Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

torrens

  • 1 torrens

    torrēns, entis, PAdi. (v. torreo), I) brennend, heiß, erhitzt, miles sole torrens, Liv.: ripae torrentes pice, Verg.: flammae, Verg.: Sirius, Verg.: plaga, Lucan.: Sirius torrentior, Claud. – II) übtr., brausend, erhitzt, schnell fließend, strömend, reißend, A) adi.: aqua, Verg. u. Sen.: unda, Sen.: fluvius, Varro: amnis, Curt.: impetus (aquae), Sen.: torrentes rapidique cursus amnium, Iustin.: modo torrentium fluminum, Veget. mil.: Padus torrentior, Plin.: Asopos torrentissimus, Stat.: sanguis torrens, ein Blutbach, Blut, das stromweise fließt, Lucan. – bildl., oratio, Quint.: sermo promptus et Isaeo torrentior, Iuven.: nihil est dolore torrentius, Ps. Quint. decl. – B) subst., torrēns, entis, Abl. ente u. entī, Genet. Plur. entium u. (poet.) entum, m., das wilde Wasser, der Regenbach, Sturzbach, Gießbach, Plur. torrentes, Curt.; aber auch torrentia (sc. flumina) Curt.: ripa torrentis, Liv.: torrens imbribus conceptus, ein Regenbach, Colum.: torr. hibernus, Sen.: rapidus, Verg. u. Sen.: velut monti praecipiti devolutus torrens rapitur (fretum), Liv.: cum fertur quasi torrens oratio, Cic.: ille numquam direxit brachia contra torrentem, sprichw., Iuven. 4, 89 sq. – v. Blutbach, Lucan. 7, 637: meri. Weinbach, ein Strom Urin (von getrunkenem Weine), Iuven. 6, 319. – übtr., armorum, Sil. 12, 189: umbrarum, Sil. 13, 760. – bildl., inanis verborum torrens (Strom), Quint. 10, 7, 23: quo torrente, quo impetu saeculum nostrum defendit! Tac. dial. 24 in.: ceteraque omnia quodam quasi aestu et torrente fortunae, Flor. 2, 7, 1: maiorum mores non paulatim, ut ante, sed torrentis modo praecipitati, Sall. hist. fr. 1, 12.

    lateinisch-deutsches > torrens

  • 2 torrens

    torrēns, entis, PAdi. (v. torreo), I) brennend, heiß, erhitzt, miles sole torrens, Liv.: ripae torrentes pice, Verg.: flammae, Verg.: Sirius, Verg.: plaga, Lucan.: Sirius torrentior, Claud. – II) übtr., brausend, erhitzt, schnell fließend, strömend, reißend, A) adi.: aqua, Verg. u. Sen.: unda, Sen.: fluvius, Varro: amnis, Curt.: impetus (aquae), Sen.: torrentes rapidique cursus amnium, Iustin.: modo torrentium fluminum, Veget. mil.: Padus torrentior, Plin.: Asopos torrentissimus, Stat.: sanguis torrens, ein Blutbach, Blut, das stromweise fließt, Lucan. – bildl., oratio, Quint.: sermo promptus et Isaeo torrentior, Iuven.: nihil est dolore torrentius, Ps. Quint. decl. – B) subst., torrēns, entis, Abl. ente u. entī, Genet. Plur. entium u. (poet.) entum, m., das wilde Wasser, der Regenbach, Sturzbach, Gießbach, Plur. torrentes, Curt.; aber auch torrentia (sc. flumina) Curt.: ripa torrentis, Liv.: torrens imbribus conceptus, ein Regenbach, Colum.: torr. hibernus, Sen.: rapidus, Verg. u. Sen.: velut monti praecipiti devolutus torrens rapitur (fretum), Liv.: cum fertur quasi torrens oratio, Cic.: ille numquam direxit brachia contra torrentem, sprichw., Iuven. 4, 89 sq. – v. Blutbach, Lucan. 7, 637: meri. Weinbach, ein Strom Urin (von getrunkenem Weine), Iuven. 6, 319. – übtr., armorum, Sil. 12, 189: umbrarum, Sil. 13, 760. – bildl., inanis ver-
    ————
    borum torrens (Strom), Quint. 10, 7, 23: quo torrente, quo impetu saeculum nostrum defendit! Tac. dial. 24 in.: ceteraque omnia quodam quasi aestu et torrente fortunae, Flor. 2, 7, 1: maiorum mores non paulatim, ut ante, sed torrentis modo praecipitati, Sall. hist. fr. 1, 12.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > torrens

  • 3 torrēns

        torrēns entis, adj. with comp.    [P. of torreo], burning, hot, inflamed: (miles) meridiano sole, L.: flammae, V.—Of streams, rushing, roaring, boiling, impetuous, rapid: flumina, V.: aqua, V. —As subst m., a torrent: fertur quasi torrens oratio: quā tenui tum aquā interfluebat torrens, L.: rapidus, V.: tumidus, O.—Prov.: numquam direxit bracchia contra Torrentem, Iu.—Fig., impetuous, rapid. sermo Isaeo torrentior, Iu.
    * * *
    I
    (gen.), torrentis ADJ
    burning hot; rushing; torrential
    II
    torrent, rushing stream

    Latin-English dictionary > torrēns

  • 4 torrens

    torrens torrens, entis стремительный, бурный

    Латинско-русский словарь > torrens

  • 5 torrens

    torrens, entis, Part. and P. a. of torreo, II.

    Lewis & Short latin dictionary > torrens

  • 6 torrens

    [st1]1 [-] torrens, entis: part. présent de torreo. - [abcl][b]a - qui dessèche, qui brûle. - [abcl]b - brûlant, ardent. - [abcl]c - rapide, violent, impétueux.[/b] [st1]2 [-] torrens, entis, m.: - [abcl][b]a - torrent. - [abcl]b - torrent, flots, impétuosité, abondance.[/b]
    * * *
    [st1]1 [-] torrens, entis: part. présent de torreo. - [abcl][b]a - qui dessèche, qui brûle. - [abcl]b - brûlant, ardent. - [abcl]c - rapide, violent, impétueux.[/b] [st1]2 [-] torrens, entis, m.: - [abcl][b]a - torrent. - [abcl]b - torrent, flots, impétuosité, abondance.[/b]
    * * *
    I.
        Torrens, torrentis, m. g. Virgil. Torrent, Une abondance et ravine d'eaue qui par grand roideur chet des montaignes és vallees.
    \
        Oratio velut torrens. Cic. Violente et vehemente, Impetueuse.
    \
        Torrens verborum. Quintil. Grande abondance de parolles.
    \
        Torrens, torrentior, torrentissimus. Plinius. Vehement et impetueux.
    \
        Capi torrentes sanguine. Stat. Par lesquels le sang des morts coule comme un torrent.
    \
        Fatum torrens. Lucan. Mort precipitee.
    \
        Flumina torrentia. Virgil. Coulants impetueusement comme un torrent, Qui coulent par grande impetuosité comme un torrent.
    II.
        Torrens, Participium: siue Nomen ex participio. Virgil. Ardant, Bruslant.
    \
        Axis torrentissimus caeli. Stat. Quand il fait la plus grande chaleur de l'annee, comme en Aoust és jours caniculaires.

    Dictionarium latinogallicum > torrens

  • 7 torrens

    I 1. torrēns, entis
    part. praes. к torreo
    2. adj.
    1) сожжённый, обожжённый, опалённый ( meridiano sole L); раскалённый, нагретый ( aestu Col); пылающий ( flammae V)
    2) стремительный, клокочущий, бурливый (flumen V; aqua Sen)
    3) порывистый, страстный ( oratio Q)
    II torrēns, entis m.
    1) бурный поток (rapidus V, Sen)
    t. verborum Qпоток слов
    2) множество, изобилие ( armorum et virorum Sil)

    Латинско-русский словарь > torrens

  • 8 torrens

    поток (1. 1 § 2 D. 43, 12).

    Латинско-русский словарь к источникам римского права > torrens

  • 9 torrenter

    [ torrens I, 2. ]
    стремительно (torrentius amne hiberno Cld)

    Латинско-русский словарь > torrenter

  • 10 torreo

    torreo, torrui, tostum ( part. gen. plur. torrentum, Stat. Th. 2, 6; Claud. III. Cons. Hon. 46; abl. torrenti, Sen. Brev. Vit. 9, 2), 2, v. a. [Sanscr. tarsh, to thirst; Gr. tersomai, to become dry; Germ. Durst.; Engl. thirst], to dry a thing by heat, to parch, roast, bake, scorch, burn, etc. (syn. frigo):

    fruges receptas Et torrere parant flammis et frangere saxo,

    Verg. A. 1, 179; Ov. M. 14; 273:

    aristas sole novo,

    Verg. A. 7, 720:

    pisces sole,

    Plin. 7, 2, 2, § 30:

    apes mortuas sole verno,

    id. 11, 20, 22, § 69:

    uvam in tegulis,

    id. 14, 9, 11, § 84 et saep.; Plaut. Cas. 2, 5, 2:

    etiamsi in Phalaridis tauro inclusus succensis ignibus torrebatur,

    Cic. Pis. 18, 42: e quibus (terrae cingulis) medium illum et maximum solis ardore torreri, id. Rep. 6, 20, 21:

    cum undique flamma torrerentur,

    Caes. B. G. 5, 43:

    montes quos torret Atabulus,

    Hor. S. 1, 5, 78; cf.:

    torrentia agros sidera,

    id. C. 3, 1, 31: tosti alti stant parietes, i. e. consumed, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 116 Vahl.):

    carmina flammā,

    Tib. 1, 9, 50:

    tostos en aspice crines,

    Ov. M. 2, 283:

    in veribus exta,

    to roast, Verg. G. 2, 396:

    aliquid in igne,

    Ov. F. 2, 578:

    artus subjecto igni,

    id. M. 1, 229:

    carnem,

    id. ib. 12, 155 et saep.—Of fever heat, to dry up:

    at mihi (vae miserae) torrentur febribus artus,

    Ov. H. 21, 169:

    febris viscera ipsa torrens,

    Sen. Ep. 14, 6; Juv. 9, 17.—Of thirst:

    et Canis arenti torreat arva siti,

    Tib. 1, 4, 42.—Of the heat of love:

    si torrere jecur quaeris idoneum (Venus),

    Hor. C. 4, 1, 12; cf.:

    correptus saevo Veneris torrebar aëno,

    Prop. 3 (4). 24, 13:

    torret amor Cyri Lycorida,

    Hor. C. 1, 33, 6:

    me torret face mutuā Calais,

    id. ib. 3, 9, 13:

    me amor Glycerae,

    id. ib. 3, 19, 28:

    femineus pectora torret amor,

    Ov. Am. 3, 2, 40.—
    * II.
    Transf., of cold, to nip, pinch (cf. uro and aduro): frigore torret, Varr. ap. Non. 452, 11. — Hence, torrens, entis, P. a., in a neutr. sense, burning, hot, inflamed.
    A.
    Lit. (rare):

    terra torrens aestu,

    Col. 4, 19, 3:

    miles torrens meridiano sole,

    Liv. 44, 38, 9:

    Sirius,

    Verg. G. 4, 425:

    flammae,

    id. A. 6, 550.— Comp.: Sirius torrentior, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 20.— Sup.:

    torrentissimus axis,

    Stat. S. 3, 1, 52.—
    B.
    Transf., of streams, rushing, roaring, boiling, impetuous, rapid, etc. (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    fluvii,

    Varr. R. R. 1, 12, 3:

    flumina,

    Verg. E. 7, 52:

    Nilus toto gurgite,

    Val. Fl. 4, 409; cf.:

    fluvius Novanus solstitiis torrens,

    Plin. 2, 103, 106, § 229; 3, 4, 5, § 33:

    aqua,

    Verg. A. 10, 603:

    unda,

    id. G. 2, 451:

    torrentes rapidique cursus amnium,

    Just. 44, 1, 7; 4, 1, 9:

    impetus (aquae),

    Sen. Ep. 23, 8:

    sanguis,

    Luc. 2, 220; cf.

    fatum,

    id. 7, 505.— Comp.:

    Padus torrentior,

    Plin. 3, 16, 20, § 117.— Sup.:

    Asopos torrentissimus,

    Stat. Th. 7, 316.—Hence,
    b.
    Subst.: torrens, entis, m., a torrent:

    cum fertur quasi torrens oratio,

    Cic. Fin. 2, 1, 3; Liv. 33, 18, 12; 35, 28, 8:

    rapidus montano flumine torrens Sternit agros,

    Verg. A. 2, 305:

    fragosus,

    id. ib. 7, 567; Ov. R. Am. 651:

    tumidus,

    id. Am. 1, 7, 43; Sen. Theb. 71; Juv. 6, 319; Luc. 7, 637.—Prov.:

    numquam direxit bracchia contra torrentem,

    Juv. 4, 90. —
    2.
    Transf.:

    armorum et virorum,

    Sil. 12, 189:

    umbrarum,

    id. 13, 760; cf.

    fortunae,

    Flor. 2, 7, 1.—
    3.
    Trop., of speech:

    torrens dicentis oratio,

    Quint. 3, 8, 60; so,

    oratio,

    Plin. 26, 3, 7, § 12:

    copia dicendi,

    Juv. 10, 9; Val. Fl. 4, 261.— Comp.:

    sermo Promptus et Isaeo torrentior,

    Juv. 3, 74.—Of an orator:

    quem (Demosthenem) mirabantur Athenae Torrentem,

    Juv. 10, 128.—
    b.
    Subst.:

    se inani verborum torrenti dare,

    a stream of words, Quint. 10, 7, 23; cf.:

    quo torrente, quo impetu,

    Tac. Or. 24.—
    * Adv.: torrenter (acc. to B.), violently, impetuously:

    torrentius amne Hiberno,

    Claud. Rapt. Pros. 2, 198.

    Lewis & Short latin dictionary > torreo

  • 11 concipio

    con-cipio, cēpī, ceptum, ere (con u. capio), zusammenfassen, aufnehmen, auffassen, auffangen, I) im allg.: 1) eig., vermittelst eines Gefäßes u. dgl., a) übh.: nuces vix sesquimodio, Varr.: aquam trulleo, Varr. LL.: multum ignem trullis ferreis, Liv.: ingrediendo ventum veste, Quint.: auras (verst. ex tibiis), Ov.: in quibus aura illa concipitur, Quint.: quorum nomina nostro ore concipi nequeant, nicht in unsern Mund genommen, d.i. nicht ausgesprochen werden können, Mela. – b) Wasser in eine Röhre fassen (t.t.), Alsietinam aquam, Frontin. aqu. 11; u. so ibid. 5 sqq. – Partiz. subst., concepta commentariorum, die in den Kommentarien verzeichneten Fassungsmaße, Frontin. aqu. 67 u. 73. – c) Pass. concipī, α) sich ansammeln, v. Flüssigkeiten übh., ut quisque (umor) ibi (in den Ställen) conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur, Col. 1, 6, 5. – β) sich fangen, entspringen, v. Flüssen, torrens velut ex alio fonte conceptus, Curt.: Ganges multis fontibus conceptus, Mela: Indus conceptam pluribus alveis undam trahit, Mela: torrens imbribus conceptus, ein Gießbach, Col. – γ) sich ansammelnd entstehen, sich bilden, in ea parte nivem concipi, Sen. nat. qu. 4, 12, 1. – bes. v. phys. Übeln, is morbus aestate plerumque concipitur, Col. 7, 5, 14: si ex calore et aestu concepta pestis invasit, Col. 7, 5, 2.

    2) übtr., Worte in eine (bestimmte, gesetzliche, feierliche) Formel bringen, die Formel von etw. abfassen, -aufsetzen (als t.t.): a) übh.: verba (iurisiurandi), iusiurandum, Liv.: conceptis verbis iurare, einen förmlichen (feierlichen) Eid schwören, Plaut. u. Liv. (vgl. quod EX ANIMl SENTENTIA iuraris, sicut concipitur more nostro, wie es in der bei uns üblichen Formel heißt, Cic.): verbis conceptissimis iurare, den förmlichsten (feierlichsten) Eid schwören, Petr. 113, 13: conceptis verbis peierare, einen förmlichen Meineid schwören, Cic.: dass. conceptis verbis deierare, Nep. fr. X II, 2 Stav.: verbis conceptis affirmare m. folg. Akk. u. Infin., Sen. apoc. 1, 3. – c. vadimonium, Cic.: edictum, obligationem, ICt. – dah. prägn., α) etw. in feierlicher Formel aus- od. nachsprechen (vgl. Bach Ov. met. 7, 594. Ruperti Tac. hist. 4, 31, 3), preces, Ov.: vota, Ov.: Q. Marcio Philippo praeeunte in foro votum (v. Volke), Liv.: c. cetera iurisiurandi verba, Tac.: sic verba concipito, sprich folgende Gebetsformel aus, Cato r.r. 139, 1 u. 141, 4: verba iurationis concipit (er schwört) m. folg. Akk. u. Infin., Macr. sat. 1, 6, 30. – β) in feierlicher (offizieller) Formel schließen, ankündigen, bestimmen, anordnen, foedus, Verg.: iustum bellum, Varr. LL.: Latinas (ferias) sacrumque in monte Albano rite, Liv.: nova atque integra auspicia, Liv. – b) eine Summe in Zahlen fassen, anschlagen, berechnen, bestimmen, c. summas (der Gefallenen), Liv. 3, 5, 12.

    II) insbes., an od. in sich nehmen, annehmen, in sich aufnehmen, 1) eig.: a) als jurist. t.t., eine Sache bei jmd. abfangen, abfassen, penes quem res concepta et inventa est, Paul. sent. 2, 31, 5. – insbes., c. furtum, einen Diebstahl in Gegenwart von Zeugen bei jmd. feststellen, Gell. 11, 18, 9 sqq. Gaius inst. 3, 186. – b) eine Flüssigkeit in sich aufnehmen, an sich ziehen, einsaugen, concipit Iris aquas, Ov.: vinea omnes imbres limumque concipit, Col.: concipiunt (nubes) multum marinum umorem, Lucr.: madefacta terra caducas concepit lacrimas ac venis perbibit imis, Ov.: ne (frumentum) concepto umore vitietur, Sen.: patere (laß zu) medicamentum concipi venis, Curt. – c) Feuer, α) v. Gebäuden u.a. brennbaren Ggstdn., c. ignem od. flammam, Feuer fangen, angehen (s. Oudend. Caes. b.c. 2, 14, 2), zB. materies, quae nisi admoto igni ignem concipere possit, Cic.: turris concipit ignem od. flammam, Curt. u. Caes.: stuppa iacit flammam concepto protinus igni, Lucr.: herba, cuius radix e longinquo concipit ignes, Plin.: conceptum ignem late od. latius fundere, Curt.: ne sacer tot ab ignibus aether conciperet flammas, Ov.: caedatur omnis silva et Oetaeum nemus concipiat ignes, Sen. poët.: ignitis lapidibus igne concepto, Vulg. 2. Mach. 10, 3. – u. im Bilde v. Verliebten, quem mens mea concipit ignem? welch Feuer der Liebe ergreift meinen Sinn? Ov.: concipit interea validos Aeëtias ignes, es erfaßt die Ä. heftige Glut, Ov.: cuncto concepit pectore flammam, Catull.: excute virgineo conceptas pectore flammas, Ov. – β) v. Kalk beim Löschen, c. ignem, sich erhitzen, Ov. met. 7, 108. – d) Luft aufnehmen, fangen, einziehen, cum magnam vim venti vela conciperent, Curt.: bucina concepit aëra, Ov.: pars (animae) concipitur cordis parte quādam, quem ventriculum cordis appellant, Cic. – e) in od. an den Körper aufnehmen, α) übh.: praecordiis conceptam mortem continere, Cic. Tusc. 1, 96. – β) befruchtenden Samen in sich aufnehmen, v. der Erde u. dgl., omnia quae terra concipiat semina, Cic.: censes, ante coronam herbae exstitisse, quam conceptum esse semen? Cic.: inde occultas vires et pabula terrae pinguia concipiant, Verg. – γ) v. weibl. Wesen, empfangen = schwanger-, trächtig werden, absol., ubi concepit aliqua, Cels.: cum concepit mula, Cic. – m. Acc., ut id quod conceperat servaret, Cic.: phoenix se ipsa concipit, Mela: concepta crimina (die durch Verbrechen empfangene Leibesfrucht, das Sündenkind) portat, Ov.: ita fit ut sola piscium et animal pariant et ova concipiant, Plin. – u. (im Bilde) hoc quod conceptum res publica periculum parturit (mit der der Staat gleichs. schwanger geht), Cic. – mit ex od. (selten) m. de od. ab u. Abl., od. m. Adv. (woher?), ex illo concipit ales, Ov.: quod erat ex fratre conceptum, Cic.: Tiberius ut ex adulterio conceptus, Suet.: u. (mehr im Bilde) funestum illud animal ex nefariis stupris, ex civili cruore conceptum, Cic.: de lupo concepta Nape, Ov.: conceptus a captiva servus, Ov.: Apis bos divinitus conceptus, Mela. – m. Abl. womit? partum od. alqm conceptum utero habere, Val. Max. – m. Abl. wodurch? quem pluvio Danaë conceperat auro, Ov.: anguis immanis concubitu conceptus, Cic.: puer furto conceptus, ein Kind von geheimer (unehelicher) Geburt, ein Bastard, Ov.: phoenix non coitu concipitur, Mela. – m. usque in u. Akk. der Zeit, feminae (canes) concipiunt usque in annos novem, Col. – dah. prägn., concipe = heirate, Ov. met. 11, 222. – u. Partiz. Perf. subst., conceptum, ī, n., die Leibesfrucht, ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur, Scrib. ep. ad C. Iul. Callist. p. 3 R.: coacta conceptum a se abigere, Suet. Dom. 22: u. so timeo ne (ova) iam concepti (sc. pulli) sint, schon Junge sind (wir: schon besessen sind), Petr. 33, 5. – f) eine Frucht usw. an sich erzeugen, ansetzen, spicam (v. Halme), Plin.: radicem (v. Baume), ICt. – g) eine physische Eigenschaft od. Beschaffenheit annehmen, bekommen, v. Lebl., alias aliasque vires (v. Flüssen u. Seen), Ov. met. 15, 336. – c. acorem, amaritudinem, sauer, bitter werden, Col.: saporem salis, Pallad.: teporem, lauwarm werden, Pallad. – od. ein phys. Gut od. Übel bekommen, sich zuziehen, v. leb. Wesen, eo sapore cupidinem bibendi pascendique (v. Schafen), Col.: veram noxam (Schaden am Leibe), Col.: aes alienum, Schulden machen, ICt. – h) mit den Augen auffassen = wahrnehmen, qui haec tanta oculis bona (so viel Schönes) concipio? Plaut. Poen. 277.

    2) übtr., a) übh. an sich od. in sich aufnehmen, ein moral. Übel sich zuziehen, auf sich laden, dedecus (Schande), Cic.: vitia, Cic.: dolor a se ipso conceptus, von selbst entstandener (Ggstz. a deo immissus), Cic.: illa macula Mithridatico bello superiore concepta, Cic.: aliquot iam per annos concepta huic ordini turpitudo atque infamia, anhaftende, Cic. – m. ex u. Abl., maculam ex paterno sanguine, Cic.: furorem ex maleficiis, Cic. – b) etw. Straffälliges auf sich laden, begehen, tantum scelus, Cic.: malum aut scelus, Cic. – m. in u. Akk., non istum (Verres) maius in sese (gegen das röm. Volk) scelus concepisse, Cic. – m. cum u. Abl., quod flagitium Lentulus non cum Autronio concepit? Cic. – m. Abl. (durch), violandā re publicā fraudes inexpiabiles, Cic. Vgl. Benecke Cic. Cat. 2, 7. – c) (m.u. ohne animo, mente u. dgl.) etw. in die Seele, in die Gedanken, in das Gefühl aufnehmen = etw. in sich entstehen od. aufkommen lassen, ihm Raum geben, Eingang finden lassen, in sich nähren, im Busen hegen, empfin den, fühlen, tanta flagitia (schmähliche Behauptungen) animo, Cic.: iram intimo animo et corde, Cic.: animo ingentes iras, Ov.: c. mente vaticinos furores (Begeisterung), Ov.: pectore robur, Kraft im Busen fühlen, Verg.: tantum robur intra pectora pro facto spemque metumque suo, Ov.: corde metus, Stat.: auribus tantam cupiditatem, Cic.: pectora concipiunt alios motus, das Herz wird von andern Regungen ergriffen, Verg. – ohne animo u. dgl., spem regni, Liv.: spem suae mortis, Ov.: spem ostentis, Suet.: tantam od. ingentem iram, Curt. u. Iustin.: odium in alqm, Cic.: inimicitiae privatae ex praetura conceptae, Caes.: furor incredibilis biennio ante conceptus, der unbegreifliche u. wahnsinnige Gedanke, der zwei Jahre vorher unter m.K. gefaßt war, Cic.: c. curam ducis, die Führung (das Kommando) übernehmen, Verg. – bene concepti affectus, tief empfundene Gefühle, Quint. – dah. (mit [u. poet. ohne] spe, mente) der Hoffnung auf etw., dem Gedanken an etw. Raum geben, auf etw. hoffen, nach etw. streben, trachten, auf etw. sinnen, scelus, Cic.: hoc spe concipere, audacis animi esse, Liv.: concipit aethera mente, Ov.: c. thalamos alieni orbis, Ov. – non servili animo c. m. folg. Infin. = den nicht sklavischen Entschluß fassen, zu usw., Tac. ann. 2, 39. – d) etw. in die Phantasie aufnehmen = etw. sich vorstellen (von etw. sich eine Vorstellung machen), sich einbilden, (sich) denken, gew. m. Abl. animo, mente (s. Drak. Liv. 9, 18, 8), α) übh.: agedum inaugura, fierine possit, quod nunc ego mente concipio, Liv.: quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo, unius tamen ea magnitudo hominis erit, Liv.: quid mirum si in auspiciis... imbecilli animi superstitiosa ista concipiant? Cic.: opulentia (Reichtum), quantam qui oculis non subiecere, animis concipere non possunt, von dessen Größe sich diejenigen, die ihn nicht mit Augen gesehen, keine Vorstellung machen können, Curt.: protinus concepit ›Italiam‹ et ›arma virumque‹, dachte sich J. usw. (= kam auf den Gedanken, die Äneide zu dichten), v. Vergil, Mart. 8, 56, 19. – m. folg. Acc. u. Infin., concepit, (Germanos) esse homines, qui etc., Vell. 2, 117, 3: forsitan et lucos illic urbesque deorum concipias animo esse, Ov. met. 2, 77. – m. folg. indir. Fragesatz, concipere animo potes, quam simus fatigati, Plin. ep. 3, 9, 24. – Partiz. Perf. im Plur. subst., mente concepta, ōrum, n., das Vorgestellte, Gedachte, die Gedanken, Einbildungen, Quint. 5, 10. § 1 u. 4: mente concepta sensus vocamus, Quint. 8, 5, 2. – β) = etw. ahnen, argwöhnen, nec nutrix etiamnum concipit ullum mente nefas, Ov.: nec tantos mente furores concipit, ihr kam in die Seele kein Gedanke von solcher Wut, Verg. – e) in die Erkenntnis, in das Bewußtsein aufnehmen, auffassen, erkennen, begreifen, principio rerum omnium quasi adumbratas intellegentias animo ac mente c., Cic.: habere bene cognitam voluptatem et satis firme conceptam animo atque comprehensam, wohlverstanden u. ziemlich bestimmt aufgefaßt u. begriffen haben, Cic.: si qua divinae opis auguria mente concipi possent, Curt. – m. folg. Acc. u. Infin., quod enim ita iuratum est, ut mens conciperet fieri oportere, id servandum est, jeden Eid, den man mit dem Bewußtsein geschworen hat, man sei zu seiner Erfüllung verpflichtet, muß man halten, Cic. de off. 3, 107. – / arch. Infin. Präs. Pass. concipei, Corp. inscr. Lat. 1, 205. col. I, 45 u. 48.

    lateinisch-deutsches > concipio

  • 12 rapidus

    rapidus, a, um (rapio), reißend, I) = hinraffend a) v. leb. Wesen = raubgierig, wild, ferae, Ov. her. 10, 96 u. 11, 111: agmen (canum), Ov. met. 3, 242: volucris rapidissima miluus, Ov. met. 2, 716. – Lucr. 4, 710 jetzt rabidi leones u. 5, 889 rabidi canes. – b) v. Lebl., von der Sonne, vom Feuer usw., verzehrend, versengend, sol, Verg. u. Ov.: sol rapidus et flagrans, Gell. 5, 14, 18: rap. Sirius, Verg.: flamma, Ov.: ignis, Ov. u. Verg.: aestus, Verg. – II) reißend = schnell sich fortbewegend, reißend schnell, ungestüm, rasch, flüchtig, 1) eig.: a) v. leb. Wesen: Achates, Verg. Aen. 1, 644; vgl. 5, 513: equus, Ov. her. 9, 28; fast. 5, 592: quadrupes (Roß), Sil. 1, 161: agmen, Tac. hist. 2, 30: accipiter avium rapidissimus, Gell. 10, 12, 2. – sprichw., incitare rapidum, Catull. 63, 85. – b) v. Lebl.: mare, Mela u. Tibull.: fluvius, Plaut. u. Vulg. amnis, Hor. u. Sen.: torrens, Verg. u. Sen.: rapidior unda, Curt.: flumen rapidissimum, Caes. – ventus, Verg.: currus, Verg.: passus, Verg.: orbis (caeli), Ov. – venenum, virus, schnell wirkend, Tac.: so auch venenum rapidum et velox, Gell.: mors, schnell eintretend, Tert. de anim. 53. – mit Genet., rapidum cretae veniemus Oaxen, Kreide mit sich führend, Verg. ecl. 1, 65. – 2) übtr.: oratio (im Vergleiche mit torrens), reißend schnell dahinflutende, Cic. de fin. 2, 3: v. Pers., rapidus in consiliis, übereilt, Liv. 22, 12. § 12: rapidus (mit Ungestüm, feurig) fera proelia miscet, Sil. 1, 266.

    lateinisch-deutsches > rapidus

  • 13 abluo

    ablŭo, ĕre, lŭi, lūtum    - - tr. [st2]1 [-] laver, ôter en lavant, effacer, faire disparaître. [st2]2 [-] purifier par le baptême, purifier, expier. [st2]3 [-] faire disparaître en emportant, entraîner, emporter.    - vorticibus caput abluet, Juv.: elle baignera sa tête dans les tourbillons du fleuve (pour se purifier).    - abluere maculas a veste, Plin.: enlever une tache d'un vêtement.    - sitis abluitur, Lucr.: la soif est étanchée.    - terra sibi abluit umbras, Lucr.: la terre se dégage des ténèbres.    - maculam veteris industriae abluerat, Plin. Ep. 3, 7, 3: il avait effacé les taches de ses premières intrigues.    - torrens abluit villas, Sen.: le torrent entraîne les fermes.
    * * *
    ablŭo, ĕre, lŭi, lūtum    - - tr. [st2]1 [-] laver, ôter en lavant, effacer, faire disparaître. [st2]2 [-] purifier par le baptême, purifier, expier. [st2]3 [-] faire disparaître en emportant, entraîner, emporter.    - vorticibus caput abluet, Juv.: elle baignera sa tête dans les tourbillons du fleuve (pour se purifier).    - abluere maculas a veste, Plin.: enlever une tache d'un vêtement.    - sitis abluitur, Lucr.: la soif est étanchée.    - terra sibi abluit umbras, Lucr.: la terre se dégage des ténèbres.    - maculam veteris industriae abluerat, Plin. Ep. 3, 7, 3: il avait effacé les taches de ses premières intrigues.    - torrens abluit villas, Sen.: le torrent entraîne les fermes.
    * * *
        Abluo, abluis, ablui, ablutum, pen. pro. abluere. Plin. Laver et nettoyer.
    \
        Abluere, pro Madefacere, aut rigare. Columel. Terra pluuiis non abluitur. N'est point abbrevee de pluyes, mouillee, ou arrousee.
    \
        Abluere, translatum ad animum: vt Maculam veteris industriae laudabili otio abluerat. Plin. iunior. Avoit effacé le blasme.
    \
        Terra abluit sibi vmbras. Lucret. Elle s'oste les tenebres et s'en nettoye. \ Sitim abluere. Lucret. Oster la soif.

    Dictionarium latinogallicum > abluo

  • 14 aestus

    aestŭs, ūs, m. [st1]1 [-] chaleur, ardeur, flamme, feu.    - furit aestus ad auras, Virg.: le feu s'élance en tourbillons furieux vers les nues.    - meridiei aestus, Liv.: la chaleur de midi. [st1]2 [-] au fig. ardeur, émotion violente, passion, fureur, fougue.    - civilis belli aestus, Hor. Ep. 2: la fureur de la guerre civile.    - fabula stultorum regum et populorum continet aestum, Hor. Ep. 1: ce poème contient les fureurs insensées des peuples et des rois. [st1]3 [-] trouble, inquiétude, irrésolution, perplexité.    - qui aestus, quae tenebrae, Cic.: que d'indécision, que de ténèbres! [st1]4 [-] marée, courant, bouillonnement des flots, violente agitation de la mer, houle, vague.    - aestus maritimi, Cic.: houle de la mer.    - aestuum accessus et recessus, Cic.: le flux et le reflux.    - aestus decedit, Liv.: la marée descend. [st1]5 [-] Lucr. émanation (d'atomes).
    * * *
    aestŭs, ūs, m. [st1]1 [-] chaleur, ardeur, flamme, feu.    - furit aestus ad auras, Virg.: le feu s'élance en tourbillons furieux vers les nues.    - meridiei aestus, Liv.: la chaleur de midi. [st1]2 [-] au fig. ardeur, émotion violente, passion, fureur, fougue.    - civilis belli aestus, Hor. Ep. 2: la fureur de la guerre civile.    - fabula stultorum regum et populorum continet aestum, Hor. Ep. 1: ce poème contient les fureurs insensées des peuples et des rois. [st1]3 [-] trouble, inquiétude, irrésolution, perplexité.    - qui aestus, quae tenebrae, Cic.: que d'indécision, que de ténèbres! [st1]4 [-] marée, courant, bouillonnement des flots, violente agitation de la mer, houle, vague.    - aestus maritimi, Cic.: houle de la mer.    - aestuum accessus et recessus, Cic.: le flux et le reflux.    - aestus decedit, Liv.: la marée descend. [st1]5 [-] Lucr. émanation (d'atomes).
    * * *
        AEstus, huius aestus, masc. gen. Virg. L'ardeur du soleil.
    \
        AEstus. Virgil. La grande chaleur sortant du feu, comme celle qui sort de la gueule d'une fournaise.
    \
        AEstus maris. Plin. Le regorgement de la mer, quand il y a plusieurs grandes ondes et vagues sans cause apparante, Le flot de la mer, L'aller et venir de la mer.
    \
        AEstus, translatum ad animum. Cic. Ardeur et vehemence.
    \
        AEstus gloriae. Cic. Ardent et impetueux desir de gloire.
    \
        Fluctuare aestu curarum. Vir. Quand on ne scait qu'on doibt faire.
    \
        Magnus irarum aestus. Virgil. Grande esmotion et perturbation de courroux.
    \
        AEstus ingenii. Cic. Vehemence et impetuosité d'esprit.
    \
        AEstus consuetudinis. Cic. La force et violence d'accoustumance.
    \
        Commouere aestus belli. Lucret. Esmouvoir tumulte de guerre.
    \
        AEstus. Ouid. Ardeur d'amour.
    \
        AEstus vlceris. Cic. Inflammation d'ulcere.
    \
        AEstus, Dubitatio, Solicitudo. Plin. iunior. Doubte, Soing, Soulci.
    \
        Grauis aestus. Horat. Fascheux et grief à porter.
    \
        Ignaui aestus. Ab effectu, quod ignauos homines reddant. Ouid. Lasches, vains.
    \
        AEstus mustulentus. Plaut. La fumee du vin nouveau.
    \
        Rapidus aestus. Virgil. Chaleur vehemente.
    \
        Steriles aestus. Claud. Chaleurs qui font la terre sterile.
    \
        Sydereus aestus. Ouid. Chaleur du soleil.
    \
        Torrens aestus. Plin. Chaleur ardente.
    \
        Exaestuare aestus. Lucret. Jecter hors.
    \
        Insinuare aestum. Lucret. Faire entrer la chaleur.
    \
        Laborare aestu. Columel. Estre vexé et travaillé de chauld.
    \
        Releuare aestus. Ouid. Alleger la chaleur.
    \
        Secare aestu. Virgil. Fendre et traverser la mer esmeue.
    \
        Solari aestum fluuiis. Horat. Par temps chauld se rafraichir en rivieres.
    \
        Solui aestum. Lucret. Estre fondu par force de chaleur.
    \
        Sustinere aestus. Ouid. Endurer et porter grand chauld.
    \
        Torrens aestu terra. Colum. Bruslee de chaleur.

    Dictionarium latinogallicum > aestus

  • 15 alibi

    ălĭbī, adv. [alius + ibi] dans un autre endroit.    - nec usquam alibi Cic. Att. 13, 52, 2, nulle part ailleurs.    - Romæ... alibi, Liv. 27,19, 4: à Rome... ailleurs.    - plus ibi... quam alibi, Tac. G. 19: plus là qu'ailleurs    - alibi: dans un autre endroit d'un écrit. --- Cic. Att. 13, 12, 3; Quint. 9, 2, 21.    - alibi... alibi... Liv. 26, 49, 1: dans certains auteurs... dans d'autres. --- [sans répétition d'alibi Liv. 27, 1, 13, P].    - alibi... alibi: ici... là... --- Liv. 22, 48, 5; 26, 45, 8, etc.    - (clamor) alibi pavorem, alibi gaudium ingens facit, Liv. 3, 28: les cris provoquèrent ici la peur et là un grande joie.    - alios alibi resistentes interficit, Sall. C. 60, 5: il massacre les ennemis qui tenaient bon, les uns ici, les autres là. --- cf. Liv. 9,2, 2 ; 29, 37, 3, etc.    - torrens alibi aliter cavatus, Liv, 44, 35, 17: torrent ayant un fond creusé inégalement.    - fig. alibi = in alia re, in aliis rebus.    - ne alibi quam in armis animum haberent, Liv. 10, 20, 16: afin qu'ils n'eussent d'attention qu'à leurs armes.    - nusquam alibi spem quam in armis ponebant, Liv. 2, 39, 8: ils ne plaçaient leur espoir nulle part ailleurs que dans leurs armes.    - alius alibi: l'un ici, l'autre là.    - exprobrantes suam quisque alius alibi militiam, Liv. 2, 23: chacun blâmant les diverses campagnes qu'il avait faites.
    * * *
    ălĭbī, adv. [alius + ibi] dans un autre endroit.    - nec usquam alibi Cic. Att. 13, 52, 2, nulle part ailleurs.    - Romæ... alibi, Liv. 27,19, 4: à Rome... ailleurs.    - plus ibi... quam alibi, Tac. G. 19: plus là qu'ailleurs    - alibi: dans un autre endroit d'un écrit. --- Cic. Att. 13, 12, 3; Quint. 9, 2, 21.    - alibi... alibi... Liv. 26, 49, 1: dans certains auteurs... dans d'autres. --- [sans répétition d'alibi Liv. 27, 1, 13, P].    - alibi... alibi: ici... là... --- Liv. 22, 48, 5; 26, 45, 8, etc.    - (clamor) alibi pavorem, alibi gaudium ingens facit, Liv. 3, 28: les cris provoquèrent ici la peur et là un grande joie.    - alios alibi resistentes interficit, Sall. C. 60, 5: il massacre les ennemis qui tenaient bon, les uns ici, les autres là. --- cf. Liv. 9,2, 2 ; 29, 37, 3, etc.    - torrens alibi aliter cavatus, Liv, 44, 35, 17: torrent ayant un fond creusé inégalement.    - fig. alibi = in alia re, in aliis rebus.    - ne alibi quam in armis animum haberent, Liv. 10, 20, 16: afin qu'ils n'eussent d'attention qu'à leurs armes.    - nusquam alibi spem quam in armis ponebant, Liv. 2, 39, 8: ils ne plaçaient leur espoir nulle part ailleurs que dans leurs armes.    - alius alibi: l'un ici, l'autre là.    - exprobrantes suam quisque alius alibi militiam, Liv. 2, 23: chacun blâmant les diverses campagnes qu'il avait faites.
    * * *
        Alibi, pen. corr. Aduerbium in loco. Virg. Ailleurs, Autre part, En autre lieu.
    \
        Si alibi plus perdiderim, minus aegre habeam. Plaut. En autre chose.
    \
        Habebam alibi animum amori deditum. Terent. J'en aimoye une autre.

    Dictionarium latinogallicum > alibi

  • 16 concipio

    con-cipio, cēpī, ceptum, ere (con u. capio), zusammenfassen, aufnehmen, auffassen, auffangen, I) im allg.: 1) eig., vermittelst eines Gefäßes u. dgl., a) übh.: nuces vix sesquimodio, Varr.: aquam trulleo, Varr. LL.: multum ignem trullis ferreis, Liv.: ingrediendo ventum veste, Quint.: auras (verst. ex tibiis), Ov.: in quibus aura illa concipitur, Quint.: quorum nomina nostro ore concipi nequeant, nicht in unsern Mund genommen, d.i. nicht ausgesprochen werden können, Mela. – b) Wasser in eine Röhre fassen (t.t.), Alsietinam aquam, Frontin. aqu. 11; u. so ibid. 5 sqq. – Partiz. subst., concepta commentariorum, die in den Kommentarien verzeichneten Fassungsmaße, Frontin. aqu. 67 u. 73. – c) Pass. concipī, α) sich ansammeln, v. Flüssigkeiten übh., ut quisque (umor) ibi (in den Ställen) conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur, Col. 1, 6, 5. – β) sich fangen, entspringen, v. Flüssen, torrens velut ex alio fonte conceptus, Curt.: Ganges multis fontibus conceptus, Mela: Indus conceptam pluribus alveis undam trahit, Mela: torrens imbribus conceptus, ein Gießbach, Col. – γ) sich ansammelnd entstehen, sich bilden, in ea parte nivem concipi, Sen. nat. qu. 4, 12, 1. – bes. v. phys. Übeln, is morbus aestate plerumque concipitur, Col. 7, 5, 14: si ex calore et aestu concepta pestis invasit, Col. 7, 5, 2.
    ————
    2) übtr., Worte in eine (bestimmte, gesetzliche, feierliche) Formel bringen, die Formel von etw. abfassen, -aufsetzen (als t.t.): a) übh.: verba (iurisiurandi), iusiurandum, Liv.: conceptis verbis iurare, einen förmlichen (feierlichen) Eid schwören, Plaut. u. Liv. (vgl. quod EX ANIMl SENTENTIA iuraris, sicut concipitur more nostro, wie es in der bei uns üblichen Formel heißt, Cic.): verbis conceptissimis iurare, den förmlichsten (feierlichsten) Eid schwören, Petr. 113, 13: conceptis verbis peierare, einen förmlichen Meineid schwören, Cic.: dass. conceptis verbis deierare, Nep. fr. X II, 2 Stav.: verbis conceptis affirmare m. folg. Akk. u. Infin., Sen. apoc. 1, 3. – c. vadimonium, Cic.: edictum, obligationem, ICt. – dah. prägn., α) etw. in feierlicher Formel aus- od. nachsprechen (vgl. Bach Ov. met. 7, 594. Ruperti Tac. hist. 4, 31, 3), preces, Ov.: vota, Ov.: Q. Marcio Philippo praeeunte in foro votum (v. Volke), Liv.: c. cetera iurisiurandi verba, Tac.: sic verba concipito, sprich folgende Gebetsformel aus, Cato r.r. 139, 1 u. 141, 4: verba iurationis concipit (er schwört) m. folg. Akk. u. Infin., Macr. sat. 1, 6, 30. – β) in feierlicher (offizieller) Formel schließen, ankündigen, bestimmen, anordnen, foedus, Verg.: iustum bellum, Varr. LL.: Latinas (ferias) sacrumque in monte Albano rite, Liv.: nova atque integra auspicia, Liv. – b) eine Summe in Zahlen fassen, anschlagen, berechnen,
    ————
    bestimmen, c. summas (der Gefallenen), Liv. 3, 5, 12.
    II) insbes., an od. in sich nehmen, annehmen, in sich aufnehmen, 1) eig.: a) als jurist. t.t., eine Sache bei jmd. abfangen, abfassen, penes quem res concepta et inventa est, Paul. sent. 2, 31, 5. – insbes., c. furtum, einen Diebstahl in Gegenwart von Zeugen bei jmd. feststellen, Gell. 11, 18, 9 sqq. Gaius inst. 3, 186. – b) eine Flüssigkeit in sich aufnehmen, an sich ziehen, einsaugen, concipit Iris aquas, Ov.: vinea omnes imbres limumque concipit, Col.: concipiunt (nubes) multum marinum umorem, Lucr.: madefacta terra caducas concepit lacrimas ac venis perbibit imis, Ov.: ne (frumentum) concepto umore vitietur, Sen.: patere (laß zu) medicamentum concipi venis, Curt. – c) Feuer, α) v. Gebäuden u.a. brennbaren Ggstdn., c. ignem od. flammam, Feuer fangen, angehen (s. Oudend. Caes. b.c. 2, 14, 2), zB. materies, quae nisi admoto igni ignem concipere possit, Cic.: turris concipit ignem od. flammam, Curt. u. Caes.: stuppa iacit flammam concepto protinus igni, Lucr.: herba, cuius radix e longinquo concipit ignes, Plin.: conceptum ignem late od. latius fundere, Curt.: ne sacer tot ab ignibus aether conciperet flammas, Ov.: caedatur omnis silva et Oetaeum nemus concipiat ignes, Sen. poët.: ignitis lapidibus igne concepto, Vulg. 2. Mach. 10, 3. – u. im Bilde v. Verlieb-
    ————
    ten, quem mens mea concipit ignem? welch Feuer der Liebe ergreift meinen Sinn? Ov.: concipit interea validos Aeëtias ignes, es erfaßt die Ä. heftige Glut, Ov.: cuncto concepit pectore flammam, Catull.: excute virgineo conceptas pectore flammas, Ov. – β) v. Kalk beim Löschen, c. ignem, sich erhitzen, Ov. met. 7, 108. – d) Luft aufnehmen, fangen, einziehen, cum magnam vim venti vela conciperent, Curt.: bucina concepit aëra, Ov.: pars (animae) concipitur cordis parte quādam, quem ventriculum cordis appellant, Cic. – e) in od. an den Körper aufnehmen, α) übh.: praecordiis conceptam mortem continere, Cic. Tusc. 1, 96. – β) befruchtenden Samen in sich aufnehmen, v. der Erde u. dgl., omnia quae terra concipiat semina, Cic.: censes, ante coronam herbae exstitisse, quam conceptum esse semen? Cic.: inde occultas vires et pabula terrae pinguia concipiant, Verg. – γ) v. weibl. Wesen, empfangen = schwanger-, trächtig werden, absol., ubi concepit aliqua, Cels.: cum concepit mula, Cic. – m. Acc., ut id quod conceperat servaret, Cic.: phoenix se ipsa concipit, Mela: concepta crimina (die durch Verbrechen empfangene Leibesfrucht, das Sündenkind) portat, Ov.: ita fit ut sola piscium et animal pariant et ova concipiant, Plin. – u. (im Bilde) hoc quod conceptum res publica periculum parturit (mit der der Staat gleichs. schwanger geht), Cic. – mit ex od. (selten) m. de od. ab u. Abl., od. m.
    ————
    Adv. (woher?), ex illo concipit ales, Ov.: quod erat ex fratre conceptum, Cic.: Tiberius ut ex adulterio conceptus, Suet.: u. (mehr im Bilde) funestum illud animal ex nefariis stupris, ex civili cruore conceptum, Cic.: de lupo concepta Nape, Ov.: conceptus a captiva servus, Ov.: Apis bos divinitus conceptus, Mela. – m. Abl. womit? partum od. alqm conceptum utero habere, Val. Max. – m. Abl. wodurch? quem pluvio Danaë conceperat auro, Ov.: anguis immanis concubitu conceptus, Cic.: puer furto conceptus, ein Kind von geheimer (unehelicher) Geburt, ein Bastard, Ov.: phoenix non coitu concipitur, Mela. – m. usque in u. Akk. der Zeit, feminae (canes) concipiunt usque in annos novem, Col. – dah. prägn., concipe = heirate, Ov. met. 11, 222. – u. Partiz. Perf. subst., conceptum, ī, n., die Leibesfrucht, ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur, Scrib. ep. ad C. Iul. Callist. p. 3 R.: coacta conceptum a se abigere, Suet. Dom. 22: u. so timeo ne (ova) iam concepti (sc. pulli) sint, schon Junge sind (wir: schon besessen sind), Petr. 33, 5. – f) eine Frucht usw. an sich erzeugen, ansetzen, spicam (v. Halme), Plin.: radicem (v. Baume), ICt. – g) eine physische Eigenschaft od. Beschaffenheit annehmen, bekommen, v. Lebl., alias aliasque vires (v. Flüssen u. Seen), Ov. met. 15, 336. – c. acorem, amaritudinem, sauer, bitter werden, Col.: saporem salis, Pallad.: teporem, lauwarm
    ————
    werden, Pallad. – od. ein phys. Gut od. Übel bekommen, sich zuziehen, v. leb. Wesen, eo sapore cupidinem bibendi pascendique (v. Schafen), Col.: veram noxam (Schaden am Leibe), Col.: aes alienum, Schulden machen, ICt. – h) mit den Augen auffassen = wahrnehmen, qui haec tanta oculis bona (so viel Schönes) concipio? Plaut. Poen. 277.
    2) übtr., a) übh. an sich od. in sich aufnehmen, ein moral. Übel sich zuziehen, auf sich laden, dedecus (Schande), Cic.: vitia, Cic.: dolor a se ipso conceptus, von selbst entstandener (Ggstz. a deo immissus), Cic.: illa macula Mithridatico bello superiore concepta, Cic.: aliquot iam per annos concepta huic ordini turpitudo atque infamia, anhaftende, Cic. – m. ex u. Abl., maculam ex paterno sanguine, Cic.: furorem ex maleficiis, Cic. – b) etw. Straffälliges auf sich laden, begehen, tantum scelus, Cic.: malum aut scelus, Cic. – m. in u. Akk., non istum (Verres) maius in sese (gegen das röm. Volk) scelus concepisse, Cic. – m. cum u. Abl., quod flagitium Lentulus non cum Autronio concepit? Cic. – m. Abl. (durch), violandā re publicā fraudes inexpiabiles, Cic. Vgl. Benecke Cic. Cat. 2, 7. – c) (m.u. ohne animo, mente u. dgl.) etw. in die Seele, in die Gedanken, in das Gefühl aufnehmen = etw. in sich entstehen od. aufkommen lassen, ihm Raum geben, Eingang finden lassen, in sich nähren, im Busen hegen, empfin-
    ————
    den, fühlen, tanta flagitia (schmähliche Behauptungen) animo, Cic.: iram intimo animo et corde, Cic.: animo ingentes iras, Ov.: c. mente vaticinos furores (Begeisterung), Ov.: pectore robur, Kraft im Busen fühlen, Verg.: tantum robur intra pectora pro facto spemque metumque suo, Ov.: corde metus, Stat.: auribus tantam cupiditatem, Cic.: pectora concipiunt alios motus, das Herz wird von andern Regungen ergriffen, Verg. – ohne animo u. dgl., spem regni, Liv.: spem suae mortis, Ov.: spem ostentis, Suet.: tantam od. ingentem iram, Curt. u. Iustin.: odium in alqm, Cic.: inimicitiae privatae ex praetura conceptae, Caes.: furor incredibilis biennio ante conceptus, der unbegreifliche u. wahnsinnige Gedanke, der zwei Jahre vorher unter m.K. gefaßt war, Cic.: c. curam ducis, die Führung (das Kommando) übernehmen, Verg. – bene concepti affectus, tief empfundene Gefühle, Quint. – dah. (mit [u. poet. ohne] spe, mente) der Hoffnung auf etw., dem Gedanken an etw. Raum geben, auf etw. hoffen, nach etw. streben, trachten, auf etw. sinnen, scelus, Cic.: hoc spe concipere, audacis animi esse, Liv.: concipit aethera mente, Ov.: c. thalamos alieni orbis, Ov. – non servili animo c. m. folg. Infin. = den nicht sklavischen Entschluß fassen, zu usw., Tac. ann. 2, 39. – d) etw. in die Phantasie aufnehmen = etw. sich vorstellen (von etw. sich eine Vorstellung machen), sich einbilden,
    ————
    (sich) denken, gew. m. Abl. animo, mente (s. Drak. Liv. 9, 18, 8), α) übh.: agedum inaugura, fierine possit, quod nunc ego mente concipio, Liv.: quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo, unius tamen ea magnitudo hominis erit, Liv.: quid mirum si in auspiciis... imbecilli animi superstitiosa ista concipiant? Cic.: opulentia (Reichtum), quantam qui oculis non subiecere, animis concipere non possunt, von dessen Größe sich diejenigen, die ihn nicht mit Augen gesehen, keine Vorstellung machen können, Curt.: protinus concepit ›Italiam‹ et ›arma virumque‹, dachte sich J. usw. (= kam auf den Gedanken, die Äneide zu dichten), v. Vergil, Mart. 8, 56, 19. – m. folg. Acc. u. Infin., concepit, (Germanos) esse homines, qui etc., Vell. 2, 117, 3: forsitan et lucos illic urbesque deorum concipias animo esse, Ov. met. 2, 77. – m. folg. indir. Fragesatz, concipere animo potes, quam simus fatigati, Plin. ep. 3, 9, 24. – Partiz. Perf. im Plur. subst., mente concepta, ōrum, n., das Vorgestellte, Gedachte, die Gedanken, Einbildungen, Quint. 5, 10. § 1 u. 4: mente concepta sensus vocamus, Quint. 8, 5, 2. – β) = etw. ahnen, argwöhnen, nec nutrix etiamnum concipit ullum mente nefas, Ov.: nec tantos mente furores concipit, ihr kam in die Seele kein Gedanke von solcher Wut, Verg. – e) in die Erkenntnis, in das Bewußtsein aufnehmen, auffassen, erkennen, begreifen, principio rerum omnium quasi adumbratas
    ————
    intellegentias animo ac mente c., Cic.: habere bene cognitam voluptatem et satis firme conceptam animo atque comprehensam, wohlverstanden u. ziemlich bestimmt aufgefaßt u. begriffen haben, Cic.: si qua divinae opis auguria mente concipi possent, Curt. – m. folg. Acc. u. Infin., quod enim ita iuratum est, ut mens conciperet fieri oportere, id servandum est, jeden Eid, den man mit dem Bewußtsein geschworen hat, man sei zu seiner Erfüllung verpflichtet, muß man halten, Cic. de off. 3, 107. – arch. Infin. Präs. Pass. concipei, Corp. inscr. Lat. 1, 205. col. I, 45 u. 48.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > concipio

  • 17 rapidus

    rapidus, a, um (rapio), reißend, I) = hinraffend a) v. leb. Wesen = raubgierig, wild, ferae, Ov. her. 10, 96 u. 11, 111: agmen (canum), Ov. met. 3, 242: volucris rapidissima miluus, Ov. met. 2, 716. – Lucr. 4, 710 jetzt rabidi leones u. 5, 889 rabidi canes. – b) v. Lebl., von der Sonne, vom Feuer usw., verzehrend, versengend, sol, Verg. u. Ov.: sol rapidus et flagrans, Gell. 5, 14, 18: rap. Sirius, Verg.: flamma, Ov.: ignis, Ov. u. Verg.: aestus, Verg. – II) reißend = schnell sich fortbewegend, reißend schnell, ungestüm, rasch, flüchtig, 1) eig.: a) v. leb. Wesen: Achates, Verg. Aen. 1, 644; vgl. 5, 513: equus, Ov. her. 9, 28; fast. 5, 592: quadrupes (Roß), Sil. 1, 161: agmen, Tac. hist. 2, 30: accipiter avium rapidissimus, Gell. 10, 12, 2. – sprichw., incitare rapidum, Catull. 63, 85. – b) v. Lebl.: mare, Mela u. Tibull.: fluvius, Plaut. u. Vulg. amnis, Hor. u. Sen.: torrens, Verg. u. Sen.: rapidior unda, Curt.: flumen rapidissimum, Caes. – ventus, Verg.: currus, Verg.: passus, Verg.: orbis (caeli), Ov. – venenum, virus, schnell wirkend, Tac.: so auch venenum rapidum et velox, Gell.: mors, schnell eintretend, Tert. de anim. 53. – mit Genet., rapidum cretae veniemus Oaxen, Kreide mit sich führend, Verg. ecl. 1, 65. – 2) übtr.: oratio (im Vergleiche mit torrens), reißend schnell dahinflutende, Cic. de fin. 2, 3: v. Pers., rapidus in consiliis, übereilt,
    ————
    Liv. 22, 12. § 12: rapidus (mit Ungestüm, feurig) fera proelia miscet, Sil. 1, 266.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > rapidus

  • 18 concipio

    con-cipio, cēpī, ceptum, ere [ capio ]
    1) собирать, принимать, отводить в трубы (in agro, ex lacu, sc. aquam Frontin); вбирать в себя, впитывать, поглощать ( marinum umorem Lcr); содержать ( vas concipit aquam Vr)
    c. ignem (flammam) Cs, C, QC etc. — загореться, воспламениться, зажечься
    c. odium in aliquem C — возненавидеть кого-л.
    c. amorem L — полюбить, влюбиться
    c. bonam spem de aliquo Sen — возлагать большие надежды на кого-л.
    c. maculam (dedĕcus) C — запятнать (обесславить) себя, покрыть себя позором
    c. iras O — питать злобу, распалиться гневом
    2) (тж. c. mente L или animo Q, animo ac mente C) представлять себе, воображать ( magnitudinem hominis L)
    quae animo concipi possunt PM — то, что можно себе представить
    3) соображать, прикидывать (summas, sc. caesorum L)
    4) задумывать, замышлять, затевать (majora C; mălum aut scelus C); решиться, совершить, провиниться, сделаться виновным (c. scelus, flagitium, fraudes C)
    5) составлять по установленной форме, написать, формулировать (vadimonium C; jus jurandum L, T)
    6) формально возвещать, объявлять (ferias Latinas, auspicia L; bellum Vr)
    7) (sc. utero) зачать, стать беременной
    c. aliquem ex (de) aliquo C, O etc. — зачать кого-л. от кого-л.
    jam concepti, sc. pulli Ptуже высиженные цыплята
    spicam c. PMколоситься
    9) pass. concipi образоваться, происходить, появляться, возникать
    in ea parte nivem concipi Sen — (полагают, что) в этой части (атмосферы) зарождается снег
    amnis conceptus ex fonte QC — ручей, зародившийся (образовавшийся) от источника
    10) юр. обнаружить в присутствии свидетелей (furtum AG, G). — см. тж. conceptum и conceptus

    Латинско-русский словарь > concipio

  • 19 devolvo

    dē-volvo, volvī, volūtum, ere
    1) катить вниз, скатывать, сваливать (saxa muro Cs; clipeos e muris QC; corpora in humum O)
    fusis mollia pensa d. Vразматывать мягкую шерсть с веретён (т. е. прясть)
    aliquem vitā sua d. Pl — лишить кого-л. жизни
    2) pass. devolvi скатываться, низвергаться, устремляться вниз ( torrens devolvitur monte L); перен. докатиться, быть доведённым (ad inanem spem C; in ultima flagitia Aug)

    Латинско-русский словарь > devolvo

  • 20 fragosus

    fragōsus, a, um [ frango ]
    1) изломанный, разбитый ( trames Amm); ломкий ( fragosa putri Lcr)
    2) неровный, ухабистый, бугристый, кочковатый ( silva O)
    3) перен. шероховатый, негладкий ( oratio Q)
    4) грохочущий, шумящий ( torrens V)

    Латинско-русский словарь > fragosus

См. также в других словарях:

  • Torrens — may refer to any of several people:* Michael Torrens, Neurosurgeon and President of the international Leksell Gamma Knife Society (http://www.michaeltorrens.info) * Cristina Torrens Valero, professional female tennis player from Spain * Jonathan… …   Wikipedia

  • Torrens — puede referirse a: Australia: Río Torrens, río. Lago Torrens, lago salado a 431 km al norte de la ciudad de Adelaida. Parque Nacional Lago Torrens, parque nacional. Dos barcos de la Royal Australian Navy nombrados por el río Torrens: Destructor… …   Wikipedia Español

  • Torrens — bezeichnet: Arthur Torrens (1809–1855), britischer General und Kolonialverwalter Henry Torrens (Offizier) (1779–1828), Generaladjutant der britischen Armee von 1820 bis 1828; Vater des Vorigen Henry Torrens (Henry D Oyley Torrens; 1823–1889),… …   Deutsch Wikipedia

  • Torrens —   [ tɔrənz], Robert, britischer Politiker und Volkswirtschaftler, * Harvey Hill (Distrikt Derry) 1780, ✝ London 27. 5. 1864; bis 1837 Marineoffizier; Vertreter der Currencytheorie; lieferte Beiträge zur Arbeitswertlehre, zur Theorie der… …   Universal-Lexikon

  • TORRENS — fluvius terrae Philistiim, in tribu Dan, ortus e Iudaeae montanis, fluit per vallem Therebinthi, et alluens Modin, apud Sechrona effunditur. Est autem inter Azotum et Ioppen …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Torrens — Torrens, Torrent Désigne celui qui habite la maison proche du torrent. Eventuellement aussi localité d origine. C est dans les Pyrénées Orientales que ces deux noms sont les plus répandus. Variante : Torrents (13) …   Noms de famille

  • Torrens — [tôr′ənz] Lake shallow salt lake in SE South Australia: c. 2,230 sq mi (5,776 sq km) …   English World dictionary

  • Torrens — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Patronymes Alba Torrens (née en 1989) : joueuse espagnole de basket ball Cristina Torrens Valero (née en 1974) : ancienne joueuse espagnole… …   Wikipédia en Français

  • Torrens title — is a system of land title where a register of land holdings maintained by the state guarantees an indefeasible title to those included in the register. The system was formulated to combat the problems of uncertainty, complexity and cost… …   Wikipedia

  • Torrens (homonymie) — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Patronyme Robert Torrens (1780–1864) était un officier de l armée britannique et un économiste, propriétaire du journal the Globe. Hydronyme Le Torrens… …   Wikipédia en Français

  • Torrens system — Tor·rens system / tōr ənz / n [after Sir Robert Torrens (1814–1884), British pioneer in Australia]: a title registration system used esp. in Massachusetts, Hawaii, Illinois, and Minnesota ◇ When a certificate of title is first applied for in the… …   Law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»