Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

cŏlŭmen

  • 1 columen

    cŏlŭmen, ĭnis, n., and contr. cul-men, mis, n. [root cel- of excello; cf.: celsus, culmus, calamus, collis], lit., that which rises in height, is prominent, projects; hence the point, top, summit, ridge.
    I.
    Form columen, inis, n. (only this form is used by Plautus, v. Ritschl, prol. ad Plaut. p. 65).
    A.
    An elevated object, a pillar, column: ego vitam agam sub altis Phrygiae columinibus, the lofty buildings, or perh. the mountain-heights, Cat. 63, 71 Ellis ad loc.; and of a pillar of fire: Phoebi fax, tristis nunt a belli, quae magnum ad columen flammato ardore volabat, like an ascending column, Cic. poët. Div. 1, 11, 18.—
    B.
    The highest part or top of an object, e. g. of a wall; the coping; Fr. le chaperon, Cato, R. R. 15, 1; of a building, a ridge, a roof, a gable:

    in turribus et columinibus villae,

    Varr. R. R. 3, 7, 1:

    aulae,

    Sen. Herc. Fur. 1000; id. Thyest. 54 Gron.; so of the Capitol, Cic. poët. Div. 1, 12, 20, and of the culmination of heavenly bodies: oritur Canicula cum Cancro, in columen venit cum Geminis, Nigid. ap. Serv. ad Verg. G. 1, 218. —
    2.
    Trop., the top, crown, summit, first, chief, the height, etc.:

    columen amicorum Antonii, Cotyla Varius,

    Cic. Phil. 13, 12, 26:

    pars haec vitae jam pridem pervenit ad columen,

    Plin. 15, 15, 17, § 57; Col. 3, 4, 3:

    audaciae,

    the crown of impudence, Plaut. Am. 1, 1, 211.—
    G.
    An elevated object that supports, sustains something; in archit., the top of a gable-end, a gable pillar, a prop, Vitr. 4, 2, 1; 4, 7, 5.—Esp. freq.,
    2.
    Trop., a support, prop, stay:

    familiae,

    Ter. Phorm. 2, 1, 57; Cic. Verr. 2, 3, 76, § 176:

    senati, praesidium popli,

    Plaut. Cas. 3, 2, 6; cf. id. Ep. 2, 2, 7:

    rei publicae,

    Cic. Sest. 8, 19; Curt. 9, 6, 8:

    imperii Romani, Div 38, 51, 3: regni Ausonii,

    Sil. 15, 385:

    Asiae,

    Sen. Troad. 6:

    rerum mearum (Maecenas),

    Hor. C. 2, 17, 4:

    doctrinarum, artium (Varro et Nigidius),

    Gell. 19, 14, 1; Col. 3, 4, 3.—
    II.
    culmen, ĭnis, n. (in Cic. only once; cf. the foll. B.; not in Cat., Lucr., or Hor.; in gen. first freq. since the Aug. per.).
    * A.
    Any thing high; poet., of the stalk of a bean, Ov. F. 4, 734.—
    B.
    The top, summit, e. g. of a building, a roof, gable, cupola, etc.:

    columen in summo fastigio culminis,

    Vitr. 4, 2, 1; Ov. M. 1, 295; 1, 289; Verg. E. 1, 69:

    tecta domorum,

    id. A. 2, 446; 2, 458; 4, 186:

    culmina hominum, deorum,

    i. e. of houses and temples, id. ib. 4, 671; Liv. 27, 4, 11; 42, 3, 7.—Of the dome of heaven, * Cic. Arat. 26. —Of mountain summits:

    Alpium,

    Caes. B. G. 3, 2:

    Tarpeium,

    Suet. Dom. 23.—Of the crown of the head of men, Liv. 1, 34, 9.—Of the top of the prow of a ship, Luc. 3, 709.—
    2.
    Trop., the summit, acme, height, point of culmination (perh. not ante-Aug.):

    a summo culmine fortunae ad ultimum finem,

    Liv. 45, 9, 7:

    principium culmenque (columenque, Sillig) omnium rerum pretii margaritae tenent,

    Plin. 9, 35, 54, § 106:

    ruit alta a culmine Troja,

    Verg. A. 2, 290 (Hom. Il. 13, 772: kat akrês); cf. id. ib. 2, 603:

    de summo culmine lapsus,

    Luc. 8, 8:

    regale,

    Claud. VI. Cons. Hon. 64. pastorale, id. B. Get. 355:

    honoris,

    App. Flor. 3.

    Lewis & Short latin dictionary > columen

  • 2 columen

        columen inis, n    [2 CEL-], a pillar, column: fax, quae magnum ad columen volabat, like an ascending column: excelsum, a pedestal: Phrygiae columina (of mountains), Ct. — Fig., of persons, the crown, summit, first, chief: amicorum.—A support, prop, stay: familiae: rerum mearum, H.
    * * *
    height, peak, summit, zenith; roof, gable, ridge-pole; head, chief; "keystone"

