Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

sicilia+c

  • 21 habito

    hăbĭto, āre, āvi, ātum [habeo] - tr. et intr. - - tr. - [st1]1 [-] avoir souvent.    - Varr. d. Non. 318, 25 ; 318, 27. [st1]2 [-] habiter, occuper.    - habitare urbes, Virg. En. 3, 106: habiter des villes. --- cf. Virg. En. 8, 352 ; B. 2, 29, etc. ; Tac. Agr. 11.    - colitur ea pars et habitatur frequentissime, Cic. Verr. 4, 119: cette partie de la ville est très fréquentée et a de très nombreux habitants.    - arx procul iis quae habitabantur, Liv. 24, 3, 2: la citadelle éloignée des parties habitées.    - regio habitatur plurimis vicis, Curt. 8, 2, 14: la région est occupée par des bourgs nombreux. - intr. - [st1]3 [-] habiter.    - habitare in Sicilia: habiter en Sicile.    - habitare Lilybaei: habiter à Lilybée.    - habitare sub terra: habiter sous terre.    - habitare apud aliquem: habiter chez qqn.    - habitare in via: habiter sur la route (au bord de...).    - cf. Cic. Verr. 3, 95 ; 4, 38 ; Nat. 2, 95 ; Ac. 2, 115 ; Phil. 2, 106.    - animus habitat in oculis, Plin. 11, 37, 54, § 145: l'âme a sa demeure dans les yeux.    - habitare vallibus imis, Virg. En. 3, 110: habiter au fond des vallées. --- cf. Virg. 6, 673 ; Prop. 2, 16, 20.    - métaph. animus cum his habitans curis, Cic. Tusc. 5, 69: l'âme habitant avec ces soucis. --- cf. Cic. Fin. 2, 92.    - passif impers. habitari ait in luna, Cic. Ac. 2, 123: il prétend que la lune est habitée. --- cf. Cic. Rep. 6, 20 ; Liv. 2, 62, 4.    - triginta milibus habitare, Cic. Cael. 17: avoir un loyer de trente mille sesterces.    - melius habitare, Cic. Nat. 1, 22: avoir un plus beau logement.    - habitare bene, Nep. Att. 13, 1: être bien logé.    - habitantes: les habitants. --- cf. Ov. M. 14, 90 (habitantum) ; Plin. 2, 180 ; Liv. 29, 26, 7 (habitantium). [st1]4 [-] habiter, se cantonner.    - habitare in foro, in rostris, Cic. Mur. 21; Br. 305: ne pas bouger du forum, de la tribune aux harangues. --- cf. Cic. de Or. 1, 264.    - fautores Antoni, quorum in vultu habitant oculi mei, Cic. Phil. 12, 1, 2: les partisans d'Antoine, dont mes yeux ne quittent pas le visage.    - Theophrastus habitavit in eo genere rerum, Cic. Leg. 3, 14: Théophraste se cantonna dans ces questions.    - habitarunt in hac una ratione tractanda, Cic. de Or. 2, 160: ils se sont cantonnés dans cette unique étude.    - eorum in vultu habitant oculi mei, Cic. Phil. 12, 3: mes yeux ne quittent pas leur visage. [st1]5 [-] s'arrêter, s'attarder sur une chose. --- Cic. Or. 50.
    * * *
    hăbĭto, āre, āvi, ātum [habeo] - tr. et intr. - - tr. - [st1]1 [-] avoir souvent.    - Varr. d. Non. 318, 25 ; 318, 27. [st1]2 [-] habiter, occuper.    - habitare urbes, Virg. En. 3, 106: habiter des villes. --- cf. Virg. En. 8, 352 ; B. 2, 29, etc. ; Tac. Agr. 11.    - colitur ea pars et habitatur frequentissime, Cic. Verr. 4, 119: cette partie de la ville est très fréquentée et a de très nombreux habitants.    - arx procul iis quae habitabantur, Liv. 24, 3, 2: la citadelle éloignée des parties habitées.    - regio habitatur plurimis vicis, Curt. 8, 2, 14: la région est occupée par des bourgs nombreux. - intr. - [st1]3 [-] habiter.    - habitare in Sicilia: habiter en Sicile.    - habitare Lilybaei: habiter à Lilybée.    - habitare sub terra: habiter sous terre.    - habitare apud aliquem: habiter chez qqn.    - habitare in via: habiter sur la route (au bord de...).    - cf. Cic. Verr. 3, 95 ; 4, 38 ; Nat. 2, 95 ; Ac. 2, 115 ; Phil. 2, 106.    - animus habitat in oculis, Plin. 11, 37, 54, § 145: l'âme a sa demeure dans les yeux.    - habitare vallibus imis, Virg. En. 3, 110: habiter au fond des vallées. --- cf. Virg. 6, 673 ; Prop. 2, 16, 20.    - métaph. animus cum his habitans curis, Cic. Tusc. 5, 69: l'âme habitant avec ces soucis. --- cf. Cic. Fin. 2, 92.    - passif impers. habitari ait in luna, Cic. Ac. 2, 123: il prétend que la lune est habitée. --- cf. Cic. Rep. 6, 20 ; Liv. 2, 62, 4.    - triginta milibus habitare, Cic. Cael. 17: avoir un loyer de trente mille sesterces.    - melius habitare, Cic. Nat. 1, 22: avoir un plus beau logement.    - habitare bene, Nep. Att. 13, 1: être bien logé.    - habitantes: les habitants. --- cf. Ov. M. 14, 90 (habitantum) ; Plin. 2, 180 ; Liv. 29, 26, 7 (habitantium). [st1]4 [-] habiter, se cantonner.    - habitare in foro, in rostris, Cic. Mur. 21; Br. 305: ne pas bouger du forum, de la tribune aux harangues. --- cf. Cic. de Or. 1, 264.    - fautores Antoni, quorum in vultu habitant oculi mei, Cic. Phil. 12, 1, 2: les partisans d'Antoine, dont mes yeux ne quittent pas le visage.    - Theophrastus habitavit in eo genere rerum, Cic. Leg. 3, 14: Théophraste se cantonna dans ces questions.    - habitarunt in hac una ratione tractanda, Cic. de Or. 2, 160: ils se sont cantonnés dans cette unique étude.    - eorum in vultu habitant oculi mei, Cic. Phil. 12, 3: mes yeux ne quittent pas leur visage. [st1]5 [-] s'arrêter, s'attarder sur une chose. --- Cic. Or. 50.
    * * *
        Habito, habitas, pen. cor. habitare, Frequentatiuum. Demeurer ou habiter en quelque lieu.
    \
        Commorandi natura diuersorium nobis, non habitandi dedit. Cic. Pour loger, non point pour demeurer.
    \
        Grauiter increpuit tanti Censorem habitare. Plin. De demeurer en maison si chere.
    \
        Triginta millibus dixistis eum habitare. Cic. Que son logis où il demouroit avoit cousté trente mil.
    \
        Habitare bene. Cic. Estre bien logé, Avoir bonne maison.
    \
        Quorum in vultu habitant oculi mei. Cic. De dessus lesquels mes yeulx ne bougent, La contenance desquels mes yeulx guettent ordinairement, et n'en departent.
    \
        Habitare in rostris dicebatur. Cic. Qui ordinairement faisoit concions au peuple et harangues.
    \
        Qui in foro habitarunt. Cic. Qui n'ont faict autre chose que hanter les plaidoyers et jugements.
    \
        Moenia habitantur Graiis. Virgil. Sont habitez par les Grecs.
    \
        Tecum habita. Persius. Regarde toy toymesme.

    Dictionarium latinogallicum > habito

  • 22 princeps

    [st1]1 [-] princeps, cĭpis, adj. et subst. [primus + capio]: qui occupe la première place. a - le premier.    - ut quisque in fuga postremus, ita in periculo princeps erat, Cic. Verr. 5, 90: le dernier dans la fuite était aussi le premier au danger.    - Firmani principes pecuniae pollicendae fuerunt, Cic. Phil. 7, 23: les habitants de Firmum furent les premiers à promettre de l'argent.    - cf. Cic. Phil. 5, 44 ; 10, 24 ; Or. 175.    - principes sententiarum consulares, Liv. 8, 21: les anciens consuls qui votaient les premiers.    - qui princeps in agendo est, Cic. Caecil. 47: celui qui est le premier à poursuivre.    - principes belli inferendi, Caes. BG. 5, 52: les premiers à faire la guerre.    - [attribut]: omnium nationum princeps Sicilia se... applicuit, Cic. Verr. 2, 2: la Sicile est la première de toutes les nations qui se soit attachée à...    - cf. Caes. BG. 1, 12, 6 ; 1,41, 2 ; 7, 2, 1.    - avec des n. de choses exordium princeps omnium esse debet, Cic. Inv. 1, 19: l'exorde doit être en tête de tout.    - principem locum implere, Tac. An. 11, 16: occuper la première place, le trône. --- cf. Tac. An. 1, 9. b - le plus important, la tête.    - princeps Academiae, Cic. Br. 306 ; Graeciae, Cic. Ac. 2, 2: le chef de l'Académie, le principal citoyen de la Grèce.    - princeps legationis, Cic. Verr. 4, 15: le chef de l'ambassade.    - in re publica principes, Cic. Fam. 1, 9, 12: les premiers dans l'état.    - princeps juventutis, Cic. Vat. 24: l'honneur de la jeunesse [romaine]. c - qui est en tête, qui guide, dirige, conseille, etc.    - Pericles princeps consilii publici fuit, Cic. de Or. 1, 216: Périclès fut le maître de la politique [à Athènes].    - princeps Argonautarum, Cic. Tusc. 4, 32, 69: le chef des Argonautes (= Jason).    - princeps ad suscipiendam rationem horum studiorum, Cic. Arch. 1: un guide pour entreprendre cet ensemble d'études. --- cf. Cic. Lael. 26.    - princeps ad salutem, Cic. Sull. 9: un guide pour mener au salut.    - princeps ad omnia pericula, Cic. Fam. 10, 17, 2, un guide pour affronter tous les périls.    - princeps atque architectus sceleris, Cic. Clu. 22, 60: conseiller et artisan du crime.    - hujus consilii principes, Caes. BG. 2, 14: ceux qui étaient responsables de cette décision. d - [sens particuliers].    - princeps senatus, Liv. 34, 44, 4: le prince du sénat [le premier inscrit sur la liste du sénat par les censeurs ou par un des censeurs tiré au sort à cet effet; il opine le premier].    - cf. Liv. 27, 11, 9 et 12.    - princeps, à partir d'Auguste: l'empereur, le prince (Auguste, sous le nom de prince du sénat, avait concentré tout le pouvoir entre ses mains). --- Tac. An. 1, 1.    - principes juventutis à l'époque républicaine: l'élite de la jeunesse, la fleur de la noblesse. --- Liv. 2, 12, 15 ; 9, 14, 16 ; à partir d'Auguste, titre donné aux princes de la maison impériale mis à la tête des escadrons de chevaliers. --- Tac. An. 1, 3. e - [milit.] principes: soldats de première ligne au temps de la phalange, puis, dans la disposition en manipules, en seconde ligne après les hastati et devant les triarii.    - Liv. 8, 8, 6 ; 30 32, 15.    - ou princeps, Liv. 26, 6, 1: un manipule des principes.    - primi principis signum inferre in cohortem Hispanorum, Liv. 26: porter l'enseigne du premier manipule des soldats de deuxième ligne contre la cohorte des Espagnols.    - octavum principem ducere, Cic. Ep. Br. 1, 8, 2: commander le huitième manipule des principes.    - ou princeps: un centurion des principes.    - princeps prior, Caes. BC. 3, 64, 4: le centurion de la première centurie des principes.    - cf. Liv. 25, 14, 7, primus princeps: centurion du premier manipule. [st1]2 [-] Princeps, cĭpis, m.: Princeps (nom d'homme).    - Phaedr. 5, 7, 4.
    * * *
    [st1]1 [-] princeps, cĭpis, adj. et subst. [primus + capio]: qui occupe la première place. a - le premier.    - ut quisque in fuga postremus, ita in periculo princeps erat, Cic. Verr. 5, 90: le dernier dans la fuite était aussi le premier au danger.    - Firmani principes pecuniae pollicendae fuerunt, Cic. Phil. 7, 23: les habitants de Firmum furent les premiers à promettre de l'argent.    - cf. Cic. Phil. 5, 44 ; 10, 24 ; Or. 175.    - principes sententiarum consulares, Liv. 8, 21: les anciens consuls qui votaient les premiers.    - qui princeps in agendo est, Cic. Caecil. 47: celui qui est le premier à poursuivre.    - principes belli inferendi, Caes. BG. 5, 52: les premiers à faire la guerre.    - [attribut]: omnium nationum princeps Sicilia se... applicuit, Cic. Verr. 2, 2: la Sicile est la première de toutes les nations qui se soit attachée à...    - cf. Caes. BG. 1, 12, 6 ; 1,41, 2 ; 7, 2, 1.    - avec des n. de choses exordium princeps omnium esse debet, Cic. Inv. 1, 19: l'exorde doit être en tête de tout.    - principem locum implere, Tac. An. 11, 16: occuper la première place, le trône. --- cf. Tac. An. 1, 9. b - le plus important, la tête.    - princeps Academiae, Cic. Br. 306 ; Graeciae, Cic. Ac. 2, 2: le chef de l'Académie, le principal citoyen de la Grèce.    - princeps legationis, Cic. Verr. 4, 15: le chef de l'ambassade.    - in re publica principes, Cic. Fam. 1, 9, 12: les premiers dans l'état.    - princeps juventutis, Cic. Vat. 24: l'honneur de la jeunesse [romaine]. c - qui est en tête, qui guide, dirige, conseille, etc.    - Pericles princeps consilii publici fuit, Cic. de Or. 1, 216: Périclès fut le maître de la politique [à Athènes].    - princeps Argonautarum, Cic. Tusc. 4, 32, 69: le chef des Argonautes (= Jason).    - princeps ad suscipiendam rationem horum studiorum, Cic. Arch. 1: un guide pour entreprendre cet ensemble d'études. --- cf. Cic. Lael. 26.    - princeps ad salutem, Cic. Sull. 9: un guide pour mener au salut.    - princeps ad omnia pericula, Cic. Fam. 10, 17, 2, un guide pour affronter tous les périls.    - princeps atque architectus sceleris, Cic. Clu. 22, 60: conseiller et artisan du crime.    - hujus consilii principes, Caes. BG. 2, 14: ceux qui étaient responsables de cette décision. d - [sens particuliers].    - princeps senatus, Liv. 34, 44, 4: le prince du sénat [le premier inscrit sur la liste du sénat par les censeurs ou par un des censeurs tiré au sort à cet effet; il opine le premier].    - cf. Liv. 27, 11, 9 et 12.    - princeps, à partir d'Auguste: l'empereur, le prince (Auguste, sous le nom de prince du sénat, avait concentré tout le pouvoir entre ses mains). --- Tac. An. 1, 1.    - principes juventutis à l'époque républicaine: l'élite de la jeunesse, la fleur de la noblesse. --- Liv. 2, 12, 15 ; 9, 14, 16 ; à partir d'Auguste, titre donné aux princes de la maison impériale mis à la tête des escadrons de chevaliers. --- Tac. An. 1, 3. e - [milit.] principes: soldats de première ligne au temps de la phalange, puis, dans la disposition en manipules, en seconde ligne après les hastati et devant les triarii.    - Liv. 8, 8, 6 ; 30 32, 15.    - ou princeps, Liv. 26, 6, 1: un manipule des principes.    - primi principis signum inferre in cohortem Hispanorum, Liv. 26: porter l'enseigne du premier manipule des soldats de deuxième ligne contre la cohorte des Espagnols.    - octavum principem ducere, Cic. Ep. Br. 1, 8, 2: commander le huitième manipule des principes.    - ou princeps: un centurion des principes.    - princeps prior, Caes. BC. 3, 64, 4: le centurion de la première centurie des principes.    - cf. Liv. 25, 14, 7, primus princeps: centurion du premier manipule. [st1]2 [-] Princeps, cĭpis, m.: Princeps (nom d'homme).    - Phaedr. 5, 7, 4.
    * * *
        Princeps, principis, pen. corr. communis gene. Virg. Cic. Prince, ou Princesse.
    \
        Princeps praelium inibat. Liu. Il commencoit premier le combat.
    \
        Ad omnia pericula princeps esse non recusabat. Plancus ad Ciceronem. Premier au danger.
    \
        Patria, in qua multis virtutibus et beneficiis floruit princeps. Cic. Qui estoit le plus vertueux et le plus secourable de tout son pays.
    \
        Princeps legis Agrariae, P. Rullus. Cic. Le maistre de toute l'entreprinse, L'autheur.
    \
        Princeps philosophorum et authoritate et antiquitate, Socraticus Aristippus. Cic. Le plus excellent.
    \
        Princeps atque architectus sceleris. Cic. Le principal autheur et inventeur.
    \
        Inter principes ciuitatis. Plin. iunior. Entre les plus grands de la ville.
    \
        Exercere principem, et praestare. Sueton. Faire le prince, Se monstrer prince.
    \
        Foeminae principes. Plin. Grandes dames, De grand renom.
    \
        Princeps, Adiectiuum, Primum significat. Principem locum inter grammaticos tenuit. Sueton. Le premier lieu.
    \
        Princeps mensis, Ianuarius. Colum. Le premier mois.
    \
        Patroni principes. Ci. Les principaulx advocats, et plus renommez.
    \
        Principem habuimus Pansam. Cic. Pansa a esté nostre principal aide et secours.

