-
21 chumáu
Chumáu, borracho. Fae munchus anus, tandu you arretrigáu na cárxel d' Aviles, taba you de cabu vares perque axindi me fixeran lus funcionarius d' aquecha teixa d'arretrigamentu que cuaxi tous yeren llexonarius que viexen fechu la guerra, menus el director que mandaba menus que you que yera un prixu enchufáu per mious hermenus lus llexonarius. El axuntu yera que you vivía nun mexor que lus oitres compañeirus, peru dientru de lu que cueye, yera un prixu que m'abayaba dientru de la cárxel con abonda más llibertá que tous lus demás. —Alcuérdume que yera pel envernu nuna nuetche chuvioxa y'enxenebrá, nun había na cárxel d'aquecha namái qu'una ucena de prixus ya tous tabamus acorripáus dientru d’una celdona, ya you yera 'l responxable de lu que pudiés xuceder achindi, que xucedíe de tou peru con munchu envidayaxe, pos lu mesmu xugabamus a les baraxes, ou endeveces tamen chumábamus vinu fasta 'l cuaxi entarrascanus, pos cuaxi tous lus funcionarius teñíalus you engayoláus per mor de que xempre taba cuaéchus falandu de couxes del Terciu, ya paime amindi que you xapíe más de la LLexón que tous echus xuntus, manque viexen fechu la guerra ya ganáranla. La LLexón foi pamindi disdi endenantes de la miou ñacencia dalgu mu xagráu, perque ‘l miou pá foi Fundador del Terciu ya LLaureáu, ya per xin daquién l'alcuerdia nomábase Xuliu Gómez Sánchez, ya perque you tamén me fexe llexonariu, per toes istis cuoxes la LLexón ye pamindi dalgu mu queríu ya mu Xagráu. Lu mesmu que per miou Melgueira ya Embruxadora Tierrina you dóu miou vida en tous lus cheldiares, pos tamén per la LLexón lu faría, ya se dalgún díe tuviexe qu'elexir ente les dous, faríalu per miou Tierrina que ye miou mesma LLexón. El casu foi qu'aquccha nuétche 'l cocineiru que yera un prixu que taba na cárxel per ser un rapiegacu fixera pa cenare fabes prietes con pataques, ya tan xaláes les encalducóu, que mu pouques enzulamus, per ixu quedóu 'n potaráu d'eches que cundu 'l funcionariu de xerviciu nus pieschóu na celdona, metiemus pa dientru 'l potaráu de fabos per xi dalgún quixés enzular d'anguna pela nuetche, comu faticáus d'endeveices fexéranus, pos teníamus la lluz toa la nuétche, ya namái que you podía matala cundu mexor nus encaldare, el casu fói, que tabamus tous acorripainus dientru de la celdona, caún al sou cheldare, pos d'angunus ya taben achucáus n'aquechus camastrus xiringantes, con lus xergonzatus esgazáus la metá d'echus y'ameruxáus de trelda per tous sous cháus, pamindi qu'aquechus camastrus yeren cameres de gochus, ya nun de prexones, peru per aquechus tempus la vida yera 'nxina, perque la Xusticia ya la LLibertá taba tan arretrigá comu lu tábanus nuexóitres. —Xeríen les déz de la nuétche cundu 'l cerroxu del portón de la celdona ureámuslu ruxir, ya don Muél un funcionariu que viexe xíu xargentu 'l Terciu, 'n bigardu de paixanu comu 'n carbayu de forti ya grandi, abrióu la porta 'l entestate ya dexóu cayer dientru la celda un esquelléticu home que traíalu en vollantres, el probetayu esgraciaín taba de moyáu lu mesmu que xi lu viexen piescáu na mar, llugar dóu él llanzárase p'achuguinar la sou mixerable vida, xegún falara 'l muñicipal que lu viexe traíu pa la cárxel, pos al paicer la tarrasca que lu l'engorochaba fixérale afogese mesmamente dellantri les ñarices del muñicipal que fora quién le xalvara la sou vida. —Aquel pingayán de home tal paicía que taba enruxuráu, per nun falar que llocu d'atechu per mor de la llabasca chuma qu'al piecer l'endubiétchara, el casu fói que don Muél díxome que lu llindiara fasta qu'escosárasele la chuma, ya xin más pallabres gulgu pieschar la porta 'l funcionariu ya dexónus dientru aquel paixanu,que namái que se xebróu 'l guardián puénxuse 'n pé comu se fora ellétricu ya comencipióu agüeyanus con lus sous güétchus arremelleus, choramicóuxus ya gafus, lu mesmu que xi quixés achuquinanus a tous nuexóitres, despós achucóuxe d'enría 'l sou camastru ya comencipipu chorar, ya tembluxar nel cheldar que queixábase con pallabres desfilbanáes ya tartexas, despós allevantóuxe comu 'n rellámpagu ya comenciplóu dar truñazus con la sou testa escontres la porta que taba forrá per dientru con champles de fierru,,coyímuslu nel escape cuenxolándulu comu mexor pudíamus, aconsexánduye que nun fixera couxes que l'amollecían, peru él texendu per xebrase de nuexóitres falaba que quería morrer, que nun escanxaríe fasta chuguinar la sou mixerable vida. Dexéi 'l paixanu cuaxi d'atechu xoxegáu na compañe d'oitres compañeirus que lu consolaben a sou maneira, ya you coléi con lus oitres que tabamus encaldáus endenantes xugandu ‘l tute unes boteches de vinu pal oltre díe. —Metandu taba xugandu, comencipiarun les caxiétches del mıou envedeyaxe nel envidayar de lus cheldares encaldáus per aquel chumáu paixanu, ya tales penxamentus allumbrárunme la lluz de qu'aquel condenáu paixanu nun quería morrer, perque se daquién quiér achuquinase nun lu faera dellantri les ñarices, senún que catará un llugar dou naide l'agüeye, lu mesmu que cundu testaróu escontres la porta, aquechus truñazus que fixera d'enría les sous manes nun yeren pal querer bramar la mochera catandu la Cadarma, aquel paixanu yera un granuxa que dalgu cataba con tous aquechus esparabanxus. —Lluéu tubiemus que dexar de xugar pa dír fasta la porta dou oitra veiz el paixanu suxetáu per dous compañeirus enfocicábase per truñala, entóus díxeme amindi mesmu qu'aquel homacu de trelda diba xodenus tou la nuétche con tantu querer truñar la porta, 'l casu fói que cheguéi xuntu d'él ya díxele que you yera 'l cabu achindi dientru, ya que xi lu que quería yera morrer que nuexóitres lu dibamus achuquinar peque dexara de faer tanta griesca. —El casu fói, que quitéi la pretina de lus mious calzones, pediyes a lus mious compañeirus las d'echus, ya metantu que con cuatru ou cincu pretines you faía un rixu llargu, 'l condenáu paixanu que xapíe más de cárxeles ya granuxeríes que tous nuexóitres xuntus, glayaba xaforáu que xín que quería morrer ya chuéu. —Cundu tuve 'l rixu corñaleiru fechu, fíxele un treizu ya punxeilu 'l paixanu nel piscuezu ya nun fexu esparabexu dangún, tal paicía que yera verdá que cataba la Cadarma, chevámuslu axin coyíu per el roncial comu pochín que yera fasta lu cabeiru la celdona dou comu a dous metrus del xuelu había un ventanalón enrexáu, ya cundu me xubí d'euría 'l camastru p'enretrigar la pretina na rexa con mires d'afogalu per la chancia, 'l probe paixanu llantandu sous rodiétches nel xuelu, chorandu comu 'n nenu examparáu, amamplenáu d'un miéu que per tou 'l sou curpu s'allumbraba, cundu comprendióu que díbamus afogalu na sou verdá de nuexa chancia, díxunus xuplicanti qu'él nun quería morrer, que taba xin trabayu, xin teixá, xin nagua, que lu que viexe fechu fora namái paquelu llanteren dientru de la cárxel, anxina ente la cárxel yal lus papelaxus de xueces ya mélicus de llocus, paxaba lus envernus abelugáu, en teixá xin goteres, camastru enxútchu, ya comedera gratis, fasta qu'achegare ‘l bon tempu, ya qu’istu mesmu fexéralu fatáus d'endeveices noitres ciodaes dandoye un bon rexultáu. —El casu foi que tous nus punximos m'allegres, ya 'l mesmu paixanu xonriyente quitóu del piscuezu 'l treizu, ya fóu desaparexondu les pretines nel mesmu encaldar que nus las apurria, ya despós preguntóunus se teñíamus dalgu qu'enzular pos taba tarazáu de fame, entóus el cocineiru puénxule 'l pote de fabes ente les sous piernes nel mesmu lleldar que l'apurría un cantezu de pan ya la cuyar, ya díxole qu'enzulara fabes fasta que se fartase. —El paixanu allugáu pela fame xentose d'euría 'l camastru conel pote ben terciáu ente sous pates, ya comencipióu escuyarapar per les fabes nun topándoles nagua xaláes, ya xin guniar pallabra con naide dexóu 'l pote escosau de potaxe, despós llapóu trés tal escomunal fartura un xarricáu d'agua del cañu del retrete, ya dexeguíu endolcóuxe nel catre con tous sous fatus puestus moyáus comu taben, ya tapánduse con una mantaxe que yera lu mesmu qu' un xacu gochu ya ruín, comencipleu con la mochera encobertoriada nel xurniéu catandu 'l xuenu. —Nun debía d'atopase ben nel sou xeitu, pos él nun faía namái que dar gueltes ya bufar encomoláu debaxu 'l mantaxu, metantu qu'el catre xiringotiábase dientru d'unus chirríus del fierru ferruñosu, ya despós d’abayucase nun mamplenáu d'encoyese y'espurrise, lleldar bufíus ya corcoubus, comencipióu queixase, primeiru xelliquín, despós con más xixa, ya per últimu llevantóuxe del camaretu encoyíu con les manes aprietandu 'l sou banduyu,que debía de tenelu mu terriu per mor del potaráu de fabes quenél nun coyíen, ya nun queríen xebrase nin per d'enría ni per d'embaxu, per ístu 'l paixanu taba que bramaba xegún el miou paicer yal de tous lus mious compañeirus, que primeiru tomámuslu en rixes, y'angunus gracioxus llanzábanye puches, munches tan gracioxes que más royír nus faíen, el probe paixanu que nun faía namái que dar gueltes pela celdona con les manes afaxandu 'l banduyu ya queixánduse ya con glayíes abondu xubíus, debía de tar envidayandu que taba dientru de la mesma ufixina del diañu, 'l agüétchar comu tous mu contentus nus reyíamus xin faele dalgún casu, dexose cayer nel xuelu llanzandu glayares tan fortes falandu que morría ya que per el amor del Faidor chamaramus un mélicu. Nun féxume falta ’mindi chamar al funcionariu, pos con tal enlloquecía folixa vienu él chuéu conún llátigu na manu, pa falagái 'l chumbu, anxina qu´ abrióu la porta don Muél enruxeráu de mala lleiche, ya coyendu 'l probe paixanu quetaba esmurgazáu nel xuelu fayendu corcóubus ya llanzandu glayíus per mor del dollor, comencipiou primeiramente ximielgándulu, que tal paicía ante les sous manes comu 'n maruxonín de trapaxus, urdenánduye qu'afogara lluéu 'l glayar, ya senún lu faía diba queixase per dalgu. Peru 'l paixanu nun atendíe más pallabres que les qu'allumbraben lus sous dollores, que nun yeren oitres qu’el falar que se morría senún chababen con priexa un mélicu. —Don Muél comprendiou que nun yera la chuma la que l'encibiétchaba, cundu le cuntamus que se viexe 'nzuláu 'l potaráu de fabes, anxina foi que tirándulu d’enría 'l camastru díxule que yera un allicuéncanu, ya que xin per él fora chindi morría xin oitres cudiáus. —Gulgunus pieschar la porta don Muél xebránduse de nuexoitres xin falar más pallabres, ya comu a la gora ou anxina, chegarun cununa camiétcha dous homes de la Cruz Roxa, ya enxamás xupe xin viexe morríu ou sanáu aquel probetayu de paixanu, pos manque ye preguntéi 'l funcionariu per él, díxome que nun xapíe nagua. TRADUCCIÓN.—Hace muchos años, estando yo prisionero en la cárcel de Avilés me habían dado el oficio de cabo de varas, porque así lo habían querido los funcionarios de aquella casa de encadenamiento, casi todos ellos habían sido legionarios en la contienda de Nuestra Patria, todos menos el director, que mandaba menos en aquel pequeño presidio que yo mismo, que era un preso enchufado por así decirlo, por mis hermanos los legionarios. —El asunto era, que yo no vivía mejor que mis compañeros de infortunio, pero dentro de lo que cabía, yo era un preso que me movía dentro de aquella cárcel, con mucha más libertad que todos los demás. —Me recuerdo que era por el invierno, en una noche fría y muy lluviosa, y no habíamos en la cárcel de aquella nada más que una docena de presos, y todos estábamos acomodados dentro de una grande celda, de la cual yo era el responsable de lo que pudiera suceder en ella, que acaecía de todo pero con mucho talento, pues lo mismo jugábamos a las cartas, y demás juegos prohibidos, que solíamos beber vino hasta casi emborracharnos, pues a todos los funcionarios yo me los tenía tan ganados, que solía conseguir de ellos muchas prohibidas cosas, y todo era por mor de que yo siempre estaba hablando con ellos de cosas del Tercio, y a mí me parecía, que yo sabía de la Legión más que todos ellos juntos, aunque hubieran hecho la guerra convirtiéndose en vencedores de la contienda. —La Legión ha sido para mí desde antes de mi propia nacencia, algo muy sagrado, porque mi padre había sido fundador y Laureado de Ella, y por si alguien se recuerda de su nombre, se llamaba Julio Gómez Sánchez, y porque yo también forme en sus filas amándola y queriéndola. Por todas estas cosas, la Legión siempre fue para mí muy sagrada y querida. Lo mismo que por mi Dulce y Embrujadora Tierrina, yo doy gustoso mi vida en todos los sucederes, pues también por la Legión lo haría, y si algún día tuviese que elegir entre las dos, lo haría por mi Tierrina que es mi propia Legión. —El caso fue que aquella noche, el cocinero que era un preso que estaba en la cárcel porque era un ladronzuelo, hiciera para cenar judías de color con patatas, y tan saladas le habían salido, que muy pocas habíamos comido, por eso quedó en la perola casi toda la cena, y cuando el funcionario de servicio nos encerró en la celda, metimos para dentro la perola de judías, por si alguno quería comer alguna por la noche como muchas voces hacíamos, pues teníamos la luz toda la noche, y nada más que yo podía apagarla cuando mejor nos pareciese. Sucedía que estabamos todos los presos dentro de aquella grande celda, y cada cual hacía lo que mejor le pareciese, algunos ya se habían acostado en aquellos camastros que se movían como columpios, con los jergones rotos la mitad de ellos, y llenos de suciedad y porquería por todas partes, para mí que aquellos inmundos camastros eran propios para los cerdos y no para las personas, pero por aquellos tiempos la vida era así, porque la Justicia y la Libertad, se encontraba tan prisionera como nosotros mismos. —Serían aproximadamente las diez de la noche, cuando el cerrojo del portón de la celda le oímos chirrear y don Manuel, un funcionario que había sido sargento del Tercio, un gigante de paisano como un roble de fuerte y grande, abrió la puerta de par en par y dejó caer dentro de la celda un esquelético hombre que traía entre sus poderosas manos lo mismo que si fuese un muñeco. El pobre desgraciado estaba de mojado, lo mismo que si lo hubiesen pescado en la mar, lugar dónde él se había lanzado para asesinar su miserable existencia, según había manifestado el municipal que le había traído a la cárcel, pues al parecer la borrachera que le envolvía, hiciérale ahogarse mismamente delante de las narices del municipal, que fuera quién le había salvado la vida. —Aquel pingajo de hombre tal parecía que no estaba bien de la mollera, por no decir que loco del todo estaba, por causa de la asquerosa borrachera que al parecer le enmadejaba. El caso fue, que don Manuel me dijo que le cuidara hasta que dejase de estar tan borracho, y sin más palabras, volvió cerrar la puerta el funcionario, dejándonos dentro aquel paisano, que nada más que el guardián se había marchado, se puso en pie con tal rapidez como si eléctrico lo fuera, y comenzó a mirarnos a todos con sus ojos sumamente abiertos y extraviados, lagrimosos y muy amenazadores, lo mismo que si pretendiese asesinarnos a todos nosotros. Después, se acostó encima de su camastro y dio comienzo a llorar desconsolado, al mismo tiempo que temblando todo él, se quejaba con palabras deshilbanadas y tartamudeantes, después se levantó con la velocidad de un relámpago, y comenzó a envestir puñando con su cabeza contra la puerta, que estaba forrada por la parte de dentro con chapas de hierro, le cogimos con rapidez consolándole como mejor supimos, a la sazón que le aconsejábamos que no hiciera cosas que le harían daño, pero él forcejeando por escaparse de entre nosotros, decía que quería morirse, y que no descansaría hasta asesinar su miserable vida. Dejé al paisano casi del todo sosegado en compañía de otros compañeros que a su manera le consolaban, y me marché con otros a jugar una partida al tute en la que antes estábamos enfrascados jugándonos unas botellas de vino para el día siguiente. —Mientras estábamos jugando, comencé a estudiar con mi pensamiento los haceres lleldados por aquel embriagado paisano, y tales encerebrares me alumbraron la luz de que aquel condenado borracho no quería morir, porque si cualquiera se quiere quitar la vida, no lo hace delante de las narices de un guardia, sino que lo más propio, es que busque un lugar donde nadie le vea, lo mismo que cuando envistiera contra la puerta, aquellos cabezazos que hiciera encima de sus manos, no eran para quererse abrir la cabeza buscando la muerte. —Aquel paisano era un verdadero granuja, que alguna cosa andaba buscando con todos aquellos espavimientos. —Muy pronto tuvimos que dejar de jugar, para ir de nuevo hasta la puerta, donde otra vez el paisano sujetado por dos compañeros se encorajinaba por querer puñarla de nuevo. Fue entonces cuando me dije a mí mismo, que aquel hombre de mierda, nos iba a fastidiar toda la noche con tanto querer puñar la puerta. El caso fue, que llegué a junto él y le dije que yo era el cabo de la celda, y en ausencia de los funcionarios yo era quién allí mandaba, y si lo que quería era morir, que nosotros mismos le íbamos asesinar para que dejase de armar tanta gresca. —El caso fue, que me quité el cinto de mis pantalones, a la par que les pedía a mis compañeros los de ellos, y mientras que con cuatro o cinco cinturones estaba haciendo una larga cuerda, el condenado de paisano que sabía más de cárceles que todos nosotros juntos, gritaba alterado que sí, que quería morirse y luego. —Cuando tuve la cuerda cornalera echa, le hice un lazo y se lo colgué al paisano del pescuezo, no haciendo espavimento alguno, tal parecía que era cierto que andaba buscando la muerte. Le llevamos así cogido por el ronzal como pollino que era, hasta el final de la celda, donde como a dos metros del suelo, había un enorme ventanal enrejado con fuertes hierros, cuando me subí encima del camastro para amarrar la cuerda en las rejas con miras de ahorcarlo en broma, el pobre paisano plantó sus rodillas en el suelo, y llorando desconsoladamente como un niño desamparado, plagado de un tenebroso miedo que por todo su cuerpo se alumbraba, nos dijo suplicante que él no quería morir, que no tenía trabajo, ni casa, ni a nadie, que lo que hubiera hecho había sido nada más que para que le metiesen en la cárcel, así era que entre la cárcel y los papeleos de jueces y de médicos de locos, se pasaba los inviernos resguardado en casa sin gotera, camastro seco y comida gratis, hasta que llegase el buen tiempo, y que esto mismo ya lo hubiera hecho varias veces en otras ciudades de la Patria, donde le habían proporcionado un estupendo resultado. —El caso fue, que todos nos pusimos muy alegres, y hasta el mismo paisano sonriente, se quitó de su cuello el dogal, que fue desaparejando los cinturones en el mismo suceder que nos los daba, y después como si no hubiese pasado nada, nos preguntó si teníamos algo de comer, pues estaba muerto de hambre, entonces el cocinero muy rápido, le puso la perola de judías entre sus piernas, en el suceder que le daba un trozo de pan y una cuchara, le dijo, que comiese judías hasta que se hartara. —El paisano atenazado por el hambre, se sentó encima del camastro con el perol bien terciado entre sus piernas y comenzó a embutirse grandes cucharadas de judías, no encontrándolas al parecer nada saladas, y sin hablar con nadie palabra, dejó al perol sin nada del potaje, después se bebió tras descomunal hartura, un grande jarro de agua del cano del retrete, y seguidamente se enroscó en su catre, con todas sus ropas puestas mojadas como estaban, y tapándose con una manta que era lo mismo que un saco sucio y malo, comenzó con la cabeza también tapada, a buscar el descanso en el sueño. —No debía de encontrarse muy bien en su sitio, pues no hacía nada más que dar vueltas, así como resoplar incomodado debajo de aquella cerda manta, mientras que el desvencijado catre continuamente se movía, dentro de un chirriar de hierros viejos y herrumbrosos, y después de dar muchísimas vueltas, de encogerse y estirarse, y hacer resoplinos y saltos, comenzó a quejarse, primero muy quedamente, después con más fuerza, y por último se levantó del camastro muy encogido y con sus manos apretando desesperado el estómago, que debía de tenerle muy lleno, por la causa del enorme perol de judías que en él no cabían, y no querían salirse ni por encima ni por debajo, por esto el pobre paisano estaba que explotaba, según mí parecer y el de todos mis compañeros, que primero lo tomamos en risas, y algunos graciosos le lanzaban sátiras, y muchas de ellas eran tan picarescas y ocurrentes, que más gracia y regocijo nos hacían, el desdichado paisano que no hacía nada más que dar vueltas por la celda, con las manos atajando su barriga y quejándose a grandes voces, debía de estar lleno de terror pensando, que se encontraba dentro de la misma oficina del mismo diablo, al observar como todos nosotros muy contentos y gozosos, nos estabamos riendo sin hacerle el menor caso. Dejose caer entonces en el suelo, lanzando gritos muy fuertes y arrollicándose a la par que decía que se moría, y que por el amor del Hacedor llamáramos a un médico. —No me hizo falta a mí llamar al funcionario, pues con tal enloquecido escándalo vino él presto armado con un látigo en la mano, para acariciarle el lomo, nada más que abrió la puerta don Manuel rabiado y con mala leche, cogió al pobre paisano que estaba tirado en el suelo dando voces lastimosas dentro de endemoniados revolcones de dolor, primeramente le sacudió con fuerza, pues tal parecía entre sus manos como un muñeco de trapo, le ordenó que dejase de dar más voces sino quería darlas por algo, pero el paisano no atendía a mas palabras que las que le alumbraban sus propios dolores, que no eran otras que el decir que se moría sino llamaban con rapidez a un médico. —Don Manuel comprendió que no era la borrachera la que lo ataba en aquel estado, cuando nosotros le dijimos que se hubo comido todo el perol de judías. Así fue, que tirándole de mala manera encima de su camastro, le dijo que era un indeseable de la peor calaña, y que si por él fuese, allí mismo se moriría como un perro. —Volvió a cerrar la puerta don Manuel, alejándose de nosotros sin decir más palabras, y como a un tiempo de una hora más o menos, llegaron con una camilla dos hombres de la Cruz Roja y se lo llevaron. Ya jamás supe más de él, no supe si muriera o sanara aquel desgraciado de paisano, pues aunque le pregunté al funcionario, me dijo que no sabía nada.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > chumáu
-
22 xardón
Xardón, ramajes de las encinas y de los pótchiscus, existen dos clases de xardones, aquellos que sus hojas tienen espinas y los otros que sus hojas son finas y la punta de sus hojas está desprovista de estos pinchos. —Xenardu you nagora qu'angunus envernus chegaben gafus, pos endenantes que se xebrare la xeronda ya taben con sous llastróuxas xeláes queimandu lus pastus ya dexandu lus mexores préus tan llimpíus de paciones comu les ñalgues de lus nenus, dou 'l ganáu nun podía fincar el denti, anxina yera que había que cebar mu cedu con la yerbe de lus payares, el casu yera que cundu chegaba a lu mexor una bona ñevaóna ya nes postremeries del envernu, lus payares taben escosáus d'afechu, ya les vaques prinxipalmente bramaben nes cortes de fame, entóus nuexoitres focicandu comu pudieramus pente la ñeve díbamus al monti a catar xardón ou yedre p'apaciguar un poucu la fame de les vaques, tantu 'l xardón comu la yedre son plantes allimenticies, ya premitien que non se nus murrieren les vaques, ya que lus oitres alimales comu les cabres, les uvées ou les caballeríes, arrexisten mexor la fame que les vaques, ya con pouca couxa entreteñíen la sou fame. Peru les vaques conistus xardones ya yedres manque la fame les apaciguaxe, quedaben comu cadarmus mu prietones ou ceñicentus xegún el collor de lus sous pelleyus, ya despós yera mu difixil que pudiexen recuperaxe d'afechu, pa xeguir dandu la produxón qu'endenantes d'istes famones nus daben. You alcuerdume mu ben d'un anu que vienu 'l branu mu magosteiru, ya la primaveira viexe fechu lu mesmu, ya per istu nun pudiemus recoyer cuaxi nagua yerbe, quedandu lus payares a la metá d'oitres anus, ya pa mal pior prexentóuxe un envernu mu cedu enxenebráu de fríus ya ñeves, ya lus payares lluéu se nus escosarun de yerbe ya oitres viandes pal ganáu, comu foyáus, narvaxus, paya, cañizus, etc., ya tubiemus que xostener el ganáu con xardón ya yedre ya fasta les mesmes fuées de lus xergones dou durmíamus nuexoitres, aquel amollecíu envernu xamás se me xebrara del miou vidayu, perque güéi cundu lu penxu, fáixeme impoxible comu prexones y'animales llogramus xobrevivir. TRADUCCIÓN.—Recuerdo yo ahora que en los tiempos pasados de los años cuarenta, algunas veces llegaban los inviernos muy temprano, pues antes que terminara el otoño, ya estaban con sus heladas cristalizadas quemando los pastizales, y dejando hasta los mejores prados con tales tan grandes heladas limpios de paciones lo mismo que las nalgas de los niños, donde el ganado no podía hincar el diente. Por esta razón había que empezar muy temprano a alimentarlos con la hierba de los pajares, así sucedía que a lo mejor se presentaba una grande nevada en las postrimerías del invierno, y ya los pajares se encontraban sin nada o casi secos de toda vianda para el ganado, y las vacas muy principalmente mugían de hambre en las cuadras, entonces nosotros hocicando y peleando con bravura de mil formas diferentes por entre la nieve, íbamos a los montes en busca del xardón o la hierba que se enredaba en los grandes castaños o los poderosos robles, o las llastras de las montañas, y tratamos estas plantas que apaciguaban un poco el hambre de nuestras queridas vaquinas, que no permitían que se nos muriesen de hambre, ya que los otros animales, como las cabras, las ovejas o las caballerías, aguantan mejor el hambre que las vacas, o a lo mejor a nosotros nos lo parecía, y con menos comida se entretenían su necesidad. —Pero las vacas con estos xardones y hiedras aunque el hambre les apaciguara quedaban cadavéricas, y sus pelajes se tornaban negros o cenicientos, dependía del color de sus pellejos. Después de un invierno de éstos, ya era muy difícil que se recuperasen del todo, y ya no seguían dando la producción que antes solían. —Yo me recuerdo muy bien de un verano que llego con unos calores infernales, y como la primavera hubiese hecho lo mismo pues no pudimos recoger casi nada de hierba, y todo porque los campos no la habían alumbrado, así que los pajares quedaron a menos de la mitad de otros años, y para mal peor, se presentó el invierno más temprano, y venía lleno el condenado de unos helados fríos y abundantes nieves, quedándose los pajares antes de tiempo limpios de hierba y otras viandas para el ganado, como pueden ser los foyáus, el ñarbaxu, la paya, etc., y tuvimos que sostener el ganado a xardón y hiedra, y hasta las mismas hojas del maíz que teníamos en los jergones de dormir, les tuvimos que dar de comer. —Aquel endemoniado y triste invierno jamás se me borrara a mí del entendimiento todavía hoy cuando lo recuerdo, se me hace imposible que personas y animales lograramos sobrevivirlo.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xardón
-
23 marcher
marcher [maʀ∫e]➭ TABLE 1 intransitive verba. to walk ; [soldats] to march• on marche sur la tête ! (inf) it's crazy!• venez, on va marcher un peu come on, let's go for a walk• c'est marche ou crève ! (inf!) it's sink or swim!• « défense de marcher sur les pelouses » "keep off the grass"b. ( = progresser) marcher vers le succès to be on the road to successc. ( = être dupe) (inf) on lui raconte n'importe quoi et il marche you can tell him anything and he'll swallow it (inf)• est-ce que le métro marche aujourd'hui ? is the underground running today?• les études, ça marche ? (inf) how's college going?* * *maʀʃeverbe intransitif1) ( utiliser ses pieds) [personne, animal, robot] to walk2) ( poser le pied) to tread ( dans in; sur on)se laisser marcher sur les pieds — fig to let oneself be walked over
3) ( avancer) to gomarcher sur les mains — [gymnaste] to walk on one's hands
4) ( fonctionner) [mécanisme, réforme, procédé] to workma radio marche bien/marche mal — my radio works well/doesn't work properly
5) (colloq) ( aller)marcher (bien)/marcher mal — [travail, relations, examen] to go well/not to go well; [affaires, film, élève] to do well/not to do well
6) (colloq) ( être d'accord) to go for itc'est trop risqué, je ne marche pas — it's too risky, count me out
ça marche! — ( marché conclu) it's a deal!; ( la commande est prise) coming up!
7) (colloq) ( croire naïvement) to fall for ittu verras, elle marchera à tous les coups — you'll see, she falls for it every time
8) (colloq) ( obéir)••il ne marche pas, il court! — (colloq) he's as gullible as they come
marcher sur la tête de quelqu'un — (colloq) to walk all over somebody
* * *maʀʃe vi1) [personne] to walkElle marche cinq kilomètres par jour. — She walks 5 kilometres every day.
Elle marchait devant. — She was walking in front.
marcher sur [gazon, l'asphalte] — to walk on, [clou] to step on, [crotte de chien] to step in
marcher dans [herbe] — to walk on, [flaque] to step in
2) MILITAIRE, [armée] to marchmarcher sur [ville, pays] — to march on
3) (= aller) [affaires, santé] to go, (= bien aller) to go wellAlors les études, ça marche? — How are you getting on at school?
marcher comme sur des roulettes — to go smoothly, to go without any hitches
4) (= fonctionner) [appareil] to work, [transports] to runLe métro marche normalement aujourd'hui. — The underground is running normally today.
5) (= se mouvoir) [véhicule, train] to goLe convoi marchait à vive allure. — The convoy was going fast., The convoy was moving fast
6) (= être d'accord) to go along, to agreeIl a refusé de marcher dans la combine. — He wouldn't play the game.
