Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

aula

  • 61 praefectura

    praefectūra, ae ( dat. plur. PRAEFECTVREIS, Inscr. Corp. Lat. 206, 83), f. [id.], the office of a president or overseer, a presidency, superintendence, prefecture.
    I.
    In gen.:

    villae,

    Varr. R. R. 1, 17 fin.; cf. Plaut. Cas. 1, 11 (infra, B. 2. b.): morum, the superintendence of the public morals (a part of the duty of the censor), Suet. Caes. 76:

    hanc de se praefecturam servo dare,

    Plin. 28, 5, 14, § 56:

    equitum Gallorum,

    the command of the cavalry, Hirt. B. G. 8, 12:

    alarum,

    Suet. Aug. 38:

    urbis,

    Plin. 7, 14, 12, § 62; Suet. Aug. 37; id. Tib. 42; id. Vesp. 1; Dig. 1, 12, 1 (al. Urbi):

    praetorio,

    Aur. Vict. Caes. 9, 11:

    praefectura domūs Siculā non mitior aulā,

    Juv. 6, 486.—
    II.
    In partic.
    A.
    In milit. lang., the office of commander or governor in the provinces, the government of a country or town (which was conferred by the proconsuls and proprætors), a prefectship, prefecture:

    praefecturas sumere,

    Cic. Att. 6, 1, 4; cf.:

    praefecturam petivit: negavi me cuiquam negotianti dare,

    id. ib. 5, 21, 10:

    multorum consulum praetorumque praefecturas delatas sic accepit, ut, etc.,

    Nep. Att. 6, 4.—
    B.
    The administration of a province: aliquem ad praefecturam Aegypti provehere, Suet. Aug. 66:

    Aegypti,

    id. Ner. 47.—Hence,
    2.
    Transf.
    a.
    An Italian city governed by Roman authorities (praefecti) and according to their edicts, a prefecture:

    praefecturae eae appellabantur in Italiā, in quibus et jus dicebatur et nundinae agebantur, et erat quaedam earum res publica, neque tamen magistratus suos habebant, in quas legibus praefecti mittebantur quotannis qui jus dicerent, etc.,

    Fest. p. 233 Müll.; Cic. Sest. 14, 32; id. Pis. 22, 51; id. Phil. 2, 24, 58:

    Capua in formam praefecturae redacta,

    Vell. 2, 44, 4; cf. Liv. 26, 16; Inscr. Orell. 3699.—
    b.
    The territory of a prefecture, a district, province, government (anteclass. and post-Aug.):

    quin ruri es in praefecturā tuā?... abi rus, abi directus tuam in provinciam,

    Plaut. Cas. 1, 11 and 15:

    nunc ibo in meam praefecturam, ut jus dicam lardo,

    id. Capt. 4, 3, 7:

    Aegyptus dividitur in praefecturas oppidorum, quas nomos vocant,

    Plin. 5, 9, 9, § 49:

    proximae praefecturae,

    Tac. A. 11, 8: praefecturae magis quam imperia, Front. Princ. Hist. med.
    C.
    In the agrimensores, the land allotted to a colony, Sicul. Flacc. Condit. Agr. p. 21 Goes.; Front. Limit. p. 43 ib.; Aggen. ap. Front. p. 56 ib.

    Lewis & Short latin dictionary > praefectura

  • 62 procedo

    prō-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go forth or before, to go forwards, advance, proceed (class.; cf.: progredior, prodeo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    procedere ad forum,

    Plaut. Cas. 3, 3, 2:

    illuc procede,

    id. Capt. 5, 2, 1:

    a portu,

    Cic. Fam. 16, 9, 1: ante agmen, Hirt. B. G. 8, 27, 4:

    nil cum procede re lintrem Sentimus,

    Hor. S. 1, 5, 20:

    pedibus aequis,

    Ov. P. 4, 5, 3:

    passu tacito,

    Val. Fl. 5, 351.—
    B.
    In partic.
    1.
    In milit. lang., to go or march forwards, to advance, Caes. B. C. 3, 34:

    lente atque paulatim proceditur,

    id. ib. 1, 80; id. B. G. 6, 25:

    agmen procedit,

    Cic. Tusc. 2, 16, 37; Curt. 7, 3, 19:

    processum in aciem est,

    Liv. 25, 21:

    ipsi jam pridem avidi certaminis procedunt,

    id. 3, 62, 6.—Cf. of ships, Caes. B. G. 7, 61; Verg. A. 4, 587.—
    2.
    Of processions, to go on, set forward, move on, advance, etc.:

    funus interim Procedit: sequimur,

    Ter. And. 1, 1, 101; Hor. C. 4, 2, 49:

    tacito procedens agmine,

    Sil. 7, 91:

    vidisti Latios consul procedere fasces,

    id. 6, 443.—
    C.
    Transf.
    1.
    To go or come forth or out, to advance, issue:

    foribus foras procedere,

    Plaut. Ps. 2, 2, 12:

    castris,

    Verg. A. 12, 169:

    extra munitiones,

    Caes. B. G 5, 43:

    in medium,

    Cic. Verr. 2, 5, 36, § 94:

    e tabernaculo in solem,

    id. Brut. 9, 37:

    in pedes procedere nascentem, contra naturam est,

    to be born feet first, Plin. 7, 8, 6, § 45:

    mediā procedit ab aulā,

    Ov. M. 14, 46.—
    b.
    In gen., to show one's self, to appear:

    cum veste purpureā procedere,

    Cic. Div. 1, 52, 119:

    obviam alicui procedere,

    to go towards, go to meet, id. Sest. 13, 68; cf.:

    Jugurthae obvius procedit,

    Sall. J. 21, 1:

    obviam,

    id. ib. 53, 5:

    procedat vel Numa,

    Juv. 3, 138.—
    c.
    In partic., to issue from the mouth, to be uttered:

    sed interdum voces procedebant contumaces et inconsultae,

    Tac. A. 4, 60 init.; Vulg. 1 Cor. 14, 36.—
    d.
    Of stars, etc., to rise, come into view:

    Ecce Dionaei processit Caesaris astrum,

    Verg. E. 9, 47:

    vesper,

    id. ib. 6, 86.—
    e.
    Of the moon, to wax, increase, Pall. 7, 3.—
    2.
    Of plants, to put forth, spring forth, grow (ante-class. and in post-Aug. prose):

    antequam radices longius procedere possint,

    Varr. R. R. 1, 23, 5:

    plerumque germen de cicatrice procedit,

    Col. 4, 22, 4:

    gemma sine dubio processura,

    Pall. 7, 5, 3; 8, 3, 1 et saep.—
    3.
    Of place, to project, extend:

    ita ut in pedes binos fossa procedat,

    Plin. 17, 21, 35, § 159:

    Lydia super Ioniam procedit,

    id. 5, 29, 30, § 110:

    promuntorium, quod contra Peloponnesum procedit,

    id. 4, 2, 3, § 6; Cels. 8, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, to advance, pass, elapse (class.):

    ubi plerumque noctis processit,

    Sall. J. 21, 2; Nep. Pel. 3, 3:

    jamque dies alterque dies processit,

    Verg. A. 3, 356:

    dies procedens,

    Cic. Tusc. 3, 22, 53:

    procedente tempore,

    in process of time, Plin. Ep. 6, 31, 17:

    si aetate processerit,

    Cic. Phil. 5, 18, 50:

    tempus processit,

    Caes. B. C. 3, 25:

    procedente die,

    Liv. 28, 15; Plin. Ep. 3, 20, 8:

    procedunt tempora tarde,

    Ov. Tr. 5, 10, 5:

    incipient magni procedere menses,

    Verg. E. 4, 12:

    pars major anni jam processerat,

    Liv. 3, 37.—
    B.
    To come or go forth, to appear, to present or show one's self ( poet. and post-Aug.):

    nunc volo subducto gravior procedere voltu,

    i. e. to conduct myself more gravely, to undertake more serious matters, Prop. 2, 10 (3, 1), 9:

    quis postea ad summam Thucydidis, quis Hyperidis ad famam processit?

    Petr. 2.—
    2.
    In partic., to go or get on, to advance, make progress (class.; cf.

    proficio): dicendi laude multum,

    Cic. Brut. 36, 137:

    in philosophiā,

    id. Fin. 3, 2, 6:

    honoribus longius,

    id. Brut. 48, 180; cf. id. Har. Resp. 23, 48:

    ad virtutis aditum,

    id. Fin. 3, 14, 48:

    ambitio et procedendi libido,

    a passion for getting on, for rising in the world, Plin. Ep 8, 6, 3:

    longius iras,

    Verg. A. 5, 461:

    perspicuum est, quo compositiones unguentorum processerint,

    to what extent, how far, Cic. N. D. 2, 58, 146:

    ut ratione et viā procedat oratio,

    id. Fin. 1, 9, 29:

    eo vecordiae processit, ut,

    went so far in folly, Sall. J. 5, 2:

    Adherbal, ubi intellegit eo processum,

    id. ib. 21, 1; so,

    processit in id furoris,

    Vell. 2, 80, 2:

    eoque ira processit, ut, etc.,

    Liv. 9, 26, 2:

    ex infimā fortunā in ordinem senatorium, et ad summos honores,

    Suet. Rhet. 1, 10.—
    C.
    To run on, continue, remain:

    et cum stationes procederent, prope obruentibus infirmum corpus armis,

    i. e. guard duty returned so frequently as to seem continuous, Liv. 5, 48, 7:

    ut iis stipendia procederent,

    id. 25, 5, 8; 27, 11, 14; cf.

    aera,

    id. 5, 7, 12.—
    D.
    To go on, continue, follow; esp. of speech, etc.:

    ad dissuadendum,

    Liv. 30, 35; cf. Plaut. Am. prol. 117: non imitor lakônismon tuum:

    altera jam pagella procedit,

    Cic. Fam. 11, 25, 2.—
    E.
    To [p. 1451] turn out, result, succeed, prosper (class.):

    parum procedere,

    Ter. And. 4, 1, 48; Liv. 1, 57; 38, 7:

    nonnumquam summis oratoribus non satis ex sententiā eventum dicendi procedere,

    Cic. de Or. 1, 27, 123:

    alicui pulcherrime,

    id. Phil. 13, 19, 40:

    alicui bene,

    id. Rab. Post. 1, 1:

    omnia prospere procedent,

    Cic. Fam. 12, 9, 2.— Impers. (cf. succedo): quibus cum parum procederet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 3; cf.:

    velut processisset Spurio Licinio,

    Liv. 2, 44, 1.— Absol., to turn out or succeed well:

    mane quod tu occoeperis negotium agere, id totum procedit diem,

    Plaut. Pers. 1, 3, 34:

    ferme ut quisque quidque occoeperit, sic ei procedunt post principia,

    id. ib. 4, 1, 4:

    Syre, processisti hodie pulcre,

    have succeeded finely, Ter. Ad. 5, 9, 22:

    si processit,

    Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    quod si consilia Andranodoro processissent,

    Liv. 24, 26, 5.—
    2.
    To turn out favorably for, to result in favor of, to benefit, be of use to one:

    totidem dies emptori procedent,

    Cato, R. R. 148:

    benefacta mea reipublicae procedunt,

    Sall. J. 85, 5; Ov. H. 9, 109.—
    3.
    To be effectual:

    venenum non processerat,

    Tac. A. 15, 60:

    medicina processit,

    Col. 6, 6, 4.—
    F.
    To go or pass for, to be counted or reckoned as any thing (anteand post-class.):

    ut binae (oves) pro singulis procedant,

    shall be reckoned as one, Varr. R. R. 2, 2, 5; Dig. 5, 3, 32:

    quod ita procedit, si ea, cui donabatur, eum interposuit,

    ib. 24, 1, 11.—
    G.
    To happen, take place, occur (ante-class.):

    numquid processit ad forum hodie novi?

