Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

ad-moneō

  • 41 monstro

    monstro, āvi, ātum, (archaic mostro; v. Brix ad Plaut. Trin. 2, 2, 61), 1, v. a. [like monstrum, from moneo], to show, point out, to indicate, intimate, inform, advise, teach, instruct, tell any thing (in class. prose very rare, and only in the lit. signif.; in Cic. only a few times; in Cæs. and Sall. not at all; syn.: indico, significo, ostendo, exhibeo).
    I.
    In gen.: qui erranti comiter monstrat viam, Enn. ap. Cic. Off. 1, 16, 51 (Trag. v. 387 Vahl.); cf.: qui sibi semitam non sapiunt, alteri monstrant viam, id. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 358 Vahl.):

    iter,

    Curt. 5, 13, 9:

    palmam,

    Cic. Leg. 1, 1, 2:

    digito,

    Hor. S. 2, 8, 26; Pers. 1, 28:

    monstra quod bibam,

    Plaut. Men. 5, 1, 42; Ter. Ad. 4, 2, 31:

    tu... si quid librari... non intellegent, monstrabis, i. e. dices,

    Cic. Fam. 16, 22, 1:

    res gestae... Quo scribi possent numero, monstravit Homerus,

    Hor. A. P. 73:

    inulas ego primus amaras Monstravi incoquere,

    id. S. 2, 8, 51 sq.:

    monstrate mearum Vidistis si quam hic errantem forte sororum,

    Verg. A. 1, 321:

    cujus prudentia monstrat Summos posse viros... nasci, etc.,

    Juv. 10, 48.— Pass.:

    quod monstror digito praetereuntium,

    Hor. C. 4, 3, 22.— Impers. pass.: si voles advortere animum, comiter monstrabitur, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 89 Müll. (Trag. v. 386 Vahl.).—
    II.
    In partic.
    A.
    To ordain, institute, appoint ( poet.):

    monstratas excitat aras,

    appointed, Verg. G. 4, 549:

    piacula,

    id. A. 4, 636:

    ignis,

    Ov. Tr. 3, 11, 53.—
    B.
    To indict, impeach for a crime, to denounce, accuse, inform against (post-Aug.):

    alii ab amicis monstrabantur,

    were pointed out, informed against, Tac. H. 4, 1:

    Nerone Scribonios fratres... ad exitium,

    id. ib. 4, 41.—
    C.
    To advise a person in any manner, or to do any thing:

    alicui bene,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 25:

    non periclumst ne quid recte monstres,

    id. Ps. 1, 3, 55:

    conferre manum pudor iraque monstrat,

    advise, urge, Verg. A. 9, 44.—Hence, monstrātus, a, um, P. a., conspicuous, distinguished, remarkable (Tacitean):

    et hostibus simul suisque monstrati,

    Tac. G. 31:

    propinquitate Galbae monstratus,

    id. H. 1, 88.

    Lewis & Short latin dictionary > monstro

  • 42 monstrum

    monstrum, i, n. [moneo].
    I.
    Orig. belonging to relig. lang., a divine omen indicating misfortune, an evil omen, portent (syn.:

    ostentum, prodigium, portentum): quia ostendunt, portendunt, monstrant, praedicunt, ostenta, portenta, monstra, prodigia dicuntur,

    Cic. Div. 1, 42, 93; cf.: monstrum dictum velut monestrum, quod moneat aliquid futurum; prodigium velut praedicium, quod praedicat; portentum quod portendat; ostentum, quod ostendat, Paul. ex Fest. p. 140 and 138 Müll.; cf. id. ib. p. 157: hic est nullum (dubium) quin monstrum siet, Enn. ap. Non. 469, 6 (Trag. v. 326 Vahl.):

    monstra deūm,

    Verg. A. 3, 59; cf. Ov. M. 15, 571.—
    II.
    Transf., a monster, monstrosity (whether a living being or an inanimate thing).
    A.
    Ofliving beings:

    monstrum hominis,

    you monster of a man, Ter. Eun. 4, 4, 29:

    monstrum advenit,

    id. ib. 5, 2, 21:

    horrendum, of Polyphemus,

    Verg. A. 3, 658.—Also with respect to character:

    en monstrum mulieris,

    that monster of a woman, Plaut. Poen. 1, 2, 64:

    nulla jam pernicies a monstro illo atque prodigio comparabitur,

    Cic. Cat. 2, 1, 1:

    fatale, of Cleopatra,

    Hor. C. 1, 37, 21:

    tune etiam, immanissimum ac foedissimum monstrum ausus es?

    Cic. Pis. 14, 31:

    hominum,

    monsters of men, Gell. 17, 1, 1.—Of beasts:

    succinctam latrantibus inguina monstris, i. e. canibus,

    Verg. E. 6, 75:

    quae plurima terrae monstra ferunt,

    id. G. 1, 185.—
    B.
    Of inanim. things, of the sea, Verg. A. 5, 849:

    infelix, of the Trojan horse,

    id. ib. 2, 245.—Of the ship Argo, Cat. 64, 15:

    non mihi jam furtum, sed monstrum ac prodigium videbatur,

    Cic. Verr. 2, 3, 73, § 171: monstra narrare, dicere, to relate wonders, prodigies, marvels:

    mera monstra narrabat,

    Cic. Att. 4, 7, 1:

    dicere,

    id. Tusc. 4, 24, 54:

    ac portenta loqui,

    Lucr. 590:

    totaque jam sparsis exarserat insula monstris,

    Val. Fl. 2, 248:

    in vitā suā fecit monstra,

    he did wonderful things, Vulg. Eccl. 48, 15; Sap. 19, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > monstrum

  • 43 monubilis

    mŏnŭbĭlis, e, adj. [moneo], reminding, admonishing (post-class.):

    columnae,

    that serve as remembrancers, Sid. Ep. 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > monubilis

  • 44 monumentum

    mŏnŭmentum ( mŏnĭm-), i, n. [moneo), that which preserves the remembrance of any thing, a memorial, a monument; esp. of buildings, statues, galleries, tombs erected to perpetuate the remembrance of a person or thing; cf. Paul. ex Fest. p. 139 Müll.
    I.
    Lit. (class.):

    statuam dare auream Solidam faciundam, quae siet factis monumentum suis,

    Plaut. Curc. 3, 72:

    monimenti causā,

    Cic. Rosc. Am. 50, 146:

    monumento ut esset,

    Liv. 8, 11, 16:

    vitiorum,

    Cic. Verr. 1, 4, 12:

    Marcelli et Africani,

    id. ib. 2, 1, 4, §

    11: in Mamertino solo foederato atque pacato monumentum istius, crudelitatis constitutum est,

    id. ib. 2, 4, 11, § 26: ego, quae monumenti ratio sit, nomine ipso admoneor, ad memoriam magis spectare debet posteritatis, quam ad praesentis temporis gratiam, Cic. Fragm. ap. Non. 32, 18:

    placet mihi, legionis Martiae militibus monumentum fieri quam amplissimum,

    id. Phil. 14, 12, 41; plur. excellent:

    quod in monumentis majorum suorum sit interfectus (Clodius),

    i. e. on the Via Appia, Cic. Mil. 7, 17; Tac. A. 4, 7:

    pecunias monumentaque, quae ex fano Herculis collata erant,

    memorials, votive offerings, images, Caes. B. C. 2, 21:

    monimenta, quae in sepulcris: et ideo secundum viam, quo praetereuntes admoneant, et se fuisse, et illos esse mortales,

    Varr. L. L. 6, § 45 Müll.:

    regis,

    Hor. C. 1, 2, 15:

    Marii,

    the temple built by him, Cic. Div. 1, 28, 59;

    of the temple of Castor,

    id. Verr. 1, 50, 13:

    senatūs,

    the house of Cicero, built by order of the Senate, id. Fam. 1, 9, 15.—
    B.
    In partic.
    1.
    A sepulchral monument, a sepulchre, tomb (syn.: sepulcrum, tumulus; class.): marmoreum, Serv. ap. Cic. Fam. 4, 12:

    sepulcri,

    Nep. Dion. 10;

    and without sepulcri: sepultus est in monumento avunculi sui,

    family tomb, sepulchre, Nep. Att. 22, 4.—
    2.
    Of written works, monuments, or records:

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1: monumenta rerum gestarum, books of history, chronicles, Cic. de Or. 1, 46, 201:

    annalium,

    the monuments of history, id. Rab. Post. 16, 43:

    commendare aliquid monumentis,

    memoirs, id. Fam. 5, 12, 1:

    liber monumenti,

    Vulg. Mal. 3, 16.—
    C.
    Transf., a remembrancer, a mark, token, or means of recognition, Ter. Eun. 4, 6, 16:

    vos monimentis commonefaciam bubulis,

    Plaut. Stich. 1, 2, 6.—
    II.
    Trop.:

    at illa laus est, magno in genere... liberos hominem educare, generi monumentum et sibi,

    Plaut. Mil. 3, 1, 110:

    monumentum laudis,

    a memorial, Cic. Cat. 3, 11, 26:

    clementiae,

    id. Deiot. 14, 40:

    furtorum,

    id. Verr. 2, 2, 72, § 177:

    amoris,

    Verg. A. 5, 538.

    Lewis & Short latin dictionary > monumentum

  • 45 porro

    porro, adv. [root pra-; Sanscr. prathamus, primus; Lat. prae, pro, prior; cf. Gr. porrô, prosô], forward, onward, farther on, to a distance, at a distance, after off, far.
    I.
    Lit., in space, with verbs both of motion and of rest (rare and mostly anteclass.), Ter. Hec. 3, 1, 18:

    porro agere armentum,

    Liv. 1, 7, 6:

    ire,

    id. 9, 2.—So ellipt.: porro Quirites, on! hither! ye Romans! Laber. ap. Macr. S. 2, 7; Tert. adv. Val. 13 (al. proh).—With verbs of rest:

    habitare,

    Plaut. Rud. 4, 3, 95:

    inscius Aeneas, quae sint ea flumina porro,

    Verg. A. 6, 711:

    campi deinde porro,

    Plin. Ep. 5, 6, 18.—
    II.
    Transf.
    A.
    In time.
    1.
    Of old, aforetime, formerly (very rare):

    altera (Nympha), quod porro fuerat, cecinisse putatur,

    Ov. F. 1, 635.—
    2.
    Henceforth, hereafter, afterwards, in future: me sollicitum habitum esse atque porro fore, Cato ap. Charis. p. 190 P.; Ter. Phorm. 5, 8, 36:

    quid in animo Celtiberi haberent aut porro habituri essent,

    Liv. 40, 36:

    fac, eadem ut sis porro,

    Ter. Hec. 5, 1, 38; id. Phorm. 5, 7, 44:

    move ocius te, ut, quid agam, porro intellegas,

    id. And. 4, 3, 16: dehinc ut quiescant porro moneo, id. ib. prol. 22:

    hinc maxima porro Accepit Roma, et patrium servavit honorem,

    in aftertimes, Verg. A. 5, 600.—
    B.
    In a series.
    1.
    In gen., again, in turn, Plaut. As. 5, 2, 25:

    saepe audivi a majoribus natu, qui se porro pueros a senibus audisse dicebant,

    Cic. Sen. 13, 43; Liv. 27, 51.—
    2.
    In partic., in discourse.
    a.
    In the progress of an argument, or in a sequence of ideas, then, next, furthermore, moreover, besides:

    sequitur porro, nihil deos ignorare,

    Cic. Div. 2, 51, 105; id. Rosc. Am. 40, 116; id. Rep. 1, 17, 26:

    age porro, tu, qui, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 22, § 56; id. Mil. 9, 25:

    Habonium porro intellegebat rem totam esse patefacturum,

    id. Verr. 2, 1, 57, § 149; Juv. 6, 240; 3, 126:

    porro autem anxius erat, quid facto opus esset,

    Sall. C. 46, 2:

    quid fit deinde? porro loquere,

    say on, Plaut. Am. 5, 1, 69:

    porro dicere,

    id. Curc. 3, 83.—
    b.
    Then, on the other hand, but:

    porro erant qui censerent,

    Caes. B. C. 2, 30:

    porro si in digito Dei eicio daemonas,

    Vulg. Luc. 11, 10 (but the true read., Cic. Fin. 5, 26, 78, is paene).

    Lewis & Short latin dictionary > porro

  • 46 praemoneo

    prae-mŏnĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a.
    I.
    In gen., to forewarn, to advise, or admonish beforehand, to remind beforehand, to premonish (class.); constr. aliquem with ut or ne, with a simple subj., with quod, with de, aliquid (of a thing):

    me, ut magnopere caverem, praemonebat,

    Cic. Verr. 1, 8, 23; so with ut, Vell. 2, 57, 2; Suet. Oth. 6:

    ut te praemonerem, plurimum tibi credas,

    Plin. Ep. 6, 22, 7:

    praemonito filio, ne alii crederet,

    Just. 12, 14, 7:

    praemoneo, numquam scripta quod ista legat,

    Ov. Tr. 5, 1, 16:

    de impendentibus periculis voce Jovis praemoneri,

    Cic. Har. Resp. 5, 10:

    conatus hostis,

    to warn of, Liv. 33, 20, 12:

    caeli varietatem praemonitus,

    Col. 11, 2, 1:

    praemoniti oraculo,

    Plin. 16, 39, 76, § 199:

    ut futuri principes praemonerentur, quā viā possent ad gloriam niti,

    Plin. Ep. 3, 18, 2.—
    II.
    In partic., of prophecies, to foretell, foreshow, predict ( poet. and in post-Aug. prose):

    futura,

    Just. 43, 1, 8:

    haruspices praemonuerunt superna vulnera,

    Plin. 2, 56, 57, § 147.—
    (β).
    Of inanimate things, to presage, signify, foreshadow:

    ferunt Terribiles tubas auditaque cornua caelo Praemonuisse nefas,

    Ov. M. 15, 784:

    rutilus (circa lunam) et ventos et imbres praemonebit,

    Plin. 18, 35, 79, § 347.—
    (γ).
    Of animals:

    pericula (animalia) praemonent, non fibris modo extisque, sed aliā quādam significatione,

    Plin. 8, 28, 42, § 102.—
    (δ).
    With object-clause:

    et vatum timeo monitus, quos, igne Pelasgo Ilion arsuram, praemonuisse ferunt,

    Ov. H. 17, 239.—Hence, praemŏnĭtum, i, n., a premonition (post-class.):

    praemonita et praecepta,

    Gell. 14, 2, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > praemoneo

  • 47 promoneo

    prō-mŏnĕo, ŭi, ĭtum, 2, v. a., to warn or admonish further:

    ibi te igitur videbo et promonebo,

    Cic. Att. 4, 12 fin. B. and K. (dub.; al. promovebo).

    Lewis & Short latin dictionary > promoneo

  • 48 ratio

    rătĭo, onis (abl. rationi, Lucr. 6, 66), f. [reor, ratus], a reckoning, account, calculation, computation.
    I.
    Lit.
    (α).
    Sing.: Les. Nequaquam argenti ratio conparet tamen. Sta. Ratio quidem hercle adparet: argentum oichetai, Plaut. Trin. 2, 4, 15 sq.:

    rationem putare... bene ratio accepti atque expensi inter nos convenit,

    id. Most. 1, 3, 141; 146; cf.: ad calculos vocare amicitiam, ut par sit ratio acceptorum et datorum, Cic. Lael. 16, 58:

    itur, putatur ratio cum argentario... Ubi disputata est ratio cum argentario,

    Plaut. Aul. 3, 5, 53 sq.:

    dextera digitis rationem computat,

    id. Mil. 2, 2, 49:

    magna ratio C. Verruci,

    Cic. Verr. 2, 2, 77, § 188:

    direptio ejus pecuniae, cujus ratio in aede Opis confecta est,

    id. Phil. 5, 6, 16; cf.:

    quibus in tabulis nominatim, ratio confecta erat, qui numerus domo exisset, etc.,... Quarum omnium rerum summa erat, etc.,

    Caes. B. G. 1, 29: auri ratio constat: aurum in aerario est, the account agrees, i. e. is correct, Cic. Fl. 28, 69 (v. consto):

    decumo post mense, ut rationem te dictare intellego,

    to make the reckoning, Plaut. Am. 2, 2, 38 (al. ductare):

    rationem ducere,

    to make a computation, to compute, calculate, reckon, Cic. Verr. 2, 2, 52, § 129; so, rationem habere, to take an account, make a computation:

    omnium proeliorum,

    Caes. B. C. 3, 53; cf.:

    hujus omnis pecuniae conjunctim ratio habetur,

    id. B. G. 6, 19; and:

    piratarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 71:

    rationem inire,

    to cast up, reckon, calculate, Caes. B. G. 7, 71, 4:

    quattuor minae periere, ut ratio redditur,

    Plaut. Men. 1, 3, 23; cf.:

    tibi ego rationem reddam?

    id. Aul. 1, 1, 6; id. Trin. 2, 4, 114:

    rationem referre,

    Cic. Verr. 2, 1, 39, § 98:

    rationem repetere de pecuniis repetundis,

    id. Clu. 37, 104: Py. Quanta istaec hominum summa est? Ar. Septem millia. Py. Tantum esse oportet:

    recte rationem tenes,

    Plaut. Mil. 1, 1, 47 et saep.:

    drachumae, quas de ratione debuisti,

    according to the account, id. Trin. 2, 4, 24:

    grandem (pecuniam) quemadmodum in rationem inducerent, non videbant,

    how they should bring it into their accounts, Cic. Verr. 2, 1, 41, § 106.—
    (β).
    Plur.: rationes putare argentariam, frumentariam, pabuli causa quae parata sunt;

    rationem vinariam, oleariam, quid venierit, etc.,

    Cato, R. R. 2, 5:

    rationes ad aerarium continuo detuli... quas rationes si cognoris, intelleges, etc.,

    Cic. Pis. 25, 61:

    ut rationes cum publicanis putarent,

    id. Att. 4, 11, 1:

    rationes a colono accepit,

    id. Caecin. 32, 94:

    quid opus est? inquam. Rationes conferatis. Assidunt, subducunt, ad nummum convenit,

    id. Att. 5, 21, 12:

    rationes referre... rationes deferre,

    id. Fam. 5, 20, 2:

    Romani pueri longis rationibus assem Discunt in partes centum diducere,

    Hor. A. P. 325 et saep.:

    A RATIONIBVS,

    an accountant, Inscr. Orell. 1494; 2973; 2986; 4173 et saep. (cf. ab).—
    B.
    Transf.
    1.
    A list, roll, register (rare):

    cedo rationem carceris, quae diligentissime conficitur, quo quisque die datus in custodiam, quo mortuus, quo necatus sit,

    Cic. Verr. 2, 5, 57, § 147:

    rationes imperii, ab Augusto proponi solitas, sed a Tiberio intermissas, publicavit (sc. Caligula),

    Suet. Calig. 16 ( = breviarium) totius imperii, id. Aug. 101 fin.:

    rationarium imperii,

    id. ib. 28.—
    2.
    A sum, number (rare), Plaut. Trin. 2, 4, 11:

    nunc lenonum et scortorum plus est fere Quam olim muscarum est. Ea nimia est ratio,

    id. Truc. 1, 1, 49:

    pro ratione pecuniae liberalius est Brutus tractatus quam Pompeius,

    Cic. Att. 6, 3, 5; cf. II. B. 1. c. infra.—
    3.
    A business matter, transaction, business; also, a matter, affair, in gen. (a favorite word of Cicero):

    res rationesque eri Ballionis curo,

    Plaut. Ps. 2, 2, 31:

    res rationesque vestrorum omnium,

    id. Am. prol. 4:

    re ac ratione cum aliquo conjunctus,

    Cic. Verr. 2, 2, 70, § 172:

    de tota illa ratione atque re Gallicana inter se multa communicare,

    id. Quint. 4, 15:

    cum (Druides) in reliquis fere rebus, publicis privatisque rationibus, Graecis utantur litteris,

    Caes. B. G. 6, 14 (metaphrast. pragmasi):

    ratio nummaria,

    Cic. Att. 10, 11, 2:

    aeraria ratio,

    id. Quint. 4, 15:

    ratio domestica... bellica,

    id. Off. 1, 22, 76:

    quod ad popularem rationem attinet,

    id. Fam. 1, 2, 4:

    rationes familiares componere,

    Tac. A. 6, 16 fin.:

    fori judiciique rationem Messala suscepit,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149; cf.:

    in explicandis rationibus rerum civilium,

    id. Rep. 1, 8, 13:

    rationes civitatis,

    id. ib. 1, 6, 11:

    quantos aestus habet ratio comitiorum... nihil fallacius ratione tota comitiorum,

    id. Mur. 17, 35:

    propter rationem Gallici belli,

    id. Prov. Cons. 8, 19; so id. ib. 8, 14, 35:

    ad omnem rationem humanitatis,

    id. Mur. 31, 66: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu facillime perspicies, id. Fam. 1, 7, 6 fin.:

    ad eam rationem existimabam satis aptam naturam meam,

    id. Att. 9, 11, A, 1.—
    b.
    Pregn.: meae (tuae, etc.) rationes, my ( thy, etc.) interest, my ( thy, etc.) advantage (cf. in Engl. to find one's account in any thing):

    me ad ejus rationes adjungo, quem tu in meis rationibus tibi esse adjungendum putasti,

    Cic. Fam. 1, 8, 2; cf.:

    exemplum meis alienissimum rationibus,

    id. Corn. Fragm. 1, 7 B. and K.:

    consideres, quid tuae rationes postulent,

    Sall. C. 44, 5: servitia repudiabat... alienum suis rationibus existimans videri causam civium cum servis fugitivis communicasse, inconsistent with his policy or interests, id. ib. 56, 5:

    si meas rationes unquam vestrae saluti anteposuissem,

    Cic. Red. ad Quir. 1, 1.
    II.
    Trop., a reckoning, account, computation:

    postquam hanc rationem cordi ventrique edidi,

    presented this reckoning, Plaut. Aul. 2, 7, 12:

    itidem hic ut Acheronti ratio accepti scribitur,

    i.e. things are taken only, nothing is given back, id. Truc. 4, 2, 36:

    nomen (comoediae) jam habetis, nunc rationes ceteras Accipite,

    an account of the rest, id. Poen. prol. 55; cf.:

    census quom sum, juratori recte rationem dedi,

    id. Trin. 4, 2, 30; so,

    rationem dare, for the more usual rationem reddere,

    Varr. L. L. 6, § 86 Mull.; Cic. Verr. 2, 1, 36, § 92 Zumpt:

    (argentarii) ratione utuntur,

    make a reckoning, settle up, Plaut. Cas. prol. 27:

    cum eam mecum rationem puto,

    go into that calculation, think over the matter, id. ib. 3, 2, 25; cf.:

    frustra egomet mecum has rationes puto,

    Ter. Ad. 2, 1, 54:

    (Medea et Atreus) inita subductaque ratione nefaria scelera meditantes,

    Cic. N. D. 3, 29, 71:

    quod posteaquam iste cognovit hanc rationem habere coepit,

    to make the following calculation, reflection, id. Verr. 2, 5, 39, § 101; cf.: totius rei consilium his rationibus explicavit, ut si, etc.,... si, etc.,... sin, etc., drew the plan of the whole undertaking according to the following calculation, that if, etc., Caes. B. C. 3, 78;

    and herewith cf.: rationem consilii mei accipite,

    id. ib. 3, 86:

    ut habere rationem possis, quo loco me convenias, etc.,

    that you may calculate, Cic. Fam. 3, 6, 6:

    semper ita vivamus, ut rationem reddendam nobis arbitremur,

    id. Verr. 2, 2, 11, § 28; cf.:

    nihil est, quod minus ferendum sit, quam rationem ab altero vitae reposcere eum, qui non possit suae reddere,

    id. Div. in Caecil. 9, 28;

    and with this cf.: si gravius quid acciderit, abs te rationem reposcent,

    will call you to account, Caes. B. G. 5, 30: clarorum virorum atque magnorum non minus otii, quam negotii rationem exstare oportere, an account must be capable of being given, Cato ap. Cic. Planc. 27, 66:

    tam otii quam negotii rationem reddere majores censuisse,

    Col. 11 fin.: eam condicionem esse imperandi, ut non aliter ratio constet, quam si uni reddatur, that the account is not correct unless, etc., Tac. A. 1, 6 fin.:

    mirum est quam singulis diebus in urbe ratio aut constet aut constare videatur,

    Plin. Ep. 1, 9, 1; 1, 5, 16 et saep.; cf. Just. praef. 5.—
    B.
    Transf.
    1.
    Relation, reference, respect to a thing:

    (agricolae) habent rationem cum terra, quae nunquam recusat imperium,

    have an account, have to do, have dealings with the earth, Cic. Sen. 15, 51; cf.:

    ubi ratio cum Orco habetur,

    Varr. R. R. 1, 4, 3;

    for which: ubi sit cum Orco ratio ponenda,

    Col. 1, 3, 2:

    cum omnibus Musis rationem habere cogito,

    Cic. Att. 2, 5, 2:

    cum hac (muliere) aliquid adulescentem hominem habuisse rationis,

    id. Cael. 20, 50; cf. id. Verr. 2, 2, 77, § 190. omnes, quibuscum ratio huic aut est aut fuit, assunt, defendunt, id. Quint. 23, 75; cf.

