Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

tractum

  • 1 tractum

    tractum, i, n., v. traho, P. a. B.

    Lewis & Short latin dictionary > tractum

  • 2 traho

    trăho, xi, ctum, 3 ( inf. perf. sync. traxe, Verg. A. 5, 786), v. a. [cf. Sanscr. trankh, trakh, to move; Gr. trechô, to run], to draw, drag, or haul, to drag along; to draw off, forth, or away, etc. (syn.: tracto, rapio, rapto, duco).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    Amphitruonem collo,

    Plaut. Am. 3, 2, 72:

    cum a custodibus in fugā trinis catenis vinctus traheretur,

    Caes. B. G. 1, 53:

    trahebatur passis Priameïa virgo Crinibus a templo Cassandra,

    Verg. A. 2, 403:

    corpus tractum et laniatum abjecit in mare,

    Cic. Phil. 11, 2, 5:

    materiam (malagmata),

    Cels. 4, 7:

    bilem,

    Plin. 25, 5, 22, § 54:

    vapor porro trahit aëra secum,

    Lucr. 3, 233:

    limum harenamque et saxa ingentia fluctus trahunt,

    Sall. J. 78, 3: Charybdis naves ad litora trahit, id. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 3, 425; cf.:

    Scyllam naves in saxa trahentem, Verg. l. l.: (haematiten) trahere in se argentum, aes, ferrum,

    Plin. 36, 20, 38, § 146: Gy. Amiculum hoc sustolle saltem. Si. Sine trahi, cum egomet trahor, let it drag or trail, Plaut. Cist. 1, 1, 117; cf.:

    tragula ab eo, quod trahitur per terram,

    Varr. L. L. 5, § 139 Müll.:

    sarcinas,

    Sen. Ep. 44, 6:

    vestem per pulpita,

    Hor. A. P. 215:

    plaustra per altos montes cervice (boves),

    Verg. G. 3, 536:

    siccas machinae carinas,

    Hor. C. 1, 4, 2:

    genua aegra,

    Verg. A. 5, 468:

    trahantur per me pedibus omnes rei,

    Cic. Fam. 7, 32, 2; cf.:

    aliquem ad praetorem,

    Plaut. Poen. 3, 5, 45:

    praecipitem in pistrinum,

    id. Ps. 1, 5, 79:

    Hectorem circum sua Pergama,

    to drag, trail, Ov. M. 12, 591. —

    Of a train of soldiers, attendants, etc.: Scipio gravem jam spoliis multarum urbium exercitum trahens,

    Liv. 30, 9, 10:

    ingentem secum occurrentium prosequentiumque trahentes turbam,

    id. 45, 2, 3; 6, 3, 4; cf.:

    sacra manu victosque deos parvumque nepotem Ipse trahit,

    Verg. A. 2, 321:

    secum legionem,

    Val. Max. 3, 2, 20:

    feminae pleraeque parvos trahentes liberos, ibant,

    Curt. 3, 13, 12; 5, 5, 15:

    uxor, quam comitem trahebat,

    id. 8, 3, 2:

    folium secum,

    Val. Max. 4, 3, 12:

    cum privato comitatu quem semper secum trahere moris fuit,

    Vell. 2, 40, 3:

    magnam manum Thracum secum,

    id. 2, 112, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    To draw out, pull out, extract, withdraw:

    trahens haerentia viscere tela,

    drawing out, extracting, Ov. M. 6, 290:

    ferrum e vulnere,

    id. ib. 4, 120:

    e corpore ferrum,

    id. F. 5, 399:

    de corpore telum,

    id. M. 5, 95; cf.:

    gladium de visceribus,

    Mart. 1, 14, 2:

    manu lignum,

    Ov. M. 12, 371; cf.:

    te quoque, Luna, traho (i. e. de caelo),

    draw down, id. ib. 7, 207:

    captum Jovem Caelo trahit,

    Sen. Oct. 810. —
    2.
    To draw together, bring together, contract, wrinkle:

    at coria et carnem trahit et conducit in unum,

    Lucr. 6, 968:

    in manibus vero nervi trahere,

    id. 6, 1190:

    vultum rugasque coëgit,

    Ov. Am. 2, 2, 33.—
    3.
    Of fluids, etc., to draw in, take in, quaff; draw, draw up: si pocula arente fauce traxerim, had drawn in, i. e. quaffed, Hor. Epod. 14, 4; cf. Ov. M. 15, 330:

    aquas,

    Luc. 7, 822:

    venena ore,

    id. 9, 934:

    ubera,

    id. 3, 351 al.:

    ex puteis jugibus aquam calidam trahi (videmus),

    Cic. N. D. 2, 9, 25: navigium aquam trahit, draws or lets in water, leaks, Sen. Ira, 2, 10, 5; cf.:

    sanguinem jumento de cervice,

    to draw, let, Veg. Vet. 3, 43.—Of smelling:

    odorem naribus,

    Phaedr. 3, 1, 4.—Of drawing in the breath, inhaling:

    auras ore,

    Ov. M. 2, 230:

    animam,

    Plin. 11, 3, 2, § 6; cf.:

    Servilius exiguā in spe trahebat animam,

    Liv. 3, 6, 8:

    spiritum,

    to draw breath, Col. 6, 9, 3; Sen. Ira, 3, 43, 4; Cels. 4, 4; Curt. 3, 6, 10: spiritum extremum, [p. 1886] Phaedr. 1, 21, 4:

    penitus suspiria,

    to heave sighs, to sigh, Ov. M. 2, 753:

    vocem imo a pectore,

    Verg. A. 1, 371.—
    4.
    To take on, assume, acquire, get:

    Iris Mille trahens varios adverso sole colores,

    Verg. A. 4, 701:

    squamam cutis durata trahebat,

    Ov. M. 3, 675:

    colorem,

    id. ib. 2, 236;

    14, 393: ruborem,

    id. ib. 3, 482;

    10, 595: calorem,

    id. ib. 11, 305:

    lapidis figuram,

    id. ib. 3, 399:

    maturitatem,

    Col. 1, 6, 20:

    sucum,

    id. 11, 3, 60:

    robiginem,

    Plin. 36, 18, 30, § 136. —
    5.
    To drag away violently, to carry off, plunder, = agein kai pherein:

    cetera rape, trahe,

    Plaut. Trin. 2, 2, 12:

    rapere omnes, trahere,

    Sall. C. 11, 4:

    quibus non humana ulla neque divina obstant, quin... in opes potentisque trahant exscindant,

    id. H. 4, 61, 17 Dietsch:

    sibi quisque ducere, trahere, rapere,

    id. J. 41, 5:

    de aliquo trahere spolia,

    Cic. Balb. 23, 54:

    praedam ex agris,

    Liv. 25, 14, 11:

    tantum jam praedae hostes trahere, ut, etc.,

    id. 10, 20, 3; cf.:

    pastor cum traheret per freta navibus Idaeis Helenen,

    Hor. C. 1, 15, 1.—
    6.
    Trahere pecuniam (for distrahere), to make away with, to dissipate, squander:

    omnibus modis pecuniam trahunt, vexant,

    Sall. C. 20, 12.—
    7.
    Of drugs, etc., to purge, rcmove, clear away:

    bilem ex alvo,

    Plin. 25, 5, 22, § 54; 26, 8, 42, § 69:

    pituitam,

    id. 21, 23, 94, § 166:

    cruditates, pituitas, bilem,

    id. 32, 9, 31, § 95.—
    8.
    Trahere lanam, vellera, etc., to draw out lengthwise, i. e. to spin, manufacture: manibus trahere lanam, Varr. ap. Non. 545, 12:

    lanam,

    Juv. 2, 54:

    vellera digitis,

    Ov. M. 14, 265:

    data pensa,

    id. ib. 13, 511; id. H. 3, 75:

    Laconicas purpuras,

    Hor. C. 2, 18, 8.—
    II.
    Trop.,
    A.
    In gen.
    1.
    To draw, draw along; to attract, allure, influence, etc.:

    trahimur omnes studio laudis et optimus quisque maxime gloriā ducitur,

    Cic. Arch. 11, 26; cf.:

    omnes trahimur et ducimur ad cognitionis et scientiae cupiditatem,

    id. Off. 1, 6, 18:

    allicere delectatione et viribus trahere,

    Quint. 5, 14, 29:

    trahit sua quemque voluptas,

    Verg. E. 2, 65: aliquem in aliam partem, to bring or gain over, Cic. Fam. 10, 4, 2; so,

    Drusum in partes,

    Tac. A. 4, 60:

    civitatem ad regem,

    Liv. 42, 44, 3:

    aliquem in suam sententiam,

    id. 5, 25, 1; cf.

    also: rem ad Poenos,

    id. 24, 2, 8; 23, 8, 2:

    res ad Philippum,

    id. 32, 19, 2:

    ni ea res longius nos ab incepto traheret,

    draw off, divert, Sall. C. 7, 7.—
    2.
    To drag, lead, bring:

    plures secum in eandem calamitatem,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 19:

    Lucanos ad defectionem,

    Liv. 25, 16, 6:

    quo fata trahunt retrahuntque, sequamur,

    Verg. A. 5, 709: ducunt volentem fata, nolentem trahunt, Cleanth. ap. Sen. Ep. 107, 11.—
    3.
    To draw to, i. e. appropriate, refer, ascribe, set down to, etc.:

    atque egomet me adeo cum illis una ibidem traho,

    Plaut. Trin. 1, 2, 166: St. Quid quod dedisti scortis? Le. Ibidem una traho, id. ib. 2, 4, 10:

    hi numero avium regnum trahebant,

    drew to their side, laid claim to, claimed, Liv. 1, 7, 1; cf.:

    qui captae decus Nolae ad consulem trahunt,

    id. 9, 28, 6:

    omnia non bene consulta in virtutem trahebantur,

    were set down to, referred, attributed, Sall. J. 92, 2:

    ornatum ipsius (ducis) in superbiam,

    Tac. H. 2, 20:

    cuncta Germanici in deterius,

    id. A. 1, 62 fin.:

    fortuita ad culpam,

    id. ib. 4, 64:

    id ad clementiam,

    id. ib. 12, 52; cf.:

    aliquid in religionem,

    Liv. 5, 23, 6:

    cur abstinuerit spectaculo ipse, varie trahebant,

    Tac. A. 1, 76 fin.:

    in se crimen,

    Ov. M. 10, 68:

    spinas Traxit in exemplum,

    adopted, id. ib. 8, 245. —
    4.
    To drag, distract, etc.:

    quae meum animum divorse trahunt,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    trahi in aliam partem mente atque animo,

    Caes. B. C. 1, 21:

    Vologeses diversas ad curas trahebatur,

    Tac. A. 15, 1.—
    5.
    To weigh, ponder, consider:

    belli atque pacis rationes trahere,

    Sall. J. 97, 2; cf. id. ib. 84, 4: trahere consilium, to form a decision or determination, id. ib. 98, 3.—
    6.
    To get, obtain, derive: qui majorem ex pernicie et peste rei publicae molestiam traxerit, who has derived, i. e. has received, suffered, Cic. Fam. 4, 3, 1:

    qui cognomen ex contumeliā traxerit,

    id. Phil. 3, 6, 16:

    nomen e causis,

    Plin. 15, 14, 15, § 51:

    inde nomen,

    id. 36, 20, 38, § 146:

    nomen ab illis,

    Ov. M. 4, 291:

    originem ab aliquo,

    to derive, deduce, Plin. 5, 24, 21, § 86; 6, 28, 32, § 157:

    scio ab isto initio tractum esse sermonem,

    i. e. has arisen, Cic. Brut. 6, 21: facetiae, quae multum ex vero traxere, drew, i. e. they were founded largely on truth, Tac. A. 15, 68; cf.:

    multum ex moribus (Sarmatarum) traxisse,

    id. G. 46, 2.—
    7.
    Of time, to protract, drag out, linger:

    afflictus vitam in tenebris luctuque trahebam,

    Verg. A. 2, 92; so,

    vitam,

    Phaedr. 3, 7, 12; 4, 5, 37; Plin. 28, 1, 2, § 9:

    traherent cum sera crepuscula noctem,

    was bringing on the night, Ov. M. 1, 219: verba, to drag, i. e. to utter with difficulty, Sil. 8, 79.—
    8.
    To draw out, in respect of time; to extend, prolong, lengthen; to protract, put off, delay, retard (cf.:

    prolato, extendo): sin trahitur bellum,

    Cic. Att. 10, 8, 2; cf. Liv. 5, 10, 7; Sall. J. 23, 2:

    trahere omnia,

    to interpose delays of all kinds, id. ib. 36, 2; Ov. M. 12, 584:

    pugnam aliquamdiu,

    Liv. 25, 15, 14:

    dum hoc naturae Corpus... manebit incolume, comitem aevi sui laudem Ciceronis trahet,

    Vell. 2, 66, 5:

    obsidionem in longius,

    Quint. 1, 10, 48; cf.:

    rem de industriā in serum,

    Liv. 32, 35, 4:

    omnia,

    id. 32, 36, 2:

    jurgiis trahere tempus,

    id. 32, 27, 1:

    tempus, Auct. B. Alex. 38, 2: moram ficto languore,

    Ov. M. 9, 767:

    (legati) querentes, trahi se a Caesare,

    that they were put off, delayed, Suet. Tib. 31 fin.; so,

    aliquem sermone, quousque, etc.,

    Val. Max. 4, 4, 1:

    Marius multis diebus et laboribus consumptis anxius trahere cum animo suo, omitteretne inceptum,

    Sall. J. 93, 1.—
    9.
    Rarely neutr., to drag along, to last, endure. si quis etiam in eo morbo diutius traxit, Cels. 2, 8 med.:

    decem annos traxit ista dominatio,

    Flor. 4, 2, 12.—Hence, tractus, a, um, P. a., drawn on, i. e. proceeding continuously, flowing, fluent, of language:

    genus orationis fusum atque tractum,

    Cic. de Or. 2, 15, 64:

    in his (contione et hortatione) tracta quaedam et fluens expetitur,

    id. Or. 20, 66.—
    B.
    Subst.: tractum, i, n., any thing drawn out at length.
    1.
    A flock of wool drawn out for spinning:

    tracta de niveo vellere dente,

    Tib. 1, 6, 80.—
    2.
    A long piece of dough pulled out in making pastry, Cato, R. R. 76, 1; 76, 4; Apic. 2, 1; 4, 3; 5, 1 al.—Called also tracta, ae, f., Plin. 18, 11, 27, § 106.

    Lewis & Short latin dictionary > traho

  • 3 ad - hūc

        ad - hūc adv.    of time, until now, heretofore, hitherto, as yet: sicut adhuc fecerunt, speculabuntur: unde est adhuc bellum tractum, nisi, etc., all this time: adhuc ignota precatur flumina, hitherto, V.: qui me passus est usque adhuc facere, etc., always till now, T. — Esp., to this point, to this place, hitherto, thus far: adhuc ea dixi, cur, etc., up to this point: satis adhuc nullum emolumentum vidistis, long enough already, L.: erat adhuc inpudens, qui teneret, so.—Adhuc non, or neque adhuc, not as yet, not to this time: nihil adhuc, nothing as yet, or not at all as yet: numquam adhuc, never as yet, never yet: maximis iniuriis adfecti, adhuc non venerunt: Cui neque fulgor adhuc nec dum sua forma recessit, V.: quā pugnā nihil adhuc exstitit nobilius, N.—For etiam nunc, yet, still: adhuc tranquilla res est, it is still quiet, T.: exercitus ignotus adhuc duci suo, L.: si quis adhuc precibus locus, V.—Colloq. and late, still, besides, in addition: et adhuc adfluebat omnis inventus, Ta.: melius quidem adhuc eae civitates, etc., still better is the condition of, etc., Ta.

