Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

eheu

  • 1 eheu

    ēheu, interj., an interjection of pain or grief, ah! alas! Plaut. Capt. 1, 2, 49; 5, 3, 18; id. Trin. 2, 4, 102; id. Mil. 4, 8, 32 al.; Ter. Heaut. 1, 1, 31; id. Hec. 1, 1, 17; id. Phorm. 1, 4, 10.—Often followed by quam:

    eheu, quam ego nunc totus displiceo mihi,

    Ter. Heaut. 5, 4, 20; Hor. S. 1, 3, 66. (The epic and lyric poets have everywhere ēheu; and hence many moderns, partly in accordance with better MSS., read everywhere heu heu; cf.

    Burmann, Voss, Wagner, and Ribbeck,

    Verg. E. 2, 58; also Forbig. ad loc.; Hand Turs. 2, 358 sq.; Sillig Cat. p. 283; Huschk. Tib. II. p. 711;

    Fea and Keller,

    Hor. C. 1, 15, 9; but in ib. 1, 35, 33, and 2, 14, 1 al. the best editions have ēheu.)

    Lewis & Short latin dictionary > eheu

  • 2 ēheu

        ēheu     interj, ah! alas! (in pain or grief), T.: Eheu sceleris pudet, H.: eheu me miserum, S.
    * * *
    alas! (exclamation of grief/pain/fear)

    Latin-English dictionary > ēheu

  • 3 Eheu fugaces labuntur anni

    Alas, the fleeting years slip by. (Horace)

    Latin Quotes (Latin to English) > Eheu fugaces labuntur anni

  • 4 Eheu, litteras istas reperire non possum

    Unfortunately, I can't find those particular documents

    Latin Quotes (Latin to English) > Eheu, litteras istas reperire non possum

  • 5 iteratus

    1.
    ĭtĕro, āvi, ātum, 1, v. a., to do a thing a second time, to repeat (syn.: duplico, repeto).
    I.
    In gen.:

    quae audistis, si eadem hic iterem,

    Plaut. Poen. 4, 2, 99. —

    Also pleonastically: bis iterare,

    Plaut. Ps. 1, 3, 154; and:

    iterum iterare,

    id. Rud. 4, 8, 1:

    itera dum eadem ista mihi, non enim satis intellego,

    Cic. Att. 14, 14, 1:

    cum duplicantur iteranturque verba,

    id. Or. 39, 135; id. Part. Or. 6, 21:

    ne jam dicta iteremus,

    Col. 8, 8, 3:

    saepe iterando eadem, perculit tandem,

    Liv. 1, 45, 2:

    clamor segnius saepe iteratus,

    id. 4, 37, 9; Suet. Aug. 86:

    pugnam,

    to renew, Liv. 6, 32:

    praelium,

    Just. 29, 4, 1; cf.

    of games, etc.: quibusdam iteratus,

    Suet. Ner. 23:

    ubi Phoebus iteraverit ortus,

    has risen a second time, Ov. F. 6, 199:

    quotiensque puer Eheu dixerat, haec resonis iterabat vocibus Eheu,

    id. M. 3, 496: cursus [p. 1008] relictos, Hor. C. 1, 34, 4:

    aequor,

    to embark again upon, id. ib. 1, 7, 32:

    vitam morte,

    to be restored to life by way of death, Plin. 7, 55, 56, § 190:

    legationem,

    to renew, send a second time, Just. 18, 1, 1:

    multiplicem tenues iterant thoraca catenae,

    double it, make it thicker, Stat. Th. 12, 775:

    calceamentum,

    to wear twice, Lampr. Heliog. 32:

    mulierem,

    id. ib. 24: muricibus Tyriis iteratae vellera lanae, dipped or dyed twice, or repeatedly, Hor. Epod. 12, 21:

    tumulum,

    to reconstruct, Tac. A. 2, 7:

    iterata vulnera,

    repeated, Stat. S. 1, 2, 84.—
    II.
    In partic.
    A.
    In agriculture, to plough a second time:

    agrum,

    Cic. de Or. 2, 30 fin.; cf.:

    siccitatibus censeo, quod jam proscissum est, iterare,

    Col. 2, 4, 4:

    locus diligenter fossione iterandus,

    id. 11, 3, 12:

    sarrituram,

    Plin. 18, 27, 67, § 254; id. 18, 29, 71, § 295; 19, 4, 20, § 60.—
    B.
    To repeat, rehearse, relate:

    haec ubi Telebois ordine iterarunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 56:

    dum mea facta itero,

    id. Cas. 5, 2, 5: scribere bellum et quae in eo gesta sunt iterare, Sempron. Asell. ap. Gell. 5, 18:

    cantare rivos atque truncis Lapsa cavis iterare mella,

    to celebrate, Hor. C. 2, 19, 11:

    sic iterat voces,

    id. Ep. 1, 18, 12.— Hence,
    1.
    ĭtĕrātus, i, m., a soldier who had been discharged (honestā missione dimissus) and was again recalled to service, Inscr. Orell. 3463. —
    2.
    ĭtĕrātō, adv., again, once more (post-class.):

    vinci,

    Just. 5, 4, 2:

    quaerentibus de persona regis,

    id. 11, 7, 11:

    navali proelio iterato congredi,

    id. 15, 2, 6 al.:

    si postea eum iterato reum non fecerit,

    Dig. 48, 16, 17; Tert. adv. Jud. 13.
    2.
    ĭtĕrō, adv., v. iterum init.

    Lewis & Short latin dictionary > iteratus

  • 6 itero

    1.
    ĭtĕro, āvi, ātum, 1, v. a., to do a thing a second time, to repeat (syn.: duplico, repeto).
    I.
    In gen.:

    quae audistis, si eadem hic iterem,

    Plaut. Poen. 4, 2, 99. —

    Also pleonastically: bis iterare,

    Plaut. Ps. 1, 3, 154; and:

    iterum iterare,

    id. Rud. 4, 8, 1:

    itera dum eadem ista mihi, non enim satis intellego,

    Cic. Att. 14, 14, 1:

    cum duplicantur iteranturque verba,

    id. Or. 39, 135; id. Part. Or. 6, 21:

    ne jam dicta iteremus,

    Col. 8, 8, 3:

    saepe iterando eadem, perculit tandem,

    Liv. 1, 45, 2:

    clamor segnius saepe iteratus,

    id. 4, 37, 9; Suet. Aug. 86:

    pugnam,

    to renew, Liv. 6, 32:

    praelium,

    Just. 29, 4, 1; cf.

