-
1 परराष्ट्र
pára-rāshṭran. the country of an enemy Kull. on Mn. VII, 153.
-
2 पररु
-
3 पररूप
-
4 उपरम् _uparam
उपरम् 1 P. (Sometimes Ā. also)1 To cease, end, terminate; संगतावुपरराम च लज्जा Ki.9.44,13.69; इत्युक्त्वो- परराम; युद्धमुपारमत् ceased &c.-2 To cease or desist from, stop (oft. with pres, part.); व्यापादयन्नोपरराम Pt. 1; or with abl.; Bg.2.35; Bk.8.54;9.51; or with inf.; Ki.4.17; or by itself; Bk.8.55.-3 To be quiet or calm; यत्रोपरमते चित्तम् Bg.6.2.-4 To await, wait for; Śat Br.2.2.1-2;3.8.2-29.-5 To make quiet (= Caus). -Caus. To cause to cease, stop, make quiet or still. -
5 पर
pára
abl. sg. m. n. párasmāt, - rāt;
loc. párasmin, - re;
nom. pl. m. páre, - rās, - rāsas;
cf. Pāṇ. 1-1, 34; VII, 1, 16; 50)
far, distant, remote (in space), opposite, ulterior, farther than, beyond, on the other orﾠ farther side of, extreme;
previous (in time), former;
ancient, past;
later, future, next;
following, succeeding, subsequent;
final, last;
exceeding (in number orﾠ degree), more than;
better orﾠ worse than, superior orﾠ inferior to, best orﾠ worst, highest, supreme, chief (in the compar. meanings <where alsoﾠ - tara>, with abl., rarely gen. orﾠ ifc.;
exceptionally paraṉṡatam, more than a hundred lit. « an excessive hundred, a hundred with a surplus» R. ;
parāḥkoṭayaḥ Prab. Hcat.) RV. etc. etc.;
strange, foreign, alien, adverse, hostile ib. ;
other than, different from (abl.) Prab. ;
left, remaining Kathās. ;
concerned orﾠ anxious for (loc.) R. ;
m. another (different from one's self), a foreigner, enemy, foe, adversary RV. etc. etc.;
a following letter orﾠ sound (only ifc. mfn. e.g.. ta-para, having t as the following letter, followed by t) RPrāt. Pāṇ. ;
(scil. graha) a subsidiary Soma-graha TS. ;
N. of a king of Kosala with the patr. Āṭṇāra Br. ;
of another king MBh. ;
of a son of Samara Hariv. ;
(sc. prāsāda) of the palace of Mitravindā ib. ;
m. orﾠ n. the Supreme orﾠ Absolute Being, the Universal Soul Up. R. Pur. ;
(ā) f. a foreign country, abroad (?) Kathās. ;
a species of plant L. ;
N. of a sound in the first of its 4 stages L. ;
a partic. measure of time Sāy. ;
N. of a river MBh. VP. (v.l. pārā, veṇā, veṇṇā);
of a goddess (cf. s.v.) n. remotest distance MBh. ;
highest point orﾠ degree ib. ;
final beatitude L. ( alsoﾠ - taram andﾠ parātpara-taram);
the number 10,000,000,000 (as the full age of Brahmā.) VP. ;
N. of partic. Sāmans Kāṭh. ;
any chief matter orﾠ paramount object (ifc. <f. ā> having as the chief object, given up to, occupied with, engrossed in, intent upon, resting on, consisting of, serving for, synonymous with etc. MBh. Kāv. etc.);
the wider orﾠ mare extended orﾠ remoter meaning of a word Jaim. Kull.;
(in logic) genus;
existence (regarded as the common property of all things) W. ;
(am) ind. afterwards, later;
(with abl.) beyond, after (e.g.. paraṉvijñānāt, beyond human knowledge;
