Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

night

  • 1 nox

    night.

    Latin-English dictionary of medieval > nox

  • 2 noctis

    night.

    Latin-English dictionary of medieval > noctis

  • 3 nocte

    nox, noctis (collat. form of the abl. noctu; v. in the foll.: nox, adverb. for nocte; v. fin.), f. (once masc. in Cato; v. infra, I.) [Sanscr. nak, naktis, night; Gr. nux; Germ. Nacht; Engl. night; from root naç; cf. neco, nekus], night.
    I.
    Lit.: hinc nox processit stellis ardentibus apta, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 343 Vahl.):

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    in a day and a night, in twenty-four hours, id. ib. 2, 9, 24 (v. dies, I. B. 2.):

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    id. Rep. 1, 15, 23:

    dinumerationibus noctium ac dierum,

    id. ib. 3, 2, 3:

    Milo mediā nocte in campum venit,

    id. Att. 4, 3, 4:

    omni nocte dieque,

    Juv. 3, 105:

    de nocte,

    by night, Cic. Mur. 33, 69:

    multā de nocte profectus est,

    late at night, id. Att. 7, 4, 2; and:

    vigilare de nocte,

    id. Mur. 9, 22 (v. de, I. B. 2.):

    multā nocte veni ad Pompeium,

    id. Q. Fr. 2, 9, 2:

    qui ad multam noctem vigilāssem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    ad multam noctem pugnatum est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    sub noctem naves solvit,

    id. B. C. 1, 28:

    noctes et dies urgeri,

    night and day, Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    qui (scrupulus) se dies noctesque stimulat,

    id. Rosc. Am. 2, 6 et saep. (v. dies, I. B. 2.):

    concubiā nocte visum esse in somnis ei, etc.,

    id. Div. 1, 27, 57 (v. concubius).—
    (β).
    Abl. noctu: hac noctu filo pendebit Etruria tota, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 153 Vahl.); so,

    hac noctu,

    Plaut. Am. 1, 1. 116:

    noctu hac,

    id. Mil. 2, 4, 28: noctu concubiā, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 169 Vahl.):

    senatus de noctu convenire, noctu multā domum dimitti, Quadrig. ib.: ergo noctu futura, cum media esse coeperit, auspicium Saturnaliorum erit,

    Macr. S. 1, 4 fin. —Once masc. (as in cum primo lucu;

    v. lux): in sereno noctu,

    Cato, R. R. 156, 3.—
    2.
    In partic., personified: Nox, the goddess of Night, the sister of Erebus, and by him the mother of Æther and Hemera, Cic. N. D. 2, 17, 44; Hyg. Fab. prooem.; Verg. A. 5, 721; Serv. Verg. A. 6, 250; Tib. 2, 1, 87; 3, 4 17; Ov. F. 1, 455; Val. Fl. 3, 211; Stat. Th. 2, 59 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    That which takes place or is done at night, nightdoings, night-work ( poet. and in post-class. prose):

    omnis et insanā semita nocte sonat,

    nocturnal noise, a revelling by night, Prop. 5, 8, 60; Val. Fl. 2, 219.—Hence, Noctes Atticae, the title of a work of Gellius, which he wrote at Athens by night, Gell. praef.—
    2.
    Sleep, a dream ( poet.): pectore noctem Accipit, [p. 1221] Verg. A. 4, 530:

    talia vociferans noctem exturbabat,

    Stat. Th. 10, 219:

    abrupere oculi noctem,

    id. ib. 9, 599; Sil. 3, 216.—
    3.
    In mal. part., Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. As. 1, 3, 42; Cic. Att. 1, 16, 5; Hor. Epod. 15, 13; Stat. Th. 1, 69; Just. 12, 3 et saep.; cf.:

    nox vidua,

    Cat. 6, 7; Ov. H. 19, 69.—
    4.
    Death ( poet.):

    omnes una manet nox,

    Hor. C. 1, 28, 15:

    jam te premet nox fabulaeque Manes,

    id. ib. 1, 4, 16:

    in aeternam clauduntur lumina noctem,

    Verg. A. 10, 746.—
    5.
    Darkness, obscurity, the gloom of tempest:

    quae lucem eriperet et quasi noctem quandam rebus offunderet,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    carcer infernus et perpetuā nocte oppressa regio,

    Sen. Ep. 82, 16:

    taetrā nimborum nocte coörtā,

    Lucr. 4, 172:

    imber Noctem hiememque ferens,

    Verg. A. 3, 194:

    venturam melius praesagit navita noctem,

    Prop. 4, 10, 5 (mortem, Müll.).—Hence, poet., of clouds of missiles, Luc. 7, 520; Val. Fl. 7, 598:

    veteris sub nocte cupressi,

    the shadow, id. 1, 774.—
    6.
    Blindness:

    perpetuāque trahens inopem sub nocte senectam Phineus,

    Ov. M. 7, 2: ego vero non video, nox oboritur, Sen. ap. Quint. 9, 2, 43: vultus perpetuā nocte coöpertus, Ps.-Quint. Decl. 1, 6. —
    7.
    The shades below, the infernal regions:

    descendere nocti,

    Sil. 13, 708:

    noctis arbiter,

    i. e. Pluto, Claud. Rapt. Pros. 1, 55.—
    II.
    Trop.
    A.
    Darkness, confusion, gloomy condition:

    doleo me in hanc rei publicae noctem incidisse,

    Cic. Brut. 96, 330; cf.:

    rei publicae offusa sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    nox ingens scelerum,

    Luc. 7, 571.—
    B.
    Mental darkness, ignorance ( poet.):

    quantum mortalia pectora caecae Noctis habent,

    Ov. M. 6, 472.—
    2.
    Obscurity, unintelligibility:

    mei versus aliquantum noctis habebunt,

    Ov. Ib. 63.— Hence, adv.: nocte, noctū (cf. diu), and nox, in the night, at night, by night.
    (α).
    Form nocte (rare but class.):

    luce noctem, nocte lucem exspectatis,

    Auct. Her. 4, 36, 48:

    in campum nocte venire,

    Cic. Att. 4, 3, 4 (shortly after:

    in Comitium Milo de nocte venit): nec discernatur, interdiu nocte pugnent,

    Liv. 8, 34 fin.; so id. 21, 32, 10; cf.:

    nec nocte nec interdiu,

    id. 1, 47; Juv. 3, 127, 198:

    velut nocte in ignotis locis errans,

    Quint. 7 prol. 3.—
    (β).
    Form noctu (so most freq.): ob Romam noctu legiones ducere coepit, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.):

    noctuque et diu,

    Plaut. Cas. 4, 4, 5; so, noctu diuque, Titin. and Sall. Hist. Fragm. ap. Charis. p. 185 P.; cf.: nec noctu nec diu, Plaut. Fragm. ap. Non. 98, 27:

    continuum diu noctuque iter properabant,

    Tac. A. 15, 12 fin.:

    quā horā, noctu an interdiu,

    Auct. Her. 2, 4, 7; cf.:

    nonnumquam interdiu, saepius noctu,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.:

    noctu ambulabat in publico Themistocles,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    noctu ad oppidum respicientes,

    id. Div. 1, 32, 69; id. Fam. 14, 7, 1:

    noctu Jugurthae milites introducit,

    Sall. J. 12, 4:

    noctu profugere,

    id. ib. 106, 2:

    dum noctu stertit,

    Hor. Ep. 2, 2, 27:

    noctu litigare,

    Juv. 6, 35; 605; 14, 306.—
    (γ).
    Form nox (cf. pernox, and the Gr. nuktos, only ante-class.): SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4 med.:

    hinc media remis Palinurum pervenio nox,

    Lucil. Sat. 3, 22: quin tu hic manes? Arg. Nox si voles manebo, Plaut. As. 3, 3, 7 Ussing (al. mox); cf. id. Trin. 4, 2, 22 Brix, Krit. Anh. and Ritschl, ed. 2: si luci, si nox, si mox, si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.); cf. Gell. 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > nocte

