-
41 μετά
μετά (mit μέσος verwandt, wie mit u. mitten, vgl. μέτασσαι, μεταξύ), poet. auch μεταί, äol. u. dor. πεδά, Adverbium und Präposition.
Als Adverbium: – a) eigentlich in der Mitte, mittenunter; πολέας ὀλέσαντ' αἰζηοὺς τοὺς ἄλλους, μετὰ δ' υἱὸν ἐμόν, unter ihnen, mit ihnen zusammen auch meinen Sohn, Il. 15, 67, vgl. 2, 446; ἃς τοὺς ἡγεμόνες διεκόσμεον ἔνϑα καὶ ἔνϑα –· μετὰ δὲ κρείων Ἀγαμέμνων, 2, 476; u. so auch τεῖχος μέν ῥ' ἄλοχοι – ῥύατ' ἐφεσταότες· μετὰ δ' ἄνερες, οὓς ἔχε γῆρας, und mit ihnen, so daß sie aber nicht getrennt zu denken, sondern mitten unter ihnen, die Alten, 18, 514. – b) hinterdrein; πρόσϑε μὲν ἱππῆας, μετὰ δὲ νέφος εἵπετο πεζῶν, Il. 23, 133; μηδ' ἅμα πάντες· πρῶτος ἐγώ, μετὰ δ' ὔμμες, Od. 21, 230; u. von der Zeit, μετὰ γάρ τε καὶ ἄλγεσι τέρπεται ἀνήρ, hinterher freu't sich auch über Leiden der Mann, 15, 400, vgl. Il. 1, 48. 15, 67; Pind. P. 4, 64; μετὰ δέ so oft bei Her., z. B. 1, 128. 171, u. von Sp. bei Luc., z. B. Gymnas. 1; auch Aesch. Ag. 737 τὸ δυσσεβὲς γὰρ ἔργον μετὰ μὲν πλείονα τίκτει kann man hierher ziehen. Folgt aber ein Verbum, so nimmt man gewöhnlich eine Tmesis an, die gerade bei diesem Worte sich sehr häufig findet. S. die compp.
Als Präposition: mitten unter, zwischen, c. gen., dat. u. acc.
A) c. genit. – 1) vom Orte, immitten, zwischen, unter; gew. bei Verbis der Ruhe, aber auch bei Verbis der Bewegung; μετ' ἄλλων λέξο ἑταίρων, lege dich mitten unter die Gefährten hin, Od. 10, 320; μετὰ δμώων πῖνε καὶ ἦσϑε, unter den Knechten trank u. aß er, 16, 140; πολλῶν μετὰ δούλων, Aesch. Ag. 1007; τῶν μέτα παλλόμενος, unter, mit diesen loosend, Il. 24, 400; so auch τὸν μετ' ἄστρων Ζῆνα, Eur. Phoen. 1013. – Daher 2) in Gemeinschaft, Verbindung mit Einem Etwas thun, besonders wo Einer dem Andern beisteht; zum Unterschiede von σύν, der freilich nicht überall hervortritt, immer an ein Untereinander, nicht ein streng geschiedenes Nebeneinander zu denken; daher gew. der plur. oder ein Collectivum dabeisteht; μετὰ Βοιωτῶν ἐμάχοντο, Il. 13, 700, öfter; Hes. Th. 392; Dem. vrbdt τὸν ἀγῶνα μεϑ' ὑμῶν μᾶλλον ποιήσασϑαι ἢ πρὸς ὑμᾶς. So μετὰ τοῦδ' ὅτι χρὴ πάσχειν ἐϑέλω, Aesch. Prom. 1069; μετὰ νεκρῶν κείσομαι, Eur. Hec. 209; μετὰ τριῶν τέταρτος, Pind. Ol. 1, 60. Daher μόνος im Ggstz von μετά τινος, Xen. An. 7, 3, 13, vgl. 5, 4, 34, wie Soph. εἴτε τις εἷς ὢν λέληϑεν εἴτε πλειόνων μέτα, G. R. 247; vgl. μετ' οὐδενὸς ἀνδρῶν ναίων, in keines Menschen Gesellschaft, Soph. Phil. 1091; ὃς μετὰ ζώντων ὅτ' ἦν, als er unter den Lebenden war, 1296. – So besonders μετά τινος εἶναι, στῆναι, mit Einem sein, auf Jemandes Seite sein, ihm beistehen, bes. von politischen Parteiungen; Ar. Pax 766 Ach. 668; Thuc. 3, 56. 7, 57 u. öfter; Xen. Cyr. 2, 4, 7; τοὺς μεϑ' ἑαυτοῦ στρατιώτας, An. 1, 3, 9, seine Soldaten, u. so öfter οἱ μετὰ Κύρου, ohne weiteren Zusatz, die von seiner Partei sind, unter ihm stehen; οἱ μετ' αὐτοῦ, Plat. Prot. 315 b; – μετ' Ἀϑηναίης, mit Athene's Beistand, H. h. 19, 2; μὴ ϑεῶν μέτα, Soph. Ai. 930; μετὰ ϑεῶν, mit der Götter Hülfe, διάγειν, καϑῆσϑαι, Plat. Phaed. 81 a Rep. II, 359 e. – Daher 3) das Mittel, durch welches Etwas ausgeführt wird, vermittelst, mit Hülfe, durch oder mit; μετὰ τοῦ σώματος μηδὲν καϑαρῶς γνῶναι, Plat. Phaed. 66 e; μετὰ λόγου τε καὶ ἐπιστήμης, durch das Wissen, Soph. 265 e, öfter; μετὰ πλείστων πόνων καὶ ἀγώνων ἐλευϑέραν ἐποίησαν τὴν Ἑλλάδα, vermittelst mühseliger Kämpfe, Lys. 2, 55; μετὰ ἀδικίας κτᾶσϑαι, durch Unrecht oder auf unrechte Weise, Xen. An. 2, 6, 18, wie μετὰ τοῦ δικαίου καὶ καϑήκοντος, Pol. 4, 74, 3; μετὰ κηρύγματος ἀϑροίζειν, durch Heroldsruf, 1, 49, 9; ἔοικε ἡ ἡδονὴ πολλάκις οὖ μετὰ δόξης ὀρϑῆς, ἀλλὰ μετὰ ψεύδους γίγνεσϑαι, vermittelst eines Truges, aus einem Truge, Plat. Phil. 37 e. – 4) von begleitenden Umständen einer Handlung, wo selten mit recht entspricht, häufig ein genitiv. oder ein adjectiv. den Sinn am einfachsten wiedergiebt; μετὰ φιλοχόρου κιϑάρας, mit der Cither, unter Citherbegleitung, Eur. I. A. 1037 (wohin man auch μεϑ' ὅπλων, Or. 572 I. A. 65, mit den Wassen, zieht; Soph. vrbdt πολλῶν μεϑ' ὅπλων, σὺν ϑ' ἱπποκόμοις κορύϑεσσι, Ant. 115); μετὰ σωφροσύνας, γνώμης μέτα, Eur. I. A. 544. 923; μὴ ἀληϑὴς ἀρετὴ μετὰ φρονήσεως ᾖ, im Ggstz von χωριζόμενα φρονήσεως, Plat. Phaed. 69 b, schließt sich näher an 2) an; ζῇ μετὰ κακῆς ἐλπίδος, mit, unter schlechter Erwartung, Rep. I, 330 e; ἱκέτευσε μετὰ πολλῶν δακρύων, mit, unter vielen Thränen, Apol. 34 c; μετ' οἴνου καὶ παιδιᾶς, beim Wein, im Scherz, Thuc. 6, 28, μετὰ τοῦ γυμνάζεσϑαι ἠλείψαντο, bei, 1, 6; μετὰ μέϑης, trunken, Plat. Legg. I, 637 e; παιδεραστῶ μετὰ φιλοσοφίας, Phaedr. 249 a; μετὰ ἐπιστάσεως, Pol. 2, 2, 2. So κινδύνους οὐ δυνάμενος φέρειν μετὰ τοῦ δικαίου, Plat. Theaet. 173 a; ὁ μετὰ τέχνης γράψας, kunstvoll, Polit. 295 e. – Häufig stellt es nur Dinge neben einander, ohne sie streng zu sondern, so daß man es durch καί erklären kann, μάστιγι μετὰ κέντρων μόγις ὑπείκων, Plat. Phaedr. 253 e, vgl. Rep. IX, 691 b, wo σωφροσύνην τε καὶ δικαιοσύνην μετὰ φρονήσεως κτωμένη ἢ σῶμα ἰσχύν τε καὶ κάλλος μετὰ ὑγιείας λαμβάνον verbunden ist, Schönheit und Kraft im Verein mit Gesundheit; Thuc. sagt γενόμενος μετὰ τοῦ ξυνετοῦ καὶ δυνατός, 2, 15, nicht bloß einsichtsvoll, sondern auch mächtig. – In μετὰ τοῦ νόμου καὶ τοῠ δικαίου ᾤμην μᾶλλόν με δεῖν διακινδυνεύειν ἢ μεϑ' ὑμῶν γενέσϑαι, Plat. Apol. 32 b, liegt auch »den Gesetzen gemäß«, wie μετὰ νόμων, Dem. Lpt. §. 90; u. so μετὰ καιροῦ, den Zeitumständen gemäß, μεϑ' ὁτουοῠν τρόπου, auf irgend eine Weise, Thuc., für das sonst in dieser Vrbdg so gewöhnliche κατά.
B) c. dat., nur poetisch, mitten unter; 1) gew, von lebenden Wesen, von dem sich unter einer größern Menge Befinden, dah. überall mit einem plur. od. einem Collectivum ff. unten) verbunden; ἢ μετὰ Τρώεσσι ὁμιλέοι ἢ μετ' Ἀχαιοῖς, Il. 5, 86, wie μετ' Ἀχαιοῖς πολεμίζειν, mitten unter ihnen kämpfen, 9, 352, nicht gegen sie; μετὰ πρώτοισιν ἐόντας, 4, 341 u. öfter; dah. ἐσϑλὸν ἐόντα μετ' ἀνδράσιν, 13, 461, ὃς ϑεὸς ἔσκε μετ' ἀνδράσιν, unter den Männern war er ein Gott, 24, 258; Il. 11, 64 entspricht es dem ἐν, ὁτὲ μέν τε μετὰ πρώτοισιν φάνεσκεν, ἄλλοτε δ' ἐν πυμάτοισιν. Bes. auch unter od. vor mehreren sprechen, εἰδόσι γάρ τοι ταῦτα μετ' Ἀργείοις ἀγορεύεις, 10, 250 u. öfter. Auch μετὰ δὲ τριτάτοισιν ἄνασσεν, 1, 252, vgl. 14, 94, wo, wie bei dem vorigen Beispiele, der Herrscher nicht gegenüber gestellt wird, sondern als einer derjenigen, unter denen er der Erste ist. So auch Οὖτιν ἐγὼ πύματον ἔδομαι μετὰ οἷς ἑτάροισιν, am letzten unter seinen Gefährten, Od. 9, 369, wo man nicht nöthig hat es »nach« zu übersetzen. – Auffallender μετ' ἀϑανάτοισι σύνειμι, Luc. D. Mort. 16, 5; ἐὰν μεϑ' ἡμῶν ξυμπίῃς, Ar. Ach. 277; vgl. Lob. zu Phryn. p. 354. – Aber Od. 10, 204, δίχα πάντας ἠρίϑμεον, ἀρχὸν δὲ μετ' ἀμφοτέροισιν ὄπασσα, ist es hinzu, zu beiden Abtheilungen gab ich einen Führer hinzu, wie 9, 335, οἳ δ' ἔλαχον τέσσαρες, αὐτὰρ ἐγὼ πέμπτος μετὰ τοῖ. σιν ἐλέγμην, ich zählte mich als Fünften zu ihnen hinzu, obwohl auch hier die Nebenbdtg festgehalten werden kann: ich trat als Fünfter in ihre Mitte. – Selten von Sachen, wie ἔντεα καλὰ μετὰ Τρώεσσιν ἔχονται, Il. 18, 132. – Auch bei den folgenden Dichtern; μετὰ κόραισι, Pind. Ol. 2, 32; Aesch. Ch. 360 Pers. 605; Ἰδαίαισι γυναιξὶ παρϑένοισί τε μέτα, Eur. Hec. 355; ἀρϑμὸν ἔϑεντο μετὰ σφίσιν, Ap. Rh. 2, 755. – 2) πίπτειν μετὰ ποσσὶ γυναικός ist mitten zwischen die Füße des Weibes. fallen, geboren werden, Il. 19, 110; so auch μετὰ γαμφηλῇσιν, 13, 200; μετὰ γναμπτῇσι γένυσσι, 11, 416; πηδάλιον μετὰ χερσὶν ἔχειν, zwischen, in den Händen halten, Od. 3, 286; auch τὸν μὲν μετὰ χερσὶν ἐρύσσατο Φοῖβος, Il. 5, 344; vgl. Soph. μετὰ χερσὶν ἔχειν, Phil. 1097, wie Hes. Th. 283; Sp., Luc. de Astrol. 10. – Aehnlich μετὰ φρεσί, Od. 4, 825 u. öfter, = ἐν φρεσί; ἄλλην μῆτιν ὕφαινε μετὰ φρεσίν, Hes. Se. 82; – selten zwischen leblosen Dingen, die dann bewegt gedacht werden, μετὰ νηυσί, Il. 13, 668 Od. 4, 499, μετὰ κύμασι, 3, 91 u. öfter; Hes. O. 305; μετ' ἀστράσι, Il. 22, 28. 317; μετὰ νεφέεσσι, H. h. Ven. 67; – μετὰ πνοιῇς ἀνέμοιο, Il. 23, 367 Od. 2, 148, wie sonst ἅμα πνοιῇς, doch wird in der ersten Stelle wenigstens nur die Richtung angegeben, so daß auch in der zweiten nicht zu übersetzen ist »so schnell wie der Wind«, sondern »mit dem Winde fliegen«, gleichsam mitten unter dem Winde. – Der sing. steht beim dat. nur mit folgdn Collectivis, μετὰ στρατῷ, unter dem Heere, Il. 22, 49, ἀνδρῶν μετ' ἀριϑμῷ, Od. 11, 449, μετὰ πρώτῃ ἀγορῇ, Il. 19, 50, vgl. Od. 8, 156; u. so auch μετὰ στροφάλιγγι κονίης, Il. 21, 503, ähnl. μεϑ' αἵματι καὶ κονίῃσιν, 15, 113.
C) c. accus., – 1) von der Bewegung nach einer Menge hin, in die Menge hinein, dah. auch hier bei Hom. der plur. od. Collectiva vorherrschend dabei stehen; ἵκοντο μετ' αὐτούς, Il. 3, 264, öfter, μετὰ φῦλα ϑεῶν, μετὰ ἔϑνος ἑταίρων, μετὰ μῶλον Ἄρηος, μετὰ λαόν, στρατόν, ὅμιλον u. ä.; seltener von leblosen Dingen, wie μετὰ νῆας, μετ' ἄεϑλα, μετ' ἔριδας καὶ νείκεα, mitten hinein in Zank und Streit, Il. 2, 376, μεϑ' ἤϑεα, 6, 511. – Auch die bloße Annäherung, Bewegung nach einem Ziele hin, σφαῖραν ἔπειτ' ἔῤῥιψε μετ' ἀμφίπολον, sie warf den Ball nach einer Dienerinn, Od. 6, 115; sowohl im freundlichen Sinne, βῆναι μετὰ Νέστορα, zum Nestor hingehen, um ihn zu besuchen, Il. 10, 73, ἔρχεσϑαι, 14, 136. 15, 221, als auch feindlich, βῆναι μετά τινα, auf Einen losgehen, ihn angreifen od. verfolgen, 5, 152. 6, 21. 13, 297; μετὰ χῆνας, auf die Gänse los und mitten hinein, unter sie fahren, 17, 460; vgl. noch Od. 6, 132, αὐτὰρ ὁ (λέων) βουσὶ μετέρχεται – ἠὲ μετ' ἀγροτέρας ἐλάφους. – 2) nach Etwas gehen, um es zu holen oder zu erlangen, die Absicht der Bewegung ausdrückend, πλεῖν μετὰ χαλκόν, Od. 1, 184, nach Erz fahren, um es zu holen; μετὰ πατρὸς ἀκουήν, nach oder auf Kunde vom Vater ausgehen, um Etwas vom Vater zu hören, 2, 308. 4, 701. 17, 43; ähnl. πευσόμενος μετὰ σὸν κλέος, 13, 415 (anders aber Il. 11, 227, γήμας δ' ἐκ ϑαλάμοιο μετὰ κλέος ἵκετ' Ἀχαιῶν, er zog auf die Kunde von den Achäern aus, folgte dem Rufe, s. unten); ἠέ τευ ἀγγελίης μετ' ἔμ' ἤλυϑες, mich zu holen, wie das folgde οὐδέ τοι αὐτὸς ἧσϑαι ἐνὶ κλισίῃσι λιλαίομαι zeigt, Il. 13, 252; μετ' ἄλλας ἔρχεσϑαι, nach anderen Weibern ausgehen, um sie zu freien, Od. 2, 206. So πόλεμον μέτα ϑωρήσσοντο, sie rüsteten sich zum Kampfe, Il. 20, 329, vgl. Od. 20, 153. 21, 17, ὡπλίζοντο – νέκυάς τ' ἀγέμεν, ἕτεροι δὲ μεϑ' ὕλην, um Holz zu holen, Il. 7, 417; μετὰ δούρατος ᾤχετ' ἐρωήν, Il. 11, 357, wo der Zusatz ὅϑι οἱ καταείσατο γαίης zu beachten; 13, 247, μετὰ γὰρ δόρυ χάλκεον ᾔει, ist noch οἰσόμενος hinzugesetzt, um ihn zu holen. Vgl. Valck. zu Eur. Phoen. 1327 u. Eur. Phoen. 444 Alc. 47; μετὰ στέφανον ἰών Pind. Ol. 4, 25. – 3) von örtlicher oder räumlicher Aufeinanderfolge, nach, hinterdrein, λαοὶ ἕσπονϑ' ὡςεί τε μετὰ κτίλον ἕσπετο μῆλα, wie Schaafe hinter dem Leitbock hergehen, Il. 13, 492; μετὰ Τυδέος υἱὸν ἕπουσα 10, 516, öfter; σὺν ἀμφιπόλοισι μεϑ' ἡμιόνους καὶ ἅμαξαν ἔρχεσϑαι, hinter dem Wagen hergehen, Od. 6, 260, vgl. 17, 336; so auch μετ' ἴχνια βαῖνε ϑεοῖο, der Spur der Göttinn ging er nach, 5, 193, öfter; auch beim Aufstellen, hinter einen Andern, Xen. An. 1, 8, 4. – Dah. auch – 4) von der Aufeinanderfolge, dem Werthe, dem Range nach, nächst, zunächst nach, bes. bei Superlativen, κάλλιστος ἀνὴρ τῶν ἄλλων Δαναῶν μετ' ἀμύμονα Πηλείωνα, der Schönste unter den Danaern nächst dem Achilleus, Il. 2, 674, öfter; ὃς ἄριστος ἔην εἶδός τε δέμας τε πάντων Φαιήκων μετ' ἀμύμονα Λαοδάμαντα, Od. 8, 116; πρώτῳ τοι μετ' ἐμέ, Il. 8, 289, dem ersten nach mir; μετὰ γὰρ μάκαρας καὶ Διὸς ἰσχὺν ὅδε Καδμείων ἤρυξε πόλιν, nächst den Göttern schützte er, Aesch. Spt. 1066; auch in Prosa, ποταμὸς μέγιστος μετὰ Ἴστρον, Her. 4, 53; auch ἔσχατοι μετὰ Κύνητας οἰκέουσι, 4, 49; μέγιστον μεϑ' ἑαυτὸν δυνάμενον, Thuc. 2, 101; μετ' ἐμὲ δεύτερος, Xen. Cyr. 2, 2, 4; οἶδα μετὰ τοὺς ϑεοὺς εἰς τὸ φανερὸν σὲ τούτους καταστήσαντας, An. 7, 7, 22. – 5) bes. von der Aufeinanderfolge in der Zeit, αὐτίκα γάρ τοι ἔπειτα μεϑ' Ἕκτορα πότμος ἑτοῖμος, Il. 18, 96, sogleich nach Hektor; 23, 227 Od. 3, 168 u. öfter; μετὰ ζόφον, Pind. I. 3, 36, u. so bei den Folgdn überall; bes. μετὰ ταῦτα, nach diesem, darauf, hernach, wie μετὰ τοῦτον τὸν χρόνον u. ä.; auch τὸ δὲ μετὰ τὸν σπόρον, Plat. Tim. 42 d; οὕτω πειϑέτω τὰ μετὰ ταῦτα, Soph. 257 a, künftig; ἡ μετὰ τοῦτ' ἀπόκρισις, die darauf folgende Antwort, Soph. 244 c; μετὰ μικρόν, in Kurzem, bald darauf, Luc. Demon. 8 u. a. Sp. Auch mit partic., μετὰ Πάτροκλόν γε ϑανόντα, wie sonst der genit. absol., nachdem Patroklus gestorben war, Il. 24, 573; vgl. Her. 1, 34. 6, 98. Oft wird mit großer Kürze ein Wort dabei gesetzt, welches prägnant für einen ganzen Satz steht, τὰς μετὰ τὸν Μηδὸν σπονδάς, nach dem Mederkriege, oder nachdem der Meder besiegt worden, Thuc. 3, 68; μετὰ τὸν ἑξέτη, nachdem er sechs Jahre alt geworden, Plat. Legg. VII, 794 c. – Hieran reiht sich der Ausdruck μεϑ' ἡμέραν, eigtl. nach Tagesanbruch, vgl. ἅμ' ἡμέρᾳ, übh. am Tage, bei Tage, Eur. Or. 58 Bacch. 485; Lys. 3, 29; Plat. Critia. 117 c u. öfter, wie sonst in Prosa überall; Ggstz νυκτός, Her. 1, 150; Pind. sagt so auch μετὰ νύκτας, N. 6, 6; selten mit einer Ordinalzahl, μετὰ τρίτην ἡμέραν, am dritten Tage, Plat. Phaedr. 251 e. – 6) Aus μετ' ἴχνια βαίνειν, ἐρευνᾶν, der Fährte nachspüren, Il. 18, 321, μετ' ὄγμον, dem Schwad nach, 18, 552 (vgl. unter 3), entwickelt sich die Bdtg nach, gemäß, αἶψα μεταστρέψειε νόον μετὰ σὸν καὶ ἐμὸν κῆρ, nach deinem u. meinem Herzen, 15, 52. Aber Od. 8, 583, γαμβρὸς ἢ πενϑερός, οἵτε μάλιστα κήδιστοι τελέϑουσι μεϑ' αἷμά τε καὶ γένος αὐτῶν, schließt sich an 4) an, sie sind nächst dem eignen Geschlecht, nach den Blutsverwandten die nächsten Verwandten. – 7) an manchen Stellen steht der acc. dem dat. gleich, mitten unter, zwischen in, πᾶσι μετὰ πληϑύν, Il. 2, 143, βουλῇ μετὰ πάντας ὁμήλικας ἔπλευ ἄριστος, der beste unter allen Altersgenossen, 9, 54, wie Od. 16, 419; πῶς κε σὺ χείρονα φῶτα σαώσειας μεϑ' ὅμιλον, Il. 17, 149, vgl. Od. 4, 652. Und so ist auch in Prosa μετὰ χεῖρας ἔχειν, unter den Händen haben, = dem oben erwähnten μετὰ χερσίν, Her. 7, 16, 2; Thuc. 1, 138; Aesch. 1, 77.
