Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

uterus

  • 1 uterus

    ŭtĕrus, i, m. (collat. form ŭter, Caecil. ap. Non. 188, 15; neutr. collat. form ŭtĕ-rum, i, Plaut. Aul. 4, 7, 10, acc. to Non. 229, 33; Turp. and Afran. ib.) [Sanscr. uttara, later; Gr. husteros; cf. Gr. hustera, womb; Sanscr. udaram, belly; Engl. udder], the womb, matrix (syn. volva).
    I.
    Lit.:

    utero exorti dolores,

    Plaut. Am. 5, 1, 40:

    perii, mea nutrix, uterum dolet!

    id. Aul. 4, 7, 10; id. Truc. 1, 2, 96: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 8, 139; Plaut. Truc. 1, 2, 97; Hirt. ap. Quint. 8, 3, 54; Prop. 4, 1, 100; Hor. C. 3, 22, 2; Ov. M. 9, 280; 9, 315; 10, 495; id. F. 2, 452; Tac. A. 1, 59; Plin. 9, 6, 5, § 13.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of the cavities of the earth, from which the first creatures are represented to have come forth, Lucr. 5, 806; cf. Lact. 2, 11 init.
    B.
    The fruit of the womb, a fetus, child, young:

    feminae uterum gerentes,

    i. e. pregnant, Cels. 2, 10; Tac. A. 1, 59.—Of animals, Varr. R. R. 2, 2, 14; Plin. 8, 40, 62, § 151.—
    C.
    In gen., the belly, paunch: me puero uterus erat solarium: ubi iste monebat esse, etc., Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5; Verg. A. 7, 499; [p. 1946] Cels. 4, 1; Juv. 10, 309; Luc. 6, 115; 9, 773.—

    Of swans,

    Plin. 10, 47, 66, § 131.—
    2.
    Of inanimate things;

    of the Trojan horse,

    Verg. A. 2, 52:

    dolii,

    Col. 12, 4, 5:

    lato utero (navium),

    Tac. A. 2, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > uterus

  • 2 uterus

        uterus ī, m    [Engl. udder], the womb, matrix: quae te beluam ex utero fudit, C., H., O.— The belly, paunch: Per uterum (cervi) venit harundo, V., Iu.— The fruit of the womb, a fetus, Ta.
    * * *
    womb; belly, abdomen

    Latin-English dictionary > uterus

  • 3 uterus

    womb, belly, lower stomach.

    Latin-English dictionary of medieval > uterus

  • 4 uterum

    ŭtĕrus, i, m. (collat. form ŭter, Caecil. ap. Non. 188, 15; neutr. collat. form ŭtĕ-rum, i, Plaut. Aul. 4, 7, 10, acc. to Non. 229, 33; Turp. and Afran. ib.) [Sanscr. uttara, later; Gr. husteros; cf. Gr. hustera, womb; Sanscr. udaram, belly; Engl. udder], the womb, matrix (syn. volva).
    I.
    Lit.:

    utero exorti dolores,

    Plaut. Am. 5, 1, 40:

    perii, mea nutrix, uterum dolet!

    id. Aul. 4, 7, 10; id. Truc. 1, 2, 96: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 8, 139; Plaut. Truc. 1, 2, 97; Hirt. ap. Quint. 8, 3, 54; Prop. 4, 1, 100; Hor. C. 3, 22, 2; Ov. M. 9, 280; 9, 315; 10, 495; id. F. 2, 452; Tac. A. 1, 59; Plin. 9, 6, 5, § 13.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of the cavities of the earth, from which the first creatures are represented to have come forth, Lucr. 5, 806; cf. Lact. 2, 11 init.
    B.
    The fruit of the womb, a fetus, child, young:

    feminae uterum gerentes,

    i. e. pregnant, Cels. 2, 10; Tac. A. 1, 59.—Of animals, Varr. R. R. 2, 2, 14; Plin. 8, 40, 62, § 151.—
    C.
    In gen., the belly, paunch: me puero uterus erat solarium: ubi iste monebat esse, etc., Plaut. Fragm. ap. Gell. 3, 3, 5; Verg. A. 7, 499; [p. 1946] Cels. 4, 1; Juv. 10, 309; Luc. 6, 115; 9, 773.—

    Of swans,

    Plin. 10, 47, 66, § 131.—
    2.
    Of inanimate things;

    of the Trojan horse,

    Verg. A. 2, 52:

    dolii,

    Col. 12, 4, 5:

    lato utero (navium),

    Tac. A. 2, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > uterum

  • 5 uter

    1.
    ūter, tris, m. ( neutr. collat. form of plur. utria, Liv. And. ap. Non. p. 231, 31; gen. plur. utrium, Sall. J. 91, 1) [kindr. with uterus; v. Isid. Orig. 20, 6, 7], a bag or bottle made of an animal's hide, a skin for wine, oil, water, etc., Plaut. Truc. 5, 11:

    unctos salire per utres,

    Verg. G. 2, 384; Curt. 7, 5, 10; Ov. Am. 3, 12, 29; Juv. 15, 20; Plin. 12, 7, 15, § 31; 28, 18, 73, § 240; Scrib. Comp. 84; Just. 1, 8, 13; Dig. 33, 6, 3. —Often inflated and used for crossing streams, Caes. B. C. 1, 48 Herz.; Liv. 21, 27, 5; Front. Strat. 3, 13, 6; Plin. 6, 29, 34, § 176; Amm. 30, 1, 9.— Poet.: crescentem tumidis infla sermonibus utrem, the swelling skin, i. e. the vain man, Hor. S. 2, 5, 98.
    2.
    ŭter, tri, m., v. uterus init.
    3.
    ŭter, ūtra, ūtrum ( gen. utrīus; dat. utri; gen. sing., scanned utrĭus, Hor. Ep. 1, 17, 15; cf. uterque; gen. and dat. fem. utrae, acc. to Charis. p. 132 P.), pron. [for cuter, in form comp. of quis; cf. Engl. who, whe - ther; cf. also Sanscr. katara, uter, and Gr. poteros; Ionic, koteros].
    I.
    Interrogatively.
    A.
    In direct questions.
    1.
    With gen. part.; sed uter vostrorum'st celerior? Plaut. Aul. 2, 4, 42:

    agnūm horum uter est pinguior?

    id. ib. 2, 5, 1:

    uter nostrum popularis est? tune an ego?