astam-ayātp-, after sunset;
mattaḥp-, after me;
ataḥp- orﾠ paramataḥ, after this, farther on, hereafter, next;
itaḥp-, henceforward, from now;
tataḥp- orﾠ tataṡcap-, after that, thereupon;
nâ̱smātp- <for mâ̱sm-p->, no more of this, enough) MBh. Kāv. etc.;
in a high degree, excessively, greatly, completely ib. ;
rather, most willingly, by all means ib. ;
I will, so be it Divyâ̱v. ;
at the most, at the utmost, merely, no more than, nothing but ib. ;
but, however, otherwise ( paraṉtu orﾠ paraṉkiṉtu id.;
yadip-, if at all, perhaps, at any rate;
na-p-, not-but;
napñparaṉ-api, not only-but alsoﾠ;
pñparaṉna-apina, not only not-but not even;
napñparaṉ-yāvat, not only-but even) ib. ;
( páreṇa) ind. farther, beyond, past (with acc.) RV. etc. etc.;
thereupon, afterwards, later than, after (with abl. orﾠ gen.). Mn. MBh. etc.;
( paré) ind. later, farther, in future, afterwards RV. MBh. Kāv. ;
+ cf. Zd. para;
Gk. πέρα, πέραν;
Lat. peren-die;
Goth. faírra;
Germ. fern;
Eng. far andﾠ fore
para2) in comp. for - ras
- परकथा
- परकरगत
- परकर्मन्
- परकलत्र
- परकायप्रवेशन
- परकार्य
- परकाल
- परकृति
- परकृत्य
- परक्रम
- परक्राथिन्
- परक्रान्ति
- परक्षुद्रा
- परक्षेत्र
- परखातक
- परगत
- परगामिन्
- परगुण
- परगृहवास
- परगेहव्
- परग्रन्थि
- परग्लानि
- परचक्र
- परचित्तज्ञान
- परचिन्ता
- परच्छन्द
- परच्छिद्र
- परज
- परजन
- परजन्मन्
- परजात
- परज्ञानमय
- परतङ्गण
- परतत्त्व
- परतन्त्र
- परतम
- परतर
- परतर्कक
- परतर्कुक
- परतल्प
- परतस्
- परता
- परतापन
- परतीर्थिक
- परतोषयितृ
- परत्र
- परत्व
- परदार
- परदुःख
- परदूषण
- परदेवता
- परदेश
- परदोष
- परद्रव्य
- परद्रोह
- परद्वेषिन्
- परधन
- परधर्म
- परध्यान
- परनिन्दा
- परनिपात
- परनिर्मितवशवर्तिन्
- परनिर्वाण
- परंतप
- परपक्ष
- परपत्नी
- परपद
- परपरिग्रह
- परपरिभव
- परपरिवाद
- परपाक
- परपारभूत
- परपिण्ड
- परपुरंजय
- परपुरप्रवेश
- परपुरुष
- परपुष्ट
- परपूरुष
- परपूर्वत्व
- परपूर्वा
- परपौरवतन्तव
- परप्रकाशक
- परप्रणव
- परप्रयोजन
- परप्रवादिन्
- परप्रेष्यत्व
- परबल
- परबलीयस्
- परब्रह्मन्
- परभाग
- परभाग्य
- परभाव
- परभाषा
- परभू
- परभूत
- परभूमि
- परभूषण
- परभृत्
- परभृत
- परभृतिका
- परभृत्य
- परभेदक
- परभेदन
- परमणि
- परमत
- परमद
- परमन्त्र
- परमन्थु
- परमन्यु
- परमर्म
- परमात्र
- परमार
- परमुखचपेटिका
- परमृत्यु
- परमोक्षनिरासकारिका
- परम्पर
- परम्परा
- परपराक
- परपरित
- परपरीण
- परयुवतिग
- परयोषित्
- पररमण
- परराष्ट्र
- पररूप
- परलोक
- परवत्
- परवर्ग
- परवल्लभ
- परवश
- परवश्य
- परवस्तु
- परवाच्य
- परवाणि
- परवाद
- परवारण
- परवित्त
- परवीरहन्
- परवेश्मन्
- परव्याक्षेपिन्
- परव्यूहविनाशन
- परव्रत
- परशक्ति
- परशरीरावेश
- परशासन
- परशिव
- परशुचि
- परश्री
- परश्वस्
- परसंगत
- परसंचारक
- परसंज्ञक
- परसम्बन्ध
- परसवर्ण
- परसस्थान
- परसात्कृ
- परसेवा
- परस्त्री
- परस्थान
- परस्व
- परहंस
- परहन्
- परहित
-
6 अट्टट्ट _aṭṭaṭṭa
अट्टट्ट ind. [अट्टो$नादरः अट्टप्रकारः अट्टस्य गुणवाचितया द्वित्वं शकन्ध्वा˚ पररूपम् Tv.] Very loud. -
7 अपर _apara
