Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

adverse

  • 21 ob-nūntiō

        ob-nūntiō āvī, ātus, āre,    to tell, report, announce (of bad news): Primus obnuntio, T.—In augury, to announce an adverse omen, prevent by declaring unfavorable auspices: consul consuli obnuntiasti.

    Latin-English dictionary > ob-nūntiō

  • 22 obscēnus

        obscēnus (obscaen-, not obscoenus), adj. with comp. and sup.    [1 SAV-], of adverse omen, ill-omened, ill-boding, inauspicious, ominous, portentous: volucres, of ill-omen, V.: animalium fetūs, monstrous, L.: omen: puppis, fatal ship, O.: anūs, H.—Repulsive, offensive, abominable, hateful, disgusting, filthy: frons, V.: volucres pelagi, i. e. the harpies, V.—Immodest, impure, indecent, lewd, obscene: adulterium, O.: id dicere obscenum est: illud Antipatri paulo obscenius: obscenissimi versūs.—As subst m., a lewd person, Iu.—As subst n., sing. and plur, the private parts, O.
    * * *
    I
    obscena -um, obscenior -or -us, obscenissimus -a -um ADJ
    repulsive, detestable; foul; indecent, obscene, lewd; (sexual/excretory things); inauspicious/unpropitious; ill-omened/boding ill; filthy, polluted, disgusting
    II
    sexual pervert; foul-mouthed person

    Latin-English dictionary > obscēnus

  • 23 ōdī

        ōdī (ōdīvit, Anton. ap. C.), ōsūrus, ōdisse, defect.    [1 OD-], to hate: oderint dum metuant: ita amare, ut si aliquando esset osurus: furialiter, O.: Miris modis Sostratam, T.: quid enim odisset Clodium Milo: parentem, O.: peccare, H.—To dislike, be displeased with, be vexed: Persicos apparatūs, H.: odi cum cera vacat, O.: se odit senectus, is discontented, Iu.
    * * *
    odisse, osus V PERFDEF
    hate (PERF form, PRES force), dislike; be disinclined/reluctant/adverse to

    Latin-English dictionary > ōdī

  • 24 adversarius

    I
    enemy, adversary, antagonist, opponent, rival, foe; of an opposing party
    II
    adversaria, adversarium ADJ
    opposed (to), hostile, inimical, adverse; harmful, injurious, prejudicial

    Latin-English dictionary > adversarius

  • 25 advorsarius

    I
    enemy, adversary, antagonist, opponent, rival, foe; of an opposing party
    II
    advorsaria, advorsarium ADJ
    opposed (to), hostile, inimical, adverse; harmful, injurious, prejudicial

    Latin-English dictionary > advorsarius

  • 26 advorsus

    I
    opposite, against, in opposite direction; in opposition; (w/ire go to meet)
    II
    facing, opposite, against, towards; contrary to; face to face, in presence of
    III
    advorsa -um, advorsior -or -us, advorsissimus -a -um ADJ
    opposite, directly facing, ranged against; adverse, evil, hostile; unfavorable
    IV
    person/foe opposite/directly facing (w/hostile intent); political opponent

    Latin-English dictionary > advorsus

  • 27 dampnatio

    condemnation (in a court of law); obligation under a will; adverse judgement

    Latin-English dictionary > dampnatio

  • 28 obnuntio

    obnuntiare, obnuntiavi, obnuntiatus V

    Latin-English dictionary > obnuntio

  • 29 odeo

    odire, odivi(ii), - V TRANS
    hate; dislike; be disinclined/reluctant/adverse to; (usu. PREFDEF)

    Latin-English dictionary > odeo

  • 30 odio

    odire, odivi, - V TRANS
    hate; dislike; be disinclined/reluctant/adverse to; (usu. PREFDEF)

    Latin-English dictionary > odio

  • 31 Quandoquidem inter nos sanctissima divitiarum maiestas, esti funesta pecunia templo nondum habitas -Among us, the god most revered is Wealth, but so far it has no temple of its own

    What hurts, often instructs. One learns by bitter/adverse experience

    Latin Quotes (Latin to English) > Quandoquidem inter nos sanctissima divitiarum maiestas, esti funesta pecunia templo nondum habitas -Among us, the god most revered is Wealth, but so far it has no temple of its own

  • 32 Quae nocent, saepe docent

    What hurts, often instructs. One learns by bitter/adverse experience

    Latin Quotes (Latin to English) > Quae nocent, saepe docent

  • 33 arduum

    arduus, a, um, adj. [akin to ARDÔ, arsô = to water, to cherish; aldainô = to make grow; aldêeis = growing; alo, altus, q. v.; 1. ad-oleo, ad-olesco; related to arbor, arbutus as eruthros, Germ. roth, Engl. red, is related to ruber; Ardea was perh. so called from its lofty situation; cf. Arduenna], high, elevated, lofty, steep (syn.: altus, celsus, sublimis).
    I.
    Lit.: Pergama ardua, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    aether,

    Ov. M. 1, 151:

    sidera,

    id. ib. 1, 730:

    cedrus,

    id. Am. 1, 14, 12:

    cervix equi,

    Hor. S. 1, 2, 89:

    et campo sese arduus infert (Turnus),

    Verg. A. 9, 53.—Also in prose in Gell.:

    supercilia,

    i. e. proudly elevated, Gell. 4, 1, 1:

    confragosus atque arduus clivis,

    steep, Varr. R. R. 1, 18, 4:

    ascensus,

    Cic. Verr. 2, 4, 23:

    arduus ac difficilis ascensus,

    Liv. 25, 13:

    ardua et aspera et confragosa via,

    id. 44. 3: via alta atque ardua, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    mons,

    Ov. M. 1, 316:

    Tmolus,

    id. ib. 11, 150 al.—Hence, subst.: arduum, i, n., a steep place, a steep:

    Ardua dum metuunt, amittunt vera viaï,

    Lucr. 1, 659:

    in ardua montis Ite,

    Ov. M. 8, 692:

    ardua terrarum,

    Verg. A. 5, 695:

    per arduum scandere,

    Hor. C. 2, 19, 21:

    in arduo,

    Tac. A. 2, 47:

    in arduis ponet nidum suum,

    Vulg. Job, 39, 27:

    ardua Alpium,

    Tac. H. 4, 70:

    castellorum,

    id. A. 11, 9:

    ingressi sunt ardua,

    Vulg. Jer. 4, 29. —
    II.
    Trop.
    A.
    That is difficult to reach or attain, difficult, laborious, hard, arduous:

    magnum opus omnino et arduum conamur,

    Cic. Or. 10, 33:

    rerum arduarum ac difficilium perpessio,

    id. Inv. 2, 54; so id. Leg. 1, 13:

    id arduum factu erat,

    Liv. 8, 16; Tac. A. 4, 4:

    victoria,

    Ov. M. 14, 453:

    virtus,

    Hor. C. 3, 24, 44:

    nil mortalibus arduum est,

    id. ib. 1, 3, 37.— Subst.:

    nec fuit in arduo societas,

    Tac. A. 12, 15.—
    B.
    Troublesome, unpleasant:

    in primis arduum videtur res gestas scribere,

    Sall. C. 3, 2, upon which Gellius remarks: Arduum Sallustius non pro difficili tantum, sed pro eo quoque ponit, quod Graeci chalepon appellant:

    quod est cum difficile tum molestum quoque et incommodum et intractabile,

    Gell. 4, 15:

    quam arduum onus,

    Tac. A. 1, 11.—
    C.
    Of fortune, difficult, adverse, inauspicious:

    aequam memento rebus in arduis Servare mentem,

    in adversity, Hor. C. 2, 3, 1.
    Comp. arduior: iter longius arduiusque erat, Cato ap. Prisc. p. 600 P.— Sup. arduissimus: asperrimo atque arduissimo aditu, Cato ap. Prisc. p. 600 P.; cf.: assiduus, egregius, industrius, perpetuus, and Rudd. I. p. 180, n. 58.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > arduum

  • 34 arduus

    arduus, a, um, adj. [akin to ARDÔ, arsô = to water, to cherish; aldainô = to make grow; aldêeis = growing; alo, altus, q. v.; 1. ad-oleo, ad-olesco; related to arbor, arbutus as eruthros, Germ. roth, Engl. red, is related to ruber; Ardea was perh. so called from its lofty situation; cf. Arduenna], high, elevated, lofty, steep (syn.: altus, celsus, sublimis).
    I.
    Lit.: Pergama ardua, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    aether,

