Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to+stand+by+one

  • 81 exsurgo

    exsurgere, exsurrexi, exsurrectus V INTRANS
    bestir oneself/take action; swell/rise/move/extend up/out/to higher moral level; rise (to one's feet/from bed/moon/in revolt); stand/rear/get up; come to being

    Latin-English dictionary > exsurgo

  • 82 adsurgo

    as-surgo ( ads-, B. and K., Rib., Merk., Halm, Weissenb.; ass-, Roth), surrexi, surrectum, 3, v. n., to rise up, rise, stand up (cf. ad, II. B.; class.; freq. in Verg., once in Ov., never in Hor.; syn.: surgo, consurgo, insurgo, orior).
    I.
    Lit.
    A.
    Of persons:

    quae dum laudatio recitatur, vos quaeso, qui eam detulistis, adsurgite,

    Cic. Clu. 69, 196:

    fratrem adsurrexisse ex morbo,

    Liv. 3, 24: Valentem e gravi corporis morbo adsurgentem, Tac. H. 2, 99:

    intortis adsurgens arduus undis,

    Val. Fl. 3, 476:

    desine viso adsurgere pulvere,

    Claud. Cons. Stil. 3, 3.—Hence, with dat. or absol., to rise up to one, to rise up, out of respect.
    a.
    With dat.:

    an quisquam in curiam venienti adsurrexit?

    Cic. Pis. 12:

    Utque viro Phoebi chorus adsurrexerit omnis,

    Verg. E. 6, 66: Ruricolae Cereri teneroque adsurgite Baccho, * Ov. Am. 3, 2, 53:

    honori numinis,

    Stat. Th. 2, 60:

    cum palam esset ipsum quoque iisdem et assurgere et decedere viā,

    Suet. Tib. 31:

    cum conaretur assurgere,

    id. Caes. 78 al.:

    non adsurrexisse sibi,

    Vulg. Esth. 5, 9; so with coram (eccl. Lat.):

    coram te adsurgere nequeo,

    Vulg. Gen. 31, 35.—
    b.
    Absol.:

    neque assurgere neque salutare se dignantem,

    Suet. Vesp. 13; Claud. Laud. Stil. 1, 48:

    et senes adsurgentes stabant,

    Vulg. Job, 29, 8. —In pass. impers.:

    ut majoribus natu adsurgatur,

    Cic. Inv. 1, 30, 48:

    cum adsurrectum ei non esset,

    Liv. 9, 46:

    ludos ineunti semper adsurgi etiam ab senatu in more est,

    Plin. 16, 4, 5, § 13; Suet. Aug. 56: so in a zeugma: haec enim ipsa sunt honorabilia... salutari, appeti, decedi, adsurgi, deduci, etc. (decedi and adsurgi being impers. here, the other verbs pers.), Cic. Sen. 18, 63.—Hence, trop., to give the preference to, to yield to:

    sunt et Aminaeae vites... Tmolius adsurgit quibus,

    yields the palm, Verg. G. 2, 98.— Poet.:

    jamque adsurgentis dextrā plagamque ferentis Aeneae subiit mucronem, i.e. dextram attollentis,

    Verg. A. 10, 797.—
    B.
    Of inanimate things:

    colles adsurgunt,

    rise, Liv. 22, 4; so Col. 2, 2, 1, and Tac. A. 13, 38:

    Pyramis adsurgit trecentis sexaginta tribus pedibus,

    Plin. 36, 12, 17, § 80:

    Delos adsurgit Cynthio monte,

    id. 4, 12, 22, § 66.—
    II.
    Transf.
    A.
    To mount up, to rise, to increase in size, swell, tower up ( poet.):

    cum subito adsurgens fluctu nimbosus Orion,

    Verg. A. 1. 535:

    adsurgens nox aurea,

    Val. Fl. 5, 566:

    tumores oriuntur, deinde desinunt, deinde rursus adsurgunt,

    Cels. 2, 8:

    non coeptae adsurgunt turres,

    Verg. A. 4, 86:

    terra jacet aggeribus niveis informis septemque adsurgit in ulnas,

    rises seven ells high, id. G. 3, 355: Adsurgit ceu forte minor sub matre virente Laurus, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 244.—
    B.
    Of mental objects.
    1.
    To rise:

    nunc sera querellis Haud justis adsurgis,

    i. e. break out in complaints, Verg. A. 10, 95:

    adsurgunt irae,

    id. ib. 12, 494:

    in ultionem adsurgere,

    Flor. 3, 1, 10.—
    2.
    To rise in courage, to rise (cf. the opp. affligi):

    gaudet in adversis animoque adsurgit Adrastus,

    Stat. Th. 10, 227.—
    3.
    Of style, etc., to rise, soar:

    raro adsurgit Hesiodus,

    Quint. 10, 1, 52:

    neque comoedia cothurnis adsurgit,

    id. 10, 2, 22; cf.:

    sublimitate heroici carminis animus adsurgat,

    id. 1, 8, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > adsurgo

  • 83 adversor

    adversor (archaic advor-), ātus, 1, v. dep. [adversus]: alicui, to stand opposite to one, to be against, i. e. to resist or oppose (in his opinions, feelings, intentions, etc.; while resistere and obsistere denote resistance through external action, Doed. Syn. 4, 303; cf. adversarius; class.; freq. in Cic.); constr. with dat. or absol.:

    idem ego arbitror nee tibi advorsari certum est de istac re usquam, soror,

    Plaut. Aul. 2, 1, 21:

    meis praeceptis,

    id. As. 3, 1, 5; so id. Trin. 2, 1, 108:

    mihi,

    Ter. Hec. 4, 4, 32; 2, 2, 3:

    hujus libidini,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 81:

    ornamentis tuis,

    id. Sull. 18, 50:

    Isocrati,

    id. Or. 51, 172:

    commodis,

    Tac. A. 1, 27:

    adversantes imperio Domini,

    Vulg. Deut. 1, 43:

    invitā Minervā, id est, adversante et repugnante natura,

    Cic. Off. 1, 31:

    non adversatur jus, quo minus, etc.,

    id. Fin. 3, 20:

    adversante vento,

    Tac. H. 3, 42:

    adversantibus amicis,

    id. Ann. 13, 12:

    adversans factio,

    Suet. Caes. 11:

    adversantibus diis,

    Curt. 6, 10:

    non adversata petenti Annuit,

    Verg. A. 4, 127; Vulg. 2 Thess. 2, 4 al.
    a.
    In Tac. constr. also adversari aliquem, H. 1, 1; 1, 38.—
    b.
    In Plaut. pleonastic, adversari contra, Cas. 2, 3, 35, and adversari adversus aliquid, Mer. 2, 3, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > adversor

  • 84 advorsor

    adversor (archaic advor-), ātus, 1, v. dep. [adversus]: alicui, to stand opposite to one, to be against, i. e. to resist or oppose (in his opinions, feelings, intentions, etc.; while resistere and obsistere denote resistance through external action, Doed. Syn. 4, 303; cf. adversarius; class.; freq. in Cic.); constr. with dat. or absol.:

    idem ego arbitror nee tibi advorsari certum est de istac re usquam, soror,

    Plaut. Aul. 2, 1, 21:

    meis praeceptis,

    id. As. 3, 1, 5; so id. Trin. 2, 1, 108:

    mihi,

    Ter. Hec. 4, 4, 32; 2, 2, 3:

    hujus libidini,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 81:

    ornamentis tuis,

    id. Sull. 18, 50:

    Isocrati,

    id. Or. 51, 172:

    commodis,

    Tac. A. 1, 27:

    adversantes imperio Domini,

    Vulg. Deut. 1, 43:

    invitā Minervā, id est, adversante et repugnante natura,

    Cic. Off. 1, 31:

    non adversatur jus, quo minus, etc.,

    id. Fin. 3, 20:

    adversante vento,

    Tac. H. 3, 42:

    adversantibus amicis,

    id. Ann. 13, 12:

    adversans factio,

    Suet. Caes. 11:

    adversantibus diis,

    Curt. 6, 10:

    non adversata petenti Annuit,

    Verg. A. 4, 127; Vulg. 2 Thess. 2, 4 al.
    a.
    In Tac. constr. also adversari aliquem, H. 1, 1; 1, 38.—
    b.
    In Plaut. pleonastic, adversari contra, Cas. 2, 3, 35, and adversari adversus aliquid, Mer. 2, 3, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > advorsor

  • 85 alternus

    alternus, a, um, adj. [alter], one after the other, by turns, interchangeable, alternate (class. and also poet.).
    I.
    In gen.: ( Sem)VNIS. ALTERNEI. ADVOCAPIT. CONCTOS (i. e. Semones alterni advocate cunctos), Carm. Fr. Arv. 36 (v. advoco fin.): alternā vice inire, Enn. ap. Charis. p. 214 P. (Trag. v. 151 Vahl.):

    alternae arbores,

    Plaut. Trin. 2, 4, 138:

    Alterno tenebras et lucem tempore gigni,

    Lucr. 5, 978:

    ex duabus orationibus capita alterna recitare,

    Cic. Clu. 51, 140:

    alternis trabibus ac saxis,

    with beams and stones regularly interchanged, Caes. B. G. 7, 23 Herz.:

    (bibere) alternis diebus modo aquam, modo vinum,

    Cels. 3, 2:

    Alterno terram quatiunt pede,

    Hor. C. 1, 4, 7:

    per alternas vices,

    Ov. P. 4, 2, 6:

    vix hostem, alterni si congrediamur, habemus,

    Verg. A. 12, 233; 6, 121: alternum foedus amicitiae, Cat. 109, 6: alternus metus, mutual or reciprocal fear, Liv. 26, 25; cf. id. 23, 26:

    alternas servant praetoria ripas,

    the opposite, Stat. S. 1, 3, 25:

    aves,

    the eagles which stand opposite to each other, Claud. Mall. Theod. prol. 16 (v. the passage in its connection):

    alternis paene verbis T. Manlii factum laudans,

    with almost every other word, Liv. 8, 30: alternis dicetis;

    amant alterna Camenae,

    responsive song, Verg. E. 3, 59:

    versibus alternis,

    Hor. Ep. 2, 1, 146: alternis aptum sermonibus, alternate discourse, i. e. dialogue, id. A. P. 81. —Of verses: interchanging between hexameter and pentameter, elegiac:

    pedes alternos esse oportebit,

    Cic. de Or. 3, 50, 193:

    epigramma alternis versibus longiusculis,

    id. Arch. 10, 25; Ov. H. 15, 5:

    canere alterno carmine,

    id. F. 2, 121; so id. Tr. 3, 1, 11; 3, 1, 56; 3, 7, 10 (cf.:

    modos impares,

    id. ib. 2, 220).—
    II.
    Esp., in the Roman courts of justice the accused, and afterwards the accuser, could alternately reject all the judges appointed by the prætor;

    hence, alterna consilia or alternos judices reicere,

    to reject by turns, Cic. Vatin. 11, 27; id. Planc. 15, 36:

    cum alternae civitates rejectae sunt,

    id. Verr. 2, 2, 13.— Comp. and sup. are not used. — Advv. (only in posit.).
    a.
    Form alternē, alternately, only in Sen. Q. N. 7, 12 med.
    b.
    Form alternīs ( abl. plur.; sc. vicibus), alternately, by turns ( poet. and prose; freq. in Lucr.;

    not in Cic.),

    Lucr. 1, 524; 1, 768; 1, 1011; 1, 1066; 3, 373; 4, 790; 6, 570; Varr. R. R. 3, 16, 9; Verg. E. 3, 59; id. G. 1, 71; 1, 79; Liv. 2, 2 med.; Sen. Ep. 120 fin.; Plin. Ep. 18, 2.—
    * c.
    Form alternă, neutr. plur., Plin. 11, 37, 51, § 138 Jan; App. M. 10, p. 247, 8 Elm.

    Lewis & Short latin dictionary > alternus

  • 86 antesto

    ante-sto or anti-sto, stĕti, 1, v. n., to stand before, only in a trop. signif., to excel, be superior to; with dat. or acc.; also absol., to distinguish one's self, to be distinguished:

    brassica, quae omnibus holeribus antistat,

    Cato, R. R. 156:

    Crotoniatae omnibus corporum viribus et dignitatibus antestiterunt,

    Cic. Inv. 2, 12 B. and K.:

    quanto antestaret eloquentia innocentiae,

    Nep. Arist. 1, 2 Halm: virtute ceteris, Claud, Quadrig. ap. Gell. 9, 13: aliquem, Met. Numid. ap. Gell. 12, 9:

    Scandinavia magnitudine alias (insulas) antestat,

    Mel. 3, 6, 7: Herculis antistare si facta putabis, * Lucr. 5, 22 Lachm.

    Lewis & Short latin dictionary > antesto

  • 87 assurgo

    as-surgo ( ads-, B. and K., Rib., Merk., Halm, Weissenb.; ass-, Roth), surrexi, surrectum, 3, v. n., to rise up, rise, stand up (cf. ad, II. B.; class.; freq. in Verg., once in Ov., never in Hor.; syn.: surgo, consurgo, insurgo, orior).
    I.
    Lit.
    A.
    Of persons:

    quae dum laudatio recitatur, vos quaeso, qui eam detulistis, adsurgite,

    Cic. Clu. 69, 196:

    fratrem adsurrexisse ex morbo,

    Liv. 3, 24: Valentem e gravi corporis morbo adsurgentem, Tac. H. 2, 99:

    intortis adsurgens arduus undis,

    Val. Fl. 3, 476:

    desine viso adsurgere pulvere,

    Claud. Cons. Stil. 3, 3.—Hence, with dat. or absol., to rise up to one, to rise up, out of respect.
    a.
    With dat.:

    an quisquam in curiam venienti adsurrexit?

    Cic. Pis. 12:

    Utque viro Phoebi chorus adsurrexerit omnis,

    Verg. E. 6, 66: Ruricolae Cereri teneroque adsurgite Baccho, * Ov. Am. 3, 2, 53:

    honori numinis,

    Stat. Th. 2, 60:

    cum palam esset ipsum quoque iisdem et assurgere et decedere viā,

    Suet. Tib. 31:

    cum conaretur assurgere,

    id. Caes. 78 al.:

    non adsurrexisse sibi,

    Vulg. Esth. 5, 9; so with coram (eccl. Lat.):

    coram te adsurgere nequeo,

    Vulg. Gen. 31, 35.—
    b.
    Absol.:

    neque assurgere neque salutare se dignantem,

    Suet. Vesp. 13; Claud. Laud. Stil. 1, 48:

    et senes adsurgentes stabant,

    Vulg. Job, 29, 8. —In pass. impers.:

    ut majoribus natu adsurgatur,

    Cic. Inv. 1, 30, 48:

    cum adsurrectum ei non esset,

    Liv. 9, 46:

    ludos ineunti semper adsurgi etiam ab senatu in more est,

    Plin. 16, 4, 5, § 13; Suet. Aug. 56: so in a zeugma: haec enim ipsa sunt honorabilia... salutari, appeti, decedi, adsurgi, deduci, etc. (decedi and adsurgi being impers. here, the other verbs pers.), Cic. Sen. 18, 63.—Hence, trop., to give the preference to, to yield to:

    sunt et Aminaeae vites... Tmolius adsurgit quibus,

    yields the palm, Verg. G. 2, 98.— Poet.:

    jamque adsurgentis dextrā plagamque ferentis Aeneae subiit mucronem, i.e. dextram attollentis,

    Verg. A. 10, 797.—
    B.
    Of inanimate things:

    colles adsurgunt,

    rise, Liv. 22, 4; so Col. 2, 2, 1, and Tac. A. 13, 38:

    Pyramis adsurgit trecentis sexaginta tribus pedibus,

    Plin. 36, 12, 17, § 80:

    Delos adsurgit Cynthio monte,

    id. 4, 12, 22, § 66.—
    II.
    Transf.
    A.
    To mount up, to rise, to increase in size, swell, tower up ( poet.):

    cum subito adsurgens fluctu nimbosus Orion,

    Verg. A. 1. 535:

    adsurgens nox aurea,

    Val. Fl. 5, 566:

    tumores oriuntur, deinde desinunt, deinde rursus adsurgunt,

    Cels. 2, 8:

    non coeptae adsurgunt turres,

    Verg. A. 4, 86:

    terra jacet aggeribus niveis informis septemque adsurgit in ulnas,

    rises seven ells high, id. G. 3, 355: Adsurgit ceu forte minor sub matre virente Laurus, Claud. Nupt. Hon. et Mar. 244.—
    B.
    Of mental objects.
    1.
    To rise:

    nunc sera querellis Haud justis adsurgis,

    i. e. break out in complaints, Verg. A. 10, 95:

    adsurgunt irae,

    id. ib. 12, 494:

    in ultionem adsurgere,

    Flor. 3, 1, 10.—
    2.
    To rise in courage, to rise (cf. the opp. affligi):

    gaudet in adversis animoque adsurgit Adrastus,

    Stat. Th. 10, 227.—
    3.
    Of style, etc., to rise, soar:

    raro adsurgit Hesiodus,

    Quint. 10, 1, 52:

    neque comoedia cothurnis adsurgit,

    id. 10, 2, 22; cf.:

    sublimitate heroici carminis animus adsurgat,

    id. 1, 8, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > assurgo

  • 88 cesso

    cesso, āvi, ātum, 1, v. freq. n. and a. [1. cedo]; lit., to stand back very much; hence, to be remiss in any thing, to delay, loiter, or, in gen., to cease from, stop, give over (indicating a blamable remissness; while desinere, intermittere, requiescere do not include that idea: cessat desidiosus, requiescit fessus, Don. ad Ter. Eun. 3, 1, 15. Diff. from cunctari in this, that the latter designates inaction arising from want of resolution, but cessare that which is the result of slothfulness; cf. Doed. Syn. 3, p. 300 sq.;

    class. in prose and poetry): paulum si cessassem,

    Ter. Eun. 4, 4, 5; 4, 6, 16; id. Ad. 4, 2, 49:

    si tabellarii non cessarint,

    Cic. Prov. Cons. 7, 15:

    in suo studio atque opere,

    id. Sen. 5, 13:

    ne quis in eo, quod me viderit facientem, cesset,

    Liv. 35, 35, 16; cf. id. 35, 18, 8:

    ab apparatu operum ac munitionum nihil cessatum,

    id. 21, 8, 1; 34, 16, 3; 31, 12, 2; Tac. A. 3, 28:

    quidquid apud durae cessatum est moenia Trojae,

    whatever delay there was, Verg. A. 11, 288:

    audaciā,

    to be deficient in spirit, Liv. 1, 46, 6; cf.:

    nullo umquam officio,

    id. 42, 6, 8:

    ad arma cessantes Concitet,

    Hor. C. 1, 35, 15 et saep.—So in admonitions:

    quid cessas?

    Ter. And. 5, 6, 15; Tib. 2, 2, 10:

    quid cessatis?

    Curt. 4, 16, 5:

    quor cessas?

    Ter. Ad. 4, 5, 69; cf.: cessas in vota precesque ( poet. for cessas facere vota), Tros, ait, Aenea? cessas? Verg. A. 6, 51 sq.; Tib. 3, 6, 57.— With dat. incommodi: it dies;

    ego mihi cesso,

    i. e. to my own injury, Plaut. Ps. 1, 3, 12 Lorenz ad loc.; id. Ep. 3, 2, 8:

    sed ego nunc mihi cesso, qui non umerum hunc onero pallio,

    Ter. Phorm. 5, 6, 4.—
    b.
    With inf.:

    ego hinc migrare cesso,

    Plaut. Ep. 3, 2, 6 sq.:

    numquid principio cessavit verbum docte dicere?

    id. Pers. 4, 4, 3; so,

    alloqui,

    Ter. And. 2, 2, 6; 5, 2, 4:

    adoriri,

    id. Heaut. 4, 5, 9:

    pultare ostium,

    id. ib. 3, 1, 1; id. Phorm. 2, 3, 30:

    introrumpere,

    id. Eun. 5, 5, 26:

    detrahere de nobis,

    Cic. Att. 11, 11, 2:

    mori,

    Hor. C. 3, 27, 58 et saep.—
    II.
    In gen.
    A.
    To be inactive, idle, at leisure, to do nothing:

    cur tam multos deos nihil agere et cessare patitur? cur non rebus humanis aliquos otiosos deos praeficit?

