent,

Liv. 6, 18, 9.—

Through, by means of (rare).

Referring to persons in whom lies the cause of a thing:

te propter tuam Matrem non posse habere hanc uxorem domi,

Ter. Hec. 4, 4, 55:

propter quos vivit,

through whom he lives, to whom he owes life, Cic. Mil. 22, 58:

lugere eum, propter quem ceteri laetarentur,

id. ib. 30, 81; 34, 93.—

To things by means of which any thing takes place:

quid enim refert, utrum propter oves, an propter aves fructus capias?

Varr. R. R. 3, 2, 11.—

Placed after its case: quod propter studi, um cum rem neglegere familiarem videretur,

Cic. Sen. 7, 22; id. Pis. 7, 15; id. Att. 10, 4, 1 al.:

suctum propter lactis,

Plin. 10, 40, 56, § 115:

quam propter tantos potui perferre labores,

Verg. A. 12, 177.

rătĭo, onis (abl. rationi, Lucr. 6, 66), f. [reor, ratus], a reckoning, account, calculation, computation.

Lit.

Sing.: Les. Nequaquam argenti ratio conparet tamen. Sta. Ratio quidem hercle adparet: argentum oichetai, Plaut. Trin. 2, 4, 15 sq.:

rationem putare... bene ratio accepti atque expensi inter nos convenit,

id. Most. 1, 3, 141; 146; cf.: ad calculos vocare amicitiam, ut par sit ratio acceptorum et datorum, Cic. Lael. 16, 58:

itur, putatur ratio cum argentario... Ubi disputata est ratio cum argentario,

Plaut. Aul. 3, 5, 53 sq.:

dextera digitis rationem computat,

id. Mil. 2, 2, 49:

magna ratio C. Verruci,

Cic. Verr. 2, 2, 77, § 188:

direptio ejus pecuniae, cujus ratio in aede Opis confecta est,

id. Phil. 5, 6, 16; cf.:

quibus in tabulis nominatim, ratio confecta erat, qui numerus domo exisset, etc.,... Quarum omnium rerum summa erat, etc.,

Caes. B. G. 1, 29: auri ratio constat: aurum in aerario est, the account agrees, i. e. is correct, Cic. Fl. 28, 69 (v. consto):

decumo post mense, ut rationem te dictare intellego,

to make the reckoning, Plaut. Am. 2, 2, 38 (al. ductare):

rationem ducere,

to make a computation, to compute, calculate, reckon, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 129; so, rationem habere, to take an account, make a computation:

omnium proeliorum,

Caes. B. C. 3, 53; cf.:

hujus omnis pecuniae conjunctim ratio habetur,

id. B. G. 6, 19; and:

piratarum,

Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:

rationem inire,

to cast up, reckon, calculate, Caes. B. G. 7, 71, 4:

quattuor minae periere, ut ratio redditur,

Plaut. Men. 1, 3, 23; cf.:

tibi ego rationem reddam?

id. Aul. 1, 1, 6; id. Trin. 2, 4, 114:

rationem referre,

Cic. Verr. 2, 1, 39, § 98:

rationem repetere de pecuniis repetundis,

id. Clu. 37, 104: Py. Quanta istaec hominum summa est? Ar. Septem millia. Py. Tantum esse oportet:

recte rationem tenes,

Plaut. Mil. 1, 1, 47 et saep.:

drachumae, quas de ratione debuisti,

according to the account, id. Trin. 2, 4, 24:

grandem (pecuniam) quemadmodum in rationem inducerent, non videbant,

how they should bring it into their accounts, Cic. Verr. 2, 1, 41, § 106.—

Plur.: rationes putare argentariam, frumentariam, pabuli causa quae parata sunt;

rationem vinariam, oleariam, quid venierit, etc.,

Cato, R. R. 2, 5:

rationes ad aerarium continuo detuli... quas rationes si cognoris, intelleges, etc.,

Cic. Pis. 25, 61:

ut rationes cum publicanis putarent,

id. Att. 4, 11, 1:

rationes a colono accepit,

id. Caecin. 32, 94:

quid opus est? inquam. Rationes conferatis. Assidunt, subducunt, ad nummum convenit,

id. Att. 5, 21, 12:

rationes referre... rationes deferre,

id. Fam. 5, 20, 2:

Romani pueri longis rationibus assem Discunt in partes centum diducere,

Hor. A. P. 325 et saep.:

A RATIONIBVS,

an accountant, Inscr. Orell. 1494; 2973; 2986; 4173 et saep. (cf. ab).—

Transf.