    Ov. M. 1, 151:

    sidera,

    id. ib. 1, 730:

    cedrus,

    id. Am. 1, 14, 12:

    cervix equi,

    Hor. S. 1, 2, 89:

    et campo sese arduus infert (Turnus),

    Verg. A. 9, 53.—Also in prose in Gell.:

    supercilia,

    i. e. proudly elevated, Gell. 4, 1, 1:

    confragosus atque arduus clivis,

    steep, Varr. R. R. 1, 18, 4:

    ascensus,

    Cic. Verr. 2, 4, 23:

    arduus ac difficilis ascensus,

    Liv. 25, 13:

    ardua et aspera et confragosa via,

    id. 44. 3: via alta atque ardua, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 16, 37:

    mons,

    Ov. M. 1, 316:

    Tmolus,

    id. ib. 11, 150 al.—Hence, subst.: arduum, i, n., a steep place, a steep:

    Ardua dum metuunt, amittunt vera viaï,

    Lucr. 1, 659:

    in ardua montis Ite,

    Ov. M. 8, 692:

    ardua terrarum,

    Verg. A. 5, 695:

    per arduum scandere,

    Hor. C. 2, 19, 21:

    in arduo,

    Tac. A. 2, 47:

    in arduis ponet nidum suum,

    Vulg. Job, 39, 27:

    ardua Alpium,

    Tac. H. 4, 70:

    castellorum,

    id. A. 11, 9:

    ingressi sunt ardua,

    Vulg. Jer. 4, 29. —
    II.
    Trop.
    A.
    That is difficult to reach or attain, difficult, laborious, hard, arduous:

    magnum opus omnino et arduum conamur,

    Cic. Or. 10, 33:

    rerum arduarum ac difficilium perpessio,

    id. Inv. 2, 54; so id. Leg. 1, 13:

    id arduum factu erat,

    Liv. 8, 16; Tac. A. 4, 4:

    victoria,

    Ov. M. 14, 453:

    virtus,

    Hor. C. 3, 24, 44:

    nil mortalibus arduum est,

    id. ib. 1, 3, 37.— Subst.:

    nec fuit in arduo societas,

    Tac. A. 12, 15.—
    B.
    Troublesome, unpleasant:

    in primis arduum videtur res gestas scribere,

    Sall. C. 3, 2, upon which Gellius remarks: Arduum Sallustius non pro difficili tantum, sed pro eo quoque ponit, quod Graeci chalepon appellant:

    quod est cum difficile tum molestum quoque et incommodum et intractabile,

    Gell. 4, 15:

    quam arduum onus,

    Tac. A. 1, 11.—
    C.
    Of fortune, difficult, adverse, inauspicious:

    aequam memento rebus in arduis Servare mentem,

    in adversity, Hor. C. 2, 3, 1.
    Comp. arduior: iter longius arduiusque erat, Cato ap. Prisc. p. 600 P.— Sup. arduissimus: asperrimo atque arduissimo aditu, Cato ap. Prisc. p. 600 P.; cf.: assiduus, egregius, industrius, perpetuus, and Rudd. I. p. 180, n. 58.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > arduus

  • 35 Asper

    1.
    asper, ĕra, ĕrum, adj. (aspra = aspera, Enn. ap. App. Mag. p. 299, but Vahl. ad Enn. p. 166 reads spissa instead of aspra:

    aspris = asperis,

    Verg. A. 2, 379;

    aspro = aspero,

    Pall. Insit. 67) [etym. dub.; Doed. foll. by Hinter connects it with aspairô, to struggle, to resist; Corssen, Ausspr. II. p. 593, regards asper (i. e. ab spe) as the proper opposite of prosper (i. e. pro spe); thus asper originally meant hopeless, desperate; v. also id. ib. II. p. 870; cf. the use of res asperae as the opposite of res prosperae]; as affecting the sense of touch, rough, uneven (opp. lēvis or lenis; syn.: scaber, acutus, insuavis, acerbus, amarus, mordax, durus).
    I.
    1.. Lit.:

    lingua aspera tactu,

    Lucr. 6, 1150; cf. Verg. G. 3, 508; Ov. M. 7, 556; Luc. 4, 325:

    mixta aspera levibus,

    Lucr. 2, 471:

    in locis (spectatur) plani an montuosi, leves an asperi,

    Cic. Part. Or. 10, 36: Quid judicant sensus? dulce, amarum;

    lene, asperum,

    id. Fin. 2, 12, 36:

    tumulus asperi (sc. saxibus) soli,

    Liv. 25, 36: saxa, Enn. ap. Cic. Pis. 19; Cic. Tusc. 1, 16, 37; Pac. ap. Mar. Vict. p. 2522 P.; Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; Lucr. 4, 147; Ov. M. 6, 76; cf.

    Leucas,

    Luc. 1, 42:

    loca,

    Caes. B. C. 3, 42, and Vulg. Act. 27, 29:

    viae asperae,

    ib. Bar. 4, 26:

    vallis aspera,

    ib. Deut. 21, 4 et saep.: unda, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    glacies,

    Verg. E. 10, 49:

    hiems,

    Ov. M. 11, 490; Claud. ap. Prob. Cons. 270: Phasis, i. e. frozen, ice-bound, Prob. ap. Rufin. I. 375;

    and of climate: aspera caelo Germania,

    harsh, severe, Tac. G. 2: arteria. the windpipe (v. arteria), Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—Of raised work (i. e. bas-relief, etc., as being rough), as in Gr. trachus (cf. exaspero):

    aspera signis Pocula,

    Verg. A. 9, 263:

    Cymbiaque argento perfecta atque aspera signis,

    id. ib. 5, 267:

    signis exstantibus asper Antiquus crater,

    Ov. M. 12, 235 (cf.:

    stantem extra pocula caprum,

    Juv. 1, 76):

    Summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 701:

    aspera pocula,

    Prop. 2, 6, 17:

    ebur,

    Sen. Hippol. 899:

    balteus,

    Val. Fl. 5, 578:

    cingula bacis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 89; cf. Drak. ad Sil. 11, 279:

    nummus,

    not worn smooth, new, Suet. Ner. 44; cf. Sen. Ep. 19:

    mare,

    agitated by a storm, rough, tempestuous, Liv. 37, 16.—Of things that have a rough, thorny, prickly exterior:

    barba,

    Tib. 1, 8, 32:

    sentes,

    Verg. A. 2, 379:

    rubus,

    id. E. 3, 89:

    mucro,

    Luc. 7, 139 (cf. Tac. A. 15, 54: pugionem vetustate obtusum asperari saxo jussit; v. aspero).—
    2.
    Meton., of food: He. Asper meus victus sanest. Er. Sentisne essitas? He. My fare is very rough. Er. Do you feed on brambles? Plaut. Capt. 1, 2, 85; cf. id. ib. 3, 1, 37; also of a cough producing hoarseness:

    quas (fauces) aspera vexat Assidue tussis,

    Mart. 11, 86, 1.—
    3.
    Subst.: aspĕrum, i, n., an uneven, rough place:

    latens in asperis radix,

    Hor. Epod. 5, 67:

    aspera maris,

    Tac. A. 4, 6:

    propter aspera et confragosa,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    per aspera et devia,

    Suet. Tib. 60:

    erunt aspera in vias planas,

    Vulg. Isa. 40, 4; ib. Luc. 3, 5.—Also in the sup. absol.:

    asperrimo hiemis Ticinum usque progressus,

    Tac. A. 3, 5.—
    II.
    Transf.
    1.
    Of taste, rough, harsh, sour, bitter, brackish, acrid, pungent:

    asperum, Pater, hoc (vinum) est: aliud lenius, sodes, vide,

    Ter. Heaut. 3, 1, 49:

    asper sapor maris,

    Plin. 2, 100, 104, § 222: allium asperi saporis;

    quo plures nuclei fuere, hoc est asperius,

    id. 19, 6, 34, § 111:

    asperrimum piper,

    id. 12, 7, 14, § 27:

    acetum quam asperrimum,

    id. 20, 9, 39, § 97.—
    2.
    Of sound, rough, harsh, grating, etc.:

    (pronuntiationis genus) lene, asperum,

    Cic. de Or. 3, 57, 216.—Hence a poet. epithet of the letter R ( also called littera canina), Ov. F. 5, 481.—In rhetoric, rough, rugged, irregular: quidam praefractam et asperam compositionem probant;

    virilem putant et fortem, quae aurem inaequalitate percutiat,

    Sen. Ep. 114; cf. Cic. Or. 16, 53:

    duram potius atque asperam compositionem malim esse quam effeminatam et enervem,

    Quint. 9, 4, 142. And in gram., spiritus asper, the h sound, the aspirate, Prisc. p. 572 P.—
    3.
    Of smell, sharp, pungent:

    herba odoris asperi,

    Plin. 27, 8, 41, § 64.—
    III.
    Trop.
    A.
    a.. Of moral qualities, rough, harsh, hard, violent, unkind, rude (cf.: acerbus, acer, and Wagner ad Verg. A. 1, 14):

    quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos,

    Cic. Planc. 16, 40:

    orator truculentus, asper, maledicus,

    id. Brut. 34, 129:

    aspera Juno,

    Verg. A. 1, 279:

    juvenis monitoribus asper,

    Hor. A. P. 163:

    patres vestros, asperrimos illos ad condicionem pacis,

    Liv. 22, 59; cf. id. 2, 27:

    rebus non asper egenis,

    Verg. A. 8, 365:

    cladibus asper,

    exasperated, Ov. M. 14, 485:

    asperaque est illi difficilisque Venus,

    unfriendly, Tib. 1, 9, 20; cf. id. 1, 6, 2:

    (Galatea) acrior igni, Asperior tribulis, fetā truculentior ursā,

    Ov. M. 13, 803:

    Quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus,

    Vulg. Eccli. 6, 21:

    asper contemptor divom Mezentius,

    Verg. A. 7, 647:

    aspera Pholoe,

    coy, Hor. C. 1, 33, 6.—Of a harsh, austere, rigid view of life, or manner of living:

    accessit istuc doctrina (sc. Stoicorum) non moderata nec mitis, sed paulo asperior et durior quam aut veritas aut natura patiatur,

    Cic. Mur. 29:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et verbis,

    id. Fin. 4, 28, 78 (v. asperitas, II. A.):

    (Cato) asperi animi et linguae acerbae et immodice liberae fuit, sed rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40:

    (Karthago) studiis asperrima belli,

    Verg. A. 1, 14, ubi v. Wagner:

    Camilla aspera,

    id. ib. 11, 664; cf.:

    gens laboribus et bellis asperrima,

    Just. 2, 3:

    virgo aspera,

    i. e. Diana, Sen. Med. 87.—
    b.
    Of animals, wild, savage, fierce:

    (anguis) asper siti atque exterritus aestu,

    Verg. G. 3, 434:

    bos aspera cornu, i. e. minax,

    id. ib. 3, 57; cf. Hor. Epod. 6, 11:

    ille (lupus) asper Saevit,

    Verg. A. 9, 62:

    lupus dulcedine sanguinis asper,

    Ov. M. 11, 402:

    ille (leo) asper retro redit,

    Verg. A. 9, 794:

    tigris aspera,

    Hor. C. 1, 23, 9; 3, 2, 10:

    (equus) asper frena pati,

    Sil. 3, 387.—
    B.
    Of things, rough, harsh, troublesome, adverse, calamitous, cruel, etc. (most freq. in the poets):

    in periculis et asperis temporibus,

    Cic. Balb. 9: qui labores, pericula, dubias atque asperas res facile toleraverant, Sall. C. 10, 2: mala res, spes multo asperior, ( our) circumstances are bad, ( our) prospects still worse, id. ib. 20, 13:

    venatus,

    Verg. A. 8, 318:

    bellum,

    Sall. J. 48, 1; Hor. Ep. 2, 1, 7:

    pugna,

    Verg. A. 11, 635; 12, 124:

    fata,

    id. ib. 6, 882:

    odia,

    id. ib. 2, 96.— Absol.:

    multa aspera,

    Prop. 1, 18, 13; Hor. Ep. 1, 2, 21 al.—Of discourse, severe, abusive:

    asperioribus facetiis perstringere aliquem,

    Cic. Planc. 14; Tac. A. 15, 68:

    verba,

    Tib. 4, 4, 14; Ov. P. 2, 6, 8; Vulg. Psa. 90, 3:

    vox,

    Curt. 7, 1.— Adv.
    a.
    Old form asperĭter, roughly, harshly: cubare, Naev. ap. Non. p. 513, 21; Plaut. ap. Prisc. p. 1010 P.—
    b.
    Class. form aspĕrē (in fig. signif.), roughly, harshly, severely, vehemently, etc.
    1.
    Transf.:

    loqui,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; Quint. 6, 5, 5:

    dicere,

    id. 2, 8, 15:

    syllabae aspere coëuntes,

    id. 1, 1, 37.—
    2.
    Trop.:

    aspere accipere aliquid,

    Tac. A. 4, 31:

    aspere et acerbe accusare aliquem,

    Cic. Fam. 1, 5, 6:

    aspere agere aliquid,

    Liv. 3, 50:

    aspere et ferociter et libere dicta,

    Cic. Planc. 13, 33; Quint. 6, 3, 28:

    aspere et vehementer loqui,

    Cic. de Or. 1, 53, 227: ne quid aspere loquaris, * Vulg. Gen. 31, 24.— Comp.:

    asperius loqui aliquid,

    Cic. de Or. 1, 53, 227:

    asperius scribere de aliquo,

    id. Att. 9, 15.— Sup.:

    asperrime loqui in aliquem,

    Cic. Att. 2, 22, 5:

    asperrime pati aliquid,

    Sen. Ira, 3, 37, 1:

    asperrime saevire in aliquem,

    Vell. 2, 7.
    2.
    Asper, eri, m.
    I.
    A cognomen of L. Trebonius:

    L. Trebonius... insectandis patribus, unde Aspero etiam inditum est cognomen, tribunatum gessit,

    Liv. 3, 65, 4. —
    II.
    Asper, Aspri (Prob. p. 201 Keil), m., a Latin grammarian, two of whose treatises have come down to us; v. Teuffel, Rom. Lit. § 474, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > Asper

  • 36 asper

    1.
    asper, ĕra, ĕrum, adj. (aspra = aspera, Enn. ap. App. Mag. p. 299, but Vahl. ad Enn. p. 166 reads spissa instead of aspra:

    aspris = asperis,

    Verg. A. 2, 379;

    aspro = aspero,

    Pall. Insit. 67) [etym. dub.; Doed. foll. by Hinter connects it with aspairô, to struggle, to resist; Corssen, Ausspr. II. p. 593, regards asper (i. e. ab spe) as the proper opposite of prosper (i. e. pro spe); thus asper originally meant hopeless, desperate; v. also id. ib. II. p. 870; cf. the use of res asperae as the opposite of res prosperae]; as affecting the sense of touch, rough, uneven (opp. lēvis or lenis; syn.: scaber, acutus, insuavis, acerbus, amarus, mordax, durus).
    I.
    1.. Lit.:

    lingua aspera tactu,

    Lucr. 6, 1150; cf. Verg. G. 3, 508; Ov. M. 7, 556; Luc. 4, 325:

    mixta aspera levibus,

    Lucr. 2, 471:

    in locis (spectatur) plani an montuosi, leves an asperi,

    Cic. Part. Or. 10, 36: Quid judicant sensus? dulce, amarum;

    lene, asperum,

    id. Fin. 2, 12, 36:

    tumulus asperi (sc. saxibus) soli,

    Liv. 25, 36: saxa, Enn. ap. Cic. Pis. 19; Cic. Tusc. 1, 16, 37; Pac. ap. Mar. Vict. p. 2522 P.; Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; Lucr. 4, 147; Ov. M. 6, 76; cf.

    Leucas,

    Luc. 1, 42:

    loca,

    Caes. B. C. 3, 42, and Vulg. Act. 27, 29:

    viae asperae,

    ib. Bar. 4, 26:

    vallis aspera,

    ib. Deut. 21, 4 et saep.: unda, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    glacies,

    Verg. E. 10, 49:

    hiems,

    Ov. M. 11, 490; Claud. ap. Prob. Cons. 270: Phasis, i. e. frozen, ice-bound, Prob. ap. Rufin. I. 375;

    and of climate: aspera caelo Germania,

    harsh, severe, Tac. G. 2: arteria. the windpipe (v. arteria), Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—Of raised work (i. e. bas-relief, etc., as being rough), as in Gr. trachus (cf. exaspero):

    aspera signis Pocula,

    Verg. A. 9, 263:

    Cymbiaque argento perfecta atque aspera signis,

    id. ib. 5, 267:

    signis exstantibus asper Antiquus crater,

    Ov. M. 12, 235 (cf.:

    stantem extra pocula caprum,

    Juv. 1, 76):

    Summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 701:

    aspera pocula,

    Prop. 2, 6, 17:

    ebur,

    Sen. Hippol. 899:

    balteus,

    Val. Fl. 5, 578:

    cingula bacis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 89; cf. Drak. ad Sil. 11, 279:

    nummus,

    not worn smooth, new, Suet. Ner. 44; cf. Sen. Ep. 19:

    mare,

    agitated by a storm, rough, tempestuous, Liv. 37, 16.—Of things that have a rough, thorny, prickly exterior:

    barba,

    Tib. 1, 8, 32:

    sentes,

    Verg. A. 2, 379:

    rubus,

    id. E. 3, 89:

    mucro,

    Luc. 7, 139 (cf. Tac. A. 15, 54: pugionem vetustate obtusum asperari saxo jussit; v. aspero).—
    2.
    Meton., of food: He. Asper meus victus sanest. Er. Sentisne essitas? He. My fare is very rough. Er. Do you feed on brambles? Plaut. Capt. 1, 2, 85; cf. id. ib. 3, 1, 37; also of a cough producing hoarseness:

    quas (fauces) aspera vexat Assidue tussis,

    Mart. 11, 86, 1.—
    3.
    Subst.: aspĕrum, i, n., an uneven, rough place:

    latens in asperis radix,

    Hor. Epod. 5, 67:

    aspera maris,

    Tac. A. 4, 6:

    propter aspera et confragosa,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    per aspera et devia,