    Cic. N. D. 3, 39, 93; cf. id. ib. 1, 9, 22; id. Off. 3, 1, 1: nisi forte ego vobis cessare nunc videor;

    cum bella non gero,

    id. de Sen. 6, 18:

    et si quid cessare potes, requiesce sub umbrā,

    Verg. E. 7, 10:

    cessabimus una,

    Prop. 3 (4), 23, 15; Ov. M. 4, 37:

    cur alter fratrum cessare et ludere et ungi praeferat, etc.,

    Hor. Ep. 2, 2, 183 (cessare otiari et jucunde vivere, Schol. Crucq.); so id. ib. 1, 7, 57:

    per hibernorum tempus,

    Liv. 36, 5, 1:

    cessatum usque adhuc est: nunc porro expergiscere,

    Ter. Ad. 4, 4, 23:

    cessatum ducere curam,

    put to rest, Hor. Ep. 1, 2, 31:

    non timido, non ignavo cessare tum licuit,

    Curt. 3, 11, 5.—
    b.
    Of things, to be at rest, to rest, be still, inactive, unemployed, or unused, etc.:

    si cessare putas rerum primordia posse, Cessandoque novos rerum progignere motus,

    Lucr. 2, 80 sq.:

    quid ita cessarunt pedes?

    Phaedr. 1, 9, 5:

    et grave suspenso vomere cesset opus,

    Tib. 2, 1, 6; Ov. F. 6, 348:

    Achilles cessare in Teucros pertulit arma sua,

    Prop. 2, 8, 30:

    cur Berecyntiae Cessant flamina tibiae,

    Hor. C. 3, 19, 19:

    cessat voluntas?

    id. ib. 1, 27, 13:

    cessat ira deae,

    Liv. 29, 18, 10:

    solas sine ture relictas Praeteritae cessasse ferunt Letoïdos aras,

    i. e. remained unsought, unapproached, Ov. M. 8, 278; cf.:

    at nunc desertis cessant sacraria lucis,

    Prop. 3 (4), 13, 47; and:

    cessaturae casae,

    Ov. F. 4, 804:

    cessans honor,

    a vacant office, Suet. Caes. 76.—
    (β).
    Of land, to lie uncultivated, fallow (cf. cessatio):

    alternis idem tonsas cessare novales,

    Verg. G. 1, 71; Plin. 18, 23, 52, § 191; cf. Suet. Aug. 42.— Pass.:

    cessata arva,

    Ov. F. 4, 617.— Trop., of a barren woman, Paul. Nol. Carm. 6, 48.—
    c.
    Sometimes cessare alicui rei, like vacare alicui rei, to have leisure for something, i.e. to attend to, apply one ' s self to:

    amori,

    Prop. 1, 6, 21.—
    B.
    Rarely (prob. not ante-Aug.), not to be at hand or present, to be wanting:

    cessat voluntas? non aliā bibam Mercede,

    Hor. C. 1, 27, 13:

    augendum addendumque quod cessat,

    Quint. 2, 8, 10.—Hence,
    2.
    Judic. t. t.
    a.
    Of persons, not to appear before a tribunal, to make default:

    culpāne quis an aliquā necessitate cessasset,

    Suet. Claud. 15 (where, [p. 323] just before, absentibus; cf.

    absum, 8.): quoties delator adesse jussus cessat,

    Dig. 49, 14, 2, § 4; so ib. 47, 10, 17, § 20.—
    b.
    Of things (a process, verdict), to be invalid, null, void:

    cessat injuriarum actio,

    Dig. 47, 10, 17, § 1:

    revocatio,

    ib. 42, 8, 10, § 1:

    edictum,

    ib. 39, 1, 1:

    senatus consultum,

    ib. 14, 6, 12 et saep.—
    C.
    Also rare, in a moral view, to depart from a right way, i.e. to mistake, err:

    ut scriptor si peccat... Sic qui multum cessat,

    Hor. A. P. 357:

    oratoris perfecti illius, ex nullā parte cessantis,

    Quint. 1, 10, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > cesso

  • 89 insto

    in-sto, stĭti, stātum (e. g. instaturum, Liv. 10, 36, 3:

    instaturos,

    Front. Strat. 2, 6, 10 al.), 1, v. n., to stand in or upon a thing (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., constr. with dat., in and abl., or acc.
    (α).
    With dat.:

    jugis,

    Verg. A. 11, 529.—
    (β).
    With in and abl.: saxo in globoso, Pac. ap. Auct. Her. 2, 23, 36 (Trag. Fragm. v. 367 Rib.):

    instans in medio triclinio,

    Suet. Tib. 72.—
    (γ).
    Absol., to draw nigh, approach; to impend, threaten:

    quibus ego confido impendere fatum aliquod, et poenas jam diu debitas aut instare jam plane, aut certe jam appropinquare,

    Cic. Cat. 2, 5:

    instant apparatissimi magnificentissimique ludi,

    id. Pis. 27:

    cum illi iter instaret,

    id. Att. 13, 23:

    quidquid subiti et magni discriminis instat,

    Juv. 6, 520:

    ante factis omissis, illud quod instet, agi oportere,

    the subject in hand, Cic. Inv. 2, 11, 37. —

    Of persons: cum legionibus instare Varum,

    Caes. B. C. 2, 43.—
    (δ).
    With acc. (ante-class.):

    tantum eum instat exitii,

    Plaut. Poen. 4, 2, 96.—
    B.
    In partic., to press upon, harass, molest, menace, threaten. —With dat., acc., or absol.
    (α).
    With dat.:

    cedenti,

    Liv. 10, 36:

    vestigiis,

    id. 27, 12, 9:

    instantem regi cometen videre,

    Juv. 6, 407.—
    (β).
    With acc.:

    si me instabunt (al. mi),

    Plaut. Curc. 3, 1, 6.—
    II.
    Trop.
    A.
    To urge or press upon one, to insist; to pursue a thing (syn. urgeo):

    quamobrem urge, insta, perfice,

    Cic. Att. 13, 32, 1:

    accusatori,

    id. Font. 1:

    ille instat factum (esse),

    he insists upon the fact, Ter. And. 1, 1, 120.— To follow up eagerly, pursue; with dat. or acc.
    (α).
    With dat.:

    instant operi regnisque futuris,

    Verg. A. 1, 504:

    talibus instans monitis (parens),

    Juv. 14, 210:

    non ignarus instandum famae,

    Tac. Agr. 18.—
    (β).
    With acc., to urge forward, ply, transact with zeal or diligence: instant mercaturam, Nov. ap. Non. 212, 30 (Com. Rel. p. 223 Rib.):

    parte aliā Marti currumque, rotasque volucres Instabant,

    were hastening forward, working hard at, busily constructing, Verg. A. 8, 434: rectam viam, to go right, i. e. to be right, to hit the mark, Plaut. As. 1, 1, 40:

    unum instare de indutiis vehementissime contendere,

    Caes. B. C. 3, 17, 5; cf. Zumpt, Gram. § 385.—
    (γ).
    Absol.:

    vox domini instantis,

    Juv. 14, 63.—
    B.
    To demand earnestly, solicit, insist upon:

    satis est, quod instat de Milone,

    Cic. Q. Fr. 3, 2:

    quod profecto cum sua sponte, tum, te instante, faciet,

    at your instance, your solicitation, id. Att. 3, 15.— With inf.:

    instat Scandilius poscere recuperatores,

    Cic. Verr. 2, 3, 59, § 136.—With ut or ne:

    tibi instat Hortensius, ut eas in consilium,

    Cic. Quint. 10:

    uxor acriter tua instat, ne mihi detur,

    Plaut. Cas. 2, 5, 33; cf.:

    nunc nosmet ipsi nobis instemus, ut, etc.,

    Auct. Her. 4, 56, 69.— Impers.:

    profecto, si instetur, suo milite vinci Romam posse,

    Liv. 2, 44.—Hence, instans, antis, P. a.
    A.
    (Standing by, being near, i. e.) Present.
    1.
    In gen.:

    quae venientia metuuntur, eadem efficiunt aegritudinem instantia,

    Cic. Tusc. 4, 6, 11:

    ex controversia futuri, raro etiam ex instantis aut facti,

    id. de Or. 2, 25, 105:

    tempus,

    Auct. Her. 2, 5, 8:

    bellum,

    Cic. Phil. 11, 10, 24.—
    2.
    In partic., gram. t. t.:

    tempus, i.q. praesens tempus,

    the present tense, the present, Quint. 5, 10, 42; Charis. p. 147 P. et saep.—
    B.
    Pressing, urgent, importunate (post-Aug.):

    periculum,

    Nep. Paus. 3, 5:

    species terribilior jam et instantior,

    Tac. H. 4, 83:

    gestus acer atque instans,

    Quint. 11, 3, 92 sq.; cf.:

    argumentatio acrior et instantior,

    id. ib. §

    164: admonitio instantior,

    Gell. 13, 24, 19.— Adv.: instanter, vehemently, earnestly, pressingly:

    intente instanterque pronuntiare,

    Plin. Ep. 5, 19, 6:

    petere,

    id. ib. 5, 7, 22:

    plura acriter et instanter incipere,

    Quint. 9, 3, 30:

    dicere,

    id. 9, 4, 126.— Comp.:

    instantius concurrere,

    to fight more vehemently, Tac. A. 6, 35. — Sup.:

    instantissime desiderare,

    Gell. 4, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > insto

  • 90 intervenio

    inter-vĕnĭo, vēni, ventum, 4, v. n., rarely a., to come between, come upon, to come in during, to intervene, interrupt (class.; syn. intercedo).
    I.
    Lit., constr. with dat., rarely with acc.
    A.
    Of persons:

    sponsae pater intervenit,

    Ter. And. 4, 3, 17:

    quin malo abscedas: ne interveneris, quaeso, dum resipiscit,

    Plaut. Mil. 4, 8, 23:

    verens ne molesti vobis interveniremus,

    Cic. de Or. 2, 3:

    casu Germani equites interveniunt,

    Caes. B. G. 6, 37:

    orationi,

    Liv. 1, 48:

    Statius intervenit nonnullorum querelis,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 1.— With pro:

    pro sociis,

    Flor. 1, 13, 6. — With ne:

    ne quid perperam fieret,

    Suet. Tib. 33. —
    B.
    Of things.
    1.
    To come, be, or lie between:

    medius paries intervenit,

    Dig. 33, 3, 4:

    interveniente Ascanio lacu,

    Plin. 5, 32, 43, § 148:

    interveniente flumine,

    id. 5, 1, 1, § 13; 4, 21, 35, § 115.—
    2.
    To interfere with, interrupt, put a stop to.
    (α).
    With dat.:

    nox proelio intervenit,

    Liv. 23, 18:

    continuationi sermonis,

    Quint. 9, 3, 23:

    verboque intervenit omni plangor,

    Ov. M. 11, 708; so, of an oath in conversation: quoties lascivum intervenit illud, etc., Juv. 6, 194.—
    (β).
    With acc. (only in Tacitus):

    ludorum diebus, qui cognitionem intervenerant,

    Tac. A. 3, 23.—
    II.
    Transf.
    A.
    To take place meanwhile or among other things, to happen, occur:

    nulla mihi res posthac potest jam intervenire tanta, quae, etc.,

    Ter. Heaut. 4, 3, 1:

    quae inter vos intervenerint, etc.,

    id. Hec. 3, 2, 16:

    Epicurus exiguam dicit fortunam intervenire sapienti,

    Cic. Fin. 1, 19:

    casus mirificus quidam intervenit,

    has taken place, id. Fam. 7, 5, 2:

    interveniunt motu stellarum grandines, imbres,

    Plin. 18, 25, 57, § 208:

    intervenit his cogitationibus avitum malum, regni cupido,

    Liv. 1, 6.—
    B.
    To stand in the way of, to oppose, hinder, prevent, disturb:

    Sabinum bellum coeptis intervenit,

    Liv. 1, 36:

    deliberationi metum pro republica intervenisse,

    id. 2, 24:

    vilicum intervenientem flagellāsset,

    Suet. Claud. 38:

    quis vestro Deus intervenit amori?

    Calp. Ecl. 3, 23.—
    C.
    Leg. t. t.
    1.
    To interpose, become surety, Dig. 15, 1, 3, § 5; 50, 1, 17, § 15 al.—
    2.
    To conduct a suit in another ' s name, Gai. Inst. 4, 87; cf. 4, 86 init.:

    pro debitore,

    id. ib. 4, 182.—
    D.
    To interfere, intermeddle, exercise one ' s authority:

    neque senatu interveniente,

    Suet. Caes. 30:

    praetor interveniet,

    Dig. 4, 3, 23. — Pass. impers.:

    si interventum est casu,

    Cic. Top. 20:

    ubi de improviso est interventum mulieri,

    Ter. Heaut. 2, 3, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > intervenio

  • 91 nunc

    nunc, adv. [Sanscr. nu, nūnam, now; Gr. nu, nun; cf. Lat. num, with demonstr. -ce], now, at present, at this time (prop of that which is present to the speaker or writer).
    A.
    In gen.
    1.
    Contrasted with past time (opp. tum, tunc, antea, quondam, aliquando, olim, etc.):

    longe aliam, inquam, praebes nunc atque olim,

    Plaut. As. 1, 3, 53; Ter. Heaut. 2, 1, 4:

    alium esse censes nunc me atque olim,

    id. And. 3, 3, 13:

    omnia, quae sunt conclusa nunc artibus, dispersa quondam fuerunt,

    Cic. de Or 1, 42, 187:

    sed tu illum animum nunc adhibe, quaeso, quo me tum esse oportere censebas,

    id. Fam. 6, 1, 16; Ter. Ad. 1, 2, 24; Verg. A. 6, 776: sed erat tunc excusatio oppressis;

    nunc nulla est,

    Cic. Phil. 7, 5, 14; Liv. 4, 34, 6; 4, 25, 13:

    arx minus aliquanto nunc munita quam antea,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 13: nunc si videtur, hoc;

    illud alias,

    id. Tusc. 1, 11, 23; Liv. 29, 18, 18; Suet. Tib. 29:

    aut nunc... aut aliquando,

    Cic. Mil. 25, 67:

    ante hoc tempus numquam... sed nunc,

    id. Ac. 1, 1, 3.—
    2.
    Contrasted with future time (opp. postea, mox, olim, etc.):

    Cluentio nisi nunc satisfecero, postea satisfaciendi potestas non erit,

    Cic. Clu. 4, 10; Liv. 39, 19, 6:

    deos nunc testes esse, mox fore ultores,

    id. 3, 2, 4; 3, 25, 8:

    qui olim nominabitur, nunc intellegitur,

    Quint. 10, 1, 104; Verg. A. 4, 627; cf. Liv. 40, 15, 4.—
    3.
    Absol. of present time, without suggestion of contrast, = hodie, nostro tempore:

    nunc tibi pater hic est,

    Plaut. Capt. 5, 4, 21:

    Marcellus, qui nunc aedilis curulis est,

    Cic. de Or. 1, 13, 57.— With the interrog. ne, in the form nun-cine (for num-ce-ne;

    ante-class.): hem, nuncin demum?

    Ter. And. 4, 1, 59.—
    B.
    Strengthened by demum, denique, primum (v. h. vv.):

    nunc demum intellego,

    Plaut. Mil. 2, 6, 62; Ter. Heaut. 2, 3, 12:

    nunc demum rescribo his litteris,

    Cic. Att. 16, 3, 1:

    tantum accessit, ut mihi nunc denique amare videar, antea dilexisse,

    id. ib. 14, 17, A, 5; id. Fam. 9, 14, 11; Ov. A. A. 3, 121:

    nunc, quam rem oratum huc veni, primum proloquar,

    Plaut. Am. prol. 50; 2, 2, 63; 2, 2, 52:

    nunc primum hoc aures tuae crimen accipiunt?

    Cic. Verr. 2, 2, 8, § 24; 2, 2, 60, § 147:

    hoc quoque propter tuos ternos denarios nunc primum postulatur,

    id. ib. 2, 3, 25, § 63.—
    C.
    In special phrases.
    1.
    Ut nunc est, as things now are, in the present state of affairs, as matters stand: constitui, ut nunc est, cum exercitu proficisci, Poll. ap. Cic. Fam. 9, 31, 17:

    quae (causae) si manebunt... et, ut nunc est, mansurae videntur,

    Cic. Att. 12, 29, 1:

    suaviter, ut nunc est, inquam,

    Hor. S. 1, 9, 5.—
    2.
    Qui nunc sunt, the men of this time, those now living, the present age:

    judiciis, qui nunc sunt. hominum,

    Cic. ad Q. Fr. 1, 1, 15, § 43; Plin. 22, 25, 71, § 147; cf.:

    tace stulta: non tu nunc hominum mores vides?

    of the men of this day, Plaut. Pers. 3, 1, 57.—
    3.
    Nunc ipsum, just now, at this very time:

    quin nunc ipsum non dubitabo rem tantam abicere si id erit rectius,

    Cic. Att. 7, 3, 2; 8, 9, 2; 12, 40, 2:

    nunc tamen ipsum,

    id. ib. 12, 16, 11.—Nunc repeated with emphasis:

    nunc, nunc o liceat crudelem abrumpere vitam,

    Verg. A. 8, 579 (al. nunc o nunc);

    5, 189: nunc, nunc adeste, nunc in hostiles domos Iram vertite,

    Hor. Epod. 5, 53.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of past or future time, conceived as present, now, at that time.
    1.
    Of past time:

    id adeo nos nunc factum invenimus,

    Plaut. Most. 2, 2, 46: item Menandri Phasma nunc nuper dedit (Gr. nun arti), Ter. Eun. prol. 9:

    nunc in causā refrixit,

    Cic. Planc. 23, 55:

    quos ego campos antea nitidissimos vidissem, hos ita vastatos nunc videbam, ut, etc.,

    id. Verr. 2, 3, 18, § 47:

    nunc reus erat apud Crassum,

    id. Att. 2, 24, 4:

    cum eum antea tui similem in dicendo viderim, tum vero nunc... multo videbam similiorem,

    id. Brut. 71, 250:

    incerto nunc etiam exitu victoriae signa intulerunt,

    Caes. B. G. 7, 62, 6; 6, 40, 6: nunc Saliaribus Ornare pul vinar deorum Tempus erat dapibus, Hor C. 1, 37, 2.—Esp. in orat. obliq., where the nunc of direct narration is retained: dixit, nunc demum se voti esse damnatum, Nep Timol. 5, 3; Liv. 3, 19, 8; 3, 40, 10; 8, 33, 18; 8, 34, 3;

    42, 52, 8: nec nunc adulteria objecturum ait,

    Tac. A. 11, 30; cf. Nipperd. ad Tac. A. 14, 35; Krebs, Antibarb. p. 774. —
    2.
    Of future time (rare):

    quis nunc te adibit? Cui videberis bella? Quem nunc amabis?

