Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

fătŭus

  • 1 fatuus

        fatuus adj.    [fatus], speaking by inspiration ; hence, insane, foolish, silly, simple: fatuus est, insulsus, T.: fatuus et amens es: monitor: bipennis, clumsy, Iu.—As subst m.: fatuos non invenit, fools, Iu.
    * * *
    I
    fatua, fatuum ADJ
    foolish, silly; idiotic
    II

    Latin-English dictionary > fatuus

  • 2 Fatuus

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatuus

  • 3 fatuus

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > fatuus

  • 4 Ignis fatuus

    Latin Quotes (Latin to English) > Ignis fatuus

  • 5 Fatua

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatua

  • 6 Fatuella

    1.
    fătŭus, a, um, adj. [root fa, cf. for; properly, garrulous], foolish, silly, simple (class.; syn.: stultus, stolidus, insipiens, desipiens, stupidus, hebes, ineptus, insulsus, absurdus).
    I.
    Adj.: ego me ipsum stultum existimo, fatuum esse non opinor, Afran. ap. Isid. Orig. 10, 246:

    stulti, stolidi. fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    fatuus est, insulsus,

    Ter. Eun. 5, 9, 49:

    non modo nequam et improbus, sed etiam fatuus et amens es,

    Cic. Deiot. 7, 21:

    monitor,

    id. de Or. 2, 24, 99: homo, Poët. ap. Cic. de Or. 2, 67, 274:

    puer,

    Cic. Att. 6, 6, 3:

    nisi plane fatui sint,

    id. Fin. 2, 22, 70:

    mores,

    Plaut. Trin. 2, 2, 18.—
    B.
    Poet. transf.
    1.
    Insipid, tasteless, of food: ut sapiant fatuae, fabrorum prandia, betae, Mart. 13, 13.—
    2.
    Awkward, clumsy, unwieldy:

    illa bipennem Insulsam et fatuam dextra tenebat,

    Juv. 6, 658.—
    II.
    Subst.: fătŭus, i, m., and fătŭa, ae, f., a fool, simpleton, a jester, buffoon.
    A.
    In gen., one who acts foolishly:

    paene ecfregisti, fatue, foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; Cat. 83, 2; Juv. 9, 8.—
    B.
    Esp., kept by Romans of rank for their amusement:

    Harpasten, uxoris meae fatuam, scis hereditarium onus in domo mea remansisse... si quando fatuo delectari volo, me rideo,

    Sen. Ep. 50, 2; Lampr. Comm. 4, 3.—Hence, fătŭe, adv., foolishly, absurdly:

    plerumque studio loquendi fatue modo accedendum,

    Quint. 6, 4, 8 dub. (Spald. and Zumpt, fatui); Tert. adv. Herm. 10; id. de Pat. 6. —Hence,
    2.
    Fātŭus, i. m., another name for the prophesying Faunus; also called Fātŭ-ellus; while his sister, Fauna, who prophesied to females, was also called Fātŭa and Fātŭella, Lact. 1, 22, 9; Arn. 5, 18; Macr. S. 1, 12; Mart. Cap. 2, § 167; Just. 43, 1; Plin. 27, 12, 83, § 117 (dub.; Jan. fatuos).

    Lewis & Short latin dictionary > Fatuella

  • 7 fatuor

    1.
    fătŭor, āri, v. dep. n. [1. fatuus], to talk foolishly:

    desine fatuari,

    Sen. Apocol. 7, 1.
    2.
    fātŭor, āri, v. dep. n. [2. fatuus], to be inspired:

    Fauno fuit uxor nomine Fatua, quae assidue divino spiritu impleta velut per furorem futura praemonebat: unde adhuc qui inspirari solent, fatuari dicuntur,

    Just. 43, 1, 15; cf. Serv. ad Verg. A. 3, 443.