अपर a. (treated as a pronoun in some senses)1 Having nothing higher or superior, unrivalled. matchless; without rival or second (नास्ति परो यस्मात्); स्त्रीरत्नसृष्टिर- परा प्रतिभाति सा मे Ś.2.1; cf. अनुत्तम, अनुत्तर.-2 [न पृणाति संतोषयति पृ अच्] (a) Another, other (used as adj. or subst.). वासांसि जीर्णानि यथा विहाय नवानि गृह्णाति नरो$पराणि Bg.2.22. (b) More, additional; कृतदारो$परान् दारान् Ms.11.5. (c) Second, another Pt.4.37; स्वं केशवो$पर इवाक्रमितुं प्रवृत्तः Mk.5.2 like another (rival) Keśava. (d) Different; other; अन्ये कृतयुगे धर्मास्त्रेतायां द्वापरे$परे Ms. 1.85; Ks.26.235; Pt.4.6 (with gen.). (e) Ordinary, of the middle sort (मध्यम); परितप्तो$प्यपरः सुसंवृतिः Śi. 16.23.-3 Belonging to another, not one's own (opp. स्व); यदि स्वाश्चापराश्चैव विन्देरन् योषितो द्विजाः Ms.9.85 of another caste.-4 Hinder, posterior, latter, later, (in time space) (opp. पूर्व); the last; पूर्वां सन्ध्यां जपंस्तिष्ठेत्स्वकाले चापरां चिरम् Ms.4.93; रात्रेरपरः कालः Nir.; oft. used as first member of a genitive Tatpuruṣa comp. meaning 'the hind part,' 'latter part or half'; ˚पक्षः the latter half of a month; ˚हेमन्तः latter half of a winter; ˚कायः hind part of the body &c.; ˚वर्षा, ˚शरद् latter part of the rains, autumn &c.-5 Following, the next.-6 Western; पयसि प्रतित्सुरपराम्बुनिधेः Śi.9.1. पूर्वापरौ तोयनिधी वगाह्य Ku. 1.1; Mu.4.21-7 Inferior, lower (निकृष्टः); अपरेयमि- तस्त्वन्यां प्रकृतिं विद्धि मे पराम् Bg.7.5.-8 (In Nyāya) Non-extensive, not covering too much, one of the two kinds of सामान्य, see Bhāṣā P.8. (परं = अधिकवृत्ति higher अपरम् = न्यूनवृत्ति lower or अधिकदेशवृत्तित्वं परं, अल्पदेशवृत्तित्वं अपरम् Muktā.)-9 Distant; opposite. When अपर is used in the singular as a correlative to एक the one, former, it means the other, the latter; एको ययौ चैत्ररथप्रदेशान् सौराज्य- रम्यानपरो विदर्भान् R.5.6; when used in pl. it means 'others', 'and others', and the words generally used as its correlatives are एके, केचित्-काश्चित् &c., अपरे, अन्ये; केचिद् रक्तपटीकृताश्च जटिलाः कापालिकाश्चापरे Pt.4.34; एके समूहुर्बलरेणुसंहतिं शिरोभिराज्ञामपरे महीभृतः Śi.12.45 some-others; शाखिनः केचिदध्यष्ठुर्न्यमाङ्क्षुरपरे$म्बुधौ । अन्ये त्वलङ्घिषुः शैलान् गुहास्त्वन्ये न्यलेषत ॥ केचिदासिषत स्तब्धा भयात्केचिदघूर्णिषुः । उदतारिषुरम्भोधिं वानराः सेतुनापरे Bk. 15.31.33.-रः 1 the hind foot of an ele- phant; बद्धापराणि परितो निगडान्यलावीत् Śi.5.48 (Malli. चरमपादाग्राणि).-2 An enemy (न पृणाति सन्तोषयति).-रा 1 Western direction, the west अपरां च दिशं प्राप्तो वालिना समभिद्रुतः Rām.4.46.18.-2 The hind part of an ele- phant.-3 Sacred learning, learning the four Vedas with the 6 Aṅgas.-4 The womb; the outer skin of the embryo.-5 Suppressed menstruation in pregnancy.-री Ved. The future, future times; उतापरीभ्यो मघवा विजिग्ये Rv.1.32.13.-रम् 1 The future, any thing to be done in future (कार्य); तदेतद्ब्रह्मापूर्वमपरमनन्तम् Bṛi. Ār. Up. (नास्ति अपरं कार्यं यस्य).-2 The hind quarter of an elephant.