    Dictionarium latinogallicum > princeps

  • 23 profiteor

    profitĕor, ēri, professus sum - tr. - [st2]1 [-] déclarer publiquement, avouer hautement, se targuer de, se faire fort de, se vanter de, promettre. [st2]2 [-] se donner pour, faire profession de, exercer (un art), tenir école, professer, enseigner. [st2]3 [-] révéler, dévoiler, dénoncer. [st2]4 [-] déclarer officiellement (son nom, sa fortune, son état), faire enregistrer.    - profiteri se patrem infantis, Suet.: se reconnaître le père d'un enfant.    - profitebatur se perspicere..., Cic.: il se flattait de pénétrer...    - profiteri operam in rem, Cic.: promettre ses services pour une affaire.    - profiteri se jurisconsultum, Cic.: se piquer d'être jurisconsulte.    - profiteri medicinam, Cels.: exercer la médecine.    - in Sicilia nunc profitetur, Plin.-jn.: il professe actuellement en Sicile.    - profiteri philosophiam, Cic.: enseigner la philosophie.    - omnes qui profitentur, Plin.-jn.: tous les professeurs.    - profiteri indicium: faire des révélations.    - profiteri greges ad publicanum, Varr.: déclarer ses troupeaux au receveur public.    - profiteri (nomen suum): donner son nom, se faire inscrire, s'enrôler; se porter candidat.    - poeta nomen profitetur suum in his... Ter.: le poète se place parmi ceux...
    * * *
    profitĕor, ēri, professus sum - tr. - [st2]1 [-] déclarer publiquement, avouer hautement, se targuer de, se faire fort de, se vanter de, promettre. [st2]2 [-] se donner pour, faire profession de, exercer (un art), tenir école, professer, enseigner. [st2]3 [-] révéler, dévoiler, dénoncer. [st2]4 [-] déclarer officiellement (son nom, sa fortune, son état), faire enregistrer.    - profiteri se patrem infantis, Suet.: se reconnaître le père d'un enfant.    - profitebatur se perspicere..., Cic.: il se flattait de pénétrer...    - profiteri operam in rem, Cic.: promettre ses services pour une affaire.    - profiteri se jurisconsultum, Cic.: se piquer d'être jurisconsulte.    - profiteri medicinam, Cels.: exercer la médecine.    - in Sicilia nunc profitetur, Plin.-jn.: il professe actuellement en Sicile.    - profiteri philosophiam, Cic.: enseigner la philosophie.    - omnes qui profitentur, Plin.-jn.: tous les professeurs.    - profiteri indicium: faire des révélations.    - profiteri greges ad publicanum, Varr.: déclarer ses troupeaux au receveur public.    - profiteri (nomen suum): donner son nom, se faire inscrire, s'enrôler; se porter candidat.    - poeta nomen profitetur suum in his... Ter.: le poète se place parmi ceux...
    * * *
        Profiteor, profiteris, pen. prod. professus sum, profiteri. Cic. Dire franchement et devant tout le monde, Dire librement et voluntairement sans aucune contraincte.
    \
        Impudentiae est, profiteri quod non possis implere. Cicero. Promettre ce que, etc.
    \
        Profiteri operam suam. Cic. Promettre sa peine et son labeur à aucun, Promettre de luy secourir et aider.
    \
        Se sapientem profiteri. Cic. Dire et affermer publiquement qu'on est sage.
    \
        Profiteri nomen. Liu. Bailler son nom, et se faire enroller.
    \
        Profiteri aes alienum. Seneca. Confesser la debte.
    \
        Profiteri. Cic. Bailler le denombrement de ses biens.
    \
        Profiteri aes alienum. Curt. Bailler ses debtes par declaration.
    \
        Quis agit hoc? aut quis profitetur inquam? quasi muti silent. Plaut. Qui est ce qui parle? Qui dit mot? Qui respond?
    \
        Profiteri indicium. Plin. iun. Encuser ses complices, ou Promettre d'encuser.
    \
        Profiteri. Plin. iunior. Lire publiquement et enseigner.
    \
        Quae disputari de amicitia possunt, ab eis censeo petatis, qui ista profitentur. Cicero. Qui se meslent de cela, et en font profession.
    \
        Profiteri se Iurisconsultum. Cicero. Se dire et maintenir Jurisconsulte.

    Dictionarium latinogallicum > profiteor

  • 24 recipio

    rĕcĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [re + capio] - tr. -    - voir receptus. [st1]1 [-] reprendre, recouvrer, retrouver, prendre possession de, occuper.    - anhelitum (spiritum, animam) recipere: reprendre son souffle, sa respiration, reprendre haleine.    - libertatem recipere, Cic.: recouvrer la liberté.    - animum (mentem) recipere: reprendre courage.    - Calenus Delphos, Thebas et Orchomenum voluntate ipsarum civitatium recepit, Caes.: Calénus prit possession de Delphes, de Thèbes et d'Orchomène avec l'assentiment des cités elles-mêmes.    - a tanto pavore recipere animos, Liv. 21, 5, 16: se remettre d'une si grande frayeur.    - recipere vires corporis: retrouver ses forces. [st1]2 [-] prendre de son côté, prendre par représaille, s'emparer de; tirer de, retirer de.    - ad recipiendas Asiae civitates, Just.: pour s'emparer des villes d'Asie.    - recipere quaestus, Cic.: s'enrichir.    - recipere pecuniam ex melle, Varr.: retirer un revenu de son miel.    - poenas ab aliquo recipere, Virg.: tirer vengeance de qqn, se venger de qqn. [st1]3 [-] retirer, tirer à soi, reprendre, ramener, faire revenir.    - recipere sagittam, Cels.: extraire une flèche.    - recipere ensem, Virg.: retirer l'épée (du corps).    - (ensem) multa morte recepit (= retraxit), Virg.: il retira (l'épée) quand il fut bien mort.    - recipere aliquem ex hoste, Virg.: soustraire qqn à l'ennemi. [st1]4 [-] recevoir (qqn), accueillir; accepter, admettre, approuver; recevoir, subir (qqch); recevoir (dans le corps), enfoncer.    - recipere domum ad se hospitio, Caes. B. C. 2, 20: recevoir chez soi à titre d'hôte.    - recepto sospite filio, victoriae tantae gaudium consul sensit, Liv. 45: après avoir reçu son fils sain et sauf, le consul ressentit la joie d'une si grande victoire.    - aliquem ad epulas recipere: recevoir qqn à table.    - aliquem mensā recipere, Cic.: admettre qqn à sa table.    - recipere in custodiam, Plaut.: prendre sous sa protection.    - recipere aliquam in matrimonium: épouser une femme.    - recipere in deditionem: recevoir la capitulation.    - recipere in civitatem: recevoir parmi les citoyens.    - in societatem eum recepit: il le reçut comme allié.    - non Caesaris quemquam alium dorso recipiebat equus, Caes.: le cheval de César ne se laissait monter par personne d'autre (que lui).    - recipe ferrum, Cic.: reçois le fer, laisse-toi égorger (en parl. d'un gladiateur vaincu dans l'arène).    - recipere fabulas, Cic.: admettre des fables, ajouter foi à des fables.    - dolia quae recipiant oleas, Col.: des tonneaux pour recevoir les olives (pour contenir les olives).    - timor misericordiam non recipit, Caes. B. G. 7, 26: la crainte n'admet pas la pitié.    - potio quae recipit... Col.: [breuvage qui reçoit...] = breuvage composé de...    - recipit haec... Scrib.: voici ce que contient (le médicament), voici la recette (du médicament).    - recipere assentationem, Cic.: admettre la flatterie, être accessible à la flatterie.    - recipere emendationem, Quint.: admettre la correction, être susceptible de correction.    - nec deprecor jam, si nefaria scripta Sesti recepso (= recepero), quin gravedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, Cat.: et je consens désormais, si j'accueille les écrits néfastes de Sestius, que leur froideur donne le rhume et la toux, non pas à moi, mais à Sestius en personne. [st1]5 [-] se recipere.    - se recipere: - [abcl]a - rentrer, revenir, se retirer, battre en retraite, se replier. - [abcl]b - avec ex + abl. - se remettre de, se ressaisir, se reprendre.    - se recipere ex eo loco, Plaut. Aul. 4, 8, 10: se retirer de cet endroit, se sauver de cet endroit.    - Caesar persequendum sibi Pompeium existimavit, quascumque in partes se ex fuga recepisset, Caes. BC. 3, 102: César jugea bon de devoir poursuivre Pompée quelque fût l'endroit où il se serait retiré après sa fuite.    - hostes proelio superati, simul atque se ex fuga receperunt, statim ad Caesarem legatos de pace miserunt, Caes. BG. 4, 27: les ennemis vaincus, dès qu'ils se furent ressaisis après leur fuite, envoyèrent aussitôt des légats pour négocier la paix auprès de César.    - se recipere e Siciliâ, Cic. Brut. 92, 318: revenir de Sicile.    - se recipere ad suos, Caes. BG. 1, 46: revenir auprès des siens.    - se recipere ad oppidum llerdam, Caes. BC. 1, 45: se replier vers la place forte d'Ilerda.    - sui recipiendi facultas, Caes. BG. 3, 4: la possibilité de battre en retraite.    - se recipere ad signa, Caes. BG. 5, 34: se rallier autour des enseignes.    - se recipere ad aliquem: se réfugier près de qqn, chercher asile près de qqn.    - se recipere ab undis, Virg.: se sauver du naufrage.    - priusquam se hostes ex terrore ac fuga reciperent, Caes. BG. 2: avant de voir les ennemis se remettre de leur terreur et de leur fuite.    - ut me recepi, Cic.: dès que j'eus repris mes esprits.    - qqf. recipere = se recipere.    - rursum in portum recipimus, Plaut. Bacch. 2, 3, 60: nous rentrons dans le port.    - signo recipiendi dato consistere, Caes.: s'arrêter au signal de la retraite.    - neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107: qu'il n'ait pas de tombeau, abri du corps, où il puisse se remettre de ses malheurs. [st1]6 [-] garder, retenir, réserver pour soi (dans un contrat, une vente).    - posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit, Plaut. Trin. 1, 2, 157: il s'est gardé cette petite pièce de derrière quand il a vendu la maison.    - recipere rem in venditionibus, Cic.: se réserver une chose dans une vente.    - aqua domini usioni recipitur, Cato.: le maître se réserve l'eau pour son usage.    - bubus binis domino pascere recipitur, Cato.: le maître garde le droit de pacage pour une paire de boeufs. [st1]7 [-] prendre sur soi, entreprendre, admettre, se charger de, s'engager à, répondre (d'une chose), garantir, promettre.    - ad me recipio, faciet, Ter.: j'en réponds, il le fera.    - recipere nomen: recevoir le nom d'une personne (en parl. du préteur), recevoir une accusation, déclarer une accusation recevable. [] deferre nomen: rejeter une accusation.    - recipere aliquem reum (aliquem inter reos): recevoir une accusation contre qqn.    - recipere nomen absentis, Cic.: déclarer recevable une plainte contre un absent.    - recipere causam, Cic.: se charger d'une cause.    - recipere domum custodiendam, Liv.: se charger de la garde d'une maison.    - recipere alicui + prop. inf.: promettre à qqn de, promettre à qqn que.
    * * *
    rĕcĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [re + capio] - tr. -    - voir receptus. [st1]1 [-] reprendre, recouvrer, retrouver, prendre possession de, occuper.    - anhelitum (spiritum, animam) recipere: reprendre son souffle, sa respiration, reprendre haleine.    - libertatem recipere, Cic.: recouvrer la liberté.    - animum (mentem) recipere: reprendre courage.    - Calenus Delphos, Thebas et Orchomenum voluntate ipsarum civitatium recepit, Caes.: Calénus prit possession de Delphes, de Thèbes et d'Orchomène avec l'assentiment des cités elles-mêmes.    - a tanto pavore recipere animos, Liv. 21, 5, 16: se remettre d'une si grande frayeur.    - recipere vires corporis: retrouver ses forces. [st1]2 [-] prendre de son côté, prendre par représaille, s'emparer de; tirer de, retirer de.    - ad recipiendas Asiae civitates, Just.: pour s'emparer des villes d'Asie.    - recipere quaestus, Cic.: s'enrichir.    - recipere pecuniam ex melle, Varr.: retirer un revenu de son miel.    - poenas ab aliquo recipere, Virg.: tirer vengeance de qqn, se venger de qqn. [st1]3 [-] retirer, tirer à soi, reprendre, ramener, faire revenir.    - recipere sagittam, Cels.: extraire une flèche.    - recipere ensem, Virg.: retirer l'épée (du corps).    - (ensem) multa morte recepit (= retraxit), Virg.: il retira (l'épée) quand il fut bien mort.    - recipere aliquem ex hoste, Virg.: soustraire qqn à l'ennemi. [st1]4 [-] recevoir (qqn), accueillir; accepter, admettre, approuver; recevoir, subir (qqch); recevoir (dans le corps), enfoncer.    - recipere domum ad se hospitio, Caes. B. C. 2, 20: recevoir chez soi à titre d'hôte.    - recepto sospite filio, victoriae tantae gaudium consul sensit, Liv. 45: après avoir reçu son fils sain et sauf, le consul ressentit la joie d'une si grande victoire.    - aliquem ad epulas recipere: recevoir qqn à table.    - aliquem mensā recipere, Cic.: admettre qqn à sa table.    - recipere in custodiam, Plaut.: prendre sous sa protection.    - recipere aliquam in matrimonium: épouser une femme.    - recipere in deditionem: recevoir la capitulation.    - recipere in civitatem: recevoir parmi les citoyens.    - in societatem eum recepit: il le reçut comme allié.    - non Caesaris quemquam alium dorso recipiebat equus, Caes.: le cheval de César ne se laissait monter par personne d'autre (que lui).    - recipe ferrum, Cic.: reçois le fer, laisse-toi égorger (en parl. d'un gladiateur vaincu dans l'arène).    - recipere fabulas, Cic.: admettre des fables, ajouter foi à des fables.    - dolia quae recipiant oleas, Col.: des tonneaux pour recevoir les olives (pour contenir les olives).    - timor misericordiam non recipit, Caes. B. G. 7, 26: la crainte n'admet pas la pitié.    - potio quae recipit... Col.: [breuvage qui reçoit...] = breuvage composé de...    - recipit haec... Scrib.: voici ce que contient (le médicament), voici la recette (du médicament).    - recipere assentationem, Cic.: admettre la flatterie, être accessible à la flatterie.    - recipere emendationem, Quint.: admettre la correction, être susceptible de correction.    - nec deprecor jam, si nefaria scripta Sesti recepso (= recepero), quin gravedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, Cat.: et je consens désormais, si j'accueille les écrits néfastes de Sestius, que leur froideur donne le rhume et la toux, non pas à moi, mais à Sestius en personne. [st1]5 [-] se recipere.    - se recipere: - [abcl]a - rentrer, revenir, se retirer, battre en retraite, se replier. - [abcl]b - avec ex + abl. - se remettre de, se ressaisir, se reprendre.    - se recipere ex eo loco, Plaut. Aul. 4, 8, 10: se retirer de cet endroit, se sauver de cet endroit.    - Caesar persequendum sibi Pompeium existimavit, quascumque in partes se ex fuga recepisset, Caes. BC. 3, 102: César jugea bon de devoir poursuivre Pompée quelque fût l'endroit où il se serait retiré après sa fuite.    - hostes proelio superati, simul atque se ex fuga receperunt, statim ad Caesarem legatos de pace miserunt, Caes. BG. 4, 27: les ennemis vaincus, dès qu'ils se furent ressaisis après leur fuite, envoyèrent aussitôt des légats pour négocier la paix auprès de César.    - se recipere e Siciliâ, Cic. Brut. 92, 318: revenir de Sicile.    - se recipere ad suos, Caes. BG. 1, 46: revenir auprès des siens.    - se recipere ad oppidum llerdam, Caes. BC. 1, 45: se replier vers la place forte d'Ilerda.    - sui recipiendi facultas, Caes. BG. 3, 4: la possibilité de battre en retraite.    - se recipere ad signa, Caes. BG. 5, 34: se rallier autour des enseignes.    - se recipere ad aliquem: se réfugier près de qqn, chercher asile près de qqn.    - se recipere ab undis, Virg.: se sauver du naufrage.    - priusquam se hostes ex terrore ac fuga reciperent, Caes. BG. 2: avant de voir les ennemis se remettre de leur terreur et de leur fuite.    - ut me recepi, Cic.: dès que j'eus repris mes esprits.    - qqf. recipere = se recipere.    - rursum in portum recipimus, Plaut. Bacch. 2, 3, 60: nous rentrons dans le port.    - signo recipiendi dato consistere, Caes.: s'arrêter au signal de la retraite.    - neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107: qu'il n'ait pas de tombeau, abri du corps, où il puisse se remettre de ses malheurs. [st1]6 [-] garder, retenir, réserver pour soi (dans un contrat, une vente).    - posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit, Plaut. Trin. 1, 2, 157: il s'est gardé cette petite pièce de derrière quand il a vendu la maison.    - recipere rem in venditionibus, Cic.: se réserver une chose dans une vente.    - aqua domini usioni recipitur, Cato.: le maître se réserve l'eau pour son usage.    - bubus binis domino pascere recipitur, Cato.: le maître garde le droit de pacage pour une paire de boeufs. [st1]7 [-] prendre sur soi, entreprendre, admettre, se charger de, s'engager à, répondre (d'une chose), garantir, promettre.    - ad me recipio, faciet, Ter.: j'en réponds, il le fera.    - recipere nomen: recevoir le nom d'une personne (en parl. du préteur), recevoir une accusation, déclarer une accusation recevable. [] deferre nomen: rejeter une accusation.    - recipere aliquem reum (aliquem inter reos): recevoir une accusation contre qqn.    - recipere nomen absentis, Cic.: déclarer recevable une plainte contre un absent.    - recipere causam, Cic.: se charger d'une cause.    - recipere domum custodiendam, Liv.: se charger de la garde d'une maison.    - recipere alicui + prop. inf.: promettre à qqn de, promettre à qqn que.
    * * *
        Recipio, recipis, pen. corr. recepi, pen. prod. receptum, recipere, Ex re et capio. Plin. iunior. Reprendre.
    \
        Fraenum recepit equus. Horat. A receu le mords, et s'est laissé brider.
    \
        Animam recipere. Quintil. Reprendre son haleine.
    \
        Recipere animum vel animos a vel ex pauore. Liu. Reprendre courage.
    \
        Ossa receperunt frigus. Ouid. Ont receu.
    \
        Recipere vrbem aliquam. Cic. La recouvrer.
    \
        Poenas ab aliquo recipere. Virgil. Se venger d'aucun, Punir aucun.
    \
        Recipere se in aliquem locum. Cic. S'y retirer.
    \
        Percunctatum ibo ad portum quoad se recipiat. Terent. Quand c'est qu'il retournera, ou reviendra.
    \
        Recipere se ad aliquem fuga. Caes. S'enfuir vers aucun.
    \
        Recipe te ad me. Plaut. Viens vers moy.
    \
        Recipere se ad coenam ad aliquem. Plautus. Aller soupper chez luy.
    \
        Ad diem se recipere. Cic. Retourner au jour dict.
    \
        Recipe te ad dominum domum. Plaut. Retourne t'en, ou retire toy vers, etc.
    \
        Domum se recipere. Terent. S'en retourner, ou Se retirer en la maison.
    \
        Recipio tempore me domo. Cic. Je sors de la maison.
    \
        Gressum recipere ad limina. Virg. Retourner à la maison.
    \
        Ex loco aliquo se recipere. Cic. S'en aller d'un lieu.
    \
        Ex opere se recipere. Plaut. Retourner de la besongne.
    \
        In portum se recipere. Cicero. Se sauver au port, et se mettre en seureté.
    \
        Ad frugem se recipere. Cic. Devenir homme de bien.
    \
        Ad ingenium suum se recipere. Plaut. Retourner à sa maniere de vivre, ou à sa nature, à son naturel.
    \
        Recipere. Cic. Reprendre courage, Revenir à soy.
    \
        Recipere se in principem. Plin. iunior. Reprendre son authorité de prince.
    \
        Recipere in tutelam. Plin. iunior. Prendre en sa sauvegarde.
    \
        Recipere sinu. Cic. Mettre en son sein.
    \
        Recipere in aures. Plaut. Ouyr.
    \
        Austeritatem recipere dicuntur vina annis. Plin. Devenir aspres par succession de temps.
    \
        Non recipit cunctationem haec res. Liuius. Il ne fault point delayer ne tarder de faire ceci, Ceci ne recoit point de delay.
    \
        Detrimentum recipere. Caesar. Recevoir dommage.
    \
        Incrementum recipere. Colum. Croistre.
    \
        Sonum recipiunt aures. Cic. Recoyvent.
    \
        Recipere aliquem. Cic. Recevoir en sa maison.
    \
        Recipere aliquem mensa, lare, tecto, etc. Liu. Cic. Luy bailler à manger, et le loger, Le recevoir en son logis, et à sa table.
    \
        Recipere ciuitate. Cic. Faire bourgeois.
    \
        Recipere in sedem, et Recipere dorso dicitur equus hominem. Plin. Quand un cheval se laisse chevaucher.
    \
        In amicitiam recipere. Cic. Prendre amitié avec aucun, L'aimer, Recevoir aucun en son amitié.
    \
        In deditionem recipere. Caes. Prendre à merci.
    \
        Recipi ad deos. Liu. Estre receu par les dieux en leur nombre.
    \
        Aliquem in familiaritatem recipere. Cic. Prendre accoinctance avec aucun.
    \
        Ciuitatem in fidem recipere. Cic. Recevoir en sa sauvegarde.
    \
        In gratiam recipere. Cic. Aimer aucun, et le recevoir en sa bonne grace, Le prendre en grace.
    \
        Recipere seruum. Vlpian. Receler et recueillir.
    \
        Recipere. Plaut. Excepter et se reserver quelque chose, quand on vend quelque heritage, ou maison.
    \
        Medio ex hoste recepi. Virgil. Je l'ay sauvé et delivré du milieu des ennemis, Je l'ay rescoux des mains de ses ennemis.
    \
        In tutum recipi. Liu. Estre mis en sauveté.
    \
        Aliquem in periculo recipere. Vatinius Ciceroni. Le retirer à soy.
    \
        Nomen absentis recipere. Cic. Recevoir un accusateur à deferer et poursuyvre aucun absent et hors du pays.
    \
        Recipere corpore telum. Virgil. Tirer hors du temps.
    \
        Recipere. Cic. Promettre de faire quelque chose, S'en charger et prendre sur soy.
    \
        Recipere ad se. Plaut. Prendre sur soy quelque affaire.
    \
        - ad me recipio, Faciet. Terent. Il le fera, je le prens sur moy, Je vous promets qu'il le fera, Je le prens à ma charge.
    \
        Recipere causam capitis. Cic. Prendre à defendre quelque cas criminel, Plaider pour aucun, et le defendre en matiere criminelle.
    \
        Recipere mandatum. Cic. Se charger des affaires d'autruy à son mandement.
    \
        Receptum officium persoluere. Cic. S'aquicter de la charge qu'on a prinse.
    \
        Recipere onus aliquod. Cic. Prendre quelque charge.
    \
        Saluum fore recipio. Vlpian. Je le prens à mes perils et fortunes, Je le prens à ma charge.
    \
        Si reciperes te correcturum. Cecinna. Si tu promettois de la corriger.
    \
        Vt mihi coram recepisti. Cic. Comme tu m'as promis en ma presence.
    \
        Recipere et Respuere, contraria. Quintil. Prendre en gré, Accepter, Avoir pour aggreable.
    \
        Vsus recepit. Quintil. L'usage l'a receu et approuvé.
    \
        Cognoscere et recipere. Cic. Recevoir et approuver.
    \
        Recipi in cibum, vel in mensas, dicitur herba, vel auis, quum recipitur pro cibo. Plin. Quand on en mange.
    \
        Recipere in mores. Quintil. Recevoir une maniere de faire.
    \
        Receptum est, Impersonale. Quintil. C'est une chose approuvee et receue.

