circum-fundo

* * *

circum-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., lit. to pour out around, i.e. as in circumdo, either with the acc. of that which is poured, to pour around; or, with the acc. of that around which something is poured, to surround with a liquid (class. in prose and poetry).

Lit.

With acc. of the liquid poured (with or without dat. of the object around which):

amurcam ad oleam circumfundito,

Cato, R. R. 93:

Tigris urbi circumfunditur,

surrounds, flows round the town, Plin. 6, 27, 31, § 132.— More freq. in part. perf. pass.:

mare circumfusum urbi,

the sea flowing around the town, Liv. 30, 9, 12:

gens circumfusis invia fluminibus,

Ov. F. 5, 582:

circumfusus nobis spiritus,

Quint. 12, 11, 13:

nec circumfuso pendebat in aëre tellus,

circumambient, Ov. M. 1, 12; imitated by Tib. 4, 1, 151.—

Reflex.: circumfudit se repente nubes,

Lact. 4, 21, 1.—Once mid.: cum fervet (lac), ne circumfundatur, etc., pour itself out around, i. e. run over, Plin. 28, 9, 33, § 126; cf.:

circumfusa nubes,

Verg. A. 1, 586.—

With acc. of the object around which, etc., with or without abl. of the fluid:

(mortuum) cerā circumfuderunt,

Nep. Ages. 8, 7:

terram crassissimus circumfundit aër,

encompasses, envelops, Cic. N. D. 2, 6, 17:

terra circumfusa illo mari, quem oceanum appellatis,

id. Rep. 6, 20, 21:

et multo nebulae circum dea fudit amictu (tmesis),

Verg. A. 1, 412:

quas circumfuderat atra tempestas,

Sil. 7, 723.—

Transf. to objects that do not flow, esp. if there is a great multitude, as it were, heaped upon a thing.

(Acc. to I. 1.) Mid., to press upon, crowd around, embrace closely, cling to (freq. in the histt.):

circumfunduntur ex reliquis hostes partibus,

Caes. B. G. 6, 37; 7, 28; id. B. C. 3. 63:

equites infestis cuspidibus circumfunduntur,

Liv. 10, 36, 9; 25, 34, 9; 27, 19, 3;

44, 23, 8: (Nymphae) circumfusae Dianam Corporibus texere suis,

surrounding, Ov. M. 3, 180:

multitudo circumfusa,

Caes. B. G. 6, 34; Liv. 2, 28, 6; 4, 46, 6; Curt. 8, 14, 31; Quint. 4, 2, 37.—With the dat. of that upon which a multitude presses:

circumfundebantur obviis sciscitantes,

Liv. 22, 7, 11; 22, 14, 15; 26, 27, 10;

29, 34, 14 al.: circumfusa turba lateri meo,

id. 6, 15, 9: ut lateribus circumfundi posset equitatus. Curt. 3, 9, 12. —With acc. (depending on circum): Pacidiussuos equites exporrigere coepit... uthaberent facultatem turmas Julianas circumfundi, to surround, encompass them, Auct. B. Afr. 78 Oud. N. cr. — Poet. also of a single person: et nunc hac juveni, nunc circumfunditur illac, i. e. clings to, or closely embraces him, Ov. M. 4, 360; 14, 354; cf. with acc.:

hunc (sc. Mavortem), tu, diva, tuo recubantem corpore sancto circumfusa super,

Lucr. 1, 40.—

So once in the active voice, absol.:

circumfudit eques,

Tac. A. 3, 46.—

Trop.:

undique circumfusae molestiae,

Cic. Tusc. 5, 41, 121:

non est tantum ab hostibus aetati nostrae periculum, quantum ab circumfusis undique voluptatibus, Liv 30, 14, 6: circumfuso nitore,

Quint. 4, 1, 59.—

(Acc. to I. 2.) To enclose, environ, surround, overwhelm:

circumfusus publicorum praesidiorum copiis,

Cic. Mil. 26, 71:

praefectum castrorum circumfundunt,

Tac. A. 12, 38; so id. H. 2, 19; 4, 20; id. A. 13, 40; Plin. [p. 339] 5, 12, 13, § 67; Sil. 7, 306:

circumfusus hostium concursu,

Nep. Chabr. 4, 2:

M. Catonem vidi in bibliothecā sedentem, multis circumfusum Stoicorum libris,

Cic. Fin. 3, 2, 7; Quint. 9, 4, 91, Curt. 3, 11, 4:

amplexibus alicujus,

Vell. 2, 123, 3:

X. milia Bojorum alio latere quam exspectabatur missis legionibus circumfudit,

Front. 1, 2, 7.—

Trop.:

cum has terras incolentes circumfusi erant caligine,

Cic. Tusc. 1, 19, 45:

latent ista omnia crassis occultata et circumfusa tenebris,

id. Ac. 2, 39, 122:

ut, quantā luce ea circumfusa sunt, possint agnoscere,

id. ib. 2, 15, 46:

eos stultitiā obruit, tenebris circumfundit,

Lact. 3, 29, 14:

circumfundit, aliquem multo splendore,

Sen. Tranq. 1, 9.

hăbĕo, ui, itum, 2 (archaic perf. subj. habessit, Cic. Leg. 2, 8, 19; inf. haberier, Plaut. Mil. 2, 6, 111), v. a. and n. [etym. dub.; cf. Gr. kôpê, handle; Lat. capio; Germ. haben, Haft; Engl. have], to have, in the widest sense of the word, to hold, keep, possess, cherish, entertain, occupy, enclose, contain (cf.: teneo, possideo, etc.).

In gen.

Of personal subjects.

With persons or things as objects: SI INTESTATO MORITVR, CVI SVVS HERES NEC SIT, AGNATVS PROXIMVS FAMILIAM HABETO, Fragm. XII. Tab. ap. Ulp. Fragm. 26, 1: ex tui animi sententia tu uxorem habes? Cato ap. Cic. de Or. 2, 64, 260; cf.:

aliquam habere in matrimonio, Cic. Scaur. § 8: ipsum ex Helvetiis uxorem habere,

Caes. B. G. 1, 18, 6:

si et prudentes homines et non veteres reges habere voluerunt,

Cic. Rep. 1, 37 fin.:

quae cum patrem clarissimum, amplissimos patruos, ornatissimum fratrem haberet,

id. Rosc. Am. 50, 147:

cum ille haberet filium delicatiorem,

id. de Or. 2, 64, 257:

quod non ingenuous habeat clarosque parentes,

Hor. S. 1, 6, 91:

habebat saepe ducentos, saepe decem servos,

id. ib. 1, 3, 11:

fundum habere, Cic. Tull. § 14: cur pecuniam non habeat mulier?

id. Rep. 3, 10:

tantas divitias habet,

Plaut. Bacch. 2, 3, 99; so,

aurum,

id. ib. 2, 3, 35; and:

vectigalia magna Divitiasque,

Hor. S. 2, 2, 101:

tantum opum,

Cic. Rep. 1, 48:

classes,

id. Phil. 9, 2, 4:

naves,

id. Verr. 2, 5, 40, § 104:

denique sit finis quaerendi, cumque habeas plus, Pauperiem metuas minus,

Hor. S. 1, 1, 92:

tacitus pasci si posset corvus, haberet Plus dapis,

id. Ep. 1, 17, 50:

Dionysii equus quid attulit admirationis, quod habuit apes in juba?

