Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

think+upon

  • 21 cogito

    cōgĭto, āvi, ātum, 1, v. a. [contr. from cŏ-ăgito, acc. to Varr. L. L. 6, § 43 Müll.; but more prob. from con and root of aio, Sanscr. ah; cf.: nego, adagium], to pursue something in the mind (cf. agito, II.), i. e.
    I.
    To consider thoroughly, to ponder, to weigh, reflect upon, think (class. in prose and poetry); constr. absol., with aliquid, de aliquo, or de aliquā re, sic, ita, or a rel. -clause: cogitate cum animis vestris si quid, etc., Cato ap. Gell. 16, 1, 4; so Plaut. Most. 3, 2, 13; Ter. Ad. 3, 4, 55; 5, 3, 32; Cic. Agr. 2, 24, 64; cf.:

    in animo cogitare,

    Ter. Ad. 1, 1, 5:

    toto animo,

    Cic. Fam. 1, 7, 3:

    coepi egomet mecum Aliam rem ex aliā cogitare,

    Ter. Eun. 4, 2, 3; so id. ib. 4, 2, 8; 1, 1, 19; id. Ad. 5, 3, 22:

    placuit tum id mihi. Sic cogitabam: hic, etc.,

    id. And. 1, 1, 83; cf. id. Eun. 1, 1, 11; 3, 3, 1; 4, 6, 21; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4:

    sic cogitabam! fore uti, etc.,

    Cic. Quint. 24, 77:

    severā fronte curas cogitans (i. e. animo volvens),

    Plaut. Mil. 2, 2, 46; cf. Cic. Leg. 2, 1, 2:

    nec, aequum anne iniquum imperet, cogitabit,

    Plaut. Am. 1, 1, 19; cf. id. ib. 1, 1, 291:

    quid agam cogito,

    Ter. And. 2, 2, 21; cf. id. ib. 5, 1, 7 sq.; id. Ad. 4, 2, 30; Plaut. Merc. 2, 3, 10; Lucr. 4, 789; cf. id. 4, 782; Cic. Rab. Perd. 10, 29:

    ad haec igitur cogita, vel potius excogita,

    id. Att. 9, 6, 7.—With acc. of person:

    Regulum cogita,

    think, imagine, picture to yourself, Plin. Ep. 4, 2, 2:

    tamquam in eo tragoediae argumento sui oblitus tantum Catonem cogitasset,

    Tac. Or. 2:

    matrem, patrem, propinquos,

    Quint. Decl. 22 fin.; cf.:

    o felicem illum, qui non praesens tantum, sed etiam cogitatus emendat,

    Sen. Ep. 11, 9.—With two accs.:

    quem ultimae gentes castiorem non modo viderunt sed cogitaverunt?

    Cic. Balb. 4, 9:

    Scipionem, Laelium, avum,

    to think of, call to mind, id. Fin. 5, 1, 2:

    et majores et posteros cogitate,

    Tac. Agr. 32 fin.:

    si principem cogitares,

    Plin. Ep. 6, 31, 31:

    cum Persas cogitaret,

    Flor. 2, 8, 2; Sen. Cons. Marc. 3, 4. —
    b.
    cōgĭtāta, ōrum, n. subst., reflections, thoughts, ideas:

    postquam ad judices Ventum est, non potuit cogitata proloqui,

    Ter. Phorm. 2, 1, 53:

    so cogitata (mentis) eloqui,

    Cic. Brut. 72, 253:

    perficere,

    id. Deiot. 7, 21:

    patefacere,

    Nep. Paus. 3, 1:

    sapientium,

    Cic. Agr. 1, 1, 1:

    Naevii,

    id. Quint. 29, 90.—Rare in sing.:

    quo neque acutius ullius imperatoris cogitatum neque celerius factum usquam legimus,

    Nep. Dat. 6, 8.—
    B.
    Cogitare in, adversus aliquem, with an adv., to think in some way in respect to one, to be disposed towards (very rare): si humaniter et sapienter et amabiliter in me cogitare vis, etc., Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 2:

    adversus se,

    Suet. Caes. 75 Bremi; cf. with de aliquo:

    si quid amice de Romanis cogitabis,

    Nep. Hann. 2, 6: ut multi mihi renuntiarent... male eum de me cogitare, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1; and absol.: male cogitantes, Cato, R. R. praef. 4; cf.:

    Karthagini male jam diu cogitanti bellum multo ante denuntio,

    Cic. Sen. 6, 18.—
    II.
    In respect to a work to be undertaken or a conclusion to be made, to have something in mind, to intend, meditate, design, plan, purpose, etc.
    (α).
    With inf.:

    praedium parare,

    Cato, R. R. 1, 1; 3, 1; Plaut. Am. 1, 1, 163:

    cogitat recipere hunc in aedes,

    Ter. Eun. 5, 2, 58:

    facere,

    id. Heaut. 3, 3, 46:

    recipere me,

    Cic. Att. 2, 9, 4:

    cenare,

    id. ib. 4, 12, 1:

    uti,

    Hor. Ep. 1, 2, 50:

    ex fumo dare lucem,

    id. A. P. 144:

    deducere exercitum,

    Suet. Ner. 18 al. —
    (β).
    With acc.:

    proscriptiones et dictaturas cogitare,

    Cic. Cat. 2, 9, 20:

    caedem principis et res novas,

    Tac. A. 4, 28 fin.:

    cogitatum facinus,

    Suet. Tib. 19;

    and parricidium,

    id. Calig. 12:

    mecum rem pulcherrimam,

    Curt. 8, 7, 9:

    tantum nefas in aliquem,

    id. 6, 7, 30; 8, 6, 3; cf.:

    si qua cogitarentur, gravius adversus se,

    Suet. Caes. 75:

    quid bellicosus Cantaber et Scythes cogitet,

    what he plots, devises, Hor. C. 2, 11, 2; and so poet. of the (personified) wind:

    quid cogitet humidus Auster,

    Verg. G. 1, 462 Heyne.—
    (γ).
    With ut and subj.:

    neque jam, ut aliquid acquireret... cogitabat,

    Caes. B. G. 7, 59:

    quid... viros cogitasse arbitramur? Ut nomen suum, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 15, 32; Nep. Dion, 9, 2.—
    (δ).
    With de:

    cogitavit etiam de Homeri carminibus abolendis,

    Suet. Calig. 34:

    de reddendā republicā,

    id. Aug. 28:

    de consciscendā morte,

    id. Caes. 36; id. Claud. 31:

    de quo,

    id. Caes. 9:

    cum spiritus coepit de exitu cogitare,

    Sen. Q. N. 6, 25, 1.—In epistolary style, with ellipsis,
    a.
    Of ire:

    in Pompeianum cogitabam inde Aeculanum,

    Cic. Att. 16, 2, 4; 9, 1, 2; id. Fam. 7, 4 init.; id. Att. 2, 8, 2; 5, 15, 3.—
    b.
    Of manere:

    eo die cogitabam in Anagnino, postero autem in Tusculano,

    Cic. Att. 12, 1, 1; cf.:

    ut eo die apud T. Titium in Anagnino manerem. Postridie autem in Laterio cogitabam,

    id. Q. Fr. 2, 5, 4 (2, 7, 1).—Hence, *
    A.
    P. a.: cōgĭtātus, a, um, deliberate:

    utrum perturbatione aliquā animi, an consulto et cogitata fiat injuria,

    Cic. Off. 1, 8, 27 B. and K. (al. cogitato).—
    B.
    cōgĭtātē, adv., with mature reflection, considerately (rare):

    tractare rem suam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 45:

    meditari,

    id. Mil. 3, 3, 69:

    quae vero accurate cogitateque scripsisset,

    Cic. Arch. 8, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > cogito

  • 22 puto

    pŭto, āvi, ātum, 1, v. a. [root pu, to cleanse; whence putus, puteus, purus, etc.], to clean, cleanse (in the lit. sense very rare; in the trop. very freq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    vellus lavare ac putare,

    Varr. R. R. 2, 2, 18: pensa lana putata, Titin. ap. Non. 369, 22:

    dolia,

    Cato, R. R. 39, 1 dub. (al. picare): aurum quoque putatum dici solet, id est expurgatum, Paul. ex Fest. s. v. putus, p. 216 Müll.—
    B.
    In partic., to trim, prune, or lop trees or vines:

    vineas arboresque falce putare,

    Cato, R. R. 32 init.; 33, 1:

    vitem,

    Verg. G. 2, 407; Just. 43, 4, 2:

    parcendum vitibus et ideo anguste putandum,

    Col. 4, 24, 21; id. Arb. 10, 1; Pall. 3, 12, 1; cf.: putatae vites et arbores, quod decisis impedimentis remanerent purae, Paul. ex Fest. p. 216 Müll.; so, too, in the foll., the passage from Gell. 6, 5, 6:

    olivetum,

    Cato, R. R. 44:

    arborem latius, strictius,

    Pall. 1, 6:

    vineam,

    Vulg. Lev. 25, 3; id. Isa. 5, 6.—
    II.
    Trop., to clear up, set in order; to arrange, settle, adjust.
    A.
    In gen.: rationem or rationes, to hold a reckoning, reckon together, settle accounts:

    putare veteres dixerunt vacantia ex quāque re ac non necessaria aut etiam obstantia et aliena auferre et excidere, et, quod esset utile ac sine vitio videretur, relinquere. Sic namque arbores et vites et sic etiam rationes putari dictum,

    Gell. 6, 5, 6 sq.:

    vilicus rationem cum domino crebro putet,

    Cato, R. R. 5, 3:

    rationes,

    id. ib. 2, 5:

    putatur ratio cum argentario,

    Plaut. Aul. 3, 5, 52:

    rationes cum publicanis putare,

    Cic. Att. 4, 11, 1:

    ideo ratio putari dicitur in quā summa fit pura,

    Varr. L. L. 5, 9.—
    2.
    Transf.:

    quom eam mecum rationem puto,

    think over, consider, Plaut. Cas. 3, 2, 25.—
    B.
    In partic.
    1.
    To reckon, count, compute a thing:

    colliciares (tegulae) pro binis putabuntur,

    will be counted, Cato, R. R. 14, 4; cf.:

    si numerus militum potius quam legionum putatur,

    Tac. H. 3, 2.—
    2.
    Transf.
    a.
    To believe in, regard:

    id ipsum est deos non putare, quae ab iis significantur contemnere,

    Cic. Div. 1, 46, 104.—
    b.
    To reckon, value, estimate, esteem a thing as any thing (= aestimare):

    aliquid denariis quadringentis,

    Cic. Verr. 2, 4, 7, § 13:

    magni putare honores,

    id. Planc. 4, 11:

    cum unum te pluris quam omnes illos putem,

    id. Att. 12, 21, 5:

    parvi,

    Cat. 23, 25:

    tantique putat conubia nostra,

    Ov. M. 10, 618.—
    c.
    To reckon, deem, hold, consider, count, esteem, etc.:

    aliquem nihilo,

    Cic. Div. in Caecil. 7, 24: aliquid pro certo, Matius et Trebat. ap. Cic. Att. 9, 15, A fin.:

    pro nihilo,

    Cic. Mil. 24, 64:

    imperatorem aliquo in numero putare,

    id. Imp. Pomp. 13, 37.—With two acc.:

    turpem putat lituram,

    Hor. Ep. 2, 1, 167:

    id nil puto,

    Ter. Heaut. 5, 1, 27; id. Ad. 1, 2, 19; 5, 4, 4; Hor. Ep. 2, 1, 84; 2, 2, 54; id. C. 4, 11, 30:

    hominem prae se neminem,

    Cic. Rosc. Am. 46, 135.—
    d.
    To ponder, consider, reflect upon a thing:

    dum haec puto,

    Ter. Eun. 4, 2, 4:

    in quo primum illud debes putare,

    Cic. Planc. 4, 10:

    multa putans,

    Verg. A. 6, 332: cum aliquo argumentis, to consider or investigate maturely, to argue, Plaut. Am. 2, 1, 45.—
    e.
    Transf. (as the result of consideration), to judge, suppose, account, suspect, believe, think, imagine, etc. (cf.:

    arbitror, opinor, censeo): verbum quoque ipsum puto, quod declarandae sententiae nostrae causā dicimus, non signat profecto aliud, quam id agere nos in re dubiā obscurāque, ut decisis amputatisque falsis opinionibus, quod videatur esse verum et integrum et incorruptum, retineamus,

    Gell. 6, 5, 8:

    aliquis forsan me Putet non putare hoc verum,

    Ter. And. 5, 5, 1:

    recte putas,

    id. ib. 1, 1, 114:

    rem ipsam putasti,

    you have hit the precise point, id. Phorm. 4, 5, 6:

    nec committere, ut aliquando dicendum sit, Non putaram,

    I should not have imagined that, Cic. Off. 1, 23, 81; id. Ac. 2, 18, 56:

    Cyprus insula et Cappadociae regnum tecum de me loquentur, puto etiam regem Deiotarum,

    id. Fam. 15, 4, 15:

    noli putare, me maluisse, etc.,

    id. Att. 6, 1, 3; cf. id. ib. 3, 15, 7; id. Fam. 9, 16, 2; id. Att. 12, 18, 1; Caes. B. C. 2, 31:

    Numidae remorati dum in elephantis auxilium putant,

    Sall. J. 53, 3: stare putes;

    adeo procedunt tempora tarde,

    one would suppose, Ov. Tr. 5, 10, 5; id. H. 11, 85:

    acies mea videt aut videre putat,

    id. ib. 18, 32:

    hanc virtutem vestram ultra periculis obicere nimis grande vitae meae pretium puto,

    Tac. A. 2, 47; Nep. Paus. 3, 7.—Parenthetically, Cic. Att. 12, 49, 1; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 3, 3; Cic. Att. 8, 9, 4; 7, 8, 5; 9, 9, 3;

    10, 16, 3: atque intra, puto, septimas Calendas,

    Mart. 1, 100, 6.—Ironically, Ov. Am. 3, 7, 2:

    ut puto, deus fio,

    as I think, in my opinion, Suet. Vesp. 23 fin.; Ov. A. A. 1, 370: non, puto, repudiabis, etc., [p. 1496] I think, I suppose, Vat. ap. Cic. Fam. 5, 9, 1. —With gen.:

    quaecumque sunt in omni mundo, deorum atque hominum putanda sunt,

    Cic. N. D. 2, 62, 154.—Elliptically, Cic. Fam. 15, 20, 1; cf. id. ib. 15, 4, 15; id. Fin. 5, 24, 76; Sen. Ep. 76, 11; Tac. Or. 33. —Hence, pŭtă, imper., suppose, for instance, for example, namely ( poet. and postAug.):

    Quinte, puta, aut Publi,

    Hor. S. 2, 5, 32:

    puta, tibi contigisse, ut oculos omnium effugias,

    Lact. 6, 24, 17:

    puta te servum esse communem,

    Sen. Contr. 3, 19, 4; 4, 25, 13; id. Clem. 1, 26, 2; id. Ben. 3, 41, 1; 5, 8, 6:

    si ille, puta, consul factus fuerit,

    Dig. 28, 5, 23:

    hoc, puta, non justum est,

    Pers. 4, 9; cf. Prisc. p. 1007 P.:

    ut puta (sometimes also written as one word, utputa),

    as for instance, as for example, Sen. Q. N. 2, 2, 3:

    ut puta novum crimen,

    Quint. 11, 3, 110; 7, 1, 14; Cels. 5, 26, 51 fin.; Sen. Ep. 47, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > puto

  • 23 adeo

    1.
    ăd-ĕo, ĭī, and rarely īvi, ĭtum (arch. adirier for adiri, Enn. Rib. Trag. p. 59), 4, v. n. and a. (acc. to Paul. ex Fest. should be accented a/deo; v. Fest. s. v. adeo, p. 19 Müll.; cf. the foll. word), to go to or approach a person or thing (syn.: accedo, aggredior, advenio, appeto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr.
    (α).
    With ad (very freq.): sed tibi cautim est adeundum ad virum, Att. ap. Non. 512, 10:

    neque eum ad me adire neque me magni pendere visu'st,

    Plaut. Cur. 2, 2, 12:

    adeamne ad eam?