Seinem Substantivum wird μετά oft nachgesetzt u. erleidet dann die Anastrophe, μέτα, wovon Beispiele schon oben vorgekommen sind; doch steht apostrophirt τὸν δὲ μετ' ohne Accent, Il. 17, 258 Od. 15, 147.
Von dieser Anastrophe ist μέτα zu unterscheiden, wo es für μέτεστι steht, οὐ γάρ τις μέτα τοῖος ἀνὴρ ἐν τοῖςδεσι πᾶσιν, ist unter ihnen, Od. 21, 93; vgl. Her. 1, 88. 171. 7, 157.
In der Zusammensetzung bedeutet es – 1) eine Gemeinschaft, Theilnahme, Mittheilung, μεταδίδωμι, μετέχω, μεταλαμβάνω, u. μεταδαίνυμαι, μεταμέλπομαι, ein gemeinschaftliches Thun mit Andern. – 2) zwischen u. während, dem Raume od. der Zeit nach, μεταδόρπιος, μεταπύργιον; dah. auch in, μεταδἡμιος. – 3) nachher, hinterdrein, μέτειμι, μετακλαίω. – 4) hinzu, hinan, an, auch hinterher, vom Verfolgen, με τειπεῖν, μετέρχομαι, μεταδιώκω. – 5) hinten, nach, μετάφρενον. – 6) rückwärts, umgekehrt, μετατρέπω, μεταστρέφω, u. bes. häufig – 7) ein Hinübergehen von einem Orte zum andern, eine Veränderung aus einem Zustande in den andern, um-, μεταβαίνω, μεταβάλλω, μετατίϑημι u. a.
-
42 δέω
δέω und δεύω, bedürfen; wohl nicht, wie gewöhnlich angenommen wird, von einer Wurzel ΔΕF-, sondern von einer Wurzel ΔΥ-, mit Guna ΔΕγ-; zunächst verwandt ist wohl δεύτερος, δεύτατος. In δέω ist das Υ der Wurzel ausgestoßen; vgl. ἔχευα ἔχεα, ἀλεύω ἀλέω, ἀχεύων ἀχέων, εὔαδεν ἕαδεν. Die Attische Prosa hat von δεύω δέω ein activum δέω, δεήσω, ἐδέησα, δεδέηκα, meist unpersönlich gebraucht, δεῖ, δεήσει, ἐδέησε, δεδέῆκε, und ein deponens passiv. δέομαι, δεήσομαι, ἐδεήϑην, δεδέημαι; dic Contraction in ει unterbleibt zuweilen, δέεται und δεῖται, δέεσϑαι und δεῖσϑαι, s. Buttmann Ausf. Gramm. ed. 2 Bd 2 S. 150. Bei Homer findet sich das activum in wenigen Formen und Stellen: ἐδεύησεν zweimal; Odyss. 9, 540 κὰδ δ' ἔβαλεν μετόπισϑε νεὸς κυανοπρώροιο τυτϑόν, ἐδεύησεν δ' οἰήιον ἄκρον ἱκέσϑαι, es fehlte (nur noch grade), daß er die Spitze des Steuerruders traf, Apollon. Lex. Homer. p. 62, 11 ἐδεύησεν· ἐνδεὴς ἐγένετο; derselbe Vers interpolirt Odyss. 9, 483 κὰδ δ' ἔβαλε προπάροιϑε νεὸς κυανοπρώροιο τυτϑόν, ἐδεύησεν δ' οἰήιον ἄκρον ἱκέσϑαι, vgl. Scholl. vs. 5401 δῆσεν oder ἔδησεν einmal, Iliad. 18, 100 ὁ μὲν μάλα τηλόϑι πάτρης ἔφϑιτ', ἐμεῖο δὲ δῆσεν ἀρῆς ἀλκτῆρα γενέσϑαι, er entbehrte meiner, daß ich ihm ein Retter geworden wäre, var. lect. δ' ἔδησεν, vgl. Scholl. (Herodian.) und Apollon. Lex. Homer. p. 62, 14 ἔδ η σεν· ἐνδεὴς ἐγένετο· »ἐμεῖο δ' ἔδησεν ἀρῆς«; δ εῖ unpersönlich einmal, Iliad. 9, 337 τί δὲ δεῖ πολεμιζέμεναι Τρώεσσιν Ἀργείους, »wozu ist es nöthig, daß die Argiver mit den Troern kämpfen?« In dieser Weise gebraucht Homer öfters χρή; und so haben denn auch in der vorliegenden Stelle Neuere statt δεῖ schreiben wollen χρή, ein Versuch, welcher eben so wohlfeil und eben so werthlos ist wie Iliad. 18, 100 der geistreiche Vorschlag Neuerer statt ἐμεῖο δ' ἔδησεν oder ἐμεῖο δὲ δῆσεν zu schreiben ἐμεῠ δ' ἐδέησεν; beide »Besserungen« sind leichtfertge, frivole Attentate auf den aus dem Alterthume überlieferten Homer-Text, was Buttmann einsah, Ausf. Gramm. ed. 2 Bd 2 S. 151 sq. Anmerk. Vgl. noch mit δῆσεν ἔδησεν das Homerische κῆται, welches sich zu κέηται verhält wie δῆσεν zu δέησεν. – Häufiger als das activ. erscheint bei Homer das deponens, immer mit dem Υ, δεύομαι, in folgenden Formen und Stellen: δεύεαι Iliad. 23, 484; δεύῃ Odyss. 1, 254; δεύεται Odyss. 7, 73. 8, 137; δευοίατο Iliad. 2, 128. 5, 202; δευέσϑω Iliad. 20, 122; δεύεσϑαι Iliad. 13, 310; δευόμενος Iliad. 22, 492; δευόμενον Iliad. 1, 134. 20, 472 Odyss. 4, 264; δευομένους Iliad. 3, 294; ἐδεύεο Iliad. 17, 142; ἐδεύετο Iliad. 1, 468. 602. 2, 431. 4, 48. 7, 320. 23, 56. 24, 69 Odyss. 16, 479. 19, 425; δευέσϑην Iliad. 8, 127; δεύοντο Iliad. 2, 709; δευήσεαι Odyss. 6, 192. 14, 510; δευήσεσϑαι Iliad. 13, 786 Odyss. 23, 128. Aorist. und perfect. kommen bei Homer nicht vor. Bedeutung und Construction: absolut, Iliad. 1, 134 αὐτὰρ ἔμ' αὔτως ἧσϑαι δευόμενον, entbehrend; Iliad. 22, 492 δευομενος δέ τ' ἄνεισι πάις ἐς πατρὸς ἑταίρους, Mangel leidend; Iliad. 20, 122 μηδέ τι ϑυμῷ δευέσϑω, er soll sich nicht verlassen fühlen; δεύεσϑαί τινος einer Sache oder Person entbehren, Iliad. 2, 128 πολλαί κεν δεκάδες δευοίατο οἰνοχόοιο; Odyss. 1, 254 ἦ δὴ πολλὸν ἀποιχομένου Ὀδυσῆος δεύῃ; Iliad. 4, 48 οὐ γάρ μοί ποτε ῃωμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐίσης, λοιβῆς τε κνίσης τε; Odyss. 19, 425 δαίνυνι', οὐδέ τι ϑυμὸς ἐδεύετο δαιτὸς ἐίσης; Odyss. 4, 264 πόσιν οὔ τευ δευόμενον, οὔτ' ἂρ φρένας οὔτε τι εἶδος; Iliad. 3, 294 καὶ τοὺς (ἄρνας) μὲν κατέϑηκεν ἐπὶ χϑονὸς ἀσπαίροντας, ϑυμοῠ δευομένους· ἀπὸ γὰρ μένος εἵλετο χαλκός, der Lebenskraft ermangelnd, sterbend, vgl. Apollon. Lex. Homer. p. 57, 34; δεύεσϑαί τινος Einem nachstehn, Iliad. 23, 484 ἄλλα τε πάντα δεύεαι Ἀργείων, auch in allen andern Stücken stehst du den Argivern nach; δεύεσϑαί τινος in etwas nachstehn, zurückstehn, Iliad. 17, 142 Ἕκτορ εἶδος ἄριστε, μάχης ἄρα πολλὸν ἐδεύεο, im Kampfe standest du sehr zurück, das εο in ἐδεύεο mit Synizese zu lesen; so hat man auch Iliad. 13, 310 erklärt, ἐπεὶ οὔ ποϑι ἔλπομαι οὕτως δεύεσϑαι πολέμοιο καρηκομόωντας Ἀχαιούς, Apollon. Lex. Homer. p. 58, 1. – Vgl. die Homerischen compos. ἐπιδεύομαι und ἐπιδευής. – Folgende: 1) Activum: παραδείγματος αὐτὸ τὸ παράδειγμα δεδέηκεν, der Beweis bedarf selbt des Beweises. Plat. Polit. 277 d; ἡ βουλὴ δεῖ διακρινοῠντος Lach. 184 c. – Gew. a) πολλοῠ, ὀλίγου δέω, essehltviel, wenigdaran, daßich, e. inf., z. B. πολλοῠ δεῖς τὸ εἶδος ἀγνοεῖν τοῠ παιδός, es fehlt viel daran, daß du nicht kennen solltest, Plat. Lys. 204 e; vgl. Theaet. 167 b; ὡστε ϑολλοῠ δέω μὴ οὐ δύο γε φεύγειν Euthyd. 297 c; πολλοῦ μοι δοκῶ δεῖν τὰ ὑμέτερα ἔχειν Xen. An. 7, 6, 18; οὐ πολλοῠ δέοντας ἴσους τὸ πλάτος καὶ τὸ μῆκος εἶναι, beinahe eben so dick wie lang, 5, 4, 32; auch absol., als nachdrückliche Veineinung, πολλοῠ γε δέω, Plat. Phaedr. 228 a, wie Dem. 20, 58, ich bin weit entfernt, d. i. durchaus nicht; τοῦ παντὸς δέω, Aesch. Prom. 1008; τοσούτου δέουσιν ἐλεεῖν ὥστε μᾶλλον, wie tantum abest, Isocr. 4, 168; vgl. 14, 18 u. 11, 5, wo vor Bekk. τοσούτῳ stand. Seltener steht auch der acc., τοσοῠτον δέω εἰδέναι Plat. Menon. 71 a; Luc. Icarom. 5; ὀλίγον, μικρὸν δέω τοῠ ποιεῖν, Plut. Pyrrh. 17. 30, öfter. – An Vrbdgen, wie μικροῠ δέοντα τέτταρα τάλαντα, beinahe vier Talente, woran wenig fehlt, Dem. 27, 35, reihen sich Ausdrücke für die Zahlen 18, 19, 28, 29 u. ä.; δυοῖν δέοντα τεσσαράκοντα, Her. 1, 14. Bes. Att., ἑνὸς δέον εἰκοστὸν ἔτος, das zwanzigste Jahr weniger eins, d. i. das neunzehnte, Thuc. 8, 6. 25; πεντήκοντα δυοῖν δέοντα ἔτη, d. i. 48 Jahre, 2, 1; μιᾶς δέουσι ἑξήκοντα, Plat. Legg. V, 738 a; Sp. brauchen gen. abs., ἑξήκοντα ἑνὸς δέοντος ἔτη, Plut. Pomp. 79; D. L. 5, 27. – b) das imperson. δεῖ, conj. δέῃ, auch δῇ, s. Mein. III, 293, es bedarf, ist nöthig; mit acc. c. inf., Pind. Ol. 6, 28; Her. bes. von Schicksalbestimmungen, οὐ γὰρ ἔδει Ναξίους ἀπολέσϑαι, sie sollten nicht untergehen, 5, 33; vgl. 6, 64. 9, 109; u. mit dem Zusatz κατὰ τὸ ϑεοπρόπιον, 8, 53; δεῖ γενέσϑαι τι, Thuc. 5, 26. Seltener findet eine Attraction statt, ἡγούμην αὐτὸς περιεῖναι δεῖν αὐτῶν, καὶ μεγαλοψυχότερος φαίνεσϑαι Dem. 19, 235; vgl. 44, 28 u. Lob. Phryn. 754; selten auch steht der dat., δεῖ ἐπισάξαι τὸν ἵππον Πέρσῃ ἀνδρί Xen. An. 3, 4, 35; vgl. Oec. 7, 20; Soph. O. C. 721; Eur. Hipp. 945; Plat. Rep. X, 608 c.; Soph. abdt auch δεῖ σ' ὅπως δεἰξεις Ai. 553; bgl. Phil. 54. – Ohne Inf., εἴ τι δέοι u. ἐἀν τι δέῃ, wenn es nöthig sein sollte, Xen. oft. – Gew. mit dem gen. der Sache, δεῖ τινος, es bedarf einer Bache, es ist etwas nöthig, es thut Noth, εὐβουλίπς δεῖ Beph. Ant. 1083; ἀγαϑοῠ δημτουργοῠ δεῖ Plat. Gouv. 187 c, der sogar abdi σφόδρα ἡμῖν δεῖ ἄκρων εἶναι τῶν ἀρχόντων Rep. V, 459 b; οὐδὲν ἔτι αὐτῶν δεῖ Thuc. 5, 55; Xen. An. 5, 1, 10. Die Person, welche etwas nöthig hat, steht gew. im dat., ἔδει γὰρ δὴ συμμαχίης τινός οἱ μεγάλης Her. 5, 38, wo pleonast ἐξευρεϑῆναι zugesetzt ist; ἓν δεῖ μόνον μοι Eur. Suppl. 594; τέχνης δεῖ τῷ μέλλοντι δρᾶν Plat. Soph. 255 a; δεῖ μοι τῆς αὐτῆς ἐρωτήσεως Men. 79 c. Selten im accus., αὐτὸν σε δεῖ Προμηϑέως Aesch. Ag. 840; ποίας με δεῖ φροντίδος Soph. El. 602; vgl. Eur. Rhes. 837; u. spätere Prosaiker, nach Arist. pol. 7, 13. – c) an a) schließt steh πολλοῠ, ὀλίγου δεῖ, essehltviel, wenig, worauf acc. c. inf. folgt, πολλοῦ γε δεῖ οὕτως ἔχειν Plat. Prot. 341 d; ἐδέησεν ἐλαχίστου αὐτοὺς διαφϑεῖραι (τὸ πῠρ), es fehlte sehr wenig daran, daß das Feuer sie rernichtete, Thuc. 2, 77; daher πολλοῦ γε καὶ δεῖ, zu nachdrücklicher Verneinung am Ende des Satzes, weit gefehlt, Dem. 18, 300 u. sonst; absol. πολλοῠ, ὀλίγοὺ δεῖν, so daß viel, wenig fehlt, Plat. Apol. 22 a Lgg. XII, 998 d; ὀλίγου δεῖν φορήματι ἀλλὰ προςϑήματι ἐοίκασι, beinahe, Xen. Mem. 3, 10, 13; so μικροῦ δεῖν, Isocr. 4, 144; ἵν' εἰδῆτε πολλοῠ δεἴν ἄξιον ὄντα, daß viel fehlt, daß er bei weitem nicht würdig ist, Dem. 23, 7. – 2) Deponens: perf. δεδέημαι Xen. An. 7, 7, 14; nöthighaben, bedürfen, entbehren, τινός; Sp. D., wie Ap. Rh. 1, 968; sehr gew. Her. u. Att. Auch οὐδὲν ἐμοῠ δέονται, Plat. Theaet. 151 b, u. öfter; εἴ τι ἄλλο ἡ τῆς οὐσίας δέοιο Conv. 218 c; ἢν δέ τι δέωνται τοῦ βασιλέως, in irgend einer Sache, Thuc. 8, 37; οἱ δεόμενοι, die Bedürftigen, Isocr. 6, 67, wie οἱ μάλιστα βίου δ. 4, 35; vgl. Her. 8, 59; so absol., τὸ δεῖσϑαι, Xen. An. 2, 6, 13. Dah. = begehren, wünschen, τινός, Her. 9, 35, u. Folgde oft; c. inf., Her. 2, 173; δέομαι αὐτὸ τοῠτο μαϑεῖν Plat, Phaed. 73 b, u. sonst; bitten. Πολυκράτεος πέμψαι ἑαυτῷ στρατόν Her. 3, 44; τῶν ἱερέων πάντα διελϑεῖν Plat. Tim. 23 d, u. sonst; auch mit dem acc. c. inf., ἐδεήϑη Δαρείου ἕνα αὐτῷ παἴδα καταλειφϑῆναι Her. 4, 84; δέομαι ὑμῶν τούτοις τὸν νοῠν προςέχοντας ἀναμιμνήσκισϑαι Andoc. 1, 37; aber auch ἐδέοντο Κύρου ὡς προϑυμοτάτου γενέσϑαι Xen. Hell. 1, 5, 2. – Mit folgd. ὥςτε, Thuc. 1, 119; ὅπως, Plut. Ant. 84; τοῠτο ὑμῶν δέομαι δίκαιον Plat. Apol. 18 a; ὅπερ ἐδεόμεϑά σου Conv. 173 e; σύμφορα δέονται Thuc. 1, 32; wie δονατά Plat. Prot. 335; δίκαια καὶ μέτρια Dem. 58, 2; vgl. Xen. Cyr. 1, 4, 1; An. 7, 2, 34; ἐδεήϑῆ ἐμοῦ τινα ἰσχυρὰν δέησιν Aesch. 2, 43; δέῃμα, ὃ δεῖταί μου σφόδρα Ar. Ach. 1059; τινὸς παρά τινος, Luc. u. a. Sp. Auffallend ist ἐδέοντο Βοιωτοὺς ὅπως παραδῶσι Thuc. 5, 36, wo Krüger ᾐτοῠντο vermuthet.