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    uter est insanior horum?

    Hor. S. 2, 3, 102:

    peccat uter nostrum cruce dignius?

    id. ib. 2, 7, 47.—
    2.
    With ex and abl.:

    uter ex his tibi sapiens videtur?

    Sen. Ep. 90, 14.—
    3.
    Neutr. and with apposit.-clause: utrum est melius? virginemne an viduam uxorem ducere? Naev. ap. Non. p. 136, 7 (Com. Rel. v. 53 Rib.):

    utrum igitur mavis? statimne nos vela facere, an... paululum remigare?

    Cic. Tusc. 4, 4, 9; id. Verr. 2, 3, 37, § 84.—With plur. verb:

    uter meruistis culpam?

    Plaut. Men. 5, 2, 29:

    uter eratis, tun' an ille, major?

    id. ib. 5, 9, 60.— Plur., of two parties:

    sed utriscum rem esse mavis?

    Plaut. Truc. 1, 2, 51.—
    B.
    In indirect questions.
    1.
    With gen. part.:

    nostrum uter sit blandior,

    Plaut. Cas. 2, 3, 58:

    harum duarum condicionum utram malis vide,

    Ter. Heaut. 2, 3, 85: is vestrorum uter sit, cui signum datum est, Cette, Pac. ap. Non. p. 85, 4 (Trag. Rel. v. 62 Rib.):

    quod utri nostrum sanctius sit, jam pridem sentis Liv 40, 9, 7: utrius horum Verba probes et facta, doce,

    Hor. Ep. 1, 17, 15.—
    2.
    With ex and abl.: de praemiis quaeritur: ex duobus, uter dignior;

    ex pluribus, quis dignissimus,

    Quint. 7, 4, 21.—
    3.
    With de and abl. (very rare):

    utrum de his potius, dubitasset aliquis, quin alterum, nemo,

    Cic. Brut. 50, 189.
    4.
    Absol.: omnibus cura viris uter esset induperator, Enn. ap. Cic. Div. 1, 48, 107 (Ann. v. 86 Vahl.):

    et tamen utrum malis scio,

    Ter. Hec. 3, 5, 15:

    utro frui malis, optio sit tua,

    Cic. Fat. 2, 3:

    sortirenturve, uter comitiis ejus anni praeesset,

    Liv. 35, 20, 3:

    non tantum utrum melius, sed quid sit optimum quaeritur,

    Quint. 3, 8, 33:

    dijudicari, uter populus alteri pariturus esset,

    Vell. 2, 90, 3:

    elige, utrum facias,

    Ov. M. 9, 548:

    ignorante rege uter Orestes esset,

    Cic. Lael. 7, 24:

    considerando, utra lex ad majores res pertineat,

    id. Inv. 2, 49, 145:

    dubitare visus est Sulpicius et Cotta, utrius oratio propius ad veritatem videretur accedere,

    id. de Or. 1, 62, 262:

    ita ut oculis, in utram partem fluit (flumen), judicari non possit,

    Caes. B. G. 1, 12:

    certamen consulibus inciderat, uter dedicaret aedem,

    Liv. 2, 27, 5:

    videamus uter plus scribere possit,

    Hor. S. 1, 4, 16.— Plur., of two parties or sets:

    sed utros ejus habueris libros—duo enim sunt corpora—an utrosque, nescio,

    Cic. Q. Fr. 2, 11, 4:

    quaestio sequitur ex ipsis (testibus), utri meliores viri,

    Quint. 5, 7, 34:

    nec promptum est dicere, utros peccare validius putem,

    id. 10, 3, 12.— Neutr. with apposit. - clause:

    cogitare, utrum esset Agrigentinis utilius, suisne servire anne populo Romano obtemperare,

    Cic. Verr. 2, 4, 33, § 73:

    videte utrum sit aequius, hominem dedi inimicissimis nationibus an reddi amicis,

    id. Font. 18, 41 (14, 31).—
    5.
    Repeated, which of two... the other:

    ut nihil jam aliud quaerere debeatis, nisi uter utri insidias fecerit,

    Cic. Mil. 9, 23:

    ut... neque dijudicari posset, uter utri virtute anteferendus videretur,

    Caes. B. G. 5, 44:

    scire de filiis tuis, uter ab utro petitus fraude et insidiis esset,

    Liv. 40, 55, 3:

    ambigitur uter utro sit prior,

    Hor. Ep. 2, 1, 55:

    si non intellegitur, uter ab utro eversus sit,

    Dig. 9, 2, 45.—
    6.
    Strengthened by ne:

    uterne Ad casus dubios fidet sibi certius, hic qui Pluribus assuerit mentem, etc., An qui contentus parvo?