A list, roll, register (rare):

cedo rationem carceris, quae diligentissime conficitur, quo quisque die datus in custodiam, quo mortuus, quo necatus sit,

Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147:

rationes imperii, ab Augusto proponi solitas, sed a Tiberio intermissas, publicavit (sc. Caligula),

Suet. Calig. 16 ( = breviarium) totius imperii, id. Aug. 101 fin.:

rationarium imperii,

id. ib. 28.—

A sum, number (rare), Plaut. Trin. 2, 4, 11:

nunc lenonum et scortorum plus est fere Quam olim muscarum est. Ea nimia est ratio,

id. Truc. 1, 1, 49:

pro ratione pecuniae liberalius est Brutus tractatus quam Pompeius,

Cic. Att. 6, 3, 5; cf. II. B. 1. c. infra.—

A business matter, transaction, business; also, a matter, affair, in gen. (a favorite word of Cicero):

res rationesque eri Ballionis curo,

Plaut. Ps. 2, 2, 31:

res rationesque vestrorum omnium,

id. Am. prol. 4:

re ac ratione cum aliquo conjunctus,

Cic. Verr. 2, 2, 70, § 172:

de tota illa ratione atque re Gallicana inter se multa communicare,

id. Quint. 4, 15:

cum (Druides) in reliquis fere rebus, publicis privatisque rationibus, Graecis utantur litteris,

Caes. B. G. 6, 14 (metaphrast. pragmasi):

ratio nummaria,

Cic. Att. 10, 11, 2:

aeraria ratio,

id. Quint. 4, 15:

ratio domestica... bellica,

id. Off. 1, 22, 76:

quod ad popularem rationem attinet,

id. Fam. 1, 2, 4:

rationes familiares componere,

Tac. A. 6, 16 fin.:

fori judiciique rationem Messala suscepit,

Cic. Rosc. Am. 51, 149; cf.:

in explicandis rationibus rerum civilium,

id. Rep. 1, 8, 13:

rationes civitatis,

id. ib. 1, 6, 11:

quantos aestus habet ratio comitiorum... nihil fallacius ratione tota comitiorum,

id. Mur. 17, 35:

propter rationem Gallici belli,

id. Prov. Cons. 8, 19; so id. ib. 8, 14, 35:

ad omnem rationem humanitatis,

id. Mur. 31, 66: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu facillime perspicies, id. Fam. 1, 7, 6 fin.:

ad eam rationem existimabam satis aptam naturam meam,

id. Att. 9, 11, A, 1.—

Pregn.: meae (tuae, etc.) rationes, my ( thy, etc.) interest, my ( thy, etc.) advantage (cf. in Engl. to find one's account in any thing):

me ad ejus rationes adjungo, quem tu in meis rationibus tibi esse adjungendum putasti,

Cic. Fam. 1, 8, 2; cf.:

exemplum meis alienissimum rationibus,

id. Corn. Fragm. 1, 7 B. and K.:

consideres, quid tuae rationes postulent,

Sall. C. 44, 5: servitia repudiabat... alienum suis rationibus existimans videri causam civium cum servis fugitivis communicasse, inconsistent with his policy or interests, id. ib. 56, 5:

si meas rationes unquam vestrae saluti anteposuissem,

Cic. Red. ad Quir. 1, 1.

Trop., a reckoning, account, computation:

postquam hanc rationem cordi ventrique edidi,

presented this reckoning, Plaut. Aul. 2, 7, 12:

itidem hic ut Acheronti ratio accepti scribitur,

i.e. things are taken only, nothing is given back, id. Truc. 4, 2, 36:

nomen (comoediae) jam habetis, nunc rationes ceteras Accipite,

an account of the rest, id. Poen. prol. 55; cf.:

census quom sum, juratori recte rationem dedi,

id. Trin. 4, 2, 30; so,

rationem dare, for the more usual rationem reddere,

Varr. L. L. 6, § 86 Mull.; Cic. Verr. 2, 1, 36, § 92 Zumpt:

(argentarii) ratione utuntur,

make a reckoning, settle up, Plaut. Cas. prol. 27:

cum eam mecum rationem puto,

go into that calculation, think over the matter, id. ib. 3, 2, 25; cf.:

frustra egomet mecum has rationes puto,

Ter. Ad. 2, 1, 54:

(Medea et Atreus) inita subductaque ratione nefaria scelera meditantes,

Cic. N. D. 3, 29, 71:

quod posteaquam iste cognovit hanc rationem habere coepit,

to make the following calculation, reflection, id. Verr. 2, 5, 39, § 101; cf.: totius rei consilium his rationibus explicavit, ut si, etc.,... si, etc.,... sin, etc., drew the plan of the whole undertaking according to the following calculation, that if, etc., Caes. B. C. 3, 78;

and herewith cf.: rationem consilii mei accipite,

id. ib. 3, 86:

ut habere rationem possis, quo loco me convenias, etc.,

that you may calculate, Cic. Fam. 3, 6, 6:

semper ita vivamus, ut rationem reddendam nobis arbitremur,

id. Verr. 2, 2, 11, § 28; cf.:

nihil est, quod minus ferendum sit, quam rationem ab altero vitae reposcere eum, qui non possit suae reddere,

id. Div. in Caecil. 9, 28;

and with this cf.: si gravius quid acciderit, abs te rationem reposcent,

will call you to account, Caes. B. G. 5, 30: clarorum virorum atque magnorum non minus otii, quam negotii rationem exstare oportere, an account must be capable of being given, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66:

tam otii quam negotii rationem reddere majores censuisse,

Col. 11 fin.: eam condicionem esse imperandi, ut non aliter ratio constet, quam si uni reddatur, that the account is not correct unless, etc., Tac. A. 1, 6 fin.:

mirum est quam singulis diebus in urbe ratio aut constet aut constare videatur,

Plin. Ep. 1, 9, 1; 1, 5, 16 et saep.; cf. Just. praef. 5.—

Transf.