-
43 ἀφ-αιρέω
ἀφ-αιρέω (s. αἱρέω; Hom. ἀποαιρεῖσϑαι Il. 1, 230; fut. ἀφελῶ N. T. Apocal. 22, 19), wegnehmen, entziehen, von Hom. an, Od. 14, 455, bei allen Schriftstellern; Ggstz προςϑεῖναι Plat. Crat. 431 c; Phaed. 95 e u. sonst; τὰς τραπέζας Philyll. Ath. IX, 408 e; ἀφελεῖν, Ggstz παραϑεῖναι Sosip. com. ib. 378 c; Ggstz προςτιϑέναι Anaxandr. Stob. 117, 1; mit dem bloßen acc., od. τινά τι, Aesch. Eum. 340; Her. 1, 80; τινός τι, Soph. Phil. 921; Ar. Pax 553 u. sonst, obwohl das med. namentlich in der Bdtg »berauben« häufiger ist; τὶ ἔκ τινος Aesch. Eum. 422; αὐτοῖς τὸν δεσμόν, befreite sie von der Hast, Dem. 24, 122; αὐτοῖς τὸ συστρατεύειν, er erließ ihnen den Heereszug, Xen. Cyr. 7, 1, 44; – absondern, trennen, τὸ Ἑλληνικὸν ἀπὸ πάντων Plat. Polit. 262 d. – Viel häufiger ist von Hom. an das med. (aor. ἀφειλόμην; ἀφείλατο D. C. 41, 63; ἀφῃρημένος medial Lys. 25, 28), Einem etwas entreißen, für sich, um es selbst zu haben, ihn einer Sache berauben, τινός τι, Od. 22, 219 ἐπὴν ὑμέων γε βίας ἀφελώμεϑα χαλκῷ, Iliad. 9, 335 τοῖσι μὲν ἔμπεδα κεῖται (τὰ γέρα), ἐμεῦ δ' ἀπὸ μούνου Ἀχαιῶν εἵλετο; τινὸς τέκνα, die Kinder von Einem trennen, Xen. Cyr. 3, 1, 29; vgl. Mem. 1, 5. 3 Hell. 3, 1, 18 u. 7; ταῦτ' ἀφαιρήσεταί τις ὑμῶν; wird er euch dies streitig machen? Dem. 19, 331; vgl. 7, 5; Pol. 3, 75. – Am gewöhnlichsten τινά τι, Il. 1, 182; Soph. Phil. 376; Her. 1, 14 u. öfter; τοὺς ἰατροὺς τὴν δόξαν Plat. Gorg. 457 b u. sonst; im perf., Legg. XII, 958 c; ἀφῄρησαι αὐτὴν, ἀφ' ὧν ἔζη Dem. 45, 70; pass. ἀφαιρεῖσϑαί τι, bes. im aor. ἀφῃρέϑη, ὑφ' ὑμῶν τὸν στέφανον Ar. Nubb. 615, u. sonst; vgl. Xen. Cyr. 6, 1, 12; Dem. 17, 22. – Seltener τινί τι, Od. 1, 9 Il. 1, 161; πρὸς Ἑλλάδος ψόγον, Tadel von Griechenland abwenden, Eur. Tr. 1034; Jemanden von etwas befreien, τινά τινος Luc. Hermot. 63; τί μ' ἄνδρα πολέμιον ἀφείλου μὴ κτανεῖν; was hast du mich gehindert, ihn zu tödten? wo das μή zu merken Soph. Phil. 1275; Sp.; vgl. Andocid. 4. 27; – ἐπιβουλήν, ἐπινοίας τινός, sie hindern, vereiteln, Pol. 10, 12. 30, 5; vgl. Thuc. 4, 134; pass., gehindert werden, Eur. Hipp. 1207. – Bes. bemerke man ἀφαιρεῖσϑαί τινα εἰς ἐλευϑερίαν, Jemand in Freiheit setzen, ihn aus der Knechtschaft herausreißen, Plat. Legg. XI, 914 e; öfter bei Rednern, Aesch. 1, 62 Dem. 58, 19; πρὸς τὴν ἐλ., Luc. Merc. cond. 4; vgl. Plut. Sol. 12. – Her 5, 35 fut. med. passivisch.
-
44 ἐξ-αιρέω
ἐξ-αιρέω (s. αἱρέω, ἐξῃρήσατο Ar. Th. 760, ἐξαιρήσωνται Aristid.), herausnehmen; – 1) Etwas von seinem Orte wegnehmen, aus Etwas herausnehmen, λέβητος ἔξελε Pind. Ol. 1, 26; Ggstz ἐντιϑέναι Plat. Crat. 414 d, wie ἐπεμβάλλειν 399 a; öfter γράμματα, z. B. τὸ δέλτα τοῠ ὀνόματος 413 e; οὓς ἐγὼ ἔκ τε τοῦ λέγειν καὶ τοῦ γράφειν ἐξαιρῶ Theaet. 162 d; ὁ φοίνιξ, ὅϑεν ἐξαιρεϑείη ὁ ἐγκέφαλος Xen. An. 2, 5, 21; οἴακας ἐξῃροῦμεν νεώς Eur. I. T. 1357; ἐξελοῦσ' ὡς καρδίαν ἀλεκτόρων Aesch. Eum. 861; von der Herausnahme der Eingeweide des Opferthieres, κοιλίην, νηδύν, Her. 2, 40. 87; τὰ ἱερὰ ἐξῃρημένα Xen. An. 2, 1, 9. – Med., sich, für sich Etwas herausnehmen; φαρέτρης ἐξείλετο πικρὸν ὀϊστόν Il. 8, 323; οἰωνοί, οἷσί τε τέκνα ἀγρόται ἐξείλοντο, denen Landleute die Jungen ausnahmen, Od. 16, 218; τὰ μεγάλα ἱστία, die Segel einziehen, Xen. Hell. 1, 1, 13; – τὰ φορτία, die Schiffsladung aus dem Schiffe herausnehmen u. ans Land schaffen, ausladen, τὰ ἀγώγιμα Xen. An. 5, 1, 16, Thuc. 8, 90; Dem. 56, 10 ἐξαιρεῖται τὸν σῖτον ἐν τῇ Ῥόδῳ καὶ ἐκεῖ ἀποδίδοται; ib. 3 u. 35, 13; Lycurg. 18 u. öfter. Auch das pass. so, κέραμος ἐξαιρεόμενος ἐν Αἰγύπτῳ, der dort ausgeladen, nach Aegypten eingeführt wird, Her. 3, 6. – 2) übh. wegnehmen, entfernen, beseitigen, auch von Gemüthsaffecten; εὖ πατρὸς ἐξεῖλον φόβον Eur. Phoen. 991; ἐξέλοιμεν ἀλλήλων τὴν ἀπιστίαν, das Mißtrauen entfernen, Xen. An. 2, 5, 21; ὀρϑῶς ἂν ἐξαιροῖμεν τοὺς ϑρήνους τῶν ὀνομαστῶν ἀνδρῶν, wie τοὺς ὀδυρμούς, die Klagen um die Männer aufheben, Plat. Rep. III, 387 ce; τὴν ἄγνοιαν Legg. VI, 771 c; ἐνόντα ἔρωτα Conv. 186 d; τὰς δόξας Soph. 230 d; ἁμαρτίας ἐξῃρημένης Charm. 171 e; φόβους πολιτῶν Isocr. 2, 23; λόγοις τὰς διαφοράς 12, 165. – Auch im med., ἐξελέσϑαι ὑμῶν τὴν διαβολήν Plat. Apol. 19 a, τέρψιν βίου Eur. Alc. 347; νεῖκος πατρός, aufheben, Med. 904, ὁ ϑεὸς ἐξαιρούμενος τὸν νοῠν τούτων Plat. Ion 534 c, wie τοῠ μὲν φρένας ἐξέλετο Ζεύς, den Verstand nehmen, Hes. Sc. 89, Il. 17, 470 u. öfter, auch Γλαύκῳ φρένας ἐξέλετο Ζεύς, 6, 234; mit dem Nebenbegriffe des gewaltsamen Entreißens, ἐξελέσϑαι τινὰ ϑυμόν 15, 480. 17, 678; in tmesi, ἐκ ϑυμὸν ἑλέσϑαι 11, 381; ἐκ δέος εἵλετο γυίων Od. 6, 140; τί τινος, Il. 19, 137. 24, 754 Od. 11, 201. So, rauben, Aesch. Suppl. 924; μὴ 'ξέλῃ τὰ φίλτατα Soph. Bl. 1199; βίᾳ γυναῖκα τήνδε σ' ἐξαιρήσεται Eur. Alc. 79, dgl. I. A. 972; Ar. Par 316. 443. Aehnlich ἐξελέσϑαι τοῦ πολέμου Pol. 1, 11, 11; ἐκ τῶν κινδύνων Dem. 18, 90, im Psephisma, den Gefahren entreißen; οὔτε γὰρ τὸ γνῶναι καὶ δοκιμάσαι τὸ βέλτιστον ἐξελέσϑαι δύναιτ' ἂν ὑμῶν οὐδὲ εἷς, das kann euch Keiner entreißen, Dem. 24, 37; βίας τοὐς ἀδικουμένους Plut. Rom. 6. – Auch im pass., ἐξαιρε ϑέντες τὸν Δημοκήδεα, denen Demokedes entrissen worden, Her. 3, 137; vgl. Thuc. 6, 24 τὸ ἐπιϑυμοῠν τοῠ πλοῦ οὐκ ἐξῃρέϑησαν, die Lust wurde ihnen nicht genommen, wie ἐξαιρεϑέντας ἀδικίαν ὑπὸ τοῦ διδασκάλου, denen vom Lehrer die Ungerechtigkeit benommen, die davon befreit sind, Plat. Gorg. 519 d. – Bes. merke man – a) ἐξαιρεῖσϑαί τινα εἰς ἐλευϑερίαν, in libertatem vindicsre, Lys. 23, 9 Dem. 10, 14 u. öfter bei den Rednern, womit Her. 3, 137 zu vergleichen, ἄνδρα δραπέτην γενόμενον ἐξαιρέεσϑε; ä. Pol. 1, 36, 5. – b) eine Ausnahme machen mit Etwas, ausnehmen, bei Seite setzen; μητέρας ἐξελόντες, mit Ausnahme der Mütter, Her. 3, 150; Σιμμίαν ἐξαιρῶ λόγου, den S. nehme ich aus, Plat. Phaedr. 242 b, vgl. Rep. VI, 492 e; ὅταν ἑαυτὸν ἀεὶ ἀναίτιον ἐξαιρῇ Legg. V, 726 b; Sp; ἐξελόντες τὰς ἀντιμοιρίας, von der Erbschaft bei Seite legen, Dem. 36, 8; ἐξειλόμεϑα τὴν οἰκίαν εἰς ἔκτισιν προικός 40, 56; τὸ μέσον τούτων ἐξεῖλες, du hast es übergangen, 23, 36. – c) mit Gewalt austreiben, τοὺς κατοικημένους Her. 5, 16; austilgen, vernichten, sowohl mit dem Namen der Einwohner, Her. oft, als τὴν πόλιν, von Grund aus zerstören, 1, 103. 8, 111 u. oft; auch στρουϑούς, σφῆκας, 1, 159; Xen. Hell. 4, 2, 12. So Eur. πόλεις Tr. 892; τοὺς Ἡρα-κλείους παῖδας Herc. Fur. 39; ϑῆρας χϑονός Hipp. 18; φϑίνοντα Λαΐου ϑέσφατ' ἐξαιροῠσιν ἤδη, VLL. ἀφανίζουσιν, die Orakel zu Schanden machen, Soph. O. R. 908; οἰκίας καὶ πόλεις κατ' ἄκρας ἐξαιρεῖν Plat. Legg. X, 909 b; πόλιν ἐξελεῖν, erobern, Thuc. 4, 69; Xen. Hell. 2, 2, 19; τὰ χωρία Dem. 33, 115; D. Hal. 8, 86 u. a. Sp. – 3) aus einer Anzahl herausnehmen, auswählen, auslesen, ἥν οἱ Ἀχαιοὶ ἔξελον Il. 11, 627, die sie für ihn auswählten, ihm bestimmten, wie κούρην, ἣν ἄρα μοι γέρας ἔξελον 16, 56; im med., für sich auswählen, 9, 129; ταύτας ἐξείλεϑ' αὑτῷ κτῆμα καὶ ϑεοῖς κριτόν Soph. Tr. 244; δῶρον O. C. 546; ἐπειδὰν ϑεοῖσιν ἀκροϑίνι' ἐξέλῃς Eur. Rhes. 470; τέμενος βασιλεῖ Her. 4, 161; γέρεα 2, 168; κλήρους τοῖς ϑεοῖς ἱερούς Thuc. 3, 50; Xen. Cyr. 4, 5, 51. 7, 5, 35 u. öfter; ἱερὰ καὶ ἀγορὰν ἐξῃρῆσϑαι ϑεῶν Plat. Legg. VIII, 848 d; auch εἰς τὸν κόσμον, Alc. I, 123 c; – ἐξαραιρημένος, geweiht, Her. 1, 148.
-
45 υμεις
-
46 υμειων
-
47 υμεων
-
48 διίστημι
+ V 1-1-2-2-5=11 Ex 15,8; 2 Kgs 2,14; Is 59,2; Ez 5,1; Prv 17,9A: to set apart, to separate [τινα] Prv 17,9; id. [τι] TobS 7,12; to set apart, to disperse [τι] Sir 28,14 M: to resolve, to constitute [τι] 2 Mc 8,10διέστη τὸ ὕδωρ the water was separated, parted Ex 15,8; οὐδιέστησαν τῆς εὐσεβείας they were not separated fom piety, they did not stray from piety 3 Mc 2,32; διεστηκὼς τῆς ἡμετέρας χρηστότητος different from our righteousness Est 8,12k; τὰ ἁμαρτήματα ὑμῶν διιστῶσιν ἀνὰ μέσον ὑμῶν καὶ τοῦ Θεοῦ your sins separate you from God Is 59,2Cf. GOLDSTEIN 1983, 328; HELBING 1928 164 -
49 πορεῖον
-ου τό N 2 1-0-0-0-0=1 Gn 45,17conveyance, wagon, cart; *Gn 45,17 τὰ πορεῖα ὑμῶν corr.? φορεῖα ὑμῶν beasts of burden for MTבעירכם your animalsCf. HARL 1986a, 291-292; WALTERS 1973, 51; WEVERS 1993, 764 -
50 κατασκεδάννυμι
A- σκεδῶ Antiph.25
:—scatter, pour upon or over,κατάχυσμα.. κατ εσκέδασαν θερμὸν τοῦτο καθ' ὑμῶν Ar.Av. 536
, cf.PMagd.33.4 (iii B.C.);τὰς ἀμίδας D.
