Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

super-fundō

  • 1 super-fundō

        super-fundō fūdī, fūsus, ere,    to pour over, pour upon, scatter over: magnam vim telorum superfundere, Ta.: superfusis tinguamus corpora lymphis, O.: iacentem hostes superfusi oppresserunt, overwhelming him, L.—Fig.: superfundens se laetitia, extravagant, L.: (Macedonum fama) superfudit se in Asiam, extended, L.: sed nondum fortuna se animo eius superfuderat, i. e. had intoxicated, Cu.

    Latin-English dictionary > super-fundō

  • 2 fundō

        fundō fūdī, fūsus, ere    [FV-], to pour, pour out, shed: sanguinem e paterā: liquorem de paterā, H.: vinum inter cornua, O.: vinum super aequora, O.: lacrimas, V.: parumne Fusum est Latini sanguinis? split, H.: sanguinem de regno (i. e. propter regnum), Cu.: ingentibus procellis fusus imber, pouring, L.: fusus labris amnis Inficit (i. e. fusa in labra aqua), V.— To make by melting, cast, found. quaerere, quid fusum durius esset, H.— To pour from, empty, pour: duo carchesia Baccho humi, V.: pateram vaccae inter cornua, V.— To pour forth in abundance, scatter, cast, hurl, spread, extend, diffuse: segetem corbibus in Tiberim, L.: res, quibus ignis excitari potest, Cs.: quas (maculas) incuria fudit, has scattered, H.: in pectora odores, O.: luna se per fenestras, V.: ne (vitis) in omnīs partīs fundatur, spread out: latius incendium, Cu.: fusus propexam in pectore barbam, V.: fusis circum armis, in full armor, V.— To bring forth, bear, produce abundantly, yield richly: flores: quem Maia fudit, bore, V.: te beluam ex utero.— To throw down, cast to the ground, prostrate: (hostes) de iugis funduntur, L.: septem Corpora (cervorum) humi, V.: puero fuso, O.— To overthrow, overcome, rout, vanquish, put to flight: hostīs: Gallos a delubris vestris, L.: Latini ad Veserim fusi: quattuor exercitūs, L.: omnibus hostium copiis fusis, Cs.— Fig., to pour out, pour forth, give up, waste, lose: verba, T.: vitam cum sanguine, V.: opes, H.— To spread, extend, display: se latius fundet orator, will display himself: superstitio fusa per gentīs. —Of speech, to pour forth, utter: inanīs sonos: verba poëtarum more: carmen: ore loquelas, V.: vocem extremam cum sanguine, V.: preces, Ta.
    * * *
    I
    fundare, fundavi, fundatus V
    establish, found, begin; lay the bottom, lay a foundation; confirm
    II
    fundere, fudi, fusus V
    pour, cast (metals); scatter, shed, rout

    Latin-English dictionary > fundō

  • 3 fundo

    1.
    fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a. [root FUD; Gr. CHU, cheW-, in cheô, cheusô;

    Lat. futis, futtilis, ec-futio, re-futo, etc.,

    Curt. Gr. Etym. p. 204 sq. ], to pour, pour out, shed.
    I.
    Lit., of fluids.
    1.
    In gen.:

    (natura terram) sucum venis cogebat fundere apertis Consimilem lactis, etc.,

    Lucr. 5, 812:

    sanguinem e patera,

    Cic. Div. 1, 23, 46:

    novum liquorem (i. e. vinum) de patera,

    Hor. C. 1, 31, 3:

    vina paterā in aras,

    Ov. M. 9, 160; cf.:

    vinum inter cornua,

    id. ib. 7, 594:

    vinum super aequora,

    id. ib. 11, 247:

    duo rite mero libans carchesia Baccho Fundit humi,

    Verg. A. 5, 78:

    laticem urnis,

    Ov. M. 3, 172:

    lacrimas,

    Verg. A. 3, 348: cf. Ov. M. [p. 793] 5, 540:

    fundit Anigros aquas,

    pours out, id. ib. 15, 282:

    parumne fusum est Latini sanguinis?

    shed, spilt, Hor. Epod. 7, 4:

    sanguine ob rem publicam fuso,

    Sall. H. Fr. 2, 96, 2 Dietsch:

    sanguinem de regno (i. e. propter regnum),

    Curt. 10, 5.—Mid.:

    memorandum, in septem lacus eum (Strymonem) fundi,

    discharges itself, Plin. 4, 10, 17, § 38:

    ingentibus procellis fusus imber,

    pouring, Liv. 6, 8, 7; 6, 32, 6; cf.:

    sanguis in corporibus fusus,

    Cic. de Or. 2, 77, 310.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of metals, to make by melting, to melt, cast, found:

    exolevit fundendi aeris pretiosi ratio,

    Plin. 34, 2, 3, § 5; cf. id. 34, 7, 18, § 46:

    caldarium (aes) funditur tantum, malleis fragile,

    id. 34, 8, 20, § 94:

    aere fuso,

    id. 34, 11, 24, § 107:

    vitrum,

    id. 34, 14, 42, § 148:

    glandes, Auct. B. Afr. 20, 3: Theodorus ipse se ex aere fudit,

    Plin. 34, 8, 19, § 83:

    ne statuam quidem inchoari, cum ejus membra fundentur,

    Quint. 2, 1, 12:

    fusis omnibus membris (statuae),

    id. 7 praef. §

    2: olim quaerere amabam, Quid sculptum infabre, quid fusum durius esset,

    Hor. S. 2, 3, 22.—
    * b.
    In medic. lang.: aliquem, to cause one to have fluid stools, to relax the bowels (opp. comprimere): si compresserit aliquem morbus aut fuderit, Cels. praef. med.; cf. under P. a.—
    B.
    Transf.
    1.
    To wet, moisten, bathe with a liquid ( poet. and very rare):

    (ossa) niveo fundere lacte,

    Tib. 3, 2, 20:

    multo tempora funde mero,

    id. 1, 7, 50.—
    2.
    Of things non-fluid.
    a.
    In gen., to pour forth in abundance, to scatter, cast, hurl; to spread, extend, diffuse:

    desectam cum stramento segetem corbibus fudere in Tiberim,

    Liv. 2, 5, 3:

    picem reliquasque res, quibus ignis excitari potest, fundebant,

    Caes. B. G. 7, 24, 4:

    tela,

    Val. Fl. 3, 243:

    sagittam,

    Sil. 7, 647:

    (solis) radios per opaca domorum,

    Lucr. 2, 115:

    quas (maculas) incuria fudit,

    has scattered, Hor. A. P. 352:

    fundunt se carcere laeti Thraces equi,

    pour themselves forth, rush out, Val. Fl. 1, 611:

    se cuncta manus ratibus,

    id. 2, 662:

    littera fundens se in charta,

    Plin. 13, 12, 25, § 81:

    luna se fundebat per fenestras,

    Verg. A. 3, 152.—Mid.:

    ne (vitis) in omnes partes nimia fundatur,

    spread out, Cic. de Sen. 15, 52:

    homines fusi per agros ac dispersi,

    Cic. Sest. 42, 91.—
    b.
    In partic.
    (α).
    With the accessory notion of production, to bring forth, bear or produce (in abundance):

    crescunt arbusta et fetus in tempore fundunt,

    Lucr. 1, 351; cf.:

    terra feta frugibus et vario leguminum genere, quae cum maxima largitate fundit,

    Cic. N. D. 2, 62, 156:

    flores aut fruges aut bacas,

    id. Tusc. 5, 13, 37:

    frugem,

    id. de Sen. 15, 51:

    plus materiae (vites),

    Plin. 17, 22, 35, § 192:

    cum centesimo Leontini campi fundunt,

    id. 18, 10, 21, § 95:

    facile illa (piscium ova) aqua et sustinentur et fetum fundunt,

    Cic. N. D. 2, 51, 129:

    (terra) animal prope certo tempore fudit Omne,

    Lucr. 5, 823; cf. ib. 917:

    fudit equum magno tellus percussa tridenti,

    Verg. G. 1, 13:

    Africa asinorum silvestrium multitudinem fundit,

    Plin. 8, 30, 46, § 108: quae te beluam ex utero, non hominem fudit, Cic. Pis. init.; Verg. A. 8, 139, v. Forbig. ad h. l.—
    (β).
    With the secondary notion of depth or downward direction, to throw or cast to the ground, to prostrate:

    (victi hostes) et de jugis, quae ceperant, funduntur,

    Liv. 9, 43, 20:

    nec prius absistit, quam septem ingentia victor Corpora (cervorum) fundat humi,

    Verg. A. 1, 193; cf. Ov. M. 13, 85; Sil. 4, 533:

    aliquem arcu,

    Val. Fl. 1, 446.—In middle force:

    fundi in alga,

    to lie down, Val. Fl. 1, 252.—Esp. freq. milit. t. t., overthrow, overcome, rout, vanquish an enemy:

    hostes nefarios prostravit, fudit, occidit,

    Cic. Phil. 14, 10, 27; cf.:

    exercitus caesus fususque,

    id. ib. 14, 1, 1:

    aliquos caedere, fundere atque fugare,

    Sall. J. 58, 3:

    Gaetulos,

    id. ib. 88, 3:

    classes fusae fugataeque,

    id. ib. 79, 4; cf.:

    si vi fudisset cecidissetque hostes,

    Liv. 35, 1, 8:

    hostes de jugis,

    id. 9, 43, 20:

    Gallos de delubris vestris,

    id. 6, 16, 2:

    eas omnes copias a se uno proelio fusas ac superatas esse,

    Caes. B. G. 1, 44, 8; cf.:

    Massilienses crebris eruptionibus fusi,

    id. B. C. 2, 22, 1:

    Latini ad Veserim fusi et fugati,

    Cic. Off. 3, 31, 112; Liv. 2, 6 fin.:

    quatuor exercitus Carthaginiensium fudi, fugavi, Hispania expuli,

    id. 28, 28, 9; cf. Drak. on 38, 53, 2;

    less freq. in a reversed order: alios arma sumentes fugant funduntque,

    Sall. J. 21, 2; Vell. 2, 46 fin.: omnibus hostium copiis fusis armisque exutis, Caes. B. G. 3, 6, 3:

    magnas copias hostium fudit,

    Cic. Mur. 9, 20:

    Sabinos equitatu fudit,

    id. Rep. 2, 20:

    Armeniorum copias,

    id. Arch. 9, 21:

    maximas copias parva manu,

    Sall. C. 7, 7.
    II.
    Trop.
    A.
    Ingen., to pour out or forth, to spread out, extend, display:

    imago de corpore fusa,

    Lucr. 4, 53:

    animam moribundo corpore fudit,

    id. 3, 1033; cf. id. 3, 700:

    concidit ac multo vitam cum sanguine fudit,

    Verg. A. 2, 532:

    circuli (appellantur), quod mixta farina et caseo et aqua circuitum aequabiliter fundebant,

    poured out, spread out, Varr. L. L. 5, § 106:

    quem secutus Cicero hanc famam latius fudit,

    Quint. 11, 2, 14; cf. id. 10, 5, 11:

    cum vero causa ea inciderit, in qua vis eloquentiae possit expromi: tum se latius fundet orator,

    will display himself, Cic. Or. 36, 125:

    superstitio, fusa per gentes,

    id. Div. 2, 72 init.; cf. Quint. 11, 3, 84:

    neque se tanta in eo (Cicerone) fudisset ubertas,

    id. 12, 2, 23:

    fundet opes, Latiumque beabit divite lingua,

    riches of expression, Hor. Ep. 2, 2, 121. —Mid.:

    quamquam negant, nec virtutes nec vitia crescere: tamen utrumque eorum fundi quodammodo et quasi dilatari putant,

    to be diffused, Cic. Fin. 3, 15, 48; cf.:

    modo virtus latius funditur,

    Sen. Ep. 74, 27; and:

    semper ex eo, quod maximas partes continet latissimeque funditur, tota res appellatur,

    id. 5, 30, 92:

    saepe in amplificanda re funditur numerose et volubiliter oratio,

    id. Or. 62, 210.—
    B.
    In partic., of speech, to pour forth, utter:

    per quam (arteriam) vox principium a mente ducens percipitur et funditur,

    Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:

    e quibus elici vocem et fundi videmus,

    id. Tusc. 2, 24, 56:

    inanes sonos,

    id. ib. 5, 26, 73 (for which:

    inani voce sonare,

    id. Fin. 2, 15, 48):

    sonum,

    id. Ac. 2, 23, 74:

    verba poëtarum more (opp. ratione et arte distinguere),

    id. Fin. 4, 4, 10:

    versus hexametros aliosque variis modis atque numeris ex tempore,

    id. de Or. 3, 50, 194; cf.:

    grave plenumque carmen,

    id. Tusc. 1, 26, 64:

    tam bonos septenarios ad tibiam,

    id. ib. 1, 44, 107:

    physicorum oracula,

    id. N. D. 1, 26, 66:

    has ore loquelas,

    Verg. A. 5, 842:

    preces pectore ab imo,

    id. ib. 6, 55; so,

    preces,

    id. ib. 5, 234; Hor. Epod. 17, 53:

    mera mendacia,

    Plaut. Ps. 4, 1, 33:

    jam tu verba fundis hic, sapientia?

    you waste, Ter. Ad. 5, 2, 7:

    opprobria rustica,

    Hor. Ep. 2, 1, 146:

    iras inanes,

    Val. Fl. 3, 697:

    vehemens et liquidus puroque simillimus amni Fundet opes,

    Hor. Ep. 2, 2, 121:

    preces,

    App. M. 11, p. 258, 4; Tac. A. 14, 30; Aug. in Psa. 25, 10 al.—Hence, fūsus, a, um, P. a., spread out, extended, broad, large, copious, diffuse.
    A.
    Lit.:

    (aër) tum fusus et extenuatus sublime fertur, tum autem concretus in nubes cogitur,

    Cic. N. D. 2, 39, 101: fusior alvus, i. e. more relaxed (opp. astrictior), Cels. 1, 3 med.:

    toga (opp. restricta),

    wide, full, Suet. Aug. 73:

    Gallorum fusa et candida corpora,

    full, plump, Liv. 38, 21, 9:

    campi in omnem partem,

    extended, Verg. A. 6, 440; cf.:

    non fusior ulli Terra fuit domino,

    a broader, larger kingdom, Luc. 4, 670.—
    B.
    Trop., copious, diffuse; flowing, free:

    genus sermonis non liquidum, non fusum ac profluens,

    Cic. de Or. 2, 38, 159; cf.:

    constricta an latius fusa narratio,

    Quint. 2, 13, 5:

    materia abundantior atque ultra quam oporteat fusa,

    id. 2, 4, 7:

    ut illud, quod ad omnem honestatem pertinet, decorum, quam late fusum sit, appareat,

    Cic. Off. 1, 28, 98; cf. Quint. 11, 1, 5:

    (vox) in egressionibus fusa et securae claritatis (opp. contracta),

    unrestrained, free, id. 11, 3, 64:

    periodus,

    id. 9, 4, 128:

    fusiores liberioresque numeri,

    id. 130:

    lingua Graeca prolixior fusiorque quam nostra,

    Gell. 2, 26, 7:

    in locis ac descriptionibus fusi ac fluentes,

    Quint. 9, 4, 138:

    plenior Aeschines et magis fusus,

    id. 10, 1, 77:

    dulcis et candidus et fusus Herodotus (opp. densus et brevis et semper instans sibi Thucydides),

    id. 10, 1, 73.— Sup. seems not to occur.— Adv.: fūse.
    * 1.
    (Acc. to A.) Spread out, extended:

    (manus) fusius paulo in diversum resolvitur,

    Quint. 11, 3, 97.—
    2.
    (Acc. to B.) Copiously, at length, diffusely:

    quae fuse olim disputabantur ac libere, ea nunc articulatim distincteque dicuntur,

    Cic. Leg. 1, 13, 36:

    multa dicere fuse lateque,

    id. Tusc. 4, 26, 57:

    fuse lateque dicendi facultas,

    id. Or. 32, 113:

    fuse et copiose augere et ornate aliquid (opp. brevia et acuta),

    id. Fin. 3, 7, 26.— Comp.:

    haec cum uberius disputantur et fusius (opp. brevius angustiusque concluduntur),

    Cic. N. D. 2, 7, 20:

    fusius et ornatius rem exponere,

    Quint. 4, 2, 128.— Sup. seems not to occur.
    2.
    fundo, āvi, ātum, 1, v. a. [fundus], to lay the bottom, keel, foundation of a thing, to found (syn.: condo, exstruo, etc.).
    I.
    Lit. (perh. only poet.):

    haec carina satis probe fundata et bene statuta est,

    i. e. is laid, Plaut. Mil. 3, 3, 44 (v. Ritschl ad h. l.);

    dum mea puppis erat validā fundata carinā,

    Ov. P. 4, 3, 5; id. H. 16, 111:

    Erycino in vertice sedes fundatur Veneri Idaliae,

    is founded, Verg. A. 5, 759: sedes saxo vetusto. id. ib. 8, 478:

    arces,

    id. ib. 4, 260.—
    B.
    Transf., in gen., to fasten, secure, make firm:

    dente tenaci Ancora fundabat naves,

    Verg. A. 6, 4:

    (genus humanum) Et majoribus et solidis magis ossibus intus Fundatum,

    Lucr. 5, 928; 4, 828.—
    II.
    Trop., to found, establish, fix, confirm (class., esp. in part. perf.; cf.:

    firmo, stabilio): illud vero maxime nostrum fundavit imperium et populi Romani nomen auxit, quod, etc.,

    Cic. Balb. 13, 31; cf.:

    quantis laboribus fundatum imperium,

    id. Cat. 4, 9, 19:

    qui (rei publicae status) bonorum omnium conjunctione et auctoritate consulatus mei fixus et fundatus videbatur,

    id. Att. 1, 16, 6:

    accurate non modo fundata verum etiam exstructa disciplina,

    id. Fin. 4, 1, 1; cf.:

    fundati a doctore,

    thoroughly instructed, Lact. 6, 21, 4:

    res publica praeclare fundata,

    Cic. Par. 1, 2, 10; cf.:

    qui legibus urbem Fundavit,

    Verg. A. 6, 810:

    in eorum agro sedes fundare Bastarnis,

    Liv. 40, 57, 5:

    libertatem, salutem, securitatem,

    Plin. Pan. 8, 1:

    jus civile,

    Dig. 1, 2, 2, § 39:

    vacuos Penates prole,

    Stat. S. 4, 7, 30; cf.:

    thalamos Tritonide nympha,

    i. e. to marry, Sil. 2, 65:

    partis et fundatis amicitiis,

    Q. Cic. Petit. Cons. 7, 25:

    fundatae atque optime constitutae opes,

    Cic. Rab. Post. 1, 1; cf.:

    nitidis fundata pecunia villis,

    well laid out, Hor. Ep. 1, 15, 46:

    nihil veritate fundatum,

    Cic. Fl. 11, 26; cf. Lucr. 5, 161.— Hence, fundātus, a, um, P. a., firm, fixed, grounded, durable (very rare).
    A.
    Lit.:

    quo fundatior erit ex arenato directura, etc.,

    Vitr. 7, 3 med.:

    si permanetis in fide fundati,

    Vulg. Col. 1, 23.—
    B.
    Trop.: deflevi subitas fundatissimae familiae ruinas, Auct. Or. pro Domo, 36, 96.

    Lewis & Short latin dictionary > fundo

  • 4 superfundo

    sŭper-fundo, füdi, fūsum, 3, v. a.
    I.
    To pour over or upon (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic. or Cæs.).
    A.
    Lit.:

    hanc misturam cum composueris, oleum superfundito,

    Col. 12, 57, 1; 4, 8, 3:

    unguentum,

    Plin. Ep. 9, 33, 9:

    magnam vim telorum,

    Tac. Agr. 36.— Absol.:

    potius mare superfunderet adversus terrarum ereptores,

    Tac. A. 13, 55 fin. — Mid., to pour itself out, overflow; to spread out, scatter, extend:

    Tiberis ripis superfunditur,

    Plin. Ep. 8, 17, 1:

    Circus Tiberi superfuso irrigatus,

    Liv. 7, 3, 2:

    nuda superfusis tingamus corpora lymphis,

    Ov. M. 2, 459; cf.:

    superfusa umoris copia,

    Quint. 1, 2, 28:

    jacentem hostes superfusi oppresserunt,

    rushing upon him in numbers, Liv. 39, 49, 5: Albani gens superfusa montibus Caucasiis, spreading or scattered over, Plin. 6, 13, 15, § 39:

    Callias hanc habuisse causam superfundendi se Italiae,

    id. 12, 1, 2, § 5: superfusis undis, Sen. Thyest. 584; Luc. 7, 365:

    instar fluminis hostibus superfusi,

    Amm. 15, 4, 11; 25, 6, 12.—
    B.
    Trop.:

    sed nondum fortuna se animo ejus superfuderat,

    i. e. become too great for, Curt. 3, 12, 20:

    superfundens laetitia,

    overflowing, extravagant, Liv. 5, 7, 8:

    (Macedonum fama, i. e. nomen, regnum) superfudit se in Asiam,

    spread abroad, extended, id. 45, 9, 5.—
    II.
    To pour or spread one thing over another (very rare):

    compositum oleo superfundito,

    Col. 12, 57, 3:

    terra superfusa scamnis,

    id. 2, 4, 3:

    sedecim alarum conjuncta signa nube ipsā operient ac superfundent equites equosque,

    Tac. H. 3, 2 fin.; Scrib. Comp. 73; 257.

    Lewis & Short latin dictionary > superfundo

  • 5 impono

    impōno, pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 (arch. forms of the perf. imposivit, Plaut. Rud. 2, 3, 27:

    imposisse,

    id. Most. 2, 2, 4; sync. form of the part. perf. impostus, a, um, Lucr. 5, 543; Verg. A. 9, 716; Val. Fl. 4, 186; Prop. 5, 2, 29; Stat. Th. 1, 227 al.), v. a. [in-pono], to place, put, set, or lay into, upon or in a place (very freq. and class.); constr. usu. with aliquid in aliquam rem or alicui rei; rarely in aliqua re or absol.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: pedem in undam. Plaut. Most. 2, 2, 4:

    hunc in collum,

    id. Pers. 4, 6, 10:

    aliquem in rogum,

    Cic. Tusc. 1, 35, 85; cf.:

    in ignem imposita'st: fletur,

    Ter. And. 1, 1, 102:

    omnem aciem suam redis et carris circumdederunt: eo mulieres imposuerunt,

    Caes. B. G. 1, 51 fin.:

    milites eo (i. e. in equos),

    id. ib. 1, 42, 5:

    aliquid in foco Lari,

    Plaut. Aul. 2, 8, 16:

    coronam auream litteris,

    Cic. Fl. 31, 76; cf.:

    collegae diadema,

    id. Phil. 5, 12:

    operi incohato fastigium,

    id. Off. 3, 7, 33:

    pondera nobis,

    Lucr. 5, 543:

    serta delubris et farra cultris,

    Juv. 12, 84:

    clitellas bovi,

    Cic. Att. 5, 15, 3:

    juvenes rogis,

    Verg. G. 4, 477:

    artus mensis,

    Ov. M. 1, 230:

    aliquid mensis,

    id. F. 2, 473: natum axi (i. e. in currum). Stat. Th. 6, 321:

    frontibus ancillarum vittas,

    Juv. 12, 118:

    ali quem mannis,

    Hor. Ep. 1, 7, 77:

    aliquem jumento,

    Gell. 20, 1, 11:

    Pelion Olympo,

    Hor. C. 3, 4, 52:

    arces montibus impositae,

    id. Ep. 2, 1, 253; cf. id. C. 4, 14, 12:

    impositum saxis Anxur,

    id. S. 1, 5, 26:

    celeri raptos per inania vento Imposuit caelo,

    placed them in the heavens, Ov. M. 2, 507:

    (Romulum) ablatum terris caelo,

    id. ib. 14, 811:

    hoc metuens molemque et montes insuper altos Imposuit,

    Verg. A. 1, 62; cf.:

    pedem super cervicem jacentis,

    Curt. 9, 7 fin.:

    haec super imposuit liquidum aethera,

    Ov. M. 1, 67:

    ei jus est in infinito supra suum aedificium imponere,

    to build, Dig. 8, 2, 24:

    pontibus praesidiisque impositis,

    Tac. A. 2, 11:

    pons lapideus flumini impositus,

    Curt. 5, 1, 29:

    quidvis oneris impone, impera,

    Ter. And. 5, 3, 26; id. Phorm. 3, 3, 29:

    nec peredit Impositam celer ignis Aetnam,

    Hor. C. 3, 4, 76:

    diadema imposuit,

    Quint. 9, 3, 61:

    pars togae, quae postea imponitur,

    id. 11, 3, 140. —
    B.
    In partic.
    1.
    Naut. t. t., to put on board ship, to embark; with in and acc.:

    quicquid domi fuit in navem imposivit,

    Plaut. Rud. 2, 3, 27: in quas (naves) exercitus ejus imponi posset, Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14, 1:

    legiones equitesque Brundisii in naves,

    Caes. B. C. 3, 14, 1:

    aeris magno pondere in naves imposito,

    id. ib. 3, 103, 1.—With dat.:

    et nos in aeternum Exsilium impositura cymbae,

    Hor. C. 2, 3, 28:

    ut semel imposita est pictae Philomela carinae,

    Ov. M. 6, 511.—With adv.:

    deprehensis navibus circiter quinquaginta atque eo militibus inpositis,

    Caes. B. G. 7, 58, 4:

    scaphas contexit, eoque milites imposuit,

    id. B. C. 3, 24, 1. — With abl.: vetustissima nave impositi, Caes. ap. Suet. Caes. 66. — Absol.:

    ipsi expediti naves conscenderent, quo major numerus militum posset imponi,

    Caes. B. C. 3, 6, 1:

    cum Crassus exercitum Brundisii imponeret,

    Cic. Div. 2, 40, 84:

    signa nostra velim imponas,

    id. Att. 1, 10, 3:

    per istos quae volebat clam imponenda curabat,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 23.—
    2.
    Med. t. t., to apply a remedy externally:

    alium imponitur in vulnera,

    Plin. 20, 6, 23, § 50:

    porrum vulneribus,

    id. 20, 6, 21, § 47:

    raphanos super umbilicum contra tormenta vulvae,

    id. 20, 4, 13, § 27:

    imponuntur et per se folia,

    id. 23, 7, 71, § 138.—
    3.
    Of animals, to put the male to the female:

    asinum equae,

    Col. 6, 36, 4; 7, 2, 5.—In mal. part., Juv. 6, 334.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to put or lay upon, to impose; to throw or inflict upon; to put, set, or give to:

    culpam omnem in med inponito,

    Plaut. Mil. 3, 3, 54: cujus amicitia me paulatim in hanc perditam causam imposuit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 17, 1:

    ne magnum onus observantiae Bruto nostro imponerem,

    Cic. Att, 13, 11, 1:

    onus alicui,

    id. Fam. 6, 7, 6; 13, 56, 1; id. Rep. 1, 23; cf.:

    plus militi laboris,

    id. Mur. 18, 38:

    graviores labores sibi,

    Caes. B. C. 3, 74, 2:

    illi illud negotium,

    Cic. Sest. 28, 60:

    vos mihi personam hanc imposuistis, ut, etc.,

    id. Agr. 2, 18, 49; cf. Anton. ap. Cic. Att. 10, 10, 2:

    si mihi imposuisset aliquid,

    Cic. Att. 15, 26, 4:

    ego mihi necessitatem volui imponere hujus novae conjunctionis,

    id. ib. 4, 5, 2; cf. id. Sull. 12, 35:

    mihi impone istam vim, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 2, 60, § 138:

    rei publicae vulnera,

    id. Fin. 2, 24, 66; so,

    vulnus rei publicae,

    id. Att. 1, 16, 7:

    plagam mortiferam rei publicae,

    id. Sest. 19, 44:

    quibus injurias plurimas contumeliasque imposuisti,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 20:

    injuriam sine ignominia alicui,

    id. Quint. 31, 96; cf. id. Rep. 1, 3:

    servitus fundo illi imposita,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3:

    servitutem civibus,

    Sall. Or. ad Caes. 2:

    belli invidiam consuli,

    id. C. 43, 1:

    leges civitati per vim imposuit,

    Cic. Phil. 7, 5, 15:

    leges alicui,

    id. ib. 12, 1, 2; id. Rep. 1, 34; cf.:

    saevas imponite leges, ut, etc.,

    Juv. 7, 229:

    nimis duras leges huic aetati,

    Cic. de Or. 1, 60, 256:

    huic praedae ac direptioni cellae nomen imponis,

    assign, give, id. Verr. 2, 3, 85, § 197:

    nomen alicui,

    Liv. 35, 47, 5; Quint. 8, 3, 7; Tac. A. 4, 34; 14, 39 et saep.; cf.:

    imponens cognata vocabula rebus,

    Hor. S. 2, 3, 280:

    finem imponere volumini,

    Quint. 9, 4, 146:

    finem spei,

    Liv. 5, 4, 10:

    clausulam disputationi,

    Col. 3, 19, 3; cf.: quasi perfectis summam eloquentiae manum imponerent, gave the last touch to, Quint. prooem. §

    4: summam manum operi,

    Plin. 36, 5, 4, § 16; Sen. Ep. 12, 4; Vell. 2, 33, 1; 2, 87, 1; Gell. 17, 10, 5; Quint. 1 prooem. 4:

    extremam manum bello,

    Verg. A. 7, 573:

    manum supremam bellis,

    Ov. R. Am. 114:

    modum alicui,

    Liv. 4, 24, 7:

    modum dolori,

    Plin. Ep. 9, 13, 16:

    modum divortiis,

    Suet. Aug. 34.—Prov.:

    imponit finem sapiens et rebus honestis,

    Juv. 6, 444 (453).—
    B.
    In partic.
    1.
    To set over, as overseer, commander, etc.:

    si emimus, quem vilicum imponeremus, quem pecori praeficeremus,

    Cic. Planc. 25, 62:

    consul est impositus is nobis, quem, etc.,

    id. Att. 1, 18, 3:

    Lacedaemonii devictis Atheniensibus triginta viros imposuere,

    Sall. C. 51, 28:

    Macedoniae regem,

    Liv. 40, 12, 15; cf.:

    Masinissam in Syphacis regnum,

    id. 37, 25, 9:

    Cappadociae consularem rectorem,

    Suet. Vesp. 8:

    quid si domini milites imperatoribus imponantur?

