consulatum+ad+aliquem+c+la

1)

а) растягивать ( chartam PM); протягивать, простирать (digitos, brachium C)

б) вытягивать ( caput L)

2) раскручивать, разматывать, натягивать ( funem H)

3) увеличивать, расширять ( agros H)

4) воен. развёртывать в боевой порядок (classem Frontin; aciem QC)

5) распростирать ( pennas H)

6) уложить, повергнуть ( aliquem arenā V)

7) простираться, разносить ( nomen alicujus in ultimas oras H)

8) напрягать ( se supra vires L)

9) повышать, взвинчивать ( pretium Su)

10) удлинять, затягивать (pugnam ad noctem L; epistulam PJ)

11) проводить, (на-) чертить ( lineam PM)

12) продолжать, продлевать (aevum H; consulatum PJ)

1)

а) нести, таскать (onus Vr; saxa in muros L); носить (arma V; vestem Lcr; clavam dextrā manu Nep; barbam, crines V, O)

б) перен. иметь (cornua fronte O; animum muliebrem Enn; similitudĭnem alicujus C)

2) носить в себе, питать, чувствовать (inimicitias C; odium in aliquem L)

3) представлять, изображать, играть роль (g. persōnam alicujus C)

4) приносить, производить на свет, порождать (terra gerit fructūs Vr; insula — sc. Sicilia — gessit Empedoclem Lcr)

5) вести (bellum, rem, negotium C, L etc.)

6) совершать ( res magnas Nep)

7) командовать, начальствовать ( eo cornu Nep); сражаться

8) выполнять, ведать, занимать пост (g. munus, consulātum, magistratum, praetūram C, L etc.); управлять, руководить (g. rem publicam C; comitia C)

9) проводить время, жить (g. aetatem cum aliquo Sulpicius ap. C)

1) вручать, передавать (alicui aliquicl Pl, Cs etc.); вверять, доверять (alicui consulatum Sl, imperia C); поручать (alicui, ut faciat aliquid C, Cs etc.)

2) заказывать ( vasa C)

1) жевать ( cibum Q)

2)

а) кусать, грызть (lora L; frena spumantia V)

б) растерзывать ( pecus V)

* * *

* * *

    Capio, capis, cepi, vel cum diphthongo caepi, captum, capere. Terent. Prendre.

\

    Ab hamis capiuntur pisces. Ouid. Les haims ou hamessons prennent les poissons.

\

    Dicam hanc esse captam e Caria. Terent. Je diray qu'elle est esclave prinse au pais de Carie.

\

    Capi ac deliniri re aliqua. Cic. Estre prins et amiellé, Alliché, Amadoué, Attraict.

\

    Falli, capi. Cic. Estre deceu et trompé.

\

    Amore apum capi. Plin. Estre amoureux de mousches à miel.

\

    Assentatione capi. Cic. Estre prins et deceu par flaterie.

\

    Dolis capere aliquem. Virg. Tromper.

\

    Capi dolis. Virg. Estre prins par finesse, abusé et trompé.

\

    Capere. Cic. Delecter, Attraire, Allicher, Amieller.

\

    Capere. Terent. Contenir et comprendre.

\

    AEdes nostrae vix capient. Terent. A grand'peine pourront ils en nostre maison.

\

    Capit congium aquae. Plin. Il tient six septiers d'eaue.

\

    Iram suam non capit. Ouid. Il ne peult contenir son ire.

\

    Cepit te vacuum villula. Horat. Sans soulci.

\

    Capere. Plaut. Recevoir.

\

    Ex his praediis talenta argenti bina capiebat. Terent. Recevoit et recueilloit.

\

    Moram non capit ira. Ouid. L'homme courroucé ne peult attendre.

\

    Eum bello cepi. Vatinius apud Ciceronem. Je l'ay prins en guerre.

\

    Ex insidiis captus est. Cic. Il a esté prins par embusche.

\

    Capi nocte. Ouid. De nuict.

\

    Arte capi. Ouid. Par subtilité et finesse.

\

    Ceperat eum admiratio viri. Liu. Il s'esmerveilloit du personnage.

\

    Capere acrimoniam alicuius ad resistendum. Cic. Se garnir d'une aspreté qu'ha un autre.

\

    Aduersarium. Cic. Surprendre, Tromper.

\

    AEtatem iuuenilem capere. Colum. Entrer en l'aage de jeunesse.

\

    Alimentum humoris capere dicitur radix. Columel. Prendre nourrissement.

\

    Cepit me amor. Cic. Je suis prins d'amour.

\

    Angorem pro amico. Cic. Se contrister.

\

    Animum patrium. Cic. Prendre le courage de nos ancestres.

\

    Animo capere aliquid. Lucan. Concevoir en son esprit.

\

    Annus alter ab vndecimo ceperat me. Virgil. J'avoye treize ans, J'estoye en l'aage de treize ans.

\

    Arbitrum. Terent. Prendre pour arbitre.

\

    Arma. Cic. S'armer.

\

    Capere arma. Caesar. Prendre les armes, Faire la guerre.

\

    Aures. Cic. Dire chose qui plaist.

\

    Bellum. Sallust. Mener guerre.

\

    Bonum capere cibo, potione, aurium delectatione. Cic. Prendre plaisir à boire, à manger, et ouir plaisanter.

\

    Calamitatem. Cic. Souffrir dommage, Encourir.

\

    Causam. Terent. Prendre occasion.

\

    Cibum. Terent. Prendre son repas, Manger.

\

    Capere cibum digitis alienis. Iuuenal. Estre apastelé par un autre.

\

    Commodum ex re aliqua. Terent. Avoir, ou recevoir quelque prouffit.

\

    Conditionem. Plaut. Accepter un offre.

\

    In conditionem parem. Caesar. Recevoir à pareil parti.

\

    Coniecturam capere salubrisne an pestilens annus futurus sit. Cic. Prendre argument, et conjecturer une chose par une autre, Prendre quelque appercevance.

\

    Consilium. Caesar. Prendre advis de ce qu'on doibt faire.

\

    Consilium sibi capere. Caesar. Faire à sa fantasie.

\

    Consuetudinem et exercitationem. Cic. S'accoustumer, Prendre accoustumance.

\

    Consulatum capere. Cic. Parvenir à l'estat de Consul.

\

    Cura cepit animum. Liu. J'ay prins soing et soulci.

\

    Desyderium ex aliquo capere. Cic. Regretter aucun.

\

    Detrimentum vel damnum. Cic. Recevoir quelque dommage.

\

    Dicta capere alicuius. Virgil. Ouir, Entendre.

\

    Disciplinam, vel documentum ex re aliqua. Plin. iunior. Cic. Prendre enseignement.

\

    Dolorem ex aliquo. Terent. Estre dolent, Recevoir grand ennuy pour l'amour d'aucun.

\

    Duces belli capere. Cic. Prendre prisonniers.

\

    Exemplum capere de aliquo. Terent. L'ensuyvre, Prendre exemple sur luy.

\

    Exordium a re aliqua. Cic. Commencer par quelque chose.

\

    Experimentum. Plin. Experimenter, Esprouver, Faire l'espreuve.

\

    Fluctus irarum non capere in pectore. Lucret. Crever de despit.

\

    Formam alicuius. Plaut. Se desguiser.

\

    Fructum. Terent. Recevoir prouffit.

\

    Fructum ex re aliqua. Cic. Recevoir prouffit de quelque chose.

\

    Fugam. Caesar. S'enfuir.

\

    Gaudium. Plin. iunior. Recevoir joye.

\

    Generum. Terent. Eslire, ou Choisir pour gendre.

\

    Gestum, vultumque nouum. Terent. Prendre nouvelle contenance, et nouvel port.

\

    Gloriam ob amicitiam seruatam. Cic. Estre fort loué.

\

    Gratiam capere dicitur animus. Cic. Quand il entend bien la grandeur du plaisir qui luy est faict.

\

    Honorem capere populi suffragio. Plaut. Estre mis en quelque magistrat ou dignité par l'election du peuple.

\

    Incommodum. Cic. Recevoir dommage.

\

    Incrementum. Columel. Croistre, Prendre accroissement, S'aggrandir.

\

    Inimicos omnes homines. Terent. Acquerir la male grace de tout le monde.

\

    Inimicitias in se ob aliquem. Terent. Se mettre en l'inimitié et haine d'autruy pour un autre.

\

    Initium a re aliqua Caesar. Prendre son commencement.

\

    Insulam. Caesar. Parvenir en l'isle.

\

    Inuidiam apud aliquos. Liu. Estre blasmé par eulx, Encourir le blasme, Donner occasion d'estre blasmé.

\

    Iudicem. Liu. Prendre aucun pour juge.

\

    Iram militum. Liu. Esmouvoir le courroux des gens de guerre contre soy.

\

    Laborem. Terent. Prendre peine.

\

    Laborem inanem. Terent. Travailler en vain.

\

    Laborem animo capere. Plaut. Travailler son esprit.

\

    Laetitiam ex re aliqua. Cic. S'esjouir.

\

    Laetitiam oculis. Cic. Prendre plaisir à veoir quelque chose.

\

    Quantam laudem capiet Parmeno! Terent. O le grand loz que Parmeno acquerra!

\

    Laudem ex re aliqua. Cic. Acquerir loz par quelque chose.

\

    Legatum capere. Iuuenal. Prendre un lais testamentaire.

\

    Locum oculis capere. Virgil. Eslire.

\

    Loca capere. Caesar. Eslire et choisir lieu idoine pour loger et asseoir un camp.

\

    Luctus cepit ciuitatem. Liu. Toute la ville demena grand dueil.

\

    Cepit ea luxuria praefectos. Liu. Mesme meschanceté est entree és coeurs des capitaines.

\

    Magistrum ad rem aliquam capere. Terent. Prendre quelcun pour maistre et enseigneur.

\

    Magistratum. Cic. Parvenir à dignité, ou Magistrat, Estre faict Magistrat.

\

    Non licet ei per leges capere magistratum. Cic. Selon les loix il ne peult tenir office.

\

    Magnitudinem mensarum non capit bruscum. Plin. Il n'est point assez grand pour faire des tables.

\

    Maturitatem. Columel. Se meurir.

\

    Mente capere. Liu. Comprendre en son esprit.

\

    Metum. Liu. Avoir crainte, Craindre.

\

    Miseriam, cui Capere voluptates opponitur. Plaut. Estre en misere, Recevoir des adversitez.

\

    Misericordiam. Cic. Avoir pitié.

\

    Moderamina. Ouid. Prendre le gouvernement.

\

    Modum. Plaut. User de moyen, Aller par moyen.

\

    Mortem. Cic. Endurer la mort.

\

    Nomen ex re aliqua. Caes. Prendre un surnom, Estre surnommé.

\

    Noxam. Columel. Prendre maladie, Estre endommagé.

\

    Obliuionem. Plin. Oublier.

\

    Obliuia nostri te ceperunt. Ouid. Tu nous as oubliez.

\

    Cepit animos eorum vel pectora obliuio. Liu. Oubliance est entree en leurs coeurs, Ils ont oublié.

\

    Odium alicuius capere. Terent. Prendre aucun en haine.

\

    Negotii siquando odium ceperat. Terent. Si quelque fois il se faschoit ou ennuyoit de la besongne, Si la besongne luy desplaisoit.

\

    Odorem rursus capere. Plin. Recouvrer son odeur.

\

    Opinionem virtutis. Caesar. Estre estimé vertueux, Entrer en reputation de vertu.

\

    Oppida. Vatinius ad Ciceronem. Prendre villes d'assault, ou autrement.

\

    Pallorem. Columel Devenir palle.

\

    Pauor cepit ciuitatem. Liu. La ville a esté espovantee.

\

    Pecuniam ob rem iudicandam. Cic. Prendre argent.

\

    Pignus. Plaut. Prendre gaige.

\

    Pignora capere, vel Auferre pignora. Budaeus. Emporter les biens pour debte, Executer.

\

    Poenam de aliquo. Liu. Punir aucun.

\

    Portum. Caesar. Parvenir au port, Prendre terre, Prendre port.

\

    Primordia a re aliqua. Cic. Prendre son commencement à quelque chose.

\

    Prouinciam. Terent. Prendre charge.

\

    Quietem. Plin. Prendre repos.

\

    Radicem. Plin. Prendre racine.

\

    Rationem. Plaut. Trouver moyen.

\

    Nec rationem capio, nisi, etc. Terent. Je n'enten et ne scay pas pourquoy ne la cause, sinon etc.

\

    Vt ego oculis rationem capio. Plaut. Selon, ou à ce que je peulx veoir.

\

    Quosdam etiam religio ceperat, vlterius quicquam eo die conandi. Liu. Ils feirent conscience de passer plus oultre.

\

    Rimam non capit cedrus. Pli. Il n'y a point de fentes au cedre.

\

    Robur capere. Plin. Prendre force.

\

    Satietatem. Plaut. Se saouler de quelque chose.

\

    Cepit eum satietas huius rei. Liu. Il se fasche et ennuye de ce.

\

    Sicubi eum satietas hominum ceperat. Terent. Si d'adventure il se faschoit d'estre avec les gens.

\

    Sedem capere. Liu. Establir, Prendre et eslire sa demeure.

\

    Somnum. Plin. S'endormir.

\

    Sonitum non posse capere auribus. Cic. Ne povoir endurer le son à ses oreilles.

\

    Specimen. Cic. La monstre, L'eschantillon, L'exemple.

\

    Spem. Entrer en esperance, Esperer. Liu. Spem cepit, etiam arcem expugnari posse.

\

    Stipendium. Caesar. Lever deniers pour la soulte des gensdarmes.

\

    Cepit eum taedium belli. Liu. Il est ennuyé de la guerre.

\

    Tempus capere. Cic. Prendre le temps et l'opportunité.

\

    Terram. Virgil. Prendre, ou choisir terre.

\

    Terror cepit eum. Liu. Il a eu paour.

\

    Vectigal ex agro aliquo capere. Liu. En recevoir et recueillir rente et revenu.

\

    Verecundia eum cepit. Liu. Il a eu honte.

\

    Versoriam capere. Plaut. Changer de propos et d'opinion, ou d'advis.