    Plaut. Most. 4, 3, 7.—
    H.
    To come or proceed from, to be derived from (post-class.):

    res, quae a sacratissimis imperatoribus procedunt,

    Cod. Just. 7, 37, 3.— In part. pass.:

    in processā aetate,

    advanced, Scrib. Comp. 100.

    Lewis & Short latin dictionary > procedo

  • 63 pronus

    prōnus, a, um (archaic form of fem. pronis, Varr. ap. Non. 494 fin.), adj. [like Gr. pranês = prênês, from root pra-, pro; cf. prae).
    I.
    Lit., turned forward, bent or inclined, leaning or hanging forward, stooping, bending down (class.; opp. supinus; cf. cernuus).
    1.
    Of living beings:

    puerum imponere equo pronum in ventrem,

    Varr. R. R. 2, 7, 13:

    pronus pendens in verbera,

    leaning forward to strike, Verg. A. 10, 586:

    ipsum Pronum sterne solo,

    id. ib. 11, 485:

    pronus magister Volvitur in caput,

    id. ib. 1, 115:

    pecora, quae natura prona finxit,

    Sall. C. 1, 1; Ov. M. 8, 379.— Poet., of those running swiftly, Ov. M. 10, 652:

    leporem pronum catulo sectare sagaci,

    flying swiftly, id. R. Am. 201.—
    2.
    Of things, bending forward or downward, going or inclined downward:

    ilex paulum modo prona, dein flexa,

    Sall. J. 93, 4:

    prona ac fastigiata tigna,

    Caes. B. G. 4, 17:

    pronae atque vergentes ampullae,

    Plin. Ep. 4, 30, 6:

    demissus inde pronusque pulvinus,

    id. ib. 5, 6, 16:

    (urbs) prona in paludes,

    sinking down, Liv. 4, 59:

    crateres,

    overturned, Stat. Th. 5, 255:

    motus corporis,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    cubitus,

    Plin. 28, 4, 14, § 54:

    prona via,

    steep, Ov. M. 2, 67:

    amnis,

    Verg. G. 1, 203:

    rivi,

    Hor. C. 1, 29, 11:

    currus,

    Ov. M. 5, 424. — Absol.:

    nihil habent proni et supera semper petunt,

    Cic. Tusc. 1, 18, 42:

    per pronum ire,

    downwards, Sen. Ep. 123, 14:

    per prona voluti,

    Sil. 15, 235.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the heavenly bodies, of time, etc., setting, sinking, declining ( poet.):

    pronus Orion,

    Hor. C. 3, 27, 18:

    sidera,

    Prop. 1, 16, 23:

    Titan,

    Ov. M. 11, 257:

    dies,

    Stat. Th. 2, 41:

    menses (=celeriter praetereuntes),

    Hor. C. 4, 6, 39:

    anni,

    id. A. P. 60.—
    2.
    Of localities, turned, looking, or lying towards (postAug.).
    (α).
    With dat.:

    loca Aquiloni prona,

    Col. 3, 2, 6:

    aedificii solum pronius orienti,

    situated more to the east, id. 1, 5, 8.—
    (β).
    With ad:

    campo patente et ad solem prono,

    Col. 2, 9, 3.—
    II.
    Trop., inclined, disposed, prone to any thing (class.); usu. constr. with ad, in aliquid, or dat.; poet. also with gen.
    A.
    In gen.
    (α).
    With ad:

    rei publicae genus inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,

    Cic. Rep. 2, 26, 47:

    anxitudo prona ad luctum,

    id. ib. 2, 41, 68 (from Non. 72, 31):

    boves ad domandum proni,

    Varr. R. R. 1, 2:

    pronus ad omne nefas,

    Luc. 6, 147:

    pronus ad cujusque necem,

    Suet. Vit. 14:

    ad poëticam,

    id. Ner. 50:

    ad simultates,

    Plin. Pan. 84.— Sup.: ad indulgentias pronissimus, Capit. Anton. 10, 8.—
    (β).
    With in and acc.:

    in obsequium plus aequo pronus,

    Hor. Ep. 1, 18, 10:

    in libidines,

    Suet. Caes. 50:

    saeculum in omnia mala,

    Flor. 4, 12.—Prov.:

    prona est timori semper in pejus fides,

    Sen. Herc. Fur. 316. —
    (γ).
    With dat.:

    pronus deterioribus,

    Tac. Agr. 41 fin.—Comp.:

    aures offensioni proniores,

    Tac. A. 4, 29 fin.
    (δ).
    With gen. ( poet.):

    ruendi In ferrum mens prona viris,

    Luc. 1, 461.— Comp.:

    unus audendi pronior,

    Claud. Ruf. 2, 400.—
    B.
    In partic.
    1.
    Inclined to favor, favorable to any thing (post-Aug.).
    (α).
    With dat.:

    si modo prona bonis invicti Caesaris assint Numina,

    Stat. S. 4, 8, 61.— Comp.:

    cohors Cn. Dolabellae pronior,

    Suet. Galb. 12.—
    (β).
    With in and acc.:

    prona in eum aula Neronis,

    Tac. H. 1, 13.— Comp.:

    ut quis misericordiā in Germanicum pronior,

    Tac. A. 2, 73:

    in verum nepotem,

    Suet. Cat. 19.—
    (γ).
    Absol.:

    prona sententia,

    Val. Fl. 8, 340:

    pronis auribus accipere aliquid,

    Tac. H. 1, 1; Luc. 5, 501.— Comp.:

    quos pronior fortuna comitatur,

    Vell. 2, 69, 6.—
    2.
    Easy, without difficulty (mostly post - Aug.):

    omnia virtuti suae prona esse,

    Sall. J. 114, 2:

    omnia prona victoribus,

    Tac. Agr. 33:

    pronum ad honores iter,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    via ad regnum,

    Just. 1, 5, 9: pronum est, it is easy:

    agere memoratu digna pronum erat,

    Tac. Agr. 1:

    invitos praebere deos,

    Luc. 6, 606:

    facile et pronum est agere,

    Juv. 9, 43.— Comp.:

    id pronius ad fidem est,

    is easier to believe, Liv. 21, 28.—Hence, adv.: prōnē, downwards, pronely (post-class.).
    A.
    Lit., Paul. Petr. Vit. S. Mart. 4, 546.—
    B.
    Trop., readily, willingly; comp. pronius, Amm. 30, 8, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > pronus

  • 64 Ptolemaeeus

    Ptŏlĕmaeus, i, m., = Ptolemaios.
    I.
    Ptolemy, the name of the kings of Egypt after Alexander the Great, Curt. 9, 8, 22; Just. 13, 4, 10; Sil. 11, 383.—Hence, in plur.:

    Ptolemaeorum manes,

    Luc. 8, 696.— Hence,
    1.
    Ptŏlĕmaeēus, a, um, adj., of or belonging to Ptolemy, Ptolemœan, Egyptian:

    Pharus,

    Prop. 2, 1, 30.—
    2.
    Ptŏlĕmaeus ( - maeius), a, um, adj., Ptolemœan, Ptolemaic:

    gymnasium,

    Cic. Fin. 5, 1, 1.— Subst.: Ptŏlĕmaeum, i, n., the tomb of the Ptolemies, Suet. Aug. 18.—
    3.
    Ptŏ-lĕmāïs, ĭdis, f. adj., Ptolemœan, Egyptian:

    aula,

    Aus. Idyll. 10, 311:

    gaza,

    Sid. Carm. 7, 94.—
    b.
    Subst.
    (α). (β).
    The name of several cities; in Egypt, Cic. Fam. 1, 7, 9; in Phœnicia, formerly Accho, now St. Jean d'Acre, Plin. 5, 19, 17, § 75; Vulg. 1 Macc. 5, 22.—Also called Ptŏlĕmāĭda, ae, f., Vulg. 1 Macc. 5, 15; id. Act. 21, 7.— Their inhabitants are called Ptŏlĕmenses, ĭum, m., Dig. 50, 15, 1; Vulg. 1 Macc. 12, 48; id. 2 Macc. 13, 25.—
    II. III.
    A king of Mauritania, Tac. A. 4, 23; 24.

    Lewis & Short latin dictionary > Ptolemaeeus

  • 65 Ptolemaeius

    Ptŏlĕmaeus, i, m., = Ptolemaios.
    I.
    Ptolemy, the name of the kings of Egypt after Alexander the Great, Curt. 9, 8, 22; Just. 13, 4, 10; Sil. 11, 383.—Hence, in plur.:

    Ptolemaeorum manes,

    Luc. 8, 696.— Hence,
    1.
    Ptŏlĕmaeēus, a, um, adj., of or belonging to Ptolemy, Ptolemœan, Egyptian:

    Pharus,

    Prop. 2, 1, 30.—
    2.
    Ptŏlĕmaeus ( - maeius), a, um, adj., Ptolemœan, Ptolemaic:

    gymnasium,

    Cic. Fin. 5, 1, 1.— Subst.: Ptŏlĕmaeum, i, n., the tomb of the Ptolemies, Suet. Aug. 18.—
    3.
    Ptŏ-lĕmāïs, ĭdis, f. adj., Ptolemœan, Egyptian:

    aula,

    Aus. Idyll. 10, 311:

    gaza,

    Sid. Carm. 7, 94.—
    b.
    Subst.
    (α). (β).
    The name of several cities; in Egypt, Cic. Fam. 1, 7, 9; in Phœnicia, formerly Accho, now St. Jean d'Acre, Plin. 5, 19, 17, § 75; Vulg. 1 Macc. 5, 22.—Also called Ptŏlĕmāĭda, ae, f., Vulg. 1 Macc. 5, 15; id. Act. 21, 7.— Their inhabitants are called Ptŏlĕmenses, ĭum, m., Dig. 50, 15, 1; Vulg. 1 Macc. 12, 48; id. 2 Macc. 13, 25.—
    II. III.
    A king of Mauritania, Tac. A. 4, 23; 24.

    Lewis & Short latin dictionary > Ptolemaeius

  • 66 Ptolemaeum

    Ptŏlĕmaeus, i, m., = Ptolemaios.
    I.
    Ptolemy, the name of the kings of Egypt after Alexander the Great, Curt. 9, 8, 22; Just. 13, 4, 10; Sil. 11, 383.—Hence, in plur.:

    Ptolemaeorum manes,

    Luc. 8, 696.— Hence,
    1.
    Ptŏlĕmaeēus, a, um, adj., of or belonging to Ptolemy, Ptolemœan, Egyptian:

    Pharus,

    Prop. 2, 1, 30.—
    2.
    Ptŏlĕmaeus ( - maeius), a, um, adj., Ptolemœan, Ptolemaic:

    gymnasium,

    Cic. Fin. 5, 1, 1.— Subst.: Ptŏlĕmaeum, i, n., the tomb of the Ptolemies, Suet. Aug. 18.—
    3.
    Ptŏ-lĕmāïs, ĭdis, f. adj., Ptolemœan, Egyptian:

    aula,

    Aus. Idyll. 10, 311:

    gaza,

    Sid. Carm. 7, 94.—
    b.
    Subst.
    (α). (β).
    The name of several cities; in Egypt, Cic. Fam. 1, 7, 9; in Phœnicia, formerly Accho, now St. Jean d'Acre, Plin. 5, 19, 17, § 75; Vulg. 1 Macc. 5, 22.—Also called Ptŏlĕmāĭda, ae, f., Vulg. 1 Macc. 5, 15; id. Act. 21, 7.— Their inhabitants are called Ptŏlĕmenses, ĭum, m., Dig. 50, 15, 1; Vulg. 1 Macc. 12, 48; id. 2 Macc. 13, 25.—
    II. III.
    A king of Mauritania, Tac. A. 4, 23; 24.