    Ter. And. 4, 1, 15; id. Eun. 3, 5, 30: aut ad consules aut ad te aut ad Brutum adissent, Cic. Fragm. ap. Non. 208, 5:

    ad M. Bibulum adierunt, id. Fragm. ap. Arus. p. 213 Lind.: ad aedis nostras nusquam adiit,

    Plaut. Aul. 1, 1, 24:

    adibam ad istum fundum,

    Cic. Caec. 29 —
    (β).
    With in: priusquam Romam atque in horum conventum adiretis, Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26 ed. Halm.—Esp.: adire in jus, to go to law:

    cum ad praetorem in jus adissemus,

    Cic. Verr. 4, § 147; id. Att. 11, 24; Caes. B. C. 1, 87, and in the Plebiscit. de Thermens. lin. 42: QVO DE EA RE IN IOVS ADITVM ERIT, cf. Dirks., Versuche S. p. 193.—
    (γ).
    Absol.:

    adeunt, consistunt, copulantur dexteras,

    Plaut. Aul. 1, 2, 38:

    eccum video: adibo,

    Ter. Eun. 5, 7, 5.—
    (δ).
    With acc.:

    ne Stygeos adeam non libera manes,

    Ov. M. 13, 465:

    voces aetherias adiere domos,

    Sil. 6, 253:

    castrorum vias,

    Tac. A. 2, 13:

    municipia,

    id. ib. 39:

    provinciam,

    Suet. Aug. 47:

    non poterant adire eum,

    Vulg. Luc. 8, 19:

    Graios sales carmine patrio,

    to attain to, Verg. Cat. 11, 62; so with latter supine:

    planioribus aditu locis,

    places easier to approach, Liv. 1, 33.—With local adv.:

    quoquam,

    Sall. J. 14:

    huc,

    Plaut. Truc. 2, 7, 60.—
    B.
    Esp.,
    1.
    To approach one for the purpose of addressing, asking aid, consulting, and the like, to address, apply to, consult (diff. from aggredior, q. v.). —Constr. with ad or oftener with acc.; hence also pass.:

    quanto satius est, adire blandis verbis atque exquaerere, sintne illa, etc.,

    Plaut. Ps. 1, 5, 35:

    aliquot me adierunt,

    Ter. And. 3, 3, 2:

    adii te heri de filia,

    id. Hec. 2, 2, 9: cum pacem peto, cum placo, cum adeo, et cum appello meam, Lucil. ap. Non. 237, 28:

    ad me adire quosdam memini, qui dicerent,

    Cic. Fam. 3, 10:

    coram adire et alloqui,

    Tac. H. 4, 65.— Pass.:

    aditus consul idem illud responsum retulit,

    when applied to, Liv. 37, 6 fin.:

    neque praetores adiri possent,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 5.—Hence: adire aliquem per epistulam, to address one in writing, by a letter:

    per epistulam, aut per nuntium, quasi regem, adiri eum aiunt,

    Plaut. Mil. 4, 6, 9 and 10; cf. Tac. A. 4, 39; id. H. 1, 9.—So also: adire deos, aras, deorum sedes, etc., to approach the gods, their altars, etc., as a suppliant (cf.:

    acced. ad aras,

    Lucr. 5, 1199): quoi me ostendam? quod templum adeam? Att. ap. Non. 281, 6:

    ut essent simulacra, quae venerantes deos ipsos se adire crederent,

    Cic. N. D. 1, 27:

    adii Dominum et deprecatus sum,

    Vulg. Sap. 8, 21:

    aras,

    Cic. Phil. 14, 1:

    sedes deorum,

    Tib. 1, 5, 39:

    libros Sibyllinos,

    to consult the Sibylline Books, Liv. 34, 55; cf. Tac. A. 1, 76:

    oracula,

    Verg. A. 7, 82.—
    2.
    To go to a thing in order to examine it, to visit:

    oppida castellaque munita,

    Sall. J. 94:

    hiberna,

    Tac. H. 1, 52.—
    3.
    To come up to one in a hostile manner, to assail, attack:

    aliquem: nunc prior adito tu, ego in insidiis hic ero,

    Ter. Ph. 1, 4, 52:

    nec quisquam ex agmine tanto audet adire virum,

    Verg. A. 5, 379:

    Servilius obvia adire arma jubetur,

    Sil. 9, 272.
    II.
    Fig.
    A.
    To go to the performance of any act, to enter upon, to undertake, set about, undergo, submit to (cf.: accedo, aggredior, and adorior).—With ad or the acc. (class.):

    nunc eam rem vult, scio, mecum adire ad pactionem,

    Plaut. Aul. 2, 2, 25:

    tum primum nos ad causas et privatas et publicas adire coepimus,

    Cic. Brut. 90:

    adii causas oratorum, id. Fragm. Scaur. ap. Arus. p. 213 Lind.: adire ad rem publicam,

    id. de Imp. Pomp. 24, 70:

    ad extremum periculum,

    Caes. B. C. 2, 7.—With acc.:

    periculum capitis,

    Cic. Rosc. Am. 38:

    laboribus susceptis periculisque aditis,

    id. Off. 1, 19:

    in adeundis periculis,

    id. ib. 24; cf.:

    adeundae inimicitiae, subeundae saepe pro re publica tempestates,

    id. Sest. 66, 139: ut vitae periculum aditurus videretur, Auct. B. G. 8, 48: maximos labores et summa pericula. Nep. Timol. 5:

    omnem fortunam,

    Liv. 25, 10:

    dedecus,

    Tac. A. 1, 39:

    servitutem voluntariam,

    id. G. 24:

    invidiam,

    id. A. 4, 70:

    gaudia,

    Tib. 1, 5, 39.—Hence of an inheritance, t. t., to enter on:

    cum ipse hereditatem patris non adisses,

    Cic. Phil. 2, 16; so id. Arch. 5; Suet. Aug. 8 and Dig.;

    hence also: adire nomen,

    to assume the name bequeathed by will, Vell. 2, 60.—
    B.
    Adire manum alicui, prov., to deceive one, to make sport of (the origin of this phrase is unc.; Acidalius conjectures that it arose from some artifice practised in wrestling, Wagner ad Plaut. Aul. 2, 8, 8):

    eo pacto avarae Veneri pulcre adii manum,

    Plaut. Poen. 2, 11; so id. Aul. 2, 8, 8; id. Cas. 5, 2, 54; id. Pers. 5, 2, 18.
    2.
    ăd-ĕō̆, adv. [cf. quoad and adhuc] (acc. to Festus, it should be accented adéo, v. the preced. word; but this distinction is merely a later invention of the grammarians; [p. 33] cf. Gell. 7, 7).
    I.
    In the ante-class. per.,
    A.
    To designate the limit of space or time, with reference to the distance passed through; hence often accompanied by usque (cf. ad), to this, thus far, so far, as far.
    1.
    Of space:

    surculum artito usque adeo, quo praeacueris,

    fit in the scion as far as you have sharpened it, Cato, R. R. 40, 3.— Hence: res adeo rediit, the affair has gone so far (viz., in deterioration, “cum aliquid pejus exspectatione contigit,” Don. ad Ter. Ph. 1, 2, 5):

    postremo adeo res rediit: adulescentulus saepe eadem et graviter audiendo victus est,

    Ter. Heaut. 1, 1, 61; cf. id. Ph. 1, 2, 5.—
    2.
    Of time, so long ( as), so long ( till), strengthened by usque, and with dum, donec, following, and in Cic. with quoad:

    merces vectatum undique adeo dum, quae tum haberet, peperisset bona,

    Plaut. Merc. 1, 1, 76; 3, 4, 72; id. Am. 1, 2, 10 al.:

    nusquam destitit instare, suadere, orare, usque adeo donec perpulit,

    Ter. And. 4, 1, 36; Cato, R. R. 67; id. ib. 76:

    atque hoc scitis omnes usque adeo hominem in periculo fuisse, quoad scitum sit Sestium vivere,

    Cic. Sest. 38, 82.—
    B.
    For the purpose of equalizing two things in comparison, followed by ut: in the same degree or measure or proportion... in which; or so very, so much, so, to such a degree... as (only in comic poets), Plaut. Ep. 4, 1, 38:

    adeon hominem esse invenustum aut infelicem quemquam, ut ego sum?

    Ter. And. 1, 5, 10.—Also followed by quasi, when the comparison relates to similarity:

    gaudere adeo coepit, quasi qui cupiunt nuptias,

    in the same manner as those rejoice who desire marriage, Ter. Heaut. 5, 1, 12.—
    C.
    (Only in the comic poets) = ad haec, praeterea, moreover, besides, too: ibi tibi adeo lectus dabitur, ubi tu haud somnum capias ( beside the other annoyances), a bed, too, shall be given you there, etc., Plaut. Ps. 1, 2, 80.—Hence also with etiam:

    adeo etiam argenti faenus creditum audio,

    besides too, id. Most. 3, 1, 101.—
    D.
    (Only in the comic poets.) Adeo ut, for this purpose that, to the end that:

    id ego continuo huic dabo, adeo me ut hic emittat manu,

    Plaut. Rud. 5, 3, 32:

    id adeo te oratum advenio, ut, etc.,

    id. Aul. 4, 10, 9:

    adeo ut tu meam sententiam jam jam poscere possis, faciam, etc.,

    id. ib. 3, 2, 26 (where Wagner now reads at ut):

    atque adeo ut scire possis, factum ego tecum hoc divido,

    id. Stich. 5, 4, 15. (These passages are so interpreted by Hand, I. p. 138; others regard adeo here = quin immo.)—
    E.
    In narration, in order to put one person in strong contrast with another. It may be denoted by a stronger emphasis upon the word to be made conspicuous, or by yet, on the contrary, etc.:

    jam ille illuc ad erum cum advenerit, narrabit, etc.: ille adeo illum mentiri sibi credet,

    Plaut. Am. 1, 2, 4 sq.; so id. Merc. 2, 1, 8 al.
    II.
    To the Latin of every period belongs the use of this word,
    A.
    To give emphasis to an idea in comparison, so, so much, so very, with verbs, adjectives, and substantives:

    adeo ut spectare postea omnīs oderit,

    Plaut. Capt. prol. 65:

    neminem quidem adeo infatuare potuit, ut ei nummum ullum crederet,

    Cic. Fl. 20, 47:

    adeoque inopia est coactus Hannibal, ut, etc.,

    Liv. 22, 32, 3 Weiss.:

    et voltu adeo modesto, adeo venusto, ut nil supra,

    Ter. And. 1, 1, 92:

    nemo adeo ferus est, ut, etc.,

    Hor. Ep. 1, 1, 39.—With usque:

    adeo ego illum cogam usque, ut mendicet meus pater,

    Plaut. Bacch. 3, 4, 10:

    usque adeo turbatur,

    even so much, so continually, Verg. E. 1, 12; Curt. 10, 1, 42; Luc. 1, 366.—In questions:

    adeone me fuisse fungum, ut qui illi crederem?

    Plaut. Bacch. 2, 3, 49:

    adeone hospes hujus urbis, adeone ignarus es disciplinae consuetudinisque nostrae, ut haec nescias?

    Cic. Rab. 10, 28; so id. Phil. 2, 7, 15; id. Fam. 9, 10; Liv. 2, 7, 10; 5, 6, 4.—With a negative in both clauses, also with quin in the last:

    non tamen adeo virtutum sterile saeculum, ut non et bona exempla prodiderit,

    Tac. H. 1, 3; so Suet. Oth. 9:

    verum ego numquam adeo astutus fui, quin, etc.,

    Ter. Ad. 2, 2, 13.—

    Sometimes the concluding clause is to be supplied from the first: quis genus Aeneadum, quis Trojae nesciat urbem?... non obtusa adeo gestamus pectora Poeni, viz.,

    that we know not the Trojans and their history, Verg. A. 1, 565:

    adeo senuerunt Juppiter et Mars?

    Juv. 6, 59.—Hence (post-Cic.): adeo non ut... adeo nihil ut... so little that, so far from that... (in reference to which, it should be noticed that in Latin the negative is blended with the verb in one idea, which is qualified by adeo) = tantum abest ut: haec dicta adeo nihil moverunt quemquam, ut legati prope violati sint, these words left them all so unmoved that, etc., or had so little effect, etc., Liv. 3, 2, 7: qui adeo non tenuit iram, ut gladio cinctum in senatum venturum se esse palam diceret, who restrained his anger so little that, etc. (for, qui non—tenuit iram adeo, ut), id. 8, 7, 5; so 5, 45, 4; Vell. 2, 66, 4: Curt. 3, 12, 22.—Also with contra in the concluding clause:

    apud hostes Afri et Carthaginienses adeo non sustinebant, ut contra etiam pedem referrent,

    Liv. 30, 34, 5. —
    B.
    Adeo is placed enclitically after its word, like quidem, certe, and the Gr. ge, even, indeed, just, precisely. So,
    1.
    Most freq. with pronouns, in order to render prominent something before said, or foll., or otherwise known (cf. in Gr. egôge, suge, autos ge, etc., Viger. ed. Herm. 489, vi. and Zeun.): argentariis male credi qui aiunt, nugas praedicant: nam et bene et male credi dico; id adeo hodie ego expertus sum, just this (touto ge), Plaut. Curc. 5, 3, 1; so id. Aul. 2, 4, 10; 4, 2, 15; id. Am. 1, 1, 98; 1, 2, 6; id. Ep. 1, 1, 51; 2, 2, 31; 5, 2, 40; id. Poen. 1, 2, 57: plerique homines, quos, cum nihil refert, pudet;

    ubi pudendum'st ibi eos deserit pudor, is adeo tu es,

    you are just such a one, id. Ep. 2, 1, 2:

    cui tu obsecutus, facis huic adeo injuriam,

    Ter. Hec. 4, 4, 68: tute adeo jam ejus verba audies, you yourself shall hear what he has to say (suge akousêi), Ter. And. 3, 3, 27: Dolabella tuo nihil scito mihi esse jucundius: hanc adeo habebo gratiam illi, i. e. hanc, quae maxima est, gratiam (tautên ge tên charin), Caes. ap. Cic. Att. 9, 16:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt,

    even this, Verg. A. 11, 275.—It is often to be translated by the intensive and, and just, etc. (so esp. in Cic. and the histt.): id adeo, si placet, considerate, just that (touto ge skopeite), Cic. Caec. 30, 87:

    id adeo ex ipso senatus consulto cognoscite,

    id. Verr. 2, 4, 64, 143; cf. id. Clu. 30, 80:

    ad hoc quicumque aliarum atque senatus partium erant, conturbari remp., quam minus valere ipsi malebant. Id adeo malum multos post annos in civitatem reverterat,

    And just this evil, Sall. C. 37, 11; so 37, 2; id. J. 68, 3; Liv. 2, 29, 9; 4, 2, 2: id adeo manifestum erit, si cognoverimus, etc., and this, precisely this, will be evident, if, etc., Quint. 2, 16, 18 Spald.—It is rarely used with ille:

    ille adeo illum mentiri sibi credet,

    Plaut. Am. 1, 2, 6.—Sometimes with the rel. pron.: quas adeo haud quisquam liber umquam tetigit, Plaut: Poen. 1, 2, 57; Cic. Fin. 2, 12, 37. —With interrog. pron.:

    Quis adeo tam Latinae linguae ignarus est, quin, etc.,

    Gell. 7, 17.—Adeo is joined with the pers. pron. when the discourse passes from one person to another, and attention is to be particularly directed to the latter: Juppiter, tuque adeo summe Sol, qui res omnes inspicis, and thou especially, and chiefly thou, Enn. ap. Prob.:

    teque adeo decus hoc aevi inibit,

    Verg. E. 4, 11; id. G. 1, 24: teque, Neptune, invoco, vosque adeo venti, Poët. ap. Cic. Tusc. 4, 34, 73;

    and without the copulative: vos adeo... item ego vos virgis circumvinciam,

    Plaut. Rud. 3, 4, 25.— Ego adeo often stands for ego quidem, equidem (egôge):

    tum libertatem Chrysalo largibere: ego adeo numquam accipiam,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 30; so id. Mil. 4, 4, 55; id. Truc. 4, 3, 73:

    ego adeo hanc primus inveni viam,

    Ter. Eun. 2, 2, 16:

    nec me adeo fallit,

    Verg. A. 4, 96.—Ipse adeo (autos ge), for the sake of emphasis:

    atque hercle ipsum adeo contuor,

    Plaut. As. 2, 3, 24:

    ipsum adeo praesto video cum Davo,

    Ter. And. 2, 5, 4:

    ipse adeo senis ductor Rhoeteus ibat pulsibus,

    Sil. 14, 487.—
    2.
    With the conditional conjj. si, nisi, etc. (Gr. ei ge), if indeed, if truly:

    nihili est autem suum qui officium facere immemor est, nisi adeo monitus,

    unless, indeed, he is reminded of it, Plaut. Ps. 4, 7, 2: Si. Num illi molestae quippiam hae sunt nuptiae? Da. Nihil Hercle: aut si adeo, bidui est aut tridui haec sollicitudo, and if, indeed, etc. (not if also, for also is implied in aut), Ter. And. 2, 6, 7.—
    3.
    With adverbs: nunc adeo (nun ge), Plaut. As. 3, 1, 29; id. Mil. 2, 2, 4; id. Merc. 2, 2, 57; id. Men. 1, 2, 11; id. Ps. 1, 2, 52; id. Rud. 3, 4, 23; Ter. And. 4, 5, 26; Verg. A. 9, 156: jam adeo (dê ge), id. ib. 5, 268; Sil. 1, 20; 12, 534; Val. Fl. 3, 70. umquam adeo, Plaut. Cas. 5, 4, 23:

    inde adeo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 1:

    hinc adeo,

    Verg. E. 9, 59: sic adeo (houtôs ge), id. A. 4, 533; Sil. 12, 646:

    vix adeo,

    Verg. A. 6, 498:

    non adeo,

    Ter. Heaut. 1, 1, 57; Verg. A. 11, 436. —
    4.
    With adjectives = vel, indeed, even, very, fully:

    quot adeo cenae, quas deflevi, mortuae!

    how very many suppers, Plaut. Stich. 1, 3, 59: quotque adeo fuerint, qui temnere superbum... Lucil. ap. Non. 180, 2: nullumne malorum finem adeo poenaeque dabis (adeo separated from nullum by poet. license)? wilt thou make no end at all to calamity and punishment? Val. Fl. 4, 63:

    trīs adeo incertos caeca caligine soles erramus,

    three whole days we wander about, Verg. A. 3, 203; 7, 629.—And with comp. or the adv. magis, multo, etc.:

    quae futura et quae facta, eloquar: multo adeo melius quam illi, cum sim Juppiter,

    very much better, Plaut. Am. 5, 2, 3; so id. Truc. 2, 1, 5:

    magis adeo id facilitate quam aliā ullā culpā meā, contigit,

    Cic. de Or. 2, 4, 15.—
    5.
    With the conjj. sive, aut, vel, in order to annex a more important thought, or to make a correction, or indeed, or rather, or even only:

    sive qui ipsi ambīssent, seu per internuntium, sive adeo aediles perfidiose quoi duint,

    Plaut. Am. prol. 71:

    si hercle scivissem, sive adeo joculo dixisset mihi, se illam amare,

    id. Merc. 5, 4, 33; so id. Truc. 4, 3, 1; id. Men. 5, 2, 74; Ter. Hec. 4, 1, 9: nam si te tegeret pudor, sive adeo cor sapientia imbutum foret, Pacuv. ap. Non. 521, 10:

    mihi adeunda est ratio, quā ad Apronii quaestum, sive adeo, quā ad istius ingentem immanemque praedam possim pervenire,

    or rather, Cic. Verr 2, 3, 46, 110; Verg. A. 11, 369; so, atque adeo:

    ego princeps in adjutoribus atque adeo secundus,

    Cic. Att. 1, 17, 9.—
    6.
    With the imperative, for emphasis, like tandem, modo, dum, the Germ. so, and the Gr. ge (cf. L. and S.), now, I pray:

    propera adeo puerum tollere hinc ab janua,

    Ter. And. 4, 4, 20 (cf. xullabete g auton, Soph. Phil. 1003).—
    C.
    Like admodum or nimis, to give emphasis to an idea (for the most part only in comic poets, and never except with the positive of the adj.; cf. Consent. 2023 P.), indeed, truly, so very, so entirely:

    nam me ejus spero fratrem propemodum jam repperisse adulescentem adeo nobilem,

    so very noble, Ter. Eun. 1, 2, 123:

    nec sum adeo informis,

    nor am I so very ugly, Verg. E. 2, 25:

    nam Caii Luciique casu non adeo fractus,

    Suet. Aug. 65:

    et merito adeo,

    and with perfect right, Ter. Hec. 2, 1, 42:

    etiam num credis te ignorarier aut tua facta adeo,

    do you, then, think that they are ignorant of you or your conduct entirely? id. Ph. 5, 8, 38.—
    D.
    To denote what exceeds expectation, even: quam omnium Thebis vir unam esse optimam dijudicat, quamque adeo cives Thebani rumificant probam, and whom even the Thebans (who are always ready to speak evil of others) declare to be an honest woman, Plaut. Am. 2, 2, 44.— Hence also it denotes something added to the rest of the sentence, besides, too, over and above, usually in the connection: -que adeo (rare, and never in prose; cf.