\

    Vetustatem. Colum. Devenir vieulx, S'envieillir.

\

    Viam animo Liu. Entendre la voye.

\

    Vires. Plin. S'enforcer.

\

    Vitium. Colum. Se corrompre et gaster.

\

    Voluptatem. Cic. Prendre plaisir et recreation.

\

    Voluptatem malis alienis. Cic. S'esjouir du mal d'autruy.

\

    Voluptatem animo. Cic. S'esjouir en son esprit, en son coeur.

\

    Voluptatem cum aliquo. Plaut. S'esbatre avec aucun, Prendre son passetemps et recreation avec luy.

\

    Voluptas mihi capitur. Ouid. Je pren plaisir.

\

    Vsuram corporis alterius vxoris capere. Plaut. Prendre l'usage, User etc.

\

    Vtilitates ex amicitia capere. Cic. Recevoir prouffit.

\

    Vultum et gestum. Terent. Prendre maintien et contenance.

aufĕro, abstŭli, ablātum, auferre, v. a. [ab-fero; cf. ab init. ], to take or bear off or away, to carry off, withdraw, remove (very freq. in prose and poetry; syn.: tollo, fero, rapio, eripio, diripio, adimo, averto).

In gen.

1.. Lit.:

ab januā stercus,

Plaut. As. 2, 4, 18:

dona,

id. Am. prol. 139:

aurum atque ornamenta abs te,

id. Mil. 4, 1, 36:

abstulit eos a conspectu,

Vulg. 4 Reg. 17, 18:

auferas me de terrā hac,

ib. Gen. 47, 30:

vos istaec intro auferte,

Ter. And. 1, 1, 1:

Auferte ista hinc,

Vulg. Joan. 2, 16:

aether multos secum levis abstulit ignīs,

Lucr. 5, 459; 3, 230; 3, 439; 3, 717; 5, 205; 5, 725; 6, 622; Turp. ap. Non. p. 422, 21:

multa domum suam auferebat,

Cic. Rosc. Am. 8 fin.:

liberi per delectus alibi servituri auferuntur (a Romanis),

are carried away, Tac. Agr. 31:

quem vi abstulerant servi,

Vulg. Gen. 21, 25.—So of sick persons, or those unable to walk:

auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero,

Plaut. Am. 1, 1, 202 (cf. id. ib. 1, 1, 298:

lumbifragium hinc auferes): asoti, qui in mensam vomant et qui de conviviis auferantur,

Cic. Fin. 2, 8, 23. —Auferre se, in colloquial lang., to remove one ' s self, to withdraw, retire, go away:

Te, obsecro hercle, aufer modo,

Plaut. Rud. 4, 3, 93:

aufer te domum,

id. As. 2, 4, 63.—

Of bodies that are borne away by wings, by the winds, waves, or any other quick motion, to bear or carry away, sweep away, etc. (mostly poet. or in post-Aug. prose):

aliquem ad scopulum e tranquillo auferre,

Ter. Phorm. 4, 4, 8:

unda rates,

Prop. 1, 8, 14:

auferor in scopulos,

Ov. M. 9, 593:

auferet,

id. ib. 15, 292 al.:

in silvam pennis ablata refugit,

Verg. A. 3, 258; 11, 867:

ne te citus auferat axis,

Ov. M. 2, 75:

vento secundo vehementi satis profecti celeriter e conspectu terrae ablati sunt,

Liv. 29, 27:

(Bubo) volat numquam quo libuit, sed transversus aufertur,

Plin. 10, 12, 16, § 35:

(milites) pavore fugientium auferebantur,

Tac. A. 4, 73.—

Trop., to carry away, mislead:

te hortor, ut omnia gubernes prudentiā tuā, ne te auferant aliorum consilia,

Cic. Fam. 2, 7:

abstulerunt me velut de spatio Graecae res immixtae Romanis,

i. e. have diverted, withdrawn me, from the subject, Liv. 35, 40:

quae contemplatio aufert nos ad ipsorum animalium naturas,

Plin. 27, 13, 120, § 145:

auferre aliquem traversum,

id. 28, 1, 1, § 1 Jan:

ab intentione auferendus auditor,

Quint. 4, 5, 6:

somnus aufert,

Hor. S. 1, 5, 83:

auferimur cultu, i. e. decipimur,

are deceived, duped, Ov. R. Am. 343.—

Esp.,

1.. To take or snatch away; in a good, but more frequently in a bad sense, to take by force, to remove, withdraw, take away violently, rob, steal, etc.:

aliquid eris,

Plaut. Bacch. 4, 4, 8:

quod auri, quod argenti, quod ornamentorum in meis urbibus fuit, id mihi tu, C. Verres, eripuisti atque abstulisti,

Cic. Div. in Caecil. 5, 19:

ab hoc abaci vasa omnia abstuiit,

id. Verr. 2, 4, 16; so,

pecuniam de aerario,

id. Att. 7, 21:

pecuniam in ventre,

to eat up, to squander, id. de Or. 2, 66, 265:

auriculam mordicus,

to bite off, id. ad Q. Fr. 3, 4:

vestimentum,

Vulg. Luc. 6, 29:

hi ludi dies quindecim auferent,

Cic. Verr. 1, 10, 31:

imperium indignis,

Liv. 3, 67:

legionem,

Tac. H. 4, 48:

consulatum, censuram,

id. ib. 1, 52:

auferat omnia irrita oblivio si potest,

Liv. 28, 29:

spem, voluntatem defensionis,

Cic. Verr. 2, 1, 7:

fervorem et audaciam,

Liv. 3, 12:

obsequia,

Tac. H. 1, 80:

misericordiam,

id. ib. 3, 84:

spem veniae,

id. A. 14, 23:

studium,

Cat. 68, 19 sq.; and so Hor. C. 3, 12, 5:

metus,

to banish, Verg. A. 12, 316:

curas,

Hor. Ep. 1, 11, 26:

somnos,

id. C. 2, 16, 16; id. Epod. 5, 96:

pudorem,

Ov. M. 6, 617:

fugam,

to hinder, prevent, Flor. 3, 10, 3 al. —

To take off or away, to destroy, consume, kill, slay, etc. (mostly poet. or in the Aug. histt.):

Tam bellum mihi passerem abstulistis,

Cat. 3, 15:

abstulit clarum cita mors Achillem,

Hor. C. 2, 16, 29; so id. Epod. 5, 66; id. S. 1, 9, 31:

Auferat hora duos eadem,

Ov. M. 8, 709; 15, 157:

Labienum Varumque acies abstulit,

Vell. 2, 55 fin.:

Quidquid hinc aut illinc communis Mors belli aufert,

Liv. 7, 8; Flor. 3, 17, 9 al.:

Interea quodcumque fuit populabile flammae, Mulciber abstulerat,

had consumed, Ov. M. 9, 263; 14, 575.—

Of places, to separate, sever, divide:

mare septem stadiorum intervallo Europam auferens Asiae,

Plin. 4, 12, 24, § 75:

Armenia Euphrate amne aufertur Cappadociae,

id. 6, 9, 9, § 25. —

To lay aside some action, manner of speaking, etc.; to cease from, desist from, leave off: proinde istaec tua aufer terricula, Att. ap. Non. p. 227, 31:

jurgium hinc auferas,

Plaut. Pers. 5, 2, 19:

aufer nugas,

id. Truc. 4, 4, 8; id. Curc. 2, 1, 30:

pollicitationes aufer,

Ter. Phorm. 5, 6, 17: Ge. Id nosmet ipsos facere oportet, Phaedria. Ph. Aufer mi "oportet:" quin tu, quod faciam, impera, id. ib. 1, 4, 45 Ruhnk. (cf. Juv. 6, 170):

Aufer abhinc lacrimas,

Lucr. 3, 955:

insolentiam,

Phaedr. 3, 6, 8; so absol.: Insanis? Aufer! away! (where nugas may be supplied, as in Plaut. Truc. 4, 4, 8), Ter. Ad. 5, 8, 14.—With inf. as object:

aufer Me vultu terrere,

Hor. S. 2, 7, 43.—

Meton., effect for cause, to corry off ( as the fruit or result of one ' s labor, exertions, errors, etc.), to obtain, get, receive, acquire:

Ecquas viginti minas Paritas ut auferas a me?

Plaut. Ps. 1, 5, 71; 1, 5, 90; id. Curc. 5, 2, 21; id. Ep. 1, 2, 56; 2, 2, 9; id. Most. 4, 1, 32; Ter. Phorm. 5, 8, 62:

id inultum numquam auferet,

id. And. 3, 5, 4; id. Ad. 3, 4, 8 (cf. id. And. 1, 2, 4): paucos dies ab aliquo, to obtain a few days ' respite, Cic. Quinct. 5, 20:

quis umquam ad arbitrum quantum petiit, tantum abstulit?

id. Rosc. Com. 4, 12; so,

responsum ab aliquo,

id. de Or. 1, 56, 239:

decretum,

id. Att. 16, 16, A:

diploma,

id. Fam. 6, 12, 3:

praemium,

Suet. Gram. 17. —Also with ut: ut in foro statuerent (statuas), abstulisti, you have carried the point that they etc., Cic. Verr. 2, 2, 59 (so, adsequi, ut, Tac. G. 35).— Trop., to carry away the knowledge of a thing, to learn, understand: quis est in populo Romano, qui hoc non ex priore actione abstulerit? has not learned, does not know, Cic Verr. 2, 1, 8.

dē-trūdo, si, sum, 3, v. a., to thrust, drive, or force away; to thrust down, push down (class.).

Lit.

In gen.:

neminem statui detrusum, qui non adhibita vi manu demotus et actus praeceps intellegatur,

Cic. Caecin. 17, 49:

qui advorsum eunt, aspellito, Detrude, deturba in viam,

Plaut. Merc. 1, 2, 6:

aliquos ad molas,

id. Poen. 5, 3, 33; so,

d. et compingere in pistrinum,

Cic. de Or. 1, 11, 46:

in laevam partem oculorum,

id. Univ. 14:

quosdam contis remisque in mare,

Suet. Cal. 32:

pedum digitos in terram,

Ov. M. 11, 72:

Stygias ad undas,

Verg. A. 7, 773; Sil. 15, 43:

sub inania Tartara,

Ov. M. 12, 523:

vi tempestatum Cythnum insulam detrusus,

Tac. H. 2, 8:

hucine nos ad senem,

Plaut. Aul. 2, 5, 8; cf.:

istoc maleficos,

id. Trin. 2, 4, 150:

naves scopulo,

Verg. A. 1, 145.—

In partic.

Milit. t. t., to thrust or drive away an enemy from his position; to dislodge, dispossess, Liv. 2, 10; 33, 7:

Albani prensare, detrudere,

i. e. from their horses, Tac. A. 6, 35; cf.:

aliquoties detrusus (sc. de rostris),

Sall. Hist. Fragm. 1, 99; Verg. A. 7, 469; cf. Liv. 28, 3 al.—

Transf.: ex qua (arce) me nives, frigora, imbres detruserunt, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 fin. —

Jurid. t. t., to drive out a person from his possession, to dispossess (cf. deduco, no. I. B., and deicio, no. I. B.):

quid ais? potestne detrudi quisquam, qui non attingitur? etc.,

Cic. Caecin. 17:

Quintius contra jus de saltu, agroque communi a servis communibus vi detruditur,

id. Quint. 6 fin. —

Trop.

In gen., to drive from or to any thing; to bring, reduce to any thing:

aliquem de sua sententia,

Cic. Fam. 14, 16:

a primo ordine in secundum detrudi,

Suet. Caes. 29:

ut detrudendi Domitii causa consulatum peterent,

of defeating, keeping him out of office, id. ib. 24; cf.:

ex quanto regno ad quam fortunam,

Nep. Timol. 2, 2:

se ad mendicitatem,

Plaut. Men. 1, 3, 21; cf.:

ad ea quae nostri ingenii non erunt,

Cic. Off. 1, 31 fin.:

ad id, quod facere possit,

id. de Or. 1, 28 fin.:

ad necessitatem belli civilis,

Tac. A. 13, 43:

in tantum luctum et laborem detrusus,

Cic. Q. Fr. 1, 4, 4; cf.:

aliquem in paupertatem,

Tac. A. 14, 54:

eloquentiam in paucissimos sensus et angustas sententias,

id. Or. 32.—

In partic. of time, to put off, postpone:

comitia in mensem Martium,

Cic. Q. Fr. 2, 13, 3; cf. id. Att. 4, 17, 2.

ē-vĕho, xi, ctum, 3, v. a., to carry out or forth, to convey out, lead forth (rare but class.).

Lit.:

omnia (signa) ex fanis, ex locis publicis palam plaustris evecta exportataque esse,

Cic. Verr. 2, 1, 20:

aquas ex planis locis,

Liv. 1, 38 fin.; cf. Plin. 2, 103, 106, § 224:

stercus (with exportare),

Cato R. R. 5, 8:

merces (opp. inveho),

Varr. R. R. 1, 16, 6; Dig. 10, 4, 5 et saep.:

incaute se evehentes Masinissa excipiebat,

throwing themselves out, rushing out, Liv. 29, 34:

naves in altum,

id. 25, 27.—In an upward direction; palmaque nobilis Terrarum dominos evehit ad deos, raises aloft, elevates, * Hor. C. 1, 1, 6; cf.:

aliquem ad aethera,

Verg. A. 6, 130:

ad auras,

Ov. M. 14, 127:

in caelum,

Juv. 1, 38.—

Reflex., to ride out or forth, to move out, move forth, proceed, advance, go, spread:

evectus effreno equo,

springing forwards, Liv. 4, 33: cf.

longius,

Tac. A. 12, 14:

de nocte,

Suet. Aug. 97 fin.:

evecti Aegeo mari Delum trajecerunt,

Liv. 44, 28 fin.; cf. id. 28, 30:

ad portum,

id. 37, 15 fin.:

in altum,

id. 21, 50:

ratibus ad regem,

Just. 2, 6 et saep.:

in ancoras evehi,

to run foul of the anchors, Liv. 22, 19.— With the acc. of the place:

evectus os amnis,

Curt. 9, 9 fin. —

To carry up, to convey upwards:

ut in collem Esquiliarium eveheretur,

Liv. 1, 48.—

Trop.

