Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

a+mari

  • 41 si

    (orig. and ante-class. form seī), conj. [from a pronominal stem = Gr. he; Sanscr. sva-, self; cf. Corss. Ausspr. 1, 778; Curt. Gr. Etym. 396], a conditional particle, if.
    I.
    Prop.
    a.
    With indic.; so in gen., in conditions which are assumed to be true, with the verb in pres. or perf.; less freq. in imperf or pluperf.; and in conditions which may probably become true, with the verb in fut. or fut. perf. (Madv. Gram. § 332; Zumpt, Gram. § 517).
    (α).
    Pres.: SI IN IVS VOCAT, Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25, and ap. Porphyr. Hor. S. 1, 9, 65: SI MORBVS AEVITASVE VITIVM ESCIT... SI NOLET, etc., id. ap. Gell. l. l.: spero, si speres quicquam prodesse potis sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    si vis, dabo tibi testes,

    Cic. Rep. 1, 37, 58:

    si voltis,

    id. ib. 1, 28, 44:

    si placet,

    id. ib. 2, 44, 71;

    1, 21, 34: si tuo commodo fleri potest,

    id. ib. 1, 9, 14:

    si studia Graecorum vos tanto opere delectant,

    id. ib. 1, 18, 30:

    si populus plurimum potest,

    id. ib. 3, 14, 23:

    si Massilienses per delectos cives summā justitiā reguntur, inest tamen, etc.,

    id. ib. 1, 27, 43; cf. id. Off. 3, 8, 35:

    quid est, Catilina, quod jam amplius exspectes, si nec privata domus continere voces conjurationis tuae potest? si illustrantur, si erumpunt omnia?

    id. Cat. 1, 3, 6:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit,

    id. Rep. 3, 18, 28:

    Si quaerimus, cur, etc.,

    id. Brut. 95, 325. —Strengthened by modo:

    magnifica quidem res, si modo est ulla,

    Cic. Div. 1, 1, 1:

    deliget populus, si modo salvus esse vult, optimum quemque,

    id. Rep. 1, 34, 51:

    quae (virtus) est una, si modo est, maxime munifica,

    id. ib. 3, 8, 12; id. Tusc. 2, 4, 33; id. de Or. 2, 43, 182:

    si quisquam est facilis, hic est,

    id. Att. 14, 1, 2:

    si ulla res est, quam tibi me petente faciendam putes, haec ea sit,

    id. Q. Fr. 1, 2, 3, § 11:

    SI AGNATVS NEC ESCIT, GENTILIS FAMILIAM NANCITOR, Fragm. XII. Tab. in Collat. Leg. Mos. et Rom. 16, 4: quae (libertas), si aequa non est, ne libertas quidem est,

    Cic. Rep. 1, 31, 47; 1, 32, 49:

    id si minus intellegitur, ex dissensionibus percipi potest,

    id. Lael. 7, 23: BACANALIA SEI QVA SVNT, EXSTRAD QVAM SEI QVID IBEI SACRI EST... FACIATIS VTEI DISMOTA SIENT, S. C. de Bacch. fin.:

    dicito, si quid vis, non nocebo,

    Plaut. Am. 1, 1, 235:

    si qui sunt, qui philosophorum auctoritate moveantur,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    si quid generis istiusmodi me delectat, pictura delectat,

    id. Fam. 7, 23, 3:

    si aliquid dandum est voluptati,

    id. Sen. 13, 44;

    four times repeated,

    id. ib. 11, 38.—So esp. after mirum est or miror, as expressing reality (= quod or cum; cf. Gr. ei):

    noli mirari, si hoc non impetras,

    Cic. Verr. 2, 2, 11, § 29:

    ecquid mirum est, si tam ab amico animo pacem petit? Curt 4, 11, 4: miraris, si superbiam tuam ferre non possumus?

    id. 8, 7, 14.—

    With a negative conclusion, to denote that, although the condition is true, or is conceded, a certain inference does not follow: nec, si omne enuntiatum aut verum aut falsum est, sequitur ilico esse causas, etc.,

    Cic. Fat. 12, 28:

    nec. si non obstatur, propterea etiam permittitur,

    id. Phil. 13, 6, 19:

    si veniam meretur qui inprudens nocuit, non meretur praemium qui inprudens profuit,

    Quint. 5, 10, 73:

    nec ideo ignis minus urere potest, si in materiam incidit inviolabilem flammis,

    Sen. Ben. 5, 5, 1.—
    (β).
    Imperf.:

    ea si erant, magnas habebas omnibus, dis gratias,

    Plaut. As. 1, 2, 17; Cic. Rep. 1, 27, 43:

    si quis antea mirabatur, quid esset, quod, etc.,

    id. Sest. 1.—
    (γ).
    Perf.:

    SI MEMBRVM RVPIT NI CVM EO PACIT TALIO ESTO, Fragm. XII. Tab. ap. Fest. s. v. talio, p. 363 Müll.: si animum contulisti in istam rationem, etc.,

    Cic. Rep. 1, 23, 37:

    si Roma condita est secundo anno Olympiadis septimae, etc.,

    id. ib. 2, 10, 18:

    quos (tyrannos) si boni oppresserunt, recreatur civitas: sin audaces, fit illa factio,

    id. ib. 1, 44, 68; cf. id. ib. 1, 42, 65:

    si ita sensit, ut loquitur,

    id. ib. 3, 21, 32;

    1, 27, 43: si modo hoc in Lycurgi potestate potuit esse,

    id. ib. 2, 12, 24:

    si modo in philosophiā aliquid profecimus,

    id. Off. 3, 8, 37: si quis eorum [p. 1689] (servorum) sub centone crepuit, nullum mihi vitium facit, Cato ap. Fest. s. v. prohibere, p. 234 sq. Müll.:

    si quid sceleste fecit,

    Plaut. As. 2, 2, 27:

    si quam opinionem jam vestris mentibus comprehendistis, etc.,

    Cic. Clu. 2, 6:

    si quando regi justo vim populus attulit regnove eum spoliavit, etc.,

    id. Rep. 1, 42, 65; cf. id. ib. 1, 38, 59; id. Lael. 7, 24.—After mirum est or miror, to express a reality (cf. a, supra):

    minime mirum, si ista res adhuc nostrā linguā inlustrata non est,

    Cic. de Or. 2, 13, 55; id. Deiot. 4, 12:

    quid mirum, si haec invitus amisi?

    Tac. A. 12, 37:

    miraris, si eo tempore matrona dicere potuit, escende?

    Sen. Contr. 2, 13, 1:

    minime est mirandum, si vita ejus fuit secura,

    Nep. Cim. 4, 4.—Very often followed by certe, profecto, etc., to express a conclusion, as certain as the unquestionable assumption:

    quod si fuit in re publicā tempus ullum, cum, etc., tum profecto fuit,

    Cic. Brut. 2, 7:

    si quisquam fuit umquam remotus ab inani laude, ego profecto is sum,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    etenim si nulla fuit umquam tam imbecillo mulier animo, quae, etc., certe nos, etc.,

    id. Fam. 5, 16, 6:

    si umquam in dicendo fuimus aliquid, tum profecto, etc.,

    id. Att. 4, 2, 2; id. Mil. 2, 4; 7, 19.—Esp. with a negative conclusion (v. a fin. supra, and cf. quia, etsi):

    non, si tibi ante profuit, semper proderit,

    Cic. Phil. 8, 4, 12:

    non, si Opimium defendisti, idcirco te isti bonum civem putabunt,

    id. de Or. 2, 40, 170:

    neque enim, si tuae res gestae ceterorum laudibus obscuritatem attulerunt, idcirco Pompeii memoriam amisimus,

    id. Deiot. 4, 12:

    nec, si capitis dolorem facit, inutilis hominibus sol est,

    Quint. 5, 10, 82.—
    (δ).
    Pluperf.: si improbum Cresphontem existimaveras, etc., Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38:

    nec mirum, eos si orationes turbaverant,

    Liv. 32, 20, 2 (Trag. v. 156 Vahl.):

    si hoc ita fato datum erat, ut,

    Liv. 30, 30, 3.—So esp. in indef. clauses of repeated action:

    plausum si quis eorum aliquando acceperat, ne quid peccasset pertimescebat,

    whenever, Cic. Sest. 49, 105:

    si quando nostri navem religaverant, hostes succurrebant,

    Caes. B. C. 2, 6:

    si quando suis fortunis forte desperare coeperant,

    id. B. G. 3, 12.—
    (ε).
    Fut.: SI VOLET SVO VIVITO... SI VOLET PLVS DATO, Fragm. XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 45; cf.: si voles advortere animum, comiter monstrabitur, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.); and:

    alte spectare si voles, etc.,

    Cic. Rep. 6, 23, 25:

    si jam eminebit foras,

    id. ib. 6, 26, 29:

    si me audietis,

    id. ib. 1, 19, 32:

    si mutuas non potero certum est sumam fenore,

    Plaut. As. 1, 3, 95:

    id persequar, si potero, subtilius,

    Cic. Rep. 2, 23, 42; cf. in the foll. z:

    nihil (offendet) si modo opus exstabit,

    id. ib. 5, 3, 5:

    si quid te volam, ubi eris?