7) (croire naïvement) to be taken inIl essaie de te faire marcher. — He's pulling your leg., (pour tromper) to lead sb up the garden path
* * *marcher verb table: aimer vi1 ( utiliser ses pieds) [personne, animal, robot] to walk; il marche vite he walks fast; marcher à travers champs to walk across fields; allons marcher un peu let's go for a little walk; marcher avec des talons/chaussures plates to wear high heels/flat shoes;2 ( poser le pied) to tread (dans in; sur on); j'ai marché sur mes lunettes I trod on my spectacles; marcher sur les pieds de qn to tread on sb's toes; tu m'as marché sur le pied you stood on my foot; se laisser marcher sur les pieds fig to let oneself be walked over; à la soirée on se marchait sur les pieds fig the party was packed; ne marche pas dans les flaques don't walk in the puddles; marcher dans une flaque d'eau to step in a puddle; l'homme marchera sur Mars man will walk on Mars;3 ( avancer) to go; notre train marche vite our train goes fast; malgré les embouteillages, nous avons bien marché despite the traffic jams, we've made good time; marcher vers la gloire fig to be on the road to fame; marcher sur les mains [gymnaste] to walk on one's hands; marcher en tête de cortège to march at the head of the procession; marcher sur Paris/le palais présidentiel to march on Paris/the presidential palace;4 ( fonctionner) [mécanisme, dispositif] to work; [système, réforme, procédé] to work; ma radio marche bien/marche mal my radio works well/doesn't work properly; insecticide qui ne marche pas pour les fourmis insecticide that doesn't work on ants; faire marcher qch to get sth to work; ma montre ne marche plus my watch has stopped working; la poste marche de mieux en mieux the postal service is getting better and better; marcher au gaz/à l'électricité to run on gas/on electricity; Ivan marche à la vodka hum Ivan lives on vodka; les trains/bus ne marchent pas le dimanche the trains/buses don't run on Sundays;5 ○( aller) marcher (bien)/marcher mal [travail, relations, examen] to go well/not to go well; [affaires, film, livre, élève] to do well/not to do well; [acteur] to go down well/not to go down well; comment a marché ton examen? how did your exam go?; comment marchent les affaires? how is business?;6 ○( être d'accord) to go for it; je marche I'll go for it; c'est trop risqué, je ne marche pas it's too risky, count me out; elle marche pour cent euros par jour she' s agreed to one hundred euros a day; pour cent euros, ça marche for one hundred euros, you're on; ça marche! ( marché conclu) it's a deal!; ( la commande est prise) coming up!;7 ○( croire naïvement) to fall for it; tu verras, elle marchera à tous les coups you'll see, she falls for it every time; faire marcher qn to pull sb's leg; je te faisais marcher I was just pulling your leg; elle fait marcher sa mère comme elle veut she's got her mother wrapped round her little finger;8 ○( obéir) faire marcher son monde or personnel to be good at giving orders.il ne marche pas, il court○! he's as gullible as they come; marcher sur la tête de qn○ to walk all over sb.[marʃe] verbe intransitif1. [se déplacer à pied] to walkj'ai marché longtemps/un peu I took a long/short walkdescendre une avenue en marchant lentement/rapidement to stroll/to hurry down an avenuemarcher à grands pas ou à grandes enjambées to stride (along)a. (sens propre) to walk towards, to be headed for, to be on one's way toa. (sens propre) to walk straight ou in a straight linemarcher sur une ville/sur l'ennemi to march on a city/against the enemy3. [poser le pied]marcher sur to step ou to tread onmarcher dans [flaque, saleté] to step ou to tread inne marche pas sur les fleurs! keep off the flowers!, don't walk on the flowers!marcher sur les pieds de quelqu'un to tread ou to stand ou to step on somebody's feetmarcher à l'électricité to work ou to run on electricityfaire marcher [machine] to work, to operate5. [donner de bons résultats - manœuvre, ruse] to come off, to work ; [ - projet, essai] to be working (out), to work ; [ - activité, travail] to be going wellses études marchent bien/mal she's doing well/not doing very well at collegeles affaires marchent mal/très bien business is slack/is going wellça fait marcher les affaires it's good for business ou for tradene t'inquiète pas, ça va marcher don't worry, it'll be OKet le travail, ça marche? how's work (going)?si ça marche, je monterai une exposition if it works out, I'll organize an exhibitionleur couple/commerce n'a pas marché their relationship/business didn't work outça a l'air de bien marcher entre eux they seem to be getting on fine together, things seem to be going well between them[en voiture]6. [au restaurant]7. (familier) [s'engager] to go along with thingsje ne marche pas! nothing doing!, count me out!marcher dans une affaire to get mixed up ou involved in a scheme8. (familier) [croire] to fall for itje lui ai dit que ma tante était malade et il n'a pas marché, il a couru (humoristique) I told him that my aunt was ill and he bought the whole story ou and he swallowed it hook, line and sinkera. [le taquiner] to pull somebody's leg, to have somebody on (UK)b. [le berner] to take somebody for a ride, to lead somebody up the garden path -
24 freirus
Freirus, magos, curanderos, desencantadores de embrujamientos, etc. De los Freirus se han contado muchas historias, algunas ciertas, otras meras leyendas y muy pocas están en lus cuentos. Yo ahora les voy a contar la historia relacionada con lo misterioso de las Xantinas y freirus. "L'ESTORIA DE XANTA ROUXA" —Acorreláu per argutóuxes cumes que fasta les mesmes ñubes s'espurríen, pa xorber d'échos nus envernus les ñeves ya nus branus les güáitades, ben per mor de les borrines ou de bétchadas orbayadas, ou de choveres xin tinu, cundu atroñiquen lus cielus, ya en pocétchos centellóuxes s'esmadrían ente reblagus en manplenáes de riadas. Ou cundu nes campes nuétches baxu 'l paxiétchu d'estrellas, qu'acobertorién lus érus de moyadas alboriadas, ou cundu 'l tempu trastola, ya baxan prietes borrinas xemandu las orbayadas, que fartucaben al vátche que comu xardín divinu per les argutóuxes cumes yera curiáu en muriada. —Nisti vátchiquin d'enxuenu que mil nomes xin chevara, mal nomáu xamás cheldara, perque mil vátches semexus a miou Melgueirina Asturies per tous lus lláus l'engalanan. Isti vátche yera un xardín que xempre verdi lu taba, lu mesmu nel plenu envernu que nel branu magosteiru, dou embruxantes aldines per uquiera lu poblaban, de xentes fortes ya bravas, que fellices trabayaban, disdi que el sol allumbraba, fasta que la nuétche prieta nun dexaba güétchar nagua. —Sous erus daben lu mesmu 'l perexil que l'escanda, lus arbeyinus de Mayu, ya tou la clás de ximiente qu'el llabrador la xemara. Nus sous teixus tou la fame taba d'afechu xebrada. —Allindiaben sous rebañus d'uveyes, vaques, ya yegues, que nus préus, ou nas brañadas pastiaben yerbes mu sanas. Nuna 'ldina d'isti vátche fae mamplenaú d'anus, fexu rellumbru ista hestoria que l'uréei cundu guaxe de chingua d'un bon vaqueiru que tamén él l'ureáre. —Ista cheyenda ou hestoria que ches cuntu you nagora, fói fecha per el amore, 'l xufrimientu ya la chárima, ya per oitres munches couxes qu'allumbra l'alma humana. —Yera Rouxina tan pura, tan ñatural ya melgueira, tan fermóuxa ya ben cheldá que nin el mesmu Faidor oitra mexor n'encaldara. Yera fía d'una viuda de rancuayina llabranza, qu'ente les dous trabayaben, con la gavita l'aldina, que toes sous xentes con gociu l'apurríen cundun cuadraba. Perque Rouxina yera dalgu que embruxaba y encantaba, que semaba l'allegría per uquier qu'espatuxara, Rouxina xegún les xentes yera un anxelín del ciellu, tan roxiquina y a guapina comu las divinas xanas. —Sous güétchus yeran mesterius qu'al mirar tou l'embruxaban, l'allumbraben d'allegríes, l'alleraben d'esperancias, l'aviñonaben pel gociu qu'en sou alma fogueiraba. Sous güétchus faían falugus, apurriendu mil promexas xin écha falar pallabra. Tous lus mozus d'aquel vátche taben ameruxáus d'amore per la melgueira Rouxina, pos tóus ca cual per xigu, cuntábenxe ben queríus per la melgueirina xana. —Cundu chegaben les romeríes naquel vátche d’énxuenu, toes les xentes dexaben lous trabayus, y'apaxiétchaes con sous gales de festa, diben allegres ya fellices con xantificanti respeutu, a festexar al sou Xantu ou Xantina que tou 'l añu le reizaban, rogándoyes que sous femes nun mal partu nun bétcharan ou que lus chobus ya 'l oxu nun chuquinaren sous vaques, sous uvées ou cheguadas, ou qu'el tempu vena bonu p'el maíz ya las patacas, ya cundu 'l mes de la yerbe nun choviere nin orbayara, pa poder metela bona nus payares ya nas baras, axín como oitres couxes que a sous Xantus pigüeñaban. —Ya trés lus reizus al Xantu ou a la Vírxen qu'aduraban, tóus diben pa sous teixus en hermaná fellizada, y'enzulaben el banquete que faíen col cordeiru mexor de la sou teixada, ya oitres guixus ya llambicus, que pa tal chelda forniaban. —Ya despós de tous fartus e achegres en romaurada, colaben pa la campeira dou lus múxicus gaitaban, ya tóus xemáus de diches con alegría danciaban lu mesmu la xente viétcha qu'angunes xotes danciaba, que la xuventú enteira que de baítchar n'adondaban, xempre xuníus nel dexéu de la querencia qu’embruxa l 'amore que ca cual cata, mái nus mozus que nes móuces pos ístas son mái recatas, perque la fema que pirdi la sou gonra endenantes de qu'el cura la caxara, cheva cuaxigu la duda de ser muyer fellizada. (Bona dote tenes fía, que yes fermóxa e gonrada, 'l díe que pirdas la gonra si nun yes muyer caxada, tou dote nun val pa nagua). Axin falaben les maes tous lus díes a sous fías, enus tempus d'endenantes, cundu la mútcher namái que yera 'l ama en sou teixu cundu 'l sou home nun taba. Peru güéi que la muyer ye 'l xuez que chelda les lleyes, ou 'l guardia que t'encarxela, ou 'l aboguéu falancieru que la xusticia simielga ou 'l fiscal endiañáu que t'achuquina xin pena, falu you que la mútcher güéi poucu estima sou gonra, sou embruxu mesterióxu, sou divinidá grorióuxa, sou ser má del mesmu Cristu, sou ser mantina e fermóuxa. —Ya coyendu la güítcha p'afalar denuéu continu ista hestoria ou cheyenda, falu qu'achí naquel baítche, tous lus mozus faíen dance p'eñamorar a Rouxina, tóus lampriáus nel esgolazu queríen xorber nus sous güétchus el embruxu qu'allumbraben, d'angunus envallentáus falábenle mu xellín que taben per écha llocus, peru Rouxina xonrienti a dalgún sou xi ches daba, ya ñocenti comu ‘n ánxel con sous embruxantes güeyus ya sou melgueira falancia, per xemexu afalagaba, engolguiéndulus nun fuéu que mái sou amore queimaba. —E anxín con tóus per lu mesmu, danciaba ya se reyía, falaba ya canturriaba, ya sous güeyus mesterióxus l’amor per uquier xemaban. TRADUCCIÓN.— (LA HISTORIA DE SANTA ROSA). Rodeado por altas cumbres, que hasta las mismas nubes con gallardía se estiraban, para beber de ellas en los inviernos las nieves y en los veranos las aguas, bien por mediación de nieblas o de ricas escarchadas, o de lluvias que sin tino cuando los cielos tronaban y la centella o el rayo como la luz caminaba, y las nubes se rompían en torrentes de riadas. O cuando en las noches claras bajo el manto de estrellas, que cubrían todos los campos mojados por la alborada, que tal hartaba a todo el valle, que como jardín divino, por las altas montañas era cuidado por sus naturales murallas. —En este valle de ensueño, que mil nombres si llevara mal llamado jamás fuera, porque mil valles divinos, parecidos este ensueño, en mi Dulce Tierrina por todos sus lados la engalanan. —Este valle era un jardín que siempre verde lo estaba, lo mismo en el pleno invierno, que en el verano más caluroso, donde embrujadoras aldeas por todas partes poblaban, de gentes fuertes y bravas que felices trabajaban, desde que el sol salía, hasta que la oscura noche no dejaba ver ya nada. Sus tierras daban lo mismo el perejil que el trigo, que los guisantes tempranos, que cualquier clase de siembra que el labrador trabajara. En sus casas toda hambre del todo estaba apartada. —Las nobles y bravas gentes de aquel valle de ensueño, cuidaban a sus rebaños de ovejas, vacas y yeguas, que en los verdes prados, puertos, morteras u brañas, pastiaban abundantes y buenas hierbas. En una de las aldeas de este valle, hace muchos años se a alumbró esta historia, que yo escuché siendo niño, de boca de un buen vaqueiru, que también él la escuchara. —Esta leyenda o historia que yo les voy a contar ahora, fue nacida del amor del sufrimiento y la lagrima y de muchas otras cosas que alumbra el alma Humana. —Era la joven Rosina tan, pura y tan natural, tan dulce y tan hermosa, y también deseada estaba, que hasta el propío Hacedor otra mejor no creara. Era hija de una viuda de muy pequeña labranza, que entre las dos trabajaban, con la ayuda de las gentes de la aldea, que les prestaban cuando la necesitaban. Rosina era ése algo que embrujaba y encantaba, que sembraba la alegría por donde ella caminara. Rosina según las gentes, era un angelín del cielo, tan rubia y hermosa como las divinas Xanas. —Sus ojos eran misterio que al mirar todo lo embrujaba, alumbrando la alegría, repartiendo la esperanza, llenando a todos del gozo que en su alma se hornaba. Sus ojos hacían halagos prodigando las promesas sin ella decir palabra. Todos los mozos del valle estaban llenos de amor por la dulce y encantadora Rosina, y cada cual para si mismo ya se contaba amado por la preciosa diosa. —Cuando llega el tiempo de las fiestas o romerías en aquel valle de ensueño, todas sus gentes dejaban sus trabajos, y vestidos con sus mejores galas, iban alegres y felices, con santificado respeto, a festejar a su Santo o Santina, que en todo el año le rezara, rogándole que sus hembras tuvieran un buen parir, o que los lobos o el oso no matase a sus ganados, o que el tiempo viniese bueno para el maíz, y las patatas y que en el mes de recoger la hierba no lloviese ni lloviznara, para poder tener buena hierba en los pajares y las varas, así como muchas otras cosas que a sus santos les rogaban. Y tras de los rezos al Santo o a la Virgen que adoraban, todos se marchaban para sus casas en hermanada felicidad, y festejaban el banquete que hacían con los corderos mejores de sus rebaños, y otros guisos y confites que para tales fiestas se industriaban. —Y después de todos hartos y alegres en romería, se iban para la campa donde los músicos tocaban, y todos llenos le dichas con alegría danzaban, lo mismo las gentes viejas que algunas jotas bailaban, que toda la juventud que de danzar no casaba, siempre unida en el deseo, de la querencia que embruja, el amor que cada cual buscaba, más en los mozos que en las mozas, pues éstas son más recatas, porque la hembra que pierde su honra antes de ser casada, puede que jamás alcance la felicidad soñada. (Buen dote tienes hija mía, que eres hermosa y honrada, el día que pierdas tu honra sino eres mujer casada, tu dote no vale nada). Así hablaban las madres todos los días a sus hijas en los tiempos ya pasados, cuando la mujer sólo era el ama en su casa siempre que el hombre no estuviera. Pero hoy que la mujer es el juez que hace leyes o el guardia que te encarcela, o el abogado hablador que la justicia menea, o el fiscal endemoniado que te asesina sin pena, digo que hoy la mujer muy poco esta a su honra, su divinidad gloriosa, su ser la madre de Cristo, su ser querida y hermosa. —Y cogiendo la aguijada para arrear con tino esta leyenda o historia, les digo que en aquel valle de ensueño, todos los mozos, bailaban, reían, cantaban y todo cuanto hacían y pensaban iba encaminado para enamorar a la hermosa y divinizante Rosina, pues todos estaban hambrientos y sedientos hasta el enloquecimiento, por poder satisfacerse con las embrujantes miradas de sus misteriosos y encantadores ojos, algunos mozos más osados, le decían muy despacio y con grande veneración, que estaban enloquecidos de amor por ella. Pero Rosina sonriéndose siempre con su candidez acostumbrada, a ninguno le daba su sí, e inocente como un ángel, con sus embrujantes ojos y su dulce palabra, por igual a todos halagaba, envolviéndoles dentro de un embriagador y divino fuego en el que sólo su amor les quemaba. Y así con todos por igual, bailaba y se reía, hablaba y cantaba, y sus ojos misteriosos el puro e inocente amor por todas partes sembraba. "JUAN EL CURANDERO" —Era Juan hombre maduro sin llegar en esta edad a su total madurez, y era viejo en ser tan pobre como la propia vejez, pues no hay viejo que sea rico aunque más dineros tenga que el mundo que tener. Ya que el dinero en el viejo (y a esta edad yo he de llegar si la parca en mi camino no me siega mi querer, y quisiera me respeten como yo desde mi infancia con el anciano lo hacer) u otra riqueza que fués, sólo le sirve de abrigo, de tranquilidad tal vez, y para que todos sus deudos le mimen y les respeten, como el mejor de sus males para heredarle después. —Yo no se si me comprenden por no explicarme muy bien, yo no llamo viejo al tiempo, porque el tiempo viejo no es, yo llamo anciano a los seres que han perdido la alegría, la ilusión y el apetito, y cuando esto se pierde el más joven viejo es. —Digo yo que me han contado, que Juan no tenía riquezas, y que vivía solitario en una humilde cabaña que él mismo se fabricara, era hijo de aquel valle, dónde sus padres un día tuvieran buena labranza, pero siendo él un niño que apenas lo recordar, vendieron toda la hacienda y se fueron a ultramar. Y en aquellas tierras ricas al otro lado del mar, Juan conoció la fortuna que del trabajo sus padres la pudieron enfornar (hornar), también conoció el amor, y la alegría de vivirlo con el placer que él te dar, pero el vicio de las drogas que a otros muchos te empujar, le hicieron perder su suerte y en la desgracia rodar, y esta negra desventura al presidio le llevar, de dónde salió tan pobre de riquezas y de honor, que en él ya nadie confiar. —Desesperado y mendigo, sin familia y sin hogar, Juan regreso a su Tierrina, al valle que había nacido, y a las argutas montañas que con recelo le guardar, y una vez en el lugar dónde él al mundo llegar, en terreno comunal edifico su cabaña, y tras ella hizo una huerta que con sapienza cuidar, dónde florecía la planta que tras bien elaborada él con placer la fumaba y del mundo se olvidar. —Juan vivía de la caza, de la pesca de ser hombre de mente despierta a ultranza, y quizás bien educada en el delicado oficio de curar la enfermedad, pues él sanaba a las gentes con sus potingues y ungüentos industriados con las plantas que en el monte él arrancar, así aliviaba el reuma, los catarros y otros males, que el médico no sanar. Muchas veces sus palabras sabias por bien atinadas, hacían más bien al enfermo, que el doctor y su receta, que a parte de ser muy cara, raras veces era eficaz. —Juan era un astur de casta, de estatura premediada, de rostro agradable y firme, con nariz recta y holgada, de boca que sonreía aunque palabra no hablara, de ojos tristes y avispados, del color de la esmeralda, sus cabellos eran negros para contraste de raza, y su caminar sereno tranquilidad sin par, le daban el firme aire de poder y libertad. Juan practicaba la industria de curar la enfermedad no cobrando jamás nada, pero todos le ofrendaban mucho más que si cobrara, quizás fuese porque Juan, era hombre que las gentes le querían, le admiraban y le honraban. —Una tarde estaba Juan sentado frente a su casa, que alejada de la aldea en solitario se alzaba, silencioso y cabizbajo no viendo que le observaban, Juan cavilaba en silencio, o tal vez feliz lo fuera y en nada quizás pensara. Más de pronto alguien le dijo con voz cristalina y clara, como las aguas que nacen en las fragosas montañas, con voz cantarina y brava, como la que hace el malvís en la libertad del campo, dueño y señor de su ente, no siendo esclavo de nada, con voz mansa y adulzada, como la que hace la hembra, cuando a su amado le invita, o a su cachorro le halaga, con voz cálida e inocente, como los rayos del sol que dan vida a todo ser, sin preguntar si hay algunos que no merecen tal gala con voz que era un embrujo, para cualquier ser viviente que su música escuchara: —¡Señor Juan! ¿Se encuentra enfermo, o tal vez tiene tristezas que le infelizan su alma? —Juan levantó su mirada, y allí en mitad del camino Rosina le reparaba, con sus candorosos ojos y una divina sonrisa que en sus boca bailoteaba. —¡No preciosa soy feliz, no tengo en pobreza nada, que me fabrique el dolor, ni el odio ni la venganza, ni el egoísmo maligno, ni una ilusión desquiciada! —¡Soy feliz porque soy rico, al saber que no poseo querella de hacienda vana, tengo comida y cobijo, vecinos que bien me quieren y muy tranquila mi alma. —¿Puedo sentarme a tu lado a charlar si tiene gracia...? —¡Tengo la gracia del cielo, cuando hasta mi lado llega, la hermosura más preciada por la inocencia guiada! —¡Puedes Rosina si quieres hacer cuanto a ti te plazca! —¡Señor Juan, yo soy curiosa, como mujer bien pagada, cuentan en la aldea cosas de usted y ninguna mala, pero yo quiero saber esa tristeza que tienen sus ojos que ahora me halagan, ese no querer tener, cuando todos en la vida, por el poseer se afanan! —¡No están tristes mis pupilas, ya que en verdad son dichosas, tal vez se encuentran cansadas, por el placer tan inmenso que en todo momento gozan! —¿Cómo es posible señor, que estando sólo en su choza con agranda *** ***y de todas sus bondades, y ocasiones hubo muchas en que estándome yo sola he pensado en bien amarle. Señor Juan, nunca me quite de este placer que yo siento al poder acariciarle, al poder amarle tanto, como no he podido amar, nada más que a la mi madre! — Juan dominando el deseo que su espíritu sentía, de sus sentidos dislocos perdidos en el placer del vicio que da la carne, pudo un tiempo detener prisioneros tales naturales males, pero al fin incontrolable, besó a Rosina en sus ojos que eran maravillas tales, con el ardor de la quema controlada y sin desmanes, y acariciando su rostro con hermosura pureza del más escogido ángel, le dijo ya emocionado despreciando sus maldades: —¡No sé si el cielo me premia dándome cariños tales, o si me pide un calvario que en duda pongo en llevarle, sólo sé Rosina hermosa, princesa maravillosa con designios celestiales, que en mí hallarás tú siempre cuanto tenga y pueda darte, puedes venir a mi casa siempre que el querer te llame, mi puerta no tiene llave ni para ti, ni tampoco para nadie! —¡Señor Juan, soy tan dichosa que mi pecho se me abre, y por él se me desbordan todo un Firmamento lleno de gozosas alegrías, porque no tienen cabida en mi alma que las hace! —Juan de nuevo acarició aquel ángel tentador, y sin poder contenerse aunque luchó con ardor, sus labios fueron directos aquella rosa encarnada, que era su boca preñada de virginidad y amor. Y lejos de ser esquiva a tan bacanal caricia que se enredaba en el beso que en sus labios se prendió y aquella fuente de gozo, de un deseo incontrolable de un embrujo tentador, respondió al beso en medida que el beso que recibió, y rauda salió corriendo envuelta en gloriosa dicha, con marcado rubor, le dijo adiós con su mano, hacia su aldea marchó. —Juan quedó sólo y maltrecho por el placer el dolor, sin llegar a comprender, que tanta inocencia pura, tanta hermosura y candor, pudieran vivir tan juntas en natural parangón, y darle a él tanta dicha, como carga de dolor. "LA MUERTE DE JUAN" —Fue condena para Juan imposible de vencer, aquel fuego que prendió Rosina en su corazón, era un veneno de infierno que le empujaba al placer, y no al honrado sendero de querer a la inocente como el padre que no ser. —¿O quizás es el demonio ese ángel celestial que en figura de Rosina a mí me vino a tentar, el inocente soy yo que en la inocencia fiar? —Ella se dejó halagar, yo con pasión la besé, y busqué en sus labios puros no el cariño paternal, sino el deseo carnal que en todo Humano se encuentra, como dios del placer, muchas ocasiones hay que ni el más santo barón, ni la más casta mujer son capaces de frenar y violan la castidad en su vida alguna vez. Si a este extremo llegan ellos, ¿qué podré yo hacer que soy un vicioso por demás de la droga y el placer? —Y ella se dejó halagar, y con su candorosa inocencia despertó en mí otra vez, las locas ansias de amar, que dormidas las tenía pensando que nunca más volverían a despertar, puede que ella sin querer me incitara en la pasión, por eso yo la besé, y busqué en sus labios rojos fontana de gran placer, apagar mi sed de amor, y cuando tal degustaba pude y en ella yo notar, que respondía a tal goce no con querer paternal, sino con ansias de amar, y al igual que yo gozar. Y sus pechos prominentes recios por virginidad, he visto que se alteraban sacudidos por el goce que al largo beso arrancar. Y sus ojos hechiceros brillantes como luceros cuando el alba se acercar, he visto que se cerraban extraviados y sumidos, como buscando en su mente un acomodo gustoso del placer desconocido que ella aún no degustar. —¡Más que digo! ¡Estoy demente! —¡Cómo piensan mis sentidos cosas tan bajas y ruines de una virgen inocente que como a padre me amar! —¡Santo cielo, estoy perdido dentro de este fuego ciego que sin mudanza ninguna, me conduce con fiereza al desbordado deseo, de una pasión tan demente que me roba mi sosiego, y que me empuja insolente al pensamiento más bajo que mi mente fabricar! —¡Qué feliz era yo antes en este mi bello valle, dónde desde lejos vine con el propósito firme de hallar la tranquilidad fundiéndome con la paz, que tanto necesitaba mi alma ya emponzoñada por tanto el cuerpo gozar! —¡He de marcharme del valle mañana a lo más tardar, he de huir de esta pasión que a velocidad del rayo me roba sin contenerla, el tesoro más preciado que era mi tranquilidad. He de alejarme si quiero que mi deseo carnal, consumado no se vuelva con la fiereza bestial que en afán pone la fiera cuando el hambre la devora, y para calmarla mata al inocente cordero criatura celestial, que muere en la fiera garra sin pronunciar un sollozo, como morirá la honra de la inocente Rosina, para calmar el Placer que en mi alma dislocado aspira al rico bocado de su hermoso virginal! —Ya la tarde caminaba en pos de la oscuridad, que ensombrecida en el valle hacia sus cumbres se alzar, Juan se adentró en su cabaña casi enfermo por la fuerza que había gastado en pensar, queriendo sepultarse dónde ni el mismo se hallar, para olvidar el tormento de la más grande pasión que en su vida le tentar, por eso, con sus hierbas drogadizas y otros diversos potingues que él sabía preparar, mezclados con miel y caña, en una olla con agua al mor del fuego aliñar, y cuando en su punto estuvo aquella droga fatal, se acostó en su ruin camastro y a tragos largos y ralos con gusto se la libar, para apagar en su mente su pensamiento encendido que en la Rosina quemar. —Tiempo hacía que la noche del valle ya se adueñar, cuando sintió que en su puerta alguien la abría y entrar, en el interior del cuarto con voz candorosa y suave en murmullo cariñoso que al de la gloria apariar, le decían con misterio que le pareció que era su mente que trasvolada al ente que le tentaba, de él se quería también por doble puerto mofar: —¡Señor Juan! ¿Está dormido...? —A la luz del mal candil que iluminaba la alcoba, con destellos que bailaban en las borronosas sombras, dándoles casi una vida que a más claridad no hallar, Juan vio a Rosina sonriente, entre azorada gozosa, e incorporándose presto en su catre empobrecido, preguntole preocupado aunque alegre por pensar, que en su sino escrito estaba que aquella virgen doncella sólo venía a buscar, el aplacar su pasión con la que a él le atenazar: —¿Cómo se atreves princesa, ángel hermoso del cielo, criatura primorosa, diosa de mis desvelos, ruina de mis desventuras, soberana de mi cielo, cómo te osas Rosina, encantadora xanina, que has embrujado mi alma con tu amor que al ser divino yo como mortal no espero, cómo te atreves te digo, en venir desde la aldea, sólo y en noche sombría, hasta esta casa malvada, dónde mora tu deshonra yvive mi desespero? —¡Señor Juan, no pude, y juro que lo intente con denuedo, pues algo, si que no comprendo, una fuerza misteriosa que me traspasaba el alma, entre alegre y pesarosa, entre dichosa gozosa, repugnante y vergonzosa, una pasión tan profunda que al ser salvaje es sincera, una poderosa magia que al ser divina es misterio, me obligó sin yo oponerme, a que dejase mi casa muy despacio en silencio, me trajo a su presencia, y aquí estoy porque le quiero! —Juan con tristeza profunda y alegría en alto cielo, con pasión que se apagaba y en amor ardía fiero, asió la infusión de droga y bebió con el consuelo, de ver abierta a la postre la puerta de su gran cielo. Cogió Rosina la olla de entre las manos de Juan, que no hizo ni un amago para impedir que ingiriera de aquella su medecina que le aploacaba sus penas y con su sonrisa hermosa, inocente y candorosa, bebió Rosina con gozo la caramelosa droga, tras beber un largo sorbo, siguió sonriendo feliz, a la par que se acostaba en el catre a par de Juan, y con sus palabras dulces y sus manos primordiosas, caricias sembraba en Juan a la par que le decía: —¡Algo tiene esta bebida que de alegría me llenar, algo que sabe tan dulce como la miel en panal, algo que enciende mi alma y en el aire me hace andar, tal parece que soy ángel con alas en mis espaldas que me permiten volar! —¡Señor Juan, mi Juan querido, siente un calor en mi cuerpo y la ropa me estorbar, voy a quedarme en porricas (desnuda) para contigo gozar, soy feliz mi Juan querido, tanto que dudo en el mundo, un ser con más dicha y gozo, como yo no sé si habra! —Y así entre besos y abrazos, caricias, risas y juegos, en aquel renqueante catre sucio y pobre por demás, Rosina la candorosa, la inocente virgen pura, perdió su honra gozosa, conociendo jubilosa un placer que no soñar, perdió su casta inocente y a cambio ganó dichosa, saborear felicidad. —Toda la noche fue fiesta de besos que se perdían sumidos en el placer, de caricias de halagos, que hasta las puertas abiertas de su honra destrozada, llegaban en oleadas, sin jamás desfallecer. —Y así amándose ciegos sin pensar en el después, cantó el malvís su tonada y llegó el amanecer. —Fue entonces cuando extenuados de tanto amor y placer, fundidos en el abrazo que sólo el querer saber, se perdieron en el sueño feliz y de pesadez, que a los cuerpos adormece después de beber placer. —Se alarmó por la mañana la aldea que despertaba aprestándose al trabajo como cada día hacer. Se alarmó por los lamentos, llantos y gran desespero, que la madre de Rosina con grande pena lo hacer. —Puesto el pueblo sobre aviso, pronto cundió en todo el valle la noticia ya agrandada del dolor que acontecer. —Unos decían con pena, que tal vez fuera raptada por alguien que la querer. —Viejas hubo que dijeron porque que en misterios creer, que Rosina no era criatura humana, sino que era una Xana, y con ellas a sus fuentes otra vez querer volver. —Todas las gentes del valle la llamaban y buscaban, por los montes y praderas, por las ubérrimas cumbres dónde el utre (el águila) campaba, por las abexías (húmedas sombreadas) y abruptas fondigonás (hondonadas), por las veiras del regueiru (orillas del torrente), que cruzaba sulfuro la rica verde vallada, y todos con desespero perdían ya la esperanza de poder jamás toparla, y ya casi se creían, que Rosina era una Xana que a sus fuentes retornara. —Alguien llegó a la cabaña del bienhechor curandero, la vio abierta y solitaria, llamó a Juan con fuerte voz, y al ver que no contestaba, dentro de su casa entró. —Y allí, en el catre humilde del magnánimo señor, juntos y muy abrazados, sumidos en dulce sueño, Juan y Rosina dormían sin despertar a su voz. —Salió raudo de la casa quién el primero los vio, y a gritos dijo en la aldea dónde Rosina se hallaba y nadie se lo creyó. —Pero al afirmarlo fiero, y rogar que le siguieran, todos corrieron tras él, y entraron en la cabaña, y vieron a los amantes durmientes y entrelazados cual si fuesen uno dos. —Asustados los vecinos al ver lo que no creyeran aunque jurasen por Dios, zarandearon los dormidos, con rabia, odio y furor, y despertose Rosina, pero Juan no despertó. —No se alteró la Rosina, ni menos se levantó, halagó el pelo de Juan, con cariño le besó, y les dijo a sus vecinos con voz preñada de ira, de desprecio y de valor: —¡Dejazle dormir tranquilo, que vuestras horrendas voces no perturben a mi amor, y marcharos de mi presencia, pues no volveré a la aldea, ya que mi casa está aquí, porque desde hoy ya soy, ante Dios que es el que importa, la fiel esposa de Juan, al que le entregué mi honra y todo mi corazón! —Fue la madre de Rosina herida en su sentimiento con vergüenza con fuerza enloquecida por deshonra tan