To carry forth, take out, spread abroad:

ut semel e Piraeeo eloquentia evecta est, omnes peragravit insulas,

went forth, Cic. Brut. 13, 51; cf.:

fama ejus evecta insulas,

Tac. A. 12, 36:

spe vana evectus,

carried forwards, Liv. 42, 62; cf.

inconsultius,

id. 35, 31;

and, longius,

Quint. 9, 3, 87:

magicae vanitates in tantum evectae, ut, etc.,

Plin. 26, 4, 9, § 18:

evectus sum longius,

I have made too long a digression, Amm. 15, 12, 6.—

In an upward direction, to raise or lift up, to elevate:

quem usque in tertium consulatum amicitia Principis evexerat,

Vell. 2, 90; cf.:

aliquos ad consulatus,

Tac. Or. 13; and:

imperium ad summum fastigium,

Curt. 4, 14, 20; cf.:

ad magnum culmen,

Amm. 16, 6.—In the part. perf., advanced, promoted:

consiliarii in summum evecti fastigium,

Vell. 2, 56, 3; cf. id. 2, 53, 3:

privatum supra modum evectae opes,

increased, Tac. A. 14, 52.— With dat.:

aliquem evehere summis honoribus,

Spart. Hadr. 15.

in-vādo, vāsi, vāsum (invasse, Lucil. Sat. 2, 4), 3, v. n. and a., to go, come, or get into, to enter upon.

Lit.:

ignis quocumque invasit, cuncta disturbat ac dissipat,

Cic. N. D. 2, 15, 41:

consul exercitusque Romanus sine certamine urbem invasere,

Liv. 10, 10, 4; 24, 33 al.:

forum,

Tac. H. 1, 33:

oppidum,

Front. Strat. 3, 10, 2.—

Transf.

To get into, fall into: ut profugiens hostem, inimici invadam manus, Att. ap. Non. 234, 1.—

In gen., to go, make, accomplish a distance:

biduo tria milia stadiorum invasit,

Tac. A. 11, 8.—

To enter upon, set foot upon:

tuque invade viam,

Verg. A. 6, 260:

lutum minis frigidum,

App. M. 9, p. 232, 11. —

To enter violently, move against, rush upon, fall upon, assail, assault, attack, invade (syn. oppugno); constr with in and acc., or simple acc.

With in and acc. (so nearly always in Cic.; cf. II. B. g infra):

in oppidum antiquum et vetus,

Plaut. Bacch. 4, 4, 60:

in transversa latera invaserant cohortes,

Liv. 27, 42:

globus juvenum in ipsum consulem invadit,

id. 2, 47:

in collum (mulieris) invasit,

fell upon her neck, Cic. Phil. 2, 31, 77:

alicujus pectus amplexibus,

to embrace, Petr. 91:

aliquem basiolis,

id. 85;

with osculari,

id. 74:

in Galliam,

Cic. Phil. 11, 2:

si in eas (urbes) vi cum exercitu invasisses,

id. Verr. 2, 1, 20:

cum ferro in aliquem,

id. Caecin. 9, 25.— Impers.:

in oculos invadi nunc est optimum,

Plaut. As. 5, 2, 58.—

With simple acc.:

aciem hastati invadunt,

Liv. 9, 35:

stationem hostium,

id. 37, 20:

validissimas Pompeii copias,

Nep. Dat. 6, 7:

vicinos portus,

Verg. A. 3, 382:

urbem,

id. ib. 2, 265:

jam tandem invasit medios,

id. ib. 12, 497:

eam (Europam),

Nep. Them. 2:

regem,

Val. Max. 3, 2, 3:

in lecto cubantem,

Nep. Dion, 9, 4:

greges,

Ov. F. 2, 210:

madida cum veste gravatum,

Verg. A. 6, 361:

ventus invasit nubem,

Lucr. 6, 174:

canes appropinquantem invadunt,

Col. 7, 12, 7:

castra,

Liv. 10, 35; cf.:

quem semel invasit senectus,

Col. 2, 1, 4.— Pass.:

sperans, mox effusos hostes invadi posse,

Sall. J. 87 fin. — Pass. impers.:

signo dato, undique simul ex insidiis invaditur,

Sall. J. 113.—

To rush into, enter hurriedly into a struggle, fight, etc. ( poet.):

Martem,

Verg. A. 12, 712:

proelia,

Mart. 9, 57, 6:

certamina,

Sil. 17, 473:

bella,

id. 9, 12:

pugnam,

id. 12, 199 al.; cf.: in pugnas, Lucil. ap. Non. p. 323, 32; and:

aut pugnam aut aliquid jam dudum invadere magnum mens agitat mihi,

to attempt, enter hurriedly upon, Verg. A. 9, 186. —

To make an attack on, seize, grasp:

Jubae barbam,

Suet. Caes. 71:

cibum avidius,

Aur. Vict. Epit. 20, 9:

pallium,

Petr. 5, 15:

capillos,

Prop. 3, 8 (4, 7), 5:

virgineos artus,

Ov. M. 11, 200; cf. Suet. Ner. 29. —

Trop.

To fall upon, seize, take possession of, usurp; constr. with in and acc., or simple acc.

With in and acc.:

in multas pecunias,

Cic. Phil. 2, 16:

in quod ipsa invaderet,

id. N. D. 2, 49, 124:

in fortunas alicujus,

id. Phil. 2, 26, 65; id. Rosc. Am. 5:

in praedia alicujus,

id. ib. 8:

in nomen Marii,

id. Phil. 1, 1:

in arcem illius causae,

id. Fam. 1, 9, 8. —

With simple acc.:

dictaturam,

Suet. Caes. 9:

consulatum,

id. Aug. 26:

rempublicam,

Just. 5, 8, 12:

imperium,

Sall. J. 38.—

To make an attack on, seize, lay hold of, attack, befall a person or thing; with simple acc., or in and acc., or dat.

With simple acc.:

cum gravis morbus invasit,

Plaut. As. 1, 1, 40:

ne reliquos populares metus invaderet,

Sall. J. 35 fin.:

cupido Marium,

id. ib. 89, 6; id. C. 31, 1 al.:

tantus repente terror invasit, ut,

Caes. B. C. 1, 14.—

With in and acc.:

dolor in oculos,

Lucr. 6, 659:

pestis in vitam invasit,

Cic. Off. 3, 7:

in philosophiam,

id. Tusc. 2, 1, 4:

in nomen Marii,

id. Phil. 1, 2, 5:

vis avaritiae in animos eorum invasit,

Sall. J. 32, 4:

vis morbi in corpus meum,

Liv. 28, 29; cf.:

lassitudine invaserunt misero (mihi) in genua flemina,

Plaut. Ep. 5, 2, 5. [p. 993] —

Rarely with dat.:

furor invaserat improbis,

Cic. Fam. 16, 12, 2; Gell. 19, 4. —

Absol.:

ubi pro continentiā et aequitate lubido atque superbia invasere,

Sall. C. 2, 5:

ubi contagio quasi pestilentia invasit,

id. ib. 10, 6:

cum potentiā avaritia sine modo... invasere,

id. J. 41, 9.—

To assail with words, accost ( poet.):

continuo invadit,

Verg. A. 4, 265:

Agrippa consules anni prioris invasit, cur silerent,

Tac. A. 6, 4:

Vinnium Laco minaciter invasit,

id. H. 1, 33.—Hence, invāsus, a, um, P. a., ingrafted:

comae, i. e. rami,

Pall. Insit. 120.

stŭdĭum, ii, n. [studeo], a busying one's self about or application to a thing; assiduity, zeal, eagerness, fondness, inclination, desire, exertion, endeavor, study: stu [p. 1769] dium est animi assidua et vehemens ad aliquam rem applicata magnā cum voluntate occupatio, ut philosophiae, poëticae, geometriae, litterarum, Cic. Inv. 1, 25, 36.—

In gen.

Absol., Enn. ap. Prisc. p. 900 P. (Praecepta, v. 4 Vahl.):

tantum studium tamque multam operam in aliquā re ponere,

Cic. Fin. 1, 1, 1:

aliquid curare studio maximo,

Plaut. Stich. 1, 3, 45:

aliquem retrahere ab studio,

Ter. Phorm. prol. 2; cf. id. ib. 18:

studium semper assit, cunctatio absit,

Cic. Lael. 13, 44:

aliquid summo studio curāque discere,

id. Fam. 4, 3, 3; so (with cura, industria, labor, diligentia, etc.) id. ib. 2, 6, 3;

10, 1, 3: alacritate ac studio uti,

Caes. B. G. 4, 24:

studio incendi,

Cic. Rosc. Am. 17, 48; id. Verr. 2, 4, 1, § 1:

suo quisque studio maxime ducitur,

id. Fin. 5, 2, 5; cf.:

quot capitum vivunt, totidem studiorum Milia,

Hor. S. 2, 1, 27; Sall. C. 3, 3:

sunt pueritiae certa studia, sunt ineuntis adulescentiae... sunt extrema quaedam studia senectutis,

Cic. Sen. 20, 76 et saep.:

non studio accusare sed officio defendere,

with zeal, from inclination, id. Rosc. Am. 32, 91; cf.:

laedere gaudes, et hoc studio pravus facis,

Hor. S. 1, 5, 79.—In late Lat. studio often means simply voluntarily, on purpose, intentionally:

non studio sed fortuitu,

Dig. 40, 5, 13.—

With gen.: studiumque iteris reprime, Att. ap. Non. 485, 8 (Trag. Rel. v. 627 Rib.):

in pugnae studio quod dedita mens est,

Lucr. 3, 647:

Carthaginienses ad studium fallendi studio quaestus vocabantur,

Cic. Agr. 2, 35, 95:

efferor studio patres vestros videndi,

id. Sen. 23, 83:

quid ego de studiis dicam cognoscendi semper aliquid atque discendi?

id. Lael. 27, 104; so,

discendi,

id. Rep. 1, 8, 13; 1, 22, 36 al.:

doctrinae,

id. Rosc. Am. 16, 46; id. Balb. 1, 3:

dicendi,

id. de Or. 2, 1, 1:

scribendi,

id. Arch. 3, 4:

nandi,

Tac. H. 4, 12:

scribendi,

Plin. Ep. 1, 13, 5: vitae studium, way of life, Afran. ap. Non. 498, 15:

studium armorum a manibus ad oculos translatum,

Plin. Pan. 13, 5.—

With ad (usu. to avoid multiplying genitives):

ea res studia hominum adcendit ad consulatum mandandum Ciceroni,

Sall. C. 23, 5:

studium ad frugalitatem multitudines provocavit,

Just. 20, 4, 7.—

In partic.

Zeal for any one; good-will, affection, attachment, devotion, favor, kindness, etc. (cf.:

officium, favor): tibi profiteor atque polliceor eximium et singulare meum studium in omni genere officii,

Cic. Fam. 5, 8, 4:

studium et favor,

id. Rosc. Com. 10, 29; Suet. Vit. 15:

studio ac suffragio suo viam sibi ad beneficium impetrandum munire,

Cic. Agr. 2, 7, 17:

Pompeius significat studium erga me non mediocre,

id. Att. 2, 19, 4:

suum infelix erga populum Romanum studium,

Liv. 3, 56, 9; cf.:

omne suum erga meam dignitatem studium,

Cic. Dom. 56, 142:

studium in aliquem habere,

id. Inv. 2, 34, 104:

Gaditani ab omni studio sensuque Poenorum mentes suas ad nostrum imperium nomenque flexerunt,

id. Balb. 17, 39:

studium suum in rempublicam,

Sall. C. 49, 5:

studium in populum Romanum,

Tac. A. 4, 55:

studiis odiisque carens,

Luc. 2, 377:

putabatur et Marius studia volgi amissurus,

Sall. J. 84, 3:

aliquid studio partium facere,

party spirit, partisanship, Cic. Verr. 2, 1, 13, § 35:

for which simply studium: quo minus cupiditatis ac studii visa est oratio habere, eo plus auctoritatis habuit,

Liv. 24, 28:

senatus, in quo ipso erant studia,

party efforts, Tac. A. 14, 42:

ultio senatum in studia diduxerat,

id. H. 4, 6.—

Application to learning or studying, study; in the plur., studies (very freq.; also in Cic.; cf.:

studeo and studiosus): pabulum studii atque doctrinae,

Cic. Sen. 14, 49:

(eum) non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem,

id. Lael. 2, 6:

semper mihi et doctrina et eruditi homines et tua ista studia placuerunt,

id. Rep. 1, 17, 29:

studia exercere,

id. Fam. 9, 8, 2:

studia Graecorum,

id. Rep. 1, 18, 30:

illum se et hominibus Pythagoreis et studiis illis dedisse,

id. ib. 1, 10, 16:

relinque te studiis,

Plin. Ep. 1, 9, 7:

studia ad voluptatem exercere,

id. ib. 6, 8, 6:

famam ex studiis petere,

id. ib. 6, 11, 3; Tac. A. 16, 4; Sen. Cons. ad Polyb. 18 (36), 1: studia graviora iracundis omittenda sunt, id. Ira, 3, 9, 1; cf.:

studiis annos septem dedit,

Hor. Ep. 2, 2, 82:

si non Intendes animum studiis,

id. ib. 1, 2, 36: o seri studiorum! i. e. opsimatheis, id. S. 1, 10, 21.—Hence,

Transf.

The fruits of study, works (post-class.):

flagitante vulgo ut omnia sua studia publicaret,

Tac. A. 16, 4.—

A place for study, a study, school (late Lat.):

philosophum (se egit) in omnibus studiis, templis, locis,

Capitol. M. Aurel. 26; Cod. Th. 14, 9, 3.

1) выезжать, отправляться (curru, equo L); выплывать, отплывать (ad portum, in artum L)

2) устремляться, нападать ( acri impĕtu in hostem QC)

3) увлекаться (inconsultius L; evectus spe L)

4) распространяться

5) въезжать наверх

6) подниматься, быть доведённым

1) входить, вступать (domum alicujus C; in urbem или urbem L)

2)

а) вступать, приступать, начинать (i. bellum cum aliquo L; magistratum, consulatum C)

б) завязывать (proelium Pl, Ter, C etc.; certamen C, V)

3) заключать (i. societatem cum aliquo C; foedus O; indutias PJ)

i. gratiam ab aliquo Q, L, Nep (apud или ad aliquem L) — войти в милость к кому-л.