-रम् adv. Again, moreover, in future, for the future; अपरं च moreover; अपरेण behind, west of, to the west of (with gen. or acc.). [cf. Goth. afar; Germ. aber, as in aberglauben].-Comp. -अग्नि (अग्नी dual)1 the southern and western fires (दक्षिण and गार्हपत्य).-2 the last fire i. e. used at the funeral ceremony (˚ग्निः).-अङ्गम् one of the 8 divisions of गुणीभूतव्यङ्ग्य (the second kind of काव्य) mentioned in K. P.5. In this the व्यङ्ग्य or suggested sense is subordinate to something else; अगूढमपरस्याङ्गम्; अपरस्य रसादेर्वाच्यस्य वा (वाक्यार्थीभूतस्य) अङ्गं रसादि अनुरणनरूपं वा; e. g. अयं स रसनोत्कर्षी पीनस्तनविमर्दनः । नाभ्यूरुजघनस्पर्शी नीवीविस्रंसनः करः ॥ where शृङ्गार is subordi- nate to करुण.-अन्त a. living at the western borders.(-न्तः) 1 the western border or extremity, the extreme end or term. the western shore.-2 (pl.) the country or inhabitants of the western borders near the Sahya mountain; अपरान्तजयोद्यतैः (अनीकैः) R.4.53 Western people. दशार्णाश्चापरान्ताश्च द्विपानां मध्यमा मताः Kau.A.1.2.-3 the kings of this country.-4 death, Pātañjala Yogadarśana 3.22. ˚ज्ञानम् anticipation of one's end.-5 the hind foot of an elephant; मृदुचलदपरान्तोदीरितान्दूनिनादम् Śi.11.7;18.32.-6 Islander, inhabitant of an island (द्वीपवासिन्) कोट्यापरान्ताः सामुद्रा रत्नान्युपहरन्तु ते Rām.2.82.8.-अन्तकः 1. = ˚अन्तः pl.-2 N. of a song; अपरान्तकमुल्लोप्यं मद्रकं प्रकरीं तथा । औवेणकं सरोबिन्दुमुत्तरं गीतकानि च ॥ Y3.113; ˚अन्तिका N. of a metre consisting of 64 mātrās.-अपराः, -रे, -राणि another and another, several, various.-अपरम् ind. Further and further (उत्तरोत्तरम्); अहं हि वचनं त्वत्तः शुश्रूषुरपरापरम् Mb.5.136.14.-अर्धम् the latter or second half.-अह्न [fr.अहन् changed to अह्न P.II. 4.29, V.4.88.] the latter part of the day, the after- noon, closing or last watch of the day; Ms.3.278; अपराह्णशीतलतरेण शनैरनिलेन Śi.9.4; ˚तन, ˚ह्णेतन belonging to this time; ˚कृतं P.II.1.45.-इतरा the east.-कान्य- कुब्ज a. situated in or belonging to the western part of Kānyakubja.-कालः later period.-गात्रम् a minor limb (hand, foot etc.); कोपप्रसादापरगात्रहस्तः (सुप्तः क्षितौ) रावणगन्धहस्ती) Rām.6.19.1.-गोदानम् (also गोडनि or गोडानि) N. of a country to the west of Mahāmeru (according to Buddhistic ideas).-ज a. born later or at the end of the world. (-जः) the destroying fire.-जनः an inhaditant of the west, the western people.-दक्षिणम् ind. in the south-west (belonging to the तिष्ठद्गु class).-पक्षः 1 the second or dark half of the month.-2 the other or opposite side; a defendant (in law).-पञ्चालाः the western Pañchālas.-पर a. one and the other, several, various; अपरपराः सार्थाः गच्छन्ति P.VI.1.144. Sk. several caravans go; (अपरे च परे च सकृदेव गच्छन्ति).-पाणिनीयाः the pupils of Pāṇini living in the west.-प्रणेय a. easily led or influenced by others, docile, tractable.-भावः 1 being another or different, differ- ence.-2 succession, continuation.