    Plaut. As. 1, 1, 96: si quod aliud oikeion reperies, Cic. Att. 1, 10, 3.—
    (ζ).
    Fut. perf.: si te hic offendero, moriere, Enn. ap. Cic. Att. 7, 26, 1 (Trag. v. 301 Vahl.):

    si nostram rem publicam vobis et nascentem et crescentem ostendero,

    Cic. Rep. 2, 1, 3:

    tum magis assentiere, si ad majora pervenero,

    id. ib. 1, 40, 62:

    expediri quae restant vix poterunt, si hoc incohatum reliqueris,

    id. ib. 1, 35, 55;

    1, 24, 38: pergratum mihi feceris, si de amicitiā disputaris,

    id. Lael. 4, 16:

    accommodabo ad eam (rem publicam), si potuero, omnem illam orationem, etc.... quod si tenere et consequi potuero, etc.,

    id. Rep. 1, 46, 70; so,

    si potuero,

    id. ib. 2, 30, 53; id. Brut. 5, 21:

    si potuerit,

    id. Off. 3, 23, 89:

    si modo id exprimere Latine potuero,

    id. Rep. 1, 43, 66:

    si modo interpretari potuero,

    id. Leg. 2, 18, 45:

    si ne ei caput exoculassitis,

    Plaut. Rud. 3, 4, 26: si quid vos per laborem recte feceritis... Sed si quā per voluptatem nequiter feceritis, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4:

    de iis te, si qui me forte locus admonuerit, commonebo,

    Cic. de Or. 3, 12, 47.—
    b.
    With subj.; so in gen. of conditions assumed in statement, but implied not to be actual; the verb in pres. (rarely perf.) implies that the condition is still possible; in the imperf. and pluperf., that it is known to be unreal (Madv. Gram. § 347 sqq.; Zumpt, Gram. § 524).
    (α).
    Pres.:

    si habeat aurum,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 12:

    abire hinc nullo pacto possim, si velim,

    id. ib. 2, 2, 2; so,

    si velim,

    Cic. Rep. 3, 10, 17:

    cum ipsi auxilium ferre, si cupiant, non queant,

    id. ib. 1, 5, 9:

    si singulos numeremus,

    id. ib. 3, 4, 7: si jus suum populi teneant, id. ib. 1, 32, 48:

    si Scipionis desiderio me moveri negem,

    id. Lael. 3, 10:

    si ad verba rem deflectere velimus,

    id. Caecin. 18, 51:

    si quis varias gentes despicere possit, videat primum, etc.,

    id. Rep. 3, 9, 14.—In expressing a wish ( poet. for utinam), usu. with O:

    O si angulus ille accedat, qui, etc.,

    Hor. S. 2, 6, 8; 2, 6, 10:

    O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

    Verg. A. 8, 560;

    also alone: si nunc se nobis ille aureus arbore ramus Ostendat nemore in tanto!

    would that, yet if, if however, id. ib. 6, 187:

    si quā fata aspera rumpas, Tu Marcellus eris,

    id. ib. 6, 882; cf. b, infra.—
    (β).
    Imperf.:

    qui si unus omnia consequi posset, nihil opus esset pluribus, etc.,

    Cic. Rep. 1, 34, 52:

    quae descriptio si esset ignota vobis, explicaretur a me,

    id. ib. 2, 22, 39:

    si ullum probarem simplex rei publicae genus,

    id. ib. 2, 23, 43:

    quod non fecissent profecto, si nihil ad eos pertinere arbitrarentur,

    id. Lael. 4, 13; cf. id. Verr. 2, 5, 51, § 133; v. Zumpt, Gram. § 525: SEI QVES ESENT, QVEI SIBEI DEICERENT, S. C. de Bacch (twice). —Also with O, expressing a wish ( poet.):

    O si solitae quicquam virtutis adesset,

    Verg. A. 11, 415;

    and without O: si mihi, quae quondam fuerat... si nunc foret illa juventus,

    id. ib. 5, 398.—
    (γ).
    Perf.: SI INIVRIAM FAXIT ALTERI, VIGINTI QVINQVE AERIS POENAE SVNTO, Fragm. XII. Tabularum ap. Gell. 20, 1, 12: si jam data sit frux, Enn. ap. Prisc. p. 724 P. (Ann. v. 412 Vahl.):

    perii, si me aspexerit!

    Plaut. Am. 1, 1, 164:

    victus sum, si dixeris,

    id. ib. 1, 1, 272:

    Romani si casu intervenerint,

    Caes. B. G. 7, 20, Cic. Rep. 3, 5, 8.—
    (δ).
    Pluperf.:

    si aliter accidisset,

    Cic. Rep. 1, 4, 7:

    tum magis id diceres, si nuper in hortis Scipionis affuisses,

    id. Lael. 7, 25:

    mansisset eadem voluntas in eorum posteris, si regum similitudo permansisset,

    id. Rep. 1, 41, 64:

    si id fecisses,

    id. Phil. 2, 2, 3; 2, 15, 38; 2, 36, 90:

    si quis in caelum ascendisset, etc.,

    id. Lael. 23, 88:

    si aliquid de summā gravitate Pompeius remisisset,

    id. Phil. 13, 1, 2.—
    c.
    Ellipt.
    (α).
    With pron. indef:

    istae artes, si modo aliquid, valent, ut acuant ingenia,

    Cic. Rep. 1, 18, 30:

    aut nemo, aut, si quisquam, ille sapiens fuit,

    id. Lael. 2, 9; id. Or. 29, 103.—
    (β).
    In a negation, usu. si minus, si contra (= sin minus, sin aliter):

    plures haec tulit una civitas, si minus sapientes, at certe summā laude dignos,

    Cic. Rep. 3, 4, 7:

    educ tecum omnes tuos: si minus, quam plurimos,

    id. Cat. 1, 5, 10; id. de Or. 2, 16, 68, in this sense less freq. si non:

    utrum cetera nomina digesta habes an non? Si non... si etiam,

    id. Rosc. Com. 3, 9:

    si haec civitas est, civem esse me: si non, exsulem esse, etc.,

    id. Fam. 7, 3, 5; Plaut. Rud. 4, 3, 104 sq.; id. Ps. 3, 2, 87; id. Poen. 5, 2, 24; Hor. Ep. 1, 1, 66; 1, 6, 68; Liv. 28, 29, 4:

    hic venit in judicium, si nihil aliud, saltem ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 58, § 152; so, si nihil aliud, Liv 22, 29; 30, 35; 45, 37 fin., Curt. 4, 6, 28:

    si aliud nihil,

    id. 2, 43.—
    (γ).
    With forte:

    intelleges esse nihil a me nisi orationis acerbitatem et, si forte, raro litterarum missarum indiligentiam reprehensam,

    perhaps, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7; cf.:

    vereor, ne nihil sim tui, nisi supplosionem pedis imitatus et pauca quaedam verba et aliquem, si forte, motum,

    id. de Or. 3, 12, 47.—
    2.
    With quod, and if, but if, if however, if:

    quod si in philosophiā tantum interest... quid tandem in causis existimandum est?