    Lewis & Short latin dictionary > fatuor

  • 8 fatuitās

        fatuitās ātis, f    [fatuus], folly, fatuity.
    * * *
    foolishness; folly

    Latin-English dictionary > fatuitās

  • 9 īnfatuō

        īnfatuō —, —, āre    [* in-fatuus], to make a fool of, infatuate: hominem mercede: neminem.
    * * *
    infatuare, infatuavi, infatuatus V TRANS

    Latin-English dictionary > īnfatuō

  • 10 fatua

    fătua, ae, f., v. 1. and 2. fatuus.

    Lewis & Short latin dictionary > fatua

  • 11 fatue

    fătuē, adv., v. 1. fatuus fin.

    Lewis & Short latin dictionary > fatue

  • 12 Fatuellus

    Fatuellus, i, m., v. 2. Fatuus.

    Lewis & Short latin dictionary > Fatuellus

  • 13 fatuitas

    fătŭĭtas, ātis, f. [1. fatuus], foolishness, folly, silliness, fatuity (very rare), Cic. Inv. 2, 32, 99; id. Att. 11, 25, 2; Firm. Math. 8, 19; Vulg. Prov. 16, 22; August. Ep. 65.

    Lewis & Short latin dictionary > fatuitas

  • 14 hebes

    hĕbes, ĕtis ( acc. sing. hebem, Enn. and Caecil. ap. Charis. p. 107 P.; abl. hebeti;

    but hebete,

    Cels. 7, 3), adj. [hebeo], blunt, dull, in opp. to pointed or sharp (class.; esp. freq. in the trop. sense).
    I.
    Lit.: cujus (lunae) et nascentis et insenescentis alias hebetiora alias acutiora videntur cornua, Cic. Fragm. ap. Non. 122, 1:

    tela leviora atque hebetiora,

    id. Har. Resp. 1, 2:

    quo latiora (ossa) quaque parte sunt, hoc hebetiora,

    Cels. 8, 1, 66:

    ponite jam gladios hebetes, pugnetur acutis,

    Ov. A. A. 3, 589:

    machaera,

    Plaut. Mil. 1, 1, 53; cf.:

    hebeti mucrone,

    Lucr. 5, 1274, and hebeti ictu, which does not penetrate, Ov. M. 12, 85:

    oryx hebeti ferro caeditur,

    Juv. 11, 140:

    secures,

    id. 8, 137:

    angulus,

    obtuse, Front. de Form. Agr. p. 32 Goes.—As subst.: hĕbĕtĭa, ium, n., blunt tools, Quint. 2, 12, 18.—
    B.
    Transf., of sight, hearing, smell, taste, dull, dim, faint:

    utroque oculo natura hebete,

    Plin. 9, 15, 20:

    color,

    Ov. F. 5, 365; cf.:

    (orbem solis) adhuc hebetem vicina nocte,

    Stat. Ach. 2, 289:

    carbunculi hebetiores,

    Plin. 37, 7, 26, § 98:

    postea quam sensi populi Romani aures hebetiores, oculos autem esse acres atque acutos,

    Cic. Planc. 27, 66; cf. id. Rep. 6, 18:

    uva gustu hebes,

    tasteless, insipid, Col. 3, 2, 24: genus croci, without smell (opp. odoratum), Plin. 21, 11, 39, § 67:

    os hebes est, positaeque movent fastidia mensae,

    without appetite, Ov. P. 1, 10, 7:

    caro,

    without feeling, dead, Cels. 7, 6, 8; 7, 13, 1:

    ossa gingivarum,

    id. 6, 15, 17:

    qui torpet hebes locus ille,

    Ov. A. A. 3, 799. —
    II.
    Trop., dull, obtuse, sluggish, heavy, doltish, stupid (syn.:

    bardus, stupidus, ineptus, absurdus, stultus, fatuus, stolidus, brutus, etc.): sensus omnes hebetes et tardos esse arbitrabantur,

    Cic. Ac. 1, 8, 31:

    puer incessu tardus, sensu hebes,

    Plin. 7, 16, 17, § 76:

    tanta solertia animalium hebetissimis quoque est,

    id. 9, 30, 48:

    Epicurus, quem hebetem et rudem dicere solent Stoici,

    Cic. Div. 2, 50, 103; cf.:

    omnium ceterarum rerum oratio ludus est homini non hebeti neque inexercitato neque communium litterarum et politioris humanitatis experti,

    id. de Or. 2, 17, 71:

    memoria,

    id. ib. 2, 87, 357:

    me hebetem molestiae reddiderunt,

    id. Att. 9, 17, 2:

    nisi qui sit plane hebes,

    Quint. 7, 1, 48:

    nisi forte tam hebes futurus est judex, ut, etc.,

    id. 4, 2, 66: hebes ad aliquid, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; cf.:

    quis adeo hebes inveniretur, ut crederet? etc.,

    Tac. A. 14, 11: exercitus hebes infirmusque, raw, undisciplined,=rudis, Sall. J. 54, 3: hebes ad sustinendum laborem [p. 844] miles, sluggish, slow, tardy, Tac. H. 2, 99; Ov. M. 13, 135:

    adulescentia bruta et hebes,

    Sen. Ben. 3, 37, 3:

    spondeus quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior,

    Cic. Or. 64, 216: sed hac rhetorica philosophorum, non nostra illa forensi, quam necesse est, cum populariter loquatur, esse interdum paulo hebetiorem, i. e. more superficial, common (opp. to philosophical acuteness, nicety), id. Fin. 2, 6, 17:

    dolor,

    id. Att. 8, 3, 4:

    hoc Pansa aut non videt (hebeti enim ingenio est) aut negligit,

    id. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    hebetiora hominum ingenia,

    id. N. D. 2, 6, 17:

    ratio,

    Plin. 2, 47, 46, § 119:

    quaedam hebes, sordida, jejuna oratio,

    Quint. 8, 3, 49:

    quasdam (litteras) velut acriores parum efficimus et aliis non dissimilibus sed quasi hebetioribus permutamus,

    id. 1, 11, 4.—Of a speaker: hebes lingua, magis malus quam callidus ingenio, Ps.-Sall. de Rep. 2, 9, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > hebes

  • 15 hebetia

    hĕbes, ĕtis ( acc. sing. hebem, Enn. and Caecil. ap. Charis. p. 107 P.; abl. hebeti;

    but hebete,

    Cels. 7, 3), adj. [hebeo], blunt, dull, in opp. to pointed or sharp (class.; esp. freq. in the trop. sense).
    I.
    Lit.: cujus (lunae) et nascentis et insenescentis alias hebetiora alias acutiora videntur cornua, Cic. Fragm. ap. Non. 122, 1:

    tela leviora atque hebetiora,

    id. Har. Resp. 1, 2:

    quo latiora (ossa) quaque parte sunt, hoc hebetiora,

    Cels. 8, 1, 66:

    ponite jam gladios hebetes, pugnetur acutis,

    Ov. A. A. 3, 589:

    machaera,

    Plaut. Mil. 1, 1, 53; cf.:

    hebeti mucrone,

    Lucr. 5, 1274, and hebeti ictu, which does not penetrate, Ov. M. 12, 85:

    oryx hebeti ferro caeditur,

    Juv. 11, 140:

    secures,

    id. 8, 137:

    angulus,

    obtuse, Front. de Form. Agr. p. 32 Goes.—As subst.: hĕbĕtĭa, ium, n., blunt tools, Quint. 2, 12, 18.—
    B.
    Transf., of sight, hearing, smell, taste, dull, dim, faint:

    utroque oculo natura hebete,

    Plin. 9, 15, 20:

    color,

    Ov. F. 5, 365; cf.:

    (orbem solis) adhuc hebetem vicina nocte,

    Stat. Ach. 2, 289:

    carbunculi hebetiores,

    Plin. 37, 7, 26, § 98:

    postea quam sensi populi Romani aures hebetiores, oculos autem esse acres atque acutos,