    Cat. 8, 16 sq.; Just. 8, 2, 10.—
    B.
    Of the state of affairs, the condition of the argument, etc., now, under these circumstances, in view of this.
    1.
    In gen.:

    nunc quoniam hominem generavit et ornavit deus, perspicuum sit, etc.,

    Cic. Leg. 1, 9, 27; Prop. 4, 9, 73:

    vera igitur illa sunt nunc omnia,

    Cic. Ac. 2, 33, 106:

    non ego nunc vereor, ne sis mihi vilior istis,

    Prop. 1, 2, 25; Ov. F. 1, 333:

    nunc itaque et versus et cetera ludicra pono,

    Hor. Ep. 1, 1, 10:

    quid nunc?

    Plaut. As. 3, 3, 71; id. Aul. 2, 3, 77.—
    2.
    Introducing a fact or conclusion opposed to a previous supposition or thought:

    etiamsi ad vos esset singulos aliquid ex hoc agro perventurum, tamen honestius eum vos universi quam singuli possideretis. Nunc vero cum ad nos nihil pertineat, etc.,

    Cic. Agr. 2, 31, 85; id. Tusc. 3, 1, 2; id. Cat. 2, 7, 16; id. Font. 11, 24: si ecastor nunc habeas quod des, alia verba perhibeas;

    nunc quia nihil habes, maledictis te eam ductare postulas,

    Plaut. As. 1, 3, 36; id. Bacch. 3, 3, 8; Quint. 8, 6, 48; 10, 5, 7; Liv. 21, 40, 3:

    quodsi Mazaeus supervenisset, ingens clades accipi potuit: nunc, dum ille segnis in eo tumulo sedet, etc.,

    Curt. 4, 12, 15.—
    C.
    Nunc... nunc, now... now; at one time, at another; sometimes... sometimes:

    tribuni plebis nunc fraudem, nunc neglegentiam consulum accusabant,

    Liv. 4, 2:

    nunc hac parte, nunc illā,

    id. 34, 13:

    ut nunc in liminibus starent, nunc errabundi domos suas pervagarentur,

    id. 1, 29:

    nunc hos, nunc illos aditus omnemque pererrat Arte locum,

    Verg. A. 5, 441; 5, 189:

    nunc huc, nunc illuc curro,

    Ov. H. 10, 19.—Also thrice repeated:

    nunc ad prima signa, nunc in medium, nunc in ultimo agmine aderat,

    Curt. 7, 3, 17; Just. 4, 1, 4;

    and even five times,

    Sen. Dial. 5 (Ira), 3, 6.—The first nunc is sometimes poetically omitted: pariterque sinistros, Nunc dextros solvere sinus, Verg. A. [p. 1228] 5, 830.—
    b.
    Nunc... mox, Vell. 2, 63.—
    c.
    Nunc... postremo, Liv. 3, 49.—
    d.
    Nunc... modo, Liv. 8, 32; Ov. M. 13, 922.—
    D.
    In forming a climax, but now, Plaut. Bacch. 3, 3, 8:

    quae quidem multo plura evenirent, si ad quietem integri iremus: nunc onusti cibo et vino perturbata et confusa cernimus,

    Cic. Div. 1, 29, 60:

    si haec non ad cives Romanos, si non ad homines, verum ad bestias conqueri vellem, tamen tantā rerum atrocitate commoverentur. Nunc vero cum loquar apud senatores populi Romani, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 67, § 171:

    si... nunc (vero),

    id. Font. 11, 25; id. Cat. 2, 7, 14; id. Fam. 15, 13, 3: cum aliquid videbatur caveri posse, tum id neglegi dolebam;

    nunc vero, eversis omnibus rebus, etc.,

    id. ib. 6, 21, 1: cum... nunc vero, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 19, 1.—
    E.
    In a transition, to introduce a new subject, in that case, now, then: abi nunc, populi fidem implora, Auct. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3; Sen. Ben. 5, 12, 3 sq.; 6, 35, 5; Plaut. Stich. 1, 3, 17; cf. Sall. J. 14, 17; for nunciam, v. jam, I. A. 1. b.

    Lewis & Short latin dictionary > nunc

  • 92 nuncio

    nuntĭo ( nunc-), āvi, ātum, 1, v. a. [nuntius], to announce, declare, report, relate, narrate, make known, inform, give intelligence of, etc. (cf.: narro, indico, trado, scribo, dico, certiorem facio, etc.).
    I.
    In gen., alike of verbal and of written communications; constr. acc. of thing and dat. of person; for the acc. may stand an acc. and inf., a clause with ut or ne and subj., or subj. alone, or with de and abl.; for the dat. an acc. with ad (ante-class.); in pass., both personal and impersonal, the latter most usually, esp. in perf. nuntiatum est, [p. 1229] with subj.-clause.
    A.
    Act.
    1.
    With acc. of thing (dat. of person):

    non dubito quin celerius tibi hoc rumor, quam ullius nostrum litterae nuntiārint,

    Cic. Att. 1, 15, 1:

    horas quinque puer nondum tibi nuntiat,

    Mart. 8, 67, 1:

    senatui ac populo victoriam,

    Suet. Ner. 1:

    ut nuntiarem nuntium exoptabilem,

    Plaut. Stich. 2, 2, 67:

    voluptatem magnam,

    Ter. Heaut. 1, 2, 10:

    quid est, quod percipi possit, si ne sensus quidem vera nuntiant,

    Cic. Ac. 2, 25, 79:

    talia tibi,

    Plin. Ep. 5, 17, 6:

    horas,

    to tell the time of day, Mart. 8, 67, 1; 10, 48, 1; cf. Tac. A. 15, 30.—
    2.
    With clause:

    qui nuntiarent, prope omnes naves afflictas esse,

    Caes. B. G. 5, 10; 4, 11, 6:

    nuntiate regi vestro, regem Romanum deos facere testes,

    Liv. 1, 22, 7:

    litterae tuae laeta continebant, quod te in urbe teneri nuntiabant,

    Plin. Ep. 5, 9, 1:

    visus est talis, qualem esse eum tuae mihi litterae nuntiārant,

    Cic. Att. 1, 19, 11.—With ut, ne, or subj.:

    Catilinae nuntiare, ne eum Lentulus aliique terrerent,

    Sall. C. 48, 4:

    deligit centurionem qui nuntiaret regibus ne armis disceptarent,

    Tac. A. 2, 65:

    nuntiatum, ut prodiret,

    Cic. de Or. 2, 86, 358:

    Vibius nuntiavit Pisoni Romam ad dicendam causam veniret,

    Tac. A. 2, 79:

    jubet nuntiare miserae, dicendam ad causam postero die adesset,

    id. ib. 11, 37; Dig. 49, 14, 44.—
    3.
    With inf.:

    ergo nuntiat patri abicere spem et uti necessitate,

    Tac. A. 16, 11 init.
    4.
    Absol.: Ly. Salutem multam dicito patrono. Cu. Nuntiabo, I will do so, Plaut. Curc. 4, 2, 38.—
    B.
    Passive constructions.
    1.
    Pers.:

    utinam meus nunc mortuos pater ad me nuntietur,

    Plaut. Most. 1, 3, 76:

    aquatores premi nuntiantur,

    Caes. B. C. 1, 73:

    crebris motibus terrae ruere in agris nuntiabantur tecta,

    Liv. 4, 21, 5:

    (tribuni) summā vi restare nuntiabantur,

    id. 4, 58, 4; 22, 54, 9:

    hoc adeo celeriter fecit, ut simul adesse, et venire nuntiaretur,

    Caes. B. G. 3, 36:

    jamjam adesse ejus equites nuntiabantur,

    id. ib. 1, 14; Plin. Ep. 3, 7, 1.—
    2.
    Impers.:

    conantibus, priusquam id effici posset, adesse Romanos nuntiatur,

    Caes. B. G. 6, 4, 1:

    Caesari nuntiatur Sulmonenses cupere, etc.,

    id. B. C. 1, 18, 1:

    nuntiatur Afranio magnos commeatus ad flumen constitisse,

    id. ib. 1, 51, 1:

    non dubie mihi nuntiabatur Parthos transīsse Euphratem,

    Cic. Fam. 15, 1, 1; id. Verr. 2, 5, 34, § 87; id. Mil. 18, 48:

    nuntiatum est nobis a M. Varrone, venisse eum Romā,

    Cic. Ac. 1, 1, 1:

    cum paulo esset de hoc incommodo nuntiatum,

    id. Verr. 2, 5, 16, § 41:

    nuntiatumque Hannibali est,

    Liv. 23, 19, 11; Cic. Fam. 11, 12, 1; Tac. A. 2, 79.— Absol.:

    occiso Sex. Roscio, qui primus Ameriam nuntiat?

    who will be the first bearer of the tidings? Cic. Rosc. Am. 34, 96:

    bene, ita me di ament, nuntias,

    you bring good news, Ter. Hec. 4, 4, 20.—
    II.
    In partic., in jurid. Lat., to denounce, inform against:

    causam pecuniae fisco,

    Dig. 49, 14, 39; cf.:

    cum heres decessisset, exstitit qui bona nuntiaret,

    ib. 29, 5, 22: opus novum, to inform against a work undertaken by another to one's injury:

    opus novum, si tibi nuntiavero,

    ib. 4, 7, 3; 16; 43, 20, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > nuncio

  • 93 nuntio

    nuntĭo ( nunc-), āvi, ātum, 1, v. a. [nuntius], to announce, declare, report, relate, narrate, make known, inform, give intelligence of, etc. (cf.: narro, indico, trado, scribo, dico, certiorem facio, etc.).
    I.
    In gen., alike of verbal and of written communications; constr. acc. of thing and dat. of person; for the acc. may stand an acc. and inf., a clause with ut or ne and subj., or subj. alone, or with de and abl.; for the dat. an acc. with ad (ante-class.); in pass., both personal and impersonal, the latter most usually, esp. in perf. nuntiatum est, [p. 1229] with subj.-clause.
    A.
    Act.
    1.
    With acc. of thing (dat. of person):

    non dubito quin celerius tibi hoc rumor, quam ullius nostrum litterae nuntiārint,

