Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

anew

  • 1 De novo

    Anew

    Latin Quotes (Latin to English) > De novo

  • 2 denuo

    anew, again, a second time, afresh.

    Latin-English dictionary of medieval > denuo

  • 3 re-petō

        re-petō īvī, ītus, ēre,    to fall upon again, attack anew, strike again: regem repetitum ad terram adfixit, after repeated attacks, L.: repetita per ilia ferrum, O.: ad Nolam armis repetendam, L.—To seek again, return to, revisit: fratresque virumque, O.: Hispanā Penatīs ab orā, H.: viam, quā venisset, retrace, L.: domum, H.: Africam, L.: praesaepia, V.: quid enim repetiimus (sc. patriam)? L.—To seek again, demand anew: Gallum a Verticone, qui litteras deferat, Cs.: repetitumque, duobus uti mandaretur imperium, the demand was made again, L.—To seek again, demand back, retake, demand in compensation, claim: pro illā quidquam abs te preti, T.: abs te sestertium miliens ex lege: quae erepta sunt: obsides, Cs.: si forte suas repetitum venerit plumas, H.: Politorium rursus bello repetitum, was retaken, L.: eam, quam patri suo spoponderim, dignitatem: pro eo (beneficio) gratiam, L.: parentum poenas a filiis: ne mors quidem in repetendā libertate fugienda, in the effort to recover: per occasionem libertatem, L.: beneficia ab nullo, S.—In phrases, with res, in war or at law, to demand restitution, require satisfaction: fetialīs mittendi ad res repetendas, L.: bellum rebus repetitis indictum, i. e. for reprisals. —With pecuniam: pecuniam repetere, to sue for the recovery of money: lex de pecuniis repetundis, concerning extortion: pecuniarum repetundarum reus, of extortion, S.: alqm repetundis postulare (sc. pecuniis), sue for extortion, Ta.—To fetch back, bring again, retake, recall: Repudiatus repetor, I was rejected, and am recalled, T.: ad haec (impedimenta) repetenda, Cs.: alii (elephanti) deinde repetiti ac traiecti sunt, were brought and passed over, L.—To take hold of again, undertake anew, enter upon again, recommence, resume, renew, repeat: praetermissa repetimus, incohata persequimur: eadem vetera consilia: Hoc opus, H.: repetitum Mulciber aevum Poscit, O.: auspicia de integro, L.: repetita suis percussit pectora palmis, i. e. again and again, O.: longo Vellera mollibat tractu, by drawing out repeatedly, O.: haec decies repetita placebit, H.—In discourse, to draw, deduce, derive, go back to, seek, trace: populum a stirpe: repetere populi originem: usque a Corace nescio quo: narratio, si non ab ultimo repetetur: res remotas ex litterarum monumentis: tam alte repetita oratio: primā repetens ab origine, V.: longius: repetitis atque enumeratis diebus, reckoned backwards, Cs.—To think over, trace in thought, call to mind, recall, recollect: mearum praecepta litterarum: supra repetere ac paucis instituta maiorum disserere, S.: noctem, O.: te animo repetentem exempla tuorum, V.: memoriā vetera: memoriam ex annalibus, L.

    Latin-English dictionary > re-petō

  • 4 reficio

    rĕ-fĭcĭo, fēci, fectum (AEDIFICIA REFACTA, Inscr. Orell. 3115), 3, v. a. [facio], to make again, make anew, put in condition again; to remake, restore, renew, rebuild, repair, refit, recruit, etc. (freq. and class.; syn.: renovo, restauro, redintegro).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    quidvis citius dissolvi posse videmus Quam rursus refici, etc.,

    Lucr. 1, 557 sq.:

    aliud ex alio reficit natura,

    id. 1, 263:

    ea, quae sunt amissa,

    Caes. B. C. 2, 15; 2, 16; cf.:

    arma, tela, alia quae spe pacis amiserat, reficere, Sall J. 66, 1: testamentum jure militari,

    to make anew, Dig. 29, 1, 9: reficere sic accipimus ad pristinam formam iter et actum reducere, hoc est, ne quis dilatet aut producat deprimat aut ex aggeret;

    longe enim aliud est reficere, aliud facere,

    ib. 43, 19, 3 fin.:

    reficere est, quod corruptum est, in pristinum statum restaurare,

    ib. 43, 21, 1:

    opus,

    Cic. Verr 2, 1, 54, § 142; cf.:

    Demosthenes curator muris reficiendis fuit, eosque refecit pecumā suā,

    id. Opt. Gen. 7, 19:

    aedes,

    id. Top 3, 15; so,

    aedem,

    Nep. Att. 20, 3:

    fana reficienda,

    Cic. Rep. 3, 9; Nep. Timol. 3:

    rates quassas,

    Hor. C. 1, 1, 17:

    templa Aedisque labentes deorum,

    id. ib. 3, 6, 2:

    muros, classem, portas,

    Caes. B. C. 1, 34 fin.:

    naves,

    id. B. G. 4, 29 fin.; 4, 31; 5, 1; 5, 11;

    5, 23: pontem,

    id. ib. 7, 35; 7, 53 fin.; 7, 58; id. B. C. 1, 41 al.:

    labore assiduo reficiendae urbis,

    Liv. 6, 1, 6 et saep.:

    copias ex dilectibus,

    to fill up, recruit, Caes. B. C. 3, 87:

    exercitus,

    Liv. 3, 10.—Of cattle:

    semper enim refice,

    Verg. G. 3, 70:

    ordines,

    Liv. 3, 70:

    si paulum modo res essent refectae,

    i. e. the army, Nep. Hann 1, 4:

    flammam,

    to rekindle, Ov. F. 3, 144:

    ignes,

    Petr. 136. —
    B.
    In partic.
    1.
    Econom. and mercant. t. t., to make again, i. e. to get back again, get in return (cf.:

    reddo, recipio): nemo sanus debet velle impensam ac sumptum facere in culturam, si videt non posse refici,

    Varr. R. R. 1, 2, 8:

    numquam eris dives ante, quam tibi ex tuis possessionibus tantum reficiatur, ut eo tueri sex legiones possis,

    Cic. Par. 6, 1, 45; Dig. 50, 16, 88:

    quod tanto plus sibi mercedis ex fundo refectum sit,

    Cic. Verr. 2, 3, 50, § 119:

    quod inde refectum est, militi divisum,

    Liv. 35, 1 fin. Drak.:

    pecuniam ex venditionibus,

    Dig. 26, 7, 39, § 8:

    impensas belli alio bello refecturus,

    to replace, defray, Just. 9, 1, 9. —
    2.
    Publicists' t. t.: reficere consulem, tribunum, praetorem, etc., to appoint anew, to reappoint, re-elect:

    tribunos, consulem,

    Liv. 3, 21:

    consulem,

    id. 10, 13:

    Voleronem tribunum,

    id. 2, 56:

    consul factus, refectus,

    Sen. Ep. 104, 9:

    praetorem,

    Liv. 24, 9:

    tribunos,

    Cic. Lael. 25, 96; Liv. 6, 36. —
    II.
    Trop
    A.
    In gen., to restore (very rare):

    in quo (naufragio rei publicae) colligendo, ac reficiendā salute communi,

    Cic. Sest. 6, 15. refecta fides, Tac. A. 6, 17.—
    B.
    In partic., of the body or mind, to make strong again, to restore, reinvigorate, refresh, recruit ( = recreare, renovare; freq. and class.).
    1.
    Of the body; constr. class. usu. with ex and abl. of disease, toil, etc.; rarely with ab and abl.:

    exercitum ex labore atque inopiā,

    Caes. B. G. 7, 32, 1:

    ad reficiendum militem ex jactatione maritimā, Liv 30, 29, 1: morbus ex quo tum primum reficiebatur,

    id. 39, 49, 4; cf.:

    milites hibernorum quiete a laboribus,

    Hirt. B. G. 8, 1:

    boves quiete et pabulo laeto,

    Liv. 1, 7:

    saucios cum cura,

    Sall. J. 54, 1:

    equos,

    Caes. B. C. 2, 42 fin.:

    vires cibo,

    Liv. 37, 24:

    Tironis reficiendi spes est in M. Curio,

    of curing, Cic. Att. 7, 3, 12:

    aciem oculorum,

    Plin. 37, 5, 17, § 66 (al. recipiat):

    stomachum,

    id. 32, 6, 21, § 64:

    lassitudines,

    id. 31, 10, 46, § 119:

    cum saltus reficit jam roscida luna,

    refreshes, revives, Verg. G. 3, 337:

    teneras herbas (Aurora),

    Ov. F. 3, 711:

    ego ex magnis caloribus in Arpinati me refeci,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 1:

    se ex labore,

    Caes. B. G. 3, 5 fin.; 7, 83:

    se ab imbecillitate,

    Plin. 26, 11, 68, § 109:

    necdum salis refectis ab jactatione maritumā militibus,

    Liv. 21, 26, 5;

    and simply with se,

    Cic. Fam. 7, 26, 2:

    labore refici ac reparari videtur,

    Plin. Pan. 77, 6: ex vulnere refici, Tac. A. 13, 44 fin.:

    ex longo morbo,

    Sen. Ep. 7, 1. —
    2.
    Of the mind:

    nunc vester conspectus et consessus iste reficit et recreat mentem meam,

    Cic. Planc. 1, 2:

    me recreat et reficit Pompeii consilium,

    id. Mil. 1, 2:

    cum reficiat animos ac reparet varietas ipsa (dicendi),

    Quint. 1, 12, 4;

    so with renovare,

    id. 6, 3, 1:

    animum ex forensi strepitu,

    Cic. Arch. 6, 12:

    refecti sunt militum animi,

    Liv. 21, 25, 10:

    reficit animos Romanis,

    id. 42, 67 init.:

    non ad animum, sed ad vultum ipsum reficiendum,

    i. e. to cheer up, clear up, Cic. Att. 12, 14, 3:

    ad ea quae dicturus sum reficite vos,

    id. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    refectā tandem spe,

    restored, renewed, Liv. 23, 26:

    rerum repetitio et congregatio memoriam judicis reficit,

    Quint. 6, 1, 1; cf. id. 4, prooem. § 6. — Hence, * rĕfectus, a, um, P.a., refreshed, recruited, invigorated; comp., refectior, Mart. Cap 2, § 139.

