Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

shortly+before

  • 101 insculpo

    in-sculpo ( inscalp-), psi, ptum, 3, v. a., to cut or carve in or upon, to engrave.
    I.
    Lit.
    (α).
    With dat. ( poet. and in postAug. prose):

    summam patrimonii saxo (shortly before, incidere),

    Hor. S. 2, 3, 90:

    litteras tabellae,

    Quint. 1, 1, 27:

    elogium tumulo,

    Suet. Claud. 1:

    incisa et insculpta sunt publicis aeternisque monumentis praetoria ornamenta Pallantis,

    Plin. Ep. 8, 6, 14:

    usus luxuriantis aetatis signaturas pretiosis gemmis coepit insculpere,

    Macr. S. 7, 13, 11.—
    (β).
    With abl. (very rare):

    columna aenea insculptum,

    Liv. 2, 33, 9.—
    (γ).
    Absol. (with abl. of manner):

    ara cum ingenti titulo Punicis Graecisque litteris insculpto,

    Liv. 28, 46, 16. —
    II.
    Trop., to engrave, imprint:

    natura insculpsit in mentibus, ut deos aeternos et beatos haberemus,

    Cic. N. D. 1, 17, 45:

    omnibus enim innatum est et in animo quasi insculptum, esse deos,

    id. ib. 1, 4, 12:

    in animo,

    id. Ac. 2, 1, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > insculpo

  • 102 Leucata

    Leucāta, ae, and Leucātē, ēs, f. ( Leucāte, is, n., Serv. Verg. A. 3, 279.— Leucātes, ae, m., Claud. B. G. 185.— Leucas, ădis, f., Ov. H. 15, 172; Sen. Herc. Oet. 732), a promontory in the island of Leucadia, now Capo Ducato, Cic. Tusc. 4, 18, 41; Liv. 26, 26; 44, 1:

    Leucatae nimbosa cacumina montis,

    Verg. A. 3, 274; Liv. 36, 15; Plin. 4, 1, 2, § 5.
    1.
    leucē, ēs, f., = leukê.
    I.
    The spotted dead-nettle: Lamium maculatum, Linn.; Plin. 27, 11, 77, § 102.—
    II.
    The white poplar, into which Leuce, the daughter of Oceanus, whom Pluto fell in love with and carried off to the infernal regions, was changed after her death, Serv. Verg. E. 7, 61.—
    III.
    A kind of wild radish, horseradish, Plin. 19, 5, 26, § 82.—
    IV.
    A kind of white spots on the skin, Cels. 5, 28, 19 (shortly before written as Greek).

    Lewis & Short latin dictionary > Leucata

  • 103 Leucate

    Leucāta, ae, and Leucātē, ēs, f. ( Leucāte, is, n., Serv. Verg. A. 3, 279.— Leucātes, ae, m., Claud. B. G. 185.— Leucas, ădis, f., Ov. H. 15, 172; Sen. Herc. Oet. 732), a promontory in the island of Leucadia, now Capo Ducato, Cic. Tusc. 4, 18, 41; Liv. 26, 26; 44, 1:

    Leucatae nimbosa cacumina montis,

    Verg. A. 3, 274; Liv. 36, 15; Plin. 4, 1, 2, § 5.
    1.
    leucē, ēs, f., = leukê.
    I.
    The spotted dead-nettle: Lamium maculatum, Linn.; Plin. 27, 11, 77, § 102.—
    II.
    The white poplar, into which Leuce, the daughter of Oceanus, whom Pluto fell in love with and carried off to the infernal regions, was changed after her death, Serv. Verg. E. 7, 61.—
    III.
    A kind of wild radish, horseradish, Plin. 19, 5, 26, § 82.—
    IV.
    A kind of white spots on the skin, Cels. 5, 28, 19 (shortly before written as Greek).

    Lewis & Short latin dictionary > Leucate

  • 104 Leucates

    Leucāta, ae, and Leucātē, ēs, f. ( Leucāte, is, n., Serv. Verg. A. 3, 279.— Leucātes, ae, m., Claud. B. G. 185.— Leucas, ădis, f., Ov. H. 15, 172; Sen. Herc. Oet. 732), a promontory in the island of Leucadia, now Capo Ducato, Cic. Tusc. 4, 18, 41; Liv. 26, 26; 44, 1:

    Leucatae nimbosa cacumina montis,

    Verg. A. 3, 274; Liv. 36, 15; Plin. 4, 1, 2, § 5.
    1.
    leucē, ēs, f., = leukê.
    I.
    The spotted dead-nettle: Lamium maculatum, Linn.; Plin. 27, 11, 77, § 102.—
    II.
    The white poplar, into which Leuce, the daughter of Oceanus, whom Pluto fell in love with and carried off to the infernal regions, was changed after her death, Serv. Verg. E. 7, 61.—
    III.
    A kind of wild radish, horseradish, Plin. 19, 5, 26, § 82.—
    IV.
    A kind of white spots on the skin, Cels. 5, 28, 19 (shortly before written as Greek).

    Lewis & Short latin dictionary > Leucates

  • 105 leuce

    Leucāta, ae, and Leucātē, ēs, f. ( Leucāte, is, n., Serv. Verg. A. 3, 279.— Leucātes, ae, m., Claud. B. G. 185.— Leucas, ădis, f., Ov. H. 15, 172; Sen. Herc. Oet. 732), a promontory in the island of Leucadia, now Capo Ducato, Cic. Tusc. 4, 18, 41; Liv. 26, 26; 44, 1:

    Leucatae nimbosa cacumina montis,

    Verg. A. 3, 274; Liv. 36, 15; Plin. 4, 1, 2, § 5.
    1.
    leucē, ēs, f., = leukê.
    I.
    The spotted dead-nettle: Lamium maculatum, Linn.; Plin. 27, 11, 77, § 102.—
    II.
    The white poplar, into which Leuce, the daughter of Oceanus, whom Pluto fell in love with and carried off to the infernal regions, was changed after her death, Serv. Verg. E. 7, 61.—
    III.
    A kind of wild radish, horseradish, Plin. 19, 5, 26, § 82.—
    IV.
    A kind of white spots on the skin, Cels. 5, 28, 19 (shortly before written as Greek).

    Lewis & Short latin dictionary > leuce

  • 106 materia

    mātĕrĭa, ae ( gen. materiāi, Lucr. 1, 1051), and mātĕrĭes, ēi (only in nom. and acc. sing., and once gen. plur. materierum, Lact. 2, 12, 1; v. Neue, Formenl. 1, p. 383), f. [from same root with mater, q. v.], stuff, matter, materials of which any thing is composed; so the wood of a tree, vine, etc., timber for building (opp. lignum, wood for fuel); nutritive matter or substance for food (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    materia rerum, ex qua et in qua sunt omnia,

    Cic. N. D. 3, 39, 92; cf. id. Ac. 1, 6, 7:

    materiam superabat opus,

    Ov. M. 2, 5:

    materiae apparatio,

    Vitr. 2, 8, 7:

    rudis,

    i. e. chaos, Luc. 2, 8; cf.: omnis fere materia nondum formata rudis appellatur, Cinc. ap. Paul. ex Fest. p. 265 Müll.:

    (arbor) inter corticem et materiem,

    Col. 5, 11, 4:

    crispa,

    Plin. 16, 28, 51, § 119:

    materiae longitudo,

    Col. 4, 24, 3:

    vitis in materiam, frondemque effunditur,

    id. 4, 21, 2:

    si nihil valet materies,

    Cic. de Or. 2, 21, 88:

    in eam insulam materiam, calcem, caementa, atque arma convexit,

    id. Mil. 27, 74:

    caesa,

    Col. 11, 2, 11; cf. Caes. B. G. 4, 17; 5, 39:

    cornus non potest videri materies propter exilitatem, sed lignum,

    Plin. 16, 40, 76, § 206:

    materiae, lignorum aggestus,

    Tac. A. 1, 35:

    videndum est ut materies suppetat scutariis,

    Plaut. Ep. 1, 1, 35:

    proba materies est, si probum adhibes fabrum,

    id. Poen. 4, 2, 93: imprimebatur sculptura materiae anuli, sive ex ferro sive ex auro foret, Macr. S. 7, 13, 11. — Plur.:

    deūm imagines mortalibus materiis in species hominum effingere,

    Tac. H. 5, 5.—Of food:

    imbecillissimam materiam esse omnem caulem oleris,

    Cels. 2, 18, 39 sqq.; cf. of the means of subsistence:

    consumere omnem materiam,

    Ov. M. 8, 876; matter, in gen.:

    materies aliqua mala erat,

    Aug. Conf. 7, 5, 2.—In abstract, matter, the material universe:

    Deus ex materia ortus est, aut materia ex Deo,

    Lact. 2, 8.—
    B.
    Esp., matter of suppuration, pus, Cels. 3, 27, 4.—
    II.
    Transf., a stock, race, breed:

    quod ex vetere materia nascitur, plerumque congeneratum parentis senium refert,

    Col. 7, 3, 15:

    generosa (equorum),

    id. 6, 27 init.
    III.
    Trop.
    A.
    The matter, subjectmatter, subject, topic, ground, theme of any exertion of the mental powers, as of an art or science, an oration, etc.: materiam artis eam dicimus in qua omnis ars et facultas, quae conficitur ex arte, versatur. Ut si medicinae materiam dicamus morbos ac vulnera, quod in his omnis medicina versetur;

    item quibus in rebus versatur ars et facultas oratoria, eas res materiam artis rhetoricae nominamus,

    Cic. Inv. 1, 5, 17:

    quasi materia, quam tractet, et in qua versetur, subjecta est veritas,

    id. Off. 1, 5, 16:

    est enim deformitatis et corporis vitiorum satis bella materies ad jocandum,

    id. de Or. 2, 59, 239; 1, 11, 49; id. Rosc. Com. 32, 89; id. Div. 2, 4, 12:

    sermonum,

    id. Q. Fr 1, 2, 1: materies crescit mihi, my matter (for writing about) increases, id. Att. 2, 12, 3: rei. id. Q. Fr. 2, 1, 1:

    aequa viribus,

    a subject suited to your powers, Hor. A. P. 38:

    infames,

    Gell. 17, 12, 1:

    extra materiam juris,

    the province, Gai. Inst. 2, 191.—
    B.
    A cause, occasion, source, opportunity (cf. mater, II.):

    quid enim odisset Clodium Milo segetem ac materiam suae gloriae?

    Cic. Mil. 13, 35 (for which shortly before:

    fons perennis gloriae suae): materies ingentis decoris,

    Liv. 1, 39, 3:

    non praebiturum se illi eo die materiam,

    id. 3, 46, 3:

    major orationis,

    id. 35, 12, 10:

    criminandi,

    id. 3, 31, 4:

    omnium malorum,

    Sall. C. 10:

    materiam invidiae dare,

    Cic. Phil. 11, 9, 21:

    materiam bonitati dare,

    id. de Or. 2, 84, 342:

    scelerum,

    Just. 3, 2, 12:

    seditionis,

    id. 11, 5, 3:

    laudis,

    Luc. 8, 16:

    benefaciendi,

    Plin. Pan. 38:

    ne quid materiae praeberet Neroni,

    occasion of jealousy, Suet. Galb. 9:

    epistolae, quae materiam sermonibus praebuere,

    Tac. H. 4, 4:

    praebere materiam causasque jocorum,

    Juv. 3, 147:

    materiamque sibi ducis indulgentia quaerit,

    id. 7, 21.—
    C.
    Natural abilities, talents, genius, disposition:

    fac, fuisse in isto C. Laelii, M. Catonis materiem atque indolem,

    Cic. Verr. 2, 3, 68, § 160:

    in animis humanis,

    id. Inv. 1, 2, 2:

    materiam ingentis publice privatimade decoris omni indulgentia nostra nutriamus,

    Liv. 1, 39, 3:

    ad cupiditatem,

    id. 1, 46; Quint. 2, 4, 7.—Hence, one's nature, natural character:

    non sum materia digna perire tua,

    thy unfeeling disposition, Ov. H. 4, 86.—
    D.
    A subject, argument, course of thought, topic (post-Aug.):

    tertium diem esse, quod omni labore materiae ad scribendum destinatae non inveniret exordium,

    Quint. 10, 3, 14:

    argumentum plura significat... omnem ad scribendum destinatam materiam ita appellari,

    id. 5, 10, 9:

    video non futurum finem in ista materia ullum, nisi quem ipse mihi fecero,

    Sen. Ep. 87, 11:

    pulcritudinem materiae considerare,

    Plin. Ep. 3, 13, 2; 2, 5, 5:

    materiam ex titulo cognosces,

    id. ib. 5, 13, 3 al. (materies animi est, materia arboris;

    et materies qualitas ingenii, materia fabris apta,

    Front. II. p. 481 Mai.; but this distinction is not observed by class. writers).

    Lewis & Short latin dictionary > materia

  • 107 novitas

    nŏvĭtas, ātis, f. [novus], a being new, newness, novelty.
    I.
    In gen.:

    rei novitas,

    Cic. Div. 2, 28, 60:

    gratiam novitati similem parant,

    Quint. 1, 6, 39:

    novitatis gratiā,

    id. 9, 3, 58:

    plus novitatis,

    id. 8, 3, 74:

    (figura) ipsā novitate ac varietate magis delectat,

    id. 9, 2. 66.—In plur., new acquaintances, friendships:

    novitates, si spem afferunt, non sunt illae quidem repudiandae, vetustas tamen loco suo conservanda,

    Cic. Lael. 19, 68.— Poet.:

    anni,

    i. e. the spring, Ov. F. 1, 160.—Adverb.:

    AD NOVITATEM,

    anew, newly, Inscr. Orell. 3278.—
    II.
    In partic.
    A.
    Rareness, strangeness, unusualness:

    sceleris atque periculi novitas,

    Sall. C. 4, 4:

    perturbatis nostris novitate pugnae,

    Caes. B. G. 4, 34: rerum, [p. 1220] Ov. M. 2, 31:

    adjuta est novitas numine nostra dei,

    this novel attempt, id. P. 4, 13, 24; so in plur., Inscr. Grut. 337.—
    B.
    The condition of a homo novus, newness of rank:

    novitas mea,

    Cic. Fam. 1, 7, 8:

    contemnunt novitatem meam, ego illorum ignaviam,

    Sall. J. 85, 14 (shortly before:

    comparate hunc cum illorum superbiā me hominem novum): quibus novitas familiae haud obstitit,

    Vell. 2, 127, 1.—
    III.
    Trop., newness, reformation. In eccl. Lat.:

    in novitate vitae,

    Vulg. Rom. 6, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > novitas

  • 108 phrenesis

    phrĕnēsis, is, f., = phrenêsis, madness, delirium, frenzy:

    phrenesis tum demum est, cum continua dementia esse incipit, etc.,

    Cels. 3, 18 (al. phrenitis; shortly before written as Greek, phrenêsis):

    die et phrenesin et insaniam viribus necessariam, Sen. de Ira, 1, 13, 3: manifesta,

    Juv. 14, 136; Ser. Samm. 7, 90; Prud. Hamart. 125.

