Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

probō

  • 1 probo

    prŏbo, āvi, ātum, āre, v. a. [1. probus].
    I.
    To try, test, examine, inspect, judge of any thing in respect of its goodness, fitness, etc. (rare in class. Lat.; not in Cic. or Cæs.; in eccl. Lat. very freq.).
    A.
    Lit.:

    militem neque a moribus neque a fortunā probabat, sed tantum a viribus,

    Suet. Caes. 65:

    tus probatur candore, etc.,

    Plin. 12, 14, 32, § 65:

    mucronem cultri ad buccam,

    Petr. 70:

    terram amaram sive macram,

    Plin. 17, 5, 3, § 33:

    denarios,

    id. 33, 9, 46, § 132:

    pecuniam,

    Dig. 46, 3, 39; cf.:

    sicut probavi ipse,

    have learned, proved by experience, Pall. 12, 7, 22:

    aurum per ignem probatur,

    Vulg. 1 Pet. 1, 7:

    juga boum,

    id. Luc. 14, 19.—
    B.
    Trop.:

    tuo ex ingenio mores alienos probas,

    judge of, Plaut. Pers. 2, 2, 30; id. Trin. 4, 3, 42:

    amicitias utilitate,

    Ov. P. 2, 3, 8.— So, to test, try, prove, examine the mind or heart:

    ipsi vos probate,

    Vulg. 2 Cor. 13, 5; cf. id. Zach. 13, 9; id. Psa. 138, 1 et saep.—
    II.
    To esteem as good, serviceable, fit, just, etc.; to be satisfied with, to approve a thing (class.; cf.

    comprobare): quis est, qui non probet, qui non laudet?

    Cic. Mil. 28, 77:

    istam rationem laudo vehementer et probo,

    id. Fam. 7, 1, 5: Cato ea sentit, quae non probantur in vulgus, id. Par. prooem.; id. Fin. 2, 1, 1:

    Asia picem Idaeam maxime probat,

    Plin. 14, 20, 25, § 128.—With objectclause:

    Caesar maxime probat coactis navibus mare transire et Pompeium sequi,

    Caes. B. C. 1, 29.—
    B.
    In partic. (mil. t. t.), to approve for military service, to recruit, enlist: quo (die) primum probati sunt, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 30, 2.—
    C.
    To declare any thing well done, to express approbation of, to approve a thing:

    laudant fabrum atque aedes probant,

    Plaut. Most. 1, 2, 20:

    domum,

    Cic. Fam. 5, 6, 3:

    villam,

    Liv. 4, 22:

    petentibus, ut ad opera probanda, anni et sex mensium tempus prorogaretur,

    id. 45, 15:

    plausu probatae puellae,

    Juv. 11, 164.—
    D.
    To approve a person, to recognize as fit or worthy:

    ad unum Vercingetorigem probant imperatorem,

    Caes. B. G. 7, 63, 6:

    quā impudentiā est, eumne testem improbabit quem judicem probarit?

    Cic. Rosc. Com. 15, 45.—
    III.
    To represent or show a thing to be good, serviceable, fit, right, etc., to make acceptable, to recommend; and: aliquid alicui, to convince one of any thing:

    quos (libros), ut spero, tibi valde probabo,

    Cic. Att. 4, 14, 1:

    officium meum P. Servilio,

    id. Verr. 2, 4, 38, § 82:

    causam alicui,

    id. Quint. 30, 92:

    nostrum officium ac diligentiam,

    id. Div. in Caecil. 22, 72:

    factum suum alicui,

    id. Att. 16, 7, 4:

    omnia facta dictaque mea sanctissimis moribus tuis,

    Plin. Ep. 10, 3 (20), 3.—With de:

    quibus de meo celeri reditu non probabam,

    Cic. Att. 16, 7, 4: se alicui, to make one's self acceptable:

    (Epicurus) multis se probavit,

    id. Fin. 2, 25, 81:

    quā in legatione (Ligarius) et civibus et sociis ita se probavit, ut, etc.,

    id. Lig. 1, 2.— Pass.:

    mihi egregie probata est oratio tua,

    has pleased, Cic. Tusc. 4, 4, 8.—
    B.
    In partic., to make a thing credible, to show, prove, demonstrate:

    crimen,

    Cic. Fl. 37, 93:

    his ego judicibus non probabo, C. Verrem contra leges pecunias cepisse?