    Suet. Tib. 60:

    erunt aspera in vias planas,

    Vulg. Isa. 40, 4; ib. Luc. 3, 5.—Also in the sup. absol.:

    asperrimo hiemis Ticinum usque progressus,

    Tac. A. 3, 5.—
    II.
    Transf.
    1.
    Of taste, rough, harsh, sour, bitter, brackish, acrid, pungent:

    asperum, Pater, hoc (vinum) est: aliud lenius, sodes, vide,

    Ter. Heaut. 3, 1, 49:

    asper sapor maris,

    Plin. 2, 100, 104, § 222: allium asperi saporis;

    quo plures nuclei fuere, hoc est asperius,

    id. 19, 6, 34, § 111:

    asperrimum piper,

    id. 12, 7, 14, § 27:

    acetum quam asperrimum,

    id. 20, 9, 39, § 97.—
    2.
    Of sound, rough, harsh, grating, etc.:

    (pronuntiationis genus) lene, asperum,

    Cic. de Or. 3, 57, 216.—Hence a poet. epithet of the letter R ( also called littera canina), Ov. F. 5, 481.—In rhetoric, rough, rugged, irregular: quidam praefractam et asperam compositionem probant;

    virilem putant et fortem, quae aurem inaequalitate percutiat,

    Sen. Ep. 114; cf. Cic. Or. 16, 53:

    duram potius atque asperam compositionem malim esse quam effeminatam et enervem,

    Quint. 9, 4, 142. And in gram., spiritus asper, the h sound, the aspirate, Prisc. p. 572 P.—
    3.
    Of smell, sharp, pungent:

    herba odoris asperi,

    Plin. 27, 8, 41, § 64.—
    III.
    Trop.
    A.
    a.. Of moral qualities, rough, harsh, hard, violent, unkind, rude (cf.: acerbus, acer, and Wagner ad Verg. A. 1, 14):

    quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos,

    Cic. Planc. 16, 40:

    orator truculentus, asper, maledicus,

    id. Brut. 34, 129:

    aspera Juno,

    Verg. A. 1, 279:

    juvenis monitoribus asper,

    Hor. A. P. 163:

    patres vestros, asperrimos illos ad condicionem pacis,

    Liv. 22, 59; cf. id. 2, 27:

    rebus non asper egenis,

    Verg. A. 8, 365:

    cladibus asper,

    exasperated, Ov. M. 14, 485:

    asperaque est illi difficilisque Venus,

    unfriendly, Tib. 1, 9, 20; cf. id. 1, 6, 2:

    (Galatea) acrior igni, Asperior tribulis, fetā truculentior ursā,

    Ov. M. 13, 803:

    Quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus,

    Vulg. Eccli. 6, 21:

    asper contemptor divom Mezentius,

    Verg. A. 7, 647:

    aspera Pholoe,

    coy, Hor. C. 1, 33, 6.—Of a harsh, austere, rigid view of life, or manner of living:

    accessit istuc doctrina (sc. Stoicorum) non moderata nec mitis, sed paulo asperior et durior quam aut veritas aut natura patiatur,

    Cic. Mur. 29:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et verbis,

    id. Fin. 4, 28, 78 (v. asperitas, II. A.):

    (Cato) asperi animi et linguae acerbae et immodice liberae fuit, sed rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40:

    (Karthago) studiis asperrima belli,

    Verg. A. 1, 14, ubi v. Wagner:

    Camilla aspera,

    id. ib. 11, 664; cf.:

    gens laboribus et bellis asperrima,

    Just. 2, 3:

    virgo aspera,

    i. e. Diana, Sen. Med. 87.—
    b.
    Of animals, wild, savage, fierce:

    (anguis) asper siti atque exterritus aestu,

    Verg. G. 3, 434:

    bos aspera cornu, i. e. minax,

    id. ib. 3, 57; cf. Hor. Epod. 6, 11:

    ille (lupus) asper Saevit,

    Verg. A. 9, 62:

    lupus dulcedine sanguinis asper,

    Ov. M. 11, 402:

    ille (leo) asper retro redit,

    Verg. A. 9, 794:

    tigris aspera,

    Hor. C. 1, 23, 9; 3, 2, 10:

    (equus) asper frena pati,

    Sil. 3, 387.—
    B.
    Of things, rough, harsh, troublesome, adverse, calamitous, cruel, etc. (most freq. in the poets):

    in periculis et asperis temporibus,

    Cic. Balb. 9: qui labores, pericula, dubias atque asperas res facile toleraverant, Sall. C. 10, 2: mala res, spes multo asperior, ( our) circumstances are bad, ( our) prospects still worse, id. ib. 20, 13:

    venatus,

    Verg. A. 8, 318:

    bellum,

    Sall. J. 48, 1; Hor. Ep. 2, 1, 7:

    pugna,

    Verg. A. 11, 635; 12, 124:

    fata,

    id. ib. 6, 882:

    odia,

    id. ib. 2, 96.— Absol.:

    multa aspera,

    Prop. 1, 18, 13; Hor. Ep. 1, 2, 21 al.—Of discourse, severe, abusive:

    asperioribus facetiis perstringere aliquem,

    Cic. Planc. 14; Tac. A. 15, 68:

    verba,

    Tib. 4, 4, 14; Ov. P. 2, 6, 8; Vulg. Psa. 90, 3:

    vox,

    Curt. 7, 1.— Adv.
    a.
    Old form asperĭter, roughly, harshly: cubare, Naev. ap. Non. p. 513, 21; Plaut. ap. Prisc. p. 1010 P.—
    b.
    Class. form aspĕrē (in fig. signif.), roughly, harshly, severely, vehemently, etc.
    1.
    Transf.:

    loqui,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; Quint. 6, 5, 5:

    dicere,

    id. 2, 8, 15:

    syllabae aspere coëuntes,

    id. 1, 1, 37.—
    2.
    Trop.:

    aspere accipere aliquid,

    Tac. A. 4, 31:

    aspere et acerbe accusare aliquem,

    Cic. Fam. 1, 5, 6:

    aspere agere aliquid,

    Liv. 3, 50:

    aspere et ferociter et libere dicta,

    Cic. Planc. 13, 33; Quint. 6, 3, 28:

    aspere et vehementer loqui,

    Cic. de Or. 1, 53, 227: ne quid aspere loquaris, * Vulg. Gen. 31, 24.— Comp.:

    asperius loqui aliquid,

    Cic. de Or. 1, 53, 227:

    asperius scribere de aliquo,

    id. Att. 9, 15.— Sup.:

    asperrime loqui in aliquem,

    Cic. Att. 2, 22, 5:

    asperrime pati aliquid,

    Sen. Ira, 3, 37, 1:

    asperrime saevire in aliquem,

    Vell. 2, 7.
    2.
    Asper, eri, m.
    I.
    A cognomen of L. Trebonius:

    L. Trebonius... insectandis patribus, unde Aspero etiam inditum est cognomen, tribunatum gessit,

    Liv. 3, 65, 4. —
    II.
    Asper, Aspri (Prob. p. 201 Keil), m., a Latin grammarian, two of whose treatises have come down to us; v. Teuffel, Rom. Lit. § 474, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > asper

  • 37 asperum

    1.
    asper, ĕra, ĕrum, adj. (aspra = aspera, Enn. ap. App. Mag. p. 299, but Vahl. ad Enn. p. 166 reads spissa instead of aspra:

    aspris = asperis,

    Verg. A. 2, 379;

    aspro = aspero,

    Pall. Insit. 67) [etym. dub.; Doed. foll. by Hinter connects it with aspairô, to struggle, to resist; Corssen, Ausspr. II. p. 593, regards asper (i. e. ab spe) as the proper opposite of prosper (i. e. pro spe); thus asper originally meant hopeless, desperate; v. also id. ib. II. p. 870; cf. the use of res asperae as the opposite of res prosperae]; as affecting the sense of touch, rough, uneven (opp. lēvis or lenis; syn.: scaber, acutus, insuavis, acerbus, amarus, mordax, durus).
    I.
    1.. Lit.:

    lingua aspera tactu,

    Lucr. 6, 1150; cf. Verg. G. 3, 508; Ov. M. 7, 556; Luc. 4, 325:

    mixta aspera levibus,

    Lucr. 2, 471:

    in locis (spectatur) plani an montuosi, leves an asperi,

    Cic. Part. Or. 10, 36: Quid judicant sensus? dulce, amarum;

    lene, asperum,

    id. Fin. 2, 12, 36:

    tumulus asperi (sc. saxibus) soli,

    Liv. 25, 36: saxa, Enn. ap. Cic. Pis. 19; Cic. Tusc. 1, 16, 37; Pac. ap. Mar. Vict. p. 2522 P.; Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; Lucr. 4, 147; Ov. M. 6, 76; cf.