    Lewis & Short latin dictionary > phrenesis

  • 109 Remus

    1.
    rēmus, i, m. [eretmos], an oar.
    I.
    Lit., Plaut. As. 3, 1, 16:

    ut retinet navis cursum, intermisso impetu pulsuque remorum,

    Cic. de Or. 1, 33, 153; Caes. B. G. 3, 13:

    remis navem incitare,

    id. ib. 3, 14;

    4, 25: remis contendere,

    id. ib. 5, 8; Verg. A. 1, 104; 552; Hor. Epod. 10, 6; id. A. P. 65:

    incumbere remis,

    Verg. A. 10, 294:

    remis insurgere,

    id. ib. 3, 207;

    560: inpellere aequora remis,

    Ov. M. 3, 657.—Prov.: remis velisque, velis remisque, remis ventisque; also, ventis remis, with sails and oars, i. e. with all one ' s might, with all possible speed:

    ita citi remis velisque impellite puppim,

    Sil. 1, 568:

    res omni contentione, velis, ut ita dicam, remisque fugienda,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    laevam cuncta cohors remis ventisque petivit,

    Verg. A. 3, 563:

    inde ventis remis in patriam omni festinatione properavi,

    Cic. Fam. 12, 25, 3 (cf.:

    remigio veloque festinare,

    Plaut. As. 1, 3, 5).—
    B.
    Poet., transf., of the wings of birds:

    alarum,

    Ov. M. 5, 558:

    pennarum (Icari),

    Sil. 12, 98.—

    Of the hands and feet of a swimmer,

    Ov. H. 18, 215.—
    II.
    Trop.:

    quaerebam, utrum panderem vela orationis statim, an eam ante paululum dialecticorum remis propellerem,

    Cic. Tusc. 4, 5, 9 (shortly before, remigare; opp. vela facere).
    2.
    Rĕmus, i, m., the brother of Romulus, Liv. 1, 5; 1, 7; Cic. Rep. 2, 2, 4; id. Div. 2, 38, 80; Verg. G. 2, 533; Ov. F. 3, 41; 4, 56; 5, 464.—In the poets, as the ancestor of the Romans, instead of the more usual Romulus:

    glubit magnanimos Remi nepotes,

    Cat. 58, 6:

    turba,

    Juv. 10, 73 Rupert.:

    plebs,

    Mart. 10, 76, 4:

    regna prima Remi,

    Prop. 2, 1, 23:

    domus,

    id. 4 (5), 1, 9:

    culmina,

    Stat. S. 2, 7, 60:

    signa,

    Prop. 4 (5), 6, 80.
    3.
    Rēmus, v. Remi, I.

    Lewis & Short latin dictionary > Remus

  • 110 remus

    1.
    rēmus, i, m. [eretmos], an oar.
    I.
    Lit., Plaut. As. 3, 1, 16:

    ut retinet navis cursum, intermisso impetu pulsuque remorum,

    Cic. de Or. 1, 33, 153; Caes. B. G. 3, 13:

    remis navem incitare,

    id. ib. 3, 14;

    4, 25: remis contendere,

    id. ib. 5, 8; Verg. A. 1, 104; 552; Hor. Epod. 10, 6; id. A. P. 65:

    incumbere remis,

    Verg. A. 10, 294:

    remis insurgere,

    id. ib. 3, 207;

    560: inpellere aequora remis,

    Ov. M. 3, 657.—Prov.: remis velisque, velis remisque, remis ventisque; also, ventis remis, with sails and oars, i. e. with all one ' s might, with all possible speed:

    ita citi remis velisque impellite puppim,

    Sil. 1, 568:

    res omni contentione, velis, ut ita dicam, remisque fugienda,

    Cic. Tusc. 3, 11, 25:

    laevam cuncta cohors remis ventisque petivit,

    Verg. A. 3, 563:

    inde ventis remis in patriam omni festinatione properavi,

    Cic. Fam. 12, 25, 3 (cf.:

    remigio veloque festinare,

    Plaut. As. 1, 3, 5).—
    B.
    Poet., transf., of the wings of birds:

    alarum,

    Ov. M. 5, 558:

    pennarum (Icari),

    Sil. 12, 98.—

    Of the hands and feet of a swimmer,

    Ov. H. 18, 215.—
    II.
    Trop.:

    quaerebam, utrum panderem vela orationis statim, an eam ante paululum dialecticorum remis propellerem,

    Cic. Tusc. 4, 5, 9 (shortly before, remigare; opp. vela facere).
    2.
    Rĕmus, i, m., the brother of Romulus, Liv. 1, 5; 1, 7; Cic. Rep. 2, 2, 4; id. Div. 2, 38, 80; Verg. G. 2, 533; Ov. F. 3, 41; 4, 56; 5, 464.—In the poets, as the ancestor of the Romans, instead of the more usual Romulus:

    glubit magnanimos Remi nepotes,

    Cat. 58, 6:

    turba,

    Juv. 10, 73 Rupert.:

    plebs,

    Mart. 10, 76, 4:

    regna prima Remi,

    Prop. 2, 1, 23:

    domus,

    id. 4 (5), 1, 9:

    culmina,

    Stat. S. 2, 7, 60:

    signa,

    Prop. 4 (5), 6, 80.
    3.
    Rēmus, v. Remi, I.

    Lewis & Short latin dictionary > remus

  • 111 repentinus

    rĕpentīnus, a, um, adj. [repens], sudden, hasty, unlooked for, unexpected (freq. and class.):

    adventus hostium (opp. exspectatus),

    Cic. Rep. 2, 3, 6; so (opp. meditata et praeparata) id. Off. 1, 8, 27:

    unde iste amor tam improvisus ac tam repentinus?

    id. Agr. 2, 22, 60:

    sentit omnia repentina et nec opinata esse graviora,

    id. Tusc. 3, 19, 45; cf.:

    repentinus inopinatusque finis vitae,

    Suet. Caes. 87 (shortly before, subita celerisque mors):

    vis repentina et inexspectata,

    Cic. de Or. 2, 55, 225:

    consilium (with temerarium),

    id. Inv. 2, 9, 28:

    exercitus (with tumultuarius),

    Liv. 41, 10; cf.

    cohors,

    id. 41, 1:

    venenum (with praeceps),

    Tac. A. 12, 66:

    periculum,

    Caes. B. G. 3, 3:

    bonum,

    Ter. And. 5, 4, 35:

    mors,

    Cic. Clu. 62, 173; id. Div. 2, 35, 74:

    edictum,

    id. Verr. 2, 3, 14, § 36:

    motus Galliae,

    Caes. B. G. 5, 22:

    tumultus ac defectio,

    id. ib. 5, 26; cf.