    of games, etc.: quibusdam iteratus,

    Suet. Ner. 23:

    ubi Phoebus iteraverit ortus,

    has risen a second time, Ov. F. 6, 199:

    quotiensque puer Eheu dixerat, haec resonis iterabat vocibus Eheu,

    id. M. 3, 496: cursus [p. 1008] relictos, Hor. C. 1, 34, 4:

    aequor,

    to embark again upon, id. ib. 1, 7, 32:

    vitam morte,

    to be restored to life by way of death, Plin. 7, 55, 56, § 190:

    legationem,

    to renew, send a second time, Just. 18, 1, 1:

    multiplicem tenues iterant thoraca catenae,

    double it, make it thicker, Stat. Th. 12, 775:

    calceamentum,

    to wear twice, Lampr. Heliog. 32:

    mulierem,

    id. ib. 24: muricibus Tyriis iteratae vellera lanae, dipped or dyed twice, or repeatedly, Hor. Epod. 12, 21:

    tumulum,

    to reconstruct, Tac. A. 2, 7:

    iterata vulnera,

    repeated, Stat. S. 1, 2, 84.—
    II.
    In partic.
    A.
    In agriculture, to plough a second time:

    agrum,

    Cic. de Or. 2, 30 fin.; cf.:

    siccitatibus censeo, quod jam proscissum est, iterare,

    Col. 2, 4, 4:

    locus diligenter fossione iterandus,

    id. 11, 3, 12:

    sarrituram,

    Plin. 18, 27, 67, § 254; id. 18, 29, 71, § 295; 19, 4, 20, § 60.—
    B.
    To repeat, rehearse, relate:

    haec ubi Telebois ordine iterarunt,

    Plaut. Am. 1, 1, 56:

    dum mea facta itero,

    id. Cas. 5, 2, 5: scribere bellum et quae in eo gesta sunt iterare, Sempron. Asell. ap. Gell. 5, 18:

    cantare rivos atque truncis Lapsa cavis iterare mella,

    to celebrate, Hor. C. 2, 19, 11:

    sic iterat voces,

    id. Ep. 1, 18, 12.— Hence,
    1.
    ĭtĕrātus, i, m., a soldier who had been discharged (honestā missione dimissus) and was again recalled to service, Inscr. Orell. 3463. —
    2.
    ĭtĕrātō, adv., again, once more (post-class.):

    vinci,

    Just. 5, 4, 2:

    quaerentibus de persona regis,

    id. 11, 7, 11:

    navali proelio iterato congredi,

    id. 15, 2, 6 al.:

    si postea eum iterato reum non fecerit,

    Dig. 48, 16, 17; Tert. adv. Jud. 13.
    2.
    ĭtĕrō, adv., v. iterum init.

    Lewis & Short latin dictionary > itero

  • 7 cūr

        cūr or (older) quōr, adv.    [quoi + rei].    I. Interrog., why? wherefore? for what reason? quor amat? T.: Me. Non possum. Ch. Quor non? T.: cur ego plebeios magistratūs... video? etc., L.: Obsequium ventris mihi perniciosius est cur? H. —Implying dissatisfaction: Sed quid ego? quor me excrucio? T.: Cur me querelis exanimas tuis? H.: Eheu me miserum, quor non aut istaec mihi Aetas et formast, etc., T.: cur ego tecum non sum?: quor simulas igitur? T.: cur enim, inquies, etc.—With potential subj., in excuse or deprecating censure: cur aliquos amitteret? etc., Cs.: ‘at propinquis placuit.’ Cur non placeret, cum, etc. —Implying a logical conclusion: animo si isto eras, cur non cecidisti, etc., N.—    II. Relat., for what reason, wherefore, why, to what purpose, from what motive: duae causae sunt, cur tu debeas, etc.: causa nulla est, cur: Est vero cur quis nolit, etc.? is there any reason why? O.: quid est, cur tu sedeas?: ne cui sit vestrum mirum, cur, etc., T.: demiror, cur dicas, at your saying.—On account of which, by reason of which, wherefore, that: Quid obstat, quor non fiant, T.: Erat nihil cur properato opus esset: en cur arator factus sit: quid sibi (Caesar) vellet, cur veniret? etc., what did he want, that he should come for it? etc., Cs.: ne doleas, cur tibi iunior paeniteat, complaining that, etc., H.: superest, cur vivere sustineam, proles, for whose sake, O.
    * * *
    why, wherefore; for what reason/purpose?; on account of which?; because

    Latin-English dictionary > cūr

  • 8 frāter

        frāter tris, m    [cf. Engl. brother], a brother: maior, elder, T.: fratres gemini, twin brothers: gemelli, O.: germanus, full brother: coniurati fratres, V.: cum fratre Lycisce (of a dog), O.: volo, mi frater, fraterculo tuo credas (of a friend): Eheu pudet fratrum, i. e. fellow-citizens, H.: perfusi sanguine fratrum (in civil war), V.— Plur, brethren (i. e. allies): a senatu appellati, Cs.— With patruelis, a cousin, first cousin, father's brother's son: hic illius frater patruelis: Luci fratris nostri mors (sc. patruelis).—Fig., of things: positos ex ordine fratres (i. e. libros), O.
    * * *
    brother; cousin

    Latin-English dictionary > frāter

  • 9 lābor

        lābor lapsus, ī (lābier, H.), dep.    [2 LAB-], to glide, slide, move, slip, float, pass, flow: Per sinūs, in folds, O.: Ille inter vestīs et levia pectora lapsus Volvitur, V.: Ut rate felici pacata per aequora labar, O.: sidera, quae vagā ratione labuntur: Labere, nympha, polo, from heaven, V.: e manibus custodientium lapsus, escaped, Cu.— To sink, fall: Labitur exsanguis, V.: super terram, O.: in rivo: levi sanguine, slip, V.: pede lapsus, stumbling, H.: umor in genas Furtim labitur, H.: Perque genas lacrimae labuntur, O.: multa in silvis Lapsa cadunt folia, V.: labentes oculos condere, falling, O.—Fig., to move gently, be led insensibly, glide, pass, elapse: sed labor longius, ad propositum revertar, am led: ad opinionem: in vitium, H.: oratio placide labitur: labi somnum sensit in artūs, O.: nostro illius labatur pectore voltus, be lost, V.: Eheu fugaces Labuntur anni, H.: lustris labentibus, V.: forte lapsa vox, Ta. — To sink, incline, decline, begin to fall, go to ruin, perish: quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. C.: equitem Romanum labentem excepit: eo citius lapsa res est, L.: fides lapsa, O.: lapsis quaesitum oracula rebus, for our ruined condition, V.: hac spe lapsus, deceived in, Cs.— To fall into error, be mistaken, err, mistake, commit a fault: rex Iugurthae scelere lapsus, S.: in aliquā re: propter inprudentiam, Cs.: in officio.
    * * *
    I
    labi, lapsus sum V DEP
    slip, slip and fall; slide, glide, drop; perish, go wrong
    II
    effort, labor, toil, exertion, work; suffering, distress, hardship

    Latin-English dictionary > lābor

  • 10 pudeō

        pudeō uī or puditum est, ere    [4 PV-].— Intrans, to be ashamed, feel shame: non simultatem meam Revereri! non pudere! T.: inducitur ad pudendum.— Trans, to make ashamed, put to shame, humiliate: quem neque pudet Quicquam, T.: me quid pudeat, qui? why should I be ashamed?: et sero et nequicquam pudet (sc. te): fratris me Pudet, T.: homines infamiae suae: cuius eos non pudere demiror: Eheu cicatricum et sceleris pudet, H.: pudet deorum hominumque, before gods and men, L.: patris mei meūm factūm pudet, I am ashamed before my father of my deeds, Enn. ap. C.: pudet Dicere hac praesente verbum turpe, T.: nec pudet fateri nescire quod nesciam: Scripta pudet recitare, H.: pudebat Macedones urbem deletam esse, Cu.: nonne esset puditum, legatum dici Maeandrium?—With supin. abl.: pudet dictu, Ta.
    * * *
    pudere, pudui, puditus V
    be ashamed; make ashamed