    Cic. Planc. 27, 66; cf. id. Rep. 6, 18:

    uva gustu hebes,

    tasteless, insipid, Col. 3, 2, 24: genus croci, without smell (opp. odoratum), Plin. 21, 11, 39, § 67:

    os hebes est, positaeque movent fastidia mensae,

    without appetite, Ov. P. 1, 10, 7:

    caro,

    without feeling, dead, Cels. 7, 6, 8; 7, 13, 1:

    ossa gingivarum,

    id. 6, 15, 17:

    qui torpet hebes locus ille,

    Ov. A. A. 3, 799. —
    II.
    Trop., dull, obtuse, sluggish, heavy, doltish, stupid (syn.:

    bardus, stupidus, ineptus, absurdus, stultus, fatuus, stolidus, brutus, etc.): sensus omnes hebetes et tardos esse arbitrabantur,

    Cic. Ac. 1, 8, 31:

    puer incessu tardus, sensu hebes,

    Plin. 7, 16, 17, § 76:

    tanta solertia animalium hebetissimis quoque est,

    id. 9, 30, 48:

    Epicurus, quem hebetem et rudem dicere solent Stoici,

    Cic. Div. 2, 50, 103; cf.:

    omnium ceterarum rerum oratio ludus est homini non hebeti neque inexercitato neque communium litterarum et politioris humanitatis experti,

    id. de Or. 2, 17, 71:

    memoria,

    id. ib. 2, 87, 357:

    me hebetem molestiae reddiderunt,

    id. Att. 9, 17, 2:

    nisi qui sit plane hebes,

    Quint. 7, 1, 48:

    nisi forte tam hebes futurus est judex, ut, etc.,

    id. 4, 2, 66: hebes ad aliquid, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; cf.:

    quis adeo hebes inveniretur, ut crederet? etc.,

    Tac. A. 14, 11: exercitus hebes infirmusque, raw, undisciplined,=rudis, Sall. J. 54, 3: hebes ad sustinendum laborem [p. 844] miles, sluggish, slow, tardy, Tac. H. 2, 99; Ov. M. 13, 135:

    adulescentia bruta et hebes,

    Sen. Ben. 3, 37, 3:

    spondeus quod est e longis duabus, hebetior videtur et tardior,

    Cic. Or. 64, 216: sed hac rhetorica philosophorum, non nostra illa forensi, quam necesse est, cum populariter loquatur, esse interdum paulo hebetiorem, i. e. more superficial, common (opp. to philosophical acuteness, nicety), id. Fin. 2, 6, 17:

    dolor,

    id. Att. 8, 3, 4:

    hoc Pansa aut non videt (hebeti enim ingenio est) aut negligit,

    id. Phil. 10, 8, 17; cf.:

    hebetiora hominum ingenia,

    id. N. D. 2, 6, 17:

    ratio,

    Plin. 2, 47, 46, § 119:

    quaedam hebes, sordida, jejuna oratio,

    Quint. 8, 3, 49:

    quasdam (litteras) velut acriores parum efficimus et aliis non dissimilibus sed quasi hebetioribus permutamus,

    id. 1, 11, 4.—Of a speaker: hebes lingua, magis malus quam callidus ingenio, Ps.-Sall. de Rep. 2, 9, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > hebetia

  • 16 perfatuus

    per-fătŭus, a, um, adj., very foolish, very silly:

    togae,

    Mart. 10, 18, 4 (al. fatuae); Aug. c. Duas Epp. Pelag. 2, 4, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > perfatuus

  • 17 stolidus

    stŏlĭdus, a, um, adj. [root star-; Gr. stereos, firm; cf. stultus; v. Corss. Ausspr. 2, 155 sq.].
    I.
    Unmovable; and hence, slow, coarse, uncultivated, rude (class.; cf.: fatuus, insipiens, stupidus, stultus, insulsus).—
    B.
    Lit.: stolidum genus Aeacidarum Bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 187 Vahl.):

    nam vi depugnare sues stolidi soliti sunt,

    id. ib. 2, 56, 116 (Ann. v. 109 id.).—
    II.
    Dull, senseless, slow of mind, obtuse, stupid, stolid:

    mī stolido,

    Plaut. Capt. 3, 4, 123:

    stulti, stolidi, fatui, fungi, bardi, blenni, buccones,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 2:

    quid, stolide, clamas?