    Cic. Or. 16, 51:

    quod si fuit in re publicā tempus ullum... tum profecto fuit,

    id. Brut. 2, 7:

    quod si exemeris ex rerum naturā benevolentiae conjunctionem, nec domus ulla nec urbs stare poterit,

    id. Lael. 7, 23; id. Rep. 3, 4, 7:

    quod si non hic tantus fructus ostenderetur et si ex his studiis delectatio sola peteretur: tamen, etc.,

    id. Arch. 7, 16; id. Cat. 2, 5, 10; id. Rosc. Com. 18, 54.—
    B.
    In partic.
    1.
    In subject or object-clauses, si with subj. sometimes takes the place of an inf.:

    apud Graecos opprobrio fuit adulescentibus, si amatores non haberent,

    Cic. Rep. 4, 3, 3: summa gloria constat ex tribus his;

    si diligit multitudo, si fidem habet, etc.,

    id. Off. 2, 9, 31:

    unam esse spem salutis docent, si eruptione factā extremum auxilium experirentur,

    Caes. B. G. 3, 5:

    illud ignoscere aequum erit, si... ne tuam quidem gloriam praeponam, etc.,

    Liv. 28, 41, 1; Nep. Ages. 4, 3: infinitum est, si singulos velim persequi. Sen. Q. N. 5, 17, 5; id. Tranq. 16, 2 (cf. si after mirum est, I. a. fin. supra).—
    2.
    In subst. clauses, to denote a doubtful assumption or future event (cf. quod):

    dixerunt, in eo verti puellae salutem, si postero die vindex injuriae ad tempus praesto esset,

    Liv. 3, 46:

    adjecerunt, Scipionem in eo positam habuisse spem pacis, si Hannibal et Mago ex Italiā non revocarentur,

    id. 30, 23; 35, 18.—
    3.
    Si with a relative takes the place of a relative clause, to express a class the existence or extent of which is doubtful: mortem proposuit, non eis solum qui illam rem gesserunt, sed eis etiam si qui non moleste tulerunt, i. e. if such there were, whether few or many, Cic. Phil. 13, 18, 39; id. Verr. 2, 1, 4, § 9:

    dixit errare, si qui in bello omnis secundos rerum proventus expectent,

    Caes. B. G. 7, 29:

    errat, si quis existimat facilem rem esse donare,

    Sen. Vit. Beat. 24, 1; Cic. Off. 2, 13, 44; Liv. 42, 31.—
    4.
    In syllogistic reasonings:

    si oportet velle sapere, dare operam philosophiae convenit. Oportet autem velle sapere, etc.,

    Cic. Inv. 1, 36, 65:

    si enim est verum, quod ita conectitur: si quis oriente Caniculā natus est, in mari non morietur, illud quoque verum est: si Fabius oriente Canicula natus est, Fabius in mari non morietur,

    id. Fat. 6, 12.—
    5.
    = etiamsi, with foll. tamen, even if, although, albeit (class.):

    quae si exsequi nequirem, tamen, etc.,

    Cic. Sen. 11, 38; cf.:

    quae si causa non esset, tamen, etc.,

    id. Mur. 4, 8; and:

    quae si dubia essent, tamen, etc.,

    Sall. J. 85, 48.—
    II.
    Transf., in dependent clauses expressing an interrogation or doubt, it is nearly = num, but forms a looser connection, if, whether, if perchance (class., but very rare in Cic.):

    ibo et visam huc ad eum, si forte est domi,

    Plaut. Bacch. 3, 5, 4; Ter. Eun. 3, 4, 7; id. Heaut. 1, 1, 118; cf. id. Phorm. 3, 3, 20:

    jam sciam, si quid titubatum est, ubi reliquias videro,

    Plaut. Men. 1, 2, 33; cf. id. Merc. 1, 2, 44:

    fatis incerta feror, si Juppiter unam Esse velit urbem,

    Verg. A. 4, 110; Plaut. Mil. 4, 8, 52:

    primum ab iis quaesivit, si aquam hominibus in totidem dies, quot frumentum imposuissent,

    Liv. 29, 25; 39, 50:

    id modo quaeritur, si (lex) majori parti et in summam prodest,

    id. 34, 3; cf. id. 40, 49 fin.:

    jam dudum exspecto, si tuom officium scias,

    Plaut. Poen. prol. 12:

    hanc (paludem) si nostri transirent, hostes exspectabant,

    Caes. B. G. 2, 9; id. B. C. 2, 34; cf.:

    Pompeius eadem spectans, si itinere impeditos deprehendere posset,

    id. ib. 3, 75:

    non recusavit quo minus vel extremo spiritu, si quam opem rei publicae ferre posset, experiretur,

    Cic. Phil. 9, 1, 2; cf. id. de Or. 2, 85, 398:

    statui expectandum esse si quid certius adferretur,

    id. Fam. 15, 1, 2:

    Philopoemen quaesivit si Lycortas incolumis evasisset,

    Liv. 39, 50:

    expertique simul, si tela artusque sequantur,

    Val. Fl. 5, 562:

    Helvetii nonnumquam interdiu, saepius noctu, si perrumpere possent, conati,

    Caes. B. G. 1, 8 fin.; cf.:

    temptata res est, si primo impetu capi Ardea posset,

    Liv. 1, 57.—
    B.
    With ellipsis of a verb or clause on which the condition depends (cf. I. c. supra): ei rei suam operam dat, si possiet illam invenire ( to see) whether he can, Plaut. Cist. 1, 3, 37:

    L. Minucium cum omni equitatu praemittit, si quid celeritate itineris proficere possit,

    to see, to try, Caes. B. G. 6, 29 fin.:

    circumfunduntur hostes, si quem aditum reperire possent,

    id. ib. 6, 37:

    fame et inopiā adductos clam ex castris exisse, si quid frumenti in agris reperire possent,

    id. ib. 7, 20, 10; cf. id. ib. 7, 55 fin.; 7, 89 fin.; id. B. C. 3, 8 fin.; 3, 56:

    pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent,

    Liv. 1, 7:

    saxa volvebant, si quā Possent tectam aciem perrumpere,

    Verg. A. 9, 512:

    ad Gonnum castra movet, si potiri oppido posset,

    Liv. 42, 67, 6: haud aspernatus Tullius, tamen, si vana adferantur, in aciem educit ( that he might be ready) if, etc., id. 1, 23, 6:

    milites in praesidio erant, si quo operā eorum opus esset,

    id. 27, 28, 5:

    alii offerunt se, si quo usus operae sit,

    id. 26, 9, 9: ille postea, si comitia sua non fierent, urbi minari, i. e. ( that he would attack it) if, etc., Cic. Att. 4, 3, 3:

    Carthaginiensibus in Hasdrubale ita, si is movisset Syphacem, spes omnis erat,

    Liv. 29, 35, 9; 5, 8, 9:

    consul aedem Fortunae vovit, si eo die hostis fudisset,

    id. 29, 36, 8: erat Athenis reo damnato, si fraus capitalis non esset, quasi [p. 1690] poenae aestimatio, Cic. de Or. 1, 54, 232: quattuor legiones Cornelio, si qui ex Etruriā novi motus nuntiarentur, relictae, to meet the case, that, to be ready, if, etc., Liv. 6, 22:

    is in armis tenuit militem, si opus foret auxilio,

    id. 5, 8:

    ut patricios indignatio, si cum his gerendus esset honos, deterreret,

    id. 4, 6, 10; 1, 40, 2; 24, 36.—
    B.
    Si... si, for sive... sive, whether... or:

    si deus si dea es,

    Cato, R. R. 139; cf.:

    hostiam si deo, si deae immolabant,

    Gell. 2, 28, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > si

  • 42 totus

    1.
    tōtus, a, um ( gen. tōtīus, but scanned tōtĭus, Lucr. 1, 984; 3, 97; 3, 275; 3, 989; 4, 1028; 5, 477 al.; collat. form of the gen.: toti familiae, Afran. ap. Prisc. p. 694 P.; dat. toti; but masc.:

    toto exercitui,

    Caes. B. G. 7, 89:

    toto orbi,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 57; fem.: totae familiae, Plaut. Fragm. ap. Varr. L. L. 7, § 103 Müll.:

    totae insulae,

    Nep. Tim. 3, 2; and: totae rei, Auct. Her. ap. Prisc. p. 678 P.), all, all the (denoting a thing in its entireness), the whole, entire, total.
    I.
    In gen.:

    ut unum opus, totum atque perfectum ex omnibus totis atque perfectis absolveret,

    Cic. Univ. 5 fin.:

    cui senatus totam rem publicam, omnem Italiae pubem, cuncta populi Romani arma commiserat,

    id. Mil. 23, 61:

    totum corpus rei publicae,

    id. Off. 1, 25, 85:

    omne caelum, totamque cum universo mari terram mente complexus,

    id. Fin. 2, 34, 112:

    ut totā mente atque omnibus artubus contremiscam,

    id. de Or. 1, 26, 121:

    universā re et totā sententiā dissidere,

    id. Fin. 4, 1, 2:

    aedes totae confulgebant,

    Plaut. Am. 5, 1, 44; cf. id. Most. 1, 2, 68:

    eant per totam caveam,

    id. ib. prol. 66:

    pervigilat noctes totas,

    id. Aul. 1, 1, 33:

    eāque totā nocte continenter ierunt,

    Caes. B. G. 1, 26:

    ut Romae per totam urbem vigiliae haberentur,

    Sall. C. 30, 7:

    cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,

    Cic. Rep. 1, 16, 25; 1, 36, 57:

    et ipsa Peloponnesus fere tota in mari est,

    id. ib. 2, 4, 8.—In abl., without in:

    concursabat urbe totā maxima multitudo,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 93; so,

    urbe totā,

    id. Rosc. Am. 9, 23:

    totā Asiā,

    id. Phil. 11, 2, 6; id. Imp. [p. 1882] Pomp. 3, 7:

    totā Siciliā,

    id. Verr. 2, 2, 49, § 120:

    totā Italiā,

    Caes. B. C. 1, 2:

    totā provinciā,

    id. ib. 2, 18:

    toto caelo,

    Cic. N. D. 2, 37, 95 al.; cf. Hand, Turs. III. p. 248 sq.; Haase ad Reisig, Vorles. p. 708; Zumpt, Gram. § 482. — Less freq. with in:

    totāque in Italiā,

    Cic. Div. 1, 35, 78:

    in Siciliā totā,

    id. Verr. 2, 4, 1, § 1:

    in toto inperio,

    id. Lig. 3, 7:

    in toto orbe terrarum,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 99:

    in totā vitā,

    id. Tusc. 4, 13, 29:

    in toto imperio tuo,

    id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32:

    toto in orbe terrarum,

    Liv. 37, 10, 25:

    totā in civitate,

    id. 29, 14, 8.—
    B.
    Esp. in agreement with subj. where we use an adv. qualifying the verb, etc., altogether, wholly, entirely:

    tota sum misera in metu,

    Plaut. Cist. 2, 1, 59; cf.:

    Ctesipho in amore est totus,

    Ter. Ad. 4, 2, 50:

    nescio quid meditans nugarum, totus in illis,

    Hor. S. 1, 9, 2:

    totus et mente et animo in bellum insistit,

    applied himself wholly, Caes. B. G. 6, 5:

    qui esset totus ex fraude et mendacio factus,

    Cic. Clu. 26, 72:

    virtus in usu sui tota posita est,

    id. Rep. 1, 2, 2:

    sum totus vester,

    id. Fam. 15, 7; cf. id. Q. Fr. 2, 1, 3:

    Catoni studio meo me totum ab adulescentiā dedidi,

    id. Rep. 2, 1, 1; cf.:

    homines qui se totos tradiderunt voluptatibus,

    id. Lael. 23, 86; id. Att. 14, 11, 2:

    falsum est id totum,

    id. Rep. 2, 15, 28. —
    II.
    Neutr. absol.
    A.
    Subst., all, the whole, opp. dimidium, Ter. Ad. 2, 2, 33; Sen. Apocol. 8;

    opp. pars,

    Macr. Somn. Scip. 2, 14, 21:

    totum in eo est, tectorium ut concinnum sit,

    all depends on this, Cic. Q. Fr. 3, 1, 1, § 1: totum in eo sit, ne contractentur pocula, Col 12, 4, 3. —
    B.
    Adverb. phrases with a prep.
    1.
    Ex toto, wholly, completely, entirely, altogether, totally (post-Aug.):

    creta ex toto repudianda est,

    Col. 5, 8, 6; 5, 6, 17; 2, 20, 2; Curt. 8, 6, 23; Sen. Ira, 1, 12, 6; 2, 6, 3; 3, 12, 4; 3, 42, 1; id. Ep. 75, 11; Plin. 11, 17, 17, § 54; Cels. 1, 4 fin.; 3, 14 init.; 8, 20 med.; 7, 4, 3 and 9; 7, 10 fin.; 8, 2; Ov. P. 4, 8, 72; Sen. Contr. 1, 8, 8; 3, 16, 24.—
    * 2.
    In toto, upon the whole, in general, generally, Cic. Att. 13, 20, 4.—
    3.
    In totum (post-Aug.).
    a.
    Wholly, entirely, altogether, totally:

    res in totum diversa,

    Plin. 31, 7, 42, § 90; id. praef. § 26; 2, 90, 92, § 205; 10, 4, 5, § 16; 25, 4, 17, § 36; 35, 2, 2, § 4; Quint. 3, 9, 58; 4, 1, 63; 4, 1, 72; 7, 1, 31; Col. 1, 7, 2; 2, 1, 2; Sen. Ira, 1, 17, 7; id. Ep. 72, 6; id. Q. N. 2, 27, 3; Just. 32, 1, 9.—
    b.
    Upon the whole, in general:

    in totum praecipimus: ut, etc.,

    Col. 11, 2, 80; 3, 2, 31.
    2.
    tŏtus, a, um, adj. [tot], so great a (very rare):

    quotcumque pedum spatia facienda censueris, totam partem longitudinis et latitudinis duces,

    Col. 5, 3, 5:

    tota pars,

    Manil. 3, 416.

    Lewis & Short latin dictionary > totus

  • 43 tranquillum

    tranquillus, a. um. adj., quiet, calm, still, tranquil, opp. to motion or excitement (syn. serenus).
    I.
    Lit., chiefly of calmness of weather:

    ut mare, quod suā naturā tranquillum sit, ventorum vi agitari atque turbari,

    Cic. Clu. 49, 138:

    tranquillo mari gubernare,

    Liv. 24, 8, 12; 38, 10, 5; 28, 17. 12:

    leni ac tranquillo mari,

    Curt. 4, 2, 8:

    aequora,

    Val. Fl. 2, 609:

    aquae,

    Ov. P. 2, 7, 8:

    caelum,

    calm, tranquil, Plin. 2, 79, 81, § 192; cf.

    dies,

    id. 2, 45, 44, § 114:

    serenitas,

    Liv. 2, 62, 2:

    sic tranquillum mare dicitur, cum leviter movetur neque in unam partem inclinatur... scito illud non stare, sed succuti leviter et dici tranquillum, quia neque huc neque illo impetum faciat,

    Sen. Q. N. 5, 1, 1.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., a calm; a quiet sea:

    tranquillum est, Alcedonia sunt circum forum,

    Plaut. Cas. prol. 26; cf.:

    qui te ad scopulum e tranquillo auferat,

    Ter. Phorm. 4, 4, 8:

    in tranquillo tempestatem adversam optare dementis est,

    Cic. Off. 1, 24, 83:

    ita aut tranquillum aut procellae in vobis sunt,

    Liv. 28, 27, 11:

    tranquillo pervectus Chalcidem,

    on the calm, tranquil sea, Liv. 31, 23, 4:

    classicique milites tranquillo in altum evecti,

    id. 26, 51, 6:

    non tranquillo navigamus,

    id. 24, 8, 13 Weissenb. ad loc.; cf.:

    tranquillo, ut aiunt, quilibet gubernator est,

    Sen. Ep. 85, 30:

    alia tranquillo velut oscitatio,

    Plin. 9, 7, 6, § 18.— Plur.:

    testudines eminente dorso per tranquilla fluitantes,

    Plin. 9, 10, 12, § 35:

    immoti jacent tranquilla pelagi,

    Sen. Troad. 200.—
    B.
    Transf.:

    tranquilla et serena frons,

    calm, not disturbed, Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    tranquillo serenoque vultu,