Relation, reference, respect to a thing:

(agricolae) habent rationem cum terra, quae nunquam recusat imperium,

have an account, have to do, have dealings with the earth, Cic. Sen. 15, 51; cf.:

ubi ratio cum Orco habetur,

Varr. R. R. 1, 4, 3;

for which: ubi sit cum Orco ratio ponenda,

Col. 1, 3, 2:

cum omnibus Musis rationem habere cogito,

Cic. Att. 2, 5, 2:

cum hac (muliere) aliquid adulescentem hominem habuisse rationis,

id. Cael. 20, 50; cf. id. Verr. 2, 2, 77, § 190. omnes, quibuscum ratio huic aut est aut fuit, assunt, defendunt, id. Quint. 23, 75; cf.

. quae ratio tibi cum eo intercesserat?

id. Rosc. Com. 14, 41:

pacis vero quae potest esse cum eo ratio, in quo est incredibilis crudelitas, fides nulla?

id. Phil. 4, 6, 14:

quod si habenda cum M. Antonii latrocinio pacis ratio fuit, etc.,

id. ib. 12, 7, 17:

fontes ad nostrorum annalium rationem veteres, ad ipsorum sane recentes,

in respect to our annals, id. Brut. 13, 49.—

Pregn., a respect, regard, concern, consideration, care for a thing (usu. in the connection habere and ducere alicujus rei rationem): ad hanc rationem quoniam maximam vim natura habet, fortuna proximam: utriusque omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae, Cic. Off. 1, 33, 120:

quorum (civium Romanorum) nobis pro vestra sapientia, Quirites, habenda est ratio diligenter,

id. Imp. Pomp. 7, 17:

(deos) piorum et impiorum habere rationem,

id. Leg. 2, 7, 15:

cujus absentis rationem haberi proximis comitiis populus jussisset,

Caes. B. C. 1, 9; so,

absentis,

id. ib. 1, 32; 3, 82 fin.:

sauciorum et aegrorum habita ratione,

id. ib. 3, 75:

moneret, frumenti rationem esse habendam,

Hirt. B. G. 8, 34;

so (al. frumentandi), rationem habere,

Caes. B. G. 7, 75 Oud.; cf. id. ib. 7, 71:

alicujus vel dignitatis vel commodi rationem non habere,

Cic. de Or. 2, 4, 17: ut summae rei publicae rationem habeamus, Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, c, 3:

alicujus salutis rationem habere,

i. e. to regard, care for, be concerned about, Caes. B. G. 7, 71; so id. B. C. 1, 20:

turpissimae fugae rationem habere,

id. ib. 2, 31:

ut in ceteris habenda ratio non sui solum sed etiam aliorum, sic, etc.,

Cic. Off. 1, 39, 139:

proinde habeat rationem posteritatis et periculi sui,

Caes. B. C. 1, 13:

habere nunc se rationem officii pro beneficiis Caesaris,

id. B. G. 5, 27:

non ullius rationem sui commodi ducit,

Cic. Rosc. Am. 44, 128:

cum hujusce periculi tum ceterorum quoque officiorum et amicitiarum ratio,

id. Clu. 42, 117:

omnis hac in re habenda ratio et diligentia est, ut, etc.,

id. Lael. 24, 89; cf.:

didici ex tuis litteris, te omnibus in rebus habuisse rationem, ut mihi consuleres,

id. Fam. 3, 5, 1:

habeo rationem, quid a populo Romano acceperim,

bring into consideration, consider, id. Verr. 2, 5, 14, § 36:

ut habere rationem possis, quo loco me salva lege Cornelia convenias, ego veni, etc.,

id. Fam. 3, 6, 6:

neque illud rationis habuisti, eam provinciam ad summam stultitiam nequitiamque venisse,

id. Verr. 2, 5, 15, § 38; cf.:

hoc rationis habebant, facere eos nullo modo posse, ut, etc.,

id. ib. 2, 2, 29, e70.—

Relation to a thing, i. e.

Subject., course, conduct, procedure, mode, manner, method, fashion, plan, etc. (cf. consilium):

nunc sic rationem incipissam, hanc instituam astutiam, ut, etc.,

Plaut. Mil. 2, 2, 82; cf. id. ib. 3, 1, 175 sqq.:

ubi cenas hodic, si hanc rationem instituis?