    Latin-English dictionary > pudeō

  • 11 suspīrō

        suspīrō āvī, ātus, āre    [sub+spiro], to draw a deep breath, heave a sigh, sigh: occulte: familiariter: ab imis Pectoribus, O.: solam in illam, O.: curae suspirantes, sighing, Enn. ap. C.: virgo Suspiret, eheu! ne, etc. (i. e. sollicita est, ne), H.— With acc, to sigh for, long for: matrem, Iu.: Chloen, H.: alios amores, Tb.
    * * *
    suspirare, suspiravi, suspiratus V
    sigh; utter with a sigh

    Latin-English dictionary > suspīrō

  • 12 cur

    cūr (old orthog. quor; cf. Vel. Long. p. 2236 P.; and in MSS. sometimes cor, v. Lachm. ad Lucr. II. p. 171 sq.), adv. [contr. from quare; cf. Vel. Long. p. 2231 P. and the letter C; acc. to Voss, Etym. s. h. v.; Analog. 4, 21, and Hand, Turs. II. p. 175, from cui rei; cf.:

    quoi rei,

    Plaut. Poen. 2, 33 ], = quam ob rem, for what reason, wherefore, why, to what purpose, from what motive.
    I.
    Rel.:

    duae causae sunt, cur tu frequentior in isto officio esse debeas quam nos,

    Cic. Fam. 15, 20, 2; so,

    causae, cur,

    Quint. 11, 3, 16; and:

    ea causa, cur,

    id. 2, 3, 11:

    non fuit causa, cur,

    Cic. Rosc. Com. 16, 49; cf. id. Clu. 61, 169; so,

    causa non esset, cur,

    id. N. D. 3, 4, 9:

    causa nulla est, cur,

    id. Rosc. Am. 50, 146; id. de Or. 2, 45, 189:

    nihil est causae, cur,

    Quint. 11, 3, 59:

    quae causa est, cur? etc.,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quid est causae, cur, etc.,

    id. Fl. 2, 5; id. de Or. 3, 48, 185; id. Fam. 2, 13, 2:

    negare et adferre rationem cur negarent,

    id. ib. 6, 8, 1:

    id satis magnum esse argumentum dixisti, cur esse deos confiteremur,

    id. N. D. 1, 23, 62;

    so after argumenta,

    id. ib. 3, 4, 10; id. Div. 1, 3, 5:

    est vero cur quis Junonem laedere nolit,

    Ov. M. 2, 518;

    and with a negative: neque est, cur, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 1, 51:

    non tamen est, cur,

    Ov. H. 10, 144.- -And in dependent questions:

    quid est, cur tu in isto loco sedeas?

    Cic. Clu. 53, 147; id. Fin. 1, 10, 34; Liv. 21, 43, 12 et saep.:

    ne cui sit vestrum mirum, cur, etc.,

    Ter. Heaut. prol. 1 al.:

    miror, cur me accusas,

    Cic. Fam. 7, 27, 1; 5, 12, 30; id. Phil. 2, 20, 49 (v. miror, admiror, etc.):

    quā in re primum illud reprehendo et accuso, cur, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 7, § 16:

    quod me saepe accusas, cur hunc meum casum tam graviter feram,

    id. Att. 3, 13, 2; 3, 12, 1; id. Sest. 37, 80; Hor. C. 1, 33, 3:

    consules invasit, cur silerent,

    Tac. A. 6, 4.—
    B.
    Pregn., = cujus causā, propter quod, on account of which, by reason of which:

    quid ergo accidit, cur consilium mutarem?

    Cic. Fam. 2, 16, 10:

    quid obstat, cur non verae fiant,

    Ter. And. 1, 1, 76:

    fecerit aliquid Philippus, cur adversus eum... hoc decerneremus: quid Perseus meruit... cur soli omnium hostes ei simus?

    Liv. 41, 24, 11 Weissenb. ad loc.:

    Caedicius negare, se commissurum, cur sibi... quisquam imperium finiret,

    id. 5, 46, 6; 10, 18, 14; Suet. Calig. 15; Ov. Am. 1, 3, 2:

    quid Aristides commisisset, cur tantā poenā dignus duceretur,

    Nep. Arist. 1, 3:

    multa quidem dixi, cur excusatus abirem,

    Hor. Ep. 1, 9, 7.—
    II.
    Interrog.: Ag. Quor mi haec irata est? Mi. Quor haec irata est tibi? Quor ego id curem? Plaut. Poen. 1, 2, 143 sq.:

    quor perdis adulescentem nobis? quor amat? Quor potat?

    Ter. Ad. 1, 1, 36 sq.; cf.:

    quid agis? quor te is perditum?

    id. And. 1, 1, 107:

    quor non introëo in nostram domum?

    Plaut. Am. 1, 1, 253; Cic. Fam. 2, 18, 3:

    quorsum tan dem, aut cur ista quaeris?

    id. Leg. 1, 1, 4: Er. Jube tibi agnum huc adferri propere pinguem. He. Quor? Er. Ut sacrufices, Plaut. Capt. 4, 2, 82: Me. Non possum. Ch. Quor non? Ter. Heaut. 1, 1, 111:

    cur ego plebeios magistratus... video, etc.,

    Liv. 2, 34, 9; 6, 15, 12.—In the poets sometimes placed after one or more words of a clause:

    stratege noster, quor hic cessat cantharus?

    Plaut. Stich. 5, 4, 28:

    obsequium ventris mihi perniciosius est cur?

    Hor. S. 2, 7, 104; 2, 3, 187.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pregn.
    a.
    Implying censure, indignation, remonstrance, etc.:

    quor id aussu's facere?

    Plaut. Ps. 1, 3, 114:

    cur es ausus subigitare, etc.,

    id. Mil. 5, 9; id. Men. 3, 2, 28:

    sed quid ego? quor me excrucio? quor me macero?

    Ter. And. 5, 3, 15:

    cur imperium illi, aut cur illo modo prorogatum est,

    Cic. Att. 7, 3, 4; id. Div. 2, 30, 65:

    cur me querelis exanimas tuis?

    Hor. C. 2, 17, 1.—
    b.
    Implying grief, sorrow, and, with negatives, desire, etc.: eheu me miserum, quor non aut istaec mihi Aetas et formast, etc., Ter. Hec. 1, 1, 17:

    heu me miserum, cur senatum cogor reprehendere?

    Cic. Phil. 7, 4, 14; id. Fam. 2, 7, 5; id. Att. 2, 19, 1:

    cur ego tecum non sum?

    id. ib. 16, 6, 2.—
    c.
    With potential subj., in excusing, deprecating censure, etc.:

    quor ego apud te mentiar?