    . quae ratio tibi cum eo intercesserat?

    id. Rosc. Com. 14, 41:

    pacis vero quae potest esse cum eo ratio, in quo est incredibilis crudelitas, fides nulla?

    id. Phil. 4, 6, 14:

    quod si habenda cum M. Antonii latrocinio pacis ratio fuit, etc.,

    id. ib. 12, 7, 17:

    fontes ad nostrorum annalium rationem veteres, ad ipsorum sane recentes,

    in respect to our annals, id. Brut. 13, 49.—
    b.
    Pregn., a respect, regard, concern, consideration, care for a thing (usu. in the connection habere and ducere alicujus rei rationem): ad hanc rationem quoniam maximam vim natura habet, fortuna proximam: utriusque omnino habenda ratio est in deligendo genere vitae, Cic. Off. 1, 33, 120:

    quorum (civium Romanorum) nobis pro vestra sapientia, Quirites, habenda est ratio diligenter,

    id. Imp. Pomp. 7, 17:

    (deos) piorum et impiorum habere rationem,

    id. Leg. 2, 7, 15:

    cujus absentis rationem haberi proximis comitiis populus jussisset,

    Caes. B. C. 1, 9; so,

    absentis,

    id. ib. 1, 32; 3, 82 fin.:

    sauciorum et aegrorum habita ratione,

    id. ib. 3, 75:

    moneret, frumenti rationem esse habendam,

    Hirt. B. G. 8, 34;

    so (al. frumentandi), rationem habere,

    Caes. B. G. 7, 75 Oud.; cf. id. ib. 7, 71:

    alicujus vel dignitatis vel commodi rationem non habere,

    Cic. de Or. 2, 4, 17: ut summae rei publicae rationem habeamus, Pompeius ap. Cic. Att. 8, 12, c, 3:

    alicujus salutis rationem habere,

    i. e. to regard, care for, be concerned about, Caes. B. G. 7, 71; so id. B. C. 1, 20:

    turpissimae fugae rationem habere,

    id. ib. 2, 31:

    ut in ceteris habenda ratio non sui solum sed etiam aliorum, sic, etc.,

    Cic. Off. 1, 39, 139:

    proinde habeat rationem posteritatis et periculi sui,

    Caes. B. C. 1, 13:

    habere nunc se rationem officii pro beneficiis Caesaris,

    id. B. G. 5, 27:

    non ullius rationem sui commodi ducit,

    Cic. Rosc. Am. 44, 128:

    cum hujusce periculi tum ceterorum quoque officiorum et amicitiarum ratio,

    id. Clu. 42, 117:

    omnis hac in re habenda ratio et diligentia est, ut, etc.,

    id. Lael. 24, 89; cf.:

    didici ex tuis litteris, te omnibus in rebus habuisse rationem, ut mihi consuleres,

    id. Fam. 3, 5, 1:

    habeo rationem, quid a populo Romano acceperim,

    bring into consideration, consider, id. Verr. 2, 5, 14, § 36:

    ut habere rationem possis, quo loco me salva lege Cornelia convenias, ego veni, etc.,

    id. Fam. 3, 6, 6:

    neque illud rationis habuisti, eam provinciam ad summam stultitiam nequitiamque venisse,

    id. Verr. 2, 5, 15, § 38; cf.:

    hoc rationis habebant, facere eos nullo modo posse, ut, etc.,

    id. ib. 2, 2, 29, e70.—
    c.
    Relation to a thing, i. e.
    (α).
    Subject., course, conduct, procedure, mode, manner, method, fashion, plan, etc. (cf. consilium):

    nunc sic rationem incipissam, hanc instituam astutiam, ut, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 2, 82; cf. id. ib. 3, 1, 175 sqq.:

    ubi cenas hodic, si hanc rationem instituis?

    Plaut. Stich. 3, 1, 26; id. Truc. 1, 1, 3:

    tua ratio est, ut secundum binos ludos mihi respondere incipias: mea, ut ante primos ludos comperendinem. Ita fiet, ut tua ista ratio existimetur astuta, meum hoc consilium necessarium,

    Cic. Verr. 1, 11, 34; cf.:

    ratio viaque defensionis,

    id. Verr. 2, 5, 1, § 4:

    itaque in praesentia Pompeii insequendi rationem omittit,

    Caes. B. C. 1, 30:

    mea autem ratio in dicendo haec esse solet, ut, etc.,

    Cic. de Or. 2, 72, 292:

    haec in philosophia ratio contra omnia disserendi,

    id. N. D. 1, 5, 11:

    dicendi,

    id. Or. 32, 114; id. de Or. 3, 15, 56; cf.:

    aliquot ante annis inita ratio est, ut, etc.,

    id. Rep. 2, 36, 61:

    ut, quo primum occurreretur, vix ratio iniri possit,

    Caes. B. G. 7, 24:

    quia reponendarum (tegularum) nemo artifex inire rationem potuerit,

    Liv. 42, 3 fin. —In plur.:

    hoc aditu laudis non mea me voluntas sed meae vitae rationes ab ineunte aetate susceptae prohibuerunt,

    plan of life, Cic. Imp. Pomp. 1, 1:

    de rationibus rerum publicarum aut constituendarum aut tuendarum,

    id. Rep. 1, 6, 11.—
    (β).
    Object., relation, condition, nature, kind, sort, fashion, way, etc. (cf. modus):

    sed ratio ordoque agminis aliter se habebat ac Belgae ad Nervios detulerant,

    Caes. B. G. 2, 19; cf.:

    ut rei militaris ratio atque ordo postulabat,

    id. ib. 2, 22; so,

    rei militaris,

    id. ib. 4, 23:

    ratio atque usus belli,

    the art and practice of war, id. ib. 4, 1; id. B. C. 1, 76 fin.; 2, 18; 3, 17 et saep. al.; cf.:

    novae rationes bellandi,

    id. ib. 3, 50:

    ratio equestris proelii,

    id. B. G. 5, 16:

    quorum operum haec erat ratio, etc.,

    id. B. C. 1, 25; cf.: rationem pontis hanc instituit;

    tigna bina, etc.,

    id. B. G. 4, 17:

    serpit per omnium vitas amicitia, nec ullam aetatis degendae rationem patitur esse expertem sui,

    Cic. Lael. 23, 87; cf.:

    ita ratio comparata est vitae naturaeque nostrae, ut, etc.,

    id. ib. 27, 101; id. Ac. 2, 43, 132:

    civitas (Platonis) non quae possit esse, sed in qua ratio rerum civilium perspici posset,

    id. Rep. 2, 30, 52 init.; cf.:

    reliqui disseruerunt de generibus et de rationibus civitatum,

    id. ib. 2, 11, 22;

    1, 8, 13: quam creberrimis litteris faciam ut tibi nota sit omnis ratio dierum atque itinerum meorum,

    id. Fam. 3, 5, 4: quoniam eadem est ratio juris in utroque, id. Rep. 3, 12, 21; cf.:

    haec eadem ratio est in summa totius Galliae,

    Caes. B. G. 6, 11 fin.:

    ab nostris eadem ratione, qua pridie, resistitur,

    id. ib. 5, 40; id. B. C. 3, 100; cf. id. ib. 3, 101:

    docet, longe alia ratione esse bellum gerendum atque antea sit gestum,

    id. B. G. 7, 14:

    hoc si Romae fieri posset, certe aliqua ratione expugnasset iste,

    Cic. Verr. 2, 2, 52, ee130:

    quid refert, qua me ratione cogatis?

    id. Lael. 8, 26:

    quod fuit illis conandum atque omni ratione efficiendum,

    Caes. B. C. 1, 65 fin.; 1, 67 fin.:

    simili ratione Pompeius in suis castris consedit,

    id. ib. 3, 76:

    auxilium ferri nulla ratione poterat,

    id. ib. 1, 70:

    nec quibus rationibus superare possent, sed quem ad modum uti victoria deberent, cogitabant,

    id. ib. 3, 83 fin.; 3, 58; 3, 18 fin. et saep.—
    (γ).
    With gen. of a subst. in circumlocution for the subst. itself (v. Zumpt, Gram. §

    678): vereor ne oratio mea aliena ab judiciorum ratione esse videatur,

    Cic. Verr. 2, 4, 49, ee109:

    multa autem propter rationem brevitatis praetermittenda,

    id. ib. 2, 1, 40, ee

    103: quantas perturbationes et quantos aestus habet ratio comitiorum?

    id. Mur. 17, 35:

    nihil fallacius ratione tota comitiorum,

    id. ib. 17, 36:

    praedicere tempestatum rationem et praedonum,

    id. ib. 2, 4:

    tota ratio talium largitionum genere vitiosa est,

    id. Off. 2, 17, 60.—
    2.
    Pregn., that faculty of the mind which forms the basis of computation and calculation, and hence of mental action in general, i. e. judgment, understanding, reason: duplex est vis animorum atque natura: una pars in appetitu posita est, quae est hormê Graece, quae hominem huc et illuc rapit;

    altera in ratione, quae docet et explanat, quid faciendum, quid fugiendum sit. Ita fit, ut ratio praesit, appetitus obtemperet,

    Cic. Off. 1, 28, 101:

    homo, quod rationis est particeps, per quam consequentia cernit, causas rerum videt earumque progressus et quasi antecessiones non ignorat, similitudines comparat rebusque praesentibus adjungit atque annectit futuras, facile totius vitae cursum videt ad eamque degendam praeparat res necessarias. Eademque natura vi rationis hominem concilia homini et ad orationis et ad vitae societatem, etc.,

    id. ib. 1, 4, 11 sq.:

    haud scio, an melius fuerit, humano generi motum istum celerem cogitationis, acumen, sollertiam, quam rationem vocamus, non dari omnino quam tam munifice et tam large dari, etc.,

    id. N. D. 2, 27, 69:

    lex est ratio summa, insita in natura, quae jubet ea, quae facienda sunt, prohibetque contraria. Eadem ratio, cum est in hominis mente confirmata et confecta, lex est,

    id. Leg. 1, 6, 18:

    ut, quos ratio non posset, eos ad officium religio duceret,

    id. N. D. 1, 42, 118:

    mens et ratio et consilium in senibus est,

    id. Sen. 19, 67; cf. Liv. 28, 28:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides, Mancinus haec attulit, si ratio, consilium, prudentia, Pompeius antistat,

    Cic. Rep. 3, 18, 28; cf. id. Quint. 16, 53; and:

    si ratio et prudentia curas aufert,

    Hor. Ep. 1, 11, 25:

    quibus in rebus temeritas et casus, non ratio nec consilium valet,

    Cic. Div. 2, 41, 85; cf.:

    illa de urbis situ revoces ad rationem quae a Romulo casu aut necessitate facta sunt,

    id. Rep. 2, 11, 22; and:

    moneo ut agentem te ratio ducat, non fortuna,

    Liv. 22, 39 fin.: mulier abundat audacia;

    consilio et ratione deficitur,

    Cic. Clu. 65, 184:

    Ariovistum magis ratione et consilio quam virtute vicisse. Cui rationi contra homines barbaros locus fuisset, etc.,

    Caes. B. G. 1, 40: arma amens capio;

    nec sat rationis in armis,

    Verg. A. 2, 314:

    rationis egens,

    id. ib. 8, 299 et saep.:

    iracundia dissidens a ratione,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    majora quam hominum ratio consequi possit,

    id. ib. 1, 10, 15:

    quantum ratione provideri poterat,

    Caes. B. G. 7, 16 fin.:

    quantumque in ratione esset, exploratum habuit,

    Hirt. B. G. 8, 6 init.:

    nec majore ratione bellum administrari posse,

    Caes. B. C. 7, 21:

    minari divisoribus ratio non erat,

    it was not reasonable, was contrary to reason, Cic. Verr. 1, 9, 24; so, nulla ratio est, with an objectclause, id. Caecin. 5, 15; so,

    too, minime rationis est,

    Col. 3, 5, 3; cf. with dat.:

    Vitellianus exercitus, cui acquiescere Cremonae ratio fuit,

    which, as reason dictated, ought to have rested at Cremona, Tac. H. 3, 22:

    quod domi te inclusisti, ratione fecisti,

    reasonably, sensibly, judiciously, Cic. Att. 12, [p. 1527] 14, 3.—
    b.
    The reasonable cause of a thing, a ground, motive, reason:

    ratio est causa, quae demonstrat, verum esse id, quod intendimus, brevi subjectione. Rationis confirmatio est ea, quae pluribus argumentis corroborat breviter expositam rationem,

    Auct. Her. 2, 18, 28:

    quid tandem habuit argumenti aut rationis res, quamobrem, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 47, § 115; cf.:

    nostra confirmare argumentis ac rationibus: deinde contraria refutare,

    id. de Or. 2, 19, 80:

    noverit orator argumentorum et rationum locos,

    id. Or. 14, 44 (v. also argumentum):

    si mei consilii causam rationemque cognoverit,

    id. Div. in Caecil. 1, 1; cf.:

    ad eam sententiam cum reliquis causis haec quoque ratio eos deduxit, quod, etc.,

    Caes. B. G. 2, 10 fin.:

    quam habet rationem, non quaero aequitatis, sed ipsius improbitatis atque impudentiae?... facti, si non bonam, at aliquam rationem afferre,

    Cic. Verr. 2, 3, 85, e196; cf.:

    deinde nihil rationis affert, quamobrem, etc.,

    id. Caecin. 33, 96:

    non deest hoc loco copia rationum, quibus docere velitis, humanas esse formas deorum: primum quod, etc.... deinde quod, etc.... tertiam rationem affertis, quod, etc.,

    id. N. D. 1, 27, 76:

    et quidem, cur sic opinetur, rationem subicit,

    id. Div. 2, 50, 104:

    idcirco minus existimo te nihil nisi summa ratione fecisse,

    id. Att. 8, 11, D, §

    5: nunc non modo agendi rationem nullam habeo, sed ne cogitandi quidem,

    id. Fam. 4, 13, 3:

    rationes in ea disputatione a te collectae vetabant me rei publicae penitus diffidere,

    id. Fam. 5, 13, 3; cf. id. Ac. 2, 36, 116:

    rationibus conquisitis de voluptate et dolore disputandum putant,

    id. Fin. 1, 9, 31; cf.:

    quod cum disputando rationibusque docuisset,

    id. Rep. 1, 16, 25:

    his rationibus tam certis tamque illustribus opponuntur ab his, qui contra disputant primum labores, etc.,

    id. ib. 1, 3, 4 et saep.:

    num parva causa aut prava ratio est?

    reason, excuse, Ter. Eun. 3, 5, 27.—
    (β).
    In rhet., a showing cause, argument, reasoning in support of a proposition:

    ratio est, quae continet causam, quae si sublata sit, nihil in causa controversiae relinquatur, hoc modo: Orestes si accusetur matricidii, nisi hoc dicat, Jure feci, illa enim patrem meum occiderat, non habet defensionem,

    Cic. Inv. 1, 13, 18:

    ad propositum subjecta ratio, et item in distributis supposita ratio,

    id. de Or. 3, 54, 207; cf. Quint. 3, 11, 4; 5, 14, 1; 16; 7, 8, 3.—
    c.
    Reasonableness, reason, propriety, law, rule, order, conformity, etc.:

    in omnibus, quae ratione docentur et via, primum constituendum est, quid quidque sit, etc.,

    in a reasonable, regular manner, Cic. Or. 33, 116; cf.:

    ut ratione et via procedat oratio,

    id. Fin. 1, 9, 29:

    modo et ratione aliquid facere (along with recte atque ordine facere),

    id. Quint. 7, 28; cf.:

    quae res Nec modum habet neque consilium, ratione modoque Tractari non vult,

    Hor. S. 2, 3, 266:

    nihil est, quod ratione et numero moveri possit sine consilio,

    Cic. N. D. 2, 16, 43:

    intervallis imparibus, sed tamen pro rata parte ratione distinctis,

    divided proportionally by rule, id. Rep. 6, 18, 18; cf.:

    ex summis et infimis et mediis interjectis ordinibus ut sonis moderata ratione civitas concinit,

    in symmetrical proportion, id. ib. 2, 42, 69:

    in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem,

    order, system, id. ib. 2, 33, 57;

    5, 5, 7: declinatio si cum ratione fiet,

    reasonably, id. Tusc. 4, 6, 13:

    ratio et distributio,

    a reasonable division, Q. Cic. Pet. Cons. 1, 1.—
    d.
    A theory, doctrine, or system based upon reason; science, and (less freq.), subject., knowledge:

    erat enim tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

    Cic. Rep. 1, 16, 25; cf.:

    nova et a nobis inventa ratio,

    id. ib. 1, 8, 13;

    2, 39, 66: si animum contulisti in istam rationem et quasi artem,

    id. ib. 1, 23, 37; cf.:

    omnes tacito quodam sensu sine ulla arte aut ratione, quae sint in artibus ac rationibus recta ac prava dijudicant,

    id. de Or. 3, 50, 195; id. Brut. 74, 258:

    continet enim totam hanc quaestionem ea ratio, quae est de natura deorum,

    id. Div. 1, 51, 117:

    Epicuri ratio, quae plerisque notissima est,

    doctrine, system, philosophy, id. Fin. 1, 5, 13; cf.:

    Stoicorum ratio disciplinaque,

    id. Off. 3, 4, 20:

    Cynicorum ratio,

    id. ib. 1, 41, 148; so id. Fin. 3, 20, 68: ratio vivendi... ratio civilis et disciplina populorum, the art of living... statesmanship, id. Rep. 3, 3, 4; cf.:

    etiamsi cui videbitur illa in optimis studiis et artibus quieta vitae ratio beatior, haec civilis laudabilior est certe et illustrior,

    id. ib. 3, 3, 4:

    improba navigii ratio tum caeca jacebat,

    Lucr. 5, 1004: saltationis ac musicae rationis studiosi, Col. prooem. e3 al.—Subject., knowledge:

    si qua (est in me) exercitatio dicendi aut si hujus rei ratio aliqua, ab optimarum artium studiis ac disciplina profecta,

    Cic. Arch. 1, 1.—
    e.
    A view or opinion resting upon reasonable grounds:

    mea sic est ratio,

    Ter. Ad. 1, 1, 43; cf.:

    inventus est nemo, cujus non haec et sententia esset et oratio, non esse metuendum, etc.... Haec cum omnes sentirent et cum in eam rationem pro suo quisque sensu ac dolore loqueretur,

    Cic. Verr. 2, 1, 27, § 68 sq.; and with this cf. id. Att. 1, 11, 1:

    cujus ratio etsi non valuit,

    Nep. Milt. 3, 6 (just before: hujus cum sententiam plurimi essent secuti).—
    f.
    In philos. lang., a production of proof, argumentation, reasoning: (Epicurus) tollit definitiones; nihil de dividendo ac partiendo docet;

    non, quo modo efficiatur concludaturque ratio, tradit,

    Cic. Fin. 1, 7, 22; cf. id. Div. 2, 10, 25; id. de Or. 2, 38, 158:

    ratio ipsa coget, et ex aeternitate quaedam esse vera et ea non esse nexa causis aeternis, etc.,

    id. Fat. 16, 38; cf.:

    ergo, ubi tyrannus est, ibi non vitiosam ut heri dicebam, sed, ut nunc ratio cogit, dicendum est, plane nullam esse rem publicam,

    id. Rep. 3, 31, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > ratio

  • 49 remoneo

    rĕ-mŏnĕo, ēre, v. a., to warn again, remind:

    haec benevole remonebam,

    App. M. 5, p. 169, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > remoneo

  • 50 reputo

    rĕ-pŭto, āvi, ātum, 1, v. a., to count over, reckon, calculate, compute (syn.: numero, expendo).
    I.
    Lit. (mostly post-Aug.):

    solis defectiones,

    Cic. Rep. 1, 16, 25:

    tempora,

    Tac. H. 2, 50:

    annos infantiae,

    Plin. 7, 50, 51, § 167:

    alimenta,

    Dig. 3, 5, 34:

    sumptus litis et viatica,

    ib. 27, 3, 1:

    (vir) reputaturus patri, quod eo nomine praestiterit,

    to charge in account, charge to, ib. 11, 7, 17.—
    II.
    Trop.
    A.
    To think over, ponder, meditate, reflect upon (freq. and class.; a favorite word of Sall. and Tac.; not used by Cæs.;

    syn.: cogito, delibero): non reputat laboris quid sit, Nec, aequom anne iniquom imperet, cogitabit,

    Plaut. Am. 1, 1, 18; cf.:

    haec ille reputans et dies noctesque cogitans,

    Cic. Deiot. 13, 38:

    magis quam id reputo, tam magis uror,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 5: humanae vitae varia reputantes mala, Poët. ap. Cic. Tusc. 1, 48, 115:

    horum nihil,

    id. N. D. 2, 46, 119:

    scelera sua,

    Tac. A. 2, 67:

    infirmitatem suam,

    id. H. 2, 16:

    adversa,

    id. ib. 2, 74:

    vim Romanam,

    id. ib. 4, 21 et saep.:

    ipsus secum eam rem reputavit viā,

    Ter. And. 2, 6, 11:

    dum haec mecum reputo,

    id. Eun. 3, 5, 44; Sall. C. 52, 2; Tac. A. 15, 54; cf.:

    facinus suum cum animo,

    Sall. J. 13, 5; 70, 5; 85, 10; Lact. 4, 1, 1:

    sed hoc animo reputet, nostras nunc manus intueri senatum,

    Liv. 21, 41, 16:

    in animo reputare,

    Sulp. Sev. Chron. 1, 24, 7; v. also in the foll.—With obj.-clause:

    cum tibi nihil merito accidisse reputabis,

    Cic. Fam. 5, 17, 5; Tac. A. 6, 30 fin.; 11, 28; 12, 51 fin.; id. H. 1, 70; 3, 8; Suet. Aug. 28.— With rel.clause:

    te moneo, hoc etiam atque etiam ut reputes, quid facere expetas,

    Plaut. Trin. 3, 2, 48:

    quid ille vellet,

    Cic. Fam. 1, 9, 6:

    cum secum ipse reputaret, quam gravis casus in servitium ex regno foret,

    Sall. J. 62, 9:

    proinde reputaret cum animo suo, praemia an cruciatum mallet,

    id. ib. 70, 5; cf. id. ib. 85, 10.— Absol.:

    vere reputantibus Galliam suismet viribus concidisse,

    if we consider it rightly, Tac. H. 4, 17.—
    B.
    (Late Lat.) To impute, ascribe:

    alicui nec bona opera nec mala,

    Tert. Res. Carn. 16:

    reputaturus patri, quod eo nomine praestiterit,

    Dig. 11, 7, 17:

    et reputatum est ei ad justitiam,

    Vulg. 1 Macc. 2, 52; id. Rom. 4, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > reputo

  • 51 saepe

    saepe, adv. [old acc. n. of saepis].
    I.
    Often, oft, oftentimes, many times, frequently (at indefinite intervals, while crebro denotes in close succession):

    aperitur ostium, unde saturitate saepe ego exii ebrius,

    Plaut. Capt. 1, 1, 35:

    multis damno et mihi lucro saepe eris,

    id. Cist. 1, 1, 52:

    audivi saepe hoc vulgo dicier,

    id. Stich. 1, 3, 13:

    saepe ex te audivi pater,

    id. Merc. 2, 3, 40; cf. Cic. Rep. 1, 30, 46:

    saepe hoc de majoribus natu audivimus,

    id. ib. 2, 15, 28:

    cum saepe mecum ageres, ut, etc.,

    id. Lael. 1, 4:

    sed... saepe enim redeo ad Scipionem, etc.,

    id. ib. 17, 62; cf. comp.:

    quocirca... dicendum est enim saepius, etc.,

    id. ib. 22, 85:

    licet lascivire, dum nihil metuas, ut in navi ac saepe etiam in morbo levi,

    id. Rep. 1, 40, 63; so,

    saepe etiam,

    id. ib. 1, 17, 26:

    in hoc statu rei publicae, quem dixi jam saepe non posse esse diuturnum,

    id. ib. 2, 37:

    minime saepe,

    least frequently, Caes. B. G. 1, 1:

    haud saepe,

    Plaut. Curc. 1, 2, 33:

    non saepe,

    id. Ps. 2, 4, 37:

    solet jocari saepe mecum illo modo,

    id. Men. 2, 2, 42; cf. id. ib. 5, 2, 18; so (with solere) Cic. Rep. 3, 5, 9; cf. sup.:

    de quo (Homero) saepissime vigilans (Ennius) solebat cogitare et loqui,

    id. ib. 6, 10; id. Lael. 8, 26:

    vidi ego multa saepe picta, quae Acherunti fierent cruciamenta,

    Plaut. Capt. 5, 4, 1; so (with multus) id. ib. 2, 2, 78; id. Cas. 2, 5, 41; id. Mil. 3, 3, 12; id. Poen. 1, 1, 1; Cic. Rep. 3, 30, 42; id. Lael. 1, 2; id. Off. 2, 6, 20; Hor. Ep. 2, 1, 219; cf.:

    saepe et multum hoc mecum cogitavi,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    in hac (causā) multum et saepe versatus,

    id. Quint. 1, 3:

    quorum saepe et diu ad pedes jacuit stratus,

    id. ib. 31, 96; Plaut. Cist. 2, 1, 28:

    nullus (piscis) minus saepe ad terram venit,

    id. Rud. 4, 3, 56: illos (inimicos) saepe verum dicere, hos (amicos) numquam, Cato ap. Cic. Lael. 24, 90:

    quod vos nimium saepe dicitis,

    Cic. Fin. 2, 13, 41: bene saepe, Enn. ap. Gell. 12, 4, 3 (Ann. v. 241 Vahl.):

    saepe antea (ante),

    Sall. J. 107, 1; 112, 2.—
    (β).
    Comp.:

    ibi eos conspicias quam praetorem saepius,

    Plaut. Poen. 3, 2, 8; cf.:

    ego saepius quam vellem,

    Cic. Rep. 1, 38, 59.— More usu. without quam:

    quod, etsi saepe dictum est, dicendum est tamen saepius, etc.,

    Cic. Off. 3, 17, 69; cf. Caes. ap. Cic. Att. 9, 6, A:

    semel atque iterum ac saepius,

    Cic. Font. 12, 26 (16):

    semel et saepius,

    id. Inv. 2, 4, 14:

    bis ac saepius,

    Quint. 10, 5, 7:

    iterum et saepius te rogo,

    Cic. Fam. 13, 42, 2; id. Imp. Pomp. 11, 30:

    iterum ac saepius,

    Quint. 12, 8, 8:

    quo quidem schemate utuntur poëtae saepius, sed ne oratores quidem raro,

    id. 9, 3, 44:

    quo magis novi, tanto saepius,

    Ter. Phorm. 2, 2, 14:

    propterea saepius te, ut memineris, moneo,

    Plaut. Capt. 2, 1, 43:

    ut verbis, quid sit... definiam saepius,

    Cic. Rep. 1, 24, 38:

    quasi ipsos induxi loquentes, ne inquam et inquit saepius interponeretur,

    id. Lael. 1, 3:

    quae potestas si mihi saepius sine meo vestroque periculo fiet, utar,

    id. Phil. 1, 15, 38:

    si saepius decertandum sit,

    id. ib. 2, 17, 43.—
    (γ).
    Sup.:

    tibi saepissime Cyathisso,

    Plaut. Men. 2, 2, 28; id. Ps. 2, 4, 56:

    optare ut quam saepissime peccet amicus,

    Cic. Lael. 16, 59:

    ut vinum aegrotis, qui prodest raro, nocet saepissime,

    id. N. D. 3, 27, 69:

    de quo (avo tuo) audisti multa ex me, eaque saepissime,

    id. Phil. 1, 14, 34.—
    II.
    In general propositions stating the results of experience, to denote that which is wont to take place frequently, Plaut. Capt. prol. 44:

    illud saepe fit, tempestas venit, etc.,

    id. Most. 1, 2, 27; cf.:

    nam saepe est, quibus in rebus alius ne iratus quidem est, Cum, etc.,

    Ter. Hec. 3, 1, 28:

    saepe ex hujusmodi re quāpiam... magna familiaritas Conflatast,

    id. Eun. 5, 2, 34:

    non licet hominem esse saepe ita ut volt,

    id. Heaut. 4, 1, 53:

    in quo defuit fortasse ratio, sed tamen vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem,

    Cic. Rep. 2, 33, 57;

    repeated: saepe... saepe,

    Hor. C. 1, 8, 11; id. Ep. 1, 19, 19; Liv. 23, 15:

    saepe, five times in succession,

    Cic. Lael. 10, 33 sq.; cf.:

    saepe... persaepe... saepe... saepe... saepe... modo... modo,

    Hor. S. 1, 3, 9:

    modo... saepe... modo... interdum,

    id. ib. 1, 10, 11:

    saepe... modo,

    id. ib. 2, 7, 8.— Sup.:

    bonum consilium subripitur saepissime, si, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 1, 8.—
    III.
    Sometimes with numero, and also joined in one word with it, saepenumero, to strengthen the main idea, like our oftentimes, again and again (perh. not before the class. per.):

    Aeduos fratres consanguineosque saepenumero a senatu appellatos,

    Caes. B. G. 1, 33; 1, 39; 1, 40; 6, 8; 7, 62; Cic. de Or. 1, 1, 1; id. Sen. 2, 4; id. Rosc. Am. 24, 67; 41, 119; id. Fam. 16, 21, 3; Sall. C. 52, 7; 53, 3; Auct. B. Afr. 35, 4 al.—Once also in comp.:

    gigni hominem saepe nono, saepiusnumero decimo mense,

    Gell. 3, 16, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > saepe

  • 52 sapientia

    săpĭentĭa, ae, f. [sapiens].
    I.
    (Acc. to sapiens, A.) Prop., good taste, i. e. good sense, discernment, discretion, prudence, intelligence (class.; syn. prudentia): pellitur e medio sapientia, vi geritur res, Enn. ap. Gell. 20, 10, 4 (Ann. v. 272 Vahl.):

    non aetate verum ingenio adipiscitur sapientia,

    Plaut. Trin. 2, 2, 88; id. Mil. 4, 6, 36:

    fac participes nos tuae sapientiae,

    id. Ep. 2, 2, 73; cf.:

    neque habet (erus meus) plus sapientiae quam lapis,

    id. Mil. 2, 2, 81; id. Capt. 2, 3, 53; cf. id. ib. 2, 3, 50:

    sedulo Moneo, quae possum, pro meā sapientiā,

    Ter. Ad. 3, 3, 73:

    quanta mea sapientia est,

    Plaut. Stich. 1, 2, 62:

    erum anteëo sapientiā,

    Ter. Phorm. 2, 1, 17:

    re enim iniquum est, sed tuā sapientiā fit aequissimum,

    Cic. Deiot. 2, 4:

    numquam enim temeritas cum sapientiā commiscetur,

    id. Marcell. 2, 7:

    quid virtus et quid sapientia possit, etc.,

    Hor. Ep. 1, 2, 17:

    sapientia prima (est), stultitiā caruisse,

    id. ib. 1, 1, 41; cf. id. A. P. 396:

    insaniens sapientia,

    id. C. 1, 34, 2.—
    II.
    (Acc. to sapiens, B.) Wisdom, = sophia (so predominantly in the class. per., e. g. in Cic.): nec quisquam sophiam, sapientia quae perhibetur, In somnis vidit, etc., Enn. ap. Fest. p. 325 Müll. (Ann. v. 227 Vahl.); cf.: Sophiam vocant me Graii, vos Sapientiam, Afran. ap. Gell. 13, 8, 3; and: princeps omnium virtutum illa sapientia, quam sophian Graeci vocant, Cic. Off. 1, 43, 153:

    ad sapientiam hujus nimius nugator fuit,

    Plaut. Capt. 2, 2, 25:

    ita fit, ut mater omnium bonarum rerum sit sapientia, a cujus amore Graeco verbo philosophia nomen invenit,

    Cic. Leg. 1, 22, 58:

    sapientia hominis custos,

    id. Fin. 4, 1, 1; id. Lael. 2, 7; 6, 20; 9, 30:

    omnem spem salutis ad clementiam victoris et sapientiam contulisse,

    id. Marcell. 6, 18:

    quorum vobis pro vestrā sapientiā, Quirites, habenda est ratio diligenter,

    id. Imp. Pomp. 7, 17:

    sapientiae vocem audire,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    studia sapientiae,

    Tac. A. 14, 56:

    doctores sapientiae,

    philosophers, id. ib. 14, 16. —With gen.:

    admirari soleo cum ceterarum rerum tuam excellentem, M. Cato, perfectamque sapientiam tum, etc.,

    in other things, Cic. Sen. 2, 4.—In plur., sarcastically: qui (sapientes) si virtutes ebullire volent et sapientias, nihil aliud dicent, nisi, etc. (the plur. denoting their perpetual speaking of wisdom), a saying referred to Epicurus, Cic. Tusc. 3, 18, 42.—
    B.
    In partic., of single departments of knowledge, science, or wisdom, practical wisdom, knowledge of the world, philosophy, Lucr. 5, 10:

    sapientia est, ut a veteribus philosophis definitum est, rerum divinarum et humanarum causarumque, quibus eae res continentur, scientia,

    Cic. Off. 2, 2, 5:

    sapientia, quae ars vivendi putanda est,

    id. Fin. 1, 13, 42 (for which:

    ars est philosophia vitae,

    id. ib. 3, 2, 4).—Of jurisprudence:

    istam oscitantem sapientiam Scaevolarum et ceterorum beatorum otio concedamus,

    Cic. de Or. 2, 33, 144; cf.:

    his temporibus audaciā pro sapientiā liceat uti,

    id. Fam. 1, 10 init. —Of eloquence: hanc cogitandi pronunciandique rationem vimque dicendi veteres Graeci sapientiam nominabant, Cic. de Or. 3, 15, 56.—Of statesmanship, policy:

    sapientia constituendae civitatis,

    Cic. de Or. 2, 37, 154; cf.:

    qui propter ancipitem, quae non potest esse sejuncta, faciendi dicendique sapientiam florerent,

    id. ib. 3, 16, 59. —Of mathematics:

    sapientiae professor,

    Suet. Tib. 14.

    Lewis & Short latin dictionary > sapientia

  • 53 seic

    sīc (old form sīce, Plaut. Rud. 2, 4, 12; also seic, C. I. L. 818), adv. [for si - ce; si, locat. form of pron. stem sa- = Gr. ho, ha, or hê, and demonstr. -ce; v. Corss. Ausspr. 1, 777], so, thus, in this or that manner, in such a manner, in the same way or manner, in like manner, likewise, to this or that extent or degree, to such a degree, in this or that state or condition, in such a condition (syn. ita); sic refers, I. To a previous fact, description, or assumption.—II. To a subsequent independent sentence, = thus, as follows. —III. As a local demonstrative (deiktikôs), referring to something done or pointed out by the speaker, = thus, as I do it; thus, as you see, etc.—IV. As a correlative, preceding or following clauses introduced by conjunctions. —V. In certain idiomatic connections.
    I.
    Referring to something said before, = hoc modo: sic ille annus duo firmamenta rei publicae evertit, so, i. e. in the manner mentioned, Cic. Att. 1, 18, 3:

    sic et nata et progressa eloquentia videtur,

    id. Inv. 1, 2, 3:

    facinus indignum Sic circumiri,

    Ter. Phorm. 4, 3, 9:

    sic deinceps omne opus contexitur,

    Caes. B. G. 7, 23:

    arare mavelim quam sic amare,

    Plaut. Merc. 2, 3, 21:

    sic se res habet,

    Cic. Brut. 18, 71:

    sic regii constiterant,

    Liv. 42, 58:

    sic res Romana in antiquum statum rediit,

    id. 3, 9, 1:

    sic ad Alpes perventum est,

    Tac. H. 1, 84; cf. Enn. Ann. 1, 104; Plaut. Ep. 3, 4, 88; Ter. Ad. 5, 2, 11; Cic. Inv. 1, 46, 86; 2, 32, 100; id. de Or. 1, 32, 146; 2, 49, 201; 3, 29, 117; id. Brut. 40, 149; id. Rep. 2, 14, 27; 2, 20, 35; id. Lael. 9, 32; Liv. 4, 11, 5; 6, 17, 1; Caes. B. G. 3, 19; 6, 30; 7, 62.—Often sic does not qualify the main predicate, but a participle or adjective referring to it:

    sic igitur instructus veniat ad causas,

    Cic. Or. 34, 121:

    cum sic affectos dimisisset,

    Liv. 21, 43, 1:

    sic omnibus copiis fusis se in castra recipiunt,

    Caes. B. G. 3, 6:

    sic milites consolatus eodem die reducit in castra,

    id. ib. 7, 19; cf. id. ib. 7, 62; Ov. M. 1, 32.—
    2.
    In a parenthet. clause (= ita):

    quae, ut sic dicam, ad corpus pertinent civitatis,

    so to speak, Cic. Inv. 2, 56, 168:

    commentabar declamitans—sic enim nunc loquuntur,

    id. Brut. 90, 310; cf. id. Att. 12, 39, 2; id. Lael. 11, 39; Liv. 7, 31; Ov. M. 4, 660; 13, 597; 13, 866.—
    3.
    Referring not to the predicate, but to some intermediate term understood (= ita; cf.

    Engl. so): sic provolant duo Fabii (= sic loquentes),

    Liv. 2, 46, 7:

    sic enim nostrae rationes postulabant (sic = ut sic agerem),

    Cic. Att. 4, 2, 6:

    tibi enim ipsi sic video placere (sic = sic faciendo),

    id. ib. 4, 6, 2:

    sic enim concedis mihi proximis litteris (= ut sic agam),

    id. ib. 5, 20, 1:

    sic enim statuerat (= hoc faciendum esse),

    id. Phil. 5, 7, 208:

    Quid igitur? Non sic oportet? Equidem censeo sic (sic = hoc fieri),

    id. Fam. 16, 18, 1:

    sic soleo (i. e. bona consilia reddere),

    Ter. Ad. 5, 7, 25:

    sic soleo amicos (i. e. beare),

    id. Eun. 2, 2, 48:

    sic memini tamen (= hoc ita esse),

    Plaut. Mil. 1, 1, 48:

    haec sic audivi (= ita esse),

    id. Ep. 3, 1, 79:

    sic prorsus existimo (= hoc ita esse),

    Cic. Brut. 33, 125:

    quoniam sic cogitis ipsi (= hoc facere),

    Ov. M. 5, 178.—
    4.
    As completing object, = hoc:

    iis litteris respondebo: sic enim postulas (= hoc postulas),

    Cic. Att. 6, 1, 1:

    hic adsiste. Sic volo (= hoc volo, or hoc te facere volo),

    Ter. Ad. 2, 1, 15:

    sic fata jubent (= hoc jubent, or hoc facere jubent),

    Ov. M. 15, 584:

    hic apud nos hodie cenes. Sic face,

    Plaut. Most. 5, 2, 8:

    sic faciendum est,

    Cic. Att. 4, 6, 2.—
    5.
    Predicatively with esse (appellari, videri, etc.), in the sense of talis:

    sic vita hominum est (= talis),

    Cic. Rosc. Am. 30, 84:

    vir acerrimo ingenio—sic enim fuit,

    id. Or. 5, 18:

    familiaris noster—sic est enim,

    id. Att. 1, 18, 6:

    sic est vulgus,

    id. Rosc. Com. 10, 20:

    sic, Crito, est hic,

    Ter. And. 5, 4, 16: sic sum;

    si placeo, utere,

    id. Phorm. 3, 2, 42:

    sic sententiest,

    Plaut. Trin. 3, 2, 90:

    sic est (= sic res se habet),

    that is so, Ter. Ad. 4, 5, 21:

    qui sic sunt (i. e. vivunt) haud multum heredem juvant,

    id. Hec. 3, 5, 10:

    nunc hoc profecto sic est,

    Plaut. Merc. 2, 1, 42:

    sic est. Non muto sententiam,

    Sen. Ep. 10; cf. Plaut. Mil. 2, 3, 35; id. Am. 2, 1, 60; id. Aul. 2, 4, 43; id. As. 5, 2, 12; id. Most. 4, 3, 40; Ter. And. 1, 1, 35; id. Eun. 3, 1, 18; id. Ad. 3, 3, 44; Cic. Lael. 1, 5; id. de Or. 1, 19, 86; id. Or. 14, 46.—
    6.
    Rarely as subject (mostly representing a subject-clause):

    sic commodius esse arbitror quam manere hanc (sic = abire),

    Ter. Phorm. 5, 3, 31:

    si sic (= hoc) est factum, erus damno auctus est,

    id. Heaut. 4, 1, 15: Pe. Quid? Concidit? Mi. Sic suspicio est (= eam concidisse), Plaut. Ep. 3, 4, 57:

    mihi sic est usus (= sic agere),

    Ter. Heaut. 1, 1, 28:

    sic opus est (= hoc facere),

    Ov. M. 1, 279; 2, 785.—
    B.
    To express relations other than manner (rare).
    1.
    Of consequence; un der these circumstances, accordingly, hence:

    sic Numitori ad supplicium Remus deditur,

    Liv. 1, 5, 4:

    sic et habet quod uterque eorum habuit, et explevit quod utrique defuit,

    Cic. Brut. 42, 154:

    sic victam legem esse, nisi caveant,

    Liv. 4, 11, 5:

    suavis mihi ructus est. Sic sine modo,

    Plaut. Ps. 5, 2, 17. —
    2.
    Of condition; on this condition, if this be done, etc.:

    reliquas illius anni pestes recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc.,

    Cic. Sest. 25, 55: displiceas aliis;

    sic ego tutus ero (sic = si displicebis),

    Tib. 4, 13, 6:

    Scironis media sic licet ire via (sic = si amantes eunt),

    Prop. 4, 15 (3, 16), 12:

    sic demum lucos Stygios Aspicies (= non aspicies, nisi hoc facies),

    Verg. A. 6, 154 (for sic as antecedent of si, v. infra, IV. 5).—
    3.
    Of intensity:

    non latuit scintilla ingenii: sic erat in omni sermone sollers (= tam sollers erat ut non lateret ingenium),

    Cic. Rep. 2, 21, 37; cf. infra, IV. 4.
    II.
    Referring to a subsequent sentence, thus, as follows, in the following manner (= hoc modo, hoc pacto, hujusmodi, ad hunc modum):

    ingressus est sic loqui Scipio: Catonis hoc senis est, etc.,

    Cic. Rep. 2, 1, 1 (cf.:

    tum Varro ita exorsus est,

    id. Ac. 1, 4, 15): hunc inter pugnas Servilius sic compellat, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 256 Vahl.):

    puero sic dicit pater: Noster esto,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 38:

    sic faciam: adsimulabo quasi quam culpam in sese admiserint,

    id. Stich. 1, 2, 27 dub.:

    salem candidum sic facito: amphoram puram impleto, etc.,

    Cato, R. R. 88: sic enim dixisti:

    Vidi ego tuam lacrimulam,

    Cic. Planc. 31, 76:

    res autem se sic habet: composite et apte sine sententiis dicere insania est,

    the truth is this, id. Or. 71, 236:

    sic loquere, sic vive: vide, ne te ulla res deprimat,

    Sen. Ep. 10, 4; cf. id. ib. 10, 1; Cato, R. R. 77 sqq.; Plaut. Poen. 1, 2, 177; Ter. Phorm. prol. 13; Auct. Her. 4, 6, 9; 4, 21, 29; 4, 4, 30; Cic. [p. 1691] Inv. 1, 39, 71; id. Or. 1, 45, 198; 2, 40, 167; 2, 40, 172; id. Att. 2, 22, 1; 5, 1, 3; 6, 1, 3; Verg. A. 1, 521.—
    2.
    Esp., with ellipsis of predicate:

    ego sic: diem statuo, etc. (sc. ago),

    Cic. Att. 6, 1, 16.—Sometimes sic introduces detached words: sic loqui nosse, judicasse vetant, novisse jubent et judicavisse (= they forbid to say nosse, etc.), Cic. Or. 47, 157.—
    3.
    For instance (= hoc modo, hoc pacto, ut hoc, verbi gratia, ut si; cf. Cic. Inv. 1, 49, 91 sq. infra):

    disjunctum est, cum unumquodque certo concluditur verbo,

    Auct. Her. 4, 27, 37:

    mala definitio est... cum aliquid non grave dicit, sic: Stultitia est immensa gloriae cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 49, 91.
    III.
    As a local demonstrative, thus, so, etc. (deiktikôs; colloq.;

    mostly comice): ne hunc ornatum vos meum admiremini, quod ego processi sic cum servili schema,

    as you see me now, Plaut. Am. prol. 117:

    sed amictus sic hac ludibundus incessi,

    id. Ps. 5, 1, 31:

    nec sic per totam infamis traducerer urbem,

    Prop. 2, 24 (3, 18), 7:

    sic ad me, miserande, redis?