    Cic. Att. 1, 15, 1:

    horas quinque puer nondum tibi nuntiat,

    Mart. 8, 67, 1:

    senatui ac populo victoriam,

    Suet. Ner. 1:

    ut nuntiarem nuntium exoptabilem,

    Plaut. Stich. 2, 2, 67:

    voluptatem magnam,

    Ter. Heaut. 1, 2, 10:

    quid est, quod percipi possit, si ne sensus quidem vera nuntiant,

    Cic. Ac. 2, 25, 79:

    talia tibi,

    Plin. Ep. 5, 17, 6:

    horas,

    to tell the time of day, Mart. 8, 67, 1; 10, 48, 1; cf. Tac. A. 15, 30.—
    2.
    With clause:

    qui nuntiarent, prope omnes naves afflictas esse,

    Caes. B. G. 5, 10; 4, 11, 6:

    nuntiate regi vestro, regem Romanum deos facere testes,

    Liv. 1, 22, 7:

    litterae tuae laeta continebant, quod te in urbe teneri nuntiabant,

    Plin. Ep. 5, 9, 1:

    visus est talis, qualem esse eum tuae mihi litterae nuntiārant,

    Cic. Att. 1, 19, 11.—With ut, ne, or subj.:

    Catilinae nuntiare, ne eum Lentulus aliique terrerent,

    Sall. C. 48, 4:

    deligit centurionem qui nuntiaret regibus ne armis disceptarent,

    Tac. A. 2, 65:

    nuntiatum, ut prodiret,

    Cic. de Or. 2, 86, 358:

    Vibius nuntiavit Pisoni Romam ad dicendam causam veniret,

    Tac. A. 2, 79:

    jubet nuntiare miserae, dicendam ad causam postero die adesset,

    id. ib. 11, 37; Dig. 49, 14, 44.—
    3.
    With inf.:

    ergo nuntiat patri abicere spem et uti necessitate,

    Tac. A. 16, 11 init.
    4.
    Absol.: Ly. Salutem multam dicito patrono. Cu. Nuntiabo, I will do so, Plaut. Curc. 4, 2, 38.—
    B.
    Passive constructions.
    1.
    Pers.:

    utinam meus nunc mortuos pater ad me nuntietur,

    Plaut. Most. 1, 3, 76:

    aquatores premi nuntiantur,

    Caes. B. C. 1, 73:

    crebris motibus terrae ruere in agris nuntiabantur tecta,

    Liv. 4, 21, 5:

    (tribuni) summā vi restare nuntiabantur,

    id. 4, 58, 4; 22, 54, 9:

    hoc adeo celeriter fecit, ut simul adesse, et venire nuntiaretur,

    Caes. B. G. 3, 36:

    jamjam adesse ejus equites nuntiabantur,

    id. ib. 1, 14; Plin. Ep. 3, 7, 1.—
    2.
    Impers.:

    conantibus, priusquam id effici posset, adesse Romanos nuntiatur,

    Caes. B. G. 6, 4, 1:

    Caesari nuntiatur Sulmonenses cupere, etc.,

    id. B. C. 1, 18, 1:

    nuntiatur Afranio magnos commeatus ad flumen constitisse,

    id. ib. 1, 51, 1:

    non dubie mihi nuntiabatur Parthos transīsse Euphratem,

    Cic. Fam. 15, 1, 1; id. Verr. 2, 5, 34, § 87; id. Mil. 18, 48:

    nuntiatum est nobis a M. Varrone, venisse eum Romā,

    Cic. Ac. 1, 1, 1:

    cum paulo esset de hoc incommodo nuntiatum,

    id. Verr. 2, 5, 16, § 41:

    nuntiatumque Hannibali est,

    Liv. 23, 19, 11; Cic. Fam. 11, 12, 1; Tac. A. 2, 79.— Absol.:

    occiso Sex. Roscio, qui primus Ameriam nuntiat?

    who will be the first bearer of the tidings? Cic. Rosc. Am. 34, 96:

    bene, ita me di ament, nuntias,

    you bring good news, Ter. Hec. 4, 4, 20.—
    II.
    In partic., in jurid. Lat., to denounce, inform against:

    causam pecuniae fisco,

    Dig. 49, 14, 39; cf.:

    cum heres decessisset, exstitit qui bona nuntiaret,

    ib. 29, 5, 22: opus novum, to inform against a work undertaken by another to one's injury:

    opus novum, si tibi nuntiavero,

    ib. 4, 7, 3; 16; 43, 20, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > nuntio

  • 94 obficio

    offĭcĭo ( obf-), ēci, ectum, 3, v. n. and a. [ob-facio], to come in the way of, to hinder, oppose, thwart, obstruct (class.; syn. obsto).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    nunc quidem paululum, inquit, a sole: offecerat videlicet apricanti,

    hindered him from sunning himself, stood before him so as to intercept the sunshine, Cic. Tusc. 5, 32, 92: luminibus, to obstruct one's light:

    jus vel altius tollendi aedes aut non tollendi, ne luminibus vicini officiatur,

    Gai. Inst. 2, 31; Dig. 8, 2, 2; 10; 23;

    39, 1, 5 et saep.—So, in a fig.: nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae et gloriae,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    demoliri ea, quorum altitudo officeret auspiciis,

    id. Off. 3, 16, 66:

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    intervening before, id. N. D. 2, 19, 49:

    cum alii in angustiis ipsi sibi properantes officerent,

    Sall. J. 58, 6:

    hostium itineri,

    id. ib. 52, 6: prospectui, Auct. B. Afr. 52.—
    (β).
    Act. (only ante- and post-class.):

    quapropter simul inter se retrahuntur et extra Officiuntur,

    are impeded, Lucr. 2, 156; 4, 763; 5, 776 (iter, Auct. B. Afr. 61, is prob. a gloss).—
    II.
    Trop., to stand in the way of, to oppose, obstruct, to be detrimental or hurtful to, to hurt (cf.:

    obsisto, adversor, noceo): promitto tibi non offerturum,

    Plaut. As. 1, 1, 97:

    cur te mihi offers, ac meis commodis, officio simulato, officis et obstas?

    Cic. Rosc. Am. 38, 112; cf. id. ib. 2, 6:

    consiliis alicujus,

    Sall. C. 27, 4:

    timor animi auribus officit,

    id. ib. 58, 2:

    nomini, i. e. famae, Liv. praef. 1: officiunt laetis frugibus herbae,

    hurt by shutting off light and moisture, Verg. G. 1, 69:

    lactucae officiunt claritati oculorum,

    Plin. 20, 7, 26, § 68.—With quominus:

    nec vero Isocrati, quominus haberetur summus orator, offecit, quod, etc.,

    Plin. Ep. 6, 29, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > obficio

  • 95 officio

    offĭcĭo ( obf-), ēci, ectum, 3, v. n. and a. [ob-facio], to come in the way of, to hinder, oppose, thwart, obstruct (class.; syn. obsto).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    nunc quidem paululum, inquit, a sole: offecerat videlicet apricanti,

    hindered him from sunning himself, stood before him so as to intercept the sunshine, Cic. Tusc. 5, 32, 92: luminibus, to obstruct one's light:

    jus vel altius tollendi aedes aut non tollendi, ne luminibus vicini officiatur,

    Gai. Inst. 2, 31; Dig. 8, 2, 2; 10; 23;

    39, 1, 5 et saep.—So, in a fig.: nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae et gloriae,

    Cic. Rab. Post. 16, 43:

    demoliri ea, quorum altitudo officeret auspiciis,

    id. Off. 3, 16, 66:

    ipsa umbra terrae soli officiens noctem efficit,

    intervening before, id. N. D. 2, 19, 49:

    cum alii in angustiis ipsi sibi properantes officerent,

    Sall. J. 58, 6:

    hostium itineri,

    id. ib. 52, 6: prospectui, Auct. B. Afr. 52.—
    (β).
    Act. (only ante- and post-class.):

    quapropter simul inter se retrahuntur et extra Officiuntur,

    are impeded, Lucr. 2, 156; 4, 763; 5, 776 (iter, Auct. B. Afr. 61, is prob. a gloss).—
    II.
    Trop., to stand in the way of, to oppose, obstruct, to be detrimental or hurtful to, to hurt (cf.:

    obsisto, adversor, noceo): promitto tibi non offerturum,

    Plaut. As. 1, 1, 97:

    cur te mihi offers, ac meis commodis, officio simulato, officis et obstas?

    Cic. Rosc. Am. 38, 112; cf. id. ib. 2, 6:

    consiliis alicujus,

    Sall. C. 27, 4:

    timor animi auribus officit,

    id. ib. 58, 2:

    nomini, i. e. famae, Liv. praef. 1: officiunt laetis frugibus herbae,

    hurt by shutting off light and moisture, Verg. G. 1, 69:

    lactucae officiunt claritati oculorum,

    Plin. 20, 7, 26, § 68.—With quominus:

    nec vero Isocrati, quominus haberetur summus orator, offecit, quod, etc.,

    Plin. Ep. 6, 29, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > officio

  • 96 Scipiadas

    1.
    scīpĭo, ōnis, m. [root skap-; Gr. skêptô, to support, skipôn, = skêptron, a staff; cf.: scāpus, scopio, scamnum], a staff (carried by persons of wealth, rank, high official station, etc.):

    unde ornatu hoc advenis? quid fecisti scipione?