4) покрывать ( vaccam L)

5) обдумывать (i. rationem de aliquā re C и ad aliquid faciendum Nep)

6) наступать, начинаться

1) вступать, входить (intra fines C; in urbem или urbem C, Su; in vitam C; viam и in viam C)

2) начинать говорить, приступать к изложению

3) бросаться, нападать или преследовать в судебном порядке (i. aliquem T)

4) приступать, начинать

5) подвергаться (i. pericula C)

1)

а) рожать ( sine doloribus Pl)

б) о животных рожать, метать, высиживать Cato, C etc.

2) производить ( fruges C); создавать, основывать, строить ( urbes C); выдумывать ( verba C)

3)

а) добывать, достигать (consulatum C; paritur pax bello Nep); снискать, стяжать, заслужить (sibi laudem C; gratiam apud aliquem L); одерживать ( victoriam ex hoste L); наживать ( parta bona C)

б) завоёвывать ( aliquid armis Sl)

4) причинять ( alicui dolorem C); навлекать, порождать ( verilas odium parit Ter)

1) делать равным, med.-pass. быть равным ( pariari deo Tert)

2) производить взаимные расчёты (p. alicui Dig)

3) совершать куплю-продажу, торговать Lampr

    Inuado, inuadis, pen. prod. inuasi, inuasum, inuadere. Liuius. Assaillir, Envahir, Invader, Prendre d'assault.

\

    Inuadere in aliquem. Cic. L'assaillir.

\

    Magnum aliquid inuadere. Virg. Entreprendre.

\

    Argentum inuadere. Cic. Prendre par force, Ravir.

\

    Capillos alicuius inuadere. Propert. L'empoigner aux cheveulx, Luy saulter aux cheveulx.

\

    Certamina inuadere. Silius. Commencer.

\

    Inuadere in collum alicuius. Cic. Luy saulter au col.

\

    Marius vigintiquinque annorum Consulatum inuasit. Plin. iunior. Parveint au Consulat, Parveint à estre Consul.

\

    In fortunas alicuius inuadere. Cic. Ravir les biens d'aucun.

\

    Biduo tria millia stadiorum inuadit. Tacit. Il va, Il fait, Il chemine trois, etc.

\

    In oculos inuadere. Plaut. Saillir aux yeulx.

\

    In pecunias alicuius inuadere. Cic. Ravir.

\

    Viam inuadere. Virg. S'acheminer, Se mettre à chemin, Marcher.

\

    In vrbes vi inuadere. Cic. Entrer par force.

\

    Inuasit cupiditas plerisque, et plerosque. Varro. Sallust. Les a surprins ou assailli.

\

    Inuasit hoc malum in Rempublicam. Cic. Est entré en la republique.

\

    Tantus omnes terror inuaserat, vt quidam, etc. Liu. Il leur estoit survenu une si grande paour, etc.

\

    Inuadere in arcem causae. Cic. Parvenir, Toucher à la broche ou au but de quelque affaire.

ac-cĕlĕro, āvi, ātum (also adc-), 1, v. a. and n.

Act., to hasten, accelerate: gressum adcelerāsse decet, Att. ap. Non. 89, 25 (Rib. Trag. Rel. p. 139); so,

gradum,

Liv. 2, 43, 8:

mortem,

Lucr. 6, 772:

iter,

Caes. B. C. 2, 39; Liv. 31, 29:

oppugnationem,

Tac. A. 12, 46:

consulatum alicui,

id. ib. 3, 75.— Pass., Tac. Agr. 43; id. H. 2, 85; id. A. 1, 50.—

Neutr., to hasten, to make haste: si adcelerare volent, ad vesperam consequentur, * Cic. Cat. 2, 4, 6:

ipse quoque sibi acceleraret,

Nep. Att. 22, 2; Liv. 3, 27, 8; Verg. A. 5, 675; 9, 221, 505; Plin. 2, 17, 14, § 74 al.:

ad aliquem opprimendum,

Liv. 27, 47, 8.—With local accus.:

Cremonam,

Tac. H. 2, 100.— Impers.:

quantum accelerari posset,

as speedily as possible, Liv. 3, 46, 5.

ac-cĕlĕro, āvi, ātum (also adc-), 1, v. a. and n.

Act., to hasten, accelerate: gressum adcelerāsse decet, Att. ap. Non. 89, 25 (Rib. Trag. Rel. p. 139); so,

gradum,

Liv. 2, 43, 8:

mortem,

Lucr. 6, 772:

iter,

Caes. B. C. 2, 39; Liv. 31, 29:

oppugnationem,

Tac. A. 12, 46:

consulatum alicui,

id. ib. 3, 75.— Pass., Tac. Agr. 43; id. H. 2, 85; id. A. 1, 50.—

Neutr., to hasten, to make haste: si adcelerare volent, ad vesperam consequentur, * Cic. Cat. 2, 4, 6:

ipse quoque sibi acceleraret,

Nep. Att. 22, 2; Liv. 3, 27, 8; Verg. A. 5, 675; 9, 221, 505; Plin. 2, 17, 14, § 74 al.:

ad aliquem opprimendum,

Liv. 27, 47, 8.—With local accus.:

Cremonam,

Tac. H. 2, 100.— Impers.:

quantum accelerari posset,

as speedily as possible, Liv. 3, 46, 5.

assĭdŭĭtas ( ads-), ātis, f. [2. assiduus], a constant presence with any one ( in order to serve, aid, etc.; cf. assideo, I. B. 1.; most freq. in Cic.).

In gen.:

medici adsiduitas,

constant attendance, Cic. Att. 12, 33:

cotidiana amicorum adsiduitas et frequentia,

Q. Cic. Petit. Cons. 1, 3:

eorum, qui abs te defensi sunt,

id. ib. 1, 13:

eandemque adsiduitatem tibi se praebuisse postridie,

the same unceasing attendance, Cic. Deiot. 15, 42:

summā adsiduitate cotidianā aliquem tractare,

id. ad Q. Fr. 1, 3, 8.—So of the constant attendance, in the assemblies, of candidates for office (cf.:

habitare in oculis,

Cic. Planc. 27, 66):

altera pars petitionis, quae in populari ratione versatur, desiderat nomenclationem, blanditiam, adsiduitatem, etc.,

Q. Cic. Petit. Cons. 11, § 43:

adsiduitatis et operarum harum cotidianarum putat esse consulatum,

Cic. Mur. 9, 21:

valuit adsiduitate, valuit observandis amicis, valuit liberalitate,

id. Planc. 27 fin.:

homo aut frugalitatis existimatione praeclara aut, id quod levissimum est, adsiduitate,

id. Verr. 2, 1, 39. —First in Suet., without access. idea, for constant presence, Suet. Tib. 10.—

Esp., with gen. of thing, with the idea of continuance in time, the continuance, duration, constancy of any thing; sometimes a frequent occurrence or repetition of it:

adsiduitate molestiarum sensum omnem humanitatis ex animis amittimus,

Cic. Rosc. Am. 53 fin.:

adsiduitate cotidianā et consuetudine oculorum adsuescunt animi,

id. N. D. 2, 38, 96:

bellorum,

id. Off. 2, 21, 74:

epistularum,

unbroken correspondence, id. Fam. 16, 25:

orationis,

id. Att. 16, 5, 2:

dicendi adsiduitas aluit audaciam,

id. Inv. 1, 3, 4:

contubernii,

Tac. Or. 5:

spectaculorum,

Suet. Aug. 43:

concubitus,

id. Dom. 22:

opprobrii,

Vulg. Eccli. 41, 9: ejusdem litterae, Auct. ad Her. 4, 12, 18.—Without gen. of thing:

talis in rem publicam nostram labor, adsiduitas, dimicatio,

assiduity, unremitting application, Cic. Balb. 2, 6:

adsiduitas illius non est,

Vulg. Eccli. 7, 14:

viri mendacis,

ib. ib. 20, 27; 38, 28.

assĭdŭĭtas ( ads-), ātis, f. [2. assiduus], a constant presence with any one ( in order to serve, aid, etc.; cf. assideo, I. B. 1.; most freq. in Cic.).

In gen.:

medici adsiduitas,

constant attendance, Cic. Att. 12, 33:

cotidiana amicorum adsiduitas et frequentia,

Q. Cic. Petit. Cons. 1, 3:

eorum, qui abs te defensi sunt,

id. ib. 1, 13:

eandemque adsiduitatem tibi se praebuisse postridie,

the same unceasing attendance, Cic. Deiot. 15, 42:

summā adsiduitate cotidianā aliquem tractare,

id. ad Q. Fr. 1, 3, 8.—So of the constant attendance, in the assemblies, of candidates for office (cf.:

habitare in oculis,

Cic. Planc. 27, 66):

altera pars petitionis, quae in populari ratione versatur, desiderat nomenclationem, blanditiam, adsiduitatem, etc.,

Q. Cic. Petit. Cons. 11, § 43:

adsiduitatis et operarum harum cotidianarum putat esse consulatum,

Cic. Mur. 9, 21:

valuit adsiduitate, valuit observandis amicis, valuit liberalitate,

id. Planc. 27 fin.:

homo aut frugalitatis existimatione praeclara aut, id quod levissimum est, adsiduitate,

id. Verr. 2, 1, 39. —First in Suet., without access. idea, for constant presence, Suet. Tib. 10.—

Esp., with gen. of thing, with the idea of continuance in time, the continuance, duration, constancy of any thing; sometimes a frequent occurrence or repetition of it:

adsiduitate molestiarum sensum omnem humanitatis ex animis amittimus,

Cic. Rosc. Am. 53 fin.:

adsiduitate cotidianā et consuetudine oculorum adsuescunt animi,

id. N. D. 2, 38, 96:

bellorum,

id. Off. 2, 21, 74:

epistularum,

unbroken correspondence, id. Fam. 16, 25:

orationis,

id. Att. 16, 5, 2:

dicendi adsiduitas aluit audaciam,

id. Inv. 1, 3, 4:

contubernii,

Tac. Or. 5:

spectaculorum,

Suet. Aug. 43:

concubitus,

id. Dom. 22:

opprobrii,

Vulg. Eccli. 41, 9: ejusdem litterae, Auct. ad Her. 4, 12, 18.—Without gen. of thing:

talis in rem publicam nostram labor, adsiduitas, dimicatio,

assiduity, unremitting application, Cic. Balb. 2, 6:

adsiduitas illius non est,

Vulg. Eccli. 7, 14:

viri mendacis,

ib. ib. 20, 27; 38, 28.

căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

capsimus,

Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].

Lit.

In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

Plaut. Aul. 1, 1, 9:

cape hoc flabellum,

Ter. Eun. 3, 5, 47:

cepit manibus tympanum,

Cat. 6, 3, 8:

tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

Verg. A. 2, 717:

cape saxa manu, cape robora, pastor,

id. G. 3, 420:

flammeum,

Cat. 61, 8:

acria pocula,

Hor. S. 2, 6, 69:

lora,

Prop. 3 (4), 9, 57:

baculum,

Ov. M. 2, 789:

colum cum calathis,

id. ib. 12, 475:

florem ternis digitis,

Plin. 24, 10, 48, § 81:

pignera,

Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

ut is in cavea pignus capiatur togae,

Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

rem pignori,

Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

scutum laeva,

Plin. 33, 1, 4, § 13:

capias tu illius vestem,

Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

and of particular weapons: ensem,

Ov. M. 13, 435:

tela,

id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

quicum una cibum Capere soleo,

Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

lauti cibum capiunt,

Tac. G. 22.—

In partic.

Of living objects.

To take into possession, take captive, seize, make prisoner.

Of persons:

oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

Cic. Cat. 3, 7, 16:

ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

Caes. B. G. 1, 26:

reges capiuntur,

Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

Liv. 22, 49, 18:

quos Byzantii ceperat,

Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

captos ostendere civibus hostes,

Hor. Ep. 1, 17, 33:

captus Tarento Livius,

Cic. Brut. 18, 72:

servus ex hoste captus,

Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

in captos clementia uti,

Nep. Alcib. 5, 7:

inludere capto,

Verg. A. 2, 64:

quae sit fiducia capto,

id. ib. 2, 75:

ex captorum numero,

Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

Ter. Heaut. 3, 3, 47.—

Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

id. L. L. 8, § 61 Mull.:

hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

Ov. A. A. 1, 763:

neque quicquam captum'st piscium,

Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

nisi quid concharum capsimus,

id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

cervum,

Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

Verg. G. 4, 396.—

To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

quamvis voluptate capiatur,

id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

quem quidem adeo sua cepit humanitate,

Nep. Alcib. 9, 3:

secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

id. Att. 4, 1:

nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

Hor. A. P. 362:

hunc capit argenti splendor,

id. S. 1, 4, 28:

te conjux aliena capit,

id. ib. 2, 7, 46:

Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

Prop. 1, 1, 1:

carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

Tib. 3, 1, 7:

munditiis capimur,

Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

14, 373: amore captivae victor captus,

Liv. 30, 12, 18:

dulcedine vocis,

Ov. M. 1, 709; 11, 170:

voce nova,

id. ib. 1, 678:

temperie aquarum,

id. ib. 4, 344:

(bos) herba captus viridi,

Verg. E. 6, 59:

amoenitate loci,

Tac. A. 18, 52:

auro,

Hor. C. 2, 18, 36:

neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

Cic. Fam. 11, 28, 2:

splendore hominis,

id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

nam id concupisti quod numquam videras,

id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—

To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

Cic. Ac. 2, 20, 66:

injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

eodem captus errore quo nos,

involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

ne quo errore milites caperentur,

Liv. 8, 6, 16:

capere ante dolis Reginam,

Verg. A. 1, 673:

captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

id. ib. 2, 196:

ubi me eisdem dolis non quit capere,

Sall. J. 14, 11:

adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

id. C. 14, 5:

capi alicujus dolo,

Nep. Dat. 10, 1:

dolum ad capiendos eos conparant,

Liv. 23, 35, 2:

quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

Ov. M. 7, 301.—

To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

Plaut. Am. 2, 2, 189:

tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

Cic. Mur. 9, 22:

callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

id. Brut. 48, 178.—

To deprive one of his powers or faculties, to harm.

Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

mancus et membris omnibus captus ac debilis,

Cic. Rab. Perd. 7, 21:

ipse Hannibal... altero oculo capitur,

loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

captus omnibus membris,

id. 2, 36, 8:

capti auribus et oculis metu omnes torpere,

id. 21, 58, 5:

oculis membrisque captus,

Plin. 33, 4, 24, § 83:

congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

Cic. Tusc. 5, 40, 117:

si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

habuit filium captum altero oculo,

Suet. Vit. 6:

censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

lumine,

Ov. F. 6, 204:

princeps pedibus captus,

Liv. 43, 7, 5; cf.:

captum leto posuit caput,

Verg. A. 11, 830;

and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

id. G. 1, 183.—

Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

Cic. Off. 1, 27, 94:

vino aut somno oppressi aut mente capti,

id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

rarely mentibu' capti,

Lucr. 4, 1022; so,

animo,

Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

captus animi,

Tac. H. 3, 73.— Absol.:

virgines captae furore,

Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

Liv. 39, 13, 12:

captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

id. 8, 18, 11; cf.:

capti et stupentes animi,

id. 6, 36, 8.—

To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

de istac sum judex captus,

Plaut. Merc. 4, 3, 33:

Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

Liv. 3, 71, 2:

me cepere arbitrum,

Ter. Heaut. 3, 1, 91:

te mihi patronam capio, Thais,

id. Eun. 5, 2, 48:

quom illum generum cepimus,

id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

Gell. 1, 12, 15:

jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—

Of places.

To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

loca capere, castra munire,

Caes. B. G. 3, 23:

castris locum capere,

Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

locum capere castris,

Quint. 12, 2, 5:

ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

Cic. de Or. 2, 72, 294:

ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

Nep. Ages. 6, 2:

nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

Liv. 34, 14, 1:

neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

id. 35, 14, 9:

erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

id. 35, 28, 1:

locum cepere paulo quam alii editiorem,

Sall. J. 58, 3:

duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

Dict. Cret. 2, 46; so,

of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

Caes. B. G. 1, 25:

tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

Liv. 7, 26, 5:

quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

tumulum suis cepit,

Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

Liv. 1, 6, 4;

for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

id. 9, 43, 20:

Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

Verg. A. 6, 753; 12, 562:

ante locum capies oculis ( = eliges),

Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—

To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

MACELLAM OPPVGNANDO,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

CORSICAM,

Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

Troja capta,

Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

urbem opulentissimam,

id. 5, 20, 1:

ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

Cic. Div. 1, 33, 72:

castra hostium,

Nep. Dat. 6, 7:

concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

Liv. 42, 63, 6:

plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

id. 28, 39, 10:

sedem belli,

Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

oppressa captaque re publica,

Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—

To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

insulam capere non potuerant,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

id. ib. 4, 36:

accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

id. ib. 5, 23:

nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

Cic. Sest. 46, 99.—

Of things of value, property, money, etc.

In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

AVRVM, ARGENTVM,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

de praedonibus praedam capere,

Plaut. Truc. 1, 2, 14:

agros de hostibus,

Cic. Dom. 49, 128:

ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

Liv. 4, 48, 2:

quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

Nep. Con. 4, 4:

classem,

id. Cim. 2, 2:

magnas praedas,

id. Dat. 10, 2:

ex hostibus pecuniam,

Liv. 5, 20, 5; cf.:

e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

signum pulcherrimum Carthagine captum,

id. ib. 2, 4, 38, §

82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

Ter. Eun. 1, 1, 35:

cape cedo,

id. Phorm. 5, 8, 57:

ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

Cic. Fin. 5, 25, 74:

majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

id. Agr. 2, 29, 81:

te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

Nep. Epam. 3, 4:

ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

id. Att. 7, 2:

quoniam formam hujus cepi in me et statum,

assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

Caes. B. G. 1, 13:

regnum Tiberinus ab illis Cepit,

succeeded to, Ov. M. 14, 615.—

In particular connections.

With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

quicquid ab horum quopiam captum est,

id. ib. §

27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

id. ib. 2, 3, 40, §

91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

id. ib. 2, 3, 94, §

218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

id. ib. 2, 3, 30, §

71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

id. Leg. 3, 20, 46:

ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

id. Fin. 2, 16, 54:

quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

id. Clu. 42, 120:

nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

id. Pis. 16, 38:

si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

ab regibus Illyriorum,

Liv. 42, 45, 8:

saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

Tac. A. 3, 67; 4, 31.—

Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

si ex hereditate nihil ceperit,

Cic. Off, 3, 24, 93:

qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

id. Leg. 2, 19, 48:

abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

Quint. 3, 6, 96:

aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

id. 5, 14, 16:

si capiendi Jus nullum uxori,

Juv. 1, 55:

qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—

Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

Cic. Par. 6, 3, 49:

stipendium jure belli,

Caes. B. G. 1, 28:

quinquagena talenta vectigalis ex castro,

Nep. Alcib. 9, 4:

vectigal ex agro eorum capimus,

Liv. 28, 39, 13:

quadragena annua ex schola,

Suet. Gram. 23:

si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

Cato, R. R. 4, 2.—

Trop.

Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

Ter. Eun. 3, 1, 59:

honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

Cic. Sen. 18, 62:

ex iis etiam fructum capio laboris mei,

id. Div. 2, 5:

ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

id. Fam. 10, 5, 1:

multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

id. Att. 1, 4, 2:

fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

id. Pis. 14, 31:

aliquem fructum dulcedinis almae,

Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

Ter. Eun. 3, 5, 25:

utilitates ex amicitia maximas,

Cic. Lael. 9, 32:

usuram alicujus corporis,

Plaut. Am. prol. 108.—

Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

gestum atque voltum novom,

Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

figuras Datque capitque novas,

id. ib. 15, 309:

formam capit quam lilia,

id. ib. 10, 212; cf.:

duritiam ab aere,

id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

radicem capere,

to take root, Cato, R. R. 51:

cum pali defixi radices cepissent,

Plin. 17, 17, 27, § 123:

siliculam capere,

Varr. R. R. 1, 23, 3:

maturitatem capere,

Col. 4, 23, 1:

radix libere capit viris,

Plin. 17, 21, 35, § 161:

vires cepisse nocendi,

Ov. M. 7, 417:

(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

Plin. 13, 1, 2, § 13.—

Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

Plaut. Trin. 3, 2, 24:

qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

Cic. Verr. 1, 17, 52:

aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

id. Phil. 3, 11, 29:

consuetudinem exercitationemque,

id. Off. 1, 18, 59:

misericordiam,

id. Quint. 31, 97:

quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

Ov. A. A. 2, 346:

disciplinam principum,

Plin. Pan. 46. —With dat.:

quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—

Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

o Geta, provinciam Cepisti duram,

Ter. Phorm. 1, 2, 23:

in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

consulatum,

id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

honores,

Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

imperium,

id. Claud. 10:

magistratum,

Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

magistratus,

Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

capiatque aliquis moderamina (navis),

Ov. M. 3, 644:

rerum moderamen,

id. ib. 6, 677:

pontificatum maximum,

Suet. Vit. 11:

rem publicam,

Sall. C. 5, 6:

neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

Liv. 2, 33, 1:

ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

Liv. 7, 1, 2.—

In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

augurium ex arce,

Liv. 10, 7, 10:

augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

omen,

Cic. Div. 1, 46, 104:

in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

Liv. 9, 4, 1:

rursus impetu capto enituntur,

id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

Cic. Leg. 1, 3, 8:

experimentum eorum inversa manu capitur,

Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

nec vestra capit discordia finem,

Verg. A. 10, 106:

fugam,

to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

ad impetum capiundum modicum erat spatium,

Liv. 10, 5, 6; cf.:

expeditionis Germanicae impetum cepit,

suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

ea pars artis, ex qua capere initium solent,

Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

Caes. B. G. 1, 1:

a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

Cic. Leg. 2, 3, 7.—

Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

si occassionem capsit,

Plaut. Ps. 4, 3, 6:

si lubitum fuerit, causam ceperit,

Ter. And. 1, 3, 8:

quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

Ter. Phorm. 5, 4, 9:

si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

Cic. Fam. 11, 16, 1.—

Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

Caes. B. G. 7, 35:

hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

conjecturam capere,

Cic. Div. 1, 57, 130:

nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

Plaut. Merc. 2, 3, 12:

capti consili memorem mones,

id. Stich 4, 1, 72:

quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

temerarium consilium,

Liv. 25, 34, 7:

tale capit consilium,

Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

subito consilium cepi, ut exirem,

Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

legionis opprimendae consilium capere,

Caes. B. G. 3, 2:

obprimundae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4.—With sibi:

si id non fecisset, sibi consilium facturos,

Caes. B. C. 2, 20:

ut ego rationem oculis capio,

Plaut. Ps. 2, 2, 2:

cepi rationem ut, etc.,

Ter. Heaut. 5, 2, 11.—

Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

Cic. Phil. 11, 2, 5:

quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

Cic. Lael. 10, 33:

praesagia a sole,

Plin. 18, 35, 78, § 341:

illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

Cic. Tusc. 1, 14, 32.—

Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

tantum laborem capere ob talem filium?

Ter. And. 5, 2, 29:

omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

id. Heaut. 2, 4, 19:

laborem inanem ipsus capit,

id. Hec. 3, 2, 9:

ex eo nunc misera quem capit Laborem!

id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

hic potitur gaudia,

id. Ad. 5, 4, 22:

satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

Plaut. Am. 1, 2, 10:

plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

id. ib. 2, 2, 9:

cum illa quacum volt voluptatem capit,

id. ib. prol. 114:

angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

Cic. Lael. 13, 48:

quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

id. Off. 2, 9, 32:

laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

id. Fin. 2, 30, 96:

lenire desiderium quod capiebat e filio,

id. Sen. 15, 54:

opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

id. Brut. 1, 1:

itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

id. ib. 40, 147:

ex civibus victis gaudium meritum capiam,

Liv. 27, 40, 9:

ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

id. 5, 20, 2:

ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

id. ib. 14, 14, 4:

ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

et in futurum etiam metum ceperunt,

Liv. 33, 27, 10:

voluptatem animi,

Cic. Planc. 1, 1:

malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

id. Tusc. 4, 31, 66:

quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

Ov. P. 4, 9, 37.—

Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

Ter. Hec. 1, 2, 14:

numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

id. ib. 4, 2, 4:

sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

id. Eun. 3, 1, 14:

nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

Cic. Phil. 3, 4, 9:

te cepisse odium regni videbatur,

id. ib. 2, 36, 91:

Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

Liv. 1, 6, 3:

cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

id. 40, 21, 2:

etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

Liv. 27, 13, 2:

oblivio deorum capiat pectora vestra,

id. 38, 46, 12:

tantane te cepere oblivia nostri?

Ov. Tr. 1, 8, 11:

ut animum ejus cura sacrorum cepit,

Liv. 27, 8, 6:

hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

id. 44, 12, 1:

tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

Verg. A. 2, 384:

infelix, quae tanta animum dementia cepit!

id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

cum subita incautum dementia cepit amantem,

id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

Liv. 1, 57, 10:

ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

id. 25, 22, 1:

tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

id. 23, 20, 7:

senatum metus cepit,

id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

quantus timor socios populi Romani cepisset,

Liv. 43, 11, 9.—

Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

calamitatem,

Cic. Div. 1, 16, 29:

detrimenti aliquid in aliqua re,

Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

Cic. Cat. 1, 2, 4:

Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

Sall. C. 29, 2 sq.

To take in, receive, hold, contain, be large enough for.

Lit.

In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

Lucr. 6, 1030:

jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

Ov. M. 1, 344; cf.:

terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

id. ib. 1, 75:

dum tenues capiat suus alveus undas,

id. ib. 8, 558:

cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

id. ib. 5, 324.—

Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

Ter. Heaut. 2, 3, 13:

qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

volat vapor ater ad auras,

Verg. A. 7, 466:

non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

Hor. S. 1, 1, 46:

non capit se mare,

Sen. Agam. 487:

neque enim capiebant funera portae,

Ov. M. 7, 607:

officium populi vix capiente domo,

id. P. 4, 4, 42:

si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

Curt. 7, 8, 12:

ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

Just. 2, 10, 19.—

Trop.

To swallow up, ingulf, take in (rare):

tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—

To contain, hold, be large or strong enough for, bear.

Affirmatively (rare):

quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

Curt. 9, 3, 7:

si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

Quint. 2, 4, 17:

dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

Dig. 40, 12, 15.—

With negatives:

non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

Cic. Pis. 11, 24:

leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

Lucr. 3, 298:

nec capiunt inclusas pectora flammas,

Ov. M. 6, 466:

vix spes ipse suas animo capit,

id. ib. 11, 118:

ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

id. ib. 6, 610; cf.:

sic quoque concupiscis quae non capis,

Curt. 7, 8, 13:

majora quam capit spirat,

id. 6, 9, 11:

ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

id. 3, 12, 20:

infirma aetas majora non capiet,

Quint. 1, 11, 13.—

Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

Plin. 16, 40, 78, § 212:

molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

id. 16, 16, 27, § 68:

res non capit restitutionem, cum statum mutat,

Dig. 4, 4, 19.—

With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

Prud. Apoth. 154:

crimina, quae non capiunt indulgeri,

Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—

Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

Quint. 11, 1, 45:

nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

id. 2, 6, 2:

quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

Liv. 9, 17, 14:

somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.

căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,

A taking:

dominii,

Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—

= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.

căpĭo, cepi, captum (old fut. perf. capso, Plaut. Bacch. 4, 4, 61: capsit, Enn. ap. Non. p. 66, 27, or Ann. v. 324 Vahl.; Plaut. Ps. 4, 3, 6; Att. ap. Non. p. 483, 12, or Trag. Rel. v. 454 Rib.; Paul. ex. Fest. p. 57 Mull.:

capsimus,

Plaut. Rud. 2, 1, 15: capsis, acc. to Cic. Or. 45, 154, = cape si vis, but this is an error; cf. Quint. 1, 5, 66; old perf. cepet, Col. Rostr. 5; v. Wordsworth, Fragm. and Spec. p. 170), 3, v. a. [cf. kôpê, handle; Lat. capulum; Engl. haft; Germ. Heft; Sanscr. root hri-, take; cf. Gr. cheir, Engl. and Germ. hand, and Goth. hinthan, seize].