    Leucas,

    Luc. 1, 42:

    loca,

    Caes. B. C. 3, 42, and Vulg. Act. 27, 29:

    viae asperae,

    ib. Bar. 4, 26:

    vallis aspera,

    ib. Deut. 21, 4 et saep.: unda, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    glacies,

    Verg. E. 10, 49:

    hiems,

    Ov. M. 11, 490; Claud. ap. Prob. Cons. 270: Phasis, i. e. frozen, ice-bound, Prob. ap. Rufin. I. 375;

    and of climate: aspera caelo Germania,

    harsh, severe, Tac. G. 2: arteria. the windpipe (v. arteria), Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—Of raised work (i. e. bas-relief, etc., as being rough), as in Gr. trachus (cf. exaspero):

    aspera signis Pocula,

    Verg. A. 9, 263:

    Cymbiaque argento perfecta atque aspera signis,

    id. ib. 5, 267:

    signis exstantibus asper Antiquus crater,

    Ov. M. 12, 235 (cf.:

    stantem extra pocula caprum,

    Juv. 1, 76):

    Summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 701:

    aspera pocula,

    Prop. 2, 6, 17:

    ebur,

    Sen. Hippol. 899:

    balteus,

    Val. Fl. 5, 578:

    cingula bacis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 89; cf. Drak. ad Sil. 11, 279:

    nummus,

    not worn smooth, new, Suet. Ner. 44; cf. Sen. Ep. 19:

    mare,

    agitated by a storm, rough, tempestuous, Liv. 37, 16.—Of things that have a rough, thorny, prickly exterior:

    barba,

    Tib. 1, 8, 32:

    sentes,

    Verg. A. 2, 379:

    rubus,

    id. E. 3, 89:

    mucro,

    Luc. 7, 139 (cf. Tac. A. 15, 54: pugionem vetustate obtusum asperari saxo jussit; v. aspero).—
    2.
    Meton., of food: He. Asper meus victus sanest. Er. Sentisne essitas? He. My fare is very rough. Er. Do you feed on brambles? Plaut. Capt. 1, 2, 85; cf. id. ib. 3, 1, 37; also of a cough producing hoarseness:

    quas (fauces) aspera vexat Assidue tussis,

    Mart. 11, 86, 1.—
    3.
    Subst.: aspĕrum, i, n., an uneven, rough place:

    latens in asperis radix,

    Hor. Epod. 5, 67:

    aspera maris,

    Tac. A. 4, 6:

    propter aspera et confragosa,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    per aspera et devia,

    Suet. Tib. 60:

    erunt aspera in vias planas,

    Vulg. Isa. 40, 4; ib. Luc. 3, 5.—Also in the sup. absol.:

    asperrimo hiemis Ticinum usque progressus,

    Tac. A. 3, 5.—
    II.
    Transf.
    1.
    Of taste, rough, harsh, sour, bitter, brackish, acrid, pungent:

    asperum, Pater, hoc (vinum) est: aliud lenius, sodes, vide,

    Ter. Heaut. 3, 1, 49:

    asper sapor maris,

    Plin. 2, 100, 104, § 222: allium asperi saporis;

    quo plures nuclei fuere, hoc est asperius,

    id. 19, 6, 34, § 111:

    asperrimum piper,

    id. 12, 7, 14, § 27:

    acetum quam asperrimum,

    id. 20, 9, 39, § 97.—
    2.
    Of sound, rough, harsh, grating, etc.:

    (pronuntiationis genus) lene, asperum,

    Cic. de Or. 3, 57, 216.—Hence a poet. epithet of the letter R ( also called littera canina), Ov. F. 5, 481.—In rhetoric, rough, rugged, irregular: quidam praefractam et asperam compositionem probant;

    virilem putant et fortem, quae aurem inaequalitate percutiat,

    Sen. Ep. 114; cf. Cic. Or. 16, 53:

    duram potius atque asperam compositionem malim esse quam effeminatam et enervem,

    Quint. 9, 4, 142. And in gram., spiritus asper, the h sound, the aspirate, Prisc. p. 572 P.—
    3.
    Of smell, sharp, pungent:

    herba odoris asperi,

    Plin. 27, 8, 41, § 64.—
    III.
    Trop.
    A.
    a.. Of moral qualities, rough, harsh, hard, violent, unkind, rude (cf.: acerbus, acer, and Wagner ad Verg. A. 1, 14):

    quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos,

    Cic. Planc. 16, 40:

    orator truculentus, asper, maledicus,

    id. Brut. 34, 129:

    aspera Juno,

    Verg. A. 1, 279:

    juvenis monitoribus asper,

    Hor. A. P. 163:

    patres vestros, asperrimos illos ad condicionem pacis,

    Liv. 22, 59; cf. id. 2, 27:

    rebus non asper egenis,

    Verg. A. 8, 365:

    cladibus asper,

    exasperated, Ov. M. 14, 485:

    asperaque est illi difficilisque Venus,

    unfriendly, Tib. 1, 9, 20; cf. id. 1, 6, 2:

    (Galatea) acrior igni, Asperior tribulis, fetā truculentior ursā,

    Ov. M. 13, 803:

    Quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus,

    Vulg. Eccli. 6, 21:

    asper contemptor divom Mezentius,

    Verg. A. 7, 647:

    aspera Pholoe,

    coy, Hor. C. 1, 33, 6.—Of a harsh, austere, rigid view of life, or manner of living:

    accessit istuc doctrina (sc. Stoicorum) non moderata nec mitis, sed paulo asperior et durior quam aut veritas aut natura patiatur,

    Cic. Mur. 29:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et verbis,

    id. Fin. 4, 28, 78 (v. asperitas, II. A.):

    (Cato) asperi animi et linguae acerbae et immodice liberae fuit, sed rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40:

    (Karthago) studiis asperrima belli,

    Verg. A. 1, 14, ubi v. Wagner:

    Camilla aspera,

    id. ib. 11, 664; cf.:

    gens laboribus et bellis asperrima,

    Just. 2, 3:

    virgo aspera,

    i. e. Diana, Sen. Med. 87.—
    b.
    Of animals, wild, savage, fierce:

    (anguis) asper siti atque exterritus aestu,

    Verg. G. 3, 434:

    bos aspera cornu, i. e. minax,

    id. ib. 3, 57; cf. Hor. Epod. 6, 11:

    ille (lupus) asper Saevit,

    Verg. A. 9, 62:

    lupus dulcedine sanguinis asper,

    Ov. M. 11, 402:

    ille (leo) asper retro redit,

    Verg. A. 9, 794:

    tigris aspera,

    Hor. C. 1, 23, 9; 3, 2, 10:

    (equus) asper frena pati,

    Sil. 3, 387.—
    B.
    Of things, rough, harsh, troublesome, adverse, calamitous, cruel, etc. (most freq. in the poets):

    in periculis et asperis temporibus,

    Cic. Balb. 9: qui labores, pericula, dubias atque asperas res facile toleraverant, Sall. C. 10, 2: mala res, spes multo asperior, ( our) circumstances are bad, ( our) prospects still worse, id. ib. 20, 13:

    venatus,

    Verg. A. 8, 318:

    bellum,

    Sall. J. 48, 1; Hor. Ep. 2, 1, 7:

    pugna,

    Verg. A. 11, 635; 12, 124:

    fata,

    id. ib. 6, 882:

    odia,

    id. ib. 2, 96.— Absol.:

    multa aspera,

    Prop. 1, 18, 13; Hor. Ep. 1, 2, 21 al.—Of discourse, severe, abusive:

    asperioribus facetiis perstringere aliquem,

    Cic. Planc. 14; Tac. A. 15, 68:

    verba,

    Tib. 4, 4, 14; Ov. P. 2, 6, 8; Vulg. Psa. 90, 3:

    vox,

    Curt. 7, 1.— Adv.
    a.
    Old form asperĭter, roughly, harshly: cubare, Naev. ap. Non. p. 513, 21; Plaut. ap. Prisc. p. 1010 P.—
    b.
    Class. form aspĕrē (in fig. signif.), roughly, harshly, severely, vehemently, etc.
    1.
    Transf.:

    loqui,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; Quint. 6, 5, 5:

    dicere,

    id. 2, 8, 15:

    syllabae aspere coëuntes,

    id. 1, 1, 37.—
    2.
    Trop.:

    aspere accipere aliquid,

    Tac. A. 4, 31:

    aspere et acerbe accusare aliquem,

    Cic. Fam. 1, 5, 6:

    aspere agere aliquid,

    Liv. 3, 50:

    aspere et ferociter et libere dicta,

    Cic. Planc. 13, 33; Quint. 6, 3, 28:

    aspere et vehementer loqui,

    Cic. de Or. 1, 53, 227: ne quid aspere loquaris, * Vulg. Gen. 31, 24.— Comp.:

    asperius loqui aliquid,

    Cic. de Or. 1, 53, 227:

    asperius scribere de aliquo,

    id. Att. 9, 15.— Sup.:

    asperrime loqui in aliquem,

    Cic. Att. 2, 22, 5:

    asperrime pati aliquid,

    Sen. Ira, 3, 37, 1:

    asperrime saevire in aliquem,

    Vell. 2, 7.
    2.
    Asper, eri, m.
    I.
    A cognomen of L. Trebonius:

    L. Trebonius... insectandis patribus, unde Aspero etiam inditum est cognomen, tribunatum gessit,

    Liv. 3, 65, 4. —
    II.
    Asper, Aspri (Prob. p. 201 Keil), m., a Latin grammarian, two of whose treatises have come down to us; v. Teuffel, Rom. Lit. § 474, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > asperum

  • 38 calculus

    calcŭlus, i, m. dim. [2. calx; cf. Paul. ex Fest. p. 46].
    I.
    In gen., a small stone, a pebble:

    conjectis in os calculis,

    Cic. de Or. 1, 61, 261:

    Demosthenes calculos linguā volvens dicere domi solebat,

    Quint. 11, 3, 54; Vitr. 7, 2:

    argilla et dumosis calculus arvis,

    gravel in the thorny fields, Serv. ad Verg. G. 2, 180; Plin. 4, 8, 15, § 37; 28, 9, 33, § 124.—
    B.
    Trop., of discourse:

    qui tenui venulā per calculos fluunt,

    Quint. 12, 10, 25.—
    II.
    Esp.
    A.
    A stone in the bladder or kidneys, the gravel, stone, Cels. 7, 26:

    curare,

    Plin. 20, 21, 86, § 234:

    comminuere et eicere,

    id. 20, 4, 13, § 23; cf.

    eicere,

    Suet. Aug. 80:

    movere,

    Plin. 20, 22, 91, § 248:

    exturbare,

    id. 20, 10, 42, § 109:

    frangere,

    id. 22, 21, 29, § 59:

    rumpere,

    id. 23, 8, 80, § 153. —
    B.
    A draughtsman, a stone or counter used in playing draughts. called duodecim scripta, in which, as in chess, by driving a piece from one square to another, the person beaten could not finally move at all (ad incitas redactus est):

    in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset, etc.,

    Quint. 11, 2, 38; cf. Ov. A. A. 2, 207; 3, 357; id. Tr. 2, 478; Plin. Ep. 7, 24, 5; Mart. 14, 20; Isid. Orig. 18, 67:

    calculorum ludus,

    Cael. Aur. Tard. 1, 5, 165.—
    2.
    Trop.: calculum reducere, to take back a move: tibi concedo, quod in XII. scriptis solemus, ut calculum reducas, si te alicujus dati paenitet, Cic. ap. Non. p. 170, 28 (Hortens. Fragm. 51 B. and K.): quā re nunc saltem ad illos calculos revertamur, quos tum abjecimus, i. e. those principles of action, id. Att. 8, 12, 5.—
    C.
    A stone used in reckoning on the counting-board; hence meton., a reckoning, computing, calculating:

    calculi et rationes,

    Quint. 11, 3, 59; 7, 4, 35; 8, 3, 14;

    12, 11, 18 Spald.: calculos subducere,

    to compute, reckon, cast up, Cic. Fin. 2, 19, 60:

    ponere,

    Col. 3, 3, 7:

    ponere cum aliquo,

    Plin. Pan. 20, 5:

    de posteris cogitanti in condicionibus deligendus ponendus est calculus,

    id. ib. 1, 14, 9:

    amicitiam ad calculos vocare,

    to subject to an accurate reckoning, hold to a strict account, Cic. Lael. 16, 58:

    si ad calculos eum respublica vocet,

    settles accounts, reckons, Liv. 5, 4, 7:

    revocare aliquid ad calculos,

    Val. Max. 4, 7, 1:

    ratio calculorum,

    Col. 1, 3, 8.—
    2.
    Trop.:

    cum aliquā re parem calculum ponere,

    i.e. to render equal for equal, Plin. Ep. 5, 2, 1:

    quos ego movi calculos,

    considerations which I have suggested, id. ib. 2, 19, 9.—
    D.
    In the most ancient per., a stone used in voting; a vote, sentence, decision, suffrage; a white one for assent or acquittal, a black for denial or condemnation; cf. Ov. M. 15, 41 sq.; App. M. 10, p. 242.— Hence judicialis, Imp. Just. Cod. 3, 1, 12: deteriorem reportare, i. e. an adverse decision, Impp. Diocl. et Max. Cod. 7, 62, 10:

    calculis omnibus,

    by a unanimous vote, App. M. 7, p. 191, 21.— Trop.:

    si modo tu fortasse errori nostro album calculum adjeceris,

    i. e. approve, Plin. Ep. 1, 2, 5.—
    E.
    The Thracians were accustomed to preserve the recollection of fortunate occurrences by white stones, and of unfortunate by black, Plin. 7, 40, 41, § 131.—Hence,
    2.
    Trop.:

    o diem laetum, notandumque mihi candidissimo calculo!

    i. e. a most happy day! Plin. Ep. 6, 11, 3; cf. Mart. 12, 34, 9, § 53; Pers. 2, 1 sq.—
    F.
    In late Lat., a small weight: calculus constat ex granis ciceris duobus, Auct. Ponder ap. Goes. Agr. p. 322 (in Isid. Orig. 16, 25, 8, called calcus).

    Lewis & Short latin dictionary > calculus

  • 39 casu

    1.
    cāsus (Ciceronis temporibus paulumque infra s geminabatur: cassus, etc., Quint. 1, 7, 20; cf.: causa, Juppiter al.; in inscr. also KASVS), ūs (dat. casu, Nep. Alcib. 6, 4), m. [cado].
    I.
    Lit., a falling (acc. to cado, I. A. and C.).
    A.
    A falling down, etc.:

    stillicidi,

    Lucr. 1, 313:

    geli,

    id. 5, 205:

    nivis,

    Liv. 21, 35, 6:

    fulminum,

    Plin. 2, 50, 51, § 135; Ov. M. 8, 259:

    celsae graviore casu Decidunt turres,

    Hor. C. 2, 10, 10.—In plur., Lucr. 2, 231.—
    B.
    A fall, an overthrow, a throwing down:

    occumbunt multi letum praecipe casu,

    Enn. Ann. 391 Vahl.: eoque ictu me ad casum dari, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44:

    casus, quo (infantes) in terram toties deferuntur,

    Quint. 1, 12, 10; Lucr. 5, 1333:

    vehiculi,

    Plin. 28, 2, 4, § 21 al. —In plur.: cum loci Inciperent casus, i. e. the fall, destruction (by an earthquake), Ov. M. 8, 714.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, the end:

    extremae sub casum hiemis,

    Verg. G. 1, 340.—
    B.
    A moral fall, a false step, an error, fall:

    multas vias adulescentiae lubricas ostendit (natura), quibus illa insistere, aut ingredi sine casu aliquo ac prolapsione vix posset,

    Cic. Cael. 17, 41.—So of a political fall, Cic. Sest. 67, 140.—
    2.
    Esp., a fall or change from a higher to a lower condition:

    secum reputans quam gravis casus in servitium ex regno foret,

    Sall. J. 62, 9.—
    C.
    That which turns out or happens unexpectedly, an occurrence, event, accident, chance, misfortune, emergency (this most freq. in sing. and plur.):

    quid est enim aliud fors, quid fortuna, quid casus, quid eventus, nisi cum sic aliquid cecidit, sic evenit, ut vel non cadere atque evenire, vel aliter cadere atque evenire potuerit? etc.,