    Plaut. Poen. 1, 1, 24; id. Most. 2, 2, 24:

    cur hunc tam temere quisquam ab officio discessurum judicaret?

    Caes. B. G. 1, 40: pro urbis salute, cur non omnibus facultatibus, quas habemus, utamur, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 15; Cic. Cael. 29, 68 al.—
    2.
    Emphatic after si, cum, etc., implying a logical conclusion:

    tum id si falsum fuerat, filius quor non refellit?

    Ter. Phorm. 2, 3, 53:

    nam, si res publica defenditur, cur ea consule isto ipso defensa non est?

    Cic. Att. 7, 3, 4; cf.:

    fac esse distentam... cur tam multos deos nihil agere patitur?

    id. N. D. 3, 39, 93:

    cur autem quidquam ignoraret animus hominis, si esset deus?

    id. ib. 1, 11, 28; Nep. Eum. 11, 4; Ov. F. 1, 257.—
    3.
    Strengthened by particles of inference: nam, enim, igitur, etc.: Am. Pestis te tenet. So. Nam quor istuc Dicis? Plaut. Am. 2, 1, 31:

    nam cur me miseram verberas?

    id. Aul. 1, 1, 3:

    quor simulas igitur?

    Ter. And. 1, 1, 21:

    cur enim, inquies, etc.,

    Cic. Ac. 2, 17, 55; Suet. Calig. 34; id. Claud. 4; v. Hand, Turs. II. pp. 175- 183.

    Lewis & Short latin dictionary > cur

  • 13 frater

    frāter, tris, m. [Sanscr. bhrātā; Gr. phratêr, phratôr, clansman; Goth. brothar; Engl. brother], a brother.
    I.
    Lit.:

    frater mi, salve,

    Plaut. Curc. 5, 2, 58; cf.:

    mi frater, mi frater, mi frater, tune id veritus es? etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 1:

    amabo te, mi frater, ne, etc.,

    id. ib. 1, 4, 1:

    L. frater meus,

    id. Verr. 2, 4, 11, § 25:

    uxores habent inter se communes: et maxime fratres cum fratribus,

    Caes. B. G. 5, 14, 4; cf.:

    fratrem a fratre renuntiatum,

    id. ib. 7, 33, 3:

    et filius et fratris filius,

    id. ib. 5, 27, 2:

    fratris filia,

    Plin. Ep. 8, 11, 1:

    fratres gemini,

    twin-brothers, Cic. Clu. 16, 46; Hor. Ep. 1, 18, 41:

    fratres gemelli,

    Ov. H. 8, 77;

    also in the reverse order: gemini fratres,

    Cic. Div. 2, 43, 90; Liv. 1, 5, 6; Suet. Caes. 10; Verg. A. 7, 670; Ov. H. 17, 250 (and therefore wrongly censured by Quint.:

    quaedam ordine permutato fiunt supervacua, ut fratres gemini: nam si praecesserint gemini, fratres addere non est necesse,

    Quint. 9, 4, 24).— Also in sing.: To. Hic ejus geminus est frater. Do. Hiccine'st? To. Ac geminissimus. Do. Di deaeque et te et geminum fratrem excrucient, Plaut. Pers. 5, 2, 49 sq.:

    venimus fratrem quaesitum geminum germanum meum,

    my full twin-brother, id. Men. 2, 1, 7; cf.:

    spes mihi est, vos inventuros fratres germanos duos Geminos, una matre natos et patre uno uno die,

    id. ib. 5, 9, 43:

    Cn. Phaenius... frater germanus Q. Titinii,

    full brother, own brother, Cic. Verr. 2, 1, 49, § 128; id. Font. 17, 36:

    fratres uterini,

    brothers by the same mother, uterine brothers, Cod. Just. 5, 62, 21: fratribus illa (templa) deis fratres de gente deorum Circa Juturnae composuere lacus, the brothers of a race of gods (Tiberius and Drusus), descended from the divine brothers (Castor and Pollux), Ov. F. 1, 707.—Of the giants:

    fratresque tendentes opaco Pelion imposuisse Olympo,

    Hor. C. 3, 4, 51:

    conjurati fratres,

    Verg. G. 1, 280.— Poet. of dogs:

    et Thous et Cyprio velox cum fratre Lycisca,

    Ov. M. 3, 220; Grat. Cyneg. 299.
    II.
    Transf.
    A.
    Like our word brother, as a familiar appellation of friends and lovers.
    1.
    In gen.:

    quam copiose laudatur Apronius a Timarchide... Volo, mi frater, fraterculo tuo credas: consorti quidem in lucris atque in furtis, gemino et simillimo nequitia, improbitate, audacia,

    Cic. Verr. 2, 3, 66, § 155:

    frater, pater, adde: Ut cuique est aetas, ita quemque facetus adopta,

    Hor. Ep. 1, 6, 54:

    frater erat Romae consulti rhetor,

    id. ib. 2, 2, 87:

    eheu cicatricum et sceleris pudet Fratrumque,

    i. e. of dear fellow-citizens, id. C. 1, 35, 34; Juv. 5, 135; cf. Phaedr. 1, 31, 5.—So freq. of civil wars:

    gaudent perfusi sanguine fratrum,

    Verg. G. 2, 510:

    crudeles gaudent in tristi funere fratrum,

    Lucr. 3, 70.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of lovers:

    nisi intercederent mihi inimicitiae cum istius mulieris viro: fratre volui dicere: semper hic erro,

    Cic. Cael. 13, 32; cf. Tib. 3, 1, 23; Mart. 2, 4, 3; 10, 65, 14 (cf. soror); Petr. 9, 2.—
    b.
    In publicists' lang., an honorary title given to allies:

    Aedui, fratres consanguineique saepenumero a senatu appellati,

    Caes. B. G. 1, 32, 2; 2, 3, 5:

    non modo hostes, sed etiam fratres nostri Aedui,

    Cic. Fam. 7, 10 fin.:

    Aedui fratres nostri pugnant,

    id. Att. 1, 19, 2 (cf. fraternitas). —
    B.
    Fratres for brother and sister (as also the Gr. adelphoi):

    Lucius et Titia fratres emancipati a patre,

    Dig. 10, 2, 38:

    tres fratres, Titius, Naevius et Seia,

    ib. 2, 14, 35:

    fratrum incestus, amor,

    Tac. A. 12, 4:

    INFANTIBVS HILARIONI ET REVOCATAE FRATRIBVS,

    Inscr. Orell. 4583.—
    C.
    Like Gr. adelphos, of near kindred.
    1.
    Frater patruelis, a cousin, a father's brother's son:

    hic illius frater patruelis et socer T. Torquatus,

    Cic. Planc. 11, 27; cf.:

    L. Cicero frater noster, cognatione patruelis, amore germanus,

    id. Fin. 5, 1, 1; cf. Dig. 38, 10, 1, § 10;

    for which simply frater,

    Cic. Clu. 24, 60; id. Att. 1, 5, 1; Cat. 66, 22; Ov. H. 8, 28; id. M. 13, 31; Tac. A. 3, 38; 11, 9; Just. 17, 3; Cic. Post Red. in Sen. 10, 25.—
    2.
    Perh. also for levir (cf. the Fr. beaufrère), a brother-in-law, sister's husband:

    prope attonitus ipso congressu Numida, gratias de fratris filio remisso agit,

    Liv. 28, 35, 8 (cf. id. 27, 19, 9).—
    D.
    Fratres Arvales, a college of priests; v. arvalis.—
    E.
    Frater Solis et Lunae, the title of the Parthian kings, Amm. 17, 5; 23, 5.—
    F.
    Of things of a like kind (so, too, the Gr. adelphos; cf.

    also soror): aspicies illic positos ex ordine fratres (i. e. libros),

    Ov. Tr. 1, 1, 107; so Mart. 12, 3, 6.—As a proper name:

    (In Mauretania) montes sunt alti, qui... ob numerum Septem, ob similitudinem Fratres nuncupantur,

    Mel. 1, 5, 5; Plin. 5, 2, 1, § 18; Sol. 25 (in Ptolemy, Hepta adelphoi; cf. Mann. Afr. 2, p. 459).