atróz, la que asiendo a Juan con envilecido furor, del catre al suelo tiró y allí en el suelo empobrecido, del miserable cuartucho, todos juntos comprobaron sumidos en un terror, que de miedo confudiólos al presenciar con pavor, que Juan seguía dormido, y en sus labios florecía una sonrisa feliz, que la muerte por la dicha al matarle le dejó. —¡Está muerto! ¡Le has matado! Dijeron aquellas gentes mirándola despavoridos, como si Rosina fuera demonio exterminador, como si aquella muchacha que siempre del pueblo tuvo el cariño y el halago, el aprecio más pagado, y el amor de los rapazus (mozos) que por ella suspiraban con buen querer e ilusión, cómo si aquella preciosa y angelical criatura que desde niña alegrara con sus cantes y sonrisas, galanuras y prestancias, sencillas y naturales, ausentes de vanidas y de hipócritas maldades, los vivires, y quehaceres de las gentes de aquel valle, de pronto se convirtiera en lo mas sucio y maldito que a un humano le caver. —¡Bruja del demonio eres Xana de gran maldición! —Dijeron algunas gentes con el odio retratado en sus ojos y audición —¡Has venido a esta cabaña tan sólo con la intención de asesinar a este hombre, que era nuestro curador y un santo de bendición! —Levantóse de aquel catre Rosina sin el pudor, y en porricas (desnuda) como estaba, con el cuerpo más perfecto que jamás la tierra dio, abrazose a Juan llorando entre gritos lastimeros tan cargados de dolor, que doblegarían en pena a otras gentes que no fueran sus vecinos que la odiaban, y con desprecio la miraban, con repugnancia y con terror. —¡Fostes vuexotrus baldrietchus, gafuróuxus achuquinus (fuisteis vosotros cobardes, despiadados asesinos), hijos de satan malditos, los que matasteis a Juan mientras que dormía yo, un sueño que no era sueño, sino gloria del Señor! —Gritóles Rosina airada, fuera de sí dislocada, transfigurado su rostro por tan inmenso dolor. —¡Yo pido al Señor del Cielo, o al rey del infierno fiero, que sobre vosotros baje poderosa maldición, que os quite la alegría, la paz y prosperidad por asesinos que sois! —Al día siguiente en el valle fue enterrado el pobre Juan, llorando sin ver consuelo, tras el féretro entablado Rosina le acompañaba hasta la dura morada dónde su cuerpo sin vida sería pasto de la tierra, porque de ella nació. —Con Juan se fue de Rosina la alegría alborozada, el brillo de su mirada cautivadora de amor, su virginidad gozada, sus sonrisas primordiosas que de ángel eran canción, su inocencia candorosa su felicidad dichosa, gozada en el mismo día que su honra se esfumo. —Más de dos meses Rosina en su lecho desesperada enferma de amor vivió, y casi su muerte halló por la pena que sufrió. —Cuando al fin salió del mal y a su cotidiana vida de trabajo retornó, lo hizo ilusionada de renaciente alegría, al saber que en sus entrañas un hijo estaba creciendo fruto de su gran amor. —Fue su vida desde entonces en aquel valle querido, la condena del infierno o un castigo del Señor. —Ella que siempre había sido la hermosura y la canción, la alegría y la sonrisa, la ilusión de tantos mozos que deseaban su amor, la inocente virgen pura sin orgullo ni obsesión, era ahora por sus gentes despreciada con horror, insultada muchas veces con ofensivas mentiras, dónde la airada venganza de la envidia recogió. Hasta los mozos que antes la trataban con cariño y marcada veneración, ahora la repudiaban, y con socarronas risas le lanzaban sucias sátiras, y la nomaban Paraxa (nombraban puta) con la misma asiduidad, que antes le decían bonita en cualquier otra ocasión. —Algunas viejas había que con sutil agudeza que en el aldeano es primor, sembraban entre las gentes el veneno acusador, con frases tan bien urdidas de historias que antiguas son, que Rosina era una Xana, que sólo traería al valle desgracias y males tales, que mejor era apredrearla y arrancarle de su cuerpo su vida de maldición. ALUMBRAMIENTO, MUERTE Y SANTIDAD DE ROSINA —En el culminante estado de su amada gestación, Rosina aquella mañana fue con sus vacas al prado, y allí en el raso campo a la luz clara del sol, se puso enferma de parto, y entre la hierba rosada a dar a luz se acostó. —La alegría acariciada que tanto tiempo esperaba, semilla que iba a nacer fruto de su gran amor, se tornaba por momentos en acuciante dolor, que le hacía revolcarse entre la crecida hierba, entre gritos lastimeros que le arañaban la entraña, porque su hijo quería ver la claridad del sol. —Ella sola en pleno campo, sin que nadie le ayudara, ni menos la consolara ni con palabras ni hechos, sin que una mano piadosa l'enxugara (le secara) los sudores que el dolor los hacía crecer, ella sola a lo salvaje, como siempre había vivido con natural sencillez, como si fuera una fiera con el dolor de mujer, estaba alumbrando un hijo, con la natural manera que en su día lo supo hacer. —El esfuerzo agobiador y el dolor desgarrador que sufriera al alumbrarlo, la privaron del sentido durante ignorado rato, y así el infante gritaba en la soledad del campo, mientras que era lamido con cariño casi humano, por Petra la perra loba, que con su ama la Xana apacentaba el ganado. —Desde las altivas cumbres dónde el águila vigila, con sus ojos encendidos de rapidez desmedida, y precisión ajustada a sus ansias de asesina, la soberana del aire había visto la muchacha, entre las hierbas tendida cual si muerta se encontrara, y al pequeño dando gritos, aunque Petra, cariñosa con maternidad lamiera, cual si su cachorro fuera, no el hijo de su ama. —Sanguinaria y despiadada vio la reina de las cumbres en el infante un festín, de sabrosa carne humana, y bajando de los cielos con sus alas replegadas y la rapidez del rayo cuando del trueno se escapa, arrancó en vuelo rasante de entre las fauces del perro que en el momento cuidaba con desmedido cariño al instante que hacia el cielo el águila se elevaba. —Lamentos que daba el niño entre las feroces garras de águila desalmada, mientras que la fiera alada sin piedad entre sus uñas al instante asesinaba. —Ladridos de grande pena que la perra noble y buena más humana que animal enloquecida hacia el cielo con fiera rabia lanzar, mientras que chillando alegre la reina de las montañas majestuosa planear, para llegar a su nido que colgado en el abismo del inaccesible risco, iba a ser mudo testigo, del ángel que en un festín, un águila devorar. —Al fin la pobre Rosina del olvido del desmayo a la razón retornar, y recorrió con anhelo de una alegría sin par, que había alumbrado a su hijo, y rauda miró angustiada en que lugar se encontrar. —Vio a la noble perra entre la hierba acostada que quejidos murmuraba cual si culpada lo estar, vio su razón desatada ensenderada en camino que a la demencia guiar, si no encontraba a su hijo que ella sabía que alumbrar. —Pero no... pudo hallarle, ni ya nadie le encontrar, porque aquella fiera alada un festín con él se dar. Su dolor al más medrado, su penar crecido al más, hicieron de ella el demente que sin perder la razón como loco se portar. Clavó sus hermosos ojos en el Infinito cielo, y con llanto desgarrado por mil lágrimas regado que las fuentes del dolor desmandadas en riada todo su ser anegar, reclamaba su justicia al Señor que así le hablar: —¿Dónde mi hijo se fue si en mi entraña ya no estar? —¿Dónde Hacedor Poderoso con tantos ojos que tienes que todo lo escudriñar, dónde mi hijo se fue, que ladrón me lo robar? —¡Yo le he visto aquí nacido, sano y fuerte cuando Tú mi sentido me quitar. —¡Dime Señor te lo ruego, y a cambio mi vida entera ahora mismo te entregar, dentro de atroz sufrimiento que inventado aún no estar!, ¿que malvado despiadado a mi hijo me robar? —¡Vamos Señor que no oigo tu Divina voz hablar! —¡Dime si mudo lo eres al menos con una seña dónde mi hijo morar! —¡Despierta Señor del Cielo, si es que dormido lo estás, y busca a mi hijo pronto que sino se morirá! —¡Oh Señor ya te comprendo, no me quieres ayudar, porque a nadie Tú le ayudas mientras que vivo lo estar! —¿Oh acaso soy yo la Xana que en las fontanas morar, y estoy viviendo un sueño que no es mi realidad? —¡Si así es mi creador, el sueño es mi verdad! —Revolcándose en la hierba que su drama presenciar, prisionera del dolor, que descanso ni sosiego, ni un instante le dar, ahogándose en las lágrimas, que de sus ojos brotar, la desgraciada parida horrendos gritos lanzaba, que en el aire se perdían fusionados y apagados en distancia, por el cante del malvís, el jilguero y la calandria, por el rumor de las aguas que felices y hermanadas, el bullicioso torrente hasta la mar las llevaba. Por la canción tan pareja que hace el grillo y la cigarra. Por el graznar de los cuervos y del águila malvada. Por la brisa cariñosa que acaricia oxiginada, los foyajes que orquestean músicas en la arbolada. —Solo Petra su fiel perra con sentimientos de humana, traspasada por la pena, acaricieba lamiendo las lágrimas de su ama, ella si podía decirle si su lengua en voz montara, que taimada criatura a su hijo devorara. —Más de pronto la Rosina, cómo si un demonio fiero en su alma se albergara, dándole vida a una idea que un dolor más encendido por ver clara su desgracia de sus sentidos saltara, con los ojos extraviados por la furia en tal creada, se levantó envenenada con ardor de herida fiera, y asiendo a su noble perra con sus manos encrispadas dirigidas por el odio de su razón desquiciada, apretóla por el cuello con el ansia de matarla, mientras que con voz rabiada gritaba desaforada: —¡Fuiste tu perra maldita la que mataste a mi hijo, la que con placer de averno hiciste de él un festín devorándome mi entraña, fuiste tu asqueroso bicho traicionero y carnicero, la que se comió a mi hijo mientras que yo avasallada por el dolor más profundo fuera de razón estaba! —¡Pero ahora morirás en mis manos desgraciada, y te rajeré tu vientre, y en pequeños pedacitos que enloqueceran mi alma, sacaré de él a mi hijo, aunque no sea nada más que para poder mirar los despojos de mi entraña! —Fuerte y grande era Petra la perra humanizada, que al verse tan maltratada por su ama desquiciada, luchó con fiereza noble librándose del dogal que en su cuello aprisionaba, logrando huir con lamentos hacia la aldea alejada. —Trás ella como una loca, llena de sangre y airada, con sus cabellos revueltos al viento que acariciaba, y sus ojos extraviados dónde la furia brillaba, acusando con palabras de maldición anegadas a su perra endemoniada, entró la moza parida en su aldea enloquecida, y los vecinos al verla en facha tan desastrada, lejos de apenarse de ella, los malditos la injuriaban, y la siguieron gozosos sonrientes en algarada, hasta llegar a la casa dónde Rosina moraba. —Y allí la vieron salvaje como la fiera rabiada, maltratar con una furia que de el tigre era copiada, a la Petra su fiel perra, que aunque comprendiera todo y sin poder decir nada, asustada y encogida miraba entre lamentos a su ama trastornada. —¡No te escaparás ahora de mi venganza malvada, bestia satánica y ruina, peor que tu hermano el lobo de donde has sido encarnada, tú has devorado a mi hijo, y yo te arrancaré tu alma! —¡Mientes bruja fuiste tú, la que vil muerte le diste igual que has hecho con Juan, y harás desgracias sin par en el valle mientras vivas, porque eres la Xana mala, qu’encaldas (que haces) calamidades, sin darnos ninguna dicha, por eso vas a morir ahora mismo por maldita! —Dijo una vieja rabiosa a la par que una pedrada le lanzó contra su cuerpo. Otras personas con saña a la vieja secundaron. Y así la Xana Rosina, la muchacha más hermosa que jamás criara el valle, la de mejor sentimientos, la de más puras maneras y naturales virtudes, moría a manos de sus gentes, apredreada y despreciada, tratada como una bruja, que sólo sembraba el mal. —Y Rosina no había sido nada más que un ángel bueno, que supo amar y vivir dentro de la libertad, tan natural y sencilla como la vida que crece en rico o pobre lugar, Rosina con ser antigua, siempre moderna será, como las mozas de hoy, si alguna sabe de veras lo que es la libertad, no el anárquico vivir que a su gusto se inventar. —Justamente el mismo día que sus malvados vecinos a la Xana asesinar, una peste pobló el valle, y’achegaba en fechura de morrinas, que dexaba a lus teixus ya les cortes, enxemaus de prexones y’animales, en fechura de cadarmus que fedíen, como guelen les morrines enus branus. (Y llegaba en hechura de mortandades, que dejaba a las casas y a los establos, sembrados de personas y animales, en forma de cadáveres que olían, como suelen hacerlo los cuerpos muertos abandonados en los campos con las calores de los veranos). —No fueron tardas las gentes de aquel próspero valle, en darse cuenta de que aquella calamidad que les rodeaba en forma de muerte, de dolor y de otros males, era un merecido castigo que el Cielo les enviaba, por haber dado muerte tan injustamente a la Xana Rosina, que era la criatura más deliciosa y buena que había nacido para bien de todos en el valle. —Pronto comprendieron todos al hacer memoria, que durante el tiempo que la melgueira Rosina había vivido junto a ellos, solo felicidad, alegría y bienestar habían gozado siempre, sólo desde el momento que tan vilmente la habían asesinado, sobre todos ellos desencadenárase la peor de las desdichas, tal parecía que la peor de las maldiciones pesara sobre ellos, para hacerles pagar la horrenda muerte que le propinaran a la inocente Rosina. Por esto, todos en la intimidad de sus pensamientos en un principio, le rogaban fervorosamente a la Rosina que les perdonara el cuantiosísimo mal que le habían hecho, y luego ya más tarde, todo el valle ya convencido de que sólo Rosina podría salvarlos de aquella maligna peste que llevaba a sus vidas y diezmaba a sus ganados, se reunieron en comunal junta las seis aldeas que formaban el valle, y acordaron con el consejo del cura que el veía en aquella santoral industria un saneado negocio para su cuarexa (cartera), levantarle en el centro del valle con todo el apremio que fuera posible, una pequeña capilla, dónde se veneraría la imagen de Rosina con el Santo nombre de Santa Rosa, que sería siempre la soberana y fiel guardadora de todas las gentes y eros de aquel valle, dónde siempre había vivido con la felicidad y alegría de un ángel, y había sabido morir, con la entereza, resignación y valentía, con que suelen hacerlo los santos mártires. —Y fue cosa casual, o tal vez milagrosa, pues nadie a ciencia cierta sabe hasta dónde llegan los misterios que encierran a la Humanidad, la historia o leyenda fue que nada mas que dio comienzo la santoral obra, otra vez volvió a reinar en el valle la alegría y a felicidad, la prosperidad y el bienestar que siempre tuvo, que según el parecer de todos desde el mismo Jardín del Cielo, a todos por igual les enviaba Rouxina, la Melgueira ya embruxante xanina, que ellos un día tentados por el mismo demonio, la habían insultado, despreciado e inhumanamente asesinado. —Y así todos los años, en la misma fecha que la habían tan vilmente apedreado quitándole tal vilmente la vida, viejos y jóvenes, gozosos y felices, alegres y llenos de sana y recia fe, cantaban y bailaban lo mismo que solía hacer la Xana Rosina, y satisfechos de natural felicidad se divertían al lado de su encantadora ermita, festejando con suprema fe su Romería.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > freirus
-
25 poder
m.1 power (mando, competencia).estar en/hacerse con el poder to be in/to seize powerpoder adquisitivo purchasing powerpoder calorífico calorific valuepoder de convicción persuasive powerstener poder de convocatoria to be a crowd-pullerel poder ejecutivo/legislativo/judicial the executive/legislature/judiciary (personas)poderes fácticos the church, military and presspoderes públicos public authoritiesEl poder corrompe a los indecisos Power corrupts the undecided.2 power, authorization.dar poderes a alguien para que haga algo to authorize somebody to do somethingpor poderes by proxypoder notarial power of attorney3 faculty.4 proxy, letter of delegation, power of attorney, letter of attorney.Ella se casó usando un poder She married using a proxy.v.1 can, to be able to.no puedo decírtelo I can't tell you, I'm unable to tell you2 can, may (tener permiso).no puedo salir por la noche I'm not allowed to o I can't go out at night¿puedo fumar aquí? may I smoke here?¿se puede? may I come in?3 can (ser capaz moralmente).no podemos portarnos así con él we can't treat him like that4 may, can (tener posibilidad, ser posible).puede estallar la guerra war could o may break outpodías haber ido en tren you could have gone by train¡podría habernos invitado! she could o might have invited us! (expresa enfado)puede que llueva it may o might rain¿vendrás mañana? — puede will you come tomorrow? — I may dopuede ser perhaps, maybe5 to be stronger than.tú eres más alto, pero yo te puedo you may be taller than me, but I could still beat you up6 to can, to may, to be able to, to be apt to.Ella puede correr She is able to run.7 to might, to stand to.Ella podría surgir She might rise above.8 to be capable.* * *Present IndicativePast IndicativeFuture IndicativeConditionalPresent SubjunctiveImperfect SubjunctiveFuture SubjunctiveImperative* * *1. verb1) can2) to be able3) may2. noun m.1) power2) control3) possession4) strength, force* * *1. VERBO AUXILIAR1) (=tener la posibilidad o capacidad de)puedo hacerlo solo — I can do it on my own o by myself
¿se puede llamar por teléfono desde aquí? — can you phone from here?
no puede venir — he can't o cannot come
no ha podido venir — he couldn't come, he was unable to come
2) (=tener permiso para)puedes irte — you can o may go
¿puedo usar tu teléfono? — can o may I use your phone?
¿puedo abrir la ventana? — can o may I open the window?
aquí no se puede fumar — you aren't allowed to smoke here, you can't smoke here
3) [en peticiones]¿puedes/puede darme un vaso de agua? — can I/may I have a glass of water please?
¿me puede usted decir cuándo sale el autobús? — can o could you tell me when the bus leaves?
4) [indicando eventualidad]puede o podría estar en cualquier sitio — it could o might be anywhere
¡cuidado, te puedes hacer daño! — careful, you could o might hurt yourself!
podías haberte roto una pierna — you could o might have broken your leg
5) [indicando obligación moral]¡no pueden tratarnos así! — they can't treat us like this!
6) [en cálculos, aproximaciones]¿qué edad puede tener? — I wonder what age he is?, how old do you reckon he is?
7) [en sugerencias]8) [en reproches]¡podías habérmelo dicho! — you could o might have told me!
habría podido ser más amable — she could o might have been a bit nicer
¡al menos podrías disculparte! — you could at least say sorry!
2. VERBO INTRANSITIVO1) (=tener la posibilidad o capacidad)¡no puedo más! — (=estoy agotado) I can't go on!; (=estoy desesperado) I can't cope any more!; (=he comido mucho) I can't eat another thing!
2) (=tener permiso)¿se puede? — may I come in?
¿puedo? — may I?
3) (=tener dominio, influencia)los que pueden — those who can, those who are able
el dinero puede mucho — money can do almost anything, money talks
poder conpoder a algn: yo le puedo — I'm a match for him; [entre niños] I could have him *
¿puedes con la maleta? — can you manage the suitcase?
no puedo con él — (=no puedo controlarle) I can't handle him; (=pesa mucho) he's too heavy for me
4) [en locuciones]•
a más no poder, es tonto a más no poder — he's as stupid as they come•
no poder por menos que, no pude por menos que decirle lo que pensaba de él — I just had to tell him what I thought of himsu actitud me pudo — his attitude annoyed me o got on my nerves
3.VERBO IMPERSONALpuede (ser) (=es posible) maybe, it may be so, perhapspuede (ser) que ({+ subjun}9})¡no puede ser! — that can't be!, that's impossible!
puede (ser) que esté en la biblioteca — he could o may be in the library, perhaps he's in the library
puede (ser) que tenga uno ya — he may o might have one already
puede (ser) que no venga — he may o might not come
puede (ser) que tenga razón — she may o could be right
4. SUSTANTIVO MASCULINO1) (=capacidad, facultad) powerpoder de convocatoria, tienen un gran poder de convocatoria — they really pull in the crowds, they're real crowd-pullers *
2) (=autoridad, influencia) powerejercen un poder enorme sobre la juventud — they have a lot of power o influence over young people
no tienen poder para oponerse a estas medidas — they are not powerful enough to oppose these measures
3) (Pol)¡el pueblo al poder! — power to the people!
¡Herrera al poder! — Herrera for leader!
•
bajo el poder de algn, estar en el poder, ocupar el poder — to be in power•
el cuarto poder — the fourth estate4) (=fuerza, eficacia)este medicamento no tiene poder contra la tuberculosis — this drug is ineffective o isn't effective against tuberculosis
5) (=potestad)pl poderes powersles dieron amplios poderes para dirigir la empresa — they were given wide-ranging powers to run the company
tiene plenos poderes para intervenir en el asunto — he has full authority to intervene in the matter
6) (Jur)7) (=posesión) possessionesa información está u obra en poder de la juez — that information is in the hands of the judge, that information is in the judge's possession
•
pasar a poder de algn — to pass to sb, pass into sb's possession8) (Fís, Mec) power9) LAm (=persona) drug pusher* * *Iverbo auxiliar¿cuándo podrá darme una respuesta? — when will you be able to o when can you give me an answer?
no pudo asistir a la reunión — he was unable to o he couldn't attend the meeting
¿pudiste hacerlo sola? — were you able to do it on your own?
¿puedo servirme otro? — can o may I have another one?
¿le puedo hacer una sugerencia? — may I make a suggestion?
¿podría irme un poco más temprano hoy? — could I leave a little earlier today?
¿se puede? - adelante! — may I? - come in
3) ( expresando derecho moral)4)a) (en quejas, reproches)¿cómo pudiste hacer una cosa así? — how could you do such a thing?
podías or podrías haberme avisado — you could o might have warned me!
b) ( en sugerencias)c) ( solicitando un favor)¿puedes bajar un momento? — can you come down for a moment?
¿podrías hacerme un favor? — could you do me a favor?
poder con algo/alguien: ¿puedes con todo eso? can you manage all that?; no puedo con esta maleta I can't manage this suitcase; no pudo con el alemán y lo dejó he couldn't get to grips with German and he gave up; con este niño no hay quien pueda! this child is just impossible!; podérsela con algo — (Chi fam) to cope with something
6) (en locs)a más no poder: comió a más no poder he ate until he was fit to burst; corrimos a más no poder we ran as fast as we could; es feo a más no poder he's as ugly as they come; no poder más: estoy que no puedo más ( cansado) I'm exhausted; ( lleno) I can't eat anything else; ya no puedo más con este niño I'm at the end of my tether with this child; ya no puedo más, me está desquiciando I can't go on like this, it's driving me mad; no poder (por) menos que: no pude menos que sentirme halagado I couldn't help feeling flattered; no pudo menos que reconocer — she had no alternative but to admit
7) (fam) (+ me, te, le etc)a) ( ganar)él es más alto, pero tú le puedes — he's taller than you but you can beat him
b) (Méx) ( doler)8) (con idea de eventualidad, posibilidad)te podrías or podías haber matado — you could have killed yourself!
9) (en 3a pers)no puede ser que no lo sepa — he must know
no puede ser que ya haya terminado — he can't have finished already
si puede ser or (Esp) a poder ser — if possible
puede (ser) que tengas razón — you may o could be right
II- puede que sí, puede que no — maybe, maybe not
1)a) (control, influencia) powertiene mucho poder en el pueblo — he has a great deal of power o influence in the village
estamos/nos tiene en su poder — we are/she has us in her power
caer en poder de alguien — ciudad/país to fall to somebody
b) (Pol)tomar el poder — to take o seize power
detenta el poder desde hace 20 años — (frml) he has held power for 20 years
2) ( posesión)la carta está en poder de... — the letter is in the hands of...
obra en su poder la copia del acta — (frml) you have in your possession a copy of the minutes
3)a) (derecho, atribución)tener amplios/plenos poderes para hacer algo — to have wide-ranging powers/full authority to do something
b) (Der) ( documento) letter of authorization; ( hecho ante notario) power of attorneycasarse por poder (AmL) or (Esp) por poderes — to get married by proxy
4)a) (capacidad, facultad) powerb) (de motor, aparato) power•* * *Iverbo auxiliar¿cuándo podrá darme una respuesta? — when will you be able to o when can you give me an answer?
no pudo asistir a la reunión — he was unable to o he couldn't attend the meeting
¿pudiste hacerlo sola? — were you able to do it on your own?
¿puedo servirme otro? — can o may I have another one?
¿le puedo hacer una sugerencia? — may I make a suggestion?
¿podría irme un poco más temprano hoy? — could I leave a little earlier today?
¿se puede? - adelante! — may I? - come in
3) ( expresando derecho moral)4)a) (en quejas, reproches)¿cómo pudiste hacer una cosa así? — how could you do such a thing?
podías or podrías haberme avisado — you could o might have warned me!
b) ( en sugerencias)c) ( solicitando un favor)¿puedes bajar un momento? — can you come down for a moment?
¿podrías hacerme un favor? — could you do me a favor?
poder con algo/alguien: ¿puedes con todo eso? can you manage all that?; no puedo con esta maleta I can't manage this suitcase; no pudo con el alemán y lo dejó he couldn't get to grips with German and he gave up; con este niño no hay quien pueda! this child is just impossible!; podérsela con algo — (Chi fam) to cope with something
6) (en locs)a más no poder: comió a más no poder he ate until he was fit to burst; corrimos a más no poder we ran as fast as we could; es feo a más no poder he's as ugly as they come; no poder más: estoy que no puedo más ( cansado) I'm exhausted; ( lleno) I can't eat anything else; ya no puedo más con este niño I'm at the end of my tether with this child; ya no puedo más, me está desquiciando I can't go on like this, it's driving me mad; no poder (por) menos que: no pude menos que sentirme halagado I couldn't help feeling flattered; no pudo menos que reconocer — she had no alternative but to admit
7) (fam) (+ me, te, le etc)a) ( ganar)él es más alto, pero tú le puedes — he's taller than you but you can beat him
b) (Méx) ( doler)8) (con idea de eventualidad, posibilidad)te podrías or podías haber matado — you could have killed yourself!
9) (en 3a pers)no puede ser que no lo sepa — he must know
no puede ser que ya haya terminado — he can't have finished already
si puede ser or (Esp) a poder ser — if possible
puede (ser) que tengas razón — you may o could be right
II- puede que sí, puede que no — maybe, maybe not
1)a) (control, influencia) powertiene mucho poder en el pueblo — he has a great deal of power o influence in the village
estamos/nos tiene en su poder — we are/she has us in her power
caer en poder de alguien — ciudad/país to fall to somebody
b) (Pol)tomar el poder — to take o seize power
detenta el poder desde hace 20 años — (frml) he has held power for 20 years
2) ( posesión)la carta está en poder de... — the letter is in the hands of...
obra en su poder la copia del acta — (frml) you have in your possession a copy of the minutes
3)a) (derecho, atribución)tener amplios/plenos poderes para hacer algo — to have wide-ranging powers/full authority to do something
b) (Der) ( documento) letter of authorization; ( hecho ante notario) power of attorneycasarse por poder (AmL) or (Esp) por poderes — to get married by proxy
4)a) (capacidad, facultad) powerb) (de motor, aparato) power•* * *poder11 = force, strength, power, leverage, authority, clout, might, muscle power, power of attorney, sway.Ex: Her reason admitted the force of his arguments, but her instinct opposed it.
Ex: The strength of the acetone rinsing on the strength of the paper is investigated, and its efficiency in removing NM2P is also examined using gas liquid chromatography.Ex: She added that she felt sorry for the assistant because he had so little power.Ex: At certain times, dubious interpretations of the rules have even been used as leverage in gaining ground on matters of dispute between Community partners.Ex: One of the great virtues of networking is that it democratizes access to information and access to authority.Ex: IT executives would like to see their role in the organization elevated, giving them more ' clout', stature and visibility.Ex: Gradually many of these conquerors came to realize that, although military might was necessary to gain control over an area, sheer force of arms was not sufficient to govern effectively.Ex: Their development, particularly for replacing human muscle power, has been in parallel with that of information technology, but largely independent of it.Ex: A power of attorney is a legal instrument that is used to delegate legal authority to another.Ex: During this period Africa was influenced by external forces as the Islamic states of the north extended their sway south.* abusar del poder = lord over, lord it over.* abuso de poder = abuse of power.* altas esferas del poder, las = echelons of power, the.* ansioso de poder = power-hungry.* asumir poder = assume + power.* ceder las riendas del poder = hand over + the reins of power.* círculo de poder = circle of power.* con ansias de poder = power-hungry.* conceder poderes = give + powers.* con hambre de poder = power-hungry.* con poder = powerful.* con sed de poder = power-hungry.* control del poder = hold on power.* dar poderes = give + powers.* dejar sin poder = disempower.* división de poderes = division of powers.* ejercer poder = wield + power, exercise + power.* en el poder = in office.* equilibrio de poder = balance of power.* estructura de poder = power structure.* frecuentar los pasillos del poder = stalk + the corridors of power.* gente de poder = wielders of power, powerful people.* gobierno en el poder = ruling government.* grupo de poder = power group.* hambriento de poder = power-hungry.* igualdad de poder = parity of power.* inversión de poderes = power reversal.* jerarquía de poder = scalar chain.* llevar al poder = bring + Nombre + to power.* los poderes fáticos = the powers-that-be.* los que detentan el poder = the powers-that-be.* lucha de poderes = power struggle.* lucha por el poder = power struggle.* luchar de poderes = battle of wills.* partido en el poder, el = ruling party, the.* pasar las riendas del poder a = hand + the reins over to.* pasillos del poder, los = corridors of power, the.* perder poder = lose + power.* pérdida de poder = disempowerment.* poder adquisitivo = spending power, purchasing power, buying power.* poder colectivo = collective power.* poder curativo = healing power.* poder de atracción = drawing power.* poder de curación = healing power.* poder de discriminación = discretion.* poder de enganche = holding power.* poder del estado = state power.* poder de negociación = bargaining power.* poder de representación = power of representation.* poder de retención = holding power.* poder divino = divine power.* poder económico = economic leverage.* poder ejecutivo = chief executive, executive arm, executive power.* poder ejecutivo, el = Executive, the.* poder estatal = state power.* poder imperial = imperial power.* poder judicial = judicial arm, judicial system.* poder judicial, el = judiciary, the.* poder legal = statutory power.* poder legislativo = legislative power, legislative arm.* poder mágico = magical power, magic power.* poder notarial = power of attorney.* poder político = political power.* poder presidencial = presidential power.* poder público = public power, public authority.* poder remunerativo = earning power, earning capacity.* poder sobrenatural = supernatural power.* política del poder = power politics.* por poderes = by proxy.* posición de poder = position power.* quitar el poder = disempower.* relación de poder = power relationship.* relaciones de poder = power relations.* sediento de poder = power-hungry.* subida al poder = seizure of power.* subir al poder = rise to + power.* tener el poder = be the boss, call + the shots, call + the tune, rule + the roost.* tener el poder de = have + the power to.* tener las riendas del poder = hold + the reins of power.* tomar el poder = take + power.* tomar las riendas del poder = take + the reins of power.poder22 = be able to, be capable of, can, have + the opportunity, may, qualify for, manage to.Ex: Thus the electronic journal (e-journal) is a concept where scientists are able to input ideas and text to a computer data base for their colleagues to view, and similarly to view the work of others.