    Ov. M. 11, 728; cf. Plaut. Ps. 5, 2, 4.—So accompanied with a corresponding gesture:

    Quid tu igitur sic hoc digitulis duobus sumebas primoribus?

    Plaut. Bacch. 4, 4, 25: Pe. Quid si curram? Tr. Censeo. Pe. An sic potius placide? (the speaker imitating the motion), id. Rud. 4, 8, 10:

    non licet te sic placidule bellam belle tangere?

    id. ib. 2, 4, 12:

    quod non omnia sic poterant conjuncta manere,

    Lucr. 5, 441.—

    Here belong the phrases sic dedero, sic dabo, sic datur, expressing a threat of revenge, or satisfaction at another's misfortune: sic dedero! aere militari tetigero lenunculum,

    I will give it to him, Plaut. Poen. 5, 5, 6; id. As. 2, 4, 33:

    sic dabo!

    Ter. Phorm. 5, 9, 38:

    doletne? hem, sic datur si quis erum servos spernit,

    Plaut. Ps. 1, 2, 21:

    sic furi datur,

    id. Stich. 5, 5, 25; so id. Men. 4, 2, 46.—Referring to an act just performed by the speaker:

    sic deinde quicunque alius transiliet moenia mea (= sic pereat, quicunque deinde, etc.),

    Liv. 1, 7, 2:

    sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

    so will every one fare who, id. 1, 26, 5:

    sic... Cetera sit fortis castrorum turba tuorum (= sic ut interfeci te),

    Ov. M. 12, 285.—So with a comp.-clause expressed:

    sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum legatum jacentem videtis,

    Liv. 8, 6, 6; cf. id. 1, 24, 8 (v. IV. 1. infra).
    IV.
    As correlative, with, 1. A comparative clause (sic far more frequent than ita); 2. A contrasted clause, mostly with ut; 3. A modal clause, with ut (ita more freq. than sic); 4. A clause expressing intensity, introduced by ut; 5. A conditional clause (rare; ita more freq.); 6. With a reason, introduced by quia (ante-class. and very rare); 7. With an inf. clause; 8. With ut, expressing purpose or result.
    1.
    With comp. clauses, usu. introduced by ut, but also by quemadmodum (very freq.), sicut, velut, tamquam, quasi, quomodo, quam (rare and poet.), ceu (rare; poet. and post-class.), quantus (rare and poet.), qualis (ante-class. and rare).
    (α).
    With ut:

    ut cibi satietas subamara aliqua re relevatur, sic animus defessus audiendi admiratione redintegratur,

    Cic. Inv. 1, 17, 25:

    ut non omnem frugem, neque arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vita nascitur,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    ex suo regno sic Mithridates profugit ut ex eodem Ponto Medea quondam profugisse dicitur,

    id. Imp. Pomp. 9, 22:

    ut tu nunc de Coriolano, sic Clitarchus de Themistocle finxit,

    id. Brut. 11, 42:

    sic moneo ut filium, sic faveo ut mihi, sic hortor ut et pro patria et amicissimum,

    id. Fam. 10, 5, 3:

    ut vita, sic oratione durus fuit,

    id. Brut. 31, 117:

    de Lentulo sic fero ut debeo,

    id. Att. 4, 6, 1:

    sic est ut narro tibi,

    Plaut. Most. 4, 3, 40; Cic. Inv. 2, 8, 28; id. Div. 2, 30, 93; id. de Or. 1, 33, 153; 3, 51, 198; Liv. 1, 47, 2; 2, 52, 7; Ov. M. 1, 495; 1, 539; 2, 165 et saep.—So in the formula ut quisque... sic (more freq. ita), rendered by according as, or the more... the...:

    ut quisque rem accurat suam, sic ei procedunt postprincipia denique,

    Plaut. Pers. 4, 1, 3:

    ut quaeque res est tur pissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

    Cic. Caecin. 2, 7; v. Fischer, Gr. II. p. 751.—
    (β).
    With quemadmodum: quemadmodum tibicen sine tibiis canere, sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non potest, Cic. Or. 2, 83, 338:

    quemadmodum se tribuni gessissent in prohibendo dilectu, sic patres in lege prohibenda gerebant,

    Liv. 3, 11, 3:

    sic vestras hallucinationes fero, quemadmodum Juppiter ineptias poetarum,

    Sen. Vit. Beat. 26, 6; cf. Cic. Inv. 1, 23, 33; 2, 8, 28; 2, 27, 82; id. Or. 3, 52, 200; id. Lael. 4, 16; id. Rosc. Com. 1, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 5; Liv. 2, 13, 8; 5, 3, 8; Sen. Ep. 5, 6 (bis); id. Clem. 1, 3, 5; id. Vit. Beat. 23, 4.—
    (γ).
    With sicut:

    tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit,

    Cic. Brut. 64, 230; 46, 112; id. Or. 2, 44, 186; id. Clu. 2; Caes. B. G. 6, 30; Liv. 4, 57, 11; 7, 13, 8; Sen. Vit. Beat. 9, 2.—
    (δ).
    With velut:

    velut ipse in re trepida se sit tutatus, sic consulem loca tutiora castris cepisse,

    Liv. 4, 41, 6; cf. Cic. Tusc. 1, 10, 20; Verg. A. 1, 148; Ov. M. 4, 375; 4, 705.—
    (ε).
    With tamquam:

    tamquam litteris in cera, sic se ajebat imaginibus quae meminisse vellet, perscribere,

    Cic. Or. 2, 88, 360:

    quid autem ego sic adhuc egi, tamquam integra sit causa patriciorum?

    Liv. 10, 8:

    sic Ephesi fui, tamquam domi meae,

    Cic. Fam. 13, 69, 1; cf. id. Or. 2, 42, 180; id. Brut. 18, 71; 58, 213; 66, 235; 74, 258; id. Q. Fr. 1, 1, 16; 2, 14, 1; id. Prov. Cons. 12, 31; Sen. Ep. 101, 7.—
    (ζ).
    With quasi:

    hujus innocentiae sic in hac calamitosa fama, quasi in aliqua perniciosissima flamma subvenire,

    Cic. Clu. 1, 4:

    ea sic observabo quasi intercalatum non sit,

    id. Att. 6, 1, 12:

    Quid tu me sic salutas quasi dudum non videris?

    Plaut. Am. 2, 2, 51; cf. Cic. Or. 2, 11, 47; id. Inv. 1, 3, 4; id. Sen. 8, 26:

    ego sic vivam quasi sciam, etc.,

    Sen. Vit. Beat. 20, 3.—
    (η).
    With quomodo:

    quomodo nomen in militiam non daret debilis, sic ad iter quod inhabile sciat, non accedet,

    Sen. Ot. Sap. 3 (30), 4:

    sic demus quomodo vellemus accipere,

    id. Ben. 2, 1, 1; id. Ep. 9, 17; id. Ot. Sap. 6, 2 (32 med.); Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—
    (θ).
    With ceu:

    ceu cetera nusquam Bella forent... sic Martem indomitum Cernimus,

    Verg. A. 2, 438.—
    (ι).
    With quam:

    non sic incerto mutantur flamine Syrtes, quam cito feminea non constat foedus in ira,

    Prop. 2, 9, 33; Claud. IV. Cons. Hon. 281.—
    (κ).
    With quantus:

    nec sic errore laetatus Ulixes... nec sic Electra... quanta ego collegi gaudia,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 5 sqq.—
    (λ).
    With qualis:

    imo sic condignum donum quali'st quoi dono datum est,

    Plaut. Am. 1, 3, 40.—
    (μ).
    Without a correlative particle, in an independent sentence:

    Quis potione uti aut cibo dulci diutius potest? sic omnibus in rebus voluptatibus maximis fastidium finitimum est (= ut nemo cibo dulci uti diutius potest, sic, etc.),

    Cic. Or. 3, 25, 100; cf. id. ib. 19, 63.—
    2.
    In contrasted clauses, mostly with ut, which may generally be rendered while: ut ad bella suscipienda Gallorum acer ac promptus est animus, sic mollis ad calamitates perferendas mens eorum est (almost = etsi ad bella suscipienda... tamen mollis est, etc., while, etc.), Caes. B. G. 3, 19: a ceteris oblectationibus ut deseror, sic litteris sustentor et recreor, while I am deserted, I am sustained, etc., Cic. Att. 4, 10, 1; cf. id. Rosc. Am. 18, 55; id. Fam. 10, 20, 2; Liv. 4, 57, 11; Ov. M. 4, 131; 11, 76.—So freq. two members of the same sentence are coordinated by ut... sic (ita) with almost the same force as a co-ordination by cum... tum, or by sed:

    consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen respondit (= vere fortasse, sed parum utiliter),

    Liv. 4, 6, 2:

    ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae spei pugnam imber diremit,

    id. 6, 32, 6:

    (forma erat) ut non cygnorum, sic albis proxima cygnis,

    Ov. M. 14, 509; cf. Liv. 1, 27, 2; 5, 38, 2; 6, 6, 10; Ov. M. 1, 370.—In this use etiam or quoque is sometimes joined with sic (never by Cic. with ita):

    nostri sensus, ut in pace semper, sic tum etiam in bello congruebant (= cum... tum),

    Cic. Marcell. 6, 16:

    ut sunt, sic etiam nominantur senes,

    id. Sen. 6, 20:

    utinam ut culpam, sic etiam suspitionem vitare potuisses,

    id. Phil. 1, 13, 33:

    ut superiorum aetatum studia occidunt, sic occidunt etiam senectutis,

    id. Sen. 20, 76:

    ut voce, sic etiam oratione,

    id. Or. 25, 85; id. Top. 15, 59; id. Leg. 2, 25, 62; id. Lael. 5, 19.—More rarely with quem ad modum, quomodo:

    ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus,

    Cic. Att. 10, 4, 2:

    quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad beate,

    id. Tusc. 3, 17, 37. —
    3.
    With a clause of manner introduced by ut = so that:

    sic fuimus semper comparati ut hominum sermonibus quasi in aliquod judicium vocaremur,

    Cic. Or. 3, 9, 32:

    eam sic audio ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,

    id. ib. 3, 12, 45:

    sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis,

    id. ib. 3, 12, 46:

    omnia sic suppetunt ut ei nullam deesse virtutem oratoris putem,

    id. Brut. 71, 250:

    omnis pars orationis esse debet laudabilis, sic ut verbum nullum excidat,

    id. Or. 36, 125:

    sic tecum agam ut vel respondendi vel interpellandi potestatem faciam,

    id. Rosc. Am. 27, 73:

    nec vero sic erat umquam non paratus Milo contra illum ut non satis fere esset paratus,

    id. Mil. 21, 56:

    sic eum eo de re publica disputavit ut sentiret sibi cum viro forti esse pugnandum,

    id. Fam. 5, 2, 8; cf. Plaut. As. 2, 4, 49; id. Mil. 2, 2, 82; Cic. de Or. 1, 57, 245; 2, 1, 3; 2, 6, 23; id. Brut. 22, 88; 40, 148; id. Sest. 40, 87; id. Planc. 10, 25; id. Fam. 5, 15, 4; Caes. B. G. 2, 32; 5, 17; id. B. C. 3, 56; Prop. 1, 21, 5.—Sometimes the correlative clause is restrictive, and sic = but so, yet so, only so:

    mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, hominis acuti magis quam eruditi,

    Cic. Att. 12, 38, 4:

    sic conveniet reprehendi, ut demonstretur etc.,

    id. Inv. 1, 46, 86; id. Brut. 79, 274; id. Marcell. 11, 34; id. Att. 13, 3, 1 (ita is more freq. in this sense).—
    4.
    With a clause expressing intensity (so both with adjj. and verbs; but far less freq. than ita, tam, adeo), to such a degree, so, so far, etc.:

    sic ego illum in timorem dabo, ipse sese ut neget esse eum qui siet,

    Plaut. Ps. 4, 1, 20 sq.:

    conficior lacrimis sic ut ferre non possim,

    Cic. Fam. 14, 4, 1:

    sic rem fuisse apertam ut judicium fieri nihil attinuerit,

    id. Inv. 2, 28, 84:

    cujus responso judices sic exarserunt ut capitis hominem innocentissimum condemnarent,

    id. Or. 1, 54, 233; cf. id. ib. 3, 8, 29; id. Brut. 88, 302; id. Or. 53, 177; 55, 184; id. Rep. 2, 21, 37; 3, 9, 15; id. Lael. 1, 4; id. Planc. 8, 21; id. Verr. 1, 36, 91; id. Balb. 5, 13; id. Att. 1, 8, 2; 1, 16, 1; Caes. B. G. 6, 41; Hor. S. 2, 3, 1.—
    5.
    Rarely conditional clauses have the antecedent sic.
    a.
    Poet. and in post-Aug. prose, to represent the result of the condition as sure:

    sic invidiam effugies, si te non ingesseris oculis, si bona tua non jactaveris, si scieris in sinu gaudere,

    Sen. Ep. 105, 3:

    sic hodie veniet si qua negavit heri,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 20.—
    b.
    Denoting with the proviso that, but only if (usu. ita):

    decreverunt ut cum populus regem jussisset, id sic ratum esset si patres auctores fuissent,

    that the choice should be valid, but only if the Senate should ratify it, Liv. 1, 17, 9:

    sic ignovisse putato Me tibi si cenes hodie mecum,

    Hor. Ep. 1, 7, 69.—
    6.
    Sic quia = idcirco quia (very rare): Th. Quid vos? Insanin' estis? Tr. Quidum? Th. Sic quia foris ambulatis, Plaut. Most. 2, 2, 20.—
    7.
    With inf. clause (freq.):

    sic igitur sentio, naturam primum atque ingenium ad dicendum vim afferre maximam,

    Cic. Or. 1, 25, 113:

    sic a majoribus nostris accepimus, praetorem quaestori suo parentis loco esse oportere,

    id. Div. in Caecil. 19, 61:

    ego sic existimo, in summo imperatore quattuor res inesse oportere,

    id. Imp. Pomp. 10, 38; cf. Ter. Hec. 5, 4, 5; Cic. Inv. 2, 55, 167; id. de Or. 1, 20, 93; 2, 28, 122; id. Brut. 36, 138; 41, 152; id. Div. in Caecil. 3, 10; id. Verr. 1, 7, 20; Liv. 5, 15, 11.—Esp., after sic habeto (habe, habeas) = scito (only Ciceron.):

    sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc.,

    Cic. Fam. 2, 3, 1; so id. ib. 1, 7, 3; 2, 6, 5; 2, 10, 1; 7, 18, 1; 9, 16, 2; id. Att. 2, 25, 1; 5, 1, 5; 5, 20, 1 et saep.—
    8.
    With ut, expressing purpose or result:

    nunc sic faciam, sic consilium est, ad erum ut veniam docte atque astu,

    Plaut. Rud. 4, 2, 23:

    ab Ariobarzane sic contendi ut talenta, quae mihi pollicebatur, illi daret,

    Cic. Att. 6, 1, 3:

    sic accidit ut ex tanto navium numero nulla omnino navis... desideraretur,

    Caes. B. G. 5, 23; cf. Cato, R. R. 1, 1; Cic. Att. 8, 1, 4; id. Or. 2, 67, 271.
    V.
    Idiomatic usages of sic.
    1.
    In a wish, expressed as a conclusion after an imperative ( poet.):

    parce: sic bene sub tenera parva quiescat humo (= si parces, bene quiescat),

    Tib. 2, 6, 30:

    annue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli,

    id. 2, 5, 121:

    pone, precor, fastus... Sic tibi nec vernum nascentia frigus adurat Poma, nec excutiant rapidi florentia venti,

    Ov. M. 14, 762: dic [p. 1692] mihi de nostra quae sentis vera puella:

    Sic tibi sint dominae, Lygdame, dempta juga,

    Prop. 4, 5, 1; Tib. 2, 6, 30.—The imperative may follow the clause with sic:

    sic tua Cyrneas fugiant examina taxos... Incipe (sc. cantare) si quid habes (= si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.),

    Verg. E. 9, 30:

    sic tibi (Arethusa) Doris amara suam non intermisceat undam: Incipe (= si incipies, opto tibi ut Doris, etc.),

    id. ib. 10, 4:

    sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda Credulus... Dic ubi sit,

    Ov. M. 8, 857; Sen. Troad. 702; cf.:

    sic te Diva potens Cypri... Ventorumque regat pater, Navis... Reddas incolumem Vergilium (= si tu, navis, reddes Vergilium, prosperum precor tibi cursum),

    Hor. C. 1, 3, 1; cf.

    also: sic venias hodierne: tibi dem turis honores (=si venies, tibi dem),

    Tib. 1, 7, 53; cf. Ov. H. 3, 135; 4, 148.—
    2.
    Sic (like ita) with ut in strong asseveration ( poet.):

    sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum (= by the love of the gods, I pity, etc.),

    Ter. Heaut. 3, 1, 54:

    Diespiter me sic amabit ut ego hanc familiam interire cupio,

    Plaut. Poen. 4, 2, 47:

    sic has deus aequoris artes Adjuvet, ut nemo jamdudum littore in isto constitit,

    Ov. M. 8, 866:

    sic mihi te referas levis, ut non altera nostro limine intulit ulla pedes,

    Prop. 1, 18, 11; cf. id. 3, 15 (4, 14), 1; cf.:

    vera cano, sic usque sacras innoxia laurus vescar,

    Tib. 2, 5, 63.—
    3.
    In a demonstrative temporal force, like the Gr. houtôs, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was, etc.
    (α).
    In gen.:

    e Graecis cavendae sunt quaedam familiaritates, praeter hominum perpaucorum, si qui sunt vetere Graecia digni. Sic vero fallaces sunt permulti et leves,

    but as things now stand, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:

    at sic citius qui te expedias his aerumnis reperias,

    Ter. Hec. 3, 1, 8: Pe. Pol tibi istuc credo nomen actutum fore. Tr. Dum interea sic sit, istuc actutum sino, provided it be as it is, Plaut. Most. 1, 1, 71:

    quotiens hoc tibi ego interdixi, meam ne sic volgo pollicitarere operam,

    thus, as you are doing now, id. Mil. 4, 2, 65:

    si utrumvis tibi visus essem, Non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

    Ter. Hec. 4, 1, 11:

    non sic nudos in flumen deicere (voluerunt),

    naked, as they are, Cic. Rosc. Am. 26, 71:

    sub alta platano... jacentes sic temere,

    Hor. C. 2, 11, 14.—Esp., with sine and abl.:

    me germanam meam sororem tibi sic sine dote dedisse,

    so as she is, without a dowry, Plaut. Trin. 3, 2, 65:

    sic sine malo,

    id. Rud. 3, 5, 2:

    at operam perire meam sic... perpeti nequeo,

    without result, id. Trin. 3, 2, 34 Ritschl, Fleck. (Brix omits sic): nec sic de nihilo fulminis ira cadit (= without cause), Prop. 2, 16 (3, 8), 52: mirabar hoc si sic abiret, so, i. e. without trouble, Ter. And. 1, 2, 4:

    hoc non poterit sic abire,

    Cic. Fin. 5, 3, 7; so,

    sic abire,

    id. Att. 14, 1, 1; Cat. 14, 16; Plaut. Men. 5, 7, 39. —Hence,
    (β).
    With imperatives, esp. with sine: Quid ego hoc faciam postea? sic sine eumpse, just let him alone, i. e. leave him as he is, Plaut. Most. 1, 4, 32:

    si non vult (numerare), sic sine adstet,

    id. As. 2, 4, 54:

    sine fores sic, abi,

    let the door alone, id. Men. 2, 3, 1; so id. Cas. 3, 6, 36; id. Ps. 1, 5, 62.—
    (γ).
    Pregn., implying a concession (= kai houtôs), even as it is now, even without doing so, in spite of it:

    nolo bis iterare, sat sic longae fiunt fabulae,

    narratives are long enough anyhow, as they are, without saying them twice over, Plaut. Ps. 1, 3, 154:

    sed sic quoque erat tamen Acis,

    even as it was, in spite of what has been said, Ov. M. 13, 896; so,

    sic quoque fallebat,

    id. ib. 1, 698:

    sed sic me et libertatis fructu privas et diligentiae,

    anyhow, not taking into account what is mentioned, Cic. Fam. 5, 20, 4: exhibeas molestiam si quid debeam, qui nunc sic tam es molestus, who art so troublesome even as it is, i. e. without my owing you any thing, Plaut. Pers. 2, 44:

    sic quoque parte plebis affecta, fides tamen publica potior senatui fuit,

    Liv. 7, 27; cf. Ov. F. 2, 642; Suet. Aug. 78.—
    4.
    Ellipt., referring to something in the mind of the speaker:

    Quod si hoc nunc sic incipiam? Nihil est. Quod si sic? Tantumdem egero. At sic opinor? Non potest,

    Ter. Heaut. 4, 2, 8: illa quae aliis sic, aliis secus videntur, to some in one way, to others in another (= aliis aliter), Cic. Leg. 1, 17, 47: Quid vini absumpsit! Sic hoc dicens, asperum hoc est, aliud lenius, = this wine is so (the speaker not saying what he thinks of it), Ter. Heaut. 3, 1, 49: deinde quod illa (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, or so, i. e. or otherwise, Cic. Fam. 15, 21, 2:

    monitorem non desiderabit qui dicat, Sic incede, sic cena... sic amico utere, sic cive, sic socio,

    Sen. Ep. 114.—
    5.
    In answers, yes = the French, Italian, and Spanish si (ante - class. and rare): Ph. Phaniam relictam ais? Ge. Sic, Ter. Phorm. 2, 2, 2: De. Illa maneat? Ch. Sic, id. ib. 5, 3, 30: Ch. Sicine est sententia? Me. Sic, id. Heaut. 1, 1, 114.