    Lewis & Short latin dictionary > frater

  • 14 labor

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > labor

  • 15 Labos

    1.
    lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Of living beings:

    non squamoso labuntur ventre cerastae,

    Prop. 3 (4), 22, 27:

    per sinus crebros et magna volumina labens,

    Ov. M. 15, 721:

    pigraque labatur circa donaria serpens,

    Ov. Am. 2, 13, 13:

    ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,

    Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:

    ut rate felice pacata per aequora labar,

    Ov. H. 10, 65:

    dum Stygio gurgite labor,

    id. M. 5, 504:

    tua labens navita aqua,

    Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:

    tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,

    Verg. A. 6, 202:

    vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,

    id. ib. 4, 223:

    pennis lapsa per auras,

    Ov. M. 8, 51:

    labere, nympha, polo,

    Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:

    labor, io! cara lumina conde manu,

    Ov. A. A. 7, 342:

    labitur infelix (equus),

    Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:

    labitur exsanguis,

    Verg. A. 11, 818; 5, 181:

    super terram,

    Ov. M. 13, 477:

    equo,

    Hor. S. 2, 1, 15:

    temone,

    Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:

    in vulnera,

    id. 7, 604:

    in colla mariti,

    Val. Fl. 2, 425:

    alieno vulnere,

    Luc. 2, 265:

    in rivo,

    Cic. Fat. 3, 5:

    pondere lapsi pectoris arma sonant,

    Luc. 7, 572.—

    Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,

    Verg. A. 3, 243.—
    2.
    Of things:

    splendida signa videntur labier,

    Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:

    umor in genas Furtim labitur,

    Hor. C. 1, 13, 7:

    stellas Praecipites caelo labi,

    Verg. G. 1, 366:

    perque genas lacrimae labuntur,

    Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:

    lapsi de fontibus amnes,

    id. ib. 13, 954; cf.:

    catenae lapsae lacertis sponte sua,

    id. ib. 3, 699:

    lapsuram domum subire,

    about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.

    with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,

    Verg. A. 6, 310:

    ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,

    Prop. 4 (5), 4, 64:

    lapsis repente saxis,

    Tac. A. 4, 59:

    ab arbore ramus,

    Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:

    labentes, oculos condere,

    Ov. Tr. 3, 3, 44:

    lumina,

    Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—
    B.
    Transf.
    1.
    To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:

    labitur uncta vadis abies,

    Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:

    sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,

    id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:

    a dispositione ad elocutionis praecepta labor,

    Quint. 7, 10, 17.—
    2.
    To slip away, escape:

    lapsus custodiā,

    Tac. A. 5, 10; 11, 31:

    e manibus custodientium lapsus,

    Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:

    ilico res foras labitur,

    Plaut. Trin. 2, 1, 21:

    brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,

    Cic. Or. 57; 56:

    sed labor longius, ad propositum revertor,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:

    labitur occulte fallitque volubilis aetas,

    Ov. Am. 1, 8, 49:

    labi somnum sensit in artus,

    id. M. 11, 631:

    nostro illius labatur pectore vultus,

    Verg. E. 1, 64.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):

    ne adjectae voces laberentur atque errarent,

    Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—
    2.
    Of time, to glide, pass away, elapse:

    eheu fugaces labuntur anni,

    Hor. C. 2, 14, 2:

    anni tacite labentis origo,

    Ov. F. 1, 65:

    labentia tempora,

    id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:

    aetas labitur,

    Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—
    3.
    Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:

    cetera nasci, occidere, fluere, labi,

    Cic. Or. 3, 10:

    labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,

    id. Phil. 2, 21, 51:

    equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,

    id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:

    sustinuit labentem aciem Antonius,

    Tac. H. 3, 23:

    vidi labentes acies,

    Prop. 4 (5), 2, 53:

    eo citius lapsa res est,

    Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:

    fides lapsa,

    Ov. H. 2, 102:

    labentur opes,

    will be lost, Tib. 1, 6, 53:

    res,

    Lucr. 4, 1117:

    hereditas lapsa est,

    Dig. 4, 4, 11, § 5.—
    4.
    To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:

    hoc munere,

    Sil. 7, 740:

    facultatibus,

    to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:

    mente,

    to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:

    lapsae mentis error,

    Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —
    5.
    To fall into or upon, to come or turn to:

    labor eo, ut assentiar Epicuro,

    Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:

    ad opinionem,

    id. Ac. 2, 45, 138:

    in adulationem,

    Tac. A. 4, 6:

    in gaudia,

    Val. Fl. 6, 662:

    in vitium,

    Hor. Ep. 2, 1, 94.—
    6.
    To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:

    labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,

    Cic. Off. 1, 6, 18:

    in aliqua re labi et cadere,

    id. Brut. 49, 185:

    in minimis tenuissimisque rebus,

    id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:

    lapsus est per errorem suum,

    id. Q. Fr. 3, 9, 8:

    consilio,... casu,

    id. Agr. 2, 3, 6:

    propter inprudentiam,

    Caes. B. G. 5, 3:

    in officio,

    Cic. Tusc. 2, 4, 12:

    in verbo,

    Ov. Am. 2, 8, 7:

    ne verbo quidem labi,

    Plin. Ep. 2, 3:

    it vera ratione,

    Lucr. 2, 176.—
    7.
    Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):

    lapsorum fratrum petulantia,

    Cypr. Ep. 30, 1 al.
    2.
    lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).
    I.
    Lit.:

    ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,

    Ter. And. 1, 1, 51:

    haud existimans quanto labore partum,

    id. Phorm. 1, 1, 12:

    interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,

    Cic. Tusc. 2, 15, 35:

    corporis,

    id. Cael. 17, 39:

    res est magni laboris,

    id. de Or. 1, 33, 150:

    laborem sibi sumere et alteri imponere,

    id. Mur. 18, 38:

    sumptum et laborem insumere in rem aliquam,

    id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    multum operae laborisque consumere,

    id. de Or. 1, 55, 234:

    laborem sustinere,

    id. Att. 1, 17, 6:

    exantlare,

    id. Ac. 2, 34, 108:

    suscipere,

    id. Opt. Gen. Or. 5, 13:

    subire,

    id. Att. 3, 15, 7:

    capere,

    id. Rosc. Com. 16, 49:

    labores magnos excipere,

    id. Brut. 69, 243:

    se in magnis laboribus exercere,

    id. Arch. 11, 28:

    summi laboris esse,

    capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:

    laborem levare alicui,

    Cic. Or. 34, 120:

    detrahere,

    id. Fam. 3, 6, 5:

    ex labore se reficere,

    Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:

    victus suppeditabatur sine labore,

    Cic. Sest. 48, 103:

    non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,

    Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:

    nullo labore,

    Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:

    quantum meruit labor,

    Juv. 7, 216:

    reddere sua dona labori,

    id. 16, 57:

    numerenter labores,

    be valued, id. 9, 42.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;

    si id facietis, levior labos erit,

    Plaut. Capt. 2, 1, 2:

    propter meum caput labores homini evenisse optumo,

    id. ib. 5, 1, 25:

    cum labore magno et misere vivere,

    id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:

    hoc evenit in labore atque in dolore,

    id. ib. 2, 3, 20:

    vel in labore meo vel in honore,

    Cic. Fam. 15, 18:

    Iliacos audire labores,

    Verg. A. 4, 78:

    mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,

    id. G. 1, 150:

    belli labores,

    id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;

    12, 727: labor militiae,

    Juv. 16, 52:

    castrorum labores,

    id. 14, 198:

    Lucinae labores,

    Verg. G. 4, 340:

    cor de labore pectus tundit,

    Plaut. Cas. 2, 6, 63:

    hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,

    Scrib. 227:

    litterarius, = opus,

    Aug. Conf. 9, 2;

    id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,

    id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:

    sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,

    Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:

    maximus autem earum (apium) labor est initio veris,

    Col. 9, 13, 2.—Prov.:

    jucundi acti labores,

    Cic. Fin. 2, 32, 105:

    suavis laborum est praeteritorum memoria,

    id. ib. —
    2.
    Poet.
    a.
    Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,

    defectus solis varios lunaeque labores,

    id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —
    b.
    Of plants:

    hunc laborem perferre,

    i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—
    3.
    Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—
    II.
    Meton., of the products of labor.
    a.
    Work, workmanship of an artist ( poet.):

    operum,

    Verg. A. 1, 455:

    hic labor ille domūs,

    id. ib. 6, 27:

    nec non Polycleti multus ubique labor,

    Juv. 8, 104. —
    b.
    Of cultivated plants, crops, etc.:

    ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,

    Verg. G. 1, 325; cf.:

    haec cum sint hominumque boumque labores,

    id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—
    c.
    Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.

    Lewis & Short latin dictionary > Labos

  • 16 quor

    cūr (old orthog. quor; cf. Vel. Long. p. 2236 P.; and in MSS. sometimes cor, v. Lachm. ad Lucr. II. p. 171 sq.), adv. [contr. from quare; cf. Vel. Long. p. 2231 P. and the letter C; acc. to Voss, Etym. s. h. v.; Analog. 4, 21, and Hand, Turs. II. p. 175, from cui rei; cf.:

    quoi rei,

    Plaut. Poen. 2, 33 ], = quam ob rem, for what reason, wherefore, why, to what purpose, from what motive.
    I.
    Rel.:

    duae causae sunt, cur tu frequentior in isto officio esse debeas quam nos,

    Cic. Fam. 15, 20, 2; so,

    causae, cur,

    Quint. 11, 3, 16; and:

    ea causa, cur,

    id. 2, 3, 11:

    non fuit causa, cur,

    Cic. Rosc. Com. 16, 49; cf. id. Clu. 61, 169; so,

    causa non esset, cur,

    id. N. D. 3, 4, 9:

    causa nulla est, cur,

    id. Rosc. Am. 50, 146; id. de Or. 2, 45, 189:

    nihil est causae, cur,

    Quint. 11, 3, 59:

    quae causa est, cur? etc.,

    Cic. Lael. 13, 48:

    quid est causae, cur, etc.,

    id. Fl. 2, 5; id. de Or. 3, 48, 185; id. Fam. 2, 13, 2:

    negare et adferre rationem cur negarent,

    id. ib. 6, 8, 1:

    id satis magnum esse argumentum dixisti, cur esse deos confiteremur,

    id. N. D. 1, 23, 62;

    so after argumenta,

    id. ib. 3, 4, 10; id. Div. 1, 3, 5:

    est vero cur quis Junonem laedere nolit,

    Ov. M. 2, 518;

    and with a negative: neque est, cur, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 1, 51:

    non tamen est, cur,

    Ov. H. 10, 144.- -And in dependent questions:

    quid est, cur tu in isto loco sedeas?

    Cic. Clu. 53, 147; id. Fin. 1, 10, 34; Liv. 21, 43, 12 et saep.:

    ne cui sit vestrum mirum, cur, etc.,

    Ter. Heaut. prol. 1 al.:

    miror, cur me accusas,

    Cic. Fam. 7, 27, 1; 5, 12, 30; id. Phil. 2, 20, 49 (v. miror, admiror, etc.):

    quā in re primum illud reprehendo et accuso, cur, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 7, § 16:

    quod me saepe accusas, cur hunc meum casum tam graviter feram,

    id. Att. 3, 13, 2; 3, 12, 1; id. Sest. 37, 80; Hor. C. 1, 33, 3:

    consules invasit, cur silerent,

    Tac. A. 6, 4.—
    B.
    Pregn., = cujus causā, propter quod, on account of which, by reason of which:

    quid ergo accidit, cur consilium mutarem?

    Cic. Fam. 2, 16, 10:

    quid obstat, cur non verae fiant,

    Ter. And. 1, 1, 76:

    fecerit aliquid Philippus, cur adversus eum... hoc decerneremus: quid Perseus meruit... cur soli omnium hostes ei simus?

    Liv. 41, 24, 11 Weissenb. ad loc.:

    Caedicius negare, se commissurum, cur sibi... quisquam imperium finiret,

    id. 5, 46, 6; 10, 18, 14; Suet. Calig. 15; Ov. Am. 1, 3, 2:

    quid Aristides commisisset, cur tantā poenā dignus duceretur,

    Nep. Arist. 1, 3:

    multa quidem dixi, cur excusatus abirem,

    Hor. Ep. 1, 9, 7.—
    II.
    Interrog.: Ag. Quor mi haec irata est? Mi. Quor haec irata est tibi? Quor ego id curem? Plaut. Poen. 1, 2, 143 sq.:

    quor perdis adulescentem nobis? quor amat? Quor potat?

    Ter. Ad. 1, 1, 36 sq.; cf.:

    quid agis? quor te is perditum?

    id. And. 1, 1, 107:

    quor non introëo in nostram domum?