    adhuc, I.): quin te Di omnes perdant qui me hodie oculis vidisti tuis, meque adeo scelestum,

    and me too, Plaut. Rud. 4, 4, 122; cf. id. 4, 2, 32:

    haec adeo tibi me, ipsa palam fari omnipotens Saturnia jussit,

    Verg. A. 7, 427.
    III.
    After Caesar and Cicero (the only instance of this use adduced from Cicero's works, Off. 1, 11, 36, being found in a passage rejected by the best critics, as B. and K.).
    A.
    For adding an important and satisfactory reason to an assertion, and then it always stands at the beginning of the clause, indeed, for:

    cum Hanno perorāsset, nemini omnium cum eo certare necesse fuit: adeo prope omnis senatus Hannibalis erat: the idea is,

    Hanno's speech, though so powerful, was ineffectual, and did not need a reply; for all the senators belonged to the party of Hannibal, Liv. 21, 11, 1; so id. 2, 27, 3; 2, 28, 2; 8, 37, 2; Tac. Ann. 1, 50, 81; Juv. 3, 274; 14, 233.—Also for introducing a parenthesis: sed ne illi quidem ipsi satis mitem gentem fore (adeo ferocia atque indomita [p. 34] ingenia esse) ni subinde auro... principum animi concilientur, Liv. 21, 20, 8; so id. 9, 26, 17; 3, 4, 2; Tac. A. 2, 28.—
    B.
    When to a specific fact a general consideration is added as a reason for it, so, thus (in Livy very often):

    haud dubius, facilem in aequo campi victoriam fore: adeo non fortuna modo, sed ratio etiam cum barbaris stabat,

    thus not only fortune, but sagacity, was on the side of the barbarians, Liv. 5, 38, 4:

    adeo ex parvis saepe magnarum momenta rerum pendent,

    id. 27, 9, 1; so id. 4, 31, 5; 21, 33, 6; 28, 19; Quint. 1, 12, 7; Curt. 10, 2, 11; Tac. Agr. 1:

    adeo in teneris consuescere multum est,

    Verg. G. 2, 272.—
    C.
    In advancing from one thought to another more important = immo, rather, indeed, nay: nulla umquam res publica ubi tantus paupertati ac parsimoniae honos fuerit: adeo, quanto rerum minus, tanto minus cupiditatis erat, Liv. praef. 11; so Gell. 11, 7; Symm. Ep. 1, 30, 37.—
    D.
    With a negative after ne—quidem or quoque, so much the more or less, much less than, still less (post-Aug.):

    hujus totius temporis fortunam ne deflere quidem satis quisquam digne potuit: adeo nemo exprimere verbis potest,

    still less can one describe: it by words, Vell. 2, 67, 1:

    ne tecta quidem urbis, adeo publicum consilium numquam adiit,

    still less, Tac. A. 6, 15; so id. H. 3, 64; Curt. 7, 5, 35:

    favore militum anxius et superbia viri aequalium quoque, adeo superiorum intolerantis,

    who could not endure his equals even, much less his superiors, Tac. H. 4, 80.—So in gen., after any negative: quaelibet enim ex iis artibus in paucos libros contrahi solet: adeo infinito spatio ac traditione opus non est, so much the less is there need, etc., Quint. 12, 11, 16; Plin. 17, 12, 35, § 179; Tac. H. 3, 39.—(The assumption of a causal signif. of adeo = ideo, propterea, rests upon false readings. For in Cael. Cic. Fam. 8, 15 we should read ideo, B. and K., and in Liv. 24, 32, 6, ad ea, Weiss.).—See more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 135-155.

    Lewis & Short latin dictionary > adeo

  • 24 cōgitō

        cōgitō āvī, ātus, āre    [com- + agito], to consider thoroughly, ponder, weigh, reflect upon, think: etiam atque etiam, T.: animo, T.: rationem: maiores vestros, Ta.: te video, non cogito solum: Scipionem, to call to mind: quid agam, T.: in quantā calamitate sis, S.: quo loco sis: quantum in illo sceleris fuerit: tantum sibi esse permissum, quantum, etc.: haec posse accidere, Cs.: quem gentes castiorem cogitaverunt?: de nobis. — To feel, be inclined, be disposed: humaniter in me: si quid amice de Romanis cogitabis, are friendly to, N.: Karthago male iam diu cogitans, hostile in disposition. — To have in mind, intend, meditate, design, plan, purpose, mean: hunc in aedīs Recipere, T.: si liberi esse cogitaretis: ex fumo dare lucem, H.: nihil nisi caedes: quid mali cogitari potest, quod, etc.: mecum rem, Cu.: latere arbitrabantur quae cogitaverant, their purposes, N.: quid Cantaber cogitet, H.: scelus, Iu.: quid cogitet Auster, V.: ut aliquid acquireret, Cs.: ut haberet, quā fugeret, N.: ne quam occasionem dimitteret, Cs.: dies ac noctes de pernicie filii, plotted for: de nostro interitu: in Pompeianum cogitabam (sc. ire): eo die cogitabam in Agnanino (sc. manere).
    * * *
    cogitare, cogitavi, cogitatus V
    think; consider, reflect on, ponder; imagine, picture; intend, look forward to

    Latin-English dictionary > cōgitō

  • 25 crēdō

        crēdō didī, ditus, ere    [CRAT- + 2 DA-], to give as a loan, lend, make a loan: pecunias creditas solvere: quibus pecuniam.—To commit, consign, intrust: alcuius fidei: mihi suom animum, T.: militi arma, L.: se suaque omnia alienissimis, Cs.: pennis se caelo, V.: te aequo Mecum solo, on fair ground, V.: arcana libris, H. — Poet.: non ita Creditum Poscis Quintilium deos, not on such terms intrusted to them, H.: In soles audent se germina Credere, V.—Fig., to trust, confide in, have confidence in: virtuti suorum, S.: suis militibus, L.: nimium colori, V.: aliis (fungis) male creditur, H.: campo, open fight, V. — To believe, give credence, trust: istuc tibi, T.: Chaereae iniurato: experto credite, quantus, etc., one who knows by experience, V.: ne cui de te plus quam tibi credas, H.: mihi crede, upon my word: certe credemur, ait, si, etc., O.: ora non credita, O.: (Cassandra) non credita Teucris, V.—To believe, hold true, admit: quid iam credas? T.: quis hoc credat? O.: ne quid de se, S.: nec sit mihi credere tantum! would I could discredit, V.: civitatem bellum facere ausam vix erat credendum, Cs.: inridet credentes, believers, O.: res credi non potest: arte Sinonis Credita res, V.: aut verus furor, aut creditus, O.—To be of opinion, think, believe, suppose, imagine: timeo ne aliud credam atque aliud nunties, T.: id quod volunt, Cs.: fortem crede, H.: se Suevorum caput, Ta.: pro certo creditur vacuam domum fecisse, S.: divinitate creditā Carmentae, L.: Crassum non ignarum fuisse, S.: caelo credidimus Iovem Regnare, H.: victos crederes, one might have imagined, L.: Crediderim, would fain believe, V.: in rem fore credens, expecting, S.: quem (Athin) peperisse Limnate creditur, O.: credi posset Latonia, be taken for, O.: Credo inpetrabo ut, etc., I suppose, T.: si te interfici iussero, credo, erit verendum, etc.: quod Pompeius, credo, non audebat, etc., Cs.: non enim, credo, id praecipit, ut, etc., I can't suppose he meant to teach, etc.
    * * *
    credere, credidi, creditus V
    trust, entrust; commit/consign; believe, trust in, rely on, confide; suppose; lend (money) to, make loans/give credit; believe/think/accept as true/be sure

    Latin-English dictionary > crēdō

  • 26 habeō

        habeō uī (old perf subj. habessit for habuerit, C.), itus, ēre    [HAB-], to have, hold, support, carry, wear: arma: anulum: arma hic paries habebit, H.: coronam in capite: soccos et pallium: catenas: Faenum in cornu, H.: aquilam in exercitu, S.— To have, hold, contain: quod (fanum) habebat auri: non me Tartara habent, V.: quem quae sint habitura deorum Concilia, etc., V.: Quae regio Anchisen habet? V.: quod habet lex in se: suam (nutricem) cinis ater habebat, V.— To have, hold, occupy, inhabit: urbem, S.: arcem: quā Poeni haberent (sc. castra), L.: Hostis habet muros, V. —Of relation or association, to have: in matrimonio Caesenniam: eos in loco patrui: uxores: patrem: (legionem) secum, Cs.: apīs in iubā: mecum scribas: quibus vendant, habere, Cs.: conlegam in praeturā Sophoclem: civitates stipendiarias, Cs.: cognitum Scaevolam: inimicos civīs: duos amicissimos: eum nuptiis adligatum: quem pro quaestore habuit.— To have, be furnished with: voltum bonum, S.: pedes quinque: Angustos aditūs, V.: manicas, V.— To have, hold, keep, retain, detain: haec cum illis sunt habenda (opp. mittenda), T.: si quod accepit habet: Bibulum in obsidione, Cs.: in liberis custodiis haberi, S.: in vinculis habendi, S.: mare in potestate, Cs.: in custodiam habitus, lodged, L.: ordines, preserve, S.: alios in eā fortunā, ut, etc., L.: exercitus sine inperio habitus, S.: Marium post principia, station, S.: Loricam Donat habere viro, gives to keep, V.: inclusum senatum.—Of ownership or enjoyment, to have, own, possess, be master of: agros: Epicratis bona omnia: in Italiā fundum: quod non desit, H.: (divitias) honeste, enjoy, S.: (leges) in monumentis habemus, i. e. are extant: sibi hereditatem: illam suas res sibi habere iussit (the formula of divorcing a wife): in vestrā amicitiā divitias, S.: nos Amaryllis habet, has my love, V.: habeo, non habeor a Laide: habet in nummis, in praediis, is rich: ad habendum nihil satis esse: amor habendi, V.: Unde habeas, quaerit nemo, sed oportet habere, Iu.— To have, get, receive, obtain: a me vitam, fortunas: imperium a populo R.: habeat hoc praemi tua indignitas: granum ex provinciā: plus dapis, H.: Partem opere in tanto, a place, V.: graviter ferit atque ita fatur, Hoc habet, it reaches him, V.: certe captus est, habet! (i. e. volneratus est) T.— To find oneself, be, feel, be situated, be off, come off: se non graviter: bene habemus nos: praeclare se res habebat: quo pacto se habeat provincia: bene habent tibi principia, T.: bene habet, it is well: atqui Sic habet, H.: credin te inpune habiturum? escape punishment, T.: virtus aeterna habetur, abides, S.— To make, render: uti eos manifestos habeant, S.: pascua publica infesta, L.—With P. perf. pass., periphrast. for perf act.: vectigalia redempta, has brought in and holds, Cs.: domitas libidines: quae conlecta habent Stoici: de Caesare satis dictum: pericula consueta, S.: neque ea res falsum me habuit, S.: edita facinora, L.— To treat, use, handle: duriter se, T.: equitatu agmen adversariorum male, Cs.: exercitum luxuriose, S.: eos non pro vanis hostibus, sed liberaliter, S.: saucii maiore curā habiti, L.— To hold, direct, turn, keep: iter hac, T.: iter ad legiones, Cs.— To hold, pronounce, deliver, utter, make: orationem de ratione censoriā: contionem ad urbem: post habitam contionem: gratulationibus habendis celebramur: quae (querelae) apud me de illo habebantur: verba.— To hold, convene, conduct, cause to take place: comitia haberi siturus: senatum, Cs.: censum: Consilium summis de rebus, V.— To hold, govern, administer, manage, wield: rem p., S.: qui cultus habendo Sit pecori, V.: animus habet cuncta, neque ipse habetur, S.: aptat habendo Ensem, V.—Of rank or position, to hold, take, occupy: priores partīs Apud me, T.: Statum de tribus secundarium.—Fig., to have, have in mind, entertain, cherish, experience, exhibit, be actuated by: si quid consili Habet, T.: alienum animum a causā: tantum animi ad audaciam: plus animi quam consili: amorem in rem p.: in consilio fidem: gratiam, gratias habere; see gratia.— To have, have in mind, mean, wish, be able: haec habebam fere, quae te scire vellem, this was in substance what, etc.: haec habui de amicitiā quae dicerem: quod huic responderet, non habebat: haec fere dicere habui de, etc.: illud adfirmare pro certo habeo, L.—Prov.: quā digitum proferat non habet.—With P. fut. pass., to have, be bound: utrumne de furto dicendum habeas, Ta.: si nunc primum statuendum haberemus, Ta. — To have, have in mind, know, be acquainted with, be informed of: regis matrem habemus, ignoramus patrem: habes consilia nostra, such are: In memoriā habeo, I remember, T.: age, si quid habes, V.—With in animo, to have in mind, purpose, intend, be inclined: rogavi, ut diceret quid haberet in animo: istum exheredare in animo habebat: hoc (flumen) transire, Cs.: bello eum adiuvare, L. — To have in mind, hold, think, believe, esteem, regard, look upon: neque vos neque deos in animo, S.: haec habitast soror, T.: alquos magno in honore, Cs.: Iunium (mensem) in metu, be afraid of: omnīs uno ordine Achivos, all alike, V.: hi numero inpiorum habentur, Cs.: quem nefas habent nominare: deos aeternos: habitus non futtilis auctor, V.: cum esset habendus rex: non nauci augurem: cuius auctoritas magni haberetur, Cs.: id pro non dicto habendum, L.: sic habeto, non esse, etc.: non necesse habeo dicere: eam rem habuit religioni, a matter of conscience: ludibrio haberi, T.: duritiam voluptati, regard as pleasure, S.— To have, have received, have acquired, have made, have incurred: a me beneficia, Cs.: tantos progressūs in Stoicis.—With satis, to have enough, be content, be satisfied: sat habeo, T.: a me satis habent, tamen plus habebunt: non satis habitum est, quaeri, etc.— To have, be characterized by, exercise, practise: salem, T.: habet hoc virtus, ut, etc., this is characteristic of merit: locus nihil habet religionis: celerem motum, Cs.: neque modum neque modestiam, S.: silentium haberi iussit, observed, S.: habebat hoc Caesar, quem cognorat, etc., this was Caesar's way: ornamenta dicendi.— To have, involve, bring, render, occasion, produce, excite: primus adventus equitatūs habuit interitum: habet amoenitas ipsa inlecebras: latrocinia nullam habent infamiam, Cs.— To hold, keep, occupy, engage, busy, exercise, inspire: hoc male habet virum, vexes, T.: animalia somnus habebat, V.: sollicitum te habebat cogitatio periculi: Qui (metus) maior absentīs habet, H.— To take, accept, bear, endure: eas (iniurias) gravius aequo, S.: aegre filium id ausum, L.— To keep, reserve, conceal: Non clam me haberet quod, etc., T.: secreto hoc audi, tecum habeto.— To keep, spend, pass: adulescentiam, S.: aetatem procul a re p., S.—With rem, to have to do, be intimate: quocum uno rem habebam, T.
    * * *
    habere, habui, habitus V
    have, hold, consider, think, reason; manage, keep; spend/pass (time)

    Latin-English dictionary > habeō

  • 27 putō

        putō āvī (putāstī, T.; putārem putāsset, C.), ātus, āre    [putus], to clean, cleanse, trim, prune: vitem, V.—Fig., to clear up, arrange, settle, adjust: rationes cum publicanis, close accounts.—To reckon, value, estimate, esteem, deem, hold, consider, regard: denariis quadringentis Cupidinem illum: consulem nihili: quaecumque sunt, deorum atque hominum putanda sunt: tantique putat conubia nostra, O.: ne quid pro concesso putetur: quos pro nihilo putavit: id nil puto, T.: hominem prae se neminem: turpem putat lituram, H.: ultra Quam licet sperare nefas putando, H.— To judge, suppose, account, consider, suspect, believe, think, imagine: bene, T.: largitus est Roscio? sic puto: tu puto haec credis, I suppose: Rem ipsam putasti, that is just the point, T.: tantum esse in homine sceleris: etiam iniquo loco dimicandum, Cs.: patronos huic defuturos: noli putare, me maluisse, etc.: ut id emi, non auferri putetur: Stare putes, adeo procedunt tempora tarde, O.: acies nostra videre putat (sc. se), O.— To ponder, consider, reflect upon, weigh: haec, T.: in quo primum illud debes putare: Multa putans, V.— To believe in, recognize: deos: dum in Elephantis auxilium putant, i. e. believe themselves protected by, S.: maxumam gloriam in maxumo imperio, i. e. find, S.
    * * *
    putare, putavi, putatus V TRANS
    think, believe, suppose, hold; reckon, estimate, value; clear up, settle

    Latin-English dictionary > putō

  • 28 credo

    crēdo, dĭdi, dĭtum, 3 ( pres. subj. creduam, Plaut. Poen. 3, 5, 2:

    creduas,

    id. Bacch. 3, 3, 72; id. Trin. 3, 1, 5:

    creduat,

    id. Bacch. 3, 4, 5; 4, 7, 6:

    creduis,

    id. Am. 2, 2, 49; id. Capt. 3, 4, 73:

    creduit,

    id. Truc. 2, 2, 52; inf. credier, id. Poen. 2, 43;

    crevi for credidi,

    id. Cist. 1, 1, 1), v. a. [Sanscr. crat, crad, trust, and dha-; v. 2. do].
    I.
    Orig. belonging to the lang. of business, to give as a loan, to loan, lend, make or loan to any one: (vilicus) injussu domini credat nemini;

    quod dominus crediderit, exigat,

    Cato, R. R. 5, 4:

    quibus credas male,

    Plaut. Curc. 4, 1, 20; cf.