Cic. Div. 2, 31, 67: faenum habet in cornu;

longe fuge,

Hor. S. 1, 4, 34:

leges in monumentis habere,

Cic. Rep. 2, 14:

hostis habet muros,

Verg. A. 2, 290:

hostis habet portus,

Val. Fl. 3, 45 al.:

quam vellem Panaetium nostrum nobiscum haberemus,

Cic. Rep. 1, 10:

Ciceronem secum,

id. Att. 4, 9, 2; cf.:

ea legione, quam secum habebat,

Caes. B. G. 1, 8, 1:

secum senatorem,

Cic. Verr. 2, 2, 31, § 77; cf.

also: magnum numerum equitatus circum se,

Caes. B. G. 1, 18, 5:

haec si habeat aurum, quod illi renumeret, faciat lubens,

Plaut. Bacch. 1, 1, 12; cf.:

quid non habuisti quod dares? Habuisse se dicet, Cic. Scaur. § 19: quod non desit, habentem,

Hor. Ep. 2, 2, 52:

qui in foro turbaque, quicum colloqui libeat, non habeant,

Cic. Rep. 1, 17.—

With abstr. objects: quid illos, bono genere gnatos, opinanimi animi habuisse atque habituros dum vivent? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

quod uno et eodem temporis puncto nati dissimiles et naturas et vitas et casus habent,

Cic. Div. 2, 45, 95:

febrim,

id. Fam. 7, 26, 1:

instrumenta animi,

id. Rep. 3, 3:

nec vero habere virtutem satis est, quasi artem aliquam, nisi utare,

id. ib. 1, 2:

in populos perpetuam potestatem,

id. ib. 2, 27; cf.:

in populum vitae necisque potestatem,

id. ib. 3, 14; so,

potestatem,

id. ib. 2, 29; 32;

36: eo plus auctoritatis,

id. ib. 3, 16:

ornamenta dicendi,

id. de Or. 2, 28, 122; cf.:

summam prudentiam summamque vim dicendi,

id. ib. 1, 20, 89:

Q. Lucilius Balbus tantos progressus habebat in Stoicis, ut, etc.,

id. N. D. 1, 6, 15:

neque quem usum belli haberent aut quibus institutis uterentur, reperiri poterat,

Caes. B. G. 4, 20 fin.:

nonnullam invidiam ex eo, quod, etc.,

Cic. de Or. 2, 70, 283: nimiam spem, Cato ap. Gell. 13, 17, 1:

spem in fide alicujus,

Cic. Inv. 1, 39, 71; cf.:

tantum spei ad vivendum,

id. Att. 15, 20, 2; id. N. D. 3, 6, 14; cf.

also: summam spem de aliquo,

id. Lael. 3, 11:

odium in equestrem ordinem,

id. Clu. 55, 151:

metum,

Prop. 3, 11 (4, 10), 6: consolationem [p. 834] semper in ore atque in animo, Cic. Fam. 5, 16, 2; cf. Varr. L. L. 6, § 56 Mull.:

rogavi, ut diceret, quid haberet in animo,

Cic. Att. 8, 10:

neque modum neque modestiam victores habere,

observe no bounds, Sall. C. 11, 4;

v. modus: haec habebam fere, quae te scire vellem,

Cic. Att. 1, 6; cf.:

haec habui de amicitia quae dicerem,

this is what I had to say, id. Lael. 27 fin.: fidem, gratiam, honorem, rationem; v. these nouns.—In a play on the word lumen: Arge, jaces; quodque in tot lumina lumen habebas Exstinctum est, the light for so many lights ( eyes), Ov. M. 1, 720.—

With inf. (analog. to the Gr. echô), to have something to do, be able to do something:

habeo etiam dicere quem contra morem majorum dejecerit, etc.,

Cic. Rosc. Am. 35, 100:

de re publica nihil habeo ad te scribere,

id. Att. 2, 22, 6.—So with inf. or with the part. fut. pass. (ante-class. and post-Aug.), to have or be obliged to do something, I must do something:

rogas, ut id mihi habeam curare,

Varr. R. R. 1, 1, 2:

filius hominis, quod carne indui haberet in terra,

Lact. 4, 12, 15:

habemus humiliare eum in signo,

id. 4, 18, 22:

quod plurimae haereses haberent existere,

id. 4, 30, 2:

etiam Filius Dei mori habuit,

Tert. Hab. Mul. 1:

si inimicos jubemur diligere, quem habemus odisse?

id. Apol. 37:

de spatiis ordinum eatenus praecipiendum habemus, ut intelligant agricolae, etc.,

Col. 5, 5, 3:

praesertim cum enitendum haberemus, ut, etc.,

Plin. Ep. 1, 8, 12:

si nunc primum statuendum haberemus,

Tac. A. 14, 44:

cum respondendum haberent,

id. Or. 36.—

Of inanim. or abstr. subjects:

prima classis LXXXVIII. centurias habeat,

Cic. Rep. 2, 22:

locus ille nihil habet religionis,

id. Leg. 2, 22, 57:

humani animi eam partem, quae sensum habeat,

id. Div. 1, 32, 70:

animus incorruptus agit atque habet cuncta, neque ipse habetur,

Sall. J. 2, 3:

divinus animus mortale nihil habuit, Cic. Scaur. § 50: habet statum res publica de tribus secundarium,

id. Rep. 1, 42; cf.:

nullum est genus illarum rerum publicarum, quod non habeat iter ad finitimum quoddam malum,

id. ib. 1, 28:

ipsa aequabilitas est iniqua, cum habeat nullos gradus dignitatis,

id. ib. 1, 27:

nulla alia in civitate...ullum domicilium libertas habet,

id. ib. 1, 31:

nostri casus plus honoris habuerunt quam laboris,

id. ib. 1, 4; cf.:

viri excellentis ancipites variique casus habent admirationem,

id. Fam. 5, 12, 5:

habet etiam amoenitas ipsa illecebras multas cupiditatum,

id. Rep. 2, 4:

quid habet illius carminis simile haec oratio?

id. ib. 1, 36:

magnam habet vim disciplina verecundiae,

id. ib. 4, 6 et saep.:

quomodo habere dicimur febrem, cum illa nos habeat,

Sen. Ep. 119 med.; cf.:

animalia somnus habebat,

Verg. A. 3, 147; Ov. M. 7, 329:

me somno gravatum Infelix habuit thalamus,

Verg. A. 6, 521; cf.:

non me impia namque Tartara habent,

id. ib. 5, 734:

habentque Tartara Panthoiden,

Hor. C. 1, 28, 9:

qui (metus) major absentes habet,

id. Epod. 1, 18; Sen. Const. Sap. 7:

et habet mortalia casus,

Luc. 2, 13:

terror habet vates,

Stat. Th. 3, 549.

In partic.

Pregn., to have or possess property (mostly absol.):

miserum istuc verbum et pessumum'st, habuisse et nihil habere,

Plaut. Rud. 5, 2, 34; cf. Ter. Ad. 4, 7, 10: qui habet, ultro appetitur: qui est pauper, aspernatur, Cic. Fragm. ap. Prisc. p. 792 P.:

habet idem in nummis, habet idem in urbanis praediis,

Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199; so,

in nummis,

id. Att. 8, 10:

in Salentinis aut in Brutiis,

i. e. to have possessions, id. Rosc. Am. 46, 132; cf. id. Verr. 2, 5, 18, § 45: nos quod simus, quod habeamus, etc., Curius ap. Cic. Fam. 7, 29, 1:

et belli rabies et amor successit habendi,

Verg. A. 8, 327; cf.:

amore senescit habendi,

Hor. Ep. 1, 7, 85; Phaedr. 3 prol. 21; Juv. 14, 207: quid habentibus auri nunquam exstincta sitis? Sil. 5, 264; so, habentes = hoi echontes, the wealthy, Lact. 5, 8, 7. —

With an object - or relative-clause, to have the means, ability, or knowledge, i. e. to be in a condition, to be able, to know how to do or say any thing.