    Lewis & Short latin dictionary > Ptolemaeum

  • 67 Ptolemaeus

    Ptŏlĕmaeus, i, m., = Ptolemaios.
    I.
    Ptolemy, the name of the kings of Egypt after Alexander the Great, Curt. 9, 8, 22; Just. 13, 4, 10; Sil. 11, 383.—Hence, in plur.:

    Ptolemaeorum manes,

    Luc. 8, 696.— Hence,
    1.
    Ptŏlĕmaeēus, a, um, adj., of or belonging to Ptolemy, Ptolemœan, Egyptian:

    Pharus,

    Prop. 2, 1, 30.—
    2.
    Ptŏlĕmaeus ( - maeius), a, um, adj., Ptolemœan, Ptolemaic:

    gymnasium,

    Cic. Fin. 5, 1, 1.— Subst.: Ptŏlĕmaeum, i, n., the tomb of the Ptolemies, Suet. Aug. 18.—
    3.
    Ptŏ-lĕmāïs, ĭdis, f. adj., Ptolemœan, Egyptian:

    aula,

    Aus. Idyll. 10, 311:

    gaza,

    Sid. Carm. 7, 94.—
    b.
    Subst.
    (α). (β).
    The name of several cities; in Egypt, Cic. Fam. 1, 7, 9; in Phœnicia, formerly Accho, now St. Jean d'Acre, Plin. 5, 19, 17, § 75; Vulg. 1 Macc. 5, 22.—Also called Ptŏlĕmāĭda, ae, f., Vulg. 1 Macc. 5, 15; id. Act. 21, 7.— Their inhabitants are called Ptŏlĕmenses, ĭum, m., Dig. 50, 15, 1; Vulg. 1 Macc. 12, 48; id. 2 Macc. 13, 25.—
    II. III.
    A king of Mauritania, Tac. A. 4, 23; 24.

    Lewis & Short latin dictionary > Ptolemaeus

  • 68 Ptolemaida

    Ptŏlĕmaeus, i, m., = Ptolemaios.
    I.
    Ptolemy, the name of the kings of Egypt after Alexander the Great, Curt. 9, 8, 22; Just. 13, 4, 10; Sil. 11, 383.—Hence, in plur.:

    Ptolemaeorum manes,

    Luc. 8, 696.— Hence,
    1.
    Ptŏlĕmaeēus, a, um, adj., of or belonging to Ptolemy, Ptolemœan, Egyptian:

    Pharus,

    Prop. 2, 1, 30.—
    2.
    Ptŏlĕmaeus ( - maeius), a, um, adj., Ptolemœan, Ptolemaic:

    gymnasium,

    Cic. Fin. 5, 1, 1.— Subst.: Ptŏlĕmaeum, i, n., the tomb of the Ptolemies, Suet. Aug. 18.—
    3.
    Ptŏ-lĕmāïs, ĭdis, f. adj., Ptolemœan, Egyptian:

    aula,

    Aus. Idyll. 10, 311:

    gaza,

    Sid. Carm. 7, 94.—
    b.
    Subst.
    (α). (β).
    The name of several cities; in Egypt, Cic. Fam. 1, 7, 9; in Phœnicia, formerly Accho, now St. Jean d'Acre, Plin. 5, 19, 17, § 75; Vulg. 1 Macc. 5, 22.—Also called Ptŏlĕmāĭda, ae, f., Vulg. 1 Macc. 5, 15; id. Act. 21, 7.— Their inhabitants are called Ptŏlĕmenses, ĭum, m., Dig. 50, 15, 1; Vulg. 1 Macc. 12, 48; id. 2 Macc. 13, 25.—
    II. III.
    A king of Mauritania, Tac. A. 4, 23; 24.

    Lewis & Short latin dictionary > Ptolemaida

  • 69 Ptolemais

    Ptŏlĕmaeus, i, m., = Ptolemaios.
    I.
    Ptolemy, the name of the kings of Egypt after Alexander the Great, Curt. 9, 8, 22; Just. 13, 4, 10; Sil. 11, 383.—Hence, in plur.:

    Ptolemaeorum manes,

    Luc. 8, 696.— Hence,
    1.
    Ptŏlĕmaeēus, a, um, adj., of or belonging to Ptolemy, Ptolemœan, Egyptian:

    Pharus,

    Prop. 2, 1, 30.—
    2.
    Ptŏlĕmaeus ( - maeius), a, um, adj., Ptolemœan, Ptolemaic:

    gymnasium,

    Cic. Fin. 5, 1, 1.— Subst.: Ptŏlĕmaeum, i, n., the tomb of the Ptolemies, Suet. Aug. 18.—
    3.
    Ptŏ-lĕmāïs, ĭdis, f. adj., Ptolemœan, Egyptian:

    aula,

    Aus. Idyll. 10, 311:

    gaza,

    Sid. Carm. 7, 94.—
    b.
    Subst.
    (α). (β).
    The name of several cities; in Egypt, Cic. Fam. 1, 7, 9; in Phœnicia, formerly Accho, now St. Jean d'Acre, Plin. 5, 19, 17, § 75; Vulg. 1 Macc. 5, 22.—Also called Ptŏlĕmāĭda, ae, f., Vulg. 1 Macc. 5, 15; id. Act. 21, 7.— Their inhabitants are called Ptŏlĕmenses, ĭum, m., Dig. 50, 15, 1; Vulg. 1 Macc. 12, 48; id. 2 Macc. 13, 25.—
    II. III.
    A king of Mauritania, Tac. A. 4, 23; 24.

    Lewis & Short latin dictionary > Ptolemais

  • 70 Ptolemenses

    Ptŏlĕmaeus, i, m., = Ptolemaios.
    I.
    Ptolemy, the name of the kings of Egypt after Alexander the Great, Curt. 9, 8, 22; Just. 13, 4, 10; Sil. 11, 383.—Hence, in plur.:

    Ptolemaeorum manes,

    Luc. 8, 696.— Hence,
    1.
    Ptŏlĕmaeēus, a, um, adj., of or belonging to Ptolemy, Ptolemœan, Egyptian:

    Pharus,

    Prop. 2, 1, 30.—
    2.
    Ptŏlĕmaeus ( - maeius), a, um, adj., Ptolemœan, Ptolemaic:

    gymnasium,

    Cic. Fin. 5, 1, 1.— Subst.: Ptŏlĕmaeum, i, n., the tomb of the Ptolemies, Suet. Aug. 18.—
    3.
    Ptŏ-lĕmāïs, ĭdis, f. adj., Ptolemœan, Egyptian:

    aula,

    Aus. Idyll. 10, 311:

    gaza,

    Sid. Carm. 7, 94.—
    b.
    Subst.
    (α). (β).
    The name of several cities; in Egypt, Cic. Fam. 1, 7, 9; in Phœnicia, formerly Accho, now St. Jean d'Acre, Plin. 5, 19, 17, § 75; Vulg. 1 Macc. 5, 22.—Also called Ptŏlĕmāĭda, ae, f., Vulg. 1 Macc. 5, 15; id. Act. 21, 7.— Their inhabitants are called Ptŏlĕmenses, ĭum, m., Dig. 50, 15, 1; Vulg. 1 Macc. 12, 48; id. 2 Macc. 13, 25.—
    II. III.
    A king of Mauritania, Tac. A. 4, 23; 24.

    Lewis & Short latin dictionary > Ptolemenses

  • 71 quatio

    quătĭo, no perf., quassum, 3, v. a. [Sanscr. root, cyu-, to move, set in motion; cf. Gr. skeuos, instrument; skeuazô, to prepare], to shake (class.; syn.: concutio, convello).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Fest. p. 261 Müll.:

    cum equus magnā vi caput quateret,

    Liv. 8, 7:

    alas,

    Verg. A. 3, 226:

    pennas,

    Ov. M. 4, 676; Hor. C. 3, 29, 53:

    aquas,

    to agitate, disturb, Ov. H. 18, 48:

    cymbala,

    Verg. G. 4, 64:

    catenas,

    Plin. Ep. 7, 27, 5: caput. Ov. F. 6, 400:

    comas,

    id. H. 14, 40:

    quercum huc illuc,

    id. M. 12, 329.—

    Of earthquakes: quatitur terrae motibus Ide,

    Ov. M. 12, 521:

    quid quateret terras,

    id. ib. 15, 71:

    quatiens terram fragor,

    Sil. 1, 536.—

    Of the ground, by treading, marching, etc.: campum,

    Verg. A. 11, 875:

    campos,

    id. ib. 11, 513; Sil. 1, 297:

    quatitur tellus pondere,

    id. 4, 199:

    sonitu quatit ungula campum,

    Verg. A. 8, 596:

    pede ter humum,

    Hor. C. 4, 1, 28:

    pede terram,

    id. ib. 1, 4, 7:

    quatitur certamine circus,

    Sil. 16, 323. —
    B.
    In partic.
    1.
    Of arms, weapons, reins, etc., to wield, brandish, ply, hold:

    securim,

    Verg. A. 11, 656:

    ensem,

    Sil. 1, 429:

    aegida,

    id. 12, 336:

    scuta,

    Tac. H. 2, 22:

    hastam,

    Petr. 124:

    lora,

    Sil. 16, 415; 16, 440:

    largas habenas,

    id. 17, 542:

    verbera (i. e. flagella),

    Verg. Cul. 218.—
    2.
    Of the body, breast, limbs, etc., to agitate, shake, cause to tremble, etc.:

    horror Membra quatit,

    Verg. A. 3, 29:

    anhelitus artus et ora quatit,

    id. ib. 5, 199:

    tussis pulmonem quatit,

    Sil. 14, 601:

    terror praecordia,

    id. 2, 254:

    pectora quatit gemitu,

    Val. Fl. 5, 310.—
    3.
    To beat, strike, drive:

    homo quatietur certe cum dono foras,

    to beat out of doors, Ter. Eun. 2, 3, 67:

    Arctophylax prae se quatit Arctum, Cic. poët. N. I). 2, 42, 109: cursu quatere equum,

    Verg. G. 3, 132; Sil. 12, 254.—Of things:

    quatiunt fenestras juvenes,

    Hor. C. 1, 25, 1:

    scutum hastà,

    Liv. 7, 26, 1. —
    4.
    To shake, beat, or break in pieces, to batter, shatter:

    urbis moenia ariete quatere,

    Liv. 21, 10:

    muros,

    Verg. A. 2, 610:

    muros arietibus,

    Liv. 38, 10:

    turres tremendā cuspide,

    Hor. C. 4, 6, 7:

    tecta quatiuntur,

    Plin. Pan. 51, 1:

    externas arces,

    Sil. 2, 300:

    Pergama,

    id. 13, 36; cf.:

    tonitru quatiuntur caerula caeli,

    Lucr. 6, 96. —
    II.
    Trop., to agitate, more, touch, affect, excite:

    est in animis tenerum quiddam quod aegritudine quasi tempestate quatiatur,

    Cic. Tusc. 3, 6, 12: mentem, Hor. C. 1, 16, 5:

    nec vultus tyranni Mente quatit solidā (justum virum),

    id. ib. 3, 3, 4:

    non ego te Invitum quatiam,

    id. ib. 1, 18, 12:

    quatiunt oracula Colchos,

    Val. Fl. 1, 743:

    famā oppida,

    id. 2, 122:

    quatit castra clamor,

    Sil. 3, 231:

    tumultus pectora quatit,

    Sen. Thyest. 260:

    ingenium,

    Tac. H. 1, 23:

    animum,

    Gell. 9, 13, 5:

    cum altissima quaterentur, hic inconcussus stetit,

    Plin. Pan. 94, 3. —
    B.
    In partic., to plague, vex, harass:

    quatere oppida bello,

    Verg. A. 9, 608:

    extrema Galliarum,

    Tac. H. 4, 28. — Hence, quassus, a, um, P. a.
    A.
    Lit., shaken, beaten, or broken in pieces, battered, shattered:

    aula quassa,

    a broken pot, Plaut. Curc. 3, 26:

    muri,

    Liv. 26, 51:

    naves,

    id. 25, 3:

    faces,

    i. e. pieces of pine-wood split up for torches, Ov. M. 3, 508:

    rates,

    shattered, leaky, Hor. C. 4, 8, 32; 1, 1, 18:

    murra,

    Ov. M. 15, 399:

    lectus,

    id. H. 11, 78:

    harundo,

    Petr. 69:

    turres,

    Sen. Thyest. 568; cf.:

    multo tempora quassa mero,

    Ov. R. Am. 146; cf. quasso, I. B. —
    B.
    Trop.:

    quassā voce,

    in a broken voice, Curt. 7, 7, 20:

    littera,

    Quint. 12, 10, 29:

    anima quassa malis,

    broken down, exhausted, worn out, Sen. Herc. Fur. 1308:

    quasso imperio,

    Sil. 15, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > quatio

  • 72 refero

    rĕ-fĕro, rettŭli (also written retuli), rĕlātum (rēlātum or rellatum, Lucr. 2, 1001), rĕferre, v. a. irr., to bear, carry, bring, draw, or give back (very freq. and class.; cf.: reduco, reporto, retraho).
    I.
    Lit.
    A.
    Ingen.: zonas, quas plenas argenti extuli, eas ex provinciā inanes rettuli, C. Gracchus ap. Gell. 15, 12 fin.:

    arma,

    Plaut. Ep. 2, 2, 25:

    vasa domum,

    id. Poen. 4, 2, 25; cf.:

    pallam domum,

    id. Men. 5, 7, 59; 4, 2, 97; 98; cf.:

    anulum ad me,

    id. Cas. 2, 1, 1;

    and simply pallam, spinther,

    id. Men. 3, 3, 16; 5, 1, 5; 5, 2, 56:

    secum aurum,

    id. Aul. 4, 5, 4:

    exta,

    id. Poen. 2, 44:

    uvidum rete sine squamoso pecu,

    id. Rud. 4, 3, 5:

    aestus aliquem in portum refert,

    id. As. 1, 3, 6:

    Auster me ad tribulos tuos Rhegium rettulit,

    Cic. Fam. 12, 25, 3: ut naves eodem, unde erant profectae, reterrentur, Caes. B. G. 4, 28:

    me referunt pedes in Tusculanum,

    Cic. Att. 15, 16, B; cf.:

    aliquem lecticae impositum domum,

    Suet. Caes. 82; and:

    in Palatium,

    id. Vit. 16: intro referre pedem, to turn one ' s feet back, to return, Plaut. Merc. 5, 4, 50; cf.:

    incertus tuum cave ad me rettuleris pedem,

    id. Ep. 3, 4, 3:

    caelo rettulit illa pedem,

    Ov. H. 16, 88; 15, 186:

    fertque refertque pedes,

    id. F. 6, 334 (for a different use of the phrase, v. infra B. 2.):

    in decimum vestigia rettulit annum (victoria),

    Verg. A. 11, 290:

    in convivia gressum,

    Sil. 11, 355:

    in thalamos cursum,

    id. 8, 89:

    ad nomen caput ille refert,

    turns his head, looks back, Ov. M. 3, 245:

    suumque Rettulit os in se,

    drew back, concealed, id. ib. 2, 303:

    ad Tuneta rursum castra refert,

    Liv. 30, 16:

    corpus in monumentum,

    Petr. 113:

    relatis Lacedaemona (ossibus),

    Just. 3, 3, 12:

    gemmam non ad os, sed ad genas,

    Ov. Tr. 5, 4, 5: digitos ad os referre, to draw back (v. digitus), Quint. 11, 3, 103:

    digitos ad frontem saepe,

    Ov. M. 15, 567:

    manum ad capulum,

    Tac. A. 15, 58 fin.:

    rursus enses vaginae,

    Sil. 7, 508:

    pecunias monumentaque, in templum,

    Caes. B. C. 2, 21:

    caput ejus in castra,

    id. B. G. 5, 58:

    vulneratos in locum tutum,

    id. B. C. 2, 41:

    cornua (urorum) in publicum,

    id. B. G. 6, 28:

    frumentum omne ad se referri jubet,

    id. ib. 7, 71:

    signa militaria, scutum, litteras ad Caesarem,

    id. ib. 7, 88; id. B. C. 3, 53; 3, 99; id. B. G. 1, 29; 5, 49:

    Caesaris capite relato,

    id. B. C. 3, 19 fin.
    b.
    Esp.: referre se, to go back, return:

    Romam se rettulit,

    Cic. Fl. 21, 50:

    sese in castra,

    Caes. B. C. 1, 72 fin.:

    se huc,

    id. ib. 2, 8, 2:

    domum me Ad porri catinum,

    Hor. S. 1, 6, 115:

    sese ab Argis (Juno),

    Verg. A. 7, 286:

    se ab aestu,

    Ov. M. 14, 52; cf.:

    se de Britannis ovans,

    Tac. A. 13, 32:

    causam Cleanthes offert, cur se sol referat,

    Cic. N. D. 3, 14, 37.—
    c.
    Pass. in mid. sense, to return, arrive:

    sin reiciemur, tamen eodem paulo tardius referamur necesse est,

    Cic. Tusc. 1, 49, 119:

    classem relatam,

    Verg. A. 1, 390:

    nunc Itali in tergum versis referuntur habenis,

    Sil. 4, 317; 7, 623.—
    d.
    To withdraw, remove:

    fines benignitatis introrsus referre,

    to narrow, Sen. Ben. 1, 14, 5:

    Seleucia ab mari relata,

    remote, Plin. 5, 27, 22, § 93. —
    B.
    In partic.
    1.
    To give back something due; to give up, return, restore, pay back, repay (= reddere):

    scyphos, quos utendos dedi Philodamo, rettuleritne?

    Plaut. As. 2, 4, 34; cf. id. Aul. 4, 10, 29; 37; 38;

    and, pateram (surreptam),

    Cic. Div. 1, 25, 54:

    argentum,

    Plaut. Ps. 2, 2, 29; so (with reddere) id. Curc. 5, 3, 45:

    mercedem (with reddere),

    id. As. 2, 4, 35; cf.:

    octonis idibus aera,

    to pay the money for tuition. Hor. S. 1, 6, 75 (v. idus):

    si non Rettuleris pannum,

    id. Ep. 1, 17, 32; 1, 6, 60:

    verum, si plus dederis, referam,

    Plaut. Ep. 2, 2, 112.—
    2.
    Referre pedem or gradum, as a milit. t. t., to draw back, retire, withdraw, retreat (different from the gen. signif., to return, and the above passages):

    vulneribus defessi pedem referre coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25; cf.:

    ut paulatim cedant ac pedem referant,

    id. B. C. 2, 40; Liv. 7, 33; so,

    referre pedem,

    Caes. B. C. 1, 44 (with loco excedere); Cic. Phil. 12, 3 (opp. insistere); Liv. 3, 60 (opp. restituitur pugna);

    21, 8 al.— For the sake of euphony: referre gradum: cum pedes referret gradum,

    Liv. 1, 14. —

    And, in a like sense, once mid.: a primā acie ad triarios sensim referebatur,

    Liv. 8, 8, 11.—
    b.
    Transf., out of the milit. sphere:

    feroque viso retulit retro pedem (viator),

    Phaedr. 2, 1, 8; cf.:

    viso rettulit angue pedem,

    Ov. F. 2, 342; 6, 334:

    rettulit ille gradus horrueruntque comae,

    id. ib. 2, 502:

    (in judiciis) instare proficientibus et ab iis, quae non adjuvant, quam mollissime pedem oportet referre,

    Quint. 6, 4, 19.
    II.
    Trop., to bear or carry back, to bring, draw, or give back.
    A.
    In gen.: (Saxum) ejulatu... Resonando mutum flebiles voces refert, Att. ap. Cic. Fin. 2, 29, 94 (Trag. Rel. p. 176 Rib.); cf. Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42:

    sonum,

    id. N. D. 2, 57, 144; id. Or. 12, 38; Hor. Ep. 2, 1, 201 al.:

    voces,

    Ov. M. 12, 47; cf.:

    Coëamus rettulit Echo,

    id. ib. 3, 387: cum ex CXXV. judicibus reus L. referret, restored to the list, i. e. retained, accepted (opp. quinque et LXX. reiceret), Cic. Planc. 17:

    o mihi praeteritos referat si Juppiter annos!

