Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

statue

  • 1 statua

    statue, image.

    Latin-English dictionary of medieval > statua

  • 2 statuo

    stătŭo, ui, utum, 3, v. a. [statum, sup. of sto], to cause to stand (cf.: colloco, pono).
    I.
    Corporeally.
    A.
    To cause to stand, set up, set, station, fix in an upright position.
    1.
    To set up, set in the ground, erect:

    ibi arbores pedicino in lapide statuito,

    Cato, R. R. 18:

    inter parietes arbores ubi statues,

    id. ib.:

    stipites statuito,

    id. ib.:

    palis statutis crebris,

    Varr. R. R. 1, 14 init.:

    pedamenta jacentia statuenda,

    are to be raised, Col. 4, 26:

    pedamentum inter duas vitis,

    Plin. 17, 22, 21, § 194:

    hic statui volo primum aquilam,

    the standard of the troops, Plaut. Pers. 5, 1, 7:

    signifer, statue signum,

    plant the ensign, Liv. 5, 55, 1; Val. Max. 1, 5, 1.—
    2.
    To plant (rare):

    eodem modo vineam statuito, alligato, flexatoque uti fuerit,

    Plin. 17, 22, 35, § 198:

    agro qui statuit meo Te, triste lignum (i. e. arborem),

    Hor. C. 2, 13, 10.—
    3.
    In gen., to place, set or fix, set up, set forth things or persons.
    a.
    Without specifying the place:

    ollam statuito cum aqua,

    let a jar stand with water, Cato, R. R. 156 (157):

    crateras magnos statuunt, i. e. on the table,

    Verg. A. 1, 724; so,

    crateras laeti statuunt,

    id. ib. 7, 147: haec carina satis probe fundata et bene statuta est, well placed, i. e. so that the hull stands perpendicularly (cf.:

    bene lineatam carinam collocavit, v. 42),

    Plaut. Mil. 3, 3, 44:

    nec quidquam explicare, nec statuere potuerant, nec quod statutum esset, manebat, omnia perscindente vento,

    Liv. 21, 58, 7:

    eo die tabernacula statui passus non est,

    to pitch, Caes. B. C. 1, 81; so, aciem statuere, to draw up an army:

    aciem quam arte statuerat, latius porrigit,

    Sall. J. 52, 6.—
    b.
    With designation of the place by in and abl.; by adv. of place; by ante, apud, ad, circa, super, and acc.; by pro and abl.; by abl. alone (very rare), or by in and acc. (very rare): signa domi pro supellectile statuere, Cato ap. Prisc. 7, 19, 95 (p. 782 P.):

    statuite hic lectulos,

    Plaut. Pers. 5, 1, 7:

    etiamsi in caelo Capitolium statueretur,

    Cic. Or. 3, 46, 180:

    statuitur Sollius in illo gladiatorum convivio... atuitur, ut dico, eques Romanus in Apronii convivio,

    is taken to the banquet, id. Verr. 2, 3, 25, § 61 sq.:

    tabernacula in foro statuere,

    Liv. 39, 46, 3:

    in principiis statuit tabernaculum,

    Nep. Eum. 7, 1:

    in nostris castris tibi tabernaculum statue,

    Curt. 5, 11, 6; 8, 13, 20:

    statui in medium undique conspicuum tabernaculum jussit,

    id. 9, 6, 1:

    (sagittae) longae, nisi prius in terra statuerent arcum, haud satis apte imponuntur,

    id. 8, 14, 19:

    sedes curules sacerdotum Augustalium locis, superque eas querceae coronae statuerentur,

    Tac. A. 2, 83:

    donum deae apud Antium statuitur,

    id. ib. 3, 71:

    pro rigidis calamos columnis,

    Ov. F. 3, 529:

    jamque ratem Scythicis auster statuisset in oris,

    Val. Fl. 3, 653:

    statuere vas in loco frigido,

    Pall. Oct. 22.—Of living beings:

    capite in terram statuerem, Ut cerebro dispergat viam,

    Ter. Ad. 3, 2, 18:

    qui capite ipse sua in statuit vestigia sese (= qui sese ipse capite in sua vestigia statuit),

    i. e. stands on his head, Lucr. 4, 472:

    patrem ejus a mortuis excitasses, statuisses ante oculos,

    Cic. Or. 1, 57, 245:

    captivos vinctos in medio statuit,

    Liv. 21, 42, 1:

    ubi primum equus Curtium in vado statuit,

    id. 1, 13, 5:

    quattuor cohortes in fronte statuit,

    id. 28, 33, 12:

    ante se statuit funditores,

    id. 42, 58, 10:

    puerum ad canendum ante tibicinem cum statuisset,

    id. 7, 2, 9:

    procul in conspectu eum (Philopoemenem) statuerunt,

    id. 39, 49, 11:

    media porta robora legionum, duabus circa portis milites levemque armaturam statuit,

    id. 23, 16, 8:

    bovem ad fanum Dianae et ante aram statuit,

    id. 1, 45, 6:

    cum Calchanta circa aram statuisset,

    Val. Max. 8, 11, ext. 6:

    marium si qui eo loci statuisset,

    id. 3, 1, 2 fin.:

    adulescentes ante Caesarem statuunt,

    Tac. A. 4, 8:

    in fronte statuerat ferratos, in cornibus cohortes,

    id. ib. 3, 45:

    puer quis Ad cyathum statuetur?

    Hor. C. 1, 29, 8:

    tu cum pro vitula statuis dulcem Aulide natam Ante aras,

    id. S. 2, 3, 199:

    et statuam ante aras aurata fronte juvencum,

    Verg. A. 9, 627:

    clara regione profundi Aetheros innumeri statuerunt agmina cygni,

    Stat. Th. 3, 525.—
    4. a.
    Of statues, temples, columns, altars, trophies, etc.; constr. with acc. alone, or acc. of the structure and dat. of the person for whom or in whose honor it is erected:

    siquidem mihi aram et statuam statuis,

    Plaut. As. 3, 3, 122:

    huic statuam statui decet ex auro,

    id. Bacch. 4, 4, 1:

    ne ego aurea pro statua vineam tibi statuam,

    id. Curc. 1, 2, 52:

    eique statuam equestrem in rostris statui placere,

    Cic. Phil. 5, 15, 41; so id. ib. 9, 5, 10; 9, 7, 16; id. Verr. 2, 2, 62, § 151; 2, 2, 20, § 48; so,

    simulacrum alicui statuere,

    Val. Max. 1, 1, 8:

    effigiem,

    Verg. A. 2, 184:

    Mancinus eo habitu sibi statuit quo, etc. (effigiem),

    Plin. 34, 5, 10, § 18:

    simulacrum in curia,

    Tac. A. 14, 12:

    quanam in civitate tempium statueretur,

    id. ib. 4, 55:

    se primos templum urbis Romae statuisse,

    id. ib. 4, 56; so id. ib. 4, 15:

    nec tibi de Pario statuam, Germanice, templum,

    Ov. P. 4, 8, 31:

    templa tibi statuam, tribuam tibi turis honorem,

    id. M. 14, 128:

    super terrae tumulum noluit quid statui nisi columellam,

    Cic. Leg. 2, 26, 66:

    victimas atque aras diis Manibus statuentes,

    Tac. A. 3, 2:

    statuitque aras e cespite,

    Ov. M. 7, 240:

    statuantur arae,

    Sen. Med. 579:

    aeneum statuerunt tropaeum,

    Cic. Inv. 2, 23, 69:

    monumentum,

    id. ib. § 70; so,

    in alio orbe tropaea statuere,

    Curt. 7, 7, 14;

    so,

    Plin. 3, 3, 4, § 18: ut illum di perdant qui primus statuit hic solarium, Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5:

    princeps Romanis solarium horologium statuisse L. Papirius Cursor proditur,

    Plin. 7, 60, 60, § 213:

    a miliario in capite Romani fori statuto,

    id. 3, 5, 9, § 66:

    carceres eo anno in Circo primum statuti,

    Liv. 8, 20, 1:

    quo molem hanc immanis equi statuere?

    Verg. A. 2, 150:

    multo altiorem statui crucem jussit,

    Suet. Galb. 9:

    obeliscam,

    Plin. 36, 9, 14, § 71:

    at nunc disturba quas statuisti machinas,

    Plaut. Ps. 1, 5, 137:

    incensis operibus quae statuerat,

    Nep. Milt. 7, 4:

    si vallum statuitur procul urbis illecebris,

    Tac. A. 4, 2:

    castra in quinto lapide a Carthagine statuit,

    Just. 22, 6, 9.—
    b.
    Poet. and in post-class. prose (rare):

    aliquem statuere = alicui statuam statuere: inter et Aegidas media statuaris in urbe,

    Ov. H. 2, 67:

    statuarque tumulo hilaris et coronatus,

    my statue will be erected, Tac. Dial. 13; so with two acc.: custodem medio statuit quam vilicus horto, whose statue he placed as protectress, etc., Mart. 3, 68, 9; cf.

    in double sense: nudam te statuet, i. e. nudam faciet (= nudabit fortunis), and statuam tibi nu dam faciet,

    Mart. 4, 28, 8.—
    5.
    Of cities, etc., to establish, found, build (in class. prose usu. condo):

    Agamemnon tres ibi urbes statuit,

    Vell. 1, 1, 2:

    urbem quam statuo vestra est,

    Verg. A. 1, 573:

    urbom praeclaram,

    id. ib. 4, 655:

    Persarum statuit Babylona Semiramis urbem,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 21:

    ibi civitatem statuerunt,

    Just. 23, 1; so,

    licentia et impunitas asyla statuendi (= aperiendi),

    Tac. A. 3, 60.—Hence, transf.: carmen statuere = carmen condere, to compose, devise a song:

    nunc volucrum... inexpertum carmen, quod tacita statuere bruma,

    Stat. S. 4, 5, 12.—
    B.
    To cause to stand still, to stop (rare; cf.

    sisto, III. B.): navem extemplo statuimus,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 57:

    et statuit fessos, fessus et ipse, boves,

    Prop. 4 (5), 9, 4:

    famuli hoc modo statuerunt aquas,

    Arn. 1, p. 30: sanguinem, Oct. Hor. 4.—
    C.
    To cause to stand firm, strengthen, support (rare; = stabilire), only transf.: qui rem publicam certo animo adjuverit, statuerit, Att. ap. Cic. Sest. 56, 120 (Trag. Rel. v. 357 Rib.).
    II.
    Trop.
    A.
    To establish, constitute (= constituo).
    1.
    Esp.: exemplum or documentum (v. edo fin., and cf. Sen. Phoen. 320), to set forth an example or precedent for warning or imitation:

    statuite exemplum impudenti, date pudori praemium,

    Plaut. Rud. 3, 2, 6:

    exemplum statuite in me ut adulescentuli Vobis placere studeant potius quam sibi,