    Plaut. Am. 1, 1, 253; Cic. Fam. 2, 18, 3:

    quorsum tan dem, aut cur ista quaeris?

    id. Leg. 1, 1, 4: Er. Jube tibi agnum huc adferri propere pinguem. He. Quor? Er. Ut sacrufices, Plaut. Capt. 4, 2, 82: Me. Non possum. Ch. Quor non? Ter. Heaut. 1, 1, 111:

    cur ego plebeios magistratus... video, etc.,

    Liv. 2, 34, 9; 6, 15, 12.—In the poets sometimes placed after one or more words of a clause:

    stratege noster, quor hic cessat cantharus?

    Plaut. Stich. 5, 4, 28:

    obsequium ventris mihi perniciosius est cur?

    Hor. S. 2, 7, 104; 2, 3, 187.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pregn.
    a.
    Implying censure, indignation, remonstrance, etc.:

    quor id aussu's facere?

    Plaut. Ps. 1, 3, 114:

    cur es ausus subigitare, etc.,

    id. Mil. 5, 9; id. Men. 3, 2, 28:

    sed quid ego? quor me excrucio? quor me macero?

    Ter. And. 5, 3, 15:

    cur imperium illi, aut cur illo modo prorogatum est,

    Cic. Att. 7, 3, 4; id. Div. 2, 30, 65:

    cur me querelis exanimas tuis?

    Hor. C. 2, 17, 1.—
    b.
    Implying grief, sorrow, and, with negatives, desire, etc.: eheu me miserum, quor non aut istaec mihi Aetas et formast, etc., Ter. Hec. 1, 1, 17:

    heu me miserum, cur senatum cogor reprehendere?

    Cic. Phil. 7, 4, 14; id. Fam. 2, 7, 5; id. Att. 2, 19, 1:

    cur ego tecum non sum?

    id. ib. 16, 6, 2.—
    c.
    With potential subj., in excusing, deprecating censure, etc.:

    quor ego apud te mentiar?

    Plaut. Poen. 1, 1, 24; id. Most. 2, 2, 24:

    cur hunc tam temere quisquam ab officio discessurum judicaret?

    Caes. B. G. 1, 40: pro urbis salute, cur non omnibus facultatibus, quas habemus, utamur, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 15; Cic. Cael. 29, 68 al.—
    2.
    Emphatic after si, cum, etc., implying a logical conclusion:

    tum id si falsum fuerat, filius quor non refellit?

    Ter. Phorm. 2, 3, 53:

    nam, si res publica defenditur, cur ea consule isto ipso defensa non est?

    Cic. Att. 7, 3, 4; cf.:

    fac esse distentam... cur tam multos deos nihil agere patitur?

    id. N. D. 3, 39, 93:

    cur autem quidquam ignoraret animus hominis, si esset deus?

    id. ib. 1, 11, 28; Nep. Eum. 11, 4; Ov. F. 1, 257.—
    3.
    Strengthened by particles of inference: nam, enim, igitur, etc.: Am. Pestis te tenet. So. Nam quor istuc Dicis? Plaut. Am. 2, 1, 31:

    nam cur me miseram verberas?

    id. Aul. 1, 1, 3:

    quor simulas igitur?

    Ter. And. 1, 1, 21:

    cur enim, inquies, etc.,

    Cic. Ac. 2, 17, 55; Suet. Calig. 34; id. Claud. 4; v. Hand, Turs. II. pp. 175- 183.

    Lewis & Short latin dictionary > quor

  • 17 scelestus

    scĕlestus, a, um, adj. [scelus; like funestus, from funus], wicked, villanous, infamous, accursed, abominable; knavish, roguish; and subst., a wicked person, a knave, rogue, scoundrel, miscreant (freq. ante-class. in Plaut. and Ter.; after the class. per. sceleratus is more freq.; by Cic. not used of persons).
    I.
    Lit., of persons:

    ego sum malus, Ego sum sacer, scelestus,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 14:

    eheu, scelestus galeam in navi perdidi,

    id. Rud. 3, 5, 22:

    perjuravisti, sceleste,

    id. Ps. 1, 3, 120 sq.:

    o scelestum atque audacem hominem!

    Ter. Eun. 4, 4, 41; Plaut. Most. 3, 1, 36; id. Merc. 1, 90; id. Ps. 3, 2, 103 et saep.; Ter. Heaut. 5, 2, 17; id. Ad. 2, 1, 5; id. Eun. 1, 1, 26 al.; Sall. C. 51, 32; 52, 15; Quint. 2, 16, 2; Hor. C. 2, 4, 17; 3, 2, 31; 3, 11, 39; id. Epod. 7, 1.— Comp., Plaut. Aul. 3, 2, 5; id. Cist. 4, 1, 8; id. Bacch. 2, 3, 22 al.— Sup., Plaut. Am. 2, 1, 2.—As a term of reproach or abuse: sceleste, scelesta, etc., you knave! you wretch! sceleste. Plaut. Ps. 1, 3, 120; 1, 3. 126; Ter. And. 4, 4, 51; id Eun. 4, 4, 1; id. Heaut. 2, 3, 71:

    scelesta,

    Plaut. As. 1, 2, 23; id. Most. 1, 3, 26; Ter. Eun. 5, 1, 1; 5, 1, 16:

    scelesti,

    Plaut. Men. 5, 7, 28; cf. sup.:

    scelestissime, audes mihi praedicare id?

    you arrant rogue! id. Am. 2, 1, 11.—Of things:

    scelestum ac nefarium facinus,

    Cic. Rosc. Am. 13, 37:

    res scelesta, atrox, nefaria,

    id. ib. 22, 62:

    numquam quidquam facinus feci pejus neque scelestius,

    Plaut. Men. 3, 1, 2:

    scelesto facinori scelestiorem sermonem addidit,

    Liv. 5, 27:

    scelestae hae sunt aedes, impia est habitatio,

    Plaut. Most. 2, 2, 73:

    scelestior cena,

    id. Rud. 2, 6, 24:

    lingua,

    id. Am. 2, 1, 7:

    facta,

    id. Mil. 3, 1, 139:

    ser-vitus,

    id. Curc. 1, 1, 40:

    vacuam domum scelestis nuptiis fecisse,

    Sall. C. 15, 2:

    servitium,

    id. H. Fragm. 3, 61, 9 Dietsch:

    malitia,

    Phaedr. 2, 4, 5.—
    II.
    Transf., in Plaut. for sceleratus (B. 2.), baleful, calamitous, unlucky, unfortunate:

    scelestiorem ego annum argento faenori Numquam ullum vidi,

    Plaut. Most. 3, 1, 1:

    me (vidisti) adeo scelestum, qui, etc.,

    id. Rud. 4, 4, 123; id. Cas. 3, 5, 34:

    ne ego sum miser, Scelestus,

    id. Most. 3, 1, 36; id. Capt. 3, 5, 104; id. As. 5, 2, 6; id. Rud. 3, 5, 22; id. Men. 3, 1, 2; id. Cist. 4, 2, 17; cf.

    scelesta, vae te!