    Lewis & Short latin dictionary > reficio

  • 5 dēnuō

        dēnuō adv.    [de + novo], once more, a second time, anew, afresh, again: Etruria rebellans, L.: Sicilia censa denuo est: recita denuo: iube mi denuo Respondeat, T.— In turn, again (colloq.): metuo ne denuo Miser excludar, T.
    * * *
    anew, over again, from a fresh begining; for a second time, once more; in turn

    Latin-English dictionary > dēnuō

  • 6 diffingō

        diffingō —, —, ere    [dis- + fingo], to transform, remodel, make anew: ferrum incude, H. — Fig.: alqd, alter, H.
    * * *
    diffingere, -, - V
    remodel, transform, make anew

    Latin-English dictionary > diffingō

  • 7 reficiō

        reficiō fēcī, fectus, ere    [re-+facio], to make again, make anew, reconstruct, remake, restore, renew, rebuild, repair, refit, recruit: ea, quae sunt amissa, Cs.: arma tela, S.: curator muris reficiendis: aedem, N.: muros, portas, classem, Cs.: labore adsiduo reficiendae urbis, L.: flammam, rekindle, O.—Of troops, to recruit, reinforce: copias ex dilectibus, Cs.: ordines, L.: si paulum modo res essent refectae, i. e the army, N.—Of <*>attle: Semper enim refice, recruit (the herd by breeding), V.—Of income, to make again, get back, get in return: ante, quam tibi ex tuis possessionibus tantum reficiatur, ut, etc.: quod inde refectum est, militi divisum, L.— To appoint anew, reappoint, re-elect: consulem, L.: praetorem, L.: tribunos.— Fig., to restore: in reficiendā salute communi.— To make strong again, restore, reinvigorate, refresh, recruit: pabulo boves, L.: saucios cum curā, S.: equos, Cs.: Tironis reficiendi spes est in M. Curio, of curing: cum saltūs reficit iam roscida luna, refreshes, V.: exercitum ex labore, Cs.: morbus ex quo tum primum reficiebatur, L.: ex magnis caloribus me: refectis ab iactatione maritumā militibus, L.— To refresh, renew, cheer, restore: ceterorum animos, S.: vester conspectus reficit mentem meam: refecti sunt militum animi, L.: non ad animum, sed ad voltum ipsum reficiendum, i. e. to cheer: ad ea quae dicturus sum reficite vos, take courage: refectā tandem spe, renewed, L.
    * * *
    reficere, refeci, refectus V
    rebuild, repair, restore

    Latin-English dictionary > reficiō

  • 8 re-mētior

        re-mētior mēnsus, īrī, dep.,     to measure again: servata astra, i. e. observe anew, V.—To measure back, retrace, traverse anew: pelagoque remenso, V.

    Latin-English dictionary > re-mētior

  • 9 re-scrībō

        re-scrībō scrīpsī, scrīptus, ere,    to write back, write in return, reply in writing: tuis litteris: me non quaerere, etc.: ad litteras: ad ea, quae requisieras: Pompeius rescripserat, sese, etc., Cs.: Nil mihi rescribas, O.—In accounts, to place to one's credit: illud mihi Argentum iube rescribi, have passed to my credit, T.: qui de residuis CCCC HS CC praesentia solverimus, reliqua rescribamus.— To pay back, repay: Dictantis, quod tu numquam rescribere possis, H.—To write again, write anew, enroll anew, re-enlist: rescriptae ex eodem milite novae legiones, L.: decimam legionem ad equum rescribere (in a double sense: transfer to the cavalry and raise to the rank of knights), Cs.

    Latin-English dictionary > re-scrībō

  • 10 re-trāctō (-trectō)

       re-trāctō (-trectō) āvī, ātus, āre    [retraho], to handle again, take in hand again, undertake anew: arma, L.: ferrum, V.: volnera cruda, i. e. touches anew the unheeled sores, O.—Fig., to consider, examine again, review, revise: omnia, quae ad cultum deorum pertinerent: Fata domūs, O.: augemus dolorem retractando: desueta verba, O.: Ceae munera neniae, H.: posterā die retractatur, the negotiation is renewed, Ta.— To withdraw, draw back, refuse, decline, be reluctant: sive retractabis sive proberavis: Icilium retractantem adripi iubet, L.: quid retractas? V.: nihil est quod dicta retractent, have no reason for revoking, V.

    Latin-English dictionary > re-trāctō (-trectō)

  • 11 denuo

    dēnŭō, adv. [contr. from dē nŏvo, which never occurs; v. Ruhnk. Ter. And. prol. 26; Oud. App. M. 3, p. 225.; cf.: Fr. de nouveau ], anew, afresh, again (most freq. in Plaut. and Ter.; elsewh. rare; not in Caes. or the Aug. poets—for syn. cf.: iterum, rursus, ab integro).
    I.
    Of the restoration of a thing which has been destroyed, = de integro, anew, afresh, ek kainês:

    aedificantur aedes totae denuo,

    Plaut. Most. 1, 2, 36; cf.:

    urbes terrae motu subversas denuo condidit,

    Suet. Aug. 47:

    oportet vos nasci denuo,

    Vulg. Joan. 3, 7. —
    II.
    For iterum, a second time, once more, again:

    si parum intellexti, dicam denuo,

    Plaut. Rud. 4, 4, 59; cf. id. Mil. 3, 3, 3; id. Most. 1, 3, 66:

    jam ego tibi Persam adducam denuo,

    id. Pers. 5, 2, 47:

    in Etruria rebellante denuo,

    Liv. 10, 31:

    denuo in voluntarium exsilium proficiscitur,

    Just. 5, 5 fin.
    III.
    For rursus, of any thing that is repeated (not precisely a second time), once more, again; hence often with verbs compounded with re:

    ecce Apollo denuo, etc.,

    Plaut. Men. 5, 2, 115: So. Amphitruonis ego sum servus Sosia. Me. Etiam denuo? what, again? id. Amph. 1, 1, 238; 1, 1, 139; Ter. Eun. 5, 2, 60:

    Sicilia censa denuo est,

    Cic. Verr. 2, 2, 56:

    recita denuo,

    id. ib. 2, 1, 14.—Pleonast. with redire, Plaut. Capt. 2, 3, 51; cf. id. Truc. 2, 4, 42;

    with redauspicari,

    id. ib. 3, 5, 109;

    with respondere,

    Ter. Eun. 4, 4, 24;

    with referre, id. Hec. prol. alt. 30. And sometimes with rursus (rursum),

    Plaut. Cas. prol. 33; id. Poen. prol. 79. —
    IV.
    Like our again (in, I am going back again), Gr. au, where an action is reversed (mostly colloquial):

    aperi... continuo operito denuo,

    and then cover it up again, Plaut. Trin. 3, 3, 76; cf. id. Merc. 5, 2, 14; Ter. Heaut. 4, 6, 4:

    et nunc quid exspectat, Syre? an dum hinc denuo abeat, etc.,

    id. ib. 3, 2, 32:

    fiet tibi puniceum corium postea atrum denuo,

    and then again back, Plaut. Rud. 4, 3, 61:

    chlamydem sumam denuo,

    id. Merc. 5, 2, 79; Auct. Her. 4, 19, 26; cf. Hand Turs. II. p. 278-280.

    Lewis & Short latin dictionary > denuo

  • 12 instauro

    in-stauro, āvi, ātum, 1, v. a. [staurus, obs., = Gr. stauros, a paling, stake; cf. Sanscr. sthavaras, firm; root stare, histêmi], to renew, repeat, celebrate anew; to repair, restore; to erect, make (syn.: renovo, integro;

    class.): Latinas,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 4:

    caedem, Auct. Or. pro Dom. 3: (with renovare) scelus pristinum,

    Cic. Verr. 1, 4, 11:

    novum de integro bellum,

    Liv. 37, 19, 5:

    infestis pugnam sagittis,

    Juv. 15, 74: societatem. [p. 969] Suet. Ner. 57:

    omne genus operis, auspicandi causa,

    Col. 11, 2, 98:

    cinere aut gypso instaurare vina,

    Plin. 14, 20, 25, § 126:

    sibi monumenta,

    id. 31, 2, 3, § 6:

    opus,

    id. 34, 7, 18, § 46:

    sibi tunicas,

    id. 11, 23, 27, § 77:

    instaurati animi,

    refreshed, Verg. A. 2, 451:

    sacrum diis loci,

    to offer, perform, Tac. H. 2, 70:

    dī, talia Graiis, Instaurate,

    i. e. to repay, requite, Verg. A. 6, 530:

    pervigiles popinas,

    to frequent anew, Juv. 8, 158.