    Ter. Heaut. prol. 51; Auct. Her. 4, 35, 47:

    ut illi intellegere possint, in quo homine statueris exemplum hujus modi,

    Cic. Verr. 2, 2, 45, § 111:

    in quos aliquid exempli populus Romanus statui putat oportere,

    id. ib. 2, 3, 90, §

    210: statuam in te exemplum, ne quis posthac infelicibus miseriis patriae illudat,

    Just. 8, 7, 14:

    documentum autem statui oportere, si quis resipiscat et antiquam societatem respiciat,

    Liv. 24, 45, 5: statueretur immo [p. 1753] documentum, quo uxorem imperator acciperet, a precedent, Tac. A. 12, 6.—
    2.
    Jus statuere, to establish a principle or relation of law:

    ut (majores nostri) omnia omnium rerum jura statuerint,

    Cic. Caecin. 12, 34: qui magistratum potestatemve habebit, si quid in aliquem novi juris statuerit, ipse quoque, adversario postulante, eodem jure uti debebit, if he has established any new principle of law, Edict. Praet. in Dig. 2, 2, 1, § 1:

    si quid injungere inferiori velis, id prius in te ac tuos si ipse juris statueris, facilius omnes oboedientes habeas,

    if you first admit it against yourself, Liv. 26, 36, 3:

    si dicemus in omnibus aequabile jus statui convenire,

    equal principles of law should be applied to all, Auct. Her. 3, 3, 4. —
    3.
    In gen., to establish by authority (of relations, institutions, rights, duties, etc.):

    (Numa) omnis partis religionis statuit sanctissime,

    Cic. Rep. 2, 14, 26:

    hoc judicium sic exspectatur ut non unae rei statui, sed omnibus constitui putetur,

    id. Tull. 15, 36:

    ad formandos animos statuendasque vitae leges, Quint. prooem. 14: sic hujus (virtutis) ut caelestium statuta magnitudo est,

    Sen. Ep. 79, 10:

    vectigal etiam novum ex salaria annona statuerunt,

    Liv. 29, 37, 2:

    novos statuere fines,

    id. 42, 24, 8:

    neque eos quos statuit terminos observat,

    id. 21, 44, 5:

    quibus rebus cum pax statuta esset,

    Just. 5, 10, 8; so id. 25, 1, 1:

    sedesque ibi statuentibus,

    id. 18, 5, 11.—
    4.
    With double acc., to constitute, appoint, create:

    Hirtius arbitrum me statuebat non modo hujus rei, sed totius consulatus sui,

    Cic. Att. 14, 1, a, 2:

    telluris erum natura nec illum, nec quemquam constituit,

    Hor. S. 2, 2, 130:

    de principatu (vinorum) se quisque judicem statuet,

    Plin. 14, 6, 8, § 59:

    praefectus his statuitur Andragoras,

    Just. 21, 4, 5.—
    B.
    To determine, fix, etc. (of temporal or local relations); constr. usually with acc. and dat. or acc. and gen.
    1.
    Modum statuere alicui or alicujus rei, to determine the manner, mode, or measure of, assign limits, restrictions or restraints to a thing or person, to impose restraints upon.
    (α).
    With dat.:

    diuturnitati imperii modum statuendum putavistis,

    that a limit should be assigned to the duration of his power, Cic. Imp. Pomp. 9, 26:

    statui mihi tum modum et orationi meae,

    imposed restraints upon myself and my words, id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    non statuendo felicitati modum, nec cohibendo fortunam,

    by not assigning any limits to his success, Liv. 30, 30, 23 (Pompeium) affirmabant, libertati publicae statuturum modum, Vell. 2, 40:

    cupidinibus statuat natura modum,

    Hor. S. 1, 2, 111:

    quem modum sibi ipsa statuit (crudelitas)?

    Val. Max. 9, 2 pr.:

    modum ipsae res statuunt (i. e. sibi),

    Plin. 28, 15, 61, § 216:

    modum nuptiarum sumptibus statuerunt,

    Just. 21, 4, 5:

    timori quem meo statuam modum?

    Sen. Thyest. 483;

    and with finem: jam statui aerumnis modum et finem cladi,

    id. Herc. Fur. 206. —
    (β).
    With gen.:

    honestius te inimicitiarum modum statuere potuisse quam me humanitatis,

    Cic. Sull. 17, 48:

    ipse modum statuam carminis,

    Ov. Tr. 1, 11, 44:

    errorisque sui sic statuisse modum,

    Prop. 3, 12 (4, 11), 36:

    modum statuunt fellis pondere denarii,

    they limit the quantity of the gall to the weight of a denarius, Plin. 28, 19, 77, § 254.—
    2.
    Condicionem or legem alicui, to impose a condition or law upon one, to dictate, assign a condition to:

    hanc tu condicionem statuis Gaditanis,

    Cic. Balb. 10, 25:

    providete ne duriorem vobis condicionem statuatis ordinique vestro quam ferre possit,

    id. Rab. Post. 6, 15:

    alter eam sibi legem statuerat ut, etc.,

    id. Phil. 10, 6, 12: pretio statuta lege ne modum excederet, etc., the law being assigned to the price that not, etc., i. e. the price being limited by the law, etc., Plin. 33, 7, 40, § 118:

    pacis legem universae Graeciae statuit,

    Just. 9, 5, 2.—So with ellipsis of dat., to agree upon, stipulate:

    statutis condicionibus,

    Just. 6, 1, 3:

    omnibus consentientibus Carthago conditur, statuto annuo vectigali pro solo urbis,

    id. 18, 5, 14. —
    3.
    Finem, to assign or put an end to, make an end of:

    haud opinor commode Finem statuisse orationi militem,

    Ter. Hec. 1, 2, 21:

    et finem statuit cuppedinis atque timoris,

    Lucr. 6, 25:

    cum Fulvius Flaccus finem poenae eorum statuere cogeretur,

    Val. Max. 3, 2, ext. 1: majores vestri omnium magnarum rerum et principia exorsi ab diis sunt, et finem statuerunt, finished, Liv. 45, 39, 10; so,

    terminum: nam templis numquam statuetur terminus aevi,

    Stat. S. 3, 1, 180:

    cum consilii tui bene fortiterque suscepti eum tibi finem statueris, quem ipsa fortuna terminum nostrarum contentionum esse voluisset,

    since you have assigned that end, Cic. Fam. 6, 22, 2.—
    4.
    Pretium alicui rei, to assign a price to something; fix, determine the price of something:

    quae probast mers, pretium ei statuit,

    Plaut. Mil. 3, 1, 132:

    numquam avare pretium statui arti meae,

    Ter. Heaut. prol. 48:

    statuit frumento pretium,

    Tac. A. 2, 87; so with dat. understood:

    ut eos (obsides) pretio quantum ipsi statuissent patres redimi paterentur,

    Liv. 45, 42, 7:

    pretium statuit (i. e. vecturae et sali),

    id. 45, 29, 13; so with in and acc.: ut in singulas amphoras (vini) centeni nummi statuantur, that the price may be set down at 100 sesterces for an amphora, Plin. 14, 4, 6, § 56.—
    5.
    Statuere diem, horam, tempus, locum alicui rei, or alicui, or with dat. gerund., to assign or appoint a day, time, place, etc. (for the more usual diem dicere):

    statutus est comitiis dies,

    Liv. 24, 27, 1:

    diem patrando facinori statuerat,

    id. 35, 35, 15:

    multitudini diem statuit ante quam sine fraude liceret ab armis discedere,

    Sall. C. 36, 2:

    dies insidiis statuitur,

    id. J. 70, 3:

    ad tempus locumque colloquio statuendum,

    Liv. 28, 35, 4:

    subverti leges quae sua spatia (= tempora) quaerendis aut potiundis honoribus statuerint,

    Tac. A. 2, 36.—With ellipsis of dat.:

    observans quem statuere diem,

    Mart. 4, 54, 6:

    noctem unam poscit: statuitur nox,

    Tac. A. 13, 44.—Esp. in the part. statutus, fixed, appointed (in MSS. and edd. often confounded with status; v. sisto fin.):

    institum ut quotannis... libri diebus statutis (statis) recitarentur,

    Suet. Claud. 42:

    ut die statuta omnes equos ante regiam producerent,

    Just. 1, 10, 1:

    quaedam (genera) statutum tempus anni habent,

    Plin. 17, 18, 30, § 135:

    fruges quoque maturitatem statuto tempore expectant,

    Curt. 6, 3, 7:

    sacrificium non esse redditum statuto tempore,

    id. 8, 2, 6:

    statuto tempore quo urbem Mithridati traderet,

    Just. 16, 4, 9:

    cum ad statutam horam omnes convenissent,

    id. 1, 10, 8:

    intra tempus statutum,

    fixed by the law, Dig. 4, 4, 19 and 20.—
    6.
    To recount, count up, state (very rare): statue sex et quinquaginta annos, quibus mox divus Augustus rempublicam rexit: adice Tiberii tres et viginti... centum et viginti anni colliguntur, count, fix the number at, Tac. Or. 17:

    Cinyphiae segetis citius numerabis aristas... quam tibi nostrorum statuatur summa laborum,

    Ov. P. 2, 7, 29.—
    C.
    To decide, determine, with reference to a result, to settle, fix, bring about, choose, make a decision.
    1.
    Of disputes, differences, questions, etc., between others.
    (α).
    With interrog.-clause:

    ut statuatis hoc judicio utrum posthac amicitias clarorum virorum calamitati hominibus an ornamento esse malitis,

