яго

по его мнению — на яго думку

у него гости — у яго госці

я вижу его — я бачу яго

его дом — яго (ягоны) дом

находить удовольствие в чём-либо — знаходзіць здавальненне ў чым-небудзь

находить причину — знаходзіць прычыну

находить утешение — знаходзіць уцеху

находить поддержку — знаходзіць падтрымку

я не находил в его словах ни тени притворства — я не знаходзіў (не бачыў) у яго словах ні ценю прытворства

находить возможным — знаходзіць (лічыць) магчымым

доктор находит его положение безнадёжным — доктар лічыць яго становішча безнадзейным

его находят умным — яго лічаць разумным

находить виновным — прызнаваць вінаватым

туча находит на солнце — хмара находзіць на сонца

находить на мель — находзіць (трапляць) на мель

на него часто находит тоска — на яго часта находзіць (яго часта апаноўвае) туга

находить десять километров — нахадзіць дзесяць кіламетраў

страдать от боли — пакутаваць ад болю

он очень страдал — ён вельмі пакутаваў (мучыўся)

страдать душою — пакутаваць (мучыцца) душою

страдать за правду — цярпець (непрыемнасці) за праўду

страдать за больного друга — пакутаваць (перажываць) за хворага сябра

страдать от тесноты — цярпець (непрыемнасці) ад цеснаты

у него страдает память — у яго дрэнная памяць

у него страдает орфография — у яго дрэнная арфаграфія, у яго заганы (ён мае заганы) у арфаграфіі, у яго кульгае арфаграфія

страдать разными недостатками — мець розныя недахопы

страдать головными болями — у яго часта баліць галава

склад ума — склад розуму

здравый ум — здаровы (разважны) розум

человек с умом — чалавек з розумам

брожение в умах — хваляванне грамадскай думкі

направление умов — кірунак (грамадскай) свядомасці, грамадскай думкі

настроение умов — настрой грамадскай думкі (грамадства, людзей)

лучшие умы человечества — лепшыя розумы чалавецтва

светлый ум — светлы розум

без ума (быть) от кого-либо, чего-либо — у захапленні (быць), траціць розум (вар'яцець) ад каго-небудзь, чаго-небудзь

браться за ум — брацца за розум

(быть) в уме — мець розум

в уме ли ты? — ці маеш ты розум?

в здравом уме и твёрдой памяти — пры сваім розуме і цвёрдай памяці

выжить из ума — выжыць з розуму, здурнець

держать в уме — трымаць у галаве, помніць

из ума вон — з розуму сышло, з галавы вылецела

задним умом крепок — моцны заднім розумам

короткий ум — кароткі розум

на ум наставить — давесці да розуму, вывесці на правільную дарогу

на уме (в уме) — наўме, у думках, у галаве

и в уме не было — і наўме (і ў думках, і ў галаве) не было

и на ум нейдёт — і ў галаву не ідзе (не лезе)

у него другое на уме — у яго іншае наўме (у думках, у галаве)

у него что на уме, то и на языке — у яго што наўме (у галаве), тое і на языку, ён што думае, тое і гаворыць

не его (моего, твоего) ума дело — не з яго (з маім, з тваім) розумам (рабіць што-небудзь, разважаць пра што-небудзь), не яго (мая, твая) справа

не в полном уме — не ў поўным розуме

(не) в своём уме — (не) пры сваім розуме

в уме (считать, прикинуть) — у галаве

счёт в уме — падлік у галаве

не выходит из ума — не выходзіць з галавы

от большого ума — ад вялікага розуму

повредиться в уме — крануцца з розуму

повреждённый в уме — ненармальны, вар'ят

раскинуть умом — паварушыць (пашавяліць) мазгамі

с умом — з розумам

свести с ума — з розуму звесці

сойти с ума — звар'яцець, страціць розум, з глузду з'ехаць

вы с ума сошли! — вы звар'яцелі!