l.c.: usu. c. acc. et gen., τὴν μεγίστην ἀρύταιναν ὑμῶν Antiph.l.c., etc.; ; κ. ὕβριν τινός pour abuse upon one, Plu.2.10c;λῆρον κ. τινός Luc.Salt.6
;ὅλας ἁμάξας βλασφημιῶν κ. τινός Id.Eun.2
, etc.2 κ. φήμην spread a report against one, Pl.Ap. 18c:—[voice] Pass.,ἡ φήμη κατεσκέδασται τοῦ Μίνω Id.Min. 320d
; ὁ λόγος ἐν τῇ πόλει κατεσκέδασται (prob. l. for - σκεύασται) Lys.10.23;τοῦ πόνου πλείονος -ασμένου τῆς σαρκός Hp.Medic.7
.3 [voice] Med., pour, sprinkle about, X.An.7.3.32 (Suid., Phot.: συγκατ-) codd.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > κατασκεδάννυμι
-
51 καταψηφίζομαι
A vote against or in condemnation of, τινος Antipho 1.12, Lys.10.31, Pl.Ap. 36a, 41d, X.Ap. 32: metaph.,τῆς ψυχῆς Democr.159
; κ. τινὸς θάνατον pass a vote of death against him, Lys.12.100;κατεψηφισμένοι αὐτοῦ θάνατον X. HG1.5.19
; κ. τινὸς δειλίαν, κλοπήν, find him guilty of cowardice, of theft, Lys.14.11, Pl.Grg. 516a;ἀδικίαν ὑμῶν αὐτῶν Isoc.15.297
: abs.,οἱ -ψηφισάμενοι δικασταί Pl.Lg. 878d
: later in [tense] pf. [voice] Act.κατεψήφικα D.H.4.58
,5.8.2 [voice] Pass. (so always in [tense] aor.), to be condemned,ἑάλωκεν ἤδη καὶ κατεψήφισται D.21.151
; θανάτου ἢ φυγῆς καταψηφισθῆναι to death or exile, Pl.R. 558a, cf. Plt. 299a.b of the sentence, to be pronounced against a person,δίκη κατεψηφισμένη τινός Th.2.53
;κατ εψηφισμένος ἦν μου ὁ θάνατος X.Ap.27
, cf. 23;τὰ ὑφ' ὑμῶν -ψηφισθέντα Lys.14.12
.3 [voice] Med., carry measures adverse to a person, Plu.Caes.29.II vote in affirmation, opp. ἀποψηφ-, Arist. Pol. 1298b39; generally, come to a determination, Id.Po. 1461b2:— so in [voice] Pass., .2 metaph.,ἀείμνηστον ἡμῶν δόξαν Vett.Val.351.28
.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > καταψηφίζομαι
-
52 κεφαλή
κεφᾰλή, ἡ,A head of man or beast, Hom. (v.infr.), Alc.15, etc.; once in A., Th. 525 (lyr.), once in S., Aj. 238 (anap.), also in E., Fr. 308 (anap.), Rh. 226 (lyr.), al.;ἄλλου οὐδενὸς ἐμψύχου κ. γεύσεται Αἰγυπτίων οὐδείς Hdt.2.39
; κεφαλῇ.. μείζονες taller in stature, Il.3.168; so μείων.. κεφαλήν ib. 193 Aristarch.: freq. with Preps.,a κατὰ κεφαλῆς, [dialect] Ep. κὰκ κεφαλῆς, down over the head,κόνιν.. χεύατο κὰκ κεφαλῆς Il.18.24
, cf. Od.8.85, etc.b κατὰ κεφαλήν, [dialect] Ep. κὰκ κεφαλήν on the head,Ἐρύλαον.. βάλε πέτρῳ μέσσην κὰκ κεφαλήν Il.16.412
, cf. 20.387, 475: in Prose, from above, X.HG7.2.8: c.gen., above, κ. κ. τινῶν γενέσθαι ib.7.2.11; τὸ κ. κ. ὕδωρ, of rain water, Thphr. HP4.10.7 (-ὴν codd.), CP6.18.10 (-ῆς): in Archit., upright, IG22.463.42; also, per head, each person (cf. infr. 1.2), Arist.Pol. 1272a14, LXX Ex.16.16;κατὰ κεφαλὴν τῶν κωμητῶν PPetr.2p.17
(iii B. C.).c ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς from head to foot, Il.23.169;τὰ πράγματα ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κ. σοι πάντ' ἐρῶ Ar.Pl. 650
.d ἐπὶ κεφαλήν head foremost, ἐπὶ κ. κατορύξαι to bury head downwards, Hdt.3.35; ἐπὶ κ. ὠθέεσθαι to be thrust headlong, Id.7.136, cf. Hyp.Fr. 251;ἐπὶ κ. ὠθεῖν τινα ἐκ τοῦ θρόνου Pl.R. 553b
;ἐπὶ τὴν κ. εἰς κόρακας ὦσον Men.Sam. 138
;εὐθὺς ἐπὶ κ. εἰς τὸ δικαστήριον βαδίζειν D.42.12
; οὐ βουλόμενος πολίτας ἄνδρας ἐπὶ κ. εἰσπράττειν τὸν μισθόν recklessly, Hyp.Lyc.17; ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς περιφέρειν carry on high, in token of admiration, Pl. R. 600d.2 as the noblest part, periphr. for the whole person,πολλὰς ἰφθίμους κ. Il.11.55
, cf. Od.1.343, etc.; ἶσον ἐμῇ κ. no less than my self, Il.18.82;ἑᾷ κ. Pi.O.7.67
; esp. in salutation,φίλη κ. Il.8.281
, cf. 18.114;ἠθείη κ. 23.94
;Ἄπολλον, ὦ δία κ. E.Rh. 226
(lyr.): in Prose,Φαῖδρε, φίλη κ. Pl.Phdr. 264a
;τῆς θείας κ. Jul.Or. 7.212a
: in bad sense,ὦ κακαὶ κεφαλαί Hdt.3.29
;ὦ μιαρὰ κ. Ar.Ach. 285
: periphr. in Prose, : in bad sense,ἡ μιαρὰ καὶ ἀναιδὴς αὕτη κ. D.21.117
, cf. 18.153;ἡ κ. τῶν αὐτοῦ PRein.57.8
(iv A.D.); μεγάλη κ. a great personage, Vett. Val.74.7; cf. supr. 1 b fin.3 life,ἐμῇ κ. περιδείδια Il.17.242
;σύν τε μεγάλῳ ἀπέτεισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι 4.162
; παρθέμενοι κεφαλάς staking their heads on the cast, Od.2.237; τὴν κ.ἀποβαλέεις Hdt.8.65
.4 in imprecations, ἐς κεφαλὴν τράποιτ' ἐμοί on my head be it! Ar.Ach. 833;ἐς τὴν κ. ἅπαντα τὴν σὴν τρέψεται Id.Nu.40
;ἃ σοὶ καὶ τοῖς σοῖς οἱ θεοὶ τρέψειαν εἰς κ. D.18.290
; ἐς κ. σοί (sc. τράποιτο) Ar. Pax 1063, Pl. 526;σοὶ εἰς κ. Pl.Euthd. 283e
;τὰ μὲν πρότερον.. ἐγὼ κεφαλῇ ἀναμάξας φέρω Hdt.1.155
;οἷς ἂν.. τὴν αἰτίαν ἐπὶ τὴν κ. ἀναθεῖεν D.18.294
;τὸ αἷμα ὑμῶν ἐπὶ τὴν κ. ὑμῶν Act.Ap. 18.6
.II of things, extremity,a in Botany, κ. σκορόδου head ( = inflorescence) of garlic, Ar.Pl. 718, cf. Plb.12.6.4;κ. μήκωνος Thphr.HP9.8.2
; ῥίζα κ. ἔχουσα πλείονας tubers, Dsc.3.120.b in Anatomy, κεφαλαὶ τῆς κάτω γνάθου, prob. the condyloid and coronoid processes, Hp.Art.30; ἡ κ. τοῦ ὄρχεως, = ἐπιδιδυμίς, Arist.HA 510a14, cf. Gal.4.565; μηροῦ, κνήμης κ., Poll.2.186, 188; of the base of the heart, Gal.UP6.16; but, apex, Hp.Cord.7; of the sac in poulps, Arist.PA 654a23, 685a5; of muscles, origin, Gal.UP7.14.c generally, top, brim of a vessel, Theoc.8.87; coping of a wall, X.Cyr.3.3.68; capital of a column, CIG2782.31 ([place name] Aphrodisias), LXX 3 Ki.7.16, Poll.7.121.d in pl., source of a river, Hdt.4.91 (butsg., mouth,οἶδα Γέλα ποταμοῦ κεφαλῇ ἐπικείμενον ἄστυ Call.Aet.Oxy.2080.48
): generally, source, origin, Ζεὺς κ. (v.l. ἀρχή) , Ζεὺς μέσσα, Διὸς δ' ἒκ πάντα τελεῖται τέτυκται codd.) Orph.Fr. 21a; starting-point,κ. χρόνου Placit. 2.32.2
( κρόνου codd.), Lyd.Mens.3.4; κ. μηνός ib.12.IV κ. περίθετος wig, head-dress, Ar.Th. 258.V metaph., κ. δείπνου pièce de résistance, Alex. 172.15.2 crown, completion,κεφαλὴν ἐπιθεῖναι Pl.Ti. 69b
;ὥσπερ κ. ἀποδοῦναι τοῖς εἰρημένοις Id.Phlb. 66d
, cf. Grg. 505d;ὥσπερ κεφαλὴν ἔχουσα ἐπιστήμη Arist.EN 1141a19
; consummation,σχεῖν κ. Pl.Ti. 39d
.3 sum, total,πάσας ἐρρηγείας Tab.Heracl.1.36
; of money, IG12(9).7 (Carystus, iv B. C.), SIG245ii 36 (Delph., iv B. C.). -
53 προκρίνω
προ-κρίνω [ῑ],A choose before others, prefer, select, Th.4.80; , etc.; , cf. 746, Hel. 47;π. τινὰς ἐκ πάντων Hdt.1.70
:—[voice] Med., :—[voice] Pass., to be preferred before others, ταῦτα ἦν τὰ προκεκριμένα [γένεα] the most eminent, Hdt.1.56, cf.9.26;εἴ τις δ' ὑμῶν κάλλει προκριθῇ Cratin.28
;προκριθῆναι ὑφ' ὑμῶν ἄρχοντα X.An. 6.1.26
, cf. HG6.5.34;ὁ προκριθεὶς καὶ ὁ προκρίνων Pl.Lg. 765e
; ;ἄλλους ἀνθ' ἡμῶν προκριθῆναι Isoc.Ep.9.17
: folld. by inf.,τοῦτο προκέκριται κάλλιστον εἶναι X.Cyr. 2.3.8
, cf. Ap.21.b make a preliminary selection of candidates for office, Arist.Ath.8.1, al.:—[voice] Pass.,προεκρίθην κληροῦσθαι D.57.46
, cf. 47,62.2 c. gen., prefer before,ῥώμην τῆς σοφίης Xenoph.2.14
;τὸ ἐπιεικὲς τοῦ δικαίου Gorg.Fr.6
; :—[voice] Pass.,τῶν ἄλλων προκεκρίσθαι Hdt.2.121
.ζ'; προκρίνονται παντὸς οὑτινοσοῦν οἱ νόμοι Wilcken Chr.27.5 (ii A.D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > προκρίνω
-
54 ὑπέρ
ὑπέρ [ῠ], [dialect] Ep. also [full] ὑπείρ, used by Hom. (metri gr.) only in the phrase ὑπεὶρ ἅλα (v. ὑπείρ); Arc. [full] ὁπέρ (q. v.): in [dialect] Aeol. replaced by περί (v.Aπερί A.
V): Prep. governing gen. and acc., in Arc. also dat. (Cf. Skt. upaári 'above', Goth. ufar, OE. ofer 'over':—from it are formed the [comp] Comp. and [comp] Sup. ὑπέρτερος, -τατος, also Adv. ὕπερθεν, and Nouns ὑπέρα, ὕπερος.)A WITH GENIT.,I of Place, over;1 in a state of rest, over, above, freq. in Hom.,βάλε.. στέρνον ὑ. μαζοῖο Il.4.528
; χιτωνίσκους ἐνεδεδύκεσαν ὑ. γονάτων not reaching to the knees, X.An.5.4.13;ἕστηκε.. ὅσον τ' ὄργυι' ὑ. αἴης Il.23.327
;εἴθ' ὑ. γῆς, εἴτ' ἐπὶ γῆς, εἴθ' ὑπὸ γῆς Thphr.Ign.1
; στῆ δ' ἄρ' ὑ. κεφαλῆς stood over his head as he lay asleep, Il.2.20, Od.4.803, al.;πασάων ὕ. ἥ γε κάρη ἔχει 6.107
;ὑ. πόλιος, ὅθι Ἕρμαιος λόφος ἐστίν, ἦα 16.471
; ὑ. κεφαλῆς οἱ ἐγίνετο διεξελαύνοντι over head, i. e. over the gateway, Hdt.1.187;ὑ. τῆς ὀροφῆς IG12.373.246
; ὑ. τοῦ ἀγάλματος ib.264;ὄρος τὸ ὑ. Τεγέης Hdt.6.105
; τὰ ὑ. κεφαλῆς the higher ground, X.Ages.2.20; Ἰονίας ὑ. ἁλὸς οἰκέων on the Ionian sea, i.e. on its shores, Pi.N.7.65;λιμὴν καὶ πόλις ὑ. αὐτοῦ κεῖται Th.1.46
, cf. 6.4, D.C.40.14: of relative geographical position, above, farther inland,οἰκέοντες ὑ. Ἁλικαρνησσοῦ μεσόγαιαν Hdt.1.175
;ἐξ Αἰθιοπίας τῆς ὑ. Αἰγύπτου Th.2.48
;τοῖς ὑ. Χερρονήσου Θρᾳξίν X.An.2.6.2
;ὑ. Μασσαλίας Plb.2.14.8
, cf. 5.73.3, al.: in Hellenistic Gr. the acc. is commoner in this sense, v. infr. B. I.b of ships at sea, off a place, Th.1.112, 8.95;ναυμαχίην τὴν ὑ. Μιλήτου γενομένην Hdt.6.25
; ὑ. τούτου (sc. Φαλήρου) ἀνακωχεύσαντες τὰς νέας ib. 116.2 in a state of motion, over, across,κῦμα νηὸς ὑ. τοίχων καταβήσεται Il.15.382
;τὸν δ' ὑ. οὐδοῦ βάντα προσηύδα Od.17.575
;πηδῶντος.. τάφρων ὕ. S.Aj. 1279
;ὑ. θαλάσσης καὶ χθονὸς ποτωμένοις A.Ag. 576
; ἐκκυβιστᾶν ὑ. [ τῶν ξιφῶν] X.Smp.2.11.3 over, beyond,ἐν Κρήτῃ εὐρείῃ τηλοῦ ὑ. πόντου Od.13.257
.II metaph., in defence of, on behalf of,τεῖχος ἐτειχίσσαντο νεῶν ὕ. Il.7.449
;ἑκατόμβην ῥέξαι ὑ. Δαναῶν 1.444
: generally, for the prosperity or safety of,τὰ ἱερὰ ὑ. τῆς Εὐβοίας θῦσαι IG12.39.65
, cf. 45.5;ἱερὰ θυόμενα ὑ. τῆς πόλεως X.Mem.2.2.13
;ἐπιτελεῖν τὰς θυσίας ὑ. τε ὑμῶν καὶ τῶν τέκνων UPZ14.27
(ii B.C.); in dedications (always with reference to living persons),Σμικύθη μ' ἀνέθηκεν.. εὐξαμένη.. ὑ. παίδων καὶ ἑαυτῆς IG12.524
, cf. 22.4403, 42(1).569 (Epid.);Ἀρτέμιδι Σωτείρᾳ ὑ. βασιλέως Πτολεμαίου Ἐπικράτης Ἀθηναῖος OGI18
(Egypt, iii B. C.), cf. 365 (Amasia, ii B. C.), al.; ὑ. τῆς εἰς αἰῶνα διαμονῆς Ἀντωνείνου Καίσαρος ib.702.3 (Egypt, ii A.D.); ὑ. τῆς τύχης.. Ἀντωνείνου Σεβαστοῦ Εὐσεβοῦς ib.703.2 (Ptolemais, ii A.D.); ὑ. σωτηρίας τοῦ κυρίου ἡμῶν.. Ἀντωνείνου ib.706 (Egypt, ii/iii A. D.);εὑδόντων ὕ. φρούρημα A.Eu. 705
; ὑ. τινὸς κινδυνεύειν, μάχεσθαι, βοηθεῖν, Th.2.20, Pl.Lg. 642c, X.An.3.5.6;ἧς ἔθνῃσχ' ὕ. S.Tr. 708
;ὑ. γῆς τῆς Ἀθηναίων ναυμαχέειν Hdt.8.70
;ὑ. τῆς Ἑλλάδος ἀμῦναι Pl.Lg. 692d
; ἀμυνῶ ὑ. ἱερῶν καὶ ὁσίων Jusj. ap. Poll.8.105;νῦν ὑ. πάντων ἀγών A.Pers. 405
;ὑ. δόξης τελευτήσαντες D.23.210
, cf. Isoc.6.93; πάνθ' ὑ. ὑμῶν φανήσεται πράξας Χαβρίας, καὶ τὴν τελευτὴν αὐτὴν τοῦ βίου πεποιημένος οὐχ ὑ. ἄλλου τινός in your interests, D.20.80, cf. 83;ὑ. τῆς Ἀσίας στρατηγήσας Isoc.4.154
; of things sought,ὑ. τοῦ νεκροῦ ὠθισμὸς ἐγένετο πολύς Hdt.7.225
; ἀφίκετο ὑ. γενεᾶς, ὑ. φωνᾶς, ὑ. τοῦ θησαυροῦ, IG42 (1).121.10,42, 123.11 (Epid., iv B.C.);γίνωσκέ με πεπορεῦσθαι εἰς Ἡρακλέους πόλιν ὑ. τῆς οἰκίας UPZ68.3
(ii B. C.); sts. even of the thing to be averted, ἱκέσιον λόχον δουλοσύνας ὕ. about slavery, A.Th. 111 (lyr.), cf. Aeschin.3.10.2 for, instead of, in the name of, ὑ. ἑαυτοῦ τι προϊδεῖν on his own behalf, Th.1.141;ὑ. τινὸς ἀποκρίνεσθαι Pl.R. 590a
;προλέγειν X.An.7.7.3
;ἐπεὶ οὖν σὺ σιωπᾷς, ἐγὼ λέξω καὶ ὑ. σοῦ καὶ ὑ. ἡμῶν Id.Cyr.3.3.14
, cf. S.El. 554; ὑ. Ζήνωνος πράσσων as Zeno's representative, PSI4.389.8 (iii B. C.);ἔγραψεν ὑ. αὐτῶν διὰ τὸ φάσκειν αὐτοὺς μὴ εἰδέναι γράμματα PGrenf.2.17.9
(ii B. C.); θεάσασθε ὃν τρόπον ὑμεῖς ἐστρατηγηκότες πάντ' ἔσεσθ' ὑ. Φιλίππου as though by commission from P., D.3.6; so in other dialects c. acc., v. infr. B. v.3 in adjurations, with verbs of entreaty, entreat one as representative of another, τῶν ὕ. ἐνθάδ' ἐγὼ γουνάζομαι οὐ παρεόντων, i. e. I entreat you as they would if they were here, Il.15.665, cf. 660; then more metaph., by, λίσσομ' ὑ. ψυχῆς ( as you value your life)καὶ γούνων σῶν τε τοκήων 22.338
, cf. 24.466;λίσσομ' ὑ. θυέων καὶ δαίμονος.. σῆς τ' αὐτοῦ κεφαλῆς καὶ ἑταίρων Od.15.261
;λίσσου' ὑ. μακάρων σέο τ' αὐτῆς ἠδὲ τοκήων A.R.3.701
; ὑ. ξενίου λίσσεται ὔμμε Διός in the name of Zeus, AP7.499.2 (Theaet.); so [dialect] Aeol. περ (v.περί A.
V).4 of the cause or motive, for, because of, by reason of,ἀλγέων ὕ. E.Supp. 1125
(lyr.);ὑ. παθέων Id.Hipp. 159
(lyr.);ἔριδος ὕ. Id.Andr. 490
(lyr.); of punishment or reward, for, on account of,τοῖσιν ἄγουσιν κλαύμαθ' ὑπάρξει βραδυτῆτος ὕ. S.Ant. 932
(anap.), cf. Isoc.11.39, Lys.3.43, 4.20, 13.41,42, X.An.1.3.4; ἀτῆθθαι ὑ. τῶ πατρὸς τὰ πατρώϊα the father's property shall pay the fine for the father, Leg.Gort.11.42;ἀποτεισάτω ὁ δεσπότης ὑ. τοῦ δούλου PHal. 1.198
(iii B. C.); τοῦτον (viz. a runaway slave)ὃς ἂν ἀναγάγῃ, λήψεται ὅσα καὶ ὑ. τοῦ προγεγραμμένου UPZ121.24
(ii B. C.);τὸ κατεσκευασμένον ὑ. τῆς ἡμετέρας σωτηρίας Ἰσιδεῖον
as a thank-offering for..,Sammelb.
