κατὰ+μέρη

(γεν.) κατά ηλιού — к солнцу;

(αι — тшт.) κατά τον ρούν πόταμου — по течению реки;

πάω κατά την θάλασσα — идти к морю;

κατά τη δύση — на запад;

γυρισμένος κατά τον τοίχο — повёрнутый к стене;

μου το είπε κατά πρόσωπο — он мне сказал это в лицо;

τα παράθυρα μου βλέπουν κατά το βουνό — мои окна выходят на гору;

κατά πού; — куда?;

κατά πού πας; — куда идёшь?;

κατά πού έκαμε; — куда он направился?;

κατά πού πάει ο δρόμος; — куда ведёт дорога?;

κατά κεί — туда;

κατά δω — сюда!;

(γεν.) κοιμάται κατά γης — он спит на полу, на земле;

κατά ξηρά και θάλασσα — на суше и на море;

κάθομαι εκεί κατά τον σταθμό — я живу там около вокзала;

είμαι κατά τού πολέμου — быть против войны;

κατά τον Παγκόσμιο πόλεμο — во время мировой войны;

κατά τη συμπλοκή — во время схватки;

κατά την απουσία μου — в моё отсутствие;

κατά τό βραδάκι — вечерком, к вечеру;

κατά го τέλος τού Φλεβάρη — к концу февраля;

κατά τό μεσημέρι — к полудню;

κατά τα μεσάνυχτα — к полуночи;

κατά τίς δέκα — к десяти часам;

κατά τη γνώμη μου — по моему мнению;

κατά συνθήκην — по договорённости, по (обойдному) согласию;

κατά τα συνηθισμένα του — по своему обыкновению;

κατά τον νόμο — по закону;

κατά τό γράμμα και το πνεύμα τού νόμου — согласно букве и духу закона;

κατά γενικήν απαίτησιν — по общему требованию;

κατά βούληση — по желанию;

κατά τίς περιστάσεις — смотря по обстоятельствам;

κατά κανόνα — как правило;

κατά ποιόν και κατά ποσόν — по качеству и по количеству;

κατά τό μήκος — по длине;

κατά τό πλάτος — по ширине;

κατά τό ύψος — по высоте;

κατά τα ειωθότα — как обычно;

κατά μήκος — вдоль;

κατά πλάτος — поперёк;

κατά λάθος — по ошибке, ошибочно;

κατά τύχην — случайно;

κατά σύμπτωση — случайно, по совпадению;

κατά μέρος — в сторону;

παίρνω κάποιον κατά μέρος — отводить кого-л. в сторону;

άφησε τα αυτά κατά μέρος — оставь это;

ήμουνα κατά δεκαπέντε χρόνια νεώτερος του — я был на. пятнадцать лет моложе его;

κατά τεμάχια — по кускам;

κατά μέρη — по частям;

(κατ΄ Ἰδαίων ὀρέων Hom.)

(αἰχμέ κ. γαίης ᾤχετο Hom.)

(κ. τῆς χώρας Polyb.)

(καταδεδυκέναι или ἀφανίζεσθαι κ. τῆς θαλάσσης Her.; κ. γῆς γενέσθαι Xen.)

ψεύδεσθαι κ. τινος Lys. — клеветать на кого-л.;

(οἱ κ. τοῦ Δημοσθένους ἔπαινοι Aeschin.)

(κ. Περσῶν λέγειν τι Xen.)

(κ. παντὸς τοῦ χρόνου Dem.)

κ. πτόλιν Hom. — в городе;

κατ΄ ὄμματά τινι Soph. — на глазах у кого-л.;

(κ. πεντήκοντα Her.)

κ. Ἄμασιν βασιλεύοντα Her. — в царствование Амасиса;

(κρίνειν ἄνδρας κ. φῦλα, κ. φρήτρας Hom.; κ. κώμας κατῳκῆσθαι Her.)

κ. σφέας μαχέσονται Hom. — каждый (из ахеян) будет сражаться за себя;

κ. πρῆξιν Hom. — ради дела, по делам;

κ. φθόνον τινός Aesch. — из зависти к кому-л.;

οὔτι καθ΄ ἡμέτερον νόον Hom. — не в соответствии с нашим мнением;

καθ΄ Ὅμηρον — по Гомеру, как говорит Гомер;

κ. λοπὸν κρομύοιο Hom. — словно луковичная кожура;

κ. τέν Ἀμφιάρεω ἀπόκρισιν Her. — что касается ответа Амфиарая;

κ. δάκρυ χέουσα Hom. — роняющая слезы

κ. ἔφαγε Hom. — (целиком) съел (обычно, однако, adv. κατά толкуется как приставка in tmesi)

(τὰ τοῦ σώματος μέρη Plat.; εἰς ἡμέρας μ. βραχύ Soph.)