Lit.

In gen., to take in hand, take hold of, lay hold of, take, seize, grasp (cf.:

sumo, prehendo): si hodie hercule fustem cepero aut stimulum in manum,

Plaut. Aul. 1, 1, 9:

cape hoc flabellum,

Ter. Eun. 3, 5, 47:

cepit manibus tympanum,

Cat. 6, 3, 8:

tu, genitor, cape sacra manu patriosque Penatis,

Verg. A. 2, 717:

cape saxa manu, cape robora, pastor,

id. G. 3, 420:

flammeum,

Cat. 61, 8:

acria pocula,

Hor. S. 2, 6, 69:

lora,

Prop. 3 (4), 9, 57:

baculum,

Ov. M. 2, 789:

colum cum calathis,

id. ib. 12, 475:

florem ternis digitis,

Plin. 24, 10, 48, § 81:

pignera,

Liv. 3, 38, 12; Dig. 48, 13, 9, § 6; Gai Inst. 4, 29:

ut is in cavea pignus capiatur togae,

Plaut. Am. prol. 68: rem manu, Gai Inst. 1, 121:

rem pignori,

Dig. 42, 1, 15, § 7; cf. ib. 42, 1, 15, § 4:

scutum laeva,

Plin. 33, 1, 4, § 13:

capias tu illius vestem,

Ter. Eun. 2, 3, 79: cape vorsoriam, seize the sheet, i. e. take a tack, turn about, Plaut. Trin. 4, 3, 19.—Very freq. of arms (cf. sumo); so in gen.: arma, to take up arms, i. e. engage in war or battle, Cic. Rab. Perd. 7, 20 sq.; 9, 27; 11, 31; id. Planc. 36, 88; id. Phil. 4, 3, 7; Caes. B.G. 5, 26; 7, 4; Sall. C. 27, 4; 30, 1; 33, 2; 52, 27; id. J. 38, 5; 102, 12; Ov. M. 3, 115 sq.; 12, 91; 13, 221;

and of particular weapons: ensem,

Ov. M. 13, 435:

tela,

id. ib. 3, 307; 5, 366 et saep.—Of food, to take, partake of:

quicum una cibum Capere soleo,

Plaut. Trin. 4, 2, 61; Ter. Eun. 2, 3, 77; Sall. J. 91, 2:

lauti cibum capiunt,

Tac. G. 22.—

In partic.

Of living objects.

To take into possession, take captive, seize, make prisoner.

Of persons:

oppidum expugnavimus, et legiones Teleboarum vi pugnando cepimus,

Plaut. Am. 1, 1, 258: summus ibi capitur meddix, occiditur alter, Enn. ap. Paul. ex Fest. p. 123 Mull. (Ann. v. 296 Vahl.):

quoniam belli nefarios duces captos jam et comprehensos tenetis,

Cic. Cat. 3, 7, 16:

ibi Orgetorigis filia atque unus e filiis captus est,

Caes. B. G. 1, 26:

reges capiuntur,

Lucr. 4, 1013; Tac. A. 4, 33:

capta eo proelio tria milia peditum dicuntur,

Liv. 22, 49, 18:

quos Byzantii ceperat,

Nep. Paus. 2, 3; id. Alcib. 9, 2; id. Dat. 2, 5; Quint. 6, 3, 61:

captos ostendere civibus hostes,

Hor. Ep. 1, 17, 33:

captus Tarento Livius,

Cic. Brut. 18, 72:

servus ex hoste captus,

Quint. 5, 10, 67.—Hence, P. a. as subst.: captus, i, m., = captivus, a prisoner, captive:

in captos clementia uti,

Nep. Alcib. 5, 7:

inludere capto,

Verg. A. 2, 64:

quae sit fiducia capto,

id. ib. 2, 75:

ex captorum numero,

Liv. 28, 39, 10; Tac. A. 6, 1; 12, 37; 15, 1.—Also, capta, ae, f., a female captive:

dicam hanc esse captam ex Caria, Ditem ac nobilem,

Ter. Heaut. 3, 3, 47.—

Of animals, birds, fish, etc., to catch, hunt down, take: quid hic venatu non cepit? Varr. ap. Non. p. 253, 31:

si ab avibus capiundis auceps dicatur, debuisse ajunt ex piscibus capiundis, ut aucupem, sic piscicupem dici,

id. L. L. 8, § 61 Mull.:

hic jaculo pisces, illa capiuntur ab hamis,

Ov. A. A. 1, 763:

neque quicquam captum'st piscium,

Plaut. Rud. 2, 1, 12; cf.:

nisi quid concharum capsimus,

id. ib. v. 18; Cic. Off. 3, 14, 58; Plin. 33, 1, 6, § 27: acipenserem, Cic. ap. Macr. S. 2, 12:

cervum,

Phaedr. 1, 5, 5; cf.:

hic (Nereus) tibi prius vinclis capiendus,

Verg. G. 4, 396.—

To win, captivate, charm, allure, enchain, enslave, fascinate; mostly with abl. of means: Ph. Amore ardeo. Pa. Quid agas? nisi ut te redimas captum quam queas Minumo, Ter. Eun. 1, 1, 29:

quod insit in iis aliquid probi, quod capiat ignaros,

Cic. Off. 3, 3, 15: [p. 284] animum adulescentis... pellexit eis omnibus rebus, quibus illa aetas capi ac deleniri potest, id. Clu. 5, 13:

quamvis voluptate capiatur,

id. Off. 1, 30, 105; Quint. 5, 11, 19:

quem quidem adeo sua cepit humanitate,

Nep. Alcib. 9, 3:

secum habuit Pomponium, captus adulescentis et humanitate et doctrina,

id. Att. 4, 1:

nec bene promeritis capitur (deus), nec tangitur ira,

Lucr. 2, 651: ut pictura poesis;

erit quae si propius stes Te capiat magis, et quaedam si longius abstes,

Hor. A. P. 362:

hunc capit argenti splendor,

id. S. 1, 4, 28:

te conjux aliena capit,

id. ib. 2, 7, 46:

Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,

Prop. 1, 1, 1:

carmine formosae, pretio capiuntur avarae,

Tib. 3, 1, 7:

munditiis capimur,

Ov. A. A. 3, 133; id. M. 4, 170; 6, 465; 7, 802; 8, 124; 8, 435; 9, 511; 10, 529;

14, 373: amore captivae victor captus,

Liv. 30, 12, 18:

dulcedine vocis,

Ov. M. 1, 709; 11, 170:

voce nova,

id. ib. 1, 678:

temperie aquarum,

id. ib. 4, 344:

(bos) herba captus viridi,

Verg. E. 6, 59:

amoenitate loci,

Tac. A. 18, 52:

auro,

Hor. C. 2, 18, 36:

neque honoris neque pecuniae dulcedine sum captus,

Cic. Fam. 11, 28, 2:

splendore hominis,

id. Fin. 1, 13, 42: ne oculis quidem captis in hanc fraudem decidisti;

nam id concupisti quod numquam videras,

id. Verr. 2, 4, 45, § 102.—

To cheat, seduce, deceive, mislead, betray, delude, catch:

sapientis hanc vim esse maximam, cavere ne capiatur, ne fallatur videre,

Cic. Ac. 2, 20, 66:

injurium autem'st ulcisci advorsarios? Aut qua via te captent eadem ipsos capi?

Ter. Hec. 1, 1, 16: uti ne propter te fidemque tuam captus fraudatusque sim, form. ap. Cic. Off. 3, 17, 70:

eodem captus errore quo nos,

involved in the same error, Cic. Phil. 12, 2, 6; id. ap. Non. p. 253, 25; cf.:

ne quo errore milites caperentur,

Liv. 8, 6, 16:

capere ante dolis Reginam,

Verg. A. 1, 673:

captique dolis lacrimisque coactis (Sinonis),

id. ib. 2, 196:

ubi me eisdem dolis non quit capere,

Sall. J. 14, 11:

adulescentium animi molles et aetate fluxi dolis haud difficulter capiebantur,

id. C. 14, 5:

capi alicujus dolo,

Nep. Dat. 10, 1:

dolum ad capiendos eos conparant,

Liv. 23, 35, 2:

quas callida Colchis (i.e. Medea) amicitiae mendacis imagine cepit,

Ov. M. 7, 301.—

To defeat, convict, overcome in a suit or dispute (rare):

tu si me impudicitiae captas, non potes capere,

Plaut. Am. 2, 2, 189:

tu caves ne tui consultores, ille ne urbes aut castra capiantur (cf. B. 2. b. infra),

Cic. Mur. 9, 22:

callidus et in capiendo adversario versutus (orator),

id. Brut. 48, 178.—

To deprive one of his powers or faculties, to harm.

Of the physical powers, to lame, mutilate, maim, impair or weaken in the limbs, senses, etc. (only pass. capi, and esp. in part. perf. captus):

mancus et membris omnibus captus ac debilis,

Cic. Rab. Perd. 7, 21:

ipse Hannibal... altero oculo capitur,

loses an eye, Liv. 22, 2, 11:

captus omnibus membris,

id. 2, 36, 8:

capti auribus et oculis metu omnes torpere,

id. 21, 58, 5:

oculis membrisque captus,

Plin. 33, 4, 24, § 83:

congerantur in unum omnia, ut idem oculis et auribus captus sit,

Cic. Tusc. 5, 40, 117:

si captus oculis sit, ut Tiresias fuit,

id. Div. 2, 3, 9; Verg. G. 1, 183:

habuit filium captum altero oculo,

Suet. Vit. 6:

censorem Appium deum ira post aliquot annos luminibus captum,

Liv. 9, 29, 11; Val. Max. 1, 1, 17:

lumine,

Ov. F. 6, 204:

princeps pedibus captus,

Liv. 43, 7, 5; cf.:

captum leto posuit caput,

Verg. A. 11, 830;

and of the mole: aut oculis capti fodere cubilia talpae,

id. G. 1, 183.—

Of the mental powers, to deprive of sense or intellect; only in part. perf. captus, usu. agreeing with pers. subj., and with abl. mente, silly, insane, crazy, crazed, lunatic, mad:

labi, decipi tam dedecet quam delirare et mente esse captum,

Cic. Off. 1, 27, 94:

vino aut somno oppressi aut mente capti,

id. Ac. 2, 17, 53; Quint. 8, 3, 4;

rarely mentibu' capti,

Lucr. 4, 1022; so,

animo,

Sen. Herc. Fur. 107; very rarely with gen.:

captus animi,

Tac. H. 3, 73.— Absol.:

virgines captae furore,

Liv. 24, 26, 12.—Less freq. agreeing with mens or animus:

viros velut mente capta cum jactatione fanatica corporis vaticinari,

Liv. 39, 13, 12:

captis magis mentibus, quam consceleratis similis visa,

id. 8, 18, 11; cf.:

capti et stupentes animi,

id. 6, 36, 8.—

To choose, select, elect, take, pick out, adopt, accept a person for a particular purpose or to sustain a particular office or relation:

de istac sum judex captus,

Plaut. Merc. 4, 3, 33:

Aricini atque Ardeates de ambiguo agro... judicem populum Romanum cepere,

Liv. 3, 71, 2:

me cepere arbitrum,

Ter. Heaut. 3, 1, 91:

te mihi patronam capio, Thais,

id. Eun. 5, 2, 48:

quom illum generum cepimus,

id. Hec. 4, 1, 22; cf.:

non, si capiundos mihi sciam esse inimicos omnis homines,

make them enemies thereby, id. And. 4, 2, 12:

si quis magistrum cepit ad eam rem inprobum,

id. ib. 1, 2, 21.—So the formula of the Pontifex Maximus, in the consecration of a vestal virgin: sacerdotem Vestalem, quae sacra faciat... ita te, Amata, capio, Fab. Pict. ap. Gell. 1, 12, 14; cf.:

plerique autem capi virginem solam debere dici putant, sed flamines quoque Diales, item pontifices et augures capi dicebantur,

Gell. 1, 12, 15:

jam ne ea causa pontifex capiar?... ecquis me augurem capiat? Cat. ib. § 17: Amata inter capiendum a pontifice maximo appellatur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum est, Gell. ib. § 19: rettulit Caesar capiendam virginem in locum Occiae,

Tac. A. 2, 86; 4, 16; 15, 22:

religio, quae in annos singulos Jovis sacerdotem sortito capi jubeat,

Cic. Verr. 2, 2, 51, § 127:

C. Flaccus flamen captus a P. Licinio pontifice maximo erat,

Liv. 27, 8, 5 Weissenb. ad loc.—

Of places.

