-
1 дзяды
дзяды, -оў, адз. няма.Древний обряд поминания умерших; день этого поминания.Каб успакоіць бацькаву душу, чатыры разы на год спраўлялі «дзяды», на радаўніцу насілі стравы на бацькаву магілу, каб было яму што пад'есці. Багдановіч. Праўду кажучы, найбольш вінават быў гэтай бядзе Сцёпка: хоць любіў, каб яды было, як на Дзяды, але хацеў, каб работы было, як у нядзелю. Ядвігін Ш. (Скіба:) - Ну як, таварыш Бадыль, накармілі вас? (Дзед Бадыль:) - Дзякую. Наеўся, як на дзяды. Крапіва. -
2 за
lat. zaза* * *за прыйм. з творн.при.За бацькамі лепей было жыці.; з він.во время.За Саса было досыць мяса.; чрез, спустя. За гадзіну прыйду.; злуч.чем, нежели (при сравнит. степени) -
3 блазнаваць
блазнаваць незак., разм.Дурачиться, делать глупости, неудачно шутить.Скрозь зямель бы трэ было Зэнку праваліцца, каб не было ў бацькавым прабіранні прыемнага, што Зэнка не маленькі ўжо й дзе гэта відана такому хлопцу ды так блазнаваць! Калюга. Ды тут убачыла, як раптам змяніўся гэты вясёлы чалавек, знікла яго гарэзлівасць, жаданне блазнаваць... Шамякін. На месцы засталіся толькі Дзяніс Зазыба, якому непрыемна стала, што дарослыя раптам ледзь не пачалі блазнаваць, ды яшчэ Раманаў татарын Рахім. Чыгрынаў.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > блазнаваць
-
4 жвавець
жвавець незак.Становиться более подвижным, оживленным.Калі размова пачыналася пра гэта, то, было прыкметна, людзі жвавелі, гаварылі гарачэй, перабівалі адзін аднаго. Мележ. Доўга, аднак, (цёця Ўладзя) стрымлівацца не магла, зноў жвавелі рухі, галаснела мова, а сабака сядзеў пры ёй, каб не было якога парушэння парадку. Лужанін.... Вочы пачыналі жвавець, нешта ўжо знайшлі на рацэ, зачапіліся... Карамазаў.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > жвавець
-
5 кацёлка
кацёлка, -і ж. разм.Деревянный кружок, который дети катают для забавы.Дзеці за доўгі дзень насеклі з макрыцы і крапівы сечанкі свінням, споўзалі ў чужую рэпу і ў яблыкі, пакачалі кацёлку і наўмысля пабілі ёю шыбу ў кутнікавым акне... Гарэцкі. Проста прыемна было вось так нечакана ўбачыць знаёмага чалавека, пра якога, можна сказаць, ужо ніколі і не думаў, бо калі яно тое было, што разам ганялі кацёлкі па вуліцах. Кудравец....Бывала, летам у нядзелю збярэцца гурт каля нашай хаты, пасядуць на прызбе і пачнуць весці гаворку, толькі б паслухаць, дык пасылаюць нас у кацёлку гуляць. Гурскі.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > кацёлка
-
6 прысвятак
прысвятак, -тка м. разм.1. Канун праздника.Якраз прыпала так, што Кастрычніцкае свята было ў нядзелю, а субота стала прысвяткам. Дубоўка.2. Небольшой праздник.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > прысвятак
-
7 макулінка
макулінка, -і ж. разм.Маковое зёрнышко.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > макулінка
-
8 шарварка
шарварка, -і ж., уст. Трудовая повинность по ремонту и строительству дорог, мостов и др.Двойчы я сустракаўся з натурай Вяршыніна. Падлеткам, на шарварцы, калі я не вельмі так, як трэба было ці як хацелася пану драгомістшу, адгладжваў рыдлёўкай адхон глыбокай дарогі. Брыль. Потым ён (сусед) расказваў пра заручыны ў Пількаўшчыне, у Слабадзе, пра суды, штрафы і што, чуваць, з восені зноў павялічаць гмінны падатак і шарваркі. Танк. А на самай вясне, калі выходзіць у поле яшчэ было ранавата, сельсавецкі дэпутат хадзіў па падвоканню і, як калісь на шарварку, загадваў калгаснікам, каб ішлі абкопваць дарогу. Сабаленка.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > шарварка
-
9 дубэльты
дубэльты, -аў, адз. няма. Вторые рамы.Звычайна кот умошчваўся ў адчыненай фортцы дубэльтаў, так хораша гавораць сталяры на падвойныя рамы... Лужанін. За лета і восень усё падрапаруем, страху перакрыем у хляве і дубэльты зробім. С.Александровіч. Але сцены былі яшчэ не патынкаваны, на вокны не было дубэльтаў, і, як казала мачыха, зімой у хаце было - хоць ваўкоў ганяй. Сабаленка.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > дубэльты
-
10 пістаноўка
пістаноўка, -і ж. разм.Пистонное ружьё.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > пістаноўка
-
11 гамарня
гамарня (гамэрня), -і ж. разм.1. Многоголосый крик, бестолковый говор, разговор.Але яго (Нічыпара) словы ледзьве можна было распазнаць паміж той гамарні, якая цяпер тварылася на дварэ. Чарот. Гамарня, носяць на каромыслах цэбры з яблыкамі, мяшчане журавіны марожаныя з рук ірвуць - на пахмелле. Караткевіч. Дзед Фэлька прывык жыць адзін і злосна пазіраў на сынаву шумлівую гамэрню, а калі сына і нявесткі не было дома, ганяў дзяцей з кута ў кут... Тычына.2. Огромное неуютное помещение.Некалькі сотак чалавек... выглядала на добрую грамаду людзей, але тут - у гэтай велізарнай і пустой гамэрні - мы самі сабе выдаліся саўсім маленькай жменькай. Ядвігін Ш.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > гамарня