    Hor. S. 2, 2, 107.—
    II.
    Transf.
    A.
    Indef. rel., whichsoever of two, the one which:

    utram harum vis condicionem accipe,

    Plaut. Cas. 2, 4, 13:

    convenit, victi utri sint in eo proelio... focos, seque uti dederent,

    id. Am. 1, 1, 71:

    horum utro uti nolumus, altero est utendum,

    Cic. Sest. 42, 92:

    utrum enim horum dixeris, in eo culpa et crimen haerebit,

    id. Verr. 2, 3, 45, § 106:

    quotiens ille tibi optionem facturus sit, ut eligas utrum velis, factum esse necne... utrum dixeris, id contra te futurum,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    utrum igitur eorum accidisset, verum oraculum fuisset,

    id. Div. 2, 56, 116:

    uter enim... penetrarit et uter... accesserit, is vincat necesse est,

    id. Part. Or. 36, 123:

    utrum placet, sumite... daret, utrum vellet subclamatum est,

    Liv. 21, 18, 13:

    utri eorum dedicatio jussu populi data esset, eum praeesse annonae,

    id. 2, 27, 5:

    utrius partis melior fortuna belli esset, ad ejus societatem inclinaturos,

    id. 31, 32, 5:

    uter aedilis fueritve Vestrum praetor, is sacer esto,

    Hor. S. 2, 3, 180; 2, 5, 28:

    utro exercitu mallet ex duobus, quos, etc.,

    Liv. 36, 1, 9:

    ut ipse optet, ex duobus ab lege constitutis suppliciis utrum velit pendere,

    Sen. Contr. 7, 23, 6.—
    B.
    Indef., either of the two, one or the other, one of two: uti tu ad Laelium Luciumve consulem sive quem ad uter eorum jusserit proferes, Vet. Form. ap. Gell. 16, 4, 2:

    omnium controversiarum, quae essent inter aratorem et decumanum, si uter velit, edicit se recuperatores daturum,

    Cic. Verr. 2, 3, 14, § 35: quid? si una tabula sit, duo naufragi aeque sapientes;

    sibine uter rapiat, an alter cedat alteri?

    id. Off. 2, 23, 90:

    si cum utro eorum actum est, cum altero agi non potest,

    Dig. 9, 2, 45, § 3. —
    * C.
    Whichsoever of more than two:

    quorum utrum ei acciderit,

    Vitr. 7 praef. — Hence, adv.: ū̆trō, to which of two places, to which side or part:

    nescit utro potius ruat et ruere ardet utroque,

    Ov. M. 5, 166; Plin. 18, 19, 49, § 179; v. also utrum.

    Lewis & Short latin dictionary > uter

  • 6 cervīx

        cervīx īcis, f    [2 CEL- + VI-], a head-joint, neck, nape: rosea, V.: subacta ferre iugum, H.: nudare cervicem, L.: eversae cervices tuae, T.: caput et cervices tutari: parentis Fregisse cervicem, H.: cervices securi subicere, i. e. to commit a capital crime: cervices Roscio dare, i. e. submit to be judicially murdered by R.: praebenda est gladio, Iu. — Fig., the neck, shoulders: Imposuistis in cervicibus nostris dominum: dandae cervices erant crudelitati nefariae, must submit.—The neck, throat, life: a cervicibus nostris est depulsus Antonius: etsi bellum ingens in cervicibus erat, impending, L.: velut in cervicibus habere hostem, L.: qui tantis erunt cervicibus recuperatores, qui audeant? etc., who shall have the fierceness?
    * * *
    neck (sg/pl.), nape; severed neck/head; cervix, neck (bladder/uterus/jar/land)

    Latin-English dictionary > cervīx

  • 7 gravis

        gravis e, adj. with comp. gravior, and sup. gravissimus    [2 GAR-], heavy, weighty, ponderous, burdensome, loaded, laden, burdened: gravi onere armorum oppressi, Cs.: corpus: Ipse gravis graviter Concidit, V.: bullae aureae: navigia, Cs.: agmen, L.: gravius dorso subiit onus, H.: robur aratri, V.: tellus, V.: naves spoliis graves, L.: aere dextra, V.: imbre nubes, L.—After the as was reduced in weight: aes grave, heavy money, money of the old standard (a full pound in each as), L. — With young, pregnant: sacerdos Marte, V.: uterus, O.—Of sound, deep, grave, low, bass: sonus, H.: gravissimus sonus: sonus auditur gravior, V.: fragor, O.—Of smell or flavor, strong, unpleasant, offensive: hircus in alis, rank, H.: ellebori, V.: odor caeni, V.: sentina, Iu.— Burdening, oppressive, serious, gross, indigestible, unwholesome, noxious, severe, sick: cibus: cantantibus umbra, V.: anni tempore gravissimo, season: autumnus in Apuliā, Cs.: virus, H.: tempus, weather, L.: graviore tempore anni acto, season, L.: morbo gravis, sick, V.: aetate et viribus gravior, L.: vino, O.: spiritus gemitu, difficult, V.: oculi, heavy, V.—Fig., hard to bear, heavy, burdensome, oppressive, troublesome, grievous, painful, hard, harsh, severe, disagreeable, unpleasant: paupertas, T.: labores: gravissima hiemps, Cs.: volnus: numquam tibi senectutem gravem esse: Appia (via) tardis, H.: miserior graviorque fortuna, Cs.: Principum amicitiae, oppressive, H.: si tibi grave non erit, a trouble: in Caesarem contiones, hostile, Cs.: verbum gravius: ne quid gravius in fratrem statueret, Cs.: gravius est verberari quam necari, S.: edictum, L.: graviora (pericula), more serious, V.: quo inprovisus gravior accederet, more formidable, S.: adversarius imperi.—As subst n.: O passi graviora, greater hardships, V.—Of things, strong, weighty, important, grave, influential: inperium gravius, T.: quae mihi ad spem obtinendae veritatis gravissima sunt: gravissima caerimonia, most solemn, Cs.: nihil sibi gravius esse faciendum, quam ut, etc.: exemplum, H.: gravissima civitas.—Of character, of weight, of authority, eminent, venerable, great: animus natu gravior, T.: auctoritate graviores: omnes gravioris aetatis, more settled, Cs.: homo, sober: gravis Entellum dictis castigat (i. e. graviter), V.
    * * *
    grave, gravior -or -us, gravissimus -a -um ADJ
    heavy; painful; important; serious; pregnant; grave, oppressive, burdensome