он (она) себе на уме — ён (яна) хітры (хітрая), яго (яе) не ашукаеш

сколько голов, столько умов — што галава, то і розум

терять ум — траціць розум

ум за разум заходит — розум за розум заходзіць

ум хорошо, а два лучше — адна галава добра, а дзве яшчэ лепш

ума не приложу — розуму не дабяру

ума палата — вельмі разумны

научиться уму-разуму — навучыцца розуму

уму непостижимо — розуму недаступна, розум не можа знесці, незразумела

уму помрачение — проста дзіва

до чёрта (очень много) — да чорта, чорт колькі, (до крайней степени) чорт як

к чёрту, ко всем чертям — к чорту

к чёрту на рога — к чорту ў балота

ни к чёрту — ні к чорту

ни черта — нічога

чем чёрт не шутит — чым чорт не жартуе, чаго добрага

чертям тошно — чарцям моташна

чёрт принёс — чорт прынёс

чёрт возьми (дери, побери, подери) — каб яго (яе, іх) чорт узяў

чёрт дёрнул — чорт падаткнуў (даў)

чёрт его знает — чорт яго ведае, ліха яго ведае

чёрта с два — дзе там

черти носят — чэрці носяць

черти полосатые — чэрці паласатыя

чёрт лысый — чорт лысы (лазаты)

чёрт знает что — чорт ведае што

что за чёрт — што за чорт

чёрт не возьмёт — чорт не возьме

чёрт бы его побрал — каб яго чорт узяў

сам чёрт не разберёт — сам чорт не разбярэ

сам чёрт ногу сломит — сам чорт нагу зломіць

ни к чёрту не годится — ні к чорту не варты

было бы болото, а черти будут — балота без чорта не бывае

держаться как чёрт за душу — трымацца як чорт за душу

поп своё, а чёрт своё погов. — поп сваё, а чорт сваё

ты на гору, чёрт за ногу погов. — ты на тару, чорт за нагу

в тихом омуте черти водятся посл. — у ціхім балоце чэрці вядуцца

не так страшен чёрт, как его малюют посл. — не там страшны чорт, як яго малююць

опыт прошёл относительно удачно — дослед прайшоў больш-менш удачна

относительно его возвращения сведений нет — аб яго звароце (пра яго зварот, што тычыцца яго звароту, адносна яго звароту) вестак няма

снег тяготит кровлю — снег абцяжарвае дах

тёплая одежда его тяготила — цёплае адзенне абцяжарвала яго

меня тяготит его присутствие — мне ў цяжар яго прысутнасць (для мяне з'яўляецца цяжкім яго прысутнасць)

его тяготили воспоминания — яго прыгняталі (мучылі) успаміны

это внушает мне отвращение — гэта выклікае (абуджае) у мяне агіду

его вид внушает мне опасение за его здоровье — яго выгляд выклікае ў мяне (пасяляе ў мяне, навявае мне) боязь за яго здароўе

внушать страх — выклікаць страх

всегда внушал ему, что необходимо заниматься — заўсёды ўгаворваў (пераконваў) яго, што трэба займацца

это льстило его самолюбию — гэта цешыла яго самалюбства (давала ўцеху яго самалюбству)

ему льстило внимание молодёжи — яго цешыла (яму давала ўцеху, яму падабалася) увага моладзі

льстить себя надеждой — цешыць сябе надзеяй

он нашёл у неё человек двадцать гостей — ён застаў у яе чалавек дваццаць гасцей

найти применение — знайсці прымяненне

врач нашёл его здоровым — урач прызнаў (палічыў, знайшоў) яго здаровым

как вы его находите? — якой вы думкі пра яго (што вы пра яго думаеце?)