    populis,

    Cic. Rab. Post. 2, 4:

    alicui grandem pecuniam,

    id. ib. 2, 4; so,

    pecunias ei,

    id. Fam. 1, 7, 6; and:

    pecuniae creditae,

    id. Prov. Cons. 4, 7:

    centum talenta,

    Quint. 5, 10, 111:

    solutio rerum creditarum,

    Cic. Off. 2, 24, 84 et saep.—Hence,
    B.
    crēdĭtum, i, n., a loan, Sall. C. 25, 4; Liv. 6, 15, 5; 6, 27, 3; 8, 28, 3; Sen. Ben. 2, 34, 1; Quint. 5, 10, 105; 5, 10, 117; Dig. 12, 1, 19 sq. et saep.—
    II.
    Transf. beyond the circle of business (very freq. in every period and species of composition).
    A.
    With the prevailing idea of intended protection, to commit or consign something to one for preservation, protection, etc., to intrust to one, = committo, commendo (cf. concredo):

    ubi is obiit mortem, qui mihi id aurum credidit,

    Plaut. Aul. prol. 15 (credere est servandum commendare, Non. p. 275, 9); so,

    nummum,

    Plaut. Trin. 4, 2, 112 (for which id. ib. 4, 2, 115, concredere):

    alicujus fidei potestatique (with committere),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 9, § 27; cf. id. ib. 1, 1, 4, § 14: vitam ac fortunas meas, Lucil. ap. Non. p. 275, 8; cf. Ter. And. 1, 5, 37:

    militi arma,

    Liv. 2, 45, 10:

    se suaque omnia alienissimis,

    Caes. B. G. 6, 31:

    se ponto,

    Ov. M. 14, 222:

    se perfidis hostibus,

    Hor. C. 3, 5, 33:

    se ventis,

    Quint. 12, prooem. §

    2: pennis se caelo,

    Verg. A. 6, 15; cf. Ov. M. 2, 378:

    se pugnae,

    Verg. A. 5, 383 et saep.:

    crede audacter quid lubet,

    Plaut. Trin. 2, 4, 118:

    facinus magnum timido pectori,

    id. Ps. 2, 1, 3:

    illi consilia omnia,

    Ter. Ad. 5, 4, 18:

    arcanos sensus tibi,

    Verg. A. 4, 422; cf.:

    arcana libris,

    Hor. S. 2, 1, 31:

    aliquid cerae,

    Plaut. Pers. 4, 3, 67.— Poet., with in and acc.:

    inque novos soles audent se germina tuto Credere,

    Verg. G. 2, 333.—
    B.
    With the prevailing idea of bestowing confidence, to trust to or confide in a person or thing, to have confidence in, to trust.
    1.
    With dat.:

    virtuti suorum satis credere,

    Sall. J. 106, 3; cf. id. ib. 72, 2:

    praesenti fortunae,

    Liv. 45, 8, 6:

    consules magis non confidere quam non credere suis militibus,

    rather mistrusted their intentions than their valor, id. 2, 45, 4:

    nec jam amplius hastae,

    Verg. A. 11, 808:

    ne nimium colori,

    id. E. 2, 17:

    bibulis talaribus,

    Ov. M. 4, 731.—Freq. in eccl. Lat.:

    Moysi et mihi,

    Vulg. Johan. 5, 46:

    verbis meis,

    id. Luc. 1, 20.—
    2.
    Esp., with in and acc. of pers., to believe in, trust in (eccl. Lat.):

    hoc est ergo credere in Deum, credendo adhaerere ad bene coöperandum bona operanti Deo,

    Aug. Enarr. in Psa. 77, 8:

    qui fidem habet sine spe ac dilectione, Christum esse credit, non in Christum credit,

    id. Serm. 144, 2:

    qui credit in Filium habet vitam aeternam,

    Vulg. Johan. 3, 36 et saep.—
    C.
    To trust one in his declarations, assertions, etc., i. e. to give him credence, to believe:

    injurato, scio, plus credet mihi, quam jurato tibi,

    Plaut. Am. 1, 1, 284 sq.:

    vin' me istuc tibi, etsi incredibile'st, credere?

    Ter. Heaut. 4, 1, 11:

    credit jam tibi de isto,

    Plaut. Men. 4, 2, 53:

    cui omnium rerum ipsus semper credit,

    in every thing, id. As. 2, 4, 59; cf. id. Truc. 2, 2, 52:

    diu deliberandum et concoquendum est, utrum potius Chaereae injurato in suā lite, an Manilio et Luscio juratis in alieno judicio credatis,

    Cic. Rosc. Com. 15, 45.—
    b.
    Mihi crede, beliere me, confide in my words, upon my word, emoi pithou, an expression of confirmation, Plaut. Ep. 3, 2, 4; Cic. Cat. 1, 3, 6; id. Mur. 19, 40; 38, 82; id. de Or. 2, 17, 72; id. Off. 3, 19, 75; id. Tusc. 1, 31, 75; 1, 43, 103; id. Fin. 2, 21, 68 et saep.; Hor. S. 1, 7, 35; 2, 6, 93 al.; cf.: mihi credite, Cic. Cat. 2, 7, 15; id. Agr. 3, 4, 16; Liv. 24, 22, 17; Ov. M. 15, 254 al.—In the same sense (but more rare in Cic.):

    crede mihi,

    Cic. Att. 6, 6, 1; 14, 15, 2; 11, 6, 1; id. Verr. 2, 4, 59, § 133; Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4; Ov. A. A. 1, 66; id. M. 1, 361; id. Tr. 3, 4, 25:

    crede igitur mihi,

    Cic. Fam. 10, 6, 2:

    credite mihi,

    Curt. 6, 11, 25.—
    c.
    Credor in poets several times equivalent to creditur mihi:

    certe credemur, ait, si verba sequatur Exitus,

    Ov. F. 3, 351; so id. Tr. 3, 10, 35:

    creditus accepit cantatas protinus herbas, etc.,

    id. M. 7, 98; so in part., id. H. 17, 129; cf.:

    (Cassandra) non umquam credita Teucris,

    Verg. A. 2, 247.—
    d.
    Sibi, to believe one's self, trust one's own convictions, be fully convinced:

    cum multa dicta sunt sapienter et graviter, tum vel in primis, crede nobis, crede tibi,

    Plin. Pan. 74:

    fieri malunt alieni erroris accessio, quam sibi credere,

    Min. Fel. 24, 2: non satis sibi ipsi credebant, Auct. B. Alex. 6:—
    2.
    With simple reference to the object mentioned or asserted, to believe a thing, hold or admit as true: velim te id quod verum est credere, Lucil. ap. Non. p. 275, 6; cf.: credo et verum est, Afer ap. Quint. 6, 3, 94:

    me miseram! quid jam credas? aut cur credas?

    Ter. Ad. 3, 2, 32:

    quod fere libenter homines id quod volunt credunt,

    Caes. B. G. 3, 18; cf. Quint. 6, 2, 5:

    audivi ista... sed numquam sum addictus ut crederem,

    Cic. Brut. 26, 100:

    ne quid de se temere crederent,

    Sall. C. 31, 7:

    res Difficilis ad credundum,

    Lucr. 2, 1027; cf. Caes. B. G. 5, 28 et saep.— Pass.:

    res tam scelesta... credi non potest,

    Cic. Rosc. Am. 22, 62.— Pass. impers.:

    in quo scelere, etiam cum multae causae convenisse unum in locum atque inter se congruere videntur, tamen non temere creditur,

    Cic. Rosc. Am. 22, 62.—
    b.
    In gen. = opinor, arbitror, to be of opinion, to think, believe, suppose.
    (α).
    With acc.:

    timeo ne aliud credam atque aliud nunties,

    Ter. Hec. 5, 4, 4:

    quae deserta et inhospita tesqua credis,

    Hor. Ep. 1, 14, 20:

    fortem crede bonumque,

    id. ib. 1, 9, 13:

    quos gravissimos sapientiae magistros aetas vetus credidit,

    Quint. 12, 1, 36.— Pass.:

    potest... falsum aliquid pro vero credi,

    Sall. C. 51, 36:

    origo animi caelestis creditur,

    Quint. 1, 1, 1; 8, prooem. §

    24: Evander venerabilior divinitate creditā Carmentae matris,

    Liv. 1, 7, 8.—
    (β).
    With acc. and inf. (so most freq.):

    jam ego vos novisse credo, ut sit pater meus,

    Plaut. Am. prol. 104:

    cum reliquum exercitum subsequi crederet,

    Caes. B. G. 6, 31: caelo tonantem credidimus Jovem Regnare. Hor. C. 3, 5, 1 et saep.:

    victos crederes,

    one would have thought, one might have imagined, Liv. 2, 43, 9; so Curt. 4, 10, 23; cf. Zumpt, Lat. Gr. § 528.— Pass.:

    navis praeter creditur ire,

    Lucr. 4, 389:

    quem (Athin) peperisse Limnate creditur,

    Ov. M. 5, 49:

    creditus est optime dixisse,

    Quint. 3, 1, 11; cf. id. 10, 2, 125 al.— Impers.:

    credetur abesse ab eo culpam,

    Quint. 11, 1, 64:

    neque sine causā creditum est, stilum non minus agere cum delet,

    id. 10, 4, 1 al. — So in the abl. part. pass. credito, with acc. and inf., Tac. A. 3, 14; 6, 34.—
    (γ).
    Absol.: credo inserted, like opinor, puto, etc., and the Gr. oimai, as a considerate, polite, or ironical expression of one's opinion, I believe, as I think, I suppose, I dare say, etc.:

    credo, misericors est,

    Plaut. Am. 1, 1, 144;

    so placed first,

    id. Cas. 2, 6, 3; Ter. And. 2, 1, 13; Cic. Cat. 1, 2, 5; id. Sull. 4, 11; Caes. B. C. 3, 70; Sall. C. 52, 13; Liv. 4, 17, 7; Hor. S. 2, 2, 90:

    Mulciber, credo, arma fecit,

    Plaut. Ep. 1, 1, 32; so id. Truc. 2, 5, 27; Caes. B. C. 2, 31; Cic. Fin. 1, 3, 7; id. Tusc. 1, 22, 52; Verg. A. 6, 368 et saep.:

    aut jam hic aderit, credo hercle, aut jam adest,

    Plaut. Ep. 2, 2, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > credo

  • 29 re-petō

        re-petō īvī, ītus, ēre,    to fall upon again, attack anew, strike again: regem repetitum ad terram adfixit, after repeated attacks, L.: repetita per ilia ferrum, O.: ad Nolam armis repetendam, L.—To seek again, return to, revisit: fratresque virumque, O.: Hispanā Penatīs ab orā, H.: viam, quā venisset, retrace, L.: domum, H.: Africam, L.: praesaepia, V.: quid enim repetiimus (sc. patriam)? L.—To seek again, demand anew: Gallum a Verticone, qui litteras deferat, Cs.: repetitumque, duobus uti mandaretur imperium, the demand was made again, L.—To seek again, demand back, retake, demand in compensation, claim: pro illā quidquam abs te preti, T.: abs te sestertium miliens ex lege: quae erepta sunt: obsides, Cs.: si forte suas repetitum venerit plumas, H.: Politorium rursus bello repetitum, was retaken, L.: eam, quam patri suo spoponderim, dignitatem: pro eo (beneficio) gratiam, L.: parentum poenas a filiis: ne mors quidem in repetendā libertate fugienda, in the effort to recover: per occasionem libertatem, L.: beneficia ab nullo, S.—In phrases, with res, in war or at law, to demand restitution, require satisfaction: fetialīs mittendi ad res repetendas, L.: bellum rebus repetitis indictum, i. e. for reprisals. —With pecuniam: pecuniam repetere, to sue for the recovery of money: lex de pecuniis repetundis, concerning extortion: pecuniarum repetundarum reus, of extortion, S.: alqm repetundis postulare (sc. pecuniis), sue for extortion, Ta.—To fetch back, bring again, retake, recall: Repudiatus repetor, I was rejected, and am recalled, T.: ad haec (impedimenta) repetenda, Cs.: alii (elephanti) deinde repetiti ac traiecti sunt, were brought and passed over, L.—To take hold of again, undertake anew, enter upon again, recommence, resume, renew, repeat: praetermissa repetimus, incohata persequimur: eadem vetera consilia: Hoc opus, H.: repetitum Mulciber aevum Poscit, O.: auspicia de integro, L.: repetita suis percussit pectora palmis, i. e. again and again, O.: longo Vellera mollibat tractu, by drawing out repeatedly, O.: haec decies repetita placebit, H.—In discourse, to draw, deduce, derive, go back to, seek, trace: populum a stirpe: repetere populi originem: usque a Corace nescio quo: narratio, si non ab ultimo repetetur: res remotas ex litterarum monumentis: tam alte repetita oratio: primā repetens ab origine, V.: longius: repetitis atque enumeratis diebus, reckoned backwards, Cs.—To think over, trace in thought, call to mind, recall, recollect: mearum praecepta litterarum: supra repetere ac paucis instituta maiorum disserere, S.: noctem, O.: te animo repetentem exempla tuorum, V.: memoriā vetera: memoriam ex annalibus, L.

    Latin-English dictionary > re-petō

  • 30 videō

        videō vīdī, vīsus, ēre    [VID-], to see, discern, perceive: ut oculum, quo bene videret, amitteret: oculis cernere ea, quae videmus, etc.: Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse, Cs.: serpentes atque videres Infernas errare canes, H.: viden, ut geminae stant vertice cristae? V.: nonne vides ut... Antemnae gemant? H.: iam videnti frontem pingit, i. e. awake, V.: et casūs abies visura marinos, i. e. to experience, V.—To see, look at, observe, note: Illud vide, os ut sibi distorsit carnufex, T.: quin tu me vides? see what I have done! i. e. is not this creditable?: atqui istuc ipsum nil periclist; me vide, look at me, i. e. take courage from me, T.—To perceive, observe, hear: mugire videbis Sub pedibus terram, V.: tum videres Stridere susurros, H.— Pass, to be looked upon, be regarded, seem, appear: numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur: multo rem iniquiorem visum iri intellegebant: cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.: idonea mihi Laeli persona visa est, quae, etc.: quod idem Scipioni videbatur: de familiare illo tuo videor audisse: ut beate vixisse videar, quia, etc.: ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae videantur: quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse: sed mihi contra ea videtur, S.: non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem: quia videbatur et Limnaeum eodem tempore oppugnari posse, L.—In formal decisions, to appear, be decided, be adjudged: voluerunt, ut ea non esse facta, sed ut videri pronuntiarent: consul adiecit senatūs consultum, Ambraciam non videri vi captam esse, L.: uti Caesar exercitum dimittat; si non faciat, eum adversus rem p. facturum videri, Cs.—Fig., of the mind, to see, perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware: ad te, ut video, comminus accessit: aperte enim adulantem nemo non videt, sees through: si dormientes aliquid animo videre videamur: plus vidisse videri, to have had more insight: cum me vidisse plus fateretur, that I had seen further: di vatesve eorum in futurum vident, L.: quem virum Crassum vidimus: nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur, V.— To look at, attend to, consider, think, reflect upon, take note of: nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent: sed videamus Herculem ipsum: legi Bruti epistulam non prudenter rescriptam; sed ipse viderit, let him see to that. Viderit ipse ad aram Confugiam, O.—To look out for, see to, care for, provide, take care, make sure: antecesserat Statius, ut prandium nobis videret. aliud lenius (vinum), T.: navem idoneam ut habeas, diligenter videbis: ne fortuna mea desit, videte, L.—To see, reach, experience, attain, obtain, enjoy: qui suo toto consulatu somnum non viderit: utinam eum diem videam, cum, etc., may live to see: Duxi uxorem; quam ibi miseriam vidi! T.: multas victorias aetas nostra vidit.—To see patiently, bear, permit: tantum degeneramus a patribus nostris, ut eam (oram) nos nunc plenam hostium iam factam Videamus, L.—To see, go to see, visit: sed Septimium vide et Laenatem: videbis ergo hominem, si voles.— Pass, it seems proper, seems right, seems good: ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt, Cs.: M. num non vis audire, etc.? A. ut videtur, as you will: si videatur, L.: si tibi videbitur, villis iis utere, quae, etc.: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, L.
    * * *
    videre, vidi, visus V
    see, look at; consider; (PASS) seem, seem good, appear, be seen

    Latin-English dictionary > videō

  • 31 videō

        videō vīdī, vīsus, ēre    [VID-], to see, discern, perceive: ut oculum, quo bene videret, amitteret: oculis cernere ea, quae videmus, etc.: Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse, Cs.: serpentes atque videres Infernas errare canes, H.: viden, ut geminae stant vertice cristae? V.: nonne vides ut... Antemnae gemant? H.: iam videnti frontem pingit, i. e. awake, V.: et casūs abies visura marinos, i. e. to experience, V.—To see, look at, observe, note: Illud vide, os ut sibi distorsit carnufex, T.: quin tu me vides? see what I have done! i. e. is not this creditable?: atqui istuc ipsum nil periclist; me vide, look at me, i. e. take courage from me, T.—To perceive, observe, hear: mugire videbis Sub pedibus terram, V.: tum videres Stridere susurros, H.— Pass, to be looked upon, be regarded, seem, appear: numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur: multo rem iniquiorem visum iri intellegebant: cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.: idonea mihi Laeli persona visa est, quae, etc.: quod idem Scipioni videbatur: de familiare illo tuo videor audisse: ut beate vixisse videar, quia, etc.: ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae videantur: quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse: sed mihi contra ea videtur, S.: non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem: quia videbatur et Limnaeum eodem tempore oppugnari posse, L.—In formal decisions, to appear, be decided, be adjudged: voluerunt, ut ea non esse facta, sed ut videri pronuntiarent: consul adiecit senatūs consultum, Ambraciam non videri vi captam esse, L.: uti Caesar exercitum dimittat; si non faciat, eum adversus rem p. facturum videri, Cs.—Fig., of the mind, to see, perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware: ad te, ut video, comminus accessit: aperte enim adulantem nemo non videt, sees through: si dormientes aliquid animo videre videamur: plus vidisse videri, to have had more insight: cum me vidisse plus fateretur, that I had seen further: di vatesve eorum in futurum vident, L.: quem virum Crassum vidimus: nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur, V.— To look at, attend to, consider, think, reflect upon, take note of: nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent: sed videamus Herculem ipsum: legi Bruti epistulam non prudenter rescriptam; sed ipse viderit, let him see to that. Viderit ipse ad aram Confugiam, O.—To look out for, see to, care for, provide, take care, make sure: antecesserat Statius, ut prandium nobis videret. aliud lenius (vinum), T.: navem idoneam ut habeas, diligenter videbis: ne fortuna mea desit, videte, L.—To see, reach, experience, attain, obtain, enjoy: qui suo toto consulatu somnum non viderit: utinam eum diem videam, cum, etc., may live to see: Duxi uxorem; quam ibi miseriam vidi! T.: multas victorias aetas nostra vidit.—To see patiently, bear, permit: tantum degeneramus a patribus nostris, ut eam (oram) nos nunc plenam hostium iam factam Videamus, L.—To see, go to see, visit: sed Septimium vide et Laenatem: videbis ergo hominem, si voles.— Pass, it seems proper, seems right, seems good: ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt, Cs.: M. num non vis audire, etc.? A. ut videtur, as you will: si videatur, L.: si tibi videbitur, villis iis utere, quae, etc.: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, L.
    * * *
    videre, vidi, visus V
    see, look at; consider; (PASS) seem, seem good, appear, be seen