  • 4 Nox

    nox, noctis (collat. form of the abl. noctu; v. in the foll.: nox, adverb. for nocte; v. fin.), f. (once masc. in Cato; v. infra, I.) [Sanscr. nak, naktis, night; Gr. nux; Germ. Nacht; Engl. night; from root naç; cf. neco, nekus], night.
    I.
    Lit.: hinc nox processit stellis ardentibus apta, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 343 Vahl.):

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    in a day and a night, in twenty-four hours, id. ib. 2, 9, 24 (v. dies, I. B. 2.):

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    id. Rep. 1, 15, 23:

    dinumerationibus noctium ac dierum,

    id. ib. 3, 2, 3:

    Milo mediā nocte in campum venit,

    id. Att. 4, 3, 4:

    omni nocte dieque,

    Juv. 3, 105:

    de nocte,

    by night, Cic. Mur. 33, 69:

    multā de nocte profectus est,

    late at night, id. Att. 7, 4, 2; and:

    vigilare de nocte,

    id. Mur. 9, 22 (v. de, I. B. 2.):

    multā nocte veni ad Pompeium,

    id. Q. Fr. 2, 9, 2:

    qui ad multam noctem vigilāssem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    ad multam noctem pugnatum est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    sub noctem naves solvit,

    id. B. C. 1, 28:

    noctes et dies urgeri,

    night and day, Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    qui (scrupulus) se dies noctesque stimulat,

    id. Rosc. Am. 2, 6 et saep. (v. dies, I. B. 2.):

    concubiā nocte visum esse in somnis ei, etc.,

    id. Div. 1, 27, 57 (v. concubius).—
    (β).
    Abl. noctu: hac noctu filo pendebit Etruria tota, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 153 Vahl.); so,

    hac noctu,

    Plaut. Am. 1, 1. 116:

    noctu hac,

    id. Mil. 2, 4, 28: noctu concubiā, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 169 Vahl.):

    senatus de noctu convenire, noctu multā domum dimitti, Quadrig. ib.: ergo noctu futura, cum media esse coeperit, auspicium Saturnaliorum erit,

    Macr. S. 1, 4 fin. —Once masc. (as in cum primo lucu;

    v. lux): in sereno noctu,

    Cato, R. R. 156, 3.—
    2.
    In partic., personified: Nox, the goddess of Night, the sister of Erebus, and by him the mother of Æther and Hemera, Cic. N. D. 2, 17, 44; Hyg. Fab. prooem.; Verg. A. 5, 721; Serv. Verg. A. 6, 250; Tib. 2, 1, 87; 3, 4 17; Ov. F. 1, 455; Val. Fl. 3, 211; Stat. Th. 2, 59 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    That which takes place or is done at night, nightdoings, night-work ( poet. and in post-class. prose):

    omnis et insanā semita nocte sonat,

    nocturnal noise, a revelling by night, Prop. 5, 8, 60; Val. Fl. 2, 219.—Hence, Noctes Atticae, the title of a work of Gellius, which he wrote at Athens by night, Gell. praef.—
    2.
    Sleep, a dream ( poet.): pectore noctem Accipit, [p. 1221] Verg. A. 4, 530:

    talia vociferans noctem exturbabat,

    Stat. Th. 10, 219:

    abrupere oculi noctem,

    id. ib. 9, 599; Sil. 3, 216.—
    3.
    In mal. part., Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. As. 1, 3, 42; Cic. Att. 1, 16, 5; Hor. Epod. 15, 13; Stat. Th. 1, 69; Just. 12, 3 et saep.; cf.:

    nox vidua,

    Cat. 6, 7; Ov. H. 19, 69.—
    4.
    Death ( poet.):

    omnes una manet nox,

    Hor. C. 1, 28, 15:

    jam te premet nox fabulaeque Manes,

    id. ib. 1, 4, 16:

    in aeternam clauduntur lumina noctem,

    Verg. A. 10, 746.—
    5.
    Darkness, obscurity, the gloom of tempest:

    quae lucem eriperet et quasi noctem quandam rebus offunderet,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    carcer infernus et perpetuā nocte oppressa regio,

    Sen. Ep. 82, 16:

    taetrā nimborum nocte coörtā,

    Lucr. 4, 172:

    imber Noctem hiememque ferens,

    Verg. A. 3, 194:

    venturam melius praesagit navita noctem,

    Prop. 4, 10, 5 (mortem, Müll.).—Hence, poet., of clouds of missiles, Luc. 7, 520; Val. Fl. 7, 598:

    veteris sub nocte cupressi,

    the shadow, id. 1, 774.—
    6.
    Blindness:

    perpetuāque trahens inopem sub nocte senectam Phineus,

    Ov. M. 7, 2: ego vero non video, nox oboritur, Sen. ap. Quint. 9, 2, 43: vultus perpetuā nocte coöpertus, Ps.-Quint. Decl. 1, 6. —
    7.
    The shades below, the infernal regions:

    descendere nocti,

    Sil. 13, 708:

    noctis arbiter,

    i. e. Pluto, Claud. Rapt. Pros. 1, 55.—
    II.
    Trop.
    A.
    Darkness, confusion, gloomy condition:

    doleo me in hanc rei publicae noctem incidisse,

    Cic. Brut. 96, 330; cf.:

    rei publicae offusa sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    nox ingens scelerum,

    Luc. 7, 571.—
    B.
    Mental darkness, ignorance ( poet.):

    quantum mortalia pectora caecae Noctis habent,

    Ov. M. 6, 472.—
    2.
    Obscurity, unintelligibility:

    mei versus aliquantum noctis habebunt,

    Ov. Ib. 63.— Hence, adv.: nocte, noctū (cf. diu), and nox, in the night, at night, by night.
    (α).
    Form nocte (rare but class.):

    luce noctem, nocte lucem exspectatis,

    Auct. Her. 4, 36, 48:

    in campum nocte venire,

    Cic. Att. 4, 3, 4 (shortly after:

    in Comitium Milo de nocte venit): nec discernatur, interdiu nocte pugnent,

    Liv. 8, 34 fin.; so id. 21, 32, 10; cf.:

    nec nocte nec interdiu,

    id. 1, 47; Juv. 3, 127, 198:

    velut nocte in ignotis locis errans,

    Quint. 7 prol. 3.—
    (β).
    Form noctu (so most freq.): ob Romam noctu legiones ducere coepit, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.):

    noctuque et diu,

    Plaut. Cas. 4, 4, 5; so, noctu diuque, Titin. and Sall. Hist. Fragm. ap. Charis. p. 185 P.; cf.: nec noctu nec diu, Plaut. Fragm. ap. Non. 98, 27:

    continuum diu noctuque iter properabant,

    Tac. A. 15, 12 fin.:

    quā horā, noctu an interdiu,

    Auct. Her. 2, 4, 7; cf.:

    nonnumquam interdiu, saepius noctu,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.:

    noctu ambulabat in publico Themistocles,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    noctu ad oppidum respicientes,

    id. Div. 1, 32, 69; id. Fam. 14, 7, 1:

    noctu Jugurthae milites introducit,

    Sall. J. 12, 4:

    noctu profugere,

    id. ib. 106, 2:

    dum noctu stertit,

    Hor. Ep. 2, 2, 27:

    noctu litigare,

    Juv. 6, 35; 605; 14, 306.—
    (γ).
    Form nox (cf. pernox, and the Gr. nuktos, only ante-class.): SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4 med.:

    hinc media remis Palinurum pervenio nox,

    Lucil. Sat. 3, 22: quin tu hic manes? Arg. Nox si voles manebo, Plaut. As. 3, 3, 7 Ussing (al. mox); cf. id. Trin. 4, 2, 22 Brix, Krit. Anh. and Ritschl, ed. 2: si luci, si nox, si mox, si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.); cf. Gell. 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Nox

  • 5 nox

    nox, noctis (collat. form of the abl. noctu; v. in the foll.: nox, adverb. for nocte; v. fin.), f. (once masc. in Cato; v. infra, I.) [Sanscr. nak, naktis, night; Gr. nux; Germ. Nacht; Engl. night; from root naç; cf. neco, nekus], night.
    I.
    Lit.: hinc nox processit stellis ardentibus apta, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 343 Vahl.):