    tumultus,

    Ov. M. 5, 5:

    conjuratio Gallorum,

    Caes. B. G. 5, 27 et saep.:

    ignoti homines et repentini,

    upstart, Cic. Brut. 69, 242; cf.:

    repentina atque ex virtute nobilitas,

    Liv. 1, 34:

    consilium,

    Nep. Paus. 4, 5.—

    De repentino, adverb.,

    suddenly, App. Flor. p. 353; id. de Deo Socr. p. 365, 14.— Comp.:

    nimbus quanto repentinior est, tanto vehementior,

    App. Mund. p. 61, 20 (al. repentinus). — Adv. (rare for repente): rĕpen-tīnō, suddenly, unexpectedly, Plaut. Ps. 1, 1, 37; Afran. ap. Charis. p. 193 P.; Cic. Quint. 4, 14; Caes. B. G. 2, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > repentinus

  • 112 repleo

    rē̆-plĕo, ēvi, ētum (contr. form replesti, Stat. S. 3, 1, 92:

    replerat,

    Lucr. 6, 1270), 2, v. a.
    I.
    To fill again, refill; to fill up, replenish, complete, etc.
    A.
    Lit. (class.): [p. 1570] exhaustas domos, Cic. Prov. Cons. 2, 4:

    exhaustum aerarium,

    Plin. Pan. 55, 5:

    consumpta,

    to supply, make up for, Cic. Mur. 25, 50:

    exercitum,

    to fill up the number of, Liv. 24, 42; cf.:

    castra, tribus ex his,

    Plin. Pan. 28, 5:

    scrobes terrā,

    Verg. G. 2, 235:

    fossam humo,

    Ov. F. 4, 823:

    vulnera,

    i. e. to fill up again with flesh, Plin. 34, 15, 46, § 155:

    alopecias,

    id. 20, 23, 99, § 263.— Absol.:

    cinis purgat, conglutinat, replet, adstringit,

    Plin. 23, 7, 63, § 124:

    veteremque exire cruorem Passa, replet sucis (corpus),

    Ov. M. 7, 287. —

    Mid.: quoties haustum cratera repleri vident,

    filled again, Ov. M. 8, 680.—
    B.
    Trop., to supply, make up for, complete (rare):

    quod voci deerat, plangore replebam,

    Ov. H. 10, 37; cf.:

    repletur ex lege, quod sententiae judicis deëst,

    Dig. 42, 1, 4, § 5: quae (in oratione) replenda vel deicienda sunt, to be filled out, supplied (shortly before, adicere, detrahere), Quint. 10, 4, 1:

    pectora bello Exanimata reple,

    i. e. strengthen again, reinvigorate, reanimate, Stat. Th. 4, 760.—
    II.
    (With the idea of the verb predominating.) In gen., to fill up, make full, to fill (freq. in the poets and in post-Aug. prose).
    A.
    Lit.: navibus explebant sese terrasque replebant, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 6, 545 (Ann. v. 310 Vahl.):

    delubra corporibus,

    Lucr. 6, 1272; cf.:

    campos strage hominum,

    Liv. 9, 40 Drak.:

    sanguine venas,

    Ov. M. 7, 334:

    flore sinus,

    id. F. 4, 432:

    lagenam vino,

    Mart. 7, 20, 19:

    galeas et sinus conchis,

    Suet. Calig. 46:

    corpora carne,

    to fill, satisfy, satiate, Ov. M. 12, 155; cf.:

    se escā,

    Phaedr. 2, 4, 19:

    se cibo,

    Col. 9, 13, 2; Petr. 96; 111:

    virginem,

    to get with child, Just. 13, 7, 7; cf.

    equas,

    Pall. Mart. 13, 1:

    orbem (luna),

    to fill, Ov. F. 3, 121; cf.

    numerum,

    to complete, Lucr. 2, 535:

    summam,

    Manil. 2, 719:

    pretium redemptionis,

    to make up, Dig. 40, 1, 4, § 10:

    foramen auris repletum,

    stopped up, Lucr. 5, 814.— Poet.:

    femina, quom peperit, dulci repletur lacte,

    becomes filled, Lucr. 5, 814:

    (Etesiae) undas replent,

    swell up, id. 6, 718:

    tu, largitor opum, juvenem replesti Parthenopen (i. e. exornasti),

    Stat. S. 3, 1, 92.—
    B.
    Trop.:

    nemora ac montes gemitu,

    Lucr. 5, 992; so Verg. A. 2, 679; Ov. M. 1, 338; 3, 239:

    populos sermone,

    Verg. A. 4, 189:

    Pontum rumore,

    Ov. P. 4, 4, 19:

    aures,

    Plaut. Rud. 4, 6, 22:

    vias oculorum luce,

    Lucr. 4, 319; cf. id. 4, 378:

    naumachiae spectaculis animos oculosque populi Romani,

    Vell. 2, 100, 2; cf.: patriam laetitiā id. 2, 103, 1:

    eruditione varia repletus est,

    Suet. Aug. 89:

    fabulis omnis scaenas,

    Just. 11, 3, 11.—

    Esp. freq. in eccl. Lat.: replere aliquem spiritu intellegentiae,

    Vulg. Ecclus. 39, 8:

    amaritudinibus,

    id. Thren. 3, 15:

    insipientia,

    id. Luc. 6, 11:

    gaudio,

    id. Rom. 15, 13:

    replevi Evangelium,

    I have thoroughly disseminated the Gospel, id. ib. 15, 19.—

    Mid.: repleri justā juris civilis scientiā,

    Cic. de Or. 1, 42, 191.— Hence, rē̆plētus, a, um, P. a. (acc. to II.), filled full (freq. and class.).
    1.
    Lit.:

    referto foro repletisque omnibus templis,

    Cic. Imp. Pomp. 15, 44; so,

    Curia,

    Suet. Dom. 23:

    amnes,

    Verg. A. 5, 806:

    paulatim gracilitas crurum,

    Suet. Calig. 3. —
    (β).
    With abl.: amphorae argento, C. Gracch. ap. Gell. 15, 12 fin.:

    cornu pomis,

    Ov. M. 9, 87:

    insula silvis,

    Plin. 12, 10, 21, § 38:

    cauda pavonis luce,

    Lucr. 2, 806:

    exercitus iis rebus (sc. frumento et pecoris copiā),

    abundantly provided, Caes. B. G. 7, 56 fin.:

    repletus epulis,

    Claud. Fesc. 16. —
    (γ).
    With gen.:

    repletae semitae puerorum et mulierum,

    Liv. 6, 25, 9 Drak.—
    2.
    Trop., with abl.:

    (terra) trepido terrore,

    Lucr. 5, 40:

    quaeque asperitate,

    id. 4, 626:

    genus antiquom pietate,

    id. 2, 1170:

    vates deo,

    Capitol. Macr. 3: curantis eādem vi morbi repletos traherent, infected (cf. impleo and anapimplamenoi, Thuc. 2, 51, 4), Liv. 25, 26, 8:

    vita,

    i. e. long enough, Luc. 3, 242:

    vox repleta,

    full, Stat. Th. 2, 625:

    repleti his voluptatibus,

    Petr. 30, 5.— Comp., sup., and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > repleo

  • 113 repulsa

    rĕpulsa, ae, f. [repello; prop. Part., sc. petitio]; publicists' t. t., a refusal, denial, repulse in soliciting for an office:

    Catonem veteres inimicitiae Caesaris incitant et dolor repulsae,

    Caes. B. C. 1, 4:

    omnes magistratus sine repulsā assequi,

    Cic. Pis. 1, 2; cf.:

    qui sine repulsā consules facti sunt,

    id. Agr. 2, 2, 3; so,

    sine repulsā,

    id. Planc. 21, 51;

    and, on the other hand: Laelii unum consulatum fuisse cum repulsā,

    id. Tusc. 5, 19, 54: repulsam ferre, to be rejected, to lose one ' s election, id. de Or. 2, 69, 280; so (the class. technical phrase) id. Phil. 11, 8, 19; id. Att. 5, 19, 3 al.; cf.: [p. 1574] a populo repulsam ferre, id. Tusc. 5, 19, 54:

    repulsam referre,

    id. Off. 1, 39, 138; cf.:

    Mamerco praetermissio aedilitatis consulatus repulsam attulit,

    id. ib. 2, 17, 58:

    repulsam consulatūs pati,

    Pac. Pan. Theod. 12:

    nunciatā fratris repulsā in consulatus petitione,

    Plin. 7, 36, 36, § 122:

    turpis repulsa,

    Hor. Ep. 1, 1, 43:

    virtus, repulsae nescia sordidae,

    id. C. 3, 2, 17:

    repulsam solari,

    Tac. A. 2, 36:

    repulsā notatus,

    Val. Max. 7, 5, 1.—In plur.:

    quid ego aedilicias repulsas colligo?