    Lewis & Short latin dictionary > seic

  • 54 sic

    sīc (old form sīce, Plaut. Rud. 2, 4, 12; also seic, C. I. L. 818), adv. [for si - ce; si, locat. form of pron. stem sa- = Gr. ho, ha, or hê, and demonstr. -ce; v. Corss. Ausspr. 1, 777], so, thus, in this or that manner, in such a manner, in the same way or manner, in like manner, likewise, to this or that extent or degree, to such a degree, in this or that state or condition, in such a condition (syn. ita); sic refers, I. To a previous fact, description, or assumption.—II. To a subsequent independent sentence, = thus, as follows. —III. As a local demonstrative (deiktikôs), referring to something done or pointed out by the speaker, = thus, as I do it; thus, as you see, etc.—IV. As a correlative, preceding or following clauses introduced by conjunctions. —V. In certain idiomatic connections.
    I.
    Referring to something said before, = hoc modo: sic ille annus duo firmamenta rei publicae evertit, so, i. e. in the manner mentioned, Cic. Att. 1, 18, 3:

    sic et nata et progressa eloquentia videtur,

    id. Inv. 1, 2, 3:

    facinus indignum Sic circumiri,

    Ter. Phorm. 4, 3, 9:

    sic deinceps omne opus contexitur,

    Caes. B. G. 7, 23:

    arare mavelim quam sic amare,

    Plaut. Merc. 2, 3, 21:

    sic se res habet,

    Cic. Brut. 18, 71:

    sic regii constiterant,

    Liv. 42, 58:

    sic res Romana in antiquum statum rediit,

    id. 3, 9, 1:

    sic ad Alpes perventum est,

    Tac. H. 1, 84; cf. Enn. Ann. 1, 104; Plaut. Ep. 3, 4, 88; Ter. Ad. 5, 2, 11; Cic. Inv. 1, 46, 86; 2, 32, 100; id. de Or. 1, 32, 146; 2, 49, 201; 3, 29, 117; id. Brut. 40, 149; id. Rep. 2, 14, 27; 2, 20, 35; id. Lael. 9, 32; Liv. 4, 11, 5; 6, 17, 1; Caes. B. G. 3, 19; 6, 30; 7, 62.—Often sic does not qualify the main predicate, but a participle or adjective referring to it:

    sic igitur instructus veniat ad causas,

    Cic. Or. 34, 121:

    cum sic affectos dimisisset,

    Liv. 21, 43, 1:

    sic omnibus copiis fusis se in castra recipiunt,

    Caes. B. G. 3, 6:

    sic milites consolatus eodem die reducit in castra,

    id. ib. 7, 19; cf. id. ib. 7, 62; Ov. M. 1, 32.—
    2.
    In a parenthet. clause (= ita):

    quae, ut sic dicam, ad corpus pertinent civitatis,

    so to speak, Cic. Inv. 2, 56, 168:

    commentabar declamitans—sic enim nunc loquuntur,

    id. Brut. 90, 310; cf. id. Att. 12, 39, 2; id. Lael. 11, 39; Liv. 7, 31; Ov. M. 4, 660; 13, 597; 13, 866.—
    3.
    Referring not to the predicate, but to some intermediate term understood (= ita; cf.

    Engl. so): sic provolant duo Fabii (= sic loquentes),

    Liv. 2, 46, 7:

    sic enim nostrae rationes postulabant (sic = ut sic agerem),

    Cic. Att. 4, 2, 6:

    tibi enim ipsi sic video placere (sic = sic faciendo),

    id. ib. 4, 6, 2:

    sic enim concedis mihi proximis litteris (= ut sic agam),

    id. ib. 5, 20, 1:

    sic enim statuerat (= hoc faciendum esse),

    id. Phil. 5, 7, 208:

    Quid igitur? Non sic oportet? Equidem censeo sic (sic = hoc fieri),

    id. Fam. 16, 18, 1:

    sic soleo (i. e. bona consilia reddere),

    Ter. Ad. 5, 7, 25:

    sic soleo amicos (i. e. beare),

    id. Eun. 2, 2, 48:

    sic memini tamen (= hoc ita esse),

    Plaut. Mil. 1, 1, 48:

    haec sic audivi (= ita esse),

    id. Ep. 3, 1, 79:

    sic prorsus existimo (= hoc ita esse),

    Cic. Brut. 33, 125:

    quoniam sic cogitis ipsi (= hoc facere),

    Ov. M. 5, 178.—
    4.
    As completing object, = hoc:

    iis litteris respondebo: sic enim postulas (= hoc postulas),

    Cic. Att. 6, 1, 1:

    hic adsiste. Sic volo (= hoc volo, or hoc te facere volo),

    Ter. Ad. 2, 1, 15:

    sic fata jubent (= hoc jubent, or hoc facere jubent),

    Ov. M. 15, 584:

    hic apud nos hodie cenes. Sic face,

    Plaut. Most. 5, 2, 8:

    sic faciendum est,

    Cic. Att. 4, 6, 2.—
    5.
    Predicatively with esse (appellari, videri, etc.), in the sense of talis:

    sic vita hominum est (= talis),

    Cic. Rosc. Am. 30, 84:

    vir acerrimo ingenio—sic enim fuit,

    id. Or. 5, 18:

    familiaris noster—sic est enim,

    id. Att. 1, 18, 6:

    sic est vulgus,

    id. Rosc. Com. 10, 20:

    sic, Crito, est hic,

    Ter. And. 5, 4, 16: sic sum;

    si placeo, utere,

    id. Phorm. 3, 2, 42:

    sic sententiest,

    Plaut. Trin. 3, 2, 90:

    sic est (= sic res se habet),

    that is so, Ter. Ad. 4, 5, 21:

    qui sic sunt (i. e. vivunt) haud multum heredem juvant,

    id. Hec. 3, 5, 10:

    nunc hoc profecto sic est,

    Plaut. Merc. 2, 1, 42:

    sic est. Non muto sententiam,

    Sen. Ep. 10; cf. Plaut. Mil. 2, 3, 35; id. Am. 2, 1, 60; id. Aul. 2, 4, 43; id. As. 5, 2, 12; id. Most. 4, 3, 40; Ter. And. 1, 1, 35; id. Eun. 3, 1, 18; id. Ad. 3, 3, 44; Cic. Lael. 1, 5; id. de Or. 1, 19, 86; id. Or. 14, 46.—
    6.
    Rarely as subject (mostly representing a subject-clause):

    sic commodius esse arbitror quam manere hanc (sic = abire),

    Ter. Phorm. 5, 3, 31:

    si sic (= hoc) est factum, erus damno auctus est,

    id. Heaut. 4, 1, 15: Pe. Quid? Concidit? Mi. Sic suspicio est (= eam concidisse), Plaut. Ep. 3, 4, 57:

    mihi sic est usus (= sic agere),

    Ter. Heaut. 1, 1, 28:

    sic opus est (= hoc facere),

    Ov. M. 1, 279; 2, 785.—
    B.
    To express relations other than manner (rare).
    1.
    Of consequence; un der these circumstances, accordingly, hence:

    sic Numitori ad supplicium Remus deditur,

    Liv. 1, 5, 4:

    sic et habet quod uterque eorum habuit, et explevit quod utrique defuit,

    Cic. Brut. 42, 154:

    sic victam legem esse, nisi caveant,

    Liv. 4, 11, 5:

    suavis mihi ructus est. Sic sine modo,

    Plaut. Ps. 5, 2, 17. —
    2.
    Of condition; on this condition, if this be done, etc.:

    reliquas illius anni pestes recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc.,

    Cic. Sest. 25, 55: displiceas aliis;

    sic ego tutus ero (sic = si displicebis),

    Tib. 4, 13, 6:

    Scironis media sic licet ire via (sic = si amantes eunt),

    Prop. 4, 15 (3, 16), 12:

    sic demum lucos Stygios Aspicies (= non aspicies, nisi hoc facies),

    Verg. A. 6, 154 (for sic as antecedent of si, v. infra, IV. 5).—
    3.
    Of intensity:

    non latuit scintilla ingenii: sic erat in omni sermone sollers (= tam sollers erat ut non lateret ingenium),

    Cic. Rep. 2, 21, 37; cf. infra, IV. 4.
    II.
    Referring to a subsequent sentence, thus, as follows, in the following manner (= hoc modo, hoc pacto, hujusmodi, ad hunc modum):

    ingressus est sic loqui Scipio: Catonis hoc senis est, etc.,

    Cic. Rep. 2, 1, 1 (cf.:

    tum Varro ita exorsus est,

    id. Ac. 1, 4, 15): hunc inter pugnas Servilius sic compellat, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 256 Vahl.):

    puero sic dicit pater: Noster esto,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 38:

    sic faciam: adsimulabo quasi quam culpam in sese admiserint,

    id. Stich. 1, 2, 27 dub.:

    salem candidum sic facito: amphoram puram impleto, etc.,

    Cato, R. R. 88: sic enim dixisti:

    Vidi ego tuam lacrimulam,

    Cic. Planc. 31, 76:

    res autem se sic habet: composite et apte sine sententiis dicere insania est,

    the truth is this, id. Or. 71, 236:

    sic loquere, sic vive: vide, ne te ulla res deprimat,

    Sen. Ep. 10, 4; cf. id. ib. 10, 1; Cato, R. R. 77 sqq.; Plaut. Poen. 1, 2, 177; Ter. Phorm. prol. 13; Auct. Her. 4, 6, 9; 4, 21, 29; 4, 4, 30; Cic. [p. 1691] Inv. 1, 39, 71; id. Or. 1, 45, 198; 2, 40, 167; 2, 40, 172; id. Att. 2, 22, 1; 5, 1, 3; 6, 1, 3; Verg. A. 1, 521.—
    2.
    Esp., with ellipsis of predicate:

    ego sic: diem statuo, etc. (sc. ago),

    Cic. Att. 6, 1, 16.—Sometimes sic introduces detached words: sic loqui nosse, judicasse vetant, novisse jubent et judicavisse (= they forbid to say nosse, etc.), Cic. Or. 47, 157.—
    3.
    For instance (= hoc modo, hoc pacto, ut hoc, verbi gratia, ut si; cf. Cic. Inv. 1, 49, 91 sq. infra):

    disjunctum est, cum unumquodque certo concluditur verbo,

    Auct. Her. 4, 27, 37:

    mala definitio est... cum aliquid non grave dicit, sic: Stultitia est immensa gloriae cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 49, 91.
    III.
    As a local demonstrative, thus, so, etc. (deiktikôs; colloq.;

    mostly comice): ne hunc ornatum vos meum admiremini, quod ego processi sic cum servili schema,

    as you see me now, Plaut. Am. prol. 117:

    sed amictus sic hac ludibundus incessi,

    id. Ps. 5, 1, 31:

    nec sic per totam infamis traducerer urbem,

    Prop. 2, 24 (3, 18), 7:

    sic ad me, miserande, redis?

    Ov. M. 11, 728; cf. Plaut. Ps. 5, 2, 4.—So accompanied with a corresponding gesture:

    Quid tu igitur sic hoc digitulis duobus sumebas primoribus?

    Plaut. Bacch. 4, 4, 25: Pe. Quid si curram? Tr. Censeo. Pe. An sic potius placide? (the speaker imitating the motion), id. Rud. 4, 8, 10:

    non licet te sic placidule bellam belle tangere?

    id. ib. 2, 4, 12:

    quod non omnia sic poterant conjuncta manere,

    Lucr. 5, 441.—

    Here belong the phrases sic dedero, sic dabo, sic datur, expressing a threat of revenge, or satisfaction at another's misfortune: sic dedero! aere militari tetigero lenunculum,

    I will give it to him, Plaut. Poen. 5, 5, 6; id. As. 2, 4, 33:

    sic dabo!

    Ter. Phorm. 5, 9, 38:

    doletne? hem, sic datur si quis erum servos spernit,

    Plaut. Ps. 1, 2, 21:

    sic furi datur,

    id. Stich. 5, 5, 25; so id. Men. 4, 2, 46.—Referring to an act just performed by the speaker:

    sic deinde quicunque alius transiliet moenia mea (= sic pereat, quicunque deinde, etc.),

    Liv. 1, 7, 2:

    sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

    so will every one fare who, id. 1, 26, 5:

    sic... Cetera sit fortis castrorum turba tuorum (= sic ut interfeci te),

    Ov. M. 12, 285.—So with a comp.-clause expressed:

    sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum legatum jacentem videtis,

    Liv. 8, 6, 6; cf. id. 1, 24, 8 (v. IV. 1. infra).
    IV.
    As correlative, with, 1. A comparative clause (sic far more frequent than ita); 2. A contrasted clause, mostly with ut; 3. A modal clause, with ut (ita more freq. than sic); 4. A clause expressing intensity, introduced by ut; 5. A conditional clause (rare; ita more freq.); 6. With a reason, introduced by quia (ante-class. and very rare); 7. With an inf. clause; 8. With ut, expressing purpose or result.
    1.
    With comp. clauses, usu. introduced by ut, but also by quemadmodum (very freq.), sicut, velut, tamquam, quasi, quomodo, quam (rare and poet.), ceu (rare; poet. and post-class.), quantus (rare and poet.), qualis (ante-class. and rare).
    (α).
    With ut:

    ut cibi satietas subamara aliqua re relevatur, sic animus defessus audiendi admiratione redintegratur,

    Cic. Inv. 1, 17, 25:

    ut non omnem frugem, neque arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vita nascitur,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    ex suo regno sic Mithridates profugit ut ex eodem Ponto Medea quondam profugisse dicitur,

    id. Imp. Pomp. 9, 22:

    ut tu nunc de Coriolano, sic Clitarchus de Themistocle finxit,

    id. Brut. 11, 42:

    sic moneo ut filium, sic faveo ut mihi, sic hortor ut et pro patria et amicissimum,

    id. Fam. 10, 5, 3:

    ut vita, sic oratione durus fuit,

    id. Brut. 31, 117:

    de Lentulo sic fero ut debeo,

    id. Att. 4, 6, 1:

    sic est ut narro tibi,

    Plaut. Most. 4, 3, 40; Cic. Inv. 2, 8, 28; id. Div. 2, 30, 93; id. de Or. 1, 33, 153; 3, 51, 198; Liv. 1, 47, 2; 2, 52, 7; Ov. M. 1, 495; 1, 539; 2, 165 et saep.—So in the formula ut quisque... sic (more freq. ita), rendered by according as, or the more... the...:

    ut quisque rem accurat suam, sic ei procedunt postprincipia denique,

    Plaut. Pers. 4, 1, 3:

    ut quaeque res est tur pissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

    Cic. Caecin. 2, 7; v. Fischer, Gr. II. p. 751.—
    (β).
    With quemadmodum: quemadmodum tibicen sine tibiis canere, sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non potest, Cic. Or. 2, 83, 338:

    quemadmodum se tribuni gessissent in prohibendo dilectu, sic patres in lege prohibenda gerebant,

    Liv. 3, 11, 3:

    sic vestras hallucinationes fero, quemadmodum Juppiter ineptias poetarum,

    Sen. Vit. Beat. 26, 6; cf. Cic. Inv. 1, 23, 33; 2, 8, 28; 2, 27, 82; id. Or. 3, 52, 200; id. Lael. 4, 16; id. Rosc. Com. 1, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 5; Liv. 2, 13, 8; 5, 3, 8; Sen. Ep. 5, 6 (bis); id. Clem. 1, 3, 5; id. Vit. Beat. 23, 4.—
    (γ).
    With sicut:

    tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit,

    Cic. Brut. 64, 230; 46, 112; id. Or. 2, 44, 186; id. Clu. 2; Caes. B. G. 6, 30; Liv. 4, 57, 11; 7, 13, 8; Sen. Vit. Beat. 9, 2.—
    (δ).
    With velut:

    velut ipse in re trepida se sit tutatus, sic consulem loca tutiora castris cepisse,

    Liv. 4, 41, 6; cf. Cic. Tusc. 1, 10, 20; Verg. A. 1, 148; Ov. M. 4, 375; 4, 705.—
    (ε).
    With tamquam:

    tamquam litteris in cera, sic se ajebat imaginibus quae meminisse vellet, perscribere,

    Cic. Or. 2, 88, 360:

    quid autem ego sic adhuc egi, tamquam integra sit causa patriciorum?

    Liv. 10, 8:

    sic Ephesi fui, tamquam domi meae,

    Cic. Fam. 13, 69, 1; cf. id. Or. 2, 42, 180; id. Brut. 18, 71; 58, 213; 66, 235; 74, 258; id. Q. Fr. 1, 1, 16; 2, 14, 1; id. Prov. Cons. 12, 31; Sen. Ep. 101, 7.—
    (ζ).
    With quasi:

    hujus innocentiae sic in hac calamitosa fama, quasi in aliqua perniciosissima flamma subvenire,

    Cic. Clu. 1, 4:

    ea sic observabo quasi intercalatum non sit,

    id. Att. 6, 1, 12:

    Quid tu me sic salutas quasi dudum non videris?