    Dictionarium latinogallicum > recipio

  • 25 sors

    sors, sortis, f.    - nom. sing. sortis (Plaut.) - abl. sing. sorte, qqf. sorti. [st1]1 [-] sort, action de tirer au sort, tirage au sort.    - sorte provinciam nactus Hispaniam citeriorem, ex ea triumphum deportavit, Nep.: le sort lui donna le gouvernement de l'Espagne citérieure, d'où il revint avec le triomphe.    - sortes ducere: tirer au sort.    - extra sortem: sans recourir au tirage au sort.    - Sempronius cui ea provincia sorti evenit, Liv. 4: Sempronius, à qui revint cette charge par tirage au sort.    - (praetor) cui Sicilia provincia sorti evenisset, Liv. 29: (le préteur) à qui la province de Sicile était échue par le sort. [st1]2 [-] lot (tiré au sort), portion de bien, part, partage; tâche (tirée au sort), emploi, fonction, tour de rôle.    - tertiae sortis loca, Sen.: les lieux du troisième lot (les enfers, dernier des trois lots partagés entre les fils de Saturne).    - Flaccus urbanam, Laevinus peregrinam sortem in juris dictione habuit, Liv. 23: par tirage au sort, Flaccus eut la juridiction sur les citoyens (= devint préteur urbain) et Lévinus fut chargé de rendre la justice aux étrangers (= devint préteur pérégrin).    - litterae allatae sunt Q. Minuci a Pisis: comitia suae sortis esse, Liv. 35: on reçut la lettre que Q. Minucus avait écrite de Pise, déclarant que c'était à lui de présider les comices.    - numquam ex urbe afuit nisi sorte, Cic. Planc.: il n'a été absent de Rome que pour des raisons de service.    - Cornelius Sulla urbanam et peregrinam (provinciam sortitus est), quae duorum ante sors fuerat, Liv. 25: Cornélius Sulla eut par tirage au sort la juridiction de la ville et celle des étrangers, fonctions qui avaient été autrefois du ressort de deux magistrats.    - ut suae quisque provinciae sortem tueretur, Liv.: que chacun restât dans ses attributions. [st1]3 [-] bulletin, boule, tablette (pour tirer des noms au sort), nom.    - cum de consularibus mea prima sors exisset, Cic. Att. 1: comme mon nom était sorti le premier parmi les consulaires.    - ut cujusque sors exciderat, Liv.: à mesure que chaque nom sortait de l'urne.    - ponere sortes in sitellam, Liv.: mettre les bulletins dans l'urne. [st1]4 [-] prédictions (inscrites sur des tablettes tirées au sort); arrêt du destin, réponse du sort, oracle, divination.    - sortes: petites tablettes de bois, qu'un enfant mettait dans l'urne et en retirait, pour donner une réponse de la divinité à celui qui consultait l'oracle.    - sortes oraculi: prédictions de l'oracle.    - alicui sortes edere: faire des prédictions à qqn.    - Italiam Lyciae jussere capessere sortes, Virg. En. 4: les oracles du Lycien (d'Apollon, le Lycien) m'ont ordonné de prendre rapidement l'Italie.    - neque responsa sortium ulli alii committere ausus, Liv. 1: n'osant confier la réponse des oracles à personne d'autre. [st1]5 [-] sort (heureux ou malheureux), hasard, destin, destinée, fatalité.    - Sors, Sortis, m.: le Sort, le Destin (divinité romaine, fille ainée de Saturne, selon Ovide).    - nescia mens hominum fati sortisque futurae, Virg. En. 10: l'esprit humain ignore le destin et son sort futur.    - ferrea sors vitae difficilisque premit, Ov. Tr. 5: le sort inflexible et difficile de ma vie m'accable.    - ab aevi sors mea principiis fuit inrequieta, Ov. M. 2: depuis le début de ma vie, mon sort fut de toujours connaître l'inquiétude. [st1]6 [-] sort, rang, condition; sorte, catégorie.    - sors tua mortalis, Ov. M. 2: ta condition est celle d'un mortel.    - homines ultimae sortis, Suet.: des hommes d'une très humble condition.    - feminea (altera) sors, Ov.: le sexe féminin.    - Saturni sors ego prima fui, Ov.: je suis la fille ainée de Saturne.    - onerosior altera sors est, Ov. M. 9: la charge d'une fille est trop lourde. [st1]7 [-] le capital (somme principale).    - multiplici sorte exsoluta, Liv. 6: alors que l'emprunt avait été remboursé plusieurs fois.
    * * *
    sors, sortis, f.    - nom. sing. sortis (Plaut.) - abl. sing. sorte, qqf. sorti. [st1]1 [-] sort, action de tirer au sort, tirage au sort.    - sorte provinciam nactus Hispaniam citeriorem, ex ea triumphum deportavit, Nep.: le sort lui donna le gouvernement de l'Espagne citérieure, d'où il revint avec le triomphe.    - sortes ducere: tirer au sort.    - extra sortem: sans recourir au tirage au sort.    - Sempronius cui ea provincia sorti evenit, Liv. 4: Sempronius, à qui revint cette charge par tirage au sort.    - (praetor) cui Sicilia provincia sorti evenisset, Liv. 29: (le préteur) à qui la province de Sicile était échue par le sort. [st1]2 [-] lot (tiré au sort), portion de bien, part, partage; tâche (tirée au sort), emploi, fonction, tour de rôle.    - tertiae sortis loca, Sen.: les lieux du troisième lot (les enfers, dernier des trois lots partagés entre les fils de Saturne).    - Flaccus urbanam, Laevinus peregrinam sortem in juris dictione habuit, Liv. 23: par tirage au sort, Flaccus eut la juridiction sur les citoyens (= devint préteur urbain) et Lévinus fut chargé de rendre la justice aux étrangers (= devint préteur pérégrin).    - litterae allatae sunt Q. Minuci a Pisis: comitia suae sortis esse, Liv. 35: on reçut la lettre que Q. Minucus avait écrite de Pise, déclarant que c'était à lui de présider les comices.    - numquam ex urbe afuit nisi sorte, Cic. Planc.: il n'a été absent de Rome que pour des raisons de service.    - Cornelius Sulla urbanam et peregrinam (provinciam sortitus est), quae duorum ante sors fuerat, Liv. 25: Cornélius Sulla eut par tirage au sort la juridiction de la ville et celle des étrangers, fonctions qui avaient été autrefois du ressort de deux magistrats.    - ut suae quisque provinciae sortem tueretur, Liv.: que chacun restât dans ses attributions. [st1]3 [-] bulletin, boule, tablette (pour tirer des noms au sort), nom.    - cum de consularibus mea prima sors exisset, Cic. Att. 1: comme mon nom était sorti le premier parmi les consulaires.    - ut cujusque sors exciderat, Liv.: à mesure que chaque nom sortait de l'urne.    - ponere sortes in sitellam, Liv.: mettre les bulletins dans l'urne. [st1]4 [-] prédictions (inscrites sur des tablettes tirées au sort); arrêt du destin, réponse du sort, oracle, divination.    - sortes: petites tablettes de bois, qu'un enfant mettait dans l'urne et en retirait, pour donner une réponse de la divinité à celui qui consultait l'oracle.    - sortes oraculi: prédictions de l'oracle.    - alicui sortes edere: faire des prédictions à qqn.    - Italiam Lyciae jussere capessere sortes, Virg. En. 4: les oracles du Lycien (d'Apollon, le Lycien) m'ont ordonné de prendre rapidement l'Italie.    - neque responsa sortium ulli alii committere ausus, Liv. 1: n'osant confier la réponse des oracles à personne d'autre. [st1]5 [-] sort (heureux ou malheureux), hasard, destin, destinée, fatalité.    - Sors, Sortis, m.: le Sort, le Destin (divinité romaine, fille ainée de Saturne, selon Ovide).    - nescia mens hominum fati sortisque futurae, Virg. En. 10: l'esprit humain ignore le destin et son sort futur.    - ferrea sors vitae difficilisque premit, Ov. Tr. 5: le sort inflexible et difficile de ma vie m'accable.    - ab aevi sors mea principiis fuit inrequieta, Ov. M. 2: depuis le début de ma vie, mon sort fut de toujours connaître l'inquiétude. [st1]6 [-] sort, rang, condition; sorte, catégorie.    - sors tua mortalis, Ov. M. 2: ta condition est celle d'un mortel.    - homines ultimae sortis, Suet.: des hommes d'une très humble condition.    - feminea (altera) sors, Ov.: le sexe féminin.    - Saturni sors ego prima fui, Ov.: je suis la fille ainée de Saturne.    - onerosior altera sors est, Ov. M. 9: la charge d'une fille est trop lourde. [st1]7 [-] le capital (somme principale).    - multiplici sorte exsoluta, Liv. 6: alors que l'emprunt avait été remboursé plusieurs fois.
    * * *
        Sors, sortis, f. g. Cic. Sort, ou Fortune.
    \
        Mala sors praedae. Ouid. La part et portion du butin qui est escheue à aucun.
    \
        Quod non suae sortis id negotium esset. Liu. Pourtant que cest affaire n'appartenoit à son estat.
    \
        AEqualis sors. Horat. Pareille sort et condition.
    \
        Gratam sortem habemus. Ouid. Nous avons aggreable nostre sort et condition, et nous en contentons.
    \
        Irrequieta. Ouid. Maniere de vivre qui n'est jamais en repos.
    \
        Miserandae sortis asellus. Ouid. De miserable estat et condition.
    \
        Mortalis sors. Ouid. Condition subjecte à la mort.
    \
        Ratio dedit mihi sortem. Horat. Par bonne raison et meure deliberation j'ay esleu une certaine profession et estat ou maniere de vivre.
    \
        Tori sorte gaudens. Ouid. Joyeuse d'estre si noblement mariee.
    \
        Fors obiecit mihi sortem. Horat. Fortune m'a baillé une facon et maniere de vivre. Saturni sors ego prima fui. Ouid. Je suis la premiere fille, ou le premier enfant de Saturne.
    \
        Sors. Virgil. Fatale destinee.
    \
        Sors. Terent. Le sort et principal d'une somme d'argent qu'on baille à usure ou interest.
    \
        Sors. Virgil. Jugement.
    \
        Tristi sorte damnatur catenae. Sil. Regulus est condamné à estre enchainé et enferré en prison.
    \
        Sorte sumus lecti. Ouid. Par sort, Par lot.
    \
        Renuntiari extra sortem. Cic. Estre declaré et publié Magistrat pour jecter le sort qui le sera.
    \
        Coniicere sortes in hydriam. Cic. Jecter les bulletins, ou petits billets, ou lots dedens, etc.
    \
        Sortes. Valer. Max. Les oracles et responses des dieux.
    \
        Fatigare sortes. Lucret. Importuner les dieux pour avoir oracle et response d'eulx.
    \
        Sortem trahere. Suet. Mettre hors de l'urne.
    \
        Sorte trahere. Virgil. Dispenser quelque chose par sort.

    Dictionarium latinogallicum > sors

  • 26 totus

    [st1]1 [-] totus, a, um (gén. totius, dat. toti): - [abcl][b]a - tout, tout entier. - [abcl]b - tout, chaque.[/b]    - voir la grammaire.    - tota terra, Cic.: la terre entière.    - tota luna, Cic.: la lune dans son plein.    - totus tremo, Ter.: je tremble de tous mes membres.    - hoc totum tuum est, Cic.: ce mérite est à toi sans partage.    - deus totus est visus, totus auditus, Plin.: dieu est tout oeil, tout oreille.    - totus in illis (nugis), Hor.: absorbé dans ces bagatelles.    - totus sum vester: je suis tout à vous.    - puer tota nocte flevit: l'enfant pleura toute la nuit.    - totâ Siciliâ ( = per totam Siciliam): par toute la Sicile.    - toto oppide (= per totum oppidum): par toute la ville.    - totus et mente et animo in bellum insistit, Caes. BG. 6. 5: [il se donne entièrement par ses pensées et par ses efforts vers la guerre] = il oriente toutes ses pensées et toute son énergie vers la guerre.    - totas in horas, Prop.: à toute heure.    - excipere deinde Gangen, maximum totius Indiae fluminum, Curt.: (il apprit) que viendrait ensuite le Gange, le plus grand des fleuves de toute l'Inde.    - bellum toti Graeciae inferre statuit, Just.: il décida de faire la guerre à toute la Grèce.    - quamquam toto die intentos Numidas habuerat, Sall. J.: bien qu'il eût tenu toute la journée les Numides en haleine.    - adsunt Puteoli toti, Cic. Ver.: toute la ville de Pouzzol est ici présente. [st1]2 [-] totus, a, um [tot]: aussi grand, aussi considérable.    - totus... quotus...: aussi grand... que...
    * * *
    [st1]1 [-] totus, a, um (gén. totius, dat. toti): - [abcl][b]a - tout, tout entier. - [abcl]b - tout, chaque.[/b]    - voir la grammaire.    - tota terra, Cic.: la terre entière.    - tota luna, Cic.: la lune dans son plein.    - totus tremo, Ter.: je tremble de tous mes membres.    - hoc totum tuum est, Cic.: ce mérite est à toi sans partage.    - deus totus est visus, totus auditus, Plin.: dieu est tout oeil, tout oreille.    - totus in illis (nugis), Hor.: absorbé dans ces bagatelles.    - totus sum vester: je suis tout à vous.    - puer tota nocte flevit: l'enfant pleura toute la nuit.    - totâ Siciliâ ( = per totam Siciliam): par toute la Sicile.    - toto oppide (= per totum oppidum): par toute la ville.    - totus et mente et animo in bellum insistit, Caes. BG. 6. 5: [il se donne entièrement par ses pensées et par ses efforts vers la guerre] = il oriente toutes ses pensées et toute son énergie vers la guerre.    - totas in horas, Prop.: à toute heure.    - excipere deinde Gangen, maximum totius Indiae fluminum, Curt.: (il apprit) que viendrait ensuite le Gange, le plus grand des fleuves de toute l'Inde.    - bellum toti Graeciae inferre statuit, Just.: il décida de faire la guerre à toute la Grèce.    - quamquam toto die intentos Numidas habuerat, Sall. J.: bien qu'il eût tenu toute la journée les Numides en haleine.    - adsunt Puteoli toti, Cic. Ver.: toute la ville de Pouzzol est ici présente. [st1]2 [-] totus, a, um [tot]: aussi grand, aussi considérable.    - totus... quotus...: aussi grand... que...
    * * *
        Totus, tota, totum. Tout.
    \
        Ossa atque pellis totus est. Plaut. Il n'ha que la peau et les os.
    \
        Totus displiceo mihi. Terent. Je me desplais totalement.
    \
        Totum se ad inuestigationem naturae contulit. Cic. Du tout.
    \
        Totum ei me tradidi. Cic. Totalement.
    \
        Totus est alienus a physicis. Cicero. Tout entierement, Du tout en tout.
    \
        Totus est noster. Cic. Il est tout nostre.
    \
        Totae aedes. Plaut. Toute la maison entierement.
    \
        Totis aedibus tenebrae. Plaut. Par toute la maison.
    \
        Hodie toto non vidi die. Terent. Au jourd'huy tout le jour.
    \
        Toto corpore, atque omnibus vngulis, vt dicitur, contentioni vocis asseruiunt. Cic. De toute leur force et puissance.
    \
        Tota erras via. Terent. Totalement.
    \
        Tota mente incumbere in curam aliquam. Cic. De tout son esprit et entendement.
    \
        Totis viribus. Liu. De toute sa force.