туча нашла на солнце — хмара найшла на сонца

блажь (дурь) нашла на кого — дур найшоў на каго

нашла тоска — найшла (апанавала, агарнула) туга

нашло много гостей — найшло (панаходзіла) шмат гасцей

нашла коса на камень погов. — найшла каса на камень

накатила волна — накаціла (набегла) хваля

накатили новые события — надышлі (нахапіліся, наваліліся) новыя падзеі

на него накатило безл. — на яго найшло (напала)

на него накатилась злость — на яго найшла (напала) злосць, яго апанавала (агарнула) злосць

плыть по морю — плыць па моры

идти по дороге — ісці па дарозе

лазить по горам — лазіць па гарах

книги разложены по всему столу — кнігі разложаны па ўсім стале

по гладкому дну — па гладкім дне

по голому телу — па голым целе

ударить по спине — ударыць па спіне

идти по самому берегу — ісці ўздоўж (каля) самага берага

идти по улице — ісці па вуліцы (вуліцай)

дорога пролегала по болоту — дарога ішла балотам (па балоце)

по Северному Кавказу — па Паўночным Каўказе

ходить по комнате — хадзіць па пакоі

летать по воздуху — лятаць па паветры

приказ по второму полку — загад па другім палку

тепло расходится по всему организму — цяпло разыходзіцца па ўсім арганізме

рассадить всех по местам — рассадзіць усіх па месцах

идти по следу зверя — ісці па следу звера

плыть по течению — плыць па цячэнню

идти по солнцу — ісці па сонцу

по следам противника — па слядах праціўніка

корабль шёл по ветру — карабель ішоў з ветрам

по направлению к городу — у кірунку (напрамку) да горада

по всем направлениям — ва ўсіх кірунках (напрамках)

работать по профсоюзной линии — працаваць па прафсаюзнай лініі

кампания по выборам в Верховный Совет Беларуси — кампанія па выбарах у Вярхоўны Савет Беларусі

дебаты по законопроекту — дэбаты па законапраекту

комиссия по составлению резолюции — камісія па складанню рэзалюцыі

кружок по изучению истории партии — гурток па вывучэнню гісторыі партыі

мероприятия по повышению урожайности — мерапрыёмствы па павышэнню ўраджайнасці

речь по аграрному вопросу — прамова па аграрнаму пытанню

он врач по профессии — ён урач па прафесіі

соревнования по футболу, по лыжам, по шахматам — спаборніцтвы па футболу, па лыжах, па шахматах

по расписанию — па раскладу

по приказу командира — па загаду камандзіра

работать по плану — працаваць па плану

начинать работу по гудку — пачынаць працу па гудку

это нам принадлежит по праву — гэта нам належыць па праву

по выбору — па выбару

по желанию — па жаданню

узнать по голосу, по глазам — пазнаць па голасе (па голасу), па вачах

вызывать по фамилии — выклікаць па прозвішчу

по правилам игры — па правілах гульні

по сообщениям газет — паводле паведамленняў газет

по моему мнению — на маю думку, на мой погляд

по его зову все явились — па яго закліку (на яго заклік) усе з'явіліся

ехать пароходом и по железной дороге — ехаць параходам і па чыгунцы (і чыгункай)

послать по почте — паслаць па пошце (поштай)

сообщить по телеграфу — паведаміць па тэлеграфу (па тэлеграфе, тэлеграфам)

говорить по телефону — гаварыць па тэлефоне

сделать что-либо по ошибке — зрабіць што-небудзь па памылцы

по знакомству — па знаёмству

не явиться на работу по болезни — не з'явіцца на працу па хваробе (з прычыны хваробы)

по разным причинам — па розных прычынах

старший по возрасту — старэйшы па ўзросту

ранний по времени — ранні па часу

добрый по характеру — добры па характару (характарам)

узнать по глазам — пазнаць па вачах

товарищ по университету — таварыш па універсітэту

брат по отцу — брат па бацьку

родственники по жёнам — сваякі па жонках

заниматься по часу в день — займацца па гадзіне ў дзень

по году не писал писем — па году не пісаў пісем

по выходным дням — у выхадныя дні (выхаднымі днямі)

