potest

sălūs, ūtis (archaic gen. SALVTES, on a clay vessel, v. Ritschl de Fictilibus Litteratis, Berol, 1853, p. 18, n. 5; cf. APOLONES, from Apollo; dat. SALVTEI, Corp. Inscr. Lat. 587), f. [root sar, to guard, whence servus, servare, salvus, sollus; cf. Gr. holos, entire], a being safe and sound; a sound or whole condition, health, welfare, prosperity, preservation, safety, deliverance, etc. (very freq. and class.: cf.: valetudo, sanitas).

Lit.

In gen.: Mars pater te precor, pastores pecuaque salva servassis duisque bonam salutem valetudinemque mihi domo familiaeque nostrae, an old form of prayer in Cato, R. R. 141, 3; cf. Varr. R. R. 1, 2, 27; so,

too, the religious formula for asking protection: quod cum salute ejus fiat,

and may it do him good, Ter. Ad. 4, 1, 3;

and in the same sense: bonā salute,

Cato, R. R. 4 fin.:

adhuc quae assolent quaeque oportet Signa esse ad salutem, omnia huic (puero recens nato) esse video,

Ter. And. 3, 2, 2:

aegrorum salutem ab Aesculapio datam,

Cic. N. D. 3, 38, 91:

qui etiam medicis suis non ad salutem, sed ad necem utatur,

id. Har. Resp. 16, 35:

me confectum consularibus volneribus consulari medicinā ad salutem reduceret,

id. Red. Quir. 6, 15:

firmā potiri salute,

Ov. H. 20, [p. 1622] 179:

salute nostrā atque urbe captā Domum reduco integrum omnem exercitum,

in good health, well, Plaut. Bacch. 4, 9, 147:

mater redit suā salute ac familiae maximā,

in excellent health, id. Merc. 4, 5, 9:

salute nostrum socium,

id. Men. 1, 2, 25:

salute horiae,

uninjured, id. Rud. 4, 2, 5:

in optimorum consiliis posita est civitatium salus,

Cic. Rep. 1, 34, 51; cf.:

tu eris unus, in quo nitatur civitatis salus,

id. ib. 6, 12, 12;

2, 23, 43: juris, libertatis, fortunarum suarum salus in istius damnatione consistit,

id. Verr. 2, 2, 6, § 16:

neque enim salus ulla rei publicae major reperiri potest, quam, etc.,

id. ib. 2, 1, 2, § 4; Plaut. As. 3, 3, 127:

spem teneo, salutem amisi,

id. Merc. 3, 4, 6 sq.; id. Capt. 3, 3, 3; cf.:

cujus aures clausae veritati sunt, hujus salus desperanda est,

Cic. Lael. 24, 90:

nisi quae mihi in te'st, haud tibi est in me salus,

a means of safety, help, assistance, Plaut. Ps. 1, 1, 69:

fer amanti ero salutem,

id. As. 3, 3, 82; cf.:

cum opem indigentibus salutemque ferres,

Cic. Fin. 2, 35, 118; id. Mur. 13, 28: dicet fortasse Dignitatis halis:

saluti, si me amas, consule,

id. Att. 2, 19, 1:

is est nimirum Soter, qui salutem dedit,

has furnished safety, id. Verr. 2, 2, 63, § 154:

dare salutem, liberare periculis, etc.,

id. de Or. 1, 8, 32:

saluti quod tibi esse censeo, id consuadeo,

Plaut. Merc. 1, 2, 35; so,

saluti esse alicui,

Cic. Rep. 1, 1, 1; id. de Or. 2, 49, 200 al.;

for which: nosse omnia haec, salus est adulescentulis,

Ter. Eun. 5, 4, 18:

diffisus suae omniumque saluti,

Caes. B. G. 6, 38:

nec in fugā salus ulla ostendebatur,

Liv. 30, 8:

una est salus,

id. 7, 35:

una salus victis nullam sperare salutem,

Verg. A. 2, 354; cf. id. ib. 5, 174; 6, 96; Ov. Tr. 3, 3, 4; 5, 7, 3; id. P. 3, 7, 23; 4, 14, 5; id. M. 3, 648; Luc. 2, 221. —Freq. in Plaut. as a term of endearment, my life, my love:

quid agis, mea salus?

Plaut. Cas. 4, 3, 3:

o salute meā salus salubrior,

id. Cist. 3, 13; id. Bacch. 4, 8, 38; id. Poen. 1, 2, 153; 1, 2, 176; id. Rud. 3, 3, 17. —

In partic., a wish for one ' s welfare (expressed by word of mouth or in writing), a greeting, salute, salutation: Ly. Charmidem Lysiteles salutat. Ca. Non ego sum salutis dignus? Ly. Immo salve Callicles, Plaut. Trin. 5, 2, 29:

venienti des salutem atque osculum,

id. Ep. 4, 2, 2:

quin tu primum salutem reddis quam dedi?

id. Bacch. 2, 3, 11: Sy. Responde, quod rogo. Ba. Eho, an non prius salutas? Sy. Nulla est mihi salus dataria, id. Ps. 4, 2, 13: Pe. Salva sis. Ph. Salutem accipio mihi et meis, id. Ep. 4, 1, 21:

advenientem peregre herum suum Salva impertit salute servus Epidicus,

id. Ep. 1, 2, 24; cf. Ter. Eun. 2, 2, 39; for which: impertit salutem plurimam et plenissimam, Lucil. ap. Non. 472, 16:

Terentia impertit tibi multam salutem,

Cic. Att. 2, 12, 3:

salutem dicere alicui,

Plaut. Capt. 2, 3, 29:

multam, plurimam salutem dicere alicui,

id. Curc. 3, 51; 3, 61:

Cicero tibi salutem plurimam dicit,

Cic. Fam. 14, 7, 3:

tu Atticae salutem dices,

id. Att. 14, 19, 6;

and so at the beginning of a letter: salutem dicit Toxilo Timarchides Et familiae omni. Si valetis gaudeo, etc.,

Plaut. Pers. 4, 3, 32;

usually abbreviated S. D. (salutem dicit), S. D. M. (salutem dicit multam), S. D. P. (salutem dicit plurimam), v. the superscriptions of Cicero's letters. Freq., also, elliptically, without dicit: Anacharsis Hannoni salutem,

Cic. Tusc. 5, 32, 90 (abbreviated, e. g. Cicero Attico S., v. the letters of Cicero and Pliny):

Dionysio plurimam salutem,

id. Att. 4, 18, 3:

Atticae plurimam salutem,

id. ib. 14, 20, 5:

salutem reddere,

to return a greeting, Plaut. Bacch. 2, 3, 11; Liv. 9, 6, 12; Tac. A. 4, 60: salutem mittere per aliquem, to send a greeting:

mihi dulcis salus visa est per te missa ab illā,

Cic. Att. 16, 3, 6; Ov. H. 4, 1; 16, 1.—An unusual expression is, salutem dicere alicui, in the sense of to bid one farewell:

ego vero multam salutem et foro dicam et curiae, vivamque tecum multum, etc.,

Cic. Fam. 7, 32, 2:

salute acceptā redditāque,

Liv. 7, 5:

salute datā redditāque,

id. 3, 26:

salutem tibi ab sodali nuntio,

I bring, deliver, Plaut. Bacch. 2, 2, 10; so,

nuntiare salutem alicui,

id. Curc. 4, 2, 38; id. Men. prol. 1; cf.:

salutem verbis tuis mihi nuntiarat,

Cic. Fam. 7, 14, 1:

salutem tibi plurimam ascribit et Tulliola, deliciae nostrae,

adds, joins in, id. Att. 1, 5, 9; 5, 20, 9.—In a humorous equivoque: As. Salve. St. Satis mihi est tuae salutis, nihil moror, sat salveo;

Aegrotare malim, quam esse tuā salute sanior,

Plaut. Truc. 2, 2, 4 sq.; id. Ps. 1, 1, 41 sq.—

Salvation, deliverance from sin and its penalties (eccl. Lat.):

verbum salutis,

Vulg. Act. 13, 26; id. Rom. 10, 1; 13, 11.—

Salus, personified, a Roman divinity, whose temple stood on one of the summits of the Quirinalis (v. Salutaris):

ego tibi nunc sum summus Juppiter, Idem ego sum Salus, Fortuna, etc.,

Plaut. Capt. 4, 2, 84; id. As. 3, 3, 123; 3, 3, 137; id. Cist. 4, 2, 76; id. Merc. 5, 2, 26; Varr. L. L. 5, §§ 51 and 74 Müll.; Liv. 9, 43 fin.; 10, 1 fin.; 40, 37; Val. Max. 8, 14, 6:

augurium Salutis (instituted for the welfare of the State),

Cic. Div. 1, 47, 105; id. Leg. 2, 11, 28; Suet. Aug. 31; Tac. A. 12, 23.—In a lusus verbb., alluding to the literal meaning of the name:

nec Salus nobis saluti jam esse, si cupiat, potest,

Plaut. Most. 2, 1, 4:

at vos Salus servassit,

id. Cist. 4, 2, 76:

neque jam Salus servare, si volt, me potest,

id. Capt. 3, 3, 14; Ter. Ad. 4, 7, 43; cf.:

Salus ipsa virorum fortium innocentiam tueri non potest,

Cic. Font. 6, 11, § 21.

sīc (old form sīce, Plaut. Rud. 2, 4, 12; also seic, C. I. L. 818), adv. [for si - ce; si, locat. form of pron. stem sa- = Gr. ho, ha, or hê, and demonstr. -ce; v. Corss. Ausspr. 1, 777], so, thus, in this or that manner, in such a manner, in the same way or manner, in like manner, likewise, to this or that extent or degree, to such a degree, in this or that state or condition, in such a condition (syn. ita); sic refers, I. To a previous fact, description, or assumption.—II. To a subsequent independent sentence, = thus, as follows. —III. As a local demonstrative (deiktikôs), referring to something done or pointed out by the speaker, = thus, as I do it; thus, as you see, etc.—IV. As a correlative, preceding or following clauses introduced by conjunctions. —V. In certain idiomatic connections.

Referring to something said before, = hoc modo: sic ille annus duo firmamenta rei publicae evertit, so, i. e. in the manner mentioned, Cic. Att. 1, 18, 3:

sic et nata et progressa eloquentia videtur,

id. Inv. 1, 2, 3:

facinus indignum Sic circumiri,

Ter. Phorm. 4, 3, 9:

sic deinceps omne opus contexitur,

Caes. B. G. 7, 23:

arare mavelim quam sic amare,

Plaut. Merc. 2, 3, 21:

sic se res habet,

Cic. Brut. 18, 71:

sic regii constiterant,

Liv. 42, 58:

sic res Romana in antiquum statum rediit,

id. 3, 9, 1:

sic ad Alpes perventum est,

Tac. H. 1, 84; cf. Enn. Ann. 1, 104; Plaut. Ep. 3, 4, 88; Ter. Ad. 5, 2, 11; Cic. Inv. 1, 46, 86; 2, 32, 100; id. de Or. 1, 32, 146; 2, 49, 201; 3, 29, 117; id. Brut. 40, 149; id. Rep. 2, 14, 27; 2, 20, 35; id. Lael. 9, 32; Liv. 4, 11, 5; 6, 17, 1; Caes. B. G. 3, 19; 6, 30; 7, 62.—Often sic does not qualify the main predicate, but a participle or adjective referring to it:

sic igitur instructus veniat ad causas,

Cic. Or. 34, 121:

cum sic affectos dimisisset,

Liv. 21, 43, 1:

sic omnibus copiis fusis se in castra recipiunt,

Caes. B. G. 3, 6:

sic milites consolatus eodem die reducit in castra,

id. ib. 7, 19; cf. id. ib. 7, 62; Ov. M. 1, 32.—

In a parenthet. clause (= ita):

quae, ut sic dicam, ad corpus pertinent civitatis,

so to speak, Cic. Inv. 2, 56, 168:

commentabar declamitans—sic enim nunc loquuntur,

id. Brut. 90, 310; cf. id. Att. 12, 39, 2; id. Lael. 11, 39; Liv. 7, 31; Ov. M. 4, 660; 13, 597; 13, 866.—

Referring not to the predicate, but to some intermediate term understood (= ita; cf.

Engl. so): sic provolant duo Fabii (= sic loquentes),

Liv. 2, 46, 7:

sic enim nostrae rationes postulabant (sic = ut sic agerem),

Cic. Att. 4, 2, 6:

tibi enim ipsi sic video placere (sic = sic faciendo),

id. ib. 4, 6, 2:

sic enim concedis mihi proximis litteris (= ut sic agam),

id. ib. 5, 20, 1:

sic enim statuerat (= hoc faciendum esse),

id. Phil. 5, 7, 208:

Quid igitur? Non sic oportet? Equidem censeo sic (sic = hoc fieri),

id. Fam. 16, 18, 1:

sic soleo (i. e. bona consilia reddere),

Ter. Ad. 5, 7, 25:

sic soleo amicos (i. e. beare),

id. Eun. 2, 2, 48:

sic memini tamen (= hoc ita esse),

Plaut. Mil. 1, 1, 48:

haec sic audivi (= ita esse),

id. Ep. 3, 1, 79:

sic prorsus existimo (= hoc ita esse),

Cic. Brut. 33, 125:

quoniam sic cogitis ipsi (= hoc facere),

Ov. M. 5, 178.—

As completing object, = hoc:

iis litteris respondebo: sic enim postulas (= hoc postulas),

Cic. Att. 6, 1, 1:

hic adsiste. Sic volo (= hoc volo, or hoc te facere volo),

Ter. Ad. 2, 1, 15:

sic fata jubent (= hoc jubent, or hoc facere jubent),

Ov. M. 15, 584:

hic apud nos hodie cenes. Sic face,

Plaut. Most. 5, 2, 8:

sic faciendum est,

Cic. Att. 4, 6, 2.—

Predicatively with esse (appellari, videri, etc.), in the sense of talis:

sic vita hominum est (= talis),

Cic. Rosc. Am. 30, 84:

vir acerrimo ingenio—sic enim fuit,

id. Or. 5, 18:

familiaris noster—sic est enim,

id. Att. 1, 18, 6:

sic est vulgus,

id. Rosc. Com. 10, 20:

sic, Crito, est hic,

Ter. And. 5, 4, 16: sic sum;

si placeo, utere,

id. Phorm. 3, 2, 42:

sic sententiest,

Plaut. Trin. 3, 2, 90:

sic est (= sic res se habet),

that is so, Ter. Ad. 4, 5, 21:

qui sic sunt (i. e. vivunt) haud multum heredem juvant,

id. Hec. 3, 5, 10:

nunc hoc profecto sic est,

Plaut. Merc. 2, 1, 42:

sic est. Non muto sententiam,

Sen. Ep. 10; cf. Plaut. Mil. 2, 3, 35; id. Am. 2, 1, 60; id. Aul. 2, 4, 43; id. As. 5, 2, 12; id. Most. 4, 3, 40; Ter. And. 1, 1, 35; id. Eun. 3, 1, 18; id. Ad. 3, 3, 44; Cic. Lael. 1, 5; id. de Or. 1, 19, 86; id. Or. 14, 46.—

Rarely as subject (mostly representing a subject-clause):

sic commodius esse arbitror quam manere hanc (sic = abire),

Ter. Phorm. 5, 3, 31:

si sic (= hoc) est factum, erus damno auctus est,

id. Heaut. 4, 1, 15: Pe. Quid? Concidit? Mi. Sic suspicio est (= eam concidisse), Plaut. Ep. 3, 4, 57:

mihi sic est usus (= sic agere),

Ter. Heaut. 1, 1, 28:

sic opus est (= hoc facere),

Ov. M. 1, 279; 2, 785.—

To express relations other than manner (rare).

Of consequence; un der these circumstances, accordingly, hence:

sic Numitori ad supplicium Remus deditur,

Liv. 1, 5, 4:

sic et habet quod uterque eorum habuit, et explevit quod utrique defuit,

Cic. Brut. 42, 154:

sic victam legem esse, nisi caveant,

Liv. 4, 11, 5:

suavis mihi ructus est. Sic sine modo,

Plaut. Ps. 5, 2, 17. —

Of condition; on this condition, if this be done, etc.:

reliquas illius anni pestes recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc.,

Cic. Sest. 25, 55: displiceas aliis;

sic ego tutus ero (sic = si displicebis),

Tib. 4, 13, 6:

Scironis media sic licet ire via (sic = si amantes eunt),

Prop. 4, 15 (3, 16), 12:

sic demum lucos Stygios Aspicies (= non aspicies, nisi hoc facies),

Verg. A. 6, 154 (for sic as antecedent of si, v. infra, IV. 5).—

Of intensity:

non latuit scintilla ingenii: sic erat in omni sermone sollers (= tam sollers erat ut non lateret ingenium),

Cic. Rep. 2, 21, 37; cf. infra, IV. 4.

Referring to a subsequent sentence, thus, as follows, in the following manner (= hoc modo, hoc pacto, hujusmodi, ad hunc modum):

ingressus est sic loqui Scipio: Catonis hoc senis est, etc.,

Cic. Rep. 2, 1, 1 (cf.:

tum Varro ita exorsus est,

id. Ac. 1, 4, 15): hunc inter pugnas Servilius sic compellat, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 256 Vahl.):

puero sic dicit pater: Noster esto,

Plaut. Bacch. 3, 3, 38:

sic faciam: adsimulabo quasi quam culpam in sese admiserint,

id. Stich. 1, 2, 27 dub.:

salem candidum sic facito: amphoram puram impleto, etc.,

Cato, R. R. 88: sic enim dixisti:

Vidi ego tuam lacrimulam,

Cic. Planc. 31, 76:

res autem se sic habet: composite et apte sine sententiis dicere insania est,

the truth is this, id. Or. 71, 236:

sic loquere, sic vive: vide, ne te ulla res deprimat,

Sen. Ep. 10, 4; cf. id. ib. 10, 1; Cato, R. R. 77 sqq.; Plaut. Poen. 1, 2, 177; Ter. Phorm. prol. 13; Auct. Her. 4, 6, 9; 4, 21, 29; 4, 4, 30; Cic. [p. 1691] Inv. 1, 39, 71; id. Or. 1, 45, 198; 2, 40, 167; 2, 40, 172; id. Att. 2, 22, 1; 5, 1, 3; 6, 1, 3; Verg. A. 1, 521.—

Esp., with ellipsis of predicate:

ego sic: diem statuo, etc. (sc. ago),

Cic. Att. 6, 1, 16.—Sometimes sic introduces detached words: sic loqui nosse, judicasse vetant, novisse jubent et judicavisse (= they forbid to say nosse, etc.), Cic. Or. 47, 157.—

For instance (= hoc modo, hoc pacto, ut hoc, verbi gratia, ut si; cf. Cic. Inv. 1, 49, 91 sq. infra):

disjunctum est, cum unumquodque certo concluditur verbo,

Auct. Her. 4, 27, 37:

mala definitio est... cum aliquid non grave dicit, sic: Stultitia est immensa gloriae cupiditas,

Cic. Inv. 1, 49, 91.

As a local demonstrative, thus, so, etc. (deiktikôs; colloq.;

mostly comice): ne hunc ornatum vos meum admiremini, quod ego processi sic cum servili schema,

as you see me now, Plaut. Am. prol. 117:

sed amictus sic hac ludibundus incessi,

id. Ps. 5, 1, 31:

nec sic per totam infamis traducerer urbem,

Prop. 2, 24 (3, 18), 7:

sic ad me, miserande, redis?

Ov. M. 11, 728; cf. Plaut. Ps. 5, 2, 4.—So accompanied with a corresponding gesture:

Quid tu igitur sic hoc digitulis duobus sumebas primoribus?

Plaut. Bacch. 4, 4, 25: Pe. Quid si curram? Tr. Censeo. Pe. An sic potius placide? (the speaker imitating the motion), id. Rud. 4, 8, 10:

non licet te sic placidule bellam belle tangere?

id. ib. 2, 4, 12:

quod non omnia sic poterant conjuncta manere,

Lucr. 5, 441.—

Here belong the phrases sic dedero, sic dabo, sic datur, expressing a threat of revenge, or satisfaction at another's misfortune: sic dedero! aere militari tetigero lenunculum,

I will give it to him, Plaut. Poen. 5, 5, 6; id. As. 2, 4, 33:

sic dabo!

Ter. Phorm. 5, 9, 38:

doletne? hem, sic datur si quis erum servos spernit,

Plaut. Ps. 1, 2, 21:

sic furi datur,

id. Stich. 5, 5, 25; so id. Men. 4, 2, 46.—Referring to an act just performed by the speaker:

sic deinde quicunque alius transiliet moenia mea (= sic pereat, quicunque deinde, etc.),

Liv. 1, 7, 2:

sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

so will every one fare who, id. 1, 26, 5:

sic... Cetera sit fortis castrorum turba tuorum (= sic ut interfeci te),

Ov. M. 12, 285.—So with a comp.-clause expressed:

sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum legatum jacentem videtis,

Liv. 8, 6, 6; cf. id. 1, 24, 8 (v. IV. 1. infra).

As correlative, with, 1. A comparative clause (sic far more frequent than ita); 2. A contrasted clause, mostly with ut; 3. A modal clause, with ut (ita more freq. than sic); 4. A clause expressing intensity, introduced by ut; 5. A conditional clause (rare; ita more freq.); 6. With a reason, introduced by quia (ante-class. and very rare); 7. With an inf. clause; 8. With ut, expressing purpose or result.

With comp. clauses, usu. introduced by ut, but also by quemadmodum (very freq.), sicut, velut, tamquam, quasi, quomodo, quam (rare and poet.), ceu (rare; poet. and post-class.), quantus (rare and poet.), qualis (ante-class. and rare).

With ut:

ut cibi satietas subamara aliqua re relevatur, sic animus defessus audiendi admiratione redintegratur,

Cic. Inv. 1, 17, 25:

ut non omnem frugem, neque arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vita nascitur,

id. Rosc. Am. 27, 75:

ex suo regno sic Mithridates profugit ut ex eodem Ponto Medea quondam profugisse dicitur,

id. Imp. Pomp. 9, 22:

ut tu nunc de Coriolano, sic Clitarchus de Themistocle finxit,

id. Brut. 11, 42:

sic moneo ut filium, sic faveo ut mihi, sic hortor ut et pro patria et amicissimum,

id. Fam. 10, 5, 3:

ut vita, sic oratione durus fuit,

id. Brut. 31, 117:

de Lentulo sic fero ut debeo,

id. Att. 4, 6, 1:

sic est ut narro tibi,

Plaut. Most. 4, 3, 40; Cic. Inv. 2, 8, 28; id. Div. 2, 30, 93; id. de Or. 1, 33, 153; 3, 51, 198; Liv. 1, 47, 2; 2, 52, 7; Ov. M. 1, 495; 1, 539; 2, 165 et saep.—So in the formula ut quisque... sic (more freq. ita), rendered by according as, or the more... the...:

ut quisque rem accurat suam, sic ei procedunt postprincipia denique,

Plaut. Pers. 4, 1, 3:

ut quaeque res est tur pissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

Cic. Caecin. 2, 7; v. Fischer, Gr. II. p. 751.—

With quemadmodum: quemadmodum tibicen sine tibiis canere, sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non potest, Cic. Or. 2, 83, 338:

quemadmodum se tribuni gessissent in prohibendo dilectu, sic patres in lege prohibenda gerebant,

Liv. 3, 11, 3:

sic vestras hallucinationes fero, quemadmodum Juppiter ineptias poetarum,

Sen. Vit. Beat. 26, 6; cf. Cic. Inv. 1, 23, 33; 2, 8, 28; 2, 27, 82; id. Or. 3, 52, 200; id. Lael. 4, 16; id. Rosc. Com. 1, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 5; Liv. 2, 13, 8; 5, 3, 8; Sen. Ep. 5, 6 (bis); id. Clem. 1, 3, 5; id. Vit. Beat. 23, 4.—

With sicut:

tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit,

Cic. Brut. 64, 230; 46, 112; id. Or. 2, 44, 186; id. Clu. 2; Caes. B. G. 6, 30; Liv. 4, 57, 11; 7, 13, 8; Sen. Vit. Beat. 9, 2.—

With velut:

velut ipse in re trepida se sit tutatus, sic consulem loca tutiora castris cepisse,

Liv. 4, 41, 6; cf. Cic. Tusc. 1, 10, 20; Verg. A. 1, 148; Ov. M. 4, 375; 4, 705.—

With tamquam:

tamquam litteris in cera, sic se ajebat imaginibus quae meminisse vellet, perscribere,

Cic. Or. 2, 88, 360:

quid autem ego sic adhuc egi, tamquam integra sit causa patriciorum?

Liv. 10, 8:

sic Ephesi fui, tamquam domi meae,

Cic. Fam. 13, 69, 1; cf. id. Or. 2, 42, 180; id. Brut. 18, 71; 58, 213; 66, 235; 74, 258; id. Q. Fr. 1, 1, 16; 2, 14, 1; id. Prov. Cons. 12, 31; Sen. Ep. 101, 7.—

With quasi:

hujus innocentiae sic in hac calamitosa fama, quasi in aliqua perniciosissima flamma subvenire,

Cic. Clu. 1, 4:

ea sic observabo quasi intercalatum non sit,

id. Att. 6, 1, 12:

Quid tu me sic salutas quasi dudum non videris?