Plaut. Stich. 3, 1, 26; id. Truc. 1, 1, 3:

tua ratio est, ut secundum binos ludos mihi respondere incipias: mea, ut ante primos ludos comperendinem. Ita fiet, ut tua ista ratio existimetur astuta, meum hoc consilium necessarium,

Cic. Verr. 1, 11, 34; cf.:

ratio viaque defensionis,

id. Verr. 2, 5, 1, § 4:

itaque in praesentia Pompeii insequendi rationem omittit,

Caes. B. C. 1, 30:

mea autem ratio in dicendo haec esse solet, ut, etc.,

Cic. de Or. 2, 72, 292:

haec in philosophia ratio contra omnia disserendi,

id. N. D. 1, 5, 11:

dicendi,

id. Or. 32, 114; id. de Or. 3, 15, 56; cf.:

aliquot ante annis inita ratio est, ut, etc.,

id. Rep. 2, 36, 61:

ut, quo primum occurreretur, vix ratio iniri possit,

Caes. B. G. 7, 24:

quia reponendarum (tegularum) nemo artifex inire rationem potuerit,

Liv. 42, 3 fin. —In plur.:

hoc aditu laudis non mea me voluntas sed meae vitae rationes ab ineunte aetate susceptae prohibuerunt,

plan of life, Cic. Imp. Pomp. 1, 1:

de rationibus rerum publicarum aut constituendarum aut tuendarum,

id. Rep. 1, 6, 11.—

Object., relation, condition, nature, kind, sort, fashion, way, etc. (cf. modus):

sed ratio ordoque agminis aliter se habebat ac Belgae ad Nervios detulerant,

Caes. B. G. 2, 19; cf.:

ut rei militaris ratio atque ordo postulabat,

id. ib. 2, 22; so,

rei militaris,

id. ib. 4, 23:

ratio atque usus belli,

the art and practice of war, id. ib. 4, 1; id. B. C. 1, 76 fin.; 2, 18; 3, 17 et saep. al.; cf.:

novae rationes bellandi,

id. ib. 3, 50:

ratio equestris proelii,

id. B. G. 5, 16:

quorum operum haec erat ratio, etc.,

id. B. C. 1, 25; cf.: rationem pontis hanc instituit;

tigna bina, etc.,

id. B. G. 4, 17:

serpit per omnium vitas amicitia, nec ullam aetatis degendae rationem patitur esse expertem sui,

Cic. Lael. 23, 87; cf.:

ita ratio comparata est vitae naturaeque nostrae, ut, etc.,

id. ib. 27, 101; id. Ac. 2, 43, 132:

civitas (Platonis) non quae possit esse, sed in qua ratio rerum civilium perspici posset,

id. Rep. 2, 30, 52 init.; cf.:

reliqui disseruerunt de generibus et de rationibus civitatum,

id. ib. 2, 11, 22;

1, 8, 13: quam creberrimis litteris faciam ut tibi nota sit omnis ratio dierum atque itinerum meorum,

id. Fam. 3, 5, 4: quoniam eadem est ratio juris in utroque, id. Rep. 3, 12, 21; cf.:

haec eadem ratio est in summa totius Galliae,

Caes. B. G. 6, 11 fin.:

ab nostris eadem ratione, qua pridie, resistitur,

id. ib. 5, 40; id. B. C. 3, 100; cf. id. ib. 3, 101:

docet, longe alia ratione esse bellum gerendum atque antea sit gestum,

id. B. G. 7, 14:

hoc si Romae fieri posset, certe aliqua ratione expugnasset iste,

Cic. Verr. 2, 2, 52, ee130:

quid refert, qua me ratione cogatis?

id. Lael. 8, 26:

quod fuit illis conandum atque omni ratione efficiendum,

Caes. B. C. 1, 65 fin.; 1, 67 fin.:

simili ratione Pompeius in suis castris consedit,

id. ib. 3, 76:

auxilium ferri nulla ratione poterat,

id. ib. 1, 70:

nec quibus rationibus superare possent, sed quem ad modum uti victoria deberent, cogitabant,

id. ib. 3, 83 fin.; 3, 58; 3, 18 fin. et saep.—

With gen. of a subst. in circumlocution for the subst. itself (v. Zumpt, Gram. §

678): vereor ne oratio mea aliena ab judiciorum ratione esse videatur,

Cic. Verr. 2, 4, 49, ee109:

multa autem propter rationem brevitatis praetermittenda,

id. ib. 2, 1, 40, ee

103: quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum?

id. Mur. 17, 35:

nihil fallacius ratione tota comitiorum,

id. ib. 17, 36:

praedicere tempestatum rationem et praedonum,

id. ib. 2, 4:

tota ratio talium largitionum genere vitiosa est,

id. Off. 2, 17, 60.—

Pregn., that faculty of the mind which forms the basis of computation and calculation, and hence of mental action in general, i. e. judgment, understanding, reason: duplex est vis animorum atque natura: una pars in appetitu posita est, quae est hormê Graece, quae hominem huc et illuc rapit;

altera in ratione, quae docet et explanat, quid faciendum, quid fugiendum sit. Ita fit, ut ratio praesit, appetitus obtemperet,