    Suet. Aug. 79. —
    II.
    Trop., calm, quiet, peaceful, placid, composed, untroubled, undisturbed, serene, tranquil (cf. quietus):

    efficiendum est, ut appetitus sint tranquilli atque omni perturbatione animi careant,

    Cic. Off. 1, 29, 102:

    tranquillum facere ex irato,

    Plaut. Cist. 3, 21; so (opp. irata) id. Poen. 1, 2, 145:

    locus,

    id. Ep. 3, 4, 8:

    ut liqueant omnia et tranquilla sint,

    id. Most. 2, 1, 70:

    tranquillam concinna viam,

    id. Stich. 2, 1, 13:

    placata, tranquilla, quieta, beata vita,

    Cic. Fin. 1, 21, 71; cf.:

    pacatae tranquillaeque civitates,

    id. de Or. 1, 8, 30:

    nihil quieti videre, nihil tranquilli,

    id. Fin. 1, 18, 38:

    tutae tranquillaeque res omnes,

    Sall. C. 16, 5; so,

    res,

    Liv. 38, 28, 1:

    tranquillo animo esse potest nemo,

    Cic. Sen. 20, 74; cf.:

    tranquillo pectore vultuque sereno,

    Lucr. 3, 294:

    senectus,

    Hor. S. 2, 1, 57:

    otia sine armis,

    Luc. 2, 266:

    pax,

    id. 1, 171.— Comp.:

    ita hanc canem faciam tibi oleo tranquilliorem,

    Plaut. Poen. 5, 4, 66:

    tranquilliorem plebem fecerunt,

    Liv. 2, 63, 3:

    esse tranquillior animo,

    Cic. Fam. 4, 5, 6.—Of an orator:

    in transferendis faciendisque verbis tranquillior (Isocrates),

    Cic. Or. 52, 176.— Sup.:

    illud meum turbulentissimum tempus profectionis tuo tranquillissimo praestat,

    Cic. Pis. 15, 33:

    cetera videntur esse tranquilla: tranquillissimus autem animus meus,

    id. Att. 7, 7, 4:

    tranquillissima res,

    Ter. And. 3, 5, 14:

    otium,

    Plin. Ep. 7, 25, 2.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., calmness, quiet, tranquillity, etc.:

    vitam... in tam tranquillo... locare,

    Lucr. 5, 12; cf.:

    esse in tranquillo,

    Ter. Eun. 5 (8), 9, 8:

    in urbe ex tranquillo nec opinata moles discordiarum... exorta est,

    Liv. 4, 43, 3:

    seditionem in tranquillum conferre,

    Plaut. Am. 1, 2, 16:

    republicā in tranquillum redactā,

    Liv. 3, 40, 11.— Plur.:

    tranquilla tuens nec fronte timendus,

    Val. Fl. 1, 38.—Hence, adv., in two forms.
    1.
    tranquillē, calmly, quietly, tranquilly:

    inclamare,

    Plaut. Cist. 1, 1, 112:

    tranquille placideque,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    dicere, with leniter, definite, etc.,

    id. Or. 28, 99.— Comp.:

    tranquillius manere,

    Sen. Ep. 71, 15.— Sup.:

    tranquillissime senuit,

    Suet. Aug. 2 med.
    2.
    tranquillō, quietly, without disturbance (very rare):

    nec cetera modo tribuni tranquillo peregere,

    Liv. 3, 14, 6; cf. supra, I. b.—
    B.
    Transf., tranquillizing, bringing peaceful news:

    tranquillae tuae quidem litterae,

    Cic. Att. 14, 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tranquillum

  • 44 tranquillus

    tranquillus, a. um. adj., quiet, calm, still, tranquil, opp. to motion or excitement (syn. serenus).
    I.
    Lit., chiefly of calmness of weather:

    ut mare, quod suā naturā tranquillum sit, ventorum vi agitari atque turbari,

    Cic. Clu. 49, 138:

    tranquillo mari gubernare,

    Liv. 24, 8, 12; 38, 10, 5; 28, 17. 12:

    leni ac tranquillo mari,

    Curt. 4, 2, 8:

    aequora,

    Val. Fl. 2, 609:

    aquae,

    Ov. P. 2, 7, 8:

    caelum,

    calm, tranquil, Plin. 2, 79, 81, § 192; cf.

    dies,

    id. 2, 45, 44, § 114:

    serenitas,

    Liv. 2, 62, 2:

    sic tranquillum mare dicitur, cum leviter movetur neque in unam partem inclinatur... scito illud non stare, sed succuti leviter et dici tranquillum, quia neque huc neque illo impetum faciat,

    Sen. Q. N. 5, 1, 1.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., a calm; a quiet sea:

    tranquillum est, Alcedonia sunt circum forum,

    Plaut. Cas. prol. 26; cf.:

    qui te ad scopulum e tranquillo auferat,

    Ter. Phorm. 4, 4, 8:

    in tranquillo tempestatem adversam optare dementis est,

    Cic. Off. 1, 24, 83:

    ita aut tranquillum aut procellae in vobis sunt,

    Liv. 28, 27, 11:

    tranquillo pervectus Chalcidem,

    on the calm, tranquil sea, Liv. 31, 23, 4:

    classicique milites tranquillo in altum evecti,

    id. 26, 51, 6:

    non tranquillo navigamus,

    id. 24, 8, 13 Weissenb. ad loc.; cf.:

    tranquillo, ut aiunt, quilibet gubernator est,

    Sen. Ep. 85, 30:

    alia tranquillo velut oscitatio,

    Plin. 9, 7, 6, § 18.— Plur.:

    testudines eminente dorso per tranquilla fluitantes,

    Plin. 9, 10, 12, § 35:

    immoti jacent tranquilla pelagi,

    Sen. Troad. 200.—
    B.
    Transf.:

    tranquilla et serena frons,

    calm, not disturbed, Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    tranquillo serenoque vultu,

    Suet. Aug. 79. —
    II.
    Trop., calm, quiet, peaceful, placid, composed, untroubled, undisturbed, serene, tranquil (cf. quietus):

    efficiendum est, ut appetitus sint tranquilli atque omni perturbatione animi careant,

    Cic. Off. 1, 29, 102:

    tranquillum facere ex irato,

    Plaut. Cist. 3, 21; so (opp. irata) id. Poen. 1, 2, 145:

    locus,

    id. Ep. 3, 4, 8:

    ut liqueant omnia et tranquilla sint,

    id. Most. 2, 1, 70:

    tranquillam concinna viam,

    id. Stich. 2, 1, 13:

    placata, tranquilla, quieta, beata vita,

    Cic. Fin. 1, 21, 71; cf.:

    pacatae tranquillaeque civitates,

    id. de Or. 1, 8, 30:

    nihil quieti videre, nihil tranquilli,

    id. Fin. 1, 18, 38:

    tutae tranquillaeque res omnes,

    Sall. C. 16, 5; so,

    res,

    Liv. 38, 28, 1:

    tranquillo animo esse potest nemo,

    Cic. Sen. 20, 74; cf.:

    tranquillo pectore vultuque sereno,

    Lucr. 3, 294:

    senectus,

    Hor. S. 2, 1, 57:

    otia sine armis,

    Luc. 2, 266:

    pax,

    id. 1, 171.— Comp.:

    ita hanc canem faciam tibi oleo tranquilliorem,

    Plaut. Poen. 5, 4, 66:

    tranquilliorem plebem fecerunt,

    Liv. 2, 63, 3:

    esse tranquillior animo,

    Cic. Fam. 4, 5, 6.—Of an orator:

    in transferendis faciendisque verbis tranquillior (Isocrates),

    Cic. Or. 52, 176.— Sup.:

    illud meum turbulentissimum tempus profectionis tuo tranquillissimo praestat,

    Cic. Pis. 15, 33:

    cetera videntur esse tranquilla: tranquillissimus autem animus meus,

    id. Att. 7, 7, 4:

    tranquillissima res,

    Ter. And. 3, 5, 14:

    otium,

    Plin. Ep. 7, 25, 2.—
    b.
    Subst.: tranquillum, i, n., calmness, quiet, tranquillity, etc.:

    vitam... in tam tranquillo... locare,

    Lucr. 5, 12; cf.:

    esse in tranquillo,

    Ter. Eun. 5 (8), 9, 8:

    in urbe ex tranquillo nec opinata moles discordiarum... exorta est,

    Liv. 4, 43, 3:

    seditionem in tranquillum conferre,

    Plaut. Am. 1, 2, 16:

    republicā in tranquillum redactā,

    Liv. 3, 40, 11.— Plur.:

    tranquilla tuens nec fronte timendus,

    Val. Fl. 1, 38.—Hence, adv., in two forms.
    1.
    tranquillē, calmly, quietly, tranquilly:

    inclamare,

    Plaut. Cist. 1, 1, 112:

    tranquille placideque,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    dicere, with leniter, definite, etc.,

    id. Or. 28, 99.— Comp.:

    tranquillius manere,

    Sen. Ep. 71, 15.— Sup.:

    tranquillissime senuit,

    Suet. Aug. 2 med.
    2.
    tranquillō, quietly, without disturbance (very rare):

    nec cetera modo tribuni tranquillo peregere,

    Liv. 3, 14, 6; cf. supra, I. b.—
    B.
    Transf., tranquillizing, bringing peaceful news:

    tranquillae tuae quidem litterae,

    Cic. Att. 14, 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tranquillus

  • 45 venor

    vēnor, ātus ( inf. parag. venarier, Lucr. 5, 1248; gen. plur. part. venantum, Verg. A. 9, 551 al.), 1, v. dep. n. and a., to hunt, chase (cf.: capto, aucupor).
    I.
    Neutr.:

    qui venari solent,

    Cic. Fam. 2, 11, 2:

    quo me in silvam venatum vocas?

    Plaut. Men. 5, 2, 82:

    venatum in nemus ire parant,

    Verg. A. 4, 117:

    canum alacritas in venando,

    Cic. N. D. 2, 63, 158:

    tigris venatur,

    Val. Fl. 1, 493:

    tu praecipue curvis venare theatris,

    Ov. A. A. 1, 89.—Prov.:

    stultitia est venatum ducere invitas canes,

    Plaut. Stich. 1, 2, 82:

    piscari in aëre, Venari autem jaculo in medio mari,

    id. As. 1, 1, 87.—Part. as subst.:

    voces venantum,

    of hunters, Phaedr. 1, 12, 7.—
    II.
    Act.:

    i modo, venare leporem,

    Plaut. Capt. 1, 2, 81:

    canibus leporem, dammas,

    Verg. G. 3, 410:

    vespae muscas grandiores venantur,

    Plin. 11, 21, 24, § 72:

    conchae hiantes venantur cibum,

    id. 32, 11, 54, § 154:

    fugientes cum mari pisces,

    id. 16, 1, 1, § 3.—
    B.
    Trop., to hunt or seek after, to pursue a thing (mostly poet.):

    laudem modestiae,

    Auct. Her. 4, 3, 5:

    suffragia ventosae plebis,

    Hor. Ep. 1, 19, 37:

    viduas avaras frustis et pomis,

    id. ib. 1, 1, 78:

    viros oculis (filia),

    Phaedr. 4, 5, 4; cf.:

    amores,

    Ov. Med. Fac. 27.— Pass., Enn. Trag. 335; Prisc. p. 734 P.

    Lewis & Short latin dictionary > venor

  • 46 circum-fundō

        circum-fundō fūdī, fūsus, ere,    to pour around: mare circumfusum urbi, flowing around, L.: gens circumfusis invia fluminibus, O.: circumfuso in aere, circumambient, O.: circumfusa nubes, V.— To surround, encompass, cover, envelop: terram circumfundit aër: (mortuum) cerā, N.: terra circumfusa mari, encompassed by.—In tmesis: circum dea fudit amictu, V.—Pass. or reflex., of a throng, to press, crowd around, throng, surround, cling: a tergo se, L.: circumfunduntur hostes, Cs.: equites ab lateribus circumfusi, L.: hostes undique circumfusi erant, S.: (Nymphae) circumfusae Dianam Corporibus texere suis, surrounding, O.: circumfusa turba lateri meo, L.: circumfundit eques (sc. se), Ta. — Poet.: iuveni circumfunditur, i. e. clings to him, O.—Fig.: undique circumfusae molestiae: periculum, ab circumfusis undique voluptatibus, L. — To enclose, environ, surround, overwhelm: circumfusus praesidiorum copiis: circumfusus hostium concursu, N. — Fig.: circumfusi caligine.

    Latin-English dictionary > circum-fundō

  • 47 (circum-luō)

       (circum-luō) —, —, ere,    to flow around: Rhenus tergum insulae circumluit, Ta.: quo (mari) pars arcis circumluitur, L.

    Latin-English dictionary > (circum-luō)

  • 48 com-meō (conm-)

        com-meō (conm-) āvī, ātus, āre,    to go and come, pass to and fro, move back and forth, go about: ultro citro: tuto ab hostium incursu, Cs.: quā viā omnes commeabant, N.: illo mari, Ta.: ad ea furta quae reliquisses.—To come, have recourse, make frequent visits, frequent: huc raro in urbem, T.: minime ad eos, Cs.: quo omnes cum mercibus commeabant: illius litterae ad nos.

    Latin-English dictionary > com-meō (conm-)

  • 49 cōn-flīgō

        cōn-flīgō flīxī, flīctus, ere,    to come into collision, dash together: illae (naves) inter se incitatae conflixerunt, Cs.—To be in conflict, contend, fight, combat: armis: angusto mari, N.: manu cum hoste: cum Antonio, S.: cum rege secundo proelio, L.: adversus classem, N.: adversi venti Confligunt, V. — Fig., to be engaged, be at war: causae inter se confligunt: mens sana cum amentiā.—To dispute, contend: leviore actione: universā ratione cum vestrā confligendum puto.—With acc, to set in strong contrast: cum scripto factum.

    Latin-English dictionary > cōn-flīgō

  • 50 cōn-sīdō

        cōn-sīdō sēdī    (rarely sīdī; cōnsīderant, L., Ta.), sessus, ere, to sit down, take seats, be seated, settle: positis sedibus, L.: considunt armati, Ta.: in pratulo propter statuam: in arā, N.: examen in arbore, L.: ante focos, O.: mensis, at the tables, V.: tergo tauri, O.: in novam urbem, enter and settle, Cu.: ibi considitur: triarii sub vexillis considebant, L.—In assemblies, to take place, take a seat, sit, hold sessions, be in session: in theatro: in loco consecrato, hold court, Cs.: quo die, iudices, consedistis: senior iudex consedit, O. — To encamp, pitch a camp, take post, station oneself: ad confluentīs in ripis, L.: sub radicibus montium, S.: trans flumen, Cs.: prope Cirtam haud longe a mari, S.: ubi vallis spem praesidi offerebat, Cs.: cum cohorte in insidiis, L.: ad insidias, L.—To settle, take up an abode, stay, make a home: in Ubiorum finibus, Cs.: trans Rhenum, Ta.: in hortis (volucres), build, H.: Ausonio portu, find a home, V.: Cretae (locat.), V.—To settle, sink down, sink in, give way, subside, fall in: terra ingentibus cavernis consedit, L.: (Alpes) iam licet considant!: in ignīs Ilium, V.: neque consederat ignis, O.— Fig., to settle, sink, be buried: iustitia cuius in mente consedit: consedit utriusque nomen in quaesturā, sank out of notice: Consedisse urbem luctu, sunk in grief, V.: praesentia satis consederant, i. e. quiet was assured, Ta.—To abate, subside, diminish, be appeased, die out: ardor animi cum consedit: terror ab necopinato visu, L.—Of discourse, to conclude, end: varie distincteque.