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    in a day and a night, in twenty-four hours, id. ib. 2, 9, 24 (v. dies, I. B. 2.):

    quod serenā nocte subito candens et plena luna defecisset,

    id. Rep. 1, 15, 23:

    dinumerationibus noctium ac dierum,

    id. ib. 3, 2, 3:

    Milo mediā nocte in campum venit,

    id. Att. 4, 3, 4:

    omni nocte dieque,

    Juv. 3, 105:

    de nocte,

    by night, Cic. Mur. 33, 69:

    multā de nocte profectus est,

    late at night, id. Att. 7, 4, 2; and:

    vigilare de nocte,

    id. Mur. 9, 22 (v. de, I. B. 2.):

    multā nocte veni ad Pompeium,

    id. Q. Fr. 2, 9, 2:

    qui ad multam noctem vigilāssem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    ad multam noctem pugnatum est,

    Caes. B. G. 1, 26:

    sub noctem naves solvit,

    id. B. C. 1, 28:

    noctes et dies urgeri,

    night and day, Cic. de Or. 1, 61, 260; cf.:

    qui (scrupulus) se dies noctesque stimulat,

    id. Rosc. Am. 2, 6 et saep. (v. dies, I. B. 2.):

    concubiā nocte visum esse in somnis ei, etc.,

    id. Div. 1, 27, 57 (v. concubius).—
    (β).
    Abl. noctu: hac noctu filo pendebit Etruria tota, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 153 Vahl.); so,

    hac noctu,

    Plaut. Am. 1, 1. 116:

    noctu hac,

    id. Mil. 2, 4, 28: noctu concubiā, Enn. ap. Macr. S. 1, 4 (Ann. v. 169 Vahl.):

    senatus de noctu convenire, noctu multā domum dimitti, Quadrig. ib.: ergo noctu futura, cum media esse coeperit, auspicium Saturnaliorum erit,

    Macr. S. 1, 4 fin. —Once masc. (as in cum primo lucu;

    v. lux): in sereno noctu,

    Cato, R. R. 156, 3.—
    2.
    In partic., personified: Nox, the goddess of Night, the sister of Erebus, and by him the mother of Æther and Hemera, Cic. N. D. 2, 17, 44; Hyg. Fab. prooem.; Verg. A. 5, 721; Serv. Verg. A. 6, 250; Tib. 2, 1, 87; 3, 4 17; Ov. F. 1, 455; Val. Fl. 3, 211; Stat. Th. 2, 59 et saep.—
    B.
    Transf.
    1.
    That which takes place or is done at night, nightdoings, night-work ( poet. and in post-class. prose):

    omnis et insanā semita nocte sonat,

    nocturnal noise, a revelling by night, Prop. 5, 8, 60; Val. Fl. 2, 219.—Hence, Noctes Atticae, the title of a work of Gellius, which he wrote at Athens by night, Gell. praef.—
    2.
    Sleep, a dream ( poet.): pectore noctem Accipit, [p. 1221] Verg. A. 4, 530:

    talia vociferans noctem exturbabat,

    Stat. Th. 10, 219:

    abrupere oculi noctem,

    id. ib. 9, 599; Sil. 3, 216.—
    3.
    In mal. part., Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. As. 1, 3, 42; Cic. Att. 1, 16, 5; Hor. Epod. 15, 13; Stat. Th. 1, 69; Just. 12, 3 et saep.; cf.:

    nox vidua,

    Cat. 6, 7; Ov. H. 19, 69.—
    4.
    Death ( poet.):

    omnes una manet nox,

    Hor. C. 1, 28, 15:

    jam te premet nox fabulaeque Manes,

    id. ib. 1, 4, 16:

    in aeternam clauduntur lumina noctem,

    Verg. A. 10, 746.—
    5.
    Darkness, obscurity, the gloom of tempest:

    quae lucem eriperet et quasi noctem quandam rebus offunderet,

    Cic. N. D. 1, 3, 6:

    carcer infernus et perpetuā nocte oppressa regio,

    Sen. Ep. 82, 16:

    taetrā nimborum nocte coörtā,

    Lucr. 4, 172:

    imber Noctem hiememque ferens,

    Verg. A. 3, 194:

    venturam melius praesagit navita noctem,

    Prop. 4, 10, 5 (mortem, Müll.).—Hence, poet., of clouds of missiles, Luc. 7, 520; Val. Fl. 7, 598:

    veteris sub nocte cupressi,

    the shadow, id. 1, 774.—
    6.
    Blindness:

    perpetuāque trahens inopem sub nocte senectam Phineus,

    Ov. M. 7, 2: ego vero non video, nox oboritur, Sen. ap. Quint. 9, 2, 43: vultus perpetuā nocte coöpertus, Ps.-Quint. Decl. 1, 6. —
    7.
    The shades below, the infernal regions:

    descendere nocti,

    Sil. 13, 708:

    noctis arbiter,

    i. e. Pluto, Claud. Rapt. Pros. 1, 55.—
    II.
    Trop.
    A.
    Darkness, confusion, gloomy condition:

    doleo me in hanc rei publicae noctem incidisse,

    Cic. Brut. 96, 330; cf.:

    rei publicae offusa sempiterna nox esset,

    id. Rosc. Am. 32, 91:

    nox ingens scelerum,

    Luc. 7, 571.—
    B.
    Mental darkness, ignorance ( poet.):

    quantum mortalia pectora caecae Noctis habent,

    Ov. M. 6, 472.—
    2.
    Obscurity, unintelligibility:

    mei versus aliquantum noctis habebunt,

    Ov. Ib. 63.— Hence, adv.: nocte, noctū (cf. diu), and nox, in the night, at night, by night.
    (α).
    Form nocte (rare but class.):

    luce noctem, nocte lucem exspectatis,

    Auct. Her. 4, 36, 48:

    in campum nocte venire,

    Cic. Att. 4, 3, 4 (shortly after:

    in Comitium Milo de nocte venit): nec discernatur, interdiu nocte pugnent,

    Liv. 8, 34 fin.; so id. 21, 32, 10; cf.:

    nec nocte nec interdiu,

    id. 1, 47; Juv. 3, 127, 198:

    velut nocte in ignotis locis errans,

    Quint. 7 prol. 3.—
    (β).
    Form noctu (so most freq.): ob Romam noctu legiones ducere coepit, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 179 Müll. (Ann. v. 295 Vahl.):

    noctuque et diu,

    Plaut. Cas. 4, 4, 5; so, noctu diuque, Titin. and Sall. Hist. Fragm. ap. Charis. p. 185 P.; cf.: nec noctu nec diu, Plaut. Fragm. ap. Non. 98, 27:

    continuum diu noctuque iter properabant,

    Tac. A. 15, 12 fin.:

    quā horā, noctu an interdiu,

    Auct. Her. 2, 4, 7; cf.:

    nonnumquam interdiu, saepius noctu,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.:

    noctu ambulabat in publico Themistocles,

    Cic. Tusc. 4, 19, 44:

    noctu ad oppidum respicientes,

    id. Div. 1, 32, 69; id. Fam. 14, 7, 1:

    noctu Jugurthae milites introducit,

    Sall. J. 12, 4:

    noctu profugere,

    id. ib. 106, 2:

    dum noctu stertit,

    Hor. Ep. 2, 2, 27:

    noctu litigare,

    Juv. 6, 35; 605; 14, 306.—
    (γ).
    Form nox (cf. pernox, and the Gr. nuktos, only ante-class.): SI NOX FVRTVM FACTVM SIT, Fragm. XII. Tab. ap. Macr. S. 1, 4 med.:

    hinc media remis Palinurum pervenio nox,

    Lucil. Sat. 3, 22: quin tu hic manes? Arg. Nox si voles manebo, Plaut. As. 3, 3, 7 Ussing (al. mox); cf. id. Trin. 4, 2, 22 Brix, Krit. Anh. and Ritschl, ed. 2: si luci, si nox, si mox, si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.); cf. Gell. 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > nox