Cic. Off. 1, 28, 101:

homo, quod rationis est particeps, per quam consequentia cernit, causas rerum videt earumque progressus et quasi antecessiones non ignorat, similitudines comparat rebusque praesentibus adjungit atque annectit futuras, facile totius vitae cursum videt ad eamque degendam praeparat res necessarias. Eademque natura vi rationis hominem concilia homini et ad orationis et ad vitae societatem, etc.,

id. ib. 1, 4, 11 sq.:

haud scio, an melius fuerit, humano generi motum istum celerem cogitationis, acumen, sollertiam, quam rationem vocamus, non dari omnino quam tam munifice et tam large dari, etc.,

id. N. D. 2, 27, 69:

lex est ratio summa, insita in natura, quae jubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraria. Eadem ratio, cum est in hominis mente confirmata et confecta, lex est,

id. Leg. 1, 6, 18:

ut, quos ratio non posset, eos ad officium religio duceret,

id. N. D. 1, 42, 118:

mens et ratio et consilium in senibus est,

id. Sen. 19, 67; cf. Liv. 28, 28:

si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit, si ratio, consilium, prudentia, Pompeius antistat,

Cic. Rep. 3, 18, 28; cf. id. Quint. 16, 53; and:

si ratio et prudentia curas aufert,

Hor. Ep. 1, 11, 25:

quibus in rebus temeritas et casus, non ratio nec consilium valet,

Cic. Div. 2, 41, 85; cf.:

illa de urbis situ revoces ad rationem quae a Romulo casu aut necessitate facta sunt,

id. Rep. 2, 11, 22; and:

moneo ut agentem te ratio ducat, non fortuna,

Liv. 22, 39 fin.: mulier abundat audacia;

consilio et ratione deficitur,

Cic. Clu. 65, 184:

Ariovistum magis ratione et consilio quam virtute vicisse. Cui rationi contra homines barbaros locus fuisset, etc.,

Caes. B. G. 1, 40: arma amens capio;

nec sat rationis in armis,

Verg. A. 2, 314:

rationis egens,

id. ib. 8, 299 et saep.:

iracundia dissidens a ratione,

Cic. Rep. 1, 38, 60:

majora quam hominum ratio consequi possit,

id. ib. 1, 10, 15:

quantum ratione provideri poterat,

Caes. B. G. 7, 16 fin.:

quantumque in ratione esset, exploratum habuit,

Hirt. B. G. 8, 6 init.:

nec majore ratione bellum administrari posse,

Caes. B. C. 7, 21:

minari divisoribus ratio non erat,

it was not reasonable, was contrary to reason, Cic. Verr. 1, 9, 24; so, nulla ratio est, with an objectclause, id. Caecin. 5, 15; so,

too, minime rationis est,

Col. 3, 5, 3; cf. with dat.:

Vitellianus exercitus, cui acquiescere Cremonae ratio fuit,

which, as reason dictated, ought to have rested at Cremona, Tac. H. 3, 22:

quod domi te inclusisti, ratione fecisti,

reasonably, sensibly, judiciously, Cic. Att. 12, [p. 1527] 14, 3.—

The reasonable cause of a thing, a ground, motive, reason:

ratio est causa, quae demonstrat, verum esse id, quod intendimus, brevi subjectione. Rationis confirmatio est ea, quae pluribus argumentis corroborat breviter expositam rationem,

Auct. Her. 2, 18, 28:

quid tandem habuit argumenti aut rationis res, quamobrem, etc.,

Cic. Verr. 2, 2, 47, § 115; cf.:

nostra confirmare argumentis ac rationibus: deinde contraria refutare,

id. de Or. 2, 19, 80:

noverit orator argumentorum et rationum locos,

id. Or. 14, 44 (v. also argumentum):

si mei consilii causam rationemque cognoverit,

id. Div. in Caecil. 1, 1; cf.:

ad eam sententiam cum reliquis causis haec quoque ratio eos deduxit, quod, etc.,

Caes. B. G. 2, 10 fin.:

quam habet rationem, non quaero aequitatis, sed ipsius improbitatis atque impudentiae?... facti, si non bonam, at aliquam rationem afferre,

Cic. Verr. 2, 3, 85, e196; cf.:

deinde nihil rationis affert, quamobrem, etc.,

id. Caecin. 33, 96:

non deest hoc loco copia rationum, quibus docere velitis, humanas esse formas deorum: primum quod, etc.... deinde quod, etc.... tertiam rationem affertis, quod, etc.,

id. N. D. 1, 27, 76:

et quidem, cur sic opinetur, rationem subicit,

id. Div. 2, 50, 104:

idcirco minus existimo te nihil nisi summa ratione fecisse,

id. Att. 8, 11, D, §

5: nunc non modo agendi rationem nullam habeo, sed ne cogitandi quidem,

id. Fam. 4, 13, 3:

rationes in ea disputatione a te collectae vetabant me rei publicae penitus diffidere,

id. Fam. 5, 13, 3; cf. id. Ac. 2, 36, 116:

rationibus conquisitis de voluptate et dolore disputandum putant,

id. Fin. 1, 9, 31; cf.:

quod cum disputando rationibusque docuisset,

id. Rep. 1, 16, 25:

his rationibus tam certis tamque illustribus opponuntur ab his, qui contra disputant primum labores, etc.,

id. ib. 1, 3, 4 et saep.:

num parva causa aut prava ratio est?

reason, excuse, Ter. Eun. 3, 5, 27.—

In rhet., a showing cause, argument, reasoning in support of a proposition:

ratio est, quae continet causam, quae si sublata sit, nihil in causa controversiae relinquatur, hoc modo: Orestes si accusetur matricidii, nisi hoc dicat, Jure feci, illa enim patrem meum occiderat, non habet defensionem,