Ex: Main classes are thus only capable of precise definition in the contexts of particular classification schemes.Ex: When used by skilled abstractors this mixture of styles can achieve the maximum transmission of information, within a minimum length.Ex: Every librarian, regardless of his government's policy, has the opportunity, if he has the courage, to open the avenues of books and ideas a little wider.Ex: My second point may be a slightly tangential, but I hope it is a concrete reaction to the general tenor of Mr. Lubetzky's remarks and the general subject posed.Ex: FIAC has drawn up a list of criteria to determine whether an advice centre qualifies for membership of the Federation.Ex: Tom Hernandez tried not to show how sad he felt about his friends' leaving, and managed to keep up a cheerful facade until the party broke up.* Algo por lo que se puede cobrar = billable.* al que no se puede dejar de faltar = unmissable.* como mejor + poder = as best + Pronombre + can.* cuando antes pueda = at + Posesivo + earliest convenience.* de modo que + poder + oír = within earshot of.* en el que se puede buscar = searchable.* estar tan bueno que no se puede dejar de comer = moreish, moreish.* hacerlo lo mejor que Uno pueda = do + Posesivo + utmost.* hacer lo mejor que Uno pueda = put + Posesivo + best into.* hacer lo mejor que Uno puede = try + Posesivo + heart out.* hacer todo lo que Uno pueda = do + Posesivo + best, do + the best + Nombre + may, do + the best + Nombre + can.* hacer todo lo que Uno pueda (dado) = do + the best possible (with).* lo suficientemente lejos como para no poder oír = out of earshot.* muy bien + podría + Verbo = might + well + Verbo.* muy bien + puede + Verbo = may well + Verbo.* nada puede estar más apartado de la realidad = nothing can be further from the truth.* noche sin poder dormir = sleepless night.* no poder = be unable to, cannot, can't [cannot].* no poder aguantar a Alguien = have + it in for + Nombre.* no poder conciliar el sueño = have + trouble sleeping.* no poder dejar de mencionar = cannot but notice.* no poder dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be stressed too strongly, cannot + give + too much emphasis + to the importance of.* no poder dormir = sleeplessness.* no poder estarse quieto = have + the fidgets, fidget.* no poder evitar + Infinitivo = cannot help + Gerundio, cannot help but + Verbo.* no poder evitar mencionar = cannot but notice.* no poder hacer más que = do + little more than.* no poder permitirse = ill afford.* no poder permitirse el lujo de = ill afford.* no poder quitarse Algo de la cabeza = can't get it out of my mind.* no poderse buscar = be unsearchable.* no poderse negar que = there + be + no denying that.* no poder ver a Alguien = have + it in for + Nombre.* no poder ver Algo o Alguien = can't stand + sight.* no pude evitar notar que = couldn't help but notice (that).* no puedo aguantarlo = can't take it.* no puedo comprender = I can't get over.* No se le puede pedir peras al olmo = You can't make a silk purse out of a sow's ear.* no se puede dejar de recalcar el + Nombre + de = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overemphasised.* no se puede dejar de recalcar el + Nombre + of = the + Nombre + of + Nombre + cannot be overstated.* no se puede dejar de recalcar la importancia de Algo = the importance of + Nombre + cannot be overemphasised, the importance of + Nombre + cannot be overstated.* personas que no pueden salir de casa = homebound, the.* poder contar con = be there for + Pronombre, be there for + Pronombre.* poder + Infinitivo = succeed in + Gerundio.* poderse afirmar que = it + be + safe to say that.* poderse contestar = be answerable.* poderse integrar en = be integrable in.* poderse localizar = be locatable.* poder utilizarse = be usable.* por el que se puede cobrar = chargeable.* puede muy bien ser = could well be.* puede muy bien ser que = it may well be that.* puede que = maybe.* puede que al final sea para bien = be a blessing in disguise.* ¿Puede repetir? = I beg your pardon?, I beg your pardon?.* que no se le puede dar un nombre = unnameable.* que no se puede conseguir = unobtainable.* que no se puede entregar = undeliverable.* que no se puede hacer cumplir = unenforceable.* que no se puede identificar con un término = unnameable.* que no se puede uno perder = unmissable.* que puede causar detención = arrestable.* que puede demostrarse = demonstrably.* que puede salir en préstamo = loanable.* que puede ser apilado = stacking.* que puede ser usado a través de la web = web-compliant.* querer es poder = where there's a will there's a way.* que se le puede dar un nombre = nameable.* que se puede arreglar = fixable.* que se puede buscar = searchable.* que se puede cambiar de tamaño = resizeable [re-sizeable].* que se puede escuchar = playable.* que se puede hacer cumplir = enforceable.* que se puede identificar con un término = nameable.* que se puede imprimir = printable.* que se puede quitar = detachable.* que se puede separar = detachable.* que se puede visualizar = viewable.* sálvese el que pueda = free-for-all.* sálvese quien pueda = the devil take the hindmost, every man for himself, let battle commence.* se puede = is to be.* siempre que uno puede dedicarle el tiempo = in + Posesivo + own time.* sin poder contenerse = helplessly.* sin poder dormir = sleepless.* sin poder extinguirlo = inextinguishably.* sin poder hacer nada = helplessly.* tan sorprendente como pueda parecer = as amazing as it seems.* todavía + poderse + escuchar los ecos de = echo + still resound from.* * *A tener la capacidad deB expresando idea de permisoC expresando un derecho moralD1 en quejas, reproches2 en sugerencias3 solicitando un favorA1 poder con algo/alguien2 el dinero lo puede todoB en locucionesC1 vencer, ganar2 dolerA con idea de eventualidadB en tercera personaA(tener la capacidad o posibilidad de): ven en cuanto puedas come as soon as you canno puedo pagar tanto I can't pay that much¿cómo que no puedes? what do you mean, you can't do it ( o you can't come etc)?no podía dejar de reír I couldn't stop laughingno va a poder venir he won't be able to come¿cuándo podrá darme una respuesta definitiva? when will you be able to o when can you give me a firm answer?no pude convencerla I couldn't persuade herno pudo asistir a la reunión he was unable to o he couldn't attend the meeting¿pudiste hacerlo sola? did you manage to do it o were you able to do it on your own?hicimos todo lo que pudimos por ayudarlos we did everything in our power o everything we could to help themno se puede valer por sí mismo he can't manage by himselfno habría podido hacerlo sin tu ayuda I wouldn't have been able to do it o I couldn't have done it without your helpno debe (de) haber podido encontrarlo she obviously couldn't find it o can't have found it¡este niño no se puede estar quieto ni un minuto! this child just won't o can't keep still for a minute!con aquel ruido no se podía trabajar it was impossible to work o you couldn't work with that noise going on¿sabes que se han prometido? — ¡no te (lo) puedo creer! do you know they're engaged? — you're joking! o I don't believe it!B(expresando idea de permiso): ¿puedo servirme otro? can o may I have another one?ya pueden volver la hoja you may turn the page over now¿me puedo ir? — ¡no señor! can o may I go? — no, you cannot o may not!¿sales a jugar? — no puedo, estoy castigada are you coming out to play? — I can't, I'm being kept in¿puedo pasar? may I come in?¿le puedo hacer una sugerencia? may I make a suggestion?¿podría irme un poco más temprano hoy? could I leave a little earlier today?por mí, puedes hacer lo que quieras as far as I'm concerned, you can do whatever you likeno puede comer sal he isn't allowed to eat salt¿quién te lo dijo, si se puede saber? who told you, may I ask?¿se puede? — ¡adelante! may I? — come inaquí no se puede fumar smoking is not allowed here, you can't smoke hereC(expresando un derecho moral): no podemos hacerle eso we can't do that to herdespués de lo que has trabajado, bien puedes tomarte un descanso you're entitled to o you deserve a rest after all the work you've donees lo menos que puedes hacer it's the least you can doD1(en quejas, reproches): ¿cómo pudiste hacer una cosa así? how could you do such a thing?¿cómo puedes ser tan ingrato? how can you be so ungrateful?podías or podrías haberme avisado you could o might have warned me!2(en sugerencias): podrías or podías pedírselo tú, a ti siempre te hace caso why don't you ask him? he always listens to youya te puedes ir haciendo a la idea you'd better start getting used to the idea3(solicitando un favor): ¿puedes bajar un momento? can you come down for a moment?¿podrías hacerme un favor? could you do me a favor?¿no puedes irte a jugar a otra parte? can't you go and play somewhere else?A1 poder CON algo/algn:¿tú puedes con todo eso? can you manage all that?no puedo con esta maleta I can't manage this suitcaseyo no puedo solo con la casa, los niños y la tienda I can't do the housework, look after the children and run the store all on my own, I can't cope with the house, the children and the store all on my ownno pudo con el alemán y lo dejó he couldn't get o come to grips with German and he gave up¡con este niño no hay quien pueda! this child is just impossible!no se la puede con el trabajo he can't cope with the job o manage the job2el dinero lo puede todo money talks, you can do anything if you have moneyB ( en locuciones):a más no poder: comió a más no poder he ate until he was fit to burstgana dinero a más no poder she's making pots of money ( colloq), she's making money hand over fistes feo a más no poder he's as ugly as they comecorrimos a más no poder we ran for all we were worth o as fast as we couldno poder más: estoy que no puedo más (de cansancio) I'm exhausteda mí no me des postre que ya no puedo más don't serve me any dessert, I can't eat anything elseya no puedo más con este niño I'm at the end of my tether with this childno podía más, y ese estúpido que no salía del cuarto de baño I was desperate o I was bursting to go and that idiot wouldn't come out of the bathroom ( colloq)ya no puedo más, me está desquiciando I can't go on like this, it's driving me madno poder (por) menos que: uno no puede menos que sentirse halagado one can't help feeling flatteredno puedo menos que expresar mi profunda decepción I feel I must say how deeply disappointed I amno pudo menos que reconocer que teníamos razón she had no alternative but to admit that we were rightC1 ( fam)(vencer, ganar): él es más alto pero tú le puedes he's taller than you but you can beat himtu papá no le puede al mío your dad's not as strong as minea gracioso no hay quien le pueda as a comic, there's no-one to beat him o he's unbeatable2( Méx fam) (doler): tu desprecio le puede mucho she's very hurt by your disdainful attitude, your disdainful attitude hurts her deeplynos pudo mucho la muerte de Julio we were greatly saddened o terribly upset by Julio's deathA(con idea de eventualidad, posibilidad): puede aparecer en cualquier momento he may turn up at any momentde él se puede esperar cualquier cosa anything's possible with himno sé dónde lo puedo haber puesto I don't know where I can have put itno hagas nada que pueda resultar sospechoso don't do anything that might look suspiciouspuede haber venido mientras no estábamos he may have come while we were outhace horas que están reunidos ¿de qué pueden estar hablando? they've been in that meeting for hours, what can they be talking about?te podrías or podías haber matado you could have killed yourself!un error así puede costar millones a mistake like that could cost millionsno podía haber estado más amable she couldn't have been kinderllaman a la puerta — ¿quién podrá ser a estas horas? there's someone at the door — who can o could it be at this time?podría volver a ocurrir it could happen againPilar no pudo haber sido it couldn't have been PilarB ( en tercera persona):¿nos habrá mentido? — no sé, puede ser do you think he lied to us? — I don't know, he may have done o it's possibleno puede ser que no lo sepa he must knowno puede ser que ya haya terminado he can't have finished alreadysi puede ser or ( Esp) a poder ser preferiría la cuarta fila if possible, I'd prefer row fourme habría gustado verlo pero no pudo ser I would have liked to see him but it wasn't possible o it wasn't to bepuede (ser) que tengas razón you may o could be rightpuede (ser) que no nos haya visto he may not have seen us¿vas a votar para ella? — puede que sí or puede are you going to vote for her? — maybe o I may¿lo vas a aceptar? — puede que sí, puede que no are you going to accept it? — maybe, maybe notA1 (control, influencia) powerel poder de la prensa the power of the presstiene mucho poder en el pueblo he has a great deal of power o influence o he is a very powerful man in the villagela Familia Real no tiene ningún poder the Royal Family has no powerConstantinopla cayó en poder de los turcos Constantinople fell to the Turksestamos/nos tiene en su poder we are/she has us in her power2 ( Pol):el poder powerestar en el poder to be in powertomar el poder to take o seize powerasumir el poder to assume powerdetenta el poder desde hace 20 años ( frml); he has held power for 20 yearslleva cuatro años en el poder he has been in power for four yearstoda la vida buscó el poder y la gloria all her life she sought power and fameel poder en la sombra the power behind the throneel poder corrompe power corruptsB(posesión): la carta está en poder de las autoridades the letter is in the hands of the authoritieshay que evitar que llegue a su poder we have to stop it falling into his handsobra en su poder la copia del acta ( frml); you have in your possession a copy of the minutesla solicitud ya pasó a poder de la oficina central the application has already been passed to our head officeC1(derecho, atribución): tiene amplios/plenos poderes para investigar el asunto he has wide-ranging powers/full authority to investigate the matterla entrega or transmisión de poderes the handing over o transmission of powerlos poderes de la junta son ilimitados the junta has unlimited powerslos poderes que le han sido conferidos the powers which have been vested in himla separación de poderes entre la Iglesia y el Estado the division o separation of power between the Church and the StateD1 (capacidad, facultad) powersu poder de convicción or de persuasión her power of persuasionel poder del amor/de la sugestión the power of love/of suggestiontiene poderes extrasensoriales he has extrasensory powers2 (de un motor, aparato) powerCompuestos:masculine absolute powermasculine (de una divisa, un sueldo) purchasing power, buying power; (de una persona, un grupo) purchasing power, spending powermasculine divine powerel poder ejecutivo the executivempl power of attorneympl:los poderes públicos the authoritiesel poder judicial the judiciaryel poder legislativo the legislature* * *
poder 1 ( conjugate poder) v aux
1 ( tener la capacidad o posibilidad de):
no puedo pagar tanto I can't pay that much;
no podía dormir I couldn't sleep;
no va a poder venir he won't be able to come;
no pudo asistir he was unable to o he couldn't attend;
¿pudiste hacerlo sola? were you able to do it on your own?
2a) ( expresando idea de permiso):◊ ¿puedo servirme otro? can o may I have another one?;
¿podría irme más temprano hoy? could I leave earlier today?;
puedes hacer lo que quieras you can do whatever you like;
no puede comer sal he isn't allowed to eat salt;
¿se puede? — ¡adelante! may I? — come in;
aquí no se puede fumar smoking is not allowed hereb) ( solicitando un favor):◊ ¿puedes bajar un momento? can you come down for a moment?;
¿podrías hacerme un favor? could you do me a favor?
3 ( expresando derecho moral):
4 (en quejas, reproches): podías or podrías haberme avisado you could o might have warned me!
( con idea de esfuerzo)
1 poder con algo/algn:◊ ¿puedes con todo eso? can you manage all that?;
no puedo con este niño I can't cope with this child;
estoy que no puedo más ( cansado) I'm exhausted;
( lleno) I can't eat anything else;
2 (con idea de eventualidad, posibilidad): te podrías or podías haber matado you could have killed yourself!;
podría volver a ocurrir it could happen again;
no pudo ser it wasn't possible;
puede (ser) que tengas razón you may o could be right;
puede que sí, puede que no maybe, maybe not
3 (Méx) ( doler):
poder 2 sustantivo masculino
1
estamos en su poder we are in her powerb) (Pol)
estar en el poder to be in power;
tomar el poder to take o seize power
2 ( posesión):◊ la carta está en poder de … the letter is in the hands of …
3
( hecho ante notario) power of attorney;
casarse por poder (AmL) or (Esp) por poderes to get married by proxy
4
poder adquisitivo purchasing power
poder 1 sustantivo masculino power
Jur por poderes, by proxy
Econ poder adquisitivo, purchasing power
poder 2
I verbo transitivo
1 (tener capacidad) to be able to, can: no puedo evitarlo, I can't help it
podías habernos avisado, you could/ might have warned us
2 (tener derecho o autorización) may, might, can
¿puedo repetir?, may I have a second helping?
no puede tomar carne de cerdo, he can't eat pork
las mujeres ya pueden votar, women can already vote
3 (uso impers) may, might: puede que la vea luego, I might see her later
puede que sí, puede que no, maybe, maybe not
II verbo intransitivo
1 to cope [con, with]: no puedo con todo, I can't cope
2 (vencer, tener más fuerza) to be stronger than
En el presente, can y to be able to son sinónimos. Sin embargo, en el pasado could significa que podías hacer algo, mientras que was o were able to significa que, además de poder hacerlo, lo hiciste: I could tell him the truth. Podía decirle la verdad (no sabemos si lo hice). I was able to tell him the truth. Fui capaz de decirle la verdad (lo hice). En el futuro solo podemos emplear to be able to: I will be able to do it tomorrow. Podré hacerlo mañana.
Para expresar posibilidad puedes usar may, could o might. La diferencia consiste en el grado de probabilidad que sugieren. Recuerda que may se refiere a hechos más probables que might o could: Puede que llueva mañana. It may rain tomorrow (crees que es posible). It might/ could rain tomorrow (crees que la posibilidad es más remota).
' poder' also found in these entries:
Spanish:
absoluta
- absoluto
- abusar
- abuso
- adquisitiva
- adquisitivo
- ámbito
- caber
- CGPJ
- concentrar
- continuismo
- desgaste
- desperdicio
- destronar
- desvelarse
- dominio
- entregar
- erótica
- excedente
- garra
- grabar
- grandeza
- idea
- informal
- judicial
- legislativa
- legislativo
- manifestarse
- mano
- obrar
- parcela
- remediar
- respirar
- sátrapa
- sed
- seducción
- someterse
- sugestión
- usurpar
- ver
- acumular
- anhelar
- ansia
- ansiar
- atribuir
- autoridad
- ávido
- ceder
- clavar
- confiar
English:
able
- abuse
- afford
- anything
- assume
- assumption
- can
- conform
- cope
- encroach
- fold
- form
- foursome
- get
- glad
- greed
- greediness
- greedy
- handle
- hungry
- lust
- make
- manage
- may
- might
- office
- out
- power
- power of attorney
- proxy
- purchasing power
- seize
- seizure
- spending power
- stick
- stranglehold
- take aside
- takeover
- unable
- use
- utmost
- whichever
- zenith
- could
- executive
- height
- helplessly
- judiciary
- lie
- peace
* * *poder1 nm1. [mando, autoridad] power;la gente con más poder en la organización the most powerful people in the organization;estar en el poder to be in power;perder el poder to lose power;el poder corrompe power corrupts;la separación de poderes the separation of powers;de poder a poder: un enfrentamiento de poder a poder a heavyweight contest;el partido se disputó de poder a poder it was a close contest between two excellent sidespoder absoluto absolute power;el poder ejecutivo [el gobierno] the executive;los poderes fácticos the centres of power in society;el poder judicial [los jueces] the judiciary;el poder legislativo [las cortes] the legislature;poderes públicos (public) authoritiesobra en su poder un documento comprometedor she has in her possession a compromising document;tienen en su poder a varios rehenes they have taken a number of hostages;el pueblo cayó en poder del enemigo the town fell to the enemy;la casa pasó a poder del banco ownership of the house was transferred to the bank3. [capacidad] power;un producto con gran poder de limpieza a very powerful cleaning product;tener poderes (paranormales) to be psychic, to have psychic powerspoder adquisitivo [de salario] purchasing o buying power; [de persona] disposable income;poder calorífico calorific value;poder de convicción persuasive powers;poder de convocatoria: [m5] tener poder de convocatoria to be a crowd-puller;Mil poder de disuasión deterrent force; Mil poder disuasorio deterrent force4. [autorización] power, authorization;[documento] power of attorney;dar poderes a alguien para que haga algo to authorize sb to do sth;tener plenos poderes para hacer algo to be fully authorized to do sth;por poderes by proxy;poder notarial power of attorney [witnessed by a notary]♦ vi1. [tener facultad, capacidad] can, to be able to;no puedo decírtelo I can't tell you, I'm unable to tell you;ahora mismo no podemos atenderle, llame más tarde we can't o we are unable to take your call right now, please call later;¿puede correrse un poco, por favor? could you move up a bit, please?;al final pudo salir de allí in the end she managed to get out of there;¡así no se puede hacer nada! we'll never get anywhere like this!;de poder ir, sería a partir de las siete if I manage to o can make it, it will be after seven;en cuanto pueda as soon as possible;si puedo, te llamaré I'll call you if I get the chance2. [tener permiso] can, may;no puedo salir por la noche I'm not allowed to o I can't go out at night;¿podríamos ir contigo? could we go with you?;¿podría hablar un momento con usted? could I have a word with you?;¿se pueden hacer fotos? can we o are we allowed to take photos?;¿puedo fumar aquí? may o can I smoke here?;no se puede fumar you're not allowed to smoke;¿se puede? may I come in?;¿se puede saber dónde te habías metido? might I know o would you mind telling me where you were?3. [ser capaz moralmente] can;no podemos portarnos así con él we can't treat him like that;¿cómo puedes decir una cosa así? how can you say such a thing?4. [tener posibilidad, ser posible] may, can;puede volver de un momento a otro she could come back any moment;puedo haberlo perdido I may have lost it;podías haber cogido el tren you could have caught the train;puede estallar la guerra war could o may break out;¡habría podido invitarnos!, ¡podría habernos invitado! [expresa enfado] she could o might have invited us!;[tarea, problema] to be able to cope with;¿puedes con todas las bolsas? can you manage all those bags?;no puedo con este baúl, ¿me ayudas a levantarlo? I can't lift this trunk on my own, can you give me a hand?;no poder con algo/alguien [no soportar] not to be able to stand sth/sb;no puedo con la hipocresía I can't stand hypocrisy;¡contigo no hay quien pueda! you're impossible!es avaro a más no poder he's as miserly as can be;llovía a más no poder it was absolutely pouring down;la pierna me dolía a más no poder you can't imagine how much my leg was hurting;no poder más [estar cansado] to be too tired to carry on;[estar harto de comer] to be full (up); [estar enfadado, harto] to have had enough;no pude por menos que reírme I had to laugh, I couldn't help but laugh;Fam¡ya podrás, con una máquina como esa! anyone could do it with a machine like that!;no puedo con mi alma I'm ready to drop♦ v impersonal[ser posible] may;puede que llueva it may o might rain;puede que se haya equivocado she may be wrong;¿vendrás mañana? – puede will you come tomorrow? – I may do;puede que sí o puede que no maybe, maybe not;puede ser perhaps, maybe;si puede ser, a poder ser if (at all) possible;lo siento, pero no va a poder ser I'm sorry, but it's not going to be possible;puede ser que no lo sepa she may not know;¡no puede ser que sea ya tan tarde! surely it can't be that late already!♦ vt1. [ser más fuerte que] to be stronger than;tú eres más alto, pero yo te puedo you may be taller than me, but I could still beat you up;mi coche le puede al tuyo my car is faster than yours any dayle pudo su derrota, todavía no se repone losing really got to her, she still hasn't got over it* * *I v/aux1 capacidad can, be able to;no pude hablar con ella I wasn’t able to talk to her2 permiso can, be allowed to;¿puedo ir contigo? can o may I come with you?3 posibilidad may, might;¡podías habérselo dicho! you could have o you might have told himII v/i:me puede he can beat me;es franco a más no poder fam he’s as frank as they come fam ;comimos a más no poder fam we ate to bursting point fam ;no puedo más I can’t take any more, I’ve had enough;a poder ser if possible;puede ser perhaps, maybe;¡no puede ser! it can’t be!, that can’t be right!;puede que perhaps, maybe;puede ser que no lo sepa maybe o perhaps he doesn’t know;¿se puede? can I come in?, do you mind if I come in?;no pude menos de insultarle insulting him was the least I could doen poder de alguien in s.o.’s hands;plenos poderes pl full authority sg ;por poderes, L.Am.los poder es públicos the authorities* * *poder {58} v aux1) : to be able to, canno puede hablar: he can't speakpuede llover: it may rain at any moment¿cómo puede ser?: how can that be?¿puedo ir a la fiesta?: can I go to the party?¿se puede?: may I come in?poder vi1) : to beat, to defeatcree que le puede a cualquiera: he thinks he can beat anyone2) : to be possible¿crees que vendrán? - puede (que sí): do you think they'll come? - maybe3)poder con : to cope with, to manage¡no puedo con estos niños!: I can't handle these children!4)no poder más : to have had enoughno puede más: she can't take anymore5)no poder menos que : to not be able to helpno pudo menos que asombrarse: she couldn't help but be amazedpoder nm1) : control, powerpoder adquisitivo: purchasing power2) : authorityel poder legislativo: the legislature3) : possessionestá en mi poder: it's in my hands4) : strength, forcepoder militar: military might* * *poder1 n (en general) powerpoder2 vb1. (capacidad, posibilidad) can / could / to be able to¿puedo echarte una mano? can I give you a hand?¿qué podemos comprarle? what can we buy her?¿cuándo podrás venir? when will you be able to come?2. (permiso) can / may¿puedo hablar con el jefe? can I speak to the boss?¿se puede pasar? can I come in?3. (probabilidad) may / could / mightpuede que venga, puede que no he might come, he might notpoder con to manage / to cope with -
26 chercher
chercher [∫εʀ∫e]➭ TABLE 11. transitive verba. to look for ; [+ ombre, lumière, tranquillité, gloire, succès, faveur] to seek ; [+ danger, mort] to court ; [+ citation, heure de train] to look up ; [+ nom, terme] to try to remember• attends, je cherche wait a minute, I'm trying to think• chercher partout qch/qn to search everywhere for sth/sb• chercher une aiguille dans une botte or meule de foin to look for a needle in a haystack• tu me cherches ? (inf) are you looking for trouble?b. ( = prendre, acheter) aller chercher qch to go for sth• qu'est-ce que tu vas chercher là ? how do you make that out?• ça va chercher dans les 300 € it'll come to around 300 eurosc. ( = essayer) chercher à faire qch to try to do sth2. reflexive verb► se chercher ( = chercher sa voie) to search for an identity* * *ʃɛʀʃe
1.
1) ( essayer de trouver) to look for‘cherchons vendeuses’ — ‘sales assistants wanted’
2) ( s'efforcer)3) ( prendre)aller chercher quelqu'un/qch — gén to go and get somebody/sth; ( passer prendre) to pick somebody/sth up
aller chercher quelque chose — [chien] to fetch something
4) ( r éfléchir à) to try to find [réponse, idées]; to look for [prétexte, excuse]; ( se souvenir de) to try to remember [nom]j'ai beau chercher, impossible de m'en souvenir — I've thought and thought and still can't remember it
5) ( imaginer)6) ( atteindre)ça va chercher dans les 500 euros — it must fetch GB ou get US about 500 euros
7) ( aller à la rencontre de) to look for [complications]
2.
se chercher verbe pronominal1)un écrivain qui se cherche — ( raison d'être) a writer trying to find himself; (style, idées) a writer who is feeling his way
2)3) (colloq) ( se provoquer) to be out to get each other (colloq)* * *ʃɛʀʃe vt1) [chose, solution, recette] to look forJe cherche mes clés. — I'm looking for my keys.
2) [un mot dans un dictionnaire] to look upIl cherchait 'vertugadin' dans le dictionnaire. — He was looking up 'vertugadin' in the dictionary.
3)aller chercher [du pain, du lait] — to go to get, [le docteur, un plombier] to go and get, [une visite à la gare] to pick up
Elle est allée chercher du pain pour ce midi. — She's gone to get some bread for lunch.
Va chercher du lait pour la voisine. — Go and get some milk for the lady next door.
Va vite chercher le docteur. — Quick, go and get the doctor.
J'irai te chercher à la gare. — I'll pick you up at the station.
4) [gloire, succès] to seek5) (= tenter, essayer)chercher à faire — to try to do, to attempt to do
* * *chercher verb table: aimerA vtr1 ( essayer de trouver) to look for [personne, objet, vérité]; to look for, to try to find [emploi, repos, appartement]; cela fait une heure que je vous cherche I've been looking for you for the past hour; chercher un mot dans le dictionnaire to look up a word in the dictionary; chercher qn du regard dans la foule to look (about) for sb in the crowd; ‘cherchons vendeuses’ ‘sales assistants wanted’; son regard cherchait celui de sa femme he sought his wife's eye; il cherche son chemin he's trying to find his way; elle chercha quelques pièces de monnaie dans sa poche she felt for some coins in her pocket; cherche mieux look harder ou more carefully; tu n'as pas bien cherché you didn't look hard enough; chercher le sommeil to try to get some sleep; chercher l'aventure to look for ou seek adventure; chercher fortune to seek one's fortune; ne cherchez plus! look no further!; cherche mon chien, cherche! fetch, boy, fetch!; ⇒ aiguille, bête, pou;2 ( s'efforcer) chercher à faire to try to do; je cherche à vous joindre depuis ce matin I've been trying to contact you since this morning; il cherchait à les impressionner he was trying to impress them; je ne cherche plus à comprendre I've given up trying to understand; ⇒ quatorze;3 ( quérir) aller chercher qn/qch gén to go and get sb/sth; ( passer prendre) to pick sb/sth up; aller chercher qch [chien] to fetch sth; allez me chercher le patron! go and get the boss for me!; aller chercher la balle/les balles ( au tennis) to go for a shot/for the difficult shots (au filet at the net); venir chercher qn/qch gén to come and get sb/sth; ( passer prendre) to pick sb/sth up; il est venu me chercher à l'aéroport he came to meet me at the airport; envoyer qn chercher qch to send sb to get sth;4 ( réfléchir à) to try to find [réponse, idées, mot, solution]; to look for [prétexte, excuse]; ( se souvenir de) to try to remember [nom]; je cherche mes mots I'm groping for words; chercher un moyen de faire qch to try to think of a way to do sth; il ne cherche pas assez he doesn't think hard enough about it; j'ai beau chercher, impossible de m'en souvenir I've thought and thought and still can't remember it; pas la peine de chercher bien loin, c'est lui le coupable you don't have to look too far, he's the guilty one;5 ( imaginer) qu'allez-vous chercher! what are you thinking of!; où est-il allé chercher cela? what made him think that?; où va-t-il chercher tout cela? how does he come up with all that?; je me demande où il est allé chercher tous ces mensonges I wonder how he thought up all these lies;6 ( atteindre) une maison dans ce quartier, ça va chercher dans les 300 000 euros a house in this area must fetch GB ou get US about 300,000 euros; un vol à main armée, ça doit/va chercher dans les cinq ans de prison armed robbery would/could get you about five years in prison; ‘combien ça va me coûter?’-‘ça ne devrait pas aller chercher loin’ ‘how much will that cost me?’-‘it shouldn't come to much’;7 ( aller à la rencontre de) to look for [complications, problèmes]; elle t'a giflé mais tu l'as bien cherché she slapped you but you asked for it; il a été renvoyé mais il l'a quand même bien cherché he was fired but he was asking for it; si tu me cherches, tu vas me trouver○ if you're looking for trouble, you'll get it.B se chercher vpr1 ( être en quête de soi-même) to try to find oneself; un écrivain qui se cherche ( raison d'être) a writer trying to find himself; (style, idées) a writer who is feeling his way;2 ( se donner) se chercher des excuses/un alibi to try to find excuses/an alibi for oneself;3 ○( se provoquer) to be out to get each other○.[ʃɛrʃe] verbe transitif1. [dans l'espace] to look ou to search for (inseparable)chercher quelqu'un/quelque chose à tâtons to fumble ou to grope for somebody/somethingtu donnes ta langue au chat? — attends, je cherche give up? — wait, I'm still thinking ou trying to thinkchercher des crosses (familier) ou des ennuis ou des histoires à quelqu'un to try and cause trouble for somebodychercher chicane ou querelle à quelqu'un to try and pick a quarrel with somebody3. [essayer de se procurer] to look ou to hunt for (inseparable)chercher du travail to look for work, to be job-huntingtoujours à chercher la bagarre! always looking ou spoiling for a fight!quand ou si on me cherche, on me trouve if anybody asks for trouble, he'll get it6. [avec des verbes de mouvement]aller chercher quelqu'un/quelque chose to fetch somebody/somethingallez me chercher le directeur [client mécontent] I'd like to speak to the manageraller chercher dans les (familier) , aller chercher jusqu'à (familier) : ça va bien chercher dans les 200 euros it's worth at least 200 euros————————chercher à verbe plus prépositionto try ou to attempt ou to seek to————————chercher après verbe plus préposition————————se chercher verbe pronominal————————se chercher verbe pronominal intransitif -
27 price
1. noun1) (the amount of money for which a thing is or can be bought or sold; the cost: The price of the book was $10.) precio2) (what one must give up or suffer in order to gain something: Loss of freedom is often the price of success.) precio
2. verb1) (to mark a price on: I haven't priced these articles yet.) poner/marcar el precio (de)2) (to find out the price of: He went into the furniture shop to price the beds.) informarse del precio (de)•- pricey
- at a price
- beyond/without price
price n preciowhat is the price of this car? ¿qué precio tiene este coche?tr[praɪs]■ what's the price of this jacket? ¿qué precio tiene esta chaqueta?2 figurative use (cost, sacrifice) precio\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLat a price a un precio caroat any price a toda costa, cueste lo que cueste, a cualquier precionot at any price por nada del mundoto go down in price bajar de precioto go up in price subir de precioto pay a high price for something pagar algo muy caro,-ato price oneself out of the market perder clientes por poner precios muy altosprice control control nombre masculino de preciosprice list lista de preciosprice reduction descuento, rebajaprice tag etiquetaset price precio fijoprice n: precio mpeace at any price: la paz a toda costan.• costa s.f.• coste s.m.• costo s.m.• cotización s.f.• curso s.m.• importe s.m.• precio s.m.v.• fijar el precio de v.• tarifar v.• tasar v.• valorar v.
I praɪs1) (Busn, Fin) precio m; ( of stocks) cotización f, precio mthey're the same price — valen or cuestan lo mismo
at a price of £80 — por 80 libras
accommodation is available, at o for a price — es posible encontrar alojamiento, pero sale or cuesta caro
to go up/down in price — subir/bajar de precio
I'll take the job, if the price is right — aceptaré el trabajo si (me) pagan bien; (before n)
price list — lista f de precios
price rise — subida f or (RPl tb) suba f de precios
2) (cost, sacrifice) precio mthey want peace at any price — quieren la paz cueste lo que cueste or a toda costa
not at any price! — de ningún modo!, por nada del mundo!
what price peace? — ¿va a ser posible lograr la paz?
to pay a/the price for something — pagar* caro algo
that's a small price to pay for independence — bien vale la pena ese sacrificio para ser independiente
3) ( value) (liter) precio mit's beyond o without price — no tiene precio, es invalorable
II
a) ( fix price of) (often pass)it was originally priced at over $300 — su precio original era de más de 300 dólares
they have priced themselves out of the market — han subido tanto los precios que se han quedado sin compradores (or clientes etc)
b) ( mark price on) ponerle* el precio a[praɪs]1. N1) (Comm) precio mthat's my price, take it or leave it — eso es lo que pido, o lo tomas o lo dejas
•
you can get it at a price — se puede conseguir, pero pagandoat a reduced price — a (un) precio reducido, con rebaja
•
it is beyond price — no tiene precio•
for a price, he'll do it for a price — él lo hará, pero será caro, lo hará si le paganhe would kill a man for the price of a packet of cigarettes — mataría a un hombre por el precio de una cajetilla de tabaco
two for the price of one — (lit, fig) dos al or por el precio de uno
•
can you give me a price for putting in a new window? — ¿cuánto me cobraría usted por colocar una ventana nueva?•
he got a good price for it — sacó una buena suma por ello•
everyone has their price — todos tenemos un precio•
to name one's price — fijar el precio, decir cuánto se quiere•
to put a price on sth — poner precio a algo•
if the price is right, he is prepared to make a comeback if the price is right — está dispuesto a volver si se le paga bienas long as the price is right, property will sell — si está a un buen precio, la propiedad se vende
closing 2., cut-price, fixed 2., half-price, retail 5.•
what price all his promises now? — iro ¿de qué sirven todas sus promesas ahora?2) (Econ, St Ex) (=quotation) cotización f3) (Betting) (=odds) puntos mpl de ventajawhat price she'll change her mind? — ¿qué apuestas a que cambia de opinión?
what price war? — ¿qué apuestas a que estallará la guerra?