    Cic. Div. 2, 6, 15: quis iste tantus casus? unde tam felix concursus atomorum? cf. id. N. D. 1, 32, 90:

    novi casus temporum,

    id. Imp. Pomp. 20, 60:

    quod consilium etsi in ejusmodi casu reprehendendum non est, tamen incommode accidit,

    such an emergency, Caes. B. G. 5, 33:

    quod in ejusmodi casu accidit, periti ignaris parebant,

    Curt. 4, 3, 18; 10, 5, 8; Quint. 6, 2, 34; Tac. A. 2, 47; Liv. 24, 2, 11; 38, 8, 5: potest igitur veritatem [p. 300] casus imitari, Cic. Div. 2, 21, 49:

    quis tantam Rutulis laudem, casusne deusne, Attulerit,

    Verg. A. 12, 321:

    sive illud deorum munus sive casus fuit,

    Curt. 4, 7, 13:

    quae casus obtulerat, in sapientiam vertenda ratus,

    Tac. A. 1, 29:

    ut quemque casus armaverat,

    Sall. C. 56, 3:

    si quos locus aut casus conjunxerat,

    id. J. 97 fin.:

    in aleam tanti casus se regnumque dare,

    Liv. 42, 50, 2:

    ludibrium casūs,

    id. 30, 30, 5:

    casum potius quam consilium sequatur,

    Quint. 7, prooem. §

    3: parata ad omnes casus eloquentia,

    id. 10, 1, 2:

    bellorum,

    Tac. A. 1, 61:

    satis jam eventuum, satis casuum,

    id. ib. 2, 26:

    adversi, secundi,

    Nep. Dat. 5, 4; cf. Suet. Caes. 25; id. Oth. 9:

    magnus,

    Caes. B. G. 6, 30; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 3:

    mirificus,

    Cic. Fam. 7, 5, 2:

    mirabiles,

    Nep. Timol. 5, 1:

    rariores,

    Cic. Off. 2, 6, 19:

    dubii,

    Cat. 64, 216; Hor. S. 2, 2, 108:

    varii,

    Verg. A. 1, 204:

    subiti repentinique,

    Suet. Aug. 73.—Hence, in abl.: casu, adverbially, by chance, casually, by accident, accidentally:

    quod si haec habent aliquam talem necessitatem, quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortunā putemus?

    Cic. Div. 2, 7, 18:

    id evenit non temere nec casu,

    id. N. D. 2, 2, 6:

    sive casu sive consilio deorum,

    Caes. B. G. 1, 12; cf. Suet. Claud. 13:

    necessitate an casu,

    Quint. 3, 6, 26:

    casu an persuasu et inductu,

    id. 5, 10, 69:

    casu an manibus impeditus,

    Tac. A. 1, 13:

    accidit casu ut legati, etc.,

    Nep. Hann. 12, 1; cf. Hor. S. 1, 6, 53; 1, 9, 36; id. Ep. 1, 19, 18; Ov. M. 5, 118; 6, 359; 7, 84 et saep.—Hence, also,
    b.
    A chance, an occasion, opportunity for something (esp. freq. in Sall. and Tac.):

    aetas illa multo pluris quam nostra casus mortis habet,

    Cic. Sen. 19, 67; cf.:

    mortis durae casus,

    Verg. A. 10, 791:

    aut vi aut dolis sese casum victoriae inventurum,

    Sall. J. 25, 9:

    praeclari facinoris casum dare,

    id. ib. 56, 4; so,

    si casus daretur,

    Tac. A. 1, 13; 11, 9:

    invadendae Armeniae,

    id. ib. 12, 50:

    pugnae,

    id. ib. 12, 28:

    bene gerendae rei,

    id. ib. 13, 36:

    casum adferre,

    Quint. 8, 4, 17.— Since the idea of suddenness, unexpectedness, easily passes into that of hostility, adverseness (cf. accido, 4.), casus signifies,
    2.
    Esp., an adverse event, a misfortune, mishap, calamity, = sumphora:

    meum illum casum tam horribilem, tam gravem, tam repentinum,

    Cic. Sest. 24, 53; id. de Or. 1, 1, 2; Caes. B. G. 7, 1, 4:

    dolens civitatis casum,

    Sall. C. 40, 2; cf. id. J. 14, 22; 23, 2; Liv. 37, 17, 7; 23, 22, 3; Cat. 28, 11.—Of disease:

    si alius casus lecto te adfixit,

    Hor. S. 1, 1, 81; Ov. M. 4, 142; 14, 473; 15, 494:

    res minime in hujusmodi casu noxia,

    in the earthquake, Sen. Q. N. 6, 21, 2; id. Cons. ad Marc. 5, 3:

    urbis Trojanae,

    overthrow, Verg. A. 1, 623.—Hence,
    b.
    Euphemist. for death:

    Saturnini atque Gracchorum casus,

    Caes. B. C. 1, 7:

    sui quemque casus per quinquennium absumpsissent,

    Liv. 23, 22, 3; Sall. J. 73, 1; Hor. S. 2, 5, 49; Suet. Aug. 65; cf. id. Caes. 89; id. Calig. 10.—
    D.
    In gram. t. t., a case in the inflection of words:

    propter eorum qui dicunt, sunt declinati casus, uti is qui de altero diceret, distinguere posset, quom vocaret, etc.,

    Varr. L. L. 8, § 16 Müll.: casus dicimus... et vocabulorum formas, Paul. ex Fest. p. 58, 11 ib.:

    ea (verba) sic et casibus et temporibus et genere et numero conservemus, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 11, 40:

    barbari casus... casus rectus,

    id. Or. 48, 160; Quint. 1, 5, 61:

    obliqui,

    id. 1, 6, 22:

    nominativo, dativo, ablativo,

    id. 7, 9, 13:

    genitivo,

    id. 1, 5, 62: Latinus, sextus, i. e. the ablative, Varr. ap. Diom. p. 277 P.:

    conversi, i. e. obliqui,

    Cic. N. D. 2, 25, 64: interrogandi (i. e. genetivus), Nigid. ap. Gell. 13, 26 Hertz:

    vocandi,

    id. ib.:

    septimus,

    Quint. 1, 4, 26.
    2.
    Cāsus, i, m., a river of Albania, that flows into the Caspian Sea, Plin. 6, 13, 15, § 39; Mel. 3, 5, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > casu

  • 40 Casus

    1.
    cāsus (Ciceronis temporibus paulumque infra s geminabatur: cassus, etc., Quint. 1, 7, 20; cf.: causa, Juppiter al.; in inscr. also KASVS), ūs (dat. casu, Nep. Alcib. 6, 4), m. [cado].
    I.
    Lit., a falling (acc. to cado, I. A. and C.).
    A.
    A falling down, etc.:

    stillicidi,

    Lucr. 1, 313:

    geli,

    id. 5, 205:

    nivis,

    Liv. 21, 35, 6:

    fulminum,

    Plin. 2, 50, 51, § 135; Ov. M. 8, 259:

    celsae graviore casu Decidunt turres,

    Hor. C. 2, 10, 10.—In plur., Lucr. 2, 231.—
    B.
    A fall, an overthrow, a throwing down:

    occumbunt multi letum praecipe casu,

    Enn. Ann. 391 Vahl.: eoque ictu me ad casum dari, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44:

    casus, quo (infantes) in terram toties deferuntur,

    Quint. 1, 12, 10; Lucr. 5, 1333:

    vehiculi,

    Plin. 28, 2, 4, § 21 al. —In plur.: cum loci Inciperent casus, i. e. the fall, destruction (by an earthquake), Ov. M. 8, 714.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, the end:

    extremae sub casum hiemis,

    Verg. G. 1, 340.—
    B.
    A moral fall, a false step, an error, fall:

    multas vias adulescentiae lubricas ostendit (natura), quibus illa insistere, aut ingredi sine casu aliquo ac prolapsione vix posset,

    Cic. Cael. 17, 41.—So of a political fall, Cic. Sest. 67, 140.—
    2.
    Esp., a fall or change from a higher to a lower condition:

    secum reputans quam gravis casus in servitium ex regno foret,

    Sall. J. 62, 9.—
    C.
    That which turns out or happens unexpectedly, an occurrence, event, accident, chance, misfortune, emergency (this most freq. in sing. and plur.):

    quid est enim aliud fors, quid fortuna, quid casus, quid eventus, nisi cum sic aliquid cecidit, sic evenit, ut vel non cadere atque evenire, vel aliter cadere atque evenire potuerit? etc.,