по праздникам — у святы (святамі)

по утрам — раніцамі

я не видел его по целым неделям — я не бачыў яго цэлымі тыднямі

собираться по четвергам — збірацца па чацвяргах (чацвяргамі)

по весне — вясной, увесну

по осени — увосень, восенню

по рублю штука — па рублю штука

дать детям по яблоку — даць дзецям па яблыку

по разу — па разу

стрелять по противнику — страляць па праціўніку (у праціўніка)

стрелять по окопу, по блиндажам — страляць па акопе, па бліндажах

стучать по столу — стукаць па стале

плакать по мужу — плакаць па мужу

скучать по детям — сумаваць па дзецях (аб дзецях)

войти в воду по пояс — увайсці ў ваду па пояс

по сей день — па гэты дзень (да гэтага дня)

по сие время — да гэтага часу

по сегодня — да сённяшняга дня

он пошёл по воду — ён пайшоў па ваду

идти в лес по ягоды — ісці ў лес у ягады

по истечении срока — па сканчэнні тэрміну (пасля заканчэння тэрміну)

по одному человеку в ряд — па адным чалавеку ў рад

по два человека — па два чалавекі

по три рубля — па тры рублі

по четыре километра в час — па чатыры кіламетры ў гадзіну

по пяти, по семи, по десяти — па пяць, па сем, па дзесяць

по двадцати, по сорока, по пятидесяти, по сто — па дваццаць, па сорак, па пяцьдзесят, па сто

по пятисот, по семисот, по девятисот — па пяцьсот, па семсот, па дзевяцьсот

по двое, по трое — па двое, па трое

по полтора, по полторы — па паўтара, па паўтары

я напрасно положился на него — я дарэмна паспадзяваўся на яго

я целиком положился на него — я цалкам здаўся на яго (даверыў, даверыўся яму)

на его слова нельзя положиться — яго словам нельга давяраць

положитесь на меня — даверцеся мне, здайцеся на мяне

на меня можете положиться — ва мне можаце быць упэўнены

разобрать весь товар — разабраць увесь тавар

разобрать предложение грам. — разабраць сказ

разобрать почерк — разабраць почырк

разобрать часы — разабраць гадзіннік

разобрать дело — разгледзець (разабраць) справу

его разобрал хмель — яго разабраў хмель

его разобрал страх — яго ўзяў (ахапіў, агарнуў, апанаваў) страх

его разобрало сомнение — яго ўзяло (ахапіла) сумненне

ни стать ни сесть — ні стаць ні сесці

часы стали — гадзіннік стаў

река стала — рака стала

стать лагерем — стаць лагерам

стать за станок — стаць за станок

стать на якорь — стаць на якар

стать в пары — стаць у пары

стать на своё место — стаць на сваё месца

это мне станет в копеечку — гэта мне абыдзецца (ускочыць) у капеечку

стать в тупик — стаць у тупік

его не стало — яго не стала

во что бы то ни стало — што б там ні было, чаго б гэта ні каштавала

стало быть — значыць, такім чынам

стать у власти — стаць на чале ўлады, узяць уладу

стать на равную ногу с кем-либо — стаць на роўную нагу з кім-небудзь

стать поперёк горла — стаць упоперак горла

стать поперёк дороги — стаць упоперак дарогі

стать на чью-либо сторону — стаць на чый-небудзь бок

стать на пути — стаць на шляху

за чем дело стало? — у чым затрымка?, што перашкаджае?

за ним дело не станет — за ім затрымкі не будзе

не привыкать стать — не прывыкаць

с него станет — ён (гэта) можа, ад яго можна чакаць

он стал заниматься в вечерней школе — ён пачаў (стаў) займацца ў вячэрняй школе

что ты станешь делать? — што ты будзеш рабіць?, што ты зробіш?