    Latin-English dictionary > videō

  • 32 ratio

    rătĭo, onis (abl. rationi, Lucr. 6, 66), f. [reor, ratus], a reckoning, account, calculation, computation.
    I.
    Lit.
    (α).
    Sing.: Les. Nequaquam argenti ratio conparet tamen. Sta. Ratio quidem hercle adparet: argentum oichetai, Plaut. Trin. 2, 4, 15 sq.:

    rationem putare... bene ratio accepti atque expensi inter nos convenit,

    id. Most. 1, 3, 141; 146; cf.: ad calculos vocare amicitiam, ut par sit ratio acceptorum et datorum, Cic. Lael. 16, 58:

    itur, putatur ratio cum argentario... Ubi disputata est ratio cum argentario,

    Plaut. Aul. 3, 5, 53 sq.:

    dextera digitis rationem computat,

    id. Mil. 2, 2, 49:

    magna ratio C. Verruci,

    Cic. Verr. 2, 2, 77, § 188:

    direptio ejus pecuniae, cujus ratio in aede Opis confecta est,

    id. Phil. 5, 6, 16; cf.:

    quibus in tabulis nominatim, ratio confecta erat, qui numerus domo exisset, etc.,... Quarum omnium rerum summa erat, etc.,

    Caes. B. G. 1, 29: auri ratio constat: aurum in aerario est, the account agrees, i. e. is correct, Cic. Fl. 28, 69 (v. consto):

    decumo post mense, ut rationem te dictare intellego,

    to make the reckoning, Plaut. Am. 2, 2, 38 (al. ductare):

    rationem ducere,

    to make a computation, to compute, calculate, reckon, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 129; so, rationem habere, to take an account, make a computation:

    omnium proeliorum,

    Caes. B. C. 3, 53; cf.:

    hujus omnis pecuniae conjunctim ratio habetur,

    id. B. G. 6, 19; and:

    piratarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:

    rationem inire,

    to cast up, reckon, calculate, Caes. B. G. 7, 71, 4:

    quattuor minae periere, ut ratio redditur,

    Plaut. Men. 1, 3, 23; cf.:

    tibi ego rationem reddam?

    id. Aul. 1, 1, 6; id. Trin. 2, 4, 114:

    rationem referre,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 98:

    rationem repetere de pecuniis repetundis,

    id. Clu. 37, 104: Py. Quanta istaec hominum summa est? Ar. Septem millia. Py. Tantum esse oportet:

    recte rationem tenes,

    Plaut. Mil. 1, 1, 47 et saep.:

    drachumae, quas de ratione debuisti,

    according to the account, id. Trin. 2, 4, 24:

    grandem (pecuniam) quemadmodum in rationem inducerent, non videbant,

    how they should bring it into their accounts, Cic. Verr. 2, 1, 41, § 106.—
    (β).
    Plur.: rationes putare argentariam, frumentariam, pabuli causa quae parata sunt;

    rationem vinariam, oleariam, quid venierit, etc.,

    Cato, R. R. 2, 5:

    rationes ad aerarium continuo detuli... quas rationes si cognoris, intelleges, etc.,

    Cic. Pis. 25, 61:

    ut rationes cum publicanis putarent,

    id. Att. 4, 11, 1:

    rationes a colono accepit,

    id. Caecin. 32, 94:

    quid opus est? inquam. Rationes conferatis. Assidunt, subducunt, ad nummum convenit,

    id. Att. 5, 21, 12:

    rationes referre... rationes deferre,

    id. Fam. 5, 20, 2:

    Romani pueri longis rationibus assem Discunt in partes centum diducere,

    Hor. A. P. 325 et saep.:

    A RATIONIBVS,

    an accountant, Inscr. Orell. 1494; 2973; 2986; 4173 et saep. (cf. ab).—
    B.
    Transf.
    1.
    A list, roll, register (rare):

    cedo rationem carceris, quae diligentissime conficitur, quo quisque die datus in custodiam, quo mortuus, quo necatus sit,

    Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    rationes imperii, ab Augusto proponi solitas, sed a Tiberio intermissas, publicavit (sc. Caligula),

    Suet. Calig. 16 ( = breviarium) totius imperii, id. Aug. 101 fin.:

    rationarium imperii,

    id. ib. 28.—
    2.
    A sum, number (rare), Plaut. Trin. 2, 4, 11:

    nunc lenonum et scortorum plus est fere Quam olim muscarum est. Ea nimia est ratio,

    id. Truc. 1, 1, 49:

    pro ratione pecuniae liberalius est Brutus tractatus quam Pompeius,

    Cic. Att. 6, 3, 5; cf. II. B. 1. c. infra.—
    3.
    A business matter, transaction, business; also, a matter, affair, in gen. (a favorite word of Cicero):

    res rationesque eri Ballionis curo,

    Plaut. Ps. 2, 2, 31:

    res rationesque vestrorum omnium,

    id. Am. prol. 4:

    re ac ratione cum aliquo conjunctus,

    Cic. Verr. 2, 2, 70, § 172:

    de tota illa ratione atque re Gallicana inter se multa communicare,

    id. Quint. 4, 15:

    cum (Druides) in reliquis fere rebus, publicis privatisque rationibus, Graecis utantur litteris,

    Caes. B. G. 6, 14 (metaphrast. pragmasi):

    ratio nummaria,

    Cic. Att. 10, 11, 2:

    aeraria ratio,

    id. Quint. 4, 15:

    ratio domestica... bellica,

    id. Off. 1, 22, 76:

    quod ad popularem rationem attinet,

    id. Fam. 1, 2, 4:

    rationes familiares componere,

    Tac. A. 6, 16 fin.:

    fori judiciique rationem Messala suscepit,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149; cf.:

    in explicandis rationibus rerum civilium,

    id. Rep. 1, 8, 13:

    rationes civitatis,

    id. ib. 1, 6, 11:

    quantos aestus habet ratio comitiorum... nihil fallacius ratione tota comitiorum,

    id. Mur. 17, 35:

    propter rationem Gallici belli,

    id. Prov. Cons. 8, 19; so id. ib. 8, 14, 35:

    ad omnem rationem humanitatis,

    id. Mur. 31, 66: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu facillime perspicies, id. Fam. 1, 7, 6 fin.:

    ad eam rationem existimabam satis aptam naturam meam,

    id. Att. 9, 11, A, 1.—
    b.
    Pregn.: meae (tuae, etc.) rationes, my ( thy, etc.) interest, my ( thy, etc.) advantage (cf. in Engl. to find one's account in any thing):

    me ad ejus rationes adjungo, quem tu in meis rationibus tibi esse adjungendum putasti,

    Cic. Fam. 1, 8, 2; cf.:

    exemplum meis alienissimum rationibus,

    id. Corn. Fragm. 1, 7 B. and K.:

    consideres, quid tuae rationes postulent,

    Sall. C. 44, 5: servitia repudiabat... alienum suis rationibus existimans videri causam civium cum servis fugitivis communicasse, inconsistent with his policy or interests, id. ib. 56, 5:

    si meas rationes unquam vestrae saluti anteposuissem,

    Cic. Red. ad Quir. 1, 1.
    II.
    Trop., a reckoning, account, computation:

    postquam hanc rationem cordi ventrique edidi,

    presented this reckoning, Plaut. Aul. 2, 7, 12:

    itidem hic ut Acheronti ratio accepti scribitur,

    i.e. things are taken only, nothing is given back, id. Truc. 4, 2, 36:

    nomen (comoediae) jam habetis, nunc rationes ceteras Accipite,

    an account of the rest, id. Poen. prol. 55; cf.:

    census quom sum, juratori recte rationem dedi,

    id. Trin. 4, 2, 30; so,

    rationem dare, for the more usual rationem reddere,

    Varr. L. L. 6, § 86 Mull.; Cic. Verr. 2, 1, 36, § 92 Zumpt:

    (argentarii) ratione utuntur,

    make a reckoning, settle up, Plaut. Cas. prol. 27:

    cum eam mecum rationem puto,

    go into that calculation, think over the matter, id. ib. 3, 2, 25; cf.:

    frustra egomet mecum has rationes puto,

    Ter. Ad. 2, 1, 54:

    (Medea et Atreus) inita subductaque ratione nefaria scelera meditantes,

    Cic. N. D. 3, 29, 71:

    quod posteaquam iste cognovit hanc rationem habere coepit,

    to make the following calculation, reflection, id. Verr. 2, 5, 39, § 101; cf.: totius rei consilium his rationibus explicavit, ut si, etc.,... si, etc.,... sin, etc., drew the plan of the whole undertaking according to the following calculation, that if, etc., Caes. B. C. 3, 78;

    and herewith cf.: rationem consilii mei accipite,

    id. ib. 3, 86:

    ut habere rationem possis, quo loco me convenias, etc.,

    that you may calculate, Cic. Fam. 3, 6, 6:

    semper ita vivamus, ut rationem reddendam nobis arbitremur,

    id. Verr. 2, 2, 11, § 28; cf.:

    nihil est, quod minus ferendum sit, quam rationem ab altero vitae reposcere eum, qui non possit suae reddere,

    id. Div. in Caecil. 9, 28;

    and with this cf.: si gravius quid acciderit, abs te rationem reposcent,

    will call you to account, Caes. B. G. 5, 30: clarorum virorum atque magnorum non minus otii, quam negotii rationem exstare oportere, an account must be capable of being given, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66:

    tam otii quam negotii rationem reddere majores censuisse,

    Col. 11 fin.: eam condicionem esse imperandi, ut non aliter ratio constet, quam si uni reddatur, that the account is not correct unless, etc., Tac. A. 1, 6 fin.:

    mirum est quam singulis diebus in urbe ratio aut constet aut constare videatur,

    Plin. Ep. 1, 9, 1; 1, 5, 16 et saep.; cf. Just. praef. 5.—
    B.
    Transf.
    1.
    Relation, reference, respect to a thing:

    (agricolae) habent rationem cum terra, quae nunquam recusat imperium,

    have an account, have to do, have dealings with the earth, Cic. Sen. 15, 51; cf.:

    ubi ratio cum Orco habetur,

    Varr. R. R. 1, 4, 3;

    for which: ubi sit cum Orco ratio ponenda,

    Col. 1, 3, 2:

    cum omnibus Musis rationem habere cogito,

    Cic. Att. 2, 5, 2:

    cum hac (muliere) aliquid adulescentem hominem habuisse rationis,

    id. Cael. 20, 50; cf. id. Verr. 2, 2, 77, § 190. omnes, quibuscum ratio huic aut est aut fuit, assunt, defendunt, id. Quint. 23, 75; cf.

    . quae ratio tibi cum eo intercesserat?

    id. Rosc. Com. 14, 41:

    pacis vero quae potest esse cum eo ratio, in quo est incredibilis crudelitas, fides nulla?

    id. Phil. 4, 6, 14:

    quod si habenda cum M. Antonii latrocinio pacis ratio fuit, etc.,

    id. ib. 12, 7, 17:

    fontes ad nostrorum annalium rationem veteres, ad ipsorum sane recentes,

    in respect to our annals, id. Brut. 13, 49.—
    b.
    Pregn., a respect, regard, concern, consideration, care for a thing (usu. in the connection habere and ducere alicujus rei rationem): ad hanc rationem quoniam maximam vim natura habet, fortuna proximam: utriusque omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae, Cic. Off. 1, 33, 120:

    quorum (civium Romanorum) nobis pro vestra sapientia, Quirites, habenda est ratio diligenter,

    id. Imp. Pomp. 7, 17:

    (deos) piorum et impiorum habere rationem,

    id. Leg. 2, 7, 15:

    cujus absentis rationem haberi proximis comitiis populus jussisset,

    Caes. B. C. 1, 9; so,

    absentis,

    id. ib. 1, 32; 3, 82 fin.:

    sauciorum et aegrorum habita ratione,

    id. ib. 3, 75:

    moneret, frumenti rationem esse habendam,

    Hirt. B. G. 8, 34;

    so (al. frumentandi), rationem habere,

    Caes. B. G. 7, 75 Oud.; cf. id. ib. 7, 71:

    alicujus vel dignitatis vel commodi rationem non habere,

    Cic. de Or. 2, 4, 17: ut summae rei publicae rationem habeamus, Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, c, 3:

    alicujus salutis rationem habere,

    i. e. to regard, care for, be concerned about, Caes. B. G. 7, 71; so id. B. C. 1, 20:

    turpissimae fugae rationem habere,

    id. ib. 2, 31:

    ut in ceteris habenda ratio non sui solum sed etiam aliorum, sic, etc.,

    Cic. Off. 1, 39, 139:

    proinde habeat rationem posteritatis et periculi sui,

    Caes. B. C. 1, 13:

    habere nunc se rationem officii pro beneficiis Caesaris,

    id. B. G. 5, 27:

    non ullius rationem sui commodi ducit,

    Cic. Rosc. Am. 44, 128:

    cum hujusce periculi tum ceterorum quoque officiorum et amicitiarum ratio,

    id. Clu. 42, 117:

    omnis hac in re habenda ratio et diligentia est, ut, etc.,

    id. Lael. 24, 89; cf.:

    didici ex tuis litteris, te omnibus in rebus habuisse rationem, ut mihi consuleres,

    id. Fam. 3, 5, 1:

    habeo rationem, quid a populo Romano acceperim,

    bring into consideration, consider, id. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    ut habere rationem possis, quo loco me salva lege Cornelia convenias, ego veni, etc.,

    id. Fam. 3, 6, 6:

    neque illud rationis habuisti, eam provinciam ad summam stultitiam nequitiamque venisse,

    id. Verr. 2, 5, 15, § 38; cf.:

    hoc rationis habebant, facere eos nullo modo posse, ut, etc.,

    id. ib. 2, 2, 29, e70.—
    c.
    Relation to a thing, i. e.
    (α).
    Subject., course, conduct, procedure, mode, manner, method, fashion, plan, etc. (cf. consilium):

    nunc sic rationem incipissam, hanc instituam astutiam, ut, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 2, 82; cf. id. ib. 3, 1, 175 sqq.:

    ubi cenas hodic, si hanc rationem instituis?

    Plaut. Stich. 3, 1, 26; id. Truc. 1, 1, 3:

    tua ratio est, ut secundum binos ludos mihi respondere incipias: mea, ut ante primos ludos comperendinem. Ita fiet, ut tua ista ratio existimetur astuta, meum hoc consilium necessarium,

    Cic. Verr. 1, 11, 34; cf.:

    ratio viaque defensionis,

    id. Verr. 2, 5, 1, § 4:

    itaque in praesentia Pompeii insequendi rationem omittit,

    Caes. B. C. 1, 30:

    mea autem ratio in dicendo haec esse solet, ut, etc.,

    Cic. de Or. 2, 72, 292:

    haec in philosophia ratio contra omnia disserendi,

    id. N. D. 1, 5, 11:

    dicendi,

    id. Or. 32, 114; id. de Or. 3, 15, 56; cf.:

    aliquot ante annis inita ratio est, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 36, 61:

    ut, quo primum occurreretur, vix ratio iniri possit,

    Caes. B. G. 7, 24:

    quia reponendarum (tegularum) nemo artifex inire rationem potuerit,

    Liv. 42, 3 fin. —In plur.:

    hoc aditu laudis non mea me voluntas sed meae vitae rationes ab ineunte aetate susceptae prohibuerunt,

    plan of life, Cic. Imp. Pomp. 1, 1:

    de rationibus rerum publicarum aut constituendarum aut tuendarum,

    id. Rep. 1, 6, 11.—
    (β).
    Object., relation, condition, nature, kind, sort, fashion, way, etc. (cf. modus):

    sed ratio ordoque agminis aliter se habebat ac Belgae ad Nervios detulerant,

    Caes. B. G. 2, 19; cf.:

    ut rei militaris ratio atque ordo postulabat,

    id. ib. 2, 22; so,

    rei militaris,

    id. ib. 4, 23:

    ratio atque usus belli,

    the art and practice of war, id. ib. 4, 1; id. B. C. 1, 76 fin.; 2, 18; 3, 17 et saep. al.; cf.:

    novae rationes bellandi,

    id. ib. 3, 50:

    ratio equestris proelii,

    id. B. G. 5, 16:

    quorum operum haec erat ratio, etc.,

    id. B. C. 1, 25; cf.: rationem pontis hanc instituit;

    tigna bina, etc.,

    id. B. G. 4, 17:

    serpit per omnium vitas amicitia, nec ullam aetatis degendae rationem patitur esse expertem sui,

    Cic. Lael. 23, 87; cf.:

    ita ratio comparata est vitae naturaeque nostrae, ut, etc.,

    id. ib. 27, 101; id. Ac. 2, 43, 132:

    civitas (Platonis) non quae possit esse, sed in qua ratio rerum civilium perspici posset,

    id. Rep. 2, 30, 52 init.; cf.:

    reliqui disseruerunt de generibus et de rationibus civitatum,

    id. ib. 2, 11, 22;