    Plaut. Cas. 5, 4, 6; id. Am. 1, 3, 22; id. As. 1, 1, 111; id. Men. 5, 2, 103; Cat. 37, 10; Plin. 28, 2, 4, § 15:

    eburneus, carried by the viri triumphales,

    Liv. 5, 41 fin.; cf. Val. Max. 4, 4, 5; in the time of the emperors, also by the consuls, Val. Imp. ap. Vop. Aur. 13 fin.; Amm. 29, 2, 15; given as a present from the Roman nation to friendly princes;

    so to Masinissa,

    Liv. 30, 15; 31, 11;

    to Eumenes,

    id. 42, 14 fin.
    2.
    Scīpĭo, ōnis, m. [1. scipio], the name of a celebrated family in the gens Cornelia, the most famous members of which were the two conquerors of the Carthaginians, P. Cornelius Scipio Africanus major, in the second, and P. Cornelius Scipio Aemilianus Africanus minor, in the third Punic war. —In hexameter verse scanned nom. Scīpĭŏ, Luc. 4, 658; Sil. 8, 548; 10, 427; 13, 386; 13, 449 al.; cf., in the foll., 3. init. —Hence,
    1.
    Scīpĭōnĕus, a, um, adj., of the Scipios (late Lat.), Fab. Cl. Gord. Fulg. Act. Mundi, 11, p. 141.—
    2.
    Scīpĭŏnārĭus, a, um, adj.:

    a Scipione quidam male dicunt Scipioninos: nam est Scipionarios,

    Varr. L. L. 9, § 71 Müll.—
    3.
    Scīpĭădes or - as, ae, m. (cf. Prisc. p. 582 P), one of the Scipio family, a Scipio ( poet. for Scipio, the oblique cases of which could not stand in hexameter verse):

    Scipiadas, belli fulmen, Carthaginis horror,

    Lucr. 3, 1034; v. Lachm. ad h. 1.; Lucil. ap. Fest. s. v. scurrae, p. 294 Müll.; nom. Scipiades, Claud. III. Cons. Stil. praef. 1; gen., dat. Scipiadae, Prop. 3, 11, 59 (4, 10, 67); Hor. S. 2, 1, 72; Claud. B. Get. 141; acc. Scipiadem, Hor. S. 2, 1, 17; v. Heind. and Duntz. ad h. 1.; plur. nom. Scipiadae, Manil. 2, 790; Claud. Laud. Stil. 1, 381; gen. Scipiadum, id. Laud. Seren. 42; acc. Scipiadas, Verg. G. 2, 170; Claud. ap. Prop. et Olybr. 149.

    Lewis & Short latin dictionary > Scipiadas

  • 97 Scipio

    1.
    scīpĭo, ōnis, m. [root skap-; Gr. skêptô, to support, skipôn, = skêptron, a staff; cf.: scāpus, scopio, scamnum], a staff (carried by persons of wealth, rank, high official station, etc.):

    unde ornatu hoc advenis? quid fecisti scipione?

    Plaut. Cas. 5, 4, 6; id. Am. 1, 3, 22; id. As. 1, 1, 111; id. Men. 5, 2, 103; Cat. 37, 10; Plin. 28, 2, 4, § 15:

    eburneus, carried by the viri triumphales,

    Liv. 5, 41 fin.; cf. Val. Max. 4, 4, 5; in the time of the emperors, also by the consuls, Val. Imp. ap. Vop. Aur. 13 fin.; Amm. 29, 2, 15; given as a present from the Roman nation to friendly princes;

    so to Masinissa,

    Liv. 30, 15; 31, 11;

    to Eumenes,

    id. 42, 14 fin.
    2.
    Scīpĭo, ōnis, m. [1. scipio], the name of a celebrated family in the gens Cornelia, the most famous members of which were the two conquerors of the Carthaginians, P. Cornelius Scipio Africanus major, in the second, and P. Cornelius Scipio Aemilianus Africanus minor, in the third Punic war. —In hexameter verse scanned nom. Scīpĭŏ, Luc. 4, 658; Sil. 8, 548; 10, 427; 13, 386; 13, 449 al.; cf., in the foll., 3. init. —Hence,
    1.
    Scīpĭōnĕus, a, um, adj., of the Scipios (late Lat.), Fab. Cl. Gord. Fulg. Act. Mundi, 11, p. 141.—
    2.
    Scīpĭŏnārĭus, a, um, adj.:

    a Scipione quidam male dicunt Scipioninos: nam est Scipionarios,

    Varr. L. L. 9, § 71 Müll.—
    3.
    Scīpĭădes or - as, ae, m. (cf. Prisc. p. 582 P), one of the Scipio family, a Scipio ( poet. for Scipio, the oblique cases of which could not stand in hexameter verse):

    Scipiadas, belli fulmen, Carthaginis horror,

    Lucr. 3, 1034; v. Lachm. ad h. 1.; Lucil. ap. Fest. s. v. scurrae, p. 294 Müll.; nom. Scipiades, Claud. III. Cons. Stil. praef. 1; gen., dat. Scipiadae, Prop. 3, 11, 59 (4, 10, 67); Hor. S. 2, 1, 72; Claud. B. Get. 141; acc. Scipiadem, Hor. S. 2, 1, 17; v. Heind. and Duntz. ad h. 1.; plur. nom. Scipiadae, Manil. 2, 790; Claud. Laud. Stil. 1, 381; gen. Scipiadum, id. Laud. Seren. 42; acc. Scipiadas, Verg. G. 2, 170; Claud. ap. Prop. et Olybr. 149.

    Lewis & Short latin dictionary > Scipio

  • 98 scipio

    1.
    scīpĭo, ōnis, m. [root skap-; Gr. skêptô, to support, skipôn, = skêptron, a staff; cf.: scāpus, scopio, scamnum], a staff (carried by persons of wealth, rank, high official station, etc.):

    unde ornatu hoc advenis? quid fecisti scipione?

    Plaut. Cas. 5, 4, 6; id. Am. 1, 3, 22; id. As. 1, 1, 111; id. Men. 5, 2, 103; Cat. 37, 10; Plin. 28, 2, 4, § 15:

    eburneus, carried by the viri triumphales,

    Liv. 5, 41 fin.; cf. Val. Max. 4, 4, 5; in the time of the emperors, also by the consuls, Val. Imp. ap. Vop. Aur. 13 fin.; Amm. 29, 2, 15; given as a present from the Roman nation to friendly princes;

    so to Masinissa,

    Liv. 30, 15; 31, 11;

    to Eumenes,

    id. 42, 14 fin.
    2.
    Scīpĭo, ōnis, m. [1. scipio], the name of a celebrated family in the gens Cornelia, the most famous members of which were the two conquerors of the Carthaginians, P. Cornelius Scipio Africanus major, in the second, and P. Cornelius Scipio Aemilianus Africanus minor, in the third Punic war. —In hexameter verse scanned nom. Scīpĭŏ, Luc. 4, 658; Sil. 8, 548; 10, 427; 13, 386; 13, 449 al.; cf., in the foll., 3. init. —Hence,
    1.
    Scīpĭōnĕus, a, um, adj., of the Scipios (late Lat.), Fab. Cl. Gord. Fulg. Act. Mundi, 11, p. 141.—
    2.
    Scīpĭŏnārĭus, a, um, adj.:

    a Scipione quidam male dicunt Scipioninos: nam est Scipionarios,

    Varr. L. L. 9, § 71 Müll.—
    3.
    Scīpĭădes or - as, ae, m. (cf. Prisc. p. 582 P), one of the Scipio family, a Scipio ( poet. for Scipio, the oblique cases of which could not stand in hexameter verse):

    Scipiadas, belli fulmen, Carthaginis horror,

    Lucr. 3, 1034; v. Lachm. ad h. 1.; Lucil. ap. Fest. s. v. scurrae, p. 294 Müll.; nom. Scipiades, Claud. III. Cons. Stil. praef. 1; gen., dat. Scipiadae, Prop. 3, 11, 59 (4, 10, 67); Hor. S. 2, 1, 72; Claud. B. Get. 141; acc. Scipiadem, Hor. S. 2, 1, 17; v. Heind. and Duntz. ad h. 1.; plur. nom. Scipiadae, Manil. 2, 790; Claud. Laud. Stil. 1, 381; gen. Scipiadum, id. Laud. Seren. 42; acc. Scipiadas, Verg. G. 2, 170; Claud. ap. Prop. et Olybr. 149.

    Lewis & Short latin dictionary > scipio

  • 99 sino

    sĭno, sīvi, sĭtum, 3 (sinit, as archaic subj. pres. formerly stood, Plaut. Curc. 1, 1, 27; Verg. Cir. 239; but in the former passage has been corrected to sierit, Fleck.; and in the latter the clause is spurious.— Perf. sii, Varr. ap. Diom. p. 371 P.:

    siit,

    Ter. Ad. 1, 2, 24, acc. to Diom. l. l.; another old form of the perf. sini, Scaur. ap. Diom. l. l.; so, too, pluperf. sinisset, Rutil. ib.— Sync. perf. sisti, Plaut. Mil. 4, 2, 80: sistis, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122.— Subj. sieris or siris, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106; cf. Trag. Rel. p. 84 Rib.; Plaut. Bacch. 3, 2, 18; id. Ep. 3, 3, 19; id. Trin. 2, 4, 120;

    an old formula,

    Liv. 1, 32:

    sirit,

    id. 28, 28, 11; 28, 34, 24:

    siritis,

    Plaut. Poen. 5, 1, 20: sirint, id. Bacch. 3, 3, 64; id. Merc. 3, 4, 28.— Pluperf. sisset, Liv. 27, 6:

    sissent,

    Cic. Sest. 19, 44; Liv. 3, 18; 35, 5, 11), v. a. [etym. dub.], orig., to let, put, lay, or set down; found so only in the P. a. situs (v. infra, P. a.), and in the compound pono (for posino, v. pono); cf. also 2. situs, I.—Hence, transf., and freq. in all styles and periods.
    I.
    In gen., to let, suffer, allow, permit, give leave (syn.: permitto, patior, tolero, fero); constr. usually with an obj.-clause, the subj., or absol., rarely with ut or an acc.
    (α).
    With obj.clause: exsulare sinitis, sistis pelli, pulsum patimini, Att. ap. Cic. Sest. 57, 122: neu reliquias sic meas sieris denudatis ossibus foede divexarier, Pac. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 106:

    quin tu itiner exsequi meum me sinis?