    Dictionarium latinogallicum > totus

  • 27 abeo

    ab-eo, iī, itum, īre (griech. ἄπειμι), I) von irgendwo, von irgend etwas ab-, weggehen od. bl. gehen, abreisen (Ggstz. manere, redire, adire, accedere, venire, advenire), A) eig.: 1) im allg.: abeam an maneam, Plaut.: abi prae strenue, sequar, Plaut.: abiturum eum non esse, si accessisset, werde nicht (wieder lebendig) weggehen, Cic.: abi, nuntia, geh und melde, Curt.: abiit, excessit, evasit, erupit, Cic.: fugā, Verg.: cum alqo equis (zu Pf.), Liv.: hinc, Liv. u. (Ggstz. huc adire) Plaut.: illinc, inde, Cic.: unde abii? Verg.: ut, unde abissent, eodem statim redirent, Cic.: ab his locis, ab illo, Plaut.: ab urbe, Liv.: ab oculis, Plaut. u. Sen.: ex consilio, ex regno, Liv.: ex agris atque urbibus, Cic.: qui profugus ex Africa abierat, Sall.: repente ex oculis, v. Schlangen, Liv.: e od. ex conspectu, aus dem Gesichte gehen, Plaut. u. Sall., aus dem G. entschwinden, Caes.: de Sicilia, de provincia, Cic.: m. bl. Abl. (s. Nipp. zu Tac. ann. 2, 69), hac urbe, domo, Plaut.: comitio, Liv.: Siciliā, Iustin.: montibus, Verg.: huc, Ter.: quorsum tu abis? Val. Max.: abi quo lubet, Plaut.: hinc in Ephesum, Plaut.: hinc ad legionem domo, Plaut.: foras, hinausgehen, Ter.: procul, Liv.: peregre, Plin.: hinc peregre, Titin.: domum, Ter.: hinc domum, Liv.: suas domos (v. zwei Heeren), Liv.: ab Epidauro Romam, Augustin.: in Angulum aliquo, Ter.: rus aliquo, Plaut.: cum patre Tarentum
    ————
    ad mercatum, Plaut.: illā per angiportum ad erum nostrum clanculum, Plaut.: ad Pompeium, Vell: in aliquas terras, Cic.: in Tuscos in exsilium, Liv.: trans Apenninum, Liv.: trans mare, Amm.: sub iugum, Liv.: sublimis abiit, Liv.: abiit iratus, Cic.: at ego abeo omissa, gehe meiner Wege, Plaut.: abi tacitus tuam viam, Plaut.: ambulatum, Plaut., deambulatum, Ter.: in Volscos exsulatum, in die Verbannung, Liv.: salutatum dominum, Fronto: quietum abeunt, Dict. 4, 16: si abis periturus, in den Tod gehst, Verg.: pars in Hernicos, pars in Latinos praedatura abiit, Liv.: m. Infinit., abi quaerere, geh suchen, geh u. suche, Plaut.: illa in arcem hinc abiit aedem visere, Plaut. – Dah. abi (wie das franz. va), geh (s. Brix zu Plaut. trin. 830. Lorenz zu Plaut. most. 1065 sq.), teils lobend = gut, nun wohl, schon recht, abi, laudo, Plaut.: abi, virum te iudico, Ter.: non es avarus, abi, Hor. – teils scheltend, »geh = fort, pack dich«, Plaut. u. Ter.: u. so abin? willst du gehen? gehst du? = fort, pack dich, Plaut.: abin an non? Plaut.: etiam tu hinc abis? willst du gleich fort? Ter.: abin istinc? Plaut.: abin hinc ab oculis? Plaut.: abi in malam rem od. abin in malam crucem, scher dich zum Henker, Plaut.; vgl. quin tu abis in malam pestem malumque cruciatum, Cic.: abi hinc cum tribunatibus ac rogationibus tuis, Liv. – v. Lebl., α) im allg.: abeuntia vela, Ov.: derepente celox abiit, Com.
    ————
    inc. fr.: cum somno et flammam abisse, Liv.: spiritus abiit in auras, Ov.: in aëra sucus omnis abit, verfliegt, Ov.: in vanum abibunt verba monentium, werden in den Wind gesprochen sein, Sen.: vis illa mali Herculeos abiit late diffusa per artus, Ov.: speca prosita, quo aqua de via abiret, Cato fr. – β) v. der Sonne usw., scheiden, sol abit, Plaut.; vgl. abeunte curru (Sonnenwagen), Hor.: hic ubi nox et dies modice redit et abit, Varr. – γ) von Felsen, Bergen, in die Höhe steigen, ragen, scopulus, qui montibus altis summus abiit, Val. Flacc.: abeunt in nubila montes, Sil. – δ) in die Tiefe dringen, cornus sub altum pectus abit, Verg. Aen. 9, 700. – 2) insbes.: a) irgendwie abziehen, davonkommen, wegkommen, ausgehen, zuw. auch im allg. bleiben, sein, werden, ita certe inde abiere Romani ut victores, Etrusci pro victis (so gut wie besiegt), Liv.: Romani semper victores ex quamvis temere coepto certamine abire, Liv.: bellis hoc victor abibat omnibus, Verg.: alcis acies victrix abit, Val. Max.: nocte pro victis Antium abierunt, Liv.: omnia malle quam victi abire, Sall.: pauci integri, magna pars vulneribus confecti abeunt, Sall.: semper incolumis abiit, Cato fr.: neutra acies laeta ex eo certamine abiit, Liv.: ne hostes inultos abire sinat, Sall.: tu missus (vom Richter entlassen, freigesprochen) abibis, Hor.: nemo non donatus (unbeschenkt) abibit, Verg.: u. so nullus ab his unquam immunis
    ————
    abit, Arnob.: haud repulsus abibis, Sall.: alio pacto honeste (mit Ehren) quovis modo abeam nescio, Ter.: ne impune abeat, Varr.: impune abeuntem hostem permitteret sequi, Curt.: absol., abiturum eum non esse (unbestraft davonkommen), si accessisset, Cic. Caesin. 20; u. so ibid. 45 u. 46. – b) als publiz. t.t. = von einem Amte abgehen, abtreten, consulatu, Cic.: magistratu, Cic.: flaminio, Liv.: sacerdotio, Gell.: honore, Liv. u. Suet.: tutelā, ICt. – c) v. der Frau, abire ab alqo, vom Manne gehen, sich trennen, scheiden, Plaut.: a te ut abeat per gratiam (in Güte), Plaut. – d) v. Sterbenden, hingehen, hinübergehen, verscheiden, hinc in communem locum, Plaut. Cas. prol. 59: abiturus illuc, quo priores abiere, Phaedr. 4, 20, 16: ad deos, Cic. Tusc. 1, 32. Lact. 1, 11, 47: ad plures, wie scherzh. »zur großen Armee abgehen«, Petr. 42: e medio, Ter. Phorm. 1019: e vita, Cic. Tusc. 1, 74. Amm. 25, 3, 15: vitā, Vell. 2, 35, 5: u. so absol., insperato abiit, Lucil. sat. 30, 38. – e) als t.t. bei Versteigerungen = jmdm. entgehen, ihm nicht (zuteil) werden (s. Hofmann Ausgew. Br. Cic. 1, 15, 4), si res abiret a mancipe, Cic.: ne res ab Apronio abiret, Cic.
    B) übtr.: 1) im allg.: non longe abieris, du brauchst nicht weit (nach Beispielen) zu suchen, Cic.: quid ad istas ineptias abis? Cic.: longius inde nefas abiit, griff weiter um sich, Ov.: vide, quo iudi-
    ————
    cium meum abeat, wohin zielt, Sen.: ne nunc incepto longius abierim, Tac.: quorsum abeant? auf welche Seite sollen sie sich stellen? Hor. – 2) insbes., von einem Thema, einem Beginnen, einem Verhältnis abgehen, abschweifen, abweichen, es aufgeben, verlassen, illuc, unde abii, redeo, Hor.: nec nunc incepto longius abierim, Tac.: abeo a sensibus, Cic.: quid ad istas ineptias abis? wozu solch ungehörige Dinge? Cic. – ab ignavia, Naev. com. fr.: ab emptione, zurücktreten, ICt.: a iure, vom R. abgehen, es verletzen, Cic.: etiam tu hinc abis? auch du verlässest meine Sache? Cic.
    II) mit dem Nbbegr. des Vergehens, Verschwindens u. dgl., nur übtr., 1) vom Vergehen der Zeit u. der Zustände mit der Zeit: a) von der Zeit = verfließen, vergehen, verstreichen, im Perf. = vorbeisein, dum haec dicit, abiit hora, Ter.: abiit illud tempus, Cic.: abiit ille annus, Cic.: annus abit, dum (bis) etc., Ov.: hic dies hoc modo abiit, Cic. – b) von Krankheiten = verschwinden, aufhören (Ggstz. remanere), nunc quidem iam abiit pestilentia, Cic.: nausea abiit, Cic. – c) von andern Zuständen usw. = sich verlieren, sich heben, verschwinden, schwinden, sensus abit, Cic.: voluptas cito abibit, Cato fr.: malum in diem abiit, Ter.: timor, fides abiit, Liv.: ubi vanus terror abiit, Liv.: e medio abiit scrupulus, Ter. – dah. illa mea, quae solebas ante laudare: o hominem faci-
    ————
    lem! o hospitem non gravem! abierunt, damit ist es aus, Cic. – 2) vom Erfolg einer Handlung (= ohne Folgen) abgehen, ablaufen, hingehen, mirabar hoc si sic abiret, Ter.: non posse istaec sic abire, ohne Folgen bleiben, Cic.: non sic abibunt odia, Sen. poët.: sic abierit, das mag so abgehen, Sen. – 3) als t.t. der Geschäftsspr. = der Menge, dem Werte nach zurückgehen, fallen, ut reditus agrorum, sic etiam pretium retro abiit, Plin. ep. 3, 19, 7.
    III) mit dem Nbbegr. des Übergehens von einem zum andern, übergehen auf jmd. od. in etw., a) auf jmd.: ad sanos abeat tutela propinquos, Hor. – b) in etw.: in radices vires oleae abibunt, Cato: ab. in semen, Plin.: ne in ora hominum pro ludibrio abiret, in aller Munde zum Gespött werde, Liv.: vigor ingenii velocis in alas et pedes abiit, Ov.: in avi mores atque instituta, sich nach und nach bequemen, Liv.: in proelii concursu abit res a consilio ad vires vimque pugnantium, Nep.: adeo ad omnem patientiam saeculi mos abiit, ut etc., Sen. rhet. u. res in iocos abiit, Sen. rhet. – 2) insbes.: a) ganz aufgehen, daraufgehen für usw., in quos sumptus abeunt fructus praediorum? Cic. ad Att. 11, 2, 2. – b) in etwas übergehen, aufgehen, = sich verwandeln, verwandelt werden, zu etwas werden, sic deus in flammas abiit, Ov.: terra abit in nimbos imbremque, Lucil.: oppidum in villam, stagnum in salem abiit, Plin.: in villos abeunt vestes,
    ————
    Ov.: u. als gramm. t.t. E in U abiit, Varr. LL. 5, 91. – Auch impers.: abire me vis; abibitur, man wird (st. ich werde) gehen, Plaut.: abitum, quam aditum malis, man möchte lieber weg-, als hingegangen sein, Plaut.: tenuit, ne irrito incepto abiretur, Liv. – Imperat. abei, Corp. inscr. Lat. 1, 1007 v. 8 (= Anthol. Lat. 1276, 8 ed. Meyer): bei den Komik. oft abin (= abisne), s. Holtze Synt. 2, 266: Genet. Gerund. abiendi, Plaut. fr. bei Prisc. 11, 24 extr.: Perf. abivi ist nicht nachzuweisen, denn M. Caes. in Fronto ep. ad M. Caesarem 3, 5. p. 68, 6 liest Naber abii, u. Augustin. de civ. dei 3, 12. p. 109, 24 D2 steht jetzt ambivit: Perf. abi, Stat. Ach. 2, 437: abit, Plaut. mil. 1331; rud. 325. Ter. adelph. 782 u. oft bei nachaug. Dichtern (s. Neue-Wagener, Formenl.3 3, 446). – Infinit. Perf. abisse fast regelm. für abiisse (bei Dichtern des Metrums wegen abiisse, s. Serv. Verg. Aen. 2, 25).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > abeo

  • 28 ab

    ăb, ā, abs, prep. with abl. This IndoEuropean particle (Sanscr. apa or ava, Etr. av, Gr. upo, Goth. af, Old Germ. aba, New Germ. ab, Engl. of, off) has in Latin the following forms: ap, af, ab (av), au-, a, a; aps, abs, as-. The existence of the oldest form, ap, is proved by the oldest and best MSS. analogous to the prep. apud, the Sanscr. api, and Gr. epi, and by the weakened form af, which, by the rule of historical grammar and the nature of the Latin letter f, can be derived only from ap, not from ab. The form af, weakened from ap, also very soon became obsolete. There are but five examples of it in inscriptions, at the end of the sixth and in the course of the seventh century B. C., viz.:

    AF VOBEIS,

    Inscr. Orell. 3114;

    AF MVRO,

    ib. 6601;

    AF CAPVA,

    ib. 3308;

    AF SOLO,

    ib. 589;

    AF LYCO,

    ib. 3036 ( afuolunt =avolant, Paul. ex Fest. p. 26 Mull., is only a conjecture). In the time of Cicero this form was regarded as archaic, and only here and there used in account-books; v. Cic. Or. 47, 158 (where the correct reading is af, not abs or ab), and cf. Ritschl, Monum. Epigr. p. 7 sq.—The second form of this preposition, changed from ap, was ab, which has become the principal form and the one most generally used through all periods—and indeed the only oue used before all vowels and h; here and there also before some consonants, particularly l, n, r, and s; rarely before c, j, d, t; and almost never before the labials p, b, f, v, or before m, such examples as ab Massiliensibus, Caes. B. C. 1, 35, being of the most rare occurrence.—By changing the b of ab through v into u, the form au originated, which was in use only in the two compounds aufero and aufugio for abfero, ab-fugio; aufuisse for afuisse, in Cod. Medic. of Tac. A. 12, 17, is altogether unusual. Finally, by dropping the b of ab, and lengthening the a, ab was changed into a, which form, together with ab, predominated through all periods of the Latin language, and took its place before all consonants in the later years of Cicero, and after him almoet exclusively.—By dropping the b without lengthening the a, ab occurs in the form a- in the two compounds a-bio and a-perio, q. v.—On the other hand, instead of reducing ap to a and a, a strengthened collateral form, aps, was made by adding to ap the letter s (also used in particles, as in ex, mox, vix). From the first, aps was used only before the letters c, q, t, and was very soon changed into abs (as ap into ab):

    abs chorago,

    Plaut. Pers. 1, 3, 79 (159 Ritschl):

    abs quivis,

    Ter. Ad. 2, 3, 1:

    abs terra,

    Cato, R. R. 51;

    and in compounds: aps-cessero,

    Plaut. Trin. 3, 1, 24 (625 R.); id. ib. 3, 2, 84 (710 R): abs-condo, abs-que, abs-tineo, etc. The use of abs was confined almost exclusively to the combination abs te during the whole ante-classic period, and with Cicero till about the year 700 A. U. C. (=B. C. 54). After that time Cicero evidently hesitates between abs te and a te, but during the last five or six years of his life a te became predominant in all his writings, even in his letters; consequently abs te appears but rarely in later authors, as in Liv. 10, 19, 8; 26, 15, 12;

    and who, perhaps, also used abs conscendentibus,

    id. 28, 37, 2; v. Drakenb. ad. h. l. (Weissenb. ab).—Finally abs, in consequence of the following p, lost its b, and became ds- in the three compounds aspello, as-porto, and as-pernor (for asspernor); v. these words.—The late Lat. verb abbrevio may stand for adbrevio, the d of ad being assimilated to the following b.The fundamental signification of ab is departure from some fixed point (opp. to ad. which denotes motion to a point).
    I.
    In space, and,
    II.
    Fig., in time and other relations, in which the idea of departure from some point, as from source and origin, is included; Engl. from, away from, out of; down from; since, after; by, at, in, on, etc.
    I.
    Lit., in space: ab classe ad urbem tendunt, Att. ap. Non. 495, 22 (Trag. Rel. p. 177 Rib.):