3926.12 (i B. C.);ὑ. ὧν ἐτιμήσαμεν αὐτοὺς ταῖς μεγίσταις τιμαῖς Isoc.9.57
;ἀποδοῦναι χάριν ὑ. ὧν.. ἅπαντας ἀνθρώπους εὐεργέτησεν Id.4.56
; of payment,ἡμιωβέλιον ὑ. ἑκάστου IG12.140.2
; μέτρησον Ποσειδωνίῳ ὑ. Ἡρακλείδου on account of H., i.e. debiting H.'s account, PFay.16 (i B. C.); μετρήσω ὑ. σοῦ εἰς τὸ δημόσιον for the credit of your account, PAmh.2.88.22 (ii A. D.);ὑ. λαογραφίας Ostr.Bodl. iii 80
(i A. D.);ὑ. λόγου ἀννώνης Ostr. 1479
(iii A. D.);ὑ. ὧν ἔμαθεν καταβαλεῖν μισθόν Jul.Or.3.126a
, cf. Ael.NA3.39.5 ὑ. τοῦ μή c. inf., for the purpose of preventing or avoiding,ὑ. τοῦ μηδένα.. βιαίῳ θανάτῳ ἀποθνῄσκειν X.Hier.4.3
;ὑ. τοῦ μὴ ποιεῖν τὸ προσταττόμενον Isoc.7.64
, cf. 12.80;τὴν πόλιν ἐκλιπεῖν ὑπέμειναν.. ὑ. τοῦ μὴ τὸ κελευόμενον ποιῆσαι D.18.204
: also without μή, for the sake of, ὑ. τοῦτοῖς ἄλλοις ἐπιτάττειν ἐθέλειν ἀποθνῄσκειν to be ready to die for the sake of.., Isoc.6.94;μὴ τοσαύτην ποιεῖσθαι σπουδὴν ὑ. τοῦ βλάψαι τοὺς πολεμίους ἡλίκην ὑ. τοῦ μηδὲν αὐτοὺς παθεῖν δεινόν Plb.3.94.9
, cf. 5.32.1, 5.86.8: this constr. is found also in signf. A. 111.III concerning,ὑ. σέθεν αῐσχε' ἀκούω Il.6.524
;κᾶρυξ ἀνέειπέ νιν ἀγγέλλων Ἱέρωνος ὑ. καλλινίκου ἅρμασι Pi.P.1.32
;Σκύθαι μὲν ὧδε ὑ. σφέων τε αὐτῶν καὶ τῆς χώρης τῆς κατύπερθε λέγουσι Hdt.4.8
; τὰ λεγόμενα ὑ. ἑκάστων v.l. in Id.2.123;τοὺς ὑ. τοῦ αἰῶνος φόβους Epicur.Sent.20
; διαλεχθῆναι, ἀγορεύειν ὑ. τινός, Pl.Ap. 39e, Lg. 776e; περὶ μὲν οὖν τούτων τοσαῦτά μοι εἰρήσθω, ὑ. ὧν δέ μοι προσήκει λέγειν .. Lys.24.4, cf. 21, 16.20;ὑ. οὗ.. ὁμολογῶ.. διαφέρεσθαι τούτοις D.18.31
; βουλευομένων ὑ. τοῦ ποίαν τινὰ [ εἰρήνην ποιητέον] Id.19.94;ἔγραψάς μοι ὑ. τῶν καμίνων PCair.Zen. 273.2
(iii B. C.);ἐνεκάλουν ὑ. σύκων PSI6.554.24
(iii B. C.);ἐπεδώκαμέν σοι ὑπόμνημα ὑ. τοῦ μὴ εἰληφέναι τὴν.. ὄλυραν UPZ46.4
(ii B. C.);συλλαλήσαντες ὑ. τοῦ τὴν πόλιν ἐνδοῦναι τοῖς Ῥωμαίοις Plb.1.43.1
; θροῦς ὑ. τοῦ τὸν Λυκοῦργον ἐκπέμπειν talk of sending L., Id.5.18.5, cf. 6; γνώμην ὑ. τῆς κοινῆς [ δόξης] Isoc.6.93;ὑ. τῶν τούτου λῃτουργιῶν.. ὡδὶ γιγνώσκω D.21.152
;ἐκ τῶν ἐμφανῶν ὑ. τῶν ἀφανῶν πιστεύειν Jul.Or. 4.138b
; with vbs. expressing emotion,ποίας.. γυναικὸς ἐκφοβεῖσθ' ὕ.; S.OT 989
;εἰ τὰ παρὰ σοὶ καλῶς ἔχει, θάρρει ὑ. ἐκείνων X.Cyr.7.1.17
;οὐδεὶς ὑ. μου δαιμόνων μηνίεται κατασφαγείσης A.Eu. 101
(approaching sense 11.1).B WITH ACCUS.,I of Place in reference to motion, over, beyond, freq. in Hom., e.g.ὑ. ὦμον ἤλυθ' ἀκωκή Il.5.16
, cf. 851;ἀλάλησθε.. ὑπεἰρ ἅλα Od.3.73
, cf. 7.135, al., A.Eu. 250, S.Ant. 1145 (lyr.);ὑ. τὸν δρύφακτον ὑπερτιθέμενοι Plb.1.22.10
: without such reference,ὑ. Ἡρακλείας στήλας ἔξω κατοικοῦσι Pl.Criti. 108e
, cf. Jul.Or.1.6d;τὰς κεφαλὰς ὑ. τὸ ὑγρὸν ὑπερίσχον Plb.3.84.9
;τῶν ὑ. τὸ Σαρδῷον πέλαγος τόπων Id.2.14.6
;ὑ. Μασσαλίαν Id.2.16.1
;λόφον κείμενον ὑ. τὴν ὁδόν Id.2.27.5
, cf. 3.47.2, al.;τῶν συριῶν ὑ. τὴν σκηνὴν οὐσῶν PHib. 1.38.7
(iii B. C.);οὐλὴ.. ὑ. ὀφρὺν δεξιάν PCair.Zen.76.13
(iii B. C.);τὸ ὑ. τὸν ἔσχατον.. σπόνδυλον Sor.1.102
;ὑ. τὸν οὐρανόν Jul.Or. 4.135a
.II of Measure, above, exceeding, beyond,ὑ. τὸν ἀλαθῆ λόγον Pi.O.1.28
;ὑ. τὸ βέλτιστον A.Ag. 378
(lyr.);ὑ. ἐλπίδα S.Ant. 366
(lyr.);ὑ. δύναμιν Th.6.16
;μεγέθει ὑ. τοὺς ἐν τῇ νηΐ Pl.R. 488b
;ὑ. ἄνθρωπον εἶναι Id.Lg. 839d
, Luc.Vit.Auct.2; ὑ. ἡμᾶς beyond our powers, Pl.Prm. 128b;ὑ. τὴν ἀξίαν E.HF 146
;ὑ. τὴν οὐσίαν Pl. R. 372b
; ὑ. τὸ ὕδωρ (cf.ὕδωρ 1.4
) Luc.Pr.Im.29.b after [comp] Comp., than, δυνατώτεροι ὑ. .. LXX Jd.18.26: so after Posit., τοῖς ἀγαθοῖς ὑ. αὐτόν better than he, ib.3 Ki.2.32.2 of transgression, in violation of, ὑ. αἶσαν, opp. κατ' αἶσαν, Il.3.59, al.;ὑ. Διὸς αἶσαν 17.321
;ὑ. μοῖραν 20.336
; ὑ. μόρον (or ὑπέρμορον) ib.30;ὑ. θεόν 17.327
;ὑ. ὅρκια 3.299
, al.III of Number, above, upwards of, τὰ ὑ. δέκα μνᾶς [ ξυμβόλαια] IG12.41.23, cf. 22.48, al.;ὑ. τεσσεράκοντα ἄνδρας Hdt.5.64
; ὑ. τετταράκοντα (sc. ἔτη) X.HG5.4.13;ὑ. τὰ στρατεύσιμα ἔτη γεγονόσι Id.Cyr.1.2.4
; ὑ. ἥμισυ more than half, ib.3.3.47.IV of Time, beyond, i.e. before, earlier than,ὁ ὑ. τὰ Μηδικὰ πόλεμος Th.1.41
;ὑ. τὴν φθοράν Pl.Ti. 23c
.V in some dialects, in sense A. 11.1,2, on behalf of,ὑ. τὰν πόλιν SIG437
(Delph., iii B. C.), al., cf. IG42(1).109iv113 (Epid., iii B. C.), 5(2).438-40,442 (Megalop., ii B. C.), 42(1).380,665 (Epid., i A. D.), IPE4.71.10 (Cherson., ii A. D.); in sense A. 111, concerning,ἐπικράνθη μοι ὑ. ὑμᾶς LXX Ru.1.13
.C WITH DAT., only Arc., μαχόμενοι ὑ. τᾷ τᾶς πόλιος ἐλευθερίᾳ fighting for.., IG5(2).16 (Tegea, iii B. C.).D POSITION: ὑπέρ may follow its Subst., but then by anastrophe becomes ὕπερ, Il.5.339, Od.19.450, al., S.OT 1444, etc.E AS ADV., over-much, above measure,ὑπὲρ μὲν ἄγαν E.Med. 627
(lyr.); also written ὑπεράγαν, Str.3.2.9, Ael.NA3.38, etc.; cf. ὑπέρφευ: as a predicate, διάκονοι Χριστοῦ εἰσι; ὑπὲρ ἐγώ I am more [ than they], 2 Ep.Cor.11.23.1 of Place, over, beyond, as in ὑπεράνω, ὑπέργειος, ὑπερβαίνω, ὑπερπόντιος.2 of doing a thing for or in defence of, as in ὑπερμαχέω, ὑπερασπίζω, ὑπεραλγέω.3 above measure, as in ὑπερήφανος, ὑπερφίαλος. -
55 ὑπέρλαμπρος
ὑπέρλαμπ-ρος, ον,II of sound, very clear or loud: neut. as Adv.,ὀλολύζειν οὐχ ὑπέρλαμπρον D.18.260
.III very distinguished, Plu.Pomp.14; in titles, ἡ ὑ. ὑμῶν εὐσέβεια, τὸ ὑ. ὑμῶν ὕψος, PLips.34.21 (iv A. D.), PMasp.8.9 (vi A. D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ὑπέρλαμπρος
-
56 παρά
παρά, Adverb., bei, daneben. Gew. Praeposit., bei, neben, die unmittelbare Nähe; c. gen. die Bewegung von der Seite her, c. acc. die Bewegung an die Seite hin bezeichnend. Ⅰ. c. genitivo, von Seiten, den Gegenstand bezeichnend, aus dessen unmittelbarer Nähe etwas herkommt, zunächst; (1) örtlich, bei Verbis der Bewegung, (a) nur von Personen gebraucht, von Seiten jemandes gehen, kommen; ἐλϑεῖν παρὰ Διός, von Zeus kommen; παρὰ σοῦ ἐξαγγέλλειν, von deiner Seite melden; ὅςτις ἀφικνοῖτο τῶν παρὰ βασιλέως πρὸς αὐτόν, wer von denen, die beim König waren, von diesem zu ihm kam; οἱ παρ' αὐτοῠ, seine Verwandten; (b) selten von Sachen; φάσγανον ἐρύσσατο παρὰ μηροῦ, er zog das Schwert von der Seite, an der es hing; (2) übh. das Ausgehen von einer Person bezeichnend, alles, was von ihr herrührt; (a) nehmen und empfangen von einem; ἃ ὑπάρχειν δεῖ παρ' ὑμῶν, was von eurer Seite geleistet werden, da sein muß; παρ' ἑωυτοῦ διδούς, aus eigenen Mitteln; (b) hören, lernen, erfahren von einem; (c) seltener beim passiv.; τίς αὖ παρ' ὑμῶν κοινὸς ἠχεῖται κτύπος; was für ein Lärm geht aus von euch?; παρὰ τῶν ϑεῶν σημαίνεσϑαι, die Zeichen gehen von den Göttern aus. Ⅱ. c. dativo, den Gegenstand bezeichnend, in dessen Nähe, bei dem sich etwas befindet, also zunächst (1) vom Orte; gewöhnlich (a) bei Verbis der Ruhe; von Menschen; ἤειδε παρὰ μνηστῆρσιν ἀνάγκῃ, er sang bei den Freiern; (b) selten bei Verbis der Bewegung, und immer mit Rücksicht auf die Ruhe, die das Ergebnis der Bewegung ist; (2) Wie παρ' ὑμῖν, 'vor euch Richtern' heißt, so heißt παρ' ἐμοί nach meinem Urteil; (3) παρ' ἑαυτῷ, bei sich, daheim; παρ' ἑωυτοῖσι, bei sich zu Hause, in ihrer Heimat; dah. übh. das einem Zugehörige; es bedeutet auch (a) unterworfen sein; (b) φύλακες τοῠ παρ' αὐτοῖς δόγματος, was sie bei sich beschlossen daben; (c) παρ' ἑαυτῷ γενέσϑαι, zu sich gekommen, wieder zur Besinnung gekommen sein, sich erholt haben. Ⅲ. c. accusat.; (1) örtlich; gew. bei Verbis der Bewegung; (a) nach der Seite hin zu einem, das Ziel der Bewegung angebend, welches in der Nähe eines Gegenstandes, bes. einer Person ist; ἴτην παρὰ νῆας, zu den Schiffen; (b) neben hin, längs; βῆ δ' ἀκέων παρὰ ϑῖνα ϑαλάσσης, längs des Meeresufers ging er hin; (c) dah. auch daneben vorbei; (d) aber auch bei Verbis der Ruhe, wenn zugleich die vorangegangene Bewegung od. eine Ausdehnung über einen Raum hin neben od. längs eines in die Länge sich ausstreckenden Gegenstandes bezeichnet wird; οἱ μὲν κοιμήσαντο παρὰ πρυμνήσια νηός, eigtl. sie legten sich neben hin schlafen; (e) auch übh. den Begriff der unbestimmten Nähe ausdrückend, neben, bei; (2) von der Zeit, ausgegangen von solchen ursprünglich örtlich zu fassenden Vrbdgn, wie παρὰ πότον, eigtl. neben dem Trinken hin, d. i. während des Trinkens, beim Trinken; (3) aus der Bdtg des nebenhin, vorbei, entwickelt sich der Begriff des Nichtzusammentreffens (vor dem Ziele vorbeischießen), des nicht Entsprechens, dah. wider, entgegen, παρὰ μοῖραν, neben dem Schicklichen vorbei, wider das Schickliche, gegen den Anstand. Daran reihet sich die Bdtg außer, ο ὐκ ἔστι παρὰ ταῦτ' ἄλλα, es gibt neben, außer diesem nichts anderes. Bei den Rednern oft von Stimmen, παρὰ τέτταρας ψή-φους μετέσχε τῆς πόλεως, es fehlten nur vier Stimmen daran, daß er Anteil an der Staatsverwaltung erlangte. (4) Eine ganz entgegengesetzte Bdtg erhält παρά, insofern dies Nebenhergehen auch eine Angemessenheit, Übereinstimmung, Folge bedeuten kann, παρὰ τοῦτο, hiernach. (5) weil Dinge neben einander gestellt werden, um verglichen zu werden, bedeutet παρά τι auch neben etwas gehalten, im Vergleich womit. In der Zusammensetzung bedeutet es (1) neben, bei, nebenher, παρίστημι, παράκειμαι, παρέζομαι. (2) hin, hinzu, παραδίδωμι, παρέχω. (3) daran vorbei, darüber hinaus, παρέρχομαι, παρατρέχω; dah. auch ein Übertreten, Verfehlen, παραβαίνω, παράγω, παροράω, bes. vom Irrigen, Falschen, dem deutschen ver-entsprechend, παρακούω, παραγιγνώσκω; aber auch im guten Sinne, Übertreffen, παραβάλλω. (4) wider, entgegen, παρανομέω, παραίσιος. (5) eine Umänderung, Verwandlung, ein andersmachen, παραπείϑω, παρατεκταίνω, wie unser um-, umbauen, umstimmen. -
57 βέβαιος
βέβαιος, α, ον (s. the next βεβαι-entries; Aeschyl., Hdt. et al.; ins, pap, rare in LXX, freq. in Philo; Jos., Ant. 13, 187; 14, 398; Just.) gener. relating to stability: ‘firm, permanent’.① of something that can be relied on not to cause disappointment, reliable, in metaph. of an anchor (w. ἀσφαλής) unshifting Hb 6:19 of hope (cp. Dionys. Hal. 6, 51; Plut., Ant. 917 [3, 7]; 4 Macc 17:4) whose realization can be counted on because it does not move, being set down in the ‘holy of holies’. Sim. ἡ ἐλπὶς ἡμῶν βεβαία ὑπὲρ ὑμῶν our hope for you is firm 2 Cor 1:7 (=our expectation [of things to be fulfilled] for you is not misplaced). ἔχομεν βεβαιότερον (for superl.; cp. Stob., Flor. IV 625, 2 βεβαιοτέραν ἔχε τ. φιλίαν πρὸς τ. γονεῖς) τὸν προφητικὸν λόγον we possess the prophetic word as something that is (now) all the more reliable 2 Pt 1:19 (on β. ἔχειν cp. Thu. 1, 32; Appian, Bell. Civ. 5, 19 §78 ἔχειν τι βέβαιον=have a firm hold on something; UPZ 162 II, 10 [117 B.C.]; s. also Diod S in 2); for other interpretations see comm. Of things revealed reliable (w. ἰσχυρός, τεθεμελιωμένος) Hv 3, 4, 3.② pert. to having continuity or being unwavering and persistent, abiding (ψυχή Did., Gen. 197, 4; of a just pers. TKellis 22, 103 [w. ἁγνός]): of boldness and hope that remain constant, steadfast Hb 3:6 v.l.; of πίστις unwavering (Appian, Liby. 64 §284 πίστις ἐστὶ βέβαιος; Diod S 2, 29, 4 πιστεύοντες βεβαιότερον=accept all the more confidently; Simplicius in Epict. p. 110, 37 πίστις βεβαία=firm faith in the immortality of the soul on the basis of a declaration by a μάντις; Esth 3:13c; 3 Macc 5:31) 1 Cl 1:2. Of love steadfast MPol 1:2. ἀρχὴν τῆς ὑποστάσεως βεβαίαν κατέχειν hold firm the original commitment Hb 3:14. (W. ἀσφαλής) ISm 8:2. ἐπὶ τὸν τῆς πίστεως βέβαιον δρόμον καταντῆσαι steadfastly finish the course of faith 1 Cl 6:2. Of the Corinthian congregation well-established, dependable (Appian, Iber. 37 §150 ἀνὴρ β., Bell. Civ. 2, 13 §47 a servant) 47:6.—ἡ βεβαία τῆς πίστεως ὑμῶν ῥίζα dependable root of your faith Pol 1:2 in ref. to constancy in a productive Christian life.③ pert. to having validity over a period of time, in force, valid of a promise that applies to all pers. Ro 4:16; of the eucharist ISm 8:1. ὁ λόγος ἐγένετο βέβαιος (on λόγος β. cp. Pla., Phd. 90c λόγος β. καὶ ἀληθής) the word was in force Hb 2:2 (β. of the Mosaic law as Philo, Mos. 2, 14); a last will and testament valid (opp. οὐκ ἰσχύει ‘lack force’; legal t.t., s. JBehm, Διαθήκη 1912, 87, 4) Hb 9:17. βεβαίαν τὴν κλῆσιν ποιεῖσθαι keep the call in force i.e. confirm it so that it does not lapse (cp. Ael. Aristid. 13 p. 250 D.: βεβ. ἐλευθερία) 2 Pt 1:10; β. εἶναι be in force IRo 3:1 (Ignatius fears that the instructions given by the Romans to others about dying for the faith will not apply to him; he wants them to be consistent).—B. 1237. DELG. M-M. TW. Spicq. -