    Lewis & Short latin dictionary > instauro

  • 13 interpolo

    interpŏlo, āvi, ātum, 1, v. a. [interpolio; cf. Non. p. 34, 2 sq.], to give a new form, shape, or appearance to any thing; to polish, furbish, or dress up; to spoil, corrupt, falsify; to vary, change (class.; cf. interlino, vitio, transscribo).
    I.
    Lit.:

    togam praetextam,

    to dye anew, Cic. Q. Fr. 2, 12.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen.: illic homo me interpolabit, meumque os finget denuo, will work me up anew, i. e. will bang me into another shape, Plaut. Am. 1, 1, 161:

    nova pictura interpolare vis opus lepidissimum,

    i. e. to paint the lily, id. Most. 1, 3, 105:

    tura,

    to prepare, Plin. 12, 14, 32, § 39.—
    B.
    Esp. of the falsification of writings, to insert, interpolate, alter, falsify:

    semper aliquid demendo, mutando, interpolando,

    Cic. Verr. 2, 1, 61, § 158 Zumpt N. cr.:

    scripturas divinas, Ambros. de Fide, 5, 16, 193: priorem textum,

    Amm. 15, 5, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > interpolo

  • 14 refero

    rĕ-fĕro, rettŭli (also written retuli), rĕlātum (rēlātum or rellatum, Lucr. 2, 1001), rĕferre, v. a. irr., to bear, carry, bring, draw, or give back (very freq. and class.; cf.: reduco, reporto, retraho).
    I.
    Lit.
    A.
    Ingen.: zonas, quas plenas argenti extuli, eas ex provinciā inanes rettuli, C. Gracchus ap. Gell. 15, 12 fin.:

    arma,

    Plaut. Ep. 2, 2, 25:

    vasa domum,

    id. Poen. 4, 2, 25; cf.:

    pallam domum,

    id. Men. 5, 7, 59; 4, 2, 97; 98; cf.:

    anulum ad me,

    id. Cas. 2, 1, 1;

    and simply pallam, spinther,

    id. Men. 3, 3, 16; 5, 1, 5; 5, 2, 56:

    secum aurum,

    id. Aul. 4, 5, 4:

    exta,

    id. Poen. 2, 44:

    uvidum rete sine squamoso pecu,

    id. Rud. 4, 3, 5:

    aestus aliquem in portum refert,

    id. As. 1, 3, 6:

    Auster me ad tribulos tuos Rhegium rettulit,

    Cic. Fam. 12, 25, 3: ut naves eodem, unde erant profectae, reterrentur, Caes. B. G. 4, 28:

    me referunt pedes in Tusculanum,

    Cic. Att. 15, 16, B; cf.:

    aliquem lecticae impositum domum,

    Suet. Caes. 82; and:

    in Palatium,

    id. Vit. 16: intro referre pedem, to turn one ' s feet back, to return, Plaut. Merc. 5, 4, 50; cf.:

    incertus tuum cave ad me rettuleris pedem,

    id. Ep. 3, 4, 3:

    caelo rettulit illa pedem,

    Ov. H. 16, 88; 15, 186:

    fertque refertque pedes,

    id. F. 6, 334 (for a different use of the phrase, v. infra B. 2.):

    in decimum vestigia rettulit annum (victoria),

    Verg. A. 11, 290:

    in convivia gressum,

    Sil. 11, 355:

    in thalamos cursum,

    id. 8, 89:

    ad nomen caput ille refert,

    turns his head, looks back, Ov. M. 3, 245:

    suumque Rettulit os in se,

    drew back, concealed, id. ib. 2, 303:

    ad Tuneta rursum castra refert,

    Liv. 30, 16:

    corpus in monumentum,

    Petr. 113:

    relatis Lacedaemona (ossibus),

    Just. 3, 3, 12:

    gemmam non ad os, sed ad genas,

    Ov. Tr. 5, 4, 5: digitos ad os referre, to draw back (v. digitus), Quint. 11, 3, 103:

    digitos ad frontem saepe,

    Ov. M. 15, 567:

    manum ad capulum,

    Tac. A. 15, 58 fin.:

    rursus enses vaginae,

    Sil. 7, 508:

    pecunias monumentaque, in templum,

    Caes. B. C. 2, 21:

    caput ejus in castra,

    id. B. G. 5, 58:

    vulneratos in locum tutum,

    id. B. C. 2, 41:

    cornua (urorum) in publicum,

    id. B. G. 6, 28:

    frumentum omne ad se referri jubet,

    id. ib. 7, 71:

    signa militaria, scutum, litteras ad Caesarem,

    id. ib. 7, 88; id. B. C. 3, 53; 3, 99; id. B. G. 1, 29; 5, 49:

    Caesaris capite relato,

    id. B. C. 3, 19 fin.
    b.
    Esp.: referre se, to go back, return:

    Romam se rettulit,

    Cic. Fl. 21, 50:

    sese in castra,

    Caes. B. C. 1, 72 fin.:

    se huc,

    id. ib. 2, 8, 2:

    domum me Ad porri catinum,

    Hor. S. 1, 6, 115:

    sese ab Argis (Juno),

    Verg. A. 7, 286:

    se ab aestu,

    Ov. M. 14, 52; cf.:

    se de Britannis ovans,

    Tac. A. 13, 32:

    causam Cleanthes offert, cur se sol referat,

    Cic. N. D. 3, 14, 37.—
    c.
    Pass. in mid. sense, to return, arrive:

    sin reiciemur, tamen eodem paulo tardius referamur necesse est,

    Cic. Tusc. 1, 49, 119:

    classem relatam,

    Verg. A. 1, 390:

    nunc Itali in tergum versis referuntur habenis,

    Sil. 4, 317; 7, 623.—
    d.
    To withdraw, remove:

    fines benignitatis introrsus referre,

    to narrow, Sen. Ben. 1, 14, 5:

    Seleucia ab mari relata,

    remote, Plin. 5, 27, 22, § 93. —
    B.
    In partic.
    1.
    To give back something due; to give up, return, restore, pay back, repay (= reddere):

    scyphos, quos utendos dedi Philodamo, rettuleritne?

    Plaut. As. 2, 4, 34; cf. id. Aul. 4, 10, 29; 37; 38;

    and, pateram (surreptam),

    Cic. Div. 1, 25, 54:

    argentum,

    Plaut. Ps. 2, 2, 29; so (with reddere) id. Curc. 5, 3, 45:

    mercedem (with reddere),

    id. As. 2, 4, 35; cf.:

    octonis idibus aera,

    to pay the money for tuition. Hor. S. 1, 6, 75 (v. idus):

    si non Rettuleris pannum,

    id. Ep. 1, 17, 32; 1, 6, 60:

    verum, si plus dederis, referam,

    Plaut. Ep. 2, 2, 112.—
    2.
    Referre pedem or gradum, as a milit. t. t., to draw back, retire, withdraw, retreat (different from the gen. signif., to return, and the above passages):

    vulneribus defessi pedem referre coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25; cf.:

    ut paulatim cedant ac pedem referant,

    id. B. C. 2, 40; Liv. 7, 33; so,

    referre pedem,

    Caes. B. C. 1, 44 (with loco excedere); Cic. Phil. 12, 3 (opp. insistere); Liv. 3, 60 (opp. restituitur pugna);

    21, 8 al.— For the sake of euphony: referre gradum: cum pedes referret gradum,

    Liv. 1, 14. —

    And, in a like sense, once mid.: a primā acie ad triarios sensim referebatur,

    Liv. 8, 8, 11.—
    b.
    Transf., out of the milit. sphere:

    feroque viso retulit retro pedem (viator),

    Phaedr. 2, 1, 8; cf.:

    viso rettulit angue pedem,

    Ov. F. 2, 342; 6, 334:

    rettulit ille gradus horrueruntque comae,

    id. ib. 2, 502:

    (in judiciis) instare proficientibus et ab iis, quae non adjuvant, quam mollissime pedem oportet referre,

    Quint. 6, 4, 19.
    II.
    Trop., to bear or carry back, to bring, draw, or give back.
    A.
    In gen.: (Saxum) ejulatu... Resonando mutum flebiles voces refert, Att. ap. Cic. Fin. 2, 29, 94 (Trag. Rel. p. 176 Rib.); cf. Cic. Q. Fr. 1, 1, 14, § 42:

    sonum,

    id. N. D. 2, 57, 144; id. Or. 12, 38; Hor. Ep. 2, 1, 201 al.:

    voces,

    Ov. M. 12, 47; cf.:

    Coëamus rettulit Echo,

    id. ib. 3, 387: cum ex CXXV. judicibus reus L. referret, restored to the list, i. e. retained, accepted (opp. quinque et LXX. reiceret), Cic. Planc. 17:

    o mihi praeteritos referat si Juppiter annos!

    Verg. A. 8, 560; cf.: tibi tempora, Hor. C. 4, 13, 13:

    festas luces (sae culum),

    id. ib. 4, 6, 42:

    dies siccos (sol),

    id. ib. 3, 29, 20 et saep.:

    hoc quidem jam periit: Ni quid tibi hinc in spem referas,

    Plaut. Ep. 3, 2, 3:

    ad amicam meras querimonias referre,

    id. Truc. 1, 2, 65:

    hic in suam domum ignominiam et calamitatem rettulit,

    Cic. Off. 1, 39, 138; cf.:

    pro re certā spem falsam domum rettulerunt,

    id. Rosc. Am. 38, 110:

    rem publicam sistere negat posse, nisi ad equestrem ordinem judicia referantur,

    id. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    servati civis decus referre,