    Latin-English dictionary > cōn-sīdō

  • 51 continēns

        continēns entis, adj. with comp. and sup.    [P. of contineo], bounding, limiting, enclosing: litas, i. e. of the continent, L.: parum locuples continente ripā, H.—Bordering, neighboring, contiguous, near, adjacent: silvae, Cs.: fundus fundo eius: aër mari: ripae collis, Cs.: cum Ciliciā.— Holding together, cohering, connected, continuous, uninterrupted: silvae, Cs.: grex, L.: agmen, L.: ruinae, L.: terra, N.—Fig., in time, following, next, consequent upon: continentibus diebus, Cs.: motus sensui iunctus et continens: timori perpetuo ipsum malum continens fuit, L.—Continual, consecutive, uninterrupted: continenti labore omnia superare, Cs.: imber per noctem totam, L.: e continenti genere, in unbroken descent: continenti impetu, without a pause, Cs.—In character, continent, moderate, temperate: hoc nemo fuit magis continens, T.: continentior in vitā quam in pecuniā, Cs.: Epaminondas, N.: continentissimi homines.
    * * *
    I
    mainland; continent; forming part of a continuous mass
    II
    essential point, central argument, hinge, basis; suburbs (pl.), (outside walls)
    III
    continentis (gen.), continentior -or -us, continentissimus -a -um ADJ
    bordering, adjacent, contiguous, next; immediately, without delay (w/in/ex); temperate, moderate, n0t indulging in excess; restrained, exhibiting restraint; close (in time); linked; continuous, unbroken, uninterrupted; homogeneous

    Latin-English dictionary > continēns

  • 52 continuō

        continuō āvī, ātus, āre    [continuus], to join, make continuous, connect, unite: (aër) mari continuatus est: aedificia moenibus. L.: Suionibus gentes continuantur, border upon, Ta.: domos, to erect in rows, S.: fundos in agro, to buy contiguous tracts: quae (atomi) aliae alias adprehendentes continuantur, combine: pontem, finish, Ta. — To make continuous, carry on uninterruptedly, extend, prolong, draw out, continue: die ac nocte continuato itinere, Cs.: diem noctemque itinere continuato, L.: magistratum, S.: alcui consulatum, L.: dapes, serve dish after dish, H.: (libertas) ad hoc tempus continuata permansit: paci confestim continuatur discordia domi, follow close upon, L.: damna damnis, Ta.—Of time, to pass, occupy: diem noctemque potando, Ta.
    * * *
    I
    immediately, forthwith, at once, without delay/intermission; continuously; without further evidence/ado; (w/negative) necessarily, in consequence
    II
    continuare, continuavi, continuatus V TRANS
    make continuous (space/time); put in line, join (in succession), connect, unite; bridge (gap); extend/prolong/draw out/last/renew; keep on; do without pause; adjourn

    Latin-English dictionary > continuō

  • 53 corrigō (conr-)

        corrigō (conr-) rēxī, rēctus, ere    [com- + rego], to make straight, set right, bring into order: correctis ceris, smoothed out, O.: cursum (navis), L. —Fig., to improve, amend, correct, reform, restore: gnatum mi, T.: te: (peccata) refellendo, T.: conrecta Mari temeritas, S.: mores aliorum: Quicquid corrigere est nefas, H.: paterer vos ipsā re conrigi, quoniam verba contemnitis, S.: moram celeri cursu, make up for, O.: quod cecidit, id arte ut conrigas, make the best of it, T. — Of discourse: corrige sodes Hoc, H.: nosmet ipsos.

    Latin-English dictionary > corrigō (conr-)

  • 54 dē-currō

        dē-currō cucurrī or currī, cursus, ere,    to run down, hasten down, run, hasten: rus, make an excursion: de tribunali, L.: summā ab arce, V.: iugis, V.: Monte decurrens amnis, H.: tuto mari, to sail, O.: pedibus siccis super summa aequora, O.: ad navïs, Cs.: in mare, L.—To run over, run through, traverse: septingenta milia passuum decursa: decurso spatio: decursa novissima meta est, passed, O.—Esp., of troops, to march, effect a movement, move, manœuvre: crebro, L.: ex montibus in vallem, Cs.: ab arce, L.: incredibili celeritate ad flumen, Cs.: in armis, L.—Of a formal procession, to march, move: exercitum decucurisse cum tripudiis Hispanorum, L.: circum accensos rogos, V.— Of ships, to land, come to land: Syracusas ex alto, L.—Fig., to come, come away, hasten: omnium eo sententiae decurrerunt, ut, etc., L.: decurritur ad leniorem sententiam, ut, etc., L.: eo decursum est, ut, etc., the conclusion was reached, L. — To pass, traverse, run over, pass through: aetate decursā: inceptum unā decurre laborem, V.: ista, quae abs te breviter decursa sunt, treated.—To betake oneself, have recourse: ad haec extrema iura: ad miseras preces, H.: alio, H.: decurritur ad illud extremum, S., C., Cs.

    Latin-English dictionary > dē-currō

  • 55 dē-prehendō or dēprēndō (-praendō)

       dē-prehendō or dēprēndō (-praendō) dī, sus, ere,    to take away, seize upon, catch, snatch: deprehensus ex itinere Magius, Cs.: comitatūs in ponte, S.: litterae deprehensae, intercepted, L.: navīs, to seize, Cs.: Argolico mari deprensus, i. e. storm-stayed, V.: Deprensis statio tutissima nautis, V.: in aequore navem (Auster), O.—To catch, overtake, surprise, apprehend, detect, find out, discover: deprehendi in manifesto scelere: sine duce deprehensis hostibus, Cs.: Deprendi miserum est, H.: qui, cum venenum dare vellet, deprehensus est: factum: facinora: (venenum) datum, L.: Agricola nuntio deprehensus, surprised, Ta.—To confine, catch, bring into a strait: flamina Cum deprensa fremunt silvis, i. e. confined, V.: viae deprensus in aggere serpens, V.—Fig., to comprehend, perceive, understand, detect, discover, discern, observe: res magnas in minimis rebus: alcuius facinora oculis, opinione: quid si me stultior ipso deprenderis? H.: In feris deprensa potentia morbi, O.—To bring into a strait, embarrass: deprehensum me plane video: se deprehensum negare.

    Latin-English dictionary > dē-prehendō or dēprēndō (-praendō)

  • 56 dis-iungō or dīiungō

        dis-iungō or dīiungō ūnxī, ūnctus, ere,     to unyoke: iumenta: bos disiunctus, H.: fessos iuvencos, O. — To disunite, sever, divide, separate, part, remove: (fons) munitione diiunctus a mari: Iugurthae Bocchique regnum (fiumen), S.: equitatus a laevo cornu diiunctus, L.: Italis longe disiungimur oris, V.—Fig., to separate, part, divide, estrange: eos (oratorem et philosophum): illum ab illā, T.: populum a senatu: alqm a corpore: honesta a commodis: veterem amicitiam sibi ab Romanis, i. e. old friends, L.

    Latin-English dictionary > dis-iungō or dīiungō

  • 57 ē-mergō

        ē-mergō sī, sus, ere,    to bring forth, bring to light, raise up: e gurgite voltūs, Ct.: sum visus emersus e flumine. — Fig., to extricate oneself, raise oneself up, rise: ex malis se, N.: emersus ex tenebris: velut emerso ab admiratione animo, L. — Intrans, to come forth, come up, come out, arise, rise, emerge: equus emersit e flumine: de paludibus, L.: ex Antiati in Appiam, to escape: aves, quae se in mari mergerent: quae cum emersissent: sonus (solis) emergentis, Ta.—Fig., to extricate oneself, rise, escape, come forth, free oneself, emerge, get clear, appear: quā ex vitā emersit: ex paternis probris: ex omni saevitiā fortunae (virtus) emersura, L.: incredibile est quantum civitates emerserint, elevated themselves: Haud facile emergunt, quorum, etc., become famous, Iu.: depressa veritas emergit: res, unde emergi non potest, T.: ex quo magis emergit, quale sit, etc.

    Latin-English dictionary > ē-mergō

  • 58 ēscendō (exs-)

        ēscendō (exs-) endī, ēnsus, ere    [ex + scando], to climb up, mount, ascend: in caelum: in rostra: quo cum escendisset, L.: equos, S.: Oetam, L.: rostra, Ta.: Ilium a mari, to go up, L.: Delphos, L.