Cic. Inv. 1, 13, 18:

ad propositum subjecta ratio, et item in distributis supposita ratio,

id. de Or. 3, 54, 207; cf. Quint. 3, 11, 4; 5, 14, 1; 16; 7, 8, 3.—

Reasonableness, reason, propriety, law, rule, order, conformity, etc.:

in omnibus, quae ratione docentur et via, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,

in a reasonable, regular manner, Cic. Or. 33, 116; cf.:

ut ratione et via procedat oratio,

id. Fin. 1, 9, 29:

modo et ratione aliquid facere (along with recte atque ordine facere),

id. Quint. 7, 28; cf.:

quae res Nec modum habet neque consilium, ratione modoque Tractari non vult,

Hor. S. 2, 3, 266:

nihil est, quod ratione et numero moveri possit sine consilio,

Cic. N. D. 2, 16, 43:

intervallis imparibus, sed tamen pro rata parte ratione distinctis,

divided proportionally by rule, id. Rep. 6, 18, 18; cf.:

ex summis et infimis et mediis interjectis ordinibus ut sonis moderata ratione civitas concinit,

in symmetrical proportion, id. ib. 2, 42, 69:

in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem,

order, system, id. ib. 2, 33, 57;

5, 5, 7: declinatio si cum ratione fiet,

reasonably, id. Tusc. 4, 6, 13:

ratio et distributio,

a reasonable division, Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1.—

A theory, doctrine, or system based upon reason; science, and (less freq.), subject., knowledge:

erat enim tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

Cic. Rep. 1, 16, 25; cf.:

nova et a nobis inventa ratio,

id. ib. 1, 8, 13;

2, 39, 66: si animum contulisti in istam rationem et quasi artem,

id. ib. 1, 23, 37; cf.:

omnes tacito quodam sensu sine ulla arte aut ratione, quae sint in artibus ac rationibus recta ac prava dijudicant,

id. de Or. 3, 50, 195; id. Brut. 74, 258:

continet enim totam hanc quaestionem ea ratio, quae est de natura deorum,

id. Div. 1, 51, 117:

Epicuri ratio, quae plerisque notissima est,

doctrine, system, philosophy, id. Fin. 1, 5, 13; cf.:

Stoicorum ratio disciplinaque,

id. Off. 3, 4, 20:

Cynicorum ratio,

id. ib. 1, 41, 148; so id. Fin. 3, 20, 68: ratio vivendi... ratio civilis et disciplina populorum, the art of living... statesmanship, id. Rep. 3, 3, 4; cf.:

etiamsi cui videbitur illa in optimis studiis et artibus quieta vitae ratio beatior, haec civilis laudabilior est certe et illustrior,

id. ib. 3, 3, 4:

improba navigii ratio tum caeca jacebat,

Lucr. 5, 1004: saltationis ac musicae rationis studiosi, Col. prooem. e3 al.—Subject., knowledge:

si qua (est in me) exercitatio dicendi aut si hujus rei ratio aliqua, ab optimarum artium studiis ac disciplina profecta,

Cic. Arch. 1, 1.—

A view or opinion resting upon reasonable grounds:

mea sic est ratio,

Ter. Ad. 1, 1, 43; cf.:

inventus est nemo, cujus non haec et sententia esset et oratio, non esse metuendum, etc.... Haec cum omnes sentirent et cum in eam rationem pro suo quisque sensu ac dolore loqueretur,

Cic. Verr. 2, 1, 27, § 68 sq.; and with this cf. id. Att. 1, 11, 1:

cujus ratio etsi non valuit,

Nep. Milt. 3, 6 (just before: hujus cum sententiam plurimi essent secuti).—

In philos. lang., a production of proof, argumentation, reasoning: (Epicurus) tollit definitiones; nihil de dividendo ac partiendo docet;

non, quo modo efficiatur concludaturque ratio, tradit,

Cic. Fin. 1, 7, 22; cf. id. Div. 2, 10, 25; id. de Or. 2, 38, 158:

ratio ipsa coget, et ex aeternitate quaedam esse vera et ea non esse nexa causis aeternis, etc.,

id. Fat. 16, 38; cf.:

ergo, ubi tyrannus est, ibi non vitiosam ut heri dicebam, sed, ut nunc ratio cogit, dicendum est, plane nullam esse rem publicam,

id. Rep. 3, 31, 43.

sĕcus, n. indecl., v. sexus.

sĕcus.

Adj. [root seq- or secof sequor, q. v.], only comp. sĕquĭor, us, ōris, inferior, lower, worse (only post-class.; cf. Weissenb. ad Liv. 2, 37, 3):

in sequiorem sexum,

App. M. 7, p. 192, 7:

sexus sequioris fetus,

id. ib. 10, p. 249, 33;

8, p. 206, 7: vitae sequioris,

Dig. 2, 15, 8, § 11:

fortuna sequior,

Amm. 18, 6, 6.—

Adv. (prop., following, later in rank or order, i. e. less than something mentioned before; hence, in gen.), otherwise, differently, not so; and esp. freq. with a negative (per litoten), not otherwise, i. e. even so, just so (opp. always to what is right, correct, or proper, not to what is wrong; cf. Krebs, Antibarb. p. 1056 sq.; for comp. forms, v. I. B. infra).