    Cat. 8, 15 Ellis ad loc.— Adv.: scĕlestē (acc. to. I.), wickedly, viciously, impiously, abominably, detestably:

    sceleste atque impie facere,

    Liv. 24, 25:

    parta bona,

    Plaut. Rud. 2, 6, 22:

    insimulare,

    Vell. 2, 60, 3:

    exercere arma,

    Val. Max. 5, 1, 3.— Comp.:

    interit pudor,

    Aug. Ep. 202.—Humorously: tu sceleste suspi-caris, ego aphelôs scripsi, roguishly, Cic. Att. 6, 1, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > scelestus

  • 18 suspiro

    suspīro, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [subspiro].
    I.
    Neutr., to draw a deep breath, heave a sigh, to sigh (class.):

    occulte,

    Cic. Att. 2, 21, 2:

    familiariter,

    id. ib. 1, 13, 1:

    suspirat ab imis Pectoribus,

    Ov. M. 2, 655:

    dumque ibi suspirat,

    id. ib. 1, 707:

    suspirat sacerdos,

    Claud. Cons. Hon. 4, 572:

    flebile,

    id. in Eutr. 1, 269.— Poet.:

    puella in flavo hospite suspirans,

    sighing after, longing for, Cat. 64, 98:

    solā suspirat in illā,

    Ov. F. 1, 417; v. also infra, II.— Transf., of things:

    tellus atro exundante vapore Suspirans,

    breathing out, Sil. 12, 136:

    relicto brevi foramine, quo aestuantia vina suspirent,

    may exhale, evaporate, Pall. Oct. 14, 16: curae suspirantes, sighing, Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 60 Vahl.).—With ne and subj., Hor. C. 3, 2, 9.—
    II.
    Act. ( poet.).
    A.
    To breathe out, exhale:

    umentes nebulas (Anauros),

    Luc. 6, 370:

    inclusum pectore, Bacchum,

    Sil. 4, 779; 12, 136. —
    B.
    To sigh for, long for:

    suspirat longo non visam tempore matrem,

    Juv. 11, 152:

    amores,

    Tib. 4, 5, 11:

    Chloen,

    Hor. C. 3, 7, 10:

    lucra,

    Prud. Cath. 2, 44.—
    C.
    To sigh out, exclaim with a sigh:

    grandis suspirat arator, incassum manuum cecidisse labores,

    Lucr. 2, 1164.—With ne:

    matrona et adulta virgo Suspiret, eheu! ne, etc. ( = sollicita est, ne),

    Hor. C. 3, 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > suspiro

  • 19 toga

    tŏga, ae, f. [tego], a covering, garment.
    I.
    In gen. (ante-class. and rare): praeterea quod in lecto togas ante habebant; ante enim olim fuit commune vestimentum et diurnum et nocturnum et muliebre et virile, Varr. ap. Non. 541, 2:

    incinctā togā,

    Afran. ib. 540, 33; cf.

    comic.: ne toga cordylis, ne paenula desit olivis,

    Mart. 13, 1, 1. —
    * B.
    A roofing, roof:

    (toga) dicitur et tectum,

    Non. 406, 21. —
    II.
    In partic., the outer garment of a Roman citizen in time of peace, long, broad, and flowing, and consisting of a single piece of stuff; the toga or gown.
    A.
    Lit.:

    sed quod pacis est insigne et otii toga,

    Cic. Pis. 30, 73:

    quem tenues decuere togae,

    Hor. Ep. 1, 14, 32:

    ima,

    Quint. 11, 3, 139:

    pexa,

    Mart. 2, 44, 1:

    rasa,

    id. 2, 88, 4: toga praetexta, the toga of magistrates and free-born children, ornamented with purple; v. praetexo: toga pura, the unornamented toga of youth who had laid aside the praetexta:

    Ciceroni meo togam puram cum dare Arpini vellem,

    Cic. Att. 9, 6, 1; 5, 20, 9; 7, 8, 5;

    called more freq. virilis,

    id. Sest. 69, 144; id. Phil. 2, 18, 44; Liv. 26, 19, 5; Plin. Ep. 1, 9, 2; and:

    toga libera,

    Prop. 4 (5), 1, 132; Ov. F. 3, 771; cf.:

    a patre ita eram deductus ad Scaevolam sumptā virili togā,

    Cic. Lael. 1, 1:

    toga picta,

    worn by a victor in his triumph, Liv. 10, 7, 9; 30, 15, 11; Flor. 1, 5, 6:

    purpurea,

    worn by kings, Liv. 27, 4, 11; 31, 11, 12: candida, the toga worn by candidates for office, made of white fulled cloth; v. candidus: pulla, the dark-gray toga of mourners; v. pullus; cf. Becker, Gallus, 3, p. 107 sq.; 2, pp. 55 and 74 sq. (2d edit.).—
    B.
    Transf.
    1.
    As a designation for peace:

    ex quo genere haec sunt, Liberum appellare pro vino, campum pro comitiis, togam pro pace, arma ac tela pro bello,

    Cic. de Or. 3, 42, 167: cedant arma togae, id. poët. Off. 1, 22, 77; id. Pis. 30, 73:

    vir omnibus belli ac togae dotibus eminens,

    Vell. 1, 12, 3; Tert. Pall. 5.—Also of the Roman national character; hence, togae oblitus, forgetful of Rome, Hor. C. 3, 5, 10.—
    2.
    As, in the times of the emperors, the toga went more and more out of use, and became almost exclusively the garment of clients, poet. for a client:

    eheu quam fatuae sunt tibi Roma togae,

    Mart. 10, 18, 4; 10, 47, 5; cf. Plin. Pan. 65; Flor. 4, 12, 32. —
    3.
    As women of loose character were not allowed to wear the proper female garment (the stola), and assumed the toga, poet. for a prostitute: si tibi cura togae est [p. 1876] potior pressumque quasillo Scortum, Tib. 4, 10, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > toga

См. также в других словарях:

  • eheu fugaces labuntur anni — foreign term Etymology: Latin alas! the fleeting years glide on …   New Collegiate Dictionary

  • Eheu! fugaces labuntur anni. — См. Время летит …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Eheu! quam brevibus pereunt ingentia causis. — См. Смолоду прореха, под старость дыра …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • ehem, eheu, eho (*eĝh-) —     ehem, eheu, eho (*eĝh )     English meaning: interjection, *an exclamation of joyful surprise     Deutsche Übersetzung: Ausrufe     Note: mostly independent neologisms     Material: Ved. áha, O.Ind. ahahü̆ , ahē, ahō, hamhō etc.; Lat. ehem …   Proto-Indo-European etymological dictionary

  • winged —    Ēheu …   English-Hawaiian dictionary

  • wing —    Ēheu; maha (of flying fish).     Wing feathers, hulu ekekeu.     Wings, ekekeu, pekekeu, eheheu.     Wing on stem of plant, mōlina.     Wing of house, pāku i.     Wing of army, mahele, lālā.     To stretch or flap wings, ho ēheu.     To spread …   English-Hawaiian dictionary

  • Liste lateinischer Phrasen/E — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P Q R S T U V Inhaltsverzeichnis 1 …   Deutsch Wikipedia

  • Odes (Horace) — Contents 1 Book 1 2 Book 2 3 Book 3 4 Book 4 …   Wikipedia

  • Eo ipso — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • Errare humanum est — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

  • Et tu, Brute — Lateinische Phrasen   A B C D E F G H I L M N O P …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»