With an objectclause:

de Alexandrina re tantum habeo polliceri, me tibi cumulate satisfacturum,

Cic. Fam. 1, 5, 3:

de re publica nihil habeo ad te scribere,

id. Att. 2, 22, 6:

haec fere dicere habui de natura deorum,

this is the substance of what I had to say, id. N. D. 3, 39, 93; cf.:

quid habes igitur dicere de Gaditano foedere?

id. Balb. 14, 33:

habeo etiam dicere, quem de ponte in Tiberim dejecerit,

id. Rosc. Am. 35, 100:

illud affirmare pro certo habeo, etc.,

Liv. 44, 22, 4:

sic placet, an melius quis habet suadere?

Hor. Epod. 16, 23.—

With a relat.-clause (usually with a negative: non habeo, quid faciam;

or: nihil habeo, quod faciam, dicam, etc.): de quibus habeo ipse, quid sentiam: non habeo autem, quid tibi assentiar,

Cic. N. D. 3, 25, 64:

de pueris quid agam, non habeo,

id. Att. 7, 19:

usque eo quid arguas non habes,

id. Rosc. Am. 15, 45:

quid huic responderet, non habebat,

id. Mur. 12, 26:

nec quid faceret habebat,

id. Verr. 2, 4, 23, § 51; id. Off. 2, 2, 7:

qui, quo se reciperent, non haberent,

Caes. B. G. 4, 38, 2:

nihil habeo, quod ad te scribam,

Cic. Att. 7, 19:

nil habeo, quod agam,

Hor. S. 1, 9, 19; and:

nihil habeo, quod cum amicitia Scipionis possim comparare,

Cic. Lael. 27, 103.—

To have in use, make use of, use (very rare, for the usual uti, opp. abuti):

anulus in digito subter tenuatur habendo,

i. e. by use, by wearing, Lucr. 1, 312; cf.:

aera nitent usu: vestis bona quaerit haberi,

Ov. Am. 1, 8, 51:

quippe quas (divitias) honeste habere licebat, abuti per turpitudinem properabant,

Sall. C. 13, 2 Kritz; cf.:

magnae opes innocenter paratae et modeste habitae,

Tac. A. 4, 44.—Hence,

To hold, use, wield, handle, manage:

nec inmensa barbarorum scuta, enormis hastas, inter truncos arborum perinde haberi quam pila,

Tac. A. 2, 14.— Trop.:

quo modo rem publicam habuerint (majores), disserere,

Sall. C. 5, 9; cf.:

reipublicae partes,

Tac. A. 4, 6 init. —

To hold or keep a person or thing in any condition; to have, hold, or regard in any light:

aliquem in obsidione,

Caes. B. C. 3, 31, 3:

aliquem in liberis custodiis,

Sall. C. 47, 3; so,

aliquem in custodiis,

id. ib. 52, 14:

aliquem in vinculis,

id. ib. 51 fin.;

for which also: in custodiam habitus,

i. e. put into prison and kept there, Liv. 22, 25; Tac. H. 1, 87; cf.:

quo facilius omne Hadriaticum mare in potestatem haberet,

Caes. B. C. 1, 25 Oud. N. cr. (al. in potestate):

cum talem virum in potestatem habuisset,

Sall. J. 112 fin. Kritz N. cr.:

quae res eos in magno diuturnoque bello inter se habuit,

id. ib. 79, 3:

alios in ea fortuna haberent, ut socii esse quam cives mallent,

Liv. 26, 24:

aegros in tenebris,

Cels. 3, 18:

aquam caelestem sub dio in sole,

Col. 12, 12, 1:

in otio militem,

Liv. 39, 2, 6; cf.:

legiones habebantur per otium,

Tac. H. 1, 31:

externa sine cura habebantur,

id. A. 1, 79 init.:

exercitus sine imperio et modestia habitus,

Sall. J. 44, 1:

quos ille postea magno in honore habuit,

Caes. B. C. 1, 77, 2;

for which: quos praecipuo semper honore Caesar habuit,

id. B. G. 5, 54, 4:

habeo Junium (mensem) et Quintilem in metu,

i. e. I fear, Cic. Att. 6, 1, 14.— So with an adj. or a perf. part., to denote a lasting condition:

ita me mea forma habet sollicitum,

Plaut. Most. 4, 2, 95 Lorenz; id. Men. 4, 2, 12; 21:

miserrimum ego hunc habebo amasium,

id. Cas. 3, 3, 27 al.:

laetum Germanicum,

Tac. A. 2, 57; 65:

sollicitum habebat cogitatio,

Cic. Fam. 7, 3, 1; 2, 16, 2.—Hence,

With a double object, esp. freq. with the part. perf. pass., to have, hold, or possess a person or thing in any quality or capacity, as any thing; to have, hold, or possess an action as completed, finished (a pregn. circumlocution for the perf.):

cum haberet collegam in praetura Sophoclem,

Cic. Off. 1, 40, 144; cf. Quint. 10, 1, 93:

an heredem habuerit eum, a quo, etc.,

id. 7, 2, 37:

istaec illum perdidit assentatio, nam absque te esset, ego illum haberem rectum ad ingenium bonum,

Plaut. Bacch. 3, 3, 8:

cur ergo unus tu Apollonidenses miseriores habes quam pater tuus habuit umquam?

Cic. Fl. 29, 71:

obvium habuerunt patrem,

Quint. 7, 1, 29:

reliquas civitates stipendiarias,

Caes. B. G. 1, 30, 3:

quod (cognomen) habes hereditarium,

Cic. Rep. 6, 11:

quae habuit venalia,

id. Verr. 2, 3, 62, § 144; Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11, 1:

qui auro habeat soccis suppactum solum,

Plaut. Bacch. 2, 3, 98:

me segregatum habuisse, uxorem ut duxit, a me Pamphilum,

have kept him away, aloof, Ter. Hec. 5, 1, 25; cf.:

inclusum in curia senatum habuerunt,

Cic. Att. 6, 2, 8:

(Romulus) habuit plebem in clientelas principum descriptam,

id. Rep. 2, 9: satis mihi videbar habere cognitum Scaevolam ex iis rebus, quas, etc., id. Brut. 40, 147; cf.:

si nondum eum satis habes cognitum,

id. Fam. 13, 17, 3; ib. 15, 20 fin.: fidem spectatam jam et diu cognitam, id. Div. ap. Caecil. 4, 11:

decumas ad aquam deportatas,

id. Verr. 2, 3, 14, § 36:

domitas habere libidines,

id. de Or. 1, 43, 194:

omnes philosophiae notos et tractatos locos,

id. Or. 33, 118; id. Rep. 2, 6:

innumerabilia, quae collecta habent Stoici,

id. Div. 2, 70, 145: quantum in acie tironi sit committendum, nimium saepe expertum habemus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 3:

quare velim ita statutum habeas, me, etc.,

Cic. Fam. 6, 2, 1: habeo absolutum suave epos ad Caesarem, id. Q. Fr. 3, 9, 6:

in adversariis scriptum habere (nomen),

id. Rosc. Com. 3, 9:

de Caesare satis dictum habebo,

id. Phil. 5, 19, 52:

bellum habere susceptum,

id. Agr. 2, 6, 14:

quam (domum) tu iam dimensam et exaedificatam animo habebas,

id. Att. 1, 6, 1:

ut omnes labores, pericula consueta habeam,

Sall. J. 85, 7:

compertum ego habeo,

id. Cat. 58, 1; cf. Nep. Att. 17 fin.; 18, 1: neque ea res falsum ( part. perf. pass.) me habuit, Sall. J. 10, 1 al. From this use is derived the compound perf. of the Romance languages: ho veduto, j'ai vu, qs. habeo visum, I have seen).—

Also, with a double object, to make, render:

praecipit ut dent operam, uti eos quam maxime manifestos habeant,

Sall. C. 41, 5:

qui pascua publica infesta habuerant,

Liv. 39, 29, 9; 34, 36, 3:

necdum omnia edita facinora habent,

id. 39, 16, 3; 31, 42, 1:

anxium me et inquietum habet petitio Sexti,

Plin. Ep. 2, 9, 1:

sed Pompeium gratia impunitum habuit,

kept, Vell. 2, 1, 5.—

Hence:

in aliquo (aliqua re), aliquem (aliquid) habere (rare): ea si fecissem, in vestra amicitia exercitum, divitias, munimenta regni me habiturum,