    Tac. A. 3, 21:

    e cursu populari referre aspectum in curiam,

    to turn back, turn towards, Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:

    oculos animumque ad aliquem,

    id. Quint. 14, 47:

    animum ad studia,

    id. de Or. 1, 1, 1:

    animum ad veritatem,

    id. Rosc. Am. 16, 48:

    animum ad firmitudinem,

    Tac. A. 3, 6 et saep.:

    multa dies variique labor mutabilis aevi Rettulit in melius,

    brought to a better state, Verg. A. 11, 426:

    uterque se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem refert,

    Cic. Rep. 5, 3, 5; so,

    se ad philosophiam referre,

    to go back, return, id. Off. 2, 1, 4:

    ut eo, unde digressa est, referat se oratio,

    id. ib. 2, 22, 77.—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To pay back, give back, repay (syn. reddo):

    denique Par pari referto,

    Ter. Eun. 3, 1, 55; cf.:

    quod ab ipso adlatum est, id sibi esse relatum putet,

    id. Phorm. prol. 21:

    ut puto, non poteris ipsa referre vicem,

    pay him back in his own coin, Ov. A. A. 1, 370; Sen. Herc. Fur. 1337. — Esp. in the phrase referre gratiam (rarely gratias), to return thanks, show one ' s gratitude (by deeds), to recompense, requite (cf.:

    gratiam habeo): spero ego mihi quoque Tempus tale eventurum, ut tibi gratium referam parem,

    Plaut. Merc. 5, 4, 39:

    parem gratiam,

    Ter. Eun. 4, 4, 51:

    et habetur et refertur, Thais, a me ita, uti merita es, gratia,

    id. ib. 4, 6, 12; cf.:

    meritam gratiam debitamque,

    Cic. de Or. 3, 4, 14:

    justam ac debitam gratiam,

    id. Balb. 26, 59:

    pro eo mihi ac mereor relaturos esse gratiam,

    id. Cat. 4, 2, 3; 1, 11, 28; id. Off. 2, 20, 69:

    fecisti ut tibi numquam referre gratiam possim,

    Plaut. Capt. 5, 1, 12; id. Most. 1, 3, 57; id. Pers. 5, 2, 71; id. Ps. 1, 3, 86; id. Rud. 5, 3, 36 al.; Cic. Lael. 15, 53; Caes. B. G. 1, 35:

    alicui pro ejus meritis gratiam referre,

    id. ib. 5, 27 fin.; id. B. C. 2, 39; 3, 1, fin.:

    gratiam emeritis,

    Ov. P. 1, 7, 61:

    gratiam factis,

    id. Tr. 5, 4, 47.— Plur.:

    pro tantis eorum in rem publicam meritis honores ei habeantur gratiaeque referantur,

    Cic. Phil. 3, 15, 39; 10, 11, 1:

    dis advenientem gratias pro meritis agere,

    Plaut. Am. 1, 1, 27; v. gratia.—
    2.
    To bring back any thing; to repeat, renew, restore, = repetere, retractare, renovare, etc.:

    (Hecyram) Iterum referre,

    to produce it again, Ter. Hec. prol. 7; id. ib. prol. alt. 21 and 30; cf. Hor. A. P. 179.— So, to bring up for reconsideration:

    rem judicatam,

    Cic. Dom. 29, 78:

    ludunt... Dictaeos referunt Curetas,

    Lucr. 2, 633:

    Actia pugna per pueros refertur,

    Hor. Ep. 1, 18, 62: institutum referri ac renovari, Civ. Div. in Caecil. 21, 68; cf.:

    consuetudo longo intervallo repetita ac relata,

    id. ib. 21, 67:

    te illud idem, quod tum explosum et ejectum est, nunc rettulisse demiror,

    Cic. Clu. 31, 86:

    cum ad idem, unde semel profecta sunt, cuncta astra redierint eandemque totius caeli descriptionem longis intervallis retulerint,

    id. Rep. 6, 22, 24:

    mysteria ad quae biduo serius veneram,

    id. de Or. 3, 20, 75:

    quasdam caerimonias ex magno intervallo,

    Liv. 3, 55:

    antiquum morem,

    Suet. Caes. 20:

    consuetudinem antiquam,

    id. Tib. 32 et saep.:

    cum aditus consul idem illud responsum rettulit,

    repeated, Liv. 37, 6 fin.:

    veterem Valeriae gentis in liberandā patriā laudem,

    to restore, Cic. Fl. 1, 1:

    hunc morem, hos casus atque haec certamina primus Ascanius Rettulit,

    Verg. A. 5, 598:

    O mihi praeteritos referat si Juppiter annos,

    id. ib. 8, 560.—
    b.
    To represent, set forth anew, reproduce, etc.:

    referre Naturam, mores, victum motusque parentum,

    to reproduce, Lucr. 1, 597:

    majorum vultus vocesque comasque,

    id. 4, 1221:

    mores, os vultusque ejus (sc. patris),

    Plin. Ep. 5, 16, 9:

    parentis sui speciem,

    Liv. 10, 7; cf.:

    (Tellus) partim figuras Rettulit antiquas, partim nova monstra creavit,

    Ov. M. 1, 437:

    faciem demptā pelle novam,

    Tib. 1, 8, 46:

    temporis illius vultum,

    Ov. M. 13, 443: si quis mihi parvulus aulā Luderet Aeneas, qui te tamen ore [p. 1545] referret, might represent, resemble thee, Verg. A. 4, 329; cf.:

    nomine avum referens, animo manibusque parentem,

    id. ib. 12, 348:

    Marsigni sermone vultuque Suevos referunt,

    Tac. G. 43:

    neque amissos colores lana refert,

    Hor. C. 3, 5, 28.—
    3.
    To convey a report, account, intelligence, by speech or by writing; to report, announce, relate, recite, repeat, recount; to mention, allege (class.;

    in late Lat. saepissime): certorum hominum sermones referebantur ad me,

    Cic. Fam. 1, 9, 10 Orell. N. cr.:

    tales miserrima fletus Fertque refertque soror (sc. ad Aeneam),

    Verg. A. 4, 438:

    pugnam referunt,

    Ov. M. 12, 160:

    factum dictumve,

    Liv. 6, 40:

    si quis hoc referat exemplum,

    Quint. 5, 11, 8:

    in epistulis Cicero haec Bruti refert verba,

    id. 6, 3, 20:

    quale refert Cicero de homine praelongo, caput eum, etc.,

    id. 6, 3, 67 et saep.:

    quaecunque refers,

    Hor. Ep. 1, 7, 60; 2, 1, 130:

    sermones deorum,

    id. C. 3, 3, 71:

    multum referens de Maecenate,

    Juv. 1, 66. —With obj.-clause, Suet. Caes. 30; Ov. M. 1, 700; 4, 796:

    Celso gaudere et bene rem gerere refer,

    Hor. Ep. 1, 8, 2 al.; cf. poet. by Greek attraction:

    quia rettulit Ajax Esse Jovis pronepos,

    Ov. M. 13, 141; and:

    referre aliquid in annales,

    Liv. 4, 34 fin., and 43, 13, 2:

    ut Proetum mulier perfida credulum Falsis impulerit criminibus, refert,

    Hor. C. 3, 7, 16.— Absol.:

    quantum, inquam, debetis? Respondent CVI. Refero ad Scaptium,

    I report, announce it to Scaptius, Cic. Att. 5, 21, 12:

    in quo primum saepe aliter est dictum, aliter ad nos relatum,

    reported, stated, id. Brut. 57, 288:

    (Hortensius) nullo referente, omnia adversariorum dicta meminisset,

    id. ib. 88, 301:

    abi, quaere, et refer,

    Hor. Ep. 1, 7, 53. —
    b.
    Poet. (mostly in Ovid), to repeat to one ' s self, call to mind:

    tacitāque recentia mente Visa refert,

    Ov. M. 15, 27:

    si forte refers,

    id. Am. 2, 8, 17:

    haec refer,

    id. R. Am. 308:

    saepe refer tecum sceleratae facta puellae,

    id. ib. 299:

    mente memor refero,

    id. M. 15, 451:

    foeda Lycaoniae referens convivia mensae,

    id. ib. 1, 165; cf.:

    illam meminitque refertque,

    id. ib. 11, 563.—
    c.
    Pregn., to say in return, to rejoin, answer, reply (syn. respondeo):

    id me non ad meam defensionem attulisse, sed illorum defensioni rettulisse,

    Cic. Caecin. 29, 85:

    ego tibi refero,

    I reply to you, id. ib. 29, 85, §

    84: ut si esset dictum, etc., et referret aliquis Ergo, etc.,

    id. Fat. 13, 30:

    quid a nobis autem refertur,

    id. Quint. 13, 44: retices;

    nec mutua nostris Dicta refers,

    Ov. M. 1, 656; 14, 696:

    Musa refert,

    id. ib. 5, 337; id. F. 5, 278:

    Anna refert,

    Verg. A. 4, 31:

    talia voce,

    id. ib. 1, 94:

    pectore voces,

    id. ib. 5, 409:

    tandem pauca refert,

    id. ib. 4, 333 et saep. —
    d.
    Publicists' t. t.
    (α).
    To bring, convey, deliver any thing as an official report, to report, announce, notify, = renuntiare:

    legati haec se ad suos relaturos dixerunt,

    Caes. B. G. 4, 9; cf.:

    cujus orationem legati domum referunt,

    id. B. C. 1, 35: responsa (legati), Cic. Fragm. ap. Non. 380, 31:

    legationem Romam,

    Liv. 7, 32:

    mandata ad aliquem,

    Caes. B. C. 3, 57:

    responsa,

    id. B. G. 1, 35; cf.:

    mandata alicui,

    id. ib. 1, 37:

    numerum capitum ad aliquem,

    id. ib. 2, 33 fin.:

    rumores excipere et ad aliquem referre,

    Cic. Deiot. 9, 25; cf. Caes. B. G. 1, 47:

    Ubii paucis diebus intermissis referunt, Suevos omnes, etc.,

    id. ib. 6, 10; Liv. 3, 38, 12.—
    (β).
    Ad senatum de aliquā re referre (less freq with acc., a rel.-clause, or absol.), to make a motion or proposition in the Senate; to consult, refer to, or lay before the Senate; to move, bring forward, propose: VTI L. PAVLVS C. MARCELLVS COSS... DE CONSVLARIBVS PROVINCIIS AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID PRIVS... AD SENATVM REFERRENT, NEVE QVID CONIVNCTVM DE EA RE REFERRETVR A CONSVLIBVS, S. C. ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq.: de legibus abrogandis ad senatum referre. Cic. Cornel. 1, Fragm. 8 (p. 448 Orell.); cf.:

    de quo legando consules spero ad senatum relaturos,

    id. Imp. Pomp. 19, 58:

    de ejus honore ad senatum referre,

    id. Phil. 8, 11, 33:

    de eā re postulant uti referatur. Itaque consulente Cicerone frequens senatus decernit, etc.,

    Sall. C. 48, 5, 6:

    rem ad senatum refert,

    id. ib. 29, 1; cf.:

    tunc relata ex integro res ad senatum,

    Liv. 21, 5:

    rem ad senatum,

    id. 2, 22:

    consul convocato senatu refert, quid de his fieri placeat, qui, etc.,

    Sall. C. 50, 3: ut ex litteris ad senatum referretur, impetrari (a consulibus) non potuit. Referunt consules de re publicā, Caes. B. C. 1, 1; cf.:

    refer, inquis, ad senatum. Non referam,

    Cic. Cat. 1, 8, 20.—

    Of other bodies than the Senate (cf.: defero, fero): C. Cassium censorem de signo Concordiae dedicando ad pontificum collegium rettulisse,

    Cic. Dom. 53, 136: eam rem ad consilium cum rettulisset Fabius. Liv. 24, 45, 2; 30, 4, 9:

    est quod referam ad consilium,

    id. 30, 31, 9; 44, 2, 5; Curt. 4, 11, 10.— Per syllepsin: DE EA RE AD SENATVM POPVLVMQVE REFERRI, since referre ad populum was not used in this sense (for ferre ad populum); v. fero, and the foll. g:

    de hoc (sc. Eumene) Antigonus ad consilium rettulit,

    Nep. Eum. 12, 1.— Transf., to make a reference, to refer (class.): de rebus et obscuris et incertis ad Apollinem censeo referendum;

    ad quem etiam Athenienses publice de majoribus rebus semper rettulerunt,

    Cic. Div. 1, 54, 122; cf. Nep. Lys. 3; Cic. Quint. 16, 53.— Different from this is, *
    (γ).
    Referre ad populum (for denuo ferre), to propose or refer any thing anew to the people (cf. supra, II. B. 2.;

    v. Krebs, Antibarb. p. 1006): factum est illorum aequitate et sapientiā consulum, ut id, quod senatus decreverat, id postea referendum ad populum non arbitrarentur,

    Cic. Clu. 49, 137; cf. Att. ap. Non. p. 512, 29; Liv. 22, 20; Val. Max. 8, 10, 1.—
    e.
    A mercantile and publicists' t. t., to note down, enter any thing in writing; to inscribe, register, record, etc.:

    cum scirem, ita indicium in tabulas publicas relatum,

    Cic. Sull. 15, 42:

    in tabulas quodcumque commodum est,

    id. Fl. 9, 20:

    nomen in tabulas, in codicem,

    id. Rosc. Com. 1, 4:

    quod reliquum in commentarium,

    id. Att. 7, 3, 7:

    quid in libellum,

    id. Phil. 1, 8, 19:

    tuas epistulas in volumina,

    i. e. to admit, id. Fam. 16, 17 init.; cf.:

    orationem in Origines,

    id. Brut. 23, 89 al.:

    in reos, in proscriptos referri,

    to be set down among, id. Rosc. Am. 10, 27:

    absentem in reos,

    id. Verr. 2, 5, 42, § 109; cf.:

    aliquem inter proscriptos,

    Suet. Aug. 70:

    anulos quoque depositos a nobilitate, in annales relatum est,

    Plin. 33, 1, 6, § 18:

    senatūs consulta falsa (sc. in aerarium),

    enter, register, Cic. Fam. 12, 1, 1; id. Phil. 5, 4, 12. —Entirely absol.:

    ut nec triumviri accipiundo nec scribae referundo sufficerent,

    Liv. 26, 36 fin. —Here, too, belongs referre rationes or aliquid (in rationibus, ad aerarium, ad aliquem, alicui), to give, present, or render an account:

    rationes totidem verbis referre ad aerarium,

    Cic. Fam. 5, 20, 2;

    and rationes referre alone: in rationibus referendis... rationum referendarum jus, etc.,

    id. ib. 5, 20, 1; id. Pis. 25, 61; id. Verr. 2, 1, 30, § 77; 2, 3, 71, § 167:

    referre rationes publicas ad Caesarem cum fide,

    Caes. B. C. 2, 20 fin.:

    si hanc ex fenore pecuniam populo non rettuleris, reddas societati,

    Cic. Verr. 2, 3, 71, § 167:

    (pecuniam) in aerarium,

    Liv. 37, 57, 12; cf.: pecuniam operi publico, to charge to, i. e. to set down as applied to, Cic. Fl. 19, 44.— So, too, acceptum and in acceptum referre, to place to one ' s credit, in a lit. and trop. sense (v. accipio).— Hence, transf.: aliquem (aliquid) in numero (as above, in rationibus), in numerum, etc., to count or reckon a person or thing among:

    Democritus, qui imagines eorumque circuitus in deorum numero refert,

    Cic. N. D. 1, 12, 29:

    (Caesar, Claudius) in deorum numerum relatus est,

    Suet. Caes. 88; id. Claud. 45:

    Ponticus Heraclides terram et caelum refert in deos,

    Cic. N. D. 1, 13, 34:

    nostri oratorii libri in Eundem librorum numerum referendi videntur,

    id. Div. 2, 1, 4: hoc nomen in codicem relatum, id. Rosc. Com. B. and K. (al. in codice).—With inter (postAug. and freq.):

    ut inter deos referretur (August.),

    Suet. Aug. 97:

    diem inter festos, nefastos,

    Tac. A. 13, 41 fin.:

    hi tamen inter Germanos referuntur,

    id. G. 46; Suet. Claud. 11; id. Tib. 53:

    dumque refert inter meritorum maxima, demptos Aesonis esse situs,

    Ov. M. 7, 302:

    intellectum est, quod inter divos quoque referretur,

    Lampr. Alex. Sev. 14:

    inter sidera referre,

    Hyg. Fab. 192:

    inter praecipua crudelitatis indicia referendus,

    Val. Max. 9, 2, ext. 5:

    inter insulas,

    Plin. 5, 9, 9, § 48:

    dicebat quasdam esse quaestiones, quae deberent inter res judicatas referri,

    Sen. Contr. 2, 11, 12:

    eodem Q. Caepionem referrem,

    I should place in the same category, Cic. Brut. 62, 223.—
    4.
    Referre aliquid ad aliquid, to trace back, ascribe, refer a thing to any thing:

    qui pecudum ritu ad voluptatem omnia referunt,

    Cic. Lael. 9, 32:

    omnia ad igneam vim,

    id. N. D. 3, 14, 35:

    omnia ad incolumitatem et ad libertatem suam,

    id. Rep. 1, 32, 49; 1, 26, 41:

    in historiā quaeque ad veritatem, in poëmate pleraque ad delectationem,

    id. Leg. 1, 1, 5; id. Off. 1, 16, 52 et saep. al.:

    hunc ipsum finem definiebas id esse, quo omnia, quae recte fierent, referrentur, neque id ipsum usquam referretur,

    id. Fin. 2, 2, 5; cf.

    nusquam,

    id. ib. 1, 9, 29:

    ad commonendum oratorem, quo quidque referat,

    id. de Or. 1, 32, 145:

    hinc omne principium, huc refer exitum,

    Hor. C. 3, 6, 6.— With dat.:

    cujus adversa pravitati ipsius, prospera ad fortunam referebat,

    Tac. A. 14, 38 fin. — In Tac. once with in:

    quidquid ubique magnificum est, in claritatem ejus (sc. Herculis) referre consensimus,

    Tac. G. 34.—Rarely of persons;

    as: tuum est Caesar, quid nunc mihi animi sit, ad te ipsum referre,

    Cic. Deiot. 2, 7.— Absol.: ita inserere oportet referentem ad fructum, meliore genere ut sit surculus, etc., one who looks to or cares for the fruit, Varr. R. R. 1, 40, 6.—
    5.
    Culpam in aliquem referre, to throw the blame upon, accuse, hold responsible for, etc. (post-Aug.):

    hic, quod in adversis rebis solet fieri, alius in alium culpam referebant,

    Curt. 4, 3, 7; Aug. contr. Man. 2, 17, 25 Hier. Epp. 1, 9 fin.: cf.:

    augere ejus, in quem referet crimen, culpam,

    Cic. Inv. 2, 28, 83:

    causa ad matrem referebatur,

    Tac. A. 6, 49:

    causam abscessus ad Sejani artes,

    id. ib. 4, 57.