я перед ним унижаться не стану — я перад ім уніжацца не буду

я не стал бы тебя беспокоить, если бы не крайняя надобность — я б цябе не турбаваў, калі б не пільная патрэба

он стал передовиком — ён стаў перадавіком

стало светло — стала (зрабілася) светла (відно)

ему стало неловко — яму стала (зрабілася) няёмка

он стал свидетелем — ён стаў сведкам

станет ли у тебя сил для этого дела? — ці хопіць у цябе сіл для гэтай справы?

мне этого станет надолго — мне гэтага хопіць (стане) надоўга

у него особенная стать — у яго асаблівы характар (склад)

быть под стать (быть подходящим) — пасаваць, быць да пары, (идти) падыходзіць, (быть к лицу) быць да твару, (соответствовать) адпавядаць, (быть под пару) быць да пары (каму)

это ему не под стать — гэта яму не пасуе (не падыходзіць, не да твару)

под стать ему была и жена — да пары яму была і жонка

с какой стати? — з якой ласкі?, дзеля чаго?

его охватил ужас — яго ахапіў жах, яго ахапіла жудасць

привести в ужас — нагнаць жаху

прийти в ужас — жахнуцца

какой ужас! — які жах!

ужасы войны — жахі вайны

во всём ужасе — ва ўсім сваім жаху (ва ўсёй жудасці, жахлівасці)

он в ужасе — яго бярэ жах (жудасць)

внушать ужас — выклікаць (наганяць) жах

содрогаться от ужаса — калаціцца ад жаху (ад страху)

объятый ужасом — апанаваны жахам

ужас как далеко — страшна (страшэнна) далёка, страх, як далёка

до ужаса — жахліва, страшэнна

к ужасу моему, я сбился с пути — гэта было жахліва, я збіўся з дарогі

ну-ка, покажи — ану, пакажы

посмотри-ка на него — паглядзі на яго

дайте-ка пройти — дайце (ж) прайсці

а заеду-ка я, в самом деле, к нему — а заеду (давай заеду) я, сапраўды, да яго

быть (чему) — быць (чаму)

быть буре — будзе бура, быць буры

быть тебе — будзеш ты, быць табе

будь (в знач.: если бы) — калі б… быў (была, было), каб… быў (была, было)

будь он учёным, он бы… — калі б (каб) ён быў вучоным, ён бы…

не будь — калі б не быў (не была, не было)

не будь у него друзей, он бы… — калі б (каб) не было ў яго сяброў, ён бы…

будь то (в знач.: всё равно кто, что) — няхай гэта, няхай гэта будзе (мн. будуць), ці гэта, ці гэта будзе (мн. будуць)

будь то сам профессор — няхай гэта (будзе) сам прафесар, ці гэта (будзе) сам прафесар

будь, что будет — а ўжо ж што будзе, няхай будзе, што будзе, што будзе, тое будзе

была не была — было не было, ці пан, ці прапаў

как бы то ни было — як бы там ні было

и был таков — толькі яго і бачылі, і знік

быть по сему уст. — няхай будзе так

как быть? — што рабіць?

стало быть — значыць, выходзіць

так и быть — няхай будзе так, (ладно) добра

надо быть (вероятно) — мабыць, напэўна, мусіць

у него винтика не хватает — у яго клёпкі не стае, у яго не усе дома

советская власть — савецкая ўлада

военные власти — ваенныя ўлады

превышение власти юр. — перавышэнне улады

стоять у власти — стаяць на чале ўлады, трымаць уладу

собственной властью — сваёй уладай

во власти чего-либо — у палоне чаго-небудзь, пад уладай чаго-небудзь

в моей (твоей, его) власти — маё (тваё, яго) права

это не в моей (твоей, его) власти — гэта не ад мяне (цябе, яго) залежыць

ваша власть — ваша воля, ваша справа

потерять власть над собой — страціць уладу над сабой