Sall. J. 14, 1:

in vobis liberos, parentes, consanguineos habeo,

Curt. 6, 9, 12:

majora in eo obsequia habiturus,

Just. 8, 6, 6; cf. Cic. Fam. 2, 16, 5.—

To have or hold a person in any manner, to treat, use:

is, uti tu me hic habueris, proinde illum illic curaverit,

Plaut. Capt. 2, 2, 64:

equitatu agmen adversariorum male habere et carpere,

Caes. B. C. 1, 63, 2; cf. Cels. 3, 20; 3, 21:

exercitum luxuriose nimisque liberaliter habere,

Sall. C. 11, 5 Kritz; cf.:

eos ille non pro vanis hostibus, ut meriti erant, sed accurate et liberaliter habuit,

id. J. 103, 5; 113, 2:

Fabiis plurimi (saucii) dati, nec alibi majore cura habiti,

Liv. 2, 47, 12; 29, 8, 6; 37, 34, 5:

video quam molliter tuos habeas,

Plin. Ep. 5, 19, 1:

militant vobiscum, qui superbe habiti rebellassent,

Curt. 8, 8, 11:

virgines tam sancte habuit,

id. 3, 12, 21; 4, 10, 33:

male habere aliquem,

Nep. Eum. 12, 1:

neque conjugem et filium ejus hostiliter haberi,

Tac. A. 2, 10.—

With se, and sometimes mid. or neut., to hold or keep himself or itself in a certain manner, i. e. to be constituted or situated, to find one's self, to be, in any manner.

Habere se:

Tironem Patris aegrum reliqui...et quamquam videbatur se non graviter habere, tamen sum sollicitus, etc.,

Cic. Att. 7, 2, 3:

praeclare te habes, cum, etc.,

id. Verr. 2, 2, 61, § 149:

ipsi se hoc melius habent quam nos, quod, etc.,

id. Att. 11, 7, 4:

Bene habemus nos,

id. ib. 2, 8, 1:

ego me bene habeo,

am well, Tac. A. 14, 51: praeclare se res habeat ( is well), si, etc., Cic. de Or. 1, 25, 114:

male se res habet, cum, quod virtute effici debet, id tentatur pecunia,

id. Off. 2, 6, 22; cf. id. de Or. 2, 77, 313:

quae cum ita se res haberet, tamen, etc.,

id. Verr. 2, 2, 50, § 124; cf.:

ita se res habet, ut ego, etc.,

id. Quint. 1, 2:

sic profecto res se habet,

id. de Or. 2, 67, 271:

scire aveo, quomodo res se habeat,

id. Att. 13, 35, 2; cf. id. de Or. 2, 32, 140:

ut se tota res habeat,

id. Verr. 2, 2, 5, § 15; cf.:

ut meae res sese habent,

Ter. Phorm. 5, 4, 1.—

Mid.:

virtus clara aeternaque habetur,

exhibits itself, is, continues, Sall. C. 1, 4:

sicuti pleraque mortalium habentur,

as for the most part happens in human affairs, id. ib. 6, 3.—

Neutr. (as also the Gr echô): Tullia nostra recte valet: Terentia minus belle habuit, Dolab. ap. Cic. Fam. 9, 9, 1:

volui animum tandem confirmare hodie meum, Ut bene haberem filiae nuptiis,

I might enjoy myself, Plaut. Aul. 2, 8, 2: qui bene habet suisque amicis est volup, id. [p. 835] Mil. 3, 1, 130:

bene habent tibi principia,

Ter. Phorm. 2, 3, 82:

bene habet: jacta sunt fundamenta defensionis,

it is well, Cic. Mur. 6, 14; Liv. 8, 6:

magnum narras, vix credibile! atqui sic habet,

so it is, it is even so, Hor. S. 1, 9, 53: illasce sues sanas esse habereque recte licere spondesne? Formula emendi, ap. Varr. R. R. 2, 4, 5; 2, 3, 5.—

To hold, account, esteem, consider, regard a person or thing in any manner or as any thing; to think or believe a person or thing to be so or so:

aliquem fidelem sibi habere,

Plaut. Bacch. 3, 3, 87:

deos aeternos et beatos,

Cic. N. D. 1, 17, 45:

id habent hodie vile et semper habuerunt,

id. Balb. 22, 51:

maximam illam voluptatem habemus, quae, etc.,

id. Fin. 1, 11, 37:

eum nos ut perveterem habemus... nec vero habeo quemquam antiquiorem,

id. Brut. 15, 61:

Ut et rex et pater habereter omnium,

id. Rep. 1, 36; 2, 21:

parentem Asiae et dici et haberi,

id. Q. Fr. 1, 1, 10 fin.:

eos dicit esse habitos deos, a quibus, etc.,

id. N. D. 1, 15, 38:

cum esset habendus rex, quicumque genere regio natus esset,

id. Rep. 1, 33; cf. id. ib. 2, 12 fin.: non habeo nauci Marsum augurem, Poet. ap. Cic. Div. 1, 58, 132:

cujus auctoritas in iis regionibus magni habebatur,

Caes. B. G. 4, 21, 7:

nihil pensi habere,

Quint. 11, 1, 29; cf.

also: an perinde habenda sit haec atque illa,

id. 7, 3, 11:

sese illum non pro amico, sed pro hoste habiturum,

Caes. B. G. 1, 44, 19; so,

aliquem pro hoste,

Liv. 2, 20; Curt. 6, 2 al.:

nisi in provincia relictas rationes pro relatis haberem,

Cic. Fam. 5, 20, 2:

licet omnia Italica pro Romanis habeam,

Quint. 1, 5, 56; 12, 10, 73:

istuc jam pro facto habeo,

Cic. Att. 13, 1, 2:

Pompeium pro certo habemus per Illyricum proficisci in Galliam,

to consider as certain, id. ib. 10, 6 fin.:

id obliviscendum, pro non dicto habendum,

Liv. 23, 22, 9:

hoc velim in maximis rebus et maxime necessariis habeas,

Cic. Att. 5, 5 fin.:

aliquem in deorum numero,

id. N. D. 1, 14, 36:

aliquem in hostium numero,

Caes. B. G. 1, 28, 1:

aliquem suorum In numero,

Hor. S. 2, 6, 41;

for which also: hostium numero haberi,

Cic. Att. 11, 6, 6:

numero impiorum ac sceleratorum haberi,

Caes. B. G. 6, 13, 7; cf. also Quint. 3, 7, 2:

quem Aegyptii nefas habent nominare,

Cic. N. D. 3, 22, 56:

mutare nefas habent,

Quint. 12, 8, 6:

nec tamen est habendum religioni, nocentem aliquando defendere,

to scruple, make a conscience of, Cic. Off. 2, 14, 51; cf.:

nec eam rem habuit religioni,

id. Div. 1, 35, 77:

quando tu me bene merentem tibi habes despicatui,

you despise, Plaut. Men. 4, 3, 19:

non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

Ter. Hec. 4, 1, 11.—Hence: sic habeto, or sic habeas aliquid, or with an object-clause, hold or judge thus, be convinced or persuaded, believe, know:

sed hoc nihil ad te: illud velim sic habeas, uod intelliges, etc.,

Cic. Fam. 3, 13, 2:

unum hoc sic habeto: si, etc.,

id. ib. 2, 6 fin.:

sic habeto: omnibus, etc.,

id. Rep. 6, 13:

enitere et sic habeto, non esse te mortalem, sed corpus hoc,

id. ib. 6, 24; so with an object-clause, id. Fam. 2, 10, 1; 16, 4, 4.—Without sic:

id primum ergo habeto, non sine magna causa, etc.,

Cic. Fam. 13, 29, 2:

tantum habeto, civem egregium esse Pompeium, etc.,

id. ib. 2, 8, 2.—

To take, accept, bear, submit to, endure:

neque cuiquam mortalium injuriae suae parvae videntur: multi eas gravius aequo habuere,

Sall. C. 51, 11:

egestas facile habetur sine damno,

id. ib. 6, 37:

quae in praesens Tiberius civiliter habuit, sed, etc.,

Tac. A. 4, 21:

neque tantum maleficium impune habendum,

id. ib. 3, 70;

12, 48: nec ita aegre habuit filium id pro parente ausum,

Liv. 7, 5, 7 Weissenb.—

To hold, have possession of, occupy, a place:

urbem Romam condidere atque habuere initio Trojani,

Sall. C. 6, 1:

qui mortales initio Africam habuerint,

id. J. 17, 7; 18, 1; cf.