Plaut. Am. 2, 2, 51; cf. Cic. Or. 2, 11, 47; id. Inv. 1, 3, 4; id. Sen. 8, 26:

ego sic vivam quasi sciam, etc.,

Sen. Vit. Beat. 20, 3.—

With quomodo:

quomodo nomen in militiam non daret debilis, sic ad iter quod inhabile sciat, non accedet,

Sen. Ot. Sap. 3 (30), 4:

sic demus quomodo vellemus accipere,

id. Ben. 2, 1, 1; id. Ep. 9, 17; id. Ot. Sap. 6, 2 (32 med.); Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—

With ceu:

ceu cetera nusquam Bella forent... sic Martem indomitum Cernimus,

Verg. A. 2, 438.—

With quam:

non sic incerto mutantur flamine Syrtes, quam cito feminea non constat foedus in ira,

Prop. 2, 9, 33; Claud. IV. Cons. Hon. 281.—

With quantus:

nec sic errore laetatus Ulixes... nec sic Electra... quanta ego collegi gaudia,

Prop. 2, 14 (3, 6), 5 sqq.—

With qualis:

imo sic condignum donum quali'st quoi dono datum est,

Plaut. Am. 1, 3, 40.—

Without a correlative particle, in an independent sentence:

Quis potione uti aut cibo dulci diutius potest? sic omnibus in rebus voluptatibus maximis fastidium finitimum est (= ut nemo cibo dulci uti diutius potest, sic, etc.),

Cic. Or. 3, 25, 100; cf. id. ib. 19, 63.—

In contrasted clauses, mostly with ut, which may generally be rendered while: ut ad bella suscipienda Gallorum acer ac promptus est animus, sic mollis ad calamitates perferendas mens eorum est (almost = etsi ad bella suscipienda... tamen mollis est, etc., while, etc.), Caes. B. G. 3, 19: a ceteris oblectationibus ut deseror, sic litteris sustentor et recreor, while I am deserted, I am sustained, etc., Cic. Att. 4, 10, 1; cf. id. Rosc. Am. 18, 55; id. Fam. 10, 20, 2; Liv. 4, 57, 11; Ov. M. 4, 131; 11, 76.—So freq. two members of the same sentence are coordinated by ut... sic (ita) with almost the same force as a co-ordination by cum... tum, or by sed:

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen respondit (= vere fortasse, sed parum utiliter),

Liv. 4, 6, 2:

ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae spei pugnam imber diremit,

id. 6, 32, 6:

(forma erat) ut non cygnorum, sic albis proxima cygnis,

Ov. M. 14, 509; cf. Liv. 1, 27, 2; 5, 38, 2; 6, 6, 10; Ov. M. 1, 370.—In this use etiam or quoque is sometimes joined with sic (never by Cic. with ita):

nostri sensus, ut in pace semper, sic tum etiam in bello congruebant (= cum... tum),

Cic. Marcell. 6, 16:

ut sunt, sic etiam nominantur senes,

id. Sen. 6, 20:

utinam ut culpam, sic etiam suspitionem vitare potuisses,

id. Phil. 1, 13, 33:

ut superiorum aetatum studia occidunt, sic occidunt etiam senectutis,

id. Sen. 20, 76:

ut voce, sic etiam oratione,

id. Or. 25, 85; id. Top. 15, 59; id. Leg. 2, 25, 62; id. Lael. 5, 19.—More rarely with quem ad modum, quomodo:

ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus,

Cic. Att. 10, 4, 2:

quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad beate,

id. Tusc. 3, 17, 37. —

With a clause of manner introduced by ut = so that:

sic fuimus semper comparati ut hominum sermonibus quasi in aliquod judicium vocaremur,

Cic. Or. 3, 9, 32:

eam sic audio ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,

id. ib. 3, 12, 45:

sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis,

id. ib. 3, 12, 46:

omnia sic suppetunt ut ei nullam deesse virtutem oratoris putem,

id. Brut. 71, 250:

omnis pars orationis esse debet laudabilis, sic ut verbum nullum excidat,

id. Or. 36, 125:

sic tecum agam ut vel respondendi vel interpellandi potestatem faciam,

id. Rosc. Am. 27, 73:

nec vero sic erat umquam non paratus Milo contra illum ut non satis fere esset paratus,

id. Mil. 21, 56:

sic eum eo de re publica disputavit ut sentiret sibi cum viro forti esse pugnandum,

id. Fam. 5, 2, 8; cf. Plaut. As. 2, 4, 49; id. Mil. 2, 2, 82; Cic. de Or. 1, 57, 245; 2, 1, 3; 2, 6, 23; id. Brut. 22, 88; 40, 148; id. Sest. 40, 87; id. Planc. 10, 25; id. Fam. 5, 15, 4; Caes. B. G. 2, 32; 5, 17; id. B. C. 3, 56; Prop. 1, 21, 5.—Sometimes the correlative clause is restrictive, and sic = but so, yet so, only so:

mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, hominis acuti magis quam eruditi,

Cic. Att. 12, 38, 4:

sic conveniet reprehendi, ut demonstretur etc.,

id. Inv. 1, 46, 86; id. Brut. 79, 274; id. Marcell. 11, 34; id. Att. 13, 3, 1 (ita is more freq. in this sense).—

With a clause expressing intensity (so both with adjj. and verbs; but far less freq. than ita, tam, adeo), to such a degree, so, so far, etc.:

sic ego illum in timorem dabo, ipse sese ut neget esse eum qui siet,

Plaut. Ps. 4, 1, 20 sq.:

conficior lacrimis sic ut ferre non possim,

Cic. Fam. 14, 4, 1:

sic rem fuisse apertam ut judicium fieri nihil attinuerit,

id. Inv. 2, 28, 84:

cujus responso judices sic exarserunt ut capitis hominem innocentissimum condemnarent,

id. Or. 1, 54, 233; cf. id. ib. 3, 8, 29; id. Brut. 88, 302; id. Or. 53, 177; 55, 184; id. Rep. 2, 21, 37; 3, 9, 15; id. Lael. 1, 4; id. Planc. 8, 21; id. Verr. 1, 36, 91; id. Balb. 5, 13; id. Att. 1, 8, 2; 1, 16, 1; Caes. B. G. 6, 41; Hor. S. 2, 3, 1.—

Rarely conditional clauses have the antecedent sic.

Poet. and in post-Aug. prose, to represent the result of the condition as sure:

sic invidiam effugies, si te non ingesseris oculis, si bona tua non jactaveris, si scieris in sinu gaudere,

Sen. Ep. 105, 3:

sic hodie veniet si qua negavit heri,

Prop. 2, 14 (3, 6), 20.—

Denoting with the proviso that, but only if (usu. ita):

decreverunt ut cum populus regem jussisset, id sic ratum esset si patres auctores fuissent,

that the choice should be valid, but only if the Senate should ratify it, Liv. 1, 17, 9:

sic ignovisse putato Me tibi si cenes hodie mecum,

Hor. Ep. 1, 7, 69.—

Sic quia = idcirco quia (very rare): Th. Quid vos? Insanin' estis? Tr. Quidum? Th. Sic quia foris ambulatis, Plaut. Most. 2, 2, 20.—

With inf. clause (freq.):

sic igitur sentio, naturam primum atque ingenium ad dicendum vim afferre maximam,

Cic. Or. 1, 25, 113:

sic a majoribus nostris accepimus, praetorem quaestori suo parentis loco esse oportere,

id. Div. in Caecil. 19, 61:

ego sic existimo, in summo imperatore quattuor res inesse oportere,

id. Imp. Pomp. 10, 38; cf. Ter. Hec. 5, 4, 5; Cic. Inv. 2, 55, 167; id. de Or. 1, 20, 93; 2, 28, 122; id. Brut. 36, 138; 41, 152; id. Div. in Caecil. 3, 10; id. Verr. 1, 7, 20; Liv. 5, 15, 11.—Esp., after sic habeto (habe, habeas) = scito (only Ciceron.):

sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc.,

Cic. Fam. 2, 3, 1; so id. ib. 1, 7, 3; 2, 6, 5; 2, 10, 1; 7, 18, 1; 9, 16, 2; id. Att. 2, 25, 1; 5, 1, 5; 5, 20, 1 et saep.—

With ut, expressing purpose or result:

nunc sic faciam, sic consilium est, ad erum ut veniam docte atque astu,

Plaut. Rud. 4, 2, 23:

ab Ariobarzane sic contendi ut talenta, quae mihi pollicebatur, illi daret,

Cic. Att. 6, 1, 3:

sic accidit ut ex tanto navium numero nulla omnino navis... desideraretur,

Caes. B. G. 5, 23; cf. Cato, R. R. 1, 1; Cic. Att. 8, 1, 4; id. Or. 2, 67, 271.

Idiomatic usages of sic.

In a wish, expressed as a conclusion after an imperative ( poet.):

parce: sic bene sub tenera parva quiescat humo (= si parces, bene quiescat),

Tib. 2, 6, 30:

annue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli,

id. 2, 5, 121:

pone, precor, fastus... Sic tibi nec vernum nascentia frigus adurat Poma, nec excutiant rapidi florentia venti,

Ov. M. 14, 762: dic [p. 1692] mihi de nostra quae sentis vera puella:

Sic tibi sint dominae, Lygdame, dempta juga,

Prop. 4, 5, 1; Tib. 2, 6, 30.—The imperative may follow the clause with sic:

sic tua Cyrneas fugiant examina taxos... Incipe (sc. cantare) si quid habes (= si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.),

Verg. E. 9, 30:

sic tibi (Arethusa) Doris amara suam non intermisceat undam: Incipe (= si incipies, opto tibi ut Doris, etc.),

id. ib. 10, 4:

sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda Credulus... Dic ubi sit,

Ov. M. 8, 857; Sen. Troad. 702; cf.:

sic te Diva potens Cypri... Ventorumque regat pater, Navis... Reddas incolumem Vergilium (= si tu, navis, reddes Vergilium, prosperum precor tibi cursum),

Hor. C. 1, 3, 1; cf.

also: sic venias hodierne: tibi dem turis honores (=si venies, tibi dem),

Tib. 1, 7, 53; cf. Ov. H. 3, 135; 4, 148.—

Sic (like ita) with ut in strong asseveration ( poet.):

sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum (= by the love of the gods, I pity, etc.),

Ter. Heaut. 3, 1, 54:

Diespiter me sic amabit ut ego hanc familiam interire cupio,

Plaut. Poen. 4, 2, 47:

sic has deus aequoris artes Adjuvet, ut nemo jamdudum littore in isto constitit,

Ov. M. 8, 866:

sic mihi te referas levis, ut non altera nostro limine intulit ulla pedes,

Prop. 1, 18, 11; cf. id. 3, 15 (4, 14), 1; cf.:

vera cano, sic usque sacras innoxia laurus vescar,

Tib. 2, 5, 63.—

In a demonstrative temporal force, like the Gr. houtôs, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was, etc.

In gen.:

e Graecis cavendae sunt quaedam familiaritates, praeter hominum perpaucorum, si qui sunt vetere Graecia digni. Sic vero fallaces sunt permulti et leves,

but as things now stand, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:

at sic citius qui te expedias his aerumnis reperias,

Ter. Hec. 3, 1, 8: Pe. Pol tibi istuc credo nomen actutum fore. Tr. Dum interea sic sit, istuc actutum sino, provided it be as it is, Plaut. Most. 1, 1, 71:

quotiens hoc tibi ego interdixi, meam ne sic volgo pollicitarere operam,

thus, as you are doing now, id. Mil. 4, 2, 65:

si utrumvis tibi visus essem, Non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

Ter. Hec. 4, 1, 11:

non sic nudos in flumen deicere (voluerunt),

naked, as they are, Cic. Rosc. Am. 26, 71:

sub alta platano... jacentes sic temere,

Hor. C. 2, 11, 14.—Esp., with sine and abl.:

me germanam meam sororem tibi sic sine dote dedisse,

so as she is, without a dowry, Plaut. Trin. 3, 2, 65:

sic sine malo,

id. Rud. 3, 5, 2:

at operam perire meam sic... perpeti nequeo,

without result, id. Trin. 3, 2, 34 Ritschl, Fleck. (Brix omits sic): nec sic de nihilo fulminis ira cadit (= without cause), Prop. 2, 16 (3, 8), 52: mirabar hoc si sic abiret, so, i. e. without trouble, Ter. And. 1, 2, 4:

hoc non poterit sic abire,

Cic. Fin. 5, 3, 7; so,

sic abire,

id. Att. 14, 1, 1; Cat. 14, 16; Plaut. Men. 5, 7, 39. —Hence,

With imperatives, esp. with sine: Quid ego hoc faciam postea? sic sine eumpse, just let him alone, i. e. leave him as he is, Plaut. Most. 1, 4, 32:

si non vult (numerare), sic sine adstet,

id. As. 2, 4, 54:

sine fores sic, abi,

let the door alone, id. Men. 2, 3, 1; so id. Cas. 3, 6, 36; id. Ps. 1, 5, 62.—

Pregn., implying a concession (= kai houtôs), even as it is now, even without doing so, in spite of it:

nolo bis iterare, sat sic longae fiunt fabulae,

narratives are long enough anyhow, as they are, without saying them twice over, Plaut. Ps. 1, 3, 154:

sed sic quoque erat tamen Acis,

even as it was, in spite of what has been said, Ov. M. 13, 896; so,

sic quoque fallebat,

id. ib. 1, 698:

sed sic me et libertatis fructu privas et diligentiae,

anyhow, not taking into account what is mentioned, Cic. Fam. 5, 20, 4: exhibeas molestiam si quid debeam, qui nunc sic tam es molestus, who art so troublesome even as it is, i. e. without my owing you any thing, Plaut. Pers. 2, 44:

sic quoque parte plebis affecta, fides tamen publica potior senatui fuit,

Liv. 7, 27; cf. Ov. F. 2, 642; Suet. Aug. 78.—

Ellipt., referring to something in the mind of the speaker:

Quod si hoc nunc sic incipiam? Nihil est. Quod si sic? Tantumdem egero. At sic opinor? Non potest,

Ter. Heaut. 4, 2, 8: illa quae aliis sic, aliis secus videntur, to some in one way, to others in another (= aliis aliter), Cic. Leg. 1, 17, 47: Quid vini absumpsit! Sic hoc dicens, asperum hoc est, aliud lenius, = this wine is so (the speaker not saying what he thinks of it), Ter. Heaut. 3, 1, 49: deinde quod illa (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, or so, i. e. or otherwise, Cic. Fam. 15, 21, 2:

monitorem non desiderabit qui dicat, Sic incede, sic cena... sic amico utere, sic cive, sic socio,

Sen. Ep. 114.—

In answers, yes = the French, Italian, and Spanish si (ante - class. and rare): Ph. Phaniam relictam ais? Ge. Sic, Ter. Phorm. 2, 2, 2: De. Illa maneat? Ch. Sic, id. ib. 5, 3, 30: Ch. Sicine est sententia? Me. Sic, id. Heaut. 1, 1, 114.

sensus, a, um, Part. of sentio.

sensus, ūs, m. [sentio], the faculty or power of perceiving, perception, feeling, sensation, sense, etc.

Corporeal, perception, feeling, sensation:

omne animal sensus habet: sentit igitur et calida et frigida et dulcia et amara, nec potest ullo sensu jucunda accipere et non accipere contraria: si igitur voluptatis sensum capit, doloris etiam capit. etc.,

Cic. N. D. 3, 13, 32:

moriendi sensum celeritas abstulit,

id. Lael. 3, 12:

si quis est sensus in morte,

id. Phil. 9, 6, 13:

(Niobe) posuit sensum saxea facta mali,

Ov. P. 1, 2, 32:

sensum voluptatemque percipere,

Plin. Ep. 1, 10, 12. [p. 1671] —

A sense, capacity for feeling:

ut idem interitus sit animorum et corporum nec ullus sensus maneat, etc.,

Cic. Lael. 4, 14:

tactus corporis est sensus,

Lucr. 2, 435:

oculorum,

id. 3, 361; so,

oculorum, aurium,

Cic. Tusc. 5, 38, 111; id. Fin. 2, 16, 52; id. Div. 2, 52, 107; cf.

videndi,

id. de Or. 2, 87, 357:

audiendi,

id. Rep. 6, 18, 19:

quod neque oculis neque auribus neque ullo sensu percipi potest,

id. Or. 2, 8:

quamquam oriretur (tertia philosophiae pars) a sensibus, tamen non esse judicium veritatis in sensibus,

id. Ac. 1, 8, 30:

res subjectae sensibus,

id. ib. 1, 8, 31:

gustatus, qui est sensus ex omnibus maxime voluptarius,

id. de Or. 3, 25, 99:

sensus autem interpretes ac nuntii rerum in capite et facti et conlocati sunt,

id. N. D. 2, 56, 140:

omne animal sensus habet,

id. ib. 3, 13, 32:

carent conchae visu, omnique sensu alio quam cibi et periculi,

Plin. 9, 30, 48, § 90:

ab eā parte opus orsus, ut a sensu ejus, averteret,

Curt. 4, 6, 9.—

Mental, feeling, sentiment, emotion, affection; sense, understanding, capacity; humor, inclination, disposition, frame of mind, etc.:

ipse in commovendis judicibus eis ipsis sensibus, ad quos illos adducere vellem, permoverer,

Cic. de Or. 2, 45, 189:

an vos quoque hic innocentium cruciatus pari sensu doloris adficit?

id. Verr. 2, 5, 46, § 123:

vestri sensus ignarus,

id. Mil. 27, 72:

humanitatis,

id. Verr. 2, 1, 18, § 47; id. Rosc. Am. 53, 154:

applicatio animi cum quodam sensu amandi... ut facile earum (bestiarum) sensus appareat... sensus amoris exsistit, etc.,

id. Lael. 8, 27; cf.:

ipsi intellegamus naturā gigni sensum diligendi,

id. ib. 9, 32:

meus me sensus, quanta vis fraterni sit amoris, admonet,

id. Fam. 5, 2, 10:

utere argumento ipse sensus tui,

id. Rep. 1, 38, 59:

nihil est tam molle, tam aut fragile aut flexibile quam voluntas erga nos sensusque civium,

id. Mil. 16, 42:

quae mihi indigna et intolerabilia videntur, ea pro me ipso et animi mei sensu ac dolore pronuntio,

id. Rosc. Am. 44, 129.—

Opinion, thought, sense, view:

animi,

Cic. de Or. 2, 35, 148:

valde mihi placebat sensus ejus de re publicā,

id. Att. 15, 7:

(orator) ita peragrat per animos hominum, ita sensus mentesque pertractat, ut, etc.,

id. de Or. 1, 51, 222 sq.:

qui est iste tuus sensus, quae cogitatio? Brutos ut non probes, Antonios probes?

id. Phil. 10, 2, 4:

dissidenti sensus suos aperire,

Nep. Dion, 8, 2:

sensus reconditi,

Plin. Ep. 2, 3, 2.—

Esp., the common feelings of humanity, the moral sense, taste, discretion, tact in intercourse with men, often called in full sensus communis (sometimes with hominum), and often in other phrases of similar force:

ut in ceteris (artium studiis) id maxime excellat, quod longissime sit ab imperitorum intellegentiā sensuque disjunctum, in dicendo autem vitium vel maximum sit a volgari genere orationis atque a consuetudine communis sensus abhorrere,

Cic. de Or. 1, 3, 12:

quae versantur in sensu hominum communi,

id. ib. 2, 16, 68; id. Planc. 13, 31:

communis ille sensus in aliis fortasse latuit,

id. ib. 14, 34; Hor. S. 1, 3, 66:

sit in beneficio sensus communis,

Sen. Ben. 1, 12, 3; id. Ep. 5, 4; 105, 3; Quint. 1, 2, 20:

rarus sensus communis in illā fortunā,

Juv. 8, 73. — Plur., Cic. Clu. 6, 17:

ea sunt in communibus infixa sensibus,

id. de Or. 3, 50, 195; so,

vulgaris popularisque sensus,

id. ib. 1, 23, 108:

haec oratio longe a nostris sensibus abhorrebat,

id. ib. 1, 18, 83; cf.:

mirari solebam istum in his ipsis rebus aliquem sensum habere, quem scirem nullā in re quicquam simile hominis habere,

id. Verr. 2, 4, 14, § 33.—

Transf. (in the poets, and also in prose after the Aug. per.), of the thinking faculty, sense, understanding, mind, reason (syn.: mens, ratio).

In gen. (rare):

misero quod omnes Eripit sensus mihi,

Cat. 51, 6; cf.:

tibi sensibus ereptis mens excidit,

id. 66, 25; Ov. M. 3, 631; 14, 178:

(quibus fortuna) sensum communem abstulit,

common sense, Phaedr. 1, 7, 4 (in another signif., v. supra, II. A. fin., and infra, 2. fin.):

eam personam, quae furore detenta est, quia sensum non habet, etc.,

Dig. 24, 3, 22, § 7:

nec potest animal injuriam fecisse, quod sensu caret,

ib. 9, 1, 1, § 3.—

In partic., of discourse.

Abstr., sense, idea, notion, meaning, signification (syn.: sententia, notio, significatio, vis; poet. and post-Aug.; freq. in Quint.): nec testamenti potuit sensus colligi, Phaedr. 4, 5, 19:

verba, quibus voces sensusque notarent,

Hor. S. 1, 3, 103:

is verbi sensus,

Ov. F. 5, 484:

quae verbis aperta occultos sensus habent,

Quint. 8, 2, 20:

ambiguitas, quae turbare potest sensum,

id. 8, 2, 16:

verba duos sensus significantia,

id. 6, 3, 48: allêgoria aliud verbis, aliud sensu ostendit, id. 8, 6, 44:

Pomponium sensibus celebrem, verbis rudem,

Vell. 2, 9, 5:

horum versuum sensus atque ordo sic, opinor, est,

Gell. 7, 2, 10:

egregie dicta circa eumdem sensum tria,

Sen. Ep. 7, 10.—Introducing a quotation:

erat autem litterarum sensus hujusmodi,

Amm. 20, 8, 4.—With gen. person:

salvo modo poëtae sensu,

the meaning, Quint. 1, 9, 2.—

Concr., a thought expressed in words, a sentence, period (postAug.):

sensus omnis habet suum finem, poscitque naturale intervallum, quo a sequentis initio dividatur,

Quint. 9, 4, 61; 7, 10, 16; cf. id. 11, 2, 20:

puer ut sciat, ubi claudatur sensus,

id. 1, 8, 1:

ridendi, qui velut leges prooemiis omnibus dederunt, ut intra quattuor sensus terminarentur,

id. 4, 1, 62:

verbo sensum cludere multo optimum est,

id. 9, 4, 26 et saep.—Hence, communes sensus (corresp. with loci), commonplaces, Tac. Or. 31.

sīc (old form sīce, Plaut. Rud. 2, 4, 12; also seic, C. I. L. 818), adv. [for si - ce; si, locat. form of pron. stem sa- = Gr. ho, ha, or hê, and demonstr. -ce; v. Corss. Ausspr. 1, 777], so, thus, in this or that manner, in such a manner, in the same way or manner, in like manner, likewise, to this or that extent or degree, to such a degree, in this or that state or condition, in such a condition (syn. ita); sic refers, I. To a previous fact, description, or assumption.—II. To a subsequent independent sentence, = thus, as follows. —III. As a local demonstrative (deiktikôs), referring to something done or pointed out by the speaker, = thus, as I do it; thus, as you see, etc.—IV. As a correlative, preceding or following clauses introduced by conjunctions. —V. In certain idiomatic connections.

Referring to something said before, = hoc modo: sic ille annus duo firmamenta rei publicae evertit, so, i. e. in the manner mentioned, Cic. Att. 1, 18, 3:

sic et nata et progressa eloquentia videtur,

id. Inv. 1, 2, 3:

facinus indignum Sic circumiri,

Ter. Phorm. 4, 3, 9:

sic deinceps omne opus contexitur,

Caes. B. G. 7, 23:

arare mavelim quam sic amare,

Plaut. Merc. 2, 3, 21:

sic se res habet,

Cic. Brut. 18, 71:

sic regii constiterant,

Liv. 42, 58:

sic res Romana in antiquum statum rediit,

id. 3, 9, 1:

sic ad Alpes perventum est,

Tac. H. 1, 84; cf. Enn. Ann. 1, 104; Plaut. Ep. 3, 4, 88; Ter. Ad. 5, 2, 11; Cic. Inv. 1, 46, 86; 2, 32, 100; id. de Or. 1, 32, 146; 2, 49, 201; 3, 29, 117; id. Brut. 40, 149; id. Rep. 2, 14, 27; 2, 20, 35; id. Lael. 9, 32; Liv. 4, 11, 5; 6, 17, 1; Caes. B. G. 3, 19; 6, 30; 7, 62.—Often sic does not qualify the main predicate, but a participle or adjective referring to it:

sic igitur instructus veniat ad causas,

Cic. Or. 34, 121:

cum sic affectos dimisisset,

Liv. 21, 43, 1:

sic omnibus copiis fusis se in castra recipiunt,

Caes. B. G. 3, 6:

sic milites consolatus eodem die reducit in castra,

id. ib. 7, 19; cf. id. ib. 7, 62; Ov. M. 1, 32.—

In a parenthet. clause (= ita):

quae, ut sic dicam, ad corpus pertinent civitatis,

so to speak, Cic. Inv. 2, 56, 168:

commentabar declamitans—sic enim nunc loquuntur,

id. Brut. 90, 310; cf. id. Att. 12, 39, 2; id. Lael. 11, 39; Liv. 7, 31; Ov. M. 4, 660; 13, 597; 13, 866.—

Referring not to the predicate, but to some intermediate term understood (= ita; cf.

Engl. so): sic provolant duo Fabii (= sic loquentes),

Liv. 2, 46, 7:

sic enim nostrae rationes postulabant (sic = ut sic agerem),

Cic. Att. 4, 2, 6:

tibi enim ipsi sic video placere (sic = sic faciendo),

id. ib. 4, 6, 2:

sic enim concedis mihi proximis litteris (= ut sic agam),

id. ib. 5, 20, 1:

sic enim statuerat (= hoc faciendum esse),

id. Phil. 5, 7, 208:

Quid igitur? Non sic oportet? Equidem censeo sic (sic = hoc fieri),

id. Fam. 16, 18, 1:

sic soleo (i. e. bona consilia reddere),

Ter. Ad. 5, 7, 25:

sic soleo amicos (i. e. beare),

id. Eun. 2, 2, 48:

sic memini tamen (= hoc ita esse),

Plaut. Mil. 1, 1, 48:

haec sic audivi (= ita esse),

id. Ep. 3, 1, 79:

sic prorsus existimo (= hoc ita esse),

Cic. Brut. 33, 125:

quoniam sic cogitis ipsi (= hoc facere),

Ov. M. 5, 178.—

As completing object, = hoc:

iis litteris respondebo: sic enim postulas (= hoc postulas),

Cic. Att. 6, 1, 1:

hic adsiste. Sic volo (= hoc volo, or hoc te facere volo),

Ter. Ad. 2, 1, 15:

sic fata jubent (= hoc jubent, or hoc facere jubent),

Ov. M. 15, 584:

hic apud nos hodie cenes. Sic face,

Plaut. Most. 5, 2, 8:

sic faciendum est,

Cic. Att. 4, 6, 2.—

Predicatively with esse (appellari, videri, etc.), in the sense of talis:

sic vita hominum est (= talis),

Cic. Rosc. Am. 30, 84:

vir acerrimo ingenio—sic enim fuit,

id. Or. 5, 18:

familiaris noster—sic est enim,

id. Att. 1, 18, 6:

sic est vulgus,

id. Rosc. Com. 10, 20:

sic, Crito, est hic,

Ter. And. 5, 4, 16: sic sum;

si placeo, utere,

id. Phorm. 3, 2, 42:

sic sententiest,

Plaut. Trin. 3, 2, 90:

sic est (= sic res se habet),

that is so, Ter. Ad. 4, 5, 21:

qui sic sunt (i. e. vivunt) haud multum heredem juvant,

id. Hec. 3, 5, 10:

nunc hoc profecto sic est,

Plaut. Merc. 2, 1, 42:

sic est. Non muto sententiam,

Sen. Ep. 10; cf. Plaut. Mil. 2, 3, 35; id. Am. 2, 1, 60; id. Aul. 2, 4, 43; id. As. 5, 2, 12; id. Most. 4, 3, 40; Ter. And. 1, 1, 35; id. Eun. 3, 1, 18; id. Ad. 3, 3, 44; Cic. Lael. 1, 5; id. de Or. 1, 19, 86; id. Or. 14, 46.—

Rarely as subject (mostly representing a subject-clause):

sic commodius esse arbitror quam manere hanc (sic = abire),

Ter. Phorm. 5, 3, 31:

si sic (= hoc) est factum, erus damno auctus est,

id. Heaut. 4, 1, 15: Pe. Quid? Concidit? Mi. Sic suspicio est (= eam concidisse), Plaut. Ep. 3, 4, 57:

mihi sic est usus (= sic agere),

Ter. Heaut. 1, 1, 28:

sic opus est (= hoc facere),

Ov. M. 1, 279; 2, 785.—

To express relations other than manner (rare).

Of consequence; un der these circumstances, accordingly, hence:

sic Numitori ad supplicium Remus deditur,

Liv. 1, 5, 4:

sic et habet quod uterque eorum habuit, et explevit quod utrique defuit,

Cic. Brut. 42, 154:

sic victam legem esse, nisi caveant,

Liv. 4, 11, 5:

suavis mihi ructus est. Sic sine modo,

Plaut. Ps. 5, 2, 17. —

Of condition; on this condition, if this be done, etc.:

reliquas illius anni pestes recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc.,

Cic. Sest. 25, 55: displiceas aliis;

sic ego tutus ero (sic = si displicebis),

Tib. 4, 13, 6:

Scironis media sic licet ire via (sic = si amantes eunt),

Prop. 4, 15 (3, 16), 12:

sic demum lucos Stygios Aspicies (= non aspicies, nisi hoc facies),

Verg. A. 6, 154 (for sic as antecedent of si, v. infra, IV. 5).—

Of intensity:

non latuit scintilla ingenii: sic erat in omni sermone sollers (= tam sollers erat ut non lateret ingenium),

Cic. Rep. 2, 21, 37; cf. infra, IV. 4.

Referring to a subsequent sentence, thus, as follows, in the following manner (= hoc modo, hoc pacto, hujusmodi, ad hunc modum):

ingressus est sic loqui Scipio: Catonis hoc senis est, etc.,

Cic. Rep. 2, 1, 1 (cf.:

tum Varro ita exorsus est,

id. Ac. 1, 4, 15): hunc inter pugnas Servilius sic compellat, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 256 Vahl.):

puero sic dicit pater: Noster esto,

Plaut. Bacch. 3, 3, 38:

sic faciam: adsimulabo quasi quam culpam in sese admiserint,

id. Stich. 1, 2, 27 dub.:

salem candidum sic facito: amphoram puram impleto, etc.,

Cato, R. R. 88: sic enim dixisti:

Vidi ego tuam lacrimulam,

Cic. Planc. 31, 76:

res autem se sic habet: composite et apte sine sententiis dicere insania est,

the truth is this, id. Or. 71, 236:

sic loquere, sic vive: vide, ne te ulla res deprimat,

Sen. Ep. 10, 4; cf. id. ib. 10, 1; Cato, R. R. 77 sqq.; Plaut. Poen. 1, 2, 177; Ter. Phorm. prol. 13; Auct. Her. 4, 6, 9; 4, 21, 29; 4, 4, 30; Cic. [p. 1691] Inv. 1, 39, 71; id. Or. 1, 45, 198; 2, 40, 167; 2, 40, 172; id. Att. 2, 22, 1; 5, 1, 3; 6, 1, 3; Verg. A. 1, 521.—

Esp., with ellipsis of predicate:

ego sic: diem statuo, etc. (sc. ago),

Cic. Att. 6, 1, 16.—Sometimes sic introduces detached words: sic loqui nosse, judicasse vetant, novisse jubent et judicavisse (= they forbid to say nosse, etc.), Cic. Or. 47, 157.—

For instance (= hoc modo, hoc pacto, ut hoc, verbi gratia, ut si; cf. Cic. Inv. 1, 49, 91 sq. infra):

disjunctum est, cum unumquodque certo concluditur verbo,

Auct. Her. 4, 27, 37:

mala definitio est... cum aliquid non grave dicit, sic: Stultitia est immensa gloriae cupiditas,

Cic. Inv. 1, 49, 91.

As a local demonstrative, thus, so, etc. (deiktikôs; colloq.;

mostly comice): ne hunc ornatum vos meum admiremini, quod ego processi sic cum servili schema,

as you see me now, Plaut. Am. prol. 117:

sed amictus sic hac ludibundus incessi,

id. Ps. 5, 1, 31:

nec sic per totam infamis traducerer urbem,

Prop. 2, 24 (3, 18), 7:

sic ad me, miserande, redis?

Ov. M. 11, 728; cf. Plaut. Ps. 5, 2, 4.—So accompanied with a corresponding gesture:

Quid tu igitur sic hoc digitulis duobus sumebas primoribus?

Plaut. Bacch. 4, 4, 25: Pe. Quid si curram? Tr. Censeo. Pe. An sic potius placide? (the speaker imitating the motion), id. Rud. 4, 8, 10:

non licet te sic placidule bellam belle tangere?

id. ib. 2, 4, 12:

quod non omnia sic poterant conjuncta manere,

Lucr. 5, 441.—

Here belong the phrases sic dedero, sic dabo, sic datur, expressing a threat of revenge, or satisfaction at another's misfortune: sic dedero! aere militari tetigero lenunculum,

I will give it to him, Plaut. Poen. 5, 5, 6; id. As. 2, 4, 33:

sic dabo!

Ter. Phorm. 5, 9, 38:

doletne? hem, sic datur si quis erum servos spernit,

Plaut. Ps. 1, 2, 21:

sic furi datur,

id. Stich. 5, 5, 25; so id. Men. 4, 2, 46.—Referring to an act just performed by the speaker:

sic deinde quicunque alius transiliet moenia mea (= sic pereat, quicunque deinde, etc.),

Liv. 1, 7, 2:

sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

so will every one fare who, id. 1, 26, 5:

sic... Cetera sit fortis castrorum turba tuorum (= sic ut interfeci te),

Ov. M. 12, 285.—So with a comp.-clause expressed:

sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum legatum jacentem videtis,

Liv. 8, 6, 6; cf. id. 1, 24, 8 (v. IV. 1. infra).

As correlative, with, 1. A comparative clause (sic far more frequent than ita); 2. A contrasted clause, mostly with ut; 3. A modal clause, with ut (ita more freq. than sic); 4. A clause expressing intensity, introduced by ut; 5. A conditional clause (rare; ita more freq.); 6. With a reason, introduced by quia (ante-class. and very rare); 7. With an inf. clause; 8. With ut, expressing purpose or result.

With comp. clauses, usu. introduced by ut, but also by quemadmodum (very freq.), sicut, velut, tamquam, quasi, quomodo, quam (rare and poet.), ceu (rare; poet. and post-class.), quantus (rare and poet.), qualis (ante-class. and rare).

With ut:

ut cibi satietas subamara aliqua re relevatur, sic animus defessus audiendi admiratione redintegratur,

Cic. Inv. 1, 17, 25:

ut non omnem frugem, neque arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vita nascitur,

id. Rosc. Am. 27, 75:

ex suo regno sic Mithridates profugit ut ex eodem Ponto Medea quondam profugisse dicitur,

id. Imp. Pomp. 9, 22:

ut tu nunc de Coriolano, sic Clitarchus de Themistocle finxit,

id. Brut. 11, 42:

sic moneo ut filium, sic faveo ut mihi, sic hortor ut et pro patria et amicissimum,

id. Fam. 10, 5, 3:

ut vita, sic oratione durus fuit,

id. Brut. 31, 117:

de Lentulo sic fero ut debeo,

id. Att. 4, 6, 1:

sic est ut narro tibi,

Plaut. Most. 4, 3, 40; Cic. Inv. 2, 8, 28; id. Div. 2, 30, 93; id. de Or. 1, 33, 153; 3, 51, 198; Liv. 1, 47, 2; 2, 52, 7; Ov. M. 1, 495; 1, 539; 2, 165 et saep.—So in the formula ut quisque... sic (more freq. ita), rendered by according as, or the more... the...:

ut quisque rem accurat suam, sic ei procedunt postprincipia denique,

Plaut. Pers. 4, 1, 3:

ut quaeque res est tur pissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

Cic. Caecin. 2, 7; v. Fischer, Gr. II. p. 751.—

With quemadmodum: quemadmodum tibicen sine tibiis canere, sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non potest, Cic. Or. 2, 83, 338:

quemadmodum se tribuni gessissent in prohibendo dilectu, sic patres in lege prohibenda gerebant,

Liv. 3, 11, 3:

sic vestras hallucinationes fero, quemadmodum Juppiter ineptias poetarum,

Sen. Vit. Beat. 26, 6; cf. Cic. Inv. 1, 23, 33; 2, 8, 28; 2, 27, 82; id. Or. 3, 52, 200; id. Lael. 4, 16; id. Rosc. Com. 1, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 5; Liv. 2, 13, 8; 5, 3, 8; Sen. Ep. 5, 6 (bis); id. Clem. 1, 3, 5; id. Vit. Beat. 23, 4.—

With sicut:

tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit,

Cic. Brut. 64, 230; 46, 112; id. Or. 2, 44, 186; id. Clu. 2; Caes. B. G. 6, 30; Liv. 4, 57, 11; 7, 13, 8; Sen. Vit. Beat. 9, 2.—

With velut:

velut ipse in re trepida se sit tutatus, sic consulem loca tutiora castris cepisse,

Liv. 4, 41, 6; cf. Cic. Tusc. 1, 10, 20; Verg. A. 1, 148; Ov. M. 4, 375; 4, 705.—

With tamquam:

tamquam litteris in cera, sic se ajebat imaginibus quae meminisse vellet, perscribere,

Cic. Or. 2, 88, 360:

quid autem ego sic adhuc egi, tamquam integra sit causa patriciorum?

Liv. 10, 8:

sic Ephesi fui, tamquam domi meae,

Cic. Fam. 13, 69, 1; cf. id. Or. 2, 42, 180; id. Brut. 18, 71; 58, 213; 66, 235; 74, 258; id. Q. Fr. 1, 1, 16; 2, 14, 1; id. Prov. Cons. 12, 31; Sen. Ep. 101, 7.—

With quasi:

hujus innocentiae sic in hac calamitosa fama, quasi in aliqua perniciosissima flamma subvenire,

Cic. Clu. 1, 4:

ea sic observabo quasi intercalatum non sit,

id. Att. 6, 1, 12:

Quid tu me sic salutas quasi dudum non videris?

Plaut. Am. 2, 2, 51; cf. Cic. Or. 2, 11, 47; id. Inv. 1, 3, 4; id. Sen. 8, 26:

ego sic vivam quasi sciam, etc.,

Sen. Vit. Beat. 20, 3.—

With quomodo:

quomodo nomen in militiam non daret debilis, sic ad iter quod inhabile sciat, non accedet,

Sen. Ot. Sap. 3 (30), 4:

sic demus quomodo vellemus accipere,

id. Ben. 2, 1, 1; id. Ep. 9, 17; id. Ot. Sap. 6, 2 (32 med.); Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—

With ceu:

ceu cetera nusquam Bella forent... sic Martem indomitum Cernimus,

Verg. A. 2, 438.—

With quam:

non sic incerto mutantur flamine Syrtes, quam cito feminea non constat foedus in ira,

Prop. 2, 9, 33; Claud. IV. Cons. Hon. 281.—

With quantus:

nec sic errore laetatus Ulixes... nec sic Electra... quanta ego collegi gaudia,

Prop. 2, 14 (3, 6), 5 sqq.—

With qualis:

imo sic condignum donum quali'st quoi dono datum est,

Plaut. Am. 1, 3, 40.—

Without a correlative particle, in an independent sentence:

Quis potione uti aut cibo dulci diutius potest? sic omnibus in rebus voluptatibus maximis fastidium finitimum est (= ut nemo cibo dulci uti diutius potest, sic, etc.),

Cic. Or. 3, 25, 100; cf. id. ib. 19, 63.—

In contrasted clauses, mostly with ut, which may generally be rendered while: ut ad bella suscipienda Gallorum acer ac promptus est animus, sic mollis ad calamitates perferendas mens eorum est (almost = etsi ad bella suscipienda... tamen mollis est, etc., while, etc.), Caes. B. G. 3, 19: a ceteris oblectationibus ut deseror, sic litteris sustentor et recreor, while I am deserted, I am sustained, etc., Cic. Att. 4, 10, 1; cf. id. Rosc. Am. 18, 55; id. Fam. 10, 20, 2; Liv. 4, 57, 11; Ov. M. 4, 131; 11, 76.—So freq. two members of the same sentence are coordinated by ut... sic (ita) with almost the same force as a co-ordination by cum... tum, or by sed:

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen respondit (= vere fortasse, sed parum utiliter),

Liv. 4, 6, 2:

ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae spei pugnam imber diremit,

id. 6, 32, 6:

(forma erat) ut non cygnorum, sic albis proxima cygnis,

Ov. M. 14, 509; cf. Liv. 1, 27, 2; 5, 38, 2; 6, 6, 10; Ov. M. 1, 370.—In this use etiam or quoque is sometimes joined with sic (never by Cic. with ita):

nostri sensus, ut in pace semper, sic tum etiam in bello congruebant (= cum... tum),

Cic. Marcell. 6, 16:

ut sunt, sic etiam nominantur senes,

id. Sen. 6, 20:

utinam ut culpam, sic etiam suspitionem vitare potuisses,

id. Phil. 1, 13, 33:

ut superiorum aetatum studia occidunt, sic occidunt etiam senectutis,

id. Sen. 20, 76:

ut voce, sic etiam oratione,

id. Or. 25, 85; id. Top. 15, 59; id. Leg. 2, 25, 62; id. Lael. 5, 19.—More rarely with quem ad modum, quomodo:

ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus,

Cic. Att. 10, 4, 2:

quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad beate,

id. Tusc. 3, 17, 37. —

With a clause of manner introduced by ut = so that:

sic fuimus semper comparati ut hominum sermonibus quasi in aliquod judicium vocaremur,

Cic. Or. 3, 9, 32:

eam sic audio ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,

id. ib. 3, 12, 45:

sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis,

id. ib. 3, 12, 46:

omnia sic suppetunt ut ei nullam deesse virtutem oratoris putem,

id. Brut. 71, 250:

omnis pars orationis esse debet laudabilis, sic ut verbum nullum excidat,

id. Or. 36, 125:

sic tecum agam ut vel respondendi vel interpellandi potestatem faciam,

id. Rosc. Am. 27, 73:

nec vero sic erat umquam non paratus Milo contra illum ut non satis fere esset paratus,

id. Mil. 21, 56:

sic eum eo de re publica disputavit ut sentiret sibi cum viro forti esse pugnandum,

id. Fam. 5, 2, 8; cf. Plaut. As. 2, 4, 49; id. Mil. 2, 2, 82; Cic. de Or. 1, 57, 245; 2, 1, 3; 2, 6, 23; id. Brut. 22, 88; 40, 148; id. Sest. 40, 87; id. Planc. 10, 25; id. Fam. 5, 15, 4; Caes. B. G. 2, 32; 5, 17; id. B. C. 3, 56; Prop. 1, 21, 5.—Sometimes the correlative clause is restrictive, and sic = but so, yet so, only so:

mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, hominis acuti magis quam eruditi,

Cic. Att. 12, 38, 4:

sic conveniet reprehendi, ut demonstretur etc.,

id. Inv. 1, 46, 86; id. Brut. 79, 274; id. Marcell. 11, 34; id. Att. 13, 3, 1 (ita is more freq. in this sense).—

With a clause expressing intensity (so both with adjj. and verbs; but far less freq. than ita, tam, adeo), to such a degree, so, so far, etc.:

sic ego illum in timorem dabo, ipse sese ut neget esse eum qui siet,

Plaut. Ps. 4, 1, 20 sq.:

conficior lacrimis sic ut ferre non possim,

Cic. Fam. 14, 4, 1:

sic rem fuisse apertam ut judicium fieri nihil attinuerit,

id. Inv. 2, 28, 84:

cujus responso judices sic exarserunt ut capitis hominem innocentissimum condemnarent,

id. Or. 1, 54, 233; cf. id. ib. 3, 8, 29; id. Brut. 88, 302; id. Or. 53, 177; 55, 184; id. Rep. 2, 21, 37; 3, 9, 15; id. Lael. 1, 4; id. Planc. 8, 21; id. Verr. 1, 36, 91; id. Balb. 5, 13; id. Att. 1, 8, 2; 1, 16, 1; Caes. B. G. 6, 41; Hor. S. 2, 3, 1.—

Rarely conditional clauses have the antecedent sic.

Poet. and in post-Aug. prose, to represent the result of the condition as sure:

sic invidiam effugies, si te non ingesseris oculis, si bona tua non jactaveris, si scieris in sinu gaudere,

Sen. Ep. 105, 3:

sic hodie veniet si qua negavit heri,

Prop. 2, 14 (3, 6), 20.—

Denoting with the proviso that, but only if (usu. ita):

decreverunt ut cum populus regem jussisset, id sic ratum esset si patres auctores fuissent,

that the choice should be valid, but only if the Senate should ratify it, Liv. 1, 17, 9:

sic ignovisse putato Me tibi si cenes hodie mecum,

Hor. Ep. 1, 7, 69.—

Sic quia = idcirco quia (very rare): Th. Quid vos? Insanin' estis? Tr. Quidum? Th. Sic quia foris ambulatis, Plaut. Most. 2, 2, 20.—

With inf. clause (freq.):

sic igitur sentio, naturam primum atque ingenium ad dicendum vim afferre maximam,

Cic. Or. 1, 25, 113:

sic a majoribus nostris accepimus, praetorem quaestori suo parentis loco esse oportere,

id. Div. in Caecil. 19, 61:

ego sic existimo, in summo imperatore quattuor res inesse oportere,

id. Imp. Pomp. 10, 38; cf. Ter. Hec. 5, 4, 5; Cic. Inv. 2, 55, 167; id. de Or. 1, 20, 93; 2, 28, 122; id. Brut. 36, 138; 41, 152; id. Div. in Caecil. 3, 10; id. Verr. 1, 7, 20; Liv. 5, 15, 11.—Esp., after sic habeto (habe, habeas) = scito (only Ciceron.):

sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc.,

Cic. Fam. 2, 3, 1; so id. ib. 1, 7, 3; 2, 6, 5; 2, 10, 1; 7, 18, 1; 9, 16, 2; id. Att. 2, 25, 1; 5, 1, 5; 5, 20, 1 et saep.—

With ut, expressing purpose or result:

nunc sic faciam, sic consilium est, ad erum ut veniam docte atque astu,

Plaut. Rud. 4, 2, 23:

ab Ariobarzane sic contendi ut talenta, quae mihi pollicebatur, illi daret,

Cic. Att. 6, 1, 3:

sic accidit ut ex tanto navium numero nulla omnino navis... desideraretur,

Caes. B. G. 5, 23; cf. Cato, R. R. 1, 1; Cic. Att. 8, 1, 4; id. Or. 2, 67, 271.

Idiomatic usages of sic.

In a wish, expressed as a conclusion after an imperative ( poet.):

parce: sic bene sub tenera parva quiescat humo (= si parces, bene quiescat),

Tib. 2, 6, 30:

annue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli,

id. 2, 5, 121:

pone, precor, fastus... Sic tibi nec vernum nascentia frigus adurat Poma, nec excutiant rapidi florentia venti,

Ov. M. 14, 762: dic [p. 1692] mihi de nostra quae sentis vera puella:

Sic tibi sint dominae, Lygdame, dempta juga,

Prop. 4, 5, 1; Tib. 2, 6, 30.—The imperative may follow the clause with sic:

sic tua Cyrneas fugiant examina taxos... Incipe (sc. cantare) si quid habes (= si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.),

Verg. E. 9, 30:

sic tibi (Arethusa) Doris amara suam non intermisceat undam: Incipe (= si incipies, opto tibi ut Doris, etc.),

id. ib. 10, 4:

sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda Credulus... Dic ubi sit,

Ov. M. 8, 857; Sen. Troad. 702; cf.:

sic te Diva potens Cypri... Ventorumque regat pater, Navis... Reddas incolumem Vergilium (= si tu, navis, reddes Vergilium, prosperum precor tibi cursum),

Hor. C. 1, 3, 1; cf.

also: sic venias hodierne: tibi dem turis honores (=si venies, tibi dem),

Tib. 1, 7, 53; cf. Ov. H. 3, 135; 4, 148.—

Sic (like ita) with ut in strong asseveration ( poet.):

sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum (= by the love of the gods, I pity, etc.),

Ter. Heaut. 3, 1, 54:

Diespiter me sic amabit ut ego hanc familiam interire cupio,

Plaut. Poen. 4, 2, 47:

sic has deus aequoris artes Adjuvet, ut nemo jamdudum littore in isto constitit,

Ov. M. 8, 866:

sic mihi te referas levis, ut non altera nostro limine intulit ulla pedes,

Prop. 1, 18, 11; cf. id. 3, 15 (4, 14), 1; cf.:

vera cano, sic usque sacras innoxia laurus vescar,

Tib. 2, 5, 63.—

In a demonstrative temporal force, like the Gr. houtôs, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was, etc.

In gen.:

e Graecis cavendae sunt quaedam familiaritates, praeter hominum perpaucorum, si qui sunt vetere Graecia digni. Sic vero fallaces sunt permulti et leves,

but as things now stand, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:

at sic citius qui te expedias his aerumnis reperias,

Ter. Hec. 3, 1, 8: Pe. Pol tibi istuc credo nomen actutum fore. Tr. Dum interea sic sit, istuc actutum sino, provided it be as it is, Plaut. Most. 1, 1, 71:

quotiens hoc tibi ego interdixi, meam ne sic volgo pollicitarere operam,

thus, as you are doing now, id. Mil. 4, 2, 65:

si utrumvis tibi visus essem, Non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

Ter. Hec. 4, 1, 11:

non sic nudos in flumen deicere (voluerunt),

naked, as they are, Cic. Rosc. Am. 26, 71:

sub alta platano... jacentes sic temere,

Hor. C. 2, 11, 14.—Esp., with sine and abl.:

me germanam meam sororem tibi sic sine dote dedisse,

so as she is, without a dowry, Plaut. Trin. 3, 2, 65:

sic sine malo,

id. Rud. 3, 5, 2:

at operam perire meam sic... perpeti nequeo,

without result, id. Trin. 3, 2, 34 Ritschl, Fleck. (Brix omits sic): nec sic de nihilo fulminis ira cadit (= without cause), Prop. 2, 16 (3, 8), 52: mirabar hoc si sic abiret, so, i. e. without trouble, Ter. And. 1, 2, 4:

hoc non poterit sic abire,

Cic. Fin. 5, 3, 7; so,

sic abire,

id. Att. 14, 1, 1; Cat. 14, 16; Plaut. Men. 5, 7, 39. —Hence,

With imperatives, esp. with sine: Quid ego hoc faciam postea? sic sine eumpse, just let him alone, i. e. leave him as he is, Plaut. Most. 1, 4, 32:

si non vult (numerare), sic sine adstet,

id. As. 2, 4, 54:

sine fores sic, abi,

let the door alone, id. Men. 2, 3, 1; so id. Cas. 3, 6, 36; id. Ps. 1, 5, 62.—

Pregn., implying a concession (= kai houtôs), even as it is now, even without doing so, in spite of it:

nolo bis iterare, sat sic longae fiunt fabulae,

narratives are long enough anyhow, as they are, without saying them twice over, Plaut. Ps. 1, 3, 154:

sed sic quoque erat tamen Acis,

even as it was, in spite of what has been said, Ov. M. 13, 896; so,

sic quoque fallebat,

id. ib. 1, 698:

sed sic me et libertatis fructu privas et diligentiae,

anyhow, not taking into account what is mentioned, Cic. Fam. 5, 20, 4: exhibeas molestiam si quid debeam, qui nunc sic tam es molestus, who art so troublesome even as it is, i. e. without my owing you any thing, Plaut. Pers. 2, 44:

sic quoque parte plebis affecta, fides tamen publica potior senatui fuit,

Liv. 7, 27; cf. Ov. F. 2, 642; Suet. Aug. 78.—

Ellipt., referring to something in the mind of the speaker:

Quod si hoc nunc sic incipiam? Nihil est. Quod si sic? Tantumdem egero. At sic opinor? Non potest,

Ter. Heaut. 4, 2, 8: illa quae aliis sic, aliis secus videntur, to some in one way, to others in another (= aliis aliter), Cic. Leg. 1, 17, 47: Quid vini absumpsit! Sic hoc dicens, asperum hoc est, aliud lenius, = this wine is so (the speaker not saying what he thinks of it), Ter. Heaut. 3, 1, 49: deinde quod illa (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, or so, i. e. or otherwise, Cic. Fam. 15, 21, 2:

monitorem non desiderabit qui dicat, Sic incede, sic cena... sic amico utere, sic cive, sic socio,

Sen. Ep. 114.—

In answers, yes = the French, Italian, and Spanish si (ante - class. and rare): Ph. Phaniam relictam ais? Ge. Sic, Ter. Phorm. 2, 2, 2: De. Illa maneat? Ch. Sic, id. ib. 5, 3, 30: Ch. Sicine est sententia? Me. Sic, id. Heaut. 1, 1, 114.

sīc (old form sīce, Plaut. Rud. 2, 4, 12; also seic, C. I. L. 818), adv. [for si - ce; si, locat. form of pron. stem sa- = Gr. ho, ha, or hê, and demonstr. -ce; v. Corss. Ausspr. 1, 777], so, thus, in this or that manner, in such a manner, in the same way or manner, in like manner, likewise, to this or that extent or degree, to such a degree, in this or that state or condition, in such a condition (syn. ita); sic refers, I. To a previous fact, description, or assumption.—II. To a subsequent independent sentence, = thus, as follows. —III. As a local demonstrative (deiktikôs), referring to something done or pointed out by the speaker, = thus, as I do it; thus, as you see, etc.—IV. As a correlative, preceding or following clauses introduced by conjunctions. —V. In certain idiomatic connections.

Referring to something said before, = hoc modo: sic ille annus duo firmamenta rei publicae evertit, so, i. e. in the manner mentioned, Cic. Att. 1, 18, 3:

sic et nata et progressa eloquentia videtur,

id. Inv. 1, 2, 3:

facinus indignum Sic circumiri,

Ter. Phorm. 4, 3, 9:

sic deinceps omne opus contexitur,

Caes. B. G. 7, 23:

arare mavelim quam sic amare,

Plaut. Merc. 2, 3, 21:

sic se res habet,

Cic. Brut. 18, 71:

sic regii constiterant,

Liv. 42, 58:

sic res Romana in antiquum statum rediit,

id. 3, 9, 1:

sic ad Alpes perventum est,

Tac. H. 1, 84; cf. Enn. Ann. 1, 104; Plaut. Ep. 3, 4, 88; Ter. Ad. 5, 2, 11; Cic. Inv. 1, 46, 86; 2, 32, 100; id. de Or. 1, 32, 146; 2, 49, 201; 3, 29, 117; id. Brut. 40, 149; id. Rep. 2, 14, 27; 2, 20, 35; id. Lael. 9, 32; Liv. 4, 11, 5; 6, 17, 1; Caes. B. G. 3, 19; 6, 30; 7, 62.—Often sic does not qualify the main predicate, but a participle or adjective referring to it:

sic igitur instructus veniat ad causas,

Cic. Or. 34, 121:

cum sic affectos dimisisset,

Liv. 21, 43, 1:

sic omnibus copiis fusis se in castra recipiunt,

Caes. B. G. 3, 6:

sic milites consolatus eodem die reducit in castra,

id. ib. 7, 19; cf. id. ib. 7, 62; Ov. M. 1, 32.—

In a parenthet. clause (= ita):

quae, ut sic dicam, ad corpus pertinent civitatis,

so to speak, Cic. Inv. 2, 56, 168:

commentabar declamitans—sic enim nunc loquuntur,

id. Brut. 90, 310; cf. id. Att. 12, 39, 2; id. Lael. 11, 39; Liv. 7, 31; Ov. M. 4, 660; 13, 597; 13, 866.—

Referring not to the predicate, but to some intermediate term understood (= ita; cf.

Engl. so): sic provolant duo Fabii (= sic loquentes),

Liv. 2, 46, 7:

sic enim nostrae rationes postulabant (sic = ut sic agerem),

Cic. Att. 4, 2, 6:

tibi enim ipsi sic video placere (sic = sic faciendo),

id. ib. 4, 6, 2:

sic enim concedis mihi proximis litteris (= ut sic agam),

id. ib. 5, 20, 1:

sic enim statuerat (= hoc faciendum esse),

id. Phil. 5, 7, 208:

Quid igitur? Non sic oportet? Equidem censeo sic (sic = hoc fieri),

id. Fam. 16, 18, 1:

sic soleo (i. e. bona consilia reddere),

Ter. Ad. 5, 7, 25:

sic soleo amicos (i. e. beare),

id. Eun. 2, 2, 48:

sic memini tamen (= hoc ita esse),

Plaut. Mil. 1, 1, 48:

haec sic audivi (= ita esse),

id. Ep. 3, 1, 79:

sic prorsus existimo (= hoc ita esse),

Cic. Brut. 33, 125:

quoniam sic cogitis ipsi (= hoc facere),

Ov. M. 5, 178.—

As completing object, = hoc:

iis litteris respondebo: sic enim postulas (= hoc postulas),

Cic. Att. 6, 1, 1:

hic adsiste. Sic volo (= hoc volo, or hoc te facere volo),

Ter. Ad. 2, 1, 15:

sic fata jubent (= hoc jubent, or hoc facere jubent),

Ov. M. 15, 584:

hic apud nos hodie cenes. Sic face,

Plaut. Most. 5, 2, 8:

sic faciendum est,

Cic. Att. 4, 6, 2.—

Predicatively with esse (appellari, videri, etc.), in the sense of talis:

sic vita hominum est (= talis),

Cic. Rosc. Am. 30, 84:

vir acerrimo ingenio—sic enim fuit,

id. Or. 5, 18:

familiaris noster—sic est enim,

id. Att. 1, 18, 6:

sic est vulgus,

id. Rosc. Com. 10, 20:

sic, Crito, est hic,

Ter. And. 5, 4, 16: sic sum;

si placeo, utere,

id. Phorm. 3, 2, 42:

sic sententiest,

Plaut. Trin. 3, 2, 90:

sic est (= sic res se habet),

that is so, Ter. Ad. 4, 5, 21:

qui sic sunt (i. e. vivunt) haud multum heredem juvant,

id. Hec. 3, 5, 10:

nunc hoc profecto sic est,

Plaut. Merc. 2, 1, 42:

sic est. Non muto sententiam,

Sen. Ep. 10; cf. Plaut. Mil. 2, 3, 35; id. Am. 2, 1, 60; id. Aul. 2, 4, 43; id. As. 5, 2, 12; id. Most. 4, 3, 40; Ter. And. 1, 1, 35; id. Eun. 3, 1, 18; id. Ad. 3, 3, 44; Cic. Lael. 1, 5; id. de Or. 1, 19, 86; id. Or. 14, 46.—

Rarely as subject (mostly representing a subject-clause):

sic commodius esse arbitror quam manere hanc (sic = abire),

Ter. Phorm. 5, 3, 31:

si sic (= hoc) est factum, erus damno auctus est,

id. Heaut. 4, 1, 15: Pe. Quid? Concidit? Mi. Sic suspicio est (= eam concidisse), Plaut. Ep. 3, 4, 57:

mihi sic est usus (= sic agere),

Ter. Heaut. 1, 1, 28:

sic opus est (= hoc facere),

Ov. M. 1, 279; 2, 785.—

To express relations other than manner (rare).

Of consequence; un der these circumstances, accordingly, hence:

sic Numitori ad supplicium Remus deditur,

Liv. 1, 5, 4:

sic et habet quod uterque eorum habuit, et explevit quod utrique defuit,

Cic. Brut. 42, 154:

sic victam legem esse, nisi caveant,

Liv. 4, 11, 5:

suavis mihi ructus est. Sic sine modo,

Plaut. Ps. 5, 2, 17. —

Of condition; on this condition, if this be done, etc.:

reliquas illius anni pestes recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc.,

Cic. Sest. 25, 55: displiceas aliis;

sic ego tutus ero (sic = si displicebis),

Tib. 4, 13, 6:

Scironis media sic licet ire via (sic = si amantes eunt),

Prop. 4, 15 (3, 16), 12:

sic demum lucos Stygios Aspicies (= non aspicies, nisi hoc facies),

Verg. A. 6, 154 (for sic as antecedent of si, v. infra, IV. 5).—

Of intensity:

non latuit scintilla ingenii: sic erat in omni sermone sollers (= tam sollers erat ut non lateret ingenium),

Cic. Rep. 2, 21, 37; cf. infra, IV. 4.

Referring to a subsequent sentence, thus, as follows, in the following manner (= hoc modo, hoc pacto, hujusmodi, ad hunc modum):

ingressus est sic loqui Scipio: Catonis hoc senis est, etc.,

Cic. Rep. 2, 1, 1 (cf.:

tum Varro ita exorsus est,

id. Ac. 1, 4, 15): hunc inter pugnas Servilius sic compellat, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 256 Vahl.):

puero sic dicit pater: Noster esto,

Plaut. Bacch. 3, 3, 38:

sic faciam: adsimulabo quasi quam culpam in sese admiserint,

id. Stich. 1, 2, 27 dub.:

salem candidum sic facito: amphoram puram impleto, etc.,

Cato, R. R. 88: sic enim dixisti:

Vidi ego tuam lacrimulam,

Cic. Planc. 31, 76:

res autem se sic habet: composite et apte sine sententiis dicere insania est,

the truth is this, id. Or. 71, 236:

sic loquere, sic vive: vide, ne te ulla res deprimat,

Sen. Ep. 10, 4; cf. id. ib. 10, 1; Cato, R. R. 77 sqq.; Plaut. Poen. 1, 2, 177; Ter. Phorm. prol. 13; Auct. Her. 4, 6, 9; 4, 21, 29; 4, 4, 30; Cic. [p. 1691] Inv. 1, 39, 71; id. Or. 1, 45, 198; 2, 40, 167; 2, 40, 172; id. Att. 2, 22, 1; 5, 1, 3; 6, 1, 3; Verg. A. 1, 521.—

Esp., with ellipsis of predicate:

ego sic: diem statuo, etc. (sc. ago),

Cic. Att. 6, 1, 16.—Sometimes sic introduces detached words: sic loqui nosse, judicasse vetant, novisse jubent et judicavisse (= they forbid to say nosse, etc.), Cic. Or. 47, 157.—

For instance (= hoc modo, hoc pacto, ut hoc, verbi gratia, ut si; cf. Cic. Inv. 1, 49, 91 sq. infra):

disjunctum est, cum unumquodque certo concluditur verbo,

Auct. Her. 4, 27, 37:

mala definitio est... cum aliquid non grave dicit, sic: Stultitia est immensa gloriae cupiditas,

Cic. Inv. 1, 49, 91.

As a local demonstrative, thus, so, etc. (deiktikôs; colloq.;

mostly comice): ne hunc ornatum vos meum admiremini, quod ego processi sic cum servili schema,

as you see me now, Plaut. Am. prol. 117:

sed amictus sic hac ludibundus incessi,

id. Ps. 5, 1, 31:

nec sic per totam infamis traducerer urbem,

Prop. 2, 24 (3, 18), 7:

sic ad me, miserande, redis?

Ov. M. 11, 728; cf. Plaut. Ps. 5, 2, 4.—So accompanied with a corresponding gesture:

Quid tu igitur sic hoc digitulis duobus sumebas primoribus?

Plaut. Bacch. 4, 4, 25: Pe. Quid si curram? Tr. Censeo. Pe. An sic potius placide? (the speaker imitating the motion), id. Rud. 4, 8, 10:

non licet te sic placidule bellam belle tangere?

id. ib. 2, 4, 12:

quod non omnia sic poterant conjuncta manere,

Lucr. 5, 441.—

Here belong the phrases sic dedero, sic dabo, sic datur, expressing a threat of revenge, or satisfaction at another's misfortune: sic dedero! aere militari tetigero lenunculum,

I will give it to him, Plaut. Poen. 5, 5, 6; id. As. 2, 4, 33:

sic dabo!

Ter. Phorm. 5, 9, 38:

doletne? hem, sic datur si quis erum servos spernit,

Plaut. Ps. 1, 2, 21:

sic furi datur,

id. Stich. 5, 5, 25; so id. Men. 4, 2, 46.—Referring to an act just performed by the speaker:

sic deinde quicunque alius transiliet moenia mea (= sic pereat, quicunque deinde, etc.),

Liv. 1, 7, 2:

sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

so will every one fare who, id. 1, 26, 5:

sic... Cetera sit fortis castrorum turba tuorum (= sic ut interfeci te),

Ov. M. 12, 285.—So with a comp.-clause expressed:

sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum legatum jacentem videtis,

Liv. 8, 6, 6; cf. id. 1, 24, 8 (v. IV. 1. infra).

As correlative, with, 1. A comparative clause (sic far more frequent than ita); 2. A contrasted clause, mostly with ut; 3. A modal clause, with ut (ita more freq. than sic); 4. A clause expressing intensity, introduced by ut; 5. A conditional clause (rare; ita more freq.); 6. With a reason, introduced by quia (ante-class. and very rare); 7. With an inf. clause; 8. With ut, expressing purpose or result.

With comp. clauses, usu. introduced by ut, but also by quemadmodum (very freq.), sicut, velut, tamquam, quasi, quomodo, quam (rare and poet.), ceu (rare; poet. and post-class.), quantus (rare and poet.), qualis (ante-class. and rare).

With ut:

ut cibi satietas subamara aliqua re relevatur, sic animus defessus audiendi admiratione redintegratur,

Cic. Inv. 1, 17, 25:

ut non omnem frugem, neque arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vita nascitur,

id. Rosc. Am. 27, 75:

ex suo regno sic Mithridates profugit ut ex eodem Ponto Medea quondam profugisse dicitur,

id. Imp. Pomp. 9, 22:

ut tu nunc de Coriolano, sic Clitarchus de Themistocle finxit,

id. Brut. 11, 42:

sic moneo ut filium, sic faveo ut mihi, sic hortor ut et pro patria et amicissimum,

id. Fam. 10, 5, 3:

ut vita, sic oratione durus fuit,

id. Brut. 31, 117:

de Lentulo sic fero ut debeo,

id. Att. 4, 6, 1:

sic est ut narro tibi,

Plaut. Most. 4, 3, 40; Cic. Inv. 2, 8, 28; id. Div. 2, 30, 93; id. de Or. 1, 33, 153; 3, 51, 198; Liv. 1, 47, 2; 2, 52, 7; Ov. M. 1, 495; 1, 539; 2, 165 et saep.—So in the formula ut quisque... sic (more freq. ita), rendered by according as, or the more... the...:

ut quisque rem accurat suam, sic ei procedunt postprincipia denique,

Plaut. Pers. 4, 1, 3:

ut quaeque res est tur pissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

Cic. Caecin. 2, 7; v. Fischer, Gr. II. p. 751.—

With quemadmodum: quemadmodum tibicen sine tibiis canere, sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non potest, Cic. Or. 2, 83, 338:

quemadmodum se tribuni gessissent in prohibendo dilectu, sic patres in lege prohibenda gerebant,

Liv. 3, 11, 3:

sic vestras hallucinationes fero, quemadmodum Juppiter ineptias poetarum,

Sen. Vit. Beat. 26, 6; cf. Cic. Inv. 1, 23, 33; 2, 8, 28; 2, 27, 82; id. Or. 3, 52, 200; id. Lael. 4, 16; id. Rosc. Com. 1, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 5; Liv. 2, 13, 8; 5, 3, 8; Sen. Ep. 5, 6 (bis); id. Clem. 1, 3, 5; id. Vit. Beat. 23, 4.—

With sicut:

tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit,

Cic. Brut. 64, 230; 46, 112; id. Or. 2, 44, 186; id. Clu. 2; Caes. B. G. 6, 30; Liv. 4, 57, 11; 7, 13, 8; Sen. Vit. Beat. 9, 2.—

With velut:

velut ipse in re trepida se sit tutatus, sic consulem loca tutiora castris cepisse,

Liv. 4, 41, 6; cf. Cic. Tusc. 1, 10, 20; Verg. A. 1, 148; Ov. M. 4, 375; 4, 705.—

With tamquam:

tamquam litteris in cera, sic se ajebat imaginibus quae meminisse vellet, perscribere,

Cic. Or. 2, 88, 360:

quid autem ego sic adhuc egi, tamquam integra sit causa patriciorum?

Liv. 10, 8:

sic Ephesi fui, tamquam domi meae,

Cic. Fam. 13, 69, 1; cf. id. Or. 2, 42, 180; id. Brut. 18, 71; 58, 213; 66, 235; 74, 258; id. Q. Fr. 1, 1, 16; 2, 14, 1; id. Prov. Cons. 12, 31; Sen. Ep. 101, 7.—

With quasi:

hujus innocentiae sic in hac calamitosa fama, quasi in aliqua perniciosissima flamma subvenire,

Cic. Clu. 1, 4:

ea sic observabo quasi intercalatum non sit,

id. Att. 6, 1, 12:

Quid tu me sic salutas quasi dudum non videris?

Plaut. Am. 2, 2, 51; cf. Cic. Or. 2, 11, 47; id. Inv. 1, 3, 4; id. Sen. 8, 26:

ego sic vivam quasi sciam, etc.,

Sen. Vit. Beat. 20, 3.—

With quomodo:

quomodo nomen in militiam non daret debilis, sic ad iter quod inhabile sciat, non accedet,

Sen. Ot. Sap. 3 (30), 4:

sic demus quomodo vellemus accipere,

id. Ben. 2, 1, 1; id. Ep. 9, 17; id. Ot. Sap. 6, 2 (32 med.); Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—

With ceu:

ceu cetera nusquam Bella forent... sic Martem indomitum Cernimus,

Verg. A. 2, 438.—

With quam:

non sic incerto mutantur flamine Syrtes, quam cito feminea non constat foedus in ira,

Prop. 2, 9, 33; Claud. IV. Cons. Hon. 281.—

With quantus:

nec sic errore laetatus Ulixes... nec sic Electra... quanta ego collegi gaudia,

Prop. 2, 14 (3, 6), 5 sqq.—

With qualis:

imo sic condignum donum quali'st quoi dono datum est,

Plaut. Am. 1, 3, 40.—

Without a correlative particle, in an independent sentence:

Quis potione uti aut cibo dulci diutius potest? sic omnibus in rebus voluptatibus maximis fastidium finitimum est (= ut nemo cibo dulci uti diutius potest, sic, etc.),

Cic. Or. 3, 25, 100; cf. id. ib. 19, 63.—

In contrasted clauses, mostly with ut, which may generally be rendered while: ut ad bella suscipienda Gallorum acer ac promptus est animus, sic mollis ad calamitates perferendas mens eorum est (almost = etsi ad bella suscipienda... tamen mollis est, etc., while, etc.), Caes. B. G. 3, 19: a ceteris oblectationibus ut deseror, sic litteris sustentor et recreor, while I am deserted, I am sustained, etc., Cic. Att. 4, 10, 1; cf. id. Rosc. Am. 18, 55; id. Fam. 10, 20, 2; Liv. 4, 57, 11; Ov. M. 4, 131; 11, 76.—So freq. two members of the same sentence are coordinated by ut... sic (ita) with almost the same force as a co-ordination by cum... tum, or by sed:

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen respondit (= vere fortasse, sed parum utiliter),

Liv. 4, 6, 2:

ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae spei pugnam imber diremit,

id. 6, 32, 6:

(forma erat) ut non cygnorum, sic albis proxima cygnis,

Ov. M. 14, 509; cf. Liv. 1, 27, 2; 5, 38, 2; 6, 6, 10; Ov. M. 1, 370.—In this use etiam or quoque is sometimes joined with sic (never by Cic. with ita):

nostri sensus, ut in pace semper, sic tum etiam in bello congruebant (= cum... tum),

Cic. Marcell. 6, 16:

ut sunt, sic etiam nominantur senes,

id. Sen. 6, 20:

utinam ut culpam, sic etiam suspitionem vitare potuisses,

id. Phil. 1, 13, 33:

ut superiorum aetatum studia occidunt, sic occidunt etiam senectutis,

id. Sen. 20, 76:

ut voce, sic etiam oratione,

id. Or. 25, 85; id. Top. 15, 59; id. Leg. 2, 25, 62; id. Lael. 5, 19.—More rarely with quem ad modum, quomodo:

ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus,

Cic. Att. 10, 4, 2:

quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad beate,

id. Tusc. 3, 17, 37. —

With a clause of manner introduced by ut = so that:

sic fuimus semper comparati ut hominum sermonibus quasi in aliquod judicium vocaremur,

Cic. Or. 3, 9, 32:

eam sic audio ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,

id. ib. 3, 12, 45:

sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis,

id. ib. 3, 12, 46:

omnia sic suppetunt ut ei nullam deesse virtutem oratoris putem,

id. Brut. 71, 250:

omnis pars orationis esse debet laudabilis, sic ut verbum nullum excidat,

id. Or. 36, 125:

sic tecum agam ut vel respondendi vel interpellandi potestatem faciam,

id. Rosc. Am. 27, 73:

nec vero sic erat umquam non paratus Milo contra illum ut non satis fere esset paratus,

id. Mil. 21, 56:

sic eum eo de re publica disputavit ut sentiret sibi cum viro forti esse pugnandum,

id. Fam. 5, 2, 8; cf. Plaut. As. 2, 4, 49; id. Mil. 2, 2, 82; Cic. de Or. 1, 57, 245; 2, 1, 3; 2, 6, 23; id. Brut. 22, 88; 40, 148; id. Sest. 40, 87; id. Planc. 10, 25; id. Fam. 5, 15, 4; Caes. B. G. 2, 32; 5, 17; id. B. C. 3, 56; Prop. 1, 21, 5.—Sometimes the correlative clause is restrictive, and sic = but so, yet so, only so:

mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, hominis acuti magis quam eruditi,

Cic. Att. 12, 38, 4:

sic conveniet reprehendi, ut demonstretur etc.,

id. Inv. 1, 46, 86; id. Brut. 79, 274; id. Marcell. 11, 34; id. Att. 13, 3, 1 (ita is more freq. in this sense).—

With a clause expressing intensity (so both with adjj. and verbs; but far less freq. than ita, tam, adeo), to such a degree, so, so far, etc.:

sic ego illum in timorem dabo, ipse sese ut neget esse eum qui siet,

Plaut. Ps. 4, 1, 20 sq.:

conficior lacrimis sic ut ferre non possim,

Cic. Fam. 14, 4, 1:

sic rem fuisse apertam ut judicium fieri nihil attinuerit,

id. Inv. 2, 28, 84:

cujus responso judices sic exarserunt ut capitis hominem innocentissimum condemnarent,

id. Or. 1, 54, 233; cf. id. ib. 3, 8, 29; id. Brut. 88, 302; id. Or. 53, 177; 55, 184; id. Rep. 2, 21, 37; 3, 9, 15; id. Lael. 1, 4; id. Planc. 8, 21; id. Verr. 1, 36, 91; id. Balb. 5, 13; id. Att. 1, 8, 2; 1, 16, 1; Caes. B. G. 6, 41; Hor. S. 2, 3, 1.—

Rarely conditional clauses have the antecedent sic.

Poet. and in post-Aug. prose, to represent the result of the condition as sure:

sic invidiam effugies, si te non ingesseris oculis, si bona tua non jactaveris, si scieris in sinu gaudere,

Sen. Ep. 105, 3:

sic hodie veniet si qua negavit heri,

Prop. 2, 14 (3, 6), 20.—

Denoting with the proviso that, but only if (usu. ita):

decreverunt ut cum populus regem jussisset, id sic ratum esset si patres auctores fuissent,

that the choice should be valid, but only if the Senate should ratify it, Liv. 1, 17, 9:

sic ignovisse putato Me tibi si cenes hodie mecum,

Hor. Ep. 1, 7, 69.—

Sic quia = idcirco quia (very rare): Th. Quid vos? Insanin' estis? Tr. Quidum? Th. Sic quia foris ambulatis, Plaut. Most. 2, 2, 20.—

With inf. clause (freq.):

sic igitur sentio, naturam primum atque ingenium ad dicendum vim afferre maximam,

Cic. Or. 1, 25, 113:

sic a majoribus nostris accepimus, praetorem quaestori suo parentis loco esse oportere,

id. Div. in Caecil. 19, 61:

ego sic existimo, in summo imperatore quattuor res inesse oportere,

id. Imp. Pomp. 10, 38; cf. Ter. Hec. 5, 4, 5; Cic. Inv. 2, 55, 167; id. de Or. 1, 20, 93; 2, 28, 122; id. Brut. 36, 138; 41, 152; id. Div. in Caecil. 3, 10; id. Verr. 1, 7, 20; Liv. 5, 15, 11.—Esp., after sic habeto (habe, habeas) = scito (only Ciceron.):

sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc.,

Cic. Fam. 2, 3, 1; so id. ib. 1, 7, 3; 2, 6, 5; 2, 10, 1; 7, 18, 1; 9, 16, 2; id. Att. 2, 25, 1; 5, 1, 5; 5, 20, 1 et saep.—

With ut, expressing purpose or result:

nunc sic faciam, sic consilium est, ad erum ut veniam docte atque astu,

Plaut. Rud. 4, 2, 23:

ab Ariobarzane sic contendi ut talenta, quae mihi pollicebatur, illi daret,

Cic. Att. 6, 1, 3:

sic accidit ut ex tanto navium numero nulla omnino navis... desideraretur,

Caes. B. G. 5, 23; cf. Cato, R. R. 1, 1; Cic. Att. 8, 1, 4; id. Or. 2, 67, 271.

Idiomatic usages of sic.

In a wish, expressed as a conclusion after an imperative ( poet.):

parce: sic bene sub tenera parva quiescat humo (= si parces, bene quiescat),

Tib. 2, 6, 30:

annue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli,

id. 2, 5, 121:

pone, precor, fastus... Sic tibi nec vernum nascentia frigus adurat Poma, nec excutiant rapidi florentia venti,

Ov. M. 14, 762: dic [p. 1692] mihi de nostra quae sentis vera puella:

Sic tibi sint dominae, Lygdame, dempta juga,

Prop. 4, 5, 1; Tib. 2, 6, 30.—The imperative may follow the clause with sic:

sic tua Cyrneas fugiant examina taxos... Incipe (sc. cantare) si quid habes (= si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.),

Verg. E. 9, 30:

sic tibi (Arethusa) Doris amara suam non intermisceat undam: Incipe (= si incipies, opto tibi ut Doris, etc.),

id. ib. 10, 4:

sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda Credulus... Dic ubi sit,

Ov. M. 8, 857; Sen. Troad. 702; cf.:

sic te Diva potens Cypri... Ventorumque regat pater, Navis... Reddas incolumem Vergilium (= si tu, navis, reddes Vergilium, prosperum precor tibi cursum),

Hor. C. 1, 3, 1; cf.

also: sic venias hodierne: tibi dem turis honores (=si venies, tibi dem),

Tib. 1, 7, 53; cf. Ov. H. 3, 135; 4, 148.—

Sic (like ita) with ut in strong asseveration ( poet.):

sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum (= by the love of the gods, I pity, etc.),

Ter. Heaut. 3, 1, 54:

Diespiter me sic amabit ut ego hanc familiam interire cupio,

Plaut. Poen. 4, 2, 47:

sic has deus aequoris artes Adjuvet, ut nemo jamdudum littore in isto constitit,

Ov. M. 8, 866:

sic mihi te referas levis, ut non altera nostro limine intulit ulla pedes,

Prop. 1, 18, 11; cf. id. 3, 15 (4, 14), 1; cf.:

vera cano, sic usque sacras innoxia laurus vescar,

Tib. 2, 5, 63.—

In a demonstrative temporal force, like the Gr. houtôs, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was, etc.

In gen.:

e Graecis cavendae sunt quaedam familiaritates, praeter hominum perpaucorum, si qui sunt vetere Graecia digni. Sic vero fallaces sunt permulti et leves,

but as things now stand, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:

at sic citius qui te expedias his aerumnis reperias,

Ter. Hec. 3, 1, 8: Pe. Pol tibi istuc credo nomen actutum fore. Tr. Dum interea sic sit, istuc actutum sino, provided it be as it is, Plaut. Most. 1, 1, 71:

quotiens hoc tibi ego interdixi, meam ne sic volgo pollicitarere operam,

thus, as you are doing now, id. Mil. 4, 2, 65:

si utrumvis tibi visus essem, Non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

Ter. Hec. 4, 1, 11:

non sic nudos in flumen deicere (voluerunt),

naked, as they are, Cic. Rosc. Am. 26, 71:

sub alta platano... jacentes sic temere,

Hor. C. 2, 11, 14.—Esp., with sine and abl.:

me germanam meam sororem tibi sic sine dote dedisse,

so as she is, without a dowry, Plaut. Trin. 3, 2, 65:

sic sine malo,

id. Rud. 3, 5, 2:

at operam perire meam sic... perpeti nequeo,

without result, id. Trin. 3, 2, 34 Ritschl, Fleck. (Brix omits sic): nec sic de nihilo fulminis ira cadit (= without cause), Prop. 2, 16 (3, 8), 52: mirabar hoc si sic abiret, so, i. e. without trouble, Ter. And. 1, 2, 4:

hoc non poterit sic abire,

Cic. Fin. 5, 3, 7; so,

sic abire,

id. Att. 14, 1, 1; Cat. 14, 16; Plaut. Men. 5, 7, 39. —Hence,

With imperatives, esp. with sine: Quid ego hoc faciam postea? sic sine eumpse, just let him alone, i. e. leave him as he is, Plaut. Most. 1, 4, 32:

si non vult (numerare), sic sine adstet,

id. As. 2, 4, 54:

sine fores sic, abi,

let the door alone, id. Men. 2, 3, 1; so id. Cas. 3, 6, 36; id. Ps. 1, 5, 62.—

Pregn., implying a concession (= kai houtôs), even as it is now, even without doing so, in spite of it:

nolo bis iterare, sat sic longae fiunt fabulae,

narratives are long enough anyhow, as they are, without saying them twice over, Plaut. Ps. 1, 3, 154:

sed sic quoque erat tamen Acis,

even as it was, in spite of what has been said, Ov. M. 13, 896; so,

sic quoque fallebat,

id. ib. 1, 698:

sed sic me et libertatis fructu privas et diligentiae,

anyhow, not taking into account what is mentioned, Cic. Fam. 5, 20, 4: exhibeas molestiam si quid debeam, qui nunc sic tam es molestus, who art so troublesome even as it is, i. e. without my owing you any thing, Plaut. Pers. 2, 44:

sic quoque parte plebis affecta, fides tamen publica potior senatui fuit,

Liv. 7, 27; cf. Ov. F. 2, 642; Suet. Aug. 78.—

Ellipt., referring to something in the mind of the speaker:

Quod si hoc nunc sic incipiam? Nihil est. Quod si sic? Tantumdem egero. At sic opinor? Non potest,

Ter. Heaut. 4, 2, 8: illa quae aliis sic, aliis secus videntur, to some in one way, to others in another (= aliis aliter), Cic. Leg. 1, 17, 47: Quid vini absumpsit! Sic hoc dicens, asperum hoc est, aliud lenius, = this wine is so (the speaker not saying what he thinks of it), Ter. Heaut. 3, 1, 49: deinde quod illa (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, or so, i. e. or otherwise, Cic. Fam. 15, 21, 2:

monitorem non desiderabit qui dicat, Sic incede, sic cena... sic amico utere, sic cive, sic socio,

Sen. Ep. 114.—

In answers, yes = the French, Italian, and Spanish si (ante - class. and rare): Ph. Phaniam relictam ais? Ge. Sic, Ter. Phorm. 2, 2, 2: De. Illa maneat? Ch. Sic, id. ib. 5, 3, 30: Ch. Sicine est sententia? Me. Sic, id. Heaut. 1, 1, 114.

sŭus, a, um (old form sos, sa, sum; dat. plur. sis, Enn. ap. Fest. p. 301 Mull.; acc. sas. id. ib. p. 325 ib.; cf. Paul. ex Fest. p. 47; Schol. Pers. 1, 108; sing. sam for suam, Fest. p. 47 Mull.;

so for suo, C. I. L. 5, 2007. In ante-class. verse su- with the following vowel freq. forms one syllable,

Plaut. Merc. 1, 1, 48; id. Ps. 1, 3, 5; Ter. And. 1, 1, 68; Lucr. 1, 1022; v. Neue, Formenl. 2, 189 sqq.), pron. poss., 3 d pers. [root SVA-; Sanscr. sva, own; cf. sui; Gr. seWo-, whence sphe, etc., and he; cf. heos], of or belonging to himself, herself, etc.; his own, her own, etc.; his, her, its, their; one ' s; hers, theirs.

Ordinary possessive use his, etc. (cf. the similar use of the pers. pron. sui, q. v.).

With antecedent in the same sentence.

The antecedent a subject-nominative, expressed or understood.

His:

Caesar copias suas divisit,

Caes. B. C. 3, 97:

ille in sua sententia perseverat,

id. ib. 1, 72:

tantam habebat suarum rerum fiduciam,

id. ib. 2, 37:

cum sceleris sui socios Romae reliquisset,

Cic. Cat. 3, 1, 3:

cur ego non ignoscam si anteposuit suam salutem meae?

id. Pis. 32, 79; id. Phil. 2, 18, 45; id. Mil. 10, 27; id. Fam. 15, 14, 1:

Hanno praefecturam ejus (i.e. Muttinis) filio suo (Hannonis) dedit,

Liv. 26, 40, 7:

imperat princeps civibus suis,

Sen. Clem. 1, 16, 2:

nemo rem suam emit,

id. Ben. 7, 4, 8.—

Her:

mea Glycerium suos parentes repperit,

Ter. And. 5, 6, 5:

utinam haec ignoraret suum patrem,

id. Phorm. 5, 6, 34:

si nunc facere volt era officium suom,

Plaut. Cas. 2, 8, 72:

ne eadem mulier cum suo conjuge honestissimum adulescentem oppressisse videatur,

Cic. Cael. 32, 78:

si omnibus suis copiis excellentem virum res publica armasset,

id. Phil. 13, 16, 32.—

Its:

omne animal, simul et ortum est, et se ipsum et omnes partes suas diligit,

Cic. Fin. 2, 11, 33:

cum mea domus ardore suo deflagrationem Italiae toti minaretur,

id. Planc. 40, 95.—

Their: (legiones) si consulem suum reliquerunt, vituperandae sunt Cic. Phil. 5, 2, 4:

mittent aliquem de suo numero,

id. ib. 11, 10, 25:

rationem illi sententiae suae non fere reddebant,

id. Tusc. 1, 17, 38:

qui agellos suos redimere a piratis solebant,

id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

edicunt ut ad suum vestitum senatores redirent,

id. Sest. 14, 32:

suis finibus eos prohibent,

Caes. B. G. 1, 1: Allobrogibus sese persuasuros existimabant ut per suos (Allobrogum) fines eos (Helvetios) ire paterentur, id. id. 1, 6;

and distributively: ac naves onerariae LXIII. in portu expugnatae, quaedam cum suis oneribus, frumento, armis, aere, etc.,

some with their several cargoes, Liv. 26, 47, 9.—

With a subject-clause as antecedent:

id sua sponte apparebat tuta celeribus consiliis praepositurum,

was selfevident, Liv. 22, 38, 13:

ad id quod sua sponte satis collectum animorum erat, indignitate etiam Romani accendebantur,

id. 3, 62, 1:

secutum tamen sua sponte est ut vilior ob ea regi Hannibal et suspectior fieret,

id. 35, 14, 4. —

With subject-acc. as antecedent:

hanc dicam Athenis advenisse cum aliquo amatore suo, Plant. Mil. 2, 2, 86: doceo gratissimum esse in sua tribu Plancium,

Cic. Planc. 19, 47:

cupio eum suae causae confidere,

id. Sest. 64, 135:

suspicari debuit (Milo), eum (Clodium) ad villam suam (Clodii) deversurum,

id. Mil. 19, 51: Medeam praedicant in fuga fratris sui membra dissipavisse, id. Imp. Pomp. 9, 22:

(dixit) Caesarem pro sua dignitate debere et studium et iracundiam suam reipublicae dimittere,

Caes. B. C. 1, 8.—

With object-acc. as antecedent.

Suus being an adjunct of the subject (generally rendered in Engl. by a pass. constr.):

hunc pater suus de templo deduxit,

he was taken from the temple by his father, Cic. Inv. 2, 17, 52:

hunc sui cives e civitate ejecerunt,

id. Sest. 68, 142:

Alexandrum uxor sua... occidit,

id. Inv. 2, 49, 144:

illum ulciscentur mores sui,

id. Att. 9, 12, 2:

quodsi quem natura sua... forte deficiet,

id. Or. 1, 14:

utrumque regem sua multitudo consalutaverat,

Liv. 1, 7, 1:

quas (urbes) sua virtus ac dii juvent, magnas sibi opes facere,

id. 1, 9, 3; 1, 7, 15; 6, 33, 5:

quos nec sua conscientia impulerit, nec, etc.,

id. 26, 33, 3; 25, 14, 7:

consulem C. Marium servus suus interemit,

Val. Max. 6, 8, 2:

quis non Vedium Pollionem pejus oderat quam servi sui?

Sen. Clem. 1, 18, 2:

sera dies sit qua illum gens sua caelo adserat,

id. Cons. Poll. 12 (31), 5.—With the antecedent understood from the principal sentence:

ita forma simili pueri ut mater sua internoscere (sc. eos) non posset,

Plaut. Men. prol. 19; and with suus as adjunct both of the subject and of the antecedent: jubet salvere suos vir uxorem suam, id. merc. 4, 3, 11. —

With impers. verbs:

sunt homines, quos libidinis infamiaeque suae neque pudeat neque taedeat,

Cic. Verr. 1, 12, 35:

video fore ut inimicos tuos poeniteat intemperantiae suae,

id. Fam. 3, 10, 1:

si Caesarem beneficii sui poeniteret,

id. Lig. 10, 29; so id. Agr. 2, 11, 26:

jam ne nobilitatis quidem suae plebejos poenitere,

Liv. 10, 7, 8:

militem jam minus virtutis poenitere suae,

id. 22, 12, 10.—

As adjunct of other members of the sentence:

ad parentes suos ducas Silenium,

Plaut. Cist. 2, 3, 86. nam is illius filiam conicit in navem clam matrem suam (i.e. filiae), id. Mil. 2, 1, 34:

eosdem ad quaestoris sui aut imperatoris, aut commilitonum suorum pericula impulistis,

Cic. Phil. 13, 17, 34:

totum enim ex sua patria sustulisti,

id. Verr. 2, 5, 49, § 127; id. Or. 3, 32, 126: quem (Hammonium) tibi etiam suo nomine ( on his own account) commendo... itaque peto a te ut ejus procuratorem et ipsum suo nomine diligas, id. Fam. 13, 21, 2:

Caesar Fabium in sua remittit hiberna,

Caes. B. G. 5, 33; id. B. C. 3, 24:

introire ad Ciceronem, et domi suae imparatum confodere,

Sall. C. 28, 1:

suis flammis delete Fidenas,

i. e. the flames kindled by the Fidenates, Liv. 4, 33, 5:

suo igni involvit hostes,

Tac. A. 14, 30:

quid Caesarem in sua fata inmisit?

Sen. Ep. 94, 65; id. Q. N. 1, praef. 7; cf.

with antecedent supplied from preceding sentence: non destiti rogare et petere (sc. Brutum) mea causa, suadere et hortari sua,

Cic. Att. 6, 2, 7.—

With dat. as antecedent.

As adjunct of subject (cf. 4. supra):

suus rex reginae placet,

a queen likes her own king, Plaut. Stich. 1, 2, 76:

ei nunc alia ducenda'st domum, sua cognata Lemniensis,

id. Cist. 1, 1, 101:

Autronio nonne sodales, non collegae sui... defuerunt?

Cic. Sull. 2, 7:

si ceteris facta sua recte prosunt,

id. Cat. 3, 12, 27:

cui non magistri sui atque doctores, cui non... locus ipse... in mente versetur?

id. Planc. 33, 81:

haec omnia plane... Siculis erepta sunt: primum suae leges, etc.,

id. Verr. 2, 2, 13, § 33:

Romanis multitudo sua auxit animum,

Liv. 21, 50, 4:

sicuti populo Romano sua fortuna labet,

id. 42, 50, 7:

Lanuvinis sacra sua reddita,

id. 8, 14, 2:

vilitas sua illis detrahit pretium,

Sen. Ben. 4, 29, 2:

nemo est cui felicitas sua satisfaciat,

id. Ep. 115, 17:

labor illi suus restitutus est,

id. Brev. Vit. 20, 3:

magnitudo sua singulis constat,

id. Q. N. 1, 1, 10:

tantum sapienti sua, quantum Dec omnis aetas patet,

id. Ep. 53, 11. —

With antecedent supplied from principal sentence: mater quod suasit sua Adulescens mulier fecit, i.e. ei,

Ter. Hec. 4, 4, 38.—

Of other words:

regique Thebano regnum stabilivit suum,

Plaut. Am. 1, 1, 40:

mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam,

id. Ps. 1, 3, 5:

ego Metello non irascor, neque ei suam vacationem eripio,

Cic. Verr. 2, 2, 68, § 164:

desinant insidiari domui suae consuli,

id. Cat. 1, 13, 32:

quibus ea res honori fuerit a suis civibus,

id. Mil. 35, 96: Scipio suas res Syracusanis restituit, Liv. [p. 1824] 29, 1, 17:

nos non suas (leges Lacedaemoniis arbitror) ademisse, sed nostras leges dedisse,

id. 39, 37, 6:

Graccho et Tuditano provinciae Lucani et Galliae cum suis exercitibus prorogatae,

id. 25, 3, 5.—

With gen., abl., or object of a prep. as antecedent:

nec illius animi aciem praestringit splendor sui nominis,

Cic. Rab. Post. 16, 43:

nolite a sacris patriis Junonis Sospitae domesticum et suum consulem avellere,

id. Mur. 41, 90:

quamvis tu magna mihi scripseris de Bruti adventu ad suas legiones,

id. Att. 14, 13, 12:

suae legis ad scriptum ipsam quoque sententiam adjungere,

the meaning of their law to which they refer, id. Inv. 2, 49, 147:

cum ambitio alterius suam primum apud eos majestatem solvisset,

Liv. 22, 42, 12:

nunc causam instituendorum ludorum ab origine sua repetam,

Val. Max. 2, 4, 4:

Jubam in regno suo non locorum notitia adjuvet, non popularium pro rege suo virtus,

Sen. Ep. 71, 10; id. Ben. 7, 6, 3; id. Clem. 1, 3, 4.—Esp. with cujusque as antecedent:

in qua deliberatione ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

Cic. Off. 1, 33, 119 (v. II. D. 2. infra).— Abl.:

operam dare ut sua lex ipso scripto videatur niti,

Cic. Inv. 2, 49, 147 (cf. supra):

(Caesar reperiebat) ad Galbam propter justitiam prudentiamque suam totius belli summam deferri,

Caes. B. G. 2, 4:

credere, ad suum concilium a Jove deos advocari,

Sen. Q. N. 2, 42, 1.—

With predic. nom. as antecedent:

sapientissimi artis suae professores sunt a quibus et propria studia verecunde et aliena callide administrantur,

Val. Max. 8, 12, 1.—

With appositive noun.

With gram. subject as antecedent:

hoc Anaximandro, populari ac sodali suo, non persuasit,

Cic. Ac. 2, 37, 118:

vidit fortissimum virum, inimicissimum suum,

id. Mil. 9, 25:

(hic) fuit in Creta contubernalis Saturnini, propinqui sui,

id. Planc. 11, 27:

ut non per L. Crassum, adfinem suum... causam illam defenderit,

id. Balb. 21, 49:

ne cum hoc T. Broccho, avunculo, ne cum ejus filio, consobrino suo, ne nobiscum vivat,

id. Lig. 4, 11:

Caesar mittit ad eum A. Clodium, suum atque illius familiarem,

Caes. B. C. 3, 57.—

With object as antecedent:

Dicaearchum cum Aristoxeno, aequali et condiscipulo suo, omittamus,

Cic. Tusc. 1, 18, 41:

tres fratres optimos, non solum sibi ipsos, neque nobis, necessariis suis, sed etiam rei publicae condonavit,

id. Lig. 12, 36:

Varroni, quem, sui generis hominem,... vulgus extrahere ad consulatum nitebatur,

Liv. 22, 34, 2.—

With appositive noun as antecedent:

si P. Scipionem, clarissimum virum, majorumque suorum simillimum res publica tenere potuisset,

Cic. Phil. 13, 14, 29:

M. Fabi Ambusti, potentis viri cum inter sui corporis homines, tum ad plebem, etc.,

Liv. 6, 34, 5:

C. vero Fabricii, et Q. Aemilii Papi, principum saeculi sui, domibus argentum fuisse confitear oportet,

Val. Max. 4, 4, 3.—

In participial clauses.

The antecedent being the logical subject of the participle, and other than the principal subject:

credamus igitur Panaetio, a Platone suo dissentienti ( = qui dissentiebat),

Cic. Tusc. 1, 32, 79:

ea Sex. Roscium, expulsum ex suis bonis, recepit domum,

id. Rosc. Am. 10, 27:

diffidentemque rebus suis confirmavit,

id. Imp. Pomp. 9, 23:

Dejotarum ad me venientem cum omnibus copiis suis, certiorem feci, etc.,

id. Fam. 15, 4, 7; id. Cat. 4, 9, 18: si hominis et suis et populi Romani ornamentis amplissimi ( being greatly distinguished) causam repudiassem, id. Mur. 4, 8:

stupentes tribunos et suam jam vicem magis anxios quam, etc., liberavit consensus populi Romani,

Liv. 8, 35, 1; 22, 42, 8:

manet in folio scripta querela suo ( = quam scripsit),

Ov. F. 5, 224; cf. in abl. absol.:

et ipsis (hostibus) regressis in castra sua,

Liv. 22, 60, 9:

quibus (speculis) si unum ostenderis hominem, populus adparet, unaquaque parte faciem exprimente sua,

Sen. Q. N. 1, 5, 5.—

The logical subject of the participle, being also the principal subject:

sic a suis legionibus condemnatus irrupit in Galliam,

Cic. Phil. 10, 10, 21:

hunc agrum patres nostri, acceptum a majoribus suis ( = quem acceperant), perdiderunt,

id. Agr. 2, 31, 84:

ut in suis ordinibus dispositi dispersos adorirentur,

Caes. B. C. 3, 92: Appius, odium in se aliorum suo in eos metiens odio, haud ignaro, inquit, imminet fortuna, Liv. 3, 54, 3:

ipsa capit Condita in pharetra ( = quae condiderat) tela minora sua,

Ov. F. 2, 326; cf. in abl. absol.:

Sopater, expositis suis difficultatibus ( = cum exposuisset, etc.): Timarchidem... perducit,

Cic. Verr. 2, 2, 28, § 69:

Caesar, primum suo deinde omnium ex conspectu remotis equis, etc.,

Caes. B. G. 1, 25:

Campani, audita sua pariter sociorumque clade, legatos ad Hannibalem miserunt,

Liv. 25, 15, 1:

(Appius) deposito suo magistratu... domum est reductus,

id. 4, 24, 7; 3, 35, 9; 9, 10, 13; 9, 41, 9.—

The antecedent being the principal subject, not the logical subject of the participle:

M. Papirius dicitur Gallo, barbam suam (i.e. Papirii) permulcenti,... iram movisse,

Liv. 5, 41, 9: cum Gracchus, verecundia deserendi socios, implorantis fidem suam populique Romani, substitisset. id. 23, 36, 8; cf. in abl. absol.:

si sine maximo dedecore, tam impeditis suis rebus, potuisset emori,

Cic. Rab. Post. 10, 29; id. Mil. 14, 38; id. Planc. 21, 51; id. Clu. 14, 42:

ita (consul) proelio uno accidit Vestinorum res, haudquaquam tamen incruento milite suo (consulis),

Liv. 8, 29, 12; cf.

with antecedent to be supplied: Campani, cum, robore juventutis suae acciso, nulla (sc. eis) propinqua spes esset, etc.,

id. 7, 29, 7.—

In gerund. construction. ( a) With subject as antecedent:

mihi ipsa Roma ad complectendum conservatorem suum progredi visa est,

Cic. Pis. 22, 52.—

With object, the logical subjects of the gerund as antecedent:

cur iis persequendi juris sui... adimis potestatem?

Cic. Div. in Caecil. 6, 21:

si senatui doloris sui de me declarandi potestas esset erepta,

id. Sest. 23, 51:

nec tribunis plebis (spatium datur) sui periculi deprecandi,

Caes. B. C. 1, 5.—

With antecedent dependent on the gerund:

eamque rem illi putant a suum cuique tribuendo appellatam,

Cic. Leg. 1, 6, 19.—

As adjunct of a noun dependent on a subjectinf., with its logical subject as antecedent:

magnum Miloni fuit, conficere illam pestem nulla sua invidia?

Cic. Mil. 15, 40:

neque enim fuit Gabinii, remittere tantum de suo nec regis, imponere tantum plus suis,

his claim, id. Rab. Post. 11, 31:

Piso, cui fructum pietatis suae neque ex me neque a populo Romano ferre licuit,

id. Sest. 31, 68:

ei cujus magis intersit, vel sua, vel rei publicae causa vivere,

id. Off. 3, 23, 90:

sapientis est consilium explicare suum de maximis rebus,

id. Or. 2, 81, 333; id. Mil. 15, 41.—With logical subject understood:

totam Italiam suis colonis ut complere (sc. eis) liceat, permittitur,

Cic. Agr. 2, 13, 34:

maximum (sc. eis) solacium erit, propinquorum eodem monumento declarari, et virtutem suorum, et populi Romani pietatem,

id. Phil. 14, 13, 35.

Without gram. antec., one ' s, one ' s own.

Dependent on subject-inff.:

ejusdem animi est, posteris suis amplitudinem nobis quam non acceperit tradere, et memoriam prope intermortuam generis sui, virtute renovare,

Cic. Mur. 7, 16:

siquidem atrocius est, patriae parentem quam suum occidere,

id. Phil. 2, 13, 31:

miliens perire est melius quam in sua civitate sine armorum praesidio non posse vivere,

id. ib. 2, 44, 112: quanto est honestius, alienis injuriis quam suis commoveri, one ' s own, id. Verr. 2, 3, 72, § 169:

contentum suis rebus esse maximae sunt certissimaeque divitiae,

id. Par. 6, 51:

ut non liceat sui commodi causa nocere alteri,

id. Off. 3, 5, 23:

detrahere de altero sui commodi causa,

id. ib. 3, 5, 24:

suis exemplis melius est uti,

Auct. Her. 4, 1, 2:

levius est sua decreta tollere quam aliorum,

Liv. 3, 21. 5; 39, 5, 2;

29, 37, 11: satius est vitae suae rationes quam frumenti publici nosse,

Sen. Brev. Vit. 18, 3:

quanto satius est sua mala exstinguere quam aliena posteris tradere?

id. Q. N. 3, praef. 5:

cum initia beneficiorum suorum spectare, tum etiam exitus decet,

id. Ben. 2, 14, 2; 3, 1, 5:

Romani nominis gloriae, non suae, composuisse illa decuit,

Plin. 1, prooem. § 16.—With 1 st pers. plur., as indef. antecedent: cum possimus ab Ennio sumere... exemplum, videtur esse arrogantia illa relinquere, et ad sua devenire, to one ' s own = to our own, Auct. Her. 4, 1, 2.—

Without a subject-inf.:

omnia torquenda sunt ad commodum suae causae... sua diligenter narrando,

Cic. Inv. 1, 21, 30: ut in ceteris habenda ratio non sua (al. sui) solum, sed etiam aliorum, id. Off. 1, 39, 139:

erat Dareo mite ac tractabile ingenium, nisi suam naturam plerumque fortuna corrumperet (suam not referring to Dareo),

Curt. 3, 2, 17 MSS. (Foss, mansuetam). — With 1 st pers. plur., as indef. antecedent (cf. 1. supra):

non erit ista amicitia sed mercatura quaedam utilitatum suarum,

Cic. N. D. 1, 44, 122; cf.: pro suo possidere, II. A. 2. a. g; and Cic. Off. 2, 21, 73, II. A. 2. b. a; cf. also II. B. 1. a; II. B. 5. c.; II. B. 7. b.; II. C. 8. b. b infra.

With antec. in a previous sentence. Here ejus, eorum, earum are used for his, her, their, unless the clause is oblique in regard to the antecedent, i. e. the antecedent is conceived as the author of the statement.

In clauses dependent on a verbum sentiendi or dicendi, expressed or understood, referring to the grammatical or logical subject of the verb.

In infinitive clauses:

(Clodius) Caesaris potentiam suam potentiam esse dicebat,

Cic. Mil. 32, 88:

(Caelius) a sua (causa) putat ejus (i.e. Ascitii) esse sejunctam,

id. Cael. 10, 24:

ipsos certo scio non negare ad haec bona Chrysogonum accessisse impulsu suo (referring to ipsos),

id. Rosc. Am. 37, 107:

hostes viderunt,... suorum tormentorum usum spatio propinquitatis interire,

Caes. B. C. 2, 16:

docent, sui judicii rem non esse,

id. ib. 1, 13.—The reference of suus may be ambiguous, esp. if an infinitive is dependent on another:

hoc Verrem dicere ajebant, te... opera sua consulem factum, i.e. Verris, though grammatically it might refer to the subj. of aiebant,

Cic. Verr. 1, 10, 29:

(Ariovistus) dixit neminem secum sine sua pernicie contendisse,

Caes. B. G. 1, 36; cf. the context with, in all, eleven reflexive pronouns referring to four different antecedents (populus Romanus, Ariovistus, Caesar, nemo); cf.

also: occurrebat ei, mancam praeturam suam futuram consule Milone,

Cic. Mil. 9, 25; 32, 88; Liv. 3, 42, 2.—

Suus in a clause dependent on inf.:

scio equidem, ut, qui argentum afferret atque expressam imaginem suam (i.e. militis) huc ad nos, cum eo ajebat velle mitti mulierem,

Plaut. Ps. 2, 2, 55:

isti bonorum emptores arbitrantur, vos hic sedere qui excipiatis eos qui de suis (i.e. emptorum) manibus effugerint,

Cic. Rosc. Am. 52, 151:

Siculi venisse tempus ajebant ut commoda sua defenderem,

id. Div. in Caecil. 1, 3:

ut tunc tandem sentiret recuperanda esse quae prius sua culpa amissa forent,

Liv. 44, 8, 4. —

Ambiguous: velle Pompejum se Caesari purgatum, ne ea quae reipublicae causa egerit (Pompejus) in suam (i.e. Caesaris) contumeliam vertat (where suam might be referred to Pompejus),

Caes. B. C. 1, 8.—

In oblique clauses introduced by ut or ne, or clauses subordinate to such:

Cassius constituit ut ludi absente te fierent suo nomine,

Cic. Att. 15, 11, 2:

postulat ut ad hanc suam praedam tam nefariam adjutores vos profiteamini,

id. Rosc. Am. 2, 6:

Nasidius eos magnopere hortatur ut rursus cum Bruti classe, additis suis (i.e. Nasidii) auxiliis confligant,

Caes. B. C. 2, 3:

(regem) denuntiasse sibi ut triduo regni sui decederent finibus,

Liv. 42, 25, 12:

Sabinae mulieres, hinc patres, hinc viros orantes, ne parricidio macularent partus suos (i.e. mulierum),

id. 1, 13, 2:

Patron praecepit suis ut arma induerent, ad omne imperium suum parati,

Curt. 5, 11, 1.—With reflex. pron., referring to a different antecedent:

ad hanc (Laidem) Demosthenes clanculum adit, et ut sibi copiam sui faceret, petit,

Gell. 1, 8, 5. —

In subordinate clauses introduced by quin or quod:

(Dejotarus) non recusat quin id suum facinus judices,

Cic. Deiot. 15, 43; so id. ib. 4, 15;

16, 45: parietes hujus curiae tibi gratias agere gestiunt, quod futura sit illa auctoritas in his majorum suorum et suis sedibus,

id. Marcell. 3, 10:

quidni gauderet quod iram suam nemo sentiret?

Sen. Troad. 3, 13:

querenti quod uxor sua e fico se suspendisset,

Quint. 6, 3, 88;

and with intentional ambiguity: cum Proculejus quereretur de filio quod is mortem suam expectaret,

id. 9, 3, 68. —

In interrogative clauses:

si, quod officii sui sit, non occurrit animo, nihil umquam omnino aget,

Cic. Ac. 2, 8, 25:

ut non auderet iterum dicere quot milia fundus suus abesset ab urbe,

id. Caecin. 10, [p. 1825] 28:

donec sciat unisquisque quid sui, quid alieni sit,

Liv. 6, 27, 8:

rex ignarus, quae cum Hannibale legatis suis convenisset, quaeque legati ejus ad se allaturi fuissent,

id. 23, 39, 2:

postquam animadvertit quantus agminis sui terror esset,

id. 43, 19, 5. —

In a virtually oblique clause.

In final clause, introduced by ut, ne, or rel., referring to the subject of the purpose:

me a portu praemisit domum, ut haec nuntiem uxori suae,

Plaut. Am. 1, 1, 41:

quasi Appius ille Caecus viam muniverit, non qua populus uteretur, sed ubi impune sui posteri latrocinarentur, i. e. Appii,

Cic. Mil. 7, 17:

quae gens ad Caesarem legatos mise. rat, ut suis omnibus facultatibus uteretur,

Caes. B. C. 3, 80:

inde castra movent, ne qua vis sociis suis ab Romano exercitu inferri possit,

Liv. 43, 23, 5:

(Romani) Albam a fundamentis proruerunt, ne memoria originum suarum exstaret,

id. 26, 13, 16:

oppidani nuntios Romam, qui certiorem de suo casu senatum facerent, misere,

id. 6, 33, 7; cf.:

tanto intervallo ab hostibus consedit, ut nec adventus suus propinquitate nimia nosci posset, et, etc.,

Liv. 10, 20, 7:

Datames locum delegit talem ut non multum obesse multitudo hostium suae paucitati posset,

Nep. Dat. 7, 3:

quid si gubernator a diis procellas petat ut gratior ars sua periculo fiat?

Sen. Ben. 6, 25, 4. —

In other dependent clauses represented as conceived by an antecedent in the principal sentence:

Sulla, si sibi suus pudor ac dignitas non prodesset, nullum auxilium requisivit ( = negavit se defendi velle, si, etc.),

Cic. Sull. 5, 15:

Paetus omnes libros quos frater suus reliquisset mihi donavit ( = dixit se donare libros quos, etc.),

id. Att. 2, 1, 12:

non enim a te emit, sed, priusquam tu suum sibi venderes, ipse possedit ( = potitus est, ne, etc.),

id. Phil. 2, 37, 96:

Africanus, si sua res ageretur, testimonium non diceret,

id. Rosc. Am. 36, 3:

ille ipse (Pompejus) proposuit epistulam illam, in qua est Pro tuis rebus gestis amplissimis. Amplioribusne quam suis, quam Africani?

id. Att. 8, 9, 2:

spiritus dabat (Manlio) quod... vinculorum suorum invidiam dictator fugisset,

Liv. 6, 18, 4:

(Numa) Camenis eum lucum sacravit, quod earum ibi concilia cum conjuge sua Egeria essent,

id. 1, 21, 3:

adulescens deos omnis invocare ad gratiam illi pro se referendam, quoniam sibi nequaquam satis facultatis pro suo animo atque illius erga se esset,

id. 26, 50, 4 (cf. D. 1. a. infra).

In the place of ejus.

In clauses virtually oblique, but with indicative, being conceived by the antecedent (hence suus, not ejus), but asserted as fact by the author (hence indicative, not subjunctive):

Cicero tibi mandat ut Aristodemo idem respondeas, quod de fratre suo (Ciceronis) respondisti,

Cic. Att. 2, 7, 4:

oriundi ab Sabinis, ne, quia post Tatii mortem ab sua parte non erat regnatum, imperium amitterent, sui corporis creari regem volebant,

Liv. 1, 17, 2:

C. Caesar villam pulcherrimam, quia mater sua aliquando in illa custodita erat, diruit,

Sen. Ira, 3, 21, 5:

Philemonem, a manu servum, qui necem suam per venenum inimicis promiserat, non gravius quam simplici morte punivit,

Suet. Caes. 74; cf.:

quomodo excandescunt si quid e juba sua decisum est,

Sen. Brev. Vit. 12, 3.—

To avoid ambiguity:

petunt rationes illius (Catilinae) ut orbetur consilio res publica, ut minuatur contra suum (i.e. Catilinae) furorem imperatorum copia (instead of ejus, which might be referred to res publica),

Cic. Mur. 39, 83:

equites a cornibus positos, cum jam pelleretur media peditum suorum acies, incurrisse ab lateribus ferunt,

Liv. 1, 37, 3.—

Colloquially and in epistolary style suus is used emphatically instead of ejus, with the meaning own, peculiar: deinde ille actutum subferret suus servus poenas Sosia, his own slave (opp. Mercury, who personates Sosias), Plaut. Am. 3, 4, 19: mira erant in civitatibus ipsorum furta Graecorum quae magistratus sui fecerant, their own magistrates ( = ipsorum), Cic. Att. 6, 2, 5:

in quibus (litteris Bruti) unum alienum summa sua prudentia (est), ut spectem ludos suos,

his peculiar prudence, id. ib. 15, 26, 1; so,

quod quidem ille (Nero) decernebat, quorumdam dolo ad omina sui exitus vertebatur,

Tac. A. 16, 24; cf. II. A. 1. b and g; II. A. 2. a. b; II. B. 3.—

Without particular emphasis (mostly ante- and post-class. and poet.):

tum erit tempestiva cum semen suum maturum erit,

Cato, R. R. 31:

vitis si macra erit, sarmenta sua concidito minute,

id. ib. 37:

qui sic purgatus erit, diuturna valetudine utatur, neque ullus morbus veniet, nisi sua culpa,

id. ib. 157:

Cimon in eandem invidiam incidit quam pater suus,

Nep. Cim. 3, 1:

id qua ratione consecutus sit (Lysander) latet. Non enim virtute sui exercitus factum est, etc.,

id. Lys. 1, 2:

ipse sub Esquiliis, ubi erat regia sua, Concidit,

Ov. F. 6, 601:

quodque suus conjux riguo collegerat horto, Truncat olus foliis,

id. M. 8, 646; so id. ib. 15, 819.

In partic.

As substt.

sui, suorum, m., his, their (etc.) friends, soldiers, fellow-beings, equals, adherents, followers, partisans, posterity, slaves, family, etc., of persons in any near connection with the antecedent.

(Corresp. to the regular usage, I. A. B. C.) Cupio abducere ut reddam (i.e. eam) suis, to her family, friends, Ter. Eun. 1, 2, 77; cf. id. ib. 1, 2, 66:

cum animus societatem caritatis coierit cum suis, omnesque natura conjunctos suos duxerit,

fellow-beings, Cic. Leg. 1, 23, 60:

mulier ingeniosa praecepit suis omnia Caelio pollicerentur,

her slaves, id. Cael. 25, 62:

quo facilius et nostras domos obire, et ipse a suis coli possit,

his friends, id. ib. 7, 18:

qua gratiam beneficii vestri cum suorum laude conjungant,

their family, id. Agr. 2, 1, 1:

vellem hanc contemptionem pecuniae suis reliquisset,

to his posterity, id. Phil. 3, 6, 16:

cum divisurum se urbem palam suis polliceretur,

his partisans, id. ib. 13, 9, 19:

Caesar, cohortatus suos, proelium commisit,

Caes. B. G. 1, 25; so,

Curio exercitum reduxit, suis omnibus praeter Fabium incolumibus,

id. B. C. 2, 35:

Caesar receptui suorum timens,

id. ib. 3, 46:

certior ab suis factus est, praeclusas esse portas,

id. ib. 2, 20:

omnium suorum consensu, Curio bellum ducere parabat,

id. ib. 2, 37: so,

Pompejus suorum omnium hortatu statuerat proelio decertare,

id. ib. 3, 86:

Caesar Brundisium ad suos severius scripsit,

to his officers, id. ib. 3, 25:

naviculam conscendit cum paucis suis,

a few of his followers, id. ib. 3, 104:

multum cum suis consiliandi causa secreto praeter consuetudinem loqueretur,

id. ib. 1, 19:

nupsit Melino, adulescenti inprimis inter suos et honesto et nobili,

his equals, associates, Cic. Clu. 5, 11:

rex raptim a suis in equum impositus fugit,

his suite, Liv. 41, 4, 7:

subsidio suorum proelium restituere,

comrades, id. 21, 52, 10:

feras bestias... ad opem suis ferendam avertas,

their young, id. 26, 13, 12:

abstulit sibi in suos potestatem,

his slaves, Sen. Ira, 3, 12, 6:

Besso et Nabarzani nuntiaverant sui regem... interemptum esse,

their fellow - conspirators, Curt. 5, 12, 14. — Very rarely sing.:

ut bona mens suis omnibus fuerit. Si quem libido abripuit, illorum eum, cum quibus conjuravit, non suum judicet esse,

Liv. 39, 16, 5.—

Irregular use (acc. to I. D.): sui = ejus amici, etc. (freq.;

the absolute use of ejus in this sense being inadmissible): quasi vero quisquam dormiat? ne sui quidem hoc velint, non modo ipse (sui = ejus amici, liberi),

Cic. Tusc. 1, 38, 92:

is (annus) ejus omnem spem... morte pervertit. Fuit hoc luctuosum suis, acerbum patriae, etc.,

id. Or. 3, 2, 8:

quadrigas, quia per suos ( = ipsius milites) agendae erant, in prima acie locaverat rex,

Liv. 37, 41, 8:

auctoritatem Pisistrati qui inter suos ( = ejus cives) maxima erat,

id. 37, 12:

quo cum multitudine adversariorum sui superarentur, ipse fuit superior, etc.,

Nep. Hann. 8, 4; v. g.—

Without antecedent (cf. I. B. supra): quoties necesse est fallere aut falli a suis, by one ' s friends, Sen. Phoen. 493.—

Sing.: sŭa, suae. f., a sweetheart, mistress (rare): illam suam suas res sibi habere jussit. Cic. Phil. 2, 28. 69:

cedo quid hic faciet sua?

Ter. Heaut. 2, 3, 92.—

sŭum, i, n., and more freq. sŭa, suorum, n. plur., = one ' s property.

Lit.:

nec suom adimerem alteri,

his property, his own, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (34):

nunc si ille salvos revenit, reddam suom sibi (v. D. 3. a. infra),

id. ib. 1, 2, 119:

illum studeo quam facillime ad suum pervenire,

Cic. Fam. 13, 26, 4:

populi Romani hanc esse consuetudinem ut socios sui nihil deperdere velit,

Caes. B. G. 1, 43; cf. Cic. Rab. Post. 11, 3, I. A. 11. supra:

nec donare illi de suo dicimur,

Sen. Ben. 7, 4, 2; so esp. with quisque; v. infra — Hence, de suo = per se, or sua sponte;

(stellae) quae per igneos tractus labentia inde splendorem trahant caloremque, non de suo clara,

Sen. Q. N. 7, 1, 6. —

Trop.:

meum mihi placebat, illi suum (of a literary essay),

Cic. Att. 14, 20, 3: suom quemque decet, his own manners, etc., Plaut. Stich. 5, 4, 11; so, expendere oportet quid quisque habeat sui ( what peculiarities) nec velle experiri quam se aliena deceant;

id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

Cic. Off. 1, 31, 113.—

Jurid. term: aliquid pro suo possidere, to possess in the belief of one ' s legal right:

pro suo possessio tale est, cum dominium nobis acquiri putamus. Et ea causa possidemus ex qua acquiritur, et praeterea pro suo,

Dig. 41, 10, 1;

so without an antecedent, and referring to a first person: item re donata, pro donato et pro suo possideo,

ib. 41, 10, 1; v. the whole tit. ib. 42, 10 (Pro suo); cf. ib. 23, 3, 67; cf. C., infra fin.;

similarly: usucapere pro suo = acquire dominion by a possession pro suo, Fragm. Vat. 111: res pro suo, quod justam causam possidendi habet, usucapit,

id. ib. 260; Dig. 41, 3, 27. —

One ' s property:

Roscius tibi omnia sua praeter animam tradidit,

Cic. Rosc. Am. 50, 146:

qui etiam hostibus externis victis sua saepissime reddiderunt,

id. Agr. 1, 6, 19:

tu autem vicinis tuis Massiliensibus sua reddis,

id. Att. 14, 14, 6:

Remi legatos miserunt qui dicerent se suaque omnia in fidem atque potestatem populi Romani permittere,

Caes. B. G. 2, 3, 2; 1, 11, 2; 2, 13, 2:

ipsi milites alveos informes quibus se suaque transveherent, faciebant,

their baggage, Liv. 21, 26, 9:

docere eos qui sua permisere fortunae,

Sen. Q. N. 3, praef. 7; so without an antecedent, one ' s own property (cf. I. B. 2. supra):

hanc ob causam maxime ut sua tenerentur res publicae constitutae sunt,

Cic. Off. 2, 21, 73;

rarely = eorum res: quod vero etiam sua reddiderint (i.e. Gallis),

Liv. 39, 55, 3. —

One ' s own affairs:

aliena ut melius videant et dijudicent Quam sua,

Ter. Heaut. 3, 1, 96:

cognoscunt... immobile agmen et sua quemque molientem,

Liv. 10, 20, 8:

omnia ei hostium non secus quam sua nota erant,

id. 22, 41, 5:

aliena cum suis perdidit,

Sen. Ben. 7, 16, 3.— Absol., referring to a noun fem.: sua (finxit) C. Cassius ( = suas persuasiones; cf.

the context),

Quint. 6, 3, 90.

Predicative uses: suum esse, facere, fieri, putare, etc., like a gen. poss., to be, etc., the property, or under the dominion, control, power of the antecedent.

Of property in things.

Corporeal:

scripsit causam dicere Prius aurum quare sit suum,

Ter. Eun. prol. 11:

nihil erat cujusquam quod non hoc anno suum fore putabat (Clodius),

Cic. Mil. 32, 87:

quia suum cujusque fit, eorum quae natura fuerant communia quod cuique obtigit, id quisque teneat,

id. Off. 1, 7, 21:

Juba suam esse praedicans praedam,

Caes. B. C. 3, 84:

gratum sibi populum facturum, si omnes res Neapolitanorum suas duxissent,

Liv. 22, 32, 8: libros esse dicimus Ciceronis;

eosdem Dorus librarius suos vocat,

Sen. Ben. 7, 6, 1:

cum enim istarum personarum nihil suum esse possit,

since these persons can own nothing, Gai. Inst. 2, 96; cf. Dig. 1, 7, 15 pr.—Virtually predicative:

referas ad eos qui suam rem nullam habent ( = rem quae sua sit),

nothing of their own, Cic. Phil. 2, 6, 15:

qui in potestate nostra est, nihil suum habere potest,

Gai. Inst. 2, 84. — ( b) Of literary works:

quae convenere in Andriam ex Perinthia Fatetur transtulisse, atque usum pro suis ( = quasi sua essent),

Ter. And. prol. 14:

potest autem... quae tum audiet... ingenue pro suis dicere,

his own thoughts, Quint. 12, 3, 3.—

Of a country or people:

suum facere = suae dicionis facere: commemorat ut (Caesar) magnam partem Italiae beneficio atque auctoritate eorum suam fecerit,

Caes. B. C. 2, 32:

in quam (Asiam) jam ex parte suam fecerit,

Liv. 44, 24, 4:

crudelissima ac superbissima gens sua omnia suique arbitrii facit,

id. 21, 44, 5.—

Trop.:

omnia sua putavit quae vos vestra esse velletis,

Cic. Phil. 11, 12, 27:

non meminit, illum exercitum senatus populique Romani esse, non suum,

id. ib. 13, 6, 4: [p. 1826] probavit, non rempublicam suam esse, sed se reipublicae, Sen. Clem. 1, 19, 8;

so of incorporeal things: hi si velint scire quam brevis eorum vita sit, cogitent ex quota parte sua sit,

how much of it is their own, id. Brev. Vit. 19, 3; so, suum facere, to appropriate:

prudentis est, id quod in quoque optimum est, si possit, suum facere,

Quint. 10, 2, 26:

quaeremus quomodo animus (hanc virtutem) usu suam faciat,

Sen. Clem. 1, 3, 1.—

Of persons.

Under a master ' s or father ' s control:

ut lege caverent, ne quis quem civitatis mutandae causa suum faceret, neve alienaret,

make any one his slave, Liv. 41, 8, 12: quid eam tum? suamne esse ajebat, his daughter, i.e. in his power? Ter. And. 5, 4, 29:

eduxit mater pro sua ( = quasi sua esset),

id. Eun. 1, 2, 76.—

Reflexively = sui juris, independent, one ' s own master or mistress, not subject to another ' s control, under one ' s own control (v. sui juris, infra):

ancilla, quae mea fuit hodie, sua nunc est,

Plaut. Pers. 4, 3, 3.—

Of moral power over others: suus = devoted to one:

hice hoc munere arbitrantur Suam Thaidem esse,

Ter. Eun. 2, 2, 38:

eos hic fecit suos Paulo sumptu,

id. Ad. 5, 4, 21:

sed istunc exora, ut (mulierem) suam esse adsimulet,

to be friendly to him, id. Heaut. 2, 3, 117:

cum Antonio sic agens ut perspiciat, si in eo negotio nobis satisfecerit, totum me futurum suum,

Cic. Att. 14, 1 a, 2:

Alpheus... utebatur populo sane suo,

devoted to him, id. Quint. 7, 29.— Poet.: vota suos habuere deos, the vows (inst. of the persons uttering them) had the gods on their side, Ov. M. 4, 373. —

Of power over one's self, etc.:

nam qui sciet ubi quidque positum sit, quaque eo veniat, is poterit eruere, semperque esse in disputando suus,

self-possessed, Cic. Fin. 4, 4, 10:

inaestimabile bonum est suum fieri,

selfcontrol, Sen. Ep. 75, 18:

(furiosus) qui suus non est,

Dig. 42, 4, 7, § 9:

vix sua, vix sanae virgo Niseia compos Mentis erat,

Ov. M. 8, 35. —

Suum est, as impers. predicate: = ejus est, characteristic of, peculiar to one (very rare):

dixit antea, sed suum illud est, nihil ut affirmet,

Cic. Tusc. 1, 42, 99.

Attributive usages, almost always (except in Seneca) with suus before its noun.

The property, relations, affairs, etc., of one opposed to those of another, own.

Opposition expressed:

nihil de suo casu, multa de vestro querebatur,

Cic. Balb. 8, 21:

sua sibi propiora pericula quam mea loquebantur,

id. Sest. 18, 40:

suasque et imperatoris laudes canentes,

Liv. 45, 38, 12:

damnatione collegae et sua,

id. 22, 35, 3:

Senecae fratris morte pavidum et pro sua incolumitate pavidum,

Tac. A. 14, 73:

velut pro Vitellio conquerentes suum dolorem proferebant,

id. H. 3, 37;

opp. alienus: ut suo potius tempore mercatorem admitterent, quam celerius alieno,

at a time convenient to themselves, Varr. R. R. 3, 16, 11. —Without antecedent, opp. externus:

(Platoni) duo placet esse motus, unum suum, alterum externum, esse autem divinius quod ipsum ex se sua sponte moveatur, etc.,

Cic. N. D. 2, 12, 32. —

Implied:

voluptatem suis se finibus tenere jubeamus,

within the limits assigned to it, Cic. Fin. 3, 1, 1:

cum vobis immortale monumentum suis paene manibus senatus... exstruxerit,

id. Phil. 14, 12, 33:

superiores (amnes) in Italia, hic (Rhodanus) trans Alpes, hospitales suas tantum, nec largiores quam intulere aquas vehentes,

Plin. 2, 103, 106, § 224: colligitur aqua ex imbribus;

ex suo fonte nativa est,

Sen. Q. N. 3, 3:

pennas ambo non habuere suas (non suas = alienas),

Ov. Tr. 3, 4, 24. —

In particular phrases. ( a) Sua sponte and suo Marte, of one ' s own accord, by one ' s self, without the suggestion, influence, aid, etc., of others:

Caesar bellum contra Antonium sua sponte suscepit,

Cic. Phil. 8, 2, 5:

sua sponte ad Caesarem in jus adierunt,

Caes. B. C. 1, 87.—So of things, = per se, by or of itself, for itself, for its own sake:

jus et omne honestum sua sponte expetendum (cf. in the context: per se igitur jus est expetendum),

Cic. Leg. 1, 18, 48: justitium sua sponte inceptum priusquam indiceretur, by itself, i. e. without a decree, Liv. 9, 7, 8; so,

sortes sua sponte attenuatas,

id. 22, 1, 11 (cf. id. 22, 38, 13; 35, 14, 4, I. A. 2., supra): rex enim ipse, sua sponte, nullis commentariis Caesaris, simul atque audivit ejus interitum suo Marte res suas recuperavit, Cic. Phil. 2, 37, 95.—

Suus locus, in milit. lang., one ' s own ground, position, or lines:

restitit suo loco Romana acies (opp. to the advance of the enemy),

Liv. 22, 16, 2.—So figuratively:

et staturas suo loco leges,

Sen. Ben. 2, 20, 2:

aciem instruxit primum suis locis, pauloque a castris Pompeji longius,

Caes. B. C. 3, 84 (cf.: suo loco, 7. b. g, infra).—

For suo jure v. 3. infra.—

Sua Venus = one's own Venus, i. e. good luck (v. Venus): ille non est mihi par virtutibus, nec officiis;

sed habuit suam Venerem,

Sen. Ben. 2, 28, 2. —

Of private relations (opp. to public):

ut in suis rebus, ita in re publica luxuriosus nepos,

Cic. Agr. 2, 18, 48:

deinde ut communibus pro communibus utatur, privatis ut suis,

id. Off. 1, 7, 20:

quod oppidum Labienus sua pecunia exaedificaverat,

Caes. B. C. 1, 15:

militibus agros ex suis possessionibus pollicetur,

i. e. his private property, id. ib. 1, 17; Sen. Ben. 7, 6, 3. —

Of just rights or claims:

imperatori senatuique honos suus redditus,

due to them, Liv. 3, 10, 3:

neque inpedimento fuit, quominus religionibus suus tenor suaque observatio redderetur,

Val. Max. 1, 1, 8:

quibus omnibus debetur suus decor,

Quint. 11, 1, 41. —

So distributively: is mensibus suis dimisit legionem,

in the month in which each soldier was entitled to his discharge, Liv. 40, 41, 8. — Esp.: suo jure (so, meo, nostro, tuo, etc., jure), by his own right:

Tullus Hostilius qui suo jure in porta nomen inscripsit,

Cic. Phil. 13, 12, 26:

earum rerum hic A. Licinius fructum a me repetere prope suo jure debet,

id. Arch. 1, 1; id. Marcell. 2, 6; id. Phil. 2, 25, 62; id. Balb. 8, 21:

numquam illum res publica suo jure esset ulta,

by its unquestionable right, id. Mil. 33, 88. —

Of that to which one is exclusively devoted:

huic quaestioni suum diem dabimus,

a day for its exclusive discussion, Sen. Ep. 94, 52:

homini autem suum bonum ratio est,

his exclusive good, id. ib. 76, 10:

in majorem me quaestionem vocas, cui suus locus, suus dies dandus est,

id. Q. N. 2, 46, 1. —

With proprius: mentio inlata apud senatum est, rem suo proprio magistratu egere,

that the business needed a particular officer exclusively for itself, Liv. 4, 8, 4:

et Hannibalem suo proprio occupandum bello,

id. 27, 38, 7; cf.:

dissupasset hostes, ni suo proprio eum proelio equites Volscorum exceptum tenuissent,

in which they alone fought, id. 3, 70, 4:

mare habet suas venas quibus impletur,

by which it alone is fed, Sen. Q. N. 3, 14, 3. —

According to one ' s liking, of one ' s own choice.

Of persons, devoted to one, friendly, dear:

Milone occiso (Clodius) habuisset suos consules,

after his own heart, Cic. Mil. 33, 89:

collegit ipse se contra suum Clodium,

his dear Clodius, id. Pis. 12, 27 (cf.: suum facere, habere, II. B. 2. g).—

Of things, favorable.

Of place: neque Jugurtham nisi... suo loco pugnam facere, on his own ground, i. e. chosen by him, favorable, Sall. J. 61, 1:

hic magna auxilia expectabant et suis locis bellum in hiemem ducere cogitabant,

Caes. B. C. 1, 61; cf.:

numquam nostris locis laboravimus,

Liv. 9, 19, 15.—

Of time:

cum Perseus suo maxime tempore et alieno hostibus incipere bellum posset,

Liv. 42, 43, 3; v. 7. b, infra. —

Of circumstances: sua occasio, a favorable opportunity; sometimes without antecedent:

neque occasioni tuae desis, neque suam occasionem hosti des,

Liv. 22, 39, 21:

tantum abfuit ut ex incommodo alieno sua occasio peteretur,

id. 4, 58, 2:

aestuque suo Locros trajecit,

a favorable tide, id. 23, 41, 11:

ignoranti quem portum petat nullus suus ventus est,

Sen. Ep. 71, 3:

orba suis essent etiamnunc lintea ventis,

Ov. M. 13, 195:

aut ille Ventis iturus non suis,

Hor. Epod. 9, 30. —

Of persons or things, peculiar, particular:

quae est ei (animo) natura? Propria, puto, et sua,

Cic. Tusc. 1, 29, 70:

omnis enim motus animi suum quendam a natura habet vultum,

id. de Or. 3, 57, 316:

geometrae et musici... more quodam loquuntur suo. Ipsae rhetorum artes verbis in docendo quasi privatis utuntur ac suis,

id. Fin. 3, 1, 4:

sensus omnis habet suum finem,

its peculiar limits, Quint. 9, 4, 61: animus cum suum ambitum complevit et finibus se suis cinxit, consummatum est summum bonum, Sen. Vit. Beat. 9, 3: est etiam in nominibus ( nouns) diverso collocatis sua gratia, their peculiar elegance, Quint. 9, 3, 86:

ibi non bello aperto, sed suis artibus, fraude et insidiis, est paene circumventus,

Liv. 21, 34, 1:

nec Hannibalem fefellit, suis se artibus peti,

id. 22, 16, 5:

adversus hostem non virtute tantum, sed suis (i. e. hostis) etiam pugnare consiliis oportebat,

Flor. 2, 6, 26:

liberam Minucii temeritatem se suo modo expleturum,

Liv. 22, 28, 2:

equites ovantes sui moris carmine,

id. 10, 26, 11:

exsultans cum sui moris tripudiis,

id. 21, 42, 3:

tripudiantes suo more,

id. 23, 26, 9.—So, suo Marte, referring to the style of fighting peculiar to the different arms:

equitem suo alienoque Marte pugnare,

that the cavalry were fighting both in their own style and in that of the other arms, Liv. 3, 62, 9; cf.: suo Marte, 1, c. a, supra.—And distributively ( = suus quisque):

suos autem haec operum genera ut auctores, sic etiam amatores habent,

Quint. 12, 10, 2:

illa vero fatidica fulmina ex alto et ex suis venire sideribus,

Plin. 2, 43, 43, § 113; cf.:

quae quidem planiora suis exemplis reddentur,

Val. Max. 3, 4 prooem.—

Proper, right.

Referring to one's ordinary or normal condition:

quod certe non fecisset, si suum numerum naves habuissent,

their regular complement, Cic. Verr. 2, 5, 51, § 133. — So poet.:

flecte ratem! numerum non habet illa suum,

its full number, Ov. H. 10, 36:

novus exercitus consulibus est decretus: binae legiones cum suo equitatu,

Liv. 40, 36, 6:

cum suo justo equitatu,

id. 21, 17, 8:

totam (disciplinam) in suum statum redegit,

Val. Max. 2, 7, 2:

tranquilla mente et vultu suo,

with the ordinary expression of his face, Sen. Clem. 2, 6, 2:

media pars aeris ab his (ignibus) submota, in frigore suo manet. Natura enim aeris gelida est,

id. Q. N. 2, 10, 4:

cornuaque in patriis non sua vidit aquis,

not natural to her, Ov. H. 14, 90. —

So, non suus, of ingrafted branches and their fruit: miraturque (arbos) novas frondis et non sua poma,

Verg. G. 2, 82. —

Of time, proper, regular, etc. (cf. 5. b, supra).

The regular time ( = stato tempore):

signum quod semper tempore exoritur suo,

Plaut. Rud. prol. 4:

cum et recte et suo tempore pepererit,

Ter. Hec. 4, 1, 16: aestas suo tempore incanduit...;

tam solstitium quam aequinoctium suos dies retulit,

Sen. Q. N. 3, 16, 3:

omnes venti vicibus suis spirant majore ex parte,

Plin. 2, 47, 48, § 128. —

The right or proper time:

salictum suo tempore caedito,

Cato, R. R. 33:

cessit e vita suo magis quam suorum civium tempore,

the right time for himself, Cic. Brut. 1, 4; so,

exstingui homini suo tempore optabile est,

id. Sen. 23, 85:

Scandilius dicit se suo tempore rediturum,

id. Verr. 2, 3, 60, § 139:

si Ardeates sua tempora exspectare velint,

Liv. 4, 7, 6:

Chrysippus dicit, illum... opperiri debere suum tempus, ad quod velut dato signo prosiliat,

Sen. Ben. 2, 25, 3:

quam multi exercitus tempore suo victorem hostem pepulerunt!

Liv. 44, 39, 4. — Without antecedent: sed suo tempore totius sceleris hujus fons aperietur. Cic. Phil. 14, 6, 15; cf.:

de ordine laudis, etc., praecipiemus suo tempore,

Quint. 2, 4, 21. —

Suo loco = at the proper place:

quae erant prudentiae propria suo loco dicta sunt,

Cic. Off. 1, 40, 143:

quod reddetur suo loco,

Quint. 11, 1, 16:

ut suo loco dicetur,

Plin. 2, 90, 102, § 221:

inscripta quae suis locis reddam,

id. 1, prooem. § 27; Sen. Ben. 2, 20, 2; cf. 1, c. b; 4. supra. —

Suited, appropriate, adapted to one:

in eodem fundo suum quidquid conseri oportet,

Cato, R. R. 7:

siquidem hanc vendidero pretio suo,

at a suitable price, Plaut. Pers. 4, 4, 30:

in partes suas digerenda causa,

Quint. 11, 1, 6:

confundetur quidquid in suas partes natura digessit,

Sen. Q. N. 3, 29, 8. — Poet.: haec ego dumque queror, lacrimae sua verba sequuntur, Deque meis oculis in tua membra cadunt, appropriate, i. e. tristia, Ov. H. 14, 67.—Without antecedent: suum quidquid genus talearum serito, any fit kind, i. e. suited to the ground, Cato, R. R. 48. —

Own, with the notion of independence of, or dependence on others (cf. B. 2. g d).

Of political independence: pacem condicionibus his fecerunt ut Capuae suae leges, sui magistratus essent, her own laws, i. e. not subject to Carthage, Liv. 23, 7, 2: liberos [p. 1827] eos ac suis legibus victuros, id. 25, 23, 4. —

Esp. in the phrases suae potestatis or in sua potestate esse, suo jure uti, sui juris esse: Puteolos, qui nunc in sua potestate sunt, suo jure, libertate aequa utuntur, totos occupabunt,

Cic. Agr. 2, 31, 86:

Rhegini potestatis suae ad ultimum remanserunt,

retained their self-government, Liv. 23, 30, 9:

urbem ne quam formulae sui juris facerent,

id. 38, 9, 10. —

Of paternal authority.

Free from the power of the paterfamilias; in the phrases sui juris esse, suae potestatis esse, to be independent:

quaedam personae sui juris sunt, quaedam alieno juri sunt subjectae, Gai,

Inst. 1, 48:

sui juris sunt familiarum suarum principes, id est pater familiae, itemque mater familiae,

Ulp. Fragm. 4, 1:

liberi parentum potestate liberantur emancipatione. Sed filius quidem ter manumissus sui juris fit, ceteri autem liberi una manumissione sui juris fiunt,

id. ib. 10, 1:

morte patris filius et filia sui juris fiunt,

id. ib. 10, 2:

patres familiarum sunt qui sunt suae potestatis,

Dig. 1, 6, 4:

si modo defunctus testator suae potestatis mortis tempore fuerit,

Gai. Inst. 2, 147. —

With indef. reference: si sui juris sumus,

Dig. 46, 2, 20; cf.:

pro suo possideo, 2. a. supra.—Attributively: sui juris arrogatio feminae,

Cod. Just. 8, 47, 8:

homo sui juris,

ib. 10, § 5.— Trop.:

sapiens numquam semiliber erit: integrae semper libertatis et sui juris,

Sen. Brev. Vit. 5, 3:

non illarum coitu fieri cometen, sed proprium et sui juris esse,

id. Q. N. 7, 12, 2: nullique sunt tam feri et sui juris adfectus, ut non disciplina perdomentur, id. Ira, 2, 12, 3. —

Subject to paternal authority, in the phrases suus heres, sui liberi; suus heres, an heir who had been in the paternal power of the deceased:

CVI SVVS HERES NON SIT, XII. Tab. fr. 5, 4.—In the jurists without antecedent: sui et necessarii heredes sunt velut filius filiave, nepos neptisve ex filia, deinceps ceteri qui modo in potestate morientis fuerunt,

Gai. Inst. 2, 156:

(emancipati liberi) non sunt sui heredes,

ib. 2, 135:

alia facta est juris interpretatio inter suos heredes,

ib. 3, 15:

datur patrono adversus suos heredes bonorum possessio (where patrono is not the antecedent of suos),

ib. 3, 41:

sui heredes vel instituendi sunt vel exheredandi,

Ulp. Fragm. 22, 14:

accrescunt suis quidem heredibus in partem virilem, extraneis autem in partem dimidiam,

id. ib. 22, 17. —

Sui liberi, children in paternal power: de suis et legitimis liberis,

Cod. Just. 6, 55 inscr.

In particular connections.

With ipse, his own, etc. (cf. Zumpt, Gram. § 696).

Ipse agreeing with the antecedent of suus, the antecedent being,

A subjectnom.:

(ingenium ejus) valet ipsum suis viribus,

by its own strength, Cic. Cael. 19, 45:

legio Martia non ipsa suis decretis hostem judicavit Antonium?

by its own resolutions, id. Phil. 4, 2, 5:

ruit ipse suis cladibus,

id. ib. 14, 3, 8:

si ex scriptis cognosci ipsi suis potuissent,

id. de Or. 2, 2, 8:

qui se ipse sua gravitate et castimonia defenderet,

id. Cael. 5, 11:

quod ipse suae civitatis imperium obtenturus esset,

Caes. B. G. 1, 3:

suamet ipsae fraude omnes interierunt,

Liv. 8, 18, 9; 39, 49, 3:

ut saeviret ipse in suum sanguinem effecerunt,

id. 40, 5, 1:

respicerent suum ipsi exercitum,

id. 42, 52, 10; 21, 31, 12; 22, 38, 3; 6, 19, 6.—

A subject-acc.:

sunt qui dicant eam sua ipsam peremptam mercede,

Liv. 1, 11, 9:

(tribuniciam potestatem) suis ipsam viribus dissolvi,

id. 2, 44, 2.—

An object in dat. or acc.:

sic ut ipsis consistendi in suis munitionibus locus non esset,

Caes. B. C. 2, 6:

tribuni (hostem) intra suamet ipsum moenia compulere,

Liv. 6, 36, 4:

alios sua ipsos invidia opportunos interemit,

id. 1, 54, 8; 22, 14, 13.—Suus as adjunct of subject (rare):

aliquando sua praesidia in ipsos consurrexerunt,

their own garrisons revolted against them, Sen. Clem. 1, 26, 1.—

With gen. of ipse, strengthening the possessive notion (cf. 4.;

post-Aug. and very rare, but freq. in modern Lat.): aves (foetus suos) libero caelo suaeque ipsorum fiduciae permittunt,

Quint. 2, 6, 7 (but tuus ipsius occurs in Cic.:

tuo ipsius studio,

Cic. Mur. 4, 9:

tuam ipsius amicitiam,

id. Verr. 2, 3, 4, § 7).—

Both suus and ipse agreeing with the governing noun (very rare; not in Cic. or Caes.): quae tamen in ipso cursu suo dissipata est (= ipsa in cursu suo), in its very course, Sen. Q. N. 1, 1, 3 dub.:

suamet ipsa scelera,

Sall. C. 23, 2 (Dietsch ex conj. ipse):

suismet ipsis corporibus,

Liv. 2, 19, 5 MSS. (Weissenb. ex conj. ipsi):

a suismet ipsis praesidiis,

id. 8, 25, 6 MSS. (Weissenb. ipsi).—

With quisque, distributively, each ( every one)... his own; in prose quisque is generally preceded by suus.

Quisque and suus in different cases.

Quisque as subjectnom.:

sentit enim vim quisque suam quoad possit abuti,

Lucr. 5, 1033:

suo quisque loco cubet,

Cato, R. R. 5:

suum quisque noscat ingenium,

Cic. Off. 1, 31, 114:

ad suam quisque (me disciplinam) rapiet,

id. Ac. 2, 36, 114:

quod suos quisque servos in tali re facere voluisset,

id. Mil. 10, 29:

cum suo quisque auxilio uteretur,

Caes. B. C. 1, 51:

celeriter ad suos quisque ordines redit,

id. ib. 3, 37.—In apposition with plur. subj. (freq. in Liv.):

nunc alii sensus quo pacto quisque suam rem Sentiat,

Lucr. 4, 522:

ut omnes cives Romani in suis quisque centuriis prima luce adessent,

that all the Roman citizens should be present, each in his own centuria, Liv. 1, 44, 1:

hinc senatus, hinc plebs, suum quisque intuentes ducem constiterant,

id. 6, 15, 3:

ut (trigemini) pro sua quisque patria dimicent,

id. 1, 24, 2:

stabant compositi suis quisque ordinibus,

id. 44, 38, 11:

(consules) in suas quisque provincias proficiscuntur,

id. 25, 12, 2; 25, 26, 13:

in suo quaeque (stella) motu naturam suam exercent,

Plin. 2, 39, 39, § 106.—With abl. absol.:

omnes, velut dis auctoribus in spem suam quisque acceptis, proelium una voce poscunt,

Liv. 21, 45, 9 Weissenb. ad loc.:

relictis suis quisque stationibus... concurrerunt,

id. 32, 24, 4; 4, 44, 10; 39, 49, 3; 2, 38, 6.—

With acc. of quisque as subj.:

fabrum esse suae quemque fortunae, App. Claud. ap. Ps.-Sall. Ep. ad Caes. Rep. c. l.: sui quemque juris et retinendi et dimittendi esse dominum,

Cic. Balb. 13, 31:

recipere se in domos suas quemque jussit,

Liv. 25, 10, 9; and (ungrammatically) nom., as apposition to a subj.-acc.:

se non modo suam quisque patriam, sed totam Siciliam relicturos,

id. 26, 29, 3 MSS. (Weissenb. ex conj. quosque).—

As adjunct of the subject-nom., with a case of quisque as object, attribut. gen., etc.:

sua cujusque animantis natura est,

Cic. Fin. 5, 9, 25:

sua quemque fraus, suum facinus, suum scelus, etc., de sanitate ac mente deturbat,

id. Pis. 20, 46:

sua quemque fraus et suus terror maxime vexat,

id. Rosc. Am. 24, 67:

suum cuique incommodum ferendum est,

id. Off. 3, 6, 30:

ut solidum suum cuique solvatur,

id. Rab. Post. 17, 46:

ne suus cuique domi hostis esset,

Liv. 3, 16, 3:

ut sua cuique respublica in manu esset,

id. 26, 8, 11:

animus suus cuique ordinem pugnandi dabat,

id. 22, 5, 8:

tentorium suum cuique militi domus ac penates sunt,

id. 44, 39, 5:

suus cuique (stellae) color est,

Plin. 2, 18, 16, § 79:

trahit sua quemque voluptas,

Verg. E. 2, 65:

stat sua cuique dies,

id. A. 10, 467.—

As predicate-nom. (v. II. B.):

opinionem, quae sua cuique conjectanti esse potest,

Liv. 6, 12, 3.—

As adjunct of subj.-acc.:

suum cuique honorem et gradum redditum gaudeo,

Cic. Rosc. Am. 47, 136:

scientiam autem suam cujusque artis esse,

id. Fin. 5, 9, 26.—

As adjunct of an object, with a case of quisque as object or attribut. gen.: suam cuique sponsam, mihi meam: suum cuique amorem, mihi meum, Atil. Fragm. inc. 1: suom cuique per me uti atque frui licet, Cato ap. Gell. 13, 24 (23), 1:

ut suo quemque appellem nomine,

Plaut. Ps. 1, 2, 52:

placet Stoicis suo quamque rem nomine appellare,

Cic. Fam. 9, 22, 1:

ad suam cujusque naturam consilium est omne revocandum,

id. Off. 1, 33, 119:

justitia quae suum cuique distribuit,

id. N. D. 3, 15, 38:

in tribuendo suum cuique,

id. Off. 1, 5, 14:

Turnus sui cuique periculi recens erat documentum,

Liv. 1, 52, 4:

in trimatu suo cuique dimidiam esse mensuram futurae certum esse,

Plin. 7, 15, 16, § 73:

certa cuique rerum suarum possessio,

Vell. 2, 89, 4; cf.: qua re suum unicuique studium suaque omnibus delectatio relinquatur, Ps.-Cic. Cons. 26, 93.—With quemque in apposition with acc. plur.:

Camillus vidit intentos opifices suo quemque operi,

Liv. 6, 25, 9; so cujusque in appos. with gen. plur.: trium clarissimorum suae cujusque gentis virorum mors, id. 39, 52, 7; and cuique with dat. plur.: sui cuique mores fingunt fortunam hominibus, Poet. ap. Nep. Att. 11, 6 (where Lachm. ad Lucr. 2, 372, reads quique, ex conj.; cf. b. b, infra).—

Attraction of suus and quisque as adjuncts of nouns.

Attraction of suus:

ut nemo sit nostrum quin in sensibus sui cujusque generis judicium requirat acrius (= suum cujusque generis judicium),

Cic. Ac. 2, 7, 19:

quas tamen inter omnes (voces) est suo quoque in genere (vox) mediocris ( = inter omnes voces est mediocris vox, sua quoque in genere),

id. de Or. 3, 57, 216:

eo concilia suae cujusque regionis indici jussit (= sua cujusque regionis concilia),

Liv. 45, 29, 10:

equites suae cuique parti post principia collocat (= equites suos cuique parti),

id. 3, 22, 6:

cum motibus armorum et corporum suae cuique genti assuetis,

id. 25, 17, 5:

legiones deducebantur cum tribunis et centurionibus et sui cujusque ordinis militibus (= suis cujusque),

Tac. A. 14, 27:

quae sui cujusque sunt ingenii,

Quint. 7, 10, 10 Halm (al. sua):

sui cujusque ingenii poma vel semina gerunt (= sua cujusque),

Col. 3, 1;

and by a double attraction: has (cohortes) subsidiariae ternae et aliae totidem suae cujusque legionis subsequebantur (= has cohortes... totidem cujusque legionis, suam quaeque legionem, subsequebantur),

Caes. B. C. 1, 83. —

Attraction of quisque:

tanta ibi copia venustatum in suo quique loco sita,

Plaut. Poen. 5, 4, 6 (al. quaeque):

quodvis frumentum non tamen omne Quique suo genere inter se simile esse videbis,

Lucr. 2, 372 Lachm. and Munro ad loc.:

cum verba debeant sui cujusque generis copulari,

Varr. L. L. 10, 48:

in sensibus sui cujusque generis judicium,

Cic. Ac. 2, 7, 19:

haec igitur proclivitas ad suum quodque genus aegrotatio dicatur,

id. Tusc. 4, 12, 28:

separatim greges sui cujusque generis nocte remeabant (= greges sui quisque generis),

Liv. 24, 3, 5:

ut sui cujusque mensis acciperet (frumentum),

Suet. Aug. 40;

and quisque both attracted and in its own case: quia cujusque partis naturae et in corpore et in animo sua quaeque vis sit (where either cujusque or quaeque is redundant),

Cic. Fin. 5, 17, 46; v. Madv. ad loc.; Cato, R. R. 23 fin.;

so esp. in the phrases suo quoque tempore, anno, die, loco, etc.: pecunia, quae in stipendium Romanis suo quoque anno penderetur, deerat (= suo quaeque anno),

each instalment in the year when due, Liv. 33, 46, 9 Weissenb. ad loc.:

suo quoque loco,

Varr. R. R. 1, 7, 2; 1, 22, 6:

opera quae suis quibusque temporibus anni vilicum exsequi oporteret,

Col. 11, 3:

suo quoque tempore,

Vitr. 2, 9, 4:

nisi sua quaque die usurae exsolverentur (= sua quaeque die),

Dig. 22, 1, 12 init.; 13, 7, 8, § 3:

ut opera rustica suo quoque tempore faciat,

ib. 19, 2, 25, § 3 (al. quaeque)—

In the order quisque... suus.

In relative clauses, comparative clauses with ut, and interrogative clauses introduced by quid, etc., where quisque immediately follows the relative, etc.:

ut quisque suom volt esse, ita est,

Ter. Ad. 3, 3, 45; cf.

with sibi,

Cic. Leg. 1, 18, 49; id. Lael. 9, 30:

expendere oportere quid quisque habeat sui... nec velle experiri quam se aliena deceant. Id enim maxime quemque decet quod est cujusque maxime suum,

id. Off. 1, 31, 113:

neque solum quid in senatu quisque civitatis suae dicerent ignorabant, sed, etc.,

Liv. 32, 19, 9:

gratius id fore laetiusque quod quisque sua manu ex hoste captum rettulerit,

id. 5, 20, 8; 6, 25, 10; cf.:

in quibus cum multa sint quae sua quisque dicere velit, nihil est quod quisque suum possit dicere,

Sen. Vit. Beat. 23, 1.—

If the emphasis is not on suus, but (for quisque, when emphatic, unusquisque is used) on some other word:

in civitates quemque suas... dimisit,

Liv. 21, 48, 2:

in patriam quisque suam remissus est,

Just. 33, 2, 8:

in vestigio quemque suo vidit,

Liv. 28, 22, 15; cf.:

hospitibus quisque suis scribebant,

id. 33, 45, 6:

pro facultatibus quisque suis,

id. 42, 53, 3; cf.:

respiciendae sunt cuique facultates suae,

Sen. Ben. 2, 15, 3:

praecipitat quisque vitam suam et futuri desiderio laborat,

id. Brev. Vit. 7, 5; id. Ben. 7, 5, 1:

tunc praeceps quisque se proripit et penates suos deserit,

id. Q. N. 6, 1, 5; 5, 18, 8:

summum quisque causae suae judicem facit,

Plin. 1, prooem. § 10: aestimatione nocturnae [p. 1828] quietis, dimidio quisque spatio vitae suae vivit, id. 7, 50, 51, § 167.—

Poets adopt the order quisque suus when the metre requires it, Verg. A. 6, 743:

oscula quisque suae matri tulerunt,

Ov. F. 2, 715. —

When suus and quisque belong to different clauses:

atque earum quaeque, suum tenens munus... manet in lege naturae,

Cic. Tusc. 5, 13, 38. —

Suus uterque, or uterque suus, distributively of two subjects:

suas uterque legiones reducit in castra,

Caes. B. C. 1, 40; 2, 28:

ideo quod uterque suam legem confirmare debebit,

Cic. Inv. 2, 49, 142:

cum sui utrosque adhortarentur,

Liv. 1, 25, 1:

ad utrumque ducem sui redierunt,

id. 21, 29, 5:

utraque (lex) sua via it,

Sen. Ben. 6, 6, 1; cf.

uterque, in apposit.: nec ipsi tam inter se acriter contenderunt, quam studia excitaverant uterque sui corporis hominum,

Liv. 26, 48, 6.—

With sibi.

Sibi with pronom. force (cf. sui, IV. C. fin.):

reddam suum sibi,

Plaut. Trin. 1, 2, 119 ( = ei; but referred to b, infra, by Brix ad loc.); cf.:

suam rem sibi salvam sistam,

id. Poen. 5, 2, 123:

idem lege sibi sua curationem petet,

for himself, Cic. Agr. 2, 9, 22 (cf. id. Phil. 2, 37, 96;

I. B. 2. b. supra): ut vindicare sibi suum fulgorem possint,

Sen. Q. N. 1, 1, 11; cf.

the formula of divorce: tuas res tibi habeto,

Dig. 24, 2, 2.—Hence, illam suam suas res sibi habere jussit, Cic. Phil. 2, 28, 69.—

With sibi redundant, to strengthen suus (anteand post-class. and colloq.):

quo pacto serviat suo sibi patri,

Plaut. Capt. prol. 5:

eum necabam ilico per cerebrum pinna sua sibi, quasi turturem,

id. Poen. 2, 40; v. sui, IV. C. and the passages there cited.—

With gen. agreeing with the subject of suus:

quas cum solus pertulisset ut sua unius in his gratia esset,

that the credit of it should belong to him alone, Liv. 2, 8, 3:

qui de sua unius sententia omnia gerat,

id. 44, 22, 11; cf.:

unam Aegyptus in hoc spem habet suam,

Sen. Q. N. 4, 2, 2.—For suus ipsius, etc., v. D. 1. b. supra.—

With demonstr., rel., or indef. pronn. and adjj., of his, hers, etc.:

postulat ut ad hanc suam praedam adjutores vos profiteamini,

to this booty of his, Cic. Rosc. Am. 2, 6:

Sestius cum illo exercitu suo,

id. Sest. 5, 12:

qua gravitate sua,

id. ib. 61, 129:

suam rem publicam illam defenderunt,

that republic of theirs, id. ib. 67, 141:

in istum civem suum,

against this citizen of theirs, id. Balb. 18, 41:

cum illo suo pari,

id. Pis. 8, 18:

te nulla sua calamitate civitas satiare potest?

id. Phil. 8, 6, 19:

dubitatis igitur, quin vos M. Laterensis ad suam spem aliquam delegerit,

for some hope of his, id. Planc. 16, 39:

non tam sua ulla spe quam militum impetu tractus,

by any hope of his, Liv. 25, 21, 5:

nullo suo merito,

from no fault of theirs, id. 26, 29, 4:

ipse arcano cum paucis familiaribus suis colloquitur,

with a few of his friends, Caes. B. C. 1, 19.—

With descriptive adjj.

Standing before the adj. and noun (so most freq.):

suorum improbissimorum sermonum domicilium,

Cic. Pis. 31, 76:

causam sui dementissimi consilii,

id. Phil. 2, 22, 53:

suam insatiabilem crudelitatem,

id. ib. 11, 3, 8:

suis amplissimis fortunis,

id. ib. 13, 8, 16:

suum pristinum morem,

id. Pis. 12, 27:

suis lenissimis postulatis,

Caes. B. C. 1, 5: simili ratione Pompeius in suis veteribus castris consedit (suis emphatic; cf. b, infra), id. ib. 3, 76.—

Between the adj. and noun (less emphatic):

pro eximiis suis beneficiis,

Cic. Prov. Cons. 4, 7:

propter summam suam humanitatem,

id. Fam. 15, 14, 1:

ex praeteritis suis officiis,

Caes. B. C. 3, 60:

Caesar in veteribus suis castris consedit,

id. ib. 3, 76.—

After adj. and noun:

veterem amicum suum excepit,

Cic. Rab. Post. 16, 43:

in illo ardenti tribunatu suo,

id. Sest. 54, 116.—

Objectively for the pers. pron. (rare):

neque cuiquam mortalium injuriae suae parvae videntur ( = sibi illatae),

Sall. C. 51, 11; so,

neglectam ab Scipione et nimis leviter latam suam injuriam ratus,

Liv. 29, 9, 9:

ipsae enim leges te a cognitione sua judicio publico reppulerunt ( = a se cognoscendo),

Cic. Balb. 14, 32:

suam invidiam tali morte quaesitam ( = quaesitum esse ab eo ut homines se inviderent),

Tac. A. 3, 16; so,

nulla sua invidia,

Cic. Mil. 15, 40.—

Abl. fem. sua, with refert or interest, for gen. of the pers. pron.: neminem esse qui quomodo se habeat nihil sua censeat interesse, Cic. Fin. 5, 10, 30:

si scit sua nihil interesse utrum anima per os, an per jugulum exeat,

Sen. Ep. 76, 33; v. intersum, III.—

Strengthened by the suffix - pte or -met.

By - pte (not used with ipse) affixed to the forms sua, suo, and (ante-class.) suum:

quom illa osculata esset suumpte amicum,

Plaut. Mil. 2, 4, 38:

ut terrena suopte nutu et suo pondere in terram ferantur,

Cic. Tusc. 1, 17, 40:

ferri suopte pondere,

id. N. D. 1, 25, 69:

suapte natura,

id. Fat. 18, 42:

suapte vi et natura,

id. ib. 19, 43; id. Fin. 1, 16, 54; 5, 22, 61:

suopte ingenio,

Liv. 25, 18; so id. 1, 25, 1; 1, 18, 4:

suapte manu,

Cic. Or. 3, 3, 10:

locus suapte natura infestus,

Liv. 44, 6, 9; so,

suapte natura,

id. 4, 22, 4:

flumina suapte natura vasta,

Sen. Q. N. 3, 27, 8; so id. Ben. 4, 17, 2:

sponte suapte,

Varr. L. L. 6, 7, § 70.—

With - met, almost always followed by ipse (in all forms of suus except suus, suum, suae, and suorum):

suomet ipsi more,

Sall. J. 31, 6:

suomet ipsi instrumento,

Liv. 22, 14, 13:

suomet ipsi metu,

Tac. H. 3, 16 fin.:

suamet ipsum pecunia,

Sall. J. 8, 2:

suamet ipsae fraude,

Liv. 8, 18, 9:

intra suamet ipsum moenia,

id. 6, 36, 4:

suismet ipsi praesidiis,

id. 8, 25, 6:

suismet ipsis corporibus,

id. 2, 19, 5:

suosmet ipsi cives,

id. 2, 9, 5:

suasmet ipse spes,

Tac. A. 3, 66 fin. —Without ipse:

populum suimet sanguinis mercede,

Sall. H. Fragm. 1, 41, 25 Dietsch:

magna pars suismet aut proxumorum telis obtruncabantur,

id. ib. 2, 52 ib.

sum, fui, esse (2d pers. es, but usu. es in Plaut and Ter; old forms, indic. pres. esum for sum, acc. to Varr. L. L. 9, § 100 Mull.: essis for es, Att. ap. Non. 200, 30, or Trag. Rel. p. 283 Rib.: simus for sumus, used by Augustus, acc. to Suet. Aug. 87; fut. escit for erit, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25:

esit, XII. Tab. ap. Fest. s. v. nec, p. 162 Mull.: escunt for erunt,

Cic. Leg. 2, 24, 60, 3, 3, 9; Lucr. 1, 619; perf. fuvimus for fuimus, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168:

FVVEIT, C. I. L. 1, 1051: fuit,

Plaut. Capt. 3, 4, 23; id. Mil. 3, 1, 159:

fuerim,

id. ib. 4, 8, 54:

fuerit,

id. As. 4, 1, 37; subj. pres. siem, sies, siet, etc., very freq., esp. in Plaut.; e. g. siem, Am. prol. 57; Ter. And. 3, 4, 7:

sies,

Plaut. Am. 3, 2, 43; Ter. And. 2, 5, 13:

siet,

Plaut. Am. prol. 58; Ter. And. 1, 4, 7; Lucr. 3, 101:

sient,

Plaut. Am. 1, 1, 54; Ter. And. 2, 3, 16; cf. Cic. Or. 47, 157; also,

fuam, fuas, etc., regarded by G. Curtius, de Aorist. Lat. Rel. in Studien zur Gr. u. Lat. Gram. 1, 431 sqq., as an aorist: fuam,

Plaut. Bacch. 1, 2, 48; id. Mil. 2, 6, 112: fuas, Liv. Andron. ap. Non 111, 13; Plaut. Capt. 2, 3, 71; 2, 3, 83; id. Pers. 1, 1, 52; id. Trin. 2, 1, 32: fuat, Pac. ap. Non. 111, 8; Carm. ap. Liv. 25, 12; Plaut. Am. 3, 4, 2; id. Aul. 2, 2, 56; id. Capt. 2, 2, 10 et saep.; Ter. Hec. 4, 3, 4; Lucr. 4, 639; Verg. A. 10, 108:

fuant,

Plaut. Bacch. 4, 9, 110; id. Ep. 5, 1, 13; id. Ps. 4, 3, 12: fuvisset, Enn. ap. Gell. 12, 4, 4; part. pres. ens, used by Caesar, acc. to Prisc. p. 1140 P.; and by Sergius Flavius, acc. to Quint. 8, 3, 33; fut. inf. fore for futurum esse, very freq., and so always with partt.; cf. Madv. Gram. § 108; whence, subj. imperf. forem fores, etc., for essem; esp. in conditional sentences and in the histt., but very rare in Cic.; v. Neue, Formenl. 2, 597 sqq.), v. n. [root es; Sanscr. as-mi, and the Greek es-mi, whence eimi; perf. fui; root in Sanscr. bhu, to become; bhavas, condition; Gr. phuô, to beget; cf.: fetus, futuo, etc.], to be, as a verb substantive or a copula.

As a verb substantive, to be.

In gen.

Asserting existence, to be, exist, live:

definitionum duo sunt genera prima: unum earum rerum quae sunt: alterum earum quae intelleguntur. Esse ea dico, quae cerni tangive possunt, ut fundum, aedes, parietem, cetera. Non esse rursus ea dico, quae tangi demonstrarive non possunt, cerni tamen animo atque intellegi possunt, ut si usucapionem, si tutelam, etc.... definias,

Cic. Top. 5, 26 sq.:

si abest, nullus est,

Plaut. Bacch. 2, 2, 16:

nunc illut est, quom me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

ita paene nulla sibi fuit Phronesium ( = paene mortuus est),

id. Truc. 1, 2, 95:

omne quod eloquimur sic, ut id aut esse dicamus aut non esse,

Cic. de Or. 2, 38, 157:

non statim, quod esse manifestum est, etiam quid sit apparet,

Quint. 3, 6, 81: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.):

flumen est Arar, quod, etc.,

Caes. B. G. 1, 12:

homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt, qui futuri sunt!

Cic. Fam. 11, 21, 1; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

si quos inter societas aut est aut fuit aut futura est,

id. Lael. 22, 83:

nec enim, dum ero, angar ulla re, cum omni vacem culpa: et, si non ero, sensu omnino carebo,

id. Fam. 6, 3, 4:

si modo futuri sumus, erit mihi res opportuna,

id. Att. 11, 4, 1:

si quando erit civitas, erit profecto nobis locus: sin autem non erit, etc.,

id. Fam. 2, 16, 6:

nolite arbitrari, me cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore,

id. Sen. 22, 79:

si erit ulla res publica... sin autem nulla erit,

id. Fam. 2, 16, 5:

fuimus Troes, fuit Ilium,

Verg. A. 2, 325:

sive erimus seu nos fata fuisse volunt,

Tib. 3, 5, 32: per quinquennia decem fuimus, Prud. Cath. praef. 2.—

Of events, to be, happen, occur, befall, take place:

illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo,

Cic. Rep. 1, 16, 25:

neque enim est periculum, ne, etc.,

id. ib. 1, 23, 37:

amabo, quid tibi est?

Ter. Heaut. 2, 4, 24:

quid se futurum esset,

Liv. 33, 27. —

Of location, to be present, to be at a place.

With adv., or other expressions of place:

cum non liceret quemquam Romae esse, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 2, 41, § 100:

cum Athenis decem ipsos dies fuissem,

id. Fam. 2, 8, 3; id. de Or. 2, 7, 27:

cum Africanus constituisset in hortis esse,

id. Rep. 1, 9, 14:

cum essemus in castris,

id. ib. 1, 15:

nonne mavis sine periculo tuae domi esse quam cum periculo alienae?

id. Fam. 4, 7, 4:

vos istic commodissime sperem esse,

id. ib. 14, 7, 2: te hic tutissime puto fore, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—

Of passages in a book or writing, with in and abl., to be, stand, be written, etc.:

deinceps in lege est, ut, etc.,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

quid enim in illis (litteris) fuit praeter querelam temporum,

id. Fam. 2, 16, 1.—

Of personal relations, with ad or apud and acc., or cum and abl. of person:

cum esset (Sulpicius Gallus) casu apud M. Marcellum,

Cic. Rep. 1, 14, 21:

eram cum Stoico Diodoto: qui cum habitavisset apud me mecumque vixisset, etc.,

id. Brut. 90, 309:

erat nemo, quicum essem libentius quam tecum et pauci, quibuscum essem aeque libenter,

id. Fam. 5, 21, 1:

qui me admodum diligunt multumque mecum sunt,

id. ib. 4, 13, 6; cf. with simul:

Smyrnae cum simul essemus complures dies,

id. Rep. 1, 8, 13.—Hence, esp.: esse cum aliquo (aliqua), to be with, i. e. live with, associate with, as husband or wife:

cujus soror est cum P. Quintio,

Cic. Quint. 24, 77:

ea nocte mecum illa hospitis jussu fuit,

Plaut. Merc. 1, 1, 101; Ov. A. A. 3, 664:

cum hac (meretrice) si qui adulescens forte fuerit,

Cic. Cael. 20, 49; Ov. Am. 2, 8, 27: tum ad me fuerunt, qui, etc., Varr. ap. Non. 133, 28:

Curio fuit ad me sane diu,

Cic. Att. 10, 4, 8:

cum ad me bene mane Dionysius fuit,

id. ib. 10, 16, 1; cf.:

esse sub uno tecto atque ad eosdem Penates,

Liv. 28, 18.—

Of relations analogous to place, of dress, condition, position, office, etc., to be, live, be found, etc., with in and abl.:

cum est in sagis civitas,

Cic. Phil. 8, 11, 32:

in laxa toga,

Tib. 2, 3, 78: sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus;

Sive erit in Cois, Coa decere puta,

Ov. A. A. 2, 297: hominem non modo in aere alieno nullo, sed in suis nummis multis esse et semper fuisse, Cic. Verr [p. 1798] 2, 4, 6, §

11: in servitute,

id. Clu. 7, 21:

in illa opinione populari,

id. ib. 51, 142:

in magno nomine et gloria,

id. Div. 1, 17, 31:

in spe,

id. Fam. 14, 3, 2:

in tanta moestitia,

id. Phil. 2, 15, 37:

in odio,

id. Att. 2, 22, 1:

in probris, in laudibus,

id. Off. 1, 18, 61:

in officio,

id. ib. 1, 15, 49:

in injustitia,

id. ib. 1, 14, 42:

in vitio,

id. ib. 1, 19, 62; id. Tusc. 3, 9, 19:

ne in mora quom opus sit, sies,

Ter. And. 2, 5, 13:

ne in mora illi sis,

id. ib. 3, 1, 9:

hic in noxia'st,

id. Phorm. 2, 1, 36:

quae (civitas) una in amore atque in deliciis fuit,

Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3:

in ingenti periculo,

Liv. 5, 47:

in pace,

id. 31, 29.—So with abl. without in, when qualified by an adj.:

(statua) est et fuit tota Graecia summo propter ingenium honore et nomine,

Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87:

si quis asperitate ea est et inmanitate naturae,

id. Lael. 23, 87:

ne quo periculo proprio existimares esse,

id. Fam. 4, 15, 2 (B. and K. ex conj.:

in periculo): ego sum spe bona,

id. ib. 12, 28, 3:

res nunc difficili loco mihi videtur esse,

id. ib. 12, 28, 3:

incredibili sum sollicitudine de tua valetudine,

id. ib. 16, 15, 1; esp. in phrase periculo alicujus esse, to be at the risk of any one:

rem illam suo periculo esse,

id. Att. 6, 1, 6:

ut quae in naves inposuissent, ab hostium tempestatisque vi publico periculo essent,

Liv. 23, 49, 2 Weissenb. ad loc.:

dare nummos meo periculo,

Dig. 46, 1, 24:

communi periculo,

ib. 13, 6, 21, § 1 (cf. II. B. 1. b. infra).—

To depend upon, rest with, with in and abl.:

res erat non in opinione dubia,

Cic. Dom. 5, 11:

sed totum est in eo, si, etc.,

id. Att. 2, 22, 5:

omnem reliquam spem in impetu esse equitum,

Liv. 10, 14, 12:

quoniam totum in eo sit, ne contrectentur pocula,

Col. 12, 4, 3. —

In partic.

Esse (est, sunt, etc.) often stands without a subject expressed, or with an indef. subj., as antecedent of a rel.-clause, whose verb may be in the indic. or subj.; the former only when the subject is conceived as particular or limited, and actually existing; the latter always when it is conceived as indefinite; cf. Zumpt, Gram. § 562 sq.; Roby, Gram. § 1686 sq.; Madv. Gram. § 365; but the distinctions usually drawn by grammarians are not always observed by the best writers; and the subjunctive is always admissible, being the prevailing construction after sunt qui in class. prose, and nearly universal in postAug. writers: sunt, qui (quae), there are those ( people or things) who ( that), or simply some.

With indic.

Without subject expressed:

mulier mane: sunt Qui volunt te conventam,

Plaut. Cist. 4, 2, 37:

sunt hic quos credo inter se dicere,

id. Cas. prol. 67:

sunt quae te volumus percontari,

id. Ps. 1, 5, 47:

quid est, quod tu gestas tabellas?

id. ib. 1, 1, 10:

quid est, quod tu me nunc optuere?

id. Most. 1, 1, 69; cf.:

quid hoc est, quod foris concrepuit?

id. ib. 5, 1, 15:

tun' is es, Qui in me aerumnam obsevisti?

id. Ep. 4, 1, 34:

quid est, quod tuo animo aegre est?

id. Cas. 2, 2, 9; id. Cist. 4, 1, 3:

at ego est quod volo loqui,

id. As. 1, 3, 79:

est quod te volo secreto,

id. Bacch. 5, 2, 30:

sunt quos scio amicos esse, sunt quos suspicor,

id. Trin. 1, 2, 54:

ita subitum'st, quod eum conventum volo,

id. ib. 5, 2, 51:

sunt quae ego ex te scitari volo,

id. Capt. 2, 2, 13:

sed est quod suscenset tibi,

Ter. And. 2, 6, 17:

est quod me transire oportet,

id. Hec. 2, 2, 31:

quid sit quapropter te jussi, etc.,

id. ib. 5, 1, 7:

sunt item quae appellantur alces,

Caes. B. G. 6, 27 init.:

(nationes) ex quibus sunt qui ovis vivere existimantur,

id. ib. 4, 10 fin.:

sunt qui putant posse te non decedere,

Cic. Fam. 1, 9, 25:

sunt autem, qui putant non numquam complexione oportere supersederi,

id. Inv. 1, 40, 72:

quamquam sunt, qui propter utilitatem modo petendas putant amicitias,

id. ib. 2, 55, 167:

sunt autem quae praeterii,

id. Att. 10, 4, 11:

sunt, qui abducunt a malis ad bona, ut Epicurus. Sunt, qui satis putant ostendere, nihil inopinati accidisse... Sunt etiam qui haec omnia genera consolandi colligunt,

id. Tusc. 3, 31, 76 Kuhn. N. cr.:

sunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere,

id. Off. 1, 24, 84:

Argiletum sunt qui scripserunt ab Argola, etc.,

Varr. L. L. 5, § 157 Mull.:

sunt qui ita dicunt,

Sall. C. 19, 4:

sunt qui spiritum non recipiunt sed resorbent,

Quint. 11, 3, 55:

sunt, quos curriculo pulverem Olympicum Collegisse juvat,

Hor. C. 1, 1, 3; cf. id. S. 1, 4, 24: sunt quibus unum opus est, etc., id. C. 1, 7, 5:

sunt quibus in satira videor nimis acer,

id. S. 2, 1, 1:

sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit,

id. ib. 2, 4, 47.—

With a subject expressed by an indefinite word or clause:

sunt alii qui te volturium vocant,

Plaut. Trin. 1, 2, 64:

est genus hominum qui se primos omnium esse volunt,

Ter. Eun. 2, 2, 17:

multae sunt causae, quam ob rem cupio abducere,

id. ib. 1, 2, 65 Fleck. (Ussing, cupiam):

erat quidam eunuchus, quem mercatus fuerat,

id. ib. 3, 5, 21:

multaeque res sunt in quibus de suis commodis viri boni multa detrahunt,

Cic. Lael. 16, 57:

sunt ejus aliquot orationes, ex quibus lenitas ejus perspici potest,

id. Brut. 48, 177:

fuerunt alia genera philosophorum, qui se omnes Socraticos esse dicebant,

id. de Or. 3, 17, 62:

nonnulli sunt, qui aluerunt, etc.,

id. Cat. 1, 12, 301:

sunt quidam, qui molestas amicitias faciunt, cum ipsi se contemni putant,

id. Lael. 20, 72:

sunt vestrum, judices, aliquam multi, qui L. Pisonem cognoverunt,

id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

multae et pecudes et stirpes sunt, quae sine procuratione hominum salvae esse non possunt,

id. N. D. 2, 52, 130:

sunt bestiae quaedam, in quibus inest aliquid simile virtutis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

permulta sunt, quae dici possunt, quare intellegatur, etc.,

id. Rosc. Am. 33, 94; cf. id. Div. in Caecil. 7, 22; id. Off. 1, 14, 43; 1, 20, 69; id. Div. 1, 54, 123:

fuere complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt,

Sall. C. 39, 5: haec sunt, quae clamores et admirationes in bonis oratoribus efficiunt. Cic. de Or. 1, 33, 152:

alia fuere, quae illos magnos fecere,

Sall. C. 52, 21.—

With. subj.: sunt, qui discessum animi a corpore putent esse mortem;

sunt qui nullum censeant fieri discessum,

Cic. Tusc. 1, 9, 18:

sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent,

id. Off. 1, 21, 71:

de impudentia singulari sunt qui mirentur,

id. Verr. 2, 1, 2, § 6:

est eisdem de rebus quod dici potest subtilius,

id. Tusc. 3, 15, 32:

praesto est qui neget rem ullam percipi esse sensibus,

id. Ac. 2, 32, 101:

quicquid est quod deceat, id, etc.,

id. Off. 1, 27, 94:

sunt qui nolint tetigisse nisi illas, etc.,

Hor. S. 1, 2, 28:

sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras,

id. Ep. 1, 1, 78:

vestes Gaetulo murice tinctas Sunt qui non habeant, est qui non curet habere,

id. ib. 2, 2, 182 et saep.—

With a more or less indefinite expression of the subject:

sunt quidam e nostris, qui haec subtilius velint tradere et negent satis esse, etc.,

Cic. Fam. 1, 9, 31:

rarum est quoddam genus eorum, qui se a corpore avocent,

id. Div. 1, 49, 111:

quotus igitur est quisque qui somniis pareat?

id. ib. 2, 60, 125; id. de Or. 2, 50, 196:

solus est hic, qui numquam rationes ad aerarium referat,

id. Verr. 2, 1, 38, § 98:

quae quibusdam admirabilia videntur, permulti sunt, qui pro nihilo putent,

id. Lael. 23, 86:

erat nemo in quem ea suspicio conveniret,

id. Rosc. Am. 23, 65, cf.:

quis enim miles fuit, qui Brundisii illam non viderit? quis, qui nescierit, etc.,

id. Phil. 2, 25, 61:

sit aliquis, qui nihil mali habeat,

id. Tusc. 1, 35, 85:

sunt nonnullae disciplinae, quae officium omne pervertant,

id. Off. 1, 2, 5:

est quaedam animi sanitas quae in insipientem quoque cadat,

id. Tusc. 4, 13, 30:

Syracusis lex est de religione, quae jubeat,

id. Verr. 2, 2, 51, § 126:

unus est qui curet constantia magis quam consilio,

id. Att. 1, 18, 7:

si est una ex omnibus quae sese moveat,

id. Rep. 6, 26, 28:

multi sunt, qui non acerbum judicent vivere, sed supervacuum,

Sen. Ep. 24, 26:

erant sententiae quae castra Vari oppugnanda censerent,

Caes. B. C. 2, 30:

fuere cives qui seque remque publicam obstinatis animis perditum irent,

Sall. C. 36, 4:

sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis,

Hor. Ep. 1, 1, 34:

sunt delicta tamen, quibus ignovisse velimus,

id. A. P. 347.—

Poet.: est, quibus (acc. to the Gr. estin hois):

est quibus Eleae concurrit palma quadrigae: est quibus in celeres gloria nata pedes,

Prop. 3, 9 (4, 8), 17.—

With dat., to belong or pertain to; or, rendering the dative as the subject of the verb, to have ( possess, = the Fr. etre a used of property, and of permanent conditions or characteristics, not of temporary states, feelings, etc.; cf. Krebs, Antibarb. p. 417 sq.): aliquid reperiret, fingeret fallacias, Unde esset adulescenti, amicae quod daret, Ter. Heaut. 3, 2, 23:

nomen Mercurio'st mihi, Plaut Am. prol. 19: nisi jam tum esset honos elo quentiae,

Cic. Brut. 10, 40:

est igitur homini cum deo similitudo,

id. Leg. 1, 8, 25:

familiaritas, quae mihi cum eo est,

id. Att. 8. 3, 2:

privatus illis census erat brevis,

Hor. C. 2, 15, 13; cf.:

Trojae et huic loco nomen est,

Liv. 1, 1, 5:

Hecyra est huic nomen fabulae,

Ter. Hec. prol. 1:

cui saltationi Titius nomen esset,

Cic. Brut. 62, 225:

cui (fonti) nomen Arethusa est,

id. Verr. 2, 4, 53, § 118:

Scipio, cui post Africano fuit cognomen,

Liv. 25, 2, 6.—With ellips. of dat. ( poet.):

nec rubor est emisse palam (sc. ei),

nor is she ashamed, Ov. A. A. 3, 167:

neque testimonii dictio est (sc. servo),

has no right to be a witness, Ter. Phorm. 2, 1, 63.—

Esse alicui cum aliquo, to have to do with, to be connected with a person:

tecum nihil rei nobis, Demipho, est,

Ter. Phorm. 2, 3, 74:

sibi cum illa mima posthac nihil futurum,

Cic. Phil. 2, 31, 77:

jussit bona proscribi ejus, quicum familiaritas fuerat, societas erat,

id. Quint. 6, 25:

si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus,

id. Fam. 15, 10, 2.—

Esse with certain prepp. and their cases (cf. also I. A. 2. 3. 4. supra).

Esse ab aliquo, to be of a person, to be the servant, disciple, adherent, partisan, etc., of:

es ne tu an non es ab illo milite e Macedonia?

do you belong to? Plaut. Ps. 2, 2, 21:

ab Andria est ancilla haec,

Ter. And. 3, 1, 3; 4, 4, 17:

erat enim ab isto Aristotele,

Cic. de Or. 2, 38, 160:

sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me,

makes for me, id. de Or 1, 13, 55 (cf. ab, I. B. 3., II. B. 2. o.). —

Esse pro aliquo, to be in favor of, make for:

(judicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,

Cic. Clu. 32, 88.—

Esse ex aliqua re, to consist of, be made up of:

(creticus) qui est ex longa et brevi et longa,

Cic. de Or. 3, 47, 183; cf.:

duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus,

id. Or. 63, 212:

etsi temeritas ex tribus brevibus et longa est,

id. ib. 63, 214; 64, 215 (v. also 6. infra). —

Euphem., in perf. tempp., of one who has died or a thing that has perished, to be no more, to be gone, departed, dead ( poet.):

horresco misera, mentio quoties fit partionis: Ita paene tibi fuit Phronesium,

i. e. had almost died, Plaut. Truc. 1, 2, 92:

nunc illud est, cum me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

sive erimus, seu nos fata fuisse velint,

Tib. 3, 5, 32:

fuimus Troes, fuit Ilium et ingens Gloria Teucrorum,

Verg. A. 2, 325:

certus in hospitibus non est amor: errat ut ipsi, Cumque nihil speres firmius esse, fuit,

Ov. H. 16, (17), 192.—

Pregn., to be real or a fact, to be the case; so esp.: est, esto, it is even so, be it so, such is or let such be the case, granted, well, etc.:

quid tibi vis dicam, nisi quod est?

Plaut. Ep. 1, 1, 17:

sunt ista, Laeli,

Cic. Lael. 2, 6:

ista esse credere,

id. Tusc. 1, 6, 10: est vero, inquit, Africane, id. Fragm. ap. Lact. 1, 18:

est ut dicis, inquam,

id. Fin. 3, 5, 19:

sit quidem ut sex milia seminum intereant,

Col. 3, 3, 13:

esto: ipse nihil est, nihil potest,

Cic. Div. in Caecil. 15, 47; cf.:

verum esto,

id. Fin. 2, 23, 75:

esto,

Verg. A. 7, 313; 10, 67; Hor. Ep. 1, 1, 81; 1, 17, 37 al.—Hence,

The connections est ut, ubi, cum, quod, or with a subject-clause, it happens or chances that, it is the case that, there is cause or reason why, there is a time when, it is allowed or permissible that, one may, etc.

Est ut, it is the case or fact, that, etc.:

sin est, ut velis Manere illam apud te, dos hic maneat,

Ter. Phorm. 5, 7 (8), 32:

si est, ut dicat velle se, Redde,

id. Hec. 4, 1, 43:

si est, culpam ut Antipho in se admiserit,

id. Phorm. 2, 1, 40:

est, ut id maxime deceat,

Cic. Or. 59, 199:

quando fuit, ut, quod licet, non liceret?

id. Cael. 20, 48:

non est igitur, ut mirandum sit, ea praesentiri, etc.,

id. Div 1, 56, 128:

non erat, ut fieri posset, mirarier umquam,

Lucr. 5, 979:

futurum esse ut omnes pellerentur,

Caes. B. G. 1, 31:

non est, ut copia major Ab Jove donari possit tibi,

Hor. Ep. 1, 12, 2:

est ut viro vir latius ordinet Arbusta sulcis,

id. C. 3, 1, 9; Dig. 38, 7, 2.—Cf. esse after a neg., with quin:

numquam est enim, quin aliquid memoriae tradere velimus,

Auct. Her. 3, 24, 40.—Also, est ut, there is reason, that, etc.:

magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut, etc.,

Cic. Cael. 6, 14 fin.: ille erat ut odisset primum defensorem salutis meae, he had good reason for hating [p. 1799] id. Mil. 13, 35; cf.:

quid erat cur Milo optaret,

id. ib. 13, 34:

neque est ut putemus ignorari ea ab animalibus,

Plin. 18, 1, 1, § 3. —