    Latin-English dictionary > gravis

  • 8 ūter

        ūter tris, m    [cf. uterus], a bag of hide, leathern bottle, vessel of skin, skin: unetos salvere per utrīs, V.: sine utribus ire (i. e. skins for floats), Cs.: in utris vestimentis coniectis flumen tranavere, L.—Poet.: Crescentem tumidis infla sermonibus utrem, i. e. the vain man, H.
    * * *
    I
    utra, utrum ADJ
    (w/que) each/either (of two); both (separately); each side (pl.), each set
    II
    utra, utrum ADJ
    which (of two), whichever, no matter which; one, either, one or other
    III

    Latin-English dictionary > ūter

  • 9 alvus

    alvus, i, f. (m., Att. ap. Prisc. p. 654 P.; 718 ib., and Non. 193, 26; Calv., Ael. Cin., and Laber. ap. Charis. p. 61 P.) [for aluus from alo: venter feminae ab alendo dicta, Paul. ex Fest. p. 8 Müll. and so Varr.; acc. to others kindr. with Sanscr. ulvam = uterus, and this again connected with vulva, volvo; eluô eiluô; Sanscr. val = to turn; O. H. Germ. wallen = to roll], the belly, the paunch, the bowels.
    I.
    Lit.:

    purgatio alvi,

    Cic. N. D. 3, 22:

    forsitan purgat alvum,

    Vulg. Jud. 3, 24; 3, 22; cf. Cic. N. D. 2, 50:

    solvere,

    Cels. 1, 3:

    exonerare,

    Plin. 10, 44, 61, § 126:

    inanire,

    id. 20, 3, 8, § 14 et saep.:

    non descendit alvus,

    is costive, Cels. 2, 7:

    cui satis alvus reddit cotidie,

    id. 2, 12, n. 2:

    alvus cita,

    active, id. 1, 6:

    alvum bonam facere,

    Cato, R. R. 114:

    movere,

    id. ib. 115:

    citare,

    Col. 7, 9, 9:

    adstringere alvum,

    to make costive, Cels. 1, 3; so also: cohibere, comprimere, supprimere, firmare, sistere, inhibere, etc., to bind, constipate, etc.—In plur.:

    ad eliciendas alvos,

    Plin. 19, 5, 26, § 2.—Hence, for excrement:

    alvus varia,

    Cels. 2, 6:

    alvus liquida, nigra, pallida, pinguis,

    id. ib.; and for flux, diarrhœa: alvus corpus ac vires carpit, Col. 6, 7.—
    II.
    Transf.
    A.
    The womb:

    in alvo gestare,

    Plaut. Stich. 2, 1, 5;

    twice in Cic.: cum praegnans Dionysium alvo contineret,

    Cic. Div. 1, 20:

    spes in alvo commendata,

    id. Clu. 12; so Hor. C. 4, 6, 20; id. A. P. 340 al.—
    B.
    The stomach, the digestive organs, Cic. N. D. 2, 54; so id. ib. 2, 50; Ov. M. 6, 651.—
    C.
    A beehive (very freq.):

    mediā alvo, quā introeant apes,

    Varr. R. R. 3, 16, 15:

    alvi melle plenae,

    Plin. 21, 12, 43, § 73:

    si plenae alvi fuerint,

    id. 11, 15, 15, § 40:

    (apes) alvo se continent,

    id. 11, 16, 15, § 43; Col. 9, 8, 1; 9, 14, 7; so id. 9, 15, 11.—
    D.
    Of the basin of the molten sea in the Jewish temple:

    (boves) alvum maris circuibant,

    Vulg. 2 Par. 4, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > alvus

  • 10 capax

    căpax, ācis, adj. [capio], that can contain or hold much, wide, large, spacious, roomy, capacious (in poets and in post-Aug. prose freq.; in Cic. perh. only once, and then trop; v. infra).
    I.
    Lit.: mundus, * Lucr. 6, 123:

    conchae,

    Hor. C. 2, 7, 22:

    urna,

    id. ib. 3, 1, 16; Ov. M. 3, 172:

    capaciores scyphos,

    Hor. Epod. 9, 33:

    pharetram,

    Ov. M. 9, 231:

    putei,

    id. ib. 7, 568:

    urbs,

    id. ib. 4, 439:

    ripae,

    id. Am. 3, 6, 19:

    uterus,

    Plin. 10, 33, 49, § 93:

    portus,

    id. 4, 7, 12, § 26:

    spatiosa et capax domus,

    Plin. Ep. 7, 27, 5:

    villa usibus capax,

    id. ib. 2, 17, 4:

    forma capacissima,

    Quint. 1, 10, 40:

    moles,

    Tac. A. 2, 21.—With gen.:

    circus capax populi,

    Ov. A. A. 1, 136:

    cibi vinique capacissimus,

    Liv. 9, 16, 13:

    flumen onerariarum navium capax,

    Plin. 6, 23, 26, § 99; 12, 1, 5, § 11:

    magnae sedis insula haud capax est,

    Curt. 4, 8, 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    Capacious, susceptible, capable of, good, able, apt, fit for: Demosthenes non semper implet aures meas: ita sunt avidae et capaces, etc., * Cic. Or. 29, 104:

    ingenium,

    great, Ov. M. 8, 533:

    animi ad praecepta,

    id. ib. 8, 243:

    animo majora capaci,

    id. ib. 15, 5:

    capax est animus noster,

    Sen. Ep. 92, 30.—With gen.:

    animal mentis capacius altae (i.e. homo),

    Ov. M. 1, 76:

    imperii,

    Tac. H. 1, 49; cf. id. A. 1, 13:

    aetas honorum nondum capax,

    id. H. 4, 42:

    molis tantae mens,

    id. A. 1,11: secreti, that can keep or conceal, Plin. Ep. 1, 12, 7:

    capacia bonae spei pectora,

    Curt. 8, 13, 11:

    magnorum operum,

    id. 6, 5, 29:

    ingenium omnium bonarum artium capacissimum,

    Sen. Contr. 2, praef. §

    4: cujusque clari operis capacia ingenia,

    Vell. 1, 16, 2:

    bonum et capax recta discendi ingenium,

    id. 2, 29, 5:

    laboris ac fidei,

    id. 2, 127, 3:

    ingenia fecunda et totius naturae capacissima,

    Plin. 2, 78, 80, § 190:

    doli,

    fit, suitable for, Dig. 43, 4, 1.—
    B.
    In the Lat. of the jurists (cf. capio, II. F.), that has a right to an inheritance, Dig. 34, 3, 29.— Adv.: căpācĭter, Aug. Trin. 11, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > capax

  • 11 epomphalion

    ĕpomphălĭon, ĭi, n., = epomphalion, a plaster for the uterus, Fulg. Myth. 2, 5 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > epomphalion

  • 12 gravis

    grăvis, e, adj. [Sanscr. gurus (root gar-); Gr. barus, heavy; gravis, for gar-uis; cf. also Brutus]. With respect to weight, heavy, weighty, ponderous, burdensome; or pass., loaded, laden, burdened (opp. levis, light; in most of its significations corresp. to the Gr. barus; cf. onerosus, onerarius).
    I.
    Lit. Absol. or with abl.
    1.
    In gen.: imber et ignis, spiritus et gravis terra, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 37 Müll.; so,

    tellus,

    Ov. M. 7, 355:

    corpora,

    Lucr. 2, 225 sq.; cf. id. 5, 450 sq.:

    limus,

    id. 5, 496:

    in eo etiam cavillatus est, aestate grave esse aureum amiculum, hieme frigidum,

    Cic. N. D. 3, 34, 83:

    navigia,

    Caes. B. G. 5, 8, 4; cf.:

    tot ora navium gravi Rostrata duci pondere,

    Hor. Epod. 4, 17:

    cum gravius dorso (aselli) subiit onus,

    id. S. 1, 9, 21:

    sarcina,

    id. Ep. 1, 13, 6: inflexi grave robur aratri, Verg. G. 1, 162:

    cujus (tibicinae) Ad strepitum salias terrae gravis,

    Hor. Ep. 1, 14, 26: terra, burdened (by the heavy body), Ov. M. 12, 118:

    naves hostilibus spoliis graves,

    heavily laden, Liv. 29, 35, 5; cf.:

    agmen grave praedā,

    id. 21, 5, 8;

    for which also simply: grave agmen,

    id. 31, 39, 2:

    miles,

    heavy-armed, Tac. A. 12, 35:

    gravis aere dextra,

    Verg. E. 1, 36:

    cum fatalis equus saltu super ardua venit Pergama et armatum peditem gravis attulit alvo,

    i. e. filled, full, id. A. 6, 516 (an imitation of Maximo saltu superavit Gravidus armatis equus, Enn. ap. Macr. S. 6, 2; v. gravidus, II. b):

    graves imbre nubes,

    Liv. 28, 15, 11:

    graves fructu vites,

    Quint. 8, 3, 8:

    gravis vinculis,

    Plin. Ep. 7, 27, 10.—
    2.
    In partic.
    a.
    With respect to value or number, heavy, great. So, aes grave, heavy money, money of the oldest standard, in which an as weighed a full pound: grave aes dictum a pondere, quia deni asses, singuli pondo libras, efficiebant denarium, etc., Paul. ex Fest. p. 98 Müll.:

    et quia nondum argentum signatum erat, aes grave plaustris quidam (ex patribus) ad aerarium convehentes, etc.,

    Liv. 4, 60, 6; 10, 46, 5; 22, 33, 2 et saep.:

    populus Romanus ne argento quidem signato ante Pyrrhum regem devictum usus est: librales appendebantur asses. Quare aeris gravis poena dicta,

    Plin. 33, 3, 13, § 42: argentum, i. e. uncoined = rude:

    placet argentum grave rustici patris sine ullo opere et nomine artificis,

    Sen. Tranq. 1, 4:

    notavit aliquos, quod pecunias levioribus usuris mutuati graviore fenore collocassent,

    at a higher rate, Suet. Aug. 39; cf.:

    in graviore annona,

    id. ib. 25: grave pretium, a high price, Sall. Fragm. ap. Non. 314, 25.—With respect to number: graves pavonum greges, great or numerous flocks, Varr. ap. Non. 314, 31. —
    b.
    For the usual gravidus, with young, pregnant ( poet. and in post-Aug. prose):

    regina sacerdos Marte gravis,

    Verg. A. 1, 274; cf.

    uterus (shortly after: gravidus tumet venter),

    Ov. M. 10, 495:

    balaenae utero graves (shortly before, gravidae),

    Plin. 9, 6, 5, § 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of hearing or sound, deep, grave, low, bass (opp. acutus, treble):

    vocem ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipiunt,

    Cic. de Or. 1, 59, 251; cf. id. ib. 3, 57, 216:

    qui (sonus) acuta cum gravibus temperans, varios aequabiliter concentus efficit,

    id. Rep. 6, 18:

    vox,

    Quint. 11, 3, 17; 42: sonus, 2, 8, 15; 5, 10, 125; 11, 3, 41; Ov. M. 12, 203:

    tenor,

    Quint. 1, 5, 26:

    syllaba,

    i. e. unaccented, id. 1, 5, 22 sq.; 12, 10, 33.—
    2.
    Of smell or flavor, strong, unpleasant, offensive:

    an gravis hirsutis cubet hircus in alis,

    rank, Hor. Epod. 12, 5:

    chelydri,

    Verg. G. 3, 415:

    ellebori,

    id. ib. 3, 451:

    odor calthae,

    strong, Plin. 21, 6, 15, § 28; cf.:

    herba odore suaviter gravi,

    id. 25, 9, 70, § 118; cf.