    Latin-English dictionary > ad - hūc

  • 4 re-mittō

        re-mittō mīsī, missus, ere,    to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return: mulieres Romam: paucos in regnum, Cs.: partem legionum in sua castra, Cs.: librum tibi: pila intercepta, hurl back, Cs.: tractum de corpore telum, O.: cogebat (equos) calces remittere, i. e. kick, N. —To send forth, give out, yield, emit, produce: Ut melius muriā, quod testa marina remittit, H.: nec umenti sensit tellure remitti (nebulas), O.: umorem ex se, V.: quod baca remisit olivae, H.—In law, with nuntium or repudium, to send a letter of divorce, dissolve marriage: uxori nuntium: repudium alteri (uxori), T.—To let go back, loosen, slacken, relax: ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse: habenas: frena, O.: vinclis remissis, O.: bracchia, i. e. let fall, V.: mella calor liquefacta remittit, melts, V.— Intrans, to decrease, relax, abate: si forte ventus remisisset, Cs.: pestilentia, L.: cum remiserant dolores pedum.—Fig., to send back, give back, return, restore: vocem nemora remittunt, V.: totidemque remisit Verba locus, O.: sonum acutum, H.: vestrum vobis beneficium, Cs.: hanc veniam cumulatam morte remittam, will repay, V.—To give up, reject, yield, resign, grant, concede. opinionem animo: si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto: remittentibus tribunis, comitia sunt habita, etc., yielding, L.: omnia tibi ista: quod natura remittit, Invida iura negant, O.: memoriam simultatium patriae, sacrifice, L.: Erycis tibi terga remitto, I give up, if you will, V.: suarum quoque rerum illis remisso honore, i. e. ascribed the honor to them, L.: ius, abandon their claim, L.: te mihi remittere atque concedere, ut consumerem, etc. Sed mora damnosa est nec res dubitare <*>emittit, permits, O. —To slacken, relax, relieve, release, abate, remit. omnes sonorum gradūs: per dies festos animum, L.: se, N.: ab religione animos, L.: superioris temporis contentionem, Cs.: diligentiam in perdiscendo, Cs.: studia remissa temporibus: belli opera, L.: pugnam, S.: urguent tamen et nihil remittunt: cum se furor ille remisit, O.: horam de meis legitimis horis: aliquid ex pristinā virtute, Cs.: nihil ex arrogantiā, Ta.: de tributo remiserunt, L.: fortissimis remittere de summā.—To cease, refrain, omit: remittas iam me onerare iniuriis, T.: quid ubique hostis ageret, explorare, S.: Quid Cantabar cogitet, Quaerere, H.—To give free course, leave unrestrained: animi appetitūs, qui tum remitterentur, tum continerentur.—Of a penalty, to remit, pardon, remove, abate, grant exemption from: multam: poenam tibi, L.: sibi poenam magistri equitum, remit at their intercession, L.: pecunias, quas erant in publicum polliciti, Cs.

    Latin-English dictionary > re-mittō

  • 5 retardātiō

        retardātiō ōnis, f    [retardo], a delaying, retarding: bellum tractum ex retardatione.

    Latin-English dictionary > retardātiō

  • 6 trahō

        trahō trāxī ( inf perf. trāxe for trāxisse, V.), tractus, ere    [TRAG-], to draw, drag, haul, train along, draw off, pull forth, drag away: cum a custodibus in fugā trinis catenis vinctus traheretur, Cs.: trahantur pedibus omnes rei (sc. ad supplicium): Hector circum sua Pergama tractus, O.: nullum vacuum tractum esse remum, pulled: limum harenamque fluctūs trahunt, S.: Hectoris umbra circum sua Pergama, to trail, O.—Of followers or attendants, to lead, draw, take along, be followed by: exercitum, L.: Sacra manu victosque deos, V.: uxor, quam comitem trahebat, Cu.— To draw out, pull out, extract, withdraw: haerentia viscere tela, O.: e corpore ferrum, O.: Te quoque, Luna, traho, drag down, O.— To draw together, bring together, contract, wrinkle: voltum, rugasque coëgit, O.— To draw, draw up, draw in, take in, quaff, inhale: Pocula fauce, quaff, H.: ex puteis iugibus aquam trahi (videmus): Odorem naribus, Ph.: exiguā in spe animam, L.: spiritum, Cu.: penitus suspiria, to heave sighs, O.: imo a pectore vocem, V.— To take on, assume, acquire, get: Iris Mille trahens varios adverso sole colores, V.: sannam cutis durata trahebat, O.: lapidis figuram, O.— To drag away violently, carry off, plunder: rapere omnes, trahere, S.: de nobis trahere spolia: praedam ex agris, L.— To make away with, dissipate, squander: pecuniam, S.— To draw out, spin, manufacture: lanam, Iu.: vellera digitis, O.: Laconicas purpuras, H.—Fig., to draw, draw along, lead on, force, attract, allure, influence: trahimur omnes studio laudis: trahit sua quemque voluptas, V.: me in aliam partem, to gain over: ad Poenos rem, L.: si alii alio trahunt res, i. e. if they divide into factions, L.: per principes factionibus et studiis trahuntur, Ta.: longius nos ab incepto, divert, S.— To drag, lead, bring: plures secum in eandem calamitatem: ad defectionem Lucanos, L.: traherent cum sera crepuscula noctem, O.— To draw to, appropriate, refer, ascribe, set down to: hi numero avium regnum trahebant, i. e. laid claim to, L.: omnia non bene consulta in virtutem trahebantur, S.: Iovis equis aequiperatum dictatorem in religionem trahebant, i. e. regarded as impious presumption, L.: spinas Traxit in exemplum, took, O.: apud civīs partem doloris publica trahebat clades, appropriated, L.— To drag, distract: meum animum divorse, T.: in aliam partem mente trahi, Cs.— To weigh, ponder, consider: belli atque pacis rationes, S.: consilium, i. e. form a plan, S.— To get, obtain, derive, acquire, experience: maiorem ex peste rei p. molestiam: nomen ab illis, O.: multum ex moribus (Sarmatarum) traxisse, adopted, Ta.—In time, to protract, drag out, linger through, extend, prolong, lengthen, delay, retard: vitam in tenebris, V.: si trahitur bellum: de industriā rem in serum, L.: iurgiis tempus, S.: Marius anxius trahere cum animo suo, omitteretne inceptum, i. e. deliberated, S.
    * * *
    trahere, traxi, tractus V
    draw, drag, haul; derive, get

    Latin-English dictionary > trahō

  • 7 traho

    traxi
    tractum
    to drag, pull / derive, get.