    Cic. Balb. 28, 65:

    eam potestatem habetis ut statuatis utrum nos... semper miseri lugeamus, an, etc.,

    id. Mil. 2, 4:

    in hoc homine statuatis, possitne senatoribus judicantibus homo nocentissim us pecuniosissimusque damnari,

    id. Verr. 1, 16, 47:

    vos statuite, recuperatores, utra (sententia) utilior esse videatur,

    id. Caecin. 27, 77:

    decidis tu statuisque quid iis ad denarium solveretur,

    id. Quint. 4, 17:

    magni esse judicis statuere quid quemque cuique praestare oporteret,

    id. Off. 3, 17, 70:

    mihi vero Pompeius statuisse videtur quid vos in judicando spectare oporteret,

    id. Mil. 6, 15:

    semel (senatus) statuerent quid donatum Masinissae vellent,

    Liv. 42, 23:

    nec quid faciendum modo sit statuunt, sed, etc.,

    decide, dictate, id. 44, 22:

    nondum statuerat conservaret eum necne,

    Nep. Eum. 11, 2:

    statutumque (est) quantum curules, quantum plebei pignoris caperent,

    Tac. A. 13, 28: semel nobis esse statuendum quod consilium in illo sequamur, August. ap. Suet. Claud. 4. —
    (β).
    With de:

    ut consules de Caesaris actis cognoscerent, statuerent, judicarent,

    Cic. Att. 16, 16, B, 8:

    et collegas suos de religione statuisse, in senatu de lege statuturos,

    id. ib. 4, 2, 4:

    ut de absente eo C. Licinius statueret ac judicaret,

    Liv. 42, 22:

    si de summa rerum liberum senatui permittat rex statuendi jus,

    id. 42, 62: qui ab exercitu ab imperatore eove cui de ea re statuendi potestas fuerit, dimissus erit, Edict. Praet. in Dig. 3, 2, 1.—Often with reference to punishment:

    cum de P. Lentulo ceterisque statuetis, pro certo habetote, vos simul de exercitu Catilinae decernere,

    Sall. C. 52, 17:

    satis visum de Vestilia statuere,

    to pass sentence against, Tac. A. 2, 85:

    jus statuendi de procuratoribus,

    id. ib. 12, 54:

    facta patribus potestate statuendi de Caeciliano,

    id. ib. 6, 7; so id. ib. 13, 28; cf. id. ib. 15, 14; 2, 85; Suet. Tib. 61 fin. —In partic.: de se statuere, to decide on, or dispose of one's self, i. e. of one's life, = to commit suicide:

    eorum qui de se statuebant humabantur corpora,

    Tac. A. 6, 29.—
    (γ).
    With de and abl. and interrog.-clause:

    si quibusdam populis permittendum esse videatur ut statuant ipsi de suis rebus quo jure uti velint,

    Cic. Balb. 8, 22.—
    (δ).
    With contra:

    consequeris tamen ut eos ipsos quos contra statuas aequos placatosque dimittas,

    Cic. Or. 10, 34. —
    (ε).
    With indef. obj., usu. a neutr. pron.:

    utrum igitur hoc Graeci statuent... an nostri praetores?

    Cic. Fl. 12, 27:

    dixisti quippiam: fixum (i. e. id) et statutum est,

    id. Mur. 30, 62:

    eoque utrique quod statuit contenti sunt,

    Caes. B. C. 1, 87:

    senatus, ne quid absente rege statueret,

    Liv. 39, 24, 13:

    maturato opus est, quidquid statuere placet (senatui),

    id. 8, 13, 17:

    id ubi in P. Licinio ita statutum est,

    id. 41, 15, 10:

    interrogatus quid ipse victorem statuere debere censeret,

    Curt. 8, 14, 43:

    quid in futurum statuerim, aperiam,

    Tac. A. 4, 37:

    utque rata essent quae procuratores sui in judicando statuerent,

    Suet. Claud. 12;

    qul statuit aliquid parte inaudita altera, aequum licet statuerit, haud aequus fuit,

    Sen. Med. 2, 199:

    non ergo quod libet statuere arbiter potest,

    Dig. 4, 8, 32, § 15; cf.:

    earum rerum quas Caesar statuisset, decrevisset, egisset,

    Cic. Att. 16, 16, C, 11.—
    (ζ).
    With de or super and abl.:

    vos de crudelissimis parricidis quid statuatis cunctamini?

    Sall. C. 52, 31:

    nihil super ea re nisi ex voluntate filii statuere,

    Suet. Tib. 13:

    ne quid super tanta re absente principe statueretur,

    Tac. H. 4, 9.—
    (η).
    Absol., mostly pass. impers.:

    ita expediri posse consilium ut pro merito cujusque statueretur,

    Liv. 8, 14, 1:

    tunc ut quaeque causa erit statuetis,

    id. 3, 53, 10:

    non ex rumore statuendum,

    decisions should not be founded on rumors, Tac. A. 3, 69.—
    (θ).
    With cognoscere, to examine ( officially) and decide:

    petit ut vel ipse de eo causa cognita statuat, vel civitatem statuere jubeat,

    Caes. B. G. 1, 19:

    consuli ut cognosceret statueretque senatus permiserat,

    Liv. 39, 3, 2:

    missuros qui de eorum controversiis cognoscerent statuerentque,

    id. 40, 20, 1; 45, 13, 11:

    quod causa cognita erit statuendum,

    Dig. 2, 11, 2, § 8.—
    2.
    With reference to the mind of the subject, to decide, to make up one's mind, conclude, determine, be convinced, usu. with interrog.clause:

    numquam intellegis, statuendum tibi esse, utrum illi homicidae sint an vindices libertatis,

    Cic. Phil. 2, 12, 30:

    illud mirum videri solet, tot homines... statuere non potuisse, utrum judicem an arbitrum, rem an litem dici oporteret,

    id. Mur. 12, 27:

    neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc.,

    id. de Or. 3, 22, 82:

    ipsi statuerent, quo tempore possent suo jure arma capere,

    id. Tull. 5, 12:

    ut statuerem quid esset faciendum,

    id. Att. 7, 26, 3:

    statuere enim qui sit sapiens, vel maxime videtur esse sapientis,

    id. Ac. 2, 3, 9:

    si habes jam statutum quid tibi agendum putes,

    id. Fam. 4, 2, 4:

    tu quantum tribuendum nobis putes statuas ipse, et, ut spero, statues ex nostra dignitate,

    id. ib. 5, 8, 4:

    vix statui posse utrum quae pro se, an quae contra fratrem petiturus esset ab senatu magis impetrabilia forent,

    Liv. 45, 19, 6:

    quam satis statuerat, utram foveret partem,

    id. 42, 29, 11:

    posse ipsam Liviam statuere, nubendum post Drusum, an, etc.,

    Tac. A. 4, 40:

    statue quem poenae extrahas,

    Sen. Troad. 661.—So with apud animum, to make up one's mind:

    vix statuere apud animum meum possum atrum pejor ipsa res an pejore exemplo agatur,

    Liv. 34, 2, 4:

    proinde ipsi primum statuerent apud animos quid vellent,

    id. 6, 39, 11.—Rarely with neutr, pron. as object:

    quidquid nos de communi sententia statuerimus,

    Cic. Fam. 4, 1, 2:

    sic statue, quidquid statuis, ut causam famamque tuam in arto stare scias,

    Sen. Herc. Fur. 1306.—
    D.
    To decree, order, prescribe.
    1.
    With ut or ne: statuunt ut decem milia hominum in oppidum submittantur, [p. 1754] Caes. B. G. 7, 21:

    eos (Siculos) statuisse ut hoc quod dico postularet,

    Cic. Verr. 2, 2, 42, § 103:

    statuunt illi atque decernunt ut eae litterae... removerentur,

    id. ib. 2, 2, 71, §

    173: statuit iste ut arator... vadimonium promitteret,

    id. ib. 2, 3, 15, §

    38: orare patres ut statuerent ne absentium nomina reciperentur,

    id. ib. 2, 2, 42, §

    103: statuitur ne post M. Brutum proconsulem sit Creta provincia,

    id. Phil. 2, 38, 97:

    (Tiberius) auxit patrum honorem statuendo ut qui ad senatum provocavissent, etc.,

    Tac. A. 14, 28:

    statuiturque (a senatu) ut... in servitute haberentur,

    id. ib. 12, 53.—So of a decree, determination, or agreement by several persons or parties to be carried out by each of them:

    statutum esse (inter plebem et Poenos) ut... impedimenta diriperent,

    Liv. 23, 16, 6:

    Athenienses cum statuerent, ut urbe relicta naves conscenderent,

    Cic. Off. 3, 11, 48:

    statuunt ut fallere custodes tentent,

    Ov. M. 4, 84.—
    2.
    With acc. (post-Aug.):

    remedium statuere,

    to prescribe a remedy against public abuses, Tac. A. 3, 28; 6, 4:

    Caesar ducentesimam (vectigalis) in posterum statuit,

    decreed that one half of one per cent. be the tax, id. ib. 2, 42.—So with sic (= hoc):

    sic, di, statuistis,

    Ov. M. 4, 661.—
    3.
    With dat. and acc. (not ante-Aug.):

    eis (Vestalibus) stipendium de publico statuit,

    decreed, allowed a salary, Liv. 1, 20, 3:

    Aurelio quoque annuam pecuniam statuit princeps,

    decreed, granted, Tac. A. 13, 34:

    biduum criminibus obiciendis statuitur,

    are allowed, id. ib. 3, 13:

    itaque et alimenta pueris statuta... et patribus praemia statuta,

    Just. 12, 4, 8:

    ceu Aeolus insanis statuat certamina ventis,

    Stat. Th. 6, 300:

    non hoc statui sub tempore rebus occasum Aeoniis,

    id. ib. 7, 219:

    statuere alicui munera,

    Val. Fl. 2, 566.—
    4.
    With dat. and interrog.-clause:

    cur his quoque statuisti quantum ex hoc genere frumenti darent,

    Cic. Verr. 2, 5, 21, § 53:

    ordo iis quo quisque die supplicarent, statutus,

    Liv. 7, 28, 8.—
    5.
    In partic., of punishment, etc., to decree, measure out, inflict.
    (α).
    With poenam, etc., with or without in and acc. pers. (mostly post-Aug.):

    considerando... in utra (lege) major poena statuatur,

    Cic. Inv. 2, 49, 145:

    poenam statui par fuisse,

    Tac. A. 14, 49:

    qui non judicium, sed poenam statui videbant,

    id. ib. 11, 6:

    eadem poena in Catum Firmium statuitur,

    id. ib. 6, 31:

    senatu universo in socios facinoris ultimam statuente poenam,

    Suet. Caes. 14;

    so with mercedem (= poenam): debuisse gravissimam temeritatis mercedem statui,

    Liv. 39, 55, 3; cf.

    also: Thrasea, non quidquid nocens reus pati mereretur, id egregio sub principe statuendum disseruit,