    Latin-English dictionary > columen

  • 3 Columella

    1.
    cŏlŭmella (in MSS. often cŏlum-nella), ae, f. dim. [columna, columen], a small column, a pillar, Cato, R. R. 20, 1; 22, 2; Cic. Leg. 2, 26, 66; id. Tusc. 5, 23, 65; Caes. B. C. 2, 10.—
    B.
    The foot or pedestal of a catapult, Vitr. 10, 15.—
    II.
    Trop., a pillar, support, prop (cf. columen), Lucil. ap. Don. Ter. Phorm. 2, 1, 57.
    2.
    Cŏlŭmella, ae, m., a Roman cognomen in the gens Junia; so,
    I.
    M. Junius Moderatus Columella, of Hispania Bœtica, uncle of the following.
    II.
    L. Junius Moderatus Columella, a well-known writer on husbandry, in the first century of the Christian era. He was of Gades, and a companion of Seneca and Celsus; his writings, De Re Rustica and De Arboribus, are yet extant; v. Schneid. Scriptt. Rei Rust. II. 2 praef.; Col. 7, 2, 4; 7, 10, 185; Plin. 8, 41, 63, § 153; 17, 9, 6, §§ 51 and 52; Pall. 1, 19, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > Columella

  • 4 columella

    1.
    cŏlŭmella (in MSS. often cŏlum-nella), ae, f. dim. [columna, columen], a small column, a pillar, Cato, R. R. 20, 1; 22, 2; Cic. Leg. 2, 26, 66; id. Tusc. 5, 23, 65; Caes. B. C. 2, 10.—
    B.
    The foot or pedestal of a catapult, Vitr. 10, 15.—
    II.
    Trop., a pillar, support, prop (cf. columen), Lucil. ap. Don. Ter. Phorm. 2, 1, 57.
    2.
    Cŏlŭmella, ae, m., a Roman cognomen in the gens Junia; so,
    I.
    M. Junius Moderatus Columella, of Hispania Bœtica, uncle of the following.
    II.
    L. Junius Moderatus Columella, a well-known writer on husbandry, in the first century of the Christian era. He was of Gades, and a companion of Seneca and Celsus; his writings, De Re Rustica and De Arboribus, are yet extant; v. Schneid. Scriptt. Rei Rust. II. 2 praef.; Col. 7, 2, 4; 7, 10, 185; Plin. 8, 41, 63, § 153; 17, 9, 6, §§ 51 and 52; Pall. 1, 19, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > columella

  • 5 columna

    cŏlumna, ae, f. [root cel- of excello; v. columen, of which it is orig. a collat. form].
    A.
    A projecting object, a column, pillar, post (very freq.), Vitr. 4, 1, 1 sq.; 3, 3; Varr. R. R. 3, 5, 11:

    columnae et templa et porticus sustinent, tamen habent non plus utilitatis quam dignitatis,

    Cic. de Or. 3, 46, 180; id. Verr. 2, 1, 51, §§ 133 and 134; Quint. 5, 13, 40:

    columnae Doricae, Ionicae, Tuscanicae, Corinthiae, Atticae,

    Plin. 36, 22, 56, § 178 sq.; Vitr. 4, 1, 1 sqq.: Rostrata, a column ornamented with beaks of ships, erected in honor of Duellius, the conqueror of the Carthaginians, Quint. 1, 7, 12 Spald.; fragments of the inscription on it are yet extant, v. in the Appendix: Maenia, also absol. Columna, a pillory in the Forum Romanum, where thieves, criminal slaves, and debtors were judged and punished, Cic. Div. in Caecil. 16, 50 Ascon.— Absol.: ad columnam pervenire. Cic. Clu. 13, 39:

    adhaerescere ad columnam,

    id. Sest. 8, 18; cf. Dict. of Antiq. s. v. columna.— Plur.:

    columnae, as the sign of a bookseller's shop,

    Hor. A. P 373 Orell. ad loc.—From the use of pillars to designate boundaries of countries:

    Columnae Protei = fines Aegypti,

    Verg. A. 11, 262; and:

    Columnae Herculis, i. e. Calpe et Abyla,

    Mel. 1, 5, 3; 2, 6, 8; Plin. 3, prooem. § 4; Tac. G. 34.—Prov.:

    incurrere amentem in columnas,

    Cic. Or. 67, 224.—
    * 2.
    Trop., a pillar, support; of Augustus, Hor. C. 1, 35, 14.—
    3.
    Transf., of objects resembling a pillar; so,
    a.
    Of the arm (comice):

    ecce autem aedificat: columnam mento suffigit suo,

    Plaut. Mil. 2, 2, 54. —
    b.
    A water-spout, Lucr. 6, 426; 6, 433; Plin. 2, 49, 50, § 134.—
    c.
    Of fire, a meteor, Sen. Q. N. 7, 20, 2; cf.

    of the pillar of cloud and of fire which guided the Exodus,

    Vulg. Exod. 13, 21 sq. —
    d.
    Membrum virile, Mart. 6, 49; 11, 51; Auct. Priap. 9, 8.—
    e.
    Narium recta pars eo quod aequaliter sit in longitudine et rotunditate porrecta, columna vocatur, Isid. Orig. 11, 1, 48.—
    * B.
    The top, summit; so only once of the dome of heaven, Cic. poët. Div. 1, 12, 21; cf. columen.