  • 6 nox

        nox noctis, f    [1 NEC-], night: umbra terrae soli officiens noctem efficit: nocte et die concoqui, in twenty-four hours: dinumerationes noctium ac dierum: omni nocte dieque, Iu.: primā nocte, at nightfall, Cs.: de nocte, by night: multā de nocte, late at night: multā nocte: ad multam noctem, Cs.: intempestā nocte, S.: nox proelium diremit, S.: sub noctem naves solvit, Cs.: Conari noctīsque et dies, T.: noctes et dies urgeri, night and day: concubiā nocte: nec discernatur, interdiu nocte, pugnent, by night, L.: O noctes cenaeque deum! i. e. glorious late suppers, H.: omnis et insanā semita nocte sonat, a revelling by night, Pr. — A dream: pectore noctem Accipit, V.— Death: omnīs una manet nox, H.: aeterna, V.— Darkness, obscurity, gloom of tempest: quae quasi noctem quandam rebus offunderet: imber Noctem hiememque ferens, V.— Blindness: Perpetua, O.— Person., the goddess of Night, sister of Erebus, C., V., O.—Fig., darkness, confusion: in hanc rei p. noctem incidisse.— Mental darkness, ignorance: quantum mortalia pectora caecae Noctis habent, O.— Obscurity, unintelligibility: mei versūs aliquantum noctis habebunt, O.
    * * *

    prima nocte -- early in the night; multa nocte -- late at night

    Latin-English dictionary > nox

  • 7 de

    1.
    , adv.: of place, down, only in the phrase susque deque, q. v.
    2.
    , prep. [perh. for ded; cf. Oscan dat, old abl. of pronom. stem da; cf. also Lith. praep. da, as far as; and the suffixes, old case-forms, -dam, -dem, -dum, -do, with the locative -de; v. Ribbeck, Beitr. z. L. v. d. Lat. Part. p. 4 sq.] (with abl., denotes the going out, departure, removal, or separating of an object from any fixed point. Accordingly, it occupies a middle place between ab, away from, which denotes a mere external departure, and ex, out of, which signifies from the interior of a thing. Hence verbs compounded with de are constr. not only with de, but quite as freq. with ab and ex; and, on the other hand, those compounded with ab and ex often have the terminus a quo indicated by de), from, away from, down from, out of, etc.
    A.
    In space, lit. and trop. with verbs of motion: animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 216 Vahl.):

    aliquo quom jam sucus de corpore cessit,

    Lucr. 3, 224:

    (quod Ariovistus) de altera parte agri Sequanos decedere juberet,

    to depart, withdraw from, Caes. B. G. 1, 31, 10; cf.:

    civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent,

    id. ib. 1, 2:

    decedere de provincia,

    Cic. Verr. 2, 2, 20, § 49 ( = ex provincia, id. ib. 2, 2, 65, §

    147): de vita decedere,

    Cic. Rab. Perd. 11:

    exire de vita,

    id. Lael. 4, 15 (cf.:

    excedere e vita,

    id. ib. 3, 12):

    de triclinio, de cubiculo exire,

    id. de Or. 2, 65 fin.:

    hamum de cubiculo ut e navicula jacere,

    Plin. Ep. 9, 7, 4:

    de castris procedere,

    Sall. C. 61, 8 et saep.:

    brassica de capite et de oculis omnia (mala) deducet,

    Cato R. R. 157, 6:

    de digito anulum detraho,

    Ter. Heaut. 4, 1, 38; cf.:

    de matris complexu aliquem avellere atque abstrahere,

    Cic. Font. 17:

    nomen suum de tabula sustulit,

    id. Sest. 33, 72:

    ferrum de manibus extorsimus,

    id. Cat. 2, 1, 2:

    juris utilitas vel a peritis vel de libris depromi potest,

    id. de Or. 1, 59, 252 et saep.:

    ... decido de lecto praeceps,

    Plaut. Casin. 5, 2, 50:

    de muro se deicere,

    Caes. B. C. 1, 18, 3:

    de sella exsilire,

    Cic. Verr. 2, 2, 30 fin.:

    nec ex equo vel de muro, etc., hostem destinare,

    Tert. adv. Jud. 9, p. 192:

    de caelo aliquid demittere,

    Lucr. 2, 1155; cf. Cato R. R. 14, 3 et saep.—
    b.
    In gen., to indicate the person or place from which any thing is taken, etc., with verbs of taking away, depriving, demanding, requesting, inquiring, buying; as capere, sumere, emere, quaerere, discere, trahere, etc., and their compounds; cf.:

    emere de aliquo,

    Cato R. R. 1, 4:

    aliquid mercari de aliquo,

    Cic. Fl. 20 et saep.:

    de aliquo quaerere, quid, etc.,

    Cic. Att. 1, 14, 2:

    saepe hoc audivi de patre,

    id. de Or. 3, 33, 133; cf.:

    de mausoleo exaudita vox est,

    Suet. Ner. 46:

    ut sibi liceret discere id de me,

    Ter. Eun. 2, 2, 31;

    so with petere, of place (class.): de vicino terra petita solo,

    Ov. F. 4, 822;

    so of persons (late Lat.): peto de te,

    Dig. 36, 1, 57, § 2; Apul. M. 6, p. 179, 40.
    2.
    To point out the place from which any thing is brought; and hence, trop., to indicate its origin, derivation, etc.: of, from: de circo astrologi, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58; so,

    caupo de via Latina,

    Cic. Clu. 59, 163:

    nescio qui de circo maximo,

    id. Mil. 24, 65:

    declamator aliqui de ludo aut rabula de foro,

    id. Or. 15, 47:

    homo de schola atque a magistro... eruditus,

    id. de Or. 2, 7, 28:

    nautae de navi Alexandrina,

    Suet. Aug. 98:

    aliquis de ponte,

    i. e. a beggar, Juv. 14, 134:

    Libyca de rupe leones,

    Ov. F. 2, 209:

    nostro de rure corona,

    Tib. 1, 1, 15:

    Vaticano fragiles de monte patellas,

    Juv. 6, 344 al.:

    de summo loco Summoque genere eques,

    Plaut. Capt. prol. 30; cf. id. Aul. prol. 28; id. Poen. 3, 1, 13:

    genetrix Priami de gente vetusta,

    Verg. A. 9, 284; cf. id. ib. 10, 350; Stat. S. 5, 3, 126:

    de Numitore sati,

    Ov. F. 5, 41:

    de libris,

    Cic. de Or. 1, 59, 252:

    de Philocteta, id,

    ib. 3, 35, 141 (cf.:

    e Philocteta versus,

    Quint. 3, 1, 14).
    3.
    Transf., to indicate the quarter from which motion proceeds (cf. ab), from, and because motion is so often and naturally downwards, down from:

    haec agebantur in conventu, palam, de sella ac de loco superiore,

    Cic. Verr. 2, 4, 40; cf. ib. 2, 2, 38:

    quem ad se vocari et de tribunali citari jussit,

    id. ib. 2, 5, 7:

    qui nihil ex occulto, nihil de insidiis, agendum putant,

    Cic. Off. 1, 30, 109; cf.

    de tergo plagas dare,

    from behind, Plaut. Asin. 2, 2, 10; Just. 20, 5, 5:

    de paupere mensa dona,

    Tib. 1, 1, 37 et saep.—In jurid. Latin: de plano discutere, interloqui, cognoscere, etc., i. e. on level ground, not on the tribunal (cf. chamothen, opp. pro bêmatos, Dig. 27, 1, 13, § 10), Dig. 1, 4, 1; 1, 16, 9; 14. 3, 11 et saep.; so, de plano, off-hand, without formal consideration, Lucr. 1, 411;

    v. planus.—And with pendeo, etc. (the motion in the eye transferred to the object): deque viri collo dulce pependit onus,

