Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

gĕnĭtor

  • 101 Pelopeides

    Pĕlops, ŏpis, m., = Pelops.
    I.
    Son of Tantalus, king of Phrygia, father of Atreus and Thyestes, grandfather of Agamemnon and Menelaus; in his childhood he was served up to the gods by his father for food (truncatus Pelops, Stat. Th. 4, 590), but was recalled to life by Jupiter, who gave him an ivory shoulder in place of the one eaten by Ceres (umeroque Pelops insignis eburno, Verg. G. 3, 7). Being afterwards driven out of Phrygia, he went to Elis, and by artifice obtained the hand of Hippodamia, daughter [p. 1327] of king Œnomaus, to whose throne he succeeded. By means of the wealth which he brought with him, he acquired so great an influence that the entire peninsula was called, after him, the island of Pelops (Peloponnesus), Hyg. Fab. 83, 84; Serv. Verg. G. 3, 7; Cic. N. D. 3, 21, 53; id. Tusc. 1, 44, 107; 2, 27, 67: Pelope natus, i. e. Thyestes, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 397 Vahl.):

    ex Tantalo Pelops, ex Pelope autem satus Atreus, Trag. Rel. Inc. Fab. v. 102 Rib.: Pelopis genitor,

    i. e. Tantalus, Hor. C. 1, 28, 7.
    1.
    Pĕlŏpēïas, ădis, f. adj., Pelopian, Peloponnesian:

    Pelopeïadesque Mycenae,

    Ov. M. 6, 414.—
    2.
    Pĕlŏpēïs, ĭdis, f. adj., Pelopian, Peloponnesian:

    Pelopeides undae,

    the sea that surrounds the Peloponnesus, Ov. F. 4, 285.—Hence, Pĕlŏpēĭdes, um, f., the Argive women, Stat. Th. 10, 50; 12, 540.—
    3.
    Pĕlŏpēïus, a, um, adj., = Pelopêios.
    a.
    Pelopian:

    Pelopeius Atreus,

    Ov. H. 8, 27:

    virgo,

    i. e. Iphigenia, daughter of Agamemnon, id. Tr. 4, 4, 67:

    arva,

    i. e. Phrygia, the native country of Pelops, id. M. 8, 622.— Subst.: Pĕlŏpēia, ae, f., a female descendant of Pelops, Ov. H. 8, 81.—
    b.
    Peloponnesian:

    Pelopeia sedes,

    i. e. the seat of Creon, king of Corinth, Sen. Med. 891:

    oppida,

    Claud. in Rufin. 2, 188:

    regna,

    the Peloponnesus, Stat. Th. 1, 117. —
    4.
    Pĕlŏpēus, a, um, adj.
    a.
    Pelopian:

    Agamemnon,

    Prop. 4 (5), 6, 33:

    domus,

    the race of the Pelopides, id. 3, 17, 20 (4, 18, 20):

    P. Orestes,

    Luc. 7, 778.— Subst.: Pĕlŏpēa, ae, f., the daughter of Pelops, Ov. Ib. 361; Claud. in Eutr. 1, 291; the name of a tragedy, Juv. 7, 92.—
    b.
    Peloponnesian:

    Pelopea phalanx,

    the Argive army, Stat. Th. 7, 422.— Poet., in a more extended sense, for Grecian:

    Pelopea ad moenia,

    i. e. to Greece, Verg. A. 2, 193.—
    5.
    Pĕlŏpĭdae, ārum, m., the descendants of Pelops (notorious for their crimes), the Pelopides, Hyg. Fab. 86; an old poet in Cic. Fam. 7, 28, 2; 7, 30, 1; id. Att. 14, 12, 2; 15, 11, 3 (applied by Cicero to the adherents of Cæsar).—
    6.
    Pĕlŏpĭus, a, um, adj., Pelopian:

    Pelopia domus,

    Sen. Agam. 7.—
    II.
    A slave's name, Cic. Att. 14, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Pelopeides

  • 102 Pelops

    Pĕlops, ŏpis, m., = Pelops.
    I.
    Son of Tantalus, king of Phrygia, father of Atreus and Thyestes, grandfather of Agamemnon and Menelaus; in his childhood he was served up to the gods by his father for food (truncatus Pelops, Stat. Th. 4, 590), but was recalled to life by Jupiter, who gave him an ivory shoulder in place of the one eaten by Ceres (umeroque Pelops insignis eburno, Verg. G. 3, 7). Being afterwards driven out of Phrygia, he went to Elis, and by artifice obtained the hand of Hippodamia, daughter [p. 1327] of king Œnomaus, to whose throne he succeeded. By means of the wealth which he brought with him, he acquired so great an influence that the entire peninsula was called, after him, the island of Pelops (Peloponnesus), Hyg. Fab. 83, 84; Serv. Verg. G. 3, 7; Cic. N. D. 3, 21, 53; id. Tusc. 1, 44, 107; 2, 27, 67: Pelope natus, i. e. Thyestes, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 397 Vahl.):

    ex Tantalo Pelops, ex Pelope autem satus Atreus, Trag. Rel. Inc. Fab. v. 102 Rib.: Pelopis genitor,

    i. e. Tantalus, Hor. C. 1, 28, 7.
    1.
    Pĕlŏpēïas, ădis, f. adj., Pelopian, Peloponnesian:

    Pelopeïadesque Mycenae,

    Ov. M. 6, 414.—
    2.
    Pĕlŏpēïs, ĭdis, f. adj., Pelopian, Peloponnesian:

    Pelopeides undae,

    the sea that surrounds the Peloponnesus, Ov. F. 4, 285.—Hence, Pĕlŏpēĭdes, um, f., the Argive women, Stat. Th. 10, 50; 12, 540.—
    3.
    Pĕlŏpēïus, a, um, adj., = Pelopêios.
    a.
    Pelopian:

    Pelopeius Atreus,

    Ov. H. 8, 27:

    virgo,

    i. e. Iphigenia, daughter of Agamemnon, id. Tr. 4, 4, 67:

    arva,

    i. e. Phrygia, the native country of Pelops, id. M. 8, 622.— Subst.: Pĕlŏpēia, ae, f., a female descendant of Pelops, Ov. H. 8, 81.—
    b.
    Peloponnesian:

    Pelopeia sedes,

    i. e. the seat of Creon, king of Corinth, Sen. Med. 891:

    oppida,

    Claud. in Rufin. 2, 188:

    regna,

    the Peloponnesus, Stat. Th. 1, 117. —
    4.
    Pĕlŏpēus, a, um, adj.
    a.
    Pelopian:

    Agamemnon,

    Prop. 4 (5), 6, 33:

    domus,

    the race of the Pelopides, id. 3, 17, 20 (4, 18, 20):

    P. Orestes,

    Luc. 7, 778.— Subst.: Pĕlŏpēa, ae, f., the daughter of Pelops, Ov. Ib. 361; Claud. in Eutr. 1, 291; the name of a tragedy, Juv. 7, 92.—
    b.
    Peloponnesian:

    Pelopea phalanx,

    the Argive army, Stat. Th. 7, 422.— Poet., in a more extended sense, for Grecian:

    Pelopea ad moenia,

    i. e. to Greece, Verg. A. 2, 193.—
    5.
    Pĕlŏpĭdae, ārum, m., the descendants of Pelops (notorious for their crimes), the Pelopides, Hyg. Fab. 86; an old poet in Cic. Fam. 7, 28, 2; 7, 30, 1; id. Att. 14, 12, 2; 15, 11, 3 (applied by Cicero to the adherents of Cæsar).—
    6.
    Pĕlŏpĭus, a, um, adj., Pelopian:

    Pelopia domus,

    Sen. Agam. 7.—
    II.
    A slave's name, Cic. Att. 14, 8, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Pelops

  • 103 perdoceo

    per-dŏcĕo, cui, ctum, 2, v. a., to teach or instruct thoroughly (rare but class.;

    syn. erudio): res difficilis ad perdocendum,

    Cic. Sest. 44, 96:

    aliquem,

    Plaut. Capt. 3, 5, 59:

    quanti istuc unum me coquitare perdoces?

    id. Ps. 3, 2, 85:

    si quid Apollo Utile mortales perdocet ore meo,

    Ov. R. Am. 490:

    homines,

    Lucr. 5, 1438:

    suam stultitiam,

    to betray, Quint. 1, 1, 8.—With object-clause:

    dignam Maeoniis Phaeacida condere chartis Cum te Pierides perdocuere tuae,

    Ov. P. 4, 12, 28.—Hence, perdoctus, a, um, P. a., very learned, very skilful (rare but class.), Plaut. Mil. 2, 2, 103; Ter. Heaut. 2, 3, 120:

    homo,

    Cic. Balb. 27, 60:

    genitor,

    Stat. S. 5, 3, 2:

    exitio,

    Lucr. 3, 473.— Adv.: perdoctē, very skilfully (ante-class.), Plaut. Most. 1, 3, 122.

    Lewis & Short latin dictionary > perdoceo

  • 104 perdocte

    per-dŏcĕo, cui, ctum, 2, v. a., to teach or instruct thoroughly (rare but class.;

    syn. erudio): res difficilis ad perdocendum,

    Cic. Sest. 44, 96:

    aliquem,

    Plaut. Capt. 3, 5, 59:

    quanti istuc unum me coquitare perdoces?

    id. Ps. 3, 2, 85:

    si quid Apollo Utile mortales perdocet ore meo,

    Ov. R. Am. 490:

    homines,

    Lucr. 5, 1438:

    suam stultitiam,

    to betray, Quint. 1, 1, 8.—With object-clause:

    dignam Maeoniis Phaeacida condere chartis Cum te Pierides perdocuere tuae,

    Ov. P. 4, 12, 28.—Hence, perdoctus, a, um, P. a., very learned, very skilful (rare but class.), Plaut. Mil. 2, 2, 103; Ter. Heaut. 2, 3, 120:

    homo,

    Cic. Balb. 27, 60:

    genitor,

    Stat. S. 5, 3, 2:

    exitio,

    Lucr. 3, 473.— Adv.: perdoctē, very skilfully (ante-class.), Plaut. Most. 1, 3, 122.

    Lewis & Short latin dictionary > perdocte

  • 105 perdoctus

    per-dŏcĕo, cui, ctum, 2, v. a., to teach or instruct thoroughly (rare but class.;

    syn. erudio): res difficilis ad perdocendum,

    Cic. Sest. 44, 96:

    aliquem,

    Plaut. Capt. 3, 5, 59:

    quanti istuc unum me coquitare perdoces?

    id. Ps. 3, 2, 85:

    si quid Apollo Utile mortales perdocet ore meo,

    Ov. R. Am. 490:

    homines,

    Lucr. 5, 1438:

    suam stultitiam,

    to betray, Quint. 1, 1, 8.—With object-clause:

    dignam Maeoniis Phaeacida condere chartis Cum te Pierides perdocuere tuae,

    Ov. P. 4, 12, 28.—Hence, perdoctus, a, um, P. a., very learned, very skilful (rare but class.), Plaut. Mil. 2, 2, 103; Ter. Heaut. 2, 3, 120:

    homo,

    Cic. Balb. 27, 60:

    genitor,

    Stat. S. 5, 3, 2:

    exitio,

    Lucr. 3, 473.— Adv.: perdoctē, very skilfully (ante-class.), Plaut. Most. 1, 3, 122.