To occupy, choose, select, take possession of, enter into; mostly milit. t. t., to take up a position, select a place for a camp, etc.:

loca capere, castra munire,

Caes. B. G. 3, 23:

castris locum capere,

Liv. 9, 17, 15; Suet. Aug. 94 fin.:

locum capere castris,

Quint. 12, 2, 5:

ut non fugiendi hostis, sed capiendi loci causa cessisse videar,

Cic. de Or. 2, 72, 294:

ad Thebanos transfugere velle, et locum extra urbem editum capere,

Nep. Ages. 6, 2:

nocte media profectus, ut locum quem vellet, priusquam hostes sentirent, caperet,

Liv. 34, 14, 1:

neminem elegantius loca cepisse, praesidia disposuisse,

id. 35, 14, 9:

erat autem Philopoemen praecipuae in ducendo agmine locisque capiendis solertiae atque usus,

id. 35, 28, 1:

locum cepere paulo quam alii editiorem,

Sall. J. 58, 3:

duces, ut quisque locum ceperat, cedere singulos,

Dict. Cret. 2, 46; so,

of position on the battle-field: quod mons suberat, eo se recipere coeperunt. Capto monte, etc.,

Caes. B. G. 1, 25:

tenuit non solum ales captam semelsedem, sed, etc.,

Liv. 7, 26, 5:

quem quis in pugnando ceperat locum, eum amissa anima corpore tegebat,

Flor. 4, 1; Sall. C. 61, 2; rarely with dat. of pers.:

tumulum suis cepit,

Liv. 31, 41, 9, for a tomb: LOCVM SIBI MONVMENTO CEPIT. Inscr. Grut. 346, 6;

for taking the auspices' se (Gracchum) cum legeret libros, recordatum esse, vitio sibi tabernaculum captum fuisse,

Cic. N. D. 2, 4, 11; cf.:

Palatium Romulus, Remus Aventinum ad inaugurandum templa capiunt,

Liv. 1, 6, 4;

for refuge: omnes Samnitium copiae montes proximos fuga capiunt,

id. 9, 43, 20:

Anchises natum Conventus trahit in medios... Et tumulum capit,

Verg. A. 6, 753; 12, 562:

ante locum capies oculis ( = eliges),

Verg. G. 2, 230 Serv. ad loc.: nunc terras ordine longo Aut capere aut captas jam despectare videntur (cycni), to select places on which to light, or to be just settling down on places already selected, id. A. 1, 396 Forbig. ad loc.—

To take by force, capture, storm, reduce, conquer, seize:

invadam extemplo in oppidum antiquom: Si id capso, etc.,

Plaut. Bacch. 4, 4, 61: oppidum vi, Cat. ap. Charis. 2, p. 191 P.:

MACELLAM OPPVGNANDO,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

CORSICAM,

Inscr. Orell. 551: oppida, Enn. ap. Prisc. 9, p. 868 P. (Ann. v. 487 Vahl.):

ad alia oppida pergit, pauca repugnantibus Numidis capit,

Sall. J. 92, 3; Prop. 3, 4 (4, 3), 16:

Troja capta,

Liv. 1, 1, 1; Hor. S. 2, 3, 191: Coriolos. Liv. 3, 71, 7:

urbem opulentissimam,

id. 5, 20, 1:

ante oppidum Nolam fortissuma Samnitium castra cepit,

Cic. Div. 1, 33, 72:

castra hostium,

Nep. Dat. 6, 7:

concursu oppidanorum facto scalis vacua defensoribus moenia capi possent,

Liv. 42, 63, 6:

plurimas hostium vestrorum in Hispania urbes,

id. 28, 39, 10:

sedem belli,

Vell. 2, 74, 3; cf. Cic. Mur. 9, 22 (B. 1. d. supra).— Trop.:

oppressa captaque re publica,

Cic. Dom. 10, 26: qui, bello averso ab hostibus, patriam suam cepissent, Liv. 3, 50, 15.—

To reach, attain, arrive at, betake one ' s self to (mostly by ships, etc.):

insulam capere non potuerant,

Caes. B. G. 4, 26 fin.:

onerariae duae eosdem quos reliqui portus capere non potuerunt,

id. ib. 4, 36:

accidit uti, ex iis (navibus) perpaucae locum caperent,

id. ib. 5, 23:

nostrae naves, cum ignorarent, quem locum reliquae cepissent,

id. B. C. 3, 28: praemiis magnis propositis, qui primus insulam cepisset, Auct. B. Alex. 17.— Trop.:

qui... tenere cursum possint et capere otii illum portum et dignitatis,

Cic. Sest. 46, 99.—

Of things of value, property, money, etc.

In gen., to take, seize, wrest, receive, obtain, acquire, get, etc.:

AVRVM, ARGENTVM,

Col. Rostr. Inscr. Orell. 549:

de praedonibus praedam capere,

Plaut. Truc. 1, 2, 14:

agros de hostibus,

Cic. Dom. 49, 128:

ut ager ex hostibus captus viritim divideretur,

Liv. 4, 48, 2:

quinqueremem una cum defensoribus remigibusque, Auct. B. Alex. 16, 7: naves,

Nep. Con. 4, 4:

classem,

id. Cim. 2, 2:

magnas praedas,

id. Dat. 10, 2:

ex hostibus pecuniam,

Liv. 5, 20, 5; cf.:

e nostris spolia cepit laudibus, Cic. poet. Tusc. 2, 9, 22: signum ex Macedonia,

id. Verr. 2, 4, 58, § 149:

signum pulcherrimum Carthagine captum,

id. ib. 2, 4, 38, §

82: sed eccam ipsa egreditur, nostri fundi calamitas: nam quod nos capere oportet, haec intercipit,

Ter. Eun. 1, 1, 35:

cape cedo,

id. Phorm. 5, 8, 57:

ut reliqui fures, earum rerum quas ceperunt, signa commutant,

Cic. Fin. 5, 25, 74:

majores nostri non solum id, quod de Campanis (agri) ceperant, non imminuerunt, etc.,

id. Agr. 2, 29, 81:

te duce ut insigni capiam cum laude coronam,

Lucr. 6, 95.—With abstr. objects:

paupertatem adeo facile perpessus est, ut de republica nihil praeter gloriam ceperit,

Nep. Epam. 3, 4:

ut ceteri, qui per eum aut honores aut divitias ceperant,

id. Att. 7, 2:

quoniam formam hujus cepi in me et statum,

assumed, Plaut. Am. 1, 1, 110:

quare non committeret, ut is locus ex calamitate populi Romani nomen caperet,

Caes. B. G. 1, 13:

regnum Tiberinus ab illis Cepit,

succeeded to, Ov. M. 14, 615.—

In particular connections.

With pecuniam (freq. joined with concilio; v. infra), to take illegally, exact, extort, accept a bribe. take blackmail, etc., esp. of magistrates who were accused de pecuniis repetundis:

his ego judicibus non probabo C. Verrem contra leges pecuniam cepisse?

Cic. Verr. 2, 1, 4, § 10:

HS. quadringentiens cepisse te arguo contra leges,

id. ib. 2, 2, 10, § 26; cf.:

quicquid ab horum quopiam captum est,

id. ib. §

27: tamen hae pecuniae per vim atque injuriam tuam captae et conciliatae tibi fraudi et damnationi esse deberent,

id. ib. 2, 3, 40, §

91: utrum (potestis), cum judices sitis de pecunia capta conciliata, tantam pecuniam captam neglegere?

id. ib. 2, 3, 94, §

218: quid est aliud capere conciliare pecunias. si hoc non est vi atque imperio cogere invitos lucrum dare alteri?

id. ib. 2, 3, 30, §

71: sequitur de captis pecuniis et de ambitu,

id. Leg. 3, 20, 46:

ita aperte cepit pecunias ob rem judicandam, ut, etc.,

id. Fin. 2, 16, 54:

quos censores furti et captarum pecuniarum nomine notaverunt,

id. Clu. 42, 120:

nondum commemoro rapinas, non exactas pecunias, non captas, non imperatas,

id. Pis. 16, 38:

si quis ob rem judicandam pecuniam cepisset... neque solum hoc genus pecuniae capiendae turpe, sed etiam nefarium esse arbitrabantur,

id. Rab. Post. 7, 16; id. N. D. 3, 30, 70; Sall. J. 32, 1:

ab regibus Illyriorum,

Liv. 42, 45, 8:

saevitiae captarumque pecuniarum teneri reum,

Tac. A. 3, 67; 4, 31.—

Of inheritance and bequest, to take, inherit, obtain, acquire, get, accept:

si ex hereditate nihil ceperit,

Cic. Off, 3, 24, 93:

qui morte testamentove ejus tantundem capiat quantum omnes heredes,

id. Leg. 2, 19, 48:

abdicatus ne quid de bonis patris capiat,

Quint. 3, 6, 96:

aut non justum testamentum est, aut capere non potes,

id. 5, 14, 16:

si capiendi Jus nullum uxori,

Juv. 1, 55:

qui testamentum faciebat, ei, qui usque ad certum modum capere potuerat, legavit, etc.,

Dig. 22, 3, 27: quod ille plus capere non poterat, ib. fin.:

qui ex bonis testatoris solidum capere non possit,

ib. 28, 6, 6; 39, 6, 30.—

Of regular income, revenue, etc., rents, tolls, profits, etc., to collect, receive, obtain: nam ex [p. 285] eis praediis talenta argenti bina Capiebat statim, Ter. Phorm. 5, 3, 7:

capit ille ex suis praediis sexcenta sestertia, ego centena ex meis,

Cic. Par. 6, 3, 49:

stipendium jure belli,

Caes. B. G. 1, 28:

quinquagena talenta vectigalis ex castro,

Nep. Alcib. 9, 4:

vectigal ex agro eorum capimus,

Liv. 28, 39, 13:

quadragena annua ex schola,

Suet. Gram. 23:

si recte habitaveris... fundus melior erit... fructus plus capies,

Cato, R. R. 4, 2.—

Trop.

Of profit, benefit, advantage, to take, seize, obtain, get, enjoy, reap (mostly in phrase fructum capere):

metuit semper, quem ipsa nunc capit Fructum, nequando iratus tu alio conferas,

Ter. Eun. 3, 1, 59:

honeste acta superior aetas fructus capit auctoritatis extremos,

Cic. Sen. 18, 62:

ex iis etiam fructum capio laboris mei,

id. Div. 2, 5:

ex quibus (litteris) cepi fructum duplicem,

id. Fam. 10, 5, 1:

multo majorem fructum ex populi existimatione illo damnato cepimus, quam ex ipsius, si absolutus esset, gratia cepissemus,

id. Att. 1, 4, 2:

fructum immortalem vestri in me et amoris et judicii,

id. Pis. 14, 31:

aliquem fructum dulcedinis almae,

Lucr. 2, 971; 5, 1410; Luc. 7, 32.—In other connections:

quid ex ea re tandem ut caperes commodi?

Ter. Eun. 3, 5, 25:

utilitates ex amicitia maximas,

Cic. Lael. 9, 32:

usuram alicujus corporis,

Plaut. Am. prol. 108.—

Of external characteristics, form, figure, appearance, etc., to take, assume, acquire, put on:

gestum atque voltum novom,

Ter. Phorm. 5, 6, 50 ' faciem aliquam cepere morando, Ov. M. 1, 421; 13, 605:

figuras Datque capitque novas,

id. ib. 15, 309:

formam capit quam lilia,

id. ib. 10, 212; cf.:

duritiam ab aere,

id. ib. 4, 751.— Transf., of plants, etc.:

radicem capere,

to take root, Cato, R. R. 51:

cum pali defixi radices cepissent,

Plin. 17, 17, 27, § 123:

siliculam capere,

Varr. R. R. 1, 23, 3:

maturitatem capere,

Col. 4, 23, 1:

radix libere capit viris,

Plin. 17, 21, 35, § 161:

vires cepisse nocendi,

Ov. M. 7, 417:

(telinum) rursus refrigeratum odorem suum capit,

Plin. 13, 1, 2, § 13.—

Of mental characteristics, habits, etc., to take, assume, adopt, cultivate, cherish, possess:

cape sis virtutem animo et corde expelle desidiam tuo,

Plaut. Trin. 3, 2, 24:

qua re si Glabrionis patris vim et acrimoniam ceperis ad resistendum hominibus audacissimis, si avi prudentiam ad prospiciendas insidias, etc.,

Cic. Verr. 1, 17, 52:

aliquando, patres conscripti, patrium animum virtutemque capiamus,

id. Phil. 3, 11, 29:

consuetudinem exercitationemque,

id. Off. 1, 18, 59:

misericordiam,

id. Quint. 31, 97:

quam (adsuetudinem) tu dum capias, taedia nulla fuge,

Ov. A. A. 2, 346:

disciplinam principum,

Plin. Pan. 46. —With dat.:

quorum animis avidis... neque lex neque tutor capere est qui possit modum,

Plaut. Aul. 3, 5, 14 Wagn. ad loc.—

Of offices, employments, duties, etc., = suscipio, to undertake, assume, enter upon, accept, take upon one ' s self, etc.:

nam olim populi prius honorem capiebat suffragio, Quam magistro desinebat esse dicto oboediens,

Plaut. Bacch. 3, 3, 34:

o Geta, provinciam Cepisti duram,

Ter. Phorm. 1, 2, 23:

in te cepi Capuam, non quo munus illud defugerem,

took command at Capua, Cic. Att. 8. 3, 4:

consulatum,

id. Pis. 2, 3; Sall. J. 63, 2:

honores,

Nep. Att. 7, 2; Suet. Aug. 26:

imperium,

id. Claud. 10:

magistratum,

Cic. Imp. Pomp. 21, 62; Liv. 2, 33, 1; Suet. Aug. 2:

magistratus,

Sall. H. 1, 41, 21 Dietsch; Nep. Phoc. 1, 1; Suet. Caes. 75:

capiatque aliquis moderamina (navis),

Ov. M. 3, 644:

rerum moderamen,

id. ib. 6, 677:

pontificatum maximum,

Suet. Vit. 11:

rem publicam,

Sall. C. 5, 6:

neve cui patrum capere eum magistratum liceret,

Liv. 2, 33, 1:

ut ceperat haud tumultuose magistratum majore gaudio plebis, etc.,

id. 5, 13, 2.—Rarely with dat. of pers., to obtain for, secure for:

patres praeturam Sp. Furio Camillo gratia campestri ceperunt,

Liv. 7, 1, 2.—

In gen., of any occupation, work, or undertaking, to begin, enter upon, take, undertake, etc.:

augurium ex arce,

Liv. 10, 7, 10:

augurium capienti duodecim se vultures ostenderunt,

Suet. Aug. 95; id. Vesp. 11:

omen,

Cic. Div. 1, 46, 104:

in castris Romanis cum frustra multi conatus ad erumpendum capti essent,

Liv. 9, 4, 1:

rursus impetu capto enituntur,

id. 2, 65, 5; Quint. 6, 1, 28; Suet. Aug. 42; id. Calig. 43: cursum, id. Oth. 6:

a quibus temporibus scribendi capiatur exordium,

Cic. Leg. 1, 3, 8:

experimentum eorum inversa manu capitur,

Plin. 13, 2, 3, § 19 ( poet.):

nec vestra capit discordia finem,

Verg. A. 10, 106:

fugam,

to take to flight, flee, Caes. B. G. 7, 26; so, capere impetum, to take a start, gather momentum:

ad impetum capiundum modicum erat spatium,

Liv. 10, 5, 6; cf.:

expeditionis Germanicae impetum cepit,

suddenly resolved to make, Suet. Calig. 43: capere initium, to begin:

ea pars artis, ex qua capere initium solent,

Quint. 2, 11, 1.— Transf., of place:

eorum (finium) una pars, quam Gallos optinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano,