    1, 8, 13: quam creberrimis litteris faciam ut tibi nota sit omnis ratio dierum atque itinerum meorum,

    id. Fam. 3, 5, 4: quoniam eadem est ratio juris in utroque, id. Rep. 3, 12, 21; cf.:

    haec eadem ratio est in summa totius Galliae,

    Caes. B. G. 6, 11 fin.:

    ab nostris eadem ratione, qua pridie, resistitur,

    id. ib. 5, 40; id. B. C. 3, 100; cf. id. ib. 3, 101:

    docet, longe alia ratione esse bellum gerendum atque antea sit gestum,

    id. B. G. 7, 14:

    hoc si Romae fieri posset, certe aliqua ratione expugnasset iste,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, ee130:

    quid refert, qua me ratione cogatis?

    id. Lael. 8, 26:

    quod fuit illis conandum atque omni ratione efficiendum,

    Caes. B. C. 1, 65 fin.; 1, 67 fin.:

    simili ratione Pompeius in suis castris consedit,

    id. ib. 3, 76:

    auxilium ferri nulla ratione poterat,

    id. ib. 1, 70:

    nec quibus rationibus superare possent, sed quem ad modum uti victoria deberent, cogitabant,

    id. ib. 3, 83 fin.; 3, 58; 3, 18 fin. et saep.—
    (γ).
    With gen. of a subst. in circumlocution for the subst. itself (v. Zumpt, Gram. §

    678): vereor ne oratio mea aliena ab judiciorum ratione esse videatur,

    Cic. Verr. 2, 4, 49, ee109:

    multa autem propter rationem brevitatis praetermittenda,

    id. ib. 2, 1, 40, ee

    103: quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum?

    id. Mur. 17, 35:

    nihil fallacius ratione tota comitiorum,

    id. ib. 17, 36:

    praedicere tempestatum rationem et praedonum,

    id. ib. 2, 4:

    tota ratio talium largitionum genere vitiosa est,

    id. Off. 2, 17, 60.—
    2.
    Pregn., that faculty of the mind which forms the basis of computation and calculation, and hence of mental action in general, i. e. judgment, understanding, reason: duplex est vis animorum atque natura: una pars in appetitu posita est, quae est hormê Graece, quae hominem huc et illuc rapit;

    altera in ratione, quae docet et explanat, quid faciendum, quid fugiendum sit. Ita fit, ut ratio praesit, appetitus obtemperet,

    Cic. Off. 1, 28, 101:

    homo, quod rationis est particeps, per quam consequentia cernit, causas rerum videt earumque progressus et quasi antecessiones non ignorat, similitudines comparat rebusque praesentibus adjungit atque annectit futuras, facile totius vitae cursum videt ad eamque degendam praeparat res necessarias. Eademque natura vi rationis hominem concilia homini et ad orationis et ad vitae societatem, etc.,

    id. ib. 1, 4, 11 sq.:

    haud scio, an melius fuerit, humano generi motum istum celerem cogitationis, acumen, sollertiam, quam rationem vocamus, non dari omnino quam tam munifice et tam large dari, etc.,

    id. N. D. 2, 27, 69:

    lex est ratio summa, insita in natura, quae jubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraria. Eadem ratio, cum est in hominis mente confirmata et confecta, lex est,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    ut, quos ratio non posset, eos ad officium religio duceret,

    id. N. D. 1, 42, 118:

    mens et ratio et consilium in senibus est,

    id. Sen. 19, 67; cf. Liv. 28, 28:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit, si ratio, consilium, prudentia, Pompeius antistat,

    Cic. Rep. 3, 18, 28; cf. id. Quint. 16, 53; and:

    si ratio et prudentia curas aufert,

    Hor. Ep. 1, 11, 25:

    quibus in rebus temeritas et casus, non ratio nec consilium valet,

    Cic. Div. 2, 41, 85; cf.:

    illa de urbis situ revoces ad rationem quae a Romulo casu aut necessitate facta sunt,

    id. Rep. 2, 11, 22; and:

    moneo ut agentem te ratio ducat, non fortuna,

    Liv. 22, 39 fin.: mulier abundat audacia;

    consilio et ratione deficitur,

    Cic. Clu. 65, 184:

    Ariovistum magis ratione et consilio quam virtute vicisse. Cui rationi contra homines barbaros locus fuisset, etc.,

    Caes. B. G. 1, 40: arma amens capio;

    nec sat rationis in armis,

    Verg. A. 2, 314:

    rationis egens,

    id. ib. 8, 299 et saep.:

    iracundia dissidens a ratione,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    majora quam hominum ratio consequi possit,

    id. ib. 1, 10, 15:

    quantum ratione provideri poterat,

    Caes. B. G. 7, 16 fin.:

    quantumque in ratione esset, exploratum habuit,

    Hirt. B. G. 8, 6 init.:

    nec majore ratione bellum administrari posse,

    Caes. B. C. 7, 21:

    minari divisoribus ratio non erat,

    it was not reasonable, was contrary to reason, Cic. Verr. 1, 9, 24; so, nulla ratio est, with an objectclause, id. Caecin. 5, 15; so,

    too, minime rationis est,

    Col. 3, 5, 3; cf. with dat.:

    Vitellianus exercitus, cui acquiescere Cremonae ratio fuit,

    which, as reason dictated, ought to have rested at Cremona, Tac. H. 3, 22:

    quod domi te inclusisti, ratione fecisti,

    reasonably, sensibly, judiciously, Cic. Att. 12, [p. 1527] 14, 3.—
    b.
    The reasonable cause of a thing, a ground, motive, reason:

    ratio est causa, quae demonstrat, verum esse id, quod intendimus, brevi subjectione. Rationis confirmatio est ea, quae pluribus argumentis corroborat breviter expositam rationem,

    Auct. Her. 2, 18, 28:

    quid tandem habuit argumenti aut rationis res, quamobrem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 47, § 115; cf.:

    nostra confirmare argumentis ac rationibus: deinde contraria refutare,

    id. de Or. 2, 19, 80:

    noverit orator argumentorum et rationum locos,

    id. Or. 14, 44 (v. also argumentum):

    si mei consilii causam rationemque cognoverit,

    id. Div. in Caecil. 1, 1; cf.:

    ad eam sententiam cum reliquis causis haec quoque ratio eos deduxit, quod, etc.,

    Caes. B. G. 2, 10 fin.:

    quam habet rationem, non quaero aequitatis, sed ipsius improbitatis atque impudentiae?... facti, si non bonam, at aliquam rationem afferre,

    Cic. Verr. 2, 3, 85, e196; cf.:

    deinde nihil rationis affert, quamobrem, etc.,

    id. Caecin. 33, 96:

    non deest hoc loco copia rationum, quibus docere velitis, humanas esse formas deorum: primum quod, etc.... deinde quod, etc.... tertiam rationem affertis, quod, etc.,

    id. N. D. 1, 27, 76:

    et quidem, cur sic opinetur, rationem subicit,

    id. Div. 2, 50, 104:

    idcirco minus existimo te nihil nisi summa ratione fecisse,

    id. Att. 8, 11, D, §

    5: nunc non modo agendi rationem nullam habeo, sed ne cogitandi quidem,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    rationes in ea disputatione a te collectae vetabant me rei publicae penitus diffidere,

    id. Fam. 5, 13, 3; cf. id. Ac. 2, 36, 116:

    rationibus conquisitis de voluptate et dolore disputandum putant,

    id. Fin. 1, 9, 31; cf.:

    quod cum disputando rationibusque docuisset,

    id. Rep. 1, 16, 25:

    his rationibus tam certis tamque illustribus opponuntur ab his, qui contra disputant primum labores, etc.,

    id. ib. 1, 3, 4 et saep.:

    num parva causa aut prava ratio est?

    reason, excuse, Ter. Eun. 3, 5, 27.—
    (β).
    In rhet., a showing cause, argument, reasoning in support of a proposition:

    ratio est, quae continet causam, quae si sublata sit, nihil in causa controversiae relinquatur, hoc modo: Orestes si accusetur matricidii, nisi hoc dicat, Jure feci, illa enim patrem meum occiderat, non habet defensionem,

    Cic. Inv. 1, 13, 18:

    ad propositum subjecta ratio, et item in distributis supposita ratio,

    id. de Or. 3, 54, 207; cf. Quint. 3, 11, 4; 5, 14, 1; 16; 7, 8, 3.—
    c.
    Reasonableness, reason, propriety, law, rule, order, conformity, etc.:

    in omnibus, quae ratione docentur et via, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,

    in a reasonable, regular manner, Cic. Or. 33, 116; cf.:

    ut ratione et via procedat oratio,

    id. Fin. 1, 9, 29:

    modo et ratione aliquid facere (along with recte atque ordine facere),

    id. Quint. 7, 28; cf.:

    quae res Nec modum habet neque consilium, ratione modoque Tractari non vult,

    Hor. S. 2, 3, 266:

    nihil est, quod ratione et numero moveri possit sine consilio,

    Cic. N. D. 2, 16, 43:

    intervallis imparibus, sed tamen pro rata parte ratione distinctis,

    divided proportionally by rule, id. Rep. 6, 18, 18; cf.:

    ex summis et infimis et mediis interjectis ordinibus ut sonis moderata ratione civitas concinit,

    in symmetrical proportion, id. ib. 2, 42, 69:

    in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem,

    order, system, id. ib. 2, 33, 57;

    5, 5, 7: declinatio si cum ratione fiet,

    reasonably, id. Tusc. 4, 6, 13:

    ratio et distributio,

    a reasonable division, Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1.—
    d.
    A theory, doctrine, or system based upon reason; science, and (less freq.), subject., knowledge:

    erat enim tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

    Cic. Rep. 1, 16, 25; cf.:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13;

    2, 39, 66: si animum contulisti in istam rationem et quasi artem,

    id. ib. 1, 23, 37; cf.:

    omnes tacito quodam sensu sine ulla arte aut ratione, quae sint in artibus ac rationibus recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195; id. Brut. 74, 258:

    continet enim totam hanc quaestionem ea ratio, quae est de natura deorum,

    id. Div. 1, 51, 117:

    Epicuri ratio, quae plerisque notissima est,

    doctrine, system, philosophy, id. Fin. 1, 5, 13; cf.:

    Stoicorum ratio disciplinaque,

    id. Off. 3, 4, 20:

    Cynicorum ratio,

    id. ib. 1, 41, 148; so id. Fin. 3, 20, 68: ratio vivendi... ratio civilis et disciplina populorum, the art of living... statesmanship, id. Rep. 3, 3, 4; cf.:

    etiamsi cui videbitur illa in optimis studiis et artibus quieta vitae ratio beatior, haec civilis laudabilior est certe et illustrior,

    id. ib. 3, 3, 4:

    improba navigii ratio tum caeca jacebat,

    Lucr. 5, 1004: saltationis ac musicae rationis studiosi, Col. prooem. e3 al.—Subject., knowledge:

    si qua (est in me) exercitatio dicendi aut si hujus rei ratio aliqua, ab optimarum artium studiis ac disciplina profecta,

    Cic. Arch. 1, 1.—
    e.
    A view or opinion resting upon reasonable grounds:

    mea sic est ratio,

    Ter. Ad. 1, 1, 43; cf.:

    inventus est nemo, cujus non haec et sententia esset et oratio, non esse metuendum, etc.... Haec cum omnes sentirent et cum in eam rationem pro suo quisque sensu ac dolore loqueretur,

    Cic. Verr. 2, 1, 27, § 68 sq.; and with this cf. id. Att. 1, 11, 1:

    cujus ratio etsi non valuit,

    Nep. Milt. 3, 6 (just before: hujus cum sententiam plurimi essent secuti).—
    f.
    In philos. lang., a production of proof, argumentation, reasoning: (Epicurus) tollit definitiones; nihil de dividendo ac partiendo docet;

    non, quo modo efficiatur concludaturque ratio, tradit,

    Cic. Fin. 1, 7, 22; cf. id. Div. 2, 10, 25; id. de Or. 2, 38, 158:

    ratio ipsa coget, et ex aeternitate quaedam esse vera et ea non esse nexa causis aeternis, etc.,

    id. Fat. 16, 38; cf.:

    ergo, ubi tyrannus est, ibi non vitiosam ut heri dicebam, sed, ut nunc ratio cogit, dicendum est, plane nullam esse rem publicam,

    id. Rep. 3, 31, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > ratio

  • 33 Respiciens

    rē-spĭcĭo, spexi, spectum, 3 (old form of subj. perf. respexis, Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 2, 2, 90; id. Rud. 3, 3, 16), v. n. and a., to look back or behind, to look about, look; to see behind one; to look back upon, to look at, look to or for any thing (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    respicere quasi retro aspicere, Varro Manio: sedens... neque post respiciens, neque ante prospiciens,

    Non. p. 442, 31 sq. (cf. infra, b):

    longe retro respicere non possunt,

    Cic. Tusc. 5, 2, 6; Liv. 21, 22, 7; cf. Cic. Div. 1, 24, 49:

    subito exaudivit hinnitum respexitque et equum alacrem laetus aspexit,

    id. ib. 1, 33 fin.: Er. Ergasilum qui vocat? He. Respice... respice ad me, Plaut. Capt. 4, 2, 54 sq.:

    huc ad aliquem,

    id. Trin. 4, 3, 61; so,

    ad aliquem,

    id. Curc. 1, 2, 20; id. Cas. 3, 5, 10; id. Ps. 1, 3, 16; id. Poen. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 2, 2; Ter. And. 2, 5, 6; id. Phorm. 5, 1, 13 al.; cf.:

    nocte ad oppidum,

    Cic. Div. 1, 32, 69:

    patriae ad oras,

    Ov. M. 11, 547:

    ad libellos,

    Quint. 10, 7, 31; 11, 2, 45; Ter. Eun. 2, 3, 51:

    ad laevam,

    Plaut. Mil. 2, 4, 8:

    in aliquem,

    App. M. 2, p. 118:

    huc,

    Plaut. Ps. 1, 3, 30; id. Rud. 3, 4, 2; id. Truc. 1, 2, 20; 21:

    tanta militum virtus fuit, ut non modo de vallo decederet nemo, sed paene ne respiceret quidem quisquam,

    Caes. B. G. 5, 43:

    transque caput jace, nec respexeris,

    Verg. E. 8, 102:

    respicit Aeneas subito,

    id. A. 6, 548:

    a tergo,

    id. ib. 8, 697:

    quod respicere vetitus est,

    Liv. 21, 22.—
    (β).
    Act. (in lit. sense rare in good prose, but freq. in all styles in the trop. signif.; v. infra, II.):

    ipsi Respiciunt atram in nimbo volitare favillam,

    look back on, see behind them, Verg. A. 5, 666:

    modo Prospicit occasus, interdum respicit ortus,

    Ov. M. 2, 190:

    respice me et relinque egentem parasitum,

    Plaut. Stich. 2, 2, 7:

    repudia istos comites atque hoc respice et revortere,

    id. Merc. 5, 2, 30:

    proxima respiciens signa,

    Caes. B. C. 2, 39; cf.

    Caesarem,

    id. ib. 3, 91:

    (Hannibalem) respexisse saepe Italiae litora,

    Liv. 30, 20, 7:

    nec prius amissam (Creüsam) respexi animumve reflexi, Quam, etc.,

    Verg. A. 2. 741; id. G. 4, 491; Ov. M. 11, 66; cf.:

    ut stetit et frustra absentem respexit amicum,

    Verg. A. 9, 389:

    instantem tergo Cloanthum,

    id. ib. 5, 168:

    donec versas ad litora puppes Respiciunt,

    id. ib. 10, 269; cf. id. ib. 5, 666:

    oculis pignora cara,

    Ov. Tr. 1, 3, 60: medio cum Sol altissimus orbe Tantum respiceret, quantum superesse videret, looked back upon, i. e. had already passed over, id. M. 11, 354. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to look, have regard, turn attention.
    (α).
    Neutr.:

    neque se in multa simul intendere animus totum potest: et, quocumque respexit, desinit intueri, quod propositum erat,

    at whatsoever it looks, Quint. 10, 3, 23:

    si propter singula verba ad singulas formas respiciendum erit,

    id. 11, 2, 26; cf.:

    non respiciendum ad haec,

    id. 7, 10, 14:

    M. Bibulus cuncta administrabat: ad hunc summa imperii respiciebat,

    looked to him, was centred in him, Caes. B. C. 3, 5 fin.; cf.:

    periculum (emptionis) ad venditorem respicere,

    Dig. 18, 6, 4 (with ad venditorem pertinere). —
    (β).
    Act., to look at, regard, look to:

    quom respicias immensi temporis omne Praeteritum spatium,

    Lucr. 3, 854; cf.:

    quoad longissime potest mens mea respicere spatium praeteriti temporis,

    Cic. Arch. 1, 1: cum vastitatem Italiae respexerint, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 1: subsidia, quae respicerent in re trepidā, etc., which they might look to, i. e. from which they might expect aid, Liv. 4, 46; cf.:

    ne respicere spem ullam ab Romanis posset,

    id. 4, 17:

    respicere exemplar vitae morumque jubebo Doctum imitatorem,

    to look at, have in his eye, Hor. A. P. 317:

    de te pendentis, te respicientis amici,

    id. Ep. 1, 1, 105. — With rel.-clause:

    quid sit prius actum, respicere aetas Nostra nequit, nisi, etc.,

    Lucr. 5, 1446; cf. id. 3, 972:

    respiciens, an vera soror,

    Val. Fl. 6, 661.—
    B.
    Pregn., to look at with solicitude, i. e. to have a care for, regard, be mindful of, consider, respect, etc. (in this sense mostly act.; cf. provideo).
    1.
    Of a protecting deity:

    di homines respiciunt,

    Plaut. Rud. 5, 2, 29:

    deus respiciet nos aliquis,

    id. Bacch. 4, 2, 39; Ter. Phorm. 5, 3, 34; id. Hec. 5, 2, 6:

    nisi quis nos deus respexerit,

    Cic. Att. 1, 16, 6: [p. 1581] Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor, Hor. C. 1, 2, 36; Verg. E. 1, 28:

    nisi idem deus, qui, etc., respexerit rem publicam,

    Cic. Att. 7, 1, 2:

    et me et te, nisi quid dī respiciunt, perdidi,

    Ter. And. 4, 1, 19.— Hence, Rēspĭcĭens, the Provident, an epithet of Fortuna:

    ad opem ferendam,

    Cic. Leg. 2, 11, 28; Inscr. Orell. 477; 1766.—

    Rarely, in a bad sense, of an avenging deity: at vos, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,

    may they remember it against you, Just. 14, 4, 10.—
    2.
    Of persons that have a care or regard for any thing:

    hercle alius nemo respicit nos,

    Ter. Ad. 3, 2, 55; so,

    aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 3, 19; id. Aul. 2, 2, 54:

    age, me in tuis secundis respice,

    Ter. And. 5, 6, 11; id. Ad. 5, 8, 9:

    miseros aratores,

    Cic. Verr. 2, 3, 10, § 26; Caes. B. G. 7, 77:

    sin Caesarem respiciant,

    id. B. C. 1, 1; Mart. 10, 10, 5:

    non Pylium Nestora respicis,

    Hor. C. 1, 15, 22:

    quantum quisque ferat respiciendus erit,

    Ov. Am. 1, 8, 38: mox deos respexere;

    restitui Capitolium placuit,

    bethought themselves of, Tac. H. 4, 4:

    aetatem tuam,

    Ter. Phorm. 2, 3, 87:

    populi Romani commoda (with prospicere),

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 127:

    salutem cum meam tum aliorum,

    id. Planc 38, 91; cf. Caes. B. C. 1, 5:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 46, 118; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:

    mala sua,

    Lucr. 4, 1159 et saep. —With se, to think of or have regard for one ' s self, Plaut. Ps. 2, 2, 18; Ter. Heaut. 1, 1, 18; 5, 1, 46; Cic. Fin. 2, 24, 79; id. pro Scaur. Fragm. 41, p. 267 Orell.: quod si Caesar se respexerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8.—With ad (Quintilian):

    ad utilitatem Ligarii respicit,

    looks to the advantage of, Quint. 9, 2, 28; so,

    modice ad hanc partem,

    id. 9, 4, 36:

    Graecas litteras (corresp. to studere Latinis),

    id. 1, 12, 6:

    saepius ad curam rerum ab elocutione,

    id. 10, 1, 120.—With an abstr. subj.:

    si quid pietas antiqua labores Respicit humanos,

    Verg. A. 5, 689.— With object-clause, to observe, perceive, notice:

    respicio nihili meam vos gratiam facere,

    Plaut. Curc. 1, 2, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > Respiciens

  • 34 respicio

    rē-spĭcĭo, spexi, spectum, 3 (old form of subj. perf. respexis, Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 2, 2, 90; id. Rud. 3, 3, 16), v. n. and a., to look back or behind, to look about, look; to see behind one; to look back upon, to look at, look to or for any thing (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    respicere quasi retro aspicere, Varro Manio: sedens... neque post respiciens, neque ante prospiciens,

    Non. p. 442, 31 sq. (cf. infra, b):

    longe retro respicere non possunt,

    Cic. Tusc. 5, 2, 6; Liv. 21, 22, 7; cf. Cic. Div. 1, 24, 49:

    subito exaudivit hinnitum respexitque et equum alacrem laetus aspexit,

    id. ib. 1, 33 fin.: Er. Ergasilum qui vocat? He. Respice... respice ad me, Plaut. Capt. 4, 2, 54 sq.:

    huc ad aliquem,

    id. Trin. 4, 3, 61; so,

    ad aliquem,

    id. Curc. 1, 2, 20; id. Cas. 3, 5, 10; id. Ps. 1, 3, 16; id. Poen. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 2, 2; Ter. And. 2, 5, 6; id. Phorm. 5, 1, 13 al.; cf.:

    nocte ad oppidum,

    Cic. Div. 1, 32, 69:

    patriae ad oras,

    Ov. M. 11, 547:

    ad libellos,

    Quint. 10, 7, 31; 11, 2, 45; Ter. Eun. 2, 3, 51:

    ad laevam,

    Plaut. Mil. 2, 4, 8:

    in aliquem,

    App. M. 2, p. 118:

    huc,

    Plaut. Ps. 1, 3, 30; id. Rud. 3, 4, 2; id. Truc. 1, 2, 20; 21:

    tanta militum virtus fuit, ut non modo de vallo decederet nemo, sed paene ne respiceret quidem quisquam,

    Caes. B. G. 5, 43:

    transque caput jace, nec respexeris,

    Verg. E. 8, 102:

    respicit Aeneas subito,

    id. A. 6, 548:

    a tergo,

    id. ib. 8, 697:

    quod respicere vetitus est,

    Liv. 21, 22.—
    (β).
    Act. (in lit. sense rare in good prose, but freq. in all styles in the trop. signif.; v. infra, II.):

    ipsi Respiciunt atram in nimbo volitare favillam,

    look back on, see behind them, Verg. A. 5, 666:

    modo Prospicit occasus, interdum respicit ortus,

    Ov. M. 2, 190:

    respice me et relinque egentem parasitum,

    Plaut. Stich. 2, 2, 7:

    repudia istos comites atque hoc respice et revortere,

    id. Merc. 5, 2, 30:

    proxima respiciens signa,

    Caes. B. C. 2, 39; cf.

    Caesarem,

    id. ib. 3, 91:

    (Hannibalem) respexisse saepe Italiae litora,

    Liv. 30, 20, 7:

    nec prius amissam (Creüsam) respexi animumve reflexi, Quam, etc.,

    Verg. A. 2. 741; id. G. 4, 491; Ov. M. 11, 66; cf.:

    ut stetit et frustra absentem respexit amicum,

    Verg. A. 9, 389:

    instantem tergo Cloanthum,

    id. ib. 5, 168:

    donec versas ad litora puppes Respiciunt,

    id. ib. 10, 269; cf. id. ib. 5, 666:

    oculis pignora cara,

    Ov. Tr. 1, 3, 60: medio cum Sol altissimus orbe Tantum respiceret, quantum superesse videret, looked back upon, i. e. had already passed over, id. M. 11, 354. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to look, have regard, turn attention.
    (α).
    Neutr.:

    neque se in multa simul intendere animus totum potest: et, quocumque respexit, desinit intueri, quod propositum erat,

    at whatsoever it looks, Quint. 10, 3, 23:

    si propter singula verba ad singulas formas respiciendum erit,

    id. 11, 2, 26; cf.:

    non respiciendum ad haec,

    id. 7, 10, 14:

    M. Bibulus cuncta administrabat: ad hunc summa imperii respiciebat,

    looked to him, was centred in him, Caes. B. C. 3, 5 fin.; cf.:

    periculum (emptionis) ad venditorem respicere,

    Dig. 18, 6, 4 (with ad venditorem pertinere). —
    (β).
    Act., to look at, regard, look to:

    quom respicias immensi temporis omne Praeteritum spatium,

    Lucr. 3, 854; cf.:

    quoad longissime potest mens mea respicere spatium praeteriti temporis,

    Cic. Arch. 1, 1: cum vastitatem Italiae respexerint, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 1: subsidia, quae respicerent in re trepidā, etc., which they might look to, i. e. from which they might expect aid, Liv. 4, 46; cf.:

    ne respicere spem ullam ab Romanis posset,

    id. 4, 17:

    respicere exemplar vitae morumque jubebo Doctum imitatorem,

    to look at, have in his eye, Hor. A. P. 317:

    de te pendentis, te respicientis amici,

    id. Ep. 1, 1, 105. — With rel.-clause:

    quid sit prius actum, respicere aetas Nostra nequit, nisi, etc.,

    Lucr. 5, 1446; cf. id. 3, 972:

    respiciens, an vera soror,

    Val. Fl. 6, 661.—
    B.
    Pregn., to look at with solicitude, i. e. to have a care for, regard, be mindful of, consider, respect, etc. (in this sense mostly act.; cf. provideo).
    1.
    Of a protecting deity:

    di homines respiciunt,

    Plaut. Rud. 5, 2, 29:

    deus respiciet nos aliquis,

    id. Bacch. 4, 2, 39; Ter. Phorm. 5, 3, 34; id. Hec. 5, 2, 6:

    nisi quis nos deus respexerit,

    Cic. Att. 1, 16, 6: [p. 1581] Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor, Hor. C. 1, 2, 36; Verg. E. 1, 28:

    nisi idem deus, qui, etc., respexerit rem publicam,

    Cic. Att. 7, 1, 2:

    et me et te, nisi quid dī respiciunt, perdidi,

    Ter. And. 4, 1, 19.— Hence, Rēspĭcĭens, the Provident, an epithet of Fortuna:

    ad opem ferendam,

    Cic. Leg. 2, 11, 28; Inscr. Orell. 477; 1766.—

    Rarely, in a bad sense, of an avenging deity: at vos, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,

    may they remember it against you, Just. 14, 4, 10.—
    2.
    Of persons that have a care or regard for any thing:

    hercle alius nemo respicit nos,

    Ter. Ad. 3, 2, 55; so,

    aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 3, 19; id. Aul. 2, 2, 54:

    age, me in tuis secundis respice,

    Ter. And. 5, 6, 11; id. Ad. 5, 8, 9:

    miseros aratores,

    Cic. Verr. 2, 3, 10, § 26; Caes. B. G. 7, 77:

    sin Caesarem respiciant,

    id. B. C. 1, 1; Mart. 10, 10, 5:

    non Pylium Nestora respicis,

    Hor. C. 1, 15, 22:

    quantum quisque ferat respiciendus erit,

    Ov. Am. 1, 8, 38: mox deos respexere;

    restitui Capitolium placuit,

    bethought themselves of, Tac. H. 4, 4:

    aetatem tuam,

    Ter. Phorm. 2, 3, 87:

    populi Romani commoda (with prospicere),

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 127:

    salutem cum meam tum aliorum,

    id. Planc 38, 91; cf. Caes. B. C. 1, 5:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 46, 118; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:

    mala sua,

    Lucr. 4, 1159 et saep. —With se, to think of or have regard for one ' s self, Plaut. Ps. 2, 2, 18; Ter. Heaut. 1, 1, 18; 5, 1, 46; Cic. Fin. 2, 24, 79; id. pro Scaur. Fragm. 41, p. 267 Orell.: quod si Caesar se respexerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8.—With ad (Quintilian):

    ad utilitatem Ligarii respicit,

    looks to the advantage of, Quint. 9, 2, 28; so,

    modice ad hanc partem,

    id. 9, 4, 36:

    Graecas litteras (corresp. to studere Latinis),

    id. 1, 12, 6:

    saepius ad curam rerum ab elocutione,

    id. 10, 1, 120.—With an abstr. subj.:

    si quid pietas antiqua labores Respicit humanos,

    Verg. A. 5, 689.— With object-clause, to observe, perceive, notice:

    respicio nihili meam vos gratiam facere,

    Plaut. Curc. 1, 2, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > respicio

  • 35 video

    vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:

    vidĕ,

    Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:

    clare oculis video,

    id. ib. 3, 1, 35:

    nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:

    Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,

    Caes. B. G. 1, 22 fin.:

    mulieres et pueri qui visum processerant,

    Sall. J. 94, 5:

    ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!

    Hor. Epod. 2, 62 sq.:

    serpentes atque videres Infernas errare canes,

    id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):

    viden', ut geminae stant vertice cristae?

    Verg. A. 6, 779:

    viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?

    Cat. 61, 77.—With ut and subj.:

    nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?

    Verg. G. 3, 250:

    nonne vides ut... Antennae gemant?

    Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:

    ubi sol sex mensibus continuis non videtur,

    Varr. R. R. 1, 2, 4:

    a se disertos visos esse multos,

    Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:

    consulis ante pedes ire viderer eques,

    Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—
    2.
    Transf.
    a.
    Of things ( poet.), to see:

    (Apenninus) Gallica rura videt,

    Luc. 2, 429:

    et casus abies visura marinos,

    i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—
    b.
    Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):

    triclinium hortum et gestationem videt,

    Plin. Ep. 2, 17, 13.—
    c.
    Of the other senses, to perceive, observe any thing:

    vidistin' toto sonitus procurrere caelo?

    Prop. 2, 16 (3, 8), 49:

    mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,

    Verg. A. 4, 490:

    tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,

    Hor. S. 2, 8, 77:

    naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,

    Plaut. Mil. 4, 6, 44.—
    B.
    In partic., to see on purpose, to look at any thing:

    vide sis signi quid siet,

    Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:

    vide, tali ubi sint,

    id. Most. 1, 3, 151:

    illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,

    Ter. Eun. 4, 4, 3:

    vide, si non os inpudens Videtur,

    id. ib. 5, 1, 23; cf.:

    specta me, a threatening expression,

    Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;

    syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,

    id. Fam. 6, 3, 2:

    aperte enim adulantem nemo non videt,

    sees through, detects, id. Lael. 26, 99:

    si dormientes aliquid animo videre videamur,

    id. Ac. 2, 40, 125:

    aliquid in somnis,

    id. N. D. 1, 29, 82:

    somnia,

    id. Div. 2, 71, 147:

    quod ego, cur nolim, nihil video,

    id. Fam. 9, 6, 2:

    nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?

    id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:

    ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,

    to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:

    videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,

    id. de Or. 1, 25, 116:

    aliena melius videre et dijudicare,

    Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:

    sin autem vos plus in re publicā vidistis,

    id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:

    vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,

    id. Agr. 2, 37, 103:

    di vatesque eorum in futurum vident,

    Liv. 6, 12.—With two accs.:

    quem virum Crassum vidimus,

    Cic. Sen. 17, 61; cf.:

    officiorum conjunctione me privatum videbam,

    id. Brut. 1, 1:

    cum invidiosum se propter nimias opes viderit,

    Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):

    nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

    Verg. G. 1, 56.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:

    reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 118:

    nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,

    Cic. Ac. 2, 13, 40:

    id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,

    id. Lael. 11, 36:

    sed videamus Herculem ipsum,

    id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:

    quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,

    id. Off. 1, 20, 68:

    te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 68, § 174:

    legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,

    let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,

    viderit,

    Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:

    quam id recte faciam, viderint sapientes,

    Cic. Lael. 3, 10; and:

    quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,

    id. de Or. 1, 58, 246:

    viderint ista officia viri boni,

    id. Quint. 17, 55.—
    2.
    To look out for, see to, care for, provide:

    atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,

    Cic. Tusc. 4, 17, 38:

    antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,

    i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:

    dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,

    id. Tusc. 3, 19, 46:

    aliud lenius (vinum),

    Ter. Heaut. 3, 1, 50:

    Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,

    Cic. de Or. 3, 1, 2:

    absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,

    Ter. Phorm. 1, 4, 12.—
    3.
    To take care, see to it, make sure, with final clause:

    navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,

    Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:

    videret, ut quam primum tota res transigeretur,

    id. Quint. 5, 20:

    ne fortuna mea desit, videte,

    Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:

    videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,

    Cic. Off. 1, 14, 42:

    ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,

    id. de Or. 3, 11, 40; cf.:

    vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,

    id. Fam. 14, 18, 2.—
    4.
    To see, i. e. reach, attain, obtain, enjoy.
    a.
    In gen.:

    qui suo toto consulatu somnum non viderit,

    Cic. Fam. 7, 30, 1.—
    b.
    Esp., to see, live to see a period or event:

    ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,

    Cic. Lael. 3, 12:

    utinam eum diem videam, cum, etc.,

    id. Att. 16, 11, 1:

    duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!

    Ter. Ad. 5, 4, 13:

    spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,

    Cic. Mil. 28, 78:

    multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,

    id. ib. 28, 77:

    tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,

    Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—
    5.
    Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:

    viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,

    Cic. Att. 12, 14, 1:

    quā re etiam Othonem vide,

    id. ib. 12, 37, 4:

    videbis ergo hominem, si voles,

    id. ib. 4, 12 init.:

    mane videas Plinium domi,

    Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—
    6.
    Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—
    7.
    Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:

    numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,

    Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:

    ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,

    id. ib. 3, 2, 7:

    multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,

    id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:

    ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,

    id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):

    cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,

    Cic. Fam. 4, 13, 3:

    ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,

    id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:

    cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,

    Cic. Lael. 23, 86:

    digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,

    id. ib. 1, 4:

    idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,

    id. ib.:

    a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,

    id. ib. 8, 27:

    quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,

    id. Fin. 2, 13, 43:

    quod idem Scipioni videbatur,

    id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):

    quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,

    Cic. Att. 8, 11, 1:

    Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,

    id. Fam. 4, 13, 3.—
    (β).
    With inf.:

    de familiari illo tuo videor audisse,

    Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:

    satis facere rei publicae videmur, si, etc.,

    id. Cat. 1, 1, 2:

    ut beate vixisse videar, quia, etc.,

    id. Lael. 4, 15:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

    id. ib. 13, 47:

    videre jam videor populum a senatu disjunctum,

    id. ib. 12, 41; cf.:

    te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,

    id. Div. in Caecil. 14, 45:

    vere videor posse contendere,

    Nep. Att. 12, 4:

    audire videor undique congerentes nomina poëtarum,

    Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:

    videor mihi perspicere ipsius animum,

    id. Fam. 4, 13, 5:

    hoc mihi videor videre,

    id. Inv. 2, 57, 171. —
    (γ).
    With nom. and inf.:

    ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,

    Cic. Lael. 21, 78:

    ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,

    id. ib. 1, 3:

    quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,

    id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:

    ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,

    Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:

    divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,

    Cic. Lael. 16, 58.—
    (δ).
    Impers., with acc. and inf. (rare; cf.

    creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,

    Cic. Tusc. 5, 5, 12:

    aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,

    Quint. 5, 10, 5 Spald.:

    quae vult videri, se esse prudentiam,

    Cic. Off. 3, 17, 71:

    quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,

    Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:

    sed mihi contra ea videtur,

    Sall. J. 85, 2:

    seque facile, ut mihi videtur, expediunt,

    Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—
    b.
    In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:

    majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,

    Cic. Ac. 2, 47, 146:

    fecisse videri pronuntiat,

    id. Verr. 2, 5, 6, § 14:

    cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,

    id. Att. 4, 2, 3:

    consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,

    Liv. 38, 44, 6:

    Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,

    Caes. B. C. 1, 2.—
    c.
    Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.
    (α).
    With dat. of pers.:

    tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,

    Cic. Fam. 14, 7, 3:

    velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,

    id. Att. 12, 28, 3:

    qui imitamur, quos cuique visum est,

    id. Off. 1, 32, 118:

    ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,

    Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;

    31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,

    id. 34, 46, 5.—
    (β).
    Without dat.:

    ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,

    Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:

    nunc, si videtur, hoc, illud alias,

    id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:

    si videatur,

    Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > video

  • 36 ad-rogō (arr-)

        ad-rogō (arr-) āvī, ātus, āre,    to add, associate with. consuli dictatorem, L. — To appropriate, claim. sibi sapientiam: quantum mihi adrogo: sibi cenarum artem, H.: alqd ex alienā virtute sibi, S.—Poet.: alicui aliquid, to adjudge to, confer upon: chartis pretium, H.: optatum peractis imperiis decus, granted, H.: nihil non armis, i. e. think everything must yield to, H.