    Cic. Planc. 21, 52 (cf. shortly before:

    C. Marius duabus aedilitatibus repulsus): videntur offensionum et repulsarum quasi quandam ignominiam timere et infamiam,

    id. Off. 1, 21, 71:

    nobis reliquere pericula, repulsas, judicia, egestatem,

    Sall. C. 20, 8.—
    II.
    Transf., in gen., a rejection, denial, refusal, repulse (mostly poet. and in post-Aug. prose):

    Echedemus fatigatos tot repulsis Aetolos ad spem revocavit,

    Liv. 37, 7, 4: posce aliquid;

    nullam patiere repulsam,

    Ov. M. 2, 97: elige;

    nullam patiere repulsam,

    id. ib. 3, 289; cf.:

    sint tua vota secura repulsae,

    id. ib. 12, 199:

    amor crescit dolore repulsae,

    id. ib. 3, 395; cf.

    Veneris,

    id. ib. 14, 42:

    longae nulla repulsa morae,

    no repulse caused by long delays, Prop. 3, 14 (4, 13), 26:

    in hanc (tristitiam) omnis ira post repulsam revolvitur,

    Sen. Ira, 2, 6, 2:

    indignatio repulsae,

    App. M. 10, p. 255, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > repulsa

  • 114 retendo

    rĕ-tendo, di, tum, or sum, 3, v. a., to release from tension, to unbend, slacken, relax (very rare; syn.: relaxo, resolvo).
    I.
    Lit.:

    lentos arcus,

    to unbend, Ov. M. 2, 419; Stat. S. 4, 4, 30; in the part. perf.:

    arcus retentus,

    Ov. M. 3, 166:

    arcus retensus,

    Phaedr. 3, 14, 5.—
    * II.
    Trop.: ea quoque, quae sensu et animā carent, velut alternā quiete retenduntur, i. e. unbend, relax (shortly before, remissio), Quint. 1, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > retendo

  • 115 ridiculum

    rīdĭcŭlus, a, um, adj. [rideo], that excites laughter.
    I.
    In a good sense, laughable, droll, funny, amusing, facetious (freq. and class.; syn.: jocularis, jocosus).
    A.
    Adj.:

    quamvis ridiculus est,

    Plaut. Men. 2, 2, 43; cf.:

    quando adbibero, alludiabo, tum sum ridiculissimus,

    id. Stich. 2, 2, 58:

    si ridiculum hominem quaeret quispiam,

    id. ib. 1, 3, 17:

    cavillator facie magis quam facetiis ridiculus,

    Cic. Att. 1, 13, 2:

    homines,

    id. Verr. 2, 1, 46, § 121; id. de Or. 2, 54, 221; Juv. 3, 153:

    mus,

    a funny little mouse, Hor. A. P. 139:

    inest lepos ludusque in hac comoediā: ridicula res est,

    Plaut. As. prol. 14:

    ridicula et jocosa res,

    Cat. 56, 1 and 4:

    dico unum ridiculum dictum de dictis melioribus... nemo ridet,

    Plaut. Capt. 3, 1, 22; so,

    dictum,

    Quint. 6, 3, 6:

    logos ridiculos vendo,

    Plaut. Stich. 1, 3, 68:

    vultus gestusque,

    Quint. 6, 3, 26 et saep.: ridiculum est, with subject-clause:

    ridiculum est, te istuc me admonere,

    Ter. Heaut. 2, 3, 112; so Quint. 6, 3, 94.— Absol.:

    hui, tam cito? ridiculum!

    how comical! Ter. And. 3, 1, 16; so id. ib. 4, 2, 29; id. Eun. 3, 1, 62; id. Phorm. 5, 7, 8.— Poet. with inf.:

    (Porcius) Ridiculus totas simul obsorbere placentas,

    Hor. S. 2, 8, 24.—
    B.
    Substt.
    1.
    rīdĭcŭ-lus, i, m., a jester, buffoon:

    Gelasimo nomen mihi indidit parvo pater. Quia inde jam a pauxillo puero ridiculus fui, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 3, 21 sq.; so id. ib. 17 and 64; [p. 1595] 4, 2, 54; id. Capt. 3, 1, 10; 17; Ter. Eun. 2, 2, 13; Vulg. Hab. 1, 10.—
    2.
    rīdĭcŭlum, i, or plur.: rīdĭcŭla, ōrum, n., something laughable, a laughing matter; a jest, joke, etc.: proprium materiae, de quā nunc loquimur, est ridiculum, ideoque haec tota disputatio a Graecis peri geloiou inscribitur, Quint. 6, 3, 22; cf. Cic. de Or. 2, 58, 235 sq. (v. the whole chapter on laughter, when and how it should be excited, etc., Cic. l. l.; and:

    de risu,

    Quint. 6, 3):

    in jaciendo mittendoque ridiculo genera plura sunt... illud admonemus, ridiculo sic usurum oratorem, ut, etc.,

    Cic. Or. 26, 87:

    per ridiculum dicere (opp. severe),

    id. Off. 1, 37, 134:

    ridiculi causā (with joco),

    Plaut. Am. 3, 2, 36:

    mihi solae ridiculo fuit,

    I had the joke all to myself, Ter. Eun. 5, 6, 3:

    quatenus sint ridicula tractanda oratori, perquam diligenter videndum est... materies omnis ridiculorum est in istis vitiis, quae, etc.,

    Cic. de Or. 2, 58, 237 sq.; Plaut. Stich. 3, 2, 2:

    saepe etiam sententiose ridicula dicuntur,

    Cic. de Or. 2, 71, 286:

    facetum non tantum circa ridicula consistere,

    Quint. 6, 3, 19:

    ridicula aut facimus aut dicimus, etc.,

    id. 6, 3, 25.—
    II.
    In a bad sense, laughable, silly, absurd, ridiculous (not freq. till after the Aug. per.; cf.

    rideo, II. B. 2.): hujus insania, quae ridiaula est aliis, mihi tum molesta sane fuit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 66, § 148:

    ludibria,

    Lucr. 2, 47:

    qui ridiculus minus illo (es)?

    Hor. S. 2, 3, 311:

    stulta reprehendere facillimum est, nam per se sunt ridicula,

    Quint. 6, 3, 71; cf.