    Ov. F. 2, 760:

    lucerna de camera pendebat,

    Petr. 30, 3; cf.:

    et nova de gravido palmite gemma tumet,

    Ov. F. 1, 152:

    de qua pariens arbore nixa dea est,

    leaning downwards against the tree, id. H. 21, 100.
    B.
    In time.
    1.
    Immediately following a given moment of time, after, directly after (very rare):

    de concursu,

    Lucr. 1, 384 (cf. Munro, ad loc.):

    velim scire hodiene statim de auctione aut quo die venias,

    Cic. Att. 12, 3:

    non bonus somnus est de prandio,

    Plaut. Most. 3, 2, 8:

    de eorum verbis prosilui, etc.,

    id. Trin. 1, 2, 178.—Hence, diem de die, from day to day, day after day, Liv. 5, 48:

    cum is diem de die differret, dum, etc.,

    id. 25, 25; cf.:

    diem de die proferendo,

    Just. 2, 15, 6: de die in diem, from day to day, daily (eccl. Lat.), Vulg. Psa. 60, 8; 2 Pet. 2, 8; Cypr. Ep. 3, 11.
    2.
    De nocte, de vigilia, etc., to designate an act which begins or takes its origin from the night-time, Engl. during or in the course of the night, at night, by night, etc.: De. Rus cras cum filio Cum primo lucu ibo hinc. Mi. Imo de nocte censeo, to-night rather, Ter. Ad. 5, 3, 55: in comitium Milo de nocte venit, in the night (cf. shortly before, Milo media nocte in campum venit), Cic. Att. 4, 3, 4; cf. id. Mur. 33, 69:

    vigilas tu de nocte,

    id. ib. 9, 22; cf.:

    de nocte evigilabat,

    Suet. Vesp. 21:

    ut jugulent homines, surgunt de nocte latrones,

    at night, Hor. Ep. 1, 2, 32;

    and Hannibal surgere de nocte solitus, Frontin Strat. 4, 3, 7 et saep.: ut de nocte multa impigreque exsurrexi,

    late in the night, Plaut. Rud. 4, 2, 10; so,

    multa de nocte,

    Cic. Sest. 35, 75; id. Att. 7, 4 fin. (for which multa nocte, id. Q. Fr. 2, 9); cf.

    also: si de multa nocte (al. de nocte) vigilassent,

    id. Att. 2, 15, 2:

    Caesar mittit complures equitum turmas eo de media nocte,

    Caes. B. G. 7, 45; 7, 88; so,

    media de nocte,

    at midnight, Suet. Calig. 26; Hor. Ep. 1, 18, 91:

    Caesar de tertia vigilia e castris profectus,

    in the third night-watch, Caes. B. G. 1, 12:

    de tertia vigilia,

    id. ib. 1, 21; Liv. 9, 44 Drak.; 40, 4 al.; cf.:

    de quarta vigilia,

    Caes. B. G. 1, 21, 3 al.; v. vigilia. —As in this manner de nocte became adverbially = nocte, so de die was sometimes used for die or per diem:

    de die potare,

    by day, in the daytime, Plaut. Asin. 4, 2, 16:

    epulari de die,

    Liv. 23, 8; Ter. Ad. 5, 9, 8; Catull. 47, 6; Suet. Calig. 37; id. Domit. 21; cf.:

    bibulus media de luce Falerni,

    Hor. Ep. 1, 14, 34;

    and in a lusus verbb. with in diem,

    Cic. Phil. 2, 34 fin. —Less freq., de mense:

    navigare de mense Decembri,

    in December, Cic. Q. Fr. 2, 1 fin. —And once de tempore for tempore: ipse de tempore coenavit, Auct. B. Hisp. 33, 5.
    C.
    In other relations, implying separation, departure from, etc.
    1.
    To designate the whole, from which a part is taken, or of which a part is separately regarded, etc., from among, out of, from:

    hominem certum misi de comitibus meis,

    Cic. Att. 8, 1, 2:

    gladio percussus ab uno de illis,

    id. Mil. 24, 65:

    si quis de nostris hominibus,

    id. Flacc. 4:

    quemvis de iis qui essent idonei,

    id. Div. in Caecil. 4 fin.:

    de tribus et decem fundis tres nobilissimi fundi,

    id. Rosc. Am. 35, 99 et saep.:

    accusator de plebe,

    id. Brut. 34, 131:

    pulsare minimum de plebe Quiritem,

    Ov. Am. 1, 7, 29; cf. Liv. 7, 17:

    malus poëta de populo,

    Cic. Arch. 10, 25 et saep.:

    partem solido demere de die,

    Hor. Od. 1, 1, 20:

    quantum de vita perdiderit,

    Petr. 26:

    praeteriine tuas de tot caelestibus aras,

    Ov. Her. 21, 179; Juv. 1, 138. —
    b.
    Sometimes de with abl. takes the place of the gen. partit. or gen. obj. In the best writers this occurs mainly
    (α).
    to avoid ambiguity where genitives would be multiplied:

    ne expers partis esset de nostris bonis,

    Ter. Heaut. 4, 1, 39:

    ut aliquem partem de istius impudentia reticere possim,

    Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32;
    (β).
    for greater precision:

    si quae sunt de eodem genere,

    id. Tusc. 4, 7, 16:

    persona de mimo,

    id. Phil. 2, 27, 65;
    (γ).
    in the poets, metri gratiā:

    aliquid de more vetusto,

    Ov. F. 6, 309; Grat. Cyneg. 17:

    laudes de Caesare,

    Ov. Pont. 4, 13, 23:

    cetera de genere hoc,

    Hor. Sat. 1, 1, 13; Lucr. 4, 746. This circumlocution was freq. [p. 514] in comic writers and in vulgar lang., and became more common in the declining periods of the lang., so that in the Romance tongues de, di, etc., with a case represent the earlier genitive (so, conscius, conscientia, meminisse, mentionem facere, recordari, etc., de aliqua re for alicujus rei, v. h. vv.).
    2.
    To indicate the property from which the costs of any thing are taken:

    obsonat, potat, olet unguenta de meo,

    Ter. Ad. 1, 2, 37; so,

    de tuo,

    Plaut. Bac. 1, 1, 65:

    de suo,

    Cic. Att. 16, 16, A, 5; Suet. Caes. 19:

    de nostro,

    Plaut. Truc. 1, 2, 11:

    de vestro,

    Liv. 6, 15, 10; cf.:

    de vestris,

    Ov. F. 3, 828:

    de alieno,

    Liv. 3, 1, 3; Just. 36, 3 fin.:

    de publico,

    Cic. Verr. 2, 3, 44; Liv. 1, 20; 2, 16; 4, 60. For de tuo, once de te:

    de te largitor puer,

    Ter. Ad. 5, 8, 17.—Also in a trop. sense:

    ad tua praecepta de meo nihil his novum apposivi,

    Plaut. Mil. 3, 3, 31; cf. id. Men. 1. 2, 40; Cic. Fam. 4, 3; Plin. Ep. 4, 13, 8.— Poet., to denote that out of which, or by which, one pays a penalty or suffers punishment:

    has vestro de sanguine poenas datis,

    Luc. 4, 805; cf.:

    cum de visceribus tuis satisfacturus sis quibus debes,

    Cic. Q. Frat. 1, 3, 7.
    3.
    To designate the material of which any thing is made, of, out of, from:

    niveo factum de marmore signum,

    Ov. M. 14, 313; cf. Verg. G. 3, 13:

    verno de flore corona,

    Tib. 2, 1, 59:

    sucus de quinquefolio,

    Plin. 26, 4, 11:

    cinis de fico,

    Pall. 1, 35, 3 et saep.:

    de templo carcerem fleri,

    Cic. Phil. 5, 7; cf. Flor. 2, 6, 32:

    captivum de rege facturi,

    Just. 7, 2, 11; cf.:

    inque deum de bove versus erat,

    Ov. F. 5, 616 et saep.:

    fles de rhetore consul,

    Juv. 7, 197.—Cf. trop. by means of:

    de eodem oleo et opera exaravi nescio quid ad te,

    Cic. Att. 13, 38.—Prov.:

    de nihilo nihilum,

    Pers. 3, 84; cf. Lucr. 1, 157 sq.
    4.
    In mental operations, to indicate the subject-matter or theme on which any mental act (thinking, considering, advising, determining, etc.; discoursing, informing, exhorting, deciding, disputing, doubting, etc.) is founded; of, about, concerning, Gr. peri:

    cogitare de aliqua re, etc. (the most common signification): multa narrare de Laelio,