    Lewis & Short latin dictionary > refero

  • 15 repeto

    rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).
    I.
    Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):

    regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,

    after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:

    mulam calcibus et canem morsu,

    Sen. Ira, 3, 27, 1:

    repetita per ilia ferrum,

    Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:

    bis cavere, bis repetere,

    to attack twice, Quint. 5, 13, 54:

    signum erat omnium, Repete!

    strike again, Suet. Calig. 58:

    ad Nolam armis repetendam,

    Liv. 9, 28:

    repetitus toxico,

    id. Claud. 44. —
    B.
    In partic.
    1.
    To prosecute again:

    condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,

    Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—
    2.
    To seek again; to go back to, return to, revisit a person or thing.
    (α).
    With acc.:

    fratresque virumque,

    Ov. H. 3, 143:

    Nearchum,

    Hor. C. 3, 20, 6:

    Penates, ab orā Hispanā,

    id. ib. 3, 14, 3:

    viam, quā venisset,

    to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:

    castra,

    id. 31, 21; Suet. Tib. 12:

    domum,

    Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:

    patriam,

    id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:

    Africam,

    Liv. 25. 27:

    locum,

    id. 3, 63:

    retro Apuliam,

    id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:

    rursus Bithyniam,

    Suet. Caes. 2:

    urbem atque ordinem senatorium,

    id. Vit. 1:

    paludes,

    Hor. C. 3, 27, 9:

    cavum,

    id. Ep. 1, 7, 33:

    praesepia,

    Verg. E. 7, 39:

    urbem,

    id. A. 2, 749:

    Macedoniam,

    Nep. Eum. 6, 1:

    pugnam (shortly before, redire in pugnam),

    Liv. 37, 43:

    expeditionem,

    Suet. Claud. 1.—
    (β).
    With prep.:

    onerarias retro in Africam repetere,

    Liv. 25, 25 fin. Drak.:

    ad vada,

    Verg. Cul. 104:

    ad prima vestigia,

    Grat. Cyn. 245.—
    (γ).
    Absol.:

    quid enim repetiimus (sc. patriam)?

    Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:

    morbi repetunt,

    Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —
    II.
    Transf. (class.).
    A.
    To fetch, bring, or take back (cf. revoco).
    1.
    Lit.:

    filium istinc repetere,

    Plaut. Truc. 4, 3, 72:

    repudiatus repetor,

    Ter. And. 1, 5, 14:

    Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,

    Cic. Brut. 16, 63:

    qui maxime me repetistis atque revocastis,

    id. Dom. 57, 144:

    navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 7:

    ad haec (impedimenta) repetenda,

    Caes. B. C. 3, 76:

    aliquid ab Urbe,

    Suet. Calig. 39; cf.:

    thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,

    id. ib. 52 fin.:

    partem reliquam copiarum continenti,

    id. Aug. 16:

    alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,

    others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:

    ut alium repetat in eundem rogum,

    Sen. Oedip. 61. —
    2.
    Trop., in partic.
    a.
    To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:

    renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,

    Cic. Fin. 5, 19, 51:

    longo intervallo haec studia repetentem,

    id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:

    oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,

    Quint. 7, prooem. §

    3: ad verbum repetita reddantur,

    id. 11, 2, 39 et saep.:

    eadem vetera consilia,

    Cic. Verr. 1, 6, 17:

    hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,

    Hor. Ep. 1, 6, 48:

    susurri Compositā repetantur horā,

    id. C. 1, 9, 20:

    relicta,

    id. Ep. 1, 7, 97:

    verba,

    Ov. H. 20, 9:

    audita,

    id. ib. 20, 193:

    repetitum Mulciber aevum Poscit,

    id. M. 9, 422:

    auspicia de integro,

    Liv. 5, 17:

    pugnam,

    id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:

    iter,

    Ov. A. A. 3, 747:

    sollemnia,

    Tac. A. 3, 6 fin.:

    spectacula ex antiquitate,

    to restore, Suet. Claud. 21; cf.:

    genera ignominiarum ex antiquitate,

    id. Tib. 19:

    legatum,

    Dig. 30, 1, 32:

    usum fructum,

    ib. 7, 4, 3.— With de:

    de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,

    Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:

    repetam necesse est, infinitas esse species,

    Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:

    commemorare res,

    id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:

    repetita suis percussit pectora palmis,

    Ov. M. 5, 473; 12, 287:

    robora caedit,

    id. ib. 8, 769:

    vellera mollibat longo tractu,

    by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:

    haec decies repetita placebit,

    Hor. A. P. 365. —
    b.
    In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):

    populum a stirpe,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    repetere populi originem,

    id. ib. 2, 1, 3:

    ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,

    id. Leg. 1, 6, 20:

    usque a Corace nescio quo et Tisiā,

    id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:

    ab ultimā antiquitate,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,

    id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:

    aliquid a Platonis auctoritate,

    Cic. Tusc. 5, 12, 34:

    ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,

    id. Or. 3, 11:

    res remotas ex litterarum monumentis,

    id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:

    verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,

    Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:

    alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18:

    tam longa et tam alte repetita oratio,

    id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:

    repetam paulo altius, etc.,

    id. Clu. 24, 66:

    altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286; so,

    altius,

    Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:

    transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,

    Cic. de Or. 3, 40, 160; so,

    longe,

    id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:

    longius,

    id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:

    repetitis atque enumeratis diebus,

    reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,

    repetitis diebus ex die vulneris,

    Dig. 9, 2, 51, § 2:

    repetitā die,

    ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—
    c.
    Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:

    revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,

    Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:

    repete memoriā tecum, quando, etc.,

    Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:

    repete temporis illius memoriam,

    Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    memoriam ex annalibus,

    Liv. 8, 18:

    veteris cujusdam memoriae recordationem,

    Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:

    reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

    Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

    si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    supra repetere et paucis instituta majorum disserere,

    Sall. C. 5, 9:

    unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,

    Prop. 1, 18, 5:

    cum repeto noctem, quā, etc.,

    Ov. Tr. 1, 3, 3:

    te animo repetentem exempla tuorum,

    Verg. A. 12, 439.— With object-clause:

    repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,

    Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:

    multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,

    Tac. A. 3, 33.— Absol.:

    inde usque repetens, hoc video,

    Cic. Arch. 1, 1:

    genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,

    Verg. A. 7, 123; 3, 184.—
    B.
    To ask, demand, or take again or back; to demand or claim what is due (syn. reposco).
    1.
    In gen.
    a.
    Lit.:

    si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,

    Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:

    suom,

    id. Ps. 1, 3, 63:

    neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,

    Ter. Eun. 4, 6, 11:

    bona sua,

    Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:

    abs te sestertium miliens ex lege,

    id. Div. in Caecil. 5, 19:

    ereptas pecunias,

    id. ib. 5, 18; cf.:

    quae erepta sunt,

    id. Sull. 32, 89:

    mea promissa,

    id. Planc. 42, 101:

    obsides,

    Caes. B. G. 1, 31:

    urbes bello superatas in antiquum jus,

    Liv. 35, 16, 6:

    Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,

    Cic. Arch. 8, 19:

    Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,

    applied again for, Caes. B. G. 5, 49:

    si forte suas repetitum venerit plumas,

    Hor. Ep. 1, 3, 18:

    nec repetita sequi curet Proserpina matrem,

    Verg. G. 1, 39:

    Politorium rursus bello,

    to retake, Liv. 1, 33, 3.—
    b.
    Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:

    pro eo (beneficio) gratiam repetere,

    Liv. 1, 47:

    civitatem in libertatem,

    id. 34, 22, 11:

    parentum poenas a consceleratissimis filiis,

    Cic. Rosc. Am. 24, 67:

    ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,

    id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,

    in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:

    libertatem per occasionem,

    Liv. 3, 49; cf.:

    dies ille libertatis improspere repetitae,

    Tac. A. 1, 8:

    beneficia ab aliquo,

    Sall. J. 96, 2:

    honores quasi debitos ab aliquo,

    id. ib. 85, 37:

    repete a me rempublicam,

    take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—
    2.
    In partic., publicists' and jurid. t. t.
    a.
    Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:

    (fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,

    Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:

    jure gentium res repeto,

    Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:

    amissa bello repetere,

    Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —
    b.
    In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:

    in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

    Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—
    c.
    Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):

    L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:

    quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,

    id. Div. in Caecil. 4, 11:

    clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,

    id. Clu. 53, 148:

    pecuniarum repetundarum reus,

    Sall. C. 18, 3:

    oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,

    id. ib. 49, 2:

    quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,

    Cic. Clu. 37, 104:

    accusare de pecuniis repetundis,

    id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:

    cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,

    id. Div. in Caecil. 3, 10:

    de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,

    Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:

    repetundarum causae, crimen, lex,

    Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:

    repetundarum reus,

    Val. Max. 9, 12, 7:

    repetundarum argui,

    Tac. A. 3, 33:

    accusare,

    Suet. Dom. 8:

    postulari,

    Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:

    absolvi,

    Tac. A. 13, 30:

    convinci,

    Suet. Caes. 43:

    damnari,

    Tac. A. 3, 70; 14, 28:

    teneri,

    id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §

    3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,

    id. ib. §

    3: damnatum repetundis consularem virum,

    Suet. Oth. 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > repeto

  • 16 rescribo

    rē-scrībo, psi, ptum, 3, v. a.
    I. A.
    In gen.:

    antemeridianis tuis litteris heri statim rescripsi: nunc respondeo vespertinis,

    Cic. Att. 13, 23, 1; so,

    cui rei,

    id. ib. 5, 12, 3; 13, 21, 1; cf.:

    litterae mihi redditae sunt a Pompeio... ei statim rescripsi, non me quaerere, etc.,

    id. ib. 8, 1, 2:

    ad eam (epistulam) rescribam igitur,

    id. ib. 4, 16, 1:

    ad litteras,

    id. ib. 14, 21, 1:

    ad ea, quae requisieras,

    id. ib. 12, 21; cf.:

    tibi ad ea quae quaeris,

    id. Fam. 1, 9, 2:

    ad Trebatium,

    id. Att. 7, 17, 4:

    Pompeius rescripserat, sese, etc.,

    Caes. B. C. 1, 19:

    tibi meam (epistulam), quam ad eum rescripseram, misi,

    Cic. Att. 13, 6, 3:

    debes hoc etiam rescribere,

    Hor. Ep. 1, 3, 30: rescribere veteribus orationibus, to write against, reply to, antigraphein, Quint. 10, 5, 20; so,

    orationibus,

    Suet. Caes. 73:

    oratorum actionibus,

    id. Calig. 53:

    cujus libris de Orthographiā,

    id. Gram. 19; cf.:

    rescripta Bruto de Catone,

    id. Aug. 85:

    nil mihi rescribas,

    Ov. H. 1, 2:

    non rescribendi gloria visa levis,

    id. ib. 17, 2:

    orationem,

    Tac. A. 4, 34 (in Cic. Tusc. 4, 2, 3, descriptos is the true read.).—
    B.
    In partic.
    1.
    Polit. and jurid. t. t., of emperors or lawyers, to answer in writing a petition or legal question; to give a rescript or a judicial decision:

    Tiberio pro cliente Graeco petenti rescripsit (Augustus), non aliter se daturum quam si, etc.,

    Suet. Aug. 40; 45; 51; id. Tib. 30; 32; id. Claud. 5; id. Ner. 40; Dig. 1, 16, 4 fin.; ib. 18, 1, 71 al.— Hence, rēscriptum, i, n., subst., an imperial rescript, Tac. A. 6, 15 (9):

    quaesitum est, an adversus rescriptum principis provocari possit,

    Dig. 49, 1, 1:

    quod et Herennio Modestino studioso meo de Dalmatiā consulenti rescripsi,

    ib. 47, 2, 53, § 20; 40, 4, 46; 40, 7, 29 al.—
    2.
    In account-books, to make an entry per contra; to place to one ' s credit; hence, i. q. to pay back, repay:

    illud mihi Argentum rursum jube rescribi,

    Ter. Phorm. 5, 7, 29; Plaut. As. 2, 4, 34:

    qui de residuis CCCC. HS. CC. praesentia solverimus, reliqua rescribamus,

    will place to his credit, will pay hereafter, Cic. Att. 16, 2, 1:

    dictantis, quod tu numquam rescribere possis,

    Hor. S. 2, 3, 76:

    Darios,

    Aus. Ep. 5, 23.—
    II.
    To write over again, write anew (not anteAug.): Pollio Asinius parum diligenter compositos putat (Caesaris commentarios), existimatque rescripturum et correcturum fuisse, i. e. to revise (syn. retractare), Suet. Caes. 56:

    actiones,

    Plin. Ep. 5, 8, 7; cf. id. ib. 7, 9, 5; 8, 21, 6.—
    2.
    In partic., in milit. lang., to enroll anew, to re-enlist:

    rescriptae ex eodem milite novae legiones,

    Liv. 9, 10.—
    3.
    In milit. lang., to transfer from one kind of troops to another:

    Caesarem decimam legionem ad equum rescribere,

    Caes. B. G. 1, 42 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > rescribo

  • 17 retexo

    rĕ-texo, xui (retexi, Manil. 4, 214 dub.), xtum, 3, v. a.
    I.
    To unweave, unravel what has been woven (class.).
    A.
    Lit.:

    quasi Penelope telam retexens,

    Cic. Ac. 2, 29, 95:

    tela retexta dolo,

    Ov. Am. 3, 9, 30:

    telas,

    Stat. S. 3, 5, 9.—
    2.
    Poet., transf., [p. 1586] of other things:

    nec (corpora possunt) retexi,

    be decomposed, Lucr. 1, 529; so,

    umorem maris (sol),

    id. 5, 267: luna quater plenum tenuata retexuit orbem, i. e. lessened or diminished again, Ov. M. 7, 531.—
    B.
    Trop., to break up, cancel, annul, reverse (cf.:

    resolvo, rescindo): multa quaerendo reperiunt non modo ea, quae jam non possint ipsi dissolvere, sed etiam quibus ante exorsa et potius detexta prope retexantur,

    Cic. de Or. 2, 38, 158:

    superiora (novi timores),

    id. Fam. 11, 14, 3:

    istius praeturam (opp. suam gerere),

    id. Verr. 2, 2, 26, § 63:

    illa (dicta),

    to take back, id. Fin. 5, 28, 84:

    orationem meam,

    to alter, change, id. Phil. 2, 13, 32:

    scriptorum quaeque,

    to revise, correct, Hor. S. 2, 3, 2:

    opus,

    Ov. P. 1, 3, 30; id. R. Am. 12:

    retegens caelum terque ora retexens,

    Stat. S. 5, 3, 29:

    jura,

    Manil. 4, 214:

    calumniae textum,

    App. Mag. p. 313, 38: an, quod adulescens praestiti, id nunc commutem ac me ipse retexam? and fashion myself anew, metamorphose myself, Masius ap. Cic. Fam. 11, 28, 5.—
    II.
    To weave again or anew; to renew, repeat ( poet.; not anteAug.). — Trop.:

    properata retexite fata,

    i. e. call back to life, Ov. M. 10, 31:

    inde retro redeunt, idemque retexitur ordo,

    id. ib. 15, 249; cf. Verg. A. 12, 763.—
    B.
    To repeat, relate again, narrate:

    oro, mater, ordine mihi singula retexe,

    App. M. 9, p. 224, 30; so,

    orationem,

    Lampr. Alex. Sev. 6; Claud. B. Gild. 325; Aus. Idyll. 10, 298.

    Lewis & Short latin dictionary > retexo

  • 18 ā

       ā    (before consonants), ab (before vowels, h, and some consonants, esp. l, n, r, s), abs (usu. only before t and q, esp. freq. before the pron. te), old af, praep. with abl., denoting separation or departure (opp. ad).    I. Lit., in space, from, away from, out of.    A. With motion: ab urbe proficisci, Cs.: a supero mari Flaminia (est via), leads: Nunc quidem paululum, inquit, a sole, a little out of the sun: usque a mari supero Romam proficisci, all the way from; with names of cities and small islands, or with domo, home (for the simple abl; of motion, away from, not out of, a place); hence, of raising a siege, of the march of soldiers, the setting out of a fleet, etc.: oppidum ab Aeneā fugiente a Troiā conditum: ab Alesiā, Cs.: profectus ab Orico cum classe, Cs.; with names of persons or with pronouns: cum a vobis discessero: videat forte hic te a patre aliquis exiens, i. e. from his house, T.; (praegn.): a rege munera repudiare, from, sent by, N.—    B. Without motion.    1. Of separation or distance: abesse a domo paulisper maluit: tum Brutus ab Romā aberat, S.: hic locus aequo fere spatio ab castris Ariovisti et Caesaris aberat, Cs.: a foro longe abesse: procul a castris hostes in collibus constiterunt, Cs.: cum esset bellum tam prope a Siciliā; so with numerals to express distance: ex eo loco ab milibus passuum octo, eight miles distant, Cs.: ab milibus passuum minus duobus castra posuerunt, less than two miles off, Cs.; so rarely with substantives: quod tanta machinatio ab tanto spatio instrueretur, so far away, Cs.—    2. To denote a side or direction, etc., at, on, in: ab sinistrā parte nudatis castris, on the left, Cs.: ab eā parte, quā, etc., on that side, S.: Gallia Celtica attingit ab Sequanis flumen Rhenum, on the side of the Sequani, i. e. their country, Cs.: ab decumanā portā castra munita, at the main entrance, Cs.: crepuit hinc a Glycerio ostium, of the house of G., T.: (cornua) ab labris argento circumcludunt, on the edges, Cs.; hence, a fronte, in the van; a latere, on the flank; a tergo, in the rear, behind; a dextro cornu, on the right wing; a medio spatio, half way.—    II. Fig.    A. Of time.    1. Of a point of time, after: Caesar ab decimae legionis cohortatione ad dextrum cornu profectus, immediately after, Cs.: ab eo magistratu, after this office, S.: recens a volnere Dido, fresh from her wound, V.: in Italiam perventum est quinto mense a Carthagine, i. e. after leaving, L.: ab his, i. e. after these words, hereupon, O.: ab simili <*>ade domo profugus, i. e. after and in consequence of, L.—    2. Of a period of time, from, since, after: ab hora tertiā bibebatur, from the third hour: ab Sullā et Pompeio consulibus, since the consulship of: ab incenso Capitolio illum esse vigesumum annum, since, S.: augures omnes usque ab Romulo, since the time of: iam inde ab infelici pugnā ceciderant animi, from (and in consequence of), L.; hence, ab initio, a principio, a primo, at, in, or from the beginning, at first: ab integro, anew, afresh: ab... ad, from (a time)... to: cum ab horā septimā ad vesperum pugnatum sit, Cs.; with nouns or adjectives denoting a time of life: iam inde a pueritiā, T.: a pueritiā: a pueris: iam inde ab incunabulis, L.: a parvo, from a little child, or childhood, L.: ab parvulis, Cs.—    B. In other relations.    1. To denote separation, deterring, intermitting, distinction, difference, etc., from: quo discessum animi a corpore putent esse mortem: propius abesse ab ortu: alter ab illo, next after him, V.: Aiax, heros ab Achille secundus, next in rank to, H.: impotentia animi a temperantiā dissidens: alieno a te animo fuit, estranged; so with adjj. denoting free, strange, pure, etc.: res familiaris casta a cruore civili: purum ab humano cultu solum, L.: (opoidum) vacuum ab defensoribus, Cs.: alqm pudicum servare ab omni facto, etc., II.; with substt.: impunitas ab iudicio: ab armis quies dabatur, L.; or verbs: haec a custodiis loca vacabant, Cs.—    2. To denote the agent, by: qui (Mars) saepe spoliantem iam evertit et perculit ab abiecto, by the agency of: Laudari me abs te, a laudato viro: si quid ei a Caesare gravius accidisset, at Caesar's hands, Cs.: vetus umor ab igne percaluit solis, under, O.: a populo P. imperia perferre, Cs.: equo lassus ab indomito, H.: volgo occidebantur: per quos et a quibus? by whose hands and upon whose orders? factus ab arte decor, artificial, O.: destitutus ab spe, L.; (for the sake of the metre): correptus ab ignibus, O.; (poet. with abl. of means or instr.): intumuit venter ab undā, O.—Ab with abl. of agent for the dat., to avoid ambiguity, or for emphasis: quibus (civibus) est a vobis consulendum: te a me nostrae consuetudinis monendum esse puto.—    3. To denote source, origin, extraction, from, of: Turnus ab Ariciā, L.: si ego me a M. Tullio esse dicerem: oriundi ab Sabinis, L.: dulces a fontibus undae, V.—With verbs of expecting, fearing, hoping (cf. a parte), from, on the part of: a quo quidem genere, iudices, ego numquam timui: nec ab Romanis vobis ulla est spes, you can expect nothing from the Romans, L.; (ellipt.): haec a servorum bello pericula, threatened by: quem metus a praetore Romano stimulabat, fear of what the praetor might do, L.—With verbs of paying, etc., solvere, persolvere, dare (pecuniam) ab aliquo, to pay through, by a draft on, etc.: se praetor dedit, a quaestore numeravit, quaestor a mensā publicā, by an order on the quaestor: ei legat pecuniam a filio, to be paid by his son: scribe decem (milia) a Nerio, pay by a draft on Nerius, H.; cognoscere ab aliquā re, to know or learn by means of something (but ab aliquo, from some one): id se a Gallicis armis atque insignibus cognovisse, Cs.; in giving an etymology: id ab re... interregnum appellatum, L.—Rarely with verbs of beginning and repeating: coepere a fame mala, L.: a se suisque orsus, Ta.—    4. With verbs of freeing from, defending, protecting, from, against: ut a proeliis quietem habuerant, L.: provincia a calamitate est defendenda: sustinere se a lapsu, L.—    5. With verbs and adjectives, to define the respect in which, in relation to, with regard to, in respect to, on the part of: orba ab optimatibus contio: mons vastus ab naturā et humano cultu, S.: ne ab re sint omissiores, too neglectful of money or property, T.: posse a facundiā, in the matter of eloquence, T.; cf. with laborare, for the simple abl, in, for want of: laborare ab re frumentariā, Cs.—    6. In stating a motive, from, out of, on account of, in consequence of: patres ab honore appellati, L.: inops tum urbs ab longinquā obsidione, L.—    7. Indicating a part of the whole, of, out of: scuto ab novissimis uni militi detracto, Cs.: a quibus (captivis) ad Senatum missus (Regulus).—    8. Marking that to which anything belongs: qui sunt ab eā disciplinā: nostri illi a Platone et Aristotele aiunt.—    9. Of a side or party: vide ne hoc totum sit a me, makes for my view: vir ab innocentiā clementissimus, in favor of.—10. In late prose, of an office: ab epistulis, a secretary, Ta. Note. Ab is not repeated with a following pron interrog. or relat.: Arsinoën, Stratum, Naupactum... fateris ab hostibus esse captas. Quibus autem hostibus? Nempe iis, quos, etc. It is often separated from the word which it governs: a nullius umquam me tempore aut commodo: a minus bono, S.: a satis miti principio, L.—The poets join a and que, making āque; but in good prose que is annexed to the following abl. (a meque, abs teque, etc.): aque Chao, V.: aque mero, O.—In composition, ab- stands before vowels, and h, b, d, i consonant, l, n, r, s; abs- before c, q, t; b is dropped, leaving as- before p; ā- is found in āfuī, āfore ( inf fut. of absum); and au- in auferō, aufugiō.
    * * *
    I
    Ah!; (distress/regret/pity, appeal/entreaty, surprise/joy, objection/contempt)
    II
    by (agent), from (departure, cause, remote origin/time); after (reference)
    III
    ante, abb. a.