Siciliam et Sardiniam per legatos habuit,

rule, administer, Flor. 4, 2, 22:

urbem Romanam a principio reges habuere,

Tac. A. 1, 1:

Hispaniae tribus legionibus habebantur,

id. ib. 4, 5; 12, 54.—

More freq. neutr., to dwell, live anywhere (perh. only ante-class.; in good prose habito is used instead): quae Corinthum arcem altam habetis, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 294 Vahl.):

ille geminus qui Syracusis habet,

Plaut. Men. prol. 69: quis istic habet? id. Bacch. 1, 2, 6:

ubi nunc adulescens habet?

id. Trin. 1, 2, 156:

apud aedem Junonis Lucinae, ubi aeditumus habere solet,

Varr. L. L. 5, § 50 Mull.; cf.:

situm formamque et universorum castrorum et partium, qua Poeni, qua Numidae haberent...specularentur,

Liv. 30, 4, 2 (but v. Weissenb. ad loc.).—

To spend, pass (time, etc.):

aetatem procul a republica,

Sall. C. 4, 1:

vitam,

id. ib. 51, 12 al.—

To have in one's mind, to know, be acquainted with:

siquidem istius regis (Anci) matrem habemus, ignoramus patrem,

Cic. Rep. 2, 18 fin.: habes consilia nostra;

nunc cognosce de Bruto,

there you have, such are, id. Att. 5, 21, 10:

habetis igitur primum ortum tyranni,

id. Rep. 2, 27:

habetis sermonem bene longum hominis,

id. de Or. 2, 88, 361; cf.

also: habes nostras sententias,

Suet. Claud. 4:

habes, quae fortissime de beata vita dici putem,

Cic. Tusc. 5, 28 fin.; cf. id. de Or. 2, 71, 291. —

To have as a habit, peculiarity, or characteristic:

habebat hoc omnino Caesar: quem plane perditum aere alieno egentemque cognorat, hunc in familiaritatem libentissime recipiebat,

Cic. Phil. 2, 32, 78; id. Pis. 32, 81.—

To hold, to make, do, perform, prepare, utter, pronounce, produce, cause:

alium quaerebam, iter hac habui,

made, directed, Ter. Eun. 5, 9, 35; cf.:

ex urbe profectus iter ad legiones habebat,

Caes. B. C. 1, 14, 3; so,

iter,

id. ib. 1, 51, 1; 3, 11, 2; 3, 106, 1; Cic. Q. Fr. 2, 6, 2:

vias,

Luc. 2, 439:

C. Cato contionatus est, comitia haberi non siturum, si, etc.,

to be held, Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

senatum,

id. ib. 2, 13, 3; id. Fam. 1, 4, 1; Caes. B. C. 1, 2, 1:

concilia,

id. B. G. 5, 53, 4:

contionem,

Cic. Att. 4, 1, 6:

censum,

id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

delectum (militum),

id. Phil. 5, 12, 31; id. Fam. 15, 1 fin.; Caes. B. G. 6, 1;

v. delectus: ludos,

Suet. Rhet. 1:

sermonem,

Cic. Tusc. 1, 24, 57; cf.:

orationem,

to deliver, id. Rep. 1, 46:

multis verbis ultro citroque habitis,

id. ib. 6, 9 fin.:

disputationem,

id. ib. 1, 7; Caes. B. G. 5, 30, 1:

dialogum,

Cic. Att. 2, 9, 1:

verba,

id. de Or. 2, 47, 190:

querelam de aliquo apud aliquem,

id. Q. Fr. 1, 2, 1, § 2:

controversiam de fundo cum aliquo,

id. Fam. 13, 69, 2 et saep.:

deinde adventus in Syriam primus equitatus habuit interitum,

caused, occasioned, Cic. Prov. Cons. 4, 9; cf. id. Div. 2, 46, 96:

latrocinia nullam habent infamiam, quae extra fines cujusque civitatis fiunt,

Caes. B. G. 6, 23, 6.—

Habere in animo (or simply animo), with an objectclause, to have in mind, to intend, to be disposed, inclined to do any thing (=propositum habere, constituisse, decrevisse):

istum exheredare in animo habebat,

Cic. Rosc. Am. 18, 52; id. Att. 1, 17, 11:

hoc (flumen) neque ipse transire in animo habebat neque hostes transituros existimabat,

Caes. B. G. 6, 7, 5:

neque bello eum invadere animo habuit,

Liv. 44, 25, 1 dub (al. in animo), v. Drak. ad h. l.—

Habere sibi or secum aliquid, to keep to one's self (lit. and trop.):

clamare coeperunt, sibi ut haberet hereditatem,

Cic. Verr. 2, 2, 19, § 47:

per vindicationem his verbis legamus: DO LEGO, CAPITO, SUMITO, SIBI HABETO,

Ulp. Fragm. 24, 3; cf. ib. § 5; Gai. Inst. 2, 209.—So the formula used in divorces:

res tuas tibi habeas or habe,

Plaut. Am. 3, 2, 47; Sen. Suas. 1, § 7:

illam suam suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis,

Cic. Phil. 2, 28, 69. —Comic. transf.:

apage sis amor: tuas tibi res habeto,

Plaut. Trin. 2, 1, 32.— Trop.:

secreto hoc audi, tecum habeto, ne Apellae quidem liberto tuo dixeris,

Cic. Fam. 7, 25, 2:

verum haec tu tecum habeto,

id. Att. 4, 15, 6.—

Of a sweetheart, to have, to possess, enjoy:

postquam nos Amaryllis habet, Galatea reliquit,

Verg. E. 1, 31; Tib. 1, 2, 65; Prop. 3, 8 (4, 7), 22:

duxi, habui scortum,

Plaut. Bacch. 4, 10, 6; Ter. And. 1, 1, 58: cum esset objectum, habere eum Laida;

habeo, inquit, non habeor a Laide,

Cic. Fam. 9, 26, 2.—

Gladiatorial t. t., of a wounded combatant: hoc habet or habet, he has that (i. e. that stroke), he is hit:

desuper altus equo graviter ferit atque ita fatur: Hoc habet,

Verg. A. 12, 296; Prud. Psych. 53.—

Transf.:

hoc habet: reperi, qui senem ducerem,

Plaut. Most. 3, 2, 26; id. Rud. 4, 4, 99: egomet continuo mecum;

Certe captus est! Habet!

Ter. And. 1, 1, 56 (id est vulneratus est. Habet enim qui percussus est: et proprie de gladiatoribus dicitur, Don.).—Hence: hăbĭtus, a, um, P. a., held or kept in a certain condition, state, humor (ante-class.).

In gen.