58 βλασφημέω
βλασφημέω impf. ἐβλασφήμουν; 1 aor. ἐβλασφήμησα. Pass.: 1 fut. βλασφημηθήσομαι; 1 aor. ἐβλασφημήθην (s. next two entries; Pla. et al.; PSI 298, 14; LXX; Alex., Ep. XVI 2f; TestJob 16:7; AssMos Fgm. j p. 67 Denis; Philo, Joseph., Just.) prim. ‘to demean through speech’, an esp. sensitive matter in an honor-shame oriented society. to speak in a disrespectful way that demeans, denigrates, malignsⓐ in relation to humans slander, revile, defame (Isocr. 10, 45 w. λοιδορεῖν) τινά someone (Socrat., Ep. 22, 2; Chion, Ep. 7, 1 ἡμᾶς) μηδένα (Philo, Spec. Leg. 4, 197; Jos., Vi. 232; Hippol., Ref. 7, 32, 6) speak evil of Tit 3:2. Pass. Ro 3:8; 1 Cor 4:13 v.l.; 10:30 (ὑπὲρ οὗ = ὑπ. τούτου ὑπ. οὗ); Dg 5:14. Abs. Ac 13:45; 18:6.ⓑ in relation to transcendent or associated entities slander, revile, defame, speak irreverently/impiously/disrespectfully of or aboutα. a Gr-Rom. deity (for Gr-Rom. attitudes respecting deities Ps.-Pla., Alc. II 149c; Diod S 2, 21, 7; Philo, Spec. Leg. 1, 53; Jos., Ant. 4, 207, C. Apion 2, 237 [s. βλασφημία bγ]; Orig., C. Cels. 8, 43, 27; s. bε below and at the very end of the entry) τὴν θεὸν ἡμῶν Ac 19:37.β. God in Israelite/Christian tradition (4 Km 19:4) τὸν θεόν (cp. Philo, Fuga 84b; Jos., Ant. 4, 202; 6, 183; Hippol., Ref. 7, 11) Rv 16:11, 21. Abs. (2 Macc 10:34; 12:14; Orig., C. Cels. 8, 43, 31; Hippol., Ref. 1, Pr. 2) Mt 9:3; 26:65 (JKennard, Jr., ZNW 53, ’62, 25–51); Mk 2:7; J 10:36; Ac 26:11; 1 Ti 1:20; 1 Pt 4:4 (the last 3 passages may be interpr. as not referring exclusively to God). βλασφημίαι, ὅσα ἐὰν βλασφημήσωσιν whatever impious slanders they utter Mk 3:28 (cp. Pla., Leg. 7, 800c βλ. βλασφημίαν; Tob 1:18 S).γ. God’s name Ro 2:24 (contrast the approval expressed OGI 339, 30); 2 Cl 13:2a; ITr 8:2b (all three Is 52:5); 1 Ti 6:1; Rv 13:6; 16:9; 2 Cl 13:1, 2b (quot. of unknown orig.), 4; Hs 6, 2, 3 v.l.δ. God’s Spirit εἰς τὸ πνεῦμα τὸ ἅγιον Mk 3:29; Lk 12:10. On impious slander of the Holy Spirit s. WWeber, ZWT 52, 1910, 320–41; HWindisch, in Porter-Bacon Festschr. 1928, 218–21; EBuonaiuti, Ricerche Religiose 6, 1930, 481–91; OEvans, ET 68, ’57, 240–44; GFitzer, TZ 13, ’57, 161–82; JWilliams, NTS 12, ’65, 75–77; CColpe, JJeremias Festschr., ’70, 63–79.ε. Christ Mt 27:39; Mk 15:29; Lk 23:39; ἕτερα πολλὰ β. 22:65 (cp. Vett. Val. 67, 20 πολλὰ βλασφημήσει θεούς). τὸν κύριον Hs 8, 6, 4; 8, 8, 2; 9, 19, 3; ISm 5:2; εἰς τ. κύριον Hv 2, 2, 2; Hs 6, 2, 4; τὸν βασιλέα μου MPol 9:3.—The name of Christ Js 2:7.ζ. angels δόξας β. 2 Pt 2:10; Jd 8. Angels are also meant in ὅσα οὐκ οἴδασιν β. Jd 10 and ἐν οἷς ἀγνοοῦσιν β. defaming where they have no knowledge 2 Pt 2:12 (B-D-F §152, 1; Rob. 473). S. δόξα 4.η. things that constitute the significant possessions of Christians τὴν ὁδὸν τ. δικαιοσύνης ApcPt 7:22; cp. 2 Pt 2:2. Here and elsewh. pass. ὁ λόγος τ. θεοῦ Tit 2:5; ὑμῶν τὸ ἀγαθόν Ro 14:16; τὸ ἐν θεῷ πλῆθος ITr 8:2a; τὸ ὄνομα ὑμῶν μεγάλως β. 1 Cl 1:1; τὸν νόμον τοῦ κυρίου Hs 8, 6, 2.—In our lit. β. is used w. the acc. of the pers. or thing (Plut.; Appian [Nägeli 44]; Vett. Val. [s. bε above]; Philo [s. bα and bβ above]; Joseph. [s. bα and bβ above]; 4 Km 19:22) or w. εἰς and acc. (Demosth. 51, 3; Philo, Mos. 2, 206; Jos., Bell. 2, 406. Specif. εἰς θεούς and the like, Pla., Rep. 2 p. 381e; Vett. Val. 44, 4; 58, 12; Philo, Fuga 84a; Jos., Ant. 8, 392; Da 3:96; Bel 8 Theod.).—S. βλασφημία end. DELG. M-M. s.v.-ος. TW. -
59 γάρ
γάρ (Hom.+) conj. used to express cause, clarification, or inference. Never comes first in its clause; usu. second, but also third (Hb 11:32), or even fourth (2 Cor 1:19, as e.g. Menand., Epitr. 883 S. [=563 Kö.]; Lucian, Pisc. 10, Philops. 15; s. B-D-F §452; 475, 2; Denniston 56–114; Schwyzer II 560).① marker of cause or reason, forⓐ abs. Mk 1:22; 9:49; Lk 1:15; 21:4; J 2:25; Ac 2:25; Ro 1:9; 1 Cor 11:5 and oft.—It should be noted that γάρ w. a verb (and nothing else) can form a sentence (Demosth. 21, 28 δίδωσι γάρ.; Epicurus in Diog. L. 10, 32 κινεῖ γάρ.; Menand., Sam. 666 S. [=321 Kö.] δεῖ γάρ.; Alexis Com. 286 Kock παύσει γάρ.; Axionicus Com. [IV B.C.] 6, 6 K.: Ael. Aristid. 13 p. 273 D.; Maximus Tyr. 10, 8g δύναται γάρ.; Lucian, Dial. Mort. 3, 3; Synes., Ep. 4 p. 163d ἠνεχυρίαστο γάρ.=for it had been seized as security; Aristaen., Ep. 2, 7; Anna Comn., Alexias 5, 1 vol. I p. 156, 8 R. προπέποτο γάρ.; et al.—Ps.-Demetrius, Form. Ep. p. 12, 2 as conclusion of a letter ὀφείλω γάρ.; Vi. Aesopi G 67 P. as the ending of a story: οὐκ ἔχεις γάρ.=you don’t have any [understanding, common sense]; Polyaenus 3 the introduction ends with the words: πρόδηλον γάρ.—See also CKraeling, JBL 44, 1925, 357f; RRottley, JTS 27, 1926, 407–9; RLightfoot, Locality and Doctrine in the Gosp. ’38, 10ff; CMoule, NTS 2, ’55/56, 58f) ἐφοβοῦντο γάρ. Mk 16:8 (s. φοβέω 1a). Conclusions of this kind at the end of Mk are also found in other lit. (Horapollo 2, 80 οὗτος γάρ; Plotin. V 5, 13, 36f κρείττον γὰρ τὸ ποιοῦν τοῦ ποιούμενου• τελειότερον γάρ. [Pvan der Horst, JTS n.s. 23, ’72, 121–24]).ⓑ used w. other particles and conjunctions ἰδοὺ γάρ (Jdth 5:23; 9:7; 12:12; 1 Macc 9:45) Lk 1:44, 48; 2:10; 6:23; 17:21; Ac 9:11; 2 Cor 7:11 al.; s. ἰδού 1c. καὶ γάρ (B-D-F §452, 3; B-D-R §452, 3) for (=Lat. etenim, Kühner-G. II 338; s. Chariton 3, 3, 16; 2 Macc 1:19; 4 Macc 1:2; 5:8) Mk 10:45; Lk 22:37; J 4:23; Ac 19:40; 1 Cor 5:7; Hb 5:12; 12:29; Hs 9, 8, 2; for also, for even (B-D-F §452, 3; ZNW 19, 1920, 175f) Mt 8:9; Lk 6:32f; 7:8; 11:4; J 4:45; Ro 11:1; 15:3; 16:2; 2 Cor 2:10. S. FGrosheide, καὶ γάρ in het NT: TSt 33, 1915, 108–10. γὰρ καί for also, for precisely 2 Cor 2:9 (ParJer 7:6 εἰς τοῦτο γὰρ καὶ ἀπεστάλην). τε γάρ for indeed (X., Mem. 1, 1, 3) Ro 1:26; 7:7; Hb 2:11 (s. τέ 2b). μὲν γάρ (3 Macc 2:15f) often followed by δέ, ἀλλά Ac 13:36; 23:8; 28:22; 2 Cor 9:1; 11:4; Hb 7:20; 12:10 (s. μέν 1aα, β); ὅτι μὲν γὰρ … ἀλλά Ac 4:16. καὶ γὰρ οὐ 1 Cor 11:9; οὐ γάρ Mt 10:20; Mk 4:22; 6:52; J 3:17; Ac 2:34; Ro 1:16; 2:11, 13, 28; 4:13; 1 Cor 1:17; 2 Cor 1:8; Gal 4:30 and oft. μὴ γάρ Js 1:7 (TestAbr A 2, 79, 9 [Stone p. 6]; GrBar 6:6). οὐδὲ γάρ Lk 20:36; J 5:22; 7:5; 8:42; Ro 8:7; Gal 1:12 (s. οὐδέ 2). οὔτε γὰρ … οὔτε (Wsd 12:13; Sir 30:19) for neither … nor 1 Th 2:5.ⓒ γάρ is somet. repeated. It occurs twice either to introduce several arguments for the same assertion, as (Sir 37:13f; 38:1f; Wsd 7:16f) J 8:42; 1 Cor 16:7; 2 Cor 11:19f; or to have one clause confirm the other, as (Jdth 5:23; 7:27; 1 Macc 11:10) Mt 10:19f; Lk 8:29; J 5:21f, 46; Ac 2:15; Ro 6:14; 8:2f; Hv 5:3; or to have various assertions of one and the same sentence confirmed one after the other Mt 3:2f; J 3:19f (cp. Wsd 1:5f; EpJer 6; 7). γάρ also occurs three times (Wsd 9:13–15; 14:27–29) Mt 16:25–27; Lk 9:24–26; Ro 4:13–15; 2 Cor 3:9–11; four times Mk 8:35–38; Ro 1:16–18; even five times 1 Cor 9:15–17.ⓓ the general is confirmed by the specific Mk 7:10; Lk 12:52; Ro 7:2; 1 Cor 12:8; —the specific by the general Mt 7:8; 13:12; 22:14; Mk 4:22, 25; Ro 2:2 v.l.ⓔ oft. the thought to be supported is not expressed, but must be supplied fr. the context: (He has truly been born) for we have seen his star Mt 2:2. (Let no one refuse) ὸ̔ς γὰρ ἐὰν θέλῃ Mk 8:35; Lk 9:24. (Let no disciple fail to testify) ὸ̔ς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με Mk 8:38. This is common; cp. Ac 13:36; 21:13; 22:26; Ro 8:18; 14:10; 1 Cor 1:18; 5:3; 9:9, 17; 14:9. Sim. w. other particles καὶ γάρ Mt 15:27; 2 Cor 5:2; 13:4; Phil 2:27; 1 Th 3:4; 4:10. καὶ γὰρ οὐ 2 Cor 3:10. μὲν γάρ Ro 2:25; 1 Cor 5:3; 11:7; 2 Cor 9:1; Hb 7:18. οὐ γάρ Mt 9:13; Mk 9:6; Lk 6:43f; Ac 4:20; Ro 8:15; 2 Cor 1:13 (also s. καί 2iα, and μέν 1aα).ⓕ oft. in questions, where the English idiom leaves the word untransl., adds then, pray, or prefixes what! or why! to the question (Hyperid., Fgm. 219; Ael. Aristid. 47, 27 K.=23 p. 452 D.; TestJob 23:8 τὶ γὰρ μοι ἡ θρίξ … ; Jos., Bell. 1, 589, Ant. 9, 92) ἱνατί γὰρ … κρίνεται for what reason … should be judged 1 Cor 10:29. ποῖον γὰρ κλέος; what credit is there? 1 Pt 2:20. μὴ γὰρ … ἔρχεται; what! Is the Messiah to hail fr. Galilee? J 7:41. μὴ γὰρ οἰκίας οὐκ ἔχετε; what! Have you no houses? 1 Cor 11:22. S. μή 3a.—ποία γὰρ ἡ ζωὴ ὑμῶν; what, pray, is your life? Js 4:14 v.l. πῶς γὰρ ἂν δυναίμην; how in the world can I? Ac 8:31.—Esp. τίς γάρ; τί γάρ; in direct questions: Mt 9:5; 16:26; 23:17, 19 al. τί γὰρ κακὸν ἐποίησεν; why, what crime has he committed? 27:23; sim. Mk 15:14; Lk 23:22. τί γάρ; transitional, well, then Ro 3:3; what does it matter? Phil 1:18.② marker of clarification, for, you see (Dionys. Hal., De Isocr. p. 542 Raderm.; Lucian, Dial. Mort. 10, 9 p. 373 κοῦφα γὰρ ὄντα; BGU 830, 20 ἐπεὶ γὰρ καὶ γείτων αὐτοῦ εἰμί=since I am also, as you see, his neighbor; Ps.-Demetr. 153 p. 35, 16 R.; Ps.-Callisth. 3, 2, 2 ἐγὼ γάρ=for I) Mt 12:40, 50; 23:3; 24:38; Mk 7:3; Lk 8:40; 9:14; J 3:16; 4:8f; Ro 7:2; Hb 2:8; 3:4; 2 Pt 2:8; AcPlCor 2, 4; 35.—Brief, explanatory parenthetical clauses (En 107:3 μυστηριακῶς γὰρ ἐδήλωσεν αὐτῷ; Diod S 13, 66, 6 ἦν γὰρ ὁ Κλέαρχος χαλεπός) Mt 4:18; Mk 1:16; 2:15; 5:42; 16:4; Ro 7:1; 1 Cor 16:5; Gal. 4:25 v.l. (cp. γὰρ δή 1 Cl 42:5). Akin to explanatory function is the use of γάρ as a narrative marker to express continuation or connection (in later Gk. writers, where more recent users of the texts, not finding the causal force they expect, would often prefer to see it replaced by δέ; unnecessarily, since the grammarian Trypho Alex. [I B.C.], Fgm. 54 ed. AvVelsen 1853 shows clearly that γάρ under certain circumstances εἷς οὖν ἐστὶν ἀντὶ τοῦ δέ=is one and the same thing as δέ). Indeed, in many instances γάρ appears to be used adverbially like our ‘now’ (in which the temporal sense gives way to signal an important point or transition), ‘well, then’, ‘you see’ (e.g. Diod S 20, 35, 1 ‘now’; Iambl., Vi. Pyth. §1; 120; 158; 197 [LDeubner, Bemerkungen z. Text der Vi. Pyth. des Jambl.’35, 30f]; Arrian, Ind. 33, 1 ἀλλὰ ἔπλωον γὰρ … =well, then, they sailed … ; schol. on Od. 4, 22 p. 174, 10 Dind.; ‘moreover’ SIG 1109, 28 [II A.D.]; ‘in the first place’ Jos., Bell. 7, 43, ‘now’ Ant. 1, 68): Ro 1:18; 2:25 (‘indeed’, ‘to be sure’ as Jos., Ant. 11, 8); 4:3, 9; 5:7 (‘but’); 12:3; 14:5; 1 Cor 10:1 (v.l. δέ); 2 Cor 1:12; 10:12; 11:5 (B δέ); Gal 1:11 (v.l. δέ); 5:13; 1 Ti 2:5. Cp. ἡμεῖς γὰρ J 9:28 v.l.—Confirming (Arrian, Ind. 22, 6 ἀλλὰ ἐκπεριπλῶσαι γὰρ … μέγα ἔργον ἐφαίνετο=but to sail seaward seemed indeed a dangerous undertaking; Philo, Leg. All. 3, 192 ἅπασαι μὲν γὰρ … =What has just been stated is apparent from the fact that all …). Especially in replies γάρ confirms what has been asked about (B-D-F §452, 2) yes, indeed; certainly 1 Th 2:20; 1 Cor 9:10.③ marker of inference, certainly, by all means, so, then. In self-evident conclusions, esp. in exclamations, strong affirmations, etc. (Diogenes the Cynic in Diog. L. 6, 47 παῦσαι γάρ=stop, then) μὴ γὰρ οἰέσθω ὁ ἄνθρωπος ἐκεῖνος not for a moment let such a person think Js 1:7; μὴ γάρ τις ὑμῶν πασχέτω by no means let any of you suffer 1 Pt 4:15; ἀναλογίσασθε γὰρ τὸν … ὑπομεμενηκότα yes indeed, consider him who endured Hb 12:3; οὐ γάρ no, indeed! Ac 16:37 (Aristoph., Nub. 232, Ran. 58; Pla., Rep. 492e; Lucian, Jupp. Conf. 16). In weakened sense it is somet. resumptive, esp. in long periodic sentences: ηὐδόκησαν γάρ they decided, then Ro 15:27. ἐλεύθερος γὰρ ὤν though I am free, then 1 Cor 9:19 (cp. vs. 1). Sim. 2 Cor 5:4. Many questions w. γάρ have both inferential and causal force.—S. τοιγαροῦν.—CBird, Some γάρ Clauses in St Mark’s Gospel: JTS n.s. 4, ’53, 171–87.—DELG. M-M. -
60 γίνομαι