    Cic. Lael. 1, 1:

    dubitare de re,

    id. Fam. 3, 10, 15:

    de suo adventu docere,

    Suet. Caes. 9:

    de moribus admonere,

    Sall. Cat. 5, 9 et saep.—With this, too, is connected its use,
    5.
    To indicate the producing cause or reason, for, on account of, because of:

    nam id nisi gravi de causa non fecisset,

    Cic. Att. 7, 7, 3; cf. id. de Or. 1, 41, 186; Cael ap. Cic. Fam. 8, 15; Cic. Att. 11, 3:

    de quo nomine ad arbitrum adiisti, de eo ad judicium venisti,

    id. Rosc. Com. 4, 12:

    flebat uterque non de suo supplicio, sed pater de filii morte, de patris filius,

    id. Verr. 2, 1, 30, § 76:

    de labore pectus tundit,

    with pain, Plaut. Casin. 2, 6, 63:

    incessit passu de vulnere tardo,

    Ov. M. 10, 49:

    humus fervet de corpore,

    id. ib. 7, 560:

    facilius de odio creditur,

    Tac. H. 1, 34:

    quod erat de me feliciter Ilia mater,

    through me, Ov. F. 3, 233 et saep.
    6.
    To indicate the thing with reference to which any thing is done, with respect to, concerning:

    de istac re in oculum utrumvis conquiescito,

    Plaut. Ps. 1, 1, 121: nil peccat de savio, Caec. ap. Gell. 2, 23, 11 (v. 161 Ribbeck):

    credere de numero militum,

    Cic. Att. 9, 1, 2:

    de numero dierum fidem servare,

    Caes. B. G. 6, 36; Sall. C. 50, 3:

    de ceteris senatui curae fore,

    id. Jug. 26, 1:

    concessum ab nobilitate de consule plebeio,

    Liv. 6, 42:

    solem de virgine rapta consule,

    Ov. F. 4, 581 et saep.—Ellipt.:

    de argento somnium,

    as for the money, Ter. Ad. 2, 1, 50 (for which id. Heaut. 4, 2, 4: quod de argento sperem, nihil est): Varr. R. R. 1, 59, 1:

    de Dionysio sum admiratus,

    Cic. Att. 9, 12; id. Off. 1, 15, 47:

    de me autem suscipe paullisper meas partes,

    id. Fam. 3, 12, 2; Ter. Hec. 2, 1, 36 et saep.:

    de Samnitibus triumphare,

    concerning, over, Cic. Sen. 16, 55; cf. Hor. 4, 2, 88:

    de Atheniensibus victoria,

    Curt. 8, 1, 33.
    7.
    To indicate the thing in conformity with which any thing is done, according to, after:

    secundum: DE SENATVOS SENTENTIAD, S. C. de Bac.: fecisse dicas de mea sententia,

    Plaut. Bac. 4, 9, 115; cf.:

    de suorum propinquorum sententia atque auctoritate fecisse dicatur,

    Cic. Cael. 29: de consilii sententia Mamertinis se frumentum non imperare pronunciat, id. Verr. 2, 5, 21 al.:

    de ejus consilio velle sese facere,

    Ter. Ph. 3, 1, 17:

    vix de mea voluntate concessum est,

    Cic. Att. 4, 2, 4:

    de exemplo meo ipse aedificato,

    Plaut. Most. 3, 2, 86:

    de more vetusto,

    Verg. A. 11, 142; Ov. M. 7, 606:

    de nomine,

    id. ib. 1, 447:

    patrioque vocat de nomine mensem,

    id. F. 3, 77.
    8.
    With adjectives to form adverbial expressions.
    a.
    De integro, anew ( = ab integro, ex integro; cf.: iterum, rursus, denuo), indidemque eadem aeque oriuntur de integro, atque eodem occidunt, Pac. ap. Varr. L. L. 5, § 17 Müll. (v. 92 Ribb.):

    ratio de integro ineunda est mihi,

    Ter. Heaut. 4, 2, 7; Cic. Verr. 2, 2, 56; id. Att. 13, 27; id. Fam. 12, 30, 2 et saep. (The combination de novo appears only in the contracted form denuo, v. h. v.).—
    b.
    De improviso, unexpectedly:

    ubi de improviso interventum est mulieri,

    Ter. Heaut. 2, 3, 40; id. And. 2, 2, 23; id. Ad. 3, 3, 53; Caes. B. G. 2, 3; 5, 22; 5, 39 et saep.; Cic. Rosc. Am. 52, 151 et saep.—
    c.
    De transverso, unexpectedly:

    ecce autem de transverso L. Caesar ut veniam ad se rogat,

    Cic. Att. 15, 4 fin.; Auct. Her. 4, 10, 14.
    De is often put between an adj.
    or pron. and its substantive; cf.

    above multa de nocte, media de nocte, gravi de causa, etc.: qua de re,

    Ter. Andr. 1, 2, 13; esp. in the judic. formula: qua de re agitur; cf. Varr. R. R. 2, 2, 6; Cic. Brut. 79 fin. Also freq. after a simple relative:

    quo de,

    Cic. Inv. 1, 28, 41; 54, 104; 2, 11, 37:

    qua de,

    id. ib. 2, 23, 70 et saep.
    II.
    In composition the e becomes short before a vowel, as in dĕhisco, dĕhinc, dĕorsum, and coincides with it in the poets by synaeresis; cf.: dehinc, deinde, deinceps, deorsum; sometimes contraction takes place, as in debeo, debilis, dego, demo, from dehabeo, de-habilis, de-ago, de-emo.—
    2.
    Signif.
    a.
    Separation, departure, removal, taking away; off, away, down, out: decedo, demigro, demeto, depromo, descendo, devolvo, derivo, deflecto, etc.; and trop. dedico, denuntio; and in a downward direction, decido, decumbo, deprimo, demergo, delabor, defluo, demitto, desido, desideo, declivis, deculco, degredior, deicio, etc.—
    b.
    Cessation, removal of the fundamental idea ( = un-, de-, dis-): dearmo, deartuo, decresco, dedisco, dedecoro, dedignor, dedoceo, denascor, denormo, desum, etc.; and hence direct negation, as in dedecet, deformis, demens, etc.—
    c.
    With reference to the terminus of the action: defero, defigo, demitto, etc.; hence also trop., with reference to the extent of the action, to the uttermost, to exhaustion, through. out: debacchor, debello, dedolo, delino, delibuo, etc.: defatigo, delaboro, delasso, etc.; hence freq. a mere strengthening of the fundamental idea, = valde, thoroughly, much: demiror, demitigo, etc.—
    d.
    Giving a bad sense to the verb: decipio, delinquo, deludo, derideo, detestor.—
    e.
    Rarely, contraction from a broad into a narrow space, together: deligo, devincio. See also Hand Turs. II. p. 183-229.

    Lewis & Short latin dictionary > de

  • 8 nocturnus

        nocturnus adj.    [nox], of night, by night, nocturnal: labores: horae: tempus, Cs.: merum, H.: bella, V.: consilia, S.: fur: lupus gregibus nocturnus obambulat, by night, V.: qui nocturnus sacra divūm legerit, H.
    * * *
    nocturna, nocturnum ADJ
    nocturnal, of night, at night, by night

    Latin-English dictionary > nocturnus

  • 9 noctū

        noctū adv.    [old abl. of * noctus, for nox], in the night, at night, by night, T.; opp. interdiu, Cs., C., S., H., Iu.
    * * *
    by night, at night

    Latin-English dictionary > noctū

  • 10 Nocturnus

    nocturnus, a, um, adj. [from the adv. noctu, analog. to diurnus from diu], of or belonging to the night, nocturnal (class.):

    labores diurnos nocturnosque suscipere,

    Cic. Sen. 23, 82;

    opp. diurnus,

    id. Mil. 3, 9:

    nocturnum praesidium Palatii,

    id. Cat. 1, 1, 1:

    sacra,

    id. Leg. 2, 15, 37:

    horae,

    id. Rosc. Am. 7, 19:

    nocturno certare mero, putere diurno,

    Hor. Ep. 1, 19, 11:

    bella,

    Verg. A. 11, 736:

    ora,

    i. e. dark, black faces, Plaut. Poen. 1, 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose, of living beings that do any thing at night:

    fur nocturnus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 7, 2, 1: adulter,

    Juv. 8, 144:

    lupus gregibus nocturnus obambulat,

    by night, Verg. G. 3, 538:

    qui nocturnus sacra divūm legerit,

    Hor. S. 1, 3, 117; 2, 6, 100: advocati jam paene nocturni, summoned almost in the night-time, i. e. very early, Petr. 15.—
    II.
    Subst.: Nocturnus, i, m., the god of Night, Plaut. Am. 1, 1, 116.