    Verg. A. 8, 560; cf.: tibi tempora, Hor. C. 4, 13, 13:

    festas luces (sae culum),

    id. ib. 4, 6, 42:

    dies siccos (sol),

    id. ib. 3, 29, 20 et saep.:

    hoc quidem jam periit: Ni quid tibi hinc in spem referas,

    Plaut. Ep. 3, 2, 3:

    ad amicam meras querimonias referre,

    id. Truc. 1, 2, 65:

    hic in suam domum ignominiam et calamitatem rettulit,

    Cic. Off. 1, 39, 138; cf.:

    pro re certā spem falsam domum rettulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    rem publicam sistere negat posse, nisi ad equestrem ordinem judicia referantur,

    id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    servati civis decus referre,

    Tac. A. 3, 21:

    e cursu populari referre aspectum in curiam,

    to turn back, turn towards, Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:

    oculos animumque ad aliquem,

    id. Quint. 14, 47:

    animum ad studia,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    animum ad veritatem,

    id. Rosc. Am. 16, 48:

    animum ad firmitudinem,

    Tac. A. 3, 6 et saep.:

    multa dies variique labor mutabilis aevi Rettulit in melius,

    brought to a better state, Verg. A. 11, 426:

    uterque se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem refert,

    Cic. Rep. 5, 3, 5; so,

    se ad philosophiam referre,

    to go back, return, id. Off. 2, 1, 4:

    ut eo, unde digressa est, referat se oratio,

    id. ib. 2, 22, 77.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To pay back, give back, repay (syn. reddo):

    denique Par pari referto,

    Ter. Eun. 3, 1, 55; cf.:

    quod ab ipso adlatum est, id sibi esse relatum putet,

    id. Phorm. prol. 21:

    ut puto, non poteris ipsa referre vicem,

    pay him back in his own coin, Ov. A. A. 1, 370; Sen. Herc. Fur. 1337. — Esp. in the phrase referre gratiam (rarely gratias), to return thanks, show one ' s gratitude (by deeds), to recompense, requite (cf.:

    gratiam habeo): spero ego mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratium referam parem,

    Plaut. Merc. 5, 4, 39:

    parem gratiam,

    Ter. Eun. 4, 4, 51:

    et habetur et refertur, Thais, a me ita, uti merita es, gratia,

    id. ib. 4, 6, 12; cf.:

    meritam gratiam debitamque,

    Cic. de Or. 3, 4, 14:

    justam ac debitam gratiam,

    id. Balb. 26, 59:

    pro eo mihi ac mereor relaturos esse gratiam,

    id. Cat. 4, 2, 3; 1, 11, 28; id. Off. 2, 20, 69:

    fecisti ut tibi numquam referre gratiam possim,

    Plaut. Capt. 5, 1, 12; id. Most. 1, 3, 57; id. Pers. 5, 2, 71; id. Ps. 1, 3, 86; id. Rud. 5, 3, 36 al.; Cic. Lael. 15, 53; Caes. B. G. 1, 35:

    alicui pro ejus meritis gratiam referre,

    id. ib. 5, 27 fin.; id. B. C. 2, 39; 3, 1, fin.:

    gratiam emeritis,

    Ov. P. 1, 7, 61:

    gratiam factis,

    id. Tr. 5, 4, 47.— Plur.:

    pro tantis eorum in rem publicam meritis honores ei habeantur gratiaeque referantur,

    Cic. Phil. 3, 15, 39; 10, 11, 1:

    dis advenientem gratias pro meritis agere,

    Plaut. Am. 1, 1, 27; v. gratia.—
    2.
    To bring back any thing; to repeat, renew, restore, = repetere, retractare, renovare, etc.:

    (Hecyram) Iterum referre,

    to produce it again, Ter. Hec. prol. 7; id. ib. prol. alt. 21 and 30; cf. Hor. A. P. 179.— So, to bring up for reconsideration:

    rem judicatam,

    Cic. Dom. 29, 78:

    ludunt... Dictaeos referunt Curetas,

    Lucr. 2, 633:

    Actia pugna per pueros refertur,

    Hor. Ep. 1, 18, 62: institutum referri ac renovari, Civ. Div. in Caecil. 21, 68; cf.:

    consuetudo longo intervallo repetita ac relata,

    id. ib. 21, 67:

    te illud idem, quod tum explosum et ejectum est, nunc rettulisse demiror,

    Cic. Clu. 31, 86:

    cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint eandemque totius caeli descriptionem longis intervallis retulerint,

    id. Rep. 6, 22, 24:

    mysteria ad quae biduo serius veneram,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    quasdam caerimonias ex magno intervallo,

    Liv. 3, 55:

    antiquum morem,

    Suet. Caes. 20:

    consuetudinem antiquam,

    id. Tib. 32 et saep.:

    cum aditus consul idem illud responsum rettulit,

    repeated, Liv. 37, 6 fin.:

    veterem Valeriae gentis in liberandā patriā laudem,

    to restore, Cic. Fl. 1, 1:

    hunc morem, hos casus atque haec certamina primus Ascanius Rettulit,

    Verg. A. 5, 598:

    O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

    id. ib. 8, 560.—
    b.
    To represent, set forth anew, reproduce, etc.:

    referre Naturam, mores, victum motusque parentum,

    to reproduce, Lucr. 1, 597:

    majorum vultus vocesque comasque,

    id. 4, 1221:

    mores, os vultusque ejus (sc. patris),

    Plin. Ep. 5, 16, 9:

    parentis sui speciem,

    Liv. 10, 7; cf.:

    (Tellus) partim figuras Rettulit antiquas, partim nova monstra creavit,

    Ov. M. 1, 437:

    faciem demptā pelle novam,

    Tib. 1, 8, 46:

    temporis illius vultum,

    Ov. M. 13, 443: si quis mihi parvulus aulā Luderet Aeneas, qui te tamen ore [p. 1545] referret, might represent, resemble thee, Verg. A. 4, 329; cf.:

    nomine avum referens, animo manibusque parentem,

    id. ib. 12, 348:

    Marsigni sermone vultuque Suevos referunt,

    Tac. G. 43:

    neque amissos colores lana refert,

    Hor. C. 3, 5, 28.—
    3.
    To convey a report, account, intelligence, by speech or by writing; to report, announce, relate, recite, repeat, recount; to mention, allege (class.;

    in late Lat. saepissime): certorum hominum sermones referebantur ad me,

    Cic. Fam. 1, 9, 10 Orell. N. cr.:

    tales miserrima fletus Fertque refertque soror (sc. ad Aeneam),

    Verg. A. 4, 438:

    pugnam referunt,

    Ov. M. 12, 160:

    factum dictumve,

    Liv. 6, 40:

    si quis hoc referat exemplum,

    Quint. 5, 11, 8:

    in epistulis Cicero haec Bruti refert verba,

    id. 6, 3, 20:

    quale refert Cicero de homine praelongo, caput eum, etc.,

    id. 6, 3, 67 et saep.:

    quaecunque refers,

    Hor. Ep. 1, 7, 60; 2, 1, 130:

    sermones deorum,

    id. C. 3, 3, 71:

    multum referens de Maecenate,

    Juv. 1, 66. —With obj.-clause, Suet. Caes. 30; Ov. M. 1, 700; 4, 796:

    Celso gaudere et bene rem gerere refer,

    Hor. Ep. 1, 8, 2 al.; cf. poet. by Greek attraction:

    quia rettulit Ajax Esse Jovis pronepos,

    Ov. M. 13, 141; and:

    referre aliquid in annales,

    Liv. 4, 34 fin., and 43, 13, 2:

    ut Proetum mulier perfida credulum Falsis impulerit criminibus, refert,

    Hor. C. 3, 7, 16.— Absol.:

    quantum, inquam, debetis? Respondent CVI. Refero ad Scaptium,

    I report, announce it to Scaptius, Cic. Att. 5, 21, 12:

    in quo primum saepe aliter est dictum, aliter ad nos relatum,

    reported, stated, id. Brut. 57, 288:

    (Hortensius) nullo referente, omnia adversariorum dicta meminisset,

    id. ib. 88, 301:

    abi, quaere, et refer,

    Hor. Ep. 1, 7, 53. —
    b.
    Poet. (mostly in Ovid), to repeat to one ' s self, call to mind:

    tacitāque recentia mente Visa refert,

    Ov. M. 15, 27:

    si forte refers,

    id. Am. 2, 8, 17:

    haec refer,

    id. R. Am. 308:

    saepe refer tecum sceleratae facta puellae,

    id. ib. 299:

    mente memor refero,

    id. M. 15, 451:

    foeda Lycaoniae referens convivia mensae,

    id. ib. 1, 165; cf.:

    illam meminitque refertque,

    id. ib. 11, 563.—
    c.
    Pregn., to say in return, to rejoin, answer, reply (syn. respondeo):

    id me non ad meam defensionem attulisse, sed illorum defensioni rettulisse,

    Cic. Caecin. 29, 85:

    ego tibi refero,

    I reply to you, id. ib. 29, 85, §

    84: ut si esset dictum, etc., et referret aliquis Ergo, etc.,

    id. Fat. 13, 30:

    quid a nobis autem refertur,

    id. Quint. 13, 44: retices;

    nec mutua nostris Dicta refers,

    Ov. M. 1, 656; 14, 696:

    Musa refert,

    id. ib. 5, 337; id. F. 5, 278:

    Anna refert,

    Verg. A. 4, 31:

    talia voce,

    id. ib. 1, 94:

    pectore voces,

    id. ib. 5, 409:

    tandem pauca refert,

    id. ib. 4, 333 et saep. —
    d.
    Publicists' t. t.
    (α).
    To bring, convey, deliver any thing as an official report, to report, announce, notify, = renuntiare:

    legati haec se ad suos relaturos dixerunt,

    Caes. B. G. 4, 9; cf.:

    cujus orationem legati domum referunt,

    id. B. C. 1, 35: responsa (legati), Cic. Fragm. ap. Non. 380, 31:

    legationem Romam,

    Liv. 7, 32:

    mandata ad aliquem,

    Caes. B. C. 3, 57:

    responsa,

    id. B. G. 1, 35; cf.:

    mandata alicui,

    id. ib. 1, 37:

    numerum capitum ad aliquem,

    id. ib. 2, 33 fin.:

    rumores excipere et ad aliquem referre,

    Cic. Deiot. 9, 25; cf. Caes. B. G. 1, 47:

    Ubii paucis diebus intermissis referunt, Suevos omnes, etc.,

    id. ib. 6, 10; Liv. 3, 38, 12.—
    (β).
    Ad senatum de aliquā re referre (less freq with acc., a rel.-clause, or absol.), to make a motion or proposition in the Senate; to consult, refer to, or lay before the Senate; to move, bring forward, propose: VTI L. PAVLVS C. MARCELLVS COSS... DE CONSVLARIBVS PROVINCIIS AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID PRIVS... AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID CONIVNCTVM DE EA RE REFERRETVR A CONSVLIBVS, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq.: de legibus abrogandis ad senatum referre. Cic. Cornel. 1, Fragm. 8 (p. 448 Orell.); cf.:

    de quo legando consules spero ad senatum relaturos,

    id. Imp. Pomp. 19, 58:

    de ejus honore ad senatum referre,

    id. Phil. 8, 11, 33:

    de eā re postulant uti referatur. Itaque consulente Cicerone frequens senatus decernit, etc.,

    Sall. C. 48, 5, 6:

    rem ad senatum refert,

    id. ib. 29, 1; cf.:

    tunc relata ex integro res ad senatum,

    Liv. 21, 5:

    rem ad senatum,

    id. 2, 22:

    consul convocato senatu refert, quid de his fieri placeat, qui, etc.,

    Sall. C. 50, 3: ut ex litteris ad senatum referretur, impetrari (a consulibus) non potuit. Referunt consules de re publicā, Caes. B. C. 1, 1; cf.:

    refer, inquis, ad senatum. Non referam,

    Cic. Cat. 1, 8, 20.—

    Of other bodies than the Senate (cf.: defero, fero): C. Cassium censorem de signo Concordiae dedicando ad pontificum collegium rettulisse,

    Cic. Dom. 53, 136: eam rem ad consilium cum rettulisset Fabius. Liv. 24, 45, 2; 30, 4, 9:

    est quod referam ad consilium,

    id. 30, 31, 9; 44, 2, 5; Curt. 4, 11, 10.— Per syllepsin: DE EA RE AD SENATVM POPVLVMQVE REFERRI, since referre ad populum was not used in this sense (for ferre ad populum); v. fero, and the foll. g:

    de hoc (sc. Eumene) Antigonus ad consilium rettulit,

    Nep. Eum. 12, 1.— Transf., to make a reference, to refer (class.): de rebus et obscuris et incertis ad Apollinem censeo referendum;

    ad quem etiam Athenienses publice de majoribus rebus semper rettulerunt,

    Cic. Div. 1, 54, 122; cf. Nep. Lys. 3; Cic. Quint. 16, 53.— Different from this is, *
    (γ).
    Referre ad populum (for denuo ferre), to propose or refer any thing anew to the people (cf. supra, II. B. 2.;

    v. Krebs, Antibarb. p. 1006): factum est illorum aequitate et sapientiā consulum, ut id, quod senatus decreverat, id postea referendum ad populum non arbitrarentur,