    Tac. A. 14, 48.— Absol.:

    non debere eripi patribus vim statuendi (sc. poenas),

    Tac. A. 3, 70.—
    (β).
    With indef. obj., generally with in and acc.: aliquid gravius in aliquem, to proceed severely against:

    obsecrare coepit, ne quid gravius in fratrem statueret,

    Caes. B. G. 1, 20:

    fac aliquid gravius in Hejum statuisse Mamertinos,

    Cic. Verr. 2, 4, 9, § 19:

    res monet cavere ab illis magis quam quid in illos statuamus consultare,

    Sall. C. 52, 3:

    qui cum triste aliquid statuit, fit tristis et ipse,

    Ov. P. 2, 2, 119:

    si quid ob eam rem de se crudelius statuerent,

    Just. 2, 15, 10.—
    (γ).
    With a word expressing the kind of punishment (post-Aug.):

    in Pompeiam Sabinam exilium statuitur,

    Tac. A. 6, 24 (18).—
    (δ).
    De capite, to pass sentence of death:

    legem illam praeclaram quae de capite civis Romani nisi comitiis centuriatis statui vetaret,

    Cic. Rep. 2, 36, 61.—
    E.
    Referring to one's own acts, to resolve, determine, purpose, to propose, with inf. (first in Cic.;

    freq. and class.): statuit ab initio et in eo perseveravit, jus publicano non dicere,

    Cic. Prov. Cons. 5, 10:

    P. Clodius cum statuisset omni scelere in praetura vexare rem publicam,

    id. Mil. 9, 24:

    statuerat excusare,

    to decline the office, id. Lig. 7, 21:

    cum statuissem scribere ad te aliquid,

    id. Off. 1, 2, 4:

    quod iste certe statuerat et deliberaverat non adesse,

    id. Verr. 2, 1, 1, § 1:

    se statuisse animum advertere in omnes nauarchos,

    id. ib. 2, 5, 40, §

    105: nam statueram in perpetuum tacere,

    id. Fam. 4, 4, 4:

    statueram... nihil de illo dicere,

    id. Fragm. Clod. 1, 1:

    statueram recta Appia Romam (i. e. venire),

    id. Att. 16, 10, 1:

    Pompeius statuerat bello decertare,

    Caes. B. C. 3, 86: si cedere hinc statuisset, Liv. 44, 39, 7:

    triumphare mense Januario statuerat,

    id. 39, 15:

    immemor sim propositi quo statui non ultra attingere externa nisi qua Romanis cohaererent rebus,

    id. 39, 48:

    rex quamquam dissimulare statuerat,

    id. 42, 21:

    opperiri ibi hostium adventum statuit,

    id. 42, 54, 9:

    ut statuisse non pugnare consules cognitum est,

    id. 2, 45, 9:

    exaugurare fana statuit,

    id. 1, 55, 2:

    Delphos mittere statuit,

    id. 1, 56, 5:

    eos deducere in agros statuerunt,

    id. 40, 38, 2:

    tradere se, ait, moenia statuisse,

    id. 8, 25, 10:

    Samnitium exercitus certamine ultimo fortunam experiri statuit,

    id. 7, 37, 4:

    statuit sic adfectos hosti non obicere,

    id. 44, 36, 2:

    sub idem tempus statuit senatus Carthaginem excidere,

    Vell. 1, 12, 2:

    statui pauca disserere,

    Tac. H. 4, 73:

    amoliri juvenem specie honoris statuit,

    id. A. 2, 42:

    statuerat urbem novam condere,

    Curt. 4, 8, 1:

    statuerat parcere urbi conditae a Cyro,

    id. 7, 6, 20:

    rex statuerat inde abire,

    id. 7, 11, 4:

    Alexander statuerat ex Syria petere Africam,

    id. 10, 1, 17; 10, 5, 24; 5, 27 (9), 13; so,

    statutum habere cum animo ac deliberatum,

    to have firmly and deliberately resolved, Cic. Verr. 2, 3, 41, § 95.—With sic:

    caedis initium fecisset a me, sic enim statuerat,

    id. Phil. 3, 7, 29.—
    F.
    To judge, declare as a judgment, be of opinion, hold (especially of legal opinions), think, consider (always implying the establishment of a principle, or a decided conviction; cf.: existimo, puto, etc.).
    1.
    With acc. and inf.
    a.
    In gen.:

    senatus consulta falsa delata ab eo judicavimus... leges statuimus per vim et contra auspicia latas,

    Cic. Phil. 12, 5, 12:

    statuit senatus hoc ne illi quidem esse licitum cui concesserat omnia,

    id. Verr. 2, 3, 35, § 81:

    quin is tamen (judex) statuat fieri non posse ut de isto non severissime judicetur,

    id. ib. 2, 3, 62, §

    144: hujusce rei vos (recuperatores) statuetis nullam esse actionem qui obstiterit armatis hominibus?

    id. Caecin. 13, 39, ut quisquam juris numeretur peritus, qui id statuit esse jus quod non oporteat judicari, who holds that to be the law, id. ib. 24, 68:

    is (Pompeius) se in publico statuit esse non posse,

    id. Pis. 13, 29:

    tu unquam tantam plagam tacitus accipere potuisses, nisi hoc ita statuisses, quidquid dixisses te deterius esse facturum?

    id. Verr. 2, 3, 58, § 133:

    si causa cum causa contenderet, nos nostram perfacile cuivis probaturos statuebamus,

    we were sure, id. Quint. 30, 92:

    non statuit sibi quidquam licere quod non patrem suum facere vidisset,

    id. Verr. 2, 3, 90, § 211:

    hi sibi nullam societatem communis utilitatis causa statuunt esse cum civibus,

    assume, id. Off. 3, 6, 28:

    cum igitur statuisset opus esse ad eam rem constituendam pecunia,

    had become convinced, id. ib. 2, 23, 82:

    quo cive neminem ego statuo in hac re publica esse fortiorem,

    id. Planc. 21, 51:

    quam quidem laudem sapientiae statuo esse maximam,

    id. Fam. 5, 13, 1:

    hoc anno statuit temporis esse satis,

    Ov. F. 1, 34:

    nolim statuas me mente maligna id facere,

    Cat. 67, 37.— So with sic:

    velim sic statuas tuas mihi litteras longissimas quasque gratissimas fore,

    Cic. Fam. 7, 33 fin.:

    ego sic statuo a me in hac causa pietatis potius quam defensionis partes esse susceptas,

    I hold, lay down as the principle of my defence, id. Sest. 2, 3:

    quod sic statuit omnino consularem legem nullam putare,

    id. ib. 64, 135:

    sic statuo et judico, neminem tot et tanta habuisse ornamenta dicendi,

    id. Or. 2, 28, 122. —Hence, statui, I have judged, i. e. I know, and statueram, I had judged, i. e. I knew:

    ut ego qui in te satis consilii statuerim esse, mallem Peducaeum tibi consilium dare quam me, ironically,

    Cic. Att. 1, 5, 4:

    qui saepe audissent, nihil esse pulchrius quam Syracusarum moenia, statuerant se, si ea Verre praetore non vidissent, numquam esse visuros,

    id. Verr. 2, 5, 36, § 95.—With neutr. pron.:

    si dicam non recte aliquid statuere eos qui consulantur,

    that they hold an erroneous opinion, Cic. Caecin. 24, 68; cf.:

    quis hoc statuit umquam, aut cui concedi potest, ut eum jure potuerit occidere a quo, etc.,

    id. Tull. 24, 56; Quint. 5, 13, 21.—
    b.
    Particularly of a conclusion drawn from circumstances, to judge, infer, conclude; declare (as an inference):

    cum tuto senatum haberi non posse judicavistis, tum statuiistis, etiam intra muros Antonii scelus versari,

    Cic. Phil. 3, 5, 13: quod si aliter statuetis, videte ne hoc vos statuatis, qui vivus decesserit, ei vim non esse factam, id. Caecin. 16, 46:

    quid? si tu ipse statuisti, bona P. Quinctii ex edicto possessa non esse?

    id. Quint. 24, 76:

    ergo ad fidem bonam statuit pertinere notum esse emptori vitium quod nosset venditor,

    id. Off. 3, 16, 67:

    Juppiter esse pium statuit quodcumque juvaret,

    Ov. H. 4, 133.—With neutr. pron.:

    hoc (i. e. litteris Gabinii credendum non esse) statuit senatus cum frequens supplicationem Gabinio denegavit,

    Cic. Prov. Cons. 6, 14:

    quod si tum statuit opus esse, quid cum ille decessisset, Flacco existimatis statuendum et faciendum fuisse?

    id. Fl. 12, 29; cf. id. Caecin. 16, 46, supra; so,

    hoc si ita statuetis,

    id. ib. 16, 47.—
    c.
    Esp. with gerund.-clause.
    (α).
    To hold, judge, think, consider, acknowledge, that something must be done, or should have been done:

    tu cum tuos amicos in provinciam quasi in praedam invitabas... non statuebas tibi de illorum factis rationem esse reddendam?

    did you not consider, did it not strike you? Cic. Verr. 2, 2, 11, § 29: statuit, si hoc crimen extenuari vellet, nauarchos omnes vita esse privandos, he thought it necessary to deprive, etc., id. ib. 2, 5, 40, §

    103: ut statuas mihi non modo non cedendum, sed etiam tuo auxilio utendum fuisse,

    id. Fam. 5, 2, 10:

    statuebam sic, boni nihil ab illis nugis expectandum,

    id. Sest. 10, 24:

    Antigonus statuit aliquid sibi consilii novi esse capiendum,

    Nep. Eum. 8, 4. —So with opus fuisse:

    ut hoc statuatis oratione longa nihil opus fuisse,

    acknowledge, Cic. Verr. 1, 18, 56: causam sibi dicendam esse statuerat jam ante quam hoc usu venit, knew (cf. a. supra), id. ib. 2, 5, 39, § 101. —
    (β).
    To think that one must do something, to resolve, propose, usu. with dat. pers.:

    manendum mihi statuebam quasi in vigilia quadam consulari ac senatoria,

    Cic. Phil. 1, 1, 1: quae vobis fit injuria si statuimus, vestro nobis judicio standum esse, if we conclude, purpose, to abide, etc., id. Fl. 27, 65:

    ut ea quae statuisses tibi in senatu dicenda, reticeres,

    id. Fam. 5, 2, 1:

    statuit tamen nihil sibi in tantis injuriis gravius faciendum,

    id. Clu. 6, 16:

    Caesar statuit exspectandam classem,

    Caes. B. G. 3, 14:

    non expectandum sibi statuit dum, etc.,

    id. ib. 1, 11:

    quod eo tempore statuerat non esse faciendum,

    id. B. C. 3, 44:

    statuit sibi nihil agitandum,

    Sall. J. 39, 5:

    Metellus statuit alio more bellum gerendum,

    id. ib. 54, 5:

    Laco statuit accuratius sibi agendum cum Pharnabazo,

    Nep. Alcib. 10, 2:

    sororis filios tollendos statuit,

    Just. 38, 1.—
    2.
    With ut:

    si, ut Manilius statuebat, sic est judicatum (= ut judicandum esse statuebat),

    Cic. Caecin. 24, 69:

    ut veteres statuerunt poetae (ut = quod ita esse),

    id. Arat. 267 (33): quae majora auribus accepta sunt quam oculis noscuntur, ut statuit, as he thought, i. e. that those things were greater, etc., Liv. 45, 27:

    cum esset, ut ego mihi statuo, talis qualem te esse video,

    Cic. Mur. 14, 32.—
    3.
    With two acc. (= duco, existimo):

    omnes qui libere de re publica sensimus, statuit ille quidem non inimicos, sed hostes,

    regarded not as adversaries, but as foes, Cic. Phil. 11, 1, 3:

    Anaximenes aera deum statuit,

    id. N. D. 10, 26:

    voluptatem summum bonum statuens,

    id. Off. 1, 2, 5:

    video Lentulum cujus ego parentem deum ac patronum statuo fortunae ac nominis mei,

    id. Sest. 69, 144:

    si rectum statuerimus concedere amicis quidquid velint,

    id. Lael. 11, 38:

    Hieronymus summum bonum statuit non dolere,

    id. Fin. 2, 6, 19:

    noster vero Plato Titanum e genere statuit eos qui... adversentur magistratibus,

    id. Leg. 3, 2, 5:

    decretum postulat, quo justae inter patruos fratrumque filias nuptiae statuerentur,

    Tac. A. 12, 7:

    optimum in praesentia statuit reponere odium,

    id. Agr. 39.— P. a.: stătūtus, a, um, i. e. baculo, propped, leaning on a stick (dub. v. I. C. supra):

    vidistis senem... statutum, ventriosum?

    Plaut. Rud. 2, 2, 11.—Hence, subst.: stătūtum, i, n., a law, decision, determination, statute (late Lat.):

    Dei,

    Lact. 2, 16, 14:

    Parcarum leges ac statuta,

    id. 1, 11, 14:

    statuta Dei et placita,

    id. 7, 25, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > statuo

  • 3 colossus

        colossus ī, m, κολοσσόσ, a gigantio statue, colossus, Iu.
    * * *
    Colossus of Rhodes, colossal statue in harbor; any large statue (Emperor)

    Latin-English dictionary > colossus

  • 4 marmor

        marmor oris, n, μάρμαροσ, marble, a block of marble: mensae e marmore: Parium, H.: templum de marmore ponam, V.: nomen in marmore lectum, gravestone, O.: Marmoribus rivi properant, on the marble floor, Iu.: sub eodem marmore, slab (of a table), Iu.—A piece of wrought marble, marble monument, statue: incisa notis marmora publicis, H.: voltus in marmore supplex, O.: lacrimas marmora manant (of one statue), O.—A stone: marmor erant (corpora), O.: flumen inducit marmora rebus, incrusts, O.—The shining surface of the sea, sea, ocean: lento luctantur marmore tonsae, V.: marmora pelagi, Ct.
    * * *
    marble, block of marble, marble monument/statue; surface of the sea

    Latin-English dictionary > marmor

  • 5 statuō

        statuō uī, ūtus, ere    [status], to cause to stand, set up, set, station, fix upright, erect, plant: statue signum, L.: agro qui statuit meo Te, triste lignum (i. e. arborem), H.: Crateras magnos statuunt (on the table), V.: tabernacula statui passus non est, to pitch, Cs.: aeiem quam arte statuerat, latius porrigit, had drawn up, S.: statuitur Lollius in convivio, is taken to the banquet: tabernacula in foro, L.: ubi primum equus Curtium in vado statuit, L.: in nostris castris tibi tabernaculum statue, Cu.: pro rigidis calamos columnis, O.: alqm capite in terram, T.: patrem eius ante oculos: bovem ad fanum Dianae et ante aram, L.: Puer quis Ad cyathum statuetur? H.— To construct and place, set up, erect, make, build: eique statuam equestrem in rostris statui placere, in his honor: Effigiem, V.: Templa tibi, O.: aras e caespite, O.: aëneum tropaeum: carceres eo anno in Circo primum statuti, L.: incensis operibus quae statuerat, N.: Inter et Aegidas mediā statuaris in urbe, i. e. a statue of you, O.: Urbem quam statuo vestra est, found, V.— To cause to stand firm, strengthen, support: rem p. certo animo, Att. ap. C.—Of rules and precedents, to establish, constitute, ordain, fix, settle, set forth: omnīs partīs religionis: vectigal etiam novum ex salariā annonā, L.: Exemplum statuite in me ut adulescentuli Vobis placare studeant, T.: in alquo homine exemplum huius modi: si quid iniungere inferiori velis, si id prius in te ac tuos ipse iuris statueris, etc., first admit it against yourself, L.: citius Quam tibi nostrorum statuatur summa laborum, i. e. is recounted, O.— Of persons, to constitute, appoint, create: arbitrum me huius rei.—Of limits and conditions, to determine, fix, impose, set: imperi diuturnitati modum statuendum putavistis, that a limit should be assigned: statui mihi tum modum et orationi meae, imposed restraints upon: non statuendo felicitati modum, by not limiting his success, L.: modum carminis, O.: providete duriorem vobis condicionem: Finem orationi, make an end of, T.—Of a time or place, to fix, appoint, set: statutus est comitiis dies, L.: multitudini diem statuit ante quam liceret, etc., S.: fruges quoque maturitatem statuto tempore expectant, Cu.— To decide, determine, settle, fix, bring about, choose, make a decision: ut pro merito cuiusque statueretur, L.: ut ipse de eo causā cognitā statuat, to try the cause and decide, Cs.: utrum igitur hoc Graeci statuent... an nostri praetores?: ut statuatis hoc iudicio utrum, etc.: in hoc homine statuetur, possitne homo damnari, etc.: quid faciendum sit, L.: nondum statuerat, conservaret eum necne, N.: in senatu de lege: de absente eo statuere ac iudicare, L.: de P. Lentulo, i. e. decide on the punishment of, S.: (ii), quos contra statuas: Res quoque privatas statui sine crimine iudex, sat in judgment upon, O.—In the mind, to decide, make up one's mind, conclude, determine, be convinced: numquam intellegis, statuendum tibi esse, utrum, etc.: neque tamen possum statuere, utrum magis mirer, etc.: vix statuere apud animum meum possum, utrum, etc., to make up my mind, L.: quidquid nos communi sententiā statuerimus. — To decree, order, ordain, enact, prescribe: statuunt ut decem milia hominum mittantur, Cs.: eos (Siculos) statuisse, ut hoc quod dico postularetur: patres ut statuerent, ne absentium nomina reciperentur: statutum esse (inter plebem et Poenos), ut... impedimenta diriperent, agreed, L.: statuunt ut Fallere custodes tentent, O.: sic, di, statuistis, O.: (Vestalibus) stipendium de publico, decreed a salary, L.: cur his quoque statuisti, quantum ex hoc genere frumenti darent.—Of punishments, to decree, measure out, inflict, pass sentence: considerando... in utrā (lege) maior poena statuatur: obsecrare, ne quid gravius in fratrem statueret, treat harshly, Cs.: quid in illos statuamus consultare, S.: cum triste aliquid statuit, O.: legem de capite civis Romani statui vetare, i. e. sentence of death to be passed.—To resolve, determine, purpose, propose: statuit ab initio ius publicano non dicere: statuerat excusare, to decline the office: proelio decertare, Cs.: non pugnare, L.: habere statutum cum animo ac deliberatum, to have firmly and deliberately resolved: caedis initium fecisset a me, sic enim statuerat.— To judge, declare as a judgment, be of opinion, hold, be convinced, conclude, think, consider: leges statuimus per vim et contra auspicia latas: statuit senatus hoc, ne illi quidem esse licitum, cui concesserat omnia: qui id statuat esse ius quod non oporteat iudicari, who holds that to be the law: cum igitur statuisset, opus esse, etc., had become convinced: statuistis, etiam intra muros Antoni scelus versari, inferred: Hoc anno statuit temporis esse satis, O.: si id dicunt, non recte aliquid statuere eos qui consulantur, that they hold an erroneous opinion: hoc si ita statuetis: statuit nauarchos omnīs vitā esse privandos, thought it necessary to deprive, etc.: causam sibi dicendam esse statuerat, knew: Caesar statuit exspectandam classem, Cs.: si, ut Manilius statuebat, sic est iudicatum: uti statuit, as he thought, L.: omnīs statuit ille quidem non inimicos, sed hostīs, regarded not as adversaries, but as foes: Anaximenes aëra deum statuit, regarded.
    * * *
    statuere, statui, statutus V
    set up, establish, set, place, build; decide, think

    Latin-English dictionary > statuō

  • 6 effigiēs

        effigiēs acc. em, f    [ex + FIG-], a copy, imitation, counterpart, likeness, semblance, effigy: deus hominis: deorum, O.: quem cuperent evertere, eius effigiem servare, his mere effigy.—An image, statue, figure: avorum ex cedro, V.: Neronis, Ta.: Saxea bacchantis, Ct.: Lanea, H.—Fig., an image, ideal, symbol, expression: consiliorum ac virtutum effigiem relinquere: reliquit effigiem probitatis suae filium, the image: sui ingeni, symbol, L.: ad effigiem iusti imperi scriptus: ut res ipsas rerum effigies notaret.
    * * *
    copy, image, likeness, portrait; effigy, statue; ghost