Posit. (freq. and class.;

syn. aliter): si illuc, quod volumus, eveniet, gaudebimus: Sin secus, patiemur animis aequis,

Plaut. Cas. 2, 6, 25:

si bonus est, obnoxius sum: sin secus est, faciam, uti jubes,

id. Trin. 4, 3, 57:

oratorum genera esse dicuntur tamquam poëtarum. Id secus est,

Cic. Opt. Gen. 1, 1; id. Rep. 1, 19, 32; cf. id. Att. 4, 17, 1:

(ille est) quem dudum dixi. Hoc si secus reperies, etc.,

Plaut. Capt. 3, 4, 92:

videsne, quod paulo ante secus tibi videbatur,

Cic. Rep. 1, 17, 26: magnum mehercule hominem, nemo dicet secus;

sed, etc.,

id. Brut. 85, 293:

quod si ita esset... ad amicitiam esset aptissimus: quod longe secus est,

id. Lael. 9, 29:

omnia longe secus,

id. Part. 5, 15:

videtote, quanto secus ego fecerim, Cato ap. Charis, p. 192 P.: nobis aliter videtur: recte secusne, postea,

whether rightly or not, right or wrong, Cic. Fin. 3, 13, 44:

recte an secus,

id. Pis. 28, 68; cf.:

honestis an secus amicis uteretur,

Tac. A. 13, 6 fin.:

pro bene aut secus consulto,

for good or ill, Liv. 7, 6; cf.:

prout bene ac (al. aut) secus cessit,

Plin. Pan. 44, 8:

prout opportune proprieque aut secus collocata sunt (verba),

Quint. 10, 2, 13:

(artes) utiles aut secus,

id. 2, 20, 1 et saep.—

With quam or atque: secus aetatem agerem, quam illi egissent, Cato ap. Charis, p. 195 P.; Ter. Phorm. 2, 3, 91:

ne quid fiat secus quam volumus quamque oportet,

Cic. Att. 6, 2, 2:

eadem sunt membra in utriusque disputatione, sed paulo secus a me atque ab illo partita,

id. de Or. 3, 30, 119.—

Non (nec) secus or haud secus (the latter not in Cic.), not otherwise, i. e. even so, just so:

educavit (eam) magna industria, Quasi si esset ex se nata, non multo secus,

Plaut. Cas. prol. 46; cf.:

fit obviam Clodio hora fere undecima aut non multo secus,

Cic. Mil. 10, 29:

quod non multo secus fieret,

id. Fam. 4, 9, 2:

bibitur, estur, quasi in popinā, haud secus,

Plaut. Poen. 4, 2, 13:

ita jam quasi canes, haud secus, circumstabant navem,

id. Trin. 4, 1, 16:

veluti qui anguem pressit, etc....Haud secus Androgeos visu tremefactus abibat,

Verg. A. 2, 382:

aequam memento rebus in arduis Servare mentem, non secus in bonis,

Hor. C. 2, 3, 2:

qualis in arvis movet arma leo,...Haud secus gliscit violentia Turno,

Verg. A. 12, 9:

nec secus apud principem ad mortem aguntur,

Tac. A. 6, 10 et saep.— With gen.:

alaeque et auxilia cohortium neque multo secus in iis virium,

Tac. A. 4, 5 fin. —In negative questions:

dedistine ei gladium, qui se occideret?...Quid secus est aut quid interest, dare te argentum, etc.,

Plaut. Trin. 1, 2, 93.—

With ac or quam (the latter not in Cic.: non secus ac = non aliter ac; but: non secus quam = non minus quam, Zumpt ad Cic. Mur. 4, 10; cf.

infra): numquam secus Habui illam, ac si ex me esset nata,

Ter. Hec. 2, 3, 5:

itaque illud quod dixi, non dixi secus ac sentiebam,

Cic. de Or. 2, 6, 24; so,

non secus ac,

id. Mur. 4, 10; id. Planc. 1, 3; id. Fam. 3, 5, 4; Hor. A. P. 149; Ov. M. 15, 180 al.:

haud secus ac,

Sall. J. 79, 6; Verg. A. 3, 236 al.:

accepit ad sese, haud secus quam si ex se simus natae,

Plaut. Rud. 2, 3, 79; so,

haud secus quam,

Liv. 5, 36; 5, 41; 8, 8; 8, 9 et saep.; Ov. M. 12, 102 al.; Curt. 3, 2, 1; 8, 1, 21; 8, 11, 17:

non secus quam,

Ov. M. 2, 727; 12, 480:

nec secus quam,

Plaut. Am. 5, 1, 26; id. Capt. 2, 2, 23; 2, 3, 68: ne [p. 1657] secus quam, Tac. A. 4, 8.—In the poets freq. non (haud) secus ac, for introducing a comparison:

non secus ac patriis acer Roma-nus in armis, etc.,

Verg. G. 3, 346:

non secus ac,

id. A. 8, 243; 10, 272; 12, 856; Ov. M. 8, 162:

non secus atque,

Verg. A. 8, 391:

haud secus atque,

id. ib. 11, 456; Ov. M. 9, 40; cf. also without ac:

non secus in jugis stupet Evias,

Hor. C. 3, 25, 8.—

Pregn., otherwise than as it should be, or, than is wished, i. e. not well, ill, badly (rare but class.):

magna consolatio est, cum recordare, etiam si secus acciderit, te, etc.,

Cic. Fam. 6, 21, 2:

ea ipsa...secus ab eo in me ipsum facta esse,

id. Att. 9, 9, 1:

cum in alterā re causa nihil esset quin secus judicaret ipse de se,

id. Quint. 9, 32:

cadere,

Tac. A. 2, 80; 6, 22: prius omnia pati decrevit;

quam bellum sumere, quia temptatum antea secus cesserat,

Sall. J. 20, 5:

quod ubi secus procedit,

id. ib. 25, 10:

Quintus frater purgat se multum per litteras et affirmat nihil a se cuiquam de te secus esse dictum,

Cic. Att. 1, 19, 11:

loqui de aliquo (just before, irreligiose),

Tac. A. 2, 50:

scribere de aliquo,

Liv. 8, 33, 15:

existimare de aliquo,

Cic. Clu. 44, 124; id. Fam. 3, 6, 6.—

Comp. in four forms, which are often confused in MSS. and edd.; sĕquĭus, but with negatives or quo, eo, nihilo, etc., usu. sētĭus, less correctly sē-cĭus; also (ante-class.) sectĭus, Plaut. ap. Gell. 18, 94; id. Trin. 1, 2, 93 Ritschl (v. on the authorities for these forms, Neue, Formenl. 2, 691 sq.): nisi inpediret ingeni inbecillitas Metusque me, quo setius me colligam, so that I cannot (syn.:

quo minus), Afran. ap. Charis, p. 195 (Com. Rel. v. 291 Rib.): impedimento est, quo setius lex feratur,

Auct. Her. 1, 12, 21:

quoniam in eo consistit, melius an sequius terrae mandaverit pater familias pecuniam,

Col. 3, 4, 3:

invitus, quod sequius sit, de meis civibus loquor,

Liv. 2, 37, 3.—

Non (haud) setius:

instat non setius ac rotat ensem,

none the less, just as much, Verg. A. 9, 441; so,

non setius,

id. G. 3, 367:

nec setius,

id. ib. 2, 277:

haud setius,

id. A. 7, 781:

si servus meus esses, nihilo setius Mihi obsequiosus semper fuisti,

no less, just as, Plaut. Capt. 2, 3, 57:

nihilo setius,

nevertheless, Ter. And. 3, 2, 27; cf. Caes. B. G. 1, 49; so,

nihilo setius,

id. ib. 4, 17; id. B. C. 3, 26; Suet. Vesp. 6; Nep. Con. 2, 4; cf.:

nihilo tamen setius,

Caes. B. G. 5, 4; 5, 7:

tamen nihilo setius,

Nep. Att. 22, 3:

nec hōc setius,

Lucr. 6, 315:

nec eo setius,

Suet. Caes. 8; id. Ner. 24; 42; id. Vit. 10; id. Dom. 12; id. Gram. 20; Nep. Milt. 2, 3:

nec tamen eo setius,

Suet. Dom. 2.—

With quam:

haec nihilo mihi esse videntur sectius quam somnia,

Plaut. Men. 5, 7, 57.—In negative questions:

quid fecimus? quid diximus tibi sequius quam velles?

Plaut. Aul. 3, 2, 22.—

Pregn. (v. supra, I. A. 2.), ill, badly:

sed memet moror, cum hoc ago setius,

Plaut. Cist. 4, 2, 24: sin, id quod non spero, ratio talis sequius ceciderit, Afran. ap. Charis. p. 195 P. (Com. Rel. p. 291 Rib.):

vereor ne homines de me sequius loquantur,

Sen. Ben. 6, 42, 2.—

Prep. with acc. (anteclass. and late Lat.), by, beside, along, on:

id quod vulgus usurpat Secus illum sedi, hoc est secundum illum, et novum et sordidum est,

Charis. p. 61 P.:

dextra sinistra foramina utrimque secus laminas,

Cato, R. R. 21, 2: ut quae secus mare essent locis regnaret, Enn. ap. Lact. 1, 11, 34:

SECVS VIAM,

Inscr. Orell. 3688 (but in Quint. 8, 2, 20; Plin. 24, 15, 85, § 135, the best MSS. have secundum):

SECVS CONIVGEM,

Inscr. Grut. 806, 5:

secus viam,

Vulg. Tob. 11, 5:

secus mare,

id. Matt. 13, 1 et saep.—

Transf., according to, in proportion to:

SECVS MERITA EIVS,

Inscr. Orell. 7170.—

Affixed to a pron., = side: altrinsecus, on the other side: utrinsecus, on both sides: circumsecus, on all sides, round about.