    Latin-English dictionary > ad-rogō (arr-)

  • 37 re-colō

        re-colō coluī, cultus, ere,    to till again, cultivate anew, work over: terram, L.: humus post tempora longa reculta, O.: metalla intermissa, L.—To inhabit again, revisit: locum, Ph.—To reinvest: alqm sacerdotiis, Ta.—To restore, replace: imagines subversas, Ta.—Fig., to practise again, resume, renew: artes, quibus a pueris dediti fuimus: ad haec studia recolenda: dignitatem.—To think over, reflect upon, consider: quae si tecum ipse recolueris: animas Lustrabat studio recolens, V.: pectore sua facta, Ct.—To recall, recollect: Hoc tua, nam recolo, quondam germana canebat, O.

    Latin-English dictionary > re-colō

  • 38 re-putō

        re-putō āvī, ātus, āre,    to count over, reckon, calculate, compute: solis defectiones.—To think over, ponder, meditate, reflect upon: secum eam rem viā, T.: facinus suum cum animo, S.: haec: horum nihil: se reputare solum esse: hoc animo, nostras nunc intueri manūs senatum, L.: quid ille vellet: cum animo suo, praemia an cruciatum mallet, S.

    Latin-English dictionary > re-putō

  • 39 versō or vorsō

        versō or vorsō āvī, ātus, āre, freq.    [verto], to turn often, keep turning, handle, whirl about, turn over: Sisyphus versat Saxum, C. poët.: turdos in igni, H.: Ova non acrifavillā, O.: vinclorum volumina, V.: pollice fusum, O.: sortem urnā, shake, H.: ligonibus glaebas, break up, H.: desectum gramen, i. e. make hay, O.: currum in gramine, i. e. wheel about, V.: oves, pasture, V.: exemplaria Graeca, i. e. peruse, H.: versabat se in utramque partem, i. e. kept displaying hesitation: qui (orbes) versantur retro.—Prov.: satis diu iam hoc saxum vorso (alluding to Sisyphus), i. e. I have wasted time enough with this man, T.—In pass, to move about, dwell, live, remain, stay, abide, be: non ad solarium, non in campo versatus est: inter aciem, Cs.: intra vallum, Cs.: apud praefectos regis, N.—Fig., to turn, twist, bend, manage, direct: versare suam naturam et regere ad tempus: multis modis eadem: verba, i. e. to pervert: fors omnia versat, changes, V.: huc et illuc vos: se ad omnīs cogitationes, Cu.—To upturn, discompose, disturb, vex, agitate: haerere homo, versari, to be disturbed: odiis domos, subvert, V.: domum, O.: sic fortuna utrumque versavit, ut, etc., i. e. treated each in turn, Cs.: in omnes partes muliebrem animum, L.—To turn over, think over, reflect upon, revolve, consider, meditate: in animis secum unamquamque rem, L.: nefas in pectore, V.: versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri, H.— Pass, to be, be circumstanced, be situated: nescis, quantis in malis vorser miser, T.: ergo illi nunc in pace versantur: in simili culpā, Cs.: mihi ante oculos dies noctīsque versaris: Mithridaticum bellum, in multā varietate versatum, waged with many vicissitudes: partes, in quibus irae libidinesque versentur.—To occupy oneself, be engaged, be busied, be employed: homo saepe in Caede versatus: qui in re p. versamur: multum in imperiis, N.: is missum ad dilectūs agendos Agricolam integreque ac strenue versatum praeposuit, etc., i. e. having fulfilled his mission honorably, etc., Ta.—To be concerned, belong, depend, turn: haec omnia in eodem quo illa Zenonis errore versantur: dicendi omnis ratio in hominum more et sermone versatur.

    Latin-English dictionary > versō or vorsō

  • 40 volō

        volō (2d pers. vīs, 3d pers. volt or vult, plur. volumus, voltis or vultis, volunt; vīn for vīsne, T., H.; sīs for sī vīs, T., C., L.), voluī, velle    [1 VOL-], to will, wish, want, purpose, be minded, determine: Nolo volo, volo nolo rursum, I won't I will, I will I won't again, T.: Nolunt ubi velis, ubi nolis cupiunt ultro, T.: quis est cui velle non liceat? who is not free to wish?: sed ego hoc ipsum velle miserius esse duco quam, etc., i. e. that very ambition: inest velle in carendo, wanting includes wishing: ait rem seriam Velle agere mecum, T.: quod eas quoque nationes adire volebat, Cs.: si haec relinquere voltis, S.: cuicunque nocere volebat, Vestimenta dabat, H.: quid arbitramini Rheginos merere velle ut Venus illa auferatur? would take for, etc.: Fabula quae posci volt et spectata reponi, i. e. which is meant to be in demand, etc., H.: sed licere, si velint, in Ubiorum finibus considere, Cs.: daret utrum vellet, subclamatum est, L.; cf. volo Dolabellae valde desideranti, non reperio quid, i. e. to dedicate some book: neminem notā strenui aut ignavi militis notasse volui, I have decided to mark no one, etc., L.: Sunt delicta quibus ignovisse velimus, i. e. which should be pardoned, H.: edicta mitti ne quis... coisse aut convenisse causā sacrorum velit, L.; cf. Interdico, ne extulisse extra aedīs puerum usquam velis, T.: Oscula praecipue nulla dedisse velis (i. e. noli dare), O.: nostri... leges et iura tecta esse volue<*>unt: sociis maxime lex consultum esse volt: Id nunc res indicium haec facit, quo pacto factum volueris, shows why you wished it to be done, T.: Hannibal non Capuam neglectam volebat, L.: liberis consultum volumus propter ipsos: scin' quid nunc facere te volo? T.: vim volumus exstingui: qui salvam rem p. vellent esse, L.: si vis me flere, H.: qui se ex his minus timidos existimari volebant, Cs.: si me vivom vis, pater, Ignosce, if you wish me to live, T.: soli sunt qui te salvum velint: regnari tamen omnes volebant, that there should be a king, L.: mihi volo ignosci, I wish to be pardoned: quid vis, nisi ut maneat Phanium? T.: velim ut tibi amicus sit: Ducas volo hodie uxorem, T.: volo etiam exquiras quid Lentulus agat?: nullam ego rem umquam in vitā meā Volui quin, etc., I never had any wish in my life, etc., T.: (dixit) velle Hispaniam, he wanted Spain (as a province): nummos volo, I want the money: si amplius obsidum vellet, dare pollicentur, Cs.: pacem etiam qui vincere possunt, volunt, L.: quorum isti neutrum volunt, acknowledge neither: voluimus quaedam, we aspired to certain things: si plura velim, if I wished for more, H.—With acc. of person, to call for, demand, want, wish, desire: Quis me volt? T.: Centuriones trium cohortium me velle postridie: Sosia, Adesdum, paucis te volo (sc. verbis), I want a few words with you, T.: quam volui nota fit arte meā, she whom I love, O.: illam velle uxorem, to want her for a wife, T.—With acc. of person and thing, to want... of, require... from: Num quid aliud me vis? T.: si quid ille se velit, etc., Cs.—With dat. of person for whom a wish is expressed: Praesidium velle se senectuti suae, wants a guard for his old age, T.: nihil est mali quod illa non filio voluerit, she wished her son every misfortune.—Esp., with bene or male: tibi bene ex animo volo, I heartily wish you well, T.: qui mihi male volunt, my enemies, T. —With causā and gen. of person, to be interested in, be concerned for, be well disposed to: te ipsius causā vehementer omnia velle, heartily wish him all success; cf. qui nostrā causā volunt, our friends. —With subj., in softened expressions of desire or command: ego quae in rem tuam sint, ea velim facias (i. e. fac), T.: eum salvere iubeas velim, please salute him: velim mihi ignoscas, I beg your pardon: haec pro causā meā dicta accipiatis velim, L.: Musa velim memores, etc., H.: de Menedemo vellem verum fuisset, I wish it had been true: vellem equidem idem posse gloriari quod Cyrus, I wish I could, etc.; cf. Tum equidem istuc os tuum inpudens videre nimium vellem! I wish I could have seen, etc., T.: Abiit, vah! rogasse vellem, I wish I had asked him, T.: Et vellem, et fuerat melius, V.: vellem tum tu adesses, I wish you could be present: vellem Idibus Martiis me ad cenam invitasses, I wish you had invited, etc.: de tuis velim ut eo sis animo, quo debes esse: quod faxitis, deos velim fortunare, L.: virum me natum vellem, would I had been born a man, T.: Nunc mihi... Vellem, Maeonide, pectus inesse tuum, O.: Te super aetherias errare licentius auras Haud pater ille velit, etc., i. e. volt, V.: velim scire ecquid de te recordere: sed multitudo ea quid animorum... habeat scire velim, L.: nec velim (imitari, etc.) si possim: trīs eos libros maxime nunc vellem, I would like to have.—In concessive phrases with quam, however, however much: quod illa, quam velit sit potens, numquam impetravisset (i. e. quamvis sit potens), however powerful she may be: exspectate facinus quam voltis improbum, never so wicked: quam volent in conviviis faceti sint.—Parenthet., in the phrase, sī vīs (contracted sīs; colloq.), if you please, if you will: paulum opperirier, Si vis, T.: dic, si vis, de quo disputari velis: addam, si vis, animi, etc., if you will.—To intend, purpose, mean, design, be minded, be about: Puerumque clam voluit exstinguere, T.: hostis hostem occidere volui, L.: at etiam eo negotio M. Catonis splendorem maculare voluerunt, it was their purpose: rem Nolanam in ius dicionemque dare voluerat Poeno, L.: idem istuc, si in vilitate largiri voluisses, derisum tuum beneficium esset, if you had offered to grant the same thing during low prices, etc.: sine me pervenire quo volo, let me come to my point, T.: scripsi, quem ad modum quidem volui, etc., as I intended: ego istos posse vincere scio, velle ne scirem ipsi fecerunt, L.: quae ipsi qui scripserunt voluerunt volgo intellegi, meant to be understood by all.—To try, endeavor, attempt, aim: quas (i. e. magnas res) qui impedire volt, is et infirmus est mollisque naturā, et, etc.: audes Fatidicum fallere velle deum? do you dare attempt? O.: His respondere voluit, non lacessere, meant to answer, not to provoke, T.: quid aliud volui dicere? did I mean to say, T.: ait se velle de illis HS LXXX cognoscere, that he meant, i. e. was about: sed plane quid velit nescio.—To resolve, conclude, determine, require: uti tamen tuo consilio volui, concluded to follow your advice: Siculi... me defensorem calamitatum suarum... esse voluerunt: si a me causam hanc vos (iudices) agi volueritis, if you resolve.—Ellipt.: veremur quidem vos, Romani, et, si ita voltis, etiam timemus, L.: cadentque vocabula, si volet usus (i. e. ea cadere), H.—To be willing, be ready, consent, like, acquiesce: ei laxiorem diem daturos, si venire ad causam dicendam vellet, L.: qui se ait philosophari velle, that he liked philosophizing: Patri dic velle, that you consent (sc. uxorem ducere), T.: cum alter verum audire non volt, refuses: obtinuere ut (tribuni) tribuniciae potestatis virīs salubrīs vellent rei p. esse, to permit the tribunitian power to be useful to the republic, L.: cum P. Attio agebant ne suā pertinaciā omnium fortunas perturbari vellet, Cs.: duodecim tabulae furem interfici inpune voluerunt.—To do voluntarily, act intentionally: si voluit accusare, pietati tribuo; si iussus est, necessitati, if he accused of his own free will: (quaeritur) sitne oratoris risum velle movere, on purpose; cf. tu selige tantum, Me quoque velle velis, anne coactus amem, O.—To be of opinion, imagine, consider, think, mean, pretend, claim, hold, assert, assume: ergo ego, inimicus, si ita voltis, homini, amicus esse rei p. debeo: erat Mars alter, ut isti volunt, L.: isto ipso in genere in quo aliquid posse vis, in which you imagine you have some influence: in hoc homo luteus etiam callidus ac veterator esse volt, pretends to be: est genus hominum qui esse primos se omnium rerum volunt, Nec sunt, T.: si quis—quod illi volunt invidiosius esse—Claudius diceret, L.: voltis, nihil esse in naturā praeter ignem: si tam familiaris erat Clodiae quam tu esse vis, as you say he is: quae ego vellem non esse oratoris, what I claimed to be beyond the orator's province: restat ut omnes unum velint, are of one opinion: bis sumpsit quod voluit, i. e. begged the question.—In interrog. clause with quid, to mean, signify, intend to say, mean to express: sed tamen intellego quid velit: quid tibi vis? what do you mean by all this? T.: pro deum fidem, quid vobis voltis? L.: quid sibi vellet (Caesar)? cur in suas possessiones veniret? Cs.: avaritia senilis quid sibi velit, non intellego, what is the meaning of the phrase: tacitae quid volt sibi noctis imago? O.—With weakened force, as an auxiliary, or in periphrasis, will, shall: illa enim (ars) te, verum si loqui volumus, ornaverat: eius me compotem facere potestis, si meminisse voltis, etc., L.: Vis tu urbem feris praeponere silvis? will you prefer, etc., H.: tu tantum fida sorori Esse velis, i. e. fida sis, O.: si id confiteri velim, tamen istum condemnetis necesse est, if I should acknowledge: si quis velit ita dicere... nihil dicat, chooses to say, etc.: quā re oratos vos omnīs volo Ne, etc., T.: Esse salutatum volt te mea littera primum, O.—Redundant after noli or nolite: nolite, iudices, hunc velle maturius exstingui volnere vestro quam suo fato, do not resolve.—Of expressions of authority, to determine, resolvē, decree, demand, require, enact: utrum populus R. eum (honorem) cui velit, deferat: senatus te voluit mihi nummos dare: exercitūs quos contra se aluerint velle dimitti, Cs.: quid fieri velit praecipit, gives his orders, Cs.: sacra Cereris summā maiores nostri religione confici voluerunt, i. e. established the custom of celebrating: nostri maiores... insui voluerunt in culeum vivos, etc., made a law, that, etc.: Corinthum exstinctum esse voluerunt, should be (and remain) destroyed: volo ut mihi respondeas, I require you to answer: nuntia Romanis, Caelestes ita velle, ut Roma caput terrarum sit, L. —Esp., in the formula of asking a vote upon a law or decree: novos consules ita cum Samnite gerere bellum velitis, ut omnia ante nos bella gesta sunt, L.: plebes sic iussit—quod senatus... censeat, id volumus iubemusque, L.—To choose rather, prefer: a multis (studiis) eligere commodissimum quodque, quam sese uni alicui velle addicere: malae rei quam nullius duces esse volunt, L.
    * * *
    I
    velle, volui, - V
    wish, want, prefer; be willing, will
    II
    volare, volavi, volatus V
    III
    volunteers (pl.); (in the Second Punic War)

    Latin-English dictionary > volō

См. также в других словарях:

  • think — 1 Think, conceive, imagine, fancy, realize, envisage, envision are comparable when they mean to form an idea or notion of something in the mind. Think, the most general and least explicit word of this group, may imply nothing more than the… …   New Dictionary of Synonyms

  • Think — Think, v. t. [imp. & p. p. {Thought}; p. pr. & vb. n. {Thinking}.] [OE. thinken, properly, to seem, from AS. [thorn]yncean (cf. {Methinks}), but confounded with OE. thenken to think, fr. AS. [thorn]encean (imp. [thorn][=o]hte); akin to D. denken …   The Collaborative International Dictionary of English

  • think — think1 [thiŋk] vt. thought, thinking [< ME thenchen, to think, confused with thinchen, to seem < OE thencan < PGmc * thankjan, to think: for IE base see THANK] 1. to form or have in the mind; conceive [thinking good thoughts] 2. to hold… …   English World dictionary

  • Upon the Dull Earth — is a science fiction short story by Philip K. Dick. First published in November 1954 in Beyond Fantasy Fiction.PlotBy offering up the blood of a lamb, Silvia, the protagonist of Upon the Dull Earth , is able to summon creatures she identifies as… …   Wikipedia

  • Think and Grow Rich — Think and Grow Rich! is a motivational book written by Napoleon Hill and inspired by a suggestion by American billionaire Andrew Carnegie. It was published in 1937 at the end of the Great Depression. It was the biggest seller of Napoleon Hill s… …   Wikipedia

  • think — I verb anticipate, apprehend, believe, be of the opinion, cerebrate, cogitate, compass, conceive, conclude, consider, contemplate, contrive, deduce, deduct, deem, deliberate, determine, digest, dwell intently upon, envisage, envision, exercise… …   Law dictionary

  • think — v. & n. v. (past and past part. thought) 1 tr. (foll. by that + clause) be of the opinion (we think that they will come). 2 tr. (foll. by that + clause or to + infin.) judge or consider (is thought to be a fraud). 3 intr. exercise the mind… …   Useful english dictionary

  • Think Different — is an advertising slogan created for Apple Computer in 1997 by the Los Angeles office of advertising agency TBWAChiatDay[1]. It was used in a television commercial, several pri …   Wikipedia

  • think — think1 /thingk/, v., thought, thinking, adj., n. v.i. 1. to have a conscious mind, to some extent of reasoning, remembering experiences, making rational decisions, etc. 2. to employ one s mind rationally and objectively in evaluating or dealing… …   Universalium

  • think — I. /θɪŋk / (say thingk) verb (thought, thinking) –verb (t) 1. to form or conceive in the mind; have in the mind as an idea, conception, or the like. 2. to turn over in the mind; meditate; ponder: he was thinking what it could mean. 3. to have the …  

  • think of — verb 1. keep in mind for attention or consideration (Freq. 53) Remember the Alamo Remember to call your mother every day! Think of the starving children in India! • Syn: ↑remember • Ant: ↑forget …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»