    Liv. 45, 36, 8:

    itaque imposuistis cervicibus nostris sempiternum dominum (deum),

    Cic. N. D. 1, 20, 54 (al. in cervicibus).—
    2.
    To lay or impose upon, as a burden, tax, etc.: omnibus agris publicis pergrande vectigal. Cic. Agr. 1, 4, 10:

    vectigal fructibus,

    id. Font. 5, 10:

    stipendium victis,

    Caes. B. G. 1, 44, 5:

    tributa genti,

    Suet. Dom. 12; so, tributi aliquid alicui, id. Calig. 40; cf.:

    tributum in capita singula,

    Caes. B. C. 3, 32, 1:

    frumentum,

    Cic. Att. 15, 10:

    nulla onera nova,

    Hirt. B. G. 8, 49 fin.
    3.
    Alicui, to impose upon, deceive, cheat, trick (= frustror, fallo, fraudo, circumvenio):

    Catoni egregie imposuit Milo noster,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 5:

    si mihi imposuisset aliquid,

    id. Att. 15, 26, 4: populo imposuimus et oratores visi sumus, id. ap. Quint. 8, 6, 20 and 55:

    praefectis Antigoni imposuit,

    Nep. Eum. 5, 7; Plin. Ep. 3, 15, 3:

    facile est barbato inponere regi,

    Juv. 4, 103:

    falluntur quibus luxuria specie liberalitatis imponit,

    Tac. H. 1, 30.— Pass. impers.:

    utcumque imponi vel dormienti posset,

    Petr. 102.

    Lewis & Short latin dictionary > impono

  • 6 colloco

    col-lŏco ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to place together, to arrange, to station, lay, put, place, set, set up, erect, etc., a thing (or person) somewhere (class. in prose and poetry; cf.: statuo, pono, sisto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.; constr. usu. with in and abl. (cf. Ramsh. Gr. p. 467 sq.; Zumpt, Gr. § 489); more rarely with in and acc.; also with other prepositions, or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    istam conloca cruminam in collo plane,

    Plaut. As. 3, 3, 67:

    in rostris collocati,

    Cic. Sest. 38, 83:

    aliquem in cubili,

    id. Tusc. 2, 17, 39:

    in navi,

    id. Planc. 41, 97:

    in custodiā,

    id. Phil. 7, 7, 19; id. Par. 3, 2, 25:

    in solitudine,

    id. Lael. 23, 87:

    uno quidque in loco,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    Herculem in concilio caelestium,

    id. Off. 3, 5, 25:

    legiones in cervicibus nostris,

    id. Fam. 12, 23, 2; id. Agr. 2, 27, 74:

    legionem in eis locis hiemandi causā,

    Caes. B. G. 3, 1; cf.:

    exercitum in hibernis,

    id. ib. 3, 29 fin.:

    me in gremio Veneris,

    Cat. 66, 56:

    pedem grabati In collo sibi,

    id. 10, 23:

    insidias bipertito in silvis,

    Caes. B. G. 5, 32:

    quas (copias) in convalle in insidiis,

    id. ib. 3, 20:

    juvenem in latebris,

    Verg. G. 4, 424 al.:

    tabulas bene pictas in bono lumine,

    Cic. Brut. 75, 261; id. Pis. 25, 61:

    supremo In monte saxum,

    Hor. Epod. 17, 68:

    corpus in vestibulo,

    Suet. Aug. 100; Cat. 10, 23:

    praesidia in litore,

    Nep. Hann. 11, 4.—With locat. proper names;

    of towns: classem Miseni et alteram Ravennae,

    Suet. Aug. 49:

    singulas cohortes, Puteolis et Ostiae,

    id. Claud. 25:

    se Athenis collocavit,

    established himself, settled there, Cic. Fin. 5, 2, 4.—So also with adv. of place:

    occupato oppido, ibi praesidium collocavit,

    Caes. B. G. 1, 38; 7, 9:

    ubi iste castra collocarat,

    Cic. Verr. 2, 5, 37, § 96. —
    (β).
    With in and acc.:

    in tabernam vasa et servos,

    Plaut. Men. 5, 6, 27:

    me in arborem,

    id. Aul. 4, 8, 6:

    eam in lectum,

    Ter. Eun. 3, 5, 45 (ipsum verbum collocant proprium est, et ascribitur pronubis, Don.):

    exercitum in provinciam hiemandi gratia,

    Sall. J. 61, 2; cf.

    supra,

    Caes. B. G. 3, 1, and 3, 29; cf. also id. ib. 1, 18, B. 1. infra:

    maxilla ubi in suam sedem collocata est,

    Cels. 8, 7.—
    (γ).
    With simple abl.:

    oculos pennis,

    Ov. M. 1, 723.—
    (δ).
    With other prepositions (freq. in Suet.): comites apud ceteros hospites, to lodge, quarter, Cic. Verr. [p. 368] 2, 1, 24, §

    63: ut ante suum fundum Miloni insidias conlocaret,

    to lay an ambush for, id. Mil. 10, 27:

    cohortis legionarias quattuor advorsum pedites hostium,

    Sall. J. 51, 3:

    legiones propius Armeniam,

    Tac. A. 13, 7; cf.:

    ipse propior montem suos conlocat,

    Sall. J. 49, 1:

    obsides super se,

    Suet. Aug. 43:

    singulas infra se,

    id. Calig. 24:

    juxta se,

    id. Ner. 13:

    circa se,

    id. Tit. 9, consulares super pulpitum, id. Calig. 54:

    lecticam pro tribunali,

    id. Aug. 33.—
    (ε).
    Absol.: sine tumultu praesidiis conlocatis: Sall. C. 45, 2; cf. Caes. B. G. 3, 4; 4, 33:

    tabulis et signis propalam collocatis,

    Cic. de Or. 1, 35, 161:

    columnas neque rectas, neque e regione,

    id. Q. Fr. 3, 1, 1, § 2:

    lecticae collocabantur,

    id. Phil. 5, 6, 18:

    signum Jovis,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    sedes ac domicilium,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6:

    postquam impedimenta collocata animadvertit,

    Liv. 44, 37, 1 (cf.:

    constituere impedimenta,

    id. 44, 36, 6):

    chlamydem, ut pendeat apte,

    Ov. M. 2, 734:

    collocat hasta sues,

    lays prostrate, kills, Mart. 5, 65, 10:

    reliqua signa in subsidio (i. e. ad subsidium) artius conlocat,

    Sall. C. 59, 2; so,

    ceterum exercitum in subsidiis,

    id. ib. § 5 Kritz N. cr.:

    vos, bonae feminae, collocate puellulam (cf. B. 1. infra),

    Cat. 61, 184.—
    B.
    Esp.
    1.
    To give in marriage:

    filiam alicui,

    Tac. Agr. 9 fin.; cf. Suet. Claud. 27; so Cic. Brut. 26, 98; Nep. Att. 19, 4; Suet. Caes. 21; id. Aug. 64; id. Calig. 24; id. Dom. 22 al.:

    matrem homini nobilissimo,

    Caes. B. G. 1, 18:

    aliquam in matrimonium,

    Cic. Div. 1, 46, 104;

    together with in matrimonio,

    Dig. 36, 1, 77:

    eam in se dignam condicionem,

    Plaut. Trin. 1, 2, 122:

    sororem ex matre et propinquas suas nuptum in alias civitates,

    Caes. B. G. 1, 18; so,

    nuptum,

    Plaut. Trin. 3, 3, 7; Col. 4, 3, 6; Dig. 3, 2, 11.—Less freq. absol.:

    virginem,

    Nep. Epam. 3, 5:

    filiam alicujus,

    id. Arist. 3, 3; cf.:

    in collocandā filiā,

    Tac. A. 4, 39:

    collocantis filiam,

    Just. 9, 6, 2.—
    2.
    Collocare pecuniam, dotem, faenus, etc., a mercantile t. t., to give, lay out, invest, advance, place money, a dowry, wealth, etc.:

    rem herilem,

    Plaut. Men. 5, 6, 2:

    in eā provinciā pecunias magnas collocatas habent,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 18; cf.:

    pecunias in emptiones praediorum,

    Dig. 17, 1, 2:

    pecunias graviore faenore,

    Suet. Aug. 39:

    curavit, ut in eo fundo dos collocaretur,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    nusquam posse eam (pecuniam) melius conlocari,

    id. ib. 5, 15:

    duas patrimonii partes in solo,

    Suet. Tib. 48; cf.:

    duas faenoris partes in agris,

    Tac. A. 6, 17:

    pecuniam idoneis nominibus,

    Dig. 35, 2, 88.— Hence,
    b.
    In gen., to employ, invest money in some way:

    patrimonium suum non effudit: in rei publicae salute collocavit,

    Cic. Phil. 3, 2, 3:

    miliens sestertium eā munificentiā collocatum,

    Tac. A. 6, 45.—
    3.
    (Like the Gr. protithenai.) To lay out a dead body in state in the vestibulum:

    aliquem sancte ac reverenter in hortis Domitiis,

    Capitol. Anton. p. 5; v. Casaub. ad h. l.—
    II.
    Trop. (in good prose; most freq. in Cic. and Quint.).
    A.
    In gen., acc. to I. A., to place, set, station, dispose of, occupy, employ, put.
    (α).
    With in and abl.:

    illum multa in pectore suo conlocare oportet,

    Plaut. Pers. 1, 1, 8:

    res est videnda in tuto ut conlocetur,

    Ter. Heaut. 4, 3, 11; 4, 3, 17:

    ut totos se in optimo vitae statu exquirendo collocarent,

    employed, occupied themselves, Cic. Tusc. 5, 1, 2; cf.:

    totum se in cognitione et scientiā,

    id. Off. 1, 44, 158:

    sese palam in meretriciā vitā,

    id. Cael. 20, 49:

    philosophiam in urbibus,

    id. Tusc. 5, 4, 10:

    in animis ego vestris omnes triumphos meos condi et collocari volo,

    to be placed, deposited, id. Cat. 3, 11, 26:

    omne suum studium in doctrinā ac sapientiā,

    to apply, employ, id. Q. Fr. 1, 1, 10, § 29:

    spem in incerto reliqui temporis eventu,

    id. Quint. 26, 83:

    adulescentiam suam in amore et voluptatibus,

    to employ, spend, id. Cael. 17, 39:

    bonas horas male,

    Mart. 1, 113, 3:

    omnium longitudinum et brevitatum in sonis judicium ipsa natura in auribus nostris collocavit,

    placed, Cic. Or. 51, 173:

    in conspectu,

    Quint. 7, 1, 4:

    famam in tuto,

    id. 12, 11, 7. —
    (β).
    With in and acc.:

    in otium se,

    Plaut. Merc. 3, 2, 10:

    homines quattuor In soporem,

    to put into the sleep of death, id. Am. 1, 1, 148.—
    (γ).
    With simple abl.:

    et propriis verbis et ordine collocatis,

    Quint. 9, 1, 7:

    ordine collocati sensus,

    id. 7, 10, 16. —
    (δ).
    With other prepositions: est et in nominibus ex diverso collocatis sua gratia, Quint. 9, 3, 86.—
    (ε).
    Absol., to set in order, arrange, etc.:

    rem militarem,

    Cic. Fam. 2, 13, 3:

    aedilitas recte collocata,

    id. Verr. 2, 5, 14, § 37:

    tuā nobis auctoritate opus est ad collocandum aliquem civitatis statum,

    id. Ep. ad Brut. 1, 15, 12:

    vix ut iis rebus, quas constituissent, conlocandis atque administrandis tempus daretur,

    Caes. B. G. 3, 4: omnibus rebus confectis et collocatis, Auct. B. Alex. 33 fin. —In rhet.: verba collocata, i. e. in their relative positions (opp. simplicia), Cic. Or. 24, 80 sq.:

    ut apte collocentur (verba),

    Quint. 8, prooem. § 26; cf. id. § 31; 10, 2, 13; 8, 1, 1; 10. 1, 4;

    9, 4, 1 al. —Rare: de cujus moderatione... in prioribus libris satis collocavi (= scripsi, dixi),

    have brought forward, put forth, Tac. A. 6, 27 fin.
    B.
    Acc. to I. B. 2.: quamobrem melius apud bonos quam apud fortunatos beneficium collocari puto, to put or place, as at interest, Cic. Off. 2, 20, 70; id. Verr. 2, 5, 22, § 56:

    bene,

    id. Fam. 13, 28, 3; cf.:

    ut pecuniae non quaerendae solum ratio est, verum etiam conlocandae... sic gloria et quaerenda et conlocanda ratione est,

    id. Off. 2, 12, 42.

