Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

venas+t

  • 21 tempto

    tempto, āvī, ātum, āre, betasten, befühlen, berühren, angreifen, I) im allg.: 1) eig.: a) übh.: ut res prope dicam manu temptari possit, Cornif. rhet.: pectora manibus, Ov.: pullos, befühlen, Colum.: flumen pede, berühren, versuchen, Cic.: ficum rostro, berühren, hinein- hacken, Ov.: catenas morsibus u. morsibus et ore, in die K. beißen, Flor. – b) als mediz. t.t.: venas, den Puls fühlen, Suet. u. Quint.: venas pollice, Ov. = 2) übtr.: a) nach etw. hinreichen, streben, caelestia, den Himmel in Anspruch nehmen, Hor.: auxilium, erspähen, Verg. – b) untersuchen, prüfen, auf die Probe stellen, maris altitudinem, mit dem Senkblei untersuchen, peilen, Isid. orig.: alcis patientiam, Cic.: se, Cic.: tempta, Chrysogonus quanti doceat, Iuven.: temptat, quae sit fortuna facillima, Verg. – c) versuchen, probieren, oppugnationem eiusdam castelli, Liv.: vigilias et cetera militiae munia, sich versuchen in usw., Tac.: belli fortunam, Cic.: bella frustra, vergeblich die Gewalt der Waffen versuchen, Eutr.: spem pacis, versuchen, ob Hoffnung auf Frieden sei, Liv.: spem triumphi, versuchen, ob man einen Triumph hoffen könne, Liv.: Thetim ratibus, das Meer befahren, Verg.: viam, Verg. u. Liv.: dubiam spem armorum, das Waffenglück versuchen, Vell.: tempt. aliquid (Ggstz. quiescere), Plin. ep.: liberi adhuc dimidiata verba temptan-
    ————
    tes, die noch erst zu lallen versuchen, Min. Fel. – mit folg. Fragesatz, temptavi, quid in eo genere possem, Cic.: temptat, benignusne an bonae frugi sies, Plaut. m. folg. Infin., aquā hostem prohibere, Hirt. b.G.: persuadere, Nep.: irasci, Verg.: (vestis) frustra temptata revelli, Ov. – m. folg. ut u. Konj., cum ille Romuli senatus temptaret, ut ipse gereret rem publicam, Cic.: ut sibi daretur provincia, Suet. – absol., tempta qua lubet, Plaut.: ne temptando cautiorem faceret, Hirt. b.G. – II) feindlich bedrohen, angreifen, in seine Gewalt zu bringen suchen (s. Fabri Liv. 21, 25, 10), 1) eig.: Achaiam, Caes.: opera, castella, Caes.: castra, Liv. u. Sen.: urbem, munitiones, Liv.: moenia scalis, Caes.: munitiones testudinibus ac musculis, Auct. b. Alex. – abs., reges populique finitumi bello temptare (sc. populum Romanum), Sall. – v. Wein, vina temptant caput, Plin. – v. der Jahreszeit, gravis autumnus omnem exercitum valetudine temptaverat, Caes. – von Krankheiten, scabies temptat oves, Verg.: morbe temptari, Cic.: latus aut renes morbo temptantur acuto, Hor. – 2) übtr.: a) sich an etw. vergreifen, populi Romani ius maiestatemque, Auct. b. Alex. 34, 2. – b) mit List, Bitten, Bestechung usw. angehen, bearbeiten, ausforschen, zu gewinnen suchen, aufregen, beunruhigen, alqm per Drusum, Cic.: animum alcis, Curt.: animos spe et metu, Cic.: animos ad res novas, Suet.: iras alcis, Lucan.: tempta-
    ————
    tis, quos idoneos rebantur, Tac.: temptata cohors, Tac.: a multis temptatus, von vielen angefochten, Nep.: iudicium pecuniā, zu bestechen suchen, Cic.: Iunonem, versuchen = zu verführen suchen, Tibull.: nationes, aufregen, Cic.: m. folg. indir. Fragesatz, unde creditur Domitianus occultis ad Cerialem nuntiis fidem eius temptavisse (in Versuchung geführt haben), an praesenti sibi exercitum imperiumque traditurus foret, Tac. hist. 4, 86. – m. folg. ut u. Konj., nequiquam temptati (angegangen), ut tum denique desisterent impediendo bello, Liv. 4, 55, 5; vgl. 29, 2, 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > tempto

  • 22 aurum

    aurum (Sab. ausum, Paul. ex Fest. p. 9 Müll.; vulg. Lat., ōrum, ib. p. 183; cf. Ital. and Span. oro and Fr. or), i, n. [v. aes].
    I.
    Gold; as a mineral, v. Plin. 33, 4, 21, § 66 sqq.:

    auri venas invenire,

    Cic. N. D. 2, 60, 151:

    venas auri sequi,

    Lucr. 6, 808; Tac. G. 5:

    aurum igni perspicere,

    Cic. Fam. 9, 16:

    eruere terrā,

    Ov. Am. 3, 8, 53:

    auri fodina,

    Plin. 33, 4, 21, § 78; Vulg. Gen. 2, 11; ib. 2 Par. 2, 7; ib. Matt. 2, 11; Naev. ap. Serv. ad Verg. A. 2, 797:

    ex auro vestis,

    id. 2, 22 (ap. Isid. Orig. 19, 22, 20) et saep.—

    Provv.: montes auri polliceri,

    to promise mountains of gold, Ter. Phorm. 1, 2, 18:

    carius auro,

    more precious than gold, Cat. 107, 3 (cf.: kreissona chrusou, Aesch. Choëph. 372; chrusou chrusotera, Sapph. Fr. 122. Ellis).—
    II.
    Meton.
    A.
    Things made of gold, an ornament of gold, a golden vessel, utensil, etc.:

    Nec domus argento fulget nec auro renidet,

    gold plate, Lucr. 2, 27. So,
    1.
    A golden goblet:

    et pleno se proluit auro,

    Verg. A. 1, 739:

    Regales epulae mensis et Bacchus in auro Ponitur,

    Ov. M. 6, 488:

    tibi non committitur aurum,

    Juv. 5, 39; 10, 27; Stat. Th. 5, 188;

    and in the hendiadys: pateris libamus et auro = pateris aureis,

    Verg. G. 2, 192.—
    2.
    A golden chain, buckle, clasp, necklace, jewelry:

    Oneratas veste atque auro,

    Ter. Heaut. 3, 1, 43:

    Donec eum conjunx fatale poposcerit aurum,

    Ov. M. 9, 411; 14, 394.—
    3.
    A gold ring:

    Ventilet aestivum digitis sudantibus aurum,

    Juv. 1, 28.—
    4.
    A golden bit:

    fulvum mandunt sub dentibus aurum,

    Verg. A. 7, 279; 5, 817.—
    5.
    The golden fleece:

    auro Heros Aesonius potitur,

    Ov. M. 7, 155.—
    6.
    A golden hairband, krôbulos:

    crines nodantur in aurum,

    Verg. A. 4, 138 Serv.—
    7.
    Esp. freq., gold as coined money:

    si quis illam invenerit Aulam onustam auri,

    Plaut. Aul. 4, 2, 4:

    De Caelio vide, quaeso, ne quae lacuna sit in auro,

    Cic. Att. 12, 6, 1:

    Aurum omnes victā jam pietate colunt,

    Prop. 4, 12, 48 sq.:

    quid non mortalia pectora cogis Auri sacra fames?