    Lewis & Short latin dictionary > Nocturnus

  • 11 nocturnus

    nocturnus, a, um, adj. [from the adv. noctu, analog. to diurnus from diu], of or belonging to the night, nocturnal (class.):

    labores diurnos nocturnosque suscipere,

    Cic. Sen. 23, 82;

    opp. diurnus,

    id. Mil. 3, 9:

    nocturnum praesidium Palatii,

    id. Cat. 1, 1, 1:

    sacra,

    id. Leg. 2, 15, 37:

    horae,

    id. Rosc. Am. 7, 19:

    nocturno certare mero, putere diurno,

    Hor. Ep. 1, 19, 11:

    bella,

    Verg. A. 11, 736:

    ora,

    i. e. dark, black faces, Plaut. Poen. 1, 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose, of living beings that do any thing at night:

    fur nocturnus, Mos. et Rom. Leg. Coll. 7, 2, 1: adulter,

    Juv. 8, 144:

    lupus gregibus nocturnus obambulat,

    by night, Verg. G. 3, 538:

    qui nocturnus sacra divūm legerit,

    Hor. S. 1, 3, 117; 2, 6, 100: advocati jam paene nocturni, summoned almost in the night-time, i. e. very early, Petr. 15.—
    II.
    Subst.: Nocturnus, i, m., the god of Night, Plaut. Am. 1, 1, 116.

    Lewis & Short latin dictionary > nocturnus

  • 12 diēs

        diēs gen. diēī or diē (rarely diei, disyl., T., or diī, V.), m sometimes in sing f.    [DIV-], a day, civil day: Quae tot res in unum conclusit diem, T.: eo die, Cs.: in posterum diem, Cs.: paucos dies ibi morati, Cs.: alter et tertius dies absumitur, Ta.— Fem. (in prose only of a fixed term): diebus XXX, a quā die materia caesa est, Cs.: posterā die, S.: suprema, H.: atra, V.: tarda, O. —In phrases: paucis ante diebus, a few days earlier, S.: paucis post diebus, S.: postridie eius diei, the next day, Cs.: post diem tertium eius diei, the next day but one, L.: diem ex die exspectabam, from day to day: diem de die prospectans, L.: in dies, every day, Cs., C.: in diem rapto vivit, L.: cui licet in diem dixisse Vixi, etc., H.—Abl. diē, in a day, in one day, V.; rarely diē (i. e. cottidie or in diem), daily, V.—In dates: ante diem XII Kal. Nov., the twenty - first of October: in ante diem V Kal. Dec., till November 28.— A set day, appointed time, term: hic nuptiis dictus est dies, T.: pecuniae, C., L.: iis certum diem conveniendi dicit, Cs.: die certo, S.: negotio proxumum diem constituit, S.: conloquio decretus, O.: ad diem praestitutum venire, L.: die tuo exspectabam, etc., your fever day: supremus vitae: obire diem supremum, die, N. — Fem. (only sing.): deportandi dies praestituta: certa eius rei constituta, Cs.: stata, L.: ubi ea dies venit, Cs.: praeteritā die, quā, etc., Cs.: esse in lege, quam ad diem, proscriptiones fiant. — In the phrase, dicere diem, with dat, to impeach, lay an accusation against: diem mihi, credo, dixerat: Domitium Silano diem dixisse scimus.— A dying-day, time to die, destined time (poet.): Stat sua cuique dies, V.: Hic dolor ante diem Pandiona misit ad umbras, prematurely, O. — A natural day, day (opp. night): cum horā diei decimā venire: quantum scribam die (opp. noctibus), in the daytime: die et nocte concoqui, in a single day and night: multo denique die, late in the day, Cs.: in diem (somnum) extrahere, Ta.: exercere diem, work by daylight, V.: currūs rogat In diem, for a day, O.: diem noctemque procul navem tenuit, a day and a night, N.: Saturnalia diem ac noctem clamata, all day and all night, L.: diem noctemque, uninterruptedly, Cs.: Dies noctīsque me ames, T.: dies noctīsque iter faciens, N.: noctīs ac dies: et noctīs et dies.— With iter, of distances, a day's march, day's journey: huius silvae latitudo novem dierum iter expedito patet, forced marches, Cs.: quinque dierum iter aberant, L. — Daybreak, day: cum die, O.: ante diem, H. — An anniversary: quo die ad Aliam pugnatum, a clade Aliensem appellarunt, L.: diem meum scis esse III Non. Ian., birthday. —Meton., a day's work, event, day: is dies honestissimus nobis fuerat in senatu: dare illius diei poenas: ille dies Etruscorum fregit opes, Cs.: imponite quinquaginta annis magnum diem, Ta. — A time, space of time, period, interval: diem se ad deliberandum sumpturum, Cs.: diem tempusque forsitan ipsum leniturum iras, L.: ut sexenni die pecuniae solvantur, Cs.: in longiorem diem conlaturus, a later day, Cs.: perexigua, a brief interval: nulla, O.: (indutiarum) dies, the term, L.: messis, season, V.: Optuma aevi, period (i. e. youth), V.: Sole dies referente siccos, season, H.: diem adimere aegritudinem hominibus, T.: diem festum Dianae per triduum agi, a festival, L.: malum in diem abiit, to a future time, T.: nos in diem vivimus, for the moment.—Light of day, daylight (poet.): Inmissus quo dies terreat umbras, O.: volumina fumi Infecere diem, O.: oriens occiduusque dies, the East and the West, i. e. the world, O. — Personified, the god of day, O.— Fem.: Venus primo Caelo et Die nata.
    * * *
    day; daylight; festival; time; lifetime, age

    Latin-English dictionary > diēs

  • 13 ēlūcubror

        ēlūcubror ātus, ārī, dep.    [elucubro], to work out at night, toil over: epistulam.
    * * *
    elucubrari, elucubratus sum V DEP
    compose at night; burn the midnight oil over, spend the night working

    Latin-English dictionary > ēlūcubror

  • 14 intempestus

        intempestus adj.    [2 in+tempus], unseasonable, unpropitious, dark: nox, the dead of night.— Person.: intempesta silet Nox, dismal Night (mother of the Furies), V.—Unwholesome, unhealthy: Graviscae, V.
    * * *
    intempesta, intempestum ADJ
    unseasonable stormy, unhealthy; nox intempesta the dead of night

    Latin-English dictionary > intempestus

  • 15 lūcubrō

        lūcubrō āvī, ātus, āre    [LVC-], to work by lamp-light, work at night: (Lucretia) inter lucubrantes ancillas, L.: opusculum lucubratum, composed by night.
    * * *
    lucubrare, lucubravi, lucubratus V
    work by lamp-light, "burn the midnight oil"; make or produce at night

    Latin-English dictionary > lūcubrō

  • 16 noctivagus

        noctivagus adj.    [nox+VAG-], night-wandering, that wanders by night: currus, V.
    * * *
    noctivaga, noctivagum ADJ

    Latin-English dictionary > noctivagus

  • 17 noctuābundus

        noctuābundus adj.    [* noctuor, from nox], in the night-time, by night: ad me venit tabellarius.
    * * *
    noctuabunda, noctuabundum ADJ

    Latin-English dictionary > noctuābundus

  • 18 tenebrae

        tenebrae ārum, f    darkness, gloom: obscurato sole tenebrae factae: tenebras et solitudinem nacti: tenebris, odore foeda facies, S.: neve velit (Sol) tenebras inducere rebus, O.: tenebris nigrescunt omnia, V.: tenebras et cladem lucis ademptae Obicit, i. e. blindness, O.—The darkness of night, night: redire luce, non tenebris: primis tenebris movit, L.: tenebris, during the night, O.: tenebris obortis, N.—A gloomy place, prison, dungeon, lurking-place: clausi in tenebris, S.: postremo tenebrae, vincla.—Lurking-places, haunts: emersus ex diuturnis tenebris lustrorum: Quanti nunc tenebras unum conducis in annum, i. e. a dark lodging, Iu.—The shades, infernal regions: Infernae, V.: quid tenebras timetis? O.—Fig., darkness, gloom, obscurity: clarissimis rebus tenebras obducere: tenebras dispulit calumniae, Ph.: quaeso, quid hoc est? mihi enim tenebrae sunt: rei p.: si quid tenebrarum offudit exsilium.