    Lewis & Short latin dictionary > columna

  • 6 culmen

        culmen inis, n    [for columen], the top, summit, roof, gable: mersae culmina villae, O.: tuguri, V.: aedis, L.: culmina hominum, deorum, i. e. of houses and temples, V.: Alpium, Cs.: summum hominis, the crown of the head, L.: inane fabae, the leafless stalk, O.—Fig., the summit, height, point of culmination: fortunae, L.: ruit a culmine Troia, V.
    * * *
    height/peak/top/summit/zenith; roof, gable, ridge-pole; head, chief; "keystone"

    Latin-English dictionary > culmen

  • 7 audacia

    audācĭa, ae, f. [audax], the quality of being audax, boldness, in a good, but oftener in a bad sense (syn.: fortitudo, audentia, animus, virtus).
    I.
    In a good sense, daring, intrepidity, courage, valor:

    audacia in bello,

    Sall. C. 9, 3:

    audacia pro muro habetur,

    id. ib. 58, 17:

    frangere audaciam,

    Liv. 25, 38, 6:

    ipso miraculo audaciae obstupefecit hostes,

    id. 2, 10:

    nox aliis in audaciam, aliis ad formidinem opportuna,

    Tac. A. 4, 51:

    unam in audaciā spem salutis (esse),

    id. H. 4, 49;

    so Just. praef. 2, 9 al.: in audaces non est audacia tuta,

    Ov. M. 10. [p. 201] 544:

    Quod si deficiant vires, audacia certe Laus erit,

    Prop. 3, 1, 5:

    sumpsisset cor ejus audaciam,

    Vulg. 2 Par. 17, 6 al.—
    II.
    In a bad sense, daring, audacity, presumption, temerity, insolence, impudence:

    O hominis inpudentem audaciam,

    Plaut. Men. 5, 1, 13, and Ter. Heaut. 2, 3, 72, Phaedr. 3, 5, 9:

    conpositis mendaciis Advenisti, audaciai columen,

    shamelessness, impudence, Plaut. Am. 1, 1, 211:

    Tantāne adfectum quemquam esse hominem audaciā!

    Ter. Phorm. 5, 8, 84:

    audacia non contrarium (fidentiae), sed appositum est ac propinquum et tamen vitium est,

    Cic. Inv. 2, 54, 165:

    animus paratus ad periculum, si suā cupiditate, non utilitate communi inpellitur, audaciae potius nomen habeat quam fortitudinis,

    id. Off. 1, 19, 63:

    incredibili importunitate et audaciā,

    id. Verr. 2, 2, 30:

    audaciā et impudentiā fretus,

    id. Fl. 15; so id. Caecin. 1; id. Phil. 10, 5; 13, 13 fin.; id. Clu. 65; id. Inv. 1, 33 al.; Sall. C. 23, 2; 52, 11; 61, 1; id. J. 7, 5; 14, 11 al.; Liv. 28, 22; 44, 6 al.; Tac. A. 11, 26; id. H. 3, 66; 3, 73 al.; Suet. Vesp. 8; Curt. 6, 11; 8, 13; Vulg. Sap. 12, 17 et saep. —In plur. (abstr. for concr.), daring deeds, = audacter facta:

    quantas audacias, quam incredibiles furores reperietis,

    Cic. Sull. 27 fin.: audacias Cato pluraliter dixit, Paul. ex Fest. p. 27 Müll.; Cic. Verr. 2, 3, 89; id. Cat. 2, 5, 10; id. Att. 9, 7:

    quam (formam vitae) postea celebrem miseriae temporum et audaciae temporum fecerunt,

    Tac. A. 1, 74.—In a milder signif. freedom, boldness:

    licentia vel potius audacia,

    Cic. Lig. 8:

    vitare audaciam in translationibus,

    Suet. Gram. 10 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > audacia

  • 8 culmen

    culmen, ĭnis, contr. form of columen, q. v.

    Lewis & Short latin dictionary > culmen

  • 9 imago

    ĭmāgo, ĭnis, f. [cf. imitor], an imitation, copy of a thing, an image, likeness (i. e. a picture, statue, mask, an apparition, ghost, phantom; the latter only poet. and in post-Aug. prose; cf.: simulacrum, effigies, statua, sigillum): imago ab imitatione dicta, Paul. ex Fest. p. 112 Müll.; cf.: imago dicitur quasi imitago, Porphyr. Hor. C. 1, 12, 4.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a representation, likeness (usu. of a person), statue, bust, picture:

    Spartiates Agesilaus neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse... unus Xenophontis libellus in eo rege laudando facile omnes imagines omnium statuasque superavit,

    Cic. Fam. 5, 12, 7:

    Demosthenes, cujus nuper inter imagines tuas ac tuorum imaginem ex aere vidi,

    id. Or. 31, 110:

    Epicuri in poculis et in anulis,

    id. Fin. 5, 1, 3: hominis imaginem gypso e facie ipsa primus omnium expressit ceraque in eam formam gypsi infusa emendare instituit Lysistratus Sicyonius, Plin. 35, 12, 44, § 153:

    Africani,

    Cic. Rep. 6, 10:

    mulieris,

    Quint. 7, 7, 5:

    Antigoni,

    id. 2, 13, 12:

    depictam in tabula sipariove imaginem rei,

    id. 6, 1, 32:

    si in tabula mea aliquis pinxerit velut imaginem,

    Gai. Inst. 2, 78:

    cereae,

    Hor. Epod. 17, 76; id. S. 1, 8, 43:

    ut dignus venias hederis et imagine macra,

    Juv. 7, 29:

    hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat,

    Mart. 9, 1:

    epistula atque imago me certum fecit,

    i. e. the image on the seal, the signet, Plaut. Ps. 4, 6, 35; 4, 2, 29; 4, 7, 105:

    nunc amici anne inimici sis imago, Alcesime, mihi, sciam,

    i. e. will act like a friend, Plaut. Cas. 3, 1, 1.—
    2.
    A phantom, ghost, apparition:

    infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae Visa mihi ante oculos et nota major imago,