    Latin-English dictionary > effigiēs

  • 7 imāgō

        imāgō inis, f    [2 IC-], an imitation, copy, image, representation, likeness, statue, bust, picture: tabularum, exact copy: cereae, H.: macra, Iu.: genetiva, natural figure, O.: sine imagine tellus, shapeless, O.—An ancestral image, mask (of a man who had been aedile, praetor, or consul): ius imaginis: avi tui: clarum hac fore imagine, i. e. would become an aristocrat, L.: fumosae, smoky ancestral images: nullae sunt imagines, quae, etc., ancestors of distinction: imagines non habeo, S.: imagines familiae suae: homo multarum imaginum, S.: funus imagines ducant triumphales tuum, H.—A phantom, ghost, apparition, vision: magna mei sub terras ibit imago, shade, V.: vana, H.: inhumani coniugis, V.: natum falsis Ludis imaginibus, phantoms, V.: mortis, O.: somni, a dream, O.: nocturnae, Tb.—A reverberation, echo: resonare tamquam imago: vocis offensa resultat imago, V.: iocosa montis, H.—Fig., an image, conception, thought, imagination, idea: Scipionis imaginem sibi proponere: antiquitatis, an image of the olden time: proconsularem imaginem tam saevam facere (i. e. by cruelty in office), L.: tantae pietatis, V.: poenaeque in imagine tota est, O. —A figure of speech, similitude, comparison, C.: haec a te non multum abludit imago, H.—An empty form, image, semblance, appearance, shadow: adumbrata gloriae: equitis Romani: rei p.: his imaginibus iuris spretis, L.—A reminder, suggestion: quorum (temporum) imaginem video in rebus tuis: genitoris imagine capta, V.
    * * *
    likeness, image, appearance; statue; idea; echo; ghost, phantom

    Latin-English dictionary > imāgō

  • 8 lapis

        lapis idis, m     a stone: undique lapides in murum iaci coepti sunt, Cs.: eminus lapidibus pugnare, S.: lapides omnīs flere ac lamentari coëgisses: Ossa lapis fiunt, O.: bibulus, pumicestone, V.: Parius, Parian marble, V.: lapides varios radere, mosaic, H.: lapide diem candidiore notare, to mark as a lucky day, Ct.—As a term of reproach: i, quid stas, lapis? Quin accipis? T. —A monument to mark distance, mile-stone (at intervals of 1000 paces): sextus ab urbe lapis, O.: intra vicensimum lapidem, L.—The auctioneer's stone at a slave sale, platform: praeter duos de lapide emptos tribunos.—A landmark, boundary-stone: sacer, L.—A grave-stone, tomb-stone: his scriptus notis, Tb.: ultimus, Pr.—A precious stone, gem, jewel, pearl: gemmas et lapides, H.: clari lapides, H.—A statue: Iovem lapidem iurare, the statue of Jupiter: albus, a marble table, H.
    * * *
    I
    stone; milestone; jewel
    II
    stone; milestone; jewel

    Latin-English dictionary > lapis

  • 9 sīgnum

        sīgnum ī, n    a mark, token, sign, indication, proof: ostendisti signa nutrici? (i. e. crepundia), T.: fures earum rerum, quas ceperunt, signa commutant: in amicis deligendis habere quasi signa et notas, quibus eos iudicarent, etc.: pecori signum inpressit, V.: nulla ad speluncum signa ferebant, footprints, V.: dicere deos gallis signum dedisse cantandi: color pudoris signum, T.: timoris signa mittere, display, Cs.: Magnum hoc quoque signum est, dominam esse extra noxiam, T.: id erit signi me invitum facere, quod, etc.: quid signi?—A military standard, ensign, banner: signo amisso, Cs.: ut neque signiferi viam, nec signa milites cernerent, L.: Inter signa militaria, H.: signa sequi, to march in rank, S.: signa subsequi, to keep the order of battle, Cs.: signa servare, L.: ab signis discedere, to leave the ranks, Cs.: volonum exercitus ab signis discessit, disbanded, L.: signa relinquere, to run away, S.: signa ferre, i. e. to decamp, Cs.: mota e castris signa eorum, qui, etc., i. e. an advance of the troops, etc., L.: Signa movet, advances, V.: ferte signa in hostem, attack, L.: signa constituere, halt, Cs.: signa proferre, advance, L.: Romani conversa signa bipertito intulerunt, i. e. wheeled and attacked in two columns, Cs.: signa patriae inferens: qui signa contulit, engaged in close fight: conlatis signis, in regular battle: conlatis militaribus signis, having brought together, etc., Cs.: signa in laevum cornu confert, concentrates his troops, L.: signa transferre, to desert, Cs.: signa convellere, to take up the standards (from the ground), L.: legionem sub signis ducere, in rank and file: ante signa inter primores, in front of the army, L.—Esp., the standard of a cohort, ensign of a maniple (cf. aquila, the standard of the legion): cum fascīs, cum signa militaria (praemissa).—A cohort, maniple: unius signi milites, L.—A sign, signal, call, watchword, password: signum tubā dare, Cs.: receptui dare, L.: proeli exposcere, Cs.: concinere, Cs.: canere, S.: signum mittendis quadrigis dare (for the start in a race), L.: it bello tessera signum, V.—A sign, token, omen, prognostic, symptom: medici signa quaedam habent ex venis aegroti: Morborum signa docebo, V.: prospera signa dare, O.—An image, figure, statue, picture: Iovis Statoris: expressi voltūs per aënea signa, H.: palla signis auroque rigens, V. —A device on a seal, seal, signet: notum signum, imago avi tui, etc.: Imprimat his signa tabellis, H.: litterae integris signis praetoribus traduntur: volumen sub signo habere, under seal.—A sign in the heavens, constellation: signis omnibus ad principium steliisque revocatis: in signo Leonis: signorum obitūs ortūs, V.: pluviale Capellae, O.
    * * *
    battle standard; indication; seal; sign, proof; signal; image, statue

    Latin-English dictionary > sīgnum

  • 10 simulācrum

        simulācrum ī, n    [simulo], a likeness, image, figure, portrait, effigy, statue: eius simulacrum servare: deorum simulacra: templa adire, et ante simulacra proiecti, etc., Cs.: Vix positum Castris (the Palladium), V.: simulacra oppidorum: pugnarum, L.— An image, reflection, form, shade, phantom: quid frustra simulacra fugacia (in aquā visa) captas? O.: infelix Creüsae, ghost, V.: vana (noctis), O.: simulacra modis pallentia miris, V. — A mnemonic sign, figure, emblem: simulacris pro litteris uti.— A description, portraiture, characterization: viri copiosi, L.—Fig., a shadow, semblance, appearance, imitation, pretence: religionis simulacra fingere: aliquod civitatis: pugnaeque cient simulacra sub armis, mock-fights, V.: navalis pugnae, L.: simulacra libertatis senatui praebere, Ta.
    * * *
    likeness, image, statue

    Latin-English dictionary > simulācrum

  • 11 statua

        statua ae, f    [1 status], an image, statue, monumental figure, representation in metal: statuae et imagines: istius persimilis: statuarum inscriptio: Si quaeret Pater urbium Subscribi statuis, H.: statuā taciturnius exit, H.: statuā pallidior, Ct.
    * * *
    statue; image

    Latin-English dictionary > statua

  • 12 Vīctōriola

        Vīctōriola ae, f dim.    [victoria], a little Victory, small statue of Victory.
    * * *

    Latin-English dictionary > Vīctōriola

  • 13 colossos

    Colossus of Rhodes, colossal statue in harbor; any large statue (Emperor)

    Latin-English dictionary > colossos

  • 14 imago

    ĭmāgo, ĭnis, f. [cf. imitor], an imitation, copy of a thing, an image, likeness (i. e. a picture, statue, mask, an apparition, ghost, phantom; the latter only poet. and in post-Aug. prose; cf.: simulacrum, effigies, statua, sigillum): imago ab imitatione dicta, Paul. ex Fest. p. 112 Müll.; cf.: imago dicitur quasi imitago, Porphyr. Hor. C. 1, 12, 4.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., a representation, likeness (usu. of a person), statue, bust, picture:

    Spartiates Agesilaus neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse... unus Xenophontis libellus in eo rege laudando facile omnes imagines omnium statuasque superavit,

    Cic. Fam. 5, 12, 7:

    Demosthenes, cujus nuper inter imagines tuas ac tuorum imaginem ex aere vidi,

    id. Or. 31, 110:

    Epicuri in poculis et in anulis,

    id. Fin. 5, 1, 3: hominis imaginem gypso e facie ipsa primus omnium expressit ceraque in eam formam gypsi infusa emendare instituit Lysistratus Sicyonius, Plin. 35, 12, 44, § 153:

    Africani,

    Cic. Rep. 6, 10:

    mulieris,

    Quint. 7, 7, 5:

    Antigoni,

    id. 2, 13, 12:

    depictam in tabula sipariove imaginem rei,

    id. 6, 1, 32:

    si in tabula mea aliquis pinxerit velut imaginem,

    Gai. Inst. 2, 78:

    cereae,

    Hor. Epod. 17, 76; id. S. 1, 8, 43:

    ut dignus venias hederis et imagine macra,

    Juv. 7, 29:

    hoc tibi sub nostra breve carmen imagine vivat,

    Mart. 9, 1:

    epistula atque imago me certum fecit,

    i. e. the image on the seal, the signet, Plaut. Ps. 4, 6, 35; 4, 2, 29; 4, 7, 105:

    nunc amici anne inimici sis imago, Alcesime, mihi, sciam,

    i. e. will act like a friend, Plaut. Cas. 3, 1, 1.—
    2.
    A phantom, ghost, apparition:

    infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae Visa mihi ante oculos et nota major imago,

    Verg. A. 2, 773; cf.:

    et nunc magna mei sub terras ibit imago,

    shade, spirit, Verg. A. 4, 654; Plin. Ep. 7, 27, 6; cf. id. ib. 1:

    non vanae redeat sanguis imagini,

    Hor. C. 1, 24, 15:

    (somnus) Vanum nocturnis fallit imaginibus,

    Tib. 3, 4, 56; cf. Hor. C. 3, 27, 40; Suet. Aug. 94; id. Calig. 50:

    te videt in somnis, tua sacra et major imago humana turbat pavidum,

    Juv. 13, 221:

    quid natum totiens falsis Ludis imaginibus?