4) (=sacrifice) precio mthat's the price we have to pay for progress, that's the price of progress — es el precio que tenemos que pagar por el progreso
to pay the price (for sth) — cargar con or pagar las consecuencias (de algo)
•
fame comes at a price — la fama se paga carahe's famous now, but at what a price! — ahora es famoso, ¡pero a qué precio! or ¡pero lo ha pagado caro!
they want peace at any price — quieren la paz a toda costa (with negative)
a concert I wasn't going to miss at any price — un concierto que no me iba a perder por nada del mundo
•
that's a small price to pay for independence/for keeping him happy — eso es poco sacrificio a cambio de la independencia/de tenerlo contento2. VT1) (=fix price of)retailers usually price goods by adding 100% to the wholesale price — los minoristas normalmente ponen precio a sus productos añadiendo un cien por cien al precio de coste, los minoristas normalmente cargan un cien por cien al precio de coste de sus productos
tickets, priced £20, are now available — las entradas ya están a la venta a un precio de 20 libras
it was priced too high/low — su precio era demasiado alto/bajo
this stylish fryer, competitively priced at £29.99, can help you create new dishes — por solo £29.99, esta elegante freidora puede ayudarle a crear nuevos platos
•
there is a very reasonably priced menu — hay un menú a un precio muy razonable- price sb out of the marketthe restaurant has priced itself out of the market — el restaurante ha subido demasiado los precios y ha perdido su competitividad en el mercado
you'll price yourself out of a job if you go on demanding so much money — como sigas exigiendo tanto dinero, pondrás en peligro tu trabajo
2) (=label with price)the tins of salmon weren't clearly priced — el precio de la latas de salmón no estaba claro or claramente indicado
•
it was priced at £15 — estaba marcado a un precio de 15 libras3) (=estimate value of) calcular el valor de•
it was priced at £1,000 — estaba valorado en mil libras4) (=find out price of) comprobar el precio de3.CPDprice bracket N —
he's looking for a property in the £70,000 price bracket — está buscando una vivienda que cueste alrededor de las setenta mil libras
that is the normal price bracket for one of his creations — ese es el precio normal de or eso es lo que se paga normalmente por una de sus creaciones
a traditional restaurant in the middle price bracket — un restaurante tradicional con precios de un nivel medio (dentro de la escala)
price control N — control m de precios
price cutting N — reducción f de precios
price-earnings ratio N — (Econ) relación f precio ganancias
price fixing N — fijación f de precios
price freeze N — congelación f de precios
price increase N — subida f de precio
consumer 2.price index N — (Brit) índice m de precios
price inflation N — inflación f de los precios
price level N — nivel m de precios
price limit N — tope m, precio m tope
price list N — lista f de precios
price point N — rango m de precios
no price point exists for the machine yet — todavía no se ha establecido ningún rango de precios para la máquina
price range N —
there are lots of good products in all price ranges — hay gran cantidad de productos de buena calidad en una amplia gama de precios
in the medium or middle price range — dentro de un nivel medio de la escala de precios
the upper/lower end of the price range — el nivel más alto/bajo en la escala de precios
(with)in/out of one's price range — dentro de/fuera de las posibilidades de uno
price rigging N — fijación f fraudulenta de precios
price ring N — cártel m (para la fijación de precios)
price rise N — = price increase
prices and incomes policy N — política f de precios y salarios, política f de precios y rentas
price support N — subsidio m de precios
price tag N — (lit) etiqueta f (del precio); (fig) precio m
it doesn't justify the price tag of £17.5 million — no justifica un precio de 17,5 millones de libras
- price up* * *
I [praɪs]1) (Busn, Fin) precio m; ( of stocks) cotización f, precio mthey're the same price — valen or cuestan lo mismo
at a price of £80 — por 80 libras
accommodation is available, at o for a price — es posible encontrar alojamiento, pero sale or cuesta caro
to go up/down in price — subir/bajar de precio
I'll take the job, if the price is right — aceptaré el trabajo si (me) pagan bien; (before n)
price list — lista f de precios
price rise — subida f or (RPl tb) suba f de precios
2) (cost, sacrifice) precio mthey want peace at any price — quieren la paz cueste lo que cueste or a toda costa
not at any price! — de ningún modo!, por nada del mundo!
what price peace? — ¿va a ser posible lograr la paz?
to pay a/the price for something — pagar* caro algo
that's a small price to pay for independence — bien vale la pena ese sacrificio para ser independiente
3) ( value) (liter) precio mit's beyond o without price — no tiene precio, es invalorable
II
a) ( fix price of) (often pass)it was originally priced at over $300 — su precio original era de más de 300 dólares
they have priced themselves out of the market — han subido tanto los precios que se han quedado sin compradores (or clientes etc)
b) ( mark price on) ponerle* el precio a -
28 win
win
1. present participle - winning; verb1) (to obtain (a victory) in a contest; to succeed in coming first in (a contest), usually by one's own efforts: He won a fine victory in the election; Who won the war/match?; He won the bet; He won (the race) in a fast time / by a clear five metres.) ganar2) (to obtain (a prize) in a competition etc, usually by luck: to win first prize; I won $5 in the crossword competition.) ganar3) (to obtain by one's own efforts: He won her respect over a number of years.) ganar(se)
2. noun(a victory or success: She's had two wins in four races.) victoria- winner- winning
- winning-post
- win over
- win the day
- win through
win1 n victoriaour team has played six matches without a win nuestro equipo ha jugado seis partidos y no ha logrado ninguna victoriawin2 vb1. ganar2. ganar / llevarse / conseguirtr[wɪn]1 victoria■ who do you think will win the election? ¿quién crees que ganará las elecciones?2 (prize, cup, etc) ganar, llevarse■ we've won the pools! ¡hemos sacado una quiniela!3 (gain, obtain, achieve - gen) conseguir, obtener, ganar; (- friendship, respect) granjearse; (- sympathy, affection) ganarse, granjearse; (- support) atraer, captar; (- heart, love) conquistar1 ganar■ who's winning? ¿quién va ganando?■ OK! you win! ¡vale! ¡tú ganas!\SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALLto win hands down ganar fácilmenteto win the day llevarse la palmato win the toss ganar el sorteowin or lose tanto si ganamos como si perdemosyou can't win (certain to lose) no hay caso: ganarwin vt1) : ganar, conseguir2)to win over : ganarse a3)to win someone's heart : conquistar a alguienwin n: triunfo m, victoria fv.(§ p.,p.p.: won) = congraciar v.• ganar v.• lograr v.• triunfar v.n.• victoria s.f.
I
1. wɪn1) ( gain) \<\<prize/title\>\> ganar; \<\<support\>\> conseguir*, ganarse; \<\<fame/recognition\>\> ganarse; \<\<affection\>\> ganarse, granjearse; \<\<scholarship/promotion\>\> conseguir*, obtener* (frml); \<\<contract\>\> conseguir*their perseverance won them universal admiration — su perseverancia les granjeó or les valió la admiración de todos
2) ( be victorious in) \<\<war/race/bet/election\>\> ganaryou can't win them all — (colloq) no se puede pretender ganarlas todas
2.
vi ganarto win AT something — \<\<at cards/billiards/golf\>\> ganar a algo
OK, you win! — (colloq) está bien, como tú digas
you can't win! — (colloq) no hay caso!
Phrasal Verbs:- win over
II
noun victoria f, triunfo m[wɪn] (vb: pt, pp won)1.N victoria f, triunfo manother win for Castroforte — otra victoria or otro triunfo para el Castroforte
their fifth win in a row — su quinta victoria consecutiva, su quinto triunfo consecutivo
last Sunday's win against or over Pakistan — la victoria del domingo frente a or sobre Pakistán
no-winto back a horse for a win — apostar dinero por un caballo para que gane la/una carrera
2. VT1) (=be victorious in) [+ competition, bet, war, election] ganar- win the daypragmatism will probably win the day — al final triunfará or se impondrá el pragmatismo
spur 1., 1)the government finally won the day after a heated debate — finalmente el gobierno triunfó or se impuso tras un debate acalorado
2) (=be awarded) [+ cup, award, prize, title] ganar; [+ contract, order] obtener, conseguirthe party won a convincing victory at the polls — el partido consiguió or obtuvo una victoria convincente en las elecciones
3) (=obtain) [+ pay rise, promotion] conseguir, ganarse; [+ support, friendship, recognition] ganarse; [+ metal, ore] extraer ( from de)to win a reputation for honesty — granjearse or ganarse una reputación de persona honrada
to win sb sth: it won him first prize — le valió or le ganó el primer premio
to win sb to one's cause — ganar a algn para la causa de uno, atraer a algn a la causa de uno
4) (=reach) [+ shore] llegar a, alcanzar; [+ goal] conseguirhe won his way to the top of his profession — (a base de trabajar duro) consiguió llegar a la cima de su profesión
5) (Mil) (=capture) tomar3.VI (in war, sport, competition) ganarwho's winning? — ¿quién va ganando?
go in and win! — ¡a ganar!
OK, you win * — vale, ganas tú
Evans won 2-6, 6-4, 6-3 — Evans ganó 2-6, 6-4, 6-3
to win by a head/a length — ganar por una cabeza/un largo
you can't win —
whatever you say, you're always wrong, you can't win — digas lo que digas, ellos siempre tienen razón, ¡no hay manera!
- win hands down- win back- win out- win over* * *
I
1. [wɪn]1) ( gain) \<\<prize/title\>\> ganar; \<\<support\>\> conseguir*, ganarse; \<\<fame/recognition\>\> ganarse; \<\<affection\>\> ganarse, granjearse; \<\<scholarship/promotion\>\> conseguir*, obtener* (frml); \<\<contract\>\> conseguir*their perseverance won them universal admiration — su perseverancia les granjeó or les valió la admiración de todos
2) ( be victorious in) \<\<war/race/bet/election\>\> ganaryou can't win them all — (colloq) no se puede pretender ganarlas todas
2.
vi ganarto win AT something — \<\<at cards/billiards/golf\>\> ganar a algo
OK, you win! — (colloq) está bien, como tú digas
you can't win! — (colloq) no hay caso!
Phrasal Verbs:- win over
II
noun victoria f, triunfo m -
29 proprio
proprio I. agg.poss. 1. ( impersonale) son: morire per il proprio paese mourir pour son pays; fare del proprio meglio faire de son mieux. 2. ( rafforzativo del possessivo) propre sempre accompagnato dall'aggettivo possessivo; ( impersonale) propre: l'ho visto con i miei propri occhi je l'ai vu de mes propres yeux; fare qcs. di propria iniziativa faire qqch. de sa propre initiative. II. pron.poss. ( impersonale) le sien, le leur: bisogna accettare i difetti degli altri e anche i propri il faut accepter les défauts des autres et les siens aussi; noi abbiamo le nostre opinioni e i giovani hanno le proprie nous avons nos opinions et les jeunes ont les leurs. III. agg. 1. ( caratteristico) propre (di à), typique (di de), talvolta non si traduce: la ragione è propria dell'uomo la raison est propre à l'homme; l'egoismo proprio dei giovani l'égoïsme des jeunes, l'égoïsme typique des jeunes. 2. (particolare, speciale) personnel, particulier: ha un metodo tutto proprio il a une méthode toute personnelle, il a une méthode bien à lui; avere le proprie idee avoir des idées bien à soi. 3. ( esatto) propre, exact, approprié: usare il termine proprio employer le terme approprié; chiamare le cose col proprio nome appeler les choses par leur nom. 4. ( opportuno) approprié: un rimedio proprio contro la febbre un remède fait pour lutter contre la fièvre. 5. ( Gramm) propre: nome proprio nom propre. 6. ( Mat) propre: frazioni proprie e improprie fractions propres et impropres. IV. avv. 1. ( esattamente) exactement, juste: proprio adesso juste maintenant; è andata proprio così ça s'est passé exactement de cette façon; proprio ora juste maintenant. 2. ( veramente) vraiment; ( seguito da un pronome) vraiment, bien: questo vestito ti sta proprio bene cette robe te va vraiment bien; era proprio lui c'était bien lui; l'hai detto proprio tu c'est toi qui l'as dit; ( iron) sei proprio un amico! tu es un véritable ami!, quel ami tu fais! 3. ( nelle risposte affermative) exactement: sei stato tu? - proprio! c'était toi? - oui, c'était bien moi! 4. (rafforzativo: di negazione) vraiment: non ho proprio fame je n'ai vraiment pas faim; non è proprio il caso! ce n'est vraiment pas la peine! 5. (rafforzativo: di affermazioni) vraiment: grazie, ho proprio mangiato abbastanza merci, j'ai vraiment assez mangé. V. s.m. 1. ce qui appartient à soi: vivere del proprio vivre de ses propres ressources, vivre de son bien; ci ha rimesso del proprio il en a été de sa poche. 2. ( ciò che spetta di diritto) ce qui revient de droit. -
30 andecha
Andecha, para empezar diré, que cualquier cuadrilla es sin lugar a dudas una andecha. En la Enciclopedia Asturiana, obra plagada de fatales e imperdonables equivocaciones, en lo que se refiere, digo yo, porque es lo mío, a la Llingüa y demás costumbres ancestrales de mi Tierrina. Estos intrusos infantilizados y ridículos, hambrientos de las resonancias y del pretender aparentar, «lográndolo», por el apoyo de otros intrusos que ya lograron alcanzar los puestos de más relevante poder, que yo no dudo que sean personas inteligentísimas en otras materias, que no sean los fidalgos ancestros de mi querida Asturias, porque yo entiendo, que para estar documentado en una cosa (sea cual fuere), sin lugar a dudas antes hay que íntimamente vivirla. (Ya nun conel banduétchu abazcuchandu de fartu, les manes ñidies. apaxiétchau con bunus fatus y'adeprendiendu les lletres en bunus collexus. (Y no con el estómago rebosante de harto, las manos finas, vistiendo traje de buenas ropas, y aprendiendo las letras en buenos colegios). ¡No... hay que vivirlas al desnudo, con sus sufrimientos y trabajos, con todo cuanto emana de los seres simples, sencillos y naturales, que derramando sudores sobre la Má Ñatura, viven para Ella, y a cuenta de Ella hasta que se mueren. Digo que en la Enciclopedia Asturiana, esos intrusos profesores de la «troya», dicen que l'andecha es una ayuda que se presta gratuitamente, y yo en este humilde libro, les digo rotunda y llanamente que «mienten más que se forian, si es que por no foriáxe no comen. La definición exacta de l'andecha es esta que yo les relato a ustedes muy simple y naturalmente.————————conjunto o cuadrilla de personas que van a una misma faena. Ejemplo: Los niños van en andecha a la escuela. Los mozos con las mozas van en andecha a la fiesta, etc., etc. Yo he ido a muchas andechas, y en todas ellas he cobrado mi sueldo, y mi madre que desde siempre fue la más pobre de mis aldeas, porque no teníamos ni una cuarta de tierra que fuese nuestra, sallú arrendiú ya coyu pan en andecha por el miserable sueldo de seis reales que se pagaban entonces, en casi todas las tierras de cuatro concejos. Han escrito muchos intrusos de la andecha fatáus de couxes (muchas cosas), y casi todas ellas sin el menor fundamento, lo que me demuestra que existen en mi Tierrina muchos «enteráus de Cartama» que hacen su andecha tan gratuitamente como ellos la pintan. Pero quienes conozcan las costumbres asturianas, quienes las vivieran dentro de duros trabajos, privaciones, sufrimientos y también sanas y simples alegrías, comprenderán lo mismo que yo entiendo. Que pa faluchar de fame (que para hablar de hambre), creo que antes uno tuvo que haberla pasado, no sirve copiar por lo que de ella dice el vecino, que a lo mejor también te está equivocando. L'andecha no es un trabajo gratuito, yo he trabajado en muchas andechas, tanto segando la hierba, comu coyendu 'l pan (recogiendo las espigas), axin comu faer borronáes (así como hacer de un prado o zarzal tierra labrantía), comu 'pelucar nus carrapiétchus nus ablanus (arrancar de los avellanos sus frutos), en fin, todas las faenas del campo, que por regla general se hacían en andechas y se pagaba un sueldo por tal trabajo. No hay que confundir la andecha con la gavita (ayuda). Porque la «Gavita», sí que en verdad es un trabajo que se hace con ayuda desinteresada en principio, pero que ha de ser pagada en igual o parecida forma, a no ser que a quienes se les brinde esta ayuda, se encuentren incapacitados para devolver la «Gavita». Antes, más de la mitad de las gentes de mis aldeas, como sus labranzas eran pequeñas y a veces hasta muy pobres, tenían que andar a xornalinus (jornales), para aquellos que pudiesen pagarles, bien fuese en dineros o en frutos de la tierra, así por ejemplo, cuando había que segar un prado grande, pues su dueño llamaba a diez o doce segadores, a los cuales les pagaban el sueldo que rigiere, y en andecha segaban el prado. Así pues, creo que queda suficientemente aclarado que las andechas no son gratuitas, y que las gavitas son empréstamos, o pagaduras de favor, porque en las aldeas, por lo menos en mis tiempos, era tan sumamente dura la existencia que no había gratis nada más que el agua. —Nun gulgu más a l'andecha / de la teixá d'Anxelón, / pos más que paga bon xueldu / 'n fame ruculu you. (No vuelvo más a la andecha / de la casa de Angelón, / pues aunque paga buen sueldo, / en hambres gástolo yo). Cundu se chamaben xentes a xornal, non yera casu de dayes mal de comer, (dixu nagua), pos había qu’atreinar un bon pote de lu mexor que s’atopara per la teixá, ya fartucar a lus que trabayaben comu yera debíu, perque naide diba de bona gana a trabayar p'un amu famión, más qu’apurriera 'n bon xornal. (Cuando se llamaban a las gentes para trabajar, no era el caso de darles mala comida y escasa, (de eso nada), había que hacer un buen puchero, con las mejores viandas que hubiese en casa, para que se hartasen las gentes como era debido. Porque nadie iba de buena gana a trabajar, para un amo que no diese bien de comer aunque pagase un buen sueldo. Sabiendo todas estas cosas, por haberlas vivido muchos años, yo me sonrío con pena muchas veces, de las infantileces descabelladas que escriben y hablan por televisión y radio, muchos intrusos en la Llingüa y ancestrales costumbres de mi Tierrina, que no saben de mis gentes ni de mis aldeas nada, porque sólo han estado en ellas como quien dice de mera visita, y sin embargo se atreven a cambiar y equivocar las ancestrales costumbres, namái qu'espiétchan el bocairun dou s’axiringa sou llingüa (nada más que abren la boca donde se mueve su lengua). Esta muy claro para mi,asi como para mamplenáu de melgueires ya bones xentes d´Asturies,que lus andecheirus del Conceyu Bable,fuinacus ya rapiegacus,que mistifiquen el Idioma Asturián Disdi ´l comincipiu que comprendierun sus entolenus de musquitus que pudíen espoyetar nisti terren, arrapiegandu ´l honréu trabayar de lus demai, escamiándulu ya mistificandulu p´apurrixelu ´l poblu conel xétchu d´étchus contandu que les xentes yeren fatones, ya les melgueires ya embruxadores xentes de la Tierrina, tenen sous fidalgus Ancestrus m´apeguñáus a sous xentires ya mantines querenxes, ya nun querendu istus fuinus de l´Academie de la Llingua comprendielu perquéi enxindi nun son namai que unus tarantones ou frixolones fatus,el melgueiru poblu ya les arrespondú xin falales pallabra que nun creyen nin queren ixus mamplenáus d´amarfuétchus qu´entamanguen xin dalguna querenxa istes xentes de rancuayinus entendimentu adeprendíus en escoles xebráes de lus xeitus ya chugares dou guarexen lus verdadeirus Ancestrus.qu´enxindi non son lus andechus de la Academia de la Llingua, dundi se dediquen lus mu mayueleirus nel ufixu d´esfaer lu ben fechu p´étchus denuéu enduvítchar sous escagaretus de fediente merda. —You coñozcu mu ben a tou ista xentuza,que mamen del caldaretu l´uvéa,perquei nun tenen íxe braven honréu ya llegal, d´algamír nin tan xiquiés nel estricar el caldar de la vaca que enxindi ye ´l gubernu d´Asturies quei de veiz en cuandu,les apurre ´n fargaxetu de cuartus perquei enxindi xenti llastima ya pena d´iste caterbu d´espurres ya encueyes de caga la perra.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > andecha
-
31 xexus
Xexus el Ñazarenu, Jesucristo.—Hace un mamplenáu de años, cuando yo andaba por las fiestas y romerías de toda mi querida Tierrina vendiendo pequeños libros escritos en mi incipiente astur, llevaba un pequeño coche y encima un altavoz, con el cual entraba en las romerías tocando gaitadas por mediación de cintas, lo que nunca me han gustado eran las asturianadas aunque algunas las admitía, y todo era porque su letra no estaba en astur, por esta razón yo hice unos poemas en llingua astur y los grave en una cinta cantándolos a mi manera, recuerdo que un día en Villaviciosa, estando cantándolos el altavoz de mi coche mientras que yo al lado de él esperaba que los amantes de sus raíces me compraran algún librín, que valían a diez pesetas, se acercó a mí un indianu, quiero decir un astur que estaba en las Américas, y me preguntó donde podía comprar aquella cinta, yo le contesté que en ninguna parte porque aquella cinta la había hecho yo, me preguntó que si se la vendía, y yo le dije que lo único que podía hacer era ir a comprar una cinta vacía y que se la grabaría igual, o que si tenía magnetofón, que yo podía ir con él de juerga, fartucanus de xidre y que yo le cantarta de mi cosecha todas las canciones que quisiera, no parecía encontrarse bien de salud, por esto quiso más que yo le grabase una, tal cosa hice aquel mismo día y el buen Indianu astur intentó por todos los medios pagarme largamente aquel insignificante obsequio, y que le contesté que bien pagado quedaria, si fuese por el mundo adelante pregonando por donde anduviera, que nuestra Tierrina era la más Noble e Hidalga, la más encantadora y dulce, la más Embrujante y Divina, de cuantas tierras el Hacedor hubiera hecho en todo el Universo. Una de las canciones que la cinta tenía, cantada con tono y música de mi propio vidayu era ésta: "XEXUS DE ÑAZARENU" —Achá lonxe trés les cumes a la llúz del entestate, nuna corte de pastores, nun tenáu d'una teixá, ou cuauquıer outre chugar, bétchou la Vírxen María a Xexús de Ñazarenu. —Parióu la Xanta muyer d'enría 'l mesmu murgazu, ou payes ou oitres yerbatus, aquecha mucher parióu, lu mesmu que lu fan oitras, ameruxá d'allegría y amamplená pel dollor. —Choróu 'l nenu 'l ñacer comu tou guaxín lu fáe, allegre riyú la Virxén, fellíz féxulu Xoxé, a xuntus llimpien al nenu que tan probe s'allumbróu, chegandu allumbrayu tóu. —La pobre Muyer dondada per l'allegría yal dollor, per ser la Má d'aquel Nenu dou rellucía l'amor, cleldóuxe mu canxadina nel durmir xoxegadina. nus xuenus del Faidor. —Durmióu la Vírxen fellíz naquel chugar dou bétchou, d'enría 'l mesmu campíz, ou de payes ou murgazu, apouxandu sou mótchera d'enría 'l curpu 'l sou Home que curiaba con amor. —Les estrétches en sou xeitu yal xillencíu ‘n sou chugar, xin baxu 'l teyáu del Cielu tal mesteríu s'allumbrar, les vaques taben rumiandu xin tal xocexu afrorar, ena corte ou 'l payar. —Xan Xoxé curiaba 'l nenu ya sou Melgueira muyer, metantu qu’el mundiu enteiru nun dexaba sou cheldar, perque naide coñocer, qu'aquel nenu que ñacer yera 'l dios que nus xalvar. —Esgalazáu pe la fame ‘l nenu gulgú chorar, nagua quería 'l guaxín namái qu'el lleiche callentre del entamu la sou Má, Xoxé falaga a la Vírxen ya disdi móu le falar: —Adiespierta miou Xantina qu'l nenín chorandu tar, ya nun chora 'l probitín per dangún amolexar, adiespierta miou Xantina, que paime que ye la fame la que lu fái esbardiar. —Ya mamandu foza 'l nenu pente 'l caldar de sou Má, fellíz ente aquel entamu de muyer afortuná, la Vírxen lu bexuquéa xemáu d’amore Xoxé con curiáu l'afalagar. —Achá lonxe trés les cumes a la llúz del entestate, nuna corte de pastores, nun payar d'una teixá, bétchou la Vírxen María un nenu qu'en Dios Cheldar, ya güéi tóus adurar. —Achá llonxe trés les cumes s'allumbróu la Ñavidá, ñaciú la verdá del Home xuntu con sou LLibertá, afroróu la Nuétchebona que tous lus anus nel Mundiu fae dalgu de Hermaná.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > xexus
-
32 buscar
v.1 to look.2 to look for.estoy buscando trabajo I'm looking for workse fue a buscar fortuna a América he went to seek his fortune in AmericaMaría busca su bolso Mary looks for her purse.3 to look up.Busca esa palabra en el diccionario Look up that word in the dictionary.4 to search for (computing).El detective buscó incansablemente The detective searched tirelessly.5 to push, to try the patience of (informal) (provocar).buscar bronca/camorra to look for trouble6 to pick up.voy a buscar el periódico I'm going for the paper o to get the paperir a buscar a alguien to pick somebody uppasará a buscarnos a las nueve she'll pick us up at nine7 to seek to, to attempt to, to try to, to try how to.Ese plan busca destruirnos That plan seeks to destroy us.* * *1 (gen) to look for, search for■ la policía busca un hombre de unos treinta años the police are searching for a man of about thirty2 (en lista, índice etc) to look up3 (ir a coger) to go and get, fetch■ busca un médico, ¡rápido! fetch a doctor, quick!4 (recoger) to pick up■ iré a buscarte a la estación I'll pick you up at the station, I'll meet you at the station■ a la una voy a buscar a los chicos al colegio at one o'clock I go to pick the children up from school5 (intentar conseguir) to try to achieve1 (mirar) to look\buscársela familiar to be looking for troublebuscarse la vida familiar to try and earn one's living'Se busca...' "... wanted"* * *verb1) to look for, seek2) search* * *1. VT1) (=tratar de encontrar)a) [+ persona, objeto perdido, trabajo] to look forestuvieron buscando a los montañeros — they were searching for o looking for the mountaineers
llevo meses buscando trabajo — I've been job-hunting for months, I've been looking for a job for months
el ejército busca a un comando enemigo — the army is searching for o looking for an enemy commando unit
"se busca piso" — "flat wanted"
"chico busca chica" — "boy seeks girl"
b) [en diccionario, enciclopedia] to look upc) [con la vista] to try to spot, look forlo busqué entre el público pero no lo vi — I tried to spot him o looked for him in the crowd but I didn't see him
2) (=tratar de conseguir) [+ solución] to try to findno sé lo que buscas con esa actitud — I don't know what you're aiming to o trying to achieve with that attitude
con esta novela se busca la creación de un estilo diferente — this novel attempts to o aims to create a different style
solo buscaba su dinero — he was only out for o after her money
como tienen una niña ahora van buscando la parejita — as they've got a girl they're trying for a boy now
•
buscar hacer algo — to seek to do sth, try to do sthsiempre buscaba hacerlo lo mejor posible — she always sought o tried to do the best possible thing
•
ir a buscar algo/a algn, ha ido a buscar una servilleta — she's gone to fetch o get a napkinve a buscar a tu madre — go and fetch o get your mother
- buscarlavino buscando pelea — he was looking for trouble o a fight, he was spoiling for a fight *
3) (=recoger) to pick up, fetch¿vais a ir a buscarme a la estación? — are you going to pick me up o fetch me from the station?
vino a buscar sus plantas — she came to pick up o fetch her plants
4) (Inform) to search5) (=preguntar por) to ask for¿quién me busca? — who is asking for me?
2.VI to lookya puedes dejar de buscar, aquí tienes las llaves — you can stop looking, here are the keys
¿has buscado bien? — have you looked properly?
¡busca! — [al perro] fetch!
3.See:* * *1.verbo transitivo1) ( intentar encontrar)a) <persona/objeto> to look for; <fama/fortuna> to seek; <trabajo/apartamento/solución> to look for, try to findla policía lo está buscando — the police are looking for him, he's wanted by the police
b) (en libro, lista) to look up2)a) ( recoger) to collect, pick upvengo a buscar mis cosas — I've come to collect o pick up my things
b) ( conseguir y traer) to getfue a buscar un médico/un taxi — he went to get a doctor/a taxi
3)a) ( intentar conseguir)¿qué buscas con eso? — what are you trying to achieve by that?
buscar + inf — to try to + inf, set out to + inf
el libro busca destruir ese mito — the book sets out o tries o attempts to explode that myth
b) ( provocar) <bronca/camorra> to look for2.buscar vi to lookbusca en el cajón — look o have a look in the drawer
¿has buscado bien? — have you looked properly?