    Plaut. Am. 2, 2, 51; cf. Cic. Or. 2, 11, 47; id. Inv. 1, 3, 4; id. Sen. 8, 26:

    ego sic vivam quasi sciam, etc.,

    Sen. Vit. Beat. 20, 3.—
    (η).
    With quomodo:

    quomodo nomen in militiam non daret debilis, sic ad iter quod inhabile sciat, non accedet,

    Sen. Ot. Sap. 3 (30), 4:

    sic demus quomodo vellemus accipere,

    id. Ben. 2, 1, 1; id. Ep. 9, 17; id. Ot. Sap. 6, 2 (32 med.); Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—
    (θ).
    With ceu:

    ceu cetera nusquam Bella forent... sic Martem indomitum Cernimus,

    Verg. A. 2, 438.—
    (ι).
    With quam:

    non sic incerto mutantur flamine Syrtes, quam cito feminea non constat foedus in ira,

    Prop. 2, 9, 33; Claud. IV. Cons. Hon. 281.—
    (κ).
    With quantus:

    nec sic errore laetatus Ulixes... nec sic Electra... quanta ego collegi gaudia,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 5 sqq.—
    (λ).
    With qualis:

    imo sic condignum donum quali'st quoi dono datum est,

    Plaut. Am. 1, 3, 40.—
    (μ).
    Without a correlative particle, in an independent sentence:

    Quis potione uti aut cibo dulci diutius potest? sic omnibus in rebus voluptatibus maximis fastidium finitimum est (= ut nemo cibo dulci uti diutius potest, sic, etc.),

    Cic. Or. 3, 25, 100; cf. id. ib. 19, 63.—
    2.
    In contrasted clauses, mostly with ut, which may generally be rendered while: ut ad bella suscipienda Gallorum acer ac promptus est animus, sic mollis ad calamitates perferendas mens eorum est (almost = etsi ad bella suscipienda... tamen mollis est, etc., while, etc.), Caes. B. G. 3, 19: a ceteris oblectationibus ut deseror, sic litteris sustentor et recreor, while I am deserted, I am sustained, etc., Cic. Att. 4, 10, 1; cf. id. Rosc. Am. 18, 55; id. Fam. 10, 20, 2; Liv. 4, 57, 11; Ov. M. 4, 131; 11, 76.—So freq. two members of the same sentence are coordinated by ut... sic (ita) with almost the same force as a co-ordination by cum... tum, or by sed:

    consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen respondit (= vere fortasse, sed parum utiliter),

    Liv. 4, 6, 2:

    ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae spei pugnam imber diremit,

    id. 6, 32, 6:

    (forma erat) ut non cygnorum, sic albis proxima cygnis,

    Ov. M. 14, 509; cf. Liv. 1, 27, 2; 5, 38, 2; 6, 6, 10; Ov. M. 1, 370.—In this use etiam or quoque is sometimes joined with sic (never by Cic. with ita):

    nostri sensus, ut in pace semper, sic tum etiam in bello congruebant (= cum... tum),

    Cic. Marcell. 6, 16:

    ut sunt, sic etiam nominantur senes,

    id. Sen. 6, 20:

    utinam ut culpam, sic etiam suspitionem vitare potuisses,

    id. Phil. 1, 13, 33:

    ut superiorum aetatum studia occidunt, sic occidunt etiam senectutis,

    id. Sen. 20, 76:

    ut voce, sic etiam oratione,

    id. Or. 25, 85; id. Top. 15, 59; id. Leg. 2, 25, 62; id. Lael. 5, 19.—More rarely with quem ad modum, quomodo:

    ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus,

    Cic. Att. 10, 4, 2:

    quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad beate,

    id. Tusc. 3, 17, 37. —
    3.
    With a clause of manner introduced by ut = so that:

    sic fuimus semper comparati ut hominum sermonibus quasi in aliquod judicium vocaremur,

    Cic. Or. 3, 9, 32:

    eam sic audio ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,

    id. ib. 3, 12, 45:

    sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis,

    id. ib. 3, 12, 46:

    omnia sic suppetunt ut ei nullam deesse virtutem oratoris putem,

    id. Brut. 71, 250:

    omnis pars orationis esse debet laudabilis, sic ut verbum nullum excidat,

    id. Or. 36, 125:

    sic tecum agam ut vel respondendi vel interpellandi potestatem faciam,

    id. Rosc. Am. 27, 73:

    nec vero sic erat umquam non paratus Milo contra illum ut non satis fere esset paratus,

    id. Mil. 21, 56:

    sic eum eo de re publica disputavit ut sentiret sibi cum viro forti esse pugnandum,

    id. Fam. 5, 2, 8; cf. Plaut. As. 2, 4, 49; id. Mil. 2, 2, 82; Cic. de Or. 1, 57, 245; 2, 1, 3; 2, 6, 23; id. Brut. 22, 88; 40, 148; id. Sest. 40, 87; id. Planc. 10, 25; id. Fam. 5, 15, 4; Caes. B. G. 2, 32; 5, 17; id. B. C. 3, 56; Prop. 1, 21, 5.—Sometimes the correlative clause is restrictive, and sic = but so, yet so, only so:

    mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, hominis acuti magis quam eruditi,

    Cic. Att. 12, 38, 4:

    sic conveniet reprehendi, ut demonstretur etc.,

    id. Inv. 1, 46, 86; id. Brut. 79, 274; id. Marcell. 11, 34; id. Att. 13, 3, 1 (ita is more freq. in this sense).—
    4.
    With a clause expressing intensity (so both with adjj. and verbs; but far less freq. than ita, tam, adeo), to such a degree, so, so far, etc.:

    sic ego illum in timorem dabo, ipse sese ut neget esse eum qui siet,

    Plaut. Ps. 4, 1, 20 sq.:

    conficior lacrimis sic ut ferre non possim,

    Cic. Fam. 14, 4, 1:

    sic rem fuisse apertam ut judicium fieri nihil attinuerit,

    id. Inv. 2, 28, 84:

    cujus responso judices sic exarserunt ut capitis hominem innocentissimum condemnarent,

    id. Or. 1, 54, 233; cf. id. ib. 3, 8, 29; id. Brut. 88, 302; id. Or. 53, 177; 55, 184; id. Rep. 2, 21, 37; 3, 9, 15; id. Lael. 1, 4; id. Planc. 8, 21; id. Verr. 1, 36, 91; id. Balb. 5, 13; id. Att. 1, 8, 2; 1, 16, 1; Caes. B. G. 6, 41; Hor. S. 2, 3, 1.—
    5.
    Rarely conditional clauses have the antecedent sic.
    a.
    Poet. and in post-Aug. prose, to represent the result of the condition as sure:

    sic invidiam effugies, si te non ingesseris oculis, si bona tua non jactaveris, si scieris in sinu gaudere,

    Sen. Ep. 105, 3:

    sic hodie veniet si qua negavit heri,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 20.—
    b.
    Denoting with the proviso that, but only if (usu. ita):

    decreverunt ut cum populus regem jussisset, id sic ratum esset si patres auctores fuissent,

    that the choice should be valid, but only if the Senate should ratify it, Liv. 1, 17, 9:

    sic ignovisse putato Me tibi si cenes hodie mecum,

    Hor. Ep. 1, 7, 69.—
    6.
    Sic quia = idcirco quia (very rare): Th. Quid vos? Insanin' estis? Tr. Quidum? Th. Sic quia foris ambulatis, Plaut. Most. 2, 2, 20.—
    7.
    With inf. clause (freq.):

    sic igitur sentio, naturam primum atque ingenium ad dicendum vim afferre maximam,

    Cic. Or. 1, 25, 113:

    sic a majoribus nostris accepimus, praetorem quaestori suo parentis loco esse oportere,

    id. Div. in Caecil. 19, 61:

    ego sic existimo, in summo imperatore quattuor res inesse oportere,

    id. Imp. Pomp. 10, 38; cf. Ter. Hec. 5, 4, 5; Cic. Inv. 2, 55, 167; id. de Or. 1, 20, 93; 2, 28, 122; id. Brut. 36, 138; 41, 152; id. Div. in Caecil. 3, 10; id. Verr. 1, 7, 20; Liv. 5, 15, 11.—Esp., after sic habeto (habe, habeas) = scito (only Ciceron.):

    sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc.,

    Cic. Fam. 2, 3, 1; so id. ib. 1, 7, 3; 2, 6, 5; 2, 10, 1; 7, 18, 1; 9, 16, 2; id. Att. 2, 25, 1; 5, 1, 5; 5, 20, 1 et saep.—
    8.
    With ut, expressing purpose or result:

    nunc sic faciam, sic consilium est, ad erum ut veniam docte atque astu,

    Plaut. Rud. 4, 2, 23:

    ab Ariobarzane sic contendi ut talenta, quae mihi pollicebatur, illi daret,

    Cic. Att. 6, 1, 3:

    sic accidit ut ex tanto navium numero nulla omnino navis... desideraretur,

    Caes. B. G. 5, 23; cf. Cato, R. R. 1, 1; Cic. Att. 8, 1, 4; id. Or. 2, 67, 271.
    V.
    Idiomatic usages of sic.
    1.
    In a wish, expressed as a conclusion after an imperative ( poet.):

    parce: sic bene sub tenera parva quiescat humo (= si parces, bene quiescat),

    Tib. 2, 6, 30:

    annue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli,

    id. 2, 5, 121:

    pone, precor, fastus... Sic tibi nec vernum nascentia frigus adurat Poma, nec excutiant rapidi florentia venti,

    Ov. M. 14, 762: dic [p. 1692] mihi de nostra quae sentis vera puella:

    Sic tibi sint dominae, Lygdame, dempta juga,

    Prop. 4, 5, 1; Tib. 2, 6, 30.—The imperative may follow the clause with sic:

    sic tua Cyrneas fugiant examina taxos... Incipe (sc. cantare) si quid habes (= si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.),

    Verg. E. 9, 30:

    sic tibi (Arethusa) Doris amara suam non intermisceat undam: Incipe (= si incipies, opto tibi ut Doris, etc.),

    id. ib. 10, 4:

    sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda Credulus... Dic ubi sit,

    Ov. M. 8, 857; Sen. Troad. 702; cf.:

    sic te Diva potens Cypri... Ventorumque regat pater, Navis... Reddas incolumem Vergilium (= si tu, navis, reddes Vergilium, prosperum precor tibi cursum),

    Hor. C. 1, 3, 1; cf.

    also: sic venias hodierne: tibi dem turis honores (=si venies, tibi dem),

    Tib. 1, 7, 53; cf. Ov. H. 3, 135; 4, 148.—
    2.
    Sic (like ita) with ut in strong asseveration ( poet.):

    sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum (= by the love of the gods, I pity, etc.),

    Ter. Heaut. 3, 1, 54:

    Diespiter me sic amabit ut ego hanc familiam interire cupio,

    Plaut. Poen. 4, 2, 47:

    sic has deus aequoris artes Adjuvet, ut nemo jamdudum littore in isto constitit,

    Ov. M. 8, 866:

    sic mihi te referas levis, ut non altera nostro limine intulit ulla pedes,

    Prop. 1, 18, 11; cf. id. 3, 15 (4, 14), 1; cf.:

    vera cano, sic usque sacras innoxia laurus vescar,

    Tib. 2, 5, 63.—
    3.
    In a demonstrative temporal force, like the Gr. houtôs, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was, etc.
    (α).
    In gen.:

    e Graecis cavendae sunt quaedam familiaritates, praeter hominum perpaucorum, si qui sunt vetere Graecia digni. Sic vero fallaces sunt permulti et leves,

    but as things now stand, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:

    at sic citius qui te expedias his aerumnis reperias,

    Ter. Hec. 3, 1, 8: Pe. Pol tibi istuc credo nomen actutum fore. Tr. Dum interea sic sit, istuc actutum sino, provided it be as it is, Plaut. Most. 1, 1, 71:

    quotiens hoc tibi ego interdixi, meam ne sic volgo pollicitarere operam,

    thus, as you are doing now, id. Mil. 4, 2, 65:

    si utrumvis tibi visus essem, Non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

    Ter. Hec. 4, 1, 11:

    non sic nudos in flumen deicere (voluerunt),

    naked, as they are, Cic. Rosc. Am. 26, 71:

    sub alta platano... jacentes sic temere,

    Hor. C. 2, 11, 14.—Esp., with sine and abl.:

    me germanam meam sororem tibi sic sine dote dedisse,

    so as she is, without a dowry, Plaut. Trin. 3, 2, 65:

    sic sine malo,

    id. Rud. 3, 5, 2:

    at operam perire meam sic... perpeti nequeo,

    without result, id. Trin. 3, 2, 34 Ritschl, Fleck. (Brix omits sic): nec sic de nihilo fulminis ira cadit (= without cause), Prop. 2, 16 (3, 8), 52: mirabar hoc si sic abiret, so, i. e. without trouble, Ter. And. 1, 2, 4:

    hoc non poterit sic abire,

    Cic. Fin. 5, 3, 7; so,

    sic abire,

    id. Att. 14, 1, 1; Cat. 14, 16; Plaut. Men. 5, 7, 39. —Hence,
    (β).
    With imperatives, esp. with sine: Quid ego hoc faciam postea? sic sine eumpse, just let him alone, i. e. leave him as he is, Plaut. Most. 1, 4, 32:

    si non vult (numerare), sic sine adstet,

    id. As. 2, 4, 54:

    sine fores sic, abi,

    let the door alone, id. Men. 2, 3, 1; so id. Cas. 3, 6, 36; id. Ps. 1, 5, 62.—
    (γ).
    Pregn., implying a concession (= kai houtôs), even as it is now, even without doing so, in spite of it:

    nolo bis iterare, sat sic longae fiunt fabulae,

    narratives are long enough anyhow, as they are, without saying them twice over, Plaut. Ps. 1, 3, 154:

    sed sic quoque erat tamen Acis,

    even as it was, in spite of what has been said, Ov. M. 13, 896; so,

    sic quoque fallebat,

    id. ib. 1, 698:

    sed sic me et libertatis fructu privas et diligentiae,

    anyhow, not taking into account what is mentioned, Cic. Fam. 5, 20, 4: exhibeas molestiam si quid debeam, qui nunc sic tam es molestus, who art so troublesome even as it is, i. e. without my owing you any thing, Plaut. Pers. 2, 44:

    sic quoque parte plebis affecta, fides tamen publica potior senatui fuit,

    Liv. 7, 27; cf. Ov. F. 2, 642; Suet. Aug. 78.—
    4.
    Ellipt., referring to something in the mind of the speaker:

    Quod si hoc nunc sic incipiam? Nihil est. Quod si sic? Tantumdem egero. At sic opinor? Non potest,

    Ter. Heaut. 4, 2, 8: illa quae aliis sic, aliis secus videntur, to some in one way, to others in another (= aliis aliter), Cic. Leg. 1, 17, 47: Quid vini absumpsit! Sic hoc dicens, asperum hoc est, aliud lenius, = this wine is so (the speaker not saying what he thinks of it), Ter. Heaut. 3, 1, 49: deinde quod illa (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, or so, i. e. or otherwise, Cic. Fam. 15, 21, 2:

    monitorem non desiderabit qui dicat, Sic incede, sic cena... sic amico utere, sic cive, sic socio,

    Sen. Ep. 114.—
    5.
    In answers, yes = the French, Italian, and Spanish si (ante - class. and rare): Ph. Phaniam relictam ais? Ge. Sic, Ter. Phorm. 2, 2, 2: De. Illa maneat? Ch. Sic, id. ib. 5, 3, 30: Ch. Sicine est sententia? Me. Sic, id. Heaut. 1, 1, 114.

    Lewis & Short latin dictionary > sic

  • 55 sice

    sīc (old form sīce, Plaut. Rud. 2, 4, 12; also seic, C. I. L. 818), adv. [for si - ce; si, locat. form of pron. stem sa- = Gr. ho, ha, or hê, and demonstr. -ce; v. Corss. Ausspr. 1, 777], so, thus, in this or that manner, in such a manner, in the same way or manner, in like manner, likewise, to this or that extent or degree, to such a degree, in this or that state or condition, in such a condition (syn. ita); sic refers, I. To a previous fact, description, or assumption.—II. To a subsequent independent sentence, = thus, as follows. —III. As a local demonstrative (deiktikôs), referring to something done or pointed out by the speaker, = thus, as I do it; thus, as you see, etc.—IV. As a correlative, preceding or following clauses introduced by conjunctions. —V. In certain idiomatic connections.
    I.
    Referring to something said before, = hoc modo: sic ille annus duo firmamenta rei publicae evertit, so, i. e. in the manner mentioned, Cic. Att. 1, 18, 3:

    sic et nata et progressa eloquentia videtur,

    id. Inv. 1, 2, 3:

    facinus indignum Sic circumiri,

    Ter. Phorm. 4, 3, 9:

    sic deinceps omne opus contexitur,

    Caes. B. G. 7, 23:

    arare mavelim quam sic amare,

    Plaut. Merc. 2, 3, 21:

    sic se res habet,

    Cic. Brut. 18, 71:

    sic regii constiterant,

    Liv. 42, 58:

    sic res Romana in antiquum statum rediit,

    id. 3, 9, 1:

    sic ad Alpes perventum est,

    Tac. H. 1, 84; cf. Enn. Ann. 1, 104; Plaut. Ep. 3, 4, 88; Ter. Ad. 5, 2, 11; Cic. Inv. 1, 46, 86; 2, 32, 100; id. de Or. 1, 32, 146; 2, 49, 201; 3, 29, 117; id. Brut. 40, 149; id. Rep. 2, 14, 27; 2, 20, 35; id. Lael. 9, 32; Liv. 4, 11, 5; 6, 17, 1; Caes. B. G. 3, 19; 6, 30; 7, 62.—Often sic does not qualify the main predicate, but a participle or adjective referring to it:

    sic igitur instructus veniat ad causas,

    Cic. Or. 34, 121:

    cum sic affectos dimisisset,

    Liv. 21, 43, 1:

    sic omnibus copiis fusis se in castra recipiunt,

    Caes. B. G. 3, 6:

    sic milites consolatus eodem die reducit in castra,

    id. ib. 7, 19; cf. id. ib. 7, 62; Ov. M. 1, 32.—
    2.
    In a parenthet. clause (= ita):

    quae, ut sic dicam, ad corpus pertinent civitatis,

    so to speak, Cic. Inv. 2, 56, 168:

    commentabar declamitans—sic enim nunc loquuntur,

    id. Brut. 90, 310; cf. id. Att. 12, 39, 2; id. Lael. 11, 39; Liv. 7, 31; Ov. M. 4, 660; 13, 597; 13, 866.—
    3.
    Referring not to the predicate, but to some intermediate term understood (= ita; cf.

    Engl. so): sic provolant duo Fabii (= sic loquentes),

    Liv. 2, 46, 7:

    sic enim nostrae rationes postulabant (sic = ut sic agerem),

    Cic. Att. 4, 2, 6:

    tibi enim ipsi sic video placere (sic = sic faciendo),

    id. ib. 4, 6, 2:

    sic enim concedis mihi proximis litteris (= ut sic agam),

    id. ib. 5, 20, 1:

    sic enim statuerat (= hoc faciendum esse),

    id. Phil. 5, 7, 208:

    Quid igitur? Non sic oportet? Equidem censeo sic (sic = hoc fieri),

    id. Fam. 16, 18, 1:

    sic soleo (i. e. bona consilia reddere),

    Ter. Ad. 5, 7, 25:

    sic soleo amicos (i. e. beare),

    id. Eun. 2, 2, 48:

    sic memini tamen (= hoc ita esse),

    Plaut. Mil. 1, 1, 48:

    haec sic audivi (= ita esse),

    id. Ep. 3, 1, 79:

    sic prorsus existimo (= hoc ita esse),

    Cic. Brut. 33, 125:

    quoniam sic cogitis ipsi (= hoc facere),

    Ov. M. 5, 178.—
    4.
    As completing object, = hoc:

    iis litteris respondebo: sic enim postulas (= hoc postulas),

    Cic. Att. 6, 1, 1:

    hic adsiste. Sic volo (= hoc volo, or hoc te facere volo),

    Ter. Ad. 2, 1, 15:

    sic fata jubent (= hoc jubent, or hoc facere jubent),

    Ov. M. 15, 584:

    hic apud nos hodie cenes. Sic face,

    Plaut. Most. 5, 2, 8:

    sic faciendum est,

    Cic. Att. 4, 6, 2.—
    5.
    Predicatively with esse (appellari, videri, etc.), in the sense of talis:

    sic vita hominum est (= talis),

    Cic. Rosc. Am. 30, 84:

    vir acerrimo ingenio—sic enim fuit,

    id. Or. 5, 18:

    familiaris noster—sic est enim,

    id. Att. 1, 18, 6:

    sic est vulgus,

    id. Rosc. Com. 10, 20:

    sic, Crito, est hic,

    Ter. And. 5, 4, 16: sic sum;

    si placeo, utere,

    id. Phorm. 3, 2, 42:

    sic sententiest,

    Plaut. Trin. 3, 2, 90:

    sic est (= sic res se habet),

    that is so, Ter. Ad. 4, 5, 21:

    qui sic sunt (i. e. vivunt) haud multum heredem juvant,

    id. Hec. 3, 5, 10:

    nunc hoc profecto sic est,

    Plaut. Merc. 2, 1, 42:

    sic est. Non muto sententiam,

    Sen. Ep. 10; cf. Plaut. Mil. 2, 3, 35; id. Am. 2, 1, 60; id. Aul. 2, 4, 43; id. As. 5, 2, 12; id. Most. 4, 3, 40; Ter. And. 1, 1, 35; id. Eun. 3, 1, 18; id. Ad. 3, 3, 44; Cic. Lael. 1, 5; id. de Or. 1, 19, 86; id. Or. 14, 46.—
    6.
    Rarely as subject (mostly representing a subject-clause):

    sic commodius esse arbitror quam manere hanc (sic = abire),

    Ter. Phorm. 5, 3, 31:

    si sic (= hoc) est factum, erus damno auctus est,

    id. Heaut. 4, 1, 15: Pe. Quid? Concidit? Mi. Sic suspicio est (= eam concidisse), Plaut. Ep. 3, 4, 57:

    mihi sic est usus (= sic agere),

    Ter. Heaut. 1, 1, 28:

    sic opus est (= hoc facere),

    Ov. M. 1, 279; 2, 785.—
    B.
    To express relations other than manner (rare).
    1.
    Of consequence; un der these circumstances, accordingly, hence:

    sic Numitori ad supplicium Remus deditur,

    Liv. 1, 5, 4:

    sic et habet quod uterque eorum habuit, et explevit quod utrique defuit,

    Cic. Brut. 42, 154:

    sic victam legem esse, nisi caveant,

    Liv. 4, 11, 5:

    suavis mihi ructus est. Sic sine modo,

    Plaut. Ps. 5, 2, 17. —
    2.
    Of condition; on this condition, if this be done, etc.:

    reliquas illius anni pestes recordamini, sic enim facillime perspicietis, etc.,

    Cic. Sest. 25, 55: displiceas aliis;

    sic ego tutus ero (sic = si displicebis),

    Tib. 4, 13, 6:

    Scironis media sic licet ire via (sic = si amantes eunt),

    Prop. 4, 15 (3, 16), 12:

    sic demum lucos Stygios Aspicies (= non aspicies, nisi hoc facies),

    Verg. A. 6, 154 (for sic as antecedent of si, v. infra, IV. 5).—
    3.
    Of intensity:

    non latuit scintilla ingenii: sic erat in omni sermone sollers (= tam sollers erat ut non lateret ingenium),

    Cic. Rep. 2, 21, 37; cf. infra, IV. 4.
    II.
    Referring to a subsequent sentence, thus, as follows, in the following manner (= hoc modo, hoc pacto, hujusmodi, ad hunc modum):

    ingressus est sic loqui Scipio: Catonis hoc senis est, etc.,

    Cic. Rep. 2, 1, 1 (cf.:

    tum Varro ita exorsus est,

    id. Ac. 1, 4, 15): hunc inter pugnas Servilius sic compellat, etc., Enn. ap. Gell. 12, 4, 4 (Ann. v. 256 Vahl.):

    puero sic dicit pater: Noster esto,

    Plaut. Bacch. 3, 3, 38:

    sic faciam: adsimulabo quasi quam culpam in sese admiserint,

    id. Stich. 1, 2, 27 dub.:

    salem candidum sic facito: amphoram puram impleto, etc.,

    Cato, R. R. 88: sic enim dixisti:

    Vidi ego tuam lacrimulam,

    Cic. Planc. 31, 76:

    res autem se sic habet: composite et apte sine sententiis dicere insania est,

    the truth is this, id. Or. 71, 236:

    sic loquere, sic vive: vide, ne te ulla res deprimat,

    Sen. Ep. 10, 4; cf. id. ib. 10, 1; Cato, R. R. 77 sqq.; Plaut. Poen. 1, 2, 177; Ter. Phorm. prol. 13; Auct. Her. 4, 6, 9; 4, 21, 29; 4, 4, 30; Cic. [p. 1691] Inv. 1, 39, 71; id. Or. 1, 45, 198; 2, 40, 167; 2, 40, 172; id. Att. 2, 22, 1; 5, 1, 3; 6, 1, 3; Verg. A. 1, 521.—
    2.
    Esp., with ellipsis of predicate:

    ego sic: diem statuo, etc. (sc. ago),

    Cic. Att. 6, 1, 16.—Sometimes sic introduces detached words: sic loqui nosse, judicasse vetant, novisse jubent et judicavisse (= they forbid to say nosse, etc.), Cic. Or. 47, 157.—
    3.
    For instance (= hoc modo, hoc pacto, ut hoc, verbi gratia, ut si; cf. Cic. Inv. 1, 49, 91 sq. infra):

    disjunctum est, cum unumquodque certo concluditur verbo,

    Auct. Her. 4, 27, 37:

    mala definitio est... cum aliquid non grave dicit, sic: Stultitia est immensa gloriae cupiditas,

    Cic. Inv. 1, 49, 91.
    III.
    As a local demonstrative, thus, so, etc. (deiktikôs; colloq.;

    mostly comice): ne hunc ornatum vos meum admiremini, quod ego processi sic cum servili schema,

    as you see me now, Plaut. Am. prol. 117:

    sed amictus sic hac ludibundus incessi,

    id. Ps. 5, 1, 31:

    nec sic per totam infamis traducerer urbem,

    Prop. 2, 24 (3, 18), 7:

    sic ad me, miserande, redis?