    phantoms, Verg. A. 1, 408:

    ubique pavor et plurima mortis imago,

    id. ib. 2, 369; cf.:

    repetitaque mortis imago,

    Ov. M. 10, 726:

    lurida mortis imago,

    Petr. 123, v. 257:

    varia pereuntium forma et omni imagine mortium,

    Tac. H. 3, 28:

    caesorum insepultorumque,

    id. A. 1, 62:

    supremorum (i. e. funeris) imago,

    id. H. 4, 45.— Poet.:

    genitiva (with forma),

    natural shape, figure, Ov. M. 3, 331; so,

    rudis et sine imagine tellus (= informis),

    shapeless, id. ib. 1, 87.—
    B.
    In partic., an ancestral image of a distinguished Roman (of one who had been aedile, praetor, or consul; usually made of wax, and placed in the atrium of a Roman house, and carried in funeral processions.—
    (α).
    In plur.: obrepsisti ad honores errore hominum, commendatione fumosarum imaginum, quarum simile habes nihil praeter colorem, of smoky (i. e. old) ancestral images, Cic. Pis. 1, 1; cf. Sen. Ben. 3, 28, 1; Plin. 35, 2, 2, § 6:

    si quid deliquero, nullae sunt imagines, quae me a vobis deprecentur,

    no ancestors of distinction, Cic. Agr. 2, 36, 100; cf.:

    quia imagines non habeo et quia mihi nova nobilitas est,

    Sall. J. 85, 25:

    qui imagines familiae suae consecuti sunt,

    Cic. Agr. 2, 1, 1:

    homo veteris prosapiae ac multarum imaginum,

    Sall. J. 85, 10:

    majorum imagines,

    id. ib. 5, 5; Suet. Vesp. 1:

    multis in familia senatoriis imaginibus,

    id. Aug. 4:

    esto beata, funus atque imagines Ducant triumphales tuum,

    Hor. Epod. 8, 11:

    qui stupet in titulis et imaginibus,

    id. S. 1, 6, 17; Plin. 35, 2, 2, § 6 sqq.; Prop. 2, 13, 19; Suet. Vesp. 19.—
    (β).
    In sing. (rare):

    jus imaginis,

    Cic. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    imaginis ornandae causa,

    id. Sest. 8, 19:

    vir honoratissimae imaginis futurus ad posteros,

    Liv. 3, 58, 2:

    clarum hac fore imagine Scaptium,

    would become an aristocrat, id. 3, 72, 4, v. Weissenb. ad loc.:

    Tunc Cotta ne imago Libonis exsequias posterorum comitaretur censuit,

    Tac. A. 2, 32.
    II.
    Transf., a reverberation of sound, an echo (mostly poet.):

    (mellaria facere oportet) potissimum ubi non resonent imagines,

    Varr. R. R. 3, 16, 12:

    concava pulsu Saxa sonant, vocisque offensa resultat imago,

    Verg. G. 4, 50; cf. Sil. 14, 365:

    alternae deceptus imagine vocis: Huc coëamus ait... Coëamus retulit Echo,

    Ov. M. 3, 385:

    cujus recinit jocosa Nomen imago,

    Hor. C. 1, 12, 4; so,

    jocosa Vaticani montis,

    id. ib. 1, 20, 8:

    vaga,

    Val. Fl. 3, 596.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., an image or likeness of a thing formed in the mind, a conception, thought, imagination, idea:

    Scipionis memoriam atque imaginem sibi proponere,

    Cic. Lael. 27, 102:

    magnam partem noctium in imagine tua vigil exigo,

    Plin. Ep. 7, 5, 1:

    Verginium cogito, Verginium video, Verginium jam vanis imaginibus audio,

    id. ib. 2, 1, 12: imagines, quae eidôla nominant, quorum incursione non solum videmus, sed etiam cogitamus, Cic. Fin. 1, 6, 21; cf.:

    imagines extrinsecus in animos nostros per corpus irrumpere,

    id. Ac. 2, 40, 125: plena sunt imaginum omnia, nulla species cogitari potest nisi pulsu imaginum, etc.; id. Div. 2, 67, 137 sq.: unum aliquem te ex barbatis illis, exemplum imperii veteris, imaginem antiquitatis, columen rei publicae diceres intueri, an image of the olden time, id. Sest. 8, 19; cf.:

    expressam imaginem vitae quotidianae videre,

    id. Rosc. Am. 16, 47:

    quidnam illi consules dictatoresve facturi essent, qui proconsularem imaginem tam saevam ac trucem fecerint, i. e. by cruelty in office,

    Liv. 5, 2, 9:

    naturae... urbis et populi,

    Cic. Rep. 2, 39 fin.:

    justitiae,

    Quint. 2, 20, 6:

    virtutis,

    id. 10, 2, 15:

    similitudines ad exprimendas rerum imagines compositae,

    id. 8, 3, 72: illae rerum imagines, quas vocari phantasias indicavimus, id. 10, 7, 15:

    conscripta formantur imagine templa,

    plans, Stat. S. 3, 1, 117:

    scipione determinata prius templi imagine in solo,

    Plin. 28, 2, 4, § 15:

    tua, pater Druse, imago,

    memory, Tac. A. 1, 13:

    magna illic imago tristium laetorumque,

    recollection, id. ib. 2, 53:

    si te nulla movet tantae pietatis imago,

    Verg. A. 6, 405.—
    B.
    In partic.
    1.
    In rhet., a figurative representation, similitude, comparison:

    comparabile est, quod in rebus diversis similem aliquam rationem continet. Ejus partes sunt tres: imago, collatio, exemplum. Imago est oratio demonstrans corporum aut naturarum similitudinem, etc.,

    Cic. Inv. 1, 30, 49; cf.:

    imago est formae cum forma cum quadam similitudine collatio,

    Auct. Her. 4, 49, 62; Sen. Ep. 59, 92; Quint. 6, 1, 28; Hor. S. 2, 3, 320; id. Ep. 1, 7, 34.—
    2.
    With the idea predominating of mere imitation, in opp. to what is original or real, a mere form, image, semblance, appearance, shadow:

    consectatur nullam eminentem effigiem virtutis, sed adumbratam imaginem gloriae,

    Cic. Tusc. 3, 2, 3:

    nos veri juris germanaeque justitiae solidam et expressam effigiem nullam tenemus: umbra et imaginibus utimur,

    id. Off. 3, 17, 69; cf.:

    non in umbra et imagine civitatis, etc.,

    id. Rep. 2, 30; and:

    umbram equitis Romani et imaginem videtis,

    id. Rab. Post. 15, 41:

    haec ars tota dicendi, sive artis imago quaedam est et similitudo, habet hanc vim, ut, etc.,

    id. de Or. 2, 87, 356:

    judiciorum,

    only the appearance of courts, id. Sest. 13, 30; cf.:

    imaginem rei publicae nullam reliquissent,

    id. Agr. 2, 32, 88:

    his quoque imaginibus juris spretis,

    Liv. 41, 8, 10:

    imaginem retinendi largiendive penes nos, vim penes Parthos,

    Tac. A. 15, 14:

    habitu et ore ad exprimendam imaginem honesti exercitus,

    the pretence, id. ib. 16, 32; 6, 27; id. H. 1, 84; 3, 70:

    qui faciem eloquentiae, non imaginem praestaret,

    id. Or. 34:

    nec imagine rerum, sed rebus incendit,

    Quint. 10, 1, 16:

    in falsa rerum imagine detineri,

    id. 10, 5, 17; cf.:

    nullo quippe alio vincis discrimine, quam quod illi (hermae) marmoreum caput est, tua vivit imago,

    Juv. 8, 55.—
    3.
    A representative: non in effigies mutas divinum (Augusti) spiritum transfusum;

    sed imaginem veram, caelesti sanguine ortam, intellegere discrimen, etc.,

    Tac. A. 4, 52.—
    4.
    That which suggests or recalls something by resemblance, a reminder:

    me consolatur recordatio meorum temporum, quorum imaginem video in rebus tuis,

    Cic. Fam. 1, 6, 2:

    a Corbulone petierat, ne quam imaginem servitii Tiridates perferret,

    nothing to suggest slavery, Tac. A. 15, 31; cf.:

    moriar, si praeter te quemquam reliquum habeo, in quo possim imaginem antiquae et vernaculae festivitatis adgnoscere,

    Cic. Fam. 9, 15, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > imago

  • 15 lapis

    lăpis, ĭdis (abl. lapi, Enn. ap. Prisc. 708 P.; gen. plur. lapiderum, C. Gell. ap. Charis. p. 40 P.), m. (f.: tanto sublatae sunt augmine tunc lapides, Enn. ap. Non. 211, 9) [etym. dub.; perh. from same root with rupes; cf. Corss. Ausspr. 1, 545; not connected with laas, Curt. Gr. Etym. p. 542], a stone (cf.: saxum, silex, cautes, cos, calculus).
    I.
    In gen.:

    stillicidi casus lapidem cavat,

    Lucr. 1, 313:

    undique lapides in murum jaci coepti sunt,

    Caes. B. G. 2, 6; cf. Cic. Mil. 15, 41:

    pars eminus glande aut lapidibus pugnare,

    Sall. J. 57, 4:

    lapide percussus,

    Plaut. Stich. 4, 2, 33:

    lapidem habere, ut illi cerebrum excutiam,

    id. Capt. 3, 4, 69; cf. Cic. de Or. 2, 47, 197:

    consul ingentem vim modicorum, qui funda mitti possent, lapidum paraverat,

    Liv. 38, 20, 1; Gell. 4, 14, 3 sqq.:

    e lapide duro parietes construere,

    Plin. 36, 22, 51, § 171:

    lapis duritia marmoris,

    id. 36, 22, 46, § 163:

    bibulus,

    sandstone, pumice-stone, Verg. G. 2, 348:

    molaris,

    a millstone, Quint. 2, 19, 3; cf.:

    num me illue ducis, ubi lapis lapidem terit?

    i. e. into the mill, Plaut. As. 1, 1, 16: Parius, Parian stone, i. e. Parian marble, Verg. A. 1, 593:

    lapide candidiore diem notare,

    i. e. to mark with a white stone the luckiest day, Cat. 68, 148; cf. lapillus.—
    B.
    Trop. for dulness, stupidity, want of feeling:

    ego me credidi homini docto rem mandare: is lapidi mando maximo,

    Plaut. Merc. 3, 4, 47:

    i, quid stas, lapis? quin accipis?