γίνομαι (in the form γίγνομαι [s. below] Hom.+; as γίν. since Aristot.+; and s. Kühner-Bl. II p. 391; Schwyzer I 215; KBrugmann4-AThumb, Griech. Gramm. 1913, 126; Mayser p. 165 and lit. there). Impf. ἐγινόμην; fut. γενήσομαι; 2 aor. ἐγενόμην, 3 sg. opt. γένοιτο; very rare v.l. (B-D-F §81, 3) γενάμενος (GJs 6:1; 16;1; 25:1 [s. deStrycker 249]; also found in Ps.-Callisth. 1, 20, 1; 1, 41, 11; ApcEsdr 1:3 p. 24, 7 Tdf.; Mel., P. 49, 346 [Bodm.]). Pass.: fut. ptc. τῶν γενηθησομένων (Eccl 1:11 v.l.); 1 aor. ἐγενήθην (Doric, H. Gk.; Phryn. 108 Lob.; pap fr. III B.C., Mayser I/22 ’38, 157f [w. lit.]; ins [Schweizer 181; Nachmanson 168; Thieme 13]; LXX), impv. γενηθήτω; pf. γεγένημαι (Meisterhans3-Schw.: Att. ins since 376 B.C.; Mayser 391) uncontested use in NT only J 2:9; GJs 24:3 (γεγένν-pap); apolog. On pf. γέγονα s. Meisterhans3-Schw.: since 464 B.C.; Mayser 372; on the aoristic use of γέγονα s. Mlt. 145f; 238; 239; PChantraine, Histoire du parfait grec 1927, 233–45; 3 pl. γέγοναν Ro 16:7 (v.l. γεγόνασιν) and Rv 21:6; s. KBuresch, Γέγοναν: RhM 46, 1891, 193ff; Mlt. 52 n.; ptc. γεγονώς; plpf. 3 sg. ἐγεγόνει (1 Macc. 4:27; 2 Macc. 13:17; J 6:17; Just.), without augment γεγόνει (Ac 4:22; v.l. ἐγεγόνει), s. B-D-F §78; Mlt-H. 190. On the variation γίνομαι and γίγνομαι s. W-S. §5, 31; B-D-F §34, 4; Mlt-H. 108. A verb with numerous nuances relating to being and manner of being. Its contrast to the more static term εἰμί can be seen in Kaibel 595, 5 οὐκ ἤμην καὶ ἐγενόμην=I was not and then I came to be (cp. Ath. 4, 2 in 3 below).① to come into being through process of birth or natural production, be born, be produced (SIG 1168, 6; Epict. 2, 17, 8; Wsd 7:3; Sir 44:9; Just., A I, 13, 3; Tat. 26, 2) J 8:58; w. ἔκ τινος foll. (Diod S 3, 64, 1; Appian, Basil. 5 §1; Parthenius 1, 4; Athen. 13, 37 p. 576c ἐξ ἑταίρας; PPetr III, 2, 20; PFlor 382, 38 ὁ ἐξ ἐμοῦ γενόμενος υἱός; 1 Esdr 4:16; Tob 8:6; Jos., Ant. 2, 216) Ro 1:3; Gal 4:4 (cp. 1QS 11:21). Also of plants 1 Cor 15:37. Of fruits ἔκ τινος be produced by a tree Mt 21:19 (cp. X., Mem. 3, 6, 13 ὁ ἐκ τ. χώρας γιγνόμενος σῖτος). W. ἀπό τινος foll. Ox 1081 (SJCh), 11 γε̣[ινόμε]νον, 14 γέγ[ονος], 14f γε[ι]νομεν[ον], 19 γέγονος.② to come into existence, be made, be created, be manufactured, be performedⓐ gener. ὸ̔ γέγονεν J 1:3c (s. ref. to Vawter, below); w. διά τινος vs. 3a (MTeschendorf, D. Schöpfungsged. im NT: StKr 104, ’32, 337–72). W. χωρίς τινος vs. 3b (IAndrosIsis, Cyrene 15 [103 A.D.] Ἐμοῦ δὲ χωρὶς γείνετʼ οὐδὲν πώποτε; Cleanthes, Hymn to Zeus 15 [Stoic. I 537=Coll. Alex. no. 1 p. 227] οὐδέ τι γίγνεται ἔργον σοῦ δίχα; note the related style 1QH 1:20; on the syntax of J 1:3f see BVawter, CBQ 25, ’63, 401–6, who favors a full stop after οὐδὲ ἕν, s. εἷς 2b and lit. cited there on J 1:3). W. ἔκ τινος Hb 11:3. Of cult images διὰ χειρῶν γινόμενοι made w. hands Ac 19:26 (cp. PRyl 231, 3 [40 A.D.] τοὺς ἄρτους γενέσθαι). Of miracles: be done, take place (Tob 11:15; Wsd 19:13 v.l. Swete) Mt 11:20f, 23; Lk 10:13; Ac 8:13. ἐφʼ ὸ̔ν γεγόνει τὸ σημεῖον τοῦτο on whom this miracle had been performed 4:22. W. mention of the author διά τινος (cp. 4 Macc 17:11) 2:43; 4:16, 30; 12:9; 24:2. διὰ τῶν χειρῶν τινος Mk 6:2; Ac 14:3. ὑπό τινος (Herodian 8, 4, 2; OGI 168, 46 [115 B.C.] τὰ γεγονότα ὑπὸ τοῦ πατρὸς φιλάνθρωπα; UPZ III, 3, 7 [116 B.C.]; PTebt 786, 14 [II B.C.]; Wsd 9:2; Jos., Ant. 8, 111; 347; Just., D. 35, 8 τῶν ἀπὸ τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ [Jesus] καὶ νῦν γινομένων δυνάμεων) Lk 9:7 v.l.; 13:17; 23:8; Eph 5:12. Of commands, instructions be fulfilled, performed γενηθήτω τὸ θέλημά σου thy will be done (Appian, Liby. 90 §423 τὸ πρόσταγμα δεῖ γενέσθαι; Syntipas p. 25, 3 γενέσθω τὸ αἴτημα) Mt 6:10; 26:42; Lk 11:2; cp. 22:42. γέγονεν ὸ̔ ἐπέταξας your order has been carried out 14:22. γενέσθαι τὸ αἴτημα αὐτῶν that their demand should be granted 23:24. Of institutions: be established, the Sabbath for the sake of humans Mk 2:27 (Crates, Ep. 24 οὐ γεγόνασιν οἱ ἄνθρωποι τ. ἵππων χάριν, ἀλλʼ οἱ ἵπποι τ. ἀνθρώπων).ⓑ w. mention of the special nature of an undertaking: ἵνα οὕτως γένηται ἐν ἐμοί in order to have such action taken in my case 1 Cor 9:15. ἐν τῷ ξηρῷ τί γένηται; what will be done when it (the wood) is dry? Lk 23:31.③ come into being as an event or phenomenon from a point of origin, arise, come about, develop (Alcaeus 23 Diehl2 [320 L-P.] καί κʼ οὐδὲν ἐκ δένος γένοιτο=nothing could originate from nothing; Ath. 4:2 τὸ ὸ̓ν οὐ γίνεται ἀλλὰ τὸ μὴ ὸ̓ν)ⓐ of events or phenomena in nature (Sir 40:10; Ex 10:22; Job 40:23; Jos., Ant. 9, 36): lightning, thunder (X., An. 3, 1, 11) J 12:29; Rv 8:5; 11:19; calm (on the sea) Mt 8:26; Mk 4:39; Lk 8:24; storm Mk 4:37; a cloud (cp. Jos., Ant. 9, 36) 9:7; Lk 9:34; Hv 4, 3, 7; flood Lk 6:48; earthquake (Parian Marbles [III B.C.]=FGrH: 239B, 24) Mt 8:24; 28:2; Ac 16:26; Rv 6:12; 11:13; 16:18; darkness Mt 27:45; Mk 15:33; Lk 23:44; J 6:17; hail, fire Rv 8:7. Of a dawning day ὅτε δὲ ἡμέρα ἐγένετο (cp. περὶ ἀρχομένην ἡμέραν ‘about dawn’ Jos., Vi 15: in a related story of shipwreck) Ac 27:39.ⓑ of other occurrences (Arrian, Anab. 4, 4, 3 τὰ ἱερὰ οὐκ ἐγίγνετο=the sacrifice did not turn out [favorably]; 1 Macc 1:25; 4:58; 9:27; 13:44; Jdth 7:29; 14:19 al.): complaining Ac 6:1; persecution, oppression Mt 13:21; 24:21; Mk 4:17; 13:19; Ac 11:19; discussion J 3:25; Ac 15:7; tumult Mt 26:5; 27:24; GJs 21:1 and 25:1; a sound Ac 2:2, 6; weeping 20:37; clamor 23:9; Mt 25:6; AcPl Ha 4, 6; famine Lk 4:25; 15:14; Ac 11:28; ὁρμή (q.v.) 14:5; war Rv 12:7; sharp contention Ac 15:39; tear (in a garment) Mt 9:16; Mk 2:21; Lk 6:49; silence (s. σιγή) Ac 21:40; Rv 8:1; στάσις (q.v. 2) Lk 23:19; Ac 15:2; 23:7, 10; concourse 21:30; confusion 19:23; shout, loud voice 2:6; 19:34; Rv 11:15; dispute Lk 22:24; envy, strife 1 Ti 6:4; astonishment AcPl Ha 4, 25; joy 6, 3; prayer 6, 7; offering 6, 37.ⓒ of the various divisions of a day (Jdth 13:1; 1 Macc 5:30; 4 Macc 3:8 al.) γενομένης ἡμέρας when day came (Jos., Ant. 10, 202, Vi. 405) Lk 4:42; Ac 12:18; 16:35; 23:12; cp. Lk 6:13; 22:66; Ac 27:29, 33, 39. Difft. Mk 6:21 γενομένης ἡμέρας εὐκαίρου when a convenient/opportune day arrived. ὀψέ (cp. Gen 29:25; 1 Km 25:37) 11:19. ὀψίας γενομένης Mt 8:16; 14:15, 23; 16:2; 26:20; 27:57; Mk 1:32; 6:47; 14:17; 15:42; cp. J 6:16. πρωί̈ας Mt 27:1; J 21:4. νύξ Ac 27:27. ὥρας πολλῆς γενομένης when it had grown late Mk 6:35; cp. 15:33; Lk 22:14; Ac 26:4.④ to occur as process or result, happen, turn out, take place (Dicaearch., Fgm. 102 W.: a campaign ‘takes place’; Diod S 32 Fgm. 9c τὰς εἰς τ. πατέρα γεγενημένας ἁμαρτίας=the misdeeds ‘perpetrated’ against his father; 2 Macc 1:32; 13:17; 3 Macc 1:11; 4:12; 5:17 al.)ⓐ gener. τοῦτο ὅλον γέγονεν all this took place w. ἵνα foll. Mt 1:22; 26:56. ἕως ἂν πάντα γένηται until all has taken place (=is past) 5:18. πάντα τὰ γενόμενα everything that had happened (cp. Appian, Bell. Civ. 2, 121 §508 τὰ γενόμενα; 1 Esdr 1:10; Jdth 15:1; 1 Macc 4:20; 2 Macc 10:21; 3 Macc 1:17) 18:31; cp. 21:21; 24:6, 20, 34; 26:54; 27:54; 28:11; Mk 5:14. ἴδωμεν τὸ ῥῆμα τοῦτο τὸ γεγονός let us see this thing that has taken place Lk 2:15 (TestAbr A 15 p. 96, 15 [Stone p. 40]) θανάτου γενομένου since a death has occurred, i.e. since he has died Hb 9:15. τούτου γενομένου after this had happened (Jos., Ant. 9, 56; 129) Ac 28:9. τὸ γεγονός what had happened (Diod S 12, 49, 4; Appian, Bell. Civ. 2, 18 §496; Jos., Ant. 14, 292) Lk 8:34; 24:12. τὰ γεγονότα AcPl Ha 11, 1.—μὴ γένοιτο strong negation, in Paul only after rhet. questions (cp. TestJob 38:1; JosAs 25:8; Epict., index p. 540e; Lucian, Dial. Deor. 1, 2, Dial. Meretr. 13, 4; Achilles Tat. 5, 18, 4; Aristaen., Ep. 1, 27) by no means, far from it, God forbid (Goodsp., Probs., 88; AMalherbe, HTR 73, ’80, 231–41) Lk 20:16; Ro 3:4, 6, 31; 6:2, 15; 7:7, 13; 9:14; 11:1, 11; 1 Cor 6:15; Gal 2:17; 3:21. In more extensive phrasing (the LXX has exx. only of this usage: Gen 44:17; 3 Km 20:3 al.; cp. Josh 22:29; Demosth. 10, 27; Alciphron 2, 5, 3 al.; Ael. Aristid. 23, 80 K.=42 p. 795 D.; 30 p. 578 D.; 54 p. 679 ὸ̔ μὴ γένοιτο) Gal 6:14; w. ἵνα foll. AcPl Ha 7, 40. τί γέγονεν ὅτι (cp. Eccl 7:10) why is it that J 14:22.—Of festivals: be held, take place, come (X., Hell. 7, 4, 28 τὰ Ὀλύμπια; 4, 5, 1; 4 Km 23:22f; 2 Macc 6:7) feast of dedication J 10:22; passover Mt 26:2; sabbath Mk 6:2; wedding J 2:1.—Abs. impv. (put twice for emphasis as Lucian, Pisc. 1 βάλλε, βάλλε; Philostrat., Ep. 35, 1 λάβε λάβε; Procop. Soph., Ep. 45) γενηθήτω γενηθήτω so let it be as a closing formula 1 Cor 16:24 v.l. (cp. Herodas 4, 85, where the sacristan closes his prayer to Asclepius with the words: ὧδε ταῦτʼ εἴη=so may it be).—On γένοιτο ἀμήν GJs 6:2 s. ἀμήν 1a.ⓑ w. dat. of pers. affectedα. w. inf. foll. (UPZ 24, 29 al.; 1 Macc 13:5; Jos., Ant. 6, 232) ὅπως μὴ γένηται αὐτῷ χρονοτριβῆσαι so that he would not have to lose time Ac 20:16.β. w. adv. or adv. phrase added (1 Esdr 6:33) κατὰ τὴν πίστιν ὑμῶν γενηθήτω ὑμῖν according to your faith let it be done to you, i.e. you believe, and you won’t be disappointed Mt 9:29; cp. 8:13. γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου may that happen to me as you have said Lk 1:38. πῶς ἐγένετο τῷ δαιμονιζομένῳ what had happened to the possessed man Mk 5:16. ἵνα εὖ σοι γένηται that it may be well w. you Eph 6:3 (Dt 5:16; cp. Epict. 2, 5, 29 εὖ σοι γένοιτο; Aelian, VH 9, 36). γενηθήτω σοι ὡς θέλεις let it be done for you as you desire, i.e. your wish is granted Mt 15:28.γ. w. nom. of thing (1 Macc 4:25; Sir 51:17; Ar. 15:5) γίνεταί τινί τι someth. happens to or befalls a person Mk 9:21. ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται lest someth. worse come upon you J 5:14. τί ἐγένετο αὐτῷ what has happened to him Ac 7:40 (Ex 32:1, 23; AcPl Ha 5, 20). τὸ γεγενημένον αὐτῷ Ac 3:10 D. ἐγίνετο πάσῃ ψυχῄ φόβος fear came upon everyone (cp. Tob 11:18) 2:43. λύπη AcPl Ha 6, 16. Freq. γέγονε ἐμοί τι someth. has come to me= I have someth.: πώρωσις τῷ Ἰσραὴλ γέγονεν a hardening (of heart) has befallen Israel Ro 11:25; σωτηρία τῷ Ἰσραὴλ γεγένηται GJs 19:2; cp. Lk 19:9; διὰ τὴν ὀπτασίαν τὴν γενομένην Παύλῳ AcPl Ha 3, 15; ἐὰν γένηταί τινι ἀνθρώπῳ ἑκατὸν πρόβατα if a man has a hundred sheep Mt 18:12. τοῖς ἔξω ἐν παραβολαῖς τὰ πάντα γίνεται those outside receive everything in parables Mk 4:11. μήποτε γένηται ἀνταπόδομά σοι that you may receive no repayment Lk 14:12; cp. 19:9; J 15:7; 1 Cor 4:5.ⓒ w. gen. of pers. (Diod S 16, 64, 2 τὸν τῆς Ἑλένης γεγενημένον ὅρμον=the necklace that had belonged to Helen): ἐγένετο ἡ βασιλεία τοῦ κόσμου τοῦ κυρίου ἡμῶν the kingdom of the world has come into the possession of our Lord Rv 11:15.ⓓ γίνεταί τι ἐπί τινι someth. happens in the case of or to a person Mk 5:33 v.l.; ἐν v.l. This can also be expressed w. εἴς τινα Ac 28:6 or the double nom. τί ἄρα ὁ Πέτρος ἐγένετο what had become of Peter 12:18 (cp. Jos., Vi. 296 οἱ εἴκοσι χρυσοῖ τὶ γεγόνασιν).ⓔ w. inf. foll., to emphasize the actual occurrence of the action denoted by the verb: ἐὰν γένηται εὑρεῖν αὐτό if it comes about that he finds it= if he actually finds it Mt 18:13 (s. PCatt V, 19f [=Mitt-Wilck. II/2, 372 V] ἐὰν γένηταί με ἀποδημεῖν; PAmh 135, 10; BGU 970, 5). ἐγένετο αὐτὸν παραπορεύεσθαι he happened to be passing Mk 2:23; cp. Lk 6:1, 6. ἐγένετο ἀνεῳχθῆναι τὸν οὐρανόν just then the heaven opened Lk 3:21; cp. 16:22 (ἐν τῷ ἀποθανεῖν P75); Ac 4:5; 9:3, 32, 37, 43; 11:26; 14:1; 16:16; 19:1; 21:1, 5; 22:6, 17; 27:44; 28:8 (UPZ 62, 29 [161 B.C.] γίνεται γὰρ ἐντραπῆναι).ⓕ καὶ ἐγένετο (ἐγένετο δέ) periphrastic like וַיְהִי with וַ foll. to indicate the progress of the narrative; it is followed either by a conjunction like ὅτε, ὡς etc., or a gen. abs., or a prepositional constr., and joined to it is a finite verb w. καί (Jdth 5:22; 10:1; Sus 19 Theod.; 1 Macc 1:1; 5:1; Gen 39:7, 13, 19; 42:35; JosAs 11:1; 22:1; AscIs 3:2) Mt 9:10; Mk 2:15 v.l.; Lk 2:15; 5:1, 12, 17; 8:1, 22; 14:1.—Without the second καί (Jdth 2:4; 12:10; 13:12; 1 Macc 6:8; 7:2 v.l.; 9:23; Sus 28 Theod.; Bel 18 Theod.; TestAbr B 1 p. 105, 1 [Stone p. 58] and 6 p. 109, 27 [Stone p. 66]; TestJob 31:1; JosAs 1:1; 3:1) Mt 7:28; 11:1; 13:53; 19:1; 26:1; Mk 1:9; 4:4; Lk 1:8, 23, 41, 59; 2:1, 6, 46; 6:12 al. At times it is followed by an inf. The phrase is usually omitted in translation; older versions transl. it came to pass.