    117: habrotonum odore jucunde gravi floret,

    id. 21, 10, 34, § 60: absynthium ut bibam gravem, i. e. bitter, Varr. ap. Non. 19, 27, and 314, 14.—
    3.
    Of the state of the body or health, gross, indigestible, unwholesome, noxious, severe; sick:

    (Cleanthes) negat ullum esse cibum tam gravem, quin is die et nocte concoquatur,

    Cic. N. D. 2, 9, 24; so,

    genera cibi graviora,

    Cels. 2, 18:

    gravissima bubula (caro),

    id. ib.:

    pisces gravissimi,

    id. ib.:

    neque ex salubri loco in gravem, neque ex gravi in salubrem transitus satis tutus est,

    id. 1, 3; cf.:

    solum caelumque juxta grave,

    Tac. H. 5, 7:

    solet esse gravis cantantibus umbra,

    Verg. E. 10, 75:

    anni tempore gravissimo et caloribus maximis,

    Cic. Q. Fr. 2, 16, 1; cf.:

    gravis auctumnus in Apulia circumque Brundisium ex saluberrimis Galliae et Hispaniae regionibus, omnem exercitum valetudine tentaverat,

    Caes. B. C. 3, 2 fin.:

    grave tempus et forte annus pestilens erat urbi agrisque,

    Liv. 3, 6, 1; cf. also id. 3, 8, 1:

    aestas,

    Verg. G. 2, 377:

    morbo gravis,

    sick, id. ib. 3, 95; cf.:

    gravis vulnere,

    Liv. 21, 48, 4:

    aetate et viribus gravior,

    id. 2, 19, 6:

    gravior de vulnere,

    Val. Fl. 6, 65:

    non insueta graves tentabunt pabula fetas,

    sick, feeble, Verg. E. 1, 50; so absol.:

    aut abit in somnum gravis,

    heavy, languid, Lucr. 3, 1066.
    II.
    Trop.
    A.
    In a bad sense, heavy, burdensome, oppressive, troublesome, grievous, painful, hard, harsh, severe, disagreeable, unpleasant (syn.: molestus, difficilis, arduus): qui labores morte finisset graves, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115:

    quod numquam tibi senectutem gravem esse senserim... quibus nihil est in ipsis opis ad bene beateque vivendum, iis omnis aetas gravis est,

    Cic. de Sen. 2, 4; cf.:

    onus officii,

    id. Rosc. Am. 38, 112; id. Rep. 1, 23:

    et facilior et minus aliis gravis aut molesta vita est otiosorum,

    id. Off. 1, 21, 70; id. Rep. 1, 4:

    miserior graviorque fortuna,

    Caes. B. G. 1, 32, 4:

    haec si gravia aut acerba videantur, multo illa gravius aestimare debere, etc.,

    id. ib. 7, 14 fin.:

    velim si tibi grave non erit, me certiorem facias,

    Cic. Fam. 13, 73, 2:

    grave est homini pudenti petere aliquid magnum,

    id. Fam. 2, 6, 1; id. Att. 1, 5, 4:

    est in populum Romanum grave, non posse, etc.,

    id. Balb. 7, 24:

    verbum gravius,

    id. Verr. 2, 3, 58, § 134:

    ne quid gravius in fratrem statueret... quod si quid ei a Caesare gravius accidisset, etc.,

    Caes. B. G. 1, 20, 1 and 4:

    gravissimum supplicium,

    id. ib. 1, 31, 15:

    habemus senatusconsultum in te, Catilina, vehemens et grave,

    Cic. Cat. 1, 1, 3:

    edictum,

    Liv. 29, 21, 5:

    gravioribus bellis,

    Cic. Rep. 1, 40:

    gravis esse alicui,

    id. Fam. 13, 76, 2; cf.:

    adversarius imperii,

    id. Off. 3, 22, 86:

    gravior hostis,

    Liv. 10, 18, 6:

    senes ad ludum adolescentium descendant, ne sint iis odiosi et graves,

    Cic. Rep. 1, 43:

    gravis popularibus esse coepit,

    Liv. 44, 30, 5.—Prov.:

    gravis malae conscientiae lux est,

    Sen. Ep. 122.—
    B.
    In a good sense, weighty, important, grave; with respect to character, of weight or authority, eminent, venerable, great:

    numquam erit alienis gravis, qui suis se concinnat levem,

    Plaut. Trin. 3, 2, 58:

    quod apud omnes leve et infirmum est, id apud judicem grave et sanctum esse ducetur?

    Cic. Rosc. Com. 2, 6:

    ea (honestas) certe omni pondere gravior habenda est quam reliqua omnia,

    id. Off. 3, 8, 35; id. Deiot. 2, 5:

    cum gravibus seriisque rebus satisfecerimus,

    id. ib. 1, 29, 103:

    auctoritas clarissimi viri et in rei publicae maximis gravissimisque causis cogniti,

    id. Fam. 5, 12, 7; cf. causa, Lucil. ap. Non. 315, 31; Quint. 1, 2, 3; Caes. B. C. 1, 44, 4:

    gravius erit tuum unum verbum ad eam rem, quam centum mea,

    Plaut. Trin. 2, 2, 107:

    ut potentia senatus atque auctoritas minueretur: quae tamen gravis et magna remanebat,

    Cic. Rep. 2, 34:

    sententiis non tam gravibus et severis quam concinnis et venustis,

    id. Brut. 95, 325:

    gravior oratio,

    id. de Or. 2, 56, 227:

    nihil sibi gravius esse faciendum, quam ut, etc.,

    id. Clu. 6, 16:

    inceptis gravibus et magna professis,

    Hor. A. P. 14:

    exemplum grave praebet ales, etc.,

    id. C. 4, 11, 26:

    non tulit ullos haec civitas aut gloria clariores, aut auctoritate graviores, aut humanitate politiores,