    Latin-English dictionary of medieval > traho

  • 8 adulatio

    ădūlātĭo, ōnis, f. [adulor], a fawning, like that of a dog (adulatio est blandimentum proprie canum, quod et ad homines tractum consuetudine est, Non. 17, 4).—In the post-Aug. historians, esp. in Tac., very freq. for a servile respect exhibited by bowing the body = adoratio.
    I.
    Lit.:

    canum tam fida custodia tamque amans dominorum adulatio,

    Cic. N. D. 2, 63.—So of doves, a billing, Plin. 10, 34, 52, § 104.—Of men toward animals, Col. 6, 2, 5.—
    II.
    Fig., low, cringing flattery, adulation:

    in amicitiis nullam pestem esse majorem quam adulationem, blanditiam, assentationem,

    Cic. Lael. 25, 91:

    pars altera regiae adulationis (i. e. adulatorum) erat,

    Liv. 42, 30:

    humi jacentium adulationes,

    id. 9, 18; cf. Curt. 8, 6; so Tac. A. 1, 13, 14; 2, 32; 3, 2; 4, 6; 5, 7; 15, 59; id. G. 8, etc.; Suet. Aug. 53; Plin. Pan. 41, 3 al.

    Lewis & Short latin dictionary > adulatio

  • 9 aequabilis

    aequābĭlĭs, e, adj. [aequo], that can be made equal, equal, similar, like (“aequalis alterius staturae par; aequabile quod aequari potest,” Front. Differ. 2198 P.); class.; in Cic. very freq. (syn.: aequalis, aequus, planus, par, similis).
    I.
    Lit.:

    vis hostilis cum istoc fecit meas opes aequabiles,

    has made my property equal to his, Plaut. Capt. 2, 2, 52:

    par (sc. est jus), quod in omnes aequabile est,

    Cic. Inv. 2, 22, 68:

    praedae partitio,

    id. Off. 2, 11:

    in descriptione aequabili sumptus,

    id. Fl. 14, so id. N D. 1, 19 et saep.:

    mixtura vitiorum atque virtutum,

    Suet. Dom. 3.—
    II.
    Transf
    A.
    Equal, consistent, uniform, equable; ut haec patientia dolorum... in omni genere se aequabilem praebeat, may appear as constantly equal to itself, Cic. Tusc. 2, 27;

    motus certus et aequabilis,

    id. N. D. 2, 9:

    moderati aequabilesque habitus,

    id. Fin 5, 12:

    fluvius,

    which always continues with the same current, id. Rep. 2, 5; so,

    pulvis,

    Sall. J. 53:

    aequabilior firmitas,

    Sen. Ep. 74:

    ver aequabile,

    Lact. 2, 11, 2.—Hence, of discourse: aequabile et temperatum orationis genus, even and moderate style (opp vis dicendi major in orationibus, Cic. Off. 1, 1);

    tractus orationis lenis et aequabilis,

    id. de Or. 2, 13, 54:

    genus orationis fusum atque tractum et cum lenitate quadam aequabile profluens,

    id. ib. 15, 64.—
    B.
    In relation to morals, equitable, just, right; constr. with in and acc. or absol.:

    status rei publicae. non in omnes ordines civitatis aequabilis,

    Cic. Rep. 2, 37:

    fidus Romanis, aequabilis in suos,

    Tac. A. 6, 31:

    jus aequabile,

    that deals alike with all, Cic. Inv. 1, 2: aequabilium legum conditor, Aur, Vict. Caes. 20, 23.— Comp., Cic. Att. 5, 20.— Adv.: aequābĭlĭter, uniformly, equally, in like manner, Cato, R. R. 103; Varr. R. R. 1, 6, 6; Cic. Off. 2, 11; id. N. D. 2, 45 et saep. — Comp., Sall. C. 2.— Sup. does not occur either in the adj. or adv.

    Lewis & Short latin dictionary > aequabilis

  • 10 attraho

    at-trăho, traxi, tractum, 3, v. a., to draw to or toward, to attract, drag with force, draw (rare but class.; syn.: traho, duco, adduco).
    I.
    Lit.: adducitur a Veneriis atque adeo attrahitur Lollius, is dragged by force, Cic. Verr. 2, 3, 25:

    te ipsum putare me attractum iri, si de pace agatur,

    id. Att. 10, 1, 3:

    aliquem Romam,

    id. Fam. 7, 10 fin.:

    tribunos attrahi ad se jussit,

    Liv. 29, 9 fin.:

    uncus alae iniciendus paulatimque attrahendus est,

    Cels. 7, 29:

    magnes attrahens ferrum,

    Plin. 36, 16, 25, § 128:

    pulmo attrahens ac reddens animam,

    id. 11, 37, 72, § 188; so,

    spiritum attrahere,

    Vulg. Psa. 118, 131:

    vultus tuus colligit rugas et attrahit frontem,

    contracts, Sen. Ben. 6, 7 al.:

    quae causa attraxerit Arpos,

    Verg. A. 11, 250:

    sed quos fugit, attrahit unā,

    Ov. M. 14, 63:

    ducem Attrahite huc vinctum,

    id. ib. 3, 563:

    arcus,

    id. R. Am. 435:

    amnes attrahere auxilio sitientibus hortis,

    Col. 10, 24:

    attraxit eum in siccum,

    Vulg. Tob. 6, 4; ib. Ezech. 32, 20:

    jugum attrahere,

    to draw, bear, ib. Eccli. 28, 23.—
    II.
    Trop., to draw, lead, bring, move, attract, etc.:

    nihil esse quod ad se rem ullam tam inliciat et tam attrahat quam ad amicitiam similitudo,