—Mlt. 16f; MJohannessohn, Das bibl. καὶ ἐγένετο u. s. Geschichte: ZVS 53, 1926, 161–212 (LXX); s. MDibelius, Gnomon 3, 1927, 446–50; HPernot, Études sur la langue des Évangiles 1927, 189–99; KBeyer, Semitische Syntax im NT, ’62, 29–62; JReiling, BT 16, ’65, 153–63; EDelebecque, Études grecques sur l’Évangile de Luc ’76, 123–65.⑤ to experience a change in nature and so indicate entry into a new condition, become someth.ⓐ w. nouns (Lamellae Aur. Orphicae ed. AOlivieri 1915, p. 16, 5 θεὸς ἐγένου ἐξ ἀνθρώπου [IV/III]; Arrian, Anab. 5, 26, 5; Sir 51:2; 1 Esdr 4:26; Wsd 8:2; 4 Macc 16:6; En 103:11; Tat. 19, 2 τοῦ θανάτου καταφρονηταὶ γίνεσθε): ὅπως γένησθε υἱοὶ τοῦ πατρὸς ὑμῶν that you may become sons of your father Mt 5:45; ποιήσω ὑμᾶς γενέσθαι ἁλιεῖς ἀνθρώπων I will turn you into fishers of people Mk 1:17; a traitor Lk 6:16; friends 23:12 (cp. Jos., Ant. 11, 121); children of God J 1:12; children of light 12:36; a Christian Ac 26:29; apostle AcPlCor 2:4; a father Ro 4:18; a fool 1 Cor 3:18; a spectacle 4:9; a man, an adult 13:11 (Tob 1:9); a curse Gal 3:13. οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασεν γενηθῆναι ἀρχιερέα he did not exalt himself to be made high priest Hb 5:5; ἐγένετο ἀντὶ αὐτοῦ Σαμουήλ Samuel became (high priest) in his place GJs 10:2. W. double nom. (Ps.-Apollod., Epit. 3, 15 δράκων λίθος ἐγένετο; Quint. Smyrn. 12, 507; Bel 28; 4 Macc 18:7) οἱ λίθοι ἄρτοι γίνονται the stones turn into loaves Mt 4:3. τὸ αἵμα αὐτοῦ λίθον γεγενημένον GJs 24:3. ὁ λόγος σὰρξ ἐγένετο J 1:14 (the reverse PBerl 13044, col. III, 28ff [UWilcken, SBBerlAk 1923, 161f] τί ποιῶν ἄν τις γένοιτο θεός;). τὸ ὕδωρ γενήσεται πηγή 4:14. ἡ περιτομὴ ἀκροβυστία γέγονεν Ro 2:25. ἐγενόμην ἐγὼ διάκονος I became a courier Col 1:23 (cp. Herodian 2, 6, 8 ἀνὴρ ἔπαρχος γενόμενος).—Also γ. εἴς τι (Menand., Peric. 49f Kö. [169f S.] τὸ κακὸν εἰς ἀγαθὸν ῥέπει γινόμενον; 1 Km 4:9; Jdth 5:18; 1 Macc 2:11, 43; 3:58; En 19:2 al.; B-D-F §145, 1): ἐγένετο εἰς δένδρον it became a tree Lk 13:19; εἰς κεφαλὴν γωνίας Mt 21:42; Mk 12:10; Lk 20:17; Ac 4:11; 1 Pt 2:7 (all in ref. to Ps 117:22); εἰς χαρὰν γ. change (or, turn) into joy J 16:20. εἰς οὐδέν come to nothing Ac 5:36. εἰς παγίδα Ro 11:9 (Ps 68:23); εἰς κενὸν γ. be done in vain 1 Th 3:5. εἰς ἄψινθον Rv 8:11. Cp. AcPl Ha 6, 6. Also w. γίνεσθαι omitted: εἰς κατάκριμα (sc. ἐγένετο τὸ κρίμα) Ro 5:18.ⓑ used w. an adj. to paraphrase the passive (Jdth 11:11; 1 Esdr 7:3; 2 Macc 3:34; Sus 64 Theod.; En 103:9; Ath. 37, 1 πάντων ὑποχειρίων γιγνομένων): ἁπαλὸν γ. become tender Mt 24:32; Mk 13:28; ἀπειθῆ γ. Ac 26:19; ἀποσυνάγωγον γ. be expelled fr. the synagogue J 12:42; ἄφαντον γ. disappear Lk 24:31; σκωληκόβρωτον γ. be eaten by worms Ac 12:23; γνωστόν, φανερὸν γ. become known (Just., A I, 63, 6) Mk 6:14; Ac 1:19; 9:42; 19:17; 1 Cor 3:13; 14:25; Phil 1:13; δόκιμον γ. pass the test Js 1:12; ἑδραῖον γ. 1 Cor 15:58; ἔκδηλον γ. 2 Ti 3:9; AcPlCor 1:16; ἔξυπνον γ. Ac 16:27 (1 Esdr 3:3=Jos., Ant. 11:34); s. ἀπόπληκτος, ἐλεύθερος, ἐμφανής, ἔμφοβος, ἐνεργής, ἔντρομος, καθαρός, μέγας, περιδάκρυτος, περικρατής, πλήρης, πρηνής, τυφλός, ὑγιής, ὑπήκοος, ὑπόδικος, φανερός 1.ⓒ w. ἐν of a state of being (Stoic. III 221, 16; Diod S 20, 62, 4 ἐν ἀνέσει γ.; Plut., Tit. Flam. 378 [16, 1] ἐν ὀργῇ γ.; Lucian, Tim. 28; PPetr II, 20; III, 12 [252 B.C.] ἐν ἐπισχέσει γ.; BGU 5 II, 19 ἐν νόσῳ; POxy 471 IV, 77f; 4 Km 9:20; 1 Macc 1:27 v.l.; Sus 8 Theod.; Jos., Bell. 1, 320, Ant. 16, 372; Mel., P. 18 ἐν πόνοις … ἐν πληγαῖς etc.) ἐν ἀγωνίᾳ Lk 22:44. ἐν ἐκστάσει Ac 22:17. ἐν πνεύματι under the Spirit’s influence Rv 1:10; 4:2; AcPl Ha 6, 28. ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων be like human beings Phil 2:7. ἐν ἀσθενείᾳ, φόβῳ, τρόμῳ 1 Cor 2:3. ἐν δόξῃ 2 Cor 3:7. ἐν ἑαυτῷ γ. come to one’s senses (Soph., Phil. 950; X., An. 1, 5, 17; Polyb. 1, 49, 8; Chariton 3, 9, 11) Ac 12:11; γ. ἐν Χριστῷ be a Christian Ro 16:7. Cp. 7 below.⑥ to make a change of location in space, moveⓐ εἴς τι (Hdt. 5, 87 al.; Philo, Op. M. 86; 2 Macc 1:13; also ἐν: Just., A II, 9, 3 ἐγενόμεθα ἐν ἐκείνῳ τῷ τόπω): εἰς Ἱεροσόλυμα γ. (Jos., Ant. 10, 42) Ac 20:16; 21:17; 25:15. εἰς τὸν ἀγρόν Hv 3, 1, 4. Of a voice: ἐγένετο εἰς τὰ ὦτά μου reached my ear Lk 1:44. Fig. (cp. Bar 4:28) of Abraham’s blessing εἰς τὰ ἔθνη come to the Gentiles Gal 3:14; cp. 2 Cor 8:14 (s. περίσσευμα 1, ὑστέρημα 1).ⓑ ἔκ τινος (Job 28:2): γ. ἐκ μέσου be removed, Lat. e medio tolli (cp. Ps.-Aeschin., Ep. 12, 6 ἐκ μέσου γενομένων ἐκείνων; Plut., Timol. 238 [5, 3]; Achilles Tat. 2, 27, 2) 2 Th 2:7 (HFulford, ET 23, 1912, 40f: ‘leave the scene’). Of a voice fr. heaven: ἐκ τ. οὐρανῶν γ. sound forth fr. heaven (2 Macc 2:21; cp. Da 4:31 Theod.) Mk 1:11; Lk 3:22; 9:35; cp. vs. 36.ⓒ ἐπί τι: ἐπὶ τὸ μνημεῖον go to the tomb Lk 24:22; ἐπὶ τοὺς ἀναβαθμούς when he was at the steps Ac 21:35. Of fear that befalls someone (2 Macc 12:22) Lk 1:65; 4:36; Ac 5:5. Of ulcers: break out on someone Rv 16:2 (Ex 9:10f). Of divine commands: go out to someone Lk 3:2. ἐπί is somet. used w. the gen. (Appian, Liby. 93 §440; Alex. Aphr., Mixt. II 2 p. 213, 21) instead of the acc.: γενόμενος ἐπὶ τοῦ τόπου when he had arrived at the place 22:40 (Mitt-Wilck. I/2, 327, 18 ἐπὶ τ. τόπων γινόμενος).—J 6:21.ⓓ w. κατά and gen. of place: τὸ γενόμενον ῥῆμα καθʼ ὅλης τῆς Ἰουδαίας the message that has spread throughout all Judea Ac 10:37. W. acc. of place (X., Cyr. 7, 1, 15; Apollon. Paradox. 3 κατὰ τόπους γ.; Jos., Ant. I, 174; cp. 2 Macc 9:8): γενόμενος κατὰ τὸν τόπον Lk 10:32; γενόμενοι κατὰ τὴν Κνίδον Ac 27:7.ⓔ w. πρός and acc. of the direction and goal (PLond III, 962, 1 p. 210 [III A.D.] γενοῦ πρὸς Ἄταϊν τὸν ποιμένα; PFlor 180, 45) 1 Cor 2:3; 2J 12. Of divine instructions be given to someone (Gen 15:1, 4; Jer 1:2, 11; 13:8; Ezk 6:1; Hos 1:1; cp. ἐπί w. acc.) J 10:35; Ac 7:31 v.l.; 10:13; 13:32.ⓕ w. σύν and the dat. join someone (X., Cyr. 5, 3, 8; 2 Macc 13:13) Lk 2:13.ⓖ w. ἐγγύς (X., An. 1, 8, 8, Cyr. 7, 1, 7; cp. γίν. πλησίον Philo, Mos. 1, 228; Jos., Ant. 4, 40): ἐγγὺς τοῦ πλοίου γίνεσθαι come close to the boat J 6:19. Fig. of the relation of believers to Christ: come near Eph 2:13.ⓗ w. ὧδε come here J 6:25;ⓘ ἔμπροσθέν τινος γ. J 1:15, 30 s. on ἔμπροσθεν 1bζ and ὀπίσω 2b.⑦ to come into a certain state or possess certain characteristics, to be, prove to be, turn out to be (on relation to the forms of εἰμί [here and in 8–10] s. ALink, StKr 69, 1896, 420ff). Used w. the nom. (Wsd 16:3; Jdth 16:21; Sir 31:22; 1 Macc 3:58) γίνεσθε φρόνιμοι be prudent Mt 10:16. ἄκαρπος γίνεται 13:22; Mk 4:19.—W. other words: vs. 22; 9:50; Lk 1:2; 2:2; 6:36 and very oft. Freq. the dat. of advantage (dat. commodi) is added (1 Macc 10:47; 2 Macc 7:37; 4 Macc 6:28; 12:17): ἀγαπητόν τινι γ. be dear to someone 1 Th 2:8. ἀπρόσκοπον γ. τινι be inoffensive to someone 1 Cor 10:32; γ. τινι μαθητήν J 15:8; μισθαποδότην γ. τινι be a rewarder of someone Hb 11:6; γ. ὁδηγόν τινι Ac 1:16. Cp. παρηγορία, σημεῖον, τύπος.—γ. ὁμοθυμαδόν come together in unanimity or reach unanimity Ac 15:25.—τὶ γίνεταί τινί τι a thing results in someth. for someone τὸ ἀγαθὸν ἐμοὶ ἐγ. θάνατος; Ro 7:13. ἡ ἐξουσία πρόσκομμα τοῖς ἀσθενέσιν 1 Cor 8:9.—γίνομαι ὡς, ὥσπερ, ὡσεί τις (Ps 21:15; 31:9; 37:15; 82:11; 87:5 al.) be, become, show oneself like Mt 6:16; 10:25; 18:3; 28:4; Lk 22:26, 44; 1 Cor 4:13; 9:20f; Gal 4:12. καθὼς ἐγένετο … οὕτως ἔσται as it was … so it will be Lk 17:26, 28. οὐ χρὴ ταῦτα οὕτως γίνεσθαι this should not be so Js 3:10. ὁσίως καὶ δικαίως καὶ ἀμέμπτως ὑμῖν ἐγενήθημεν we proved/showed ourselves … toward you 1 Th 2:10.—In statements pert. to age (Aristoxenus, Fgm. 16 γεγονότα [sc. τὸν Πυθαγόραν] ἐτῶν τεσσαράκοντα; Demetr. of Phaleron [IV–III B.C.], Fgm. 153 Wehrli [’49]; Demetr: 722 Fgm. 1, 1 Jac.; Jos., Ant. 10, 50) ἐτῶν δώδεκα Lk 2:42; cp. 1 Ti 5:9.—Here prob. also belongs ἐγένετο γνώμης he decided Ac 20:3 (cp. Plut., Phoc. 752 [23, 4] ἐλπίδος μεγάλης γ.; Cass. Dio 61, 14 τ. ἐπιθυμίας γ.; Jos., Bell. 6, 287).⑧ to be present at a given time, be there ([Ps.-]Jos., Ant. 18, 63) Mk 1:4; J 1:6, hence exist (Diod S 3, 52, 4 γέγονε γένη γυναικῶν=there have been nations of women; Appian, Maced. 18 §3 τὸ χρυσίον τὸ γιγνόμενον=the gold that was at hand; Bar 3:26; 2 Macc 10:24) Ro 11:5; 1J 2:18. ἐγένετο there lived Lk 1:5. ἔν τινι 2 Pt 2:1. ἐπὶ τῆς γῆς Rv 16:18 (Da 12:1 Theod.).⑨ to be closely related to someone or someth., belong toⓐ gen. of the possessor (Appian, Bell. Civ. 5, 79 §336 a slave γεγένητο Πομπηίου=had belonged to Pompey: B-D-F §162, 7) belong to someone Lk 20:14, 33 (Appian, Bell. Civ. 2, 83 §350 γυνὴ Κράσσου γεγενημένη=who had been the wife of [the younger] Crassus).ⓑ w. dat. of pers. belong to someone (PPetr II, 40b, 7 [277 B.C.]; O. Wilck II, 1530, 2f [120 B.C.] τὸ γινόμενόν μοι=what belongs to me) of a woman ἀνδρὶ ἑτέρῳ Ro 7:3f (cp. Ruth 1:12f; Dt 24:2).ⓒ w. prep. μετά τινος (Josh 2:19) Ac 9:19; 20:18. οἱ μετʼ αὐτοῦ γενόμενοι his intimate friends Mk 16:10. πρός τινα be w. someone 1 Cor 16:10 ( make him [Timothy] feel quite at home with you Mft.) ὑπό τινα be under the authority of someone or someth. (1 Macc 10:38) Gal 4:4.ⓓ Here perh. belongs ἰδίας ἐπιλύσεως οὐ γίνεται it is not a matter of private interpretation 2 Pt 1:20.⑩ to be in or at a place, be in, be thereⓐ ἔν τινι to designate one’s present or future place of residence (X., An. 4, 3, 29; Appian, Bell. Civ. 5, 4 §15 Ἀντώνιος ἐν Ἐφέσῳ γενόμενος; Aelian, VH 4, 15; Herodian 2, 2, 5; POxy 283, 11; 709, 6 ἐν Μένφει γενόμενος; PTebt 416, 3; BGU 731 II, 6 ἐν οἰκίᾳ μου; Num 11:35; Judg 17:4; 1 Ch 14:17; Jdth 5:7 al. Demetr.: 722 Fgm. 1, 18 Jac.) Mt 26:6; Mk 9:33; Ac 7:38; 13:5; 2 Ti 1:17; Rv 1:9; AcPl Ha 7, 23.ⓑ w. adv.: ἐκεῖ (X., An. 6, 5, 20; 3 Km 8:8 v.l.; Jos., Ant. 10, 180) Ac 19:21. κατὰ μόνας Mk 4:10.—B. 637. DELG s.v. γίγνομαι. M-M. TW.
См. также в других словарях:
υμών — Α γεν. πληθ. τής προσ. αντων. β προσ. συ. [ΕΤΥΜΟΛ. βλ. λ. ὑμεῖς] … Dictionary of Greek
ὑμῶν — σύ thou gen 2nd pl ὑ̱μῶν , ὑμός your fem gen pl (epic doric) ὑ̱μῶν , ὑμός your masc/neut gen pl (epic doric) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Koine Greek — Koine redirects here. For other uses, see Koine (disambiguation). History of the Greek language (see also: Greek alphabet) … Wikipedia
Differences between codices Sinaiticus and Vaticanus — Codex Sinaiticus and Codex Vaticanus, two of great uncial codices, representatives of the Alexandrian text type, are considered excellent manuscript witnesses of the text of the New Testament. Most critical editions of the Greek New Testament… … Wikipedia
Papyrus 5 — Manuskripte des Neuen Testaments Papyri • Unziale • Minuskeln • Lektionare Papyrus 5 Name P. Oxy. 208 Text Johannes 1; 16; 20 † Sprache … Deutsch Wikipedia
Variantes textuelles du Nouveau Testament — Les variantes textuelles sont les altérations d’un texte qui surviennent par propagation des erreurs (intentionnelles ou accidentelles) des copistes. Ces altérations peuvent être la suppression ou la répétition d’un mot, ce qui arrive lorsque… … Wikipédia en Français
вашь — (1915) мест. притяж. к мест. 2 л. мн. ч. вы. Ваш: аще ли ка˫а обида. ведѣте м˫а къ кнѩзю вашемоу а къ братоу моѥмоу и г҃ноу. СкБГ XII, 14а; а се стара˫а наша правда. и грамота. на чемь цѣловали ѡц҃и ваши и наши кр(с)тъ. Гр 1262 1263 (новг.); и… … Словарь древнерусского языка (XI-XIV вв.)
Codex Bezae — New Testament manuscripts papyri • uncials • minuscules • lectionaries Uncial 05 A sample of the Greek text from the Codex Bezae … Wikipedia
Uncial 0171 — New Testament manuscripts papyri • uncials • minuscules • lectionaries Uncial 0171 Text … Wikipedia
Tipo textual alejandrino — El final del libro de los Hechos (folio 76r) del Códice Alejandrino, el cual posee tipo textual bizantino en los Evangelios y alejandrino en gran parte del resto del Nuevo Testamento El tipo textual alejandrino, (también llamado neutral o… … Wikipedia Español
λέγω — και λέω (AM λέγω, Μ και λέω) 1. εκφράζομαι με τον προφορικό λόγο, ομιλώ, λαλώ (α. «ο καθένας είπε τις απόψεις του» β. «λεγέτω μὲν οὖν περὶ αὐτοῡ ὡς ἕκαστος γιγνώσκει», Θουκ. γ. «ἔλεξαν ὑπὲρ τῶν στρατηγῶν τάδε», Ξεν.) 2. φρονώ, νομίζω (α. «τί λες… … Dictionary of Greek