    (with stulta),

    id. 2, 10, 6:

    poëma (shortly before: inculti versus et male nati),

    Hor. Ep. 2, 1, 238:

    pudor,

    Juv. 11, 55.— Ridiculum est, with subject-clause:

    est ridiculum, ad ea quae habemus nihil dicere, quaerere, quae habere non possumus,

    Cic. Arch. 4, 8; so,

    putare,

    id. Div. in Caecil. 18, 59:

    de confessis praecipere,

    Quint. 5, 13, 7.— Adv.: rīdĭ-cŭlē.
    a.
    (Acc. to I.) Laughably, jokingly, humorously:

    rogitas,

    Plaut. Trin. 4, 2, 60; Ter. Hec. 4, 4, 46:

    non modo acute, sed etiam ridicule ac facete,

    Cic. de Or. 1, 57, 243; 2, 71, 289; id. Fam. 9, 22, 4; Domit. Mars. ap. Quint. 6, 3, 105:

    ridicule magis hoc dictum quam vere,

    Phaedr. 3, 4, 5.—
    b.
    (Acc. to II.) Ridiculously:

    insanus,

    Cic. Verr. 2, 4, 66, § 148; id. Rosc. Com. 6, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > ridiculum

  • 116 ridiculus

    rīdĭcŭlus, a, um, adj. [rideo], that excites laughter.
    I.
    In a good sense, laughable, droll, funny, amusing, facetious (freq. and class.; syn.: jocularis, jocosus).
    A.
    Adj.:

    quamvis ridiculus est,

    Plaut. Men. 2, 2, 43; cf.:

    quando adbibero, alludiabo, tum sum ridiculissimus,

    id. Stich. 2, 2, 58:

    si ridiculum hominem quaeret quispiam,

    id. ib. 1, 3, 17:

    cavillator facie magis quam facetiis ridiculus,

    Cic. Att. 1, 13, 2:

    homines,

    id. Verr. 2, 1, 46, § 121; id. de Or. 2, 54, 221; Juv. 3, 153:

    mus,

    a funny little mouse, Hor. A. P. 139:

    inest lepos ludusque in hac comoediā: ridicula res est,

    Plaut. As. prol. 14:

    ridicula et jocosa res,

    Cat. 56, 1 and 4:

    dico unum ridiculum dictum de dictis melioribus... nemo ridet,

    Plaut. Capt. 3, 1, 22; so,

    dictum,

    Quint. 6, 3, 6:

    logos ridiculos vendo,

    Plaut. Stich. 1, 3, 68:

    vultus gestusque,

    Quint. 6, 3, 26 et saep.: ridiculum est, with subject-clause:

    ridiculum est, te istuc me admonere,

    Ter. Heaut. 2, 3, 112; so Quint. 6, 3, 94.— Absol.:

    hui, tam cito? ridiculum!

    how comical! Ter. And. 3, 1, 16; so id. ib. 4, 2, 29; id. Eun. 3, 1, 62; id. Phorm. 5, 7, 8.— Poet. with inf.:

    (Porcius) Ridiculus totas simul obsorbere placentas,

    Hor. S. 2, 8, 24.—
    B.
    Substt.
    1.
    rīdĭcŭ-lus, i, m., a jester, buffoon:

    Gelasimo nomen mihi indidit parvo pater. Quia inde jam a pauxillo puero ridiculus fui, etc.,

    Plaut. Stich. 1, 3, 21 sq.; so id. ib. 17 and 64; [p. 1595] 4, 2, 54; id. Capt. 3, 1, 10; 17; Ter. Eun. 2, 2, 13; Vulg. Hab. 1, 10.—
    2.
    rīdĭcŭlum, i, or plur.: rīdĭcŭla, ōrum, n., something laughable, a laughing matter; a jest, joke, etc.: proprium materiae, de quā nunc loquimur, est ridiculum, ideoque haec tota disputatio a Graecis peri geloiou inscribitur, Quint. 6, 3, 22; cf. Cic. de Or. 2, 58, 235 sq. (v. the whole chapter on laughter, when and how it should be excited, etc., Cic. l. l.; and:

    de risu,

    Quint. 6, 3):

    in jaciendo mittendoque ridiculo genera plura sunt... illud admonemus, ridiculo sic usurum oratorem, ut, etc.,

    Cic. Or. 26, 87:

    per ridiculum dicere (opp. severe),

    id. Off. 1, 37, 134:

    ridiculi causā (with joco),

    Plaut. Am. 3, 2, 36:

    mihi solae ridiculo fuit,

    I had the joke all to myself, Ter. Eun. 5, 6, 3:

    quatenus sint ridicula tractanda oratori, perquam diligenter videndum est... materies omnis ridiculorum est in istis vitiis, quae, etc.,

    Cic. de Or. 2, 58, 237 sq.; Plaut. Stich. 3, 2, 2:

    saepe etiam sententiose ridicula dicuntur,

    Cic. de Or. 2, 71, 286:

    facetum non tantum circa ridicula consistere,

    Quint. 6, 3, 19:

    ridicula aut facimus aut dicimus, etc.,

    id. 6, 3, 25.—
    II.
    In a bad sense, laughable, silly, absurd, ridiculous (not freq. till after the Aug. per.; cf.

    rideo, II. B. 2.): hujus insania, quae ridiaula est aliis, mihi tum molesta sane fuit, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 66, § 148:

    ludibria,

    Lucr. 2, 47:

    qui ridiculus minus illo (es)?

    Hor. S. 2, 3, 311:

    stulta reprehendere facillimum est, nam per se sunt ridicula,

    Quint. 6, 3, 71; cf.

    (with stulta),

    id. 2, 10, 6:

    poëma (shortly before: inculti versus et male nati),

    Hor. Ep. 2, 1, 238:

    pudor,

    Juv. 11, 55.— Ridiculum est, with subject-clause:

    est ridiculum, ad ea quae habemus nihil dicere, quaerere, quae habere non possumus,

    Cic. Arch. 4, 8; so,

    putare,

    id. Div. in Caecil. 18, 59:

    de confessis praecipere,

    Quint. 5, 13, 7.— Adv.: rīdĭ-cŭlē.
    a.
    (Acc. to I.) Laughably, jokingly, humorously:

    rogitas,

    Plaut. Trin. 4, 2, 60; Ter. Hec. 4, 4, 46:

    non modo acute, sed etiam ridicule ac facete,

    Cic. de Or. 1, 57, 243; 2, 71, 289; id. Fam. 9, 22, 4; Domit. Mars. ap. Quint. 6, 3, 105:

    ridicule magis hoc dictum quam vere,

    Phaedr. 3, 4, 5.—
    b.
    (Acc. to II.) Ridiculously:

    insanus,

    Cic. Verr. 2, 4, 66, § 148; id. Rosc. Com. 6, 19.