-
12 гамэрня
гамарня (гамэрня), -і ж. разм.1. Многоголосый крик, бестолковый говор, разговор.Але яго (Нічыпара) словы ледзьве можна было распазнаць паміж той гамарні, якая цяпер тварылася на дварэ. Чарот. Гамарня, носяць на каромыслах цэбры з яблыкамі, мяшчане журавіны марожаныя з рук ірвуць - на пахмелле. Караткевіч. Дзед Фэлька прывык жыць адзін і злосна пазіраў на сынаву шумлівую гамэрню, а калі сына і нявесткі не было дома, ганяў дзяцей з кута ў кут... Тычына.2. Огромное неуютное помещение.Некалькі сотак чалавек... выглядала на добрую грамаду людзей, але тут - у гэтай велізарнай і пустой гамэрні - мы самі сабе выдаліся саўсім маленькай жменькай. Ядвігін Ш.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > гамэрня
-
13 валошскі
прил.молдавский|| Ужо мы ад першага порта ад’ехалі дзве мілі, было ціха, амаль без ветру, і трэба нам было ў Валошскую зямлю праз мора Адрыятычнае пераехаць, дзе выспы ніякае няма... (Пэрэгрынацыя Мікалая Крыштафа Радзівіла)
-
14 лацінка
lat. latinca* * *сущ.1) лати́ница2) латинская азбука|| Перш чым заводзіць размову пра непрыдатнасць беларускай лацінкі, трэба было б раней займець хаця б элементарнае ўяўленне пра яе сутнасць і гістарычныя карані, а таксама навучыцца адрозніваць лацінку і лацінскую мову, транслітарацыю і пераклад.
► “Наша Ніва” (Bel): http://nn.by/?c=ar&i=105967* * *лацінка, лацініка ж.латинская азбука -
15 прасянішча
прасянішча н.поле, где было посеено просо -
16 фурман
lat. furmanфурман, кучер, извозчик* * *сущ.фурманкучеризвозчикподводчиквозни́цавозчик на фуре|| Ідзем мы па дарозе, а войт з фурманам едзе. Браў нас, колькі было на дарозе, садзіў поўную "фурманку" дзятвы і вёз у школу.
* * *фурман м.подводчик, кучер -
17 качка
-
18 моц
-
19 выразна
lat. veraseno* * *нареч.1) отчётливо2) чётко3) ясно4) выразительно5) громко|| Ён не змог выразна растлумачыць прычыны таго, што адбылося, аднак паведаміў, што газавае абсталяванне было спраўным...
* * *выразнаотчетливо, четко, ясно, громко -
20 войт
См. также в других словарях:
было́й — былой … Русское словесное ударение
БЫЛО — БЫЛО, частица. Употр. для обозначения того, что действие началось или предполагалось, но было прервано или не завершилось. Пошел б., да остановился. Хотел было поехать, да не получилось. Стал б. учителем, да не понравилось. • Было б( ы) (разг.) и … Толковый словарь Ожегова
БЫЛО — (без удар.), частица. употр. при прош. вр. глаголов для обозначения, что действие началось, было предположено, начато, но не совершилось. «На ель ворона взгромоздясь, позавтракать было совсем уж собралась, да призадумалась.» Крылов. Толковый… … Толковый словарь Ушакова
было б — Б?ЫЛО, частица. Употр. для обозначения того, что действие началось или предполагалось, но было прервано или не завершилось. Пошел б., да остановился. Хотел было поехать, да не получилось. Стал б. учителем, да не понравилось. Толковый словарь… … Толковый словарь Ожегова
Было б(ы) — Б?ЫЛО, частица. Употр. для обозначения того, что действие началось или предполагалось, но было прервано или не завершилось. Пошел б., да остановился. Хотел было поехать, да не получилось. Стал б. учителем, да не понравилось. Толковый словарь… … Толковый словарь Ожегова
было — (Источник: «Полная акцентуированная парадигма по А. А. Зализняку») … Формы слов
было — нареч, кол во синонимов: 2 • есть грех (7) • ыбло (1) Словарь синонимов ASIS. В.Н. Тришин. 2013 … Словарь синонимов
было — (без ударения), частица. Употребляется при прошедшем времени глагола для обозначения того, что действие началось или предполагалось, но не было закончено в силу каких то причин. Обломов приподнялся было с кресла, но не попал сразу ногой в туфлю и … Малый академический словарь
было́й — ая, ое. 1. Минувший, прошлый. В былые годы вы умели лгать, но не ради таких мелочей! Чехов, Ненужная победа. В былые времена Елена Николаевна и тетя Поля были так неразлучны, что люди, заговаривая об одной, не могли не вспомнить о другой. Фадеев … Малый академический словарь
Было Б — разг. част.; = было бы Толковый словарь Ефремовой. Т. Ф. Ефремова. 2000 … Современный толковый словарь русского языка Ефремовой
было — частица Не требует постановки знаков препинания. Он было обрадовался, увидев ее у окошка, но тут же оторопел: забыл, как ее звать. В. Шукшин, Медик Володя … Словарь-справочник по пунктуации