    id. Verr. 2, 1, 4, § 10:

    causam paucis verbis,

    id. Balb. 21, 49:

    se memorem probare,

    grateful, id. Fam. 10, 24, 1:

    perfacile factu esse illis probat, conata perficere,

    Caes. B. G. 1, 3:

    hoc difficile est probatu,

    Cic. Tusc. 5, 1, 1:

    et patrio pater esse metu probor,

    my paternal fear shows that I am your father, Ov. M. 2, 91:

    sicut Thrasvmachi probat exitus,

    Juv. 7, 204.—With se: malo praesens observantiā, indulgentiā, assiduitate memorem me tibi probare, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1.—
    C.
    To represent, pass off a person for another:

    loquebantur suppositum in ejus locum, quem pro illo probare velles,

    Cic. Verr. 2, 5, 30, § 78:

    quod tu istis lacrumis te probare postulas, Non pluris refert quam, etc.,

    Plaut. Ps. 1, 1, 101.—So absol.: forma et aetas ipsast, facile ut pro eunucho probes, pass for one, Ter. Eun. 2, 3, 84.—Hence, prŏbātus, a, um, P. a.
    A. 1.
    Of persons:

    ceterarum homines artium spectati et probati,

    Cic. de Or. 1, 27, 124:

    ingeniosos et opulentos, et aetatis spatio probatos,

    id. Top. 19, 73:

    operum probatissimi artifices,

    Col. 11, 1, 6:

    probatissima femina,

    most excellent, Cic. Caecin. 4, 10.—
    2.
    Of things:

    argentum,

    Plaut. Pers. 4, 6, 1:

    probata experimento cultura,

    Quint. 10, 2, 2:

    boleti probatissimi,

    Plin. 16, 5, 11, § 31:

    probatissima palma,

    id. 23, 5, 52, § 98:

    probatissima statua,

    id. 34, 8, 19, § 53: probata et exspectata adulescentia, Lucil. ap. Non. 437, 13:

    moneta,

    Vulg. Gen. 23, 16.—
    B.
    Transf., pleasing, agreeable:

    ut nemo probatior primoribus patrum esset,

    Liv. 27, 8:

    probatissimus alicui,

    Cic. Planc. 11, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > probo

  • 2 probō

        probō āvī, ātus, āre    [probus], to make good, esteem good, approve, esteem, commend: quis est, qui non probet: villam, L.: alqd in ipsis: Caesar maxime probat coactis navibus mare transire, Cs.: antequam civitas suffecturum (armis) probaverit, declared him capable of bearing arms, Ta.: Vercingetorigem imperatorem, Cs.: alquem iudicem.— To make good, represent as good, recommend, make acceptable, show: (libros) tibi: nostrum officium: quibus de meo celeri reditu non probabam: multis se probavit, won favor with: mihi egregie probata est oratio tua, has pleased.—To make credible, show, prove, demonstrate: iudicibus Verrem contra leges pecunias cepisse: perfacile factu esse illis probat, etc., Cs.: hoc difficile est probatu: patrio pater esse metu probor, my fatherly anxiety proves me your father, O.— To test, inspect, try, judge by trial: censores villam publicam probaverunt, accepted after inspection, L.: amicitias utilitate, O.— To represent, pass off for: alquem pro illo: pro eunucho (sc. te), pass for, T.
    * * *
    probare, probavi, probatus V TRANS
    approve (of), esteem/commend/recommend/certify; give assent/approval/sanction; let; show to be real/true; examine/test/try/prove/demonstrate; get accepted

    Latin-English dictionary > probō

  • 3 probo

    to show, prove, demonstrate, approve, find good, judge.

    Latin-English dictionary of medieval > probo

  • 4 com-probō (conp-)

        com-probō (conp-) āvī, ātus, āre,    to approve, assent to, sanction, acknowledge: sententiam: (bellum) ab omnibus comprobatur: orationem omnium adsensu, L.: alqd publice, N.—To prove, establish, attest, make good, show, confirm, verify, vindicate: nec hoc oratione solum, sed vitā: comprobat hominis consilium fortuna, Cs.: conprobato eorum indicio, S.: interitu (servi) esse ab hoc comprobatum venenum.

    Latin-English dictionary > com-probō (conp-)

  • 5 adprobo

    ap-prŏbo ( adp-, Fleck., Bait., Halm, Weissenb.; app-, Kayser), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To assent to as good, to regard as good, to approve, to favor (freq. and class.; syn.: probo, laudo): id si non fama adprobat, * Ter. Phorm. 4, 5, 12:

    (populus Romanus) meum jus jurandum unā voce et consensu approbavit,

    Cic. Pis. 3, 7:

    approbatā laudatāque Cottae sententiā,

    id. Sest. 34, 74:

    aliquid magno clamore,

    id. Arch. 10, 24:

    legiones clamore donum adprobantes,

    Liv. 7, 37; 7, 41:

    consilium vehementer adprobare,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 4 et saep.—So of the gods, to allow a thing to take place, to favor (cf. admitto, II. B.):

    quod actum est di adprobent,

    Cic. Fam. 2, 15; 1, 9, 19:

    musis omnibus adprobantibus,

    id. ib. 7, 23, 2; cf. Plaut. Am. prol. 13.—
    II.
    To show as being good and true, to make evident, to prove, demonstrate, confirm, establish:

    hoc autem nihil attinet approbari,

    Cic. Inv. 1, 36 fin.:

    innocentiam adprobare,

    Tac. A. 1, 44:

    excusationem,

    id. Agr. 42.—With acc. and inf.:

    vivere eos approbant,

    Plin. 9, 57, 83:

    quo magis degenerāsse eum a civili more approbaret,

    Suet. Aug. 17:

    Cajo talem et se et exercitum approbavit, ut, etc.,

    Suet. Galb. 6 al. —
    III.
    Aliquid alicui adprobare, to make good to one, to render acceptable, satisfactory:

    opus manu factum regi adprobavit,

    Vitr. 9, 3:

    prima castrorum rudimenta duci adprobavit,

    his first military duties he learned to the satisfaction of his commander, Tac. Agr. 5; Dig. 19, 2, 24; cf. Herz. ad Caes. B. G. 7, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > adprobo

  • 6 approbo

    ap-prŏbo ( adp-, Fleck., Bait., Halm, Weissenb.; app-, Kayser), āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To assent to as good, to regard as good, to approve, to favor (freq. and class.; syn.: probo, laudo): id si non fama adprobat, * Ter. Phorm. 4, 5, 12:

    (populus Romanus) meum jus jurandum unā voce et consensu approbavit,

    Cic. Pis. 3, 7:

    approbatā laudatāque Cottae sententiā,

    id. Sest. 34, 74:

    aliquid magno clamore,

    id. Arch. 10, 24:

    legiones clamore donum adprobantes,

    Liv. 7, 37; 7, 41:

    consilium vehementer adprobare,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 4 et saep.—So of the gods, to allow a thing to take place, to favor (cf. admitto, II. B.):

    quod actum est di adprobent,

    Cic. Fam. 2, 15; 1, 9, 19:

    musis omnibus adprobantibus,

    id. ib. 7, 23, 2; cf. Plaut. Am. prol. 13.—
    II.
    To show as being good and true, to make evident, to prove, demonstrate, confirm, establish:

    hoc autem nihil attinet approbari,

    Cic. Inv. 1, 36 fin.:

    innocentiam adprobare,

    Tac. A. 1, 44:

    excusationem,

    id. Agr. 42.—With acc. and inf.:

    vivere eos approbant,

    Plin. 9, 57, 83:

    quo magis degenerāsse eum a civili more approbaret,

    Suet. Aug. 17:

    Cajo talem et se et exercitum approbavit, ut, etc.,

    Suet. Galb. 6 al. —
    III.
    Aliquid alicui adprobare, to make good to one, to render acceptable, satisfactory:

    opus manu factum regi adprobavit,

    Vitr. 9, 3:

    prima castrorum rudimenta duci adprobavit,

    his first military duties he learned to the satisfaction of his commander, Tac. Agr. 5; Dig. 19, 2, 24; cf. Herz. ad Caes. B. G. 7, 63.

    Lewis & Short latin dictionary > approbo

  • 7 acerbitās

        acerbitās ātis, f    [acerbus], bitterness, harshness, sourness: fructūs magnā acerbitate permixtos ferre, i. e. public rewards bringing also bitter trials. — Fig., harshness, bitterness, rigor, severity, hostility, hatred: severitatem in senectute probo, acerbitatem nullo modo: patria, L.: virus acerbitatis, the poison of malice: nomen vestrum odio atque acerbitati futurum, an object of bitter hatred. —Plur., grief, sorrow, pain, anguish, affliction: lacrimas in meis acerbitatibus effudisti: omnīs acerbitates perferre, Cs.
    * * *
    harshness, severity; bitterness, sourness, ill feeling; anguish, hardship

    Latin-English dictionary > acerbitās

  • 8 nimium

        nimium adv.    [nimius], too much, too: nimium facere sumptum, T.: impii cives, nimium multi: nimium ne crede colori, V.: neglegens: necesse, V.: o nimium nimiumque oblite tuorum, O.— Very much, greatly, exceedingly: nimium vellem, T.: fortunati Agricolae! V.: illud non nimium probo, not particularly.—In the phrase, nimium quantum, as much as can be, very much indeed, never so much: differt inter honestum et turpe nimium quantum.
    * * *
    too, too much; very, very much, beyond measure, excessive, too great

    Latin-English dictionary > nimium

  • 9 probābilis

        probābilis e, adj. with comp.    [probo], worthy of approval, pleasing, agreeable, acceptable, commendable, laudable, good, fit: orator: discipulus: probabilior populo orator: causa mihi: nomen: quod probabile erat, eam aetatem liberari, L.— To be believed, likely, credible, probable, plausible: quae probabilia videantur: dicendo fieri probabile: mendacium, L.: dubitabitur utrum sit probabilius, fuisse, etc., more likely.
    * * *
    probabile, probabilior -or -us, probabilissimus -a -um ADJ
    commendable/admirable; justifiable; plausible/credible/demonstratable; probable