    Verg. A. 3, 56; cf. Plin. 37, 1, 3, § 6; so Hor. C. 2, 16, 8; 2, 18, 36; 3, 16, 9; id. S. 2, 2, 25; 2, 3, 109; 2, 3, 142; id. Ep. 2, 2, 179; Vulg. Matt. 10, 9; ib. Act. 3, 6 et saep.—
    B.
    The color or lustre of gold, the gleam or brightness of gold, Ov. M. 9, 689:

    anguis cristis praesignis et auro (hendiadys, for cristis aureis),

    id. ib. 3, 32:

    saevo cum nox accenditur auro,

    Val. Fl. 5, 369 (i. e. mala portendente splendore, Wagn.); so,

    fulgor auri, of the face,

    Cat. 64, 100, ubi v. Ellis.—
    C.
    The Golden Age:

    redeant in aurum Tempora priscum,

    Hor. C. 4, 2, 39:

    subiit argentea proles, Auro deterior,

    Ov. M. 1, 115; 15, 260.

    Lewis & Short latin dictionary > aurum

  • 23 bracchium

    bracchĭum (less correctly brāchĭ-um; gen. bracchi, Lucr. 6, 434), ii, n. [perh. kindr. with Gr. brachiôn; but cf. Sanscr. bāhu; like frango, Sanscr. bhang, Bopp, Gloss. p. 239 a], the arm; particularly,
    I.
    Lit., the forearm, from the hand to the elbow (while lacertus is the upper arm, from the elbow to the shoulder), Lucr. 4, 830; 6, 397:

    bracchia et lacerti,

    Ov. M. 1, 501; 1, 550 sq.:

    subjecta lacertis bracchia,

    id. ib. 14, 305; Curt. 8, 9, 21; 9, 1, 29:

    (feminae) nudae bracchia et lacertos,

    Tac. G. 17 (opp. umerus); Cels. 8, 1, § 79 sqq.; 8, 10, § 55 sqq.—Far oftener,
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the arm, the whole arm, from the shoulder to the fingers, Pac. ap. Non. p. 87, 26, and Varr. L. L. 5, 7, p. 4 Müll.; id. ap. Gell. 16, 16, 4:

    quod eum bracchium fregisse diceret,

    Cic. de Or. 2, 62, 253; cf. Cels. 1, 10, 3:

    multi ut diu jactato bracchio praeoptarent scutum manu emittere et nudo corpore pugnare,

    Caes. B. G. 1, 25:

    bracchium (sc. dextrum) cohibere togā,

    Cic. Cael. 5, 11 (cf. Sen. Contr. 5, 6:

    bracchium extra togam exserere): eodem ictu bracchia ferro exsolvunt (i.e. venas incidunt, as, soon after, crurum et poplitum venas abrumpit),

    Tac. A. 15, 63; 1, 41.—Of embraces:

    collo dare bracchia circum,

    to throw the arms round the neck, Verg. A. 6, 700; cf.:

    circumdare collo,

    Ov. M. 9, 459:

    implicare collo,

    id. ib. 1, 762:

    inicere collo,

    id. ib. 3, 389:

    cervici dare,

    Hor. C. 3, 9, 2:

    lentis adhaerens bracchiis,

    id. Epod. 15, 6: Hephaestionis bracchium hastā ictum est, Curt. 4, 16, 31:

    ut in jaculando bracchia reducimus,

    Quint. 10, 3, 6:

    sinisteriore bracchio,

    Suet. Dom. 17:

    bracchia ad superas extulit auras,

    Verg. A. 5, 427:

    alternaque jactat Bracchia protendens (Dares),

    id. ib. 5, 377:

    juventus horrida bracchiis,

    Hor. C. 3, 4, 50.—Of a rower:

    si bracchia forte remisit,

    Verg. G. 1, 202:

    matri bracchia tendere,

    Ov. M. 3, 723:

    patrio tendens bracchia caelo,

    id. ib. 9, 210:

    tendens ad caelum bracchia,

    id. ib. 9, 293:

    precando Bracchia sustulerat,

    id. ib. 6, 262.—Prov.:

    dirigere bracchia contra Torrentem,

    to swim against the current, Juv. 4, 89.—
    2.
    Of the movement of the arms in speaking:

    bracchii projectione in contentionibus, contractione in remissis,

    Cic. Or. 18, 59; so Quint. 11, 3, 84:

    extento bracchio paululum de gestu addidit,

    Cic. de Or. 2, 59, 242:

    demissa bracchia,

    Quint. 2, 13, 9:

    a latere modice remota,

    id. 11, 3, 159:

    ut bracchio exserto introspiciatur latus,

    id. 11, 3, 118:

    aliqui transversum bracchium proferunt et cubito pronunciant,

    id. 11, 3, 93:

    bracchium in latus jactant,

    id. 4, 2, 39:

    si contendemus per continuationem, bracchio celeri, mobili vultu utemur,

    Auct. Her. 3, 15, 27.—
    3.
    Of the motion of the arms in dancing:

    bracchia in numerum jactare,

    Lucr. 4, 769;

    imitated by Ov.: numerosa bracchia jactat (ducit, Jahn),

    Ov. Am. 2,4,29, and id. R. Am. 754; Lucr. 4, 790; imitated in Ov. A. A. 1, 595; Prop. 2 (3), 22, 6; imitated in Stat. S. 3, 5, 66; cf.

    of the labors of the Cyclopes: illi inter sese magnā vi bracchia tollunt In numerum,

    Verg. G. 4, 174.—
    4.
    Trop.: levi or molli bracchio agere aliquid, to do any thing superficially, negligently, remissly (prob. peculiar to the lang. of conversation), Cic. Att. 4, 16, 6; so,

    molli bracchio aliquem objurgare,

    id. ib. 2, 1, 6.—Prov.:

    praebuerim sceleri bracchia nostra tuo,

    lend a hand, Ov. H. 7, 126.—
    B.
    The limbs of animals analogous to the arms of men; of the claws of crawfish, etc., Ov. M. 4, 625; 10, 127; 15, 369; Plin. 9, 31, 51, § 97: hence also of the sign Cancer, Ov. M. 2, 83; also of Scorpio, Verg. G. 1, 34; Ov. M. 2, 82; 2, 195.—Of the claws of the nautilus, Plin. 9, 29, 47, § 88, and other sea-fish, id. 11, 48, 108, § 258.—Of the lion:

    in feminum et bracchiorum ossibus,

    Plin. 11, 37, 86, § 214.—
    2.
    Comicé for armus or femur (as inversely armus = bracchium): Ar. Edepol vel elephanto in Indiā Quo pacto pugno perfregisti bracchium. Py. Quid? bracchium? Ar. Illud dicere volui femur, the shoulder, the shoulder-blade of the elephant, Plaut. Mil. 1, 1, 26 sq. Brix ad loc.—
    C.
    Objects resembling arms.
    1.
    The branches of trees (cf. Ov. M. 1, 550: in ramos bracchia crescunt;

    v. also manus and coma): vitem sub bracchia ungito,

    Cato, R. R. 95 fin.;

    of the vine,

    Verg. G. 2, 368; Col. 4, 24, 2; 7, 8 sq.; 5, 5, 9 sq.; Pall. Febr. 9, 6;

    id. Mai, 2, 1: quatiens bracchia Quercus,

    Cat. 64, 105:

    differt quod in bracchia ramorum spargitur,

    Plin. 13, 9, 18, § 62:

    (aesculus) Tum fortes late ramos et bracchia tendens, etc.,

    Verg. G. 2, 296; Ov. M. 14, 630; Val. Fl. 8, 114.—
    2.
    An arm of the sea:

    nec bracchia longo Margine terrarum porrexerat Amphitrite,

    Ov. M. 1, 13; Curt. 6, 4, 16.—
    3.
    The collateral branches or ridges of a mountain:

    Taurus ubi bracchia emittit,

    Plin. 5, 27, 27, § 98.—
    4.
    Poet., = antenna, the sail-yards:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829; cf. Stat. S. 5, 1, 244.—
    5.
    In milit. lang., a ( natural or artificial) outwork or line for connecting two points in fortifications, etc.; Gr. skelê:

    aliā parte consul muro Ardeae bracchium injunxerat,

    a line of communication, Liv. 4, 9, 14; 38, 5, 8; 22, 52, 1 Drak.; 44, 35, 13; Hirt. B. Alex. 30; id. B. Afr. 38; 49; 51; 56; id. B. Hisp. 5; 6; 13; Curt. 6, 4, 16; Luc. 3, 387; 4, 266.—So of the side-works, moles, dikes, in the fortification of a harbor, Liv. 31, 26, 8; cf. Just. 5, 8, 5 Gron.; Plin. Ep. 6, 31, 15; Suet. Claud. 20.—
    6.
    The arm of a catapult or ballista, Vitr. 1, 1; 10, 15 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > bracchium

  • 24 brachium

    bracchĭum (less correctly brāchĭ-um; gen. bracchi, Lucr. 6, 434), ii, n. [perh. kindr. with Gr. brachiôn; but cf. Sanscr. bāhu; like frango, Sanscr. bhang, Bopp, Gloss. p. 239 a], the arm; particularly,
    I.
    Lit., the forearm, from the hand to the elbow (while lacertus is the upper arm, from the elbow to the shoulder), Lucr. 4, 830; 6, 397:

    bracchia et lacerti,

    Ov. M. 1, 501; 1, 550 sq.:

    subjecta lacertis bracchia,

    id. ib. 14, 305; Curt. 8, 9, 21; 9, 1, 29:

    (feminae) nudae bracchia et lacertos,

    Tac. G. 17 (opp. umerus); Cels. 8, 1, § 79 sqq.; 8, 10, § 55 sqq.—Far oftener,
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the arm, the whole arm, from the shoulder to the fingers, Pac. ap. Non. p. 87, 26, and Varr. L. L. 5, 7, p. 4 Müll.; id. ap. Gell. 16, 16, 4:

    quod eum bracchium fregisse diceret,

    Cic. de Or. 2, 62, 253; cf. Cels. 1, 10, 3:

    multi ut diu jactato bracchio praeoptarent scutum manu emittere et nudo corpore pugnare,

    Caes. B. G. 1, 25:

    bracchium (sc. dextrum) cohibere togā,

    Cic. Cael. 5, 11 (cf. Sen. Contr. 5, 6:

    bracchium extra togam exserere): eodem ictu bracchia ferro exsolvunt (i.e. venas incidunt, as, soon after, crurum et poplitum venas abrumpit),

    Tac. A. 15, 63; 1, 41.—Of embraces:

    collo dare bracchia circum,

    to throw the arms round the neck, Verg. A. 6, 700; cf.:

    circumdare collo,

    Ov. M. 9, 459:

    implicare collo,

    id. ib. 1, 762:

    inicere collo,

    id. ib. 3, 389:

    cervici dare,

    Hor. C. 3, 9, 2:

    lentis adhaerens bracchiis,

    id. Epod. 15, 6: Hephaestionis bracchium hastā ictum est, Curt. 4, 16, 31:

    ut in jaculando bracchia reducimus,

    Quint. 10, 3, 6:

    sinisteriore bracchio,

    Suet. Dom. 17:

    bracchia ad superas extulit auras,

    Verg. A. 5, 427:

    alternaque jactat Bracchia protendens (Dares),

    id. ib. 5, 377:

    juventus horrida bracchiis,

    Hor. C. 3, 4, 50.—Of a rower:

    si bracchia forte remisit,

    Verg. G. 1, 202:

    matri bracchia tendere,

    Ov. M. 3, 723:

    patrio tendens bracchia caelo,

    id. ib. 9, 210:

    tendens ad caelum bracchia,

    id. ib. 9, 293:

    precando Bracchia sustulerat,

    id. ib. 6, 262.—Prov.:

    dirigere bracchia contra Torrentem,

    to swim against the current, Juv. 4, 89.—
    2.
    Of the movement of the arms in speaking:

    bracchii projectione in contentionibus, contractione in remissis,

    Cic. Or. 18, 59; so Quint. 11, 3, 84:

    extento bracchio paululum de gestu addidit,

    Cic. de Or. 2, 59, 242:

    demissa bracchia,

    Quint. 2, 13, 9:

    a latere modice remota,

    id. 11, 3, 159:

    ut bracchio exserto introspiciatur latus,

    id. 11, 3, 118:

    aliqui transversum bracchium proferunt et cubito pronunciant,

    id. 11, 3, 93:

    bracchium in latus jactant,

    id. 4, 2, 39:

    si contendemus per continuationem, bracchio celeri, mobili vultu utemur,

    Auct. Her. 3, 15, 27.—
    3.
    Of the motion of the arms in dancing:

    bracchia in numerum jactare,

    Lucr. 4, 769;

    imitated by Ov.: numerosa bracchia jactat (ducit, Jahn),

    Ov. Am. 2,4,29, and id. R. Am. 754; Lucr. 4, 790; imitated in Ov. A. A. 1, 595; Prop. 2 (3), 22, 6; imitated in Stat. S. 3, 5, 66; cf.

    of the labors of the Cyclopes: illi inter sese magnā vi bracchia tollunt In numerum,

    Verg. G. 4, 174.—
    4.
    Trop.: levi or molli bracchio agere aliquid, to do any thing superficially, negligently, remissly (prob. peculiar to the lang. of conversation), Cic. Att. 4, 16, 6; so,

    molli bracchio aliquem objurgare,

    id. ib. 2, 1, 6.—Prov.:

    praebuerim sceleri bracchia nostra tuo,

    lend a hand, Ov. H. 7, 126.—
    B.
    The limbs of animals analogous to the arms of men; of the claws of crawfish, etc., Ov. M. 4, 625; 10, 127; 15, 369; Plin. 9, 31, 51, § 97: hence also of the sign Cancer, Ov. M. 2, 83; also of Scorpio, Verg. G. 1, 34; Ov. M. 2, 82; 2, 195.—Of the claws of the nautilus, Plin. 9, 29, 47, § 88, and other sea-fish, id. 11, 48, 108, § 258.—Of the lion:

    in feminum et bracchiorum ossibus,

    Plin. 11, 37, 86, § 214.—
    2.
    Comicé for armus or femur (as inversely armus = bracchium): Ar. Edepol vel elephanto in Indiā Quo pacto pugno perfregisti bracchium. Py. Quid? bracchium? Ar. Illud dicere volui femur, the shoulder, the shoulder-blade of the elephant, Plaut. Mil. 1, 1, 26 sq. Brix ad loc.—
    C.
    Objects resembling arms.
    1.
    The branches of trees (cf. Ov. M. 1, 550: in ramos bracchia crescunt;

    v. also manus and coma): vitem sub bracchia ungito,

    Cato, R. R. 95 fin.;

    of the vine,

    Verg. G. 2, 368; Col. 4, 24, 2; 7, 8 sq.; 5, 5, 9 sq.; Pall. Febr. 9, 6;

    id. Mai, 2, 1: quatiens bracchia Quercus,

    Cat. 64, 105:

    differt quod in bracchia ramorum spargitur,

    Plin. 13, 9, 18, § 62:

    (aesculus) Tum fortes late ramos et bracchia tendens, etc.,

    Verg. G. 2, 296; Ov. M. 14, 630; Val. Fl. 8, 114.—
    2.
    An arm of the sea:

    nec bracchia longo Margine terrarum porrexerat Amphitrite,

    Ov. M. 1, 13; Curt. 6, 4, 16.—
    3.
    The collateral branches or ridges of a mountain:

    Taurus ubi bracchia emittit,

    Plin. 5, 27, 27, § 98.—
    4.
    Poet., = antenna, the sail-yards:

    jubet intendi bracchia velis,

    Verg. A. 5, 829; cf. Stat. S. 5, 1, 244.—
    5.
    In milit. lang., a ( natural or artificial) outwork or line for connecting two points in fortifications, etc.; Gr. skelê:

    aliā parte consul muro Ardeae bracchium injunxerat,

    a line of communication, Liv. 4, 9, 14; 38, 5, 8; 22, 52, 1 Drak.; 44, 35, 13; Hirt. B. Alex. 30; id. B. Afr. 38; 49; 51; 56; id. B. Hisp. 5; 6; 13; Curt. 6, 4, 16; Luc. 3, 387; 4, 266.—So of the side-works, moles, dikes, in the fortification of a harbor, Liv. 31, 26, 8; cf. Just. 5, 8, 5 Gron.; Plin. Ep. 6, 31, 15; Suet. Claud. 20.—
    6.
    The arm of a catapult or ballista, Vitr. 1, 1; 10, 15 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > brachium

  • 25 diffundo

    dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    (glacies) liquefacta se diffunderet,

    Cic. N. D. 2, 10:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    id. ib. 2, 55, 138:

    (unda) diffunditur Hellesponto,

    Cat. 64, 359; cf.:

    tum freta diffundi jussit,

    to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:

    vinum de doliis,

    to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—
    B.
    Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:

    nitet diffuso lumine caelum,

    Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:

    luce diffusa toto caelo,

    Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:

    dederatque comam diffundere ventis,

    Verg. A. 1, 319; so,

    comam,

    Ov. F. 3, 538; cf.

    capillos,

    id. H. 10, 47:

    signa (i. e. astra) caelo,

    Hor. S. 1, 5, 10:

    equitem latis campis,

    Verg. A. 11, 465.—Mid.:

    modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,

    opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:

    cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,

    Lucr. 1, 354; cf.:

    partem vocum per aures,

    id. 4, 571:

    vim mali Herculeos per artus,

    Ov. M. 9, 162:

    medicamentum se diffudit in venas,

    Curt. 3, 6, 16:

    aethera late in omnes partes,

    Lucr. 5, 470:

    flammam in omne latus,

    Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.
    II.
    Trop., to spread, diffuse, scatter:

    di vim suam longe lateque diffundunt,

    Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:

    error longe lateque diffusus,

    id. Fin. 2, 34, 115; so,

    late longeque,

    id. Leg. 1, 12, 34:

    laus alicujus late longeque diffusa,

    id. Balb. 5, 13:

    late et varie diffusus,

    id. Sest. 45, 97:

    flendo diffundimus iram,

    we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:

    dolorem suum flendo,

    to give vent to, id. M. 9, 143:

    tantam oblivionem sensibus,

    Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:

    Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,

    spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:

    diffunditur mare iterumque contrahitur,

    Mart. Cap. 6, § 606:

    crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,

    Lucr. 3, 437:

    affectus per totam actionem,

    Quint. 7, 10, 12:

    bella et paces longum in aevum,

    Hor. Ep. 1, 3, 8:

    haec in ora virum,

    Verg. A. 4, 195:

    animam in arma cruore,

    id. ib. 10, 908:

    crimen paucarum in omnes,

    Ov. A. A. 3, 9:

    prope in immensum oratio mea,

    Plin. Pan. 56, 2 et saep.:

    inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,

    August. Serm. 150, 2.—
    B.
    In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,

    animos,

    id. M. 4, 766:

    vultum,

    id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—
    2.
    Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:

    Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,

    Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:

    diffusus in risum,

    Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).
    A.
    Lit.:

    platanus patulis diffusa ramis,

    Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:

    diffusiora consepta,

    Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:

    latior scena et corona diffusior,

    Plin. Ep. 7, 17, 9:

    sus (opp. angusta),

    stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—
    B.
    Trop.:

    jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,

    diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:

    opus diffusum,

    Plin. Ep. 3, 5, 6;

    and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,

    id. 1, 1, 10:

    amplius ac diffusius meritum,

    Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:

    res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,

    Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:

    haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,

    more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > diffundo

  • 26 diffuse

    dif-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to spread by pouring, to pour out, pour forth (very freq. and class.).
    I.
    Lit.:

    (glacies) liquefacta se diffunderet,

    Cic. N. D. 2, 10:

    sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    id. ib. 2, 55, 138:

    (unda) diffunditur Hellesponto,

    Cat. 64, 359; cf.:

    tum freta diffundi jussit,

    to pour themselves forth, Ov. M. 1, 36:

    vinum de doliis,

    to draw off, bottle off; to fill, Col. 12, 28, 3; so of racking off wine, id. 3, 2, 26; Hor. Ep. 1, 5, 4 Krüg. ad loc.; Ov. F. 5, 517; Juv. 5, 30; Plin. 14, 14, 16, § 94 et saep.—
    B.
    Transf., of objects not liquid, to spread, scatter, diffuse:

    nitet diffuso lumine caelum,

    Lucr. 1, 9; 3, 22; cf.:

    luce diffusa toto caelo,

    Cic. N. D. 2, 37 fin.; 2, 10, 26: ab ejus summo rami late diffunduntur, * Caes. B. G. 6, 26 fin.; cf. under P. a.:

    dederatque comam diffundere ventis,

    Verg. A. 1, 319; so,

    comam,

    Ov. F. 3, 538; cf.

    capillos,

    id. H. 10, 47:

    signa (i. e. astra) caelo,

    Hor. S. 1, 5, 10:

    equitem latis campis,

    Verg. A. 11, 465.—Mid.:

    modo via coartatur, modo latissimis pratis diffunditur et patescit,

    opens, Plin. Ep. 2, 17, 3 et saep.:

    cibus in totas usque ab radicibus imis, per truncos ac per ramos, diffunditur,

    Lucr. 1, 354; cf.:

    partem vocum per aures,

    id. 4, 571:

    vim mali Herculeos per artus,

    Ov. M. 9, 162:

    medicamentum se diffudit in venas,

    Curt. 3, 6, 16:

    aethera late in omnes partes,

    Lucr. 5, 470:

    flammam in omne latus,

    Ov. M. 9, 239; 10, 24 et saep.
    II.
    Trop., to spread, diffuse, scatter:

    di vim suam longe lateque diffundunt,

    Cic. Div. 1, 36, 79; cf. in the part. perf.:

    error longe lateque diffusus,

    id. Fin. 2, 34, 115; so,

    late longeque,

    id. Leg. 1, 12, 34:

    laus alicujus late longeque diffusa,

    id. Balb. 5, 13:

    late et varie diffusus,

    id. Sest. 45, 97:

    flendo diffundimus iram,

    we moderate, temper, Ov. H. 8, 61:

    dolorem suum flendo,

    to give vent to, id. M. 9, 143:

    tantam oblivionem sensibus,

    Hor. Epod. 14, 1 et saep.—Mid.:

    Claudia nunc a quo diffunditur et tribus et gens Per Latium,

    spreads itself out, branches out, Verg. A. 7, 703:

    diffunditur mare iterumque contrahitur,

    Mart. Cap. 6, § 606:

    crede animam quoque diffundi multoque perire Ocius, et citius dissolvi in corpora,

    Lucr. 3, 437:

    affectus per totam actionem,

    Quint. 7, 10, 12:

    bella et paces longum in aevum,

    Hor. Ep. 1, 3, 8:

    haec in ora virum,

    Verg. A. 4, 195:

    animam in arma cruore,

    id. ib. 10, 908:

    crimen paucarum in omnes,

    Ov. A. A. 3, 9:

    prope in immensum oratio mea,

    Plin. Pan. 56, 2 et saep.:

    inde doctrina se diffudit per ceteras Graeciae partes,

    August. Serm. 150, 2.—
    B.
    In partic. (like dissolvere, solvere, remittere, etc., and opp. contrahere, adducere, etc.), with the accessory idea of non-restraint, freedom, qs, to let the heart, countenance, etc., flow freely, without constraint, i. e. to cheer up, gladden, exhilarate: diffundet animos omnibus ista dies, Ov. A. A. 1, 218; so,

    animos,

    id. M. 4, 766:

    vultum,

    id. Pont. 4, 4, 9; id. M. 14, 272; Sen. Ep. 106.—
    2.
    Of the persons themselves: ut ex bonis amici quas diffundantur et incommodis contrahantur. Cic. Lael. 13 fin.:

    Jovem memorant, diffusum nectare, curas Seposuisse graves,

    Ov. M. 3, 318, imitated by Stat. S. 4, 2, 54; cf.:

    diffusus in risum,

    Petr. 10, 3; id. 71, 1 al.— Hence, diffūsus, a, um, P. a., spread abroad, spread out, extended, wide (a favorite expression of the post-Aug. prosaists).
    A.
    Lit.:

    platanus patulis diffusa ramis,

    Cic. de Or. 1, 7, 28; cf.:

    diffusiora consepta,

    Col. 1, 4, 7; Plin. 16, 16, 28, § 70; Mart. 3, 31:

    latior scena et corona diffusior,

    Plin. Ep. 7, 17, 9:

    sus (opp. angusta),

    stout, fat, Plin. 16, 6, 8, § 25.—
    B.
    Trop.:

    jus civile, quod nunc diffusum et dissipatum est, in certa genera coacturum,

    diffuse, prolix, Cic. de Or. 2, 33, 142; cf. Col. 11, 1, 10:

    opus diffusum,

    Plin. Ep. 3, 5, 6;

    and transf. to the writers: Diophanes totum Dionysium, per multa diffusum volumina, sex epitomis circumscripsit,

    id. 1, 1, 10:

    amplius ac diffusius meritum,

    Plin. Pan. 53, 3.— Adv.: diffūsē, in a scattered manner; copiously:

    res disperse et diffuse dictae unum in locum coguntur,

    Cic. Inv. 1, 52, 98; cf.:

    haec latius aliquando dicenda sunt et diffusius,

    more amply, more in full, id. Tusc. 3, 10, 22.— Sup. of the adj. and adv. do not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > diffuse

  • 27 flumen

    flūmen, ĭnis, n. [id.], a flowing of water; and concr., a flood, stream, flowing or running water (syn.: fluvius, amnis, rivus).
    I.
    In gen. (mostly poet.): Romane, aquam Albanam cave lacu contineri, cave in mare manare suo flumine sinas, an old prophetic formula ap. Liv. 5, 16, 9:

    rapidus montano flumine torrens,

    Verg. A. 2, 305; cf. Ov. R. Am. 651:

    visendus ater flumine languido Cocytos errans,

    Hor. C. 2, 14, 17:

    inde sequemur Ipsius amnis iter, donec nos flumine certo Perferat,

    Val. Fl. 8, 189: et Tiberis flumen vomit in mare salsum, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 453 ed. Vahl.); cf.:

    teque pater Tiberine tuo cum flumine sancto,

    id. ib. 6, 1 (Ann. v. 55 ib.):

    donec me flumine vivo Abluero,

    in a living, running stream, Verg. A. 2, 719; cf.: quin tu ante vivo perfunderis flumine? Auct. ap. Liv. 1, 45, 6 (for which:

    aqua viva,

    Varr. L. L. 5, § 123 Müll.).—In plur.:

    nymphae venas et flumina fontis Elicuere sui,

    streams, Ov. M. 14, 788:

    frigida Scamandri,

    Hor. Epod. 13, 14:

    Symaethia circum Flumina,

    Verg. A. 9, 585:

    limosa potat,

    Ov. M. 1, 634; cf.:

    Tantalus a labris sitiens fugientia captat Flumina,

    Hor. S. 1, 1, 69:

    maritima immittere in piscinas,

    Varr. R. R. 3, 17, 9.
    II.
    In partic., a river.
    A.
    Lit. (the predominant signif. of the word both in prose and poetry): quod per amoenam urbem leni fluit agmine flumen, Enn. ap. Macr. S. 6, 4 (Ann. v. 177 ed. Vahl.); cf.:

    ut flumina in contrarias partes fluxerint,

    Cic. Div. 1, 35, 78:

    Scipio biduum moratus ad flumen, quod inter eum et Domitii castra fluebat,

    Caes. B. C. 3, 37, 1:

    aurea flumina,

    Lucr. 5, 911:

    habet non tantum venas aquarum terra, ex quibus corrivatis flumina effici possunt, sed et amnes magnitudinis vastae, etc.,

    Sen. Q. N. 3, 19; cf. Cic. Rep. 2, 5:

    nec ullum hoc frigidius flumen attigi,

    id. Leg. 2, 3, 6:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    id. N. D. 2, 60, 152:

    una pars (Galliae) initium capit a flumine Rhodano, continetur Garumna flumine... attingit etiam flumen Rhenum, etc.,

    Caes. B. G. 1, 1, 6 sq.; 1, 2, 7:

    inter montem Juram et flumen Rhodanum,

    id. ib. 1, 6, 1:

    flumen est Arar, quod, etc.,

    id. ib. 1, 12, 1:

    flumen Dubis,

    id. ib. 1, 38, 4:

    non Seres, non Tanain prope flumen orti,

    Hor. C. 4, 15, 24:

    Veliternos ad Asturae flumen Maenius fudit,

    Liv. 8, 13, 5 Drak. N. cr.:

    terrarum situs et flumina dicere,

    Hor. Ep. 2, 1, 252:

    secundo flumine ad Lutetiam iter facere coepit,

    with the stream, Caes. B. G. 7, 58, 5 (cf. secundus, 2. a.):

    magnum ire agmen adverso flumine,

    against the stream, Caes. B. G. 7, 60, 3; cf. Verg. G. 1, 201; Liv. 24, 40. —Prov.:

    flumine vicino stultus sitit, like,

    starves in the midst of plenty, Petr. Fragm. p. 899 Burm.—
    2.
    Transf., of other things which flow in streams or like streams, a stream, flood ( poet. and in post-Aug. prose):

    sanguinis,

    Lucr. 2, 354; 4, 1029:

    largoque humectat flumine vultum,

    flood of tears, Verg. A. 1, 465:

    laeta magis pressis manabunt flumina mammis,

    streams of milk, id. G. 3, 310:

    flumina jam lactis, jam flumina nectaris,

    Ov. M. 1, 111: rigido concussae flumine nubes Exonerabantur, a torrent of rain, Petr. poët. Sat. 123; cf.:

    ut picis e caelo demissum flumen,

    a stream of pitch, Lucr. 6, 257:

    magnesia flumine saxa,

    in the magnetic stream, id. 6, 1064:

    effusaeque ruunt inopino flumine turbae,

    i. e. in a vast stream, Sil. 12, 185; cf. Verg. A. 11, 236:

    aëris,

    a current of air, App. de Mund. p. 61, 33 Elm. p. 258 Bip.—
    B.
    Trop., of expression, a flow, fluency, stream:

    orationis flumine reprehensoris convicia diluuntur,

    Cic. N. D. 2, 7, 20:

    flumen orationis aureum,

    id. Ac. 2, 38, 119:

    orationis,

    id. de Or. 2, 15, 62; cf.:

    flumen verborum volubili tasque,

    id. Or. 16, 53:

    gravissimorum op timorumque verborum,

    id. de Or. 2, 45, 188:

    inanium verborum,

    id. N. D. 2, 1, 1:

    Lysias... puro fonti quam magno flumini propior,

    Quint. 10, 1, 78; 9, 4, 61; cf. id. 10, 1, 61; Petr. 5 fin. —And fig.:

    neque concipere neque edere partum mens potest, nisi ingenti flumine litterarum inundata,

    Petr. 118.

    Lewis & Short latin dictionary > flumen

  • 28 sanguis

    sanguis, ĭnis (acc. SANGVEM, Inscr. Fratr. Arval. tab. 41, 22; Inscr. Orell. 2270 and 5054; cf. ex-sanguis, acc. -em.— Neutr. collat. form sanguen, ante-class., Enn. ap. Non. 224; id.ap.Cic.Rep. 1, 41, 64; id.ap.Cic. Fin. 5, 11, 31; Cic. de Or. 3, 58, 218; id. ap. Prisc. p. 708 P.; Cato ap. Gell. 3, 7, 19; Att. and Varr. ap. Non. l. l.; Lucr. 1, 837; 1, 860; Petr. 59, 1; Arn. 1, 36), m. [etym. dub.; prob. root sak-, sag-, to drop, flow; cf. Angl.-Sax. sūc-an; Germ. saugen], blood (class. only in the sing.; cf. cruor).
    I.
    Lit.:

    guttam haut habeo sanguinis,

    Plaut. Most. 2, 2, 76: quod sanguen defluxerat, Cato ap. Gell. 3, 7, 19:

    sine sanguine hoc fieri non posse,

    bloodshed, Ter. Eun. 4, 7, 9:

    sanguen creari,

    Lucr. 1, 837:

    nobis venas et sanguen...esse,

    id. 1, 860:

    in quem (ventriculum cordis) sanguis a jecore per venam illam cavam influit: eoque modo ex his partibus sanguis per venas in omne corpus diffunditur,

    Cic. N. D. 2, 55, 138:

    fluvius Atratus sanguine,

    id. Div. 1, 43, 98:

    flumine sanguinis meum reditum interclu, dendum putaverunt,

    id. Red. ad Quir. 5, 14; id. Red. in Sen. 3, 6:

    nuntiatum est, in foro Subertano sanguinis rivos per totum diem fluxisse,

    Liv. 26, 23, 5:

    cum rivi sanguis flammam orientem restinguere,

    id. 28, 23, 2: pugnatum ingenti caede utrimque, [p. 1627] plurimo sanguine, Liv. 2, 64: haurire sanguinem, to shed (another's) blood:

    ad meum sanguinem hauriendum advolaverunt,

    Cic. Sest. 24, 54:

    tanti sanguinis nostri hauriendi est sitis,

    Liv. 26, 13, 14:

    nisi hauriendum sanguinem laniendaque viscera nostra praebuerimus,

    id. 9, 1, 9:

    relicum sanguinem jubentes haurire,

    id. 22, 51, 7:

    multum sanguinem invicem hausimus,

    Curt. 4, 14, 17:

    multorum sanguinem hauserunt,

    Sen. Ben. 6, 30, 5; Lact. 5, 1, 8: sanguinem dare, to shed (one's own) blood, give (one's) life:

    in beluas strinximus ferrum, hauriendus aut dandus est sanguis,

    Liv. 7, 24, 4:

    dandus invidiae est sanguis,

    id. 3, 54, 4:

    quid super sanguinis, qui dari pro re publicā posset, rogitantes,

    id. 4, 58, 13; Sen. Ira, 1, 2, 2; 3, 18, 2:

    sanguinem mittere,

    to bleed, let blood, Cic. Att. 6, 1, 2; so Cels. 2, 10; 4, 13;

    for which: emittere sanguinem de aure,

    Col. 6, 14, 3:

    sub caudā,

    id. 7, 5, 19; 6, 6, 4; 6, 9, 1:

    demere (e capite),

    Varr. R. R. 2, 1, 23:

    detrahere (ex auriculā),

    Col. 6, 14, 3; Cels. 2, 10, 4; 6, 6, 26:

    ex adversā parte de auriculā sanguinem mittere,

    Col. 7, 10, 2:

    supprimere sanguinem,

    to stanch, stop, Cels. 2, 10;

    for which: cohibere,

    id. 8, 4; Plin. 22, 25, 71, § 147:

    sistere,

    id. 20, 7, 25, § 59; 28, 18, 73, § 239.—
    2.
    Plur. (late Lat.):

    vir sanguinum,

    i. e. bloody, violent, cruel, Vulg. 2 Reg. 16, 7, 8; id. Psa. 5, 6; 25, 9; 54, 23; cf.:

    libera me de sanguinibus,

    i. e. the guilt of shedding blood, id. ib. 50, 15:

    vae civitati sanguinum,

    id. Ezech. 24, 9.—
    B.
    Transf. (class.; esp. freq. in the poets).
    1.
    Blood, i. e. consanguinity, descent, race, stock, family.
    a.
    Abstr.:

    sanguine conjuncti,

    blood-relations, relatives by blood, Cic. Inv. 2, 53, 161; Sall. J. 10, 3:

    alicui materno a sanguine jungi,

    Ov. M. 2, 368:

    alicui sanguine cohaerere,

    Quint. 8, 3, 75:

    progeniem Trojano a sanguine duci,

    Verg. A. 1, 19; cf.:

    genus alto a sanguine Teucri,

    id. ib. 4, 230:

    Semiramio Polydaemona sanguine cretum,

    Ov. M. 5, 85:

    sanguine cretus Sisyphio,

    id. ib. 13, 31:

    nostri quoque sanguinis auctor Juppiter est,

    id. ib. 13, 142:

    nec iis tantum quos sanguine attingit amandus,

    Plin. Ep. 7, 24, 2:

    sanguinem sociare,

    Liv. 4, 4, 6:

    Tiridates sanguinis ejusdem,

    Tac. A. 6, 32.—
    b.
    Concr., a descendant, offspring: o pater, o genitor, o sanguen dis oriundum! Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41, 64; and id. ap. Prisc. p. 708 P. (Ann. v. 117 Vahl.); cf.:

    non magis in alienis, quam in proximis ac sanguine ipso suo exerceret,

    Liv. 7, 4, 3:

    in suum sanguinem saevire,

    id. 40, 5, 1:

    Alexandri sanguis et stirps,

    Curt. 10, 6, 10:

    suum sanguinem perditum ire,

    Tac. A. 4, 66; 3, 4:

    ne secus quam suum sanguinem (eum) foveret ac tolleret,

    id. ib. 4, 8; Vell. 1, 10, 5; Val. Max. 5, 9, 4:

    seu deos regesve canit, deorum Sanguinem, etc.,

    Hor. C. 4, 2, 14: clarus Anchisae Venerisque sanguis (i. e. Æneas), id. C. S. 50: regius sanguis (i. e. Europa), id. C. 3, 27, 65: vos, o Pompilius sanguis (i. e. the Pisos), id. A. P. 292:

    non ego, pauperum Sanguis parentum,

    id. C. 2, 20, 6:

    pro sanguine tuo,

    Ov. M. 5, 515:

    sanguis meus,

    Verg. A. 6, 836:

    tuus,

    Tib. 1, 6, 66; Stat. Th. 3, 559.—
    2.
    Of other fluids (rare):

    et viridis nemori sanguis decedit et herbis,

    Manil. 5, 212:

    Baccheus,

    i. e. wine, Stat. Th. 1, 329; cf. Plin. 14, 5, 7, § 58:

    Pallas amat turgentes sanguine baccas,

    Nemes. Ecl. 2, 50.—
    II.
    Trop., vigor, strength, force, spirit, life (class.), Plaut. Bacch. 1, 2, 45:

    amisimus, mi Pomponi, omnem non modo sucum ac sanguinem, sed etiam colorem et speciem pristinam civitatis,

    Cic. Att. 4, 18, 2 (4, 16, 10); cf.

    Sall. Fragm. Or. Lepidi, § 25: vos o, quibus integer aevi Sanguis, ait, solidaeque suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639: quae cum de sanguine detraxisset aerarii, had bled the treasury (the figure taken from blood-letting), Cic. Verr. 2, 3, 36, § 83; cf.: cum ex aphaireseôs provinciam curarit, sanguinem miserit, etc., id. Att. 6, 1, 2:

    missus est sanguis invidiae sine dolore,

    id. ib. 1, 16, 11:

    qui ab illo pestifero ac perdito civi jam pridem rei publicae sanguine saginantur,

    id. Sest. 36, 78; cf.:

    illa in agendis causis jam detrita: Jugulum petere et Sanguinem mittere...nec offendunt tamen,

    Quint. 8, 6, 51.—Of vigor, force of style:

    sucus ille et sanguis incorruptus usque ad hanc aetatem oratorum fuit, in quā naturalis inesset, non fucatus nitor,

    Cic. Brut. 9, 36: orationis subtilitas etsi non plurimi sanguinis est, etc., id. Or. 23, 76:

    sanguine et viribus niteat,

    Quint. 8, 3, 6; so (with vires) id. 10, 2, 12:

    Calvus metuens, ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat,

    Cic. Brut. 82, 283:

    dicta plena sanguinis,

    Quint. 11, 1, 34:

    sanguinem ipsum ac medullam verborum ejus eruere atque introspicere penitus,

    Gell. 18, 4, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > sanguis

  • 29 abrumpo

    ab-rumpo, rūpī, ruptum, ere
    1)
    а) отрывать, отламывать ( ramos Q); разрывать, срывать (vincula V, H, L etc.); ломать, разрушать ( pontem T)
    se a. — вырываться ( latrocinio C)
    б) отрезать, отделять (equites ab exercitu QC; Hellespontus Asiam abrumpit Europae PM)
    2) обрывать, (внезапно) прерывать, прекращать (iter QC; inceptum sermonem T)
    a. vitam или lucem V, fata sua SenT, a. medios annos Lcn — умертвить себя, наложить на себя руки
    a. parĭter spes ac metūs T — положить конец как надеждам, так и страхам
    3) ломать, разрушать ( pontem T)
    4) разрезать, вскрывать ( crurum venas T)
    5) ломать, нарушать (fas V; fidem T; foedus Su; conjugium Ctl)

    Латинско-русский словарь > abrumpo

  • 30 abscindo

    ab-scindo, scidī, scissum, ere
    1) отрывать, вырывать ( plantas V); срывать ( tunicam a pectore C)
    2) разрывать ( nexūs St); разделять ( coelo terras et terris undas O); вскрывать ( venas ferro T)
    3) размежёвывать, различать
    4) отрезать, отнимать ( reditūs dulces H); отторгать, отделять
    5) с.-х. жать (см. тж. abscido 3.)

    Латинско-русский словарь > abscindo

  • 31 acontizo

    acontīzo, —, —, āre (греч.)
    стрелять, перен. ( о крови) бить струёй ( per venas Veg)

    Латинско-русский словарь > acontizo

  • 32 astringo

    a-stringo, strīnxī, strictum, ere
    а) стягивать, сдавливать ( astrictae fauces T); связывать, сковывать ( totam Galliam vinculis C)
    б) привязывать ( aliquem ad statuam C); подвязывать, стягивать ( comae astrictae O) стягивать, закрывать (venas niantes, sc. terrae V); смыкать, сжимать ( labra Q); стискивать (vincula O; laqueos Sen)
    hederā astringitur ilex Hдуб сжимается (т. е. обвит) плющом
    rotam sufflamine a. Jзатормозить колёса
    a. manus alicui Pl — связать кому-л. руки
    a. frontem Senморщить лоб
    a. aliquem suis condicionibus C — навязать кому-л. свои условия
    a. jure jurando Suобязывать клятвой
    a. fidem C — укреплять доверие, но
    vi frigoris astringi QC — замерзать, коченеть, но
    se a. furti Plпровороваться (furti предпол. = furtoi = furto)

    Латинско-русский словарь > astringo

  • 33 corrivo

    cor-rīvo, (āvī), ātum, āre [ rivus ]

    Латинско-русский словарь > corrivo

  • 34 dido

    I dīdo, dīdidī, dīditum, ere [dis + do ]
    1) раздавать, распределять ( munia servis H)
    2) pass. didi распространяться (rumor diditur V; didita per provincias fama T)
    II Dīdō, ūs и ōnis f. (тж. Elisa и Elissa)
    Дидона, дочь тирского царя Бела, сестра Пигмалиона, супруга Сихея (или Ацерба); ок. 888 г. до н. э. основала в Сев. Африке, близ Утики, Карфаген; чтобы избежать брака с ливийским царем Иарбом, покончила с собой (по Вергилию, из-за безнадёжной любви к Энею) V, Just etc.

    Латинско-русский словарь > dido

  • 35 exsolvo

    ex-solvo (поэт. тж. exsoluo), solvī, solūtum, ere
    1) развязывать ( nodum L); отвязывать ( pugionem a latĕre T); распутывать ( restim Pl); открывать ( cistulam Pl)
    2) освобождать, избавлять (aliquem vinculis Pl, curis V, poenā T; aere alieno L; se occupationibus C; animum religionis nodis Lcr)
    6) прекращать, разгонять, прогонять ( metum Lcn); утолять ( famem O)
    7) погашать, уплачивать (aliquid alicui C etc.; nomina alicujus C)
    pretia poenasque e. L — получать то награды, то взыскания
    alicujus rei poenas morte exsolvisse T — поплатиться жизнью за что-л.
    9)
    а) выполнять, исполнять (promissa T; fidem L, Dig)
    animi ratione e. alicui, quare... Lcr — дать кому-л. разумное объяснение, почему..