    in calendar expression a. d. = ante diem -- before the day

    Latin-English dictionary > ā

  • 19 carcer

        carcer eris, m    a prison, jail: in carcerem duci: carcerem refringere, L.: effundere: privatus, L.: vindex scelerum: vincla carceris rumpere, i. e. of the body.—Poet., of the cave of Aeolus, V., O. — Esp., the Roman state-prison: inferior carcer, L.; cf. Tullianum.—Meton., as a term of reproach, jail-bird, scape-gallows, T.—The barrier, starting-place in the race-course: effusi carcere currūs, V.: cum carcere uterque Emicat, O. — Usu. plur: cum carceribus sese effudere quadrigae, V.: carceribus missi currūs, H.—Fig.: ad carceres a calce revocari, i. e. to begin life anew.
    * * *
    prison, jail; jailbird; starting barriers at race-course, traps; beginning

    Latin-English dictionary > carcer

  • 20

           praep., with abl. — Of separation, in space, from, away from, down from, out of: de finibus suis exire, Cs.: decedere de provinciā: qui de castris processerant, S.: ferrum de manibus extorsimus: de muro se deiecerunt, Cs.: de iugis, quae ceperant, funduntur, L. — Fig., from, away from, out of: exire de vitā: de priscis Latinis capta oppida, L.: de sententiā deiectus.—In time, of immediate sequence, after, directly after: statim de auctione: diem de die prospectans, day after day, L.—Of duration, during, in the course of, at, by: de nocte: multā de nocte, late at night: de mediā nocte, Cs.: de tertiā vigiliā, in the third night-watch, Cs.: adparare de die convivium, in open day, T.: mediā de luce, H.: navigare de mense Decembri, in December. — Of origin or source, of, from, from among, out of, proceeding from, derived from: caupo de viā Latinā: nescio qui de circo maximo: homo de scholā: aliquis de ponte, i. e. a beggar, Iu.: Priami de stirpe, V.: recita de epistulā reliqua: hoc audivi de patre: discere id de me, T.—Of the whole, of, from, from among, out of: hominem misi de comitibus meis: percussus ab uno de illis: quemvis de iis qui essent idonei: accusator de plebe: unus de legatis: partem solido demere de die, H.: expers partis de nostris bonis, T.: si quae sunt de eodem genere: cetera de genere hoc, H.—Of material, of, out of, from: solido de marmore templum, V.: de templo carcerem fieri: de scurrā divitem fieri posse: fies de rhetore consul, Iu. — Esp., of a fund out of which costs are taken: potat, ole<*> unguenta, de meo, T.: de suo: stipendium de publico statuit, L.: non solum de die, sed etiam in diem vivere, on the day's resources.—Of cause, for, on account of, by reason of, because of, from, through, by: quā de causā, Cs.: certis de causis: de quo nomine ad arbitrum adisti: de gestu intellego quid respondeas: incessit passu de volnere tardo, O.: de Atticae febriculā valde dolui.—Of measure or standard, according to, after, in accordance with: De eius consilio velle se facere, T.: de amicorum sententiā Romam confugit: de more vetusto rapuere faces, V.—Of relation, of, about, concerning, in respect to: multa narrare de Laelio. senatus de bello accepit, learned of, S.: Consilium summis de rebus habere, V.: legati de pace ad Caesarem venerant, Cs.: de bene vivendo disputare: de me experior, in my own case.—In gen., in reference to, with respect to, concerning, in the matter of: non est de veneno celata mater: Aeduis de iniuriis satisfacere, for, Cs.: quid de his fieri placeat, S.: concessum ab nobilitate de consule plebeio, L.: ut sciam quid de nobis futurum sit: de argento somnium, as for the money, T.: de benevolentiā, primum, etc.: de Samnitibus triumphare, over. — In adverbial expressions, de integro, anew, afresh, once more: ratio de integro ineunda est mihi, T.: de integro funus iam sepulto filio facere.—De improviso, unexpectedly: ubi de inprovisost interventum mulieri, T.: de improviso venire, Cs.—De transverso, unexpectedly: de traverso L. Caesar ut veniam ad se rogat.
    * * *
    down/away from, from, off; about, of, concerning; according to; with regard to

    Latin-English dictionary >

См. также в других словарях:

  • Änew — Administration Pays  Turkmenistan !Turkménistan …   Wikipédia en Français

  • Anew — A*new , adv. [Pref. a + new.] Over again; another time; in a new form; afresh; as, to arm anew; to create anew. Dryden. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Anew — Änew 37°53′N 58°32′E / 37.883, 58.533 Änew est une ville du Turkménistan. Son nom est aussi écrit Annau ou Anau. Änew est …   Wikipédia en Français

  • anew — I adverb afresh, again, another time, newly, once more, over again II index de novo Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • anew — (adv.) c.1300, a neue, from O.E. of niowe (c.975); see A (Cf. a ) (1) + NEW (Cf. new). One word form dominant from c.1400 …   Etymology dictionary

  • anew — [adj/adv] fresh; again afresh, another time, come again, de novo, from scratch, from the beginning, in a different way, in a new way, lately, new, newly, once again, once more, one more time, over, over again, recently; concept 820 …   New thesaurus

  • anew — ► ADVERB chiefly literary 1) in a new or different way. 2) once more; again …   English terms dictionary

  • anew — [ə no͞o′, ənyo͞o′] adv. [ME aneue < of neue: see A 1 & NEW] 1. once more; again 2. in a new manner or form …   English World dictionary

  • Anew — Krassimir Anew Verband  Bulgarien Geburtstag 16. Juni 1987 …   Deutsch Wikipedia

  • anew — a|new [əˈnju: US əˈnu:] adv written [: Old English; Origin: of niwe of new ] 1.) start/begin anew to begin a different job, start to live in a different place etc, especially after a difficult period in your life ▪ I was ready to leave everything …   Dictionary of contemporary English

  • anew — [[t]ənju͟ː, AM ənu͟ː[/t]] ADV: ADV after v If you do something anew, you do it again, often in a different way from before. [WRITTEN] She s ready to start anew... He began his work anew. Syn: afresh …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»