    Plaut. Merc. 5, 2, 88:

    nos Transalpinas gentes oleam et vitem serere non sinimus,

    Cic. Rep. 3, 9, 16:

    non sinam tum nobis denique responderi,

    id. Verr. 1, 17, 54 B. and K.:

    praecipitem amicum ferri sinere,

    id. Lael. 24, 89:

    latrocinium in Syriam penetrare,

    id. Phil. 11, 13, 32: vinum ad se importari, * Caes. B. G. 4, 2 fin.:

    Medos equitare inultos,

    Hor. C. 1, 2, 51:

    magnum corpus Crescere sinito,

    Verg. G. 3, 206; Plaut. Poen. 3, 3, 11; cf.:

    Cato contionatus est, se comitia haberi non siturum,

    Cic. Q. Fr. 2, 6, 6:

    sine sis loqui me,

    Plaut. Ps. 3, 2, 50:

    sine me dum istuc judicare,

    id. Most. 5, 2, 22; so,

    sine dum petere,

    id. Truc. 2, 7, 67 et saep.— Pass.:

    vinum in dolium conditur et ibi sinitur fermentari,

    Col. 12, 17, 1:

    neque is tamen inire sinitur,

    id. 6, 37, 9:

    vitis suci gratiā exire sinitur,

    Plin. 14, 1, 3, § 16:

    hic accusare eum moderate, per senatus auctoritatem non est situs,

    Cic. Sest. 44, 95:

    sine te exorari,

    Plin. Ep. 9, 21, 3.—
    (β).
    With subj. (so for the most part only in the imper.):

    sine te exorem, sine te prendam auriculis, sine dem savium,

    Plaut. Poen. 1, 2, 163:

    sine me expurgem,

    Ter. And. 5, 3, 29: Ch. At tandem dicat sine. Si. Age dicat;

    sino,

    id. ib. 5, 3, 24:

    ne duit, si non vult: sic sine astet,

    let him stand, Plaut. As. 2, 4, 54:

    sine pascat durus (captivus) aretque,

    Hor. Ep. 1, 16, 70:

    sine vivat ineptus,

    id. ib. 1, 17, 32:

    sine sciam,

    let me know, Liv. 2, 40, 5:

    sinite abeam viva a vobis,

    Plaut. Mil. 4, 2, 92:

    sinite instaurata revisam Proelia,

    Verg. A. 2, 669 et saep.— Poet. in the verb. finit: natura repugnat;

    Nec sinit incipiat,

    Ov. M. 3, 377.—
    (γ).
    Absol. (syn.: pati, ferre);

    suspende, vinci, verbera: auctor sum, sino,

    Plaut. Poen. 1, 1, 18:

    nobiscum versari jam diutius non potes: non feram, non patiar, non sinam,

    Cic. Cat. 1, 5, 10:

    domum ire cupio: at uxor non sinit,

    Plaut. Men. 5, 5, 60: Ba. Ego nolo dare te quicquam. Pi. Sine. Ba. Sino equidem, si lubet, id. Bacch. 1, 1, 66: nate, cave;

    dum resque sinit, tua corrige vota,

    Ov. M. 2, 89:

    moretur ergo in libertate sinentibus nobis,

    Plin. Ep. 4, 10 fin.
    (δ).
    With ut:

    sivi, animum ut expleret suom,

    Ter. And. 1, 2, 17:

    sinite, exorator ut sim, id. Hec. prol. alt. 2: neque sinam, ut,

    id. ib. 4, 2, 14:

    nec dii siverint, ut hoc decus demere mihi quisquam possit,

    Curt. 5, 8, 13:

    neque di sinant ut Belgarum decus istud sit,

    Tac. A. 1, 43.—
    (ε).
    With acc.:

    sinite arma viris et cedite ferro,

    leave arms to men, Verg. A. 9, 620:

    per te, vir Trojane, sine hanc animam et miserere precantis,

    id. ib. 10, 598:

    neu propius tectis taxum sine,

    id. G. 4, 47:

    serpentium multitudo nisi hieme transitum non sinit,

    Plin. 6, 14, 17, § 43:

    at id nos non sinemus,

    Ter. Heaut. 5, 5, 7; cf.:

    non sinat hoc Ajax,

    Ov. M. 13, 219; 7, 174.—Sometimes the acc. is used elliptically, as in Engl., and an inf. (to be, remain, do, go, etc.) is to be supplied: Sy. Sineres vero tu illum tuum Facere haec? De. Sinerem illum! Ter. Ad. 3, 3, 42:

    dum interea sic sit, istuc actutum sino,

    I'll let that by and by go, I don't care for it, Plaut. Most. 1, 1, 68:

    me in tabernā usque adhuc sineret Syrus,

    id. Ps. 4, 7, 14: Ch. Ne labora. Me. Sine me, Ter. Heaut. 1, 1, 38: quisquis es, sine me, let me ( go), id. Ad. 3, 2, 23.—
    II.
    In partic.
    A.
    In colloquial language.
    1.
    Sine, let:

    sine veniat!

    let him come! Ter. Eun. 4, 6, 1:

    insani feriant sine litora fluctus,

    Verg. E. 9, 43.—So simply sine! be it so! granted! very well! agreed, etc.:

    pulchre ludificor. Sine!

    Plaut. Truc. 2, 8, 6; id. As. 5, 2, 48; id. Aul. 3, 2, 11; id. Bacch. 4, 7, 13; Ter. Eun. 2, 3, 90 al.:

    sic sine,

    Plaut. Truc. 5, 4.—
    2.
    Sine modo, only let, i. e. if only:

    cur me verberas?... Patiar. Sine modo adveniat senex! Sine modo venire salvum, etc.,

    Plaut. Most. 1, 1, 10.—So with subj.:

    sine modo venias domum,

    Plaut. As. 5, 2, 50 Fleck.—
    B.
    Rarely like the Greek ean, to give up, cease, leave a thing undone: Al. Vin vocem? Cl. Sine:

    nolo, si occupata est,

    Plaut. Cas. 3, 2, 14: tum certare odiis, tum res rapuisse licebit. Nunc sinite (sc. certare, etc.), forbear, Verg A. 10, 15.—
    C.
    Ne di sirint (sinant), ne Juppiter sirit, etc., God forbid! Heaven forefend! Ch. Hoc capital facis... aequalem et sodalem liberum civem enicas. Eu. Ne di sirint, Plaut. Merc. 3, 4, 28; id. Bacch. 3, 3, 64;

    for which: ne di siverint,

    id. Merc. 2, 2, 51:

    illud nec di sinant,

    Plin. Ep. 2, 2, 3:

    ne istuc Juppiter O. M. sirit, urbem, etc.,

    Liv. 28, 28, 11:

    nec me ille sierit Juppiter,

    Plaut. Curc. 1, 1, 27.—Hence, sĭtus, a, um, P. a., placed, set, lying, situate (syn. positus; freq. and class.).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    (gallinis) meridie bibere dato nec plus aqua sita siet horam unam,

    nor let the water be set before them more than an hour, Cato, R. R. 89:

    pluma Quae sita cervices circum collumque coronat,

    Lucr. 2, 802:

    (aurum) probe in latebris situm,

    Plaut. Aul. 4, 2, 2; 4, 2, 8:

    proba merx facile emptorem reperit, tametsi in abstruso sita est,

    id. Poen. 1, 2, 129:

    Romuli lituus, cum situs esset in curiā Saliorum, etc.,

    Cic. Div. 1, 17, 30:

    in ore sita lingua est finita dentibus,

    id. N. D. 2, 59, 149:

    inter duo genua naribus sitis,

    Plin. 10, 64, 84, § 183:

    ara sub dio,

    id. 2, 107, 111, § 240:

    sitae fuere et Thespiades (statuae) ad aedem Felicitatis,

    id. 36, 5, 4, § 39 et saep.—Rarely of persons:

    quin socios, amicos procul juxtaque sitos trahunt exciduntque,

    Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch; cf.:

    jam fratres, jam propinquos, jam longius sitos caedibus exhaustos,

    Tac. A. 12, 10:

    nobilissimi totius Britanniae eoque in ipsis penetralibus siti,

    id. Agr. 30:

    cis Rhenum sitarum gentium animos confirmavit,

    Vell. 2, 120, 1; cf.:

    gens in convallibus sita,

    Plin. 7, 2, 2, § 28.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of places, lying, situate:

    locus in mediā insulā situs,

    Cic. Verr. 2, 4, 48, § 106:

    in quo (sinu) sita Carthago est,

    Liv. 30, 24, 9:

    urbes in orā Graeciae,

    Nep. Alcib. 5:

    urbs ex adverso (Carthaginis),

    Plin. 5, 1, 1, § 4:

    insulae ante promunturium,

    id. 9, 59, 85, § 180:

    regio contra Parthiae tractum,

    id. 6, 16, 18, § 46 et saep.—
    b.
    Of the dead, lying, laid, buried, interred (syn. conditus):

    declarat Ennius de Africano, hic est ille situs. Vere: nam siti dicuntur hi, qui conditi sunt,

    Cic. Leg. 2, 22, 57; cf.:

    redditur terrae corpus et ita locatum ac situm quasi operimento matris obducitur,

    id. ib. 2, 22, 56: siticines appellati qui apud sitos canere soliti essent, hoc est vitā functos et sepultos, Atei. Capito ap. Gell. 20, 2:

    C. Marii sitae reliquiae,

    Cic. Leg. 2, 2, 56:

    (Aeneas) situs est... super Numicium flumen,

    Liv. 1, 2 Drak.:

    Cn. Terentium offendisse arcam, in quā Numa situs fuisset,

    Plin. 13, 13, 27, § 84.—Hence the common phrase in epitaphs:

    HIC SITVS EST, HIC SITI SVNT, etc.,

    Inscr. Orell. 654; 4639 sq.; Tib. 3, 2, 29.—

    Comically: noli minitari: scio crucem futuram mihi sepulcrum: Ibi mei sunt majores siti, pater, avus, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 4, 20.—
    c.
    A few times in Tacitus for conditus