    Cic. Clu. 49, 137; cf. Att. ap. Non. p. 512, 29; Liv. 22, 20; Val. Max. 8, 10, 1.—
    e.
    A mercantile and publicists' t. t., to note down, enter any thing in writing; to inscribe, register, record, etc.:

    cum scirem, ita indicium in tabulas publicas relatum,

    Cic. Sull. 15, 42:

    in tabulas quodcumque commodum est,

    id. Fl. 9, 20:

    nomen in tabulas, in codicem,

    id. Rosc. Com. 1, 4:

    quod reliquum in commentarium,

    id. Att. 7, 3, 7:

    quid in libellum,

    id. Phil. 1, 8, 19:

    tuas epistulas in volumina,

    i. e. to admit, id. Fam. 16, 17 init.; cf.:

    orationem in Origines,

    id. Brut. 23, 89 al.:

    in reos, in proscriptos referri,

    to be set down among, id. Rosc. Am. 10, 27:

    absentem in reos,

    id. Verr. 2, 5, 42, § 109; cf.:

    aliquem inter proscriptos,

    Suet. Aug. 70:

    anulos quoque depositos a nobilitate, in annales relatum est,

    Plin. 33, 1, 6, § 18:

    senatūs consulta falsa (sc. in aerarium),

    enter, register, Cic. Fam. 12, 1, 1; id. Phil. 5, 4, 12. —Entirely absol.:

    ut nec triumviri accipiundo nec scribae referundo sufficerent,

    Liv. 26, 36 fin. —Here, too, belongs referre rationes or aliquid (in rationibus, ad aerarium, ad aliquem, alicui), to give, present, or render an account:

    rationes totidem verbis referre ad aerarium,

    Cic. Fam. 5, 20, 2;

    and rationes referre alone: in rationibus referendis... rationum referendarum jus, etc.,

    id. ib. 5, 20, 1; id. Pis. 25, 61; id. Verr. 2, 1, 30, § 77; 2, 3, 71, § 167:

    referre rationes publicas ad Caesarem cum fide,

    Caes. B. C. 2, 20 fin.:

    si hanc ex fenore pecuniam populo non rettuleris, reddas societati,

    Cic. Verr. 2, 3, 71, § 167:

    (pecuniam) in aerarium,

    Liv. 37, 57, 12; cf.: pecuniam operi publico, to charge to, i. e. to set down as applied to, Cic. Fl. 19, 44.— So, too, acceptum and in acceptum referre, to place to one ' s credit, in a lit. and trop. sense (v. accipio).— Hence, transf.: aliquem (aliquid) in numero (as above, in rationibus), in numerum, etc., to count or reckon a person or thing among:

    Democritus, qui imagines eorumque circuitus in deorum numero refert,

    Cic. N. D. 1, 12, 29:

    (Caesar, Claudius) in deorum numerum relatus est,

    Suet. Caes. 88; id. Claud. 45:

    Ponticus Heraclides terram et caelum refert in deos,

    Cic. N. D. 1, 13, 34:

    nostri oratorii libri in Eundem librorum numerum referendi videntur,

    id. Div. 2, 1, 4: hoc nomen in codicem relatum, id. Rosc. Com. B. and K. (al. in codice).—With inter (postAug. and freq.):

    ut inter deos referretur (August.),

    Suet. Aug. 97:

    diem inter festos, nefastos,

    Tac. A. 13, 41 fin.:

    hi tamen inter Germanos referuntur,

    id. G. 46; Suet. Claud. 11; id. Tib. 53:

    dumque refert inter meritorum maxima, demptos Aesonis esse situs,

    Ov. M. 7, 302:

    intellectum est, quod inter divos quoque referretur,

    Lampr. Alex. Sev. 14:

    inter sidera referre,

    Hyg. Fab. 192:

    inter praecipua crudelitatis indicia referendus,

    Val. Max. 9, 2, ext. 5:

    inter insulas,

    Plin. 5, 9, 9, § 48:

    dicebat quasdam esse quaestiones, quae deberent inter res judicatas referri,

    Sen. Contr. 2, 11, 12:

    eodem Q. Caepionem referrem,

    I should place in the same category, Cic. Brut. 62, 223.—
    4.
    Referre aliquid ad aliquid, to trace back, ascribe, refer a thing to any thing:

    qui pecudum ritu ad voluptatem omnia referunt,

    Cic. Lael. 9, 32:

    omnia ad igneam vim,

    id. N. D. 3, 14, 35:

    omnia ad incolumitatem et ad libertatem suam,

    id. Rep. 1, 32, 49; 1, 26, 41:

    in historiā quaeque ad veritatem, in poëmate pleraque ad delectationem,

    id. Leg. 1, 1, 5; id. Off. 1, 16, 52 et saep. al.:

    hunc ipsum finem definiebas id esse, quo omnia, quae recte fierent, referrentur, neque id ipsum usquam referretur,

    id. Fin. 2, 2, 5; cf.

    nusquam,

    id. ib. 1, 9, 29:

    ad commonendum oratorem, quo quidque referat,

    id. de Or. 1, 32, 145:

    hinc omne principium, huc refer exitum,

    Hor. C. 3, 6, 6.— With dat.:

    cujus adversa pravitati ipsius, prospera ad fortunam referebat,

    Tac. A. 14, 38 fin. — In Tac. once with in:

    quidquid ubique magnificum est, in claritatem ejus (sc. Herculis) referre consensimus,

    Tac. G. 34.—Rarely of persons;

    as: tuum est Caesar, quid nunc mihi animi sit, ad te ipsum referre,

    Cic. Deiot. 2, 7.— Absol.: ita inserere oportet referentem ad fructum, meliore genere ut sit surculus, etc., one who looks to or cares for the fruit, Varr. R. R. 1, 40, 6.—
    5.
    Culpam in aliquem referre, to throw the blame upon, accuse, hold responsible for, etc. (post-Aug.):

    hic, quod in adversis rebis solet fieri, alius in alium culpam referebant,

    Curt. 4, 3, 7; Aug. contr. Man. 2, 17, 25 Hier. Epp. 1, 9 fin.: cf.:

    augere ejus, in quem referet crimen, culpam,

    Cic. Inv. 2, 28, 83:

    causa ad matrem referebatur,

    Tac. A. 6, 49:

    causam abscessus ad Sejani artes,

    id. ib. 4, 57.

    Lewis & Short latin dictionary > refero

  • 73 removeo

    rĕ-mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2 (sync. pluperf. remorant, Hor. S. 2, 1, 71; Sil. 11, 175; inf. remosse, Lucr. 3, 69; perf. remorunt, Ov. Ib. 240), v. a., to move back, draw back; to take away, set aside, withdraw, remove (freq. and class.; syn.: amolior, repono, segrego).
    I.
    Lit.:

    tolle hanc patinam, remove pernam,

    Plaut. Mil. 3, 1, 163 sq.:

    pecora,

    Caes. B. C. 1, 48:

    equos,

    Sall. C. 59, 1:

    equos ex conspectu,

    Caes. B. G. 1, 25:

    dapes,

    Ov. M. 8, 571:

    mensam,

    id. ib. 13, 676:

    frena, Hor.S.2, 7, 74: tegimen,

    to lay aside, Ov. M. 1, 674:

    Aurora removerat ignes,

    had driven away, id. ib. 4, 81:

    monstra,

    id. ib. 5, 216:

    remoto atque ablegato viro,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 82:

    remotis arbitris,

    id. Off. 3, 31, 112:

    custode remoto,

    Hor. A. P. 161:

    remoto Hannibale,

    Just. 31, 5, 1:

    quae jam infantem removerit,

    i. e. has weaned, Plin. 28, 7, 21, § 72:

    naves longas ab onerariis navibus,

    Caes. B. G. 4, 25:

    cupas furcis ab opere,

    id. B. C. 2, 11:

    castra sex milia ab oppido,

    Liv. 9, 24:

    quae natura occultavit ab oculis,

    Cic. Off. 1, 35, 127:

    bracchia a latere modice,

    Quint. 11, 3, 159:

    comas a fronte ad aures,

    Ov. M. 5, 488:

    se a corpore,

    Lucr. 3, 895:

    se a vulgo,

    Hor. S. 2, 1, 71:

    parvos natos a se,

    id. C. 3, 5, 43:

    se a conspectu, Auct. B. Afr. 62: plura de medio (with auferre),

    Cic. Rosc. Am. 8, 23:

    togam inde,

    Quint. 11, 3, 124:

    oculos,

    Cic. Balb. 5, 11:

    arcanis oculos profanos,

    Ov. M. 7, 256:

    tactu viriles virgineo manus,

    id. ib. 13, 467:

    toto sumus orbe remoti,

    id. P. 2, 2, 123: mensae remotae, Verg. A. 1, 216; Ov. M. 13, 676:

    cum paulum ab legionibus nostros removissent,

    Caes. B. G. 5, 16:

    aliquem ab exercitu, Auct. B. Afr. 54: praesidia ex iis locis, quae, etc.,

    Cic. Fam. 16, 12, 3:

    se in montes ex urbe,

    Hor. S. 2, 6, 16:

    ex oculis manus,

    Ov. M. 9, 390:

    ut propinquis suis ultra ducentesimum lapidem removeretur,

    Tac. A. 2, 50.—
    II.
    Trop.:

    removete moram,

    Plaut. Stich. 2, 1, 37; Quint. 8, prooem. §

    3: sumptum removit,

    Cic. Rep. 2, 14, 27:

    hominum conscientiā remotā,

    id. Fin. 2, 9, 28:

    remotā subtilitate disputandi,

    id. ib. 2, 38, 98:

    omnia removistis, avaritiam, imperitiam, superbiam,

    Sall. J. 85, 45; cf.:

    remoto metu,

    id. ib. 87, 4; Tac. Agr. 15:

    remoto joco,

    jesting aside, Cic. Fam. 7, 11, 3:

    remoto personarum complexu,

    Quint. 3, 6, 57; 12, 11, 30:

    formam anilem,

    Ov. M. 6, 43:

    soporem,

    id. ib. 6, 493:

    obstantia fata,

    id. ib. 13, 373: remove istaec, no more of that (i. e. do not speak of it), Cic. ap. Suet. Caes. 49 fin.:

    aliquem ab studio, Ter. Hec. prol. alt. 14: aliquem ab republicā,

    Caes. B. C. 3, 21; Liv. 5, 11:

    aliquem ab hoc sermone,

    Cic. Lael. 9, 32:

    aliquem a legibus (sc. ferendis),

    id. Q. Fr. 2, 6, 5:

    aliquem a vitā (natura),

    Lucr. 5, 350:

    se a negotiis publicis,

    Cic. Off. 1, 20, 69:

    se ab omni ejusmodi negotio,

    id. Clu. 15, 43:

    se ab amicitiā alicujus,

    id. Lael. 21, 77; cf.:

    se ab aliquo,

    id. Att. 4, 8, b, 3:

    se a suspitione,

    id. Agr. 2, 8, 22; cf.:

    illam suspitionem ab sese removere,

    id. Verr. 2, 3, 59, § 136:

    invidiam a se,

    Ov. M. 12, 626:

    vim procul hinc,

    id. Am. 1, 14, 29:

    (levissima) secerni arbitror oportere atque ex oratione removeri,

    Cic. de Or. 2, 76, 309:

    quartum (statum) ex generalibus,

    Quint. 3, 6, 67:

    omnes tribu remoti,

    Liv. 45, 15 Drak. N. cr.:

    ordine,

    Tac. A. 13, 11:

    quaesturā,

    Suet. Tib. 35:

    pudorem thalamis,

    Ov. M. 8, 157; cf.:

    se artibus suis,

    Cic. Or. 2, 5:

    se ministerio sceleris,

    Ov. M. 3, 645:

    aliquem tutelā,

    Dig. 26, 10, 4.— Absol., Dig. 26, 10, 3. —
    B.
    To deduct, subtract:

    si de quincunce remota est Uncia,

    Hor. A. P. 327.—Hence, rĕmōtus, a, um, P. a., removed, i. e. afar off, distant, remote.
    A.
    Lit.:

    silvestribus ac remotis locis,

    distant, retired, Caes. B. G. 7, 1; cf.:

    remoto loco,

    Cic. Fam. 7, 20, 2:

    terrae,

    Lucr. 2, 534:

    Gades,

    Hor. C. 2, 2, 10:

    Britanni,

    id. ib. 4, 14, 47:

    fontes,

    id. S. 2, 4, 94:

    gramen,

    id. C. 2, 3, 6:

    rupes,

    id. ib. 2, 19, 1:

    domūs pars, i. e. penetralia,

    Ov. M. 6, 638. — Neutr. as subst.:

    in remoto,

    far away, Sen. Q. N. 3, 26, 1:

    remotius antrum,

    Ov. F. 6, 121:

    sedes, remotas a Germanis,

    Caes. B. G. 1, 31:

    ab arbitris remoto loco,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 80:

    civitas a conspectu remota,

    id. ib. 2, 3, 37, §

    85: in quibus (studiis) remoti ab oculis populi omne otiosum tempus contrivimus,

    id. Lael. 27, 104:

    ab aulā,

    Ov. M. 11, 764.— With abl.:

    civitatis oculis remotus,

    Suet. Tib. 42:

    quamvis longā regione remotus Absim,

    by however great a distance I am removed from you, Ov. Tr. 3, 4, 73; cf.:

    licet caeli regione remotus,

    id. M. 15, 62.—
    B.
    Trop., removed, disconnected, separate, clear, free from, strange to any thing:

    quae jam diu gesta et a memoriā remota,

    Cic. Inv. 1, 26, 39:

    genus (narrationum) remotum a civilibus causis,

    id. ib. 1, 19, 27:

    natura deūm longe remota Sensibus ab nostris,

    Lucr. 5, 148:

    scientia remota ab justitiā,

    Cic. Off. 1, 19, 63:

    (defensio) remota ab utilitate rei publicae,

    id. Verr. 2, 3, 84, § 193:

    a verā ratione longe remotum,

    Lucr. 6, 853:

    (fabula) non a veritate modo, sed etiam a formā veritatis remota,

    Quint. 2, 4, 2:

    naturae jura a vulgari intellegentiā remotiora,

    Cic. Inv. 2, 22, 67:

    sermo a forensi strepitu remotissimus,

    id. Or. 9, 32; Quint. 11, 1, 89 Spald. N. cr.:

    (Vestorium) hominem remotum a dialecticis, in arithmeticis satis versatum,

    Cic. Att. 14, 12, 3:

    homines maxime ab injuriis nostrorum magistratuum remoti,

    id. Verr. 2, 2, 66, § 160:

    a Tib. Gracchi aequitate ac pudore longissime remotus,

    id. Agr. 2, 12, 31:

    hic a culpā est remotus,

    id. Mur. 35, 73:

    ab inani laude et sermonibus vulgi,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    a vulgo longe lateque,

    Hor. S. 1, 6, 18:

    vitio ab omni,

    id. A. P. 384:

    ab omni minimi errati suspicione remotissimus,

    Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40:

    (vilica) a vino, ab escis, a superstitionibus remotissima sit,

    Col. 12, 1, 3 et saep.—
    2.
    In the philos. lang. of the Stoics, remota, a transl. of the Gr. proêgmena, things not to be preferred; [p. 1564] things to be rejected or postponed (opp. promota), Cic. Fin. 3, 16, 52.—Hence, adv.: rĕmōtē, at a distance, afar off, remotely (very rare).— Comp.:

    stellae eundem orbem tenentes aliae propius a terris, aliae remotius ab eisdem principiis eadem spatia conficiunt,

    Cic. N. D. 1, 31, 87.— Sup.:

    remotissime,

    Aug. Trin. 12, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > removeo

  • 74 Siculi

    Sĭcŭli, ōrum, m., = Sikeloi.
    I.
    The Siculians or Sicilians, an ancient Italian people on the Tiber, a portion of whom, driven thence, migrated to the island of Sicily, which derived its name from them, Plin. 3, 5, 9, § 56; 3, 5, 10, § 71; Varr. L. L. 5, § 101 Müll.; Col. 1, 3, 6.—Hence, in the class. per.,
    II.
    The inhabitants of Sicily, Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95; id. Brut. 12, 46; id. de Or. 2, 54, 217; id. Att. 14, 12, 1 al.— Gen. plur. Siculūm, Lucr. 6, 642.—In the sing.: Sĭcŭlus, i, m., a Sicilian, Plaut. Capt. 4, 2, 108; id. Rud. prol. 49; Cic. Verr. 2, 2, 13, § 32; id. de Or. 2, 69, 280; id. Rep. 1, 14, 22 et saep.—Hence,
    A.
    Sĭcŭlus, a, um, adj., of or belonging to Sicily, Sicilian (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    tellus,

    i. e. Sicily, Verg. A. 1, 34:

    mare,

    Mel. 2, 7, 14; Hor. C. 2, 12, 2:

    unda,

    id. ib. 3, 4, 28; 4, 4, 44; Verg. A. 3, 696:

    fretum,

    Liv. 1, 2, 5; Front. Strat. 1, 7, 1; Tac. A. 1, 53:

    montes,

    Verg. E. 2, 21:

    mel,

    Varr. R. R. 3, 2, 12; 3, 16, 14:

    praedo,

    Plaut. Poen. 4, 2, 75:

    oratores,

    Cic. Or, 69, 230: Epicharmus, Hor. Ep. [p. 1694] 2, 1, 58:

    poëta Empedocles,

    id. A. P. 463:

    tyrannus,

    i. e. Phalaris, Ov. Tr. 3, 11, 41; cf. Hor. Ep. 1, 2, 58;

    hence, juvencus,

    the bull of Phalaris, Pers. 3, 39; Claud. B. Gild. 187:

    aula,

    the court of Phalaris, Juv. 6, 486:

    fuga,

    the flight of Sex. Pompeius before Octavius after the naval battle near the Sicilian coast, Prop. 2, 1, 28; cf. Suet. Aug. 16; Flor. 4, 8;

    hence, pirata,

    i. e. Sex. Pompeius, Luc. 6, 422: conjux, i. e. Proserpine (so called because carried off from Sicily), Juv. 13, 50:

    virgo,

    i. e. a Siren, Stat. S. 2, 1, 10;

    hence, cantus,

    of the Sirens, Juv. 9, 150:

    logei, Attici omnes: nullum Siculum acceperis,

    i. e. provincial, Plaut. Pers. 3, 1, 67.—
    B.
    Sĭcĭlĭa, ae, f., = Sikelia, the island of Sicily:

    fretum Siciliae,

    Caes. B. C. 2, 3; Mel. 2, 7, 14; Plin. 3, 8, 14, § 86; 2, 88, 90, § 204; Plaut. Rud. prol. 54; 2, 6, 60; id. Men. 2, 3, 57; Cic. Verr. 2, 2, 1, § 1; 2, 3, 6, § 12 et saep. al.—
    C.
    Sĭcĭlĭensis, e, adj., of or belonging to Sicily, Sicilian:

    fretum,

    Cic. N. D. 3, 10, 24:

    hospes,

    from Sicily, Plaut. Rud. 2, 4, 30:

    quaestura mea,

    Cic. Fam. 13, 38:

    annus,

    the quœstorship in Sicily, id. Brut. 92, 318:

    fisci,

    id. Verr. 1, 9, 24; cf.

    pecunia,

    id. ib. 1, 8, 22:

    spiritus,

    id. ib. 2, 3, 9, §

    22: peregrinatio,

    Suet. Calig. 51:

    bellum,

    id. Aug. 70:

    pugna,

    id. ib. 96.—
    D.
    Sīcĕ-lis, ĭdis, adj. f., = Silelis, Sicilian; subst., a Sicilian woman:

    Sicelides... puellae... Sicelis esse volo, Ov.H.15, 51 sq.: Nymphae,

    id. M. 5, 412:

    Musae,

    i. e. of Theocritus, pastoral, Verg. E. 4, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Siculi

  • 75 sobrius

    sōbrĭus ( sōbrĕus), a, um ( comp. sobrior, Laber. ap. Charis. p. 64; elsewhere not compared), adj. [cf. Gr. sôphrôn, saos; Lat. sanus], not drunk, sober (freq. and class.).
    I.
    Lit., opp. vinolentus, Cic. Ac. 2, 17, 52; so id. Or. 28, 99;

    opp. vino madens,

    Plaut. Truc. 4, 4, 2;

    opp. madidus,

    id. Am. 3, 4, 18; cf. Hor. S. 2, 3, 5; Cato Utic. ap. Suet. Caes. 53; and ap. Quint. 8, 2, 9;

    opp. ebrius,

    Sen. Ep. 18, 4 (with siccus); Mart. 3, 16, 3;

    opp. temulentus,

    Tac. A. 13, 15 et saep.:

    male sobrius, i. e. ebrius,

    Tib. 1, 10, 51; Ov. F. 6, 785.—
    B.
    Transf., of things ( poet. and post-Aug. prose; cf.

    ebrius): pocula,

    Tib. 1, 6, 28 (24):

    lympha mixta mero,

    id. 2, 1, 46:

    nox,

    in which there was no drinking, Prop. 3, 17 (4, 16), 11; cf.

    convictus,

    Tac. A. 13, 15:

    uva,

    not intoxicating, Plin. 14, 3, 4, § 31:

    rura,

    that furnish no wine, Stat. S. 4, 2, 37; cf. Suet. Dom. 7:

    sobrium vicum Romae dictum putant, vel quod in eo nulla taberna fuerit, vel quod in eo Mercurio lacte, non vino supplicabatur, Fest. pp. 296 and 297 Müll.: non sobria verba,

    i. e. of a drunken person, Mart. 1, 28, 5:

    paupertas,

    Claud. IV. Cons. Hon. 411:

    lares pauperes nostros, sed plane sobrios revisamus,

    App. M. 5, p. 163, 31.—
    II.
    In gen., sober, moderate, temperate, continent:

    parcus ac sobrius,

    Ter. Ad. 1, 2, 15: vigilans ac sollers, sicca, sana, sobria, Afran. ap. Non. 21, 33 (Com. Rel. p. 148 Rib.):

    homines frugi ac sobrii,

    Cic. Verr. 2, 3, 27, § 67:

    auream quisquis mediocritatem Diligit... caret invidendā Sobrius aulā,

    Hor. C. 2, 10, 8; Vell. 2, 63, 1:

    non aestimatur voluptas illa Epicuri, quam sobria et sicca sit,

    Sen. Vit. Beat. 12, 4:

    corda,

    Stat. S. 5, 1, 78:

    vetus illa Romana virtus et sobria,

    Amm. 15, 4, 3;

    opp. libidinosus,

    Lact. 3, 26, 7.—
    B.
    Trop., of the mind, sober, even-minded, clever, sensible, prudent, reasonable, cautious (syn.:

    mentis compos, sanus): satin' sanus es aut sobrius?