    Ov. M. 11, 728; cf. Plaut. Ps. 5, 2, 4.—So accompanied with a corresponding gesture:

    Quid tu igitur sic hoc digitulis duobus sumebas primoribus?

    Plaut. Bacch. 4, 4, 25: Pe. Quid si curram? Tr. Censeo. Pe. An sic potius placide? (the speaker imitating the motion), id. Rud. 4, 8, 10:

    non licet te sic placidule bellam belle tangere?

    id. ib. 2, 4, 12:

    quod non omnia sic poterant conjuncta manere,

    Lucr. 5, 441.—

    Here belong the phrases sic dedero, sic dabo, sic datur, expressing a threat of revenge, or satisfaction at another's misfortune: sic dedero! aere militari tetigero lenunculum,

    I will give it to him, Plaut. Poen. 5, 5, 6; id. As. 2, 4, 33:

    sic dabo!

    Ter. Phorm. 5, 9, 38:

    doletne? hem, sic datur si quis erum servos spernit,

    Plaut. Ps. 1, 2, 21:

    sic furi datur,

    id. Stich. 5, 5, 25; so id. Men. 4, 2, 46.—Referring to an act just performed by the speaker:

    sic deinde quicunque alius transiliet moenia mea (= sic pereat, quicunque deinde, etc.),

    Liv. 1, 7, 2:

    sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

    so will every one fare who, id. 1, 26, 5:

    sic... Cetera sit fortis castrorum turba tuorum (= sic ut interfeci te),

    Ov. M. 12, 285.—So with a comp.-clause expressed:

    sic stratas legiones Latinorum dabo, quemadmodum legatum jacentem videtis,

    Liv. 8, 6, 6; cf. id. 1, 24, 8 (v. IV. 1. infra).
    IV.
    As correlative, with, 1. A comparative clause (sic far more frequent than ita); 2. A contrasted clause, mostly with ut; 3. A modal clause, with ut (ita more freq. than sic); 4. A clause expressing intensity, introduced by ut; 5. A conditional clause (rare; ita more freq.); 6. With a reason, introduced by quia (ante-class. and very rare); 7. With an inf. clause; 8. With ut, expressing purpose or result.
    1.
    With comp. clauses, usu. introduced by ut, but also by quemadmodum (very freq.), sicut, velut, tamquam, quasi, quomodo, quam (rare and poet.), ceu (rare; poet. and post-class.), quantus (rare and poet.), qualis (ante-class. and rare).
    (α).
    With ut:

    ut cibi satietas subamara aliqua re relevatur, sic animus defessus audiendi admiratione redintegratur,

    Cic. Inv. 1, 17, 25:

    ut non omnem frugem, neque arborem in omni agro reperire possis, sic non omne facinus in omni vita nascitur,

    id. Rosc. Am. 27, 75:

    ex suo regno sic Mithridates profugit ut ex eodem Ponto Medea quondam profugisse dicitur,

    id. Imp. Pomp. 9, 22:

    ut tu nunc de Coriolano, sic Clitarchus de Themistocle finxit,

    id. Brut. 11, 42:

    sic moneo ut filium, sic faveo ut mihi, sic hortor ut et pro patria et amicissimum,

    id. Fam. 10, 5, 3:

    ut vita, sic oratione durus fuit,

    id. Brut. 31, 117:

    de Lentulo sic fero ut debeo,

    id. Att. 4, 6, 1:

    sic est ut narro tibi,

    Plaut. Most. 4, 3, 40; Cic. Inv. 2, 8, 28; id. Div. 2, 30, 93; id. de Or. 1, 33, 153; 3, 51, 198; Liv. 1, 47, 2; 2, 52, 7; Ov. M. 1, 495; 1, 539; 2, 165 et saep.—So in the formula ut quisque... sic (more freq. ita), rendered by according as, or the more... the...:

    ut quisque rem accurat suam, sic ei procedunt postprincipia denique,

    Plaut. Pers. 4, 1, 3:

    ut quaeque res est tur pissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

    Cic. Caecin. 2, 7; v. Fischer, Gr. II. p. 751.—
    (β).
    With quemadmodum: quemadmodum tibicen sine tibiis canere, sic orator, nisi multitudine audiente, eloquens esse non potest, Cic. Or. 2, 83, 338:

    quemadmodum se tribuni gessissent in prohibendo dilectu, sic patres in lege prohibenda gerebant,

    Liv. 3, 11, 3:

    sic vestras hallucinationes fero, quemadmodum Juppiter ineptias poetarum,

    Sen. Vit. Beat. 26, 6; cf. Cic. Inv. 1, 23, 33; 2, 8, 28; 2, 27, 82; id. Or. 3, 52, 200; id. Lael. 4, 16; id. Rosc. Com. 1, 2; id. Q. Fr. 1, 1, 5; Liv. 2, 13, 8; 5, 3, 8; Sen. Ep. 5, 6 (bis); id. Clem. 1, 3, 5; id. Vit. Beat. 23, 4.—
    (γ).
    With sicut:

    tecum simul, sicut ego pro multis, sic ille pro Appio dixit,

    Cic. Brut. 64, 230; 46, 112; id. Or. 2, 44, 186; id. Clu. 2; Caes. B. G. 6, 30; Liv. 4, 57, 11; 7, 13, 8; Sen. Vit. Beat. 9, 2.—
    (δ).
    With velut:

    velut ipse in re trepida se sit tutatus, sic consulem loca tutiora castris cepisse,

    Liv. 4, 41, 6; cf. Cic. Tusc. 1, 10, 20; Verg. A. 1, 148; Ov. M. 4, 375; 4, 705.—
    (ε).
    With tamquam:

    tamquam litteris in cera, sic se ajebat imaginibus quae meminisse vellet, perscribere,

    Cic. Or. 2, 88, 360:

    quid autem ego sic adhuc egi, tamquam integra sit causa patriciorum?

    Liv. 10, 8:

    sic Ephesi fui, tamquam domi meae,

    Cic. Fam. 13, 69, 1; cf. id. Or. 2, 42, 180; id. Brut. 18, 71; 58, 213; 66, 235; 74, 258; id. Q. Fr. 1, 1, 16; 2, 14, 1; id. Prov. Cons. 12, 31; Sen. Ep. 101, 7.—
    (ζ).
    With quasi:

    hujus innocentiae sic in hac calamitosa fama, quasi in aliqua perniciosissima flamma subvenire,

    Cic. Clu. 1, 4:

    ea sic observabo quasi intercalatum non sit,

    id. Att. 6, 1, 12:

    Quid tu me sic salutas quasi dudum non videris?

    Plaut. Am. 2, 2, 51; cf. Cic. Or. 2, 11, 47; id. Inv. 1, 3, 4; id. Sen. 8, 26:

    ego sic vivam quasi sciam, etc.,

    Sen. Vit. Beat. 20, 3.—
    (η).
    With quomodo:

    quomodo nomen in militiam non daret debilis, sic ad iter quod inhabile sciat, non accedet,

    Sen. Ot. Sap. 3 (30), 4:

    sic demus quomodo vellemus accipere,

    id. Ben. 2, 1, 1; id. Ep. 9, 17; id. Ot. Sap. 6, 2 (32 med.); Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4.—
    (θ).
    With ceu:

    ceu cetera nusquam Bella forent... sic Martem indomitum Cernimus,

    Verg. A. 2, 438.—
    (ι).
    With quam:

    non sic incerto mutantur flamine Syrtes, quam cito feminea non constat foedus in ira,

    Prop. 2, 9, 33; Claud. IV. Cons. Hon. 281.—
    (κ).
    With quantus:

    nec sic errore laetatus Ulixes... nec sic Electra... quanta ego collegi gaudia,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 5 sqq.—
    (λ).
    With qualis:

    imo sic condignum donum quali'st quoi dono datum est,

    Plaut. Am. 1, 3, 40.—
    (μ).
    Without a correlative particle, in an independent sentence:

    Quis potione uti aut cibo dulci diutius potest? sic omnibus in rebus voluptatibus maximis fastidium finitimum est (= ut nemo cibo dulci uti diutius potest, sic, etc.),

    Cic. Or. 3, 25, 100; cf. id. ib. 19, 63.—
    2.
    In contrasted clauses, mostly with ut, which may generally be rendered while: ut ad bella suscipienda Gallorum acer ac promptus est animus, sic mollis ad calamitates perferendas mens eorum est (almost = etsi ad bella suscipienda... tamen mollis est, etc., while, etc.), Caes. B. G. 3, 19: a ceteris oblectationibus ut deseror, sic litteris sustentor et recreor, while I am deserted, I am sustained, etc., Cic. Att. 4, 10, 1; cf. id. Rosc. Am. 18, 55; id. Fam. 10, 20, 2; Liv. 4, 57, 11; Ov. M. 4, 131; 11, 76.—So freq. two members of the same sentence are coordinated by ut... sic (ita) with almost the same force as a co-ordination by cum... tum, or by sed:

    consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen respondit (= vere fortasse, sed parum utiliter),

    Liv. 4, 6, 2:

    ut nondum satis claram victoriam, sic prosperae spei pugnam imber diremit,

    id. 6, 32, 6:

    (forma erat) ut non cygnorum, sic albis proxima cygnis,

    Ov. M. 14, 509; cf. Liv. 1, 27, 2; 5, 38, 2; 6, 6, 10; Ov. M. 1, 370.—In this use etiam or quoque is sometimes joined with sic (never by Cic. with ita):

    nostri sensus, ut in pace semper, sic tum etiam in bello congruebant (= cum... tum),

    Cic. Marcell. 6, 16:

    ut sunt, sic etiam nominantur senes,

    id. Sen. 6, 20:

    utinam ut culpam, sic etiam suspitionem vitare potuisses,

    id. Phil. 1, 13, 33:

    ut superiorum aetatum studia occidunt, sic occidunt etiam senectutis,

    id. Sen. 20, 76:

    ut voce, sic etiam oratione,

    id. Or. 25, 85; id. Top. 15, 59; id. Leg. 2, 25, 62; id. Lael. 5, 19.—More rarely with quem ad modum, quomodo:

    ut, quem ad modum est, sic etiam appelletur tyrannus,

    Cic. Att. 10, 4, 2:

    quo modo ad bene vivendum, sic etiam ad beate,

    id. Tusc. 3, 17, 37. —
    3.
    With a clause of manner introduced by ut = so that:

    sic fuimus semper comparati ut hominum sermonibus quasi in aliquod judicium vocaremur,

    Cic. Or. 3, 9, 32:

    eam sic audio ut Plautum mihi aut Naevium videar audire,

    id. ib. 3, 12, 45:

    sic agam vobiscum ut aliquid de vestris vitiis audiatis,

    id. ib. 3, 12, 46:

    omnia sic suppetunt ut ei nullam deesse virtutem oratoris putem,

    id. Brut. 71, 250:

    omnis pars orationis esse debet laudabilis, sic ut verbum nullum excidat,

    id. Or. 36, 125:

    sic tecum agam ut vel respondendi vel interpellandi potestatem faciam,

    id. Rosc. Am. 27, 73:

    nec vero sic erat umquam non paratus Milo contra illum ut non satis fere esset paratus,

    id. Mil. 21, 56:

    sic eum eo de re publica disputavit ut sentiret sibi cum viro forti esse pugnandum,

    id. Fam. 5, 2, 8; cf. Plaut. As. 2, 4, 49; id. Mil. 2, 2, 82; Cic. de Or. 1, 57, 245; 2, 1, 3; 2, 6, 23; id. Brut. 22, 88; 40, 148; id. Sest. 40, 87; id. Planc. 10, 25; id. Fam. 5, 15, 4; Caes. B. G. 2, 32; 5, 17; id. B. C. 3, 56; Prop. 1, 21, 5.—Sometimes the correlative clause is restrictive, and sic = but so, yet so, only so:

    mihi sic placuit ut cetera Antisthenis, hominis acuti magis quam eruditi,

    Cic. Att. 12, 38, 4:

    sic conveniet reprehendi, ut demonstretur etc.,

    id. Inv. 1, 46, 86; id. Brut. 79, 274; id. Marcell. 11, 34; id. Att. 13, 3, 1 (ita is more freq. in this sense).—
    4.
    With a clause expressing intensity (so both with adjj. and verbs; but far less freq. than ita, tam, adeo), to such a degree, so, so far, etc.:

    sic ego illum in timorem dabo, ipse sese ut neget esse eum qui siet,

    Plaut. Ps. 4, 1, 20 sq.:

    conficior lacrimis sic ut ferre non possim,

    Cic. Fam. 14, 4, 1:

    sic rem fuisse apertam ut judicium fieri nihil attinuerit,

    id. Inv. 2, 28, 84:

    cujus responso judices sic exarserunt ut capitis hominem innocentissimum condemnarent,

    id. Or. 1, 54, 233; cf. id. ib. 3, 8, 29; id. Brut. 88, 302; id. Or. 53, 177; 55, 184; id. Rep. 2, 21, 37; 3, 9, 15; id. Lael. 1, 4; id. Planc. 8, 21; id. Verr. 1, 36, 91; id. Balb. 5, 13; id. Att. 1, 8, 2; 1, 16, 1; Caes. B. G. 6, 41; Hor. S. 2, 3, 1.—
    5.
    Rarely conditional clauses have the antecedent sic.
    a.
    Poet. and in post-Aug. prose, to represent the result of the condition as sure:

    sic invidiam effugies, si te non ingesseris oculis, si bona tua non jactaveris, si scieris in sinu gaudere,

    Sen. Ep. 105, 3:

    sic hodie veniet si qua negavit heri,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 20.—
    b.
    Denoting with the proviso that, but only if (usu. ita):

    decreverunt ut cum populus regem jussisset, id sic ratum esset si patres auctores fuissent,

    that the choice should be valid, but only if the Senate should ratify it, Liv. 1, 17, 9:

    sic ignovisse putato Me tibi si cenes hodie mecum,

    Hor. Ep. 1, 7, 69.—
    6.
    Sic quia = idcirco quia (very rare): Th. Quid vos? Insanin' estis? Tr. Quidum? Th. Sic quia foris ambulatis, Plaut. Most. 2, 2, 20.—
    7.
    With inf. clause (freq.):

    sic igitur sentio, naturam primum atque ingenium ad dicendum vim afferre maximam,

    Cic. Or. 1, 25, 113:

    sic a majoribus nostris accepimus, praetorem quaestori suo parentis loco esse oportere,

    id. Div. in Caecil. 19, 61:

    ego sic existimo, in summo imperatore quattuor res inesse oportere,

    id. Imp. Pomp. 10, 38; cf. Ter. Hec. 5, 4, 5; Cic. Inv. 2, 55, 167; id. de Or. 1, 20, 93; 2, 28, 122; id. Brut. 36, 138; 41, 152; id. Div. in Caecil. 3, 10; id. Verr. 1, 7, 20; Liv. 5, 15, 11.—Esp., after sic habeto (habe, habeas) = scito (only Ciceron.):

    sic habeto, in eum statum tuum reditum incidere ut, etc.,

    Cic. Fam. 2, 3, 1; so id. ib. 1, 7, 3; 2, 6, 5; 2, 10, 1; 7, 18, 1; 9, 16, 2; id. Att. 2, 25, 1; 5, 1, 5; 5, 20, 1 et saep.—
    8.
    With ut, expressing purpose or result:

    nunc sic faciam, sic consilium est, ad erum ut veniam docte atque astu,

    Plaut. Rud. 4, 2, 23:

    ab Ariobarzane sic contendi ut talenta, quae mihi pollicebatur, illi daret,

    Cic. Att. 6, 1, 3:

    sic accidit ut ex tanto navium numero nulla omnino navis... desideraretur,

    Caes. B. G. 5, 23; cf. Cato, R. R. 1, 1; Cic. Att. 8, 1, 4; id. Or. 2, 67, 271.
    V.
    Idiomatic usages of sic.
    1.
    In a wish, expressed as a conclusion after an imperative ( poet.):

    parce: sic bene sub tenera parva quiescat humo (= si parces, bene quiescat),

    Tib. 2, 6, 30:

    annue: sic tibi sint intonsi, Phoebe, capilli,

    id. 2, 5, 121:

    pone, precor, fastus... Sic tibi nec vernum nascentia frigus adurat Poma, nec excutiant rapidi florentia venti,

    Ov. M. 14, 762: dic [p. 1692] mihi de nostra quae sentis vera puella:

    Sic tibi sint dominae, Lygdame, dempta juga,

    Prop. 4, 5, 1; Tib. 2, 6, 30.—The imperative may follow the clause with sic:

    sic tua Cyrneas fugiant examina taxos... Incipe (sc. cantare) si quid habes (= si incipies cantare, opto tibi ut tua examina, etc.),

    Verg. E. 9, 30:

    sic tibi (Arethusa) Doris amara suam non intermisceat undam: Incipe (= si incipies, opto tibi ut Doris, etc.),

    id. ib. 10, 4:

    sic mare compositum, sic sit tibi piscis in unda Credulus... Dic ubi sit,

    Ov. M. 8, 857; Sen. Troad. 702; cf.:

    sic te Diva potens Cypri... Ventorumque regat pater, Navis... Reddas incolumem Vergilium (= si tu, navis, reddes Vergilium, prosperum precor tibi cursum),

    Hor. C. 1, 3, 1; cf.

    also: sic venias hodierne: tibi dem turis honores (=si venies, tibi dem),

    Tib. 1, 7, 53; cf. Ov. H. 3, 135; 4, 148.—
    2.
    Sic (like ita) with ut in strong asseveration ( poet.):

    sic me di amabunt, ut me tuarum miseritum'st fortunarum (= by the love of the gods, I pity, etc.),

    Ter. Heaut. 3, 1, 54:

    Diespiter me sic amabit ut ego hanc familiam interire cupio,

    Plaut. Poen. 4, 2, 47:

    sic has deus aequoris artes Adjuvet, ut nemo jamdudum littore in isto constitit,

    Ov. M. 8, 866:

    sic mihi te referas levis, ut non altera nostro limine intulit ulla pedes,

    Prop. 1, 18, 11; cf. id. 3, 15 (4, 14), 1; cf.:

    vera cano, sic usque sacras innoxia laurus vescar,

    Tib. 2, 5, 63.—
    3.
    In a demonstrative temporal force, like the Gr. houtôs, so, as the matter stands now, as it now is, as it then was, etc.
    (α).
    In gen.:

    e Graecis cavendae sunt quaedam familiaritates, praeter hominum perpaucorum, si qui sunt vetere Graecia digni. Sic vero fallaces sunt permulti et leves,

    but as things now stand, Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:

    at sic citius qui te expedias his aerumnis reperias,

    Ter. Hec. 3, 1, 8: Pe. Pol tibi istuc credo nomen actutum fore. Tr. Dum interea sic sit, istuc actutum sino, provided it be as it is, Plaut. Most. 1, 1, 71:

    quotiens hoc tibi ego interdixi, meam ne sic volgo pollicitarere operam,

    thus, as you are doing now, id. Mil. 4, 2, 65:

    si utrumvis tibi visus essem, Non sic ludibrio tuis factis habitus essem,

    Ter. Hec. 4, 1, 11:

    non sic nudos in flumen deicere (voluerunt),

    naked, as they are, Cic. Rosc. Am. 26, 71:

    sub alta platano... jacentes sic temere,

    Hor. C. 2, 11, 14.—Esp., with sine and abl.:

    me germanam meam sororem tibi sic sine dote dedisse,

    so as she is, without a dowry, Plaut. Trin. 3, 2, 65:

    sic sine malo,

    id. Rud. 3, 5, 2:

    at operam perire meam sic... perpeti nequeo,

    without result, id. Trin. 3, 2, 34 Ritschl, Fleck. (Brix omits sic): nec sic de nihilo fulminis ira cadit (= without cause), Prop. 2, 16 (3, 8), 52: mirabar hoc si sic abiret, so, i. e. without trouble, Ter. And. 1, 2, 4:

    hoc non poterit sic abire,

    Cic. Fin. 5, 3, 7; so,

    sic abire,

    id. Att. 14, 1, 1; Cat. 14, 16; Plaut. Men. 5, 7, 39. —Hence,
    (β).
    With imperatives, esp. with sine: Quid ego hoc faciam postea? sic sine eumpse, just let him alone, i. e. leave him as he is, Plaut. Most. 1, 4, 32:

    si non vult (numerare), sic sine adstet,

    id. As. 2, 4, 54:

    sine fores sic, abi,

    let the door alone, id. Men. 2, 3, 1; so id. Cas. 3, 6, 36; id. Ps. 1, 5, 62.—
    (γ).
    Pregn., implying a concession (= kai houtôs), even as it is now, even without doing so, in spite of it:

    nolo bis iterare, sat sic longae fiunt fabulae,

    narratives are long enough anyhow, as they are, without saying them twice over, Plaut. Ps. 1, 3, 154:

    sed sic quoque erat tamen Acis,

    even as it was, in spite of what has been said, Ov. M. 13, 896; so,

    sic quoque fallebat,

    id. ib. 1, 698:

    sed sic me et libertatis fructu privas et diligentiae,

    anyhow, not taking into account what is mentioned, Cic. Fam. 5, 20, 4: exhibeas molestiam si quid debeam, qui nunc sic tam es molestus, who art so troublesome even as it is, i. e. without my owing you any thing, Plaut. Pers. 2, 44:

    sic quoque parte plebis affecta, fides tamen publica potior senatui fuit,

    Liv. 7, 27; cf. Ov. F. 2, 642; Suet. Aug. 78.—
    4.
    Ellipt., referring to something in the mind of the speaker:

    Quod si hoc nunc sic incipiam? Nihil est. Quod si sic? Tantumdem egero. At sic opinor? Non potest,

    Ter. Heaut. 4, 2, 8: illa quae aliis sic, aliis secus videntur, to some in one way, to others in another (= aliis aliter), Cic. Leg. 1, 17, 47: Quid vini absumpsit! Sic hoc dicens, asperum hoc est, aliud lenius, = this wine is so (the speaker not saying what he thinks of it), Ter. Heaut. 3, 1, 49: deinde quod illa (quae ego dixi) sive faceta sunt, sive sic, fiunt narrante te venustissima, or so, i. e. or otherwise, Cic. Fam. 15, 21, 2:

    monitorem non desiderabit qui dicat, Sic incede, sic cena... sic amico utere, sic cive, sic socio,

    Sen. Ep. 114.—
    5.
    In answers, yes = the French, Italian, and Spanish si (ante - class. and rare): Ph. Phaniam relictam ais? Ge. Sic, Ter. Phorm. 2, 2, 2: De. Illa maneat? Ch. Sic, id. ib. 5, 3, 30: Ch. Sicine est sententia? Me. Sic, id. Heaut. 1, 1, 114.