    Lewis & Short latin dictionary > ridiculus

  • 117 sacrarium

    sā̆crārĭum, ii, n. [sacer].
    I.
    A place for the keeping of holy things (sometimes, also, a place for prayer); a shrine, sacristy, sanctuary (cf.: fanum, sacellum, delubrum); an oratory, chapel:

    notandum est aliud esse sacrum locum, aliud sacrarium. Sacer locus est locus consecratus, sacrarium est locus, in quo sacra reponuntur: quod etiam in aedificio privato esse potest,

    Dig. 1, 8, 9; cf. Serv. Verg. A. 12, 199;

    Fest. s. v. secespitam, p. 348 Müll.: erat apud Hejum sacrarium magnā cum dignitate in aedibus, a majoribus traditum, perantiquum: in quo signa pulcherrima quattuor, etc.,

    Cic. Verr. 2, 4, 2, § 4; 2, 4, 3, § 5:

    Caere, sacrarium populi Romani, deversorium sacerdotum ac receptaculum Romanorum sacrorum,

    Liv. 7, 20, 7:

    qui habitat in tuo sacrario,

    Cic. Fam. 13, 2:

    ubi nunc sacrarium est,

    Suet. Aug. 5:

    tensam Jovis e sacrario in domum deducere,

    id. Vesp. 5.—In plur.:

    vetito temerat sacraria probro,

    Ov. M. 10, 695:

    ante ipsum sacrarium Bonae Deae,

    Cic. Mil. 31, 86:

    Fidei,

    Liv. 1, 21; cf. in the plur.:

    Vestae,

    Mart. 7, 73, 3:

    Ditis,

    Verg. A. 12, 199:

    Mentis bonae,

    Prop. 3 (4), 24, 19:

    VENERIS,

    Inscr. Orell. 1359:

    CERERIS ANTIATINAE,

    ib. 1494:

    MITHRAE,

    ib. 1051 al.:

    iis juvenibus bacchantibus ex obsceno sacrario eductis arma committenda?

    Liv. 39, 15 fin.
    II.
    Transf., a secret place, etc.:

    a quo (sc. te, Catilina) aquilam illam argenteam... cui domi tuae sacrarium scelerum tuorum constitutum fuit, sciam esse praemissam,

    Cic. Cat. 1, 9, 24; 2, 6, 13:

    illa arcana (naturae)... in interiore sacrario clausa sunt,

    Sen. Q. N. 7, 31, 3 (for which, shortly before:

    in sanctiore secessu): testor mentis sacraria, Jovis jusjurandum,

    Stat. Th. 3, 246.

    Lewis & Short latin dictionary > sacrarium

  • 118 saevitia

    saevĭtĭa, ae (collat. form acc. saevitiem, App. M. 6, p. 181 med.), f. [saevus], a raging, rage, fierceness, ferocity.
    I.
    Lit., of animals:

    sicut aves ad volatum, equi ad cursum, ad saevitiam ferae gignuntur,

    Quint. 1, 1, 1:

    canum,

    Plin. 8, 40, 61, § 146. —
    II.
    Transf., for any violent, passionate excitement, fierceness, violence, harshness, savageness, cruelty, barbarity, severity, etc. (freq. and class.).
    A.
    Of persons:

    num meam saevitiam veritus?

    Ter. Eun. 5, 2, 15:

    in judicio aut saevitiam aut clementiam judicis (sibi proponet),

    Cic. Part. 4, 11; so (with immanitas) Plin. Ep. 2, 11, 2:

    feneratorum (shortly before: violentia atque crudelitas),

    Sall. C. 33, 1:

    Iasidos,

    Prop. 1, 1, 10; cf.

    creditorum,

    Tac. A. 11, 13:

    ingenii,

    Suet. Calig. 27:

    hostium,

    Sall. J. 7, 2; Tac. A. 1, 67; 2, 11; Liv. 2, 58:

    secandi urendique,

    Plin. 29, 1, 6, § 13; Cic. Off. 2, 7, 24:

    saevitiam reprimere,

    Suet. Calig. 6:

    quantum saevitia glisceret,

    Tac. A. 6, 19.—In plur.:

    quibus saevitiis et maxime faenoris onere oppressa plebs,

    Sall. H. 1, 9 Dietsch; cf. id. id. 2, 40 ib.—
    B.
    Of things:

    maris,

    Vell. 1, 2, 7; Plin. 9, 31, 51, § 100:

    Scyllae,

    id. 3, 8, 14, § 87:

    undae,

    Ov. H. 19, 23:

    hiemis,

    Col. 8, 17, 11; Plin. 19, 8, 51, § 166;

    for which, temporis,

    Sall. J. 37, 4:

    tempestatum,

    Plin. 2, 47, 47, § 125:

    caeli,

    Curt. 8, 4, 13:

    maris,

    id. 4, 3, 7:

    ignea (i. e. sacri ignis),

    Col. 7, 5, 16:

    amoris,

    id. 6, 37, 1:

    annonae,

    i. e. dearness, Tac. A. 2, 87.

    Lewis & Short latin dictionary > saevitia

  • 119 sanitas

    sānĭtas, ātis, f. [sanus], soundness of body, health (class., = valetudo bona; opp. valetudo mala, imbecillitas; cf.

    also salus): est enim corporis temperatio, cum ea congruunt inter se, e quibus constamus, sanitas: sic animi dicitur, cum ejus judicia opinionesque concordant,

    Cic. Tusc. 4, 13, 30; cf. id. ib. 3, 5, 10.
    I.
    Lit.:

    Apollo, quaeso te, ut des Salutem et sanitatem nostrae familiae,

    Plaut. Merc. 4, 1, 13 (for which, in the old formula of prayer in Cato, R. R. 141, 3: duis bonam salutem valetudinemque; v. salus, I. A. init.): ut alimenta sanis corporibus agricultura, sic sanitatem aegris medicina promittit, Cels. prooem. init.:

    qui incorruptā sanitate sunt,

    Cic. Opt. Gen. 3, 8 (for which, shortly before:

    contenti bonā valetudine): aegro interim nil ventura sanitas prodest,

    Sen. Ep. 117, 26; Tac. A. 1, 68 fin.:

    si robur corporibus bonum, non est minus sanitas,

    Quint. 5, 10, 89 N. cr.; so, corporis (with integritas), Gell. 18, 1, 5:

    pecoris,

    Varr. R. R. 2, 1, 21:

    hostiae,

    id. ib. 2, 5, 11: donec sanitate ossis dolor finiatur, by the healthy condition of the bone, i. e. by the bone ' s being completely healed, Cels. 8, 8 fin.:

    ad sanitatem dum venit curatio,

    while the cure is being perfected, Phaedr. 5, 7, 12; cf.:

    folia ligni ad sanitatem gentium,

    Vulg. Apoc. 22, 2:

    redire in statum pristinum sanitatis,

    Ambros. in Psa. 40, 12:

    restitui sanitati,

    to recover, Vulg. Matt. 12, 13; Sulp. Sev. Chron. 1, 13 fin.:

    sanitatem reddere,

    Cels. 2, 8; Arn. 7, 39:

    pristinae aliquem sanitati restituere,

    Hier. Ep. 76, 8; Sulp. Sev. Vit. St. Mart. 21:

    recipere sanitatem,

    Just. 11, 8, 9; Cels. 6, 15 fin.:

    recuperare sanitatem,

    Just. 20, 2, 9; 32, 3, 9.—
    II.
    Trop.
    A.
    Soundness of mind (opp. to passionate excitement), right reason, good sense, discretion, sanity, etc. (v. Cic. Tusc. 4, 13, 30 supra):

    sanitatem enim animorum positam in tranquillitate quādam constantiāque censebant,...quod in perturbato animo, sicut in corpore, sanitas esse non posset,