    Latin-English dictionary > tenebrae

  • 19 abnocto

    abnoctare, abnoctavi, abnoctatus V INTRANS
    spend the night out, stay away all night; spend the night away from Rome

    Latin-English dictionary > abnocto

  • 20 Arcani

    1.
    arcānus, a, um, adj. [v. arceo], orig., shut up, closed; hence, trop.,
    I.
    That keeps a secret, trusty:

    dixisti arcano satis,

    Plaut. Trin. 2, 4, 155:

    petiit, ut aliquem ex arcanis mitteret,

    Plin. 7, 52, 53, § 178.— Hence, poet., of the night: omina arcanā nocte petita, in silent night, or night that keeps secrets, Ov. H. 9, 40; Stat. S. 1, 3, 71.—
    II.
    Hidden, concealed, secret, private (class., although very rare in Cic.):

    at quīcum joca, seria, ut dicitur, quīcum arcana, quīcum occulta omnia,

    Cic. Fin. 2, 26, 85:

    consilia,

    Liv. 35, 18; so Hor. C. 3, 21, 15:

    secretae et arcanae opes,

    Plin. Pan. 34, 3:

    fontis arcani aqua,

    Tac. A. 2, 54:

    libidines,

    Suet. Tib. 43 al.:

    littera celatos arcana fatebitur ignes,

    Ov. M. 9, 516:

    sensus,

    Verg. A. 4, 422 al. —

    Esp., in the lang. of religion, of things sacred and incommunicable: ARCANA VRBIS PRAESIDIA,

    Inscr. Orell. 2494: audivit arcana verba, quae non licet homini loqui, Vulg. 2 Cor. 12, 4;

    and of secret, mysterious usages: sacra,

    Ov. M. 10, 436:

    arcana cum fiunt sacra,

    Hor. Epod. 5, 52; so Stat. S. 3, 4, 92; Sil. 2, 427; Claud. Rapt. Pros. 3, 402; and by poet. license transf. to the deity presiding over such mysteries:

    qui Cereris sacrum Volgavit arcanae,

    Hor. C. 3, 2, 27.—Hence, subst.: arcānum, i, n., a secret.
    A.
    In gen.:

    nox arcanis fidissima,

    Ov. M. 7, 192:

    arcani Fides prodiga,

    Hor. C. 1, 18, 16:

    si quid umquam arcani sanctive ad silendum in curiā fuerit,

    Liv. 23, 22, 9:

    arcana regum,

    Curt. 4, 6, 5:

    revelare arcana,

    Vulg. Prov. 11, 13:

    denudare arcana amici,

    ib. Eccli. 27, 17.—
    B.
    Spec., a sacred secret, a mystery:

    fatorum arcana,

    Ov. M. 2, 639; so Verg. A. 7, 123:

    Pythagorae arcana,

    Hor. Epod. 15, 21; cf.:

    Jovis arcana,

    the secret decrees of, id. C. 1, 28, 9:

    deorum arcanum proferre,

    Plin. Pan. 23, 5: arcana quaedam, secret rites (of the diviners), Vulg. Exod. 7, 11:

    violabunt arcanum meum,

    my secret place, sanctuary, Vulg. Ezech. 7, 22 et saep.— Adv.: arcā-nō (cf. Charis. pp. 173 and 179 P.), in secret, privately:

    arcano tibi ego hoc dico,

    Plaut. Trin. 2, 4, 117:

    hunc (librum) lege arcano convivis tuis,

    Cic. Att. 16, 3 (cf. Charis. l. c.):

    arcano cum paucis familiaribus suis colloquitur,

    Caes. B. C. 1, 19.—
    * Comp.:

    arcanius judicare aliquid de aliquā re,

    Col. 3, 2 fin.—Sup. not used.
    2.
    Arcānus, a, um, adj. [Arcae], of or pertaining to Arcœ hence, subst.
    A.
    Arcāni, ōrum, m., the inhabitants of Arcœ, Inscr. Orell. 4007.—
    B.
    Arcānum, i, n., a villa of Q. Cicero, in the neighborhood of Arcœ, Cic. Att. 5, 1; id. ad Q. Fr. 3, 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > Arcani

См. также в других словарях:

  • Night — (n[imac]t), n. [OE. night, niht, AS. neaht, niht; akin to D. nacht, OS. & OHG. naht, G. nacht, Icel. n[=o]tt, Sw. natt, Dan. nat, Goth. nahts, Lith. naktis, Russ. noche, W. nos, Ir. nochd, L. nox, noctis, Gr. ny x, nykto s, Skr. nakta, nakti.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • night — W1S1 [naıt] n [U and C] ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(when it is dark)¦ 2¦(evening)¦ 3 nights 4 night! 5 night night! 6 night and day/day and night 7 night or day/day or night 8 night after night 9 first night/opening night …   Dictionary of contemporary English

  • night — (n.) O.E. niht (W.Saxon neaht, Anglian næht, neht) night, darkness; the vowel indicating that the modern word derives from oblique cases (gen. nihte, dat. niht), from P.Gmc. *nakht (Cf. O.S., O.H.G. naht, O.Fris., Du., nacht, Ger. Nacht, O.N.… …   Etymology dictionary

  • night — [nīt] n. [ME niht < OE, akin to Ger nacht < IE base * nekwt , * nokwt > Gr nyx (gen. nyktos), L nox (gen. noctis), night] 1. a) the period from sunset to sunrise b) the period of actual darkness after sunset and before sunrise; also, a… …   English World dictionary

  • night|ly — «NYT lee», adjective, adverb. –adj. 1. done, happening, or appearing every night: »nightly attacks, nightly disorder. 2. done, happening, or appearing at night: »nightly dew, a nightly visitor. 3. of or belonging to night; characteristic of night …   Useful english dictionary

  • night — (izg. nȃjt) DEFINICIJA 1. ž noć [London by night London noću] 2. prid. <indekl.> noćni (i jedno i drugo u vezama riječi) SINTAGMA night club (izg. night klȁb) noćni klub, bar, klub kao ugostiteljsko mjesto otvorenog ili zatvorenog tipa koji …   Hrvatski jezični portal

  • Night — ist der Name folgender Personen: Candice Night (* 1971), US amerikanische Rocksängerin Julie Night (* 1978), US amerikanische Pornodarstellerin Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wor …   Deutsch Wikipedia

  • night — s.m.inv. ES ingl. night club {{line}} {{/line}} DATA: 1960. ETIMO: tratto dalla loc. night club …   Dizionario italiano

  • night — /ingl. naɪt/ [ingl., accorc. di night club] s. m. inv. (fam.) V. night club (ingl.) …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • night — ► NOUN 1) the time from sunset to sunrise. 2) the darkness of night. 3) literary nightfall. 4) an evening. ► ADVERB (nights) informal ▪ at night. ORIGIN Old English …   English terms dictionary

  • night|ed — «NY tihd», adjective. Archaic. 1. made dark as night: »nighted colour (Shakespeare). 2. overtaken by night; benighted: »Upon the nighted pilgrim s way (Scott) …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»