-रात्रः [अपरं रात्रेः] the latter or closing part of night, the last watch of night (P.V.4.87); उत्थायापररात्रान्ते प्रयताः सुसमाहिताः Bhāg.8.4.24. ˚कृतम् P.II.1.45.-लोकः the other world, the next world. Paradise.-वक्त्रा, -क्त्रम् N. of a metre.-वैराग्यम् a kind of Vairāgya mentioned by Patañjali (दुष्टानुश्राविकविषयवितृष्णस्य वशीकारसंज्ञं वैराग्यम्).-सक्थम् the hind thigh.-स्वस्तिकम् the western point in the horizon.-हैमन a. belonging to the latter helf of winter (P.VII.3.11). -
8 अलिङ्ग _aliṅga
अलिङ्ग a.1 Having no characteristic marks, having no marks; said of the Supreme Being; एतावदुक्त्वोपरराम तन्महद्भूतं नभोलिङ्गमलिङ्गमीश्वरम् Bhāg.1.6.26. अव्यक्तात्तु परः पुरुषो व्यापको$लिङ्ग एव च Kaṭh.6.8.-2 Having bad marks.-3 (In gram.) Having no gender;-ङ्गः An epithet of the Supreme Being; अलिङ्गात्प्रकृतिर्लिङ्गै- रुपालभ्यति सात्मजैः Mb.12.35.26.-ङ्गम् Absence of marks. -
9 अश्मन्त _aśmanta
अश्मन्त a.1 Inauspicious, unlucky (अशुभ).-2 Un- limited.-न्तः N. of a Marut.-न्तम् [अश्मनो$न्तो$त्र शकं˚ पररूपम्]1 A fire-place.-2 A field, plain.-3 Death. -
10 ईश _īśa
ईश a. [ईश्-क]1 Owning, possessing, sharing, master or lord of; see below.-2 One who is com- pletely master of anything.-3 Capable of (with gen.)-4 Powerful, supreme.-शः 1 A lord, master; with gen. or in comp.; कथंचिदीशा मनसां बभूवुः Ku.3.34 with great difficulty controlled (were masters of) their minds; so वागीश, सुरेश &c.-2 A husband.-3 A Rudra.-4 The number 11 (derived from the eleven Rudras).-5 N. of Śiva (as regent of the north-east quarter.-6 The Supreme god (परमेश्वर); व्यक्ताव्यक्तं भरते विश्वमीश- मीड्यम् Śevt. Up.1.8; प्रसादये त्वामहमीशमीड्यम् Bg.11.44. श्रीवत्सधामापररात्र ईशः Bhāg.6.8.22.-शा 1 Supremacy, power, dominion, greatness. Śvet. Up.4.7.-2 N. of Durgā.-3 A woman having supremacy; a rich lady.-Comp. -कान्तः A class of the eleven-storeyed buildings. (Mānasāra 21.1.11).-कोणः the north-east quarter.-गीता f. N. of a section of the Kūrma Purāṇa.-दण्डः Axle-pole or a car.-पुरी, -नगरी N. of Benares.-बलम् the missile पाशुपत.-सखः an epithet of Kubera. -
11 बल्लवः _ballavḥ
बल्लवः 1 A cowherd; कुञ्जेष्वाक्रान्तवीरुन्निचयपरिचया बल्लवाः संचरन्तु Ve.6.2; Śi.11.8.-2 A cook.-3 The name assumed by Bhīma when serving as a cook at the court of Virāṭa.-वी A cowherdess; निरीक्षितुं नोपरराम बल्लवीरभिप्रनृत्ता इव वारयोषितः Ki.4.17.-Comp. -युवतिः, -ती f. a young cowherdess (गोपी); हरिविरहाकुलबल्लवयुवति- सखीवचनं पठनीयम् Gīt.4.
См. также в других словарях:
pára-rāshṭra — परराष्ट्र … Indonesian dictionary
pára-rūpa — पररूप … Indonesian dictionary
pararu — पररु … Indonesian dictionary
Mohna de gori kayina — The story of Mohna De Gori Kayina (Chhattisgarhi: मोहना दे गोरी कईना) is the romantic and humorous story of Radi Mai Batau Tura (Chhattisgarhi:राडी मई बटऊ टुरा) alias Chhail Batohi Kunwar (Chhattisgarhi: छैल बटोही कुंवर) of Delhi and queen Mohna… … Wikipedia