Lit.: equus nimis strigosus et male habitus, Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11; v. in the foll.—

Trop.:

ut patrem tuum vidi esse habitum, diu etiam duras (lites) dabit,

Ter. Heaut. 2, 4, 22.—

In partic., physically, well kept, well conditioned, fleshy, corpulent:

corpulentior videre atque habitior,

Plaut. Ep. 1, 1, 8:

si qua (virgo) est habitior paulo, pugilem esse aiunt, deducunt cibum,

Ter. Eun. 2, 3, 23: (censores) equum nimis strigosum et male habitum, sed equitem ejus uberrimum et habitissimum viderunt, etc., Massur. Sabin. ap. Gell. 4, 20, 11.

stŏlo, ōnis, m., a shoot, branch, twig, or scion springing from the stock or root of a tree, a useless sucker, water-shoot:

qui (Licinius Stolo) propter diligentiam culturae Stolonum confirmavit cognomen, quod nullus in ejus fundo reperiri poterat stolo, quod effodiebat circum arbores, e radicibus, quae nascerentur e solo, quos stolones appellabant,

Varr. R. R. 1, 2, 9; cf.:

Stolonum Liciniae genti (cognomen): ita appellatur in ipsis arboribus fruticatio inutilis, unde et pampinatio inventa primo Stoloni dedit nomen,

Plin. 17, 1, 1, § 7; 17, 20, 34, § 150; 17, 13, 20, § 95; 17, 26, 39, § 248; 27, 13, 109, § 133.

Stŏlo, ōnis, m., a cognomen in the gens Licinia; v. 1. stolo.

stŏlo, ōnis, m., a shoot, branch, twig, or scion springing from the stock or root of a tree, a useless sucker, water-shoot:

qui (Licinius Stolo) propter diligentiam culturae Stolonum confirmavit cognomen, quod nullus in ejus fundo reperiri poterat stolo, quod effodiebat circum arbores, e radicibus, quae nascerentur e solo, quos stolones appellabant,

Varr. R. R. 1, 2, 9; cf.:

Stolonum Liciniae genti (cognomen): ita appellatur in ipsis arboribus fruticatio inutilis, unde et pampinatio inventa primo Stoloni dedit nomen,

Plin. 17, 1, 1, § 7; 17, 20, 34, § 150; 17, 13, 20, § 95; 17, 26, 39, § 248; 27, 13, 109, § 133.

Stŏlo, ōnis, m., a cognomen in the gens Licinia; v. 1. stolo.

verso ( vorso), āvi, ātum, 1 ( inf. vorsarier, Plaut. Poen. 1, 2, 53), v. freq. a. [verto], to turn, wind, twist, or whirl about often or violently (freq. and class.; syn.: verto, contorqueo).

Lit.: qui caelum versat stellis fulgentibus aptum, Enn. ap. Macr. 6, 1 (Ann. v. 30 Vahl.): Sisyphus versat Saxum, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

turbinem puer,

Tib. 1, 5, 4:

turdos in igni,

Hor. S. 1, 5, 72:

ova non acri favillā,

Ov. M. 8, 667:

cum versati appositi essent pisces,

Quint. 6, 3, 90:

vinclorum inmensa volumina,

Verg. A. 5, 408:

manum,

Ov. M. 12, 493:

lumina,

id. ib. 5, 134; 6, 247;

7, 579: cardinem,

id. ib. 4, 93:

fusum,

id. ib. 4, 221;

6, 22: corpus,

id. Am. 1, 2, 4:

sortem urnā,

to shake, Hor. C. 2, 3, 26:

ligonibus glaebas,

to turn up, hoe, id. ib. 3, 6, 39; so,

rura (juvenci),

Prop. 4 (5), 1, 129:

terram,

Ov. R. Am. 173:

desectum gramen,

hay, id. M. 14, 646:

currum in gramine,

i. e. to wheel about, Verg. A. 12, 664:

oves,

to drive about, pasture, id. E. 10, 68:

pulsat versatque Dareta,

id. A. 5, 460:

me versant in litore venti,

id. ib. 6, 362: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, turn them over, i. e. read, study them, Hor. A. P. 269:

et nummulario non ex fide versanti pecunias manus amputavit,

handling, accounting for, Suet. Galb. 9.—With se, or mid., to turn one's self often, to turn, revolve, etc.: versabat se in utramque partem, non solum mente, verum etiam corpore, Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74.—Prov.:

satis diu jam hoc saxum vorso,

I have wasted time enough with this man, Ter. Eun. 5, 8, 55.—Mid.:

mundum versari circum axem caeli,

Cic. N. D. 1, 20, 52:

qui (orbes) versantur retro,

id. Rep. 6, 17, 17:

pars superior mundi non versatur in turbinem,

Sen. Ira, 3, 6, 1:

suāpte naturā et cylindrum volvi et versari turbinem putat,

Cic. Fat. 18, 42:

ne versari aves possent,

Col. 8, 7, 1.—

Trop.

In gen., to turn, twist, bend:

versare suam naturam et regere ad tempus atque huc et illuc torquere et flectere,

Cic. Cael. 6, 13:

ad omnem malitiam et fraudem versare mentem suam coepit,

id. Clu. 26, 70:

eadem multis modis,

id. Or. 40, 137:

causas,

i. e. to treat, manage, id. ib. 9, 31; Quint. 10, 5, 9; cf. absol.:

non mille figuris variet ac verset (orator)?

id. 5, 14, 32:

verba,

to pervert, alter, Cic. Fin. 4, 20, 56:

fors omnia versat,

turns, changes, Verg. E. 9, 5;

so mid.: versatur celeri Fors levis orbe rotae,

Tib. 1, 5, 70:

huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, etc.,

Cic. Fin. 2, 31, 99:

in quo, utrum respondebo, verses te huc atque illuc necesse est,

id. ib. 5, 28, 86:

versabat se ad omnis cogitationes,

Curt. 6, 6, 27.—

In partic. (rare in Cic.).

Qs. to turn upside down, i. e. to discompose, disturb, vex, agitate:

versabo ego illum hodie, si vivo, probe,

Plaut. Bacch. 4, 5, 6; id. Pers. 5, 2, 17:

haerere homo, versari, rubere,

to be disturbed, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187: si quid te adjuero curamve levasso Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 340 Vahl.):

miserum toto cubili,

Prop. 1, 14, 21:

illum toto versant suspiria lecto,

id. 2, 22, 47 (3, 16, 5):

odiis domos,

to overthrow, ruin, subvert, Verg. A. 7, 336:

ille placet, versatque domum, neque verbera sentit,

i. e. disturbs without being punished, Ov. Am. 2, 2, 29:

sic fortuna in contentione et certamine utrumque versavit, ut alter alteri inimicus auxilio salutique esset,

alternated with, treated each in turn, Caes. B. G. 5, 44 fin.:

pectora,

id. ib. 2, 45:

muliebrem animum in omnes partes,

Liv. 1, 58, 3:

patrum animos,

id. 1, 17, 1:

pectora (nunc indignatio nunc pudor),

id. 2, 45, 5; cf.:

spesque timorque animum versat utroque modo,

Prop. 3, 17 (4, 16), 12.—

To turn over a thing in the mind, to think over, meditate, or reflect upon, revolve, consider; to transact, carry on (cf.:

volvo, agito): multas res simitu in meo corde vorso,

Plaut. Trin. 2, 1, 1:

versarent in animis secum unamquamque rem,

Liv. 3, 34, 4:

illa dolos dirumque nefas in pectere versat, Certa mori,

Verg. A. 4, 563; so,

dolos,

id. ib. 2, 62:

versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri,

Hor. A. P. 39:

ubi maxima rerum momenta versantur,

Quint. 8, 3, 13:

versenturque omni modo numeri,

examined, considered, id. 10, 3, 5; 10, 5, 9:

somnia decies,

to interpret, Prop. 2, 4, 16:

multum igitur domi ante versandi sunt (testes), variis percontationibus, etc.,

examined, practised, Quint. 5, 7, 11.—

Transf., in the mid. form, versor ( vor-sor), ātus, 1, prop. to move about in a place, i. e. to dwell, live, remain, stay, abide, be in a place or among certain persons; constr. most freq. with in aliquā re; also with inter, intra, apud, and cum.