3.el que busca encuentra or busca y encontrarás — seek and ye shall find
buscarse v pron1) ( intentar encontrar) to look fordebería buscarse (a) alguien que le cuidara los niños — she should look for o find somebody to look after the children
2) < problemas>no quiero buscarme complicaciones/problemas — I don't want any trouble
tú te lo has buscado — you've brought it on yourself, it serves you right
buscársela(s) — (fam)
te la estás buscando — you're asking for trouble, you're asking for it (colloq)
* * *= chase, dig out, dig up, find, hunt, investigate, locate, look for, look out, look under, look up, probe for, prowl through, search (for), seek (after), seek out, trace, track, trawl, burrow through, woo, root out, look out for, go for, look (a)round, fish (for), track down, jockey for, search out, line up, check for, forage, perform + search.Ex. Also, in controlled indexing language data bases, there is often an assumption that a user will be prepared to chase strings of references or to consult a sometimes complex thesaurus.Ex. I would also have dug out information references to which readers can be directed who want to know more about the setting.Ex. The list of changed headings is almost literally endless if you have the patience to dig them all up.Ex. The command function ' FIND' is used to input a search term.Ex. Nonetheless, we would still not wish to hunt through the file in order to change all subdivisions of that heading.Ex. Kaiser also investigated the effect of grouping subheadings of a subject.Ex. This order suffices for a list whose purpose is to identify and locate documents, whose bibliographic details are already known.Ex. A user might start by looking for a map of London, when he really wants a map of Camden.Ex. Discovering these tales, looking out printed versions and comparing them with the oral tradition would have introduced us step by step into the rich lode of folklore.Ex. In a printed catalogue or index a user is constrained to look under the headings in the catalogue.Ex. If so, the call number of the document is looked up and displayed.Ex. No one complained about Duff to her, and she decided not to probe for discontents.Ex. A user searching for Smith's 'History as Argument' who was not sure under which subject it would be entered, would have to prowl through a huge number of cards in a card catalog to find the entry under SMITH.Ex. This access is achieved by organising the tools so that a user may search under a specific access point or heading or index term, for example, subject term, author, name, title, date.Ex. A popular book will always be sought after by public librarians.Ex. Her article urges librarians not to buy inferior biographies simply to fill gaps in their collections but to seek out the best of the genre.Ex. The author approach remains an important means of tracing a specific document.Ex. The index fields are used for tracking annual indexes.Ex. The Internet search engines, such as AltaVista and Excite, send out robots or Web crawlers to trawl the Internet and automatically index the files that they find.Ex. This article explains how to use gophers to burrow through the Internet.Ex. Rumour had it that he was being wooed by Technicomm, Inc.Ex. The article has the title ' Rooting out journals on the Net'.Ex. Panellists presented the criteria they adopted and features they looked out for when selecting a library automation system.Ex. In an exclusive conversation Gates reveals where he goes for information knowledge, insights and ideas.Ex. One has only to look around in bookshops to see how many paperbacks on show have film or TV links.Ex. The article 'Catfish ain't ugly' reviews the range of Web sites providing information about the catfish in the USA and places to go to fish for catfish.Ex. In stepping away from the genre's glamorous robberies and flashy lifestyle, this stealthy, potent movie tracks down the British gangster icon to its inevitable end.Ex. Librarians are not yet very successful in jockeying for position and power in the political world.Ex. On any one occasion there will always be children who do not want to borrow or buy, but they are still learning to live with books and how to search out the ones that interest them.Ex. The actress flaked out again and the director is trying to line up a replacement.Ex. This was important before computers were invented, when calculations were all done by hand, and also were done repeatedly to check for calculation errors.Ex. We both woke up bright and early to forage for food nearby, which was a breeze.Ex. When viewing a record, you can also display its references and perform citation searches directly from the reference display.----* buscando = in search of.* buscando como loco = in hot pursuit of.* buscar amparo = seek + shelter.* buscar apoyo = line up + support.* buscar a tientas = grope (for/toward).* buscar a través de los índices = browse.* buscar ayuda = seek + assistance, seek + help.* buscar cobijo = seek + shelter.* buscar con ahínco = look + hard.* buscar detenidamente = look + hard.* buscar el apoyo de = woo.* buscar el camino = wind + Posesivo + way.* buscar el modo de = explore + ways in which, explore + ways and means of.* buscar el origen de = trace + the origin of.* buscar el origen de la relación entre = trace + the relationship between.* buscar el peligro = court + danger, flirt with + danger.* buscar empleo = seek + employment.* buscar en = sift through, search through.* buscar en Google = google.* buscar en las posas entre las rocas de la orilla = rock-pool.* buscar en otro sitio = go + elsewhere.* buscar entre la basura = scavenge.* buscar en varios + Nombre + a la vez = search across + Nombre.* buscar información = mine + information, seek + information.* buscar interiormente = probe + Reflexivo + for.* buscar la controversia = court + controversy.* buscar la fama = grab at + a headline.* buscar la forma de = look for + ways to.* buscar la forma de + Infinitivo = develop + way of + Gerundio.* buscar la identidad de uno = trace + Posesivo + identity.* buscar la manera de = explore + ways in which, explore + ways and means of.* buscar la noticia = grab at + a headline.* buscar la oportunidad = make + an opportunity.* buscar la protección de = burrow back into.* buscarle cinco pies al gato = split + hairs.* buscarle los tres pies al gato = nitpick.* buscarle tres pies al gato = split + hairs.* buscar los servicios de = engage.* buscar material = pursue + material.* buscar oro = pan for + gold.* buscar placer = seek + pleasure.* buscar por autor y título = search by + name-title key.* buscar por título = search by + title key.* buscar por todas partes = scour + Nombre + for.* buscar por todo el mundo = search + the world (over).* buscar por todo + Nombre = search across + Nombre.* buscar problemas = ask for + trouble, court + disaster, make + trouble.* buscar razones que expliquen Algo = ascribe + reasons to.* buscar refugio = seek + shelter.* buscar satisfacción = seek + satisfaction.* buscárselo = have it + coming.* buscar simultáneamente en varios sitios = cross-search [cross search].* buscar solución = seek + solution.* buscar trabajo = seek + employment.* buscar trabajo en la calle = work + the streets.* buscar una forma de hacer Algo = develop + way + to make + Nombre, develop + way + to make + Nombre.* buscar una oportunidad = look for + an opportunity.* buscar una respuesta = pursue + answer.* buscar una solución = contrive + solution.* buscar y encontrar = match.* en busca de quimeras = in pursuit of + windmills.* encargado de buscar a los alumnos que hacen novillos = truant officer.* en el que se puede buscar = searchable.* estar siempre buscando = be on the lookout for.* hallar lo buscado = achieve + match.* mandar a buscar = send for.* no buscarle las pulgas al perro = let + sleeping dogs lie.* no poderse buscar = be unsearchable.* peinar en busca de = scour + Nombre + for.* que busca el beneficio propio = self-serving.* que se puede buscar = searchable.* respuesta + buscar = answer + lie.* saber buscar con inteligencia = be search-savvy.* * *1.verbo transitivo1) ( intentar encontrar)a) <persona/objeto> to look for; <fama/fortuna> to seek; <trabajo/apartamento/solución> to look for, try to findla policía lo está buscando — the police are looking for him, he's wanted by the police
b) (en libro, lista) to look up2)a) ( recoger) to collect, pick upvengo a buscar mis cosas — I've come to collect o pick up my things
b) ( conseguir y traer) to getfue a buscar un médico/un taxi — he went to get a doctor/a taxi
3)a) ( intentar conseguir)¿qué buscas con eso? — what are you trying to achieve by that?
buscar + inf — to try to + inf, set out to + inf
el libro busca destruir ese mito — the book sets out o tries o attempts to explode that myth
b) ( provocar) <bronca/camorra> to look for2.buscar vi to lookbusca en el cajón — look o have a look in the drawer
¿has buscado bien? — have you looked properly?
3.el que busca encuentra or busca y encontrarás — seek and ye shall find
buscarse v pron1) ( intentar encontrar) to look fordebería buscarse (a) alguien que le cuidara los niños — she should look for o find somebody to look after the children
2) < problemas>no quiero buscarme complicaciones/problemas — I don't want any trouble
tú te lo has buscado — you've brought it on yourself, it serves you right
buscársela(s) — (fam)
te la estás buscando — you're asking for trouble, you're asking for it (colloq)
* * *= chase, dig out, dig up, find, hunt, investigate, locate, look for, look out, look under, look up, probe for, prowl through, search (for), seek (after), seek out, trace, track, trawl, burrow through, woo, root out, look out for, go for, look (a)round, fish (for), track down, jockey for, search out, line up, check for, forage, perform + search.Ex: Also, in controlled indexing language data bases, there is often an assumption that a user will be prepared to chase strings of references or to consult a sometimes complex thesaurus.
Ex: I would also have dug out information references to which readers can be directed who want to know more about the setting.Ex: The list of changed headings is almost literally endless if you have the patience to dig them all up.Ex: The command function ' FIND' is used to input a search term.Ex: Nonetheless, we would still not wish to hunt through the file in order to change all subdivisions of that heading.Ex: Kaiser also investigated the effect of grouping subheadings of a subject.Ex: This order suffices for a list whose purpose is to identify and locate documents, whose bibliographic details are already known.Ex: A user might start by looking for a map of London, when he really wants a map of Camden.Ex: Discovering these tales, looking out printed versions and comparing them with the oral tradition would have introduced us step by step into the rich lode of folklore.Ex: In a printed catalogue or index a user is constrained to look under the headings in the catalogue.Ex: If so, the call number of the document is looked up and displayed.Ex: No one complained about Duff to her, and she decided not to probe for discontents.Ex: A user searching for Smith's 'History as Argument' who was not sure under which subject it would be entered, would have to prowl through a huge number of cards in a card catalog to find the entry under SMITH.Ex: This access is achieved by organising the tools so that a user may search under a specific access point or heading or index term, for example, subject term, author, name, title, date.Ex: A popular book will always be sought after by public librarians.Ex: Her article urges librarians not to buy inferior biographies simply to fill gaps in their collections but to seek out the best of the genre.Ex: The author approach remains an important means of tracing a specific document.Ex: The index fields are used for tracking annual indexes.Ex: The Internet search engines, such as AltaVista and Excite, send out robots or Web crawlers to trawl the Internet and automatically index the files that they find.Ex: This article explains how to use gophers to burrow through the Internet.Ex: Rumour had it that he was being wooed by Technicomm, Inc.Ex: The article has the title ' Rooting out journals on the Net'.Ex: Panellists presented the criteria they adopted and features they looked out for when selecting a library automation system.Ex: In an exclusive conversation Gates reveals where he goes for information knowledge, insights and ideas.Ex: One has only to look around in bookshops to see how many paperbacks on show have film or TV links.Ex: The article 'Catfish ain't ugly' reviews the range of Web sites providing information about the catfish in the USA and places to go to fish for catfish.Ex: In stepping away from the genre's glamorous robberies and flashy lifestyle, this stealthy, potent movie tracks down the British gangster icon to its inevitable end.Ex: Librarians are not yet very successful in jockeying for position and power in the political world.Ex: On any one occasion there will always be children who do not want to borrow or buy, but they are still learning to live with books and how to search out the ones that interest them.Ex: The actress flaked out again and the director is trying to line up a replacement.Ex: This was important before computers were invented, when calculations were all done by hand, and also were done repeatedly to check for calculation errors.Ex: We both woke up bright and early to forage for food nearby, which was a breeze.Ex: When viewing a record, you can also display its references and perform citation searches directly from the reference display.* buscando = in search of.* buscando como loco = in hot pursuit of.* buscar amparo = seek + shelter.* buscar apoyo = line up + support.* buscar a tientas = grope (for/toward).* buscar a través de los índices = browse.* buscar ayuda = seek + assistance, seek + help.* buscar cobijo = seek + shelter.* buscar con ahínco = look + hard.* buscar detenidamente = look + hard.* buscar el apoyo de = woo.* buscar el camino = wind + Posesivo + way.* buscar el modo de = explore + ways in which, explore + ways and means of.* buscar el origen de = trace + the origin of.* buscar el origen de la relación entre = trace + the relationship between.* buscar el peligro = court + danger, flirt with + danger.* buscar empleo = seek + employment.* buscar en = sift through, search through.* buscar en Google = google.* buscar en las posas entre las rocas de la orilla = rock-pool.* buscar en otro sitio = go + elsewhere.* buscar entre la basura = scavenge.* buscar en varios + Nombre + a la vez = search across + Nombre.* buscar información = mine + information, seek + information.* buscar interiormente = probe + Reflexivo + for.* buscar la controversia = court + controversy.* buscar la fama = grab at + a headline.* buscar la forma de = look for + ways to.* buscar la forma de + Infinitivo = develop + way of + Gerundio.* buscar la identidad de uno = trace + Posesivo + identity.* buscar la manera de = explore + ways in which, explore + ways and means of.* buscar la noticia = grab at + a headline.* buscar la oportunidad = make + an opportunity.* buscar la protección de = burrow back into.* buscarle cinco pies al gato = split + hairs.* buscarle los tres pies al gato = nitpick.* buscarle tres pies al gato = split + hairs.* buscar los servicios de = engage.* buscar material = pursue + material.* buscar oro = pan for + gold.* buscar placer = seek + pleasure.* buscar por autor y título = search by + name-title key.* buscar por título = search by + title key.* buscar por todas partes = scour + Nombre + for.* buscar por todo el mundo = search + the world (over).* buscar por todo + Nombre = search across + Nombre.* buscar problemas = ask for + trouble, court + disaster, make + trouble.* buscar razones que expliquen Algo = ascribe + reasons to.* buscar refugio = seek + shelter.* buscar satisfacción = seek + satisfaction.* buscárselo = have it + coming.* buscar simultáneamente en varios sitios = cross-search [cross search].* buscar solución = seek + solution.* buscar trabajo = seek + employment.* buscar trabajo en la calle = work + the streets.* buscar una forma de hacer Algo = develop + way + to make + Nombre, develop + way + to make + Nombre.* buscar una oportunidad = look for + an opportunity.* buscar una respuesta = pursue + answer.* buscar una solución = contrive + solution.* buscar y encontrar = match.* en busca de quimeras = in pursuit of + windmills.* encargado de buscar a los alumnos que hacen novillos = truant officer.* en el que se puede buscar = searchable.* estar siempre buscando = be on the lookout for.* hallar lo buscado = achieve + match.* mandar a buscar = send for.* no buscarle las pulgas al perro = let + sleeping dogs lie.* no poderse buscar = be unsearchable.* peinar en busca de = scour + Nombre + for.* que busca el beneficio propio = self-serving.* que se puede buscar = searchable.* respuesta + buscar = answer + lie.* saber buscar con inteligencia = be search-savvy.* * *buscar [A2 ]vt1 ‹persona/objeto› to look for; ‹fama/fortuna› to seek; ‹trabajo/apartamento› to look for, try to find; ‹solución› to look for, try to findlo he buscado en or por todas partes I've looked o searched for it everywhereno trates de buscar excusas don't try to make excusesla policía lo está buscando the police are looking for him, he's wanted by the police[ S ] se busca wantedlos hombres como él sólo buscan una cosa men like him are only after one thing ( colloq)te buscan en la portería someone is asking for you at receptionlas flores buscan la luz flowers grow towards the lightla buscaba con la mirada or los ojos he was trying to spot herestá buscando la oportunidad de vengarse he's looking for a chance to get his own back ( colloq)busca una manera más fácil de hacerlo try and find an easier way of doing it2 (en un libro, una lista) to look upbusca el número en la guía look up the number in the directoryB1 (recoger) to collect, pick upfuimos a buscarlo al aeropuerto we went to pick him up from o fetch him from o collect him from o meet him at the airportvengo a buscar mis cosas I've come to collect o pick up my things2 (conseguir y traer) to getfue a buscar un médico he went to get a doctor, he fetched a doctorsalió a buscar un taxi/el pan he went to get a taxi/the breadsube a buscarme las tijeras go up and get me o bring me o fetch me the scissorsC1(intentar conseguir): una ley que busca la igualdad de (los) sexos a law which aims to achieve sexual equality o equality between the sexes¿qué buscas con eso? what are you trying to achieve by that?tiene cuatro hijas y busca el varón ( fam); she has four girls and she's trying for a boybuscar + INF to try to + INF, set out to + INFel libro busca destruir ese mito the book sets out o tries o attempts to explode that myth2 (provocar) ‹bronca/camorra› to look forsiempre están buscando pelea they're always looking o spoiling for a fightme está buscando y me va a encontrar he's looking for trouble and he's going to get it■ buscarvito lookbusca en el cajón look o have a look in the drawer¿has buscado bien? have you looked properly?, have you had a proper look?¡busca! ¡busca! (a un perro) fetch!el que busca encuentra or busca y encontrarás seek and ye shall find■ buscarseA (intentar encontrar) to look fordebería buscarse a alguien que le cuidara los niños she should look for o find somebody to look after the childrenB ‹complicaciones/problemas›no quiero buscarme complicaciones I don't want any troubletú te lo has buscado you've brought it on yourself, it serves you rightse está buscando problemas she's asking for troublebuscársela(s) ( fam): te la estás buscando you're asking for trouble, you're asking for it ( colloq)no te quejes, la verdad es que te la buscaste don't complain, the truth is you had it coming to you o you brought it on yourself ( colloq)* * *
Multiple Entries:
buscar
buscar algo
buscar ( conjugate buscar) verbo transitivo
1
‹fama/fortuna› to seek;
2
(— en tren, a pie) I went to meet him at the airport;◊ vengo a buscar mis cosas I've come to collect o pick up my things
fue a buscar un médico/un taxi he went to get a doctor/a taxi;
¿qué buscas con eso? what are you trying to achieve by that?
verbo intransitivo
to look;◊ busca en el cajón look o have a look in the drawer
buscarse verbo pronominal
1 ( intentar encontrar) to look for
2 ‹ problemas› to ask for;◊ no quiero buscarme complicaciones/problemas I don't want any trouble;
tú te lo has buscado you've brought it on yourself, it serves you right;
buscársela(s) (fam): te la estás buscando you're asking for trouble, you're asking for it (colloq)
buscar verbo transitivo
1 to look for
2 (en la enciclopedia, en el diccionario) to look up
3 (conseguir, traer) to fetch: ve a buscar un poco de agua, go and fetch some water
4 (recoger cosas) to collect
(recoger personas) to pick up: fue a buscarme al trabajo, she picked me up from work
' buscar' also found in these entries:
Spanish:
acudir
- condicionamiento
- ir
- mirar
- sistema
- tienta
- aguja
- andar
- bronca
- camorra
- colocación
- pelea
- perro
- recoger
- refugio
- trabajo
- venir
English:
advertise
- collect
- dig around
- down-market
- expressly
- fetch
- fish
- forage
- fumble
- get
- go for
- hunt
- instrumental
- kerb-crawl
- look
- look for
- look out for
- look up
- meet
- needle
- pick
- pick up
- prospect
- pursue
- scout around
- search
- search for
- seek
- seek after
- spoil for
- want
- afield
- call
- collection
- court
- dig
- feel
- ferry
- go
- grope
- house
- job
- nook
- scout
- send
- trouble
- woo
* * *♦ vt1. [para encontrar] to look for, to search for;[provecho, beneficio propio, fortuna] to seek;estoy buscando trabajo I'm looking for work;la policía busca a los terroristas the police are searching o hunting for the terrorists;lo busqué, pero no lo encontré I looked o hunted for it, but I couldn't find it;¿me ayudas a buscar las llaves? can you help me to look for the keys?;se fue a buscar fortuna a América he went to seek his fortune in America;fui a buscar ayuda I went in search of help;¡ve a buscar ayuda, rápido! quick, go for help o go and find help!;es como buscar una aguja en un pajar it's like looking for a needle in a haystack;CSur Fambuscar la vuelta a algo to (try to) find a way of doing sth2. [recoger] to pick up;vino a buscar sus libros he came to pick up his books;voy a buscar el periódico I'm going for the paper o to get the paper;ir a buscar a alguien to pick sb up;ya iré yo a buscar a los niños al colegio I'll go and pick the children up from school;pasará a buscarnos a las nueve she'll pick us up at nine3. [en diccionario, índice, horario] to look up;buscaré la dirección en mi agenda I'll look up the address in my address bookno sé qué está buscando con esa actitud I don't know what he is hoping to achieve with that attitude;con estas medidas buscan reducir la inflación these measures are intended to reduce inflation, with these measures they are seeking to reduce inflation;Famése sólo busca ligar he's only after one thing5. Informát to search forno me busques, que me voy a enfadar don't push me o it, I'm about to lose my temper;♦ vito look;busqué bien pero no encontré nada I had a thorough search, but didn't find anything;buscamos por toda la casa we looked o searched throughout the house, we searched the house from top to bottom* * *v/t search for, look for;ir/venir a buscar fetch;se la estaba buscando he was asking for trouble o for it* * *buscar {72} vt1) : to look for, to seek2) : to pick up, to collect3) : to provokebuscar vi: to look, to searchbuscó en los bolsillos: he searched through his pockets* * *buscar vb1. (tratar de encontrar) to look for2. (consultar) to look up4. (traer) to fetch / to get"Se busca" "Wanted" -
33 precio
m.1 price.¿qué precio tiene esta corbata? how much is this tie?está muy bien de precio it's very reasonably pricedprecio al contado cash priceprecio de compra purchase priceprecio de fábrica factory priceprecio indicativo guide priceprecio de mercado market priceprecio prohibitivo prohibitively high priceprecio de saldo bargain priceprecio de salida starting priceprecio de venta (al público) retail price2 price (sacrificio).pagaron un precio muy alto por la victoria they paid a very high price for victory, victory cost them dearlya cualquier precio at any price3 price tag.pres.indicat.1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: preciar.* * *1 (coste) price■ ¿a qué precio está? how much is it?\a cualquier precio at any costa precio de coste at cost priceno tener precio figurado to be priceless* * *noun m.1) price, value2) cost* * *SM1) (=importe) [de producto] price; [de viaje] fare; [en hotel] rate, charge¿qué precio tiene? — how much is it?
a o por un precio simbólico — for a nominal o token sum
precio al detalle, precio al por menor — retail price
precio de coste, precio de costo — cost-price
precio de situación — LAm bargain price
precio de venta — sale price, selling price
precio tope — top price, ceiling price
2) (=coste, sacrificio)lo hará a cualquier precio — he'll do it whatever the cost o at any price
al precio de — frm at the cost of
ganó las elecciones, pero al precio de su integridad — he won the election but at the cost o expense of his integrity
3) frm (=valor) worth, value* * *1) ( de producto) pricesubir los precios — to raise prices, to put prices up
bajar los precios — to lower prices, to bring prices down
¿qué precio tiene este vestido? — how much is this dress?
precio al contado/a plazos — cash/credit price
pagar or comprar algo a precio de oro — to pay the earth o a fortune for something
poner precio a la cabeza de alguien — to put a price on somebody's head
2) (sacrificio, esfuerzo)logró lo que quería ¿pero a qué precio? — she got what she wanted, but at what price o cost?
* * *= price, price tag, price range, quote.Ex. Prices tend to be lower than those on SDC and DIALOG and this has obvious attractions.Ex. Many library services, which generally have been provided free to users, are likely to acquire price tags in the near future.Ex. The author reviews some of the features of text retrieval software packages currently on the market with notes on price ranges.Ex. This is the most cost-effective method of acquisition because of the opportunity to choose the least expensive quote from multiple quotes through increasing purchasing power.----* a bajo precio = lower-cost, lower-cost, at a low price, on the cheap.* a cualquier precio = at any cost, at all costs, at any price.* alcanzar un precio = fetch + Dinero.* al mejor precio = at the best price.* al mejor precio posible = at the best possible price.* alto precio = costliness.* a mitad de precio = at half price.* a precio de coste = at cost price, at cost.* a precio de costo = at cost price, at cost.* a precio de ganga = at a steal.* a precio especial = at reduced cost, discounted, cut-rate, cut-price.* a precio razonable = at reasonable cost(s).* a precio reducido = at a discount.* a precios competitivos = competitively priced.* a precios especiales = at reduced rates, at preferential rates.* a precios razonables = at affordable prices.* a su precio normal = at full price.* aumentar el precio = mark up + price, jack up + the price.* aumento de precios = price increase, increased price.* a un precio especial = at a discount.* a un precio módico = at affordable cost, at an affordable price.* a un precio muy razonable = at a very reasonable cost, at very reasonable cost.* a un precio razonable = at a reasonable cost, reasonably priced.* averiguar el precio = cost.* bajada de los precios = falling prices.* bajar de precio = come down in + price.* bajar el precio = lower + price.* bajar los precios = roll back + prices.* bajo precio = low cost.* buena relación calidad-precio = value for money.* caída de los precios = falling prices.* cambiar el precio = reprice, reprice.* cobrar un precio = charge + price.* comparación de precios = comparison shopping.* comparar precios = comparison shop.* competencia de precios = price competition.* condiciones de adquisición y/o precio = terms of availability and/or price.* de bajo precio = low-priced.* de precio fijo = fixed-price.* de precio medio = medium-priced.* de precio razonable = affordable.* de precio rebajado = cut-price, cut-rate.* descender de precio = come down in + price.* diferencia de precio = price differential.* diferencia de precios = price differentiation.* diferencias de precio = differential pricing.* fijación de precio de venta = pricing.* fijación de precios = fixing.* fijar precios = price, fix + price.* fijar precios altos = price + high.* fijar precios bajos = price + low.* fulminar los precios = slash + prices.* guerra de precios = pricing competition, price war.* índice de precios = price index.* índice de precios al consumo = consumer price index (CPI), cost of living index.* Indice de Precios al Consumo (IPC) = Retail Price Index (RPI).* información de precios = price information.* información de precios de productos para el consumo = retail prices.* manipulación de precios = price-fixing.* mantener los precios = hold + prices down.* mejor relación calidad-precio, la = best value for money, the.* mitad de precio = half price.* negociar el precio de Algo = negotiate + price.* obligar a subir el precio = force up + prices.* pagar el precio = meet + price.* pagar precio = pay + cost.* pagar un alto precio = pay + hefty price.* pagar un precio = pay + fee, pay + penalty.* pagar un precio alto por Algo = pay + a premium price for.* pagar un precio elevado = pay + hefty price.* pagar un precio exorbitante = pay through + the nose.* política de fijación de precios = pricing policy.* política de precios = pricing model, pricing policy.* poner el precio = price.* poner precio a la cabeza de Alguien = declare + open season on, put + a price on + Posesivo + head.* poner un precio a Algo muy alto = overprice.* precio abusivo = abusive price tag, abusive price.* precio abusivo, precio desorbidato = abusive price.* precio al por mayor = block rate, wholesale price, bulk rate.* precio + bajar = price + fall.* precio + caer = price + fall.* precio calculado según el tiempo empleado = time-based charge.* precio calculado según el tiempo de conexión = connect time based pricing.* precio calculado según el tiempo empleado = time-based charge.* precio competitivo = competitive price.* precio con descuento = discounted price, discount price.* precio de compra = purchase price.* precio de coste más margen de beneficios = cost-plus pricing.* precio de entrada = price of admission.* precio de la gasolina = fuel pump price.* precio de la habitación = room rate.* precio del aparcamiento = parking fee.* precio de las acciones = share price.* precio de la suscripción = subscription price.* precio de la vivienda = house price.* precio del billete = fare.* precio del billete de autobús = bus fare.* precio del billete de avión = airfare [air fare], airline fare.* precio del carburante = fuel price, fuel pump price.* precio del combustible = fuel price, fuel pump price.* precio del productor = producer price.* precio de salida = starting price.* precio + descender = price + fall.* precio desorbidato = abusive price tag, abusive price.* precio desorbitado = prohibitive price tag, prohibitive price.* precio de tarifa = list price, listed price.* precio de venta al público = retail price, cover price, list price, listed price.* precio + dispararse = price + spiral out of control, price + go through the roof, price + soar through the roof.* precio especial = reduced rate, special rate, reduced fee, discounted price, discount price, preferential rate.* precio especial por compra al por mayor = bulk deal.* precio excesivo = steep price, overpricing [over-pricing], inflated price.* precio fijo = fixed charge.* precio inflado = inflated price.* precio inicial = starting price.* precio íntegro = full price.* precio medio = average price.* precio mínimo = threshold price.* precio normal = full price.* precio para estudiantes = student rate.* precio + ponerse por las nubes = price + go through the roof, price + spiral out of control, price + spiral out of control, price + soar through the roof.* precio por unidad = unit price.* precio prohibitivo = prohibitively expensive, prohibitive price tag, prohibitive price.* precio razonable = fair price.* precio rebajado = marked-down price.* precio rebajado, precio reducido, descuento = marked-down price.* precios = pricing, price range, price rate, price structure.* precios competitivos = competitive rates.* precios con descuento = discount price.* precios de las materias primas = commodity prices.* precios descontrolados = runaway prices.* precios disparados = spiralling prices, runaway prices.* precios + dispararse = prices + spiral.* precios en alza = rising costs, runaway prices, runaway costs.* precio simbólico = nominal fee.* precios + ponerse por las nubes = prices + spiral.* precios por las nubes = spiralling prices.* que no tiene precio = priceless.* que tiene precio = priced.* rebajar el precio = cut + price.* rebajar los precios = knock down + prices, slash + prices.* reducción de los precios = price cut.* reducción de precios = pricecutting.* reducir el precio = reduce + price, cut + price.* relación calidad-precio = price-performance ratio.* sensible a los precios = price sensitive.* sin precio = unpriced.* subida de precios = price rise, rising costs, price increase, increased price, price hike, price hike.* subir de precio = rise in + price.* subir el precio = push + cost + up, raise + price, jack up + the price, rack up + the price.* susceptible a los precios = price sensitive.* tabla de comparación de precios = price-comparison table.* tarifa de precios = pricing structure, pricing algorithm, pricing scheme, pricing model, price structure.* tener un precio razonable = be reasonably priced.* tirado de precio = steal, at a steal.* vender a precio de costo = sell at + cost.* vender a precio de ganga = sell at + bargain price.* vender a un precio más barato que = undercut.* vender en el extranjero a precios inferiores que en el país de origen = dump.* venta a un precio más barato = undercutting.* * *1) ( de producto) pricesubir los precios — to raise prices, to put prices up
bajar los precios — to lower prices, to bring prices down
¿qué precio tiene este vestido? — how much is this dress?
precio al contado/a plazos — cash/credit price
pagar or comprar algo a precio de oro — to pay the earth o a fortune for something
poner precio a la cabeza de alguien — to put a price on somebody's head
2) (sacrificio, esfuerzo)logró lo que quería ¿pero a qué precio? — she got what she wanted, but at what price o cost?
* * *= price, price tag, price range, quote.Ex: Prices tend to be lower than those on SDC and DIALOG and this has obvious attractions.
Ex: Many library services, which generally have been provided free to users, are likely to acquire price tags in the near future.Ex: The author reviews some of the features of text retrieval software packages currently on the market with notes on price ranges.Ex: This is the most cost-effective method of acquisition because of the opportunity to choose the least expensive quote from multiple quotes through increasing purchasing power.* a bajo precio = lower-cost, lower-cost, at a low price, on the cheap.* a cualquier precio = at any cost, at all costs, at any price.* alcanzar un precio = fetch + Dinero.* al mejor precio = at the best price.* al mejor precio posible = at the best possible price.* alto precio = costliness.* a mitad de precio = at half price.* a precio de coste = at cost price, at cost.* a precio de costo = at cost price, at cost.* a precio de ganga = at a steal.* a precio especial = at reduced cost, discounted, cut-rate, cut-price.* a precio razonable = at reasonable cost(s).* a precio reducido = at a discount.* a precios competitivos = competitively priced.* a precios especiales = at reduced rates, at preferential rates.* a precios razonables = at affordable prices.* a su precio normal = at full price.* aumentar el precio = mark up + price, jack up + the price.* aumento de precios = price increase, increased price.* a un precio especial = at a discount.* a un precio módico = at affordable cost, at an affordable price.* a un precio muy razonable = at a very reasonable cost, at very reasonable cost.* a un precio razonable = at a reasonable cost, reasonably priced.* averiguar el precio = cost.* bajada de los precios = falling prices.* bajar de precio = come down in + price.* bajar el precio = lower + price.* bajar los precios = roll back + prices.* bajo precio = low cost.* buena relación calidad-precio = value for money.* caída de los precios = falling prices.* cambiar el precio = reprice, reprice.* cobrar un precio = charge + price.* comparación de precios = comparison shopping.* comparar precios = comparison shop.* competencia de precios = price competition.* condiciones de adquisición y/o precio = terms of availability and/or price.* de bajo precio = low-priced.* de precio fijo = fixed-price.* de precio medio = medium-priced.* de precio razonable = affordable.* de precio rebajado = cut-price, cut-rate.* descender de precio = come down in + price.* diferencia de precio = price differential.* diferencia de precios = price differentiation.* diferencias de precio = differential pricing.* fijación de precio de venta = pricing.* fijación de precios = fixing.* fijar precios = price, fix + price.* fijar precios altos = price + high.* fijar precios bajos = price + low.* fulminar los precios = slash + prices.* guerra de precios = pricing competition, price war.* índice de precios = price index.* índice de precios al consumo = consumer price index (CPI), cost of living index.* Indice de Precios al Consumo (IPC) = Retail Price Index (RPI).* información de precios = price information.* información de precios de productos para el consumo = retail prices.* manipulación de precios = price-fixing.* mantener los precios = hold + prices down.* mejor relación calidad-precio, la = best value for money, the.* mitad de precio = half price.* negociar el precio de Algo = negotiate + price.* obligar a subir el precio = force up + prices.* pagar el precio = meet + price.* pagar precio = pay + cost.* pagar un alto precio = pay + hefty price.* pagar un precio = pay + fee, pay + penalty.* pagar un precio alto por Algo = pay + a premium price for.* pagar un precio elevado = pay + hefty price.* pagar un precio exorbitante = pay through + the nose.* política de fijación de precios = pricing policy.* política de precios = pricing model, pricing policy.* poner el precio = price.* poner precio a la cabeza de Alguien = declare + open season on, put + a price on + Posesivo + head.* poner un precio a Algo muy alto = overprice.* precio abusivo = abusive price tag, abusive price.* precio abusivo, precio desorbidato = abusive price.* precio al por mayor = block rate, wholesale price, bulk rate.* precio + bajar = price + fall.* precio + caer = price + fall.* precio calculado según el tiempo empleado = time-based charge.* precio calculado según el tiempo de conexión = connect time based pricing.* precio calculado según el tiempo empleado = time-based charge.* precio competitivo = competitive price.* precio con descuento = discounted price, discount price.* precio de compra = purchase price.* precio de coste más margen de beneficios = cost-plus pricing.* precio de entrada = price of admission.* precio de la gasolina = fuel pump price.* precio de la habitación = room rate.* precio del aparcamiento = parking fee.* precio de las acciones = share price.* precio de la suscripción = subscription price.* precio de la vivienda = house price.* precio del billete = fare.* precio del billete de autobús = bus fare.* precio del billete de avión = airfare [air fare], airline fare.* precio del carburante = fuel price, fuel pump price.* precio del combustible = fuel price, fuel pump price.* precio del productor = producer price.* precio de salida = starting price.* precio + descender = price + fall.* precio desorbidato = abusive price tag, abusive price.* precio desorbitado = prohibitive price tag, prohibitive price.* precio de tarifa = list price, listed price.* precio de venta al público = retail price, cover price, list price, listed price.* precio + dispararse = price + spiral out of control, price + go through the roof, price + soar through the roof.* precio especial = reduced rate, special rate, reduced fee, discounted price, discount price, preferential rate.* precio especial por compra al por mayor = bulk deal.* precio excesivo = steep price, overpricing [over-pricing], inflated price.* precio fijo = fixed charge.* precio inflado = inflated price.* precio inicial = starting price.* precio íntegro = full price.* precio medio = average price.* precio mínimo = threshold price.* precio normal = full price.* precio para estudiantes = student rate.* precio + ponerse por las nubes = price + go through the roof, price + spiral out of control, price + spiral out of control, price + soar through the roof.* precio por unidad = unit price.* precio prohibitivo = prohibitively expensive, prohibitive price tag, prohibitive price.* precio razonable = fair price.* precio rebajado = marked-down price.* precio rebajado, precio reducido, descuento = marked-down price.* precios = pricing, price range, price rate, price structure.* precios competitivos = competitive rates.* precios con descuento = discount price.* precios de las materias primas = commodity prices.* precios descontrolados = runaway prices.* precios disparados = spiralling prices, runaway prices.* precios + dispararse = prices + spiral.* precios en alza = rising costs, runaway prices, runaway costs.* precio simbólico = nominal fee.* precios + ponerse por las nubes = prices + spiral.* precios por las nubes = spiralling prices.* que no tiene precio = priceless.* que tiene precio = priced.* rebajar el precio = cut + price.* rebajar los precios = knock down + prices, slash + prices.* reducción de los precios = price cut.* reducción de precios = pricecutting.* reducir el precio = reduce + price, cut + price.* relación calidad-precio = price-performance ratio.* sensible a los precios = price sensitive.* sin precio = unpriced.* subida de precios = price rise, rising costs, price increase, increased price, price hike, price hike.* subir de precio = rise in + price.* subir el precio = push + cost + up, raise + price, jack up + the price, rack up + the price.* susceptible a los precios = price sensitive.* tabla de comparación de precios = price-comparison table.* tarifa de precios = pricing structure, pricing algorithm, pricing scheme, pricing model, price structure.* tener un precio razonable = be reasonably priced.* tirado de precio = steal, at a steal.* vender a precio de costo = sell at + cost.* vender a precio de ganga = sell at + bargain price.* vender a un precio más barato que = undercut.* vender en el extranjero a precios inferiores que en el país de origen = dump.* venta a un precio más barato = undercutting.* * *A (de un producto) pricesubir los precios to raise prices, to put prices upbajar los precios to lower prices, to bring prices down¿qué precio tiene este vestido? what's the price of this dress?, how much is this dress?el precio del viaje the cost o price of the tripaquí la fruta está muy bien de precio fruit is very reasonably priced o very reasonable here, the price of fruit is very reasonable hereun precio al alcance de todos los bolsillos a price to suit everyone's pocket, a price everyone can affordlo compré a muy buen precio I got it for a very reasonable priceen esta zona los apartamentos tienen un precio prohibitivo apartments in this area are prohibitively expensivetiene un precio irrisorio it's ridiculously cheapel precio por unidad es (de) 5 euros they are 5 euros eachlibros a precios populares books at affordable pricesprecio al contado cash priceprecio a plazos credit pricea precio de saldo at a bargain price, at a knockdown price ( colloq)aún no han fijado el precio they still haven't fixed the pricehacer precio ( RPl); to lower the price, give a discountno tener precio to be pricelesseste anillo no tiene precio para mí for me this ring is pricelesssu ayuda no tiene precio her help has been invaluablepagar or comprar algo a precio de oro to pay the earth o a fortune for sthponer precio a la cabeza de algn to put a price on sb's headCompuestos:● precio al por mayor/menorwholesale/retail price, trade pricefixed priceopening pricesupport priceclosing pricepurchase pricecost pricestriking pricelaunch priceel precio del dinero the cost of money, the cost of borrowingmarket pricestarting pricethreshold pricesale price(de un alimento, medicamento) recommended retail price; (de un libro) published pricefactory (gate) price, price ex works ( BrE)psychological priceunit priceB(sacrificio, esfuerzo): logró lo que quería ¿pero a qué precio? she got what she wanted, but at what price o cost?impedirán a cualquier precio que se sepa la verdad they will go to any lengths to stop people knowing the truth, they will stop at nothing to hide the truthestá dispuesto a mantenerse en el cargo a cualquier precio he's determined to stay on at any price o at all costs o whatever the cost* * *
Del verbo preciar: ( conjugate preciar)
precio es:
1ª persona singular (yo) presente indicativo
preció es:
3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
precio sustantivo masculino
1 ( de producto) price;◊ precio al contado/a plazos cash/credit price;
¿qué precio tiene este vestido? how much is this dress?;
precio de costo or (Esp) coste cost price;
precio de venta al público (de alimento, medicamento) recommended retail price;
( de libro) published price;
2 (sacrificio, costo) price, cost;
precio sustantivo masculino price, cost: ¿qué precio tiene este abrigo?, how much is this coat?