    Ter. Heaut. 4, 7, 3; cf. id. ib. 5, 1, 43:

    tu, inquam, mulier, quae me omnino lapidem, non hominem putas,

    id. Hec. 2, 1, 17;

    and with silex (q. v.): tu es lapide silice stultior,

    Plaut. Poen. 1, 2, 78; cf.:

    lapides mehercule omnes flere ac lamentari coëgisses,

    Cic. de Or. 1, 57, 245:

    lapis est ferrumque suam quicumque puellam verberat,

    Tib. 1, 10, 59:

    aut mare prospiciens in saxo frigida sedi, quamque lapis sedes, tam lapis ipsa fui,

    Ov. H. 19, 30.—Prov.:

    lapidem ferre altera manu, altera panem ostentare,

    i. e. to flatter openly and injure secretly, Plaut. Aul. 2, 2, 18:

    verberare lapidem,

    i. e. to hurt one's self more than one's enemy, id. Curc. 1, 3, 41:

    lapides loqui,

    to speak hard words, id. Aul. 2, 1, 29:

    ad eundem lapidem bis offendere,

    to commit the same error twice, Aus. Ep. 11; so,

    bis ad eundem (sc. lapidem),

    Cic. Fam. 10, 20, 2.—
    II.
    In partic.
    A.
    A mile-stone, set up on the roads at every thousand paces, which made a Roman mile;

    hence, with an ordinal numeral added to denote distance in miles: ad quartum et vicesimum lapidem a Roma,

    Varr. R. R. 3, 2, 14; cf.:

    effoditur ad vigesimum ab Urbe lapidem,

    Plin. 33, 12, 56, § 159:

    sacra videt fieri sextus ab Urbe lapis,

    Ov. F. 6, 682:

    intra vicesimum lapidem,

    Liv. 5, 4 fin.:

    duodecimum apud lapidem,

    Tac. A. 3, 45:

    a tertio lapide,

    Flor. 2, 6 fin.: ad lapidem undecimum, Paul. ex Fest. p. 250 Müll.—Sometimes ellipt. without lapis:

    ad duodecimum a Cremona,

    Tac. H. 2, 24:

    ad quartum,

    id. ib. 2, 39:

    ad octavum,

    id. ib. 3, 15.—
    B.
    The stone or stone elevation on which the prætor stood at slavesales:

    in eo ipso astas lapide, ubi praeco praedicat,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 17; Col. 3, 3, 8:

    praeter duos de lapide emptos tribunos,

    Cic. Pis. 15, 35.—
    C.
    Terminalis, a landmark, boundary-stone, Amm. 18, 2, 15;

    called lapis alone,

    Lact. 1, 20 fin.; so,

    lapis sacer,

    Liv. 41, 13; cf.:

    non fixus in agris, qui regeret certis finibus arva, lapis,

    Tib. 1, 3, 44; cf. id. 1, 1, 12.—
    D.
    A gravestone, tombstone, Prop. 3 (4), 1, 37; Tib. 1, 3, 54;

    called also ultimus,

    Prop. 1, 17, 20.—
    E.
    A precious stone, gem, jewel, pearl (mostly poet.), Cat. 69, 3:

    gemmas et lapides,

    Hor. C. 3, 24, 48:

    clari lapides,

    id. ib. 4, 13, 14; Ov. A. A. 1, 432; Sil. 12, 231; Mart. 11, 50, 4; Tac. A. 3, 53; Macr. S. 7, 13, 11.—
    F.
    A statue: Jovem lapidem jurare, the statue of Jupiter at the Capitol, Cic. Fam. 7, 12, 2; Gell. 1, 21, 4; v. Juppiter.—
    * 2.
    Meton.:

    albus,

    a table of white marble, a marble table, Hor. S. 1, 6, 116.

    Lewis & Short latin dictionary > lapis

  • 16 Maro

    1.
    Măro, ōnis, m. [from root smar-, to be thoughtful; cf. memor], the family name of the poet P. Vergilius, Lact. 1, 15, 12:

    ingenium sacri miraris abesse Maronis: Sint Maecenates, non deerunt, Flacce, Marones,

    Mart. 8, 56, 5:

    summus,

    id. 12, 4, 1:

    altisonus,

    Juv. 11, 180.— Transf., a statue of Virgil, Juv. 7, 227.—Hence,
    A.
    Mă-rōnēus, a, um, adj., of or belonging to the poet Virgil, Maronian, Virgilian:

    templum,

    Stat. S. 4, 4, 55.—
    B.
    Mărōnĭā-nus, a, um, adj., Maronian, Virgilian:

    culex,

    Stat. S. 2, 7, 74:

    stilus,

    Sid. Ep. 8, 1 in carm.
    2.
    Măro, ōnis, m., a mountain in Sicily, near the river Himera, Plin. 3, 8, 14, § 88 (dub.; Jan., ad Maroneum et Gemellos colles).
    3.
    Măro, ōnis, m., = Marôn, the companion and instructor of the youthful Bacchus: terra Thraeca, ubi Liberi fanum inclutum Maro locavit, Enn. ap. Varr. L. L. 5, 14 Müll. (Trag. Rel. v. 170 Vahl.); Fulg. Myth. 2, 15.—
    II.
    Transf., v. l. Prop. 3, 30, 14 (al. leg. Anione), as the name of a statue beside a spring, prob. a Silenus (v. Herzb. Com. in Prop. 2, 32, 14).

    Lewis & Short latin dictionary > Maro

  • 17 aēneüs (ahēn-)

        aēneüs (ahēn-) adj.    [aes], of copper, of bronze: galea: aëneus ut stes, i. e. in a statue, H.: proles, the age of brass, O.: hic murus aëneus esto, a bulwark (of character), H.

    Latin-English dictionary > aēneüs (ahēn-)

  • 18 basis

        basis is, f, βάσισ, a foundation, base, support, pedestal, villae: (statuā) abiectā basim manere: Sc<*>pionis, i. e. of his statue. — A base: trianguli.
    * * *
    pedestal; base, point of attachment; foundation, support; chord (of an arc)

    Latin-English dictionary > basis

  • 19 cēreus

        cēreus adj.    [cera], waxen, of wax: nihil: effigies, H.: neque proponi cereus opto, offered for sale in ( a statue of) wax, H.: castra, i. e. honeycomb, V.: regna, realms of bees, V.— Wax-colored: pruna, V.—Pliant, soft: bracchia Telephi, H.— Fig.: cereus in vitium flecti, easily persuaded, H.
    * * *
    I
    cerea, cereum ADJ
    waxed, waxen, of/like wax; wax colored/pale yellow; pliant/soft; easily moved
    II
    wax light, taper, candle

    Latin-English dictionary > cēreus

  • 20 compleō or conpleō

        compleō or conpleō ēvī (complērunt, complēsse), ētus, ēre    [com- + PLE-], to fill up, fill full, fill out, make full, cram, crowd: hostes fossam complent, Cs.: cum sanguis os oculosque complesset: metu, ne compleantur navigia, L.: completis omnibus templis: non bene urnam, O.: sarmentis fossam, Cs.: Italiam coloniis: loca milite, V.: navīs serpentibus, N.: Dianam coronis, to cover the statue: conviviumque vicinorum cottidie conpieo: cum completus iam mercatorum carcer esset. — In milit. lang., to complete (a number or body), make full, fill up: legiones in itinere, Cs.: cohortīs pro numero militum conplet, S.—To man, fill with men: classem sociis, L.: naves colonis, Cs.—To fill, satiate, satisfy: cibo: omnium rerum copiā exercitum, supplied, Cs. — Fig., of light, sound, etc., to fill, make full: mundum luce, flood: lunae cornua lumine, V.: voce nemus, H.: vox agmina complet, resounds through, V.: completi sunt animi (vestri) me obsistere, etc., it has been dinned into your minds that, etc.: clamor omnia vocibus complet, L.: omnia vini odore.—Poet., of fame: totum quae gloria conpleat orbem, O.— Of feeling or passion, to fill: reliquos bonā spe, Cs.: aliquem gaudio: omnia luctu, S.—To complete, accomplish, fulfil, perfect, finish: Annuus exactis conpletur mensibus orbis, V.: ut ante mediam noctem (sacrum) conpleretur, L.: vitam.— Poet.: tempora Parcae Debita, V.—Of time, to finish, complete, live through, pass: centum annos: quinque saecula vitae suae, O.: vix unius horae tempus, L.

    Latin-English dictionary > compleō or conpleō

См. также в других словарях:

  • statue — [ staty ] n. f. • 1120; lat. statua ♦ Ouvrage de sculpture en ronde bosse représentant en entier un être vivant. ⇒ atlante, cariatide, colosse, gisant, idole, image, orant, statuette. « ces myriades de statues [...] à genoux, en pied, équestres,… …   Encyclopédie Universelle

  • statue — Statue. s. f. Figure humaine de plein relief. Statuë de marbre, de bronze, d or, d argent, de bois, d argille, &c. statuë de grandeur naturelle. statuë de grandeur extraordinaire, ou colossale. statuë equestre. statuë pedestre. la statuë de… …   Dictionnaire de l'Académie française

  • statue — Statue, Statua. Statue ou peincture faicte sur le vif, Icon iconis. Statue qu on eslevoit à l honneur de ceux qui avoyent triomphé, Statua triumphalis. Statues massives et especes qu on faisoit le temps passé en l honneur de quelqu un, Colossus… …   Thresor de la langue françoyse

  • Statue — Stat ue, v. t. [imp. & p. p. {Statued} ( [ u]d); p. pr. & vb. n. {Statuing}.] To place, as a statue; to form a statue of; to make into a statue. The whole man becomes as if statued into stone and earth. Feltham. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Statue — Sf bildhauerisches Kunstwerk erw. fach. (17. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus l. statua, zu l. statuere (statūtum) hinstellen, aufstellen , zu l. stāre stellen . Diminutiv: Statuette.    Ebenso nndl. statuette, ne. statue, nfrz. statue, nschw. staty …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • Statue — Stat ue (st[a^]ch [=oo]; also, st[a^]t [ u]; 135), n. [F., fr. L. statua (akin to stativus standing still), fr. stare, statum, to stand. See {Stand}.] 1. The likeness of a living being sculptured or modeled in some solid substance, as marble,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • statue — (n.) c.1300, from O.Fr. statue (12c.), from L. statua image, statue, prop. that which is set up, back formation from statuere to cause to stand, set up, from status a standing, position, from stare to stand (see STET (Cf. stet)). The children s… …   Etymology dictionary

  • Statŭe — (lat. statua, franz. statue, spr. statǖ , Stand bild), die durch die Tätigkeit des bildenden Künstlers in irgendeiner, meist harten Masse dargestellte volle Gestalt, besonders des Menschen. Im Altertum und in der neuern Zeit bis zur Zeit der… …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Statue — Statŭe (lat.), Standbild, Bildsäule, eine in Stein (Marmor), Erz oder auch Holz gebildete Menschengestalt, entweder Porträt S., getreue Nachbildung einer histor. Persönlichkeit, oder Ideal S., Darstellung einer Gestalt aus der Mythologie,… …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Statue — (v. lat.), so v.w. Bildsäule, s.d. u. vgl. Statua. Man nennt häufig die nackten S n griechische, die bekleideten römische, die als Säulen dienende persische S n; ferner unterscheidet man Idealstatuen, Darstellung höherer, übermenschlicher od.… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Statue — Statue, s.v.w. Bildsäule …   Lexikon der gesamten Technik

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»