    Ter. Heaut. 4, 3, 29; cf.:

    satis credis sobriam esse,

    id. Eun. 4, 4, 36:

    tu homo non es sobrius,

    id. And. 4, 4, 39:

    vigilantes homines, sobrii, industrii,

    Cic. Cael. 31, 74: [p. 1715] diligentes et memores et sobrii oratores, id. de Or. 2, 32, 140;

    opp. iracundus,

    Vell. 2, 41, 1:

    alte sobria ferre pedem,

    prudently, Ov. Am. 1, 12, 6.—Of things:

    opera Proba et sapiens et sobria,

    Plaut. Pers. 4, 5, 2:

    ingenium siccum ac sobrium,

    Sen. Ep. 114, 3:

    violenta et rapida Carneades dicebat, modesta Diogenes et sobria,

    Gell. 7, 14, 10.—Hence, adv.: sōbrĭē (acc. to II. A. and B.).
    1.
    Moderately, temperately, frugally: vivere (with parce, continenter, severe;

    opp. diffluere luxuriā),

    Cic. Off. 1, 30, 106.—
    2.
    Prudently, sensibly, circumspectly, = prudenter:

    ut hoc sobrie agatur,

    Plaut. Capt. 2, 1, 29:

    curare aliquid,

    id. Mil. 3, 1, 215:

    hanc rem accurare,

    id. Ps. 4, 1, 29; id. Pers. 4, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > sobrius

  • 76 soporifer

    sŏpōrĭfer, fĕra, fĕrum, adj. [sopor-fero], sleep-bringing, inducing sleep, sleepy, drowsy ( poet. and in post-Aug. prose):

    papaver,

    Verg. A. 4, 486:

    lac,

    Plin. 19, 8, 38, § 126:

    potio,

    Spart. Hadr. 26 fin.:

    vis pinnae,

    Plin. 9, 13, 15, § 42:

    genus (trychni),

    id. 21, 31, 105, § 180:

    somnus,

    Luc. 3, 8; cf.:

    aula Somni,

    Ov. M. 11, 586:

    nox,

    Sil. 7, 287;

    Petr. poët. 128, 6, 1: Lethe,

    Ov. Tr. 4, 1, 47:

    vices,

    Claud. Rapt. Pros. 3, 404.

    Lewis & Short latin dictionary > soporifer

  • 77 Susa

    Sūsa, ōrum, n., = Sousa, ta, the ancient capital of Persia, now prob. Soos, Plin. 6, 27, 31, § 133; Prop. 2, 13 (3, 4), 1; Curt. 5, 1, 7.—Hence,
    A.
    Sūsĭānē, ēs, f., the province of Susiana or Susiane, in which Susa was situated, now Khuzistan, Plin. 6, 27, 31, § 133.—
    B.
    Sūsĭāni, ōrum, m., the inhabitants of Susa or of Susiana, Plin. 6, 27, 31, § 133; Curt. 5, 3, 3.—
    C.
    Sūsis, ĭdis, adj. f., of or belonging to Susa, Susian, Persian:

    ora, Sid. poët. Ep. 7, 17: aula,

    id. ib. 8, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > Susa

  • 78 Tibereus

    Tĭbĕrĭus, ii, m.
    I.
    In gen., a Roman prænomen (abbrev. Ti.); as, Ti. Sempronius Gracchus, Ti. Claudius Asellus, Ti. Claudius Nero.—
    II.
    In partic., the emperor Tiberius (whose full name is Ti. Claudius, Ti. F. Nero).—Hence,
    1.
    Tĭbĕ-rĭus ( - rĕus), a, um, adj., of or belonging to the emperor Tiberius, Tiberian:

    marmor,

    Plin. 36, 7, 11, § 55. —
    2.
    Tĭbĕrĭā-nus, a, um, adj., of Tiberius, Tiberian:

    domus,

    Suet. Vit. 15:

    scorta,

    id. ib. 3:

    tempora,

    Tert. adv. Marc. 4, 7:

    vetus S. C.,

    Sid. Ep. 1, 7 fin.:

    pira,

    a kind of which Tiberius was particularly fond, Plin. 15, 15, 16, § 54. —
    3.
    Tĭbĕrēĭus, a, um, adj., of Tiberius:

    aula,

    Stat. S. 3, 3, 66.

    Lewis & Short latin dictionary > Tibereus

  • 79 Tiberius

    Tĭbĕrĭus, ii, m.
    I.
    In gen., a Roman prænomen (abbrev. Ti.); as, Ti. Sempronius Gracchus, Ti. Claudius Asellus, Ti. Claudius Nero.—
    II.
    In partic., the emperor Tiberius (whose full name is Ti. Claudius, Ti. F. Nero).—Hence,
    1.
    Tĭbĕ-rĭus ( - rĕus), a, um, adj., of or belonging to the emperor Tiberius, Tiberian:

    marmor,

    Plin. 36, 7, 11, § 55. —
    2.
    Tĭbĕrĭā-nus, a, um, adj., of Tiberius, Tiberian:

    domus,

    Suet. Vit. 15:

    scorta,

    id. ib. 3:

    tempora,

    Tert. adv. Marc. 4, 7:

    vetus S. C.,

    Sid. Ep. 1, 7 fin.:

    pira,

    a kind of which Tiberius was particularly fond, Plin. 15, 15, 16, § 54. —
    3.
    Tĭbĕrēĭus, a, um, adj., of Tiberius:

    aula,

    Stat. S. 3, 3, 66.

    Lewis & Short latin dictionary > Tiberius

  • 80 Tiryns

    Tīryns, nthis or nthos, f., = Tiruns, a very ancient town in Argolis, where Hercules was brought up, Plin. 4, 5, 9, § 17; Stat. Th. 4, 147; Serv. Verg. A. 7, 662.—Hence, Tīrynthĭus, a, um, adj., of or belonging to Tiryns, Tirynthian; and poet., also, of or belonging to Hercules, Herculean:

    heros,

    i. e. Hercules, Ov. M. 7, 410; id. F. 2, 349;

    called also juvenis,

    id. ib. 2, 305:

    hospes,

    id. ib. 1, 547:

    Tirynthius heros,

    Chromis, the son of Hercules, Stat. Th. 6, 489; and Q. Fabius Maximus (because the Fabii deduced their origin from Hercules), Sil. 8, 218; cf.:

    Fabius, Tirynthia proles,

    id. 2, 3:

    gens, i. e. Fabia,

    id. 7, 35:

    pubes,

    troops of Tiryns, Stat. Th. 11, 45:

    tela,

    of Hercules, Ov. M. 13, 401:

    nox,

    i. e. of the conception of Hercules, Stat. S. 4, 6, 17:

    aula,

    i. e. Herculaneum, id. ib. 2, 2, 109; cf. tecta, i. e. Saguntum, built by Hercules, Sil. 2, 300.—
    B.
    Substt.
    1.
    Tīrynthĭus, i. e. Hercules, Ov. M. 9, 66; 9, 268; 12, 564; id. F. 5, 629; Verg. A. 7, 662; 8, 228.—
    2.
    Tīrynthĭa, ae, f., Alcmena, the mother of Hercules, Ov. M. 6, 112.—
    3.
    Tīrynthĭi, ōrum, m., the people of Tiryns, Plin. 7, 56, 57, § 195.

    Lewis & Short latin dictionary > Tiryns

См. также в других словарях:

  • aula — aula …   Dictionnaire des rimes

  • aula — [ ola ] n. f. • 1848; mot lat. ♦ (Suisse) Amphithéâtre d une université; grande salle d un établissement scolaire. ● aula nom féminin (latin aula, palais, du grec aulê) Dans certaines universités et, en particulier dans des universités de pays… …   Encyclopédie Universelle

  • aulă — ÁULĂ, aule, s.f. Sală mare într o clădire publică, destinată festivităţilor, conferinţelor, cursurilor etc. [pr.: a u ] – Din lat. aula. Trimis de ana zecheru, 17.05.2006. Sursa: DEX 98  ÁULĂ s. v. curte, palat. Trimis de siveco, 13.09.2007.… …   Dicționar Român

  • Aula — Saltar a navegación, búsqueda Aula tradicional Un aula es una sala en la cual se enseña una lección por parte de un profesor en la escuela o en otra institución educativa. En España, las aulas de los colegios se denominan popularmente clases… …   Wikipedia Español

  • aula — En un centro docente, ‘sala donde se dan las clases’. Es voz femenina: «Las verdaderas revoluciones se hacen en las aulas» (Paso Palinuro [Méx. 1977]). Al comenzar por /a/ tónica, exige el uso de la forma el del artículo si entre ambos elementos… …   Diccionario panhispánico de dudas

  • Aula — Sf Festsaal per. Wortschatz fach. (16. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus l. aula Atrium, Halle , dieses aus gr. aulḗ Hof, Halle . Entlehnt zur Bezeichnung der Festsäle von Gymnasien und Universitäten.    Ebenso nndl. aula, nschw. aula, nnorw. aula. ✎ …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

  • aula — àula ž DEFINICIJA 1. arhit. dvorište pred starogrčkom zgradom 2. veliko predvorje iza ulaza u zgradu javne namjene 3. pov. vladarev dvor 4. svečana dvorana (ob. na fakultetima) SINTAGMA aula est pro nobis (izg. ȁula ȅst prȏ nȏbis) 1. (dosl.) aula …   Hrvatski jezični portal

  • Aula — may refer to:*Atrium (architecture) *Avola, a city in Sicily ( Àula in Sicilian) *Aula, Eritrea, a village in western Eritrea *Ultralight aircraft (Canada), Advanced ultra light aeroplane * The German exonym of the village Auleja, Latvia …   Wikipedia

  • aula — / aula/ s.f. [dal lat. aula atrio, corte ]. 1. (archit.) [ambiente di edifici pubblici destinato a riunioni importanti] ▶◀ sala, salone. 2. [locale in cui si tengono le lezioni scolastiche] ▶◀ classe …   Enciclopedia Italiana

  • aula — sustantivo femenino 1. Clase o habitación donde se explica una materia o asignatura: las aulas de la facultad, un aula de clases prácticas, un aula de estudio. Este colegio tiene cincuenta aulas …   Diccionario Salamanca de la Lengua Española

  • Aula — Aula: Die Bezeichnung für den Festsaal (in ‹Hoch›schulen) wurde im frühen 16. Jh. aus lat. aula »eingehegter Hofraum; bedeckte Halle (im röm. Haus)« entlehnt, das seinerseits aus griech. aulē̓ »äußerer oder innerer Hof; Wohnung« stammt …   Das Herkunftswörterbuch

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»