Caes. B. G. 1, 1:

a dis inmortalibus sunt nobis agendi capienda primordia,

Cic. Leg. 2, 3, 7.—

Of an opportunity or occasion, to seize, embrace, take:

si occassionem capsit,

Plaut. Ps. 4, 3, 6:

si lubitum fuerit, causam ceperit,

Ter. And. 1, 3, 8:

quod tempus conveniundi patris me capere suadeat,

Ter. Phorm. 5, 4, 9:

si satis commode tempus ad te cepit adeundi,

Cic. Fam. 11, 16, 1.—

Of operations of the mind, resolutions, purposes, plans, thoughts, etc., to form, conceive, entertain, come to, reach:

quantum ex ipsa re conjecturam cepimus,

Ter. Heaut. 2, 3, 25 MSS. (Fleck. al. ex conj. fecimus); Varr. R. R. 3, 16, 32:

cum jam ex diei tempore conjecturam ceperat,

Caes. B. G. 7, 35:

hujusce rei conjecturam de tuo ipsius studio, Servi, facillime ceperis,

Cic. Mur. 4, 9.— Absol.:

conjecturam capere,

Cic. Div. 1, 57, 130:

nec quid corde nunc consili capere possim, Scio,

Plaut. Merc. 2, 3, 12:

capti consili memorem mones,

id. Stich 4, 1, 72:

quo pacto porro possim Potiri consilium volo capere una tecum,

Ter. Eun. 3, 5, 66; 5, 2, 28:

temerarium consilium,

Liv. 25, 34, 7:

tale capit consilium,

Nep. Eum. 9, 3.— With inf.:

confitendum... eadem te hora consilium cepisse hominis propinqui fortunas funditus evertere,

Cic. Quint. 16, 53; Caes. B. G. 7, 71 init. —With ut:

subito consilium cepi, ut exirem,

Cic. Att. 7, 10 init. —With gen. gerund. (freq.):

legionis opprimendae consilium capere,

Caes. B. G. 3, 2:

obprimundae reipublicae consilium cepit,

Sall. C. 16, 4.—With sibi:

si id non fecisset, sibi consilium facturos,

Caes. B. C. 2, 20:

ut ego rationem oculis capio,

Plaut. Ps. 2, 2, 2:

cepi rationem ut, etc.,

Ter. Heaut. 5, 2, 11.—

Of examples, instances, proofs, etc., to take, derive, draw, obtain:

ex quo documentum nos capere fortuna voluit quid esset victis extimescendum,

Cic. Phil. 11, 2, 5:

quid istuc tam mirum'st, de te si exemplum capit? Ter And. 4, 1, 26: exemplum ex aliqua re,

Cic. Lael. 10, 33:

praesagia a sole,

Plin. 18, 35, 78, § 341:

illud num dubitas quin specimen naturae capi debeat ex optima quaque natura?

Cic. Tusc. 1, 14, 32.—

Of impressions, feelings, etc., to take, entertain, conceive, receive, be subjected to, suffer, experience, etc.:

tantum laborem capere ob talem filium?

Ter. And. 5, 2, 29:

omnes mihi labores fuere quos cepi leves,

id. Heaut. 2, 4, 19:

laborem inanem ipsus capit,

id. Hec. 3, 2, 9:

ex eo nunc misera quem capit Laborem!

id. And. 4, 3, 4: miseriam omnem ego capio;

hic potitur gaudia,

id. Ad. 5, 4, 22:

satietatem dum capiet pater Illius quam amat,

Plaut. Am. 1, 2, 10:

plus aegri ex abitu viri quam ex adventu voluptatis cepi,

id. ib. 2, 2, 9:

cum illa quacum volt voluptatem capit,

id. ib. prol. 114:

angor iste, qui pro amico saepe capiendus est,

Cic. Lael. 13, 48:

quae (benevolentia) quidem capitur beneficiis maxime,

id. Off. 2, 9, 32:

laetitiam quam capiebam memoria rationum inventorumque nostrorum,

id. Fin. 2, 30, 96:

lenire desiderium quod capiebat e filio,

id. Sen. 15, 54:

opinione omnium majorem animo cepi dolorem,

id. Brut. 1, 1:

itaque cepi voluptatem, tam ornatum virum fuisse in re publica,

id. ib. 40, 147:

ex civibus victis gaudium meritum capiam,

Liv. 27, 40, 9:

ne quam... invidiam apud patres ex prodiga largitione caperet,

id. 5, 20, 2:

ad summam laetitiam meam, quam ex tuo reditu capio, magnus illius adventu cumulus accedet,

id. Att. 4, 19, 2 (4, 18, 3):

laetitia, quam oculis cepi justo interitu tyranni,

id. ib. 14, 14, 4:

ex praealto tecto lapsus matris et adfinium cepit oblivionem,

lost his memory, Plin. 7, 24, 24, § 90: virtutis opinionem, Auct. B. G. 8, 8: somnum, Cic. Tusc. 4, 19, 44: taedium vitae, Nep. ap. Gell. 6 (7), 18, 11:

maria aspera juro Non ullum pro me tantum (me) cepisse timorem, Quam, etc.,

Verg. A. 6, 352 Forbig. ad loc.:

et in futurum etiam metum ceperunt,

Liv. 33, 27, 10:

voluptatem animi,

Cic. Planc. 1, 1:

malis alienis voluptatem capere laetitiae (cum sit),

id. Tusc. 4, 31, 66:

quaeque mihi sola capitur nunc mente voluptas,

Ov. P. 4, 9, 37.—

Transf., with the feelings, experience, etc., as subj., to seize, overcome, possess, occupy, affect, take possession of, move, etc. (cf. lambanô, in this sense and like 9. supra): nutrix: Cupido cepit miseram nunc me, proloqui Caelo atque terrae Medeai miserias, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 63 (Trag. Rel. v. 291 Vahl.):

edepol te desiderium Athenarum arbitror cepisse saepe,

Ter. Hec. 1, 2, 14:

numquam commerui merito ut caperet odium illam mei,

id. ib. 4, 2, 4:

sicubi eum satietas Hominum aut negoti odium ceperat,

id. Eun. 3, 1, 14:

nos post reges exactos servitutis oblivio ceperat,

Cic. Phil. 3, 4, 9:

te cepisse odium regni videbatur,

id. ib. 2, 36, 91:

Romulum Remumque cupido cepit urbis condendae,

Liv. 1, 6, 3:

cupido eum ceperat in verticem montis ascendendi,

id. 40, 21, 2:

etiam victores sanguinis caedisque ceperat satietas,

id. 27, 49, 8; Mel. 3, 5, 2:

qui pavor hic, qui terror, quae repente oblivio animos cepit?

Liv. 27, 13, 2:

oblivio deorum capiat pectora vestra,

id. 38, 46, 12:

tantane te cepere oblivia nostri?

Ov. Tr. 1, 8, 11:

ut animum ejus cura sacrorum cepit,

Liv. 27, 8, 6:

hostis primum admiratio cepit, quidnam, etc.,

id. 44, 12, 1:

tanta meae si te ceperunt taedia laudis,

Verg. G. 4, 332; cf. Anthol. Lat. I. p. 178;

I. p. 196 Burm.: ignarosque loci passim et formidine captos Sternimus,

Verg. A. 2, 384:

infelix, quae tanta animum dementia cepit!

id. ib. 5, 465; id. E. 6, 47:

cum subita incautum dementia cepit amantem,

id. G. 4, 488; cf. Anthol. Lat. I. p. 170, 15;

I. p. 168, 14 Burm.: Tarquinium mala libido Lucretiae stuprandae cepit,

Liv. 1, 57, 10:

ingens quidem et luctus et pavor civitatem cepit,

id. 25, 22, 1:

tantus repente maeror pavorque senatum eorum cepit,

id. 23, 20, 7:

senatum metus cepit,

id. 23, 14, 8: si me... misericordia capsit. Att. ap. Non. p. 483, 11 (Trag. Rel. v. 454 Rib.): nec tuendi capere satietas potest, Pac. ap. Cic. Div. 1, 14, 24 (Trag. Rel. v. 410 ib.):

quantus timor socios populi Romani cepisset,

Liv. 43, 11, 9.—

Of injury, damage, loss, etc., to suffer, take, be subjected to:

calamitatem,

Cic. Div. 1, 16, 29:

detrimenti aliquid in aliqua re,

Col. 1, 8, 2.—Esp., in the legal formula, by which dictatorial powers were conferred by the senate upon the consuls or the entire magistracy in times of extreme danger to the state;

videant ne quid res publica detrimenti capiat: decrevit quondam senatus, ut L. Opimius consul videret ne quid res publica detrimenti caperet,

Cic. Cat. 1, 2, 4:

Hernici tantum terrorem incussere patribus, ut, quae forma senatus consulti ultimae semper necessitatis habita est, Postumio, alteri consulum, negotium daretur, videret, ne, etc.,

Liv. 3, 4, 9; cf. id. 6, 19, 2 sqq.:

quod plerumque in atroci negotio solet, senatus decrevit, darent operam consules, ne quid, etc.... Ea potestas per senatum more Romano magistratui maxuma permittitur, exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis, domi militiaeque inperium atque judicium summum habere,

Sall. C. 29, 2 sq.

To take in, receive, hold, contain, be large enough for.

Lit.

In gen.: Ph. Sitit haec anus. Pa. Quantillum sitit? Ph. Modica'st, capit quadrantal, Plaut. Curc. 1, 2, 8:

parte quod ex una spatium vacat et capit in se (ferrum),

Lucr. 6, 1030:

jam mare litus habet, plenos capit alveus amnes,

Ov. M. 1, 344; cf.:

terra feras cepit, volucres agitabilis aer,

id. ib. 1, 75:

dum tenues capiat suus alveus undas,

id. ib. 8, 558:

cunctosque (deos) dedisse Terga fugae, donec fessos Aegyptia tellus Ceperit,

id. ib. 5, 324.—

Esp., with negatives, not to hold, to be too small for, etc.; cf.:

di boni, quid turba est! Aedes nostrae vix capient, scio,

Ter. Heaut. 2, 3, 13:

qui cum una domo jam capi non possunt, in alias domos exeunt,

Cic. Off. 1, 17, 54: nec jam se capit [p. 286] unda;

volat vapor ater ad auras,

Verg. A. 7, 466:

non tuus hoc capiet venter plus ac meus,

Hor. S. 1, 1, 46:

non capit se mare,

Sen. Agam. 487:

neque enim capiebant funera portae,

Ov. M. 7, 607:

officium populi vix capiente domo,

id. P. 4, 4, 42:

si di habitum corporis tui aviditati animi parem esse voluissent, orbis te non caperet,

Curt. 7, 8, 12:

ut non immerito proditum sit... Graeciam omnem vix capere exercitum ejus (Xerxis) potuisse,

Just. 2, 10, 19.—

Trop.

To swallow up, ingulf, take in (rare):

tot domus locupletissimas istius domus una capiet?

Cic. Verr. 2, 2, 4, § 7.—

To contain, hold, be large or strong enough for, bear.

Affirmatively (rare):

quidquid mortalitas capere poterat, implevimus,

Curt. 9, 3, 7:

si puer omni cura et summo, quantum illa aetas capit, labore, scripserit,

Quint. 2, 4, 17:

dummodo ejus aetatis sit, ut dolum capiat,

Dig. 40, 12, 15.—

With negatives:

non capiunt angustiae pectoris tui (tantam personam),

Cic. Pis. 11, 24:

leones, qui... nec capere irarum fluctus in pectore possunt,

Lucr. 3, 298:

nec capiunt inclusas pectora flammas,

Ov. M. 6, 466:

vix spes ipse suas animo capit,

id. ib. 11, 118:

ardet et iram Non capit ipsa suam Progne,

id. ib. 6, 610; cf.:

sic quoque concupiscis quae non capis,

Curt. 7, 8, 13:

majora quam capit spirat,

id. 6, 9, 11:

ad ultimum magnitudinem ejus (fortunae) non capit,

id. 3, 12, 20:

infirma aetas majora non capiet,

Quint. 1, 11, 13.—

Transf., of things, to admit of, be capable of, undergo (post-Aug. and rare):

rimam fissuramque non capit sponte cedrus,

Plin. 16, 40, 78, § 212:

molluscum... si magnitudinem mensarum caperet,

id. 16, 16, 27, § 68:

res non capit restitutionem, cum statum mutat,

Dig. 4, 4, 19.—

With inf., to be susceptible of, to be of a nature to, etc., = endechetai (late Lat.):

nec capit humanis angoribus excruciari (Deus),

Prud. Apoth. 154:

crimina, quae non capiunt indulgeri,

Tert. Pud. 1 fin.; id. Apol. 17; id. adv. Haer. 44 fin.; Paul. Nol. Carm. 9, 22.—

Of the mind, to take, receive into the mind, comprehend, grasp, embrace (cf. intellego, to penetrate mentally, have insight into):

sitque nonnumquam summittenda et contrahenda oratio, ne judex eam vel intellegere vel capere non possit,

Quint. 11, 1, 45:

nullam esse gratiam tantam, quam non vel capere animus meus in accipiendo... posset,

id. 2, 6, 2:

quae quidem ego nisi tam magna esse fatear, ut ea vix cujusquam mens aut cogitatio capere possit,

Cic. Marcell. 2, 6; id. N. D. 1, 19, 49:

senatus ille, quem qui ex regibus constare dixit, unus veram speciem Romani senatus cepit,

Liv. 9, 17, 14:

somnium laetius, quam quod mentes eorum capere possent,

id. 9, 9, 14.—P. a. as subst.: Capta, ae, f., a surname of Minerva, as worshipped on the Coelian Mount, but for what reason is not known, Ov. F. 3, 837 sq.

căpĭo, ōnis, f. [1. capio]; in the Lat. of the jurists,

A taking:

dominii,

Dig. 39, 2, 18; Gell. 6 (7), 10, 3.—

= usu capio or usucapio, the right of property acquired by prescription, Dig. 41, 1, 48, § 1; 41, 3, 21; 41, 5, 4; v. 1. usucapio.