    Lewis & Short latin dictionary > sice

  • 56 sperata

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > sperata

  • 57 spero

    spēro, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To hope (something desirable), to look for, trust, expect; to promise or flatter one's self (the predom. signif. of the word; syn.: confido, exspecto).
    (α).
    Absol.: spero, si speres quicquam prodesse potes sunt, Enn. ap. Fest. p. 333 Müll. (Ann. v. 410 Vahl.):

    quoad Pompeius in Italiā fuit, sperare non destiti,

    Cic. Att. 9, 10, 3:

    sperat animus,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 36:

    ut neque accusator timere neque reus sperare debuerit,

    Cic. Clu. 7, 20:

    jubes bene sperare et bono esse animo,

    id. Deiot. 14, 38:

    Attica nostra quid agat, scire cupio: etsi tuae litterae recte sperare jubent,

    id. Att. 13, 17:

    tu jam, ut spero et ut promittis, aderis,

    id. ib. 16, 3, 4:

    omnia experiar et, ut spero, assequar... Sed, ut spero, valebis,

    id. ib. 7, 2, 6:

    ut mihi detis hanc veniam accommodatam huic reo, vobis, quemadmodum spero, non molestam,

    id. Arch. 2, 3:

    Argyrippus exorari spero poterit, ut sinat, etc.,

    Plaut. As. 5, 2, 67; cf.: Ch. Non usus veniet, spero. Sy. Spero hercle ego quoque, Ter. Heaut. 3, 2, 42:

    interea fiet aliquid, spero,

    id. And. 2, 1, 14: salvus sit;

    spero,

    id. Ad. 3, 3, 57.—
    (β).
    With acc.:

    his omnibus victoriam sperantibus pacis nomen adferemus,

    Cic. Phil. 12, 5, 10:

    consulatum,

    id. ib. 12, 6, 14:

    gloriam sperabit a latronum gregibus,

    id. ib. 12, 10, 26: magis adversos rerum exitus metuens quam sperans secundos, id. Fam. 6, 14, 1:

    id ego et speraram prudentiā tuā fretus, et, ut confiderem, fecerunt tuae litterae,

    id. ib. 12, 18: a quo nihil speres boni rei publicae, quia non vult;

    nihil metuas mali, quia non audet,

    id. Att. 1, 13, 2:

    a quo genere hominum victoriam sperasset,

    Caes. B. C. 3, 96 fin.:

    omnia ex victoriā et ex suā liberalitate sperarent,

    id. ib. 3, 6; cf. id. ib. 3, 60:

    quibus (tormentis) ipsi magna speravissent,

    id. ib. 2, 16 fin.:

    spero meliora,

    Cic. Att. 14, 16, 3:

    aliquid sibi,

    id. Tusc. 1, 36, 86; Sall. C. 37, 6:

    bona alicuius,

    Cic. Phil. 11, 6, 13:

    hoc sperans, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 85:

    sperare victoriam ab aliquo,

    id. B. C. 3, 96: quod sapienter speravimus, perseveranter consectari, have expected, Col. praef. §

    29: sperata gloria (opp. parta),

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 15; Liv. 28, 41, 6:

    sperata praeda,

    Caes. B. G. 6, 8:

    spem speratam quom optulisti,

    Plaut. Merc. 5, 2, 2:

    civitatem optandam magis quam sperandam quam minimam posuit,

    Cic. Rep. 2, 30, 52; Liv. 4, 15, 5:

    exitum malis sperare,

    Sall. C. 40, 2:

    amicitiam, regnum,

    id. J. 24, 5:

    mortem honestam,

    id. H. 2, 41, 2 Dietsch:

    salutem,

    id. C. 58, 16:

    spes,

    Curt. 5, 10, 1:

    mali poenam, Lact. de Ira, 16, 8: perpetuam felicitatem,

    Suet. Aug. 94; id. Vesp. 12; Sen. Ira, 3, 31, 2; Just. 21, 2, 5:

    sperat infestis, metuit secundis Alteram sortem bene praeparatum Pectus,

    Hor. C. 2, 10, 13:

    grata superveniat, quae non sperabitur hora,

    id. Ep. 1, 4, 14 et saep.: dis sum fretus, deos sperabimus, we will hope or trust in the gods, Plaut. Cas. 2, 5, 38; cf. id. Mil. 4, 5, 10; id. Cist. 2, 3, 52.—
    (γ).
    With obj.-clause (so most freq.; usually with inf. fut.; less freq. but class. with inf. pres. or perf.).—With inf. fut.:

    ego me confido liberum fore, tu te numquam speras,

    Plaut. Pers. 2, 4, 15; Cic. Rep. 1, 20, 33:

    ex quibus sperant se maximum fructum esse capturos,

    id. Lael. 21, 79:

    quod amicitiae nostrae memoriam spero sempiternam fore, etc.,

    id. ib. 4, 15:

    tu fac animo forti magnoque sis, speresque fore, ut, etc.,

    id. Fam. 1, 5, 6 fin.; cf.:

    spero fore, ut contingat id nobis,

    id. Tusc. 1, 34, 82 et saep.— With inf. pres.:

    qui istoc te speras modo Potesse dissimulando infectum hoc reddere,

    Plaut. Most. 4, 3, 22:

    spero me habere, qui hunc excruciem,

    Ter. Eun. 5, 3, 11:

    sperat se a me avellere,

    id. ib. 3, 3, 14:

    totius Galliae sese potiri posse sperant,

    Caes. B. G. 1, 3:

    spero, quae tua prudentia est, et hercule, ut me jubet Acastus, confido te jam, ut volumus, valere,

    Cic. Att. 6, 9, 1:

    sperabam tuum adventum appropinquare,

    id. Fam. 4, 6, 3:

    speremus, nostrum nomen volitare et vagari latissime,

    id. Rep. 1, 17, 26:

    spero te mihi ignoscere, si, etc.,

    id. Fam. 1, 6, 2:

    spero esse, ut volumus,

    id. Att. 12, 6 b, 4:

    ita quiddam spero nobis profici, cum, etc.,

    id. ib. 1, 1; Sall. H. 4, 61, 2 Dietsch:

    speramus carmina fingi posse,

    Hor. A. P. 331: neque ego hanc abscondere furto Speravi, ne finge, fugam, I did not hope or expect, Verg. A. 4, 338.—So esp. when used like Engl. hope, in the sense trust, believe:

    spero nostram amicitiam non egere testibus,

    Cic. Fam. 2, 2:

    id enim deos immortalis spero aequissimum judicare,

    id. Phil. 11, 15, 39; cf. infra, II. fin. —With inf. perf.:

    speravi miser Ex servitute me exemisse filium,

    Plaut. Capt. 3, 5, 99:

    me ejus spero fratrem propemodum Jam repperisse,

    Ter. Eun. 1, 2, 123:

    sperabam jam defervisse adulescentiam,

    id. Ad. 1, 2, 72: spero tibi me causam probasse;

    cupio quidem certe,

    Cic. Att. 1, 1, 4:

    spero cum Crassipede nos confecisse,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2:

    et tum mirifice sperabat se esse locutum,

    Cat. 84, 3:

    sperasse libertatem se civium suorum emisse,

    Liv. 4, 15, 6:

    sperabam ita notata me reliquisse genera, etc.,

    Cic. Fam. 7, 32, 1; id. Att. 2, 21, 2; 10, 7, 3. —Ellipt.:

    qui semper vacuam, semper amabilem Sperat (sc. te fore),

    Hor. C. 1, 5, 11.—
    (δ).
    With ut and subj.:

    quoniam, ut salvum vellent tyrannum, sperare non poterat,

    Liv. 34, 27, 3:

    ut patiatur... nec sperandum ulli nec concupiscendum est,

    Sen. ad Polyb. 18, 6; Just. 5, 3, 3.—() In a Greek construction, with fut. part.:

    visura et quamvis numquam speraret Ulixen, etc. (for se visuram esse),

    Prop. 2, 9, 7 Paley ad loc.—
    (ζ).
    With de (very rare):

    neque de otio nostro spero jam,

    Cic. Att. 9, 7, 5; id. Verr. 2, 1, 2, § 6: de eo bene sperare (with obj.clause, cf. g supra), Nep. Milt. 1, 1.—
    II.
    To look for, expect, apprehend that which is undesired, elpizô (rare, and mostly poet.;

    in Cic. only with non, and ironically): nam quod tu speres, propulsabo facile,

    Ter. And. 2, 3, 21:

    mihi non hoc miserae sperare jubebas, Sed conubia laeta,

    Cat. 64, 140:

    haec merui sperare? dabis mihi, perfida, poenas,

    Prop. 2, 5, 3:

    hunc ego si potui tantum sperare dolorem, Et perferre, soror, potero,

    Verg. A. 4, 419 (cf. Quint. 8, 2, 3); cf. Flor. 3, 1, 1:

    haec adeo ex illo mihi jam speranda fuerunt Tempore, cum, etc.,

    Verg. A. 11, 275:

    mene efferre pedem, genitor, te posse relicto Sperasti?

    id. ib. 2, 658; cf. Suet. Caes. 60:

    si genus humanum et mortalia temnitis arma, At sperate deos memores fandi atque nefandi,

    expect, fear, Verg. A. 1, 543:

    exstinguine mea Speravi te posse manu,

    Val. Fl. 3, 295:

    aliquod in Africā bellum,

    Flor. 3, 1, 1:

    jam quartanam sperantibus aegris,

    Juv. 4, 57.—With a negative particle: Sc. Moneo ego te: te deseret ille aetate et satietate. Ph. Non spero. Sc. Insperata accidunt magis saepe quam quae speres, Plaut. Most. 1, 3, 40: id quod non spero, Afran ap. Charis. p. 195 P.:

    sin a vobis, id quod non spero, deserar,

    Cic. Rosc. Am. 4, 10: te tam mobili in me meosque esse animo non sperabam, Q. Metell. ap. Cic. Fam. 5, 1, 2:

    non speravi te sequi,

    Stat. Th. 6, 139.—Ironically:

    quoniam haec satis spero vobis molesta videri,

    Cic. de Or. 3, 13, 51.—Hence, spērātus, a, um, P. a., that is hoped or longed for; as subst.: spērātus, i, m.; spērāta, ae, f., a betrothed, intended, a lover; a bride (ante- and post-class.): curre et nuntia Venire me et mecum speratum adducere, Afran. ap. Non. 174, 31:

    sperata, salve,

    Plaut. Poen. 5, 4, 97; so, sperata, id. Fragm. ap. Varr. L. L. 6, 7, 71; Afran. ap. Non. 174, 33; Arn. 4, 140; Hyg. Fab. 31; 33.—Once also of a wife not seen for a long time:

    Amphitruo uxorem salutat laetus speratam suam,

    Plaut. Am. 2, 2, 53.

    Lewis & Short latin dictionary > spero

  • 58 suadeo

    suādĕo, si, sum, 2 (scanned as a trisyl., sŭādent, Lucr. 4, 1157: suavis, Key, § 972), v. n. and a. [Sanscr. svad-, to taste, please; Gr. had-, handanô, to please; Lat. suavis, suadela, etc.; Germ. süsz; Engl. sweet], to advise, recommend, exhort, urge, persuade (freq. and class.; cf.: hortor, moneo).
    I.
    In gen., constr. absol., with dat. of pers., and with acc. rei, an obj.-clause, ut or ne, or the simple subj.; rarely with acc. pers.
    (α).
    Absol.:

    non jubeo, sed, si me consulis, suadeo,

    Cic. Cat. 1, 5, 13:

    instare, Suadere, orare,

    Ter. And. 4, 1, 37; Plaut. Rud. 3, 6, 37:

    recte suadere,

    Ter. Heaut. 5, 2, 43:

    pulchre,

    id. Phorm. 3, 3, 9:

    itane suades?

    id. Eun. 1, 1, 31:

    ita faciam, ut suades,

    Cic. Att. 11, 16, 1:

    male suadendo lacerant homines,

    Plaut. Curc. 4, 2, 22:

    bene suadere,

    Cic. Lael. 13, 44.—
    (β).
    With dat. pers.:

    an C. Trebonio persuasi? cui ne suadere quidem ausus essem,

    Cic. Phil. 2, 11, 27:

    alicui sapientius suadere,

    id. Fam. 2, 7, 1.—
    (γ).
    With acc. rei:

    modo quod suasit, dissuadet,

    Plaut. Cist. 2, 1, 10:

    pacem,

    Cic. Fam. 7, 3, 2:

    digito silentia,

    Ov. M. 9, 692:

    longe diversa,

    Vell. 2, 52, 2:

    asperiora,

    Suet. Caes. 14:

    quietem et concordiam,

    id. Oth. 8.—So with dat. pers.:

    quod tibi suadeam, suadeam meo patri,

    Plaut. Capt. 2, 1, 40:

    multa multis saepe suasit perperam,

    id. ib. 2, 2, 78:

    tu quod ipse tibi suaseris, idem mihi persuasum putato,

    Cic. Att. 13, 38, 2:

    quid mi igitur suades?

    Hor. S. 1, 1, 101.— Pass.:

    minus placet, magis quod suadetur: quod dissuadetur placet,

    Plaut. Trin. 3, 2, 44.—
    (δ).
    With inf. or obj.-clause (mostly poet.):

    vide ne facinus facias, cum mori suadeas,

    Cic. Fin. 2, 29, 95:

    nemo suaserit studiosis dicendi adulescentibus in gestu discendo elaborare,

    id. de Or. 1, 59, 251:

    Juturnam misero fateor succurrere fratri Suasi,

    Verg. A. 12, 814; Aus. Idyll. 2, 53:

    ne hoc quidem suaserim, uni se alicui proprie addicere,

    Quint. 10, 2, 24: praesidibus onerandas [p. 1771] tributo provincias suadentibus, Suet. Tib. 32.—With dat. pers.:

    nisi mihi ab adulescentiā suasissem, nihil esse in vitā magnopere expetendum nisi laudem,

    persuaded, convinced, Cic. Arch. 6, 14:

    suadebant amici nullam esse rationem, etc.,

    id. Caecin. 5, 15; Quint. 2, 5, 23.—Cf. pass.:

    nec potest aliquid suaderi perdere,

    Arn. 2, n. 26:

    Megadorus a sorore suasus ducere uxorem,

    Plaut. Aul. Arg. 1, v. 6.—
    (ε).
    With ut or ne:

    interea, ut decumbamus, suadebo,

    Plaut. As. 5, 2, 64; Cic. Att. 11, 16, 4:

    suadebimus, ut laudem humanitatis potius concupiscat,

    Quint. 5, 13, 6:

    orat, ut suadeam Philolacheti, Ut istas remittat sibi,

    Plaut. Most. 3, 2, 110; id. Ep. 3, 2, 19:

    postea me, ut sibi essem legatus non solum suasit, verum etiam rogavit,

    Cic. Prov. Cons. 17, 42; cf. in the foll. z:

    qui suadet, ne praecipitetur editio,

    Quint. Ep. ad Tryph. 1:

    cum acerrime suasisset Lepido, ne se cum Antonio jungeret,

    Vell. 2, 63, 2:

    suadere Prisco, ne supra principem scanderet,

    Tac. H. 4, 8 fin.
    (ζ).
    With simple subj.:

    proinde istud facias ipse, quod faciamus, nobis suades,

    Plaut. As. 3, 3, 54:

    suadeo cenemus,

    Petr. 35 fin.:

    se suadere, Pharnabazo id negotii daret,

    Nep. Con. 4, 1.—
    (η).
    With acc. pers. (very rare):

    ego neque te jubeo, neque veto neque suadeo,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 120:

    uxorem ejus tacite suasi ac denique persuasi, secederet paululum,

    App. M. 9, p. 228, 37; so,

    aliquem,

    Tert. Hab. Mul. 1; cf. also supra. e, the pass. Cic. Prov. Cons. 17, 42.—Hence, part. pass.:

    paucorum asseverationibus suasi,

    Arn. 1, 64.—
    (θ).
    With de and abl.:

    suasuri de pace,

    Quint. 3, 8, 14.—
    B.
    Transf., of things (mostly poet.), to urge, induce, impel:

    autumno suadente,

    Lucr. 1, 175:

    fames,

    Verg. A. 9, 340; 10, 724:

    suadente pavore,

    Sil. 7, 668; 12, 12:

    ita suadentibus annis,

    Plin. Ep. 3, 7, 6:

    verba suadentia,

    Stat. Th. 11, 435:

    tantum religio potuit suadere malorum!

    Lucr. 1, 101:

    suadent cadentia sidera somnos,

    Verg. A. 2, 9: cui nulla malum sententia suadet, Ut faceret facinus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 248 Vahl.):

    me pietas matris potius commodum suadet sequi,

    Ter. Hec. 3, 5, 31:

    tua me virtus quemvis sufferre laborem Suadet,

    Lucr. 1, 142; 1, 175:

    saepe levi somnum suadebit inire susurro,

    Verg. E. 1, 56. —
    II.
    In partic., in publicists' lang.: suadere legem, rogationem, etc., to recommend, advocate, speak in favor of a proposed law or bill:

    legem Voconiam magnā voce et bonis lateribus suasi,

    Cic. Sen. 5, 14; so,

    legem,

    id. Brut. 23, 89; Liv. 45, 21 (opp. dissuadere):

    rogationem,

    Cic. Rep. 3, 18, 28; id. Off. 3, 30, 109; cf.:

    in hac rogatione suadendā,

    id. Mil. 18, 47:

    suadere de pace, bello, etc.,

    Quint. 3, 8, 14.— Absol.:

    in suadendo et dissuadendo tria primum spectanda,

    Quint. 3, 8, 15.—Hence, P. a. as subst.: suāsum, i, n., a persuasion, persuasive saying (late Lat.):

    serpentis suasa loquentis accepi,

    Tert. Gen. 103; cf. id. ad Uxor. 2, 1.— suādenter, adv., persuasively:

    loqui in litibus,

    Arn. 2, p. 71.

    Lewis & Short latin dictionary > suadeo

  • 59 submoneo

    sum-mŏnĕo ( subm-), ŭi, 2, v. n., to remind privily, give a hint (very rare):

    summonuit me Parmeno, quod, etc.,

    Ter. Eun. 3, 5, 22:

    patres salutavit nominatim singulos, nullo summonente,

    Suet. Aug. 53.

    Lewis & Short latin dictionary > submoneo

  • 60 summoneo

    sum-mŏnĕo ( subm-), ŭi, 2, v. n., to remind privily, give a hint (very rare):

    summonuit me Parmeno, quod, etc.,

    Ter. Eun. 3, 5, 22:

    patres salutavit nominatim singulos, nullo summonente,

    Suet. Aug. 53.

    Lewis & Short latin dictionary > summoneo

См. также в других словарях:

  • Monéo — Moneo Logo de Moneo : un « m » dans un porte monnaie stylisé, accompagné du texte « moneo » dans lequel le « e » est remplacé par le symbole de l’euro (€). La police d’écriture utilisée est Handel Gothic. Moneo… …   Wikipédia en Français

  • Moneo Atreides — is a fictional character in the Dune universe created by Frank Herbert. He is featured in the 1981 novel God Emperor of Dune . The name Moneo is the Latin word meaning I warn .Fictional biographyMajordomo Moneo Atreides (13,610 13,728) is one of… …   Wikipedia

  • Moneo Atreides — Monéo Atréides Monéo Atréides Personnage de Dune …   Wikipédia en Français

  • Moneo Atréides — Monéo Atréides Monéo Atréides Personnage de Dune …   Wikipédia en Français

  • Monéo Atréides — Personnage de fiction apparaissant dans Dune …   Wikipédia en Français

  • Moneo — may refer to: José Rafael Moneo, a Spanish architect. Moneo Atreides, a fictional character in the 1981 novel God Emperor of Dune Mon€o, a French debit card system. This disambiguation page lists articles associated with the same title. If an …   Wikipedia

  • Moneo — steht für: den Nachnamen folgender Persönlichkeiten: Rafael Moneo, spanischer Architekt Sonstiges: Ein Modell der elektronischen Geldbörse in Frankreich, siehe Moneo (Elektronische Geldbörse) Di …   Deutsch Wikipedia

  • Moneo — Moneo, es una localidad situada en la provincia de Burgos, comunidad autónoma de Castilla y León (España) , comarca de Merindades, partido judicial de Villarcayo, ayuntamiento de Medina de Pomar. Contenido 1 Población 2 Situación 3 Historia …   Wikipedia Español

  • Moneo — Moneo, Rafael …   Enciclopedia Universal

  • Moneo — Logo de Moneo : un « m » dans un porte monnaie stylisé, accompagné du texte « moneo » dans lequel le « e » est remplacé par le symbole de l’euro (€). La police d’écriture utilisée est Handel Gothic. Moneo… …   Wikipédia en Français

  • Moneo, Rafael — b. 1937, Tudela (Zaragoza)    Architect    Moneo began his career working under two great architects, Sáenz de Oiza in Madrid and Jorn Utzon in Denmark. He won a scholarship from the Spanish Academy in Rome in 1963 and remained there for the next …   Encyclopedia of contemporary Spanish culture

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»