    Caesar maturat ab urbe proficisci,

    Caes. B. G. 1, 7:

    fuga ab urbe turpissima,

    Cic. Att. 7, 21:

    ducite ab urbe domum, ducite Daphnim,

    Verg. E. 8, 68. Cicero himself gives the difference between ab and ex thus: si qui mihi praesto fuerit cum armatis hominibus extra meum fundum et me introire prohibuerit, non ex eo, sed ab ( from, away from) eo loco me dejecerit....Unde dejecti Galli? A Capitolio. Unde, qui cum Graccho fucrunt? Ex Capitolio, etc., Cic. Caecin. 30, 87; cf. Diom. p. 408 P., and a similar distinction between ad and in under ad.—Ellipt.: Diogenes Alexandro roganti, ut diceret, si quid opus esset: Nunc quidem paululum, inquit, a sole, a little out of the sun, Cic. Tusc. 5, 32, 92. —Often joined with usque:

    illam (mulierem) usque a mari supero Romam proficisci,

    all the way from, Cic. Clu. 68, 192; v. usque, I.—And with ad, to denote the space passed over: siderum genus ab ortu ad occasum commeant, from... to, Cic. N. D. 2, 19 init.; cf. ab... in:

    venti a laevo latere in dextrum, ut sol, ambiunt,

    Plin. 2, 47, 48, § 128.
    b.
    Sometimes with names of cities and small islands, or with domus (instead of the usual abl.), partie., in militnry and nautieal language, to denote the marching of soldiers, the setting out of a flcet, or the departure of the inhabitants from some place:

    oppidum ab Aenea fugiente a Troja conditum,

    Cic. Verr. 2, 4, 33:

    quemadmodum (Caesar) a Gergovia discederet,

    Caes. B. G. 7, 43 fin.; so id. ib. 7, 80 fin.; Sall. J. 61; 82; 91; Liv. 2, 33, 6 al.; cf.:

    ab Arimino M. Antonium cum cohortibus quinque Arretium mittit,

    Caes. B. C. 1, 11 fin.; and:

    protinus a Corfinio in Siciliam miserat,

    id. ib. 1, 25, 2:

    profecti a domo,

    Liv. 40, 33, 2;

    of setting sail: cum exercitus vestri numquam a Brundisio nisi hieme summa transmiserint,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 32; so id. Fam. 15, 3, 2; Caes. B. C. 3, 23; 3, 24 fin.:

    classe qua advecti ab domo fuerant,

    Liv. 8, 22, 6;

    of citizens: interim ab Roma legatos venisse nuntiatum est,

    Liv. 21, 9, 3; cf.:

    legati ab Orico ad M. Valerium praetorem venerunt,

    id. 24, 40, 2.
    c.
    Sometimes with names of persons or with pronouns: pestem abige a me, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 89 (Trag. v. 50 Vahl.):

    Quasi ad adulescentem a patre ex Seleucia veniat,

    Plaut. Trin. 3, 3, 41; cf.:

    libertus a Fuflis cum litteris ad Hermippum venit,

    Cic. Fl. 20, 47:

    Nigidium a Domitio Capuam venisse,

    id. Att. 7, 24:

    cum a vobis discessero,

    id. Sen. 22:

    multa merces tibi defluat ab Jove Neptunoque,

    Hor. C. 1, 28, 29 al. So often of a person instead of his house, lodging, etc.: videat forte hic te a patre aliquis exiens, from the father, i. e. from his house, Ter. Heaut. 2, 2, 6:

    so a fratre,

    id. Phorm. 5, 1, 5:

    a Pontio,

    Cic. Att. 5, 3 fin.:

    ab ea,

    Ter. And. 1, 3, 21; and so often: a me, a nobis, a se, etc., from my, our, his house, etc., Plaut. Stich. 5, 1, 7; Ter. Heaut. 3, 2, 50; Cic. Att. 4, 9, 1 al.
    B.
    Transf., without the idea of motion. To designate separation or distance, with the verbs abesse, distare, etc., and with the particles longe, procul, prope, etc.
    1.
    Of separation:

    ego te afuisse tam diu a nobis dolui,

    Cic. Fam. 2, 1, 2:

    abesse a domo paulisper maluit,

    id. Verr. 2, 4, 18, § 39:

    tum Brutus ab Roma aberat,

    Sall. C. 40, 5:

    absint lacerti ab stabulis,

    Verg. G. 4, 14.—
    2.
    Of distance:

    quot milia fundus suus abesset ab urbe,

    Cic. Caecin. 10, 28; cf.:

    nos in castra properabamus, quae aberant bidui,

    id. Att. 5, 16 fin.; and:

    hic locus aequo fere spatio ab castris Ariovisti et Caesaris aberat,

    Caes. B. G. 1, 43, 1:

    terrae ab hujusce terrae, quam nos incolimus, continuatione distantes,

    Cic. N. D. 2, 66, 164:

    non amplius pedum milibus duobus ab castris castra distabant,

    Caes. B. C. 1, 82, 3; cf. id. lb. 1, 3, 103.—With adverbs: annos multos longinque ab domo bellum gerentes, Enn. ap. Non. 402, 3 (Trag. v. 103 Vahl.):

    cum domus patris a foro longe abesset,

    Cic. Cael. 7, 18 fin.; cf.:

    qui fontes a quibusdam praesidiis aberant longius,

    Caes. B. C. 3, 49, 5:

    quae procul erant a conspectu imperii,

    Cic. Agr. 2, 32, 87; cf.:

    procul a castris hostes in collibus constiterunt,

    Caes. B. G. 5, 17, 1; and:

    tu procul a patria Alpinas nives vides,

    Verg. E. 10, 46 (procul often also with simple abl.;

    v. procul): cum esset in Italia bellum tam prope a Sicilia, tamen in Sicilia non fuit,

    Cic. Verr. 2, 5, 2, § 6; cf.:

    tu apud socrum tuam prope a meis aedibus sedebas,

    id. Pis. 11, 26; and:

    tam prope ab domo detineri,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6.—So in Caesar and Livy, with numerals to designate the measure of the distance:

    onerariae naves, quae ex eo loco ab milibus passuum octo vento tenebatur,

    eight miles distant, Caes. B. G. 4, 22, 4; and without mentioning the terminus a quo: ad castra contenderunt, et ab milibus passunm minus duobus castra posuerunt, less than two miles off or distant, id. ib. 2, 7, 3; so id. ib. 2, 5, 32; 6, 7, 3; id. B. C. 1, 65; Liv. 38, 20, 2 (for which:

    duo milia fere et quingentos passus ab hoste posuerunt castra,

    id. 37, 38, 5). —
    3.
    To denote the side or direction from which an object is viewed in its local relations,=a parte, at, on, in: utrum hacin feriam an ab laeva latus? Enn. ap. Plaut. Cist. 3, 10 (Trag. v. 38 Vahl.); cf.:

    picus et cornix ab laeva, corvos, parra ab dextera consuadent,

    Plaut. As. 2, 1, 12: clamore ab ea parte audito. on this side, Caes. B. G. 3, 26, 4: Gallia Celtica attingit ab Sequanis et Helvetiis flumen Rhenum, on the side of the Sequani, i. e. their country, id. ib. 1, 1, 5:

    pleraque Alpium ab Italia sicut breviora ita arrectiora sunt,

    on the Italian side, Liv. 21, 35, 11:

    non eadem diligentia ab decumuna porta castra munita,

    at the main entrance, Caes. B. G. 3, 25 fin.:

    erat a septentrionibus collis,

    on the north, id. ib. 7, 83, 2; so, ab oriente, a meridie, ab occasu; a fronte, a latere, a tergo, etc. (v. these words).
    II.
    Fig.
    A.
    In time.
    1.
    From a [p. 3] point of time, without reference to the period subsequently elapsed. After:

    Exul ab octava Marius bibit,

    Juv. 1,40:

    mulieres jam ab re divin[adot ] adparebunt domi,

    immediately after the sucrifice, Plaut. Poen. 3, 3, 4:

    Caesar ab decimae legionis cohortatione ad dextrum cornu profectus,

    Caes. B. G. 2, 25, 1:

    ab hac contione legati missi sunt,

    immediately after, Liv. 24, 22, 6; cf. id. 28, 33, 1; 40, 47, 8; 40, 49, 1 al.:

    ab eo magistratu,

    after this office, Sall. J. 63, 5:

    a summa spe novissima exspectabat,

    after the greatest hope, Tac. A. 6, 50 fin. —Strengthened by the adverbs primum, confestim, statim, protinus, or the adj. recens, immediately after, soon after:

    ut primum a tuo digressu Romam veni,

    Cic. Att. 1, 5, 4; so Suet. Tib. 68:

    confestim a proelio expugnatis hostium castris,

    Liv. 30, 36, 1:

    statim a funere,

    Suet. Caes. 85;

    and followed by statim: ab itinere statim,

    id. ib. 60:

    protinus ab adoptione,

    Vell. 2, 104, 3:

    Homerus qui recens ab illorum actate fuit,

    soon after their time, Cic. N. D. 3, 5; so Varr. R. R. 2, 8, 2; Verg. A. 6, 450 al. (v. also primum, confestim, etc.).—

    Sometimes with the name of a person or place, instead of an action: ibi mihi tuae litterae binae redditae sunt tertio abs te die,

    i. e. after their departure from you, Cic. Att. 5, 3, 1: in Italiam perventum est quinto mense a Carthagine Nov[adot ], i. e. after leaving (=postquam a Carthagine profecti sunt), Liv. 21, 38, 1:

    secundo Punico (bello) Scipionis classis XL. die a securi navigavit,

    i. e. after its having been built, Plin. 16, 39, 74, § 192. —Hence the poct. expression: ab his, after this (cf. ek toutôn), i. e. after these words, hereupon, Ov. M. 3, 273; 4, 329; 8, 612; 9, 764.
    2.
    With reference to a subsequent period. From, since, after:

    ab hora tertia bibebatur,

    from the third hour, Cic. Phil. 2, 41:

    infinito ex tempore, non ut antea, ab Sulla et Pompeio consulibus,

    since the consulship of, id. Agr. 2, 21, 56:

    vixit ab omni aeternitate,

    from all eternity, id. Div. 1, 51, 115:

    cum quo a condiscipulatu vivebat conjunctissime,

    Nep. Att. 5, 3:

    in Lycia semper a terrae motu XL. dies serenos esse,

    after an earthquake, Plin. 2, 96, 98, § 211 al.:

    centesima lux est haec ab interitu P. Clodii,

    since the death of, Cic. Mil. 35, 98; cf.:

    cujus a morte quintus hic et tricesimus annus est,

    id. Sen. 6, 19; and:

    ab incenso Capitolio illum esse vigesumiun annum,

    since, Sall. C. 47, 2:

    diebus triginta, a qua die materia caesa est,

    Caes. B. C. 1, 36.—Sometimes joined with usque and inde:

    quod augures omnes usque ab Romulo decreverunt,

    since the time of, Cic. Vat. 8, 20:

    jam inde ab infelici pugna ceciderant animi,

    from the very beginning of, Liv. 2, 65 fin. —Hence the adverbial expressions ab initio, a principio, a primo, at, in, or from the beginning, at first; v. initium, principium, primus. Likewise ab integro, anew, afresh; v. integer.—Ab... ad, from (a time)... to:

    ab hora octava ad vesperum secreto collocuti sumus,

    Cic. Att. 7, 8, 4; cf.:

    cum ab hora septima ad vesperum pugnatum sit,

    Caes. B. G. 1, 26, 2; and:

    a quo tempore ad vos consules anni sunt septingenti octoginta unus,

    Vell. 1, 8, 4; and so in Plautus strengthened by usque:

    pugnata pugnast usque a mane ad vesperum,

    from morning to evening, Plaut. Am. 1, 1, 97; id. Most. 3, 1, 3; 3, 2, 80.—Rarely ab... in: Romani ab sole orto in multum diei stetere in acie, from... till late in the day, Liv. 27, 2, 9; so Col. 2, 10, 17; Plin. 2, 31, 31, § 99; 2, 103, 106, § 229; 4, 12, 26, § 89.
    b.
    Particularly with nouns denoting a time of life:

    qui homo cum animo inde ab ineunte aetate depugnat suo,

    from an early age, from early youth, Plaut. Trin. 2, 2, 24; so Cic. Off. 2, 13, 44 al.:

    mihi magna cum co jam inde a pueritia fuit semper famillaritas,

    Ter. Heaut. 1, 2, 9; so,

    a pueritia,

    Cic. Tusc. 2, 11, 27 fin.; id. Fam. 5, 8, 4:

    jam inde ab adulescentia,

    Ter. Ad. 1, 1, 16:

    ab adulescentia,

    Cic. Rep. 2, 1:

    jam a prima adulescentia,

    id. Fam. 1, 9, 23:

    ab ineunte adulescentia,

    id. ib. 13, 21, 1; cf.

    followed by ad: usque ad hanc aetatem ab incunte adulescentia,

    Plaut. Trin. 2, 2, 20:

    a primis temporibus aetatis,

    Cic. Fam. 4, 3, 3:

    a teneris unguiculis,

    from childhood, id. ib. 1, 6, 2:

    usque a toga pura,

    id. Att. 7, 8, 5:

    jam inde ab incunabulis,

    Liv. 4, 36, 5:

    a prima lanugine,

    Suet. Oth. 12:

    viridi ab aevo,

    Ov. Tr. 4, 10, 17 al.;

    rarely of animals: ab infantia,

    Plin. 10, 63, 83, § 182.—Instead of the nom. abstr. very often (like the Greek ek paioôn, etc.) with concrete substantives: a pucro, ab adulescente, a parvis, etc., from childhood, etc.:

    qui olim a puero parvulo mihi paedagogus fuerat,

    Plaut. Merc. 1, 1, 90; so,

    a pausillo puero,

    id. Stich. 1, 3, 21:

    a puero,

    Cic. Ac. 2, 36, 115; id. Fam. 13, 16, 4 (twice) al.:

    a pueris,

    Cic. Tusc. 1, 24, 57; id. de Or. 1, 1, 2 al.:

    ab adulescente,

    id. Quint. 3, 12:

    ab infante,

    Col. 1, 8, 2:

    a parva virgine,

    Cat. 66, 26 al. —Likewise and in the same sense with adject.: a parvo, from a little child, or childhood, Liv. 1, 39, 6 fin.; cf.:

    a parvis,

    Ter. And. 3, 3, 7; Cic. Leg. 2, 4, 9:

    a parvulo,

    Ter. And. 1, 1, 8; id. Ad. 1, 1, 23; cf.:

    ab parvulis,

    Caes. B. G. 6, 21, 3:

    ab tenero,

    Col. 5, 6, 20;

    and rarely of animals: (vacca) a bima aut trima fructum ferre incipit,

    Varr. R. R. 2, 1, 13.
    B.
    In other relations in which the idea of going forth, proceeding, from something is included.
    1.
    In gen. to denote departure, separation, deterring, avoiding, intermitting, etc., or distance, difference, etc., of inanimate or abstract things. From: jus atque aecum se a malis spernit procul, Enn. ap. Non. 399, 10 (Trag. v. 224 Vahl.):

    suspitionem et culpam ut ab se segregent,

    Plaut. Trin. 1, 2, 42:

    qui discessum animi a corpore putent esse mortem,

    Cic. Tusc. 1, 9, 18:

    hic ab artificio suo non recessit,

    id. ib. 1, 10, 20 al.:

    quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas,

    Plaut. Trin. 1, 2, 180:

    condicionem quam ab te peto,

    id. ib. 2, 4, 87; cf.:

    mercedem gloriae flagitas ab iis, quorum, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 15, 34:

    si quid ab illo acceperis,

    Plaut. Trin. 2, 2, 90:

    quae (i. e. antiquitas) quo propius aberat ab ortu et divina progenie,

    Cic. Tusc. 1, 12, 26:

    ab defensione desistere,

    Caes. B. C. 2, 12, 4:

    ne quod tempus ab opere intermitteretur,

    id. B. G. 7, 24, 2:

    ut homines adulescentis a dicendi studio deterream,

    Cic. de Or. 1, 25, 117, etc.—Of distance (in order, rank, mind, or feeling):

    qui quartus ab Arcesila fuit,

    the fourth in succession from, Cic. Ac. 1, 12, 46:

    tu nunc eris alter ab illo,

    next after him, Verg. E. 5, 49; cf.:

    Aiax, heros ab Achille secundus,

    next in rank to, Hor. S. 2, 3, 193:

    quid hoc ab illo differt,

    from, Cic. Caecin. 14, 39; cf.:

    hominum vita tantum distat a victu et cultu bestiarum,

    id. Off. 2, 4, 15; and:

    discrepare ab aequitate sapientiam,

    id. Rep. 3, 9 fin. (v. the verbs differo, disto, discrepo, dissideo, dissentio, etc.):

    quae non aliena esse ducerem a dignitate,

    Cic. Fam. 4, 7:

    alieno a te animo fuit,

    id. Deiot. 9, 24 (v. alienus). —So the expression ab re (qs. aside from the matter, profit; cf. the opposite, in rem), contrary to one's profit, to a loss, disadvantageous (so in the affirmative very rare and only ante-class.):

    subdole ab re consulit,

    Plaut. Trin. 2, 1, 12; cf. id. Capt. 2, 2, 88; more frequently and class. (but not with Cicero) in the negative, non, haud, ab re, not without advantage or profit, not useless or unprofitable, adcantageous:

    haut est ab re aucupis,

    Plaut. As. 1, 3, 71:

    non ab re esse Quinctii visum est,

    Liv. 35, 32, 6; so Plin. 27, 8, 35; 31, 3, 26; Suet. Aug. 94; id. Dom. 11; Gell. 18, 14 fin.; App. Dogm. Plat. 3, p. 31, 22 al. (but in Ter. Ad. 5, 3, 44, ab re means with respect to the money matter).
    2.
    In partic.
    a.
    To denote an agent from whom an action proceeds, or by whom a thing is done or takes place. By, and in archaic and solemn style, of. So most frequently with pass. or intrans. verbs with pass. signif., when the active object is or is considered as a living being: Laudari me abs te, a laudato viro, Naev. ap. Cic. Tusc. 4, 31, 67: injuria abs te afficior, Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38:

    a patre deductus ad Scaevolam,

    Cic. Lael. 1, 1:

    ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,

    id. ib. 1, 3:

    disputata ab eo,

    id. ib. 1, 4 al.:

    illa (i. e. numerorum ac vocum vis) maxime a Graecia vetere celebrata,

    id. de Or. 3, 51, 197:

    ita generati a natura sumus,

    id. Off. 1, 29, 103; cf.:

    pars mundi damnata a rerum natura,

    Plin. 4, 12, 26, § 88:

    niagna adhibita cura est a providentia deorum,

    Cic. N. D. 2, 51 al. —With intrans. verbs:

    quae (i. e. anima) calescit ab eo spiritu,

    is warmed by this breath, Cic. N. D. 2, 55, 138; cf. Ov. M. 1, 417: (mare) qua a sole collucet, Cic. Ac. 2, 105:

    salvebis a meo Cicerone,

    i. e. young Cicero sends his compliments to you, id. Att. 6, 2 fin.:

    a quibus (Atheniensibus) erat profectus,

    i. e. by whose command, Nep. Milt. 2, 3:

    ne vir ab hoste cadat,

    Ov. H. 9, 36 al. —A substantive or adjective often takes the place of the verb (so with de, q. v.):

    levior est plaga ab amico quam a debitore,

    Cic. Fam. 9, 16, 7; cf.:

    a bestiis ictus, morsus, impetus,

    id. Off. 2, 6, 19:

    si calor est a sole,

    id. N. D. 2, 52:

    ex iis a te verbis (for a te scriptis),

    id. Att. 16, 7, 5:

    metu poenae a Romanis,

    Liv. 32, 23, 9:

    bellum ingens a Volscis et Aequis,

    id. 3, 22, 2:

    ad exsolvendam fldem a consule,

    id. 27, 5, 6.—With an adj.:

    lassus ab equo indomito,

    Hor. S. 2, 2, 10:

    Murus ab ingenic notior ille tuo,

    Prop. 5, 1, 126:

    tempus a nostris triste malis,

    time made sad by our misfortunes, Ov. Tr. 4, 3, 36.—Different from per:

    vulgo occidebantur: per quos et a quibus?

    by whom and upon whose orders? Cic. Rosc. Am. 29, 80 (cf. id. ib. 34, 97: cujus consilio occisus sit, invenio; cujus manu sit percussus, non laboro); so,

    ab hoc destitutus per Thrasybulum (i. e. Thrasybulo auctore),

    Nep. Alc. 5, 4.—Ambiguity sometimes arises from the fact that the verb in the pass. would require ab if used in the active:

    si postulatur a populo,

    if the people demand it, Cic. Off. 2, 17, 58, might also mean, if it is required of the people; on the contrary: quod ab eo (Lucullo) laus imperatoria non admodum exspectabatur, not since he did not expect military renown, but since they did not expect military renown from him, Cic. Ac. 2, 1, 2, and so often; cf. Rudd. II. p. 213. (The use of the active dative, or dative of the agent, instead of ab with the pass., is well known, Zumpt, § 419. It is very seldom found in prose writers of the golden age of Roman liter.; with Cic. sometimes joined with the participles auditus, cognitus, constitutus, perspectus, provisus, susceptus; cf. Halm ad Cic. Imp. Pomp. 24, 71, and ad ejusdem, Cat. 1, 7 fin.; but freq. at a later period; e. g. in Pliny, in Books 2-4 of H. N., more than twenty times; and likewise in Tacitus seventeen times. Vid. the passages in Nipperd. ad Tac. A. 2, 49.) Far more unusual is the simple abl. in the designation of persons:

    deseror conjuge,

    Ov. H. 12, 161; so id. ib. 5, 75; id. M. 1, 747; Verg. A. 1, 274; Hor. C. 2, 4, 9; 1, 6, 2;

    and in prose,

    Quint. 3, 4, 2; Sen. Contr. 2, 1; Curt. 6, 7, 8; cf. Rudd. II. p. 212; Zumpt ad Quint. V. p. 122 Spalding.—Hence the adverbial phrase a se=uph heautou, sua sponte, of one's own uccord, spontaneously:

    ipsum a se oritur et sua sponte nascitur,

    Cic. Fin. 2, 24, 78:

    (urna) ab se cantat quoja sit,

    Plaut. Rud. 2, 5, 21 (al. eapse; cf. id. Men. 1, 2, 66); so Col. 11, 1, 5; Liv. 44, 33, 6.
    b.
    With names of towns to denote origin, extraction, instead of gentile adjectives. From, of:

    pastores a Pergamide,

    Varr. R. R. 2, 2, 1:

    Turnus ab Aricia,

    Liv. 1, 50, 3 (for which Aricinus, id. 1, 51, 1):

    obsides dant trecentos principum a Cora atque Pometia liberos,

    Liv. 2, 22, 2; and poet.: O longa mundi servator ab Alba, Auguste, thou who art descended from the old Alban race of kings (=oriundus, or ortus regibus Albanis), Prop. 5, 6, 37.
    c.
    In giving the etymology of a name: eam rem (sc. legem, Gr. nomon) illi Graeco putant nomine a suum cuique tribuendo appellatam, ego nostro a legendo, Cic. Leg. 1, 6, 19: annum intervallum regni fuit: id ab re... interregnum appellatum, Liv. 1, 17, 6:

    (sinus maris) ab nomine propinquae urbis Ambracius appellatus,

    id. 38, 4, 3; and so Varro in his Ling. Lat., and Pliny, in Books 1-5 of H. N., on almost every page. (Cf. also the arts. ex and de.)
    d.
    With verbs of beginning and repeating: a summo bibere, in Plaut. to drink in succession from the one at the head of the table:

    da, puere, ab summo,

    Plaut. As. 5, 2, 41; so,

    da ab Delphio cantharum circum, id Most. 1, 4, 33: ab eo nobis causa ordienda est potissimum,

    Cic. Leg. 1, 7, 21:

    coepere a fame mala,

    Liv. 4, 12, 7:

    cornicem a cauda de ovo exire,

    tail-foremost, Plin. 10, 16, 18:

    a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18 al.
    e.
    With verbs of freeing from, defending, or protecting against any thing:

    a foliis et stercore purgato,

    Cato, R. R. 65 (66), 1:

    tantumne ab re tuast oti tibi?

    Ter. Heaut. 1, [p. 4] 1, 23; cf.:

    Saguntini ut a proeliis quietem habuerant,

    Liv. 21, 11, 5:

    expiandum forum ab illis nefarii sceleris vestigiis,

    Cic. Rab. Perd. 4, 11:

    haec provincia non modo a calamitate, sed etiam a metu calamitatis est defendenda,

    id. Imp. Pomp. 6, 14 (v. defendo):

    ab incendio urbem vigiliis munitam intellegebat,

    Sall. C. 32:

    ut neque sustinere se a lapsu possent,

    Liv. 21, 35, 12:

    ut meam domum metueret atque a me ipso caveret,

    Cic. Sest. 64, 133.
    f.
    With verbs of expecting, fearing, hoping, and the like, ab =a parte, as, Cic. Att. 9, 7, 4: cum eadem metuam ab hac parte, since I fear the same from this side; hence, timere, metuere ab aliquo, not, to be afraid of any one, but, to fear something (proceeding from) from him:

    el metul a Chryside,

    Ter. And. 1, 1, 79; cf.:

    ab Hannibale metuens,

    Liv. 23, 36; and:

    metus a praetore,

    id. 23, 15, 7;

    v. Weissenb. ad h. l.: a quo quidem genere, judices, ego numquam timui,

    Cic. Sull. 20, 59:

    postquam nec ab Romanis robis ulla est spes,

    you can expect nothing from the Romans, Liv. 21, 13, 4.
    g.
    With verbs of fastening and holding:

    funiculus a puppi religatus,

    Cic. Inv. 2, 51, 154:

    cum sinistra capillum ejus a vertice teneret,

    Q. Cic. Pet. Cons. 3.
    h.
    Ulcisci se ab aliquo, to take vengeance on one:

    a ferro sanguis humanus se ulciscitur,

    Plin. 34, 14, 41 fin.
    i.
    Cognoscere ab aliqua re to knoio or learn by means of something (different from ab aliquo, to learn from some one):

    id se a Gallicis armis atque insignibus cognovisse,

    Caes. B. G. 1, 22.
    j.
    Dolere, laborare, valere ab, instead of the simple abl.:

    doleo ab animo, doleo ab oculis, doleo ab aegritudine,

    Plaut. Cist. 1, 1, 62:

    a morbo valui, ab animo aeger fui,

    id. Ep. 1, 2, 26; cf. id. Aul. 2, 2, 9:

    a frigore et aestu ne quid laborent,

    Varr. R. R. 2, 2, 17; so,

    a frigore laborantibus,

    Plin. 32, 10, 46, § 133; cf.:

    laborare ab re frumentaria,

    Caes. B. G. 7, 10, 1; id. B. C. 3, 9; v. laboro.
    k.
    Where verbs and adjectives are joined with ab, instead of the simple abl., ab defines more exactly the respect in which that which is expressed by the verb or adj. is to be understood, in relation to, with regard to, in respect to, on the part of:

    ab ingenio improbus,

    Plaut. Truc. 4, 3, 59:

    a me pudica'st,

    id. Curc. 1, 1, 51:

    orba ab optimatibus contio,

    Cic. Fl. 23, 54; ro Ov. H. 6,156: securos vos ab hac parte reddemus, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24 fin. (v. securus):

    locus copiosus a frumento,

    Cic. Att. 5, 18, 2; cf.:

    sumus imparati cum a militibas tum a pecunia,

    id. ib. 7, 15 fin.:

    ille Graecus ab omni laude felicior,

    id. Brut. 16, 63:

    ab una parte haud satis prosperuin,

    Liv. 1, 32, 2 al.;

    so often in poets ab arte=arte,

    artfully, Tib. 1, 5, 4; 1, 9, 66; Ov. Am. 2, 4, 30.
    l.
    In the statement of the motive instead of ex, propter, or the simple abl. causae, from, out of, on account of, in consequence of: ab singulari amore scribo, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B fin.:

    linguam ab irrisu exserentem,

    thrusting out the tongue in derision, Liv. 7, 10, 5:

    ab honore,

    id. 1, 8; so, ab ira, a spe, ab odio, v. Drak. ad Liv. 24, 30, 1: 26, 1, 3; cf. also Kritz and Fabri ad Sall. J. 31, 3, and Fabri ad Liv. 21, 36, 7.
    m.
    Especially in the poets instead of the gen.:

    ab illo injuria,

    Ter. And. 1, 1, 129:

    fulgor ab auro,

    Lucr. 2, 5:

    dulces a fontibus undae,

    Verg. G. 2, 243.
    n.
    In indicating a part of the whole, for the more usual ex, of, out of:

    scuto ab novissimis uni militi detracto,

    Caes. B. G. 2, 25, 1:

    nonnuill ab novissimis,

    id. ib.; Cic. Sest. 65, 137; cf. id. ib. 59 fin.: a quibus (captivis) ad Senatum missus (Regulus).
    o.
    In marking that from which any thing proceeds, and to which it belongs:

    qui sunt ab ea disciplina,

    Cic. Tusc. 2, 3, 7:

    ab eo qui sunt,

    id. Fin. 4, 3, 7:

    nostri illi a Platone et Aristotele aiunt,

    id. Mur. 30, 63 (in imitation of oi upo tinos).
    p.
    To designate an office or dignity (with or without servus; so not freq. till after the Aug. period;

    in Cic. only once): Pollex, servus a pedibus meus,

    one of my couriers, Cic. Att. 8, 5, 1; so,

    a manu servus,

    a secretary, Suet. Caes. 74: Narcissum ab eplstulis ( secretary) et Pallantem a rationibus ( accountant), id. Claud. 28; and so, ab actis, ab admissione, ab aegris, ab apotheca, ab argento, a balneis, a bibliotheca, a codicillis, a jumentis, a potione, etc. (v. these words and Inscr. Orell. vol. 3, Ind. xi. p. 181 sq.).
    q.
    The use of ab before adverbs is for the most part peculiar to later Latinity:

    a peregre,

    Vitr. 5, 7 (6), 8:

    a foris,

    Plin. 17, 24, 37; Vulg. Gen, 7, 16; ib. Matt. 23, 27:

    ab intus,

    ib. ib. 7, 15:

    ab invicem,

    App. Herb. 112; Vulg. Matt. 25, 32; Cypr. Ep. 63, 9: Hier. Ep. 18:

    a longe,

    Hyg. Fab. 257; Vulg. Gen. 22, 4; ib. Matt. 26, 58:

    a modo,

    ib. ib. 23, 39;

    Hier. Vit. Hilar.: a nune,

    Vulg. Luc. 1, 48:

    a sursum,

    ib. Marc. 15, 38.
    a.
    Ab is not repeated like most other prepositions (v. ad, ex, in, etc.) with pron. interrog. or relat. after subst. and pron. demonstr. with ab:

    Arsinoen, Stratum, Naupactum...fateris ab hostibus esse captas. Quibus autem hostibus? Nempe iis, quos, etc.,

    Cic. Pis. 37, 91:

    a rebus gerendis senectus abstrahit. Quibus? An iis, quae in juventute geruntur et viribus?

    id. Sen. 6:

    a Jove incipiendum putat. Quo Jove?

    id. Rep. 1, 36, 56:

    res publica, quascumque vires habebit, ab iis ipsis, quibus tenetur, de te propediem impetrabit,

    id. Fam. 4, 13, 5.—
    b.
    Ab in Plantus is once put after the word which it governs: quo ab, As. 1, 1, 106.—
    c.
    It is in various ways separated from the word which it governs:

    a vitae periculo,

    Cic. Brut. 91, 313:

    a nullius umquam me tempore aut commodo,

    id. Arch. 6, 12:

    a minus bono,

    Sall. C. 2, 6:

    a satis miti principio,

    Liv. 1, 6, 4:

    damnis dives ab ipsa suis,

    Ov. H. 9, 96; so id. ib. 12, 18; 13, 116.—
    d.
    The poets join a and que, making aque; but in good prose que is annexed to the following abl. (a meque, abs teque, etc.):

    aque Chao,

    Verg. G. 4, 347:

    aque mero,

    Ov. M. 3, 631:

    aque viro,

    id. H. 6, 156:

    aque suis,

    id. Tr. 5, 2, 74 al. But:

    a meque,

    Cic. Fam. 2, 16, 1:

    abs teque,

    id. Att. 3, 15, 4:

    a teque,

    id. ib. 8, 11, §

    7: a primaque adulescentia,

    id. Brut. 91, 315 al. —
    e.
    A Greek noun joined with ab stands in the dat.: a parte negotiati, hoc est pragmatikê, removisse, Quint. 3, 7, 1.
    III.
    In composition ab,
    1.
    Retains its original signif.: abducere, to take or carry away from some place: abstrahere, to draw auay; also, downward: abicere, to throw down; and denoting a departure from the idea of the simple word, it has an effect apparently privative: absimilis, departing from the similar, unlike: abnormis, departing from the rule, unusual (different from dissimilis, enormis); and so also in amens=a mente remotus, alienus ( out of one's senses, without self-control, insane): absurdus, missounding, then incongruous, irrational: abutor (in one of its senses), to misuse: aborior, abortus, to miscarry: abludo; for the privative force the Latin regularly employs in-, v. 2. in.—
    2.
    It more rarely designates completeness, as in absorbere, abutor ( to use up). (The designation of the fourth generation in the ascending or descending line by ab belongs here only in appearance; as abavus for quartus pater, great-great-grandfather, although the Greeks introduced upopappos; for the immutability of the syllable ab in abpatrnus and abmatertera, as well as the signif. Of the word abavus, grandfather's grandfather, imitated in abnepos, grandchild's grandchild, seems to point to a derivation from avi avus, as Festus, p. 13 Mull., explains atavus, by atta avi, or, rather, attae avus.)

    Lewis & Short latin dictionary > ab

  • 29 clarus

    clārus, a, um, adj. [kindr. with Germ. klar; Engl. clear; cf. clamo], clear, bright (opp. obscurus, caecus; very freq. in all periods, and in all kinds of composition).
    I.
    Lit.
    A.
    Relating to the sight, clear, bright, shining, brilliant, etc.
    (α).
    Absol.:

    luce clarā et candidā,

    Plaut. Am. 1, 3, 49:

    ut mulierum famam multorum oculis lux clara custodiat,

    open day, Cic. Leg. 2, 15, 37; cf.:

    frequentissimā celebritate et clarissimā luce laetari,

    id. Cael. 20, 47:

    lumen,

    Lucr. 3, 1:

    oculorum lumina,

    id. 4, 825; cf.:

    mundi lumina (i.e. sol et luna),

    Verg. G. 1, 5:

    oculi,

    Cato, R. R. 157, 10:

    incendia,

    Verg. A. 2, 569:

    lucerna,

    Hor. S. 2, 7, 48:

    scintillae ignis,

    Lucr. 6, 163:

    fulmina,

    id. 6, 84:

    vestis splendor,

    id. 2, 52:

    color,

    id. 5, 1258; cf.:

    color clarissimus,

    id. 2, 830:

    candor,

    id. 4, 232:

    loca,

    id. 5, 779 al.:

    caelum,

    Tac. A. 1, 28:

    nox,

    id. Agr. 12:

    pater omnipotens clarus intonat,

    in the clear sky, Verg. A. 7, 141 Serv.; cf. Cic. Arat. 4:

    sidus,

    Hor. C. 4, 8, 31:

    clarissimae gemmae,

    Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62; cf.

    lapides,

    Hor. C. 4, 13, 14:

    vitrum,

    Ov. M. 4, 355:

    purpurarum sidere clarior usus,

    Hor. C. 3, 1, 42.—
    (β).
    With abl.:

    speculo,

    Plaut. Most. 3, 1, 112 dub.:

    argento clari delphines,

    Verg. A. 8, 673:

    rutilis squamis,

    id. G. 4, 93:

    ferrugine,

    id. A. 9, 582; cf. id. ib. 11, 772 Wagn.:

    auro gemmisque corona,

    Ov. M. 13, 704; 2, 2; 11, 359:

    albo Lucifer exit Clarus equo,

    id. ib. 15, 190:

    claraeque coruscis Fulguribus taedae,

    Lucr. 5, 295 al. —
    * 2.
    Poet., of the wind (cf.: albus, candidus, and in Gr. lampros anemos; v. Lidd. and Scott under lampros), making clear, i. e. bringing fair weather:

    aquilo,

    Verg. G. 1, 460 Forbig. ad loc.—
    B.
    Relating to the hearing, clear, loud, distinct:

    clarā voce vocare,

    Lucr. 4, 711; Cic. Clu. 48, 134; id. Caecin. 8, 22; Liv. 7, 31, 12; 42, 25, 12; Ov. M. 3, 703:

    lectio,

    Cels. 1, 2:

    clariore voce,

    Caes. B. G. 5, 30; cf. Cic. Tusc. 5, 7, 19:

    sonor,

    Lucr. 4, 567:

    clamor,

    Plaut. Poen. 5, 3, 27:

    plausus,

    id. As. Grex. 6:

    plangor,

    Ov. M. 4, 138:

    latratus,

    id. ib. 13, 806:

    ictus,

    id. ib. 2, 625:

    strepitus, Suet. Vit. Luc.: vox (opp. obtusa),

    Quint. 11, 3, 15; 9, 4, 136 Spald.:

    spiritus,

    id. 11, 3, 55; cf. id. 11, 3, 41 and 82:

    syllabae clariores,

    id. 8, 3, 16.—
    II.
    Trop.
    A.
    Clear, manifest, plain, evident, intelligible (syn.:

    planus, apertus, perspicuus, dilucidus, etc.): vide ut mi haec certa et clara attuleris,

    Ter. Hec. 5, 4, 1 Ruhnk.; cf.:

    omnia non properanti clara certaque erunt,

    Liv. 22, 39, 22:

    clara res est, quam dicturus sum, totā Siciliā celeberrima atque notissima,

    Cic. Verr. 2, 3, 25, § 61; 2, 5, 38, § 101; id. Tusc. 1, 32, 78:

    luce sunt clariora nobis tua consilia,

    id. Cat. 1, 3, 6:

    id quod est luce clarius,

    id. Tusc. 1, 37, 90:

    si ea, quae dixi, sole ipso inlustriora et clariora sunt,

    id. Fin. 1, 21, 71; id. Div. 1, 3, 6:

    caecis hoc satis clarum est,

    Quint. 12, 7, 9:

    lumen eloquentiae,

    id. 3, 8, 65; cf. id. 12, 10, 15; 11, 1, 75:

    in narrando (T. Livius) clarissimi candoris,

    id. 10, 1, 101 Spald. and Frotsch.:

    Massinissam regem post LXXXVI. annum generasse filium clarum est,

    Plin. 7, 14, 12, § 61:

    somno clarius,

    Ov. F. 3, 28:

    exempla,

    Tac. Or. 8; id. A. 4, 11:

    documenta,

    id. ib. 6, 22.—
    B.
    Brilliant, celebrated, renowned, illustrious, honorable, famous, glorious, etc. (cf.: illustris, insignis, eximius, egregius, praestans, nobilis; a favorite epithet, esp. in the sup., like fortissimus, designating the highest praise of the honor-loving Roman; hence, a standing title, at all times, of distinguished public characters, as consuls, proconsuls, pontifices, senators, etc.):

    nobilitas,

    Plaut. Rud. 4, 2, 28;

    opp. to obscurus,

    Lucr. 1, 639; so Quint. 5, 10, 26: clari viri atque magni, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66; Cic. Sest. 69, 144:

    certe non tulit ullos haec civitas aut gloriā clariores, aut auctoritate graviores,

    Cic. de Or. 2, 37, 154:

    vir fortissimus et clarissimus,

    id. Verr. 1, 15, 44; cf. id. ib. 2, 5, 58, § 153; id. de Or. 1, 45, 198; id. Clu. 48, 134:

    exempla clara et inlustria,

    id. Div. 2, 3, 8:

    pugna clara et commemorabilis,

    Plaut. Ps. 1, 5, 111:

    pax clarior majorque quam bellum fuerat,

    Liv. 10, 37, 4:

    animus abunde pollens potensque et clarus,

    Sall. J. 1, 3; so,

    facundia clara pollensque,

    id. ib. 30, 4:

    clara et magnifica,

    id. ib. 4, 8:

    clari potentesque fieri,

    id. C. 38, 1:

    familia,

    Tac. A. 2, 37; 3, 76:

    majores,

    id. ib. 4, 61: pater si in Equestri gradu clarus, clarior vitricus, Plin. [p. 350] Ep. 2, 13, 4:

    clarissimi consules,

    id. ib. 7, 33, 8:

    generis clarissimus auctor,

    Ov. P. 2, 9, 19:

    clarissima civitas,

    Nep. Thras. 2, 1:

    apud Germanicos quoque (Titus),

    Tac. H. 2, 77:

    scriptores,

    id. A. 1, 1.—
    (β).
    With abl.:

    clariores gloriā,

    Cic. de Or. 2, 37, 154; v. supra:

    arte medicinae,

    Quint. 3, 6, 64:

    eloquendi suavitate,

    id. 10, 1, 83:

    sententiis,

    id. 10, 1, 90:

    Juppiter giganteo triumpho,

    Hor. C. 3, 1, 7:

    agendis causis,

    id. Ep. 1, 7, 47:

    Ajax toties servatis Achivis,

    id. S. 2, 3, 194:

    bello,

    Tac. Agr. 29; id. H. 3, 44:

    gens memoriā nominis,

    id. ib. 1, 67:

    Cluvius Rufus eloquentiā,

    id. ib. 4, 43.—
    (γ).
    With in:

    in arte tibiarum,

    Quint. 2, 3, 3; cf.:

    clarissimi in eā scientiā,

    Plin. 36, 5, 4, § 11:

    in litteris,

    Quint. 1, 6, 35:

    in agendo,

    id. 12, 10, 49:

    in foro,

    id. 10, 5, 14:

    in contionibus,

    id. 12, 2, 7; 12, 10, 49.—
    * (δ).
    With ex:

    ex doctrinā nobilis et clarus,

    Cic. Rab. Post. 9, 23.—
    (ε).
    With ob:

    ob obscuram linguam,

    Lucr. 1, 639:

    ob id factum,

    Hor. Ep. 2, 2, 32; cf.:

    urbs clara ob insignem munimento naturali locum,

    Liv. 24, 39, 8.—
    (ζ).
    With ab:

    Trojanoque a sanguine clarus Acestes,

    Verg. A. 1, 550.—
    (η).
    With gen.:

    artis ejus,

    Plin. 37, 1, 4, § 8.—
    2.
    As a title:

    clarissimus vir,

    Cic. Att. 15, 20, 2; cf. id. ib. 14, 11, 1:

    clarissimi consules,

    Plin. Ep. 7, 33, 8; cf. Dig. 49, 14, 18; Lampr. Elag. 4;

    Alex. Sev. 21 al.: permitto tibi vir clarissime Veiento (a senator), dicere,

    Plin. Ep. 9, 13, 19; so,

    ordo = senatorius,

    Vop. Aur. 18 fin.; cf. also Isid. Orig. 9, 4, 12.—
    b.
    Meton., of the wives of such distinguished public characters:

    clarissimae feminae,

    Dig. 1, 9, 8.—
    c.
    In a bad sense, notorious:

    minus clarum putavit fore quod de armario quam quod de sacrario esset ablatum,

    Cic. Verr. 2, 4, 12, § 27; 2, 1, 19, § 50; 2, 4, 12, § 29:

    ecquid hoc totā Siciliā clarius, ecquid indignius? etc.,

    id. ib. 2, 5, 7, §

    16: populus (sc. Campanus), luxuriā superbiāque clarus,

    Liv. 7, 31, 6.—Hence, adv.: clārē (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    1.
    Of sight (acc. to I. A.), brightly, clearly:

    clare oculis video,

    Plaut. Mil. 3, 1, 35:

    clare fulgens caesaries,

    Cat. 66, 9:

    occidere,

    of a star, Col. 11, 2, 52.— Comp.:

    clarius micare,

    Plin. 10, 20, 22, § 43:

    nitere,

    Stat. S. 4, 1, 4. — Sup.:

    clarissime lucere,

    Vitr. 9, 4.—
    2.
    Of hearing (acc. to I. B.), clearly, distinctly, plainly, aloud:

    clare recitare,

    Plaut. Pers. 4, 3, 30: plaudite, id. Am. fin.; cf. id. Bacch. fin.:

    dic,

    Ter. And. 4, 4, 15 Ruhnk.:

    gemere,

    Cic. Att. 2, 20, 3:

    res clare enuntiare,

    Quint. 8, 3, 62:

    sonare,

    id. 11, 3, 55:

    exscreare,

    id. 11, 3, 160:

    maledicere,

    Suet. Vit. 14 et saep.:

    palam et clare,

    id. Claud. 3; cf. Mart. 7, 92, 5.— Comp.:

    clarius fabulari,

    Suet. Calig. 22.— Sup.:

    pisces clarissime audiunt,

    Plin. 10, 70, 89, § 193; Vitr. 5, 3.—
    II.
    Trop.
    1.
    Mentally (acc. to II. A.), distinctly, intelligibly, clearly:

    clare atque evidenter ostendere,

    Quint. 8, 3, 86; cf. id. 4, 1, 1:

    aliquid intellegere,

    Plin. 37, 2, 6, § 16. — Comp.: eo clarius id periculum apparet, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 2; so,

    clarius intellegi,

    Quint. 2, 5, 7:

    clarius elucebit,

    id. 12, 1, 26:

    clarius ostendemus,

    id. 2, 17, 25 al. — Sup., Quint. 9, 1, 19.—
    2.
    Morally (acc. to II. B.), illustriously, honorably (very rare):

    clarius exsplendescebat,

    Nep. Att. 1, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > clarus

  • 30 servitium

    servĭtĭum, ii, n. [servus].
    I.
    In abstr., the condition of a slave or servant, slavery, servitude (not so in Cic., who has servitus).
    A.
    Lit.: hoc tibi pro servitio debeo, as your servant, * Ter. And. 4, 1, 52:

    cum secum ipse reputaret, quam gravis casus in servitium ex regno foret,

    Sall. J. 62, 9: neque desistam abstrahere a servitio civitatem nostram, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 9:

    militibus nostris Jugurthae servitium minari,

    Sall. J. 94, 4:

    genus servitii insolitum,

    id. H. 2, 81 Dietsch:

    servitii pretium,

    id. ib. 3, 61, 20; 3, 61, 1;

    4, 61, 11: ductus ab creditore in servitium,

    Liv. 2, 23, 6:

    justum pati servitium (just before: regia servitus),

    id. 41, 6, 9:

    cum domus Assaraci Phthiam Servitio premet,

    Verg. A. 1, 285:

    aliquem servitio levare,

    to free from slavery, Hor. S. 2, 5, 99:

    servitio exire,

    Verg. E. 1, 41:

    servitium subire,

    Ov. Tr. 4, 6, 8.—
    B.
    Transf., in gen., servitude or subjection of any kind:

    animi imperio, corporis servitio magis utimur,

    Sall. C. 1, 2:

    illi etiam tauros primi docuisse feruntur Servitium,

    Tib. 2, 1, 41; 2, 4, 1; Ov. A. A. 3, 488; cf. Verg. G. 3, 168; Col. 8, 8, 4:

    qui servitium (amoris) ferre fatentur,

    Ov. Am. 1, 2, 18:

    tanto infensius servitium,

    Tac. A. 1, 81 fin.
    II.
    In concr., a body of servants, the class of slaves (collect.; class. in sing. and plur.).
    (α).
    Sing.:

    ita nunc servitium'st,

    such are servants nowadays, Plaut. Curc. 2, 3, 21:

    Lycurgus agros locupletium plebi, ut servitio, colendos dedit,

    Cic. Rep. 3, 9, 16:

    ut a servitio caveremus (cf. just before: examina tanta servorum immissa in populum Romanum),

    id. Har. Resp. 12, 25:

    nulline motus in Siciliā servorum Verre praetore... facti esse dicuntur?... coeptum esse in Siciliā moveri aliquot locis servitium suspicor,

    id. Verr. 2, 5, 4, § 9:

    ex omni faece urbis ac servitio,

    id. Pis. 4, 9:

    calonum servitiique tertia (pars),

    Vell. 2, 82, 3; cf.:

    servitii decem milia offerebat,

    Tac. A. 12, 17:

    qui (gladiatores) e servitio Blaesi erant,

    id. ib. 1, 23 et saep.—
    (β).
    Plur.:

    servitia ad caedem et inflammandam urbem incitavit,

    Cic. Cael. 32, 78:

    vincula soluta sunt et servitia incitata,

    id. Leg. 3, 11, 25:

    opera facessant, servitia sileant,

    id. Fl. 38, 97; Sall. C. 24, 4; 46, 3; 50, 1; 56, 5; id. J. 66, 1; Liv. 2, 10; 6, 12; 28, 11; Col. 11, 1, 3 et al.—
    B.
    Transf., of drones among bees:

    sunt autem fuci... quasi servitia verarum apium,

    Plin. 11, 11, 11, § 27.—
    2.
    = servi, servants as individuals:

    servitia regum superborum,

    Liv. 2, 10, 8:

    inopia servitiorum,

    id. 28, 11, 9:

    dilapsis etiam infimis servitiorum,

    Tac. H. 3, 84.

    Lewis & Short latin dictionary > servitium

  • 31 sors

    sors, tis (nom. sortis, Plaut. Cas. 2, 6, 28; abl. sorti. C. I. L. 198, 54; 200, 16; Plaut. Cas. 2, 7, 5; Liv. 4, 37, 6; 28, 45, 11; 29, 20, 4; cf. Neue, Formenl. 1, 241; but sorti is dat., Verg. G. 4, 165 Forbig. ad loc.; Sil. 7, 3, 65), f. [2. sero; cf.: fors, fero], any thing used to determine chances.
    I.
    Lit., a lot:

    aut populna sors aut abiegna,

    Plaut. Cas. 2, 6, 32:

    coniciam sortes in sitellam,

    id. ib. 2, 5, 34 sq.:

    tot in hydriam sortes conicerentur,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    ponere in sitellam,

    Liv. 41, 18, 8;

    and simply conicere,

    Plaut. Cas. 2, 6, 34 sq.; Cic. Lig. 7, 21:

    deicere,

    Caes. B. C. 1, 6 fin.; Verg. A. 5, 490; cf.:

    cum dejecta in id sors esset,

    lots were cast for it, Liv. 21, 42:

    miscere,

    Cic. Div. 2, 41, 86:

    ducere,

    id. ib. 2, 41, 86; id. Verr. 2, 4, 64, § 143:

    cum de consularibus mea prima sors exisset,

    id. Att. 1, 19, 3:

    ut cujusque sors exciderat,

    Liv. 21, 42, 3:

    sortem in sitellam latam,

    id. 41, 18, 8 Weissenb.:

    et Caere sortes extenuatas (creditum est), as an omen of ill,

    id. 21, 62, 5 and 8:

    sortes suā sponte adtenuatas,

    id. 22, 1, 11.—Of chances or tickets in a lottery, Suet. Aug. 75 fin.; Lampr. Heliog. 21 fin.
    II.
    Transf.
    A.
    Abstr., a casting or drawing of lots, decision by lot, lot:

    quaestor quem sors dedit,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 3, § 11:

    res revocatur ad sortem,

    id. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    sorti sum victus,

    Plaut. Cas. 2, 7, 5:

    ei sorte provincia Sicilia obvenit,

    Cic. Verr. 2, 2, 6, § 17; cf.:

    cui Sicilia provincia sorte evenisset,

    Liv. 29, 20;

    for which: cui ea provincia sorti evenit,

    id. 4, 37, 6:

    Q. Caecilio sorte evenit, ut in Bruttiis adversum Hannibalem bellum gereret,

    id. 28, 45, 11:

    sorte ductus,

    Cic. Rep. 1, 34, 51; Sall. Fragm. ap. Serv. Verg. A. 2, 201:

    sorte ducti e primoribus civitatis unus et viginti,

    Tac. A. 1, 54; 13, 29: sorte in provinciam proficisci, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 8:

    sorte agros legionibus assignare, Brut. ib., 11, 20, 3 et saep.: de se ter sortibus consultum dicebat,

    Caes. B. G. 1, 53 fin.:

    jubet extra sortem Theomnastum renuntiari,

    Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

    extra sortem agrum Campanum dividere,

    Suet. Caes. 20. —
    B.
    A lot, share, the duty assigned by lot, esp. of the prætors, who divided by lot the duties of their office:

    praetores, Q. Fulvius Flaccus urbanam, M. Valerius Laevinus peregrinam sortem in juris dictione habuit,

    Liv. 23, 30, 18; 22, 35, 5; cf.:

    urbana, peregrina (sc. sors),

    id. 27, 36, 10; 28, 10, 9 al.:

    urbana et peregrina (provinciae), quae duorum ante sors fuerat,

    id. 25, 3, 2; 24, 44, 2; [p. 1733] cf. id. 35, 41, 6:

    comitia suae sortis esse,

    i.e. had by lot been assigned to him, id. 35, 6, 2;

    hence, numquam ex urbe afuit nisi sorte,

    i.e. on official duty, Cic. Planc. 27, 67.—
    C.
    In gen., an oracular response (which was often written on a little tablet or lot), a prophecy (cf. responsum):

    cum (Spartiatae) oraculum ab Jove Dodonaeo petivissent legatique illud, in quo inerant sortes, collocavissent: simia et sortis ipsas et cetera quae erant ad sortem parata, disturbavit,

    Cic. Div. 1, 34, 76:

    ut interpres egeat interprete et sors ipsa ad sortis referenda sit,

    id. ib. 2, 56, 115:

    Italiam Lyciae jussere capessere sortes,

    i.e. the oracles of the Lycian Apollo, Verg. A. 4, 346; 4, 377; so,

    Phoebeae,

    Ov. M. 3, 130:

    faticinae,

    id. ib. 15, 436:

    sacrae,

    id. ib. 1, 368;

    11, 412: edita oraculo,

    Curt. 3, 1, 16; 5, 4, 11; 6, 9, 18; Val. Max. 1, 6, 3:

    neque responsa sortium ulli alii committere ausus,

    Liv. 1, 56: conjecturam postulat, ut se edoceret, Quo sese vertant tantae sortes somniūm, Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 64 Vahl.).—
    2.
    In partic., oracular sayings, verses, or sentences at the opening of a book, selected for the purpose:

    sortes Vergilii or Vergilianae,

    Lampr. Alex. Sev. 14, 5; Spart. Had. 2, 8:

    sacrae,

    Tib. 1, 3, 11:

    sanctorum,

    Isid. Orig. 8, 9, 28:

    sortes tollere,

    Tib. 1. 1.:

    ducere,

    Juv. 6, 583:

    de paginis poëtae cujusdam sortem consulere,

    Aug. Conf. 4, 3:

    de paginis evangelicis sortes legere,

    id. Ep. 119.—
    D.
    In gen., like the Engl. lot, for fate, destiny, chance, fortune, condition, share, part (esp. freq. after the Aug. per.; cf.

    fors, casus, fortuna): nescia mens hominum fati sortisque futurae,

    Verg. A. 10, 501:

    ferrea sors vitae,

    Ov. Tr. 5, 3, 28:

    vires ultra sortemque senectae,

    Verg. A. 6, 114:

    iniqua,

    id. ib. 6, 332; Liv. 38, 23:

    qui fit, ut nemo, quam sibi sortem Seu ratio dederit seu fors objecerit, illa Contentus vivat,

    Hor. S. 1, 1, 1:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem,

    id. C. 2, 10, 14:

    sors mea fuit irrequieta,

    Ov. M. 2, 386:

    sors querenda, Non celanda foret,

    id. ib. 3, 551:

    aliena,

    Liv. 21, 43, 2:

    sunt quibus ad portas cecidit custodia sorti,

    to whose lot, Verg. G. 4, 165; Sil. 7, 368:

    homines ultimae sortis,

    Suet. Aug. 19; cf.: non tuae sortis juvenem, of your rank or condition, Hor. C. 4, 11, 22:

    sors tua mortalis,

    Ov. M. 2, 56:

    nec cedit nisi sorte mihi,

    id. ib. 5, 529:

    dilectos inter sors prima sodales,

    id. Tr. 4, 5, 1:

    huic sortem concede priorem,

    id. A. A. 1, 581:

    quattuor ille quidem juvenes totidemque crearat Femineae sortis,

    i. e. of the female sex, id. M. 6, 680; so,

    feminea,

    id. ib. 13, 651:

    altera,

    id. ib. 9, 676; cf. id. ib. 3, 329:

    Saturni sors ego prima fui,

    i. e. the first child, id. F. 6, 30:

    suae sortis oblitus,

    Curt. 3, 2, 11:

    ultima,

    id. 9, 2, 6:

    nec pars nec sors in sermone isto,

    Vulg. Act. 8, 21.—With gen.:

    cujus mali sors incidit Remis,

    Hirt. B. G. 8, 12, 3:

    incommodi,

    id. ib. 8, 1 fin.:

    nobis quoniam prima animi ingenique negata sors est, secundam ac mediam teneamus,

    Liv. 22, 29, 9:

    puer post avi mortem in nullam sortem bonorum natus (opp. omnium heredi bonorum),

    to no share of the property, id. 1, 34, 3:

    praedae mala sors,

    Ov. M. 13, 485:

    utrius vitae sortem legant,

    Just. 1, 6, 6:

    servitutis,

    id. 6, 5, 1.—
    2.
    In partic., in mercant. lang. (prop. fortune, money; hence), capital bearing interest, principal:

    et sors et fenus,

    Plaut. Most. 3, 1, 122; 5, 2, 38; 3, 1, 34; 3, 1, 64; 3, 1, 70; 3, 1, 84; Ter. Ad. 2, 2, 35; Cic. Att. 6, 1, 3; Liv. 6, 14; 6, 15; Plin. praef. § 23; Mart. 5, 42, 3; Dig. 33, 2, 24; Inscr. Orell. 4405; cf. Varr. L. L. 6, § 65, and id. ib. 5, § 183 Müll.—
    E.
    A rank, class, order (late Lat.):

    ex turbā imae sortis,

    Amm. 14, 6, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > sors

  • 32 totus

    1.
    tōtus, a, um ( gen. tōtīus, but scanned tōtĭus, Lucr. 1, 984; 3, 97; 3, 275; 3, 989; 4, 1028; 5, 477 al.; collat. form of the gen.: toti familiae, Afran. ap. Prisc. p. 694 P.; dat. toti; but masc.:

    toto exercitui,

    Caes. B. G. 7, 89:

    toto orbi,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 57; fem.: totae familiae, Plaut. Fragm. ap. Varr. L. L. 7, § 103 Müll.:

    totae insulae,

    Nep. Tim. 3, 2; and: totae rei, Auct. Her. ap. Prisc. p. 678 P.), all, all the (denoting a thing in its entireness), the whole, entire, total.
    I.
    In gen.:

    ut unum opus, totum atque perfectum ex omnibus totis atque perfectis absolveret,

    Cic. Univ. 5 fin.:

    cui senatus totam rem publicam, omnem Italiae pubem, cuncta populi Romani arma commiserat,

    id. Mil. 23, 61:

    totum corpus rei publicae,

    id. Off. 1, 25, 85:

    omne caelum, totamque cum universo mari terram mente complexus,

    id. Fin. 2, 34, 112:

    ut totā mente atque omnibus artubus contremiscam,

    id. de Or. 1, 26, 121:

    universā re et totā sententiā dissidere,

    id. Fin. 4, 1, 2:

    aedes totae confulgebant,

    Plaut. Am. 5, 1, 44; cf. id. Most. 1, 2, 68:

    eant per totam caveam,

    id. ib. prol. 66:

    pervigilat noctes totas,

    id. Aul. 1, 1, 33:

    eāque totā nocte continenter ierunt,

    Caes. B. G. 1, 26:

    ut Romae per totam urbem vigiliae haberentur,

    Sall. C. 30, 7:

    cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,

    Cic. Rep. 1, 16, 25; 1, 36, 57:

    et ipsa Peloponnesus fere tota in mari est,

    id. ib. 2, 4, 8.—In abl., without in:

    concursabat urbe totā maxima multitudo,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 93; so,

    urbe totā,

    id. Rosc. Am. 9, 23:

    totā Asiā,

    id. Phil. 11, 2, 6; id. Imp. [p. 1882] Pomp. 3, 7:

    totā Siciliā,

    id. Verr. 2, 2, 49, § 120:

    totā Italiā,

    Caes. B. C. 1, 2:

    totā provinciā,

    id. ib. 2, 18:

    toto caelo,

    Cic. N. D. 2, 37, 95 al.; cf. Hand, Turs. III. p. 248 sq.; Haase ad Reisig, Vorles. p. 708; Zumpt, Gram. § 482. — Less freq. with in:

    totāque in Italiā,

    Cic. Div. 1, 35, 78:

    in Siciliā totā,

    id. Verr. 2, 4, 1, § 1:

    in toto inperio,

    id. Lig. 3, 7:

    in toto orbe terrarum,

    id. Verr. 2, 4, 45, § 99:

    in totā vitā,

    id. Tusc. 4, 13, 29:

    in toto imperio tuo,

    id. Q. Fr. 1, 1, 11, § 32:

    toto in orbe terrarum,

    Liv. 37, 10, 25:

    totā in civitate,

    id. 29, 14, 8.—
    B.
    Esp. in agreement with subj. where we use an adv. qualifying the verb, etc., altogether, wholly, entirely:

    tota sum misera in metu,

    Plaut. Cist. 2, 1, 59; cf.:

    Ctesipho in amore est totus,

    Ter. Ad. 4, 2, 50:

    nescio quid meditans nugarum, totus in illis,

    Hor. S. 1, 9, 2:

    totus et mente et animo in bellum insistit,

    applied himself wholly, Caes. B. G. 6, 5:

    qui esset totus ex fraude et mendacio factus,

    Cic. Clu. 26, 72:

    virtus in usu sui tota posita est,

    id. Rep. 1, 2, 2:

    sum totus vester,

    id. Fam. 15, 7; cf. id. Q. Fr. 2, 1, 3:

    Catoni studio meo me totum ab adulescentiā dedidi,

    id. Rep. 2, 1, 1; cf.:

    homines qui se totos tradiderunt voluptatibus,

    id. Lael. 23, 86; id. Att. 14, 11, 2:

    falsum est id totum,

    id. Rep. 2, 15, 28. —
    II.
    Neutr. absol.
    A.
    Subst., all, the whole, opp. dimidium, Ter. Ad. 2, 2, 33; Sen. Apocol. 8;

    opp. pars,

    Macr. Somn. Scip. 2, 14, 21:

    totum in eo est, tectorium ut concinnum sit,

    all depends on this, Cic. Q. Fr. 3, 1, 1, § 1: totum in eo sit, ne contractentur pocula, Col 12, 4, 3. —
    B.
    Adverb. phrases with a prep.
    1.
    Ex toto, wholly, completely, entirely, altogether, totally (post-Aug.):

    creta ex toto repudianda est,

    Col. 5, 8, 6; 5, 6, 17; 2, 20, 2; Curt. 8, 6, 23; Sen. Ira, 1, 12, 6; 2, 6, 3; 3, 12, 4; 3, 42, 1; id. Ep. 75, 11; Plin. 11, 17, 17, § 54; Cels. 1, 4 fin.; 3, 14 init.; 8, 20 med.; 7, 4, 3 and 9; 7, 10 fin.; 8, 2; Ov. P. 4, 8, 72; Sen. Contr. 1, 8, 8; 3, 16, 24.—
    * 2.
    In toto, upon the whole, in general, generally, Cic. Att. 13, 20, 4.—
    3.
    In totum (post-Aug.).
    a.
    Wholly, entirely, altogether, totally:

    res in totum diversa,

    Plin. 31, 7, 42, § 90; id. praef. § 26; 2, 90, 92, § 205; 10, 4, 5, § 16; 25, 4, 17, § 36; 35, 2, 2, § 4; Quint. 3, 9, 58; 4, 1, 63; 4, 1, 72; 7, 1, 31; Col. 1, 7, 2; 2, 1, 2; Sen. Ira, 1, 17, 7; id. Ep. 72, 6; id. Q. N. 2, 27, 3; Just. 32, 1, 9.—
    b.
    Upon the whole, in general:

    in totum praecipimus: ut, etc.,

    Col. 11, 2, 80; 3, 2, 31.
    2.
    tŏtus, a, um, adj. [tot], so great a (very rare):

    quotcumque pedum spatia facienda censueris, totam partem longitudinis et latitudinis duces,

    Col. 5, 3, 5:

    tota pars,

    Manil. 3, 416.

    Lewis & Short latin dictionary > totus

  • 33 apporto

    ap-porto, āvī, ātum, āre
    1) приносить (magnas, divitias domum Pl); привозить, доставлять (frumentum ex Sicilia C)
    2) наносить, причинять ( damnum Ter); вызывать ( morbos Lcr)
    3) сообщать (nuntium Ter; insolĭtam rem auribus Lcr)
    adventum a. Pladvenire

    Латинско-русский словарь > apporto

  • 34 celeber

    bris, bre (редко celebris, bre)
    1) часто и много посещаемый, оживлённый, многолюдный (locus, portus C etc.; forum T); весьма населённый (urbs C etc.)
    nunc sicca, prius celeberrima fontibus Ide O — (гора) Ида, ныне высохшая, а прежде изобиловавшая источниками
    3) часто встречающийся ( lapis PM): весьма распространённый ( fama L); общеупотребительный (vox, verba O)
    celebrior fama Apсм. obtineo 8.
    4) массовый, торжественный, пышно справляемый (dies festus C; triumphus, funus L)
    5) популярный, известный, знаменитый, славный (nomen, vir L)

    Латинско-русский словарь > celeber

  • 35 celebro

    āvī, ātum, āre [ celeber ]
    1) приходить во множестве, часто посещать, бывать в изобилии, оживлять массовым появлением (domura, viam C)
    aliquem usque ad Capitolium c. C — провожать кого-л. большой толпой до Капитолия
    aures celebrantur cotidie aliquā re C — уши ежедневно наполняются чём-л. (т. е. ежедневно приходится слышать о чём-л.)
    2) справлять торжества, праздновать при большом стечении народа (nuptias L; diem natalem, convivium T)
    3) широко распространять, делать общеизвестным ( laudes alicujus C); славить, прославлять (aliquem omnimodis laudibus Ap); восхвалять, возвеличивать, воспевать (nomen alicujbs scriptis C; urbem carmine H)
    c. aliquid in majus Sl, L — перехвалить что-л.
    4) извещать, возвещать, осведомлять
    nuntii litteraeque celebrant Murenam consulem esse factum C — по устным и письменным сообщениям, Мурена стал консулом
    5) деятельно заниматься (чём-л.), ревностно делать, широко применять, практиковать или изучать (artes C; jurisdictionem L)
    cum aliquo seria ac jocos c. L — часто проводить с кем-л. время и в делах и в развлечениях
    6) часто упоминать, цитировать ( legem C). — см. тж. celebratus

    Латинско-русский словарь > celebro

  • 36 Doris

    I Dōris, idis f. [ Dores ]
    D. tellus SenTSicilia
    II Dōris, idis (и idos) f.
    1) дочь Океана и Фетиды, жена Нерея, мать 50 Нереид O; перен. V etc. = mare
    2) родом из Локриды, жена Дионисия Старшего Сиракузского C, VM

    Латинско-русский словарь > Doris

  • 37 gero

    gessī, gestum, ere
    1)
    а) нести, таскать (onus Vr; saxa in muros L); носить (arma V; vestem Lcr; clavam dextrā manu Nep; barbam, crines V, O)
    partum (utĕrum) g. PMбыть беременной
    б) перен. иметь (cornua fronte O; animum muliebrem Enn; similitudĭnem alicujus C)
    2) носить в себе, питать, чувствовать (inimicitias C; odium in aliquem L)
    aliter atque animo gerebat Sl — не так, как чувствовал, т. е. скрывая свои подлинные чувства
    3) представлять, изображать, играть роль (g. persōnam alicujus C)
    prae se g. — выказывать, обнаруживать ( quandam utilitatem C)
    4) приносить, производить на свет, порождать (terra gerit fructūs Vr; insula — sc. Siciliagessit Empedoclem Lcr)
    5) вести (bellum, rem, negotium C, L etc.)
    se g. — вести (держать) себя, поступать (honeste, moderate C etc.)
    se g. pro aliquo C, Dig и g. aliquem Just, PJ, Cld, SenT, Ap — разыгрывать из себя (выдавать себя за) кого-то, играть чью-то роль
    res gestae (или gesta, ōrum n.) C, L, Nep etc. — (бранные) подвиги, боевые действия, военные дела
    res pace belloque gestae L — дела как мирные, так и военные
    7) командовать, начальствовать ( eo cornu Nep); сражаться
    8) выполнять, ведать, занимать пост (g. munus, consulātum, magistratum, praetūram C, L etc.); управлять, руководить (g. rem publicam C; comitia C)
    9) проводить время, жить (g. aetatem cum aliquo Sulpicius ap. C)
    quadragesĭmum sextum aetatis annum g. Suиметь 46-й год от роду
    morem g. alicui C — быть уступчивым в отношении кого-л. (действовать в угоду кому-л.)

    Латинско-русский словарь > gero

  • 38 inanis

    inānis, e
    1) пустой (domus, vas C); идущий порожняком, налегке, не нагруженный ( homo Pl); не имеющий команды ( navis Cs); не имеющий седока ( equus C)
    2) бессодержательный, бессмысленный (litterae C; verborum torrens Q)
    4) бесплотный, бестелесный (umbra O, pictura V)
    5) безглазый ( vultus Sen); незрячий ( lumina O)
    6) зияющий, глубокий ( vulnus O)
    7) снятый с головы, не надетый (galea V, O)
    8) неодушевлённый, бездыханный, мёртвый ( corpus C)
    9) рассевшийся или изрытый ( mons J)
    10) приходящий с пустыми руками, являющийся без подарков ( vir Prp)
    11) неимущий, бедный ( homo C); голодный (siccus et i. H); опустошённый, разорённый ( Sicilia C)
    12) неосновательный, ничтожный (causa V, O)
    13) незначительный, пустячный ( tempus inane petere V)
    14) тщетный, напрасный, безрезультатный (lacrimae V; cogitationes C; spes V; opera H)
    15) суетный, тщеславный (animus, cupiditas C; quantum est in rebus inane! Pers)

    Латинско-русский словарь > inanis

  • 39 nominatus

    I 1. nōminātus, a, um
    part. pf. к nomino
    2. adj.
    1) известный, славный, знаменитый
    illa Attalica totā Siciliā nominata C — атталики (златотканые ковры), известные во всей Сицилии
    2) так называемый (philosophus n. C)
    II nōminātus, ūs m.
    наименование, название, имя Vr

    Латинско-русский словарь > nominatus

  • 40 parens

    I 1. pārēns, entis
    part. praes. к pareo
    2. adj.
    послушный, покорный ( asellus H); дисциплинированный ( exercitus C),
    II pārēns, entis m. [ pareo ] (преим. pl.) III parēns, entis (gen. pl. um или ium) m., f. [ pario ]
    1)
    terra p. Vмать-земля
    p. Idaea OCybele
    p. Tegeaea или p. Euandri OCarmenta
    б) pl. родители ( parentes cum liberis Cs) или деды, предки ( Sicilia parentibus nostris erepta L)
    2) родоначальник, основатель ( philosophiae C)
    3) метрополия (Sidon Thebarum Boeotiarum p. PM)
    p. lyrae HMercurius

    Латинско-русский словарь > parens

См. также в других словарях:

  • Sicilia — ist: der lateinische Name von Sizilien Sicilia (Provinz), die entsprechende römische Provinz Sicilia (Schlachtschiff), ein Schlachtschiff der italienischen Marine SS Sicilia, ein deutsches Dampfschiff, unter japanischer Flagge die SS Komagata… …   Deutsch Wikipedia

  • Sicilia ! — Sicilia ! est un film franco italien réalisé par Jean Marie Straub et Danièle Huillet en 1998, sorti en Septembre 1999. Sommaire 1 Synopsis 2 Fiche technique 3 Distribution 4 …   Wikipédia en Français

  • Sicilĭa — (a Geogr.), s. Sicilien. Sicilĭa citerĭor, das diesseitige S., Name des Königreichs Neapel im Mittelalter, als es zum Königreich S. gehörte …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Sicilia — es la séptima isla europea por dimensiones, la principal isla italiana y la mayor del Mar Mediterráneo. Dentro de la Región autónoma se encuentran, además de la isla homónima, varias islas más pequeñas: los archipiélagos de las Islas Eóleas a… …   Enciclopedia Universal

  • Sicilĭa — (lat. u. ital.), s. Sizilien …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Sicilia —   [ tʃiː ], Insel und Region Italiens, Sizilien …   Universal-Lexikon

  • Sicilia — [sē chēl′yä] It. name for SICILY …   English World dictionary

  • Sicilia — Para otros usos de este término, véase Sicilia (provincia romana). «Siciliana» redirige aquí. Para la apertura de ajedrez, véase Defensa siciliana. Coordenadas: 37°38′33″N 14°11′34″E /  …   Wikipedia Español

  • SICILIA — I. SICILIA (Vide Trinacria) Tyrrheni maris insula, a Thucydide Sicania dicta. Sicilia, incolis, Italis, et Hispanis, la Sicile Gallis, insula est ampla, et formae triangularis, inter mare Thyrrhenum seu Tuscum ad Boream, mare Siculum ab ea dictum …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Sicilia! — Infobox Film name = Sicilia! caption = director = Danièle Huillet and Jean Marie Straub producer = writer = starring = music = cinematography = William Lubtchansky editing = distributor = released = 1999 runtime = 76 min country = Italy / France… …   Wikipedia

  • Sicilia — Sicile Sicile Information …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»