    Lewis & Short latin dictionary > colloco

  • 7 conloco

    col-lŏco ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to place together, to arrange, to station, lay, put, place, set, set up, erect, etc., a thing (or person) somewhere (class. in prose and poetry; cf.: statuo, pono, sisto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.; constr. usu. with in and abl. (cf. Ramsh. Gr. p. 467 sq.; Zumpt, Gr. § 489); more rarely with in and acc.; also with other prepositions, or absol.
    (α).
    With in and abl.:

    istam conloca cruminam in collo plane,

    Plaut. As. 3, 3, 67:

    in rostris collocati,

    Cic. Sest. 38, 83:

    aliquem in cubili,

    id. Tusc. 2, 17, 39:

    in navi,

    id. Planc. 41, 97:

    in custodiā,

    id. Phil. 7, 7, 19; id. Par. 3, 2, 25:

    in solitudine,

    id. Lael. 23, 87:

    uno quidque in loco,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    Herculem in concilio caelestium,

    id. Off. 3, 5, 25:

    legiones in cervicibus nostris,

    id. Fam. 12, 23, 2; id. Agr. 2, 27, 74:

    legionem in eis locis hiemandi causā,

    Caes. B. G. 3, 1; cf.:

    exercitum in hibernis,

    id. ib. 3, 29 fin.:

    me in gremio Veneris,

    Cat. 66, 56:

    pedem grabati In collo sibi,

    id. 10, 23:

    insidias bipertito in silvis,

    Caes. B. G. 5, 32:

    quas (copias) in convalle in insidiis,

    id. ib. 3, 20:

    juvenem in latebris,

    Verg. G. 4, 424 al.:

    tabulas bene pictas in bono lumine,

    Cic. Brut. 75, 261; id. Pis. 25, 61:

    supremo In monte saxum,

    Hor. Epod. 17, 68:

    corpus in vestibulo,

    Suet. Aug. 100; Cat. 10, 23:

    praesidia in litore,

    Nep. Hann. 11, 4.—With locat. proper names;

    of towns: classem Miseni et alteram Ravennae,

    Suet. Aug. 49:

    singulas cohortes, Puteolis et Ostiae,

    id. Claud. 25:

    se Athenis collocavit,

    established himself, settled there, Cic. Fin. 5, 2, 4.—So also with adv. of place:

    occupato oppido, ibi praesidium collocavit,

    Caes. B. G. 1, 38; 7, 9:

    ubi iste castra collocarat,

    Cic. Verr. 2, 5, 37, § 96. —
    (β).
    With in and acc.:

    in tabernam vasa et servos,

    Plaut. Men. 5, 6, 27:

    me in arborem,

    id. Aul. 4, 8, 6:

    eam in lectum,

    Ter. Eun. 3, 5, 45 (ipsum verbum collocant proprium est, et ascribitur pronubis, Don.):

    exercitum in provinciam hiemandi gratia,

    Sall. J. 61, 2; cf.

    supra,

    Caes. B. G. 3, 1, and 3, 29; cf. also id. ib. 1, 18, B. 1. infra:

    maxilla ubi in suam sedem collocata est,

    Cels. 8, 7.—
    (γ).
    With simple abl.:

    oculos pennis,

    Ov. M. 1, 723.—
    (δ).
    With other prepositions (freq. in Suet.): comites apud ceteros hospites, to lodge, quarter, Cic. Verr. [p. 368] 2, 1, 24, §

    63: ut ante suum fundum Miloni insidias conlocaret,

    to lay an ambush for, id. Mil. 10, 27:

    cohortis legionarias quattuor advorsum pedites hostium,

    Sall. J. 51, 3:

    legiones propius Armeniam,

    Tac. A. 13, 7; cf.:

    ipse propior montem suos conlocat,

    Sall. J. 49, 1:

    obsides super se,

    Suet. Aug. 43:

    singulas infra se,

    id. Calig. 24:

    juxta se,

    id. Ner. 13:

    circa se,

    id. Tit. 9, consulares super pulpitum, id. Calig. 54:

    lecticam pro tribunali,

    id. Aug. 33.—
    (ε).
    Absol.: sine tumultu praesidiis conlocatis: Sall. C. 45, 2; cf. Caes. B. G. 3, 4; 4, 33:

    tabulis et signis propalam collocatis,

    Cic. de Or. 1, 35, 161:

    columnas neque rectas, neque e regione,

    id. Q. Fr. 3, 1, 1, § 2:

    lecticae collocabantur,

    id. Phil. 5, 6, 18:

    signum Jovis,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    sedes ac domicilium,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6:

    postquam impedimenta collocata animadvertit,

    Liv. 44, 37, 1 (cf.:

    constituere impedimenta,

    id. 44, 36, 6):

    chlamydem, ut pendeat apte,

    Ov. M. 2, 734:

    collocat hasta sues,

    lays prostrate, kills, Mart. 5, 65, 10:

    reliqua signa in subsidio (i. e. ad subsidium) artius conlocat,

    Sall. C. 59, 2; so,

    ceterum exercitum in subsidiis,

    id. ib. § 5 Kritz N. cr.:

    vos, bonae feminae, collocate puellulam (cf. B. 1. infra),

    Cat. 61, 184.—
    B.
    Esp.
    1.
    To give in marriage:

    filiam alicui,

    Tac. Agr. 9 fin.; cf. Suet. Claud. 27; so Cic. Brut. 26, 98; Nep. Att. 19, 4; Suet. Caes. 21; id. Aug. 64; id. Calig. 24; id. Dom. 22 al.:

    matrem homini nobilissimo,

    Caes. B. G. 1, 18:

    aliquam in matrimonium,

    Cic. Div. 1, 46, 104;

    together with in matrimonio,

    Dig. 36, 1, 77:

    eam in se dignam condicionem,

    Plaut. Trin. 1, 2, 122:

    sororem ex matre et propinquas suas nuptum in alias civitates,

    Caes. B. G. 1, 18; so,

    nuptum,

    Plaut. Trin. 3, 3, 7; Col. 4, 3, 6; Dig. 3, 2, 11.—Less freq. absol.:

    virginem,

    Nep. Epam. 3, 5:

    filiam alicujus,

    id. Arist. 3, 3; cf.:

    in collocandā filiā,

    Tac. A. 4, 39:

    collocantis filiam,

    Just. 9, 6, 2.—
    2.
    Collocare pecuniam, dotem, faenus, etc., a mercantile t. t., to give, lay out, invest, advance, place money, a dowry, wealth, etc.:

    rem herilem,

    Plaut. Men. 5, 6, 2:

    in eā provinciā pecunias magnas collocatas habent,

    Cic. Imp. Pomp. 7, 18; cf.:

    pecunias in emptiones praediorum,

    Dig. 17, 1, 2:

    pecunias graviore faenore,

    Suet. Aug. 39:

    curavit, ut in eo fundo dos collocaretur,

    Cic. Caecin. 4, 11:

    nusquam posse eam (pecuniam) melius conlocari,

    id. ib. 5, 15:

    duas patrimonii partes in solo,

    Suet. Tib. 48; cf.:

    duas faenoris partes in agris,

    Tac. A. 6, 17:

    pecuniam idoneis nominibus,

    Dig. 35, 2, 88.— Hence,
    b.
    In gen., to employ, invest money in some way:

    patrimonium suum non effudit: in rei publicae salute collocavit,

    Cic. Phil. 3, 2, 3:

    miliens sestertium eā munificentiā collocatum,

    Tac. A. 6, 45.—
    3.
    (Like the Gr. protithenai.) To lay out a dead body in state in the vestibulum:

    aliquem sancte ac reverenter in hortis Domitiis,

    Capitol. Anton. p. 5; v. Casaub. ad h. l.—
    II.
    Trop. (in good prose; most freq. in Cic. and Quint.).
    A.
    In gen., acc. to I. A., to place, set, station, dispose of, occupy, employ, put.
    (α).
    With in and abl.:

    illum multa in pectore suo conlocare oportet,

    Plaut. Pers. 1, 1, 8:

    res est videnda in tuto ut conlocetur,

    Ter. Heaut. 4, 3, 11; 4, 3, 17:

    ut totos se in optimo vitae statu exquirendo collocarent,

    employed, occupied themselves, Cic. Tusc. 5, 1, 2; cf.:

    totum se in cognitione et scientiā,

    id. Off. 1, 44, 158:

    sese palam in meretriciā vitā,

    id. Cael. 20, 49:

    philosophiam in urbibus,

    id. Tusc. 5, 4, 10:

    in animis ego vestris omnes triumphos meos condi et collocari volo,

    to be placed, deposited, id. Cat. 3, 11, 26:

    omne suum studium in doctrinā ac sapientiā,

    to apply, employ, id. Q. Fr. 1, 1, 10, § 29:

    spem in incerto reliqui temporis eventu,

    id. Quint. 26, 83:

    adulescentiam suam in amore et voluptatibus,

    to employ, spend, id. Cael. 17, 39:

    bonas horas male,

    Mart. 1, 113, 3:

    omnium longitudinum et brevitatum in sonis judicium ipsa natura in auribus nostris collocavit,

    placed, Cic. Or. 51, 173:

    in conspectu,

    Quint. 7, 1, 4:

    famam in tuto,

    id. 12, 11, 7. —
    (β).
    With in and acc.:

    in otium se,

    Plaut. Merc. 3, 2, 10:

    homines quattuor In soporem,

    to put into the sleep of death, id. Am. 1, 1, 148.—
    (γ).
    With simple abl.:

    et propriis verbis et ordine collocatis,

    Quint. 9, 1, 7:

    ordine collocati sensus,

    id. 7, 10, 16. —
    (δ).
    With other prepositions: est et in nominibus ex diverso collocatis sua gratia, Quint. 9, 3, 86.—
    (ε).
    Absol., to set in order, arrange, etc.:

    rem militarem,

    Cic. Fam. 2, 13, 3:

    aedilitas recte collocata,

    id. Verr. 2, 5, 14, § 37:

    tuā nobis auctoritate opus est ad collocandum aliquem civitatis statum,

    id. Ep. ad Brut. 1, 15, 12:

    vix ut iis rebus, quas constituissent, conlocandis atque administrandis tempus daretur,

    Caes. B. G. 3, 4: omnibus rebus confectis et collocatis, Auct. B. Alex. 33 fin. —In rhet.: verba collocata, i. e. in their relative positions (opp. simplicia), Cic. Or. 24, 80 sq.:

    ut apte collocentur (verba),

    Quint. 8, prooem. § 26; cf. id. § 31; 10, 2, 13; 8, 1, 1; 10. 1, 4;

    9, 4, 1 al. —Rare: de cujus moderatione... in prioribus libris satis collocavi (= scripsi, dixi),

    have brought forward, put forth, Tac. A. 6, 27 fin.
    B.
    Acc. to I. B. 2.: quamobrem melius apud bonos quam apud fortunatos beneficium collocari puto, to put or place, as at interest, Cic. Off. 2, 20, 70; id. Verr. 2, 5, 22, § 56:

    bene,

    id. Fam. 13, 28, 3; cf.:

    ut pecuniae non quaerendae solum ratio est, verum etiam conlocandae... sic gloria et quaerenda et conlocanda ratione est,

    id. Off. 2, 12, 42.

    Lewis & Short latin dictionary > conloco

  • 8 circumfundo

    circum-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., lit. to pour out around, i.e. as in circumdo, either with the acc. of that which is poured, to pour around; or, with the acc. of that around which something is poured, to surround with a liquid (class. in prose and poetry).
    I.
    Lit.
    A.
    With acc. of the liquid poured (with or without dat. of the object around which):

    amurcam ad oleam circumfundito,

    Cato, R. R. 93:

    Tigris urbi circumfunditur,

    surrounds, flows round the town, Plin. 6, 27, 31, § 132.— More freq. in part. perf. pass.:

    mare circumfusum urbi,

    the sea flowing around the town, Liv. 30, 9, 12:

    gens circumfusis invia fluminibus,

    Ov. F. 5, 582:

    circumfusus nobis spiritus,

    Quint. 12, 11, 13:

    nec circumfuso pendebat in aëre tellus,

    circumambient, Ov. M. 1, 12; imitated by Tib. 4, 1, 151.—

    Reflex.: circumfudit se repente nubes,

    Lact. 4, 21, 1.—Once mid.: cum fervet (lac), ne circumfundatur, etc., pour itself out around, i. e. run over, Plin. 28, 9, 33, § 126; cf.:

    circumfusa nubes,

    Verg. A. 1, 586.—
    B.
    With acc. of the object around which, etc., with or without abl. of the fluid:

    (mortuum) cerā circumfuderunt,

    Nep. Ages. 8, 7:

    terram crassissimus circumfundit aër,

    encompasses, envelops, Cic. N. D. 2, 6, 17:

    terra circumfusa illo mari, quem oceanum appellatis,

    id. Rep. 6, 20, 21:

    et multo nebulae circum dea fudit amictu (tmesis),

    Verg. A. 1, 412:

    quas circumfuderat atra tempestas,

    Sil. 7, 723.—
    II.
    Transf. to objects that do not flow, esp. if there is a great multitude, as it were, heaped upon a thing.
    A.
    (Acc. to I. 1.) Mid., to press upon, crowd around, embrace closely, cling to (freq. in the histt.):

    circumfunduntur ex reliquis hostes partibus,

    Caes. B. G. 6, 37; 7, 28; id. B. C. 3. 63:

    equites infestis cuspidibus circumfunduntur,

    Liv. 10, 36, 9; 25, 34, 9; 27, 19, 3;

    44, 23, 8: (Nymphae) circumfusae Dianam Corporibus texere suis,

    surrounding, Ov. M. 3, 180:

    multitudo circumfusa,

    Caes. B. G. 6, 34; Liv. 2, 28, 6; 4, 46, 6; Curt. 8, 14, 31; Quint. 4, 2, 37.—With the dat. of that upon which a multitude presses:

    circumfundebantur obviis sciscitantes,

    Liv. 22, 7, 11; 22, 14, 15; 26, 27, 10;

    29, 34, 14 al.: circumfusa turba lateri meo,

    id. 6, 15, 9: ut lateribus circumfundi posset equitatus. Curt. 3, 9, 12. —With acc. (depending on circum): Pacidiussuos equites exporrigere coepit... uthaberent facultatem turmas Julianas circumfundi, to surround, encompass them, Auct. B. Afr. 78 Oud. N. cr. — Poet. also of a single person: et nunc hac juveni, nunc circumfunditur illac, i. e. clings to, or closely embraces him, Ov. M. 4, 360; 14, 354; cf. with acc.:

    hunc (sc. Mavortem), tu, diva, tuo recubantem corpore sancto circumfusa super,

    Lucr. 1, 40.—
    (β).
    So once in the active voice, absol.:

    circumfudit eques,

    Tac. A. 3, 46.—
    2.
    Trop.:

    undique circumfusae molestiae,

    Cic. Tusc. 5, 41, 121:

    non est tantum ab hostibus aetati nostrae periculum, quantum ab circumfusis undique voluptatibus, Liv 30, 14, 6: circumfuso nitore,

    Quint. 4, 1, 59.—
    B.
    (Acc. to I. 2.) To enclose, environ, surround, overwhelm:

    circumfusus publicorum praesidiorum copiis,

    Cic. Mil. 26, 71:

    praefectum castrorum circumfundunt,

    Tac. A. 12, 38; so id. H. 2, 19; 4, 20; id. A. 13, 40; Plin. [p. 339] 5, 12, 13, § 67; Sil. 7, 306:

    circumfusus hostium concursu,

    Nep. Chabr. 4, 2:

    M. Catonem vidi in bibliothecā sedentem, multis circumfusum Stoicorum libris,

    Cic. Fin. 3, 2, 7; Quint. 9, 4, 91, Curt. 3, 11, 4:

    amplexibus alicujus,

    Vell. 2, 123, 3:

    X. milia Bojorum alio latere quam exspectabatur missis legionibus circumfudit,

    Front. 1, 2, 7.—
    2.
    Trop.:

    cum has terras incolentes circumfusi erant caligine,

    Cic. Tusc. 1, 19, 45:

    latent ista omnia crassis occultata et circumfusa tenebris,

    id. Ac. 2, 39, 122:

    ut, quantā luce ea circumfusa sunt, possint agnoscere,

    id. ib. 2, 15, 46:

    eos stultitiā obruit, tenebris circumfundit,

    Lact. 3, 29, 14:

    circumfundit, aliquem multo splendore,

    Sen. Tranq. 1, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > circumfundo

  • 9 consero

    1.
    con-sĕro, sēvi, sĭtum or sătum, 3, v. a. ( perf. conseruerit, Col. 3, 4, 2; Aur. Vict. Epit. 37, 3; Dig. 6, 1, 38; v. 1. sero).
    I. A.
    Lit.:

    agros,

    Cic. N. D. 2, 52, 130; Verg. E. 1, 73; Cato, R. R. 6, 1; Dig. 7, 1, 9, § 6; cf.:

    ager diligenter consitus,

    Cic. Sen. 17, 59:

    ager arbustis consitus,

    Sall. J. 53, 1; and:

    consitus an incultus (locus),

    Quint. 5, 10, 37:

    Ismara Baccho (i. e. vino),

    Verg. G. 2, 38:

    vineam malleolo,

    Col. 5, 5, 6:

    arva frumento,

    Curt. 7, 4, 26.— Absol.:

    in alieno fundo,

    Dig. 6, 1, 38:

    in alienum fundum,

    ib. 41, 1, 9.—
    2.
    Transf.:

    arva mūliebria (Venus),

    Lucr. 4, 1107; cf. Sol. 9 fin. —Hence, conserentes dii, who preside over generation, Arn. 5, 169.—
    B.
    Transf., of columns, to plant, set:

    aera (rostra) columnis consita,

    Claud. VI. Cons. Hon. 49.—
    C.
    Trop.:

    (sol) lumine conserit arva,

    strews, fills, Lucr. 2, 211: consitus sum Senectute, * Plaut. Men. 5, 2, 4: caeca mentem caligine Theseus consitus, * Cat. 64, 208.—
    II.
    To sow, plant:

    olivetum,

    Varr. R. R. 1, 24:

    hoc genus oleae,

    Cato, R. R. 6, 1:

    arborem,

    Liv. 10, 24, 5; Curt. 6, 5, 14; 7, 2, 22:

    zizyphum,

    Pall. Apr. 4:

    palmas,

    id. Oct. 12:

    (vitem) Narbonicam,

    Plin. 14, 3, 4, § 43; Cato ap. Plin. 14, 4, 5, § 46.—
    B.
    Transf. (cf. I. B. supra): extra vallum stili caeci, mirabilem in modum consiti, set, Auct. B. Afr. 31.
    2.
    con-sĕro, sĕrŭi, sertum, 3 ( perf. consevisti, Fronto, Ep. ad Ver. 8), v. a., to connect, entwine, tie, join, fit, bind into a whole (syn.: conecto, conjungo, contexo, etc.; class. in prose and poetry; most freq. in the signif. II. B., and in the histt.).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.
    (α).
    With acc. with or without abl.:

    lorica conserta hamis auroque,

    Verg. A. 3, 467; cf.:

    tegumen spinis,

    id. ib. 3, 594 (illigatum spinis, Serv.); cf. Tac. G. 17: monile margaritis gemmisque, * Suet. Galb. 18:

    vincula, quīs conserta erant vehicula,

    Curt. 9, 1, 17; cf.:

    conserta navigia,

    entangled, id. 4, 3, 18:

    scutis super capita consertis,

    overlapping, id. 5, 3, 23:

    rudis arbor conseritur (for navigating),

    Luc. 3, 512; cf. id. 4, 136.—
    (β).
    With acc. and dat.:

    alium (truncum) alii quasi nexu conserunt,

    Curt. 6, 5, 15.—
    B.
    Trop.:

    quid juvat nocti conseruisse diem?

    Ov. Am. 3, 6, 10:

    exodia conserta fabellis Atellanis,

    Liv. 7, 2, 11;

    v. exodium: virtutes consertae et inter se cohaerentes,

    Sen. Ep. 90, 3: ita ordo rerum tribus momentis consertus est, * Quint. 5, 10, 71:

    sermonem,

    to interchange words, converse, Curt. 8, 12, 5; Fronto l. l.—
    II.
    In partic.
    A.
    To join, connect, unite together:

    teneros sinus,

    Tib. 1, 8, 36:

    femur femori,

    id. 1, 8, 26; cf.:

    latus lateri,

    Ov. H. 2, 58.—
    B.
    Esp., to unite in hostility, for contest, to bring together; so most freq. manum or manus, to engage in close combat, to join hand to hand, to join battle:

    signa contulit, manum conseruit, magnas copias hostium fudit,

    Cic. Mur. 9, 20; so Plaut. Mil. 1, 1, 3; Sall. J. 50, 4; Nep. Dat. 8, 4; id. Ages. 3, 6; Liv. 21, 41, 4 al.:

    manum cum hoste,

    Varr. L. L. 6, § 64 Müll.; Cic. Att. 7, 20, 1; Nep. Hann. 4, 2:

    manus inter se,

    Sall. H. 1, 41, 19 Dietsch; Liv. 7, 40, 14; Ov. H. 12, 100:

    manus cum imparibus,

    Liv. 6, 12, 8:

    cum hoste manus,

    id. 21, 39, 3:

    consertis deinde manibus,

    id. 1, 25, 5:

    dextras,

    Stat. S. 1, 6, 60:

    pugnam,

    Liv. 21, 50, 1; cf. id. 21, 8, 7; Tac. A. 2, 10:

    pugnam inter se,

    Liv. 32, 10, 8:

    pugnam seni,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 43:

    proelia,

    Verg. A. 2, 398; Liv. 5, 36, 5; Curt. 8, 13, 12:

    certamen,

    Liv. 35, 4, 2:

    bella,

    Val. Fl. 3, 31:

    bella bellis,

    Luc. 2, 442:

    acies,

    Sil. 1, 339; cf.:

    conserta acies,

    hand-to-hand fighting, Tac. A. 6, 35.— Mid.:

    navis conseritur,

    enters the fight, Liv. 21, 50, 3:

    duo acerrimā pugnā conserti exercitus,

    Val. Max. 3, 2, 1.—Rarely absol.:

    levis armatura ab lateribus cum levi armaturā,

    Liv. 44, 4, 6.—
    2.
    Trop.:

    haud ignotas belli artes inter se conserebant,

    Liv. 21, 1, 2.—
    3.
    Transf., of judicial controversy: manum in jure or ex jure conserere, to make a joint seizure (this was done by the litigant parties laying hands at the same time upon the thing in dispute, each one claiming it as his own): si qui in jure manum conserunt, XII. Tab. ap. Gell. 20, 10, 7: non ex jure manum consertum sed mage ferro rem repetunt, Enn. ib. § 4 (Ann. v. 276 Vahl.); cf. also Varr. L. L. 6, § 64 Müll., and Cic. Fam. 7, 13, 2: ibi ego te ex jure manum consertum voco, etc., I summon you in an action for possession, etc., a judic. formula in Cic. Mur. 12, 26; id. de Or. 1, 10, 41.—Hence, * con-sertē, adv., from consertus, a, um (acc. to I. A.), not used as P. a., as if bound or fastened together, in connection:

    omnia necesse est conligatione naturali conserte contexteque fieri,

    Cic. Fat. 14, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > consero

  • 10 conserte

    1.
    con-sĕro, sēvi, sĭtum or sătum, 3, v. a. ( perf. conseruerit, Col. 3, 4, 2; Aur. Vict. Epit. 37, 3; Dig. 6, 1, 38; v. 1. sero).
    I. A.
    Lit.:

    agros,

    Cic. N. D. 2, 52, 130; Verg. E. 1, 73; Cato, R. R. 6, 1; Dig. 7, 1, 9, § 6; cf.:

    ager diligenter consitus,

    Cic. Sen. 17, 59:

    ager arbustis consitus,

    Sall. J. 53, 1; and:

    consitus an incultus (locus),

    Quint. 5, 10, 37:

    Ismara Baccho (i. e. vino),

    Verg. G. 2, 38:

    vineam malleolo,

    Col. 5, 5, 6:

    arva frumento,

    Curt. 7, 4, 26.— Absol.:

    in alieno fundo,

    Dig. 6, 1, 38:

    in alienum fundum,

    ib. 41, 1, 9.—
    2.
    Transf.:

    arva mūliebria (Venus),

    Lucr. 4, 1107; cf. Sol. 9 fin. —Hence, conserentes dii, who preside over generation, Arn. 5, 169.—
    B.
    Transf., of columns, to plant, set:

    aera (rostra) columnis consita,

    Claud. VI. Cons. Hon. 49.—
    C.
    Trop.:

    (sol) lumine conserit arva,

    strews, fills, Lucr. 2, 211: consitus sum Senectute, * Plaut. Men. 5, 2, 4: caeca mentem caligine Theseus consitus, * Cat. 64, 208.—
    II.
    To sow, plant:

    olivetum,

    Varr. R. R. 1, 24:

    hoc genus oleae,

    Cato, R. R. 6, 1:

    arborem,

    Liv. 10, 24, 5; Curt. 6, 5, 14; 7, 2, 22:

    zizyphum,

    Pall. Apr. 4:

    palmas,

    id. Oct. 12:

    (vitem) Narbonicam,

    Plin. 14, 3, 4, § 43; Cato ap. Plin. 14, 4, 5, § 46.—
    B.
    Transf. (cf. I. B. supra): extra vallum stili caeci, mirabilem in modum consiti, set, Auct. B. Afr. 31.
    2.
    con-sĕro, sĕrŭi, sertum, 3 ( perf. consevisti, Fronto, Ep. ad Ver. 8), v. a., to connect, entwine, tie, join, fit, bind into a whole (syn.: conecto, conjungo, contexo, etc.; class. in prose and poetry; most freq. in the signif. II. B., and in the histt.).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.
    (α).
    With acc. with or without abl.:

    lorica conserta hamis auroque,

    Verg. A. 3, 467; cf.:

    tegumen spinis,

    id. ib. 3, 594 (illigatum spinis, Serv.); cf. Tac. G. 17: monile margaritis gemmisque, * Suet. Galb. 18:

    vincula, quīs conserta erant vehicula,

    Curt. 9, 1, 17; cf.:

    conserta navigia,

    entangled, id. 4, 3, 18:

    scutis super capita consertis,

    overlapping, id. 5, 3, 23:

    rudis arbor conseritur (for navigating),

    Luc. 3, 512; cf. id. 4, 136.—
    (β).
    With acc. and dat.:

    alium (truncum) alii quasi nexu conserunt,

    Curt. 6, 5, 15.—
    B.
    Trop.:

    quid juvat nocti conseruisse diem?

    Ov. Am. 3, 6, 10:

    exodia conserta fabellis Atellanis,

    Liv. 7, 2, 11;

    v. exodium: virtutes consertae et inter se cohaerentes,

    Sen. Ep. 90, 3: ita ordo rerum tribus momentis consertus est, * Quint. 5, 10, 71:

    sermonem,

    to interchange words, converse, Curt. 8, 12, 5; Fronto l. l.—
    II.
    In partic.
    A.
    To join, connect, unite together:

    teneros sinus,

    Tib. 1, 8, 36:

    femur femori,

    id. 1, 8, 26; cf.:

    latus lateri,

    Ov. H. 2, 58.—
    B.
    Esp., to unite in hostility, for contest, to bring together; so most freq. manum or manus, to engage in close combat, to join hand to hand, to join battle:

    signa contulit, manum conseruit, magnas copias hostium fudit,

    Cic. Mur. 9, 20; so Plaut. Mil. 1, 1, 3; Sall. J. 50, 4; Nep. Dat. 8, 4; id. Ages. 3, 6; Liv. 21, 41, 4 al.:

    manum cum hoste,

    Varr. L. L. 6, § 64 Müll.; Cic. Att. 7, 20, 1; Nep. Hann. 4, 2:

    manus inter se,

    Sall. H. 1, 41, 19 Dietsch; Liv. 7, 40, 14; Ov. H. 12, 100:

    manus cum imparibus,

    Liv. 6, 12, 8:

    cum hoste manus,

    id. 21, 39, 3:

    consertis deinde manibus,

    id. 1, 25, 5:

    dextras,

    Stat. S. 1, 6, 60:

    pugnam,

    Liv. 21, 50, 1; cf. id. 21, 8, 7; Tac. A. 2, 10:

    pugnam inter se,

    Liv. 32, 10, 8:

    pugnam seni,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 43:

    proelia,

    Verg. A. 2, 398; Liv. 5, 36, 5; Curt. 8, 13, 12:

    certamen,

    Liv. 35, 4, 2:

    bella,

    Val. Fl. 3, 31:

    bella bellis,

    Luc. 2, 442:

    acies,

    Sil. 1, 339; cf.:

    conserta acies,

    hand-to-hand fighting, Tac. A. 6, 35.— Mid.:

    navis conseritur,

    enters the fight, Liv. 21, 50, 3:

    duo acerrimā pugnā conserti exercitus,

    Val. Max. 3, 2, 1.—Rarely absol.:

    levis armatura ab lateribus cum levi armaturā,

    Liv. 44, 4, 6.—
    2.
    Trop.:

    haud ignotas belli artes inter se conserebant,

    Liv. 21, 1, 2.—
    3.
    Transf., of judicial controversy: manum in jure or ex jure conserere, to make a joint seizure (this was done by the litigant parties laying hands at the same time upon the thing in dispute, each one claiming it as his own): si qui in jure manum conserunt, XII. Tab. ap. Gell. 20, 10, 7: non ex jure manum consertum sed mage ferro rem repetunt, Enn. ib. § 4 (Ann. v. 276 Vahl.); cf. also Varr. L. L. 6, § 64 Müll., and Cic. Fam. 7, 13, 2: ibi ego te ex jure manum consertum voco, etc., I summon you in an action for possession, etc., a judic. formula in Cic. Mur. 12, 26; id. de Or. 1, 10, 41.—Hence, * con-sertē, adv., from consertus, a, um (acc. to I. A.), not used as P. a., as if bound or fastened together, in connection:

    omnia necesse est conligatione naturali conserte contexteque fieri,

    Cic. Fat. 14, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > conserte

  • 11 ecfundo

    ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    vinum in barathrum (i. e. ventrem),

    Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:

    aquam oblatam in galea,

    Front. Strat. 1, 7, 7:

    humorem,

    Cels. 7, 15:

    lacrimas,

    Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:

    imbrem (procella),

    Curt. 8, 13:

    se in oceanum (Ganges),

    Plin. 2, 108, 112, § 243:

    Sangarius flumen in Propontidem se effundit,

    Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:

    mare neque redundat umquam neque effunditur,

    Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—
    B.
    Transf., of non-liquid bodies.
    1.
    In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;

    a favorite word of Vergil): saccos nummorum,

    Hor. S. 2, 3, 149:

    frumentum in flumen,

    Dig. 9, 2, 27, § 19:

    ei oculus effunditur,

    is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:

    tela,

    i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:

    auxilium castris apertis,

    to send forth, Verg. A. 7, 522:

    equus consulem lapsum super caput effudit,

    threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:

    (quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,

    Verg. A. 9, 68:

    sub altis portis,

    id. ib. 11, 485; cf.:

    aliquem solo,

    id. ib. 12, 532:

    caput in gremium,

    Cels. 7, 7, 4. — Poet.:

    carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,

    i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—
    2.
    In partic.
    a.
    With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):

    omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),

    Caes. B. C. 2, 7, 3; so,

    se,

    id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:

    se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,

    Liv. 38, 6;

    so mid.,

    Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;

    ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,

    spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—
    b.
    With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:

    non solum fruges verum herbas etiam effundunt,

    Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:

    copiam,

    Cic. Brut. 9, 36.—
    c.
    Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:

    patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,

    patrimonium,

    id. Phil. 3, 2:

    aerarium,

    id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:

    sumptus,

    id. Rosc. Am. 24, 68:

    opes,

    Plin. 7, 25, 26, § 94:

    omnes fortunas,

    Tac. A. 14, 31:

    reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,

    Just. 6, 9, 3; and absol.:

    effundite, emite, etc.,

    Ter. Ad. 5, 9, 34.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    effudi vobis omnia, quae sentiebam,

    i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:

    procellam eloquentiae,

    Quint. 11, 3, 158:

    totos affectus,

    id. 4, 1, 28:

    tales voces,

    Verg. A. 5, 723:

    questus,

    id. ib. 5, 780:

    carmina,

    Ov. H. 12, 139 al.:

    vox in coronam turbamque effunditur,

    Cic. Fl. 28 fin.; cf.:

    questus in aëra,

    Ov. M. 9, 370:

    omnem suum vinulentum furorem in me,

    Cic. Fam. 12, 25, 4:

    iram in aliquem,

    Liv. 39, 34:

    omne odium in auxilii praesentis spem,

    id. 31, 44, 2:

    indignationem,

    Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
    1.
    With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:

    qui se in aliqua libidine effuderit,

    Cic. Par. 3, 1, 21:

    se in omnes libidines,

    Tac. A. 14, 13:

    (Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,

    has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;

    more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,

    Liv. 25, 20, 6:

    in venerem,

    id. 29, 23, 4:

    in amorem,

    Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:

    in laetitiam,

    Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:

    in jocos,

    Suet. Aug. 98:

    in cachinnos,

    id. Calig. 32:

    in questus, lacrimas, vota,

    Tac. A. 1, 11:

    in lacrimas,

    id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;

    for which, lacrimis,

    Verg. A. 2, 651; cf.:

    ad preces lacrimasque,

    Liv. 44, 31 fin.:

    ad luxuriam,

    id. 34, 6:

    terra effunditur in herbas,

    Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:

    quorum stomachus in vomitiones effunditur,

    id. 23, 1, 23, § 43.—
    2.
    To cast away, give up, let go, dismiss, resign:

    collectam gratiam florentissimi hominis,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    odium,

    id. ib. 1, 9, 20:

    vires,

    Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:

    curam sui,

    Sen. Ira, 2, 35:

    verecundiam,

    id. Ep. 11:

    animam,

    Verg. A. 1, 98; cf.

    vitam,

    Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:

    spiritum,

    Tac. A. 2, 70.—
    3.
    To relax, loosen, slacken, let go:

    manibus omnis effundit habenas,

    Verg. A. 5, 818:

    sive gradum seu frena effunderet,

    Stat. Th. 9, 182:

    irarum effundit habenas,

    Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.
    I.
    (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:

    reliquias et effusa intueri,

    Sen. Const. Sap. 13, 1.—
    II.
    (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.
    1.
    In gen.:

    effusumque corpus,

    Lucr. 3, 113; cf.:

    late mare,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    loca,

    Tac. G. 30:

    effusissimus Hadriatici maris sinus,

    Vell. 2, 43:

    incendium,

    Liv. 30, 5; cf.

    caedes,

    id. 42, 65:

    cursus,

    id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:

    membra,

    i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—
    2.
    Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:

    habenis,

    Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:

    quam posset effusissimis habenis,

    Liv. 37, 20:

    comae,

    Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.

    also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,

    Verg. G. 4, 337.—
    3.
    Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:

    effusum agmen ducit,

    Liv. 21, 25, 8:

    aciem,

    Luc. 4, 743:

    huc omnis turba effusa ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    sine armis effusi in armatos incidere hostis,

    Liv. 30, 5, 8.—
    III.
    Trop.
    1.
    Profuse, prodigal, lavish:

    quis in largitione effusior?

    Cic. Cael. 6, 13:

    munificentiae effusissimus,

    Vell. 2, 41.—
    2.
    Extravagant, immoderate:

    licentia,

    Liv. 44, 1; cf.

    laetitia,

    id. 35, 43 fin.:

    cursus,

    Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:

    cultus in verbis,

    Quint. 3, 8, 58.— Sup.:

    laudationes,

    Petr. 48, 7:

    studium,

    Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.
    1.
    (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
    a.
    In gen.:

    ire,

    Sall. J. 105, 3; cf.

    fugere,

    Liv. 3, 22; 40, 48:

    persequi,

    id. 43, 23; Curt. 9, 8:

    vastare,

    Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:

    effusius praedari,

    id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —
    b.
    Esp., profusely, lavishly:

    large effuseque donare,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.

    vivere,

    id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    affluant opes,

    Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—
    2.
    (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:

    cum inaniter et effuse animus exsultat,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    amare,

    Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:

    dicere,

    Plin. Ep. 1, 20, 20:

    fovere,

    id. ib. 7, 24, 4:

    excipere,

    Suet. Ner. 22:

    favere,

    Tac. H. 1, 19.— Sup.:

    diligere,

    Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > ecfundo

  • 12 effundo

    ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    vinum in barathrum (i. e. ventrem),

    Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:

    aquam oblatam in galea,

    Front. Strat. 1, 7, 7:

    humorem,

    Cels. 7, 15:

    lacrimas,

    Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:

    imbrem (procella),

    Curt. 8, 13:

    se in oceanum (Ganges),

    Plin. 2, 108, 112, § 243:

    Sangarius flumen in Propontidem se effundit,

    Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:

    mare neque redundat umquam neque effunditur,

    Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—
    B.
    Transf., of non-liquid bodies.
    1.
    In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;

    a favorite word of Vergil): saccos nummorum,

    Hor. S. 2, 3, 149:

    frumentum in flumen,

    Dig. 9, 2, 27, § 19:

    ei oculus effunditur,

    is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:

    tela,

    i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:

    auxilium castris apertis,

    to send forth, Verg. A. 7, 522:

    equus consulem lapsum super caput effudit,

    threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:

    (quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,

    Verg. A. 9, 68:

    sub altis portis,

    id. ib. 11, 485; cf.:

    aliquem solo,

    id. ib. 12, 532:

    caput in gremium,

    Cels. 7, 7, 4. — Poet.:

    carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,

    i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—
    2.
    In partic.
    a.
    With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):

    omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),

    Caes. B. C. 2, 7, 3; so,

    se,

    id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:

    se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,

    Liv. 38, 6;

    so mid.,

    Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;

    ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,

    spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—
    b.
    With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:

    non solum fruges verum herbas etiam effundunt,

    Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:

    copiam,

    Cic. Brut. 9, 36.—
    c.
    Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:

    patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,

    patrimonium,

    id. Phil. 3, 2:

    aerarium,

    id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:

    sumptus,

    id. Rosc. Am. 24, 68:

    opes,

    Plin. 7, 25, 26, § 94:

    omnes fortunas,

    Tac. A. 14, 31:

    reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,

    Just. 6, 9, 3; and absol.:

    effundite, emite, etc.,

    Ter. Ad. 5, 9, 34.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    effudi vobis omnia, quae sentiebam,

    i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:

    procellam eloquentiae,

    Quint. 11, 3, 158:

    totos affectus,

    id. 4, 1, 28:

    tales voces,

    Verg. A. 5, 723:

    questus,

    id. ib. 5, 780:

    carmina,

    Ov. H. 12, 139 al.:

    vox in coronam turbamque effunditur,

    Cic. Fl. 28 fin.; cf.:

    questus in aëra,

    Ov. M. 9, 370:

    omnem suum vinulentum furorem in me,

    Cic. Fam. 12, 25, 4:

    iram in aliquem,

    Liv. 39, 34:

    omne odium in auxilii praesentis spem,

    id. 31, 44, 2:

    indignationem,

    Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
    1.
    With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:

    qui se in aliqua libidine effuderit,

    Cic. Par. 3, 1, 21:

    se in omnes libidines,

    Tac. A. 14, 13:

    (Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,

    has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;

    more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,

    Liv. 25, 20, 6:

    in venerem,

    id. 29, 23, 4:

    in amorem,

    Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:

    in laetitiam,

    Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:

    in jocos,

    Suet. Aug. 98:

    in cachinnos,

    id. Calig. 32:

    in questus, lacrimas, vota,

    Tac. A. 1, 11:

    in lacrimas,

    id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;

    for which, lacrimis,

    Verg. A. 2, 651; cf.:

    ad preces lacrimasque,

    Liv. 44, 31 fin.:

    ad luxuriam,

    id. 34, 6:

    terra effunditur in herbas,

    Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:

    quorum stomachus in vomitiones effunditur,

    id. 23, 1, 23, § 43.—
    2.
    To cast away, give up, let go, dismiss, resign:

    collectam gratiam florentissimi hominis,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    odium,

    id. ib. 1, 9, 20:

    vires,

    Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:

    curam sui,

    Sen. Ira, 2, 35:

    verecundiam,

    id. Ep. 11:

    animam,

    Verg. A. 1, 98; cf.

    vitam,

    Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:

    spiritum,

    Tac. A. 2, 70.—
    3.
    To relax, loosen, slacken, let go:

    manibus omnis effundit habenas,

    Verg. A. 5, 818:

    sive gradum seu frena effunderet,

    Stat. Th. 9, 182:

    irarum effundit habenas,

    Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.
    I.
    (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:

    reliquias et effusa intueri,

    Sen. Const. Sap. 13, 1.—
    II.
    (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.
    1.
    In gen.:

    effusumque corpus,

    Lucr. 3, 113; cf.:

    late mare,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    loca,

    Tac. G. 30:

    effusissimus Hadriatici maris sinus,

    Vell. 2, 43:

    incendium,

    Liv. 30, 5; cf.

    caedes,

    id. 42, 65:

    cursus,

    id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:

    membra,

    i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—
    2.
    Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:

    habenis,

    Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:

    quam posset effusissimis habenis,

    Liv. 37, 20:

    comae,

    Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.

    also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,

    Verg. G. 4, 337.—
    3.
    Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:

    effusum agmen ducit,

    Liv. 21, 25, 8:

    aciem,

    Luc. 4, 743:

    huc omnis turba effusa ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    sine armis effusi in armatos incidere hostis,

    Liv. 30, 5, 8.—
    III.
    Trop.
    1.
    Profuse, prodigal, lavish:

    quis in largitione effusior?

    Cic. Cael. 6, 13:

    munificentiae effusissimus,

    Vell. 2, 41.—
    2.
    Extravagant, immoderate:

    licentia,

    Liv. 44, 1; cf.

    laetitia,

    id. 35, 43 fin.:

    cursus,

    Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:

    cultus in verbis,

    Quint. 3, 8, 58.— Sup.:

    laudationes,

    Petr. 48, 7:

    studium,

    Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.
    1.
    (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
    a.
    In gen.:

    ire,

    Sall. J. 105, 3; cf.

    fugere,

    Liv. 3, 22; 40, 48:

    persequi,

    id. 43, 23; Curt. 9, 8:

    vastare,

    Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:

    effusius praedari,

    id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —
    b.
    Esp., profusely, lavishly:

    large effuseque donare,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.

    vivere,

    id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    affluant opes,

    Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—
    2.
    (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:

    cum inaniter et effuse animus exsultat,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    amare,

    Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:

    dicere,

    Plin. Ep. 1, 20, 20:

    fovere,

    id. ib. 7, 24, 4:

    excipere,

    Suet. Ner. 22:

    favere,

    Tac. H. 1, 19.— Sup.:

    diligere,

    Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > effundo

  • 13 effusa

    ef-fundo (or ecf-), fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out, pour forth, shed, spread abroad (class.; esp. freq. in the transf. and trop. signif.).
    I.
    Lit.:

    vinum in barathrum (i. e. ventrem),

    Plaut. Curc. 1, 2, 28; cf. Cic. Pis. 10:

    aquam oblatam in galea,

    Front. Strat. 1, 7, 7:

    humorem,

    Cels. 7, 15:

    lacrimas,

    Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:

    imbrem (procella),

    Curt. 8, 13:

    se in oceanum (Ganges),

    Plin. 2, 108, 112, § 243:

    Sangarius flumen in Propontidem se effundit,

    Liv. 38, 18, 18; cf. pass. in mid. force:

    mare neque redundat umquam neque effunditur,

    Cic. N. D. 2, 45, 116; v. also under P. a.—
    B.
    Transf., of non-liquid bodies.
    1.
    In gen., to pour out, pour forth, drive out, cast out, send out (mostly poet. and in postAug. prose;

    a favorite word of Vergil): saccos nummorum,

    Hor. S. 2, 3, 149:

    frumentum in flumen,

    Dig. 9, 2, 27, § 19:

    ei oculus effunditur,

    is knocked out, put out, ib. 19, 2, 13, § 4:

    tela,

    i. e. to shoot in great numbers, Verg. A. 9, 509; Liv. 27, 18:

    auxilium castris apertis,

    to send forth, Verg. A. 7, 522:

    equus consulem lapsum super caput effudit,

    threw, Liv. 22, 3, 11; so id. 10, 11; 27, 32; Plin. 8, 42, 65, § 160; Curt. 8, 14, 34; Verg. A. 10, 574; 893; cf. Val. Fl. 8, 358:

    (quae via) Excutiat Teucros vallo atque effundat in aequum,

    Verg. A. 9, 68:

    sub altis portis,

    id. ib. 11, 485; cf.:

    aliquem solo,

    id. ib. 12, 532:

    caput in gremium,

    Cels. 7, 7, 4. — Poet.:

    carmina molli numero fluere, ut per leve severos Effundat junctura ungues,

    i. e. lets it slip over smoothly, Pers. 1, 65.—
    2.
    In partic.
    a.
    With se, or mid. of persons, to pour out in a multitude, to rush out, spread abroad (a favorite expression with the historians):

    omnis sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe),

    Caes. B. C. 2, 7, 3; so,

    se,

    id. ib. 2, 7, 3; Liv. 26, 19; 34, 8; 33, 12, 10; 35, 39, 5; Val. Max. 7, 6, 6; Vell. 2, 112, 4; Suet. Calig. 4 fin.; id. Caes. 44 et saep. (but not in Caes. B. G. 5, 19, 2, where the better reading is:

    se ejecerat, v. Schneider ad h. l.): omnibus portis effunduntur,

    Liv. 38, 6;

    so mid.,

    Tac. A. 1, 23; Liv. 40, 40, 10; and esp. freq. in the part. effusus, Sall. J. 55, 4; 69, 2; Liv. 1, 14; 9, 31; Tac. A. 4, 25 fin.; 12, 31; 15, 23; Verg. A. 6, 305 et saep.— Ellips. of se: ubi se arctat (mare) Hellespontus vocatur; Propontis, ubi expandit; ubi iterum pressit, Thracius Bosporus;

    ubi iterum effundit, Pontus Euxinus,

    spreads out, widens, Mel. 1, 1, 5.—
    b.
    With the accessory notion of producing, to bring forth, produce abundantly:

    non solum fruges verum herbas etiam effundunt,

    Cic. Or. 15, 48; cf.: fruges (auctumnus), Hor. C. 4, 7, 11:

    copiam,

    Cic. Brut. 9, 36.—
    c.
    Of property, to pour out, i. e. to lavish, squander, waste, run through:

    patrimonium per luxuriam effundere atque consumere,

    Cic. Rosc. Am. 2, 6; so,

    patrimonium,

    id. Phil. 3, 2:

    aerarium,

    id. Agr. 1, 5, 15; id. Tusc. 3, 20, 48:

    sumptus,

    id. Rosc. Am. 24, 68:

    opes,

    Plin. 7, 25, 26, § 94:

    omnes fortunas,

    Tac. A. 14, 31:

    reditus publicos non in classem exercitusque, sed in dies festos,

    Just. 6, 9, 3; and absol.:

    effundite, emite, etc.,

    Ter. Ad. 5, 9, 34.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    effudi vobis omnia, quae sentiebam,

    i. e. have freely imparted, Cic. de Or. 1, 34 fin.; cf. id. Att. 16, 7, 5; id. Fl. 17, 41; Quint. 2, 2, 10; 10, 3, 17; Val. Fl. 7, 434:

    procellam eloquentiae,

    Quint. 11, 3, 158:

    totos affectus,

    id. 4, 1, 28:

    tales voces,

    Verg. A. 5, 723:

    questus,

    id. ib. 5, 780:

    carmina,

    Ov. H. 12, 139 al.:

    vox in coronam turbamque effunditur,

    Cic. Fl. 28 fin.; cf.:

    questus in aëra,

    Ov. M. 9, 370:

    omnem suum vinulentum furorem in me,

    Cic. Fam. 12, 25, 4:

    iram in aliquem,

    Liv. 39, 34:

    omne odium in auxilii praesentis spem,

    id. 31, 44, 2:

    indignationem,

    Vulg. Ezech. 20, 8 et saep.—
    B.
    In partic. (acc. to I. B. 2. a. and c.).
    1.
    With se, or mid., to give one's self up to, to give loose to, yield to, indulge in:

    qui se in aliqua libidine effuderit,

    Cic. Par. 3, 1, 21:

    se in omnes libidines,

    Tac. A. 14, 13:

    (Pompeius) in nos suavissime hercule effusus,

    has treated me with the most flattering confidence, Cic. Att. 4, 9;

    more freq., mid.: in tantam licentiam socordiamque,

    Liv. 25, 20, 6:

    in venerem,

    id. 29, 23, 4:

    in amorem,

    Tac. A. 1, 54; Curt. 8, 4, 25:

    in laetitiam,

    Just. 12, 3, 7; Curt. 5, 1, 37:

    in jocos,

    Suet. Aug. 98:

    in cachinnos,

    id. Calig. 32:

    in questus, lacrimas, vota,

    Tac. A. 1, 11:

    in lacrimas,

    id. ib. 3, 23; 4, 8; id. H. 2, 45;

    for which, lacrimis,

    Verg. A. 2, 651; cf.:

    ad preces lacrimasque,

    Liv. 44, 31 fin.:

    ad luxuriam,

    id. 34, 6:

    terra effunditur in herbas,

    Plin. 17, 8, 4, § 48; cf.:

    quorum stomachus in vomitiones effunditur,

    id. 23, 1, 23, § 43.—
    2.
    To cast away, give up, let go, dismiss, resign:

    collectam gratiam florentissimi hominis,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    odium,

    id. ib. 1, 9, 20:

    vires,

    Liv. 10, 28; Ov. M. 12, 107:

    curam sui,

    Sen. Ira, 2, 35:

    verecundiam,

    id. Ep. 11:

    animam,

    Verg. A. 1, 98; cf.

    vitam,

    Ov. H. 7, 181; Macr. Somn. Scip. 1, 1, 9; cf. id. ib. 1, 11, 25:

    spiritum,

    Tac. A. 2, 70.—
    3.
    To relax, loosen, slacken, let go:

    manibus omnis effundit habenas,

    Verg. A. 5, 818:

    sive gradum seu frena effunderet,

    Stat. Th. 9, 182:

    irarum effundit habenas,

    Verg. A. 12, 499.—Hence, effūsus, a, um, P. a.
    I.
    (Effundo, I. B. 1.) Poured out, cast out; hence, plur. as subst.: effusa, ōrum, n., the urine:

    reliquias et effusa intueri,

    Sen. Const. Sap. 13, 1.—
    II.
    (Effundo, I. B. 2.) Spread out, extensive, vast, broad, wide (not freq. till after the Aug. per.).— Lit.
    1.
    In gen.:

    effusumque corpus,

    Lucr. 3, 113; cf.:

    late mare,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    loca,

    Tac. G. 30:

    effusissimus Hadriatici maris sinus,

    Vell. 2, 43:

    incendium,

    Liv. 30, 5; cf.

    caedes,

    id. 42, 65:

    cursus,

    id. 2, 50; Plin. 9, 33, 52, § 102:

    membra,

    i. e. full, plump, Stat. Th. 6, 841.—
    2.
    Esp., relaxed, slackened, loosened, dishevelled:

    habenis,

    Front. Strat. 2, 5, 31; cf.:

    quam posset effusissimis habenis,

    Liv. 37, 20:

    comae,

    Ov. H. 7, 70; id. Am. 1, 9, 38 et saep.; cf.

    also transf.: (nymphae) caesariem effusae nitidam per candida colla,

    Verg. G. 4, 337.—
    3.
    Of soldiers or a throng of people, etc., straggling, disorderly, scattered, dispersed:

    effusum agmen ducit,

    Liv. 21, 25, 8:

    aciem,

    Luc. 4, 743:

    huc omnis turba effusa ruebat,

    Verg. A. 6, 305:

    sine armis effusi in armatos incidere hostis,

    Liv. 30, 5, 8.—
    III.
    Trop.
    1.
    Profuse, prodigal, lavish:

    quis in largitione effusior?

    Cic. Cael. 6, 13:

    munificentiae effusissimus,

    Vell. 2, 41.—
    2.
    Extravagant, immoderate:

    licentia,

    Liv. 44, 1; cf.

    laetitia,

    id. 35, 43 fin.:

    cursus,

    Plin. Ep. 6, 20, 11 et saep.— Comp.:

    cultus in verbis,

    Quint. 3, 8, 58.— Sup.:

    laudationes,

    Petr. 48, 7:

    studium,

    Suet. Ner. 40.— Adv.: effūse.
    1.
    (Acc. to I.) Far spread, far and wide, widely.
    a.
    In gen.:

    ire,

    Sall. J. 105, 3; cf.

    fugere,

    Liv. 3, 22; 40, 48:

    persequi,

    id. 43, 23; Curt. 9, 8:

    vastare,

    Liv. 1, 10; 44, 30; cf.:

    effusius praedari,

    id. 34, 16 et saep.: spatium annale effuse interpretari. in a wide sense, Cod. Just. 7, 40, 1. —
    b.
    Esp., profusely, lavishly:

    large effuseque donare,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.; cf.

    vivere,

    id. Cael. 16 fin.: liberalem esse, Aug. ap. Suet. Aug. 71:

    affluant opes,

    Liv. 3, 26. —In the comp., Tac. A. 4, 62.—
    2.
    (Acc. to II.) Extravagantly, immoderately:

    cum inaniter et effuse animus exsultat,

    Cic. Tusc. 4, 6, 13:

    amare,

    Plin. Ep. 6, 26, 2.— Comp.:

    dicere,

    Plin. Ep. 1, 20, 20:

    fovere,

    id. ib. 7, 24, 4:

    excipere,

    Suet. Ner. 22:

    favere,

    Tac. H. 1, 19.— Sup.:

    diligere,

    Plin. Ep. 7, 30, 1; id. Pan. 84, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > effusa

  • 14 fastigium

    fastīgĭum, ii, n. [cf. Sanscr. bhrshtīs, corner, rim; Gr. a-phlaston, aplustria, the ornamented stern of a ship; O. H. Germ. brort, the prow], the top of a gable, a gable end, pediment (syn.: cacumen, culmen, vertex, apex).
    I.
    Prop.:

    Capitolii fastigium illud et ceterarum aedium non venustas, sed necessitas ipsa fabricata est... utilitatem templi fastigii dignitas consecuta est,

    Cic. de Or. 3, 46, 180; cf.:

    fastigia aliquot templorum a culminibus abrupta,

    Liv. 40, 2, 3:

    evado ad summi fastigia culminis,

    Verg. A. 2, 458; Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14.—Hence, meton., the roof of a house, Verg. A. 8, 491; 9, 568; Val. Fl. 2, 235:

    habere pulvinar, simulacrum, fastigium, flaminem,

    id. Phil. 2, 43, 110; cf.

    of the same: omnes unum in principem congesti honores: circa templa imagines... suggestus in curia, fastigium in domo, mensis in caelo,

    Flor. 4, 2 fin.:

    Romae signa eorum sunt in Palatina aede Apollinis in fastigio,

    Plin. 36, 5, 4, § 13; cf. id. 35, 12, 43, § 152; Vitr. 3, 2.— Transf.:

    operi tamquam fastigium imponere,

    Cic. Off. 3, 7, 33.—
    B.
    Transf.
    1.
    The extreme part, extremity of a thing, whether above or below.
    a.
    Top, height, summit:

    colles... pari altitudinis fastigio oppidum cingebant,

    Caes. B. G. 7, 69, 4:

    opus nondum aquae fastigium aequabat,

    Curt. 4, 2, 19:

    summi operis,

    id. 4, 2, 8:

    jamque agger aequaverat summae fastigia terrae,

    id. 8, 10, 31:

    aquatilium ova rotunda, reliqua fere fastigio acuminata,

    Plin. 10, 52, 74, § 145:

    gracilitas (arundinis) nodis distincta leni fastigio tenuatur in cacumina,

    id. 16, 36, 64, § 158; cf.:

    cornua in leve fastigium exacuta,

    id. 11, 37, 45, § 124; 16, 33, 60, § 141; Vulg. 2 Reg. 18, 24.—In plur., Lucr. 4, 827:

    muri,

    Val. Fl. 2, 553:

    fontis fastigium,

    i. e. the height on which the fountain sprang up, Hirt. B. G. 8, 41, 5.—
    b.
    The lower part, depth: forsitan et scrobibus quae sint fastigia, quaeres, [p. 728] what should be the depth of the trenches, Verg. G. 2, 288.—
    2.
    (From the sloping form of the gable.) A slope, declivity, descent:

    ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat,

    Caes. B. C. 1, 45, 5:

    jugum paulo leniore fastigio,

    id. ib. 2, 24, 3:

    iniquum loci ad declivitatem fastigium,

    id. B. G. 7, 85, 4:

    rupes leniore submissa fastigio,

    Curt. 6, 6, 11:

    capreoli molli fastigio,

    Caes. B. C. 2, 10, 3; 2, 24, 3:

    musculi,

    id. ib. 2, 11, 1:

    scrobes paulatim angustiore ad infimum fastigio,

    i. e. gradually narrowing from top to bottom, id. B. G. 7, 73, 5; cf.:

    si (fossa) fastigium habet, ut (aqua) exeat e fundo,

    Varr. R. R. 1, 14, 2.—
    3.
    In the later grammarians, an accent placed over a word, Mart. Cap. 3, § 264; § 268 al.; Diom. p. 428 P.
    II.
    Trop.
    A.
    The highest part, summit, the highest degree, most exalted rank or dignity (perh. only since the Aug. per.):

    quicquid numinum hanc Romani imperii molem in amplissimum terrarum orbis fastigium extulit,

    Vell. 2, 131, 1; cf.:

    sic fit, ut dei summum inter homines fastigium servent,

    Plin. Pan. 52, 2:

    et quoad usque ad memoriam nostram tribuniciis consularibusque certatum viribus est, dictaturae semper altius fastigium fuit,

    Liv. 6, 38 fin.; cf.:

    in consulare fastigium vehi,

    Vell. 2, 69, 1:

    ad regium fastigium evehere aliquem,

    Val. Max. 1, 6, 1:

    alii cives ejusdem fastigii,

    Liv. 3, 35, 9:

    stare in fastigio eloquentiae,

    Quint. 12, 1, 20:

    rhetoricen in tam sublime fastigium sine arte venisse,

    id. 2, 17, 3:

    et poësis ab Homero et Vergilio tantum fastigium accepit, et eloquentia a Demosthene,

    id. 12, 11, 26; cf.:

    magice in tantum fastigii adolevit, ut, etc.,

    grew into such esteem, Plin. 30, 1, 1, § 2.—
    2.
    In gen., dignity, rank, condition:

    (M. Laetorio) curatio altior fastigio suo data est,

    Liv. 2, 27, 6; cf.:

    ampliora etiam humano fastigio decerni sibi passus est,

    Suet. Caes. 76:

    tamquam mortale fastigium egressus,

    Tac. A. 15, 74:

    animus super humanum fastigium elatus,

    Curt. 9, 10 med.:

    quales ex humili magna ad fastigia rerum extollit Fortuna,

    Juv. 3, 39.—
    B.
    A leading or chief point, head in a discourse; a principal sort or kind (rare):

    summa sequar fastigia rerum,

    Verg. A. 1, 342:

    e quibus tribus fastigiis (agrorum) simplicibus,

    sorts, kinds, Varr. R. R. 1, 6, 2:

    propter haec tria fastigia formae discrimina quaedam fiunt sationum,

    id. ib. 1, 5:

    haec atque hujuscemodi tria fastigia agri, etc.,

    id. ib. 1, 6, 6; cf.

    also: quo fastigio sit fundus,

    id. ib. 1, 20 fin. (and v. Lachm. ad Lucr. p. 223):

    laudem relego fastigia summa,

    Prisc. Laud. Anast. 148.