Lit.:

vorsari crebro hic cum viderent me domi,

Plaut. Am. prol. 128:

in medio pariete,

id. Cas. 1, 52:

non ad solarium, non in campo, non in conviviis versatus est,

Cic. Quint. 18, 59:

in fundo,

id. Mil. 20, 53:

in castris,

Caes. B. G. 2, 24:

inter aciem,

id. ib. 1, 52; cf.:

nec versari inter eos sine dedecore potero,

Cic. Att. 10, 8, 3:

intra vallum,

Caes. B. C. 3, 96:

alicui inter femina,

Suet. Tib. 44:

nobiscum versari jam diutius non potes,

Cic. Cat. 1, 5, 10;

apud praefectos regis,

Nep. Con. 2, 4.—

Trop.

In gen., to be; to be circumstanced or situated:

nescis, quantis in malis vorser miser,

Ter. And. 4, 1, 25:

certe ego te in medio versantem turbine leti Eripui,

Cat. 64, 149:

ergo illi nunc in pace versantur,

Cic. Phil. 8, 2, 6:

in clarissimā luce,

id. Off. 2, 13, 44:

Minturnenses aeternā in laude versantur,

id. Planc. 10, 26:

in simili culpā,

Caes. B. C. 3, 110:

mihi ante oculos dies noctesque versaris,

Cic. Fam. 14, 2, 3:

nec versantur omnino scripta eorum inter manus hominum,

i. e. are read, Dig. 1, 2, 2.—Of abstract subjects: numquam tibi populi Romani dignitas, numquam species ipsa hujusmodi multitudinis in oculis animoque versata est? Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:

mors, exsilium mihi ob oculos versabantur,

id. Sest. 21, 47:

haec omnia in eodem errore versantur,

id. N. D. 3, 10, 25; id. Tusc. 1, 44, 107:

aliquid in dubitatione versatur,

id. Rep. 2, 15, 29:

Mithridaticum bellum, in multā varietate versatum,

waged with many vicissitudes, id. Arch. 9, 21.—

In partic., to occupy or busy one's self with any action, to be engaged in any thing.

Of persons.

With in and abl. (class.):

opifices omnes in sordidā arte versantur,

Cic. Off. 1, 42, 150:

in omnibus ingenuis artibus,

id. Fam. 4, 3, 4:

versabor in re difficili,

id. Leg. 3, 15, 33:

in re publicā atque in his vitae periculis laboribusque,

id. Arch. 12, 30;

ullā in cogitatione acrius ac diligentius versari,

id. Rep. 1, 22, 35:

si diutius in hoc genere verser,

id. ib. 1, 46, 70:

multum in imperiis,

Nep. Milt. 8, 2.—

With circa and acc. (post-Aug.):

circa mensuras ac numeros non versabitur (orator)?

Quint. 2, 21, 19.—

With inter:

inter arma ac studia versatus,

Vell. 1, 13, 3.—

Of abstract subjects.

With in and abl. (class.):

haec omnia in eodem quo illa Zenonis errore versantur,

depend on, Cic. N. D. 3, 10, 25:

dicendi omnis ratio in hominum more et sermone versatur,

is occupied with, concerns, Cic. de Or. 1, 3, 12:

ejus omnis oratio versata est in eo, ut, etc.,

id. ib. 1, 57, 244; cf.:

imitatio est posita fere in eludendo, sed versatur etiam in factis,

Quint. 9, 2, 58: ipsae res in perfacili cognitione versantur Cic. Or. 35, 122;

quae omnes artes in veri investigatione versantur,

id. Off. 1, 6, 19:

omnia quae in causā versarentur,

Quint. 7, 1, 4:

epilogi omnes in eādem fere materiā versari solent,

id. 7, 4, 19; 2, 4, 1:

praejudiciorum vis omnis tribus in generibus versatur,

id. 5, 2, 1.—

With circa and acc. (post-Aug.):

haec pars (tragoedia) circa iram, odium, metum, miserationem fere tota versatur,

Quint. 6, 2, 20:

circa quae versari videatur omnis quaestio,

id. 3, 6, 23:

quidam circa res omnes, quidam circa civiles modo versari rhetoricen putaverunt,

id. 2, 15, 15.—

With abl.:

itaque (finitio) pluribus legibus isdem quibus conjectura versatur,

Quint. 7, 3, 1 (dub.; Halm, ex conj. in isdem).—

Part. perf.:

homo in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus,

Cic. Quint. 1, 3:

viri in rerum publicarum varietate versati,

id. Rep. 3, 3, 4:

semper inter arma ac studia versatus,

Vell. 1, 13, 3.— Absol.:

is missum ad dilectus agendos Agricolam integreque ac strenue versatum praeposuit, etc.,

Tac. Agr. 7.

verso ( vorso), āvi, ātum, 1 ( inf. vorsarier, Plaut. Poen. 1, 2, 53), v. freq. a. [verto], to turn, wind, twist, or whirl about often or violently (freq. and class.; syn.: verto, contorqueo).

Lit.: qui caelum versat stellis fulgentibus aptum, Enn. ap. Macr. 6, 1 (Ann. v. 30 Vahl.): Sisyphus versat Saxum, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 5, 10:

turbinem puer,

Tib. 1, 5, 4:

turdos in igni,

Hor. S. 1, 5, 72:

ova non acri favillā,

Ov. M. 8, 667:

cum versati appositi essent pisces,

Quint. 6, 3, 90:

vinclorum inmensa volumina,

Verg. A. 5, 408:

manum,

Ov. M. 12, 493:

lumina,

id. ib. 5, 134; 6, 247;

7, 579: cardinem,

id. ib. 4, 93:

fusum,

id. ib. 4, 221;

6, 22: corpus,

id. Am. 1, 2, 4:

sortem urnā,

to shake, Hor. C. 2, 3, 26:

ligonibus glaebas,

to turn up, hoe, id. ib. 3, 6, 39; so,

rura (juvenci),

Prop. 4 (5), 1, 129:

terram,

Ov. R. Am. 173:

desectum gramen,

hay, id. M. 14, 646:

currum in gramine,

i. e. to wheel about, Verg. A. 12, 664:

oves,

to drive about, pasture, id. E. 10, 68:

pulsat versatque Dareta,

id. A. 5, 460:

me versant in litore venti,

id. ib. 6, 362: vos exemplaria Graeca Nocturnā versate manu, versate diurnā, turn them over, i. e. read, study them, Hor. A. P. 269:

et nummulario non ex fide versanti pecunias manus amputavit,

handling, accounting for, Suet. Galb. 9.—With se, or mid., to turn one's self often, to turn, revolve, etc.: versabat se in utramque partem, non solum mente, verum etiam corpore, Cic. Verr. 2, 2, 30, § 74.—Prov.:

satis diu jam hoc saxum vorso,

I have wasted time enough with this man, Ter. Eun. 5, 8, 55.—Mid.:

mundum versari circum axem caeli,

Cic. N. D. 1, 20, 52:

qui (orbes) versantur retro,

id. Rep. 6, 17, 17:

pars superior mundi non versatur in turbinem,

Sen. Ira, 3, 6, 1:

suāpte naturā et cylindrum volvi et versari turbinem putat,

Cic. Fat. 18, 42:

ne versari aves possent,

Col. 8, 7, 1.—

Trop.