    Verg. A. 2, 773; cf.:

    et nunc magna mei sub terras ibit imago,

    shade, spirit, Verg. A. 4, 654; Plin. Ep. 7, 27, 6; cf. id. ib. 1:

    non vanae redeat sanguis imagini,

    Hor. C. 1, 24, 15:

    (somnus) Vanum nocturnis fallit imaginibus,

    Tib. 3, 4, 56; cf. Hor. C. 3, 27, 40; Suet. Aug. 94; id. Calig. 50:

    te videt in somnis, tua sacra et major imago humana turbat pavidum,

    Juv. 13, 221:

    quid natum totiens falsis Ludis imaginibus?

    phantoms, Verg. A. 1, 408:

    ubique pavor et plurima mortis imago,

    id. ib. 2, 369; cf.:

    repetitaque mortis imago,

    Ov. M. 10, 726:

    lurida mortis imago,

    Petr. 123, v. 257:

    varia pereuntium forma et omni imagine mortium,

    Tac. H. 3, 28:

    caesorum insepultorumque,

    id. A. 1, 62:

    supremorum (i. e. funeris) imago,

    id. H. 4, 45.— Poet.:

    genitiva (with forma),

    natural shape, figure, Ov. M. 3, 331; so,

    rudis et sine imagine tellus (= informis),

    shapeless, id. ib. 1, 87.—
    B.
    In partic., an ancestral image of a distinguished Roman (of one who had been aedile, praetor, or consul; usually made of wax, and placed in the atrium of a Roman house, and carried in funeral processions.—
    (α).
    In plur.: obrepsisti ad honores errore hominum, commendatione fumosarum imaginum, quarum simile habes nihil praeter colorem, of smoky (i. e. old) ancestral images, Cic. Pis. 1, 1; cf. Sen. Ben. 3, 28, 1; Plin. 35, 2, 2, § 6:

    si quid deliquero, nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    no ancestors of distinction, Cic. Agr. 2, 36, 100; cf.:

    quia imagines non habeo et quia mihi nova nobilitas est,

    Sall. J. 85, 25:

    qui imagines familiae suae consecuti sunt,

    Cic. Agr. 2, 1, 1:

    homo veteris prosapiae ac multarum imaginum,

    Sall. J. 85, 10:

    majorum imagines,

    id. ib. 5, 5; Suet. Vesp. 1:

    multis in familia senatoriis imaginibus,

    id. Aug. 4:

    esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

    Hor. Epod. 8, 11:

    qui stupet in titulis et imaginibus,

    id. S. 1, 6, 17; Plin. 35, 2, 2, § 6 sqq.; Prop. 2, 13, 19; Suet. Vesp. 19.—
    (β).
    In sing. (rare):

    jus imaginis,

    Cic. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    imaginis ornandae causa,

    id. Sest. 8, 19:

    vir honoratissimae imaginis futurus ad posteros,

    Liv. 3, 58, 2:

    clarum hac fore imagine Scaptium,

    would become an aristocrat, id. 3, 72, 4, v. Weissenb. ad loc.:

    Tunc Cotta ne imago Libonis exsequias posterorum comitaretur censuit,

    Tac. A. 2, 32.
    II.
    Transf., a reverberation of sound, an echo (mostly poet.):

    (mellaria facere oportet) potissimum ubi non resonent imagines,

    Varr. R. R. 3, 16, 12:

    concava pulsu Saxa sonant, vocisque offensa resultat imago,

    Verg. G. 4, 50; cf. Sil. 14, 365:

    alternae deceptus imagine vocis: Huc coëamus ait... Coëamus retulit Echo,

    Ov. M. 3, 385:

    cujus recinit jocosa Nomen imago,

    Hor. C. 1, 12, 4; so,

    jocosa Vaticani montis,

    id. ib. 1, 20, 8:

    vaga,

    Val. Fl. 3, 596.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., an image or likeness of a thing formed in the mind, a conception, thought, imagination, idea:

    Scipionis memoriam atque imaginem sibi proponere,

    Cic. Lael. 27, 102:

    magnam partem noctium in imagine tua vigil exigo,

    Plin. Ep. 7, 5, 1:

    Verginium cogito, Verginium video, Verginium jam vanis imaginibus audio,

    id. ib. 2, 1, 12: imagines, quae eidôla nominant, quorum incursione non solum videmus, sed etiam cogitamus, Cic. Fin. 1, 6, 21; cf.:

    imagines extrinsecus in animos nostros per corpus irrumpere,

    id. Ac. 2, 40, 125: plena sunt imaginum omnia, nulla species cogitari potest nisi pulsu imaginum, etc.; id. Div. 2, 67, 137 sq.: unum aliquem te ex barbatis illis, exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis, columen rei publicae diceres intueri, an image of the olden time, id. Sest. 8, 19; cf.:

    expressam imaginem vitae quotidianae videre,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    quidnam illi consules dictatoresve facturi essent, qui proconsularem imaginem tam saevam ac trucem fecerint, i. e. by cruelty in office,