    id. Aul. 3, 2, 1; id. Ep. 3, 3, 40; id. Bacch. 3, 6, 19:

    vix tandem sensi stolidus,

    Ter. And. 3, 1, 12: indocti stolidique, * Hor. Ep. 2, 1, 184: Lentulus perincertum stolidior an vanior, Sall. ap. Gell. 18, 4, 4 (H. 4, 35 Dietsch):

    dux ipse inter stolidissimos,

    Liv. 22, 28, 9:

    o vatum stolidissime, falleris,

    Ov. M. 13, 774.—Of the Stoics, Lucr. 1, 641; 1, 1068.—
    B.
    Transf., of things:

    nihil est stultius neque stolidius,

    Plaut. Trin. 1, 2, 162; cf.:

    nullum est hoc stolidius saxum,

    id. Mil. 4, 2, 33:

    aures (Midae),

    Ov. M. 11, 175; cf.

    barba (Jovis),

    Pers. 2, 28:

    vires,

    Liv. 28, 21, 10: hujus generis causarum alia sunt quieta, nihil agentia, stolida quodammodo, i. e, inert, inoperative, * Cic. Top. 15, 59:

    stolida impudensque postulatio,

    Liv. 21, 20:

    fiducia,

    id. 34, 46, 8:

    superbia,

    id. 45, 3:

    audacia,

    Tac. H. 4, 15:

    procacitas,

    Mart. 1, 42, 19.—Hence, adv.: stŏlĭdē, stupidly, stolidly.
    I.
    Lit.:

    id non promissum magis stolide quam stolide creditum,

    Liv. 25, 19; 7, 5:

    laetus,

    id. 7, 10; 27, 17; cf. Tac. A. 1, 3; Just. 2, 3:

    stolide castra subgressus,

    Sall. H. 4, 67 Dietsch.— Comp., Amm. 19, 5, 2.—
    II.
    Transf., of things:

    stolide tument pulmonea (mala),

    Plin. 15, 14, 15, § 52.

    Lewis & Short latin dictionary > stolidus

  • 18 tardus

    tardus, a, um, adj., slow, not swift, sluggish, tardy (freq. and class.; syn.: lentus, languidus).
    I.
    Lit., of motion or action:

    velox an tardus sit,

    Cic. Inv. 1, 24, 35:

    tardi sumus nos,

    Plaut. Poen. 3, 1, 66:

    aetate tardiores,

    id. ib. 3, 1, 6; cf. id. ib. 1 and 4:

    fatuus est, insulsus, tardus, stertit noctes et dies,

    Ter. Eun. 5, 8, 49:

    redemptor non inertiā aut inopiā tardior fuit,

    Cic. Div. 2, 21, 47:

    qualem existimas, qui in adulterio deprehenditur? tardum,

    id. de Or. 2, 68, 275:

    nemo erat adeo tardus aut fugiens laboris,

    Caes. B. C. 1, 69:

    tarda aliqua et languida pecus,

    Cic. Fin. 2, 13, 40:

    asellus,

    Verg. G. 1, 273:

    juvenci,

    id. ib. 2, 206: aves, quas Hispania tardas appellat, Graecia ôtidas, Plin. 10, 22, 29, § 56:

    Caesar ubi reliquos esse tardiores vidit,

    Caes. B. G. 2, 25:

    ad injuriam tardiores,

    Cic. Off. 1, 11, 33:

    tardior ad judicandum,

    id. Caecin. 4, 9:

    ad deponendum imperium,

    id. Rep. 2, 12, 23:

    ad discedendum,

    id. Att. 9, 13, 4; cf.:

    Bibulus in decedendo erit, ut audio, tardior,

    id. ib. 7, 3, 5:

    proci loripedes, tardissimi,

    Plaut. Poen. 3, 1, 7:

    Apollo,

    i. e. unpropitious, Prop. 1, 8, 41. —
    b.
    Of things concr. and abstr.:

    tardiores tibicinis modi et cantus remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254:

    omnia tarda et spissa,

    id. Att. 10, 18, 2:

    fumus,

    Verg. A. 5, 682:

    frumenti tarda subvectio,

    Liv. 44, 8, 1:

    poena tardior,

    Cic. Caecin. 3, 7; Quint. 7, 2, 42:

    portenta deum tarda et sera nimis, Cic. poët. Div. 2, 30, 64: sic mihi tarda fluunt tempora,

    Hor. Ep. 1, 1, 23:

    noctes,

    coming on late, Verg. G. 2, 482:

    tardiora fata,

    Hor. Epod. 17, 62:

    anne novum tardis sidus te mensibus addas,

    i. e. to the long summer months, Verg. G. 1, 32:

    nox,

    Ov. P. 2, 4, 26:

    tarda Genua labant,

    Verg. A. 5, 432:

    podagra,

    i. e. that makes one move slowly, Hor. S. 1, 9, 32:

    senectus,

    id. ib. 2, 2, 88; Tib. 2, 2, 19; cf.

    passus,

    Ov. M. 10, 49:

    abdomen,

    Juv. 4, 107:

    onus,

    Sen. Phoen. 568:

    sapor,

    i. e. that lingers long on the palate, Verg. G. 2, 126:

    lingua,

    Sen. Oedip. 293.— Poet., with gen.:

    tardus fugae,

    delaying his flight, Val. Fl. 3, 547; and with inf.:

    nectere tectos Numquam tarda dolos,

    Sil. 3, 234. —
    II.
    Trop., slow of apprehension, dull, heavy, stupid.
    A.
    In gen.: Ch. Prorsum nihil intellego. Sy. Hui, tardus es, Ter. Heaut. 4, 5, 28:

    sensus hebetes et tardi,

    Cic. Ac. 1, 8, 31:

    nimis indociles tardique,

    id. N. D. 1, 5, 12:

    si qui forte sit tardior,

    id. de Or. 1, 28, 127:

    tardi ingenii est, rivulos consectari, fontes rerum non videre,

    id. ib. 2, 27, 117:

    tardo ingenio esse,

    id. Agr. 3, 2, 6:

    mentes,

    id. Tusc. 5, 24, 68:

    ingenium,

    Quint. 1, 3, 2.—
    B.
    In partic., of speech or of a speaker, slow, not rapid, measured, deliberate:

    in utroque genere dicendi principia tarda sunt,

    Cic. de Or. 2, 53, 213:

    stilus,

    Quint. 10, 3, 5:

    tardior pronuntiatio,

    id. 10, 7, 22:

    tarda et supina compositio,

    id. 9, 4, 137:

    tardus in cogitando,

    Cic. Brut. 59, 216:

    Lentulus non tardus sententiis,

    id. ib. 70, 247.—Hence, adv.: tardē.
    A.
    Slowly, tardily:

    tarde percipere (opp. celeriter arripere),

    Cic. Rosc. Com. 11, 31; Plaut. Pers. 5, 1, 20; id. Ps. 4, 3, 15; Cic. Fam. 14, 5, 1; id. Att. 3, 7, 3; 5, 15, 3; 11, 22, 2; id. Mil. 20, 54; Verg. G. 2, 3. — Comp.:

    tardius moveri,

    Cic. N. D. 2, 20, 51; id. Tusc. 1, 31, 75; 4, 14, 32; id. Prov. Cons. 14, 35; Caes. B. G. 4, 23; id. B. C. 3, 28 al.— Sup.:

    tardissime judicare,

    Cic. Caecin. 2, 7. —
    B.
    Late, not in time, not early, Pall. 11, 14, 3.— Sup.:

    tardissime,

    at latest, Plin. 18, 7, 10, §§ 51 and 56: quam tardissime, as late as possible, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tardus

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»