    Cic. de Or. 2, 37, 154:

    et esse et videri omnium gravissimus et severissimus,

    id. ib. 2, 56, 228:

    homo prudens et gravis,

    id. ib. 1, 9, 38:

    neque oratio abhorrens a persona hominis gravissimi,

    id. Rep. 1, 15 fin.:

    auctor,

    id. Pis. 6, 14:

    testis,

    id. Fam. 2, 2:

    non idem apud graves viros, quod leviores (decet),

    Quint. 11, 1, 45:

    vir bonus et gravis,

    id. 11, 3, 184:

    gravissimi sapientiae magistri,

    id. 12, 1, 36:

    tum pietate gravem ac meritis si forte virum quem Conspexere,

    Verg. A. 1, 151:

    gravissima civitas,

    Cic. Rep. 1, 3:

    gravem atque opulentam civitatem vineis et pluteis cepit,

    an important city, Liv. 34, 17, 12.— Hence, adv.: grăvĭter.
    1.
    Weightily, heavily, ponderously (very rare):

    aëra per purum graviter simulacra feruntur,

    Lucr. 4, 302; cf.:

    graviter cadere,

    id. 1, 741; Ov. P. 1, 7, 49.—
    b.
    Transf.
    (α).
    Of tones, deeply:

    natura fert, ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent,

    Cic. Rep. 6, 18; Lucr. 4, 543.—Far more freq.,
    (β).
    Vehemently, strongly, violently:

    graviter crepuerunt fores,

    Ter. Heaut. 3, 3, 52; so,

    spirantibus flabris,

    Lucr. 6, 428; Ter. Ad. 5, 3, 2:

    pertentat tremor terras,

    Lucr. 6, 287:

    ferire aliquem,

    Verg. A. 12, 295:

    conquassari omnia,

    Lucr. 5, 105; cf.:

    quae gravissime afflictae erant naves,

    Caes. B. G. 4, 31, 2.—
    2.
    Trop.
    a.
    Vehemently, violently, deeply, severely; harshly, unpleasantly, disagreeably:

    graviter aegrotare,

    Cic. Off. 1, 10, 32:

    se habere,

    id. Att. 7, 2, 3:

    neque is sum, qui gravissime ex vobis mortis periculo terrear,

    Caes. B. G. 5, 30, 2:

    gravissime dolere,

    id. ib. 5, 54 fin.:

    quem ego amarem graviter,

    Plaut. Cist. 1, 1, 87; cf.: placere occoepit graviter, postquam est mortua, [p. 829] Caecil. ap. Non. 314, 19:

    tibi edepol iratus sum graviter,

    Ter. Hec. 4, 4, 2:

    cives gravissime dissentientes,

    Cic. Phil. 12, 11, 27:

    si me meis civibus injuria suspectum tam graviter atque offensum viderem,

    id. Cat. 1, 7, 17:

    graviter angi,

    id. Lael. 3, 10:

    tulit hoc commune dedecus jam familiae graviter filius,

    with chagrin, vexation, id. Clu. 6, 16; cf.:

    graviter et acerbe aliquid ferre,

    id. Verr. 2, 1, 58, § 152:

    graviter accipere aliquid,

    id. de Or. 2, 52, 211; Tac. A. 13, 36; cf.:

    adolescentulus saepe eadem et graviter audiendo victus est,

    Ter. Heaut. 1, 1, 62:

    nolo in illum gravius dicere,

    more harshly, id. Ad. 1, 2, 60; cf.:

    de amplissimis viris gravissime acerbissimeque decernitur,

    Caes. B. C. 1, 5, 4; id. B. G. 3, 16, 4; cf.

    also: severe et graviter et prisce agere,

    Cic. Cael. 14, 33:

    ut non gravius accepturi viderentur, si nuntiarentur omnibus eo loco mortem oppetendam esse,

    more sorrowfully, Liv. 9, 4, 6.—
    b.
    In an impressive or dignified manner, impressively, gravely, seriously, with propriety or dignity:

    his de rebus tantis tamque atrocibus neque satis me commode dicere neque satis graviter conqueri neque satis libere vociferari posse intelligo. Nam commoditati ingenium, gravitati aetas, libertati tempora sunt impedimento,

    Cic. Rosc. Am. 4, 9:

    (Scipio) utrumque egit graviter,

    with dignity, id. Lael. 21, 77:

    res gestas narrare graviter,

    id. Or. 9, 30; cf.:

    locum graviter et copiose tractare,

    id. Fin. 4, 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > gravis

  • 13 incontinens

    in-contĭnens, tis, adj.
    I.
    Not containing, not retaining (class., but not in Cic.):

    uterus,

    Plin. 8, 43, 68, § 168.—
    II.
    Incontinent, immoderate, intemperate:

    homo,

    Plaut. As. 5, 2, 9:

    Tityos,

    Hor. C. 3, 4, 77:

    manus,

    id. ib. 1, 17, 26. — With gen.:

    sui,

    Sen. Q. N. 3, 30, 5.—Hence, adv.: incon-tĭnenter, immoderately, intemperately (class.).
    1.
    Lit.:

    cibum assumit,

    Cels. 1, 3.—
    2.
    Trop., incontinently:

    nihil incontinenter esse faciendum,

    Cic. Off. 3, 8, 37 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > incontinens

  • 14 incontinenter

    in-contĭnens, tis, adj.
    I.
    Not containing, not retaining (class., but not in Cic.):

    uterus,

    Plin. 8, 43, 68, § 168.—
    II.
    Incontinent, immoderate, intemperate:

    homo,

    Plaut. As. 5, 2, 9:

    Tityos,

    Hor. C. 3, 4, 77:

    manus,

    id. ib. 1, 17, 26. — With gen.:

    sui,

    Sen. Q. N. 3, 30, 5.—Hence, adv.: incon-tĭnenter, immoderately, intemperately (class.).
    1.
    Lit.:

    cibum assumit,

    Cels. 1, 3.—
    2.
    Trop., incontinently:

    nihil incontinenter esse faciendum,

    Cic. Off. 3, 8, 37 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > incontinenter

  • 15 infantilis

    infantĭlis, e, adj. [infans], of or belonging to infants or little children (post-class.):

    vestis,

    Dig. 34, 2, 25:

    blandimenta,

    Just. 17, 3, 20:

    uterus,

    little, young, App. M. 5, p. 164, 12.— Hence, adv.: infantĭlĭter, like a child, Hier. Orig. in Jer. Hom. 1, p. 750.

    Lewis & Short latin dictionary > infantilis

  • 16 infantiliter

    infantĭlis, e, adj. [infans], of or belonging to infants or little children (post-class.):

    vestis,

    Dig. 34, 2, 25:

    blandimenta,

    Just. 17, 3, 20:

    uterus,

    little, young, App. M. 5, p. 164, 12.— Hence, adv.: infantĭlĭter, like a child, Hier. Orig. in Jer. Hom. 1, p. 750.

    Lewis & Short latin dictionary > infantiliter

  • 17 insolesco

    insŏlesco, ĕre, v. inch. n. [insolens], to become unusual or strange.
    I.
    Lit., of the voice, to begin to change, to become manly:

    coepit Caelo vox insolescere,

    Tert. ad Nat. 2, 12;

    of the womb: uterus insolescens,

    i. e. swelling up, Hier. in Helv. 18.—
    II.
    Trop., to grow haughty or insolent, to become elated (mostly post-Aug.): ad superbiam, Cato ap. Gell. 7, 3, 15:

    per licentiam animus humanus insolescit,

    Sall. C. 6, 7:

    rebus secundis,

    Tac. H. 2, 7; Just. 31, 8, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > insolesco

  • 18 lanosus

    lānōsus, a, um, adj. [lana], full of wool, woolly (post-Aug.):

    uterus,

    Col. 7, 3, 7:

    vellus,

    App. M. 8, p. 214, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > lanosus

  • 19 perula

    pērŭla, ae, f. dim. [pera], a little wallet, a pocket.
    I.
    Lit.:

    Diogenes fregit exemptum e perulā calicem,

    Sen. Ep. 90, 11.—
    II.
    Transf., comic., = uterus intumescens, App. M. 5, p. 165, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > perula

  • 20 stericula

    Lewis & Short latin dictionary > stericula

См. также в других словарях:

  • utérus — [ yterys ] n. m. • 1560; lat. uterus ♦ Organe situé dans la cavité pelvienne de la femme, entre la vessie et le rectum, destiné à contenir l œuf fécondé jusqu à son complet développement. ⇒ matrice. Corps, col de l utérus. Radio du col de l… …   Encyclopédie Universelle

  • Uterus — Utérus L’utérus, ou matrice, est un organe participant aux fonctions reproductrices chez les mammifères dont la femme. C est une poche dont l intérieur très vascularisé, ouverte vers le col utérin à l extérieur, et qui du coté postérieur, vers l… …   Wikipédia en Français

  • Uterus — U te*rus, n. [L.] 1. (Anat.) The organ of a female mammal in which the young are developed previous to birth; the womb. [1913 Webster] Note: The uterus is simply an enlargement of the oviduct, and in the lower mammals there is one on each side,… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • uterus — 1610s, from L. uterus womb, belly (pl. uteri), from PIE root *udero abdomen, womb, stomach (Cf. Skt. udaram belly, Gk. hystera womb, Lith. vederas stomach, O.C.S. vedro bucket ) …   Etymology dictionary

  • Utĕrus — (lat.), die Gebärmutter, s.u. Genitalien B). U. oblīquus, s. Gebärmutterbeugung. Uterussystem (Uterinsystem), der ganze Apparat der weiblichen Geschlechtstheile, s.u. Genitalien B). Uteri procidentĭa (U. prolapsus), Gebärmuttervorfall …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Utĕrus — (lat.), Gebärmutter; männlicher U., s. Vesicula prostatica und Vorsteherdrüse. Uterussonde, ein gekrümmtes Metallstäbchen zur Untersuchung der Lageveränderungen der Gebärmutter und der Großenverhältnisse ihrer Höhle …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Uterus — Utĕrus (lat.), die Gebärmutter (s.d.) …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Uterus — Uterus, lat., Gebärmutter, Fruchthalter, das weibliche Geschlechtsorgan, in welchem das befruchtete Ei zum Fötus ausgebildet wird. Er ist ein platter, flaschenförmiger, muskulöser hohler Körper, zwischen der Harnblase und dem Mastdarm gelegen.… …   Herders Conversations-Lexikon

  • Uterus — Uterus, Gebärmutter, der Weiterentwicklung der befruchteten Eier dienender Abschnitt der f Geschlechtsorgane, in dem bei viviparen Tieren der Embryo ernährt wird. Bei Wirbellosen kann die Vagina (z.B. Tsetsefliegen) oder der Eileiter (z.B.… …   Deutsch wörterbuch der biologie

  • ùterus — m anat. unutarnji spolni organ žene u kojem se razvija plod; maternica, materica, plodnica ✧ {{001f}}lat …   Veliki rječnik hrvatskoga jezika

  • uterus — ùterus m DEFINICIJA anat. unutarnji spolni organ žene u kojem se razvija plod; maternica, materica ETIMOLOGIJA lat …   Hrvatski jezični portal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»