    Latin-English dictionary > ēscendō (exs-)

  • 59 ex or (only before consonants) ē

        ex or (only before consonants) ē    praep. with abl, out of, from within (opp. in).    I. In space, out of, from: signa ex urbe tollere: solem e mundo tollere: ex hoc fonticulo tantumdem sumere, H.: ex Aethiopiā Ancillula, T.: ex urbe sicarii: eius ex Africā reditus: ex Hispaniā quidam, Cs.: puer ex aulā, H.—From, down from, from off: ex speluncā saxum in crura eius incidisse: equestribus proeliis saepe ex equis desiliunt, from horseback, Cs.: cecidisse ex equo dicitur.—Up from, above, out of: collis paululum ex planitie editus, Cs.: globum terrae eminentem e mari.—In gen., from, down from, at, in, upon: ex cruce Italiam cernere: ex equo pugnare: ex loco superiore conspicatus, etc., Cs.: ex hoc loco verba fecisti: ex vinculis causam dicere, L.— Esp., in adverbial phrases: ex itinere, on the march, without halting, S.: ex fugā, during the flight, Cs.: portus ex adverso urbi positus, opposite, L.: erat e regione oppidi collis, over against, Cs.: ex omni parte perfectum, entirely: aliquā ex parte incommodis mederi, in some measure: impetūs ex maximā parte servorum: e vestigio, suddenly.—    II. In time, of succession, from, immediately after, directly after, after, following: Cotta ex consulatu est profectus in Galliam: tanta vilitas annonae ex inopiā consecuta est: ex magnis rupibus nactus planitem, Cs.: Aliam rem ex aliā cogitare, T.: alia ex aliis iniquiora postulando, L.: diem ex die exspectabam, day after day.—Of duration, from... onward, from, since, beginning at: ex eā die ad hanc diem: ex eo die, quo, etc.: ex certo tempore, after a fixed date: ex aeterno tempore: Motum ex Metello consule (bellum), H.: octavus annus est, ex quo, etc., since, Ta.: Romae vereor ne ex Kal. Ian. magni tumultūs sint, after. —With the notion of escape or relief, from and after, from: se ex labore reficere, Cs.: ex illo metu mortis recreatus: animus ex miseriis requievit, S. — Esp., in phrases: ex tempore effutire, off hand, without reflection: ex meo tempore, for my convenience: in quibus (quaestionibus) ex tempore officium quaeritur, according to circumstances: ex intervallo consequi, after a while: ex tempore aliquo.—    III. Fig., of the point of departure, away from, from, out of, of: amicitiam e vitā tollunt: e fundo eiectus, dispossessed of: agro ex hoste capto, L.: ex populo R. bona accipere, S. —Partitive uses, of a whole or class, of, out of, from among, among: alia ex hoc quaestu, i. e. trade, T.: non orator unus e multis, i. e. no common: acerrimus ex omnibus sensibus: ex primo hastato (ordine) legionis, one of the first division, Cs.: multum ex ripā colere, Ta.: altitudo puppium ex navibus, Cs. — Of the means, out of, by means of, with: ex incommodis Alterius sua ut conparent commoda, T.: ex caede vivunt: largiri ex alieno, L.; cf. ex iure hesterno panem vorent, dipped in, T.—Of the origin or source, from, out of, born of, arising from: bellorum causae ex rei p. contentione natae: ex pertinaciā oritur seditio: ex animo amicus, heartily.—Esp. with verbs of sense, intelligence, etc.: quā re negent, ex me non audies: ut ex amicis acceperam: ex quo intellegere posset: ut ex iis quaeratur: video ex litteris.—Of the material, of, out of: statua ex aere facta: (homo) qui ex animo constet et corpore: milites mixti ex conluvione gentium, L. — Of a condition or nature which is changed, from, out of: di ex hominibus facti: ex exsule consul: duas ex unā civitate discordia fecerat, L. — Of the cause, from, through, by, in consequence of, by reason of, on account of: gravida e Pamphilo, T.: infirmus ex morbo: e viā languere: ex gravitate loci volgari morbos, L.: ex illā ipsā re, for that very reason: e quo efficitur, non ut, etc.: ex hac clade atrox ira, L.: ex legato timor, Ta.—From, after, on account of: cui postea Africano cognomen ex virtute fuit, S.: nomen ex vitio positum, O.: urbem e suo nomine Romam iussit nominari. —Of measure or rule, according to, after, in conformity with, in pursuance of, by: ex aliarum ingeniis me iudicet, T.: dies ex praeceptis tuis actus: ex consuetudine suā, Cs.: e virtute vivere: ex senatūs sententiā: ex sententiā, satisfactorily, T.: illum ex artificio comico aestimabat.—Esp., in the phrases, ex re, according to the fact, to the advantage, to profit: oratio ex re et ex causā habita: Non ex re istius, for his good, T.: garrit Ex re fabellas, apt, H.: quid tam e re p. fuit? for the public benefit: ex usu, advantageous: ex usu quod est, id persequar, T.: rem ex usu Galliae accidisse, Cs.: e re natā, according to circumstances, T.—Of manner, mostly in adverb. phrases: res ex libidine magis quam ex vero celebrare, arbitrarily... justly, S.: dicam ex animo, outright: ex composito, by agreement, L.: ex facili, with ease, Ta.—    IV. In compounds, ex stands before vowels and h, and before c, p (except epoto, epotus), q, s (except escendere, escensio), t; ef (sometimes ec) before f; ē before b, d, g, i consonant, l (except exlex), m, n, v. For exs-, ex- alone is often written (exanguis for exsanguis, etc.).

    Latin-English dictionary > ex or (only before consonants) ē

  • 60 ex-asperō

        ex-asperō āvī, ātus, āre,    to make rough, roughen: exasperato fluctibus mari, L.: fretum, O.—Fig., to irritate, provoke, exasperate: durati tot malis exasperatique, L.: animos, L.

    Latin-English dictionary > ex-asperō

См. также в других словарях:

  • MARI — (aujourd’hui tell Hariri) est à 12 kilomètres au nord nord ouest d’Abou Kémal, ville de la République syrienne, à quelques kilomètres de la frontière de l’Iraq, sur la rive droite de l’Euphrate, qui coule actuellement à l’est à 2,5 km, alors que… …   Encyclopédie Universelle

  • MARI — MARI, one of the principal centers of Mesopotamia during the third and early second millennia B.C.E. The archaeological and epigraphical discoveries there are of prime significance for the history of Mesopotamia and Upper Syria. The Akkadian… …   Encyclopedia of Judaism

  • Mari language — Mari марий йылме marij jəlme Spoken in Russian Federation: autonomous republics Mari El, Bashkortostan, Tatarstan, Udmurtia; oblasti Nizhny Novgorod, Kirov, Sverdlovsk, Orenburg; Perm Krai …   Wikipedia

  • Mari (Mésopotamie) — Mari (site archéologique) Pour les articles homonymes, voir Mari. Ziggourat ou haute terrasse de Mari (près du palais) Le site archéologique de Mari (Tell Hariri …   Wikipédia en Français

  • Mari (site archeologique) — Mari (site archéologique) Pour les articles homonymes, voir Mari. Ziggourat ou haute terrasse de Mari (près du palais) Le site archéologique de Mari (Tell Hariri …   Wikipédia en Français

  • Mari, Syria — Mari (modern Tell Hariri, Syria) was an ancient Sumerian and Amorite city, located 11 kilometers north west of the modern town of Abu Kamal on the western bank of Euphrates river, some 120 km southeast of Deir ez Zor, Syria. It is thought to have …   Wikipedia

  • Mari people — Mari Total population 604,000 Regions with significant populations …   Wikipedia

  • Mari Sandoz — Mari Sandoz, 1938 Mari Susette Sandoz (May 11, 1896 March 10, 1966) was a novelist, biographer, lecturer, and teacher. She was one of Nebraska s foremost writers, and wrote extensively about pioneer life and the Plains Indians, and has been… …   Wikipedia

  • Mari (given name) — Mari Pronunciation Má rí Gender Female Origin Word/Name Japanese Meaning Different depending on the kanji Region of origin …   Wikipedia

  • MARI (ethnie) — MARI, ethnie Connus dans le passé sous le nom de Tchérémisse (ce nom apparaît dans les manuscrits du Xe siècle), les Mari se nomment eux mêmes mar , mari , marii , mar signifiant homme. Ils vivent essentiellement dans les régions centrales de la… …   Encyclopédie Universelle

  • Mari Boine — performing at Riddu Riđđu 2006 Background information Birth name Mari Boine Persen Born …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»