    Liv. 5, 2, 9:

    naturae... urbis et populi,

    Cic. Rep. 2, 39 fin.:

    justitiae,

    Quint. 2, 20, 6:

    virtutis,

    id. 10, 2, 15:

    similitudines ad exprimendas rerum imagines compositae,

    id. 8, 3, 72: illae rerum imagines, quas vocari phantasias indicavimus, id. 10, 7, 15:

    conscripta formantur imagine templa,

    plans, Stat. S. 3, 1, 117:

    scipione determinata prius templi imagine in solo,

    Plin. 28, 2, 4, § 15:

    tua, pater Druse, imago,

    memory, Tac. A. 1, 13:

    magna illic imago tristium laetorumque,

    recollection, id. ib. 2, 53:

    si te nulla movet tantae pietatis imago,

    Verg. A. 6, 405.—
    B.
    In partic.
    1.
    In rhet., a figurative representation, similitude, comparison:

    comparabile est, quod in rebus diversis similem aliquam rationem continet. Ejus partes sunt tres: imago, collatio, exemplum. Imago est oratio demonstrans corporum aut naturarum similitudinem, etc.,

    Cic. Inv. 1, 30, 49; cf.:

    imago est formae cum forma cum quadam similitudine collatio,

    Auct. Her. 4, 49, 62; Sen. Ep. 59, 92; Quint. 6, 1, 28; Hor. S. 2, 3, 320; id. Ep. 1, 7, 34.—
    2.
    With the idea predominating of mere imitation, in opp. to what is original or real, a mere form, image, semblance, appearance, shadow:

    consectatur nullam eminentem effigiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae,

    Cic. Tusc. 3, 2, 3:

    nos veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus: umbra et imaginibus utimur,

    id. Off. 3, 17, 69; cf.:

    non in umbra et imagine civitatis, etc.,

    id. Rep. 2, 30; and:

    umbram equitis Romani et imaginem videtis,

    id. Rab. Post. 15, 41:

    haec ars tota dicendi, sive artis imago quaedam est et similitudo, habet hanc vim, ut, etc.,

    id. de Or. 2, 87, 356:

    judiciorum,

    only the appearance of courts, id. Sest. 13, 30; cf.:

    imaginem rei publicae nullam reliquissent,

    id. Agr. 2, 32, 88:

    his quoque imaginibus juris spretis,

    Liv. 41, 8, 10:

    imaginem retinendi largiendive penes nos, vim penes Parthos,

    Tac. A. 15, 14:

    habitu et ore ad exprimendam imaginem honesti exercitus,

    the pretence, id. ib. 16, 32; 6, 27; id. H. 1, 84; 3, 70:

    qui faciem eloquentiae, non imaginem praestaret,

    id. Or. 34:

    nec imagine rerum, sed rebus incendit,

    Quint. 10, 1, 16:

    in falsa rerum imagine detineri,

    id. 10, 5, 17; cf.:

    nullo quippe alio vincis discrimine, quam quod illi (hermae) marmoreum caput est, tua vivit imago,

    Juv. 8, 55.—
    3.
    A representative: non in effigies mutas divinum (Augusti) spiritum transfusum;

    sed imaginem veram, caelesti sanguine ortam, intellegere discrimen, etc.,

    Tac. A. 4, 52.—
    4.
    That which suggests or recalls something by resemblance, a reminder:

    me consolatur recordatio meorum temporum, quorum imaginem video in rebus tuis,

    Cic. Fam. 1, 6, 2:

    a Corbulone petierat, ne quam imaginem servitii Tiridates perferret,

    nothing to suggest slavery, Tac. A. 15, 31; cf.:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo possim imaginem antiquae et vernaculae festivitatis adgnoscere,

    Cic. Fam. 9, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > imago

  • 10 sidus

    sīdus, ĕris, n. [cf. Sanscr. svid, to sweat, melt; Gr. sidêros (molten) iron; Lat. sudo].
    I.
    Stars united in a figure, a group of stars, a constellation (and hence mostly plur.;

    only so ap. Cic., Cæs., and Quint.): sunt stellae quidem singulares, ut erraticae quinque et ceterae, quae non admixtae aliis solae feruntur: sidera vero, quae in aliquod signum stellarum plurium compositione formantur, ut Aries, Taurus, Andromeda, Perseus, vel Corona et quaecumque variarum genera formarum in caelum recepta creduntur. Sic et apud Graecos aster et astron diversa significant et aster stella una est, astron signum stellis coactum, quod nos sidus vocamus,

    Macr. Somn. Scip. 1, 14 med.
    (α).
    Plur.:

    illi sempiterni ignes, quae sidera et stellas vocatis,

    Cic. Rep. 6, 15, 15:

    signis sideribusque caelestibus,

    id. N. D. 1, 13, 35:

    circuitus solis et lunae reliquorumque siderum,

    id. ib. 2, 62, 155; cf.:

    solem lunamque praecipua siderum,

    Quint. 2, 16, 6; and:

    in sole sidera ipsa desinunt cerni,

    id. 8, 5, 29:

    siderum regina bicornis Luna,

    Hor. C. S. 35:

    Arcturi sidera,

    Verg. G. 1, 204:

    solis, i. e. sol,

    Ov. M. 14, 172:

    sidera, quae vocantur errantia,

    Cic. Div. 2, 42, 89; so,

    errantia,

    Plin. 2, 8, 6, § 32:

    siderum motus,

    Cic. Rep. 3, 2, 3; id. Lael. 23, 88:

    sidera viderit innumerabilia,

    id. Tusc. 5, 24, 69; id. Fin. 2, 31, 102; id. N. D. 2, 15, 39 et saep.; * Caes. B. G. 6, 14 fin.; Quint. 1, 4, 4; 2, 17, 38; 12, 11, 10 al.; Lucr. 1, 231; 1, 788; 1, 1065:

    candida,

    id. 5, 1210:

    alta,

    Verg. A. 3, 619:

    surgentia,

    id. ib. 6, 850:

    radiantia,

    Ov. M. 7, 325:

    turbata,

    Stat. Th. 12, 406 al.:

    lucida,

    Hor. C. 1, 3, 2; 3, 1, 32; id. Epod. 3, 15; 5, 45; 17, 5.—
    (β).
    Sing., a heavenly body, a star; and collect., a group of stars, a constellation:

    clarum Tyndaridae sidus,

    Hor. C. 4, 8, 31:

    fervidum,

    Sirius, id. Epod. 1, 27;

    nivosum sidus Pleiadum,

    Stat. S. 1, 1, 95:

    insana Caprae sidera,

    Hor. C. 3, 7, 6:

    Baccho placuisse coronam, Ex Ariadnaeo sidere nosse potes,

    Ov. F. 5, 346;

    so of the constellation Arcturus,

    Plin. 18, 31, 74, § 311 (for which, in the plur.:

    Arcturi sidera,

    Verg. G. 1, 204); of Capella, Ov. M. 3, 594; of the Vergiliae, Liv. 21, 35, 6; Curt. 5, 6, 12; of Saturn, Plin. 2, 8, 6, § 32 sq.; Juv. 6, 569; of Venus, Plin. 2, 8, 6, § 36; Luc. 1, 661; of the Moon:

    sidus lunae,

    Plin. 2, 9, 6, § 41; of the Sun:

    calidi sideris aestu,

    Tib. 2, 1, 47:

    aetherium,

    Ov. M. 1, 424; Plin. 7, 60, 60, § 212:

    solstitiale,

    Just. 13, 7 fin.; cf.: sidus utrumque, for the rising and setting sun, Petr. poët. 119, 2; and also for the sun and moon, Plin. 2, 13, 10, §§ 56 and 57.— Poet., collect.:

    nec sidus fefellit,

    i. e. through ignorance, Verg. A. 7, 215.—
    II.
    Transf. (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    The sky, the heavens, = caelum. (Juppiter) terram, mare, sidera movit, Ov. M. 1, 180: (Hercules) flammis ad sidera missus, Juv.11,63; cf.:

    abrupto sidere nimbus It,

    Verg. A. 12, 451:

    sidera observare,

    Curt. 7, 4, 28.—
    2.
    Like caelum, to denote a very great height:

    Pyramidum sumptus ad sidera ducti,

    Prop. 3, 2 (4, 1), 17:

    evertunt actas ad sidera pinus,

    Verg. A. 11, 136; cf. Juv. 11, 63:

    ad sidera Erigitur,

    Verg. A. 9, 239:

    aves, quas naturalis levitas ageret ad sidera,

    Curt. 4, 5, 3:

    domus quae vertice sidera pulsat,

    Mart. 8, 36, 11; 9, 62, 10; Verg. G. 2, 427; id. A. 3, 243; id. E. 5, 62 al.—
    b.
    Trop. (also like caelum), as the summit or height of fame, fortune, success, etc.:

    quodsi me lyricis vatibus inseris, Sublimi feriam sidera vertice,

    Hor. C. 1, 1, 36:

    vertice sidera tangere,

    Ov. M. 7, 61; cf.:

    tuum nomen... Cantantes sublime ferent ad sidera cygni,

    Verg. E. 9, 29:

    usque ad sidera notus,

    id. ib. 5, 43: contingere sidera plantis, to walk upon the stars (like the gods) (of one exceedingly fortunate), Prop. 1, 8, 43 (1, 8 b, 17); cf.:

    celerique fugā sub sidera lapsae,

    Verg. A. 3, 243.—
    B.
    For night:

    exactis sideribus,

    Prop. 1, 3, 38:

    sidera producere ludo,

    Stat. Th. 8, 219; cf.:

    sideribus dubiis,

    at dawn, Juv. 5, 22.—
    C.
    A star, as a comparison for any thing bright, brilliant, shining, beautiful, etc. (syn.:

    stella, astrum): oculi, geminae, sidera nostra, faces,

    Prop. 2, 3, 14;

    so of the eyes,

    Ov. Am. 2, 16, 44; 3, 3, 9; id. M. 1, 499:

    sidere pulchrior Ille,

    Hor. C. 3, 9, 21; cf. id. ib. 1, 12, 47;

    of form, beauty,

    Stat. S. 3, 4, 26; Val. Fl. 5, 468.—
    2.
    Concr., ornament, pride, glory:

    o sidus Fabiae, Maxime, gentis ades,

    Ov. P. 3, 3, 2; cf. id. ib. 4, 6, 9;

    Col. poët, 10, 96: puerum egregiae praeclarum sidere formae,

    Stat. S. 3, 4, 26:

    Macedoniae columen ac sidus,

    Curt. 9, 6, 8.—As a term of endearment, my star, Suet. Calig. 13 fin.; Hor. Epod. 17, 41.—
    D.
    Season of the year:

    quo sidere terram Vertere Conveniat,

    Verg. G. 1, 1; cf.:

    hiberno moliris sidere classem?

    id. A. 4, 309:

    sidere aequinoctii quo maxime tumescit Oceanus,

    Tac. A. 1, 70; cf.:

    brumale sidus,

    Ov. P. 2, 4, 25:

    sidere flagrante brumali,

    Amm. 27, 12, 12.—
    2.
    Climate, weather, etc.:

    ut patrios fontes patriumque sidus ferre consuevisti,

    Plin. Pan. 15, 3; so,

    sub nostro sidere,

    Juv. 12, 103:

    tot inhospita saxa Sideraque emensae,

    i.e. regions, Verg. A. 5, 628:

    grave sidus et imbrem vitare,

    tempest, storm, Ov. M. 5, 281:

    triste Minervae (raised by Minerva),

    Verg. A. 11, 260.—Colloquially, with confectus: intellegitur sidus confectum, i. e. that the weather ( occasioned by a constellation) is ended, Plin. 16, 23, 36, § 87; 18, 25, 57, § 207:

    fertur in abruptum casu, non sidere, puppis,

    Claud. in Eutr. 2, 424.—
    E.
    With allusion to the influence which the ancients believed the constellations to have upon the health or the destiny of men, star, destiny, etc.:

    pestifero sidere icti,

    Liv. 8, 9, 12: sidere afflari, to be blasted or palsied by a constellation, to be planet-struck or sunstruck, astroboleisthai, Plin. 2, 41, 41, § 108; Petr. 2, 7; cf.:

    sidere percussa lingua,

    Mart. 11, 85, 1:

    subito fias ut sidere mutus,

    id. 7, 92, 9;

    v. sideror and sideratio: sidera natalicia,

    Cic. Div. 2, 43, 91; cf.:

    o sidere dextro Edite,

    Stat. S. 3, 4, 63:

    adveniet fausto cum sidere conjux,

    Cat. 64, 330:

    vivere duro sidere,

    Prop. 1, 6, 36:

    grave sidus,

    Ov. Tr. 5, 10, 45 Jahn:

    per alias civitates ut sidus salutare susciperetur,

    as arbiter of their destiny, Amm. 21, 10, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sidus

  • 11 sustentaculum

    sustentācŭlum, i, n. [sustento], a prop, stay, support.
    I.
    Lit. (post-Aug. and very rare):

    sustentaculum, columen,

    Tac. H. 2, 28.—
    II.
    Transf., sustenance, nourishment:

    sustentaculum sumptuosum corporis,

    Aug. Mor. Eccl. Cath. 33.

    Lewis & Short latin dictionary > sustentaculum

  • 12 tribunal

    trĭbūnal (moleste diligentibus permittamus et tribunale dicere, Quint. 1, 6, 17; yet trĭbūnāle is found Corp. Inscr. Lat. 206, 24), ālis, n. [tribunus].
    I.
    Lit.
    1.
    A raised semicircular or square platform, on which the seats of magistrates were placed, a judgment-seat, tribunal (cf.:

    suggestus, sella): compleatur tribunal,

    Cic. Brut. 84, 290:

    popularis accessus ac tribunal,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    praetor tribunal suum juxta Trebonii praetoris urbani sellam collocavit,

    Caes. B. C. 3, 20; cf. Tac. A. 15, 29; Mart. 11, 98, 17:

    eum de tribunali deturbavit,

    Caes. B. C. 3, 21; Cic. Vatin. 9, 21:

    (praetor) palam de sellā ac tribunali pronuntiat, Si quis, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 38, § 94:

    quem ad se vocari et de tribunali citari jussit,

    id. ib. 2, 5, 7, §

    16: pro tribunali agere aliquid,

    id. Fam. 3, 8, 21; cf. id. Pis. 5, 11:

    qui dicunt apud tribunalia,

    Quint. 11, 3, 134; cf. id. 11, 3, 156:

    laudatum ex quattuor tribu nalibus,

    id. 12, 5, 6:

    nobis in tribunali praetoris urbani sedentibus,

    Cic. de Or. 1, 37, 168:

    sedens pro tribunali,

    Liv. 39, 32, 11:

    Fulvius magnā circumfusus turbā ad tribunal consulis venit,

    id. 26, 22, 3; cf. Tac. A. 1, 75.—
    2.
    The elevation in the camp, from which the general addressed the soldiers or administered justice, Liv. 28, 27, 15; Tac. H. 3, 10; 4, 25; cf.:

    regium (sc. Porsenae),

    Liv. 2, 12, 6.—
    3. 4.
    A tribunal erected as a monument to a deceased person of high rank:

    sepulcrum Antiochiae ubi crematus (Germanicus), tribunal Epidaphnae, quo in loco vitam finierat,

    Tac. A. 2, 83; Inscr. Orell. 4548.—
    II.
    Transf., in gen., a mound, dam, embankment:

    tribunalia structa manibus ad experimenta altissimi aestūs,

    Plin. 16, 1, 1, § 3.—
    B.
    Of the persons who sit on a tribunal, the magistrates:

    omne forum quem spectat et omne tribunal,

    Hor. Ep. 1, 16, 57.—
    III.
    Trop., height, greatness:

    quid superest ad honoris mei tribunal et columen, ad laudis meae cumulum?