♦ Locuciones: a cualquier precio, at any cost: está dispuesta a conseguir ese puesto a cualquier precio, she's willing to do anything in order to get that job
no tener precio, to be priceless: las obras destruídas por las bombas no tenían precio, the works of art destroyed by the bombing were priceless
mi amistad no tiene precio, my friendship can't be bought
' precio' also found in these entries:
Spanish:
abusiva
- abusivo
- ajustada
- ajustado
- alquiler
- alta
- alto
- arrendamiento
- cara
- caro
- cobrar
- concertar
- conveniente
- costar
- coste
- costo
- de
- demencial
- descender
- desorbitada
- desorbitado
- encarecer
- entrar
- estar
- lince
- mitad
- moderada
- moderado
- módica
- módico
- neta
- neto
- proporción
- PVP
- rebaja
- rebajar
- regatear
- rondar
- salvajada
- según
- tarifa
- tasa
- tasar
- tributo
- unitaria
- unitario
- valer
- valor
- valorar
- accesible
English:
adjust
- all-in
- approximate
- arm's length
- arrange
- asking price
- at
- bargain
- beat down
- bloody
- bring down
- cagey
- charge
- cheap
- command
- cost
- cut
- decrease
- dirt-cheap
- discount
- double
- down
- downturn
- drop
- excessive
- fall
- fare
- fix
- foresight
- freight
- gazumping
- going
- hefty
- high-end
- inexpensively
- inflated
- introductory
- jack up
- jump
- knock down
- low
- lower
- lowest
- mark down
- mark up
- market price
- mistaken
- moderate
- money
- name
* * *precio nm1. [en dinero] price;¿qué precio tiene esta corbata? how much is this tie?;subir los precios to put prices up;bajar los precios to bring prices down;ha subido el precio de la vivienda house prices have gone up;está muy bien de precio it's very reasonably priced;un precio prohibitivo a prohibitively high price;Andes Fama precio de huevo for next to nothing;a precio de oro: la merluza está a precio de oro hake has become ridiculously expensive;RPhacer precio a alguien to give sb a discount;poner precio a to put a price on;poner precio a la cabeza de alguien to put a price on sb's head;no tener precio to be pricelessBolsa precio de apertura opening price;precio de catálogo list price;Bolsa precio de cierre closing price;precio de compra purchase price;precio comprador bid price;precio al contado cash price;Esp precio de coste cost price;precio de costo cost price;comprar algo a precio de costo to buy sth at cost price;Bolsa precio de cotización quoted price; Fin el precio del dinero the cost of borrowing; Bolsa precio de ejercicio striking price;precio de fábrica factory price;precio indicativo guide price;precio de lanzamiento launch price;precio de lista list price;precio al por mayor trade price;precio de mercado market price;precio nominal nominal price;precio de oferta offer price;precio de saldo bargain price;precio de salida starting price;precio de salida a Bolsa issue price;precio simbólico nominal o token amount;precio tope top o ceiling price;precio por unidad unit price;precio unitario unit price;precio de venta (al público) retail price2. [sacrificio] price;es el precio de la fama it's the price of fame;pagaron un precio muy alto por la victoria they paid a very high price for victory, victory cost them dearly;a cualquier precio at any price;al precio de at the cost of* * *m price;precio por unidad unit price;a bajo precio at a low price;a mitad de precio at half price;estar bien de precio be reasonably priced;a buen precio at a good price;pagar a precio de oro pay a fortune for;no tener precio fig be priceless* * *precio nm1) : price2) : cost, sacrificea cualquier precio: whatever the cost* * *precio n price¿qué precio tiene? how much is it? -
34 chobada
Chobada, así se llama cuando los lobos matan una o más reses de un rebaño. En los tiempos pasados a mí me parece que venían peores inviernos y había muchos más lobos que hoy en día, hoy ya no se ven tan a menudo aquellas feroces matanzas que hacían los condenados lobos cuando por su cuenta y riesgo cazaban un rebaño d'uvées escosáu de chindiadores (de ovejas sin ningún pastor). —Fala miou má, que lus chobus tenen baxáu nel plenu díe cundu les ñevaones, fasta les mesmes antoxanes de lus teixus de l'aldina, e chindi mesmu tenen chuquináu lus pirrus ya xebrase conechus engarfiáus de lus sous enfernales caniles, ya nun dexar d'echus nin el pelleyu nil lus güexus. (Dice mi madre, que en los tiempos antiguos los lobos bajaban en pleno día cuando las grandes nevadas, hasta las mismos antojanas de las casas de la aldea, y allí mismo asesinaban a los perros y se marchaban con ellos colgados de sus infernales colmillos, y no dejaban de sus cuerpos ni el pellejo ni los huesos). Son los lobos los animales más carniceros y feroces de la Creación, los animales por instinto o por lo que sea, saben muy bien que el lobo jamás se cansa de matar, por esto le temen más que a ninguna otra fiera. Isti pooma fae un xemeyu abondu axustáu del miéu qu'al ganáu faile coyer la prexencia del chobu. "L’UCHIU DEL CHOBU” —Cundu nes nuétches enxenebráes de lus xeláus ya ñevaus envernus, cundu cotertoriáes les pradoires pel brancor de les ñoves undi la chuz de la Chuna más fuercia coneches tene, ya les llexanes estrétches con más brítchar s’eñaltecen. —Cundu 'l rapiegu estutu y'áxil con gran cexilar se move, cundu tóu ta 'n xillenciu perqu'el fríu l'amormollece, cuerre 'nchoquecíu 'l chobu xafiyandu la cadarma. —Sous güétchus fierus qu agüétchan conun bríchar qu’enchoquéz, la xelá ya branca pradeira que nel xillenciu se move. Fame sous güétchus xemeyan, anxes d’achuquín sous dentes, sou goler grandie pudiente rastríea 'l ventu con xaña, ya ísti l'aporre compláz el golor de lus ganáus, que nes cortes ateyáus col sou callor s'adurmecen. —Rabionáu ya enlloquecíu per la fame que lu fiere, 'l llobu galguia sou andar, ya con xixa d'atormentu per un dollor que che náz, unde la fame lu l'enzula, xema nel ventu so'auchíu, xafiyanti ya temíu, fríu xordu ya llastimeiru, per que sou rabia le fae atormentáu quexarse, cundu 'l cadarmu nun xema. —Lus ganáus que tan tranquilus, achucáus nes sous cameres callentinus ya fellices rumiandu ou enzulandu yerbe, ou xurniandu sous durmires, nes nuétches allarguecíes de lus xenebráus envernus. —Cundu 'l cabanu hermenáu atindi 'l auchíu del chobu, s'espanta y'apretuxéa, dexa sou llechu aterráu llevantandu sous uréas, y'enlloquecíus d'espantuxus, alloriáus dientru d’un miéu, lu mesmu que se temieran ser morrías pel auchíu, que la tenebróuxa fiera disdi lexus encaldóu. —Lus pastores s'adespierten, pel ruxir amedrantau que chelden lus sous ganaus, ya baxan fasta la corte, ya más tranquilus se tornen cundu agüétchen a sous amus. —Nun m'estraña, fala Xuan amu ya criáu del rebañu, que sea ‘l chobu la fiera qu’emxamás de matar canxa, ya ístu lu xapien les reses mexor quel pastor que llindia, pos cundu xenten sou anchíu, tantu miéu nechos s’encalda, que penxen que son pel chobu per sou saña achuquinadas.Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > chobada
-
35 pay
pay [peɪ](verb: preterite, past participle paid)1. noun• to pay sb $20 payer qn 20 dollars• he paid them $20 for the ticket il leur a acheté le billet pour 20 dollars• he paid them $20 for the work il les a payés 20 dollars pour ce travail• he paid $20 for the ticket il a payé le billet 20 dollarsc. [+ interest] rapporter ; [+ dividend] distribuer• shares that pay 5% des actions qui rapportent 5 %• to put paid to sb's hopes/chances ruiner les espoirs/chances de qn• we paid a visit to Paris on our way south nous avons fait un petit tour à Paris en descendant vers le suda. payer• you'll pay for this! vous (me) le payerez !b. ( = be profitable) rapporter, être rentable• does it pay? est-ce que ça rapporte ?4. compounds[dispute, negotiation] salarial► pay-as-you-go adjective [mobile phone] à carte rechargeable noun (US) retenue f à la source de l'impôt sur le revenu► pay bed noun (British) lit m (d'hôpital) payant (par opposition aux soins gratuits du système de Sécurité sociale britannique)a. rembourser• I paid my brother back the £10 I owed him j'ai remboursé à mon frère les 10 livres que je lui devaisb. ( = get even with) to pay sb back for doing sth faire payer à qn qch qu'il a fait• I'll pay you back for that! je vous revaudrai ça !• he paid £10 down (as deposit) il a versé un acompte de 10 livres► pay in separable transitive verb verser (to à)[risk, scheme, decision] être payant ; [patience] être récompenséa. [+ debts] s'acquitter de ; [+ loan] rembourser• to pay sb off ( = bribe) acheter qnb. [+ worker, staff] licencier► pay out[insurance policy] rembourser( = spend) débourser• they paid out a large sum of money on new equipment ils ont dépensé beaucoup d'argent pour acheter de nouveaux équipements• pay up! payez !* * *[peɪ] 1.noun gen salaire m; ( to soldier) solde f; Administration traitement m2.to be in the pay of somebody — péj être à la solde de quelqu'un
noun modifier [ agreement, claim, negotiations, deal] salarial; [ rise, cut] de salaire; [ freeze, structure, policy] des salaires3.transitive verb (prét, pp paid)1) (for goods, services) gen payer; verser [down payment]to pay £100 on account — verser un acompte de 100 livres
to pay something into — verser quelque chose sur [account]
to pay high/low wages — payer bien/mal
to pay dividends — fig finir par rapporter
3) ( give)to pay attention/heed to — faire/prêter attention à
4) ( benefit)4.it would pay him/her etc to do — fig il/elle etc y gagnerait à faire
intransitive verb (prét, pp paid)1) gen payerI'll make you pay for this! — fig tu me le paieras!
‘pay on entry’ — ‘paiement à l'entrée’
‘pay and display’ — ( in carpark) ‘payez et laissez le ticket en évidence’
pay on demand — ( on cheque) payer à vue
2) ( bring gain) [business] rapporter; [activity, quality] payerto pay for itself — [business, purchase] s'amortir
•Phrasal Verbs:- pay back- pay down- pay in- pay off- pay out- pay up••there'll be hell (colloq) ou the devil to pay — ça va barder (colloq)
to pay a visit — (colloq) euph aller au petit coin (colloq)
-
36 borona
Borona ou boroña, así se llama al pan hecho con harina de maíz. La borona tandu ben fecha ye mu ñutritiva pos fasta lus xatus conecha engorden. (La borona estando bien hecha es muy nutritiva, pues hasta los jatos con ella engordan). Lu que nun son tan bonus pal estómadu son lus tortus fechus d'enría ‘l chare, pos lus tortus paque gusten ben hay qu'enzulalus callentris, ben con lleichi ou oitra couxa, nel momentu qu'esfrecen ya nun son bonus. (Lo que no son nada buenos para el estómago son los tortus (tortas) cocidos encima del llar, pues las tortas para que gusten bien hay que comerlas calientes, bien con leche u otras cosas, en el momento que enfrían ya ni gustan bien, ni tampoco son para la salud muy buenos). —Fae un mamplenáu d’anus, achá per lus tempus de lus llutus, lus pioyus ya les fames, achegóu pedigüeñandu chimosna un probe a la miou aldina qu’al falar de les xentes yera andalluz ou castiétchanu, ‘l casu foi, que daquién n'aldina, paeme que fói una muyer que se nomaba Xofía, cuntu qu'apurrióle aquel probe un escudiétchu de lleichi ya un bon cantexu de borona, ‘l probe comencipióu char farugas de la borona dientru la lleichi, ya cuntu agüétchou qu'afondaben, díxole noxáu a Xofía qu'él nun enzulaba nagua d'aquel mestranzu, perque lu mesmu qu'afondaba n'escudiétcha fairiayu nel sou banduérchu. (Hace muchos años, allá por los tiempos de los lutos, los piojos y el hambre, llegó pidiendo limosna uno de los muchos pobres que llegaban a mi aldeina que al decir de las gentes debía de ser andaluz o castellano, el caso fue, que alguien, me parece que fue una mujer llamada Sofía, cuento que le dio aquel pobre una escudilla de leche con un buen pedazo de boroña, el pobre comenzó a desmenuzarla dentro de la leche, y cuando vio que ahondaba en ella, díjole enfadado a Sofía que él no comería nada de aquel mejunje, porque lo mismo que ahondaba en la escudilla seguramente lo haría en su estómago). Paeme amindi qu’aquel probe ye que nun l'aguixonaba la fame. (Me parece a mí que aquel pobre no le pinchaba el hambre).Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > borona
-
37 chaud
chaud, chaude [∫o, ∫od]1. adjectiveb. [partisan] strong ; [discussion] heatedc. ( = difficile) les banlieues chaudes problem estates2. masculine noun► à chaud3. adverb• j'ai eu chaud ! (inf) ( = de la chance) I had a narrow escape• « servir chaud » "serve hot"4. compounds► chaud lapin (inf!) horny devil (inf!)* * *
1.
chaude ʃo, ʃod adjectif1) ( à température élevée) hot; ( modérément) warmà four chaud/très chaud — in a warm/hot oven
2) ( qui donne de la chaleur) [pièce] ( agréablement) warm; ( excessivement) hot3) ( récent)‘ils sont mariés?’ - ‘oui, c'est tout chaud’ — ‘they're married?’ - ‘yes, it's hot news’
4) ( enthousiaste) [félicitations] warm; [partisan] strong5) ( agité) [région, période] turbulent; [sujet] sensitive; [discussion] heatedchaude ambiance ce soir chez les voisins! — hum things are getting heated next door tonight!
6) ( attrayant) [coloris, voix] warm7) (colloq) ( de prostitution) euph [quartier] red light (épith)
2.
il fait chaud — ( agréablement) it's warm; ( excessivement) it's hot
‘servir chaud’ — ‘serve hot’
3.
on crève (colloq) de chaud ici! — we're roasting (colloq) in here!
avoir chaud — ( modérément) to be warm; ( excessivement) to be hot
nous avons eu chaud — lit we were very hot; fig we had a narrow escape
donner chaud à quelqu'un — [course, aventure] to make somebody sweat
se tenir chaud — [personnes, animaux] to keep warm
chaud devant! — (colloq) watch out!
prendre un coup de chaud — [plante] to wilt (in the sun)
tenir or garder au chaud — lit to keep [somebody] warm [personne]; to keep [something] hot [plat, boisson]; fig ( pour parer à une éventualité) to have [something] on standby [matériel, projet]
4.
à chaud locution adverbialeà chaud — [analyser] on the spot; [réaction] immediate; Technologie [étirer] under heat
Phrasal Verbs:* * *ʃo, ʃod chaud, -e1. adj1) (chaleur confortable) warmEmportez des vêtements chauds. — Take some warm clothes.
Au soleil, il fait chaud. — It's nice and warm in the sun.
Tu peux y aller, l'eau est chaude. — Go on in, the water's nice and warm.
tenir chaud; Ça me tient chaud. — It keeps me warm.
Attention, c'est chaud! — Careful, it's hot!
Il fait un peu chaud, baisse le chauffage. — It's a bit hot, turn the heating down.
Il fait vraiment chaud aujourd'hui. — It's really hot today.
En juillet, il fait trop chaud. — It's too hot in July.
4) fig (discussion) heatedL'ambiance était chaude. — Things were getting heated.
5) fig (sexuellement)un chaud lapin * — a randy devil *
2. nmavoir chaud (chaleur confortable) — to be warm, (forte chaleur) to be hot
J'ai assez chaud. — I'm warm enough.
avoir eu chaud fig Là on a eu chaud, une seconde de plus et on y passait! — We had a narrow escape there, another minute and we'd have had it!
3. adv* * *A adj1 ( à température élevée) hot; ( modérément) warm; [temps, vent, air] hot ou warm; [climat, pays, saison, journée] hot ou warm; [nourriture, repas, boisson] hot; [mer] warm; [soleil] ( excessivement) hot; ( agréablement) warm; [moteur, appareil] ( anormalement) hot; ( après usage) warm; à four chaud/très chaud in a warm/hot oven; on nous a servi des croissants tout chauds we were served piping hot croissants; ⇒ fer, gorge, larme, sang;2 ( qui donne de la chaleur) [local, pièce] ( agréablement) warm; ( excessivement) hot; emportez des vêtements chauds take warm clothing; ma veste est bien/trop chaude my jacket is really/too warm;3 ( récent) ma nomination est toute chaude my appointment is hot news; ‘ils sont mariés?’-‘oui, c'est tout chaud’ ‘they're married?’-‘yes, it's hot news ou the latest gossip’;4 ( enthousiaste) [recommandation, félicitations] warm; [partisan] strong; ils n'ont pas été très chauds pour faire they were not very keen on doing; une chaude ambiance entre camarades a warm and friendly atmosphere among friends;5 ( agité) [région, période, rentrée sociale] turbulent; [dossier, sujet] sensitive; [assemblée, réunion, discussion] heated; l'automne sera chaud sur le front social it's going to be a turbulent autumn GB ou fall US on the industrial relations front; un des points chauds du globe one of the flash points of the world; ils ont eu une chaude alerte they had a narrow escape; chaude ambiance ce soir chez les voisins! iron things are getting heated next door tonight!;6 ( attrayant) [coloris, ton, voix] warm;7 ○( de prostitution) euph [quartier] red light ( épith); une des rues les plus chaudes de la capitale one of the most notorious red light districts in the capital.B adv il fait chaud ( agréablement) it's warm; ( excessivement) it's hot; il a fait/fera chaud toute la journée Météo it has been/will be hot all day; ça ne me/leur fait ni chaud ni froid it doesn't matter one way or the other to me/to them; boire/manger chaud to drink hot drinks/to eat hot foods; ‘à boire/manger chaud’ ‘to be drunk/eaten hot’; je n'aime pas boire trop chaud I don't like very hot drinks; ‘servir chaud/très chaud’ ‘serve hot/very hot’C nm ( chaleur) heat; on crève de chaud ici○! we're roasting○ in here!; avoir chaud ( modérément) to be warm; ( excessivement) to be hot; as-tu assez chaud? are you warm enough?; nous avons eu chaud lit we were very hot; fig we had a narrow escape; donner chaud à qn [boisson] to make sb feel hot; [course, aventure] to make sb sweat; tenir chaud à qn to keep sb warm; ça me tient chaud aux pieds it keeps my feet warm; reste contre moi, tu me tiens chaud stay right there, you're keeping me warm; se tenir chaud [personnes, animaux] to keep warm; chaud devant○! watch out!; coup de chaud à la Bourse flurry of activity on the stock exchange; prendre un coup de chaud [plante, fleur] to wilt (in the sun); tenir or garder au chaud lit to keep [sb] warm [personne, malade]; to keep [sth] hot [plat, boisson]; fig ( pour parer à une éventualité) to have [sth] on standby [matériel, projet, remède]; au chaud/bien au chaud dans mon manteau/lit snug/snug and warm in my coat/bed; je préfère rester au chaud devant la cheminée I prefer to stay in the warm by the fire; ⇒ souffler.D à chaud loc adv à chaud [commenter, analyser, résoudre] on the spot; [réaction, impression] immediate; [étirer, travailler] Tech under heat; [opérer] on the spot; opérer qn à chaud Méd to carry out an emergency operation (on sb); soluble à chaud Chimie, Pharm heat-soluble.souffler le chaud et le froid to blow hot and cold.( féminin chaude) [ʃo, ʃod] adjectif2. [veste, couverture] warm3. [qui n'a pas refroidi] warm5. [ardent - ambiance] warm6. [agité, dangereux] hotl'alerte a été chaude it was a near ou close thing9. [couleur, voix] warmchaud adverbea. [douce chaleur] to feel warmb. [forte chaleur] to feel hota. [douce chaleur] it's warmb. [forte chaleur] it's hotchaud nom masculin1. [chaleur]2. MÉDECINEchaude nom féminin————————à chaud locution adverbiale1. [en urgence]2. MÉTALLURGIE————————au chaud locution adverbialea. [au lit] stay nice and cosy ou warm in your bedb. [sans sortir] don't go out in the coldmettre ou garder des assiettes au chaud to keep plates warm -
38 come
A ◑ n sperme m.1 ( travel) faire ; to come 100 km to see faire 100 km pour voir ;2 ○ GB ( act) don't come the innocent with me ne fais pas l'innocent ; to come the heavy-handed father jouer les pères autoritaires.1 ( arrive) [person, day, success, fame] venir ; [bus, letter, news, results, rains, winter, war] arriver ; the letter came on Monday la lettre est arrivée lundi ; your turn will come ton tour arrivera ; to come after sb ( chase) poursuivre qn ; to come by ( take) prendre [bus, taxi, plane] ; I came on foot/by bike je suis venu à pied/à bicyclette ; to come down descendre [stairs, street] ; to come up monter [stairs, street] ; to come down from Scotland/from Alaska venir d'Écosse/de l'Alaska ; to come from venir de [airport, hospital] ; to come into entrer dans [house, room] ; the train came into the station le train est entré en gare ; to come past [car, person] passer ; to come through [person] passer par [town centre, tunnel] ; [water, object] traverser [window etc] ; to come to venir à [school, telephone] ; to come to the door venir ouvrir ; to come to the surface remonter à la surface ; to come to the company as entrer dans l'entreprise comme [apprentice, consultant] ; to come to do venir faire ; to come running arriver en courant ; to come limping down the street descendre la rue en boitant ; to come crashing to the ground [structure] s'écraser au sol ; to come streaming through the window [light] entrer à flots par la fenêtre ; lunch is ready, come and get it! le déjeuner est prêt, à table! ; when the time comes lorsque le moment sera venu ; the time has come to do le moment est venu de faire ; I'm coming! j'arrive! ; come to mummy viens voir maman ; to come and go aller et venir ; you can come and go as you please tu es libre de tes mouvements ; fashions come and go les modes vont et viennent ; come next week/year la semaine/l'année prochaine ; come Christmas/Summer à Noël/en été ; there may come a time ou day when you regret it tu pourrais le regretter un jour ; for some time to come encore quelque temps ; there's still the meal/speech to come il y a encore le repas/discours ;2 ( approach) s'approcher ; to come and see/help sb venir voir/aider qn ; to come to sb for venir demander [qch] à qn [money, advice] ; I could see it coming ( of accident) je le voyais venir ; don't come any closer ne vous approchez pas (plus) ; he came to the job with preconceived ideas quand il a commencé ce travail il avait des idées préconçues ; to come close ou near to doing faillir faire ;3 (call, visit) [dustman, postman] passer ; [cleaner] venir ; I've come to do je viens faire ; I've come about je viens au sujet de ; I've come for je viens chercher ; my brother is coming for me at 10 am mon frère passe me prendre à 10 heures ; they're coming for the weekend ils viennent pour le week-end ; I've got six people coming to dinner j'ai six personnes à dîner ; my sister is coming to stay with us ma sœur vient passer quelques jours chez nous ;4 ( attend) venir ; I can't ou won't be able to come je ne pourrai pas venir ; come as you are venez comme vous êtes ; to come to venir à [meeting, party, wedding] ; to come with sb venir avec qn, accompagner qn ; do you want to come fishing? est-ce que tu veux venir à la pêche? ;5 ( reach) to come to, to come up/down to [water] venir jusqu'à ; [dress, carpet, curtain] arriver à ; I've just come to the chapter where… j'en suis juste au chapitre où… ;6 ( happen) how did you come to do? comment as-tu fait pour faire? ; that's what comes of doing/not doing voilà ce qui arrive quand on fait/ne fait pas ; how come? comment ça se fait? ; how come you lost? comment ça se fait que tu aies perdu? ; come what may advienne que pourra ; to take things as they come prendre les choses comme elles viennent ; when you come to think of it à la réflexion ; come to think of it, you're right en fait, tu as raison ;7 ( begin) to come to believe/hate/understand finir par croire/détester/comprendre ;8 ( originate) to come from [person] être originaire de, venir de [city, country etc] ; [word, song, legend] venir de [country, language] ; [substance, food] provenir de [raw material] ; [coins, stamps] provenir de [place, collection] ; [smell, sound] venir de [place] ; to come from France [fruit, painting] provenir de France ; [person] être français/-e ; to come from a long line of artists être issu d'une longue lignée d'artistes ;9 ( be available) to come in exister en [sizes, colours] ; to come with a radio/sunroof être livré avec radio/toit ouvrant ; to come with chips être servi avec des frites ; to come with matching napkins être vendu avec les serviettes assorties ; calculators don't come smaller/cheaper than this il n'existe pas de calculatrice plus petite/moins chère que celle-là ;10 ( tackle) to come to aborder [problem, subject] ; I'll come to that in a moment je reviendrai sur ce point dans un moment ; to come to sth ou to doing sth late in life se mettre à faire qch sur le tard ;11 ( develop) it comes with practice/experience cela s'apprend avec la pratique/l'expérience ; wisdom comes with age la sagesse vient en vieillissant ;12 ( be situated) venir ; to come after suivre, venir après ; to come before (in time, list, queue) précéder ; ( in importance) passer avant ; to come within faire partie de [terms] ; to come first/last [athlete, horse] arriver premier/dernier ; where did you come? tu es arrivé combien ○ ?, tu es arrivé à quelle place? ; my family comes first ma famille passe avant tout ; nothing can come between us rien ne peut nous séparer ; don't let this come between us on ne va pas se fâcher pour ça ; to try to come between two people essayer de s'interposer entre deux personnes ; nothing comes between me and my football! pour moi le foot c'est sacré! ;13 ( be due) the house comes to me when they die la maison me reviendra quand ils mourront ; death/old age comes to us all tout le monde meurt/vieillit ; he had it coming (to him) ○ ça lui pendait au nez ; they got what was coming to them ○ ils ont fini par avoir ce qu'ils méritaient ;14 ( be a question of) when it comes to sth/to doing lorsqu'il s'agit de qch/de faire ;15 ○ ( have orgasm) jouir.come again ○ ? pardon? ; I don't know if I'm coming or going je ne sais plus où j'en suis ; ‘how do you like your tea?’-‘as it comes’ ‘tu le prends comment ton thé?’-‘ça m'est égal’ ; he's as stupid/honest as they come il n'y a pas plus stupide/honnête que lui ; come to that ou if it comes to that, you may be right en fait, tu as peut-être raison ; to come as a shock/a surprise être un choc/une surprise.1 ( happen) [problems, reforms] survenir ; [situation, change] se produire ; the discovery came about by accident on a fait la découverte par hasard ;2 Naut virer de bord.■ come across:▶ come across ( be conveyed) [meaning, message] passer ; [feelings] transparaître ; the message of the film comes across clearly le message du film est clair ; his love of animals comes across strongly on sent bien qu'il adore les animaux ; she comes across well on TV elle passe bien à la télé ; come across as donner l'impression d'être [liar, expert] ; paraître [enthusiastic, honest] ;▶ come across [sth] tomber sur [article, reference, example] ; découvrir [qch] par hasard [village] ; we rarely come across cases of nous avons rarement affaire à des cas de ;▶ come across [sb] rencontrer [person] ; one of the nicest people I've ever come across une des personnes les plus sympathiques que j'aie jamais rencontrées.1 ( arrive) [bus, person] arriver ; [opportunity] se présenter ; to wait for the right person to come along attendre que la personne idéale se présente ;2 ( hurry up) come along! dépêche-toi! ;3 ( attend) venir ; why don't you come along? tu veux venir? ; to come along to venir à [lecture, party] ; to come along with sb venir avec qn, accompagner qn ;4 ( make progress) [pupil, trainee] faire des progrès ; [book, building work, project] avancer ; [painting, tennis] progresser ; [plant, seedling] pousser ; your Spanish is coming along votre espagnol a progressé ; how's the thesis coming along? est-ce que ta thèse avance?1 ( accidentally) [book, parcel, box] se déchirer ; [shoes] craquer ; [toy, camera] se casser ; the toy just came apart in my hands le jouet m'est resté dans les mains ;■ come at:▶ come at [sb]2 fig there were criticisms/questions coming at me from all sides j'étais assailli de critiques/questions.1 ( leave) lit partir ; to come away from quitter [cinema, match, show] ; sortir de [interview, meeting] ; fig to come away from the match/from the meeting disappointed/satisfied sortir déçu/satisfait du stade/de la réunion ; to come away with the feeling that rester sur l'impression que ;2 ( move away) s'éloigner ; come away! ( said by parent) pousse-toi de là! ; ( said by official) circulez! ; come away from the edge éloigne-toi du bord ;3 ( become detached) [handle, plaster, cover] se détacher (from de).1 ( return) gen [letter, person, memories, feeling, good weather] revenir (from de ; to à) ; ( to one's house) rentrer ; to come running back revenir en courant ; the memories came flooding back les souvenirs me sont revenus d'un seul coup ; to come back to revenir à [topic, problem] ; retourner auprès de [spouse, lover] ; to come back with sb raccompagner qn ; to come back with ( return) revenir avec [present, idea, flu] ; ( reply) répondre par [offer, suggestion] ; can I come back to you on that tomorrow? est-ce que nous pourrions en reparler demain? ; it's all coming back to me now tout me revient maintenant ; the name will come back to me le nom me reviendra ; to come back to what you were saying pour en revenir à ce que tu disais ;2 ( become popular) [law, system] être rétabli ; [trend, method, hairstyle] revenir à la mode ; to come back into fashion revenir à la mode.■ come by:▶ come by [sth] trouver [book, job, money].1 ( move lower) [person] descendre (from de) ; [lift, barrier, blind] descendre ; [curtain] tomber ; to come down by parachute descendre en parachute ; to come down in the lift prendre l'ascenseur pour descendre ; he's really come down in the world fig il est vraiment tombé bas ; his trousers barely came down to his ankles son pantalon lui arrivait à peine aux chevilles ;2 ( drop) [price, inflation, unemployment, temperature] baisser (from de ; to à) ; [cost] diminuer ; cars are coming down in price le prix des voitures baisse ;3 Meteorol [snow, rain] tomber ; the fog came down overnight le brouillard est apparu pendant la nuit ;5 ( crash) [plane] s'écraser ;7 fig ( be resumed by) se ramener à [question, problem, fact] ; it all really comes down to the fact that ça se ramène au fait que.1 ( step forward) s'avancer ;2 ( volunteer) se présenter (to do pour faire) ; to come forward with présenter [proof, proposal] ; offrir [help, money, suggestions] ; to ask witnesses to come forward lancer un appel à témoins.■ come in1 ( enter) [person, rain] entrer (through par) ;2 ( return) rentrer (from de) ; she comes in from work at five elle rentre du travail à cinq heures ;4 ( arrive) [plane, train, bill, complaint, delivery, letter] arriver ; which horse came in first? quel cheval est arrivé premier? ; we've got £2,000 a month coming in nous avons une rentrée de 2 000 livres sterling par mois ;5 ( become current) [trend, invention, style] faire son apparition ; [habit, practice] commencer à se répandre ;6 ( interject) intervenir ; to come in with an opinion exprimer son opinion ;8 ( participate) to come in with sb s'associer à qn ; to come in on the deal participer à l'affaire ;9 ( serve a particular purpose) where do I come in? à quel moment est-ce que j'interviens? ; where does the extra money come in? à quel moment est-ce qu'on introduira l'argent en plus? ; to come in useful ou handy [box, compass, string etc] être utile, servir ; [skill, qualification] être utile ;10 ( receive) to come in for criticism [person] être critiqué ; [plan] faire l'objet de nombreuses critiques ; to come in for praise recevoir des éloges.