    Cic. Tusc. 3, 4, 9:

    sua quemque fraus, suum scelus de sanitate ac mente deturbat,

    id. Pis. 20, 46; pravarum opinionum conturbatio et ipsarum inter se repugnantia sanitate spoliat animum morbisque perturbat, id. Tusc. 4, 10, 23:

    plebem ad furorem impellit, ut facinore admisso ad sanitatem pudeat reverti,

    Caes. B. G. 7, 42; 1, 42:

    ad sanitatem se convertere,

    Cic. Sull. 5, 17:

    ad sanitatem redire,

    id. Fam. 12, 10, 1:

    ad sanitatem reducere,

    id. Verr. 2, 2, 40, § 98:

    perducere ad sanitatem,

    Hirt. B. G. 8, 22; Cic. Phil. 11, 14, 37; Liv. 2, 29; 2, 45; Phaedr. 4, 25, 35:

    est omnino Priscus dubiae sanitatis,

    Plin. Ep. 6, 15, 3.—
    B.
    Of style, soundness or correctness of style, propriety, regularity, purity, etc.:

    insulsitatem et insolentiam, tamquam insaniam orationis odit, sanitatem autem et integritatem quasi religionem et verecundiam orationis probat,

    Cic. Brut. 82, 284:

    summi oratoris vel sanitate vel vitio,

    id. ib. 80, 278:

    ut (eloquentia) omnem illam salubritatem Atticae dictionis et quasi sanitatem perderet,

    lost all the healthy vigor and soundness, as it were, of Attic speech, id. ib. 13, 51 (v. salubritas, I. fin.; and cf. id. Opt. Gen. 3, 8):

    qui suae imbecillitati sanitatis appellationem, quae est maxime contraria, obtendunt,

    Quint. 12, 10, 15; cf. Tac. Or. 23:

    eloquentiae,

    id. ib. 25.—
    C.
    Rarely of other abstract things:

    victoriae,

    solidity, permanence, Tac. H. 2, 28 fin.:

    metri,

    regularity, correctness, Macr. S. 5, 17 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > sanitas

  • 120 satietas

    sătĭĕtas, ātis, f. [satis], a sufficiency, abundance (syn. saturitas).
    I.
    In gen. (very rare):

    neque ulla ornandi satis satietas est,

    Plaut. Poen. 1, 2, 6.— Plur.:

    quercus terrenis principiorum satietatibus abundans, parumque habens umoris et aëris,

    Vitr. 2, 9, 8; 2, 9, 9.—
    II.
    In partic., subject., the state of being glutted or sated; a loathing, disgust, satiety (class. and very freq., esp. in the trop. sense and with Cicero; syn. fastidium).
    A.
    Lit.:

    cibi satietas et fastidium,

    Cic. Inv. 1, 17, 25:

    amarum ad satietatem usque oggerit,

    Plaut. Cist. 1, 1, 72; so,

    ad satietatem,

    Liv. 24, 38; Suet. Dom. 21; Plin. 18, 16, 43, § 148; 34, 17, 49, § 165:

    citra satietatem,

    id. 23, 6, 57, § 106:

    cum ea, quae leviter sensum voluptate moveant, facillime fugiant satietatem,

    Cic. de Or. 3, 25, 99:

    assidua,

    Plin. 8, 26, 40, § 96:

    nimia,

    id. 11, 34, 40, § 116.—Hence, *
    2.
    Concr., the superfluity, refuse of the food eaten, i. e. excrements, Sol. 2, § 33 (cf. saturitas, II. C.).—
    B.
    Trop.:

    difficile dictu est, quaenam causa sit, cur ea, quae maxime sensus nostros impellunt voluptate et specie primā acerrime commovent, ab iis celerrime fastidio quodam et satietate abalienemur,

    Cic. de Or. 3, 25, 98; so (with fastidium) Quint. 5, 14, 30; Cic. Mur. 9, 21;

    (with taedium),

    Quint. 9, 4, 143:

    ab hac hominum satietate nostri discedere,

    Cic. Att. 2, 5, 1:

    mei,

    id. Mur. 9, 21:

    satietas provinciae,

    id. Fam. 2, 11, 1:

    dominationis,

    Sall. J. 31, 20:

    desiderium quietis et satietas gloriae,

    Curt. 6, 3, 1:

    ante inimicos satietas poenarum suarum cepisset quam, etc. (shortly before: poenarum ex inimicis satis est),

    Liv. 3, 59:

    satietatem amoris sumere,

    Ter. Phorm. 5, 5, 6:

    satietatem parere,

    Auct. Her. 4, 27, 38:

    studiorum omnium satietas vitae facit satietatem,

    Cic. Sen. 20, 76:

    vincere aurium satietatem,

    id. de Or. 3, 44, 174; cf.:

    ut varietas satietati occurreret,

    id. Or. 52, 174:

    omnibus in rebus similitudo est satietatis mater,

    id. Inv. 1, 41, 76; so,

    similitudinis,

    id. de Or. 2, 41, 177 (cf. 1. satio, II. B.):

    te deseret ille aetate et satietate,

    Plaut. Most. 1, 3, 39:

    adeo usque satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

    Plaut. Am. 1, 2, 10:

    usque ad satietatem osculis frui,

    Petr. 131 fin. —In plur.:

    non debent esse amicitiarum sicut aliarum rerum satietates,

    Cic. Lael. 19, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > satietas

См. также в других словарях:

  • shortly — [[t]ʃɔ͟ː(r)tli[/t]] ♦♦♦ 1) ADV GRADED: ADV with v, ADV after/before n, ADV adv If something happens shortly after or before something else, it happens not long after or before it. If something is going to happen shortly, it is going to happen… …   English dictionary

  • shortly — short|ly W3 [ˈʃo:tli US ˈʃo:rt ] adv 1.) soon ▪ Ms Jones will be back shortly. shortly before/after sth ▪ The accident happened shortly before midday. 2.) written speaking in an impatient and unfriendly way ▪ I ve explained that already, Rod said …   Dictionary of contemporary English

  • shortly — adverb 1 soon: Ms Jones will be back shortly. | shortly before/after: The accident happened shortly before midday. 2 speaking impatiently: “I ve explained that already,” Rod said shortly …   Longman dictionary of contemporary English

  • Before I Self Destruct — Studio album by 50 Cent Released November 9, 2009 …   Wikipedia

  • shortly — [adv] right away anon, any minute now, before long, by and by, in a little while, presently, proximately, quickly, soon; concept 820 Ant. later …   New thesaurus

  • before long — adverb in the near future (Freq. 1) the doctor will soon be here the book will appear shortly she will arrive presently we should have news before long • Syn: ↑soon, ↑shortly, ↑ …   Useful english dictionary

  • shortly — short, shortly adverbs. The roles of these two words are fairly clearly separated. Short usually means ‘before the expected time or place, abruptly’ (We cut short the celebration / They pulled up short), whereas shortly is most often used to mean …   Modern English usage

  • shortly — short|ly [ ʃɔrtli ] adverb *** 1. ) soon, or happening within a short period of time of something: We re going to break for lunch very shortly. shortly after/before: Police arrived at the scene shortly after midnight. 2. ) if you say something… …   Usage of the words and phrases in modern English

  • shortly — adv. 1 (often foll. by before, after) before long; soon (will arrive shortly; arrived shortly after him). 2 in a few words; briefly. 3 curtly. Etymology: OE scortlice (as SHORT, LY(2)) …   Useful english dictionary

  • Before the Dawn (band) — For other uses, see Before the Dawn. Before the Dawn Tuomas Saukkonen at the Tuska Open Air 2008 Background information Origin …   Wikipedia

  • shortly */*/*/ — UK [ˈʃɔː(r)tlɪ] / US [ˈʃɔrtlɪ] adverb 1) soon, or happening only a short period of time after something We re going to break for lunch very shortly. shortly after/before: Police arrived at the scene shortly after midnight. 2) if you say something …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»