    App. Flor. p. 356, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > tribunal

  • 13 tribunale

    trĭbūnal (moleste diligentibus permittamus et tribunale dicere, Quint. 1, 6, 17; yet trĭbūnāle is found Corp. Inscr. Lat. 206, 24), ālis, n. [tribunus].
    I.
    Lit.
    1.
    A raised semicircular or square platform, on which the seats of magistrates were placed, a judgment-seat, tribunal (cf.:

    suggestus, sella): compleatur tribunal,

    Cic. Brut. 84, 290:

    popularis accessus ac tribunal,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    praetor tribunal suum juxta Trebonii praetoris urbani sellam collocavit,

    Caes. B. C. 3, 20; cf. Tac. A. 15, 29; Mart. 11, 98, 17:

    eum de tribunali deturbavit,

    Caes. B. C. 3, 21; Cic. Vatin. 9, 21:

    (praetor) palam de sellā ac tribunali pronuntiat, Si quis, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 38, § 94:

    quem ad se vocari et de tribunali citari jussit,

    id. ib. 2, 5, 7, §

    16: pro tribunali agere aliquid,

    id. Fam. 3, 8, 21; cf. id. Pis. 5, 11:

    qui dicunt apud tribunalia,

    Quint. 11, 3, 134; cf. id. 11, 3, 156:

    laudatum ex quattuor tribu nalibus,

    id. 12, 5, 6:

    nobis in tribunali praetoris urbani sedentibus,

    Cic. de Or. 1, 37, 168:

    sedens pro tribunali,

    Liv. 39, 32, 11:

    Fulvius magnā circumfusus turbā ad tribunal consulis venit,

    id. 26, 22, 3; cf. Tac. A. 1, 75.—
    2.
    The elevation in the camp, from which the general addressed the soldiers or administered justice, Liv. 28, 27, 15; Tac. H. 3, 10; 4, 25; cf.:

    regium (sc. Porsenae),

    Liv. 2, 12, 6.—
    3. 4.
    A tribunal erected as a monument to a deceased person of high rank:

    sepulcrum Antiochiae ubi crematus (Germanicus), tribunal Epidaphnae, quo in loco vitam finierat,

    Tac. A. 2, 83; Inscr. Orell. 4548.—
    II.
    Transf., in gen., a mound, dam, embankment:

    tribunalia structa manibus ad experimenta altissimi aestūs,

    Plin. 16, 1, 1, § 3.—
    B.
    Of the persons who sit on a tribunal, the magistrates:

    omne forum quem spectat et omne tribunal,

    Hor. Ep. 1, 16, 57.—
    III.
    Trop., height, greatness:

    quid superest ad honoris mei tribunal et columen, ad laudis meae cumulum?

    App. Flor. p. 356, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > tribunale

См. также в других словарях:

  • COLUMEN — loci nomen, apud Livium, l. 3. c. 23. Aliquot menses Tusculi bellatum, parte exercitus Consul castra Aequorum oppugnabat Victor ad Columen (id loco nomen est) exercitu relictô, castra locat. Et alter Consul, postquam maenibus Romanis iam pulsô… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Columen — En haut, columen simulé de la tombe 5513 de Monterozzi. La Columen est un terme antique utilisé en architecture, désignant la plus haute poutre dans la charpente d un toit, formant la pièce qui couronne tout le reste[1] …   Wikipédia en Français

  • ACTOR — I. ACTOR Neptuni fil. ex Agamede, Augei filia. Hyginus Fab. 157. II. ACTOR comes Herculis contra Amazonas, in quo bello vulneratus, cum retro domum abire vellet, in itinere mortuus est. Item Astyoches pater. Hom. Il. ss. Item, Menoetii, ex Aegina …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MAJOR Domus — I. MAJOR Domus in Aula Principum, triplici gradu reperitur. Primo is sic dictus, qui rem in domo curat ad victum solum pertinentem; alias olim Eleater, Praefectus mensae, Architriclinus, Dapifer et Princeps coquorum. Secundo, qui rem omnem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Tombe des Plafonds sculptés — La tombe des Plafonds sculptés (en italien: Tomba dei Soffitti intagliati) est une des tombes étrusque, datant du VIIe siècle av. J.‑C., situées dans la nécropole de L Osteria près de la ville de Vulci dans la province de Viterbe, dans… …   Wikipédia en Français

  • Attached column — Column Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Clustered column — Column Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Columella — Col u*mel la, n. [L., dim. of columen column. See {Column}.] 1. (Bot.) (a) An axis to which a carpel of a compound pistil may be attached, as in the case of the geranium; or which is left when a pod opens. (b) A columnlike axis in the capsules of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Column — Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling, statue, etc …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Column rule — Column Col umn, n. [L. columna, fr. columen, culmen, fr. cellere (used only in comp.), akin to E. excel, and prob. to holm. See {Holm}, and cf. {Colonel}.] 1. (Arch.) A kind of pillar; a cylindrical or polygonal support for a roof, ceiling,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • column — noun Etymology: Middle English columne, from Anglo French columpne, from Latin columna, from columen top; akin to Latin collis hill more at hill Date: 15th century 1. a. a vertical arrangement of items printed or written on a page b. one of two… …   New Collegiate Dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»