    Cic. Lael. 14, 50: recepi causam Siciliae;

    ea me ad hoc negotium provincia attraxit,

    prompted, moved, incited, id. Verr. 2, 2, 1:

    quandoquidem in partes, ait, attrahor,

    I am drawn by force to take sides, Ov. M. 5, 93 (Merk., abstrahor):

    discipulos,

    id. F. 3, 830:

    ideo attraxi te miserans,

    Vulg. Jer. 31, 3.—Hence, * attractus, a, um, P. a., drawn or attracted; of the brow, contracted, knit:

    frons attractior,

    Sen. Ben. 4, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > attraho

  • 11 gubernaclum

    gŭbernācŭlum ( poet. contr. gŭ-bernāclum, Lucr. 4, 904; Verg. A. 5, 176; 859; 6, 349 al.), i, n. [guberno], a helm, rudder (cf. clavus).
    I.
    Lit.:

    hominis, non sapientis inventa sunt navigia, additis a tergo gubernaculis, quae huc atque illuc cursum navigii torqueant: exemplum a piscibus tractum, qui cauda reguntur, etc.,

    Sen. Ep. 90; cf.:

    piscium meatus gubernaculi modo regunt (caudae),

    Plin. 11, 50, 111, § 264:

    ut cruribus velut gubernaculis demissis cursum dirigeret,

    Front. 3, 13, 6:

    hic ille naufragus ad gubernaculum accessit, et navi, quoad potuit, est opitulatus,

    Cic. Inv. 2, 51, 154:

    ipse gubernaclo rector subit, ipse magister,

    Verg. A. 5, 176.—
    II.
    Transf., guidance, direction; esp. of the state, government (usually in plur.):

    clavum tanti imperii tenere et gubernacula rei publicae tractare,

    Cic. Sest. 9, 20; cf.:

    qui ad gubernacula rei publicae sedere debebant,

    id. Rosc. Am. 18, 51:

    repelli a gubernaculis civitatum,

    id. de Or. 1, 11, 46:

    recedere a gubernaculis,

    id. Fam. 16, 27, 1:

    ad gubernacula rei publicae accedere,

    Liv. 4, 3, 17: quis ad gubernacula sedeat summa cura [p. 831] providendum, id. 24, 8, 13:

    abicere gubernacula imperii,

    Val. Max. 7, 6, 1:

    transferre ad aliquem fortunarum suarum gubernacula,

    Nazar. Pan. Const. 27, 2:

    temperare gubernacula vitae,

    Plin. 11, 37, 88, § 219.—In sing.:

    (rare) exercitus non habilis gubernaculo,

    Vell. 2, 113, 2:

    gubernaculum rei publicae tenere,

    Lact. 1, 1, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > gubernaclum

  • 12 gubernaculum

    gŭbernācŭlum ( poet. contr. gŭ-bernāclum, Lucr. 4, 904; Verg. A. 5, 176; 859; 6, 349 al.), i, n. [guberno], a helm, rudder (cf. clavus).
    I.
    Lit.:

    hominis, non sapientis inventa sunt navigia, additis a tergo gubernaculis, quae huc atque illuc cursum navigii torqueant: exemplum a piscibus tractum, qui cauda reguntur, etc.,

    Sen. Ep. 90; cf.:

    piscium meatus gubernaculi modo regunt (caudae),

    Plin. 11, 50, 111, § 264:

    ut cruribus velut gubernaculis demissis cursum dirigeret,

    Front. 3, 13, 6:

    hic ille naufragus ad gubernaculum accessit, et navi, quoad potuit, est opitulatus,

    Cic. Inv. 2, 51, 154:

    ipse gubernaclo rector subit, ipse magister,

    Verg. A. 5, 176.—
    II.
    Transf., guidance, direction; esp. of the state, government (usually in plur.):

    clavum tanti imperii tenere et gubernacula rei publicae tractare,

    Cic. Sest. 9, 20; cf.:

    qui ad gubernacula rei publicae sedere debebant,

    id. Rosc. Am. 18, 51:

    repelli a gubernaculis civitatum,

    id. de Or. 1, 11, 46:

    recedere a gubernaculis,

    id. Fam. 16, 27, 1:

    ad gubernacula rei publicae accedere,

    Liv. 4, 3, 17: quis ad gubernacula sedeat summa cura [p. 831] providendum, id. 24, 8, 13:

    abicere gubernacula imperii,

    Val. Max. 7, 6, 1:

    transferre ad aliquem fortunarum suarum gubernacula,

    Nazar. Pan. Const. 27, 2:

    temperare gubernacula vitae,

    Plin. 11, 37, 88, § 219.—In sing.:

    (rare) exercitus non habilis gubernaculo,

    Vell. 2, 113, 2:

    gubernaculum rei publicae tenere,

    Lact. 1, 1, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > gubernaculum

  • 13 H

    H, h, the eighth letter of the Latin alphabet and the weakest guttural. The sign is borrowed from the Greek, in which H was the old form of the spiritus asper, corresp. to the Latin H-sound (HEKATON, hekaton, ÊOS, hos, etc.). Even some of the ancients doubted whether the Latin H was properly a letter:

    si H littera est, non nota,

    Quint. 1, 5, 19; cf.:

    H litteram, sive illam spiritum magis quam litteram dici oportet, etc.,

    Gell. 2, 3, 1. Before the fall of the republic, the sound of H before vowels became so weak that it was frequently omitted in writing; and this weakness became more marked in many words in the time of the empire; cf.: aheneus and aeneus; cohors and coörs; prehendo and prendo; vehemens and vemens, etc. (v. Corss. Ausspr. 1, 96 sqq.).As an initial and medial, H may be combined with any vowel, but the orthography, in this respect, was inconstant: thus we have herus and erus; honus, honera, and onus, onera; harundo and arundo; and even hac for ac (Inscr. Orell. 23); aruspex and haruspex; ercisco, erctum, and hercisco, herctum; aheneus and aëneus; Annibal and Hannibal; Adria and Hadria, etc.; v. Gell. l. l.—As a sign for the aspiration of the consonants c, p, r, and t (as in Greek the aspirates ch, ph, th were originally designated by KH, HH, TH), H first came into use in the seventh century of Rome; cf. Cic. Or. 48, 160; and v. the letter C.— Medial h is often dropped.—As a final, h occurs only in the interjections ah and vah.In the formation of words, h was changed into c before t, as tractum from traho; vectum from veho; and coalesced with s into x, as traxi, vexi; cf. also onyx from onych-s; v. the letter X.As an abbreviation, H. denotes hic, haec, hoc, hujus, etc.; habet, heres, honor, etc. HH. heredes. H. AQ. hic acquiescit. H. B. M. heredes bene merenti. H. C. Hispania citerior or hic condiderunt. H. E. T. heres ex testamento. H. F. C. heres faciundum curavit. H. L. hunc locum. H. L. ET. M. H. N. S. hic locus et monumentum heredem non sequitur. H. M. S. D. M. hoc monumentum sine dolo malo. H. S. E. hic situs est. H. S. F. hoc sibi fecit, etc.; v. Inscr. Orell. II. p. 461 sq.
    The abbreviation HS.
    for sestertium does not strictly belong here, because H is not the letter of that shape, but the numeral II. crossed; v. sestertius init.

    Lewis & Short latin dictionary > H

  • 14 h

    H, h, the eighth letter of the Latin alphabet and the weakest guttural. The sign is borrowed from the Greek, in which H was the old form of the spiritus asper, corresp. to the Latin H-sound (HEKATON, hekaton, ÊOS, hos, etc.). Even some of the ancients doubted whether the Latin H was properly a letter:

    si H littera est, non nota,

    Quint. 1, 5, 19; cf.:

    H litteram, sive illam spiritum magis quam litteram dici oportet, etc.,

    Gell. 2, 3, 1. Before the fall of the republic, the sound of H before vowels became so weak that it was frequently omitted in writing; and this weakness became more marked in many words in the time of the empire; cf.: aheneus and aeneus; cohors and coörs; prehendo and prendo; vehemens and vemens, etc. (v. Corss. Ausspr. 1, 96 sqq.).As an initial and medial, H may be combined with any vowel, but the orthography, in this respect, was inconstant: thus we have herus and erus; honus, honera, and onus, onera; harundo and arundo; and even hac for ac (Inscr. Orell. 23); aruspex and haruspex; ercisco, erctum, and hercisco, herctum; aheneus and aëneus; Annibal and Hannibal; Adria and Hadria, etc.; v. Gell. l. l.—As a sign for the aspiration of the consonants c, p, r, and t (as in Greek the aspirates ch, ph, th were originally designated by KH, HH, TH), H first came into use in the seventh century of Rome; cf. Cic. Or. 48, 160; and v. the letter C.— Medial h is often dropped.—As a final, h occurs only in the interjections ah and vah.In the formation of words, h was changed into c before t, as tractum from traho; vectum from veho; and coalesced with s into x, as traxi, vexi; cf. also onyx from onych-s; v. the letter X.As an abbreviation, H. denotes hic, haec, hoc, hujus, etc.; habet, heres, honor, etc. HH. heredes. H. AQ. hic acquiescit. H. B. M. heredes bene merenti. H. C. Hispania citerior or hic condiderunt. H. E. T. heres ex testamento. H. F. C. heres faciundum curavit. H. L. hunc locum. H. L. ET. M. H. N. S. hic locus et monumentum heredem non sequitur. H. M. S. D. M. hoc monumentum sine dolo malo. H. S. E. hic situs est. H. S. F. hoc sibi fecit, etc.; v. Inscr. Orell. II. p. 461 sq.
    The abbreviation HS.
    for sestertium does not strictly belong here, because H is not the letter of that shape, but the numeral II. crossed; v. sestertius init.

    Lewis & Short latin dictionary > h

  • 15 intertraho

    inter-trăho, traxi, tractum, 3, v. a., to take away, withdraw from:

    illi animam omnem intertraxero,

    Plaut. Am. 2, 2, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > intertraho

  • 16 intraho

    in-trăho, traxi, tractum, 3, v. a.
    I.
    To draw or drag along, to trail (post-Aug.):

    gressus,

    App. M. 5, p. 167, 23.—
    II.
    To draw on:

    vesperam,

    App. M. 11, p. 268, 28.—
    III.
    To throw abuse upon, assail: intrahere est contumeliam intorquere, Paul. ex Fest. p. 111 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > intraho

  • 17 monogrammon

    mŏnogrammus or - os, - on, adj., = monogrammos, lit. of pictures, that consist of lines merely, outlined, sketched; hence transf.,
    I.
    Of incorporeal gods, shadowy:

    Epicurus monogrammos Deos et nihil agentes commentus est,

    Cic. N. D. 2, 23, 59.—Hence, as subst.: mŏnogrammus, i, m., comically, a skeleton, a shadow:

    monogrammi dicti sunt homines macie pertenues ac decolores: tractum a picturā, quae priusquam coloribus corporatur, umbra fingitur,

    Non. 37, 11 sq.; Lucil. ap. Non. l. l.—
    II.
    A species of jasper:

    quae zmaragdo similis traversā lineā albā praecingitur et monogrammos vocatur,

    Plin. 37, 9, 37, § 118.