    Cic. Div. 2, 6, 15: quis iste tantus casus? unde tam felix concursus atomorum? cf. id. N. D. 1, 32, 90:

    novi casus temporum,

    id. Imp. Pomp. 20, 60:

    quod consilium etsi in ejusmodi casu reprehendendum non est, tamen incommode accidit,

    such an emergency, Caes. B. G. 5, 33:

    quod in ejusmodi casu accidit, periti ignaris parebant,

    Curt. 4, 3, 18; 10, 5, 8; Quint. 6, 2, 34; Tac. A. 2, 47; Liv. 24, 2, 11; 38, 8, 5: potest igitur veritatem [p. 300] casus imitari, Cic. Div. 2, 21, 49:

    quis tantam Rutulis laudem, casusne deusne, Attulerit,

    Verg. A. 12, 321:

    sive illud deorum munus sive casus fuit,

    Curt. 4, 7, 13:

    quae casus obtulerat, in sapientiam vertenda ratus,

    Tac. A. 1, 29:

    ut quemque casus armaverat,

    Sall. C. 56, 3:

    si quos locus aut casus conjunxerat,

    id. J. 97 fin.:

    in aleam tanti casus se regnumque dare,

    Liv. 42, 50, 2:

    ludibrium casūs,

    id. 30, 30, 5:

    casum potius quam consilium sequatur,

    Quint. 7, prooem. §

    3: parata ad omnes casus eloquentia,

    id. 10, 1, 2:

    bellorum,

    Tac. A. 1, 61:

    satis jam eventuum, satis casuum,

    id. ib. 2, 26:

    adversi, secundi,

    Nep. Dat. 5, 4; cf. Suet. Caes. 25; id. Oth. 9:

    magnus,

    Caes. B. G. 6, 30; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 18, 3:

    mirificus,

    Cic. Fam. 7, 5, 2:

    mirabiles,

    Nep. Timol. 5, 1:

    rariores,

    Cic. Off. 2, 6, 19:

    dubii,

    Cat. 64, 216; Hor. S. 2, 2, 108:

    varii,

    Verg. A. 1, 204:

    subiti repentinique,

    Suet. Aug. 73.—Hence, in abl.: casu, adverbially, by chance, casually, by accident, accidentally:

    quod si haec habent aliquam talem necessitatem, quid est tandem, quod casu fieri aut forte fortunā putemus?

    Cic. Div. 2, 7, 18:

    id evenit non temere nec casu,

    id. N. D. 2, 2, 6:

    sive casu sive consilio deorum,

    Caes. B. G. 1, 12; cf. Suet. Claud. 13:

    necessitate an casu,

    Quint. 3, 6, 26:

    casu an persuasu et inductu,

    id. 5, 10, 69:

    casu an manibus impeditus,

    Tac. A. 1, 13:

    accidit casu ut legati, etc.,

    Nep. Hann. 12, 1; cf. Hor. S. 1, 6, 53; 1, 9, 36; id. Ep. 1, 19, 18; Ov. M. 5, 118; 6, 359; 7, 84 et saep.—Hence, also,
    b.
    A chance, an occasion, opportunity for something (esp. freq. in Sall. and Tac.):

    aetas illa multo pluris quam nostra casus mortis habet,

    Cic. Sen. 19, 67; cf.:

    mortis durae casus,

    Verg. A. 10, 791:

    aut vi aut dolis sese casum victoriae inventurum,

    Sall. J. 25, 9:

    praeclari facinoris casum dare,

    id. ib. 56, 4; so,

    si casus daretur,

    Tac. A. 1, 13; 11, 9:

    invadendae Armeniae,

    id. ib. 12, 50:

    pugnae,

    id. ib. 12, 28:

    bene gerendae rei,

    id. ib. 13, 36:

    casum adferre,

    Quint. 8, 4, 17.— Since the idea of suddenness, unexpectedness, easily passes into that of hostility, adverseness (cf. accido, 4.), casus signifies,
    2.
    Esp., an adverse event, a misfortune, mishap, calamity, = sumphora:

    meum illum casum tam horribilem, tam gravem, tam repentinum,

    Cic. Sest. 24, 53; id. de Or. 1, 1, 2; Caes. B. G. 7, 1, 4:

    dolens civitatis casum,

    Sall. C. 40, 2; cf. id. J. 14, 22; 23, 2; Liv. 37, 17, 7; 23, 22, 3; Cat. 28, 11.—Of disease:

    si alius casus lecto te adfixit,

    Hor. S. 1, 1, 81; Ov. M. 4, 142; 14, 473; 15, 494:

    res minime in hujusmodi casu noxia,

    in the earthquake, Sen. Q. N. 6, 21, 2; id. Cons. ad Marc. 5, 3:

    urbis Trojanae,

    overthrow, Verg. A. 1, 623.—Hence,
    b.
    Euphemist. for death:

    Saturnini atque Gracchorum casus,

    Caes. B. C. 1, 7:

    sui quemque casus per quinquennium absumpsissent,

    Liv. 23, 22, 3; Sall. J. 73, 1; Hor. S. 2, 5, 49; Suet. Aug. 65; cf. id. Caes. 89; id. Calig. 10.—
    D.
    In gram. t. t., a case in the inflection of words:

    propter eorum qui dicunt, sunt declinati casus, uti is qui de altero diceret, distinguere posset, quom vocaret, etc.,

    Varr. L. L. 8, § 16 Müll.: casus dicimus... et vocabulorum formas, Paul. ex Fest. p. 58, 11 ib.:

    ea (verba) sic et casibus et temporibus et genere et numero conservemus, ut, etc.,

    Cic. de Or. 3, 11, 40:

    barbari casus... casus rectus,

    id. Or. 48, 160; Quint. 1, 5, 61:

    obliqui,

    id. 1, 6, 22:

    nominativo, dativo, ablativo,

    id. 7, 9, 13:

    genitivo,

    id. 1, 5, 62: Latinus, sextus, i. e. the ablative, Varr. ap. Diom. p. 277 P.:

    conversi, i. e. obliqui,

    Cic. N. D. 2, 25, 64: interrogandi (i. e. genetivus), Nigid. ap. Gell. 13, 26 Hertz:

    vocandi,

    id. ib.:

    septimus,

    Quint. 1, 4, 26.
    2.
    Cāsus, i, m., a river of Albania, that flows into the Caspian Sea, Plin. 6, 13, 15, § 39; Mel. 3, 5, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > Casus

См. также в других словарях:

  • adverse — [ advɛrs ] adj. • XVe; averse 1080; lat. adversus ♦ Opposé, contraire. L équipe, le camp adverse. « La France est divisée en deux blocs adverses » (Duhamel). Partie adverse, contre laquelle on plaide. ⊗ CONTR. Allié, ami. ● adverse adjectif… …   Encyclopédie Universelle

  • adverse — ad·verse /ad vərs, ad ˌvərs/ adj: opposed to one s interests: operating to one s detriment an adverse verdict Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996. adverse …   Law dictionary

  • Adverse — or adverse interest, in law, is anything that functions contrary to a party s interest. This word should not be confused with .Adverse witness and partyAn adverse witness is a witness whose testimony benefits an opposing party. Opposing parties… …   Wikipedia

  • adverse — 1 Adverse, antagonistic, counter, counteractive mean so opposed as to cause interference, often harmful or fatal interference. All four may be applied to one thing that comes into conflict with another {an adverse policy} {an adverse wind had so… …   New Dictionary of Synonyms

  • Adverse — Ad verse, a. [OE. advers, OF. avers, advers, fr. L. adversus, p. p. advertere to turn to. See {Advert}.] [1913 Webster] 1. Acting against, or in a contrary direction; opposed; contrary; opposite; conflicting; as, adverse winds; an adverse party;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • adverse — UK US /ˈædvɜːs/ adjective [before noun] ► harmful or likely to cause problems: »A chain reaction of adverse events in the financial markets has put lenders under severe pressure. adverse effect/impact/change »Recent bad publicity has had an… …   Financial and business terms

  • adverse — adverse, averse These two words both come from the Latin word vertere ‘to turn’, but averse (= turning away) means ‘opposed to’ and is typically used in negative contexts of people, whereas adverse (= turning towards, hostilely) is used of things …   Modern English usage

  • adverse — ADVERSE. adj. Contraire. Il n est d usage qu en ces deux phrases, Fortune adverse, Partie adverse, dont la dernière ne se dit qu en style de Barreau, et signifie La personne contre qui l on plaide. On dit aussi, L Avocat adverse …   Dictionnaire de l'Académie Française 1798

  • adverse — (adj.) late 14c., contrary, opposing, from O.Fr. avers (13c., Mod.Fr. adverse) antagonistic, unfriendly, contrary, foreign (e.g. gent avers infidel race ), from L. adversus turned against, turned toward, fronting, facing, figuratively hostile,… …   Etymology dictionary

  • adverse — Adverse. adjectif. Contraire. Il n a d usage qu en ces deux phrases. Fortune adverse. partie adverse. C est la personne contre qui on plaide …   Dictionnaire de l'Académie française

  • adverse — ► ADJECTIVE ▪ harmful; unfavourable. DERIVATIVES adversely adverb. USAGE A common error is to use adverse instead of averse, as in I am not adverse to helping out , rather than the correct form I am not averse to helping out. ORIGIN Latin… …   English terms dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»