τοὐμὸν μ. Eur. — что касается меня;

κατὰ или περὴ τοῦτο τὸ μ. и ἐν τούτῳ τῷ μέρει Polyb., NT. — в этом отношении

ἐν μέρει τινὸς τιθέναι (λαβεῖν, ποιεῖσθαί) τινα Plat. — считать кого-л. кем(чем)-л.;

(ἐπεὴ δὲ αὐτῆς μ. ἐγένετο Her.)

ἐν τοῖς μέρεσι Aeschin. — (находящиеся) на действительной военной службе

(τῆς Γαλιλαίας NT.)

(τινί τι Arph., Plat., Plut. и τι ἐπί τι Plat.; τὰς ἀρχὰς κατ΄ ἀξίαν Arst.)

(ἄστυ Pind.)

μέγα μέρος — большая часть;

τό μεγαλύτερο (μικρότερο) μέρος — большая (меньшая) часть;

συστατικό μέρος — составная часть;

τό μέρος τού κτιρίου — часть здания;

τα μέρη τού σώματος (της μηχανής) — части тела (машины);

τα μέρη της μουσικής συμφωνίας — чисти симфонии;

ένα μέρος τού κοινού — часть публики;

του χάρισα ένα μέρος από τα χρέη του — я ему простил часть долгов;

σε τρία μέρη — а) в трёх частях; — б) на три части;

παίρνω ( — или λαμβάνω) μέρος σε ( — или είς) κάτι — принимать участие в чём-л., участвовать в чём-л.;

στο αριστερό μέρος — налево, слева, на левой стороне;

στο απέναντι μέρος τού πόταμου — на противоположной стороне реки;

από το ένα (άλλο) μέρος — с одной (с другой) стороны;

παίρνω το μέρ κάποιου — становиться на чью-л. сторону;

είμαι με το μέρος σου — я на твоей стороне;

[είμαστε από το ίδιο μέρος — мы из одной местности;

στο μέρος μας έχουμε πυρετούς — в наших краях имеется малярия;

σ' εκείνα τα μέρη δεν χιονίζει ποτέ — в тех краях никогда не бывает снега;

ωραίο μέρος γιά να χτίσει κανείς — чудесное место для постройки;

αυτό το μέρος είναι πολύ δύσκολο — эта роль, партия очень трудна;

τα μέρη τού λόγου — грам, части речи;

τί μέρος τού λόγου είναι; — что за человек, что он из себя представляет?;

εν μέρει — отчасти, частично;

κατά μέρος ( — оставить) в стороне;

τ' αστεία κατά μέρ! — шутки в сторону;

άφησε τούς δισταγμούς κατά μέρος — перестань стесняться, брось стесняться;

αφήνω κατά μέρος — забросить, оставить;

! βάζω κατά μέρος — откладывать, приберегать (деньги);

τον πήρα κατά μέρος — я его отвёл в сторону;

εκ ( — или από) μέρους μου (του, σου κ.λ.π.) — а) от меня (тебя, него и т. д.); — от моего (твоего, его) имени;

έχετε χαιρετισμούς εκ μέρους της — вам привет от неё;

προσωπικά από ( — или εκ) μέρους μου — от меня (лично); — б) с моей (с твоей, с его) стороны;

είναι πολύ ευγενικό εκ μέρους σου — это очень мило с твоей стороны;

επί μέρους — частично;

οι (αί, τα) επί μέρους... — частные, особые, отдельные (вопросы, элементы и т. д.)

(ὀροφήν Thuc., Xen.)

(λίθους Arst.)

(διαιρούμενα τὰ ἔντομα ζωέν ἔχει Arst.)

(οἶστροι τὰ δέρματα διαιροῦσι Arst.)

(σταυρούς Xen.)

(πυλίδα Thuc.)

(γέφυραν Her.)

(τρία μέρη Plat.; διαιρεθῆναι εἰς τὰ ἐλάχιστα Arst.; δ. τι εἰς μέρη τρισκαίδεκα Plut.; med. διελεῖσθαι τέν ληΐην Her.)

(αἰδῶ καὴ σωφροσύνην Xen.; αἱ διαιρεθεῖσαι κατηγορίαι Arst.)