In gen., to turn, twist, bend:

versare suam naturam et regere ad tempus atque huc et illuc torquere et flectere,

Cic. Cael. 6, 13:

ad omnem malitiam et fraudem versare mentem suam coepit,

id. Clu. 26, 70:

eadem multis modis,

id. Or. 40, 137:

causas,

i. e. to treat, manage, id. ib. 9, 31; Quint. 10, 5, 9; cf. absol.:

non mille figuris variet ac verset (orator)?

id. 5, 14, 32:

verba,

to pervert, alter, Cic. Fin. 4, 20, 56:

fors omnia versat,

turns, changes, Verg. E. 9, 5;

so mid.: versatur celeri Fors levis orbe rotae,

Tib. 1, 5, 70:

huc et illuc, Torquate, vos versetis licet, etc.,

Cic. Fin. 2, 31, 99:

in quo, utrum respondebo, verses te huc atque illuc necesse est,

id. ib. 5, 28, 86:

versabat se ad omnis cogitationes,

Curt. 6, 6, 27.—

In partic. (rare in Cic.).

Qs. to turn upside down, i. e. to discompose, disturb, vex, agitate:

versabo ego illum hodie, si vivo, probe,

Plaut. Bacch. 4, 5, 6; id. Pers. 5, 2, 17:

haerere homo, versari, rubere,

to be disturbed, Cic. Verr. 2, 2, 76, § 187: si quid te adjuero curamve levasso Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1 (Ann. v. 340 Vahl.):

miserum toto cubili,

Prop. 1, 14, 21:

illum toto versant suspiria lecto,

id. 2, 22, 47 (3, 16, 5):

odiis domos,

to overthrow, ruin, subvert, Verg. A. 7, 336:

ille placet, versatque domum, neque verbera sentit,

i. e. disturbs without being punished, Ov. Am. 2, 2, 29:

sic fortuna in contentione et certamine utrumque versavit, ut alter alteri inimicus auxilio salutique esset,

alternated with, treated each in turn, Caes. B. G. 5, 44 fin.:

pectora,

id. ib. 2, 45:

muliebrem animum in omnes partes,

Liv. 1, 58, 3:

patrum animos,

id. 1, 17, 1:

pectora (nunc indignatio nunc pudor),

id. 2, 45, 5; cf.:

spesque timorque animum versat utroque modo,

Prop. 3, 17 (4, 16), 12.—

To turn over a thing in the mind, to think over, meditate, or reflect upon, revolve, consider; to transact, carry on (cf.:

volvo, agito): multas res simitu in meo corde vorso,

Plaut. Trin. 2, 1, 1:

versarent in animis secum unamquamque rem,

Liv. 3, 34, 4:

illa dolos dirumque nefas in pectere versat, Certa mori,

Verg. A. 4, 563; so,

dolos,

id. ib. 2, 62:

versate diu, quid ferre recusent, Quid valeant umeri,

Hor. A. P. 39:

ubi maxima rerum momenta versantur,

Quint. 8, 3, 13:

versenturque omni modo numeri,

examined, considered, id. 10, 3, 5; 10, 5, 9:

somnia decies,

to interpret, Prop. 2, 4, 16:

multum igitur domi ante versandi sunt (testes), variis percontationibus, etc.,

examined, practised, Quint. 5, 7, 11.—

Transf., in the mid. form, versor ( vor-sor), ātus, 1, prop. to move about in a place, i. e. to dwell, live, remain, stay, abide, be in a place or among certain persons; constr. most freq. with in aliquā re; also with inter, intra, apud, and cum.

Lit.:

vorsari crebro hic cum viderent me domi,

Plaut. Am. prol. 128:

in medio pariete,

id. Cas. 1, 52:

non ad solarium, non in campo, non in conviviis versatus est,

Cic. Quint. 18, 59:

in fundo,

id. Mil. 20, 53:

in castris,

Caes. B. G. 2, 24:

inter aciem,

id. ib. 1, 52; cf.:

nec versari inter eos sine dedecore potero,

Cic. Att. 10, 8, 3:

intra vallum,

Caes. B. C. 3, 96:

alicui inter femina,

Suet. Tib. 44:

nobiscum versari jam diutius non potes,

Cic. Cat. 1, 5, 10;

apud praefectos regis,

Nep. Con. 2, 4.—

Trop.

In gen., to be; to be circumstanced or situated:

nescis, quantis in malis vorser miser,

Ter. And. 4, 1, 25:

certe ego te in medio versantem turbine leti Eripui,

Cat. 64, 149:

ergo illi nunc in pace versantur,

Cic. Phil. 8, 2, 6:

in clarissimā luce,

id. Off. 2, 13, 44:

Minturnenses aeternā in laude versantur,

id. Planc. 10, 26:

in simili culpā,

Caes. B. C. 3, 110:

mihi ante oculos dies noctesque versaris,

Cic. Fam. 14, 2, 3:

nec versantur omnino scripta eorum inter manus hominum,

i. e. are read, Dig. 1, 2, 2.—Of abstract subjects: numquam tibi populi Romani dignitas, numquam species ipsa hujusmodi multitudinis in oculis animoque versata est? Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:

mors, exsilium mihi ob oculos versabantur,

id. Sest. 21, 47:

haec omnia in eodem errore versantur,

id. N. D. 3, 10, 25; id. Tusc. 1, 44, 107:

aliquid in dubitatione versatur,

id. Rep. 2, 15, 29:

Mithridaticum bellum, in multā varietate versatum,

waged with many vicissitudes, id. Arch. 9, 21.—

In partic., to occupy or busy one's self with any action, to be engaged in any thing.

Of persons.

With in and abl. (class.):

opifices omnes in sordidā arte versantur,

Cic. Off. 1, 42, 150:

in omnibus ingenuis artibus,

id. Fam. 4, 3, 4:

versabor in re difficili,

id. Leg. 3, 15, 33:

in re publicā atque in his vitae periculis laboribusque,

id. Arch. 12, 30;

ullā in cogitatione acrius ac diligentius versari,

id. Rep. 1, 22, 35:

si diutius in hoc genere verser,

id. ib. 1, 46, 70:

multum in imperiis,

Nep. Milt. 8, 2.—

With circa and acc. (post-Aug.):

circa mensuras ac numeros non versabitur (orator)?

Quint. 2, 21, 19.—

With inter:

inter arma ac studia versatus,

Vell. 1, 13, 3.—

Of abstract subjects.

With in and abl. (class.):

haec omnia in eodem quo illa Zenonis errore versantur,

depend on, Cic. N. D. 3, 10, 25:

dicendi omnis ratio in hominum more et sermone versatur,

is occupied with, concerns, Cic. de Or. 1, 3, 12:

ejus omnis oratio versata est in eo, ut, etc.,

id. ib. 1, 57, 244; cf.:

imitatio est posita fere in eludendo, sed versatur etiam in factis,

Quint. 9, 2, 58: ipsae res in perfacili cognitione versantur Cic. Or. 35, 122;

quae omnes artes in veri investigatione versantur,

id. Off. 1, 6, 19:

omnia quae in causā versarentur,

Quint. 7, 1, 4:

epilogi omnes in eādem fere materiā versari solent,

id. 7, 4, 19; 2, 4, 1:

praejudiciorum vis omnis tribus in generibus versatur,

id. 5, 2, 1.—

With circa and acc. (post-Aug.):

haec pars (tragoedia) circa iram, odium, metum, miserationem fere tota versatur,

Quint. 6, 2, 20:

circa quae versari videatur omnis quaestio,

id. 3, 6, 23:

quidam circa res omnes, quidam circa civiles modo versari rhetoricen putaverunt,

id. 2, 15, 15.—

With abl.:

itaque (finitio) pluribus legibus isdem quibus conjectura versatur,

Quint. 7, 3, 1 (dub.; Halm, ex conj. in isdem).—

Part. perf.:

homo in aliis causis exercitatus et in hac multum et saepe versatus,

Cic. Quint. 1, 3:

viri in rerum publicarum varietate versati,

id. Rep. 3, 3, 4:

semper inter arma ac studia versatus,

Vell. 1, 13, 3.— Absol.:

is missum ad dilectus agendos Agricolam integreque ac strenue versatum praeposuit, etc.,

Tac. Agr. 7.