    Latin-English dictionary > probābilis

  • 10 probātiō

        probātiō ōnis, f    [probo], approbation, approval, assent: ob probationem pretium datum: tale visum ut probatio consequatur, i. e. a probable belief.—A proving, trial, test: athletarum: futura. — A proof: scelerum probationes, Ta.
    * * *
    approval; testing/inspection/passing; criterion, test; proof; evidence; test

    Latin-English dictionary > probātiō

  • 11 probātor

        probātor ōris, m    [probo], one who accepts, an approver: facti: ingenii, O.
    * * *

    Latin-English dictionary > probātor

  • 12 probātus

        probātus adj. with comp. and sup.    [P. of probo], approved, acceptable, pleasing, agreeable: ut nemo probatior primoribus patrum esset, L.: libertus seni probatissimus.— Tried, tested, proved, approved, good, excellent: homines artium: homo maximis in rebus probatissimus: probatissima femina, most worthy.

    Latin-English dictionary > probātus

  • 13 sevēritās

        sevēritās ātis, f    [severus], seriousness, gravity, sternness, strictness, severity: Tristis in voltu, T.: severitatem in senectute probo: in omni re: severitatem res ipsa flagitat: iudiciorum: Catoni severitas dignitatem addiderat, S.: magnis peccatis severitatem commodare, Ta.: exempli: imperi, Cs.
    * * *
    strictness, severity

    Latin-English dictionary > sevēritās

  • 14 tum

        tum adv., of time    [3 TA-].—Of time past, then, at that time, in those times: placuit tum id mihi, T.: qui tum vexare cupiebant: vastae tum in his locis solitudines erant, L.: Caere, opulento tum oppido, L.: tum Staienus condemnatus est, i. e. in that trial.—In emphatic opposition to other advv. of time: tu nunc tibi Id laudi ducis quod tum fecisti inopiā? T.: quae tabula, tum imperio tuo revolsa, nunc a me tamen deportata est: Et tum sicca, prius creberrima fontibus, Ide, O.—Of time present (only in orat. obliq., for nunc), now, at this time, then: quando autem se, si tum non sint, pares hostibus fore? if they were not now so, L.—Of time future, then, in that case, if that be done, thereupon: Tum meae... Vocis accedet bona pars, H.: confer sudantes, ructantes... tum intelleges, etc.: agedum, dictatorem creemus... Pulset tum mihi lictorem, qui sciet, etc., L.—Of time indefinite, then, at such a time, in such circumstances, in this instance, if so: nam quid agimus, cum sevocamus animum?... quid, inquam, tum agimus, nisi, etc.?—Repeated, tum... tum, sometimes... sometimes, now... now, at one time... at another: tum hoc mihi probabilius, tum illud videtur: dictator tum appellare tum adhortari milites, L.—Of succession in time, then, thereupon, next, afterwards, forthwith: conlocari iussit hominem in aureo lecto... Tum ad mensam eximiā formā pueros iussit consistere: tum, prope iam perculsis aliis tribunis, A. Virginius Caesoni capitis diem dicit, L.—In a series, repeated, or with other advv. or conjj. varying the expression: ducem Hannibali unum e concilio datum (a Iove), tum ei ducem illum praecepisse ne respiceret, illum autem respexisse, tum visam beluam vastam, etc.: tum... alias... tum... alias: tum... tum... aliquando: tum... tum... aut... aut: modo... tum autem.—Fig., of succession in thought, and then, besides, also, moreover, again, further, on the other hand: Quot me censes homines iam deverberasse, Hospites tum civīs? as well as, T.: faciendum est igitur nobis ut... veteranorum, tum legionis Martiae quartaeque consensus... confirmetur.—After a general clause with cum, introducing a particular or emphatic assertion: cum... tum, as... so, while... also, not only... but also, as... so especially: Quom id mihi placebat, tum uno ore omnes omnia Bona dicere, T.: cum omnium rerum simulatio vitiosa est, tum amicitiae repugnat maxime: movet patres conscriptos cum causa tum auctor, L.—Cum, followed by tum vero, tum maxime, tum praecipue or tum inprimis, while... in particular, not only... but especially, while... above all, not only... but chiefly: cum haec sunt videnda, tum vero illud est hominis magni, etc.: cum infamia atque indignitas rei impediebat, tum maxime quod, etc., Cs.: cum multa non probo, tum illud inprimis quod, etc.— Cum, followed by tum certe, tum nimirum, tum etiam, tum quoque or tum praeterea, while... at least, as... so assuredly, both... and as well, not only... but moreover: at cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis: cum memoriter, tum etiam amice, etc.: cum potestas maior, tum vir quoque potestati par, etc., L.—Referring to a temporal clause, with cum.—Of coincidence of definite time, tum... cum, or cum... tum, at the time when, at a time when, even when, already when: tum, quom gratum mihi esse potuit, nolui, T.: cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur: tum mittendos legatos fuisse cum Perseus Graecas urbes obsideret, L.—Of succession in time, then, next, at once, forthwith: id cum Sulla fecisset, tum ante oppidum Nolam Samnitium castra cepit: cum muros defensoribus nudasset, tum Afros ad subruendum murum mittit, L.—Of indefinite time, tum... cum, or cum... tum, at the time when, at a time when, at such times as, whenever: omnis praedictio mali tum probatur cum ad praedictionem cautio adiungitur: tum cum sine pondere suci Mobilibus ventis arida facta volant, O.—With ubi, of succession in time, then, next, at once, forthwith: ubi eorum dolorem cognovi, tum meum animum in illos proposui: ubi spectaculi tempus venit, tum orta vis, L.—Of indefinite time, ubi... tum, whenever: Post ubi tempust promissa iam perfici, Tum coacti necessario se aperiunt, T.—With postquam or postea quam, of succession in definite time, then, at once: tum vero postquam res sociorum ante oculos prope suos ferri vidit, suum id dedecus ratus, etc., L.: posteaquam e portu piratae exierunt, tum coeperunt quaerere homines, etc., as soon as.—In indefinite time, then, always: postquam commoditas prava dicendi copiam consecuta est, tum malitia praevertere urbīs adsuevit.—With ut, ut... tum, or tum... ut, when, after, as soon as: ut vero accessit cohortatio... tum vero filium seduxit: ut vero aquam ingressi sunt, tum utique egressis rigere corpora, L.—With quando, tum... quando, or quando... tum, when, as soon as: utinam tum essem natus quando Romani dona accipere coepissent.—With dum, then, meanwhile: dum se glomerant... tum pondere turris Procubuit, V.—With quam diu, then, so long: qui, quam tibi amicus non modo tum fuerit quam diu tecum in provinciā fuit, verum, etc.—With a relative, then, at that time: Quā tempestate Paris Helenam innuptis iunxit nuptiis, Ego tum gravida expletis iam fui ad pariendum mensibus, C. poët.—With an abl absol., then, thereafter, at once: ut morte eius nuntiatā tum denique bellum confectum arbitraretur: ita rebus divinis peractis tum de bello dictator rettulit, L.—Fig., in a conclusion after cum or si, then, therefore, consequently, in that case: cum magnus numerus deesset, tum iste homo coepit, etc.: quid tum quaeso, si hoc pater resciverit? T.: Si quidem me amaret, tum istuc prodesset, T. —In particular phrases, iam tum, already at that time, as soon as that: iam tum erat suspitio Dolo malo haec fieri, T.: ut mihi iam tum divinasse ille videatur hanc urbem esse, etc.—Tum demum or tum denique, then only, then at length, then at last, not till then, as late as that: tum demum Liscus, quod antea tacuerat, proponit, Cs.: quo cum venerimus, tum denique vivemus.—Tum primum, tum primo, or tum deinde, then first, then for the first time, not till then: ludorum gratiā, quos tum primum anniversarios in circo facere constituisset: tum primo, L.: quas cum solus pertulisset, tum deinde comitia conlegae subrogando habuit, L.— Hic tum, at this point, just here, just then: hic tum iniectus est hominibus scrupulus.—With emphatic particles, tum vero, tum enim vero, or enim vero tum, then indeed, just then, at that crisis, then if not before, then: discedit a Melino Cluentia. tum vero illa egregia mater palum exsultare... coepit: Quae postquam frustra temptata rogumque parari... Sensit, Tum vero gemitūs... Edidit, O.—Tum quidem, at that time, thereupon, then at least: et tum quidem incolumis exercitum liberavit; post triennium autem, etc.—Ne tum quidem, not even then: num quis horum miser hodie? ne tum quidem, post spiritum extremum.—Tum maxime or tum cum maxime, especially at that time, chiefly then, just then, precisely at that time: quem provincia tum maxime exspectabat: regi, tum maxime captivos ex Illyrico vendenti, at that very time, L.—Etiam tum, even then, even at that time, even already, even yet: totum se Servilio etiam tum tradidit: Ipsa ego non longos etiam tum scissa capillos, not yet long, O.—Tum quoque, also then, then likewise, then as before, then too, then once more, even then: tum quoque homini plus tribui quam necessitati: tum quoque multis milibus Latinorum in civitatem acceptis, L.—Tum autem, and then, besides further, moreover, nay even, statim se ad hominis egentis, tum autem iudicis, familiaritatem se applicavit: tanta enim tempestas cooritur... tum autem nives proluit, etc., Cs.— Tum ipsum, at that very time, just then, even then: id quod aliquando posset accidere, ne tum ipsum accideret, timere.—Quid tum? what then? what next? what further?: dic; cras est mihi Iudicium. quid tum? T.: videsne abundare me otio? A. quid tum?
    * * *
    then, next; besides; at that time

    cum...tum -- not only...but also

    Latin-English dictionary > tum

  • 15 valdē

        valdē adv. with comp.    [for validē], strongly, vehemently, energetically, vigorously, intensely, very, very much, exceedingly: quidquid volt, valde volt: valde mihi adriserat: de Vergili parte valde probo: litteras exspectare: alqm timere, N.: novit me valdius ipso, H.: Valdius oblectat populum, H.: aetas valde longa.—Ellipt., few: illud valde graviter tulerunt: rem valde bene gerere.
    * * *
    valdius, validissime ADV
    greatly/very/intensely; vigorously/strongly/powerfully/energetically; loudly

    Latin-English dictionary > valdē

  • 16 probatur

    from probo-are, to judge, test, examine

    Latin-English dictionary of medieval > probatur

  • 17 abnuo

    ab-nŭo, ŭi, ŭĭtum (hence abnŭĭturus, Sall. Fragm. 1, 37 Kritz), or ūtum, 3, v. a. and n. (abnueo, Enn. ap. Diom. p. 378 P. or Ann. v. 283 Vahl.:

    abnuebunt,

    id. ib. or Trag. v. 371 id.), lit., to refuse by a nod (cf. Nigid. ap. Gell. 10, 4 fin.); hence, to deny, refuse, to decline doing a thing, to reject.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (syn. recuso; opp. concedo), constr. absol., with the acc., the inf., quin, or de.
    (α).
    Absol.:

    non recuso, non abnuo,

    Cic. Mil. 36, 100; so Plaut. Capt. 3, 1, 21; id. Truc. prol. 6; Hor. S. 2, 5, 52; Tac. A. 11, 12; id. Agr. 4 al.—
    (β).
    With acc. (in Cic. only with general objects, as quid, nihil):

    cum intellegas, quid quisque concedat, quid abnuat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    nihil umquam abnuit meo studio voluntas tua,

    refused, id. Fat. 2, 3; so,

    aliquid alicui: regi pacem neque abnuere neque pollicere,

    Sall. J. 47 fin.:

    alia (opp. probo),

    id. ib. 83 fin.:

    abnuere cognomen Bruti,

    Liv. 1, 56, 8:

    imperium,

    id. 3, 66, 3; cf.:

    imperium auspiciumque,

    to reject, id. 28, 27, 4:

    regulae rationem,

    Quint. 1, 6, 33:

    omen,

    Verg. A. 5, 531:

    aliquem comitem inceptis,

    Sil. 3, 110. —
    (γ).
    With inf.:

    certare abnueo, Enn. l. l.: nec abnuebant melioribus parere,

    Liv. 22, 13 fin.; so id. 22, 37, 4.—With acc. and inf.:

    aeternam sibi naturam abnuit esse,

    Lucr. 3, 641; cf.:

    abnueret a se commissum esse facinus,

    Cic. Leg. 1, 14, 40; and:

    haud equidem abnuo egregium ducem fuisse Alexandrum,

    Liv. 9, 17, 5; so id. 5, 33, 4; 30, 20, 6; Quint. 5, 8, 3; 6, 2, 11 (opp. concedo); Verg. A. 10, 8 al.; cf.

    also: manu abnuit quidquam opis in se esse,

    Liv. 36, 34, 6.— Impers.:

    nec abnuitur ita fuisse,

    Liv. 3, 72, 6. —
    * (δ).
    With quin:

    non abnuere se quin cuncta mala patefierent,

    Tac. A. 13, 14.—
    * (ε).
    With de:

    neque illi senatus de ullo negotio abnuere audebat,

    Sall. J. 84, 3.
    B.
    Esp., abnuens, like the Gr. apeipôn, declining service, giving up (very rare):

    milites fessos itineris magnitudine et jam abnuentes omnia,

    Sall. J. 68, 3; cf.:

    fessos abnuentesque taedio et labore,

    declining the combat, Liv. 27, 49, 3.
    II.
    Transf., of abstract subjects, not to admit of, to be unfavorable ( poet. and in post-Aug. prose):

    quod spes abnuit,

    Tib. 4, 1, 25:

    quando impetus et subita belli locus abnueret,

    Tac. H. 5, 13:

    hoc videretur, nisi abnueret duritia,

    Plin. 37, 10, 54, § 145.

    Lewis & Short latin dictionary > abnuo

  • 18 acerbitas

    ăcerbĭtas, ātis, f. [acerbus], sharpness, sourness, harshness, the harsh taste of fruits.
    I.
    Prop.:

    fructus non laetos et uberes, sed magna acerbitate permixtos tulissem,

    Cic. Planc. 38, 92.—Hence,
    II.
    Fig., sharpness.
    A.
    Of moral qualities, harshness, severity, rigor, moroseness (opp. comitas, lenitas, and the like):

    severitatem probo, acerbitatem nullo modo,

    Cic. de Sen. 18:

    acerbitas morum immanitasque naturae,

    id. Phil. 12, 11; so id. Q. Fr. 1, 1, 13; Suet. Caes. 12; id. Ner. 44; cf. Brem. Nep. Dion. 6, 5.—Also satirical scverity:

    acerbitas et abunde salis,

    Quint. 10, 1, 94; cf. ib. 96, 117.—Also violence, anger:

    dissensio sine acerbitate,

    Cic. Off. 1, 25; id. Lael. 23, 87.—And hatred:

    nomen vestrum odio atque acerbitati scitote nationibus exteris futurum,

    Cic. Verr. 2, 4, 30.—
    B.
    Of one's lot or fortune, grief, sorrow, pain, anguish, affliction, and the like:

    acerbitas summi luctūs,

    Cic. Fam. 5, 16:

    lacrimas, quas tu in meis acerbitatibus plurimas effudisti,

    Cic. Planc. 42, 101: omnes acerbitates, omnes dolores cruciatusque perferre, [p. 21] id. Cat. 4, 1; so id. Sest. 38; id. Att. 9, 6; Nep. Alc. 6 al.

    Lewis & Short latin dictionary > acerbitas

  • 19 adprimus

    ap-prīmus (better adp-), a, um, adj. (ad intens.), the very first; only once in Liv. Andron.:

    Ibidemque vir summus adprimus Patroclus,

    Gell. 6, 7, 11.—Hence, ap-prīmē ( adp-), adv., first of all, before all, especially, exceedingly, very (most freq. in ante- and post-class. per.; in the class. per. only in Nep. Att. 13, 4; for in Cic. Fin. 3, 9, 32, the reading should be a primo; v. Madv. ad h. l.; syn.: in primis, praecipue, ante omnia); with adjj. and verbs.
    A.
    With adjj.:

    adprime nobilis,

    Plaut. Cist. 1, 2, 6; so Ter. Eun. 5, 4, 30:

    adprime probus,

    Plaut. Rud. 3, 4, 30:

    adprime probo (genere),

    id. Trin. 2, 2, 92:

    utile,

    Ter. And. 1, 1, 34:

    obsequens,

    id. Hec. 2, 2, 5 (vehementissime, Don.):

    adprime doctus,

    Varr. R. R. 3, 2, 17: adprime boni, * Nep. Att. 13, 3.—Once with the sup.: adprime summo genere gnatus, Quadrig. ap. Gell. 7, 11, 7.—
    B.
    With verbs (post-class.): adprime potuit obtingere Socrati, App. de Deo Socr. fin.; so id. Flor. 3 (in Verg. G. 2, 134, the reading of Servius and Arus. Mess. p. 214 Lind. is: flos apprima tenax; apprima being here used as adv., like acerba, acuta al.; for which, however, the best MSS. and editt. have ad prima; v. Wagn. and Rib. ad h. l.).

    Lewis & Short latin dictionary > adprimus

  • 20 adtribuo

    at-trĭbŭo ( adt-, Weissenb., Jan; att-, B. and K., L. Müller), ŭi, ūtum, 3, v. a., to associate, add or join to, to annex, assign, bestow, give (class., but rare in the poets; syn.: tribuo, assigno, do, ascribo, addico).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    pueros attribue ei, quot et quos videbitur,

    Cic. Att. 12, 30:

    video, cui Apulia sit attributa,

    assigned as a province, id. Cat. 2, 3, 6:

    insulae Rhodiis attributae,

    annexed, subjected, id. ad Q. Fr. 1, 1, 11:

    Camunni finitimis adtributi municipiis,

    Plin. 3, 20, 24, § 134:

    equos gladiatoribus,

    Caes. B. C. 1, 14:

    quae (juventus) praesidio ejus loci adtributa erat,

    Liv. 24, 21: pontifici sacra omnia. id. 1, 20: possessionem, Vulg. Num. 36, 12:

    aliquem,

    ib. Deut. 29, 26.—Of the assigning of state domains or other possessions belonging to the public treasures:

    bona oppressorum in Vesvio restitutioni afflictarum civitatium attribuit,

    Suet. Tit. 8 al. —Hence of appropriations from the exchequer:

    pecuniam alicui,

    Cic. Phil. 14, 14, 16:

    ad aliquam rem pecuniam dare, attribuere, solvere,

    id. ib. 14, 14 fin.;

    so Liv 40, 51.—Also of private assignments: Faberius si venerit, videbis, ut tantum attribuatur, quantum debetur,

    Cic. Att. 13, 2, 1.—Hence also aliquem, to assign, make over to any one:

    attributos quod appellas, valde probo,

    i. e. my debtors, to whom I have referred you, Cic. Att. 13, 22.—
    B.
    Trop.:

    timor, quem mihi natura pudorque meus attribuit,

    Cic. Rosc. Am. 4:

    Suus cuique attributus est error,

    Cat. 22, 20:

    si alicui rei hujus modi, legi, loco, urbi, monumento oratio attribuetur,

    i. e. if these are represented as speaking, Cic. Inv 1, 52, 100:

    curam alicujus rei adtribuere,

    Liv. 26, 49.—
    II.
    Esp.
    A.
    To join in addition, to add:

    non attribuere ad amissionem amicorum miseriam nostram,

    Cic. Tusc. 3, 30, 73.—
    B.
    Aliquid alicui, to attribute or impute to one, to charge with, ascribe to (cf. ascribo):

    si eruditius videbitur disputare, attribuito Graecis litteris,

    Cic. Sen. 1, 3:

    Hoc tu si cupidius factum existimas, Caesari attribues,

    id. de Or. 2, 3, 14:

    bonos exitus dis immortalibus,

    id. N. D. 3, 37, 89:

    aliis causam calamitatis,

    id. Verr. 2, 5, 41.—
    C.
    T. t., to lay as a tax or tribute:

    his rebus omnibus terni in milia aeris adtribuerentur,

    Liv. 39, 44.—Hence, attrĭbūtus ( adt-), a, um, P. a., lit. that is ascribed or attributed to a thing; hence, subst.: attrĭbūtum, i, n.
    A.
    (Acc. to I.) Money assigned from the public treasury, Varr. L. L. 5, § 181 Müll.—
    B.
    In gram. lang., a predicate, attribute:

    Omnes res confirmantur aut ex eo, quod personis, aut ex eo, quod negotiis est attributum,

    Cic. Inv. 1, 24, 34; 1, 25, 36 sqq.; Gell. 4, 1 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > adtribuo

См. также в других словарях:

  • Probo — Emperador del Imperio romano Busto de Probo en una moneda romana de la época del Imperio romano. Reinado 276 septiembre/octubre, 282 Nombre …   Wikipedia Español

  • probo — / prɔbo/ agg. [dal lat. probus ], lett. [che si comporta secondo i dettami della morale: un uomo p. ] ▶◀ integerrimo, integro, (lett.) intemerato, retto. ‖ incorruttibile, onesto. ◀▶ (non com.) improbo. ‖ corrotto, disonesto, immorale. [⍈ buono] …   Enciclopedia Italiana

  • probo — probo, ba íntegro, honrado, recto. * * * Sinónimos: ■ honorable, honrado, íntegro, recto, decente, moral, irreprochable …   Diccionario de sinónimos y antónimos

  • probo — |ô| adj. Que tem caráter íntegro, honrado, justo, reto. • Plural: probos |ô|.   ‣ Etimologia: latim probus, a, um, bom, honesto, virtuoso …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • probo — probo, ba (Del lat. probus). adj. Que tiene probidad …   Diccionario de la lengua española

  • Probo — (Del lat. probus, virtuoso.) ► adjetivo Que es honrado e íntegro: ■ demostró ser un probo funcionario. SINÓNIMO honesto decente * * * probo, a (del lat. «probus») adj. Se aplica a la persona que cumple con sus deberes profesionales; que no comete …   Enciclopedia Universal

  • probo — agg. (lett.) integro, onesto, dabbene, perbene, retto, giusto, intemerato, virtuoso, incorruttibile, integerrimo, incorrotto, inattaccabile, incensurabile, galantuomo, rispettabile, ineccepibile, specchiato □ fidato, leale CONTR. disonesto,… …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • probo — prò·bo agg. 1. CO che conduce vita onesta e irreprensibile, moralmente integro: un probo cittadino | che rivela rettitudine e onestà: vita proba, animo probo Sinonimi: integro, onesto, 1retto, virtuoso. Contrari: disonesto, immorale. 2. OB LE… …   Dizionario italiano

  • probo — {{#}}{{LM P31701}}{{〓}} {{SynP32463}} {{[}}probo{{]}}, {{[}}proba{{]}} ‹pro·bo, ba› {{《}}▍ adj.{{》}} Respetuoso con los valores morales e íntegro en la forma de actuar. {{★}}{{\}}ETIMOLOGÍA:{{/}} Del latín probus (bueno, virtuoso). {{#}}{{LM… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • Probo-Koala — Type : pétrolier / vraquier Histoire Quille posée : 15 juin 1985 …   Wikipédia en Français

  • Probo Koala — Type pétrolier / vraquier Histoire Quille posée 15 juin 1985 Lancement 16 décembre 1985 Statut En service Caractéristiques techniques Longu …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»