(περί τινος Plat., Arst.)

δ. τὰς διαφοράς Her. и τὰ ἀμφίλογα Xen. — улаживать или разбирать споры;

δεν ακούς έναν καλό λόγο απ' αυτόν — доброго слова от него не услышишь;

μην κάνεις λόγο σε κανένα — никому ни слова;

προφορικός (γραπτός) λόγος — устная (письменная) речь;

τα όργανα τού λόγου — органы речи;

τό χάρισμα τού λόγου — дар речи;

περί τίνος γίνεται λόγ; — о чём идёт речь?;

(ο) λόγος γίνεται — или γίνεται λόγος γιά... — речь идёт ο...;

ούτε λόγος να γίνεται — об этом не может быть и речи;

ο περί ού ο λόγος — или ο εν λόγω — тот, о ком идёт речь;

κάμνω ( — или κάνω) λόγο — говорить, сказать;

μου έκαμε λόγο γιά... — он сказал мне о...;

ό, τι είχαμε το λόγο σου — как раз о тебе и шла речь;

ένα λόγο λέμε και δεν ακουγόμαστε — мы же об одном и том же говорим;

ο χαιρετιστήριος (επιτάφιος) λόγος — приветственное (над-

πανηγυρικός λόγος — торжественное выступление;

λόγος παραινετικός — наставление;

η ελευθερία τού λόγου — свободг слова;

βγάζω (εκφωνώ) λόγο — выступать, произносить речь;

ζητώ το λόγο — просить слова;

δίνω (λαμβάνω — или παίρνω) το λόγο — предоставлять (брать) слово;

αφαιρώ το λόγο — лишать слова;

έχω το λόγο — моя очередь выступать;

λόγον τιμής — честное слово;

ο λόγος του είναι συμβόλαιο — или είναι άνθρωπος με λόγο ( — или έχει λόγο) — он — человек слова;

σού δίνω τον λόγο μου — даю тебе слово;

δίνω τον λόγο της τιμής μου — даю честное слово;

στέκομαι στον λόγο μου — быть хозяином своего слова;

κρατώ ( — или βαστώ, τηρώ, φυλάττω) τον λόγομού — держать своё слово;

παραβαίνω ( — или αθετώ, πατώ) τον λόγο μου — нарушить, своё слово;

παίρνω πίσω το λόγο μου — брать своё слово назад;

λέει ένας λόγος — или ο λόγος λέει... — пословица, поговорка гласит...;

ορθός λόγος — здравый смысл;

μετά λόγου — или κατά λόγον — логично; — согласно здравому смыслу, благоразумно;

παρά λόγον — а) нелогично;

ακούστηκε ( — или βγήκε) ένας λόγος πώς — прошёл слух, что...;

αυτός έχει το λόγο εδώ μέσα — здесь последнее слово за ним, здесь он командует, здесь он хозяин;

ο λόγος του δεν πέφτει χάμω — с его словом считаются;

δεν σού πέφτει λόγος — твоё слово тут последнее, тебя не спрашивают, лучше помолчи;

δεν τον ακούει τον λόγο μου — он меня не слушает, он меня ни во что не ставит;

ο λόγος μας ν' ακούγεται! — моё слово — закон;

δεν έχω κανένα λόγο δυσαρέσκειας εναντίον του — я ничего не имею против него;

άνευ λόγου — без причины, неоправданно;

δικαίω τω λόγω — оправданно;

φυσικώ τω λόγω — естественно, конечно;

γιά (διά) τον λόγο ότι — или επί τω λόγω ότι — или λόγω — или λόγω τού ότι — по причине, из-за, вследствие; — потому что;

λόγω ασθενείας — из-за болезни;

γιά ποιό λόγο; — по какой причине?;

γιά ποιό λόγο το έκαμες; — почему ты это сделал?, для чего ты Зто сделал?;

δεν είναι ( — или υπάρχει) λόγος — не стоит, не за что;

υπέχω λόγον — нести ответственность;

δίδω λόγόντων πράξεων ( — или γιά τίς πράξεις) μου — отвечать за свои поступки;

θα τού ζητήσω το λόγο — я с него спрошу;

λόγος δύο αριθμών — отношение двух чисел;

§ πεζός λόγος — проза;

μεγάλος λόγος — громкие слова;

κενοί λόγοι — пустые слова;

άλλος λόγος — другое дело;

άξιος λόγου — али λόγου άξιος — достойный упоминания; — значительный;