■ come into:▶ come into [sth]2 ( be relevant) to come into it [age, experience] entrer en ligne de compte, jouer ; luck/skill doesn't come into it ce n'est pas une question de hasard/d'habileté.■ come off:▶ come off1 ( become detached) ( accidentally) [button, label, handle] se détacher ; [lid] s'enlever ; [paint] s'écailler ; [wallpaper] se décoller ; ( intentionally) [handle, panel, lid] s'enlever ; the knob came off in my hand la poignée m'est restée dans la main ; the lid won't come off je n'arrive pas à enlever le couvercle ;2 ( fall) [rider] tomber ;7 ( fare) she came off well ( in deal) elle s'en est très bien tirée ; who came off worst? ( in fight) lequel des deux a été le plus touché? ;▶ come off [sth]1 ( stop using) arrêter [pill, tablet, heroin] ;2 ( fall off) tomber de [bicycle, horse] ;■ come on1 ( follow) I'll come on later je vous rejoindrai plus tard ;2 ( exhortation) ( encouraging) come on, try it! allez, essaie! ; come on, follow me! allez, suivez-moi! ; ( impatient) come on, hurry up! allez, dépêche-toi! ; ( wearily) come on, somebody must know the answer! enfin, il y a sûrement quelqu'un qui connaît la réponse! ; come on, you don't expect me to believe that! non mais franchement, tu ne t'attends pas à ce que je croie ça! ;3 ( make progress) [person, player, patient] faire des progrès ; [bridge, road, novel] avancer ; [plant] pousser ; how are the recruits coming on? est-ce que les recrues font des progrès? ; her tennis is coming on well elle fait des progrès en tennis ;4 ( begin) [asthma, attack, headache] commencer ; [winter] arriver ; [programme, film] commencer ; [rain] se mettre à tomber ; it came on to snow il s'est mis à neiger ;5 ( start to work) [light] s'allumer ; [heating, fan] se mettre en route ; the power came on again at 11 le courant est revenu à 11 heures ;6 Theat [actor] entrer en scène.■ come out1 ( emerge) [person, animal, vehicle] sortir (of de) ; [star] apparaître ; [sun, moon] se montrer ; [flowers, bulbs] sortir de terre ; [spot, rash] apparaître ; come out with your hands up! sortez les mains en l'air ; when does he come out? (of prison, hospital) quand est-ce qu'il sort? ; he came out of it rather well fig il ne s'en est pas mal tiré ;2 ( originate) to come out of [person] être originaire de ; [song] venir de ; [news report] provenir de ; the money will have to come out of your savings il faudra prendre l'argent sur tes économies ;3 ( result) to come out of [breakthrough] sortir de ; something good came out of the disaster il est sorti quelque chose de bon du désastre ;4 ( strike) faire la grève ; to come out on strike faire la grève ;5 [homosexual] déclarer publiquement son homosexualité ;6 ( fall out) [contact lens, tooth, key, screw, nail] tomber ; [electrical plug] se débrancher ; [sink plug] sortir ; [contents, stuffing] sortir ; [cork] s'enlever ; his hair is coming out il commence à perdre ses cheveux ;7 ( be emitted) [water, air, smoke] sortir (through par) ; the water comes out of this hole l'eau sort par ce trou ;9 ( be deleted) [reference, sentence] être éliminé ;10 (be published, issued) [magazine, novel] paraître ; [album, film, model, product] sortir ;11 ( become known) [feelings] se manifester ; [message, meaning] ressortir ; [details, facts, full story] être révélé ; [results] être connu ; [secret] être divulgué ; it came out that on a appris que ; if it ever comes out that it was my fault si on découvre un jour que c'était de ma faute ; the truth is bound to come out la vérité finira forcément par se savoir ; so that's what you think-it's all coming out now! c'est ça que tu penses-tu finis par l'avouer! ;12 Phot, Print [photo, photocopy] être réussi ; the photos didn't come out (well) les photos ne sont pas réussies ; red ink won't come out on the photocopy l'encre rouge ne donnera rien sur la photocopie ;13 ( end up) to come out at 200 dollars [cost, bill] s'élever à 200 dollars ; the jumper came out too big le pull était trop grand ; the total always comes out the same le total est toujours le même ;14 ( say) to come out with sortir [excuse] ; raconter [nonsense, rubbish] ; I knew what I wanted to say but it came out wrong je savais ce que je voulais dire mais je me suis mal exprimé ; whatever will she come out with next? qu'est-ce qu'elle va encore nous sortir ○ ? ; to come straight out with it le dire franchement ;15 ( enter society) faire ses débuts dans le monde.■ come over:1 ( drop in) venir ; come over for a drink venez prendre un verre ; to come over to do venir faire ;2 ( travel) venir ; they came over on the ferry ils sont venus en ferry ; she's coming over on the 10 am flight elle arrive par l'avion de 10 heures ; she often comes over to France elle vient souvent en France ; their ancestors came over with the Normans leurs ancêtres sont venus ici au temps des Normands ;3 ( convey impression) [message, meaning] passer ; [feelings, love] transparaître ; to make one's feelings come over exprimer ses sentiments ; to come over very well [person] donner une très bonne impression ; to come over as donner l'impression d'être [lazy, honest] ;4 ○ ( suddenly become) to come over all embarrassed se sentir gêné tout à coup ; to come over all shivery se sentir fiévreux/-euse tout à coup ; to come over all faint être pris de vertige tout d'un coup ;▶ come over [sb] [feeling] envahir ; what's come over you? qu'est-ce qui te prend? ; I don't know what came over me je ne sais pas ce qui m'a pris.1 ( regain consciousness) reprendre connaissance ;2 ( make a detour) faire un détour (by par) ;3 ( circulate) [steward, waitress] passer ;4 ( visit) venir ; to come round and do venir faire ; to come round for dinner/drinks venir dîner/prendre un verre ;5 ( occur) [event] avoir lieu ; the elections are coming round again les élections auront bientôt lieu ; by the time Christmas comes round à Noël ;6 ( change one's mind) changer d'avis ; to come round to an idea/to my way of thinking se faire à une idée/à ma façon de voir les choses ;7 Naut [boat] venir au vent.■ come through:1 ( survive) s'en tirer ;3 ( arrive) the fax/the call came through at midday nous avons reçu le fax/l'appel à midi ; my posting has just come through je viens de recevoir ma mutation ; she's still waiting for her visa/her results to come through elle n'a toujours pas reçu son visa/ses résultats ;4 ( emerge) [personality, qualities] apparaître ;▶ come through [sth]1 ( survive) se tirer de [crisis] ; se sortir de [recession] ; survivre à [operation, ordeal, war] ;■ come to:▶ come to ( regain consciousness) ( from faint) reprendre connaissance ; ( from trance) se réveiller ;▶ come to [sth]1 ( total) [shopping] revenir à ; [bill, expenditure, total] s'élever à ; both columns should come to the same figure les deux colonnes devraient donner le même total ; that comes to £40 cela fait 40 livres sterling ;2 ( result in) aboutir à ; if it comes to a fight si on en vient à se battre ; all her plans came to nothing aucun de ses projets ne s'est réalisé ; did the plans come to anything? est-ce que les projets ont abouti? ; all our efforts came to nothing tous nos efforts ont été vains ; I never thought it would come to this je n'aurais jamais imaginé que les choses en arriveraient là ; it may not come to that ce ne sera peut-être pas nécessaire.■ come under:▶ come under [sth]1 ( be subjected to) to come under scrutiny faire l'objet d'un examen minutieux ; to come under suspicion être soupçonné ; to come under threat être menacé ; we're coming under pressure to do on fait pression sur nous pour faire ;2 ( be classified under) (in library, shop) être classé dans le rayon [reference, history] ; Dali comes under Surrealism Dali fait partie des surréalistes.■ come up:▶ come up1 ( arise) [problem, issue, matter] être soulevé ; [name] être mentionné ; to come up in conversation [subject] être abordé dans la conversation ; this type of question may come up c'est le genre de question qui pourrait être posée ;2 (be due, eligible) to come up for re-election se représenter aux élections ; my salary comes up for review in April mon salaire sera révisé en avril ; the car is coming up for its annual service la voiture va avoir sa révision annuelle ;3 ( occur) [opportunity] se présenter ; something urgent has come up j'ai quelque chose d'urgent à faire ; a vacancy has come up une place s'est libérée ;5 Jur [case, hearing] passer au tribunal ; to come up before [case] passer devant ; [person] comparaître devant.▶ come up against [sth] se heurter à [problem, prejudice, opposition].■ come up with:▶ come up with [sth] trouver [answer, idea, money].■ come upon:▶ come upon [sth] tomber sur [book, reference] ; trouver [idea] ;▶ come upon [sb] rencontrer, tomber ○ sur [friend]. -
39 high
high [haɪ]haut ⇒ 1 (a), 1 (b), 1 (d), 1 (f), 1 (g), 1 (m), 1 (o), 1 (p), 2 (a), 2 (b), 3 (a), 3 (b) élevé ⇒ 1 (b)-(e), 1 (k) grand ⇒ 1 (c), 1 (d) noble ⇒ 1 (e) aigu ⇒ 1 (g) excité ⇒ 1 (s) en haut ⇒ 2 (a)∎ how high is that building? quelle est la hauteur de ce bâtiment?;∎ the walls are three metres high les murs ont ou font trois mètres de haut, les murs sont hauts de trois mètres;∎ the building is eight storeys high c'est un immeuble de ou à huit étages;∎ the highest mountain in the country la plus haute montagne du pays;∎ when I was only so high quand je n'étais pas plus grand que ça∎ built on high ground construit sur un terrain élevé;∎ the sun was high in the sky le soleil était haut(c) (above average → number) grand, élevé; (→ speed, value) grand; (→ cost, price, rate) élevé; (→ salary) élevé, gros (grosse); (→ pressure) élevé, haut; (→ polish) brillant;∎ to the highest degree au plus haut degré, à l'extrême;∎ of the highest importance de première importance;∎ to pay a high price payer le prix fort;∎ to fetch a high price se vendre cher;∎ to make a higher bid faire une offre supérieure, surenchérir;∎ highest bidder surenchérisseur(euse) m,f;∎ she suffers from high blood pressure elle a de la tension;∎ also figurative to play for high stakes jouer gros (jeu);∎ built to withstand high temperatures conçu pour résister à des températures élevées;∎ he has a high temperature il a beaucoup de température ou fièvre;∎ areas of high unemployment des régions à fort taux de chômage;∎ ore with a high mineral content minerai m à haute teneur;∎ milk is high in calcium le lait contient beaucoup de calcium;∎ high winds des vents mpl violents, de grands vents mpl;∎ Mathematics the highest common factor le plus grand commun diviseur(d) (better than average → quality) grand, haut; (→ standard) haut, élevé; (→ mark, score) élevé, bon; (→ reputation) bon;∎ our chances of success remain high nos chances de succès restent très bonnes;∎ to have a high opinion of sb avoir une bonne ou haute opinion de qn;∎ he has a high opinion of himself il a une haute idée de lui-même;∎ to have a high profile être très en vue;∎ she speaks of you in the highest terms elle dit le plus grand bien de vous;∎ one of the highest honours in the arts l'un des plus grands honneurs dans le monde des arts;∎ a man of high principles un homme qui a des principes (élevés);∎ he took a very high moral tone il prit un ton très moralisateur;∎ she has very high moral standards elle a des principes (de moralité) très élevés(f) (of great importance or rank) haut, important;∎ a high official un haut fonctionnaire;∎ we have it on the highest authority nous le tenons de la source la plus sûre;∎ to have friends in high places avoir des relations haut placées, avoir le bras long;∎ of high rank de haut rang∎ high summer plein été m;∎ it was high summer c'était au cœur de l'été;∎ it's high time we were leaving il est grand temps qu'on parte∎ resentment was high il y avait énormément de ressentiment;∎ moments of high drama des moments mpl extrêmement dramatiques;∎ high adventure grande aventure f;∎ to be high farce tourner à la farce∎ to have a high colour avoir le visage congestionné(k) (elaborate, formal → language, style) élevé, soutenu(l) (prominent → cheekbones) saillant∎ the highest card la carte maîtresse∎ a high Tory un tory ultra-conservateur;∎ a high Anglican un(e) anglican(e) de tendance conservatrice∎ to be in high spirits être plein d'entrain;∎ our spirits were high nous avions le moral;∎ high on cocaine défoncé à la cocaïne;∎ figurative they were high on success ils ne se sentaient plus après ce succès;∎ figurative he gets high on sailing il prend son pied en faisant de la voile;∎ they were (as) high as kites (drunk) ils étaient bien partis; (drugged) ils planaient; (happy) ils avaient la pêche2 adverb∎ up high en haut;∎ higher up plus haut;∎ higher and higher de plus en plus haut;∎ he raised both hands high il a levé les deux mains en l'air;∎ the kite flew high up in the sky le cerf-volant est monté très haut dans le ciel;∎ she threw the ball high into the air elle a lancé le ballon très haut;∎ the geese flew high over the fields les oies volaient très haut au-dessus des champs;∎ the shelf was high above her head l'étagère était bien au-dessus de sa tête;∎ he rose high in the company il a accédé aux plus hauts échelons de la société;∎ figurative we looked high and low for him nous l'avons cherché partout;∎ figurative to set one's sights high, to aim high viser haut;∎ figurative they're flying high ils visent haut, ils voient grand;∎ also figurative to hold one's head high porter la tête haute;∎ figurative to leave sb high and dry laisser qn en plan(b) (in intensity) haut;∎ they set the price/standards too high ils ont fixé un prix/niveau trop élevé;∎ I turned the heating up high j'ai mis le chauffage à fond;∎ he rose higher in my esteem il est monté encore plus dans mon estime;∎ salaries can go as high as £50,000 les salaires peuvent monter jusqu'à ou atteindre 50 000 livres;∎ I had to go as high as £50 il a fallu que j'aille ou que je monte jusqu'à 50 livres;∎ the card players played high les joueurs de cartes ont joué gros (jeu);∎ feelings were running high les esprits se sont échauffés∎ I can't sing that high je ne peux pas chanter aussi haut∎ to live high off or on the hog vivre comme un roi ou nabab3 noun∎ humorous the decision came from on high la décision fut prononcée en haut lieu(b) (great degree or level) haut m;∎ to reach a new high atteindre un nouveau record;∎ prices are at an all-time high les prix ont atteint leur maximum;∎ the Stock Market reached a new high la Bourse a atteint un nouveau record ou maximum;∎ the highs and lows (of share prices, career, life) les hauts mpl et les bas mpl(c) (setting → on iron, stove)∎ I put the oven on high j'ai mis le four sur très chaud∎ she's been on a permanent high since he came back elle voit tout en rose depuis son retour∎ Religion the Most High le Très-Haut►► Religion high altar maître-autel m;History High Antiquity Haute Antiquité f;Swimming high board plongeoir m le plus haut;high camp (affectation) affectation f, cabotinage m; (effeminate behaviour) manières fpl efféminées; (style) kitsch m;high chair chaise f haute (pour enfants);1 noun= fraction de l'Église d'Angleterre accordant une grande importance à l'autorité du prêtre, au rituel etc(a) = de tendance conservatrice dans l'Église anglicane;British Religion High Churchman = membre du mouvement conservateur à l'intérieur de l'Église anglicane;high comedy Theatre comédie f au dialogue brillant;∎ figurative the debate ended in scenes of high comedy le débat se termina par des scènes du plus haut comique;Military high command haut commandement m;Administration high commission haut-commissariat m;Administration high commissioner haut-commissaire m;Law the High Court (of Justice) ≃ le tribunal de grande instance (principal tribunal civil en Angleterre et au pays de Galles);Law High Court judge ≃ juge m du tribunal de grande instance;Law the High Court of Judiciary = la plus haute instance de justice en Écosse;Military high explosive explosif m puissant;high fashion haute couture f;high fidelity haute-fidélité f;high finance haute finance f;familiar high five = tape amicale donnée dans la paume de quelqu'un, bras levé, pour le saluer, le féliciter ou en signe de victoire;∎ they always give each other a high five when they meet ils se tapent dans la main à chaque fois qu'ils se voient;Electronics high frequency haute fréquence f;∎ figurative they moved into high gear ils se sont dépêchés;High German haut allemand m;high heels hauts talons mpl;high jump Sport saut m en hauteur;∎ British familiar figurative you're for the high jump when he finds out! qu'est-ce que tu vas prendre quand il l'apprendra!;Sport high jumper sauteur(euse) m,f (qui fait du saut en hauteur);the high life la grande vie;∎ she has a taste for the high life elle a des goûts de luxe;∎ to lead or to live the high life mener la grande vie;Computing high memory mémoire f haute;Computing high memory area zone f de mémoire haute;History the High Middle Ages le Haut Moyen Âge;high noon plein midi m;∎ at high noon à midi pile;American Transport High Occupancy Vehicle = voiture particulière transportant au moins deux passagers;Religion high place haut lieu m;high point (major event → of news) événement m le plus marquant; (→ of evening, holiday) point m culminant, grand moment m; (→ of film, novel) point m culminant;∎ the high point of the party le clou de la soirée;high priest Religion grand prêtre m;∎ figurative the high priests of fashion les gourous mpl de la mode;high priestess Religion grande prêtresse f;∎ figurative the high priestess of rock la grande prêtresse du rock;Linguistics high register language langage m élevé ou soutenu;Art high relief haut-relief m;high rise tour f (immeuble);high road (main road) route f principale, grand-route f; figurative (most direct route) bonne voie f;∎ he's on the high road to success il est en bonne voie de réussir;∎ the high road to fame la voie de la gloire;high school School (in UK) = établissement d'enseignement secondaire regroupant collège et lycée; (in US) lycée m;∎ she's still at high school elle est toujours scolarisée ou va toujours au lycée;the high seas la haute mer;∎ on the high seas en haute ou pleine mer;high season haute ou pleine saison f;∎ during the high season en haute ou pleine saison;British Administration High Sheriff = dans les comtés anglais et gallois, représentant officiel du monarque;American high sign signe m;∎ to give sb the high sign faire signe à qn;high society haute société f, grand monde m;high spirits pétulance f, vitalité f, entrain m;∎ to be in high spirits avoir de l'entrain, être plein d'entrain;∎ to put sb in high spirits mettre qn de bonne humeur;(a) (major event → of news) événement m le plus marquant; (→ of evening, holiday) point m culminant, grand moment m; (→ of film, novel) point m culminant∎ we hit all the high spots (tourists) nous avons vu toutes les attractions touristiques;British the high street (street) la grand-rue, la rue principale; (shops) les commerçants mpl, le commerce;∎ Commerce & Economics the high street has been badly hit by the recession les commerçants ont été durement touchés par la récession;British high table (for guests of honour) table f d'honneur; School & University table f des professeurs;British high tea = repas léger pris en début de soirée et accompagné de thé;∎ at high tide à marée haute;Theatre high tragedy grande tragédie f;high treason haute trahison f;Electricity high voltage haute tension f;∎ the river is at high water le fleuve est en crue;high wire corde f raide ou de funambule;∎ to walk the high wire marcher sur la corde raide -
40 price
price [praɪs]prix ⇒ 1 (a), 1 (b), 1 (d) valeur ⇒ 1 (b) cours ⇒ 1 (c) cote ⇒ 1 (c), 1 (e) fixer le prix de ⇒ 3 (a) évaluer ⇒ 3 (a) marquer le prix de ⇒ 3 (b) demander le prix de ⇒ 3 (c)1 noun∎ what price is the clock? quel est le prix de cette pendule?;∎ what is the price of petrol? à quel prix est l'essence?;∎ to rise or increase or go up in price augmenter;∎ the price has risen or gone up by 10 percent le prix a augmenté de 10 pour cent;∎ petrol has gone down in price le prix de l'essence a baissé;∎ prices are rising/falling les prix sont en hausse/baisse;∎ to raise the price of sth augmenter le prix de qch;∎ I paid a high price for it je l'ai payé cher;∎ their prices are a bit expensive leurs prix sont un peu chers;∎ he charges reasonable prices ses prix sont raisonnables;∎ they pay top prices for antique china ils achètent la porcelaine ancienne au prix fort;∎ if the price is right si le prix est correct;∎ she got a good price for her car elle a obtenu un bon prix de sa voiture;∎ to sell sth at a reduced price vendre qch à prix réduit;∎ I'll let you have the carpet at a reduced price je vous ferai un prix d'ami pour le tapis;∎ I got the chair at a reduced/at half price j'ai eu la chaise à prix réduit/à moitié prix;∎ her jewels fetched huge prices at auction ses bijoux ont atteint des sommes folles aux enchères;∎ that's my price, take it or leave it c'est mon dernier prix, à prendre ou à laisser;∎ name or state your price! votre prix sera le mien!;∎ every man has his price tout homme s'achète;∎ he gave us a price for repairing the car il nous a donné le prix des réparations à faire sur la voiture;∎ British familiar humorous what's that got to do with the price of fish? qu'est-ce que ça a à voir avec la choucroute?∎ to argue over the price of sth débattre le prix de qch;∎ to put a price on sth (definite) fixer le prix ou la valeur de qch; (estimate) évaluer le prix ou estimer la valeur de qch;∎ I wouldn't like to put a price on that fur coat je n'ose pas imaginer le prix de ce manteau de fourrure;∎ to put a price on sb's head mettre la tête de qn à prix;∎ there's a price on his head sa tête a été mise à prix;∎ you can't put a price on love/health l'amour/la santé n'a pas de prix;∎ what price all her hopes now? que valent tous ses espoirs maintenant?;∎ he puts a high price on loyalty il attache beaucoup d'importance ou il accorde beaucoup de valeur à la loyauté;∎ to be beyond or without price être (d'un prix) inestimable ou hors de prix, ne pas avoir de prix(c) Stock Exchange cours m, cote f;∎ today's prices les cours mpl du jour;∎ what is the price of gold? quel est le cours de l'or?∎ it's a small price to pay for peace of mind c'est bien peu de chose pour avoir l'esprit tranquille;∎ this must be done at any price il faut que cela se fasse à tout prix ou coûte que coûte;∎ it's a high price to pay for independence c'est bien cher payer l'indépendance;∎ you've paid a high price for success vous avez payé bien cher votre réussite;∎ that's the price of or the price paid for fame c'est la rançon de la gloire(e) (chance, odds) cote f;∎ Horseracing what price are they giving on Stardust? quelle est la cote de Stardust?;∎ Horseracing long/short price forte/faible cote f;∎ what price he'll keep his word? combien pariez-vous qu'il tiendra parole?;∎ what price peace now? quelles sont les chances de paix maintenant?;∎ what price my chances of being appointed? quelles sont mes chances d'être nommé?(f) (quotation) devis m(a) (set cost of) fixer ou établir ou déterminer le prix de; (estimate value of) évaluer qch, estimer la valeur de qch;∎ the book is priced at £17 le livre coûte 17 livres;∎ his paintings are rather highly priced le prix de ses tableaux est un peu élevé;∎ a reasonably priced hotel un hôtel aux prix raisonnables;∎ how would you price that house? à combien estimeriez-vous cette maison?∎ all goods must be clearly priced le prix des marchandises doit être clairement indiqué;∎ the book is priced at £10 le livre est vendu (au prix de) 10 livres;∎ this book isn't priced le prix de ce livre n'est pas indiqué;∎ these goods haven't been priced ces articles n'ont pas été étiquetés(c) (ascertain price of) demander le prix de, s'informer du prix de;∎ she priced the stereo in several shops before buying it elle a comparé le prix de la chaîne dans plusieurs magasins avant de l'acheter∎ she wants a husband at any price elle veut un mari à tout prix ou coûte que coûte;∎ he wouldn't do it at any price! il ne voulait le faire à aucun prix ou pour rien au monde!en y mettant le prix;∎ she'll help you, at a price elle vous aidera, à condition que vous y mettiez le prix;∎ you can get real silk, but only at a price vous pouvez avoir de la soie véritable, à condition d'y mettre le prix;∎ you got what you wanted, but at a price! vous avez eu ce que vous souhaitiez, mais à quel prix! ou mais vous l'avez payé cher!►► price agreement accord m sur les prix;Finance price bid offre f de prix;price break baisse f de prix;price ceiling plafond m de prix;price comparison comparaison f des prix;price competitiveness compétitivité-prix f;price control contrôle m des prix;price cut rabais m, réduction f (des prix), baisse f des prix;∎ huge price cuts! (in advertisement) prix sacrifiés!;Marketing price differential écart m de prix;price discount remise f sur les prix;price discrimination tarif m discriminatoire;price elasticity élasticité f des prix;price escalation flambée f des prix;price ex-works prix m départ usine;price floor prix m plancher;price freeze blocage m des prix, gel m des prix;price hike hausse f de prix;Finance prices and incomes policy politique f des prix et des salaires;price increase hausse f des prix, augmentation f des prix;prices index indice m des prix, Belgian index m des prix;Finance price inflation inflation f des prix;Marketing price label étiquette f de prix;Marketing price leader prix m directeur;Marketing price leadership commandement m des prix;price level niveau m de prix;price list tarif m, liste f des prix;Stock Exchange price maker inflation f des prix;Marketing price mark-up majoration f de prix;Finance price of money prix m ou loyer m de l'argent;Finance price plan plan m prix;Marketing price point prix m (de référence);Marketing price policy politique f de prix;Marketing price positioning positionnement m de prix;Marketing price promotion promotion f;Marketing price proposal proposition f de prix;price range gamme f ou échelle f des prix;∎ what is your price range? combien voulez-vous mettre?;∎ it's not in my price range ce n'est pas dans mes prix;price reduction réduction f (des prix);price regulation réglementation f des prix;Finance price ring monopole m des prix;Marketing price scale barème m des prix, échelle f des prix;Marketing price sensitivity sensibilité f aux prix;Marketing price setting détermination f des prix, fixation f des prix;Stock Exchange price spreads écarts mpl de cours;Marketing price stability stabilité f des prix;Marketing price step écart m de prix;Finance price structure structure f des prix;Marketing price survey enquête f sur les prix;∎ what's the price tag on a Rolls these days? combien vaut une Rolls de nos jours?;price ticket étiquette f de prix;Marketing price undercutting gâchage m des prix;price war guerre f des prixBritish baisser le prix de, démarquer;∎ everything has been priced down by 10 percent for the sales tous les articles ont été démarqués de 10 pour cent pour les soldes∎ to price oneself or one's goods out of the market perdre son marché ou sa clientèle à cause de ses prix trop élevés;∎ we've been priced out of the Japanese market nous avons perdu le marché japonais à cause de nos prix;∎ to price competitors out of the market éliminer la concurrence en pratiquant des prix déloyaux;∎ cheap charter flights have priced the major airlines out of the market les vols charters à prix réduit ont fait perdre des parts de marché aux grandes compagnies aériennes;∎ imported textiles have priced ours out of the market les importations de textiles, en cassant les prix, nous ont fait perdre toute compétitivité;∎ he priced himself out of the job il n'a pas été embauché parce qu'il a demandé un salaire trop élevéBritish (raise cost of) augmenter ou majorer le prix de, majorer; (on label) indiquer un prix plus élevé sur
См. также в других словарях:
famé — famé, ée [ fame ] adj. • XIIe; bien faméXVe; mal famé (personne) 1690; a. fr. fame, du lat. fama « renommée » → fameux ♦ (1879) Mal famé, se dit d un lieu qui a mauvaise réputation, est fréquenté par des gens du milieu, des malfaiteurs. Maison,… … Encyclopédie Universelle
famé — famé, ée (fa mé, mée) adj. Il ne se dit que joint aux adverbes bien, mal : bien famé, mal famé, qui a une bonne, une mauvaise réputation. • Tout est perdu, tant que vos agents ne seront que des protégés ou des hommes mal famés, RAYNAL Hist.… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
Fame (película) — Saltar a navegación, búsqueda Fame Título Fama Ficha técnica Dirección Alan Parker Producción David De Silva Alan Marshall Dat … Wikipedia Español
fáme — Fáme, f. pen. ou bien Famée, car les deux se trouvent és anciens escrits, C est renommée, et vient de ce mot Latin Fama … Thresor de la langue françoyse
FAMÉ — ÉE. adj. Qui a telle ou telle réputation. Il ne se dit guère qu avec bien ou mal, et par rapport aux moeurs. Cet homme est mal famé. Elle est bien famée. Il est familier … Dictionnaire de l'Academie Francaise, 7eme edition (1835)
mal\ famé — famé, ée [ fame ] adj. • XIIe; bien faméXVe; mal famé (personne) 1690; a. fr. fame, du lat. fama « renommée » → fameux ♦ (1879) Mal famé, se dit d un lieu qui a mauvaise réputation, est fréquenté par des gens du milieu, des malfaiteurs. Maison,… … Encyclopédie Universelle
The Fame — Album par Lady Gaga Logo de l album The Fame Sortie … Wikipédia en Français
The Fame Monster — EP par Lady Gaga Logo de l album The Fame Monster Sortie … Wikipédia en Français
The Fame Ball Tour — Tournée de Lady Gaga Logo du The Fame Ball Tour Album promu … Wikipédia en Français
Hollywood Walk of Fame — Walk of Fame (Hollywood) 34°06′06,01″N 118°20′24,18″O / <span class= geo dec geo title= Cartes, vues aériennes et autres données pour Erreur d’expression : caractère de ponctuation « , » non reconnu Erreur d’expression :… … Wikipédia en Français
Walk of Fame (Hollywood) — 34°06′06,01″N 118°20′24,18″O / <span class= geo dec geo title= Cartes, vues aériennes et autres données pour Erreur d’expression : caractère de ponctuation « , » non reconnu. Erreur d’expression : caractère de ponctuation… … Wikipédia en Français