    Lewis & Short latin dictionary > fastigium

  • 15 fastigo

    fastīgo, āvi, ātum, 1, v. a. [v. fastigium], to make pointed, to sharpen to a point, to raise or bring to a point (in the verb. finit. only post-Aug., not in Cic.).
    I.
    Lit.:

    frumenta verno tempore fastigantur in stipulam,

    grow up into a straw with a sharpened point, Plin. 18, 7, 10, § 52:

    folia in exilitatem fastigantur,

    id. 24, 19, 118, § 178:

    (terra) spatiosa modice paulatim se ipsa fastigat,

    Mel. 2, 1, 5:

    se molliter (Africa),

    id. 1, 4, 1; 3, 10, 5.—In the part. perf.:

    scutis super capita densatis, stantibus primis, secundis summissioribus... fastigatam, sicut tecta aedificiorum sunt, testudinem faciebant,

    Liv. 44, 9, 6:

    collis in modum metae in acutum cacumen a fundo satis lato fastigatus,

    id. 37, 27, 7:

    fastigatus in mucronem,

    Plin. 2, 25, 22, § 89:

    fastigatā longitudine (margaritarum),

    id. 9, 35, 56, § 113.—
    B.
    Transf.
    1.
    (Cf. fastigium, I. B. 2.) Fastigatus, sloping up to a point, sloped; sloping down, steep, descending:

    collis leniter fastigatus paulatim ad planitiem redibat,

    Caes. B. G. 2, 8, 3:

    tigna... prona ac fastigata, ut secundum naturam fluminis procumberent,

    id. ib. 4, 17, 4.—
    2.
    (Cf. I. B. 3.) In the later grammarians, to mark with an accent, to accent:

    ut fastigetur, longa brevisve fuat,

    Mart. Cap. 3, § 262.—
    II.
    Trop., to elevate, exalt (late Lat.):

    qui statum celsitudinis tuae titulorum parilitate fastigat,

    Sid. Ep. 3, 6:

    quamquam diademate crinem Fastigatus eas,

    id. Carm. 2, 5.—Hence, fastīgātus, a, um, P. a., high, exalted (late Lat.):

    ad arcem fastigatissimae felicitatis evectus,

    Sid. Ep. 2. 4:

    duo fastigatissimi consulares,

    id. ib. 1, 9.— Adv.: fastīgāte, Caes. B. G. 4, 17, 4; id. B. C. 2, 10, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > fastigo

  • 16 imi

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > imi

  • 17 imum

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > imum

  • 18 inferiores

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > inferiores

  • 19 inferus

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > inferus

  • 20 infime

    infĕrus, a, um (ante-class. collat. form of the nom. sing. infer:

    ubi super inferque vicinus permittet,

    Cato, R. R. 149), adj. [cf. Sanscr. adh-aras, adh-amas, the lower, lowest; and Lat. infra], that is below, underneath, lower; opp. superus.
    I.
    Posit.
    A.
    In gen.: inferus an superus tibi fert Deus funera, Liv. Andr. ap. Prisc. p. 606 P.; cf.:

    Di Deaeque superi atque inferi,

    Plaut. Cist. 2, 1, 36; Ter. Phorm. 4, 4, 6; cf.

    also: ut ex tam alto dignitatis gradu ad superos videantur deos potius quam ad inferos pervenisse,

    Cic. Lael. 3, 12:

    limen superum inferumque salve,

    Plaut. Merc. 5, 1, 1:

    ut omnia supera, infera, prima, ultima, media videremus,

    Cic. Tusc. 1, 26, 64:

    loca,

    the lower parts, id. Arat. 474:

    fulmina,

    that come out of the ground, Plin. 2, 52, 53, § 138: aqua, that falls down, rain-water, Varr. ap. Non. 1, 221: mare inferum, the Lower, i. e. the Tuscan Sea (opp. mare superum, the Upper or Adriatic Sea), Mel. 2, 4; Plin. 3, 5, 10, § 75; Cic. Att. 9, 3, 1; id. de Or. 3, 19 et saep. also without mare:

    navigatio infero,

    upon the Tuscan Sea, id. Att. 9, 5, 1.—
    B.
    In partic., underground, belonging to the Lower World: infĕri, ōrum, m. ( gen. inferūm for inferorum, Varr. ap. Macr. S. 1, 16; Sen. de Ira, 2, 35), the inhabitants of the infernal regions, the dead:

    triceps apud inferos Cerberus,

    Cic. Tusc. 1, 5, 10:

    si ab inferis exsistat rex Hiero,

    were to rise from the dead, Liv. 26, 32:

    si salvi esse velint, Sulla sit iis ab inferis excitandus,

    to be raised from the dead, Cic. Cat. 2, 9, 20:

    inferorum animas elicere,

    id. Vatin. 6, 14:

    ad inferos poenas parricidii luere,

    in the infernal regions, id. Phil. 14, 12, 32:

    ab inferis excitare aliquem,

    i. e. to quote the words of one deceased, id. Or. 25, 85; id. Brut. 93, 322.
    II.
    Comp.: infĕrĭor, ius, lower in situation or place.
    A.
    Lit.:

    spatium,

    Caes. B. G. 7, 46, 3:

    locus,

    id. ib. 2, 25:

    pars,

    id. ib. 7, 35: ex inferiore loco dicere, from below (opp. ex superiore loco, from the tribunal), Cic. Att. 2, 24, 3; cf.

    superus, II. A.: onerosa suo pondere in inferius feruntur,

    downwards, Ov. M. 15, 241:

    scriptura,

    Cic. Inv. 2, 40, 117.— Plur. subst.: infĕrĭōres, um, m., the people of the lower part of the city, Auct. B. Alex. 6, 3. —
    B.
    Trop.
    1.
    Subsequent, later, latter, in time or succession:

    erant inferiores quam illorum aetas, qui, etc.,

    lived later, were younger, Cic. Q. Fr. 3, 5, 2; cf.:

    aetate inferiores paulo quam Iulius, etc.,

    id. Brut. 49, 182; and:

    inferioris aetatis esse,

    id. ib. 64, 228:

    inferiores quinque dies,

    the latter, Varr. L. L. 6, § 13 Müll. —
    2.
    Inferior in quality, rank, or number.
    (α).
    With abl. specif.:

    voluptatibus erant inferiores, nec pecuniis ferme superiores,

    Cic. Rep. 2, 34:

    inferior fortunā,

    id. Fam. 13, 5, 2:

    dignitate, auctoritate, existimatione, gratia non inferior, quam qui umquam fuerunt amplissimi,

    id. Q. Fr. 1, 3, 6:

    inferiores animo,

    Caes. B. G. 3, 24:

    quemadmodum causa inferior, dicendo fieri superior posset,

    Cic. Brut. 8:

    erat multo inferior navium numero Brutus,

    Caes. B. C. 1, 57. — With abl.:

    ut humanos casus virtute inferiores putes,

    Cic. Lael. 2.—
    (β).
    With in and abl.:

    in jure civili non inferior, quam magister fuit,

    Cic. Brut. 48, 179.—
    (γ).
    Absol.:

    inferiores extollere,

    Cic. Lael. 20, 72; cf. id. ib. §

    71: invident homines maxime paribus aut inferioribus,

    id. de Or. 2, 52, 209; cf.:

    indignum est, a pari vinci aut superiore, indignius ab inferiore atque humiliore,

    id. Quint. 31:

    supplices inferioresque,

    id. Font. 11:

    ordines,

    Caes. B. C. 1, 46:

    crudelis in inferiores,

    Auct. Her. 4, 40:

    non inferiora secutus,

    naught inferior, Verg. A. 6, 170.
    III.
    Sup. in two forms: infĭmus (or infŭmus) and īmus.
    A.
    Form infimus (infumus), a, um, lowest, last (= imus;

    but where the lowest of several objects is referred to, infimus is used,

    Cic. N. D. 1, 37, 103; 2, 6, 17; v. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    stabiliendi causa singuli ab infimo solo pedes terra exculcabantur,

    Caes. B. G. 7, 73, 7:

    ab infimis radicibus montis,

    id. B. C. 1, 41, 3; 1, 42, 2:

    cum scripsissem haec infima,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6:

    ab infima ara,

    from the lowest part of the altar, id. Div. 1, 33; cf.:

    sub infimo colle,

    the foot, Caes. B. G. 7, 79. — Subst.: infĭmum, i, n., the lowest part, bottom, in the phrase:

    ab infimo,

    from below, at the bottom, Plaut. Most. 3, 2, 140:

    collis erat leniter ab infimo acclivis,

    Caes. B. G. 7, 19, 1 (for which, ab imo;

    v. below, B. 1.): stipites demissi et ab infimo revincti,

    id. ib. 7, 73, 3; cf. Sen. Q. N. 3, 30, 4; 6, 4, 1; so,

    ad infimum,

    at the bottom, Caes. B. G. 7, 73, 3:

    collis passus circiter CC. infimus apertus,

    at the bottom, id. ib. 2, 18, 2.—
    2.
    Trop., lowest, meanest, basest in quality or rank:

    infima faex populi,

    Cic. Q. Fr. 2, 6; cf.:

    condicio servorum,

    id. Off. 1, 13:

    infimo loco natus,

    id. Fl. 11:

    summos cum infimis pari jure retinebat,

    id. Off. 2, 12:

    humilitas natalium,

    Plin. 18, 6, 7, § 37:

    preces,

    the most humble, Liv. 8, 2; 29, 30. — Hence, infĭmē, adv., only trop., at the bottom (late Lat.):

    quid summe est, quid infime,

    Aug. Ep. 18, 2. —
    B.
    Form imus, a, um, the lowest, deepest, last ( = infimus; but when opp. to summus, to express a whole from end to end, imus is used; v. Suet. Aug. 79; Quint. 2, 13, 9; Liv. 24, 34, 9; Cic. Rosc. Com. 7, 20; Hor. Ep. 1, 1, 54; cf. Krebs, Antibarb. p. 588).
    1.
    Lit.:

    ab imis unguibus usque ad verticem summum,

    Cic. Rosc. Com. 7, 20:

    terra ima sede semper haeret,

    id. Rep. 6, 18:

    fundo in imo,

    at the very bottom, Verg. A. 6, 581: vox, the deepest bass (opp. vox summa, the treble), Hor. S. 1, 3, 7; Quint. 11, 3, 15:

    conviva,

    that reclines at the bottom, Hor. S. 2, 8, 40; Mart. 6, 74:

    ad imam quercum,

    at the foot of the oak, Phaedr. 2, 4, 3:

    in aure ima,

    at the bottom of the ear, Plin. 11, 45, 103, § 205. — As substt.
    A.
    Plur.: īmi, ōrum, m., the lowest, most humble:

    aequalis ad maximos imosque pervenit clementiae tuae admiratio,

    Sen. Clem. 1, 1, 9:

    pacis et armorum superis imisque deorum Arbiter,

    Ov. F. 5, 665. —
    B.
    īmum, i, n., the bottom, depth, low [p. 945] est part. Lit.:

    ab imo ad summum,

    Hor. S. 2, 3, 308:

    locus erat paulatim ab imo acclivis,

    Caes. B. G. 3, 19, 1 (for which, ab infimo; v. above, A. 1.); so,

    tigna paulum ab imo praeacuta,

    id. ib. 4, 17:

    suspirare ab imo,

    to fetch a deep sigh, Ov. A. A. 3, 675:

    (aures) instabiles imo facit,

    at the bottom. at their roots, id. M. 11, 177:

    aquae perspicuae imo,

    down to the bottom, id. ib. 5, 588. — Plur.:

    ima summis mutare,

    to turn the lowest into the highest, Hor. C. 1, 34, 12; Vell. 2, 2:

    ima,

    the under world, Ov. M. 10, 47.—With gen.:

    ima maris,

    the bottom of the sea, Plin. 32, 6, 21, § 64:

    ima montis,

    the foot of a mountain, id. 4, 11, 18, § 40.—
    2.
    Trop., with respect to time or order, the last (mostly poet.):

    mensis,

    Ov. F. 2, 52.—Hence, subst.: īmum, i, n., the last, the end:

    nihil nostrā intersit an ab summo an ab imo nomina dicere incipiamus,

    Auct. Her. 3, 18, 30:

    si quid inexpertum scaenae committis... servetur ad imum,

    till the last, to the end, Hor. A. P. 126:

    dormiet in lucem... ad imum Threx erit,

    at last, id. Ep. 1, 18, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > infime

См. также в других словарях:

  • Super Caló — Rafael García Nacimiento 22 de febrero de 1971 (40 años)[1] Guadalajara, Jalisco, Mexico Nombres artísticos Bello Greco, Jr. El Hijo de Superzán Sup …   Wikipedia Español

  • Jim Shooter — Nombre completo Pittsburgh, Pennsylvania Nacimiento 27 de …   Wikipedia Español

  • Chōriki Sentai Ohranger — The title card for Chōriki Sentai Ohranger Genre Tokusatsu Created by Toei …   Wikipedia

  • Gabilondo y Cía. — Llama, Gabilondo y Cía S.A. fue una empresa dedicada a la fabricación de armas cortas, principalmente pistolas y revólveres, que estuvo ubicada en la localidad alavesa de Vitoria en el País Vasco, España. Se fundó en el año 1904 en Éibar… …   Wikipedia Español

  • Real Club Deportivo de La Coruña — R. C. Deportivo de A Coruña Nombre completo Real Club Deportivo de La Coruña, S.A.D. Apodo(s) Dépor, deportivistas, herculinos, blanquiazules, Súper Dépor Fundación 2 de marzo de 1906 (105 años) …   Wikipedia Español

  • Barreiros (automoción) — Saltar a navegación, búsqueda El Dodge Dart fue fabricado por Barreiros en virtud de un acuerdo de concesión de licencia celebrado con Chrysler en 1963. Esta versión de los años 1970 era conocida como el Dodge 3700 GT. Barreiros fue una industria …   Wikipedia Español

  • Gonzo (animación) — Kabushiki Kaisha Gonzo 株式会社ゴンゾ Fundación Septiembre de 1992 Industria Animación japonesa Matriz grupo GDH …   Wikipedia Español

  • Satoru Nakajima — Saltar a navegación, búsqueda Satoru Nakajima Nacionalidad …   Wikipedia Español

  • Atletismo — Pictograma del atletismo. Salida en …   Wikipedia Español

  • Distrito de Miraflores (Lima) — Para otros usos de este término, véase Miraflores. Miraflores Distrito del Perú …   Wikipedia Español

  • Willie Maldonado — Este artículo o sección sobre biografías y televisión necesita ser wikificado con un formato acorde a las convenciones de estilo. Por favor, edítalo para que las cumpla. Mientras tanto, no elimines este aviso puesto el 15 de mayo de 2008. También …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»