ανάξιος λόγου — недостойный упоминания;

τα μέρη τού λόγου — грам, части речи;

ο λόγος το φέρνει — кстати говоря;

έρχομαι σε λόγους — ссориться, спорить;

δεν θέλω λόγο πάνω σ' αυτό — больше не желаю говорить, слушать об этом;

έδωσαν λόγο — а) они обручились;

ποιός έχει να πεί λόγο γιά...; — кто станет спорить о...?;

περί ορέξεως ουδείς λόγος ο — вкусах не спорят;

τί λόγ! — или είναι λόγος να γίνεται; — о чём речь?!, стоит ли говорить об этом?!;

λόγος να γίνεται! — просто так, для разговора;

πες κάνα λόγο και γιά μένα σ' αυτόν — замолви ему и обо мне словечко;

από λόγο σε λόγο — слово за слово;

εν ενί λόγω — или μ'ελόγνα λόγο — одним 'словом;

κατά μείζονα λόγον — тем более;

κατ' αντίστροφον λόγον — наоборот, в обратном смысле;

κατά πρώτον λόγον — во-первых; — прежде всего;

επ' ουδενί λόγω — или κατ' ούδένα λόγον — никоим образом, ни в коем случае;

με άλλους λόγους — иными словами;

ο λόγος είναι να... — речь идёт о том, чтобы...;

του λόγου μου (σου, του, της, μας, σας, τους) — или λόγου μου (σου, του, της, μας, σας, τους) — я (ты, он, она, мы, вы, они);

του λόγου σου μ' εγύρεψες; — ты меня искал?;

έχω κάτι να σού πω γιά λόγου της — я хочу тебе кое-что сказать о ней;

από λόγου μου — от самого себя;

ένας λόγος είν' αυτό — легко сказать;

ο λόγος το λέει — просто так, к слову пришлось;

πού λέει ο λόγος — к примеру, к слову сказать;

λόγου χάριν — например;

λόγο! - — о! оратору слово!;

ο λόγος σου με χόρτασε και το ψωμί σου φα' το! — с меня достаточно, я сыт по горло твоими речами;

λόγος πού βγαίνει, ψεύτικος δεν είναι — погов, нет дыма без огня

(τοὺς δήμους εἰς τὰς δέκα φυλάς Her.; τέν νῆσον δέκα μέρη Plat.; τὸ στράτευμα δώδεκα μέρη Xen.; τὸ πλῆθος ἐν συσσιτίοις Arst.)

(γῆν πᾶσαν Plat.)

(τινὰ εἰς τέν προσήκουσαν τάξιν Aeschin.)

(τέν χώρην Αἰγυπτίοισι Her.; ἱερὰν χώραν βοσκήμασι Dem.)

(τέν χώραν τινός Isocr.)

(χώραν Babr.)

(νόσος κατανεμηθεῖσα τοῦ σώματος или τὸ σῶμα Plut.)

(ὁδός Pind., Plat., Plut.; αἰχμή Her.)

(τεῖχος Thuc.)

(φάλαγξ Xen.; τάξις Polyb.)

(βίος Her.; χρόνος Aesch., Plat.; ἡμέρα Arst.)

(φωνῆεν Arst.)

(οὐσία Isae.; κέρδος Lys., Plat.; ἔργον Xen.; πλῆθος Arst.; ἀφορμή Polyb.)

(μέρη Plat.; ἱππεῖς Polyb.)

(δ. λέγεται τοῦ ἔχοντος μέρη τάξις Arst.)

(τοῦ σώματος Arst. и περὴ τὰ σώματα Polyb.)

(ἕξις ψυχῆς καὴ δ. Plat.; δ. ὑβριστική Arst.; ἀπαίδευτοι καὴ κακαὴ διαθέσεις Plut.)

(τῆς πόλεως Plat., Arst.)

(οὐχ ὁμήρων ἔχειν διάθεσιν, ἀλλ΄ αἰχμαλώτων καὴ δούλων Polyb.)

(τῶν περιόντων Isocr.; sc. τῆς λείας Plut.)

(ἥ) ἐκ τῶν Ἑλληνικῶν δ. Plut. картина на тему из греческой истории

(προφορὰ καὴ δ. τῶν λεγομένων Plut.)

(τῶν τελευτᾶν μελλόντων Plat.)

(δραχμὰς στρατιῇ Her.; τὰ διεσπαρμένα χωρὴς μέρη Arst.; ὅ ὄχλος διεσπείρετο Plut.)

(λόγον Xen., Plut.)

(πατρῴαν κτῆσιν μάτην Soph.)

(τινάς Her.)

(τοὺς λόχους Thuc.)

(ξύλον Arst.)

τοῖς διισταμένοις (sc. ὀφθαλμοῖς) Arst. — при (широко) раскрытых глазах

(τέν Ἑλλάδα Her.; τοὺς Ἕλληνας εἰς μέρη Dem.; διέκοπτεν αὐτοὺς καὴ διΐστη ὅ πολέμιος Plut.)

(ἡδονέν ἀπὸ τῆς ὑγιείας Plut.; med. γένη Plat.)

(τινά τινος Thuc., Arph.)

(κατ΄ εἴδη Plat.)

(οἱ πολέμιοι διέστησαν Polyb.)

ἀγωνιζόμενοι διέστησαν χωρίς Her. — после боя (войска) разошлись;

τὰ διεστεῶτα Her. — расселины, трещины

(πρὸς ἀλλήλους Arst.)

(σῖτόν τισι Her.)

(τὸν τοῦ Πυθίου νεών Plut.; med. τὰ μέρη τῆς σκηνῆς Polyb.)

(ὅ λόγος καταμετρεῖται συλλαβῇ βραχείᾳ καὴ μακρᾷ Arst.)

(ἵππους τε καὴ ἀνέρας Hom.; στρατόν Eur.)

(τεταγμένον τε καὴ κεκοσμημένον πρᾶγμα Plat.)

(δόρπον Hom.; δεῖπνον Pind.; τράπεζαν Xen.; τάφον, ἐς τάφον λέβητα κ. Soph.)

(νοῦς κοσμῶν Anaxagoras ap. Plat.)

(τὰς λαμπάδας NT.)

οἱ γέροντες ἐκ τῶν κεκοσμηκότων Arst. — (на Крите избираются) члены совета старейшин из числа тех, которые (в прошлом) исполняли должность космов

(οἶκος κεκοσμημένος NT.)

(τινα πανοπλίῃ Her.; σῶμα ὅπλοις Eur.; γυναῖκας ἐν καταστολῇ NT.)

(δόμους τριπόδεσσι Pind.)

(λόγους Eur.; τραγικὸν λῆρον Arph.)

(νᾶσον Pind.; πόλιν Thuc.)

(τινα Soph.; νέκυν Eur.)

(ἐς τὸν Αἰγύπτιον νομὸν κοσμέεσθαι Her.)

(τοῦ ζῴου μέρη καὴ μέλη Plat.; ἐν ἑνὴ σώματι μέλη πολλά NT.)

(καλλίνικον Pind.; τὸ μ. ἐκ τριῶν ἐστι συγκείμενον λόγου τε καὴ ἁρμονίας καὴ ῥυθμοῦ Plat.)

ἐν μέλει Plat. — в лад, стройно;

(реже med.)

(Aesch., Plat.; οἱ ἰατροὴ καίουσι καὴ τέμνουσιν Xen.)

(βέλος ἐκ μηροῦ Hom.)

(ἰχθῦς Her.)

(ἱμάντας ἐκ δέρματος Her.)

(κεφαλέν ἀπὸ δειρῆς Hom.; κάρα τινός Aesch.)

(τρίχας ἐκ κεφαλέων Hom.; τὸν πλόκον Soph.)

(δένδρεα Hom.; ὕλην Thuc.)

(φάρμακον Plat.)

(λίθον Plat.)

(δούρατα μακρά Hom.)

(χρόα χαλκῷ Hom.)

(ἐρίφους Hes.)

(κάπρον Διΐ Hom.)

ὅρκια τ. Hom. — произносить (взаимные) клятвы, заключать договор;

τ. τινὴ μένειν αἰεὴ τὸ ὅρκιον Her. — заключать с кем-л. договор о нерушимости клятвы (обязательства)

(τέλσον ἀρούρης Hom.; ὁχετούς Plat.; διώρυχες τετμημέναι Plat.)

(ὁδούς Thuc.)

(πέλαγος Hom.)

(τ. δίχα или διχῇ Plat.)

(ἀριθμὸν τ. τινί, ἑπτὰ μέρη τεμόμενος Plat.)

(τέν δίποδα ἀγέλην Plat.)

(τεμενός τινι Hom.)

(γῆν Her.; ἀγρούς Plat.)

(τὸν σῖτον Xen.)

(κίνδυνον σιδάρῳ Eur.)

(τέλος μαχᾶν Pind.)