    Латинско-русский словарь > exsolvo

  • 36 incido

    I in-cido, cidī, —, ere [ cado ]
    1)
    а) падать, попадать (in laqueos Q и laqueos Vulc; in insidias, in manūs alicujus C, тж. i. manus alicujus Ap); наткнуться, натолкнуться ( alicui и in aliquem C); впадать ( amnis incidit flumīni L); упасть (in foveam C; ad terram V)
    in damnationem i. Apпроиграть тяжбу
    б) врываться (patentibus portis—dat. L)
    i. ad aliquid faciendum C — прийти к мысли что-л. сделать
    in mentionem alicujus rei i. C — упомянуть о чём-л.
    incĭdit in mentem alicui Ter, C — кому-л. приходит в голову (на ум)
    in opinionem i. T etc.прийти к мнению или приобрести репутацию
    in sermonem i. C — заговорить (о чём-л.) или C вмешаться в разговор; но тж.
    in aliquem diem i. C — прийтись на какой-л. день (совпасть с каким л. днём)
    2) бросаться, устремляться ( in vallum portasque L); нападать ( alicui или in aliquem L)
    3) перен. охватывать, овладевать, объять (terror incĭdit alicui Cs; pestilentia incidit in urbem L); впадать ( in insaniam C): очутиться, оказаться
    in morbum i. Cзаболеть
    i. caecitatem Ambrослепнуть
    4)
    а) случаться, приключаться (bellum incĭdit Nep, Cs)
    б) возникать, представиться (potest i. quaestio Q)
    sermo (или mentio L) incĭdit de aliquā re C — речь зашла о чём-л. (коснулась чего-л.)
    II in-cīdo, cīdī, cīsum, ere [ caedo ]
    1) надрезать ( arborem Cs); порезать, поранить ( manum bH); рассекать, вскрывать ( corpora mortuorum CC); разрезать, перерезать, перерубать (tortos funes V; vincula, venas alieui C etc.); нарезать ( faces V)
    2)
    а) врезать, вырезать, высекать (nomina in tabula L; i. aliquid in marmore, in aes, in columna aenea C; i. leges ligno, amores arboribus V)
    ferro dentes i. O — зазубрить железо, т. е. смастерить пилу
    б) покрывать резьбой, гравировкой (i. tabulam litteris L)
    3) обрезывать, подрезывать (pinnas C; vites V; arbores Cs, PM)
    4) резко обрывать, прекращать ( ludum H)
    5) перебивать, прерывать (sermonem L; ludum H; deliberationem C)
    7) лишать, отнимать ( spem L)
    8) отменять, объявлять недействительным ( testamentum Dig)

    Латинско-русский словарь > incido

  • 37 interrumpo

    inter-rumpo, rūpī, ruptum, ere
    1) разрывать, разбивать, разламывать, разрушать (i. pontem Cs, L)
    2) вскрывать, разрезать ( venas T)
    4) расстраивать ( ordinem Col); нарушать ( somnum Su); прерывать, перебивать ( orationem Cs)

    Латинско-русский словарь > interrumpo

  • 38 interscindo

    inter-scindo, scidī, scissum, ere
    1) раздирать, разрывать (i. aggerem Cs)
    2) ломать, разрушать (i. pontem C)
    3) разрезать, вскрывать ( brachiorum venas T)
    4) перерезать, преграждать ( cursum aquis Sen); разделять ( Chalcis interscinditur freto L)
    5) расстраивать, нарушать, мешать (i. laetitiam Sen)

    Латинско-русский словарь > interscindo

  • 39 invenio

    in-venio, vēnī, ventum, īre
    1) находить (vadum Cs; argenti venas C); натыкаться ( populabundum hostem L)
    i. aliquem domi Pl — застать кого-л. дома
    2) добывать, обретать, получать, стяжать (nomen C; gloriam ex aliqua re Sl)
    3) раскрывать, открывать ( conjurationem C); вскрывать (causam C etc.); разыскивать, отыскивать (locum, ubi esset Nep); узнавать ( aliquid ex captivis Cs)
    fata viam invenient V — то, что суждено, проложит себе путь, т. е. от судьбы не уйти
    5) придумывать, выдумывать ( fallaciam Ter)
    non invenio, quid agam O — ума не приложу, что мне делать
    se i. — разобраться (в чём-л.) Sen
    nec medici se inveniunt Pt — даже врачи не понимают, в чём тут дело

    Латинско-русский словарь > invenio

  • 40 obligo

    ob-ligo, āvī, ātum, āre
    1) связывать ( brachia T); перевязывать (venas T; vulnus C); завязывать ( oculos Sen); обвязывать
    2) обхватывать, обнимать ( amatores obligati Pt)
    3) обязывать, связывать ( milites sacramento C); привязывать ( sibi aliquem beneficiis C)
    o. aliquem tribus milibus aeris L — обязать кого-л. уплатить три тысячи денег
    4) вменять в вину, винить, обвинять (aliquem scelĕre C, Su); pass. провиниться ( obligari fraude C) или стать жертвой ( obligari superstitione C)
    5) отдавать в залог, закладывать ( fortunas suas C)
    7) обрекать, отдавать
    Prometheus obligatus alĭti H — Прометей, отданный в жертву птице (коршуну)

    Латинско-русский словарь > obligo

См. также в других словарях:

  • Venas — 46° 28′ 39″ N 2° 45′ 54″ E / 46.4775, 2.765 …   Wikipédia en Français

  • Venas — Infobox Commune de France nomcommune=Venas région=Auvergne département=Allier arrondissement=Montluçon canton=Hérisson insee=03303 cp=03190 maire=Pierre Guillaumin mandat=2001 2008 intercomm=Région de Montmarault longitude=2.765 latitude=46.4775… …   Wikipedia

  • Venas — Para otros usos de este término, véase Vena (desambiguación). Venas País …   Wikipedia Español

  • Venas — Sp Vènas Ap Ven L s. Eresundo sąs., Švedija …   Pasaulio vietovardžiai. Internetinė duomenų bazė

  • Venas temporales superficiales — Venas de la cabeza y cuello. La vena temporal superficial está señalada en el centro, por delante de la oreja …   Wikipedia Español

  • Venas digitales palmares — Venas superficiales del miembro superior. Las venas digitales palmares no están señaladas, pero son visibles abajo …   Wikipedia Español

  • Venas braquiocefálicas — La glándula tiroides y sus relaciones. Venas braquicefálicas marcadas al centro de la imagen …   Wikipedia Español

  • Venas braquiales — de la axila derecha, observadas de frente. Latín venae brachiales Sitio drenado …   Wikipedia Español

  • Venas cubitales — Venas profundas de la extremidad superior. (Venas cubilates profundas abajo a la izquierda) Latín venae ulnares (TA) …   Wikipedia Español

  • Venas bronquiales — Latín venae bronchiales (TA) Sitio drenado Subdivisiones mayores de los bronquios (bronquios primarios) Vacia en …   Wikipedia Español

  • Venas radiales — Venas profundas de la extremidad superior. (Venas radiales profundas abajo a la derecha) Latín venae radiales …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»