    Lewis & Short latin dictionary > monogrammon

  • 18 monogrammos

    mŏnogrammus or - os, - on, adj., = monogrammos, lit. of pictures, that consist of lines merely, outlined, sketched; hence transf.,
    I.
    Of incorporeal gods, shadowy:

    Epicurus monogrammos Deos et nihil agentes commentus est,

    Cic. N. D. 2, 23, 59.—Hence, as subst.: mŏnogrammus, i, m., comically, a skeleton, a shadow:

    monogrammi dicti sunt homines macie pertenues ac decolores: tractum a picturā, quae priusquam coloribus corporatur, umbra fingitur,

    Non. 37, 11 sq.; Lucil. ap. Non. l. l.—
    II.
    A species of jasper:

    quae zmaragdo similis traversā lineā albā praecingitur et monogrammos vocatur,

    Plin. 37, 9, 37, § 118.

    Lewis & Short latin dictionary > monogrammos

  • 19 monogrammus

    mŏnogrammus or - os, - on, adj., = monogrammos, lit. of pictures, that consist of lines merely, outlined, sketched; hence transf.,
    I.
    Of incorporeal gods, shadowy:

    Epicurus monogrammos Deos et nihil agentes commentus est,

    Cic. N. D. 2, 23, 59.—Hence, as subst.: mŏnogrammus, i, m., comically, a skeleton, a shadow:

    monogrammi dicti sunt homines macie pertenues ac decolores: tractum a picturā, quae priusquam coloribus corporatur, umbra fingitur,

    Non. 37, 11 sq.; Lucil. ap. Non. l. l.—
    II.
    A species of jasper:

    quae zmaragdo similis traversā lineā albā praecingitur et monogrammos vocatur,

    Plin. 37, 9, 37, § 118.

    Lewis & Short latin dictionary > monogrammus

  • 20 paedidus

    paedĭdus, a, um, adj. [paedor], nasty, filthy, stinking: paedidos sordidos significant atque obsoletos: tractum vocabulum a Graeco, quia paides, i. e. pueri, talis sint aetatis, ut nesciant a sordibus abstinere, Paul. ex Fest. p. 222 Müll.: senex, Lucil. ap. Non. 166, 13 (al. perditus, al. arthriticus):

    paedidissimi servi,

    Petr. 34, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > paedidus

См. также в других словарях:

  • cognomen majorum est ex sanguine tractum, hoc intrinsecum est; agnomen extrinsecum ab eventu — /kognowman majoram est eks saerjgwaniy traektam, hok intrinzakam est; aegnowman ekstrinzakam, eks avent(y)uw/ The cognomen is derived from the blood of ancestors, and is intrinsic; an agnomen arises from an event, and is extrinsic …   Black's law dictionary

  • cognomen majorum est ex sanguine tractum, hoc intrinsecum est; agnomen extrinsecum ab eventu — /kognowman majoram est eks saerjgwaniy traektam, hok intrinzakam est; aegnowman ekstrinzakam, eks avent(y)uw/ The cognomen is derived from the blood of ancestors, and is intrinsic; an agnomen arises from an event, and is extrinsic …   Black's law dictionary

  • tracteur — 1. tracteur [ traktɶr ] n. m. • 1876; du lat. tractum, supin de trahere « tirer » ♦ Véhicule automobile (originairement, à vapeur) destiné à tirer un ou plusieurs véhicules, en particulier des remorques ou des engins roulants (tracteurs d… …   Encyclopédie Universelle

  • traction — [ traksjɔ̃ ] n. f. • 1503; bas lat. tractio, de trahere → 1. tracteur ♦ Action de tirer; son effet. 1 ♦ Techn. Action de tirer en tendant, en étendant; force longitudinale provoquant l allongement ou l extension. Résistance des matériaux à la… …   Encyclopédie Universelle

  • tractif — tractif, ive [ traktif, iv ] adj. • 1836; rad. lat. tractum; cf. tracteur ♦ Didact. Qui exerce une traction. Forces tractives. ● tractif, tractive adjectif Qui exerce une traction. ⇒TRACTIF, IVE, adj. MÉCAN. [Corresp. à traction B] Qui exerce une …   Encyclopédie Universelle

  • Traktor — Bulldog; Zugmaschine; Trecker; Schlepper * * * Trak|tor [ trakto:ɐ̯], der; s, Traktoren [trak to:rən]: (besonders in der Landwirtschaft verwendete) Zugmaschine: mit dem Traktor aufs Feld fahren. Syn.: ↑ Schlepper, ↑ Trecker. * * * …   Universal-Lexikon

  • Traktion — Trak|ti|on 〈f. 20; Geburtshilfe; schweiz. a. Eisenb.〉 Zug, Ziehen [zu lat. tractus, Part. Perf. von trahere „ziehen“] * * * Trak|ti|on, die; , en [zu lat. tractum, ↑ Trakt]: 1. (Physik, Technik) das Ziehen; ↑ 1Zug …   Universal-Lexikon

  • TRAHERE — proprie de carminatione lanae, ut Graecum ἕλκειν, Salmas. ad Tertull. de Pallio, c. 3. hinc pro nere, apud Statium, Theb. l. 8. v. 119. Cum Parcaetua iussa trabant Inde ad alia translatum. Becmannus vero, traho, quasi transveho et tractum, quasi… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Gradual — • In English often called Grail, is the oldest and most important of the four chants that make up the choir s part of the Proper of the Mass Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Gradual     Gradual …   Catholic encyclopedia

  • tractus — [ traktys ] n. m. • 1867; mot lat. « traînée » ♦ Anat. Faisceaux de fibres (nerveuses, musculaires, conjonctives). ♢ Ensemble d organes qui constitue un appareil. Le tractus urogénital. ● tractus nom masculin (latin tractus, action de tirer)… …   Encyclopédie Universelle

  • tractrice — ● tracteur, tractrice adjectif (latin tractum, de trahere, tirer) Qui tracte, qui est capable de tracter. Se dit de la force d un courant, qui lui permet d attaquer le fond et les berges et de transporter des matériaux solides. tractrice… …   Encyclopédie Universelle

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»