    Lewis & Short latin dictionary > perdoctus

  • 106 perjurium

    perjūrĭum, ii, n. [perjurus], a false oath, perjury.
    I.
    Lit. (class.):

    perjuri caput,

    Plaut. Ps. 1, 1, 129:

    fons viti et perjuri,

    id. Truc. 2, 7, 50:

    quod ex animi tui sententiā juraris, id non facere perjurium est,

    Cic. Off. 3, 29, 108:

    perjurii poena,

    id. Leg. 2, 9, 22:

    sceleratorum hominum perjuria,

    id. Font. 16, 35:

    Deum genitor fraudem et perjuria Cercopum exosus,

    Ov. M. 14, 91; id. F. 5, 681:

    perjuras merito perjuria fallunt,

    id. A. A. 1, 657:

    luimus perjuria Trojae,

    Verg. G. 1, 502; cf. id. A. 4, 542; Ov. H. 20, 185:

    perjuria dictare,

    Juv. 8, 82:

    vendere,

    id. 14, 218.—
    II.
    Transf., concr.: perjuria Graia ( poet. for perjuri Graii), the perjured or perfidious Greeks, Sil. 17, 425.

    Lewis & Short latin dictionary > perjurium

  • 107 physis

    physis, is, f., = phusis, nature.
    I.
    Lit.: seu cupis genitor vocari et auctor orbis aut physis ipsa Panque, Poët. in Anth. Lat. t. 2, p. 474 Burm.—
    II.

    Lewis & Short latin dictionary > physis

  • 108 pignus

    pignus, ŏris and ĕris (old form in plur.:

    pignosa pignora eodem modo quo valesii, auselii... dicebantur,

    Fest. p. 213 Müll.), n. [root pac-, of pango; cf. paciscor], a pledge, gage, pawn, security, mortgage (of persons as well as things).
    I.
    Lit.:

    opponere se pigneri,

    Plaut. Ps. 1, 1, 85:

    ager oppositus est pignori,

    Ter. Phorm. 4, 3, 56:

    servus, quem hic reliqueram Pignus pro me,

    Plaut. Capt. 5, 1, 19:

    quo facto pignore animos centurionum devinxit,

    Caes. B. C. 1, 39:

    rem alicujus pignori accipere,

    Tac. H. 3, 65:

    pignora apud se deposita persequi et vindicare,

    Paul. Sent. 5, 26, 4:

    sub pignoribus mutuas pecunias accipere,

    Dig. 13, 7, 12:

    habere aliquid pignori,

    ib. 20, 4, 2:

    liberare pignus a creditore,

    ib. 20, 4, 4:

    pignoribus cavere alicui,

    ib. 43, 3, 2: aurum [p. 1376] pignori apud aliquem ponere, ib. 13, 7, 27:

    viginti milia faenus pignoribus positis,

    income from mortgages, Juv. 9, 141.—Esp., of the security for the payment of his fine, which was taken by the consul of a senator who failed to attend in the Senate:

    pignus auferre,

    Cic. de Or. 3, 1, 4: pignoribus terreri, Crass. ib.; so,

    senatores pignoribus cogere,

    Cic. Phil. 1, 5, 12:

    pignora capere,

    Liv. 3, 38, 12;

    of hostages,

    id. 33, 22:

    marium pignora,

    male hostages, Suet. Aug. 21: pignus praetorium, the security which the prœtor took as a guarantee for the preservation of a thing when he put it in the possession of a creditor, or fidei commissarius, Dig. 13, 7, 26; 41, 5, 12.—
    2.
    Esp., in phrases.
    (α).
    Pignus capere, to take a pledge or security for payment:

    certis verbis pignus capiebatur,

    Gai. Inst. 4, 29; 26 al.—
    (β).
    Pignora capere, to issue execution, make seizure of property:

    Vettium, pignoribus captis, cojecit in carcerem,

    Suet. Caes. 17:

    eorum, qui debita confessi sunt, pignora capi et distrahi possunt,

    Paul. Sent. 5, 5 A, 4:

    per vim debitoris sui pignora, cum non haberet obligata, capere,

    id. ib. 5, 26, 4.—
    (γ).
    Pignoris capio, a proceeding by which the summary collection of certain debts was secured, Gai. Inst. 4, 26 (v. Sandars ad Just. Inst. introd. § 96).—
    B.
    Transf.
    1.
    The object of a wager, a wager, stake:

    da pignus, ni ea sit filia,

    lay a wager, bet, Plaut. Ep. 5, 2, 34; so id. ib. 36:

    cum illo dare,

    id. Bacch. 4, 9, 133:

    pignore certare cum aliquo,

    Verg. E. 3, 31:

    quovis pignore contendere,

    to lay any wager, bet any thing, Cat. 44, 4:

    et quaerit posito pignore vincat uter,

    Ov. A. A. 1, 168:

    in quodvis pignus vocare, ni, etc.,

    Gell. 5, 4, 2:

    ponere pignus cum aliquo de re aliquā,

    Val. Max. 4, 3, 3.—
    2.
    A contract in which security is given, Dig. 13, 7, 1; 20, 6, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    A pledge, token, assurance, proof:

    magnum pignus ab eo rei publicae datum, se, etc.,

    Cic. Phil. 1, 2, 4:

    pignora voluntatis,

    id. Cael. 32, 78:

    injuriae,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    societatis,

    Tac. H. 4, 61:

    sceleris,

    id. ib. 4, 57:

    imperii,

    id. ib. 3, 72:

    reconciliatae gratiae pignus,

    Curt. 6, 7, 35:

    pignora da, genitor, per quae tua vera propago Credar,

    sure tokens, Ov. M. 2, 38; 5, 247; 7, 497:

    in vultu pignora mentis habet,

    id. A. A. 2, 378:

    digito pignus fortasse dedisti,

    i. e. a ring, Juv. 6, 27.—
    B.
    Concr.
    1.
    Children, parents, brothers and sisters, relatives, as pledges of love (only after the Aug. period):

    nunc tibi commendo communia pignora, natos,

    Prop. 4 (5), 11, 73; Ov. M. 11, 543:

    prolemque gemellam Pignora bina dedi,

    id. H. 6, 121:

    tot natos natasque et pignora cara nepotes,

    id. M. 3, 134:

    ascita pignora,

    Stat. S. 2, 1, 86:

    pignora conjugum ac liberorum,

    Liv. 2, 1, 5:

    obsecratio illa judicum, per carissima pignora, utique, si et reo sint liberi, conjux, parentes, utilis erit,

    Quint. 6, 1, 33:

    habens filiam, uxorem, nepotem, sorores, interque tot pignora veros amicos,

    Plin. Ep. 1, 12, 3; Tac. A. 12, 2:

    proxima pignora,

    id. ib. 15, 36:

    ne in conjugem, in familiam, in cetera pignora ejus saeviret,

    id. ib. 16, 26; id. G. 7:

    frangi aspectu pignorum suorum,

    id. Agr. 38.—Hence, in gen.,
    2.
    Any thing especially valuable or dear:

    si quis post pignera tanta Pompeio locus est,

    Luc. 7, 376.—
    3.
    Poet. transf., a graft, scion, Pall. Insit. 109.

    Lewis & Short latin dictionary > pignus

  • 109 produco

    prō-dūco, xi, ctum, 3 (produxe, for produxisse, Ter Ad. 4, 2, 22), v. a., to lead or bring forth, to lead forward or out.
    I.
    Lit. (class.):

    fidicinam intus,

    Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    aliquem foras ante aedes,

    id. Capt. 2, 2, 2:

    aliquem e latebris,

    Petr. 126:

    castris omnem exercitum,

    Plaut. Am. 1, 1, 62:

    copias pro castris,

    Caes. B. G. 1, 48.—Esp.
    a.
    To bring before the people, senate, or a court:

    aliquem in conspectum populi Romani,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122:

    quempiam in contionem,

    id. Pis. 6, 14: cum tribunis [p. 1456] plebis Curionem et Octavium consules produxisset, id. Brut. 60, 217; Liv. 27, 7, 4:

    harum rerum omnium auctores testesque,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    productus pro rostris,

    to give evidence, Suet. Jul. 20 fin.:

    producti in circo Flaminio in contionem,

    Cic. Sest. 14, 33:

    in judicium,

    to bring before a court, id. Verr. 2, 1, 43, § 113:

    aliquem in Sestium,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    aliquem ad necem,

    id. Verr. 2, 5, 60, § 157.—
    b.
    Of an actor, to represent, perform:

    nihil ab hoc (Roscio) pravum et perversum produci posse arbitrabantur,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30. —
    c.
    To expose for sale:

    ancillam produxit, vendidit,

    Ter. Eun. 1, 2, 54:

    servos,

    id. Heaut. 1, 1, 92; Suet. Gram. 4.—
    d.
    To draw or place one thing before another ( poet.):

    producere malo aliquam moram,

    Ter. And. 3, 5, 9:

    scamnum lecto,

    Ov. A. A. 2, 211:

    nubila menti,

    Stat. S. 5, 3, 13.—
    e.
    To draw or stretch out, to lengthen out, extend ( poet. and post-Aug.):

    pelles dentibus,

    Mart. 9, 74, 1:

    ferrum incude,

    Juv. 15, 165:

    supercilium madidā fuligine tactum,

    id. 2, 94:

    lineas ex argento nigras,

    Plin. 33, 6, 31, § 98.—
    f.
    To conduct to a place:

    non tu eum rus hinc modo Produxe aiebas?

    Ter. Ad. 4, 2, 22.—
    g.
    To conduct to the grave, sc. a corpse or a funeral procession ( poet.):

    nec te, tua funera, mater Produxi,

    Verg. A. 9, 486:

    longum funus ad tumulos,

    Luc. 2, 298.—
    h.
    To lead or bring along, to bring away:

    qui et procurrentem retrahat, et cunctantem producat,

    to drag forward, Col. 6, 2, 9.—
    i.
    To bring to light, disclose, expose:

    occulta ad patres produxit crimina servus,

    Juv. 8, 266. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring forth, bring into the world, to bear or beget:

    ego is sum qui te produxi pater,

    Plaut. Rud. 4, 4, 129:

    liberos,

    id. Capt. 3, 5, 105; Lucil. ap. Non. 373, 2:

    magnanimos nos natura produxit,

    Sen. Ep. 104, 23:

    quam te Thersitae similem producat Achilles,

    Juv. 8, 271.— Of other subjects, to produce, make (postAug.):

    cibis utendum est carnem producentibus,

    Cels. 8, 7, 7:

    cum folia producere incipiunt fici,

    Pall. 4, 10, 30.—
    2.
    = adduco in indicium, to bring forth to trial, Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32 (Zumpt); Quint. 11, 3, 174.—
    3.
    To make to grow, to advance, promote ( poet.): subolem. Hor. C. S. 17.—
    4.
    In pronunciation, to lengthen, prolong (class.):

    inclitus dicimus brevi primā litterā, insanus productā,

    Cic. Or. 48, 159:

    syllabam,

    Ov. P. 4, 12, 13; Quint. 1, 5, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring forward (to distinction), to raise, promote, advance (class.): producere aliquem ad aliquam dignitatem. Cic. Fin. 3, 16, 52:

    aliquem omni genere honoris,

    Liv. 40, 56:

    quem tu non pro illius dignitate produxeras,

    Cic. Dom. 9, 21:

    a quibus producti sunt, exsistunt eorum ipsorum tyranni,

    advanced to power, id. Rep. 1, 44, 68:

    beneficia, quae non producunt, nec honestiorem faciunt,

    Sen. Ben. 2, 9, 2.—
    B.
    To lead, induce one to do any thing:

    producti sumus, ut loqueremur,

    Auct. Her. 1, 3, 5:

    productus ad aliquid faciendum,

    Plin. 9, 35, 59, § 122.—
    C.
    To draw or drag out, to lengthen out, prolong, protract (class.):

    producere pauperi vitam ad miseriam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 59:

    cenam,

    Hor. S. 1, 5, 70:

    convivium ad multam noctem vario sermone,

    Cic. Sen. 14, 46:

    sermonem in multam noctem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    sermonem longius,

    id. Brut. 71, 251:

    Varro.. vitam Naevii producit longius,

    i. e. represents him as having lived longer, id. ib. 15, 60:

    somnum ultra primam lucem,

    Suet. Aug. 78:

    rem in hiemem,

    Caes. B. G. 4, 30:

    animas,

    lives, Juv. 15, 94.—
    2.
    To put off, to amuse, delude one with fallacious promises:

    aliquem falsā spe producere,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    aliquem conditionibus,

    Cic. Quint. 8, 30.—
    D.
    Of time, to pass, spend ( poet.):

    cyathos sorbillans diem,

    Ter. Ad. 4, 2, 52.—
    E.
    To bring up, educate:

    audientem dicto, mater, produxisti filiam,

    Plaut. As. 3, 1, 40:

    principes liberos,

    Tac. Or. 28:

    laevo monitu pueros avaros,

    Juv. 14, 228.—
    F.
    To make, devise, produce, bring into use:

    nova (vocabula) quae genitor produxerit usus,

    Hor. Ep. 2, 2, 119.—
    G.
    To plant, cultivate:

    quicunque primum te produxit, arbor,

    Hor. C. 2, 13, 3.—Hence, prōductus, a, um, P. a., lengthened, long, prolonged, protracted, etc. (class.):

    productiore cornu sinistro,

    drawn out, extended, Tac. A. 13, 40 Halm:

    productissimum flagellum,

    Col. 3, 10: commoditates corporis tam productae temporibus, Cic. Fin. 4, 12, 29:

    dolores longinquitate producti,

    id. Tusc. 5, 40, 117:

    exitus (orationis),

    id. de Or. 2. 53, 213:

    productiora alia, et quasi immoderatius excurrentia,

    too long, id. Or. 53, 178; so,

    producta syllaba (opp. short),

    id. ib. 48, 159:

    nomen,

    formed by prolongation, id. N. D. 2, 26, 66:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    longer, Hor. A. P. 189.—
    B.
    Subst.: prōducta, ōrum, n., preferable things (a transl. of the Gr. tha proêgmena): in vitā non ea, quae primario loco sunt, sed ea, quae secundum locum obtinent, proêgmena, id est producta nominantur; quae vel ita appellemus (id erit verbum e verbo), vel promota, et remota, vel, ut dudum diximus, praeposita, vel praecipua;

    et illa rejecta,

    Cic. Fin. 3, 16, 52; cf. Sen. Ep. 74, 17.—Hence, adv.: prōductē, in a lengthened manner, long (class.):

    producte dicere litteram, opp. breviter,

    Cic. Or. 48, 159:

    producte dicere syllabam, opp. correpte,

    Gell. 2, 17, 5.— Comp.:

    syllaba productius pronunciata,

    Gell. 4, 17, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > produco

  • 110 producta

    prō-dūco, xi, ctum, 3 (produxe, for produxisse, Ter Ad. 4, 2, 22), v. a., to lead or bring forth, to lead forward or out.
    I.
    Lit. (class.):

    fidicinam intus,

    Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    aliquem foras ante aedes,

    id. Capt. 2, 2, 2:

    aliquem e latebris,

    Petr. 126:

    castris omnem exercitum,

    Plaut. Am. 1, 1, 62:

    copias pro castris,

    Caes. B. G. 1, 48.—Esp.
    a.
    To bring before the people, senate, or a court:

    aliquem in conspectum populi Romani,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122:

    quempiam in contionem,

    id. Pis. 6, 14: cum tribunis [p. 1456] plebis Curionem et Octavium consules produxisset, id. Brut. 60, 217; Liv. 27, 7, 4:

    harum rerum omnium auctores testesque,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    productus pro rostris,

    to give evidence, Suet. Jul. 20 fin.:

    producti in circo Flaminio in contionem,

    Cic. Sest. 14, 33:

    in judicium,

    to bring before a court, id. Verr. 2, 1, 43, § 113:

    aliquem in Sestium,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    aliquem ad necem,

    id. Verr. 2, 5, 60, § 157.—
    b.
    Of an actor, to represent, perform:

    nihil ab hoc (Roscio) pravum et perversum produci posse arbitrabantur,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30. —
    c.
    To expose for sale:

    ancillam produxit, vendidit,

    Ter. Eun. 1, 2, 54:

    servos,

    id. Heaut. 1, 1, 92; Suet. Gram. 4.—
    d.
    To draw or place one thing before another ( poet.):

    producere malo aliquam moram,

    Ter. And. 3, 5, 9:

    scamnum lecto,

    Ov. A. A. 2, 211:

    nubila menti,

    Stat. S. 5, 3, 13.—
    e.
    To draw or stretch out, to lengthen out, extend ( poet. and post-Aug.):

    pelles dentibus,

    Mart. 9, 74, 1:

    ferrum incude,

    Juv. 15, 165:

    supercilium madidā fuligine tactum,

    id. 2, 94:

    lineas ex argento nigras,

    Plin. 33, 6, 31, § 98.—
    f.
    To conduct to a place:

    non tu eum rus hinc modo Produxe aiebas?

    Ter. Ad. 4, 2, 22.—
    g.
    To conduct to the grave, sc. a corpse or a funeral procession ( poet.):

    nec te, tua funera, mater Produxi,

    Verg. A. 9, 486:

    longum funus ad tumulos,

    Luc. 2, 298.—
    h.
    To lead or bring along, to bring away:

    qui et procurrentem retrahat, et cunctantem producat,

    to drag forward, Col. 6, 2, 9.—
    i.
    To bring to light, disclose, expose:

    occulta ad patres produxit crimina servus,

    Juv. 8, 266. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring forth, bring into the world, to bear or beget:

    ego is sum qui te produxi pater,

    Plaut. Rud. 4, 4, 129:

    liberos,

    id. Capt. 3, 5, 105; Lucil. ap. Non. 373, 2:

    magnanimos nos natura produxit,

    Sen. Ep. 104, 23:

    quam te Thersitae similem producat Achilles,

    Juv. 8, 271.— Of other subjects, to produce, make (postAug.):

    cibis utendum est carnem producentibus,

    Cels. 8, 7, 7:

    cum folia producere incipiunt fici,

    Pall. 4, 10, 30.—
    2.
    = adduco in indicium, to bring forth to trial, Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32 (Zumpt); Quint. 11, 3, 174.—
    3.
    To make to grow, to advance, promote ( poet.): subolem. Hor. C. S. 17.—
    4.
    In pronunciation, to lengthen, prolong (class.):

    inclitus dicimus brevi primā litterā, insanus productā,

    Cic. Or. 48, 159:

    syllabam,

    Ov. P. 4, 12, 13; Quint. 1, 5, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring forward (to distinction), to raise, promote, advance (class.): producere aliquem ad aliquam dignitatem. Cic. Fin. 3, 16, 52:

    aliquem omni genere honoris,

    Liv. 40, 56:

    quem tu non pro illius dignitate produxeras,

    Cic. Dom. 9, 21:

    a quibus producti sunt, exsistunt eorum ipsorum tyranni,

    advanced to power, id. Rep. 1, 44, 68:

    beneficia, quae non producunt, nec honestiorem faciunt,

    Sen. Ben. 2, 9, 2.—
    B.
    To lead, induce one to do any thing:

    producti sumus, ut loqueremur,

    Auct. Her. 1, 3, 5:

    productus ad aliquid faciendum,

    Plin. 9, 35, 59, § 122.—
    C.
    To draw or drag out, to lengthen out, prolong, protract (class.):

    producere pauperi vitam ad miseriam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 59:

    cenam,

    Hor. S. 1, 5, 70:

    convivium ad multam noctem vario sermone,

    Cic. Sen. 14, 46:

    sermonem in multam noctem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    sermonem longius,

    id. Brut. 71, 251:

    Varro.. vitam Naevii producit longius,

    i. e. represents him as having lived longer, id. ib. 15, 60:

    somnum ultra primam lucem,

    Suet. Aug. 78:

    rem in hiemem,

    Caes. B. G. 4, 30:

    animas,

    lives, Juv. 15, 94.—
    2.
    To put off, to amuse, delude one with fallacious promises:

    aliquem falsā spe producere,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    aliquem conditionibus,

    Cic. Quint. 8, 30.—
    D.
    Of time, to pass, spend ( poet.):

    cyathos sorbillans diem,

    Ter. Ad. 4, 2, 52.—
    E.
    To bring up, educate:

    audientem dicto, mater, produxisti filiam,

    Plaut. As. 3, 1, 40:

    principes liberos,

    Tac. Or. 28:

    laevo monitu pueros avaros,

    Juv. 14, 228.—
    F.
    To make, devise, produce, bring into use:

    nova (vocabula) quae genitor produxerit usus,

    Hor. Ep. 2, 2, 119.—
    G.
    To plant, cultivate:

    quicunque primum te produxit, arbor,

    Hor. C. 2, 13, 3.—Hence, prōductus, a, um, P. a., lengthened, long, prolonged, protracted, etc. (class.):

    productiore cornu sinistro,

    drawn out, extended, Tac. A. 13, 40 Halm:

    productissimum flagellum,

    Col. 3, 10: commoditates corporis tam productae temporibus, Cic. Fin. 4, 12, 29:

    dolores longinquitate producti,

    id. Tusc. 5, 40, 117:

    exitus (orationis),

    id. de Or. 2. 53, 213:

    productiora alia, et quasi immoderatius excurrentia,

    too long, id. Or. 53, 178; so,

    producta syllaba (opp. short),

    id. ib. 48, 159:

    nomen,

    formed by prolongation, id. N. D. 2, 26, 66:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    longer, Hor. A. P. 189.—
    B.
    Subst.: prōducta, ōrum, n., preferable things (a transl. of the Gr. tha proêgmena): in vitā non ea, quae primario loco sunt, sed ea, quae secundum locum obtinent, proêgmena, id est producta nominantur; quae vel ita appellemus (id erit verbum e verbo), vel promota, et remota, vel, ut dudum diximus, praeposita, vel praecipua;

    et illa rejecta,

    Cic. Fin. 3, 16, 52; cf. Sen. Ep. 74, 17.—Hence, adv.: prōductē, in a lengthened manner, long (class.):

    producte dicere litteram, opp. breviter,

    Cic. Or. 48, 159:

    producte dicere syllabam, opp. correpte,

    Gell. 2, 17, 5.— Comp.:

    syllaba productius pronunciata,

    Gell. 4, 17, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > producta

  • 111 producte

    prō-dūco, xi, ctum, 3 (produxe, for produxisse, Ter Ad. 4, 2, 22), v. a., to lead or bring forth, to lead forward or out.
    I.
    Lit. (class.):

    fidicinam intus,

    Plaut. Ep. 3, 4, 40:

    aliquem foras ante aedes,

    id. Capt. 2, 2, 2:

    aliquem e latebris,

    Petr. 126:

    castris omnem exercitum,

    Plaut. Am. 1, 1, 62:

    copias pro castris,

    Caes. B. G. 1, 48.—Esp.
    a.
    To bring before the people, senate, or a court:

    aliquem in conspectum populi Romani,

    Cic. Verr. 2, 1, 47, § 122:

    quempiam in contionem,

    id. Pis. 6, 14: cum tribunis [p. 1456] plebis Curionem et Octavium consules produxisset, id. Brut. 60, 217; Liv. 27, 7, 4:

    harum rerum omnium auctores testesque,

    Cic. Verr. 2, 5, 50, § 131:

    productus pro rostris,

    to give evidence, Suet. Jul. 20 fin.:

    producti in circo Flaminio in contionem,

    Cic. Sest. 14, 33:

    in judicium,

    to bring before a court, id. Verr. 2, 1, 43, § 113:

    aliquem in Sestium,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    aliquem ad necem,

    id. Verr. 2, 5, 60, § 157.—
    b.
    Of an actor, to represent, perform:

    nihil ab hoc (Roscio) pravum et perversum produci posse arbitrabantur,

    Cic. Rosc. Com. 10, 30. —
    c.
    To expose for sale:

    ancillam produxit, vendidit,

    Ter. Eun. 1, 2, 54:

    servos,

    id. Heaut. 1, 1, 92; Suet. Gram. 4.—
    d.
    To draw or place one thing before another ( poet.):

    producere malo aliquam moram,

    Ter. And. 3, 5, 9:

    scamnum lecto,

    Ov. A. A. 2, 211:

    nubila menti,

    Stat. S. 5, 3, 13.—
    e.
    To draw or stretch out, to lengthen out, extend ( poet. and post-Aug.):

    pelles dentibus,

    Mart. 9, 74, 1:

    ferrum incude,

    Juv. 15, 165:

    supercilium madidā fuligine tactum,

    id. 2, 94:

    lineas ex argento nigras,

    Plin. 33, 6, 31, § 98.—
    f.
    To conduct to a place:

    non tu eum rus hinc modo Produxe aiebas?

    Ter. Ad. 4, 2, 22.—
    g.
    To conduct to the grave, sc. a corpse or a funeral procession ( poet.):

    nec te, tua funera, mater Produxi,

    Verg. A. 9, 486:

    longum funus ad tumulos,

    Luc. 2, 298.—
    h.
    To lead or bring along, to bring away:

    qui et procurrentem retrahat, et cunctantem producat,

    to drag forward, Col. 6, 2, 9.—
    i.
    To bring to light, disclose, expose:

    occulta ad patres produxit crimina servus,

    Juv. 8, 266. —
    B.
    In partic.
    1.
    To bring forth, bring into the world, to bear or beget:

    ego is sum qui te produxi pater,

    Plaut. Rud. 4, 4, 129:

    liberos,

    id. Capt. 3, 5, 105; Lucil. ap. Non. 373, 2:

    magnanimos nos natura produxit,

    Sen. Ep. 104, 23:

    quam te Thersitae similem producat Achilles,

    Juv. 8, 271.— Of other subjects, to produce, make (postAug.):

    cibis utendum est carnem producentibus,

    Cels. 8, 7, 7:

    cum folia producere incipiunt fici,

    Pall. 4, 10, 30.—
    2.
    = adduco in indicium, to bring forth to trial, Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32 (Zumpt); Quint. 11, 3, 174.—
    3.
    To make to grow, to advance, promote ( poet.): subolem. Hor. C. S. 17.—
    4.
    In pronunciation, to lengthen, prolong (class.):

    inclitus dicimus brevi primā litterā, insanus productā,

    Cic. Or. 48, 159:

    syllabam,

    Ov. P. 4, 12, 13; Quint. 1, 5, 18.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring forward (to distinction), to raise, promote, advance (class.): producere aliquem ad aliquam dignitatem. Cic. Fin. 3, 16, 52:

    aliquem omni genere honoris,

    Liv. 40, 56:

    quem tu non pro illius dignitate produxeras,

    Cic. Dom. 9, 21:

    a quibus producti sunt, exsistunt eorum ipsorum tyranni,

    advanced to power, id. Rep. 1, 44, 68:

    beneficia, quae non producunt, nec honestiorem faciunt,

    Sen. Ben. 2, 9, 2.—
    B.
    To lead, induce one to do any thing:

    producti sumus, ut loqueremur,

    Auct. Her. 1, 3, 5:

    productus ad aliquid faciendum,

    Plin. 9, 35, 59, § 122.—
    C.
    To draw or drag out, to lengthen out, prolong, protract (class.):

    producere pauperi vitam ad miseriam,

    Plaut. Trin. 2, 2, 59:

    cenam,

    Hor. S. 1, 5, 70:

    convivium ad multam noctem vario sermone,

    Cic. Sen. 14, 46:

    sermonem in multam noctem,

    id. Rep. 6, 10, 10:

    sermonem longius,

    id. Brut. 71, 251:

    Varro.. vitam Naevii producit longius,

    i. e. represents him as having lived longer, id. ib. 15, 60:

    somnum ultra primam lucem,

    Suet. Aug. 78:

    rem in hiemem,

    Caes. B. G. 4, 30:

    animas,

    lives, Juv. 15, 94.—
    2.
    To put off, to amuse, delude one with fallacious promises:

    aliquem falsā spe producere,

    Ter. And. 4, 1, 25:

    aliquem conditionibus,

    Cic. Quint. 8, 30.—
    D.
    Of time, to pass, spend ( poet.):

    cyathos sorbillans diem,

    Ter. Ad. 4, 2, 52.—
    E.
    To bring up, educate:

    audientem dicto, mater, produxisti filiam,

    Plaut. As. 3, 1, 40:

    principes liberos,

    Tac. Or. 28:

    laevo monitu pueros avaros,

    Juv. 14, 228.—
    F.
    To make, devise, produce, bring into use:

    nova (vocabula) quae genitor produxerit usus,

    Hor. Ep. 2, 2, 119.—
    G.
    To plant, cultivate:

    quicunque primum te produxit, arbor,

    Hor. C. 2, 13, 3.—Hence, prōductus, a, um, P. a., lengthened, long, prolonged, protracted, etc. (class.):

    productiore cornu sinistro,

    drawn out, extended, Tac. A. 13, 40 Halm:

    productissimum flagellum,

    Col. 3, 10: commoditates corporis tam productae temporibus, Cic. Fin. 4, 12, 29:

    dolores longinquitate producti,

    id. Tusc. 5, 40, 117:

    exitus (orationis),

    id. de Or. 2. 53, 213:

    productiora alia, et quasi immoderatius excurrentia,

    too long, id. Or. 53, 178; so,

    producta syllaba (opp. short),

    id. ib. 48, 159:

    nomen,

    formed by prolongation, id. N. D. 2, 26, 66:

    neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,

    longer, Hor. A. P. 189.—
    B.
    Subst.: prōducta, ōrum, n., preferable things (a transl. of the Gr. tha proêgmena): in vitā non ea, quae primario loco sunt, sed ea, quae secundum locum obtinent, proêgmena, id est producta nominantur; quae vel ita appellemus (id erit verbum e verbo), vel promota, et remota, vel, ut dudum diximus, praeposita, vel praecipua;

    et illa rejecta,

    Cic. Fin. 3, 16, 52; cf. Sen. Ep. 74, 17.—Hence, adv.: prōductē, in a lengthened manner, long (class.):

    producte dicere litteram, opp. breviter,

    Cic. Or. 48, 159:

    producte dicere syllabam, opp. correpte,

    Gell. 2, 17, 5.— Comp.:

    syllaba productius pronunciata,

    Gell. 4, 17, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > producte

  • 112 profundum

    prŏ-fundus, a, um, adj., deep, profound, vast (class.; syn. altus).
    I.
    Lit.:

    mare profundum et immensum,

    Cic. Planc. 6, 15; Curt. 9, 4, 18:

    per inane profundum,

    Lucr. 1, 1108:

    pontus,

    Verg. A. 5, 614:

    Acheron,

    Lucr. 3, 978:

    Danubius,

    Hor. C. 4, 15, 21:

    fornax,

    Ov. M. 2, 229:

    valles,

    Stat. Th. 10, 95:

    terrae foramen,

    Just. 24, 6, 9:

    atque hiavit humus multa, vasta, et profunda,

    Sall. H. 4, 37 Dietsch:

    vulnera,

    Eum. Pan. Constant. 14.— Sup.:

    profundissimus libidinum gurges,

    Cic. Sest. 43, 93.—
    2.
    Subst.: prŏfundum, i, n., depth.
    a.
    In gen.:

    esse in profundo (aquae),

    Cic. Fin. 3, 14, 48 [p. 1460] 4, 23, 64:

    maris,

    Suet. Tib. 40; Ov. Hal. 84:

    immensa ac profunda camporum,

    Just. 41, 1, 11.—
    b.
    In partic.
    (α).
    The depths of the sea, the deep, the sea (class.): ex profundo molem ad caelum erigit, Att. ap. Cic. N. D. 2, 35, 89:

    jecissem ipse me potius in profundum, ut ceteros conservarem, quam, etc.,

    Cic. Sest. 20, 45:

    profundo Vela dabit,

    Verg. A. 12, 263:

    vastum,

    Val. Fl. 8, 314; Sil. 4, 246:

    summum,

    Ov. M. 2, 267:

    indomitum,

    id. Tr. 1, 11, 39:

    pater ipse profundi,

    i.e. Neptune, Val. Fl. 2, 606:

    genitor profundi,

    Ov. M. 11, 202:

    Pamphylium,

    Col. 8, 16, 9:

    profundi imperium,

    Juv. 13, 49; Hor. C. 4, 4, 65; Ov. H. 18, 89; id. M. 5, 439; 11, 197.—
    (β).
    In comic. lang., an abyss, meaning the stomach, in a lusus verbb. with fundus, Plaut. Capt. 1, 2, 79.—
    B.
    Transf.
    1.
    Thick, dense ( poet. and in post - class. prose):

    Erebi nox,

    Verg. A. 4, 26:

    silvae,

    Lucr. 5, 41; Curt. 7, 7, 4:

    ursi villis profundioribus,

    Sol. 26.—
    2.
    Like altus, high ( poet.):

    caelum profundum,

    Verg. G. 4, 222:

    caelum,

    id. E. 4, 51; id. A. 1, 58; Val. Fl. 7, 478:

    altitudo,

    Liv. 38, 23; Tac. A. 2, 61.—
    b.
    Subst.: prŏfundum, i, n., height:

    altum caeli,

    Manil. 5, 719.—
    3.
    In a great quantity, copious, unlimited, without stint ( poet.):

    merum,

    Stat. Th. 5, 262.—
    4.
    Of the underworld, infernal ( poet.):

    Manes,

    Verg. G. 1, 243:

    Chaos,

    Val. Fl. 7, 401:

    Juppiter, i. e. Pluto,

    Stat. Th. 1, 615:

    Juno, = Proserpina,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    Deep, bottomless, profound, boundless, immoderate (class.):

    profundae libidines,

    Cic. Pis. 21, 48:

    avaritia,

    Sall. J. 81, 1:

    cupido imperii et divitiarum,

    id. H. 4, 61, 5:

    vitia animi,

    Plin. 30, 2, 5, § 14:

    cupiditas confundendi omnia,

    Vell. 2, 125, 2:

    securitas,

    Gell. 1, 15, 2:

    otium,

    Nazar. Pan. Constant. 35:

    profundissimā pace florere (=summā),

    Mamert. Pan. Maxim. 14:

    caedes,

    Stat. Th. 10, 831:

    tempestas,

    id. Achill. 1, 45:

    gula,

    Suet. Vit. 13:

    venter,

    Curt. 10, 2, 26:

    immensusque ruit profundo Pindarus ore,

    i.e. with inexhaustible copiousness of expression, Hor. C. 4, 2, 7:

    scientia,

    Macr. S. 3, 2, 7:

    cum me somnus profundus in imum barathrum demergit,

    App. M. 2, p. 125 fin.:

    in profundam ruinam cupidinis se praecipitare,

    id. ib. 8, p. 202, 1.—
    B.
    Deep, obscure, unknown (post-Aug.):

    in profundo esse,

    to be unknown, Dig. 32, 15.—
    C.
    Subst.: prŏfun-dum, i, n., a depth, abyss (class.):

    in profundo veritatem penitus abstrudere,

    Cic. Ac. 2, 10, 32:

    Democritus (dixit) in profundo veritatem esse demersam,

    id. ib. 1, 12, 44:

    in profundum ultimarum miseriarum abjectus,

    Val. Max. 2, 10, 6:

    immergere aliquem miserabiliter profundo cladium,

    id. 2, 6, 9, ext. 7:

    in profundum injuriarum et turpitudinis decidere,

    id. 2, 9, 1, ext. 2; cf.:

    de profundis clamavi ad te,

    Vulg. Psa. 129, 1.—Hence, adv.: prŏfun-dē, deeply (post-Aug.):

    in bibendo profundius nares mergere,

    Plin. 8, 42, 66, § 165; Vulg. Osee, 9, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > profundum

  • 113 profundus

    prŏ-fundus, a, um, adj., deep, profound, vast (class.; syn. altus).
    I.
    Lit.:

    mare profundum et immensum,

    Cic. Planc. 6, 15; Curt. 9, 4, 18:

    per inane profundum,

    Lucr. 1, 1108:

    pontus,

    Verg. A. 5, 614:

    Acheron,

    Lucr. 3, 978:

    Danubius,

    Hor. C. 4, 15, 21:

    fornax,

    Ov. M. 2, 229:

    valles,

    Stat. Th. 10, 95:

    terrae foramen,

    Just. 24, 6, 9:

    atque hiavit humus multa, vasta, et profunda,

    Sall. H. 4, 37 Dietsch:

    vulnera,

    Eum. Pan. Constant. 14.— Sup.:

    profundissimus libidinum gurges,

    Cic. Sest. 43, 93.—
    2.
    Subst.: prŏfundum, i, n., depth.
    a.
    In gen.:

    esse in profundo (aquae),

    Cic. Fin. 3, 14, 48 [p. 1460] 4, 23, 64:

    maris,

    Suet. Tib. 40; Ov. Hal. 84:

    immensa ac profunda camporum,

    Just. 41, 1, 11.—
    b.
    In partic.
    (α).
    The depths of the sea, the deep, the sea (class.): ex profundo molem ad caelum erigit, Att. ap. Cic. N. D. 2, 35, 89:

    jecissem ipse me potius in profundum, ut ceteros conservarem, quam, etc.,

    Cic. Sest. 20, 45:

    profundo Vela dabit,

    Verg. A. 12, 263:

    vastum,

    Val. Fl. 8, 314; Sil. 4, 246:

    summum,

    Ov. M. 2, 267:

    indomitum,

    id. Tr. 1, 11, 39:

    pater ipse profundi,

    i.e. Neptune, Val. Fl. 2, 606:

    genitor profundi,

    Ov. M. 11, 202:

    Pamphylium,

    Col. 8, 16, 9:

    profundi imperium,

    Juv. 13, 49; Hor. C. 4, 4, 65; Ov. H. 18, 89; id. M. 5, 439; 11, 197.—
    (β).
    In comic. lang., an abyss, meaning the stomach, in a lusus verbb. with fundus, Plaut. Capt. 1, 2, 79.—
    B.
    Transf.
    1.
    Thick, dense ( poet. and in post - class. prose):

    Erebi nox,

    Verg. A. 4, 26:

    silvae,

    Lucr. 5, 41; Curt. 7, 7, 4:

    ursi villis profundioribus,

    Sol. 26.—
    2.
    Like altus, high ( poet.):

    caelum profundum,

    Verg. G. 4, 222:

    caelum,

    id. E. 4, 51; id. A. 1, 58; Val. Fl. 7, 478:

    altitudo,

    Liv. 38, 23; Tac. A. 2, 61.—
    b.
    Subst.: prŏfundum, i, n., height:

    altum caeli,

    Manil. 5, 719.—
    3.
    In a great quantity, copious, unlimited, without stint ( poet.):

    merum,

    Stat. Th. 5, 262.—
    4.
    Of the underworld, infernal ( poet.):

    Manes,

    Verg. G. 1, 243:

    Chaos,

    Val. Fl. 7, 401:

    Juppiter, i. e. Pluto,

    Stat. Th. 1, 615:

    Juno, = Proserpina,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 2.—
    II.
    Trop.
    A.
    Deep, bottomless, profound, boundless, immoderate (class.):

    profundae libidines,

    Cic. Pis. 21, 48:

    avaritia,

    Sall. J. 81, 1:

    cupido imperii et divitiarum,

    id. H. 4, 61, 5:

    vitia animi,

    Plin. 30, 2, 5, § 14:

    cupiditas confundendi omnia,

    Vell. 2, 125, 2:

    securitas,

    Gell. 1, 15, 2:

    otium,

    Nazar. Pan. Constant. 35:

    profundissimā pace florere (=summā),

    Mamert. Pan. Maxim. 14:

    caedes,

    Stat. Th. 10, 831:

    tempestas,

    id. Achill. 1, 45:

    gula,

    Suet. Vit. 13:

    venter,

    Curt. 10, 2, 26:

    immensusque ruit profundo Pindarus ore,

    i.e. with inexhaustible copiousness of expression, Hor. C. 4, 2, 7:

    scientia,

    Macr. S. 3, 2, 7:

    cum me somnus profundus in imum barathrum demergit,

    App. M. 2, p. 125 fin.:

    in profundam ruinam cupidinis se praecipitare,

    id. ib. 8, p. 202, 1.—
    B.
    Deep, obscure, unknown (post-Aug.):

    in profundo esse,

    to be unknown, Dig. 32, 15.—
    C.
    Subst.: prŏfun-dum, i, n., a depth, abyss (class.):

    in profundo veritatem penitus abstrudere,

    Cic. Ac. 2, 10, 32:

    Democritus (dixit) in profundo veritatem esse demersam,

    id. ib. 1, 12, 44:

    in profundum ultimarum miseriarum abjectus,

    Val. Max. 2, 10, 6:

    immergere aliquem miserabiliter profundo cladium,

    id. 2, 6, 9, ext. 7:

    in profundum injuriarum et turpitudinis decidere,

    id. 2, 9, 1, ext. 2; cf.:

    de profundis clamavi ad te,

    Vulg. Psa. 129, 1.—Hence, adv.: prŏfun-dē, deeply (post-Aug.):

    in bibendo profundius nares mergere,

    Plin. 8, 42, 66, § 165; Vulg. Osee, 9, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > profundus

  • 114 repeto

    rĕ-pĕto, īvi or ĭi, ītum, 3, v. a., to fall upon or attack again or anew, to strike again (syn. repercutio).
    I.
    Lit. (in gen. not till after the Aug. per.):

    regem repetitum saepius cuspide ad terram affixit,

    after he had repeatedly attacked him, Liv. 4, 19; cf.:

    mulam calcibus et canem morsu,

    Sen. Ira, 3, 27, 1:

    repetita per ilia ferrum,

    Ov. M. 4, 733; 6, 562.— Absol.:

    bis cavere, bis repetere,

    to attack twice, Quint. 5, 13, 54:

    signum erat omnium, Repete!

    strike again, Suet. Calig. 58:

    ad Nolam armis repetendam,

    Liv. 9, 28:

    repetitus toxico,

    id. Claud. 44. —
    B.
    In partic.
    1.
    To prosecute again:

    condicione propositā, ut, si quem quis repetere vellet, par periculum poenae subiret,

    Suet. Aug. 32; id. Dom. 8 and 9; Dig. 48, 2, 3; 48, 16, 10; 15.—
    2.
    To seek again; to go back to, return to, revisit a person or thing.
    (α).
    With acc.:

    fratresque virumque,

    Ov. H. 3, 143:

    Nearchum,

    Hor. C. 3, 20, 6:

    Penates, ab orā Hispanā,

    id. ib. 3, 14, 3:

    viam, quā venisset,

    to retrace, Liv. 35, 28; cf. id. 9, 2, 8:

    castra,

    id. 31, 21; Suet. Tib. 12:

    domum,

    Hor. C. 1, 15, 6; Ov. P. 4, 4, 41; id. M. 3, 204:

    patriam,

    id. H. 18, 123; Just. 32, 3, 7:

    Africam,

    Liv. 25. 27:

    locum,

    id. 3, 63:

    retro Apuliam,

    id. 22, 18; cf. id. 31, 45 fin.; 40, 58 fin.:

    rursus Bithyniam,

    Suet. Caes. 2:

    urbem atque ordinem senatorium,

    id. Vit. 1:

    paludes,

    Hor. C. 3, 27, 9:

    cavum,

    id. Ep. 1, 7, 33:

    praesepia,

    Verg. E. 7, 39:

    urbem,

    id. A. 2, 749:

    Macedoniam,

    Nep. Eum. 6, 1:

    pugnam (shortly before, redire in pugnam),

    Liv. 37, 43:

    expeditionem,

    Suet. Claud. 1.—
    (β).
    With prep.:

    onerarias retro in Africam repetere,

    Liv. 25, 25 fin. Drak.:

    ad vada,

    Verg. Cul. 104:

    ad prima vestigia,

    Grat. Cyn. 245.—
    (γ).
    Absol.:

    quid enim repetiimus (sc. patriam)?

    Liv. 5, 51.—Freq. in medic. lang., to return, recur:

    morbi repetunt,

    Cels. 2, 1; 3, 22; 4, 4; 14 al. —
    II.
    Transf. (class.).
    A.
    To fetch, bring, or take back (cf. revoco).
    1.
    Lit.:

    filium istinc repetere,

    Plaut. Truc. 4, 3, 72:

    repudiatus repetor,

    Ter. And. 1, 5, 14:

    Lysias est Atticus, quamquam Timaeus eum quasi Liciniā et Muciā lege repetit Syracusas,

    Cic. Brut. 16, 63:

    qui maxime me repetistis atque revocastis,

    id. Dom. 57, 144:

    navigo in Ephesum, ut aurum repetam ab Theotimo domum,

    Plaut. Bacch. 4, 6, 7:

    ad haec (impedimenta) repetenda,

    Caes. B. C. 3, 76:

    aliquid ab Urbe,

    Suet. Calig. 39; cf.:

    thoracem Magni Alexandri e conditorio ejus,

    id. ib. 52 fin.:

    partem reliquam copiarum continenti,

    id. Aug. 16:

    alii (elephanti) deinde repetiti ac trajecti sunt,

    others were then brought and passed over, Liv. 21, 28:

    ut alium repetat in eundem rogum,

    Sen. Oedip. 61. —
    2.
    Trop., in partic.
    a.
    To take hold of or undertake again; to enter upon again; to recommence, resume, renew, repeat an action, a speech, etc. (cf.:

    renovo, restauro): praetermissa repetimus, incohata persequimur,

    Cic. Fin. 5, 19, 51:

    longo intervallo haec studia repetentem,

    id. Fat. 2, 4; id. Att. 15, 11, 1:

    oratio carens hac virtute (sc. ordine) necesse est multa repetat, multa transeat,

    Quint. 7, prooem. §

    3: ad verbum repetita reddantur,

    id. 11, 2, 39 et saep.:

    eadem vetera consilia,

    Cic. Verr. 1, 6, 17:

    hoc primus repetas opus, hoc postremus omittas,

    Hor. Ep. 1, 6, 48:

    susurri Compositā repetantur horā,

    id. C. 1, 9, 20:

    relicta,

    id. Ep. 1, 7, 97:

    verba,

    Ov. H. 20, 9:

    audita,

    id. ib. 20, 193:

    repetitum Mulciber aevum Poscit,

    id. M. 9, 422:

    auspicia de integro,

    Liv. 5, 17:

    pugnam,

    id. 10, 36 acrius bellum, Just. 12, 2, 13:

    iter,

    Ov. A. A. 3, 747:

    sollemnia,

    Tac. A. 3, 6 fin.:

    spectacula ex antiquitate,

    to restore, Suet. Claud. 21; cf.:

    genera ignominiarum ex antiquitate,

    id. Tib. 19:

    legatum,

    Dig. 30, 1, 32:

    usum fructum,

    ib. 7, 4, 3.— With de:

    de mutatione litterarum nihil repetere hic necesse est,

    Quint. 1, 7, 13.— With object-clause:

    repetam necesse est, infinitas esse species,

    Quint. 6, 3, 101; 46: ut repetam coeptum pertexere dictis, Lucr. 1, 418; cf.:

    commemorare res,

    id. 6, 936.— Poet.: rĕpĕtītus, a, um, as an adv., repeatedly, anew, again:

    repetita suis percussit pectora palmis,

    Ov. M. 5, 473; 12, 287:

    robora caedit,

    id. ib. 8, 769:

    vellera mollibat longo tractu,

    by drawing out repeatedly, id. ib. 6, 20; cf.:

    haec decies repetita placebit,

    Hor. A. P. 365. —
    b.
    In discourse, to draw, deduce, derive from anywhere; to go back to, begin from anywhere (cf. deduco):

    populum a stirpe,

    Cic. Rep. 3, 12, 21:

    repetere populi originem,

    id. ib. 2, 1, 3:

    ipsius juris ortum a fonte... stirpem juris a naturā,

    id. Leg. 1, 6, 20:

    usque a Corace nescio quo et Tisiā,

    id. de Or. 1, 20, 91; 2, 2, 6:

    ab ultimā antiquitate,

    id. Fin. 1, 20, 65:

    brevis erit narratio, si non ab ultimo repetetur,

    id. Inv. 1, 20, 28; Quint. 5, 10, 83:

    aliquid a Platonis auctoritate,

    Cic. Tusc. 5, 12, 34:

    ingressio non ex oratoriis disputationibus ducta sed e mediā philosophiā repetita,

    id. Or. 3, 11:

    res remotas ex litterarum monumentis,

    id. Inv. 1, 1, 1: initia amicitiae ex parentibus nostris, Bithyn. ap. Cic. Fam. 6, 16 init.:

    verba ex ultimis tenebris, ex vetustate,

    Quint. 8, 3, 25; 11, 1, 49; 1, 4, 4:

    alte vero et, ut oportet, a capite repetis, quod quaerimus,

    Cic. Leg. 1, 6, 18:

    tam longa et tam alte repetita oratio,

    id. de Or. 3, 24, 91; id. Rep. 4, 4, 4:

    repetam paulo altius, etc.,

    id. Clu. 24, 66:

    altius omnem Expediam primā repetens ab origine famam,

    Verg. G. 4, 286; so,

    altius,

    Quint. 5, 7, 27; 6, 2, 2; 11, 1, 62; Suet. Ner. 2:

    transilire ante pedes posita et alia longe repetita sumere,

    Cic. de Or. 3, 40, 160; so,

    longe,

    id. Fam. 13, 29, 2; id. Div. 2, 58, 119:

    longius,

    id. Inv. 1, 49, 91; Quint. 5, 7, 17; 5, 11, 23:

    repetitis atque enumeratis diebus,

    reckoned backwards, Caes. B. C. 3, 105; so,

    repetitis diebus ex die vulneris,

    Dig. 9, 2, 51, § 2:

    repetitā die,

    ib. 10, 4, 9, § 6; 39, 2, 15, § 31; 43, 19, 1, § 10; 22, 4, 3.—
    c.
    Repetere aliquid memoriā, memoriam rei, or (rarely without memoriā) aliquid, to call up again in the mind; to call to mind, recall, recollect (cf.:

    revoco, recordor): cogitanti mihi saepenumero et memoriā vetera repetenti,

    Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Fam. 11, 27, 2; id. Rep. 1, 8, 13; Verg. A. 1, 372:

    repete memoriā tecum, quando, etc.,

    Sen. Brev. Vit. 3, 3; cf. with object-clause: memoriā repeto, diem esse hodiernum, quo, etc., Scipio Afric. ap. Gell. 4, 18, 3; Quint. 1, 6, 10:

    repete temporis illius memoriam,

    Cic. Deiot. 7, 20; id. Verr. 2, 4, 47, § 105:

    memoriam ex annalibus,

    Liv. 8, 18:

    veteris cujusdam memoriae recordationem,

    Cic. de Or. 1, 2, 4.—Without memoriā:

    reminisci quom ea, quae tenuit mens ac memoria, cogitando repetuntur,

    Varr. L. L. 6, § 44 Müll.:

    si omnium mearum praecepta litterarum repetes, intelleges, etc.,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 7:

    supra repetere et paucis instituta majorum disserere,

    Sall. C. 5, 9:

    unde tuos primum repetam, mea Cynthia, fastus,

    Prop. 1, 18, 5:

    cum repeto noctem, quā, etc.,

    Ov. Tr. 1, 3, 3:

    te animo repetentem exempla tuorum,

    Verg. A. 12, 439.— With object-clause:

    repeto, me correptum ab eo, cur ambularem,

    Plin. Ep. 3, 5, 16; 7, 6, 7; 13; Suet. Gram. 4:

    multum ante repetito, concordem sibi conjugem, etc.,

    Tac. A. 3, 33.— Absol.:

    inde usque repetens, hoc video,

    Cic. Arch. 1, 1:

    genitor mihi talia (namque Nunc repeto) Anchises fatorum arcana reliquit,

    Verg. A. 7, 123; 3, 184.—
    B.
    To ask, demand, or take again or back; to demand or claim what is due (syn. reposco).
    1.
    In gen.
    a.
    Lit.:

    si quis mutuom quid dederit, fit pro proprio perditum, quom repetas,

    Plaut. Trin. 4, 3, 45; cf. id. ib. 5, 2, 7:

    suom,

    id. Ps. 1, 3, 63:

    neque repeto pro illā quidquam abs te pretii,

    Ter. Eun. 4, 6, 11:

    bona sua,

    Cic. Verr. 2, 3, 13, § 32:

    abs te sestertium miliens ex lege,

    id. Div. in Caecil. 5, 19:

    ereptas pecunias,

    id. ib. 5, 18; cf.:

    quae erepta sunt,

    id. Sull. 32, 89:

    mea promissa,

    id. Planc. 42, 101:

    obsides,

    Caes. B. G. 1, 31:

    urbes bello superatas in antiquum jus,

    Liv. 35, 16, 6:

    Homerum Colophonii civem esse dicunt suum, Chii suum vindicant, Salaminii repetunt,

    Cic. Arch. 8, 19:

    Cicero Gallum a Verticone repetit, qui litteras ad Caesarem referat,

    applied again for, Caes. B. G. 5, 49:

    si forte suas repetitum venerit plumas,

    Hor. Ep. 1, 3, 18:

    nec repetita sequi curet Proserpina matrem,

    Verg. G. 1, 39:

    Politorium rursus bello,

    to retake, Liv. 1, 33, 3.—
    b.
    Trop.: qui repetit eam, quam ego patri suo quondam spoponderim, dignitatem, Cic. Fl. 42, 106; cf.:

    pro eo (beneficio) gratiam repetere,

    Liv. 1, 47:

    civitatem in libertatem,

    id. 34, 22, 11:

    parentum poenas a consceleratissimis filiis,

    Cic. Rosc. Am. 24, 67:

    ab isto eas poenas vi repetisse, aliquo,

    id. Verr. 2, 5, 63, § 163:

    ut ne mors quidem sit in repetendā libertate fugiendā,

    in the effort to recover, id. Phil. 10, 10, 20:

    libertatem per occasionem,

    Liv. 3, 49; cf.:

    dies ille libertatis improspere repetitae,

    Tac. A. 1, 8:

    beneficia ab aliquo,

    Sall. J. 96, 2:

    honores quasi debitos ab aliquo,

    id. ib. 85, 37:

    repete a me rempublicam,

    take back from me, Suet. Caes. 78: repetitumque, duobus uti mandaretur consulum nomen imperiumque, it was demanded again, that, etc., Liv. 3, 33: se repetere, to recover one ' s self, Sen. Ep. 104, 6.—
    2.
    In partic., publicists' and jurid. t. t.
    a.
    Of the fetiales: repetere res, to demand back from the enemy things which they had taken as booty; hence, in gen., to demand satisfaction:

    (fetiales) mittebantur antequam conciperetur (bellum), qui res repeterent,

    Varr. L. L. 5, § 86 Müll.; Liv. 1, 32; 4, 30; 7, 6; 32; Cic. Off. 1, 11, 36:

    jure gentium res repeto,

    Sall. H. 3, 61, 17 Dietsch:

    amissa bello repetere,

    Just. 6, 6, 7; cf. clarigatio and clarigo. —
    b.
    In jurid. lang.: res repetere, to demand back or reclaim one ' s property before a court:

    in iis rebus repetendis, quae mancipi sunt,

    Cic. Mur. 2, 3.— Hence, transf., in gen., to seek to obtain, to reclaim: non ex jure manum consertum, sed magi' ferro Rem repetunt, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 277 Vahl.).—
    c.
    Pecuniae repetundae, or simply repetundae, money or other things extorted by a provincial governor, and that are to be restored (at a later period, referring to any bribed officer):

    L. Piso legem de pecuniis repetundis primus tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195; 2, 4, 25, § 56; id. Brut. 27, 106; id. Off. 2, 21, 75:

    quorum causā judicium de pecuniis repetundis est constitutum,

    id. Div. in Caecil. 4, 11:

    clames te lege pecuniarum repetundarum non teneri,

    id. Clu. 53, 148:

    pecuniarum repetundarum reus,

    Sall. C. 18, 3:

    oppugnatus in judicio pecuniarum repetundarum,

    id. ib. 49, 2:

    quā lege a senatore ratio repeti solet de pecuniis repetundis,

    Cic. Clu. 37, 104:

    accusare de pecuniis repetundis,

    id. Rab. Post. 4, 9; id. Clu. 41, 114:

    cum de pecuniis repetundis nomen cujuspiam deferatur,

    id. Div. in Caecil. 3, 10:

    de pecuniis repetundis ad recuperatores itum est,

    Tac. A. 1, 74 fin. —With ellipsis of pecuniis:

    repetundarum causae, crimen, lex,

    Quint. 4, 2, 85; 5, 7, 5; 4, 2, 15; Tac. A. 4, 19; 13, 43; 12, 22; 13, 33; id. H. 1, 77; 4, 45; Plin. Ep. 2, 11, 3:

    repetundarum reus,

    Val. Max. 9, 12, 7:

    repetundarum argui,

    Tac. A. 3, 33:

    accusare,

    Suet. Dom. 8:

    postulari,

    Tac. A. 3, 66; Suet. Caes. 4:

    absolvi,

    Tac. A. 13, 30:

    convinci,

    Suet. Caes. 43:

    damnari,

    Tac. A. 3, 70; 14, 28:

    teneri,

    id. ib. 11, 7: Pilius de repetundis eum postulavit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2 (for which, §

    3, de pecuniis repetundis): neque absolutus neque damnatus Servilius de repetundis,

    id. ib. §

    3: damnatum repetundis consularem virum,

    Suet. Oth. 2 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > repeto

  • 115 resto

    rē-sto, stĭti, 1 ( perf. subj. restaverit, Prop. 2, 34, 53), v. n.
    I.
    To stop behind, keep back, stand still (very rare and only poet., whereas resisto is class.).
    A.
    Lit.: si resto, pergit, ut eam: si ire conor, prohibet betere, Pac. ap. Non. 77, 25. —
    B.
    Trop.: impetus haut longe mediis regionibus restat, Enn. ap. Fest. p. 285 Müll. (Ann. v. 475 Vahl.):

    nullo dominae teritur molimine amator Restat et immerita sustinet aure minas,

    stands firm, holds out, Prop. 2, 25 (3, 20), 18. —
    II.
    To withstand, resist, oppose (so less freq. than resisto, and not in Cic. or Cæs.).
    A.
    Of military resistance, to stand firm, hold out, not yield; constr. usually absol.; rarely with dat. or adversum: Illyrii restant sicis sibinisque fodantes, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 336 Müll. (Ann. v. 496 Vahl.): validam urbem multos dies restantem pugnando vicit, Sall. ap. Non. 526, 12 (id. H. 1, 75 Dietsch):

    quia summā vi restare (milites) nunciabantur,

    Liv. 4, 58 Drak.:

    solā virtute militum restantes caeduntur caeduntque,

    id. 6, 30; 32; 8, 39; 23, 45; 26, 3; 29, 2;

    34, 14: dum restat Hector,

    Prop. 3, 8, 31:

    nunc in restantes mucronem comminus urget,

    Sil. 10, 25.— Impers. pass.:

    ut quā minimā vi restatur, eā parte irrumpat,

    Liv. 34, 15. — With dat.:

    paucis plures vix restatis,

    Liv. 23, 45 fin.:

    restando adversis,

    Sil. 10, 125.—With adversum:

    paulum morae attulere ferrati restantibus laminis adversum pila et gladios,

    Tac. A. 3, 46.—
    B.
    Apart from milit. lang., in gen.:

    nunc ratio nulla est restandi, nulla facultas, etc.,

    Lucr. 1, 110:

    is mihi, dum resto, juvenili guttura pugno Rupit,

    Ov. M. 3, 626; 7, 411:

    in quā re nunc tam confidenter restas, stulta?

    oppose me, Ter. Heaut. 5, 3, 7; cf. Plaut. Most. 5, 2, 50. —Of things:

    aera claustris restantia vociferantur,

    Lucr. 2, 450:

    restantia claustra,

    Sil. 7, 130.—
    III.
    To be left, remain (syn. remaneo; the predominant signif. of the word;

    most freq. in the third person): hujus generis reliquias Restare video,

    Ter. Ad. 3, 3, 91:

    ego conviviis delector nec cum aequalibus solum qui pauci jam admodum restant, sed cum vestrā etiam aetate,

    Cic. Sen. 14, 46:

    ego vivendo vici mea fata, superstes Restarem ut genitor,

    Verg. A. 11, 161:

    de bonis quod restat reliquiarum,

    Plaut. Rud. 5, 1, 7; cf. id. Cist. 1, 3, 40:

    unam sibi spem reliquam in Etruscis restare,

    Liv. 10, 16; Cic. Scaur. Fragm. 45, p. 268 Orell.:

    quae (studia) sola ei in malis restiterunt,

    id. Sull. 26, 74:

    omnes composui. Felices! Nunc ego resto,

    Hor. S. 1, 9, 28; Pers. 3, 97:

    de viginti Restabam solus,

    Ov. M. 3, 687:

    jam labor exiguus Phoebo restabat,

    id. ib. 6, 486:

    duae restant noctes de mense secundo,

    id. F. 2, 857:

    si e nobis aliquid nisi umbra restat,

    id. Am. 3, 9, 60:

    jam duo restabant fata tum,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 35:

    qui e divisione tripartitā duas partes absolverit, huic necesse est restare tertiam,

    Cic. Off. 3, 2, 9:

    infinitae caedi,

    id. Cat. 3, 10: dona ferens pelago et flammis restantia Trojae, left, remaining from the sea, etc., Verg. A. 1, 679:

    unum etiam restat amico nostro ad omne dedecus, ut, etc.,

    id. Att. 8, 7:

    hoc unum restabat, ut,

    Ov. M. 2, 471; cf.:

    illud etiam restiterat, ut, etc.,

    Cic. Quint. 9, 33.— Impers.:

    restat, ut aut summa neglegentia tibi obstiterit, aut, etc.,

    Cic. Quint. 12, 41; so,

    restat, ut,

    id. N. D. 2, 16, 44; 17 init.; Hor. Ep. 1, 1, 27 al.—With inf. (mostly poet.):

    nec aliud restabat quam corrigere, etc.,

    Liv. 44, 4, 8:

    restabat aliud nihil, nisi oculos pascere,

    Ter. Phorm. 1, 2, 35; Ov. M. 1, 700; Stat. S. 4, 1, 40.—
    2.
    In partic., with reference to the future, to remain for, await one (rare and mostly poet.):

    quid restat, nisi porro ut fiam miser,

    Ter. Hec. 3, 1, 20:

    placet (vobis) socios sic tractari, quod restat, ut per haec tempora tractatos videtis?

    i. e. hereafter, for the future, Cic. Verr. 2, 3, 89, § 208:

    nudus humi jacet infans... ut aequom est, cui tantum in vitā restet transire malorum,

    Lucr. 5, 227; Hor. Ep. 1, 6, 27:

    hoc Latio restare canunt,

    Verg. A. 7, 270; Ov. F. 2, 749.

    Lewis & Short latin dictionary > resto

  • 116 sanguis

    sanguis, ĭnis (acc. SANGVEM, Inscr. Fratr. Arval. tab. 41, 22; Inscr. Orell. 2270 and 5054; cf. ex-sanguis, acc. -em.— Neutr. collat. form sanguen, ante-class., Enn. ap. Non. 224; id.ap.Cic.Rep. 1, 41, 64; id.ap.Cic. Fin. 5, 11, 31; Cic. de Or. 3, 58, 218; id. ap. Prisc. p. 708 P.; Cato ap. Gell. 3, 7, 19; Att. and Varr. ap. Non. l. l.; Lucr. 1, 837; 1, 860; Petr. 59, 1; Arn. 1, 36), m. [etym. dub.; prob. root sak-, sag-, to drop, flow; cf. Angl.-Sax. sūc-an; Germ. saugen], blood (class. only in the sing.; cf. cruor).
    I.
    Lit.:

    guttam haut habeo sanguinis,

    Plaut. Most. 2, 2, 76: quod sanguen defluxerat, Cato ap. Gell. 3, 7, 19:

    sine sanguine hoc fieri non posse,

    bloodshed, Ter. Eun. 4, 7, 9:

    sanguen creari,

    Lucr. 1, 837:

    nobis venas et sanguen...esse,

    id. 1, 860:

    in quem (ventriculum cordis) sanguis a jecore per venam illam cavam influit: eoque modo ex his partibus sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    Cic. N. D. 2, 55, 138:

    fluvius Atratus sanguine,

    id. Div. 1, 43, 98:

    flumine sanguinis meum reditum interclu, dendum putaverunt,

    id. Red. ad Quir. 5, 14; id. Red. in Sen. 3, 6:

    nuntiatum est, in foro Subertano sanguinis rivos per totum diem fluxisse,

    Liv. 26, 23, 5:

    cum rivi sanguis flammam orientem restinguere,

    id. 28, 23, 2: pugnatum ingenti caede utrimque, [p. 1627] plurimo sanguine, Liv. 2, 64: haurire sanguinem, to shed (another's) blood:

    ad meum sanguinem hauriendum advolaverunt,

    Cic. Sest. 24, 54:

    tanti sanguinis nostri hauriendi est sitis,

    Liv. 26, 13, 14:

    nisi hauriendum sanguinem laniendaque viscera nostra praebuerimus,

    id. 9, 1, 9:

    relicum sanguinem jubentes haurire,

    id. 22, 51, 7:

    multum sanguinem invicem hausimus,

    Curt. 4, 14, 17:

    multorum sanguinem hauserunt,

    Sen. Ben. 6, 30, 5; Lact. 5, 1, 8: sanguinem dare, to shed (one's own) blood, give (one's) life:

    in beluas strinximus ferrum, hauriendus aut dandus est sanguis,

    Liv. 7, 24, 4:

    dandus invidiae est sanguis,

    id. 3, 54, 4:

    quid super sanguinis, qui dari pro re publicā posset, rogitantes,

    id. 4, 58, 13; Sen. Ira, 1, 2, 2; 3, 18, 2:

    sanguinem mittere,

    to bleed, let blood, Cic. Att. 6, 1, 2; so Cels. 2, 10; 4, 13;

    for which: emittere sanguinem de aure,

    Col. 6, 14, 3:

    sub caudā,

    id. 7, 5, 19; 6, 6, 4; 6, 9, 1:

    demere (e capite),

    Varr. R. R. 2, 1, 23:

    detrahere (ex auriculā),

    Col. 6, 14, 3; Cels. 2, 10, 4; 6, 6, 26:

    ex adversā parte de auriculā sanguinem mittere,

    Col. 7, 10, 2:

    supprimere sanguinem,

    to stanch, stop, Cels. 2, 10;

    for which: cohibere,

    id. 8, 4; Plin. 22, 25, 71, § 147:

    sistere,

    id. 20, 7, 25, § 59; 28, 18, 73, § 239.—
    2.
    Plur. (late Lat.):

    vir sanguinum,

    i. e. bloody, violent, cruel, Vulg. 2 Reg. 16, 7, 8; id. Psa. 5, 6; 25, 9; 54, 23; cf.:

    libera me de sanguinibus,

    i. e. the guilt of shedding blood, id. ib. 50, 15:

    vae civitati sanguinum,

    id. Ezech. 24, 9.—
    B.
    Transf. (class.; esp. freq. in the poets).
    1.
    Blood, i. e. consanguinity, descent, race, stock, family.
    a.
    Abstr.:

    sanguine conjuncti,

    blood-relations, relatives by blood, Cic. Inv. 2, 53, 161; Sall. J. 10, 3:

    alicui materno a sanguine jungi,

    Ov. M. 2, 368:

    alicui sanguine cohaerere,

    Quint. 8, 3, 75:

    progeniem Trojano a sanguine duci,

    Verg. A. 1, 19; cf.:

    genus alto a sanguine Teucri,

    id. ib. 4, 230:

    Semiramio Polydaemona sanguine cretum,

    Ov. M. 5, 85:

    sanguine cretus Sisyphio,

    id. ib. 13, 31:

    nostri quoque sanguinis auctor Juppiter est,

    id. ib. 13, 142:

    nec iis tantum quos sanguine attingit amandus,

    Plin. Ep. 7, 24, 2:

    sanguinem sociare,

    Liv. 4, 4, 6:

    Tiridates sanguinis ejusdem,

    Tac. A. 6, 32.—
    b.
    Concr., a descendant, offspring: o pater, o genitor, o sanguen dis oriundum! Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41, 64; and id. ap. Prisc. p. 708 P. (Ann. v. 117 Vahl.); cf.:

    non magis in alienis, quam in proximis ac sanguine ipso suo exerceret,

    Liv. 7, 4, 3:

    in suum sanguinem saevire,

    id. 40, 5, 1:

    Alexandri sanguis et stirps,

    Curt. 10, 6, 10:

    suum sanguinem perditum ire,

    Tac. A. 4, 66; 3, 4:

    ne secus quam suum sanguinem (eum) foveret ac tolleret,

    id. ib. 4, 8; Vell. 1, 10, 5; Val. Max. 5, 9, 4:

    seu deos regesve canit, deorum Sanguinem, etc.,

    Hor. C. 4, 2, 14: clarus Anchisae Venerisque sanguis (i. e. Æneas), id. C. S. 50: regius sanguis (i. e. Europa), id. C. 3, 27, 65: vos, o Pompilius sanguis (i. e. the Pisos), id. A. P. 292:

    non ego, pauperum Sanguis parentum,

    id. C. 2, 20, 6:

    pro sanguine tuo,

    Ov. M. 5, 515:

    sanguis meus,

    Verg. A. 6, 836:

    tuus,

    Tib. 1, 6, 66; Stat. Th. 3, 559.—
    2.
    Of other fluids (rare):

    et viridis nemori sanguis decedit et herbis,

    Manil. 5, 212:

    Baccheus,

    i. e. wine, Stat. Th. 1, 329; cf. Plin. 14, 5, 7, § 58:

    Pallas amat turgentes sanguine baccas,

    Nemes. Ecl. 2, 50.—
    II.
    Trop., vigor, strength, force, spirit, life (class.), Plaut. Bacch. 1, 2, 45:

    amisimus, mi Pomponi, omnem non modo sucum ac sanguinem, sed etiam colorem et speciem pristinam civitatis,

    Cic. Att. 4, 18, 2 (4, 16, 10); cf.

    Sall. Fragm. Or. Lepidi, § 25: vos o, quibus integer aevi Sanguis, ait, solidaeque suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639: quae cum de sanguine detraxisset aerarii, had bled the treasury (the figure taken from blood-letting), Cic. Verr. 2, 3, 36, § 83; cf.: cum ex aphaireseôs provinciam curarit, sanguinem miserit, etc., id. Att. 6, 1, 2:

    missus est sanguis invidiae sine dolore,

    id. ib. 1, 16, 11:

    qui ab illo pestifero ac perdito civi jam pridem rei publicae sanguine saginantur,

    id. Sest. 36, 78; cf.:

    illa in agendis causis jam detrita: Jugulum petere et Sanguinem mittere...nec offendunt tamen,

    Quint. 8, 6, 51.—Of vigor, force of style:

    sucus ille et sanguis incorruptus usque ad hanc aetatem oratorum fuit, in quā naturalis inesset, non fucatus nitor,

    Cic. Brut. 9, 36: orationis subtilitas etsi non plurimi sanguinis est, etc., id. Or. 23, 76:

    sanguine et viribus niteat,

    Quint. 8, 3, 6; so (with vires) id. 10, 2, 12:

    Calvus metuens, ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat,

    Cic. Brut. 82, 283:

    dicta plena sanguinis,

    Quint. 11, 1, 34:

    sanguinem ipsum ac medullam verborum ejus eruere atque introspicere penitus,

    Gell. 18, 4, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sanguis

  • 117 sator

    sător, ōris, m. [id.].
    I.
    Lit., a sower, planter, Varr. R. R. 1, 45, 3; Lucr. 2, 1168; Cic. N. D. 2, 34; Col. 3, 15, 3; Plin. 15, 1, 1, § 3; Vulg. Jer. 50, 16.—
    B.
    Poet., transf., a begetter, father, creator: caelestum sator, i. e. Jupiter, Cic. poët. Tusc. 2, 9, 21;

    also termed hominum sator atque deorum,

    Verg. A. 1, 254; 11, 725:

    hominum (with deorum genitor),

    Phaedr. 3, 17, 10:

    rerum,

    Sil. 4, 432:

    aevi,

    id. 9, 306:

    verus Alcidae sator,

    Sen. Herc. Fur. 357:

    annorum nitidique mundi,

    i. e. Janus, Mart. 10, 28, 1:

    qui et sator omnium deorum fuit,

    Lact. 1, 23, 5.—
    II.
    Trop., a sower, promoter, author (very rare;

    not in Cic.): sator sartorque scelerum,

    Plaut. Capt. 3, 5, 3:

    litis,

    Liv. 21, 6, 2: turbarum. Sil. 8, 260.

    Lewis & Short latin dictionary > sator

  • 118 sperata

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > sperata

  • 119 spero

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > spero

  • 120 surdus

    surdus, a, um, adj. [Sanscr. svar, heavy; svaras, weight; cf. O. H. Germ. swārida, weight], deaf.
    I.
    Lit.:

    ne mi ut surdo verbera auris,

    Plaut. Mil. 3, 1, 204; id. Cas. 3, 3, 12:

    si surdus sit, varietates vocum noscere possit?

    Cic. Div. 2, 3, 9:

    utinam aut hic surdus aut haec muta facta sit,

    Ter. And. 3, 1, 5.— Sup., stone-deaf, Mart. Cap. 9, § 926; Aug. Ep. 39.—Prov.: surdo narrare, canere, etc., preach to deaf ears, talk to the wind:

    nae ille haud scit, quam mihi nunc surdo narret fabulam,

    Ter. Heaut. 2, 1, 10:

    cantabant surdo,

    Prop. 4 (5), 8, 47; cf.:

    non canimus surdis,

    Verg. E. 10, 8; and:

    quae (praecepta) vereor, ne vana surdis auribus cecinerim,

    Liv. 40, 8, 10; 3, 70, 7; Tib. 4, 14, 2:

    narrare asello Fabellam surdo,

    Hor. Ep. 2, 1, 200; cf.:

    suadere surdis, quid sit opus facto,

    Lucr. 5, 1050.—
    II.
    Transf.
    A.
    Deaf to any thing, i. e. not listening, unwilling to hear, inattentive, regardless, insensible, inexorable; also, not understanding, not apprehending:

    orando surdas jam aures reddideras mihi,

    Ter. Heaut. 2, 3, 89; so,

    aures,

    Liv. 24, 32, 6; cf. Prop. 2, 16 (3, 8), 48; id. 2, 20 (3, 13), 13:

    non surdus judex,

    Cic. Font. 11, 25 (7, 15):

    ad mea munera surdus,

    Ov. H. 7, 27:

    per numquam surdos in tua vota deos,

    id. P. 2, 8, 28:

    surdae ad omnia solacia aures,

    Liv. 9, 7, 3:

    surdae ad fortia consilia Vitellio aures,

    Tac. H. 3, 67 init.:

    surdus adversus aliquid,

    Aug. Serm. 50, 13:

    surdus sum,

    I will not hear, Plaut. Ps. 1, 3, 24:

    surdas clamare ad undas,

    Ov. A. A. 1, 531:

    litora,

    Prop. 4 (5), 11, 6.—Hence, poet. transf.:

    vota,

    i. e. to which the gods are deaf, to which they will not hearken, Pers. 6, 28:

    surdaeque adhibent solatia menti,

    Ov. M. 9, 654:

    tuas lacrimas litora surda bibent,

    Prop. 4 (5), 11, 6:

    leges rem surdam, inexorabilem esse,

    Liv. 2, 3:

    surda tellus,

    not susceptible of cultivation, Plin. 18, 3, 4, § 21:

    surdus timori,

    not capable of fear, Sil. 11, 354:

    tuis lacrimis,

    Mart. 10, 13, 8:

    in alicujus sermone,

    Cic. Tusc. 5, 40, 116.— Comp.:

    scopulis surdior Icari Voces audit adhuc integer (i. e. castus),

    Hor. C. 3, 7, 21:

    surdior illa freto surgente,

    Ov. M. 14, 711:

    surdior aequoribus,

    id. ib. 13, 804:

    non saxa surdiora navitis,

    Hor. Epod. 17, 54.—
    (β).
    With gen.:

    Mars genitor, votorum haud surde meorum,

    Sil. 10, 554:

    pactorum,

    id. 1, 692:

    veritatis,

    Col. 3, 10, 18.—
    B.
    Of things that give out a dull, indistinct sound, dull-sounding (very rare):

    theatrum,

    Varr. L. L. 9, § 58 Müll.:

    locus,

    Vitr. 3, 3:

    loca,

    Sen. Herc. Fur. 576:

    vox,

    Quint. 11, 3, 32:

    surdum quiddam et barbarum,

    id. 12, 10, 28.—
    C.
    Pass., that is not heard, noiseless, silent, still, mute, dumb ( poet. and in post-Aug. prose):

    lyra,

    Prop. 4 (5), 5, 58:

    buccina,

    Juv. 7, 71:

    plectra,

    Stat. S. 1, 4, 19:

    non erit officii gratia surda tui,

    unsung, Ov. P. 2, 6, 31; cf.

    fama,

    Sil. 6, 75:

    surdum et ignobile opus,

    Stat. Th. 4, 359:

    nomen parentum,

    Sil. 8, 248:

    herbae,

    Plin. 22, 2, 3, § 5:

    quos diri conscia facti mens surdo verbere caedit,

    secret, Juv. 13, 194:

    ictus,

    Plin. 19, 1, 4, § 20.—
    D.
    Of odor, appearance, meaning, etc., faint, dim, dull, indistinct, stupid:

    spirant cinnama surdum,

    Pers. 6, 36:

    colos,

    Plin. 37, 5, 18, § 67:

    hebes unitate surdā color,

    id. 37, 5, 20, § 76:

    discrimen figurarum,

    id. 35, 2, 2, § 4:

    materia,

    id. 13, 15, 30, § 98:

    res surdae ac sensu carentes,

    id. 20, prooem. § 1; so id. 24, 1, 1, § 3; 27, 13, 120, § 146.—Hence, * adv.: surdē, faintly, imperfectly, indistinctly: surde audire, Afran. ap. Charis. p. 194 P. (Com. Fragm. v. 348 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > surdus

См. также в других словарях:

  • genitor — GENITÓR, genitori, s.m. (biol.) Plantă sau animal din care ia naştere un hibrid. – Din fr. géniteur. Trimis de gall, 13.09.2007. Sursa: DEX 98  genitór s. m., pl. genitóri Trimis de siveco, 10.08.2004. Sursa: Dicţionar ortografic  GENITÓR… …   Dicționar Român

  • Genitor — fue un caballo que nació en los establos que el general y dictador romano Julio César (100 a. C. 44 a. C.) tenía en su casa. El caballo presentaba atavismo en las patas, por lo que tenía varios dedos largos rematados en pezuña …   Wikipedia Español

  • genitor — genitor, ra (Del lat. genĭtor, ōris). adj. Que engendra. U. m. c. s.) …   Diccionario de la lengua española

  • Genitor — Gen i*tor, n. [L.] 1. One who begets; a generator; an originator. Sheldon. [1913 Webster] 2. pl. The genitals. [Obs.] Holland. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Genĭtor — (lat.), Erzeuger, Beiname des Jupiter. Genitrix, so v.w. Genetrix …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Genĭtor — (lat.), Erzeuger; Genĭtrix, s. Genetrix …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • genitor — index ancestor, ascendant, parents, progenitor Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • genitor — |ô| s. m. Gerador; pai …   Dicionário da Língua Portuguesa

  • Genitor — (Del lat. genitor.) ► adjetivo/ sustantivo Que engendra. * * * genitor, a (del lat. «genĭtor, ōris») adj. Aplicado al que engendra. * * * genitor, ra. (Del lat. genĭtor, ōris). adj. Que engendra. U. m. c. s. * * * Genitor fue un caballo que nació …   Enciclopedia Universal

  • Genitor — Als Genitor (lat. Erzeuger, Schöpfer, Urheber) werden diejenigen Lebewesen bezeichnet, die im Rahmen der Fortpflanzung ihre Erbanlagen an Nachkommen weitergegeben haben. Der Begriff ist vor allem im Zusammenhang mit künstlichen Befruchtungen von… …   Deutsch Wikipedia

  • Genitor, S. — S. Genitor, (25. Oct.), ein Martyrer in der franz. Landschaft Touraine, welcher im 4. Jahrhundert von den Gothen getödtet wurde zugleich mit seiner hl. Mutter Maura und 8 Brüdern, von welchen der hl. Spanus (frz. St Epain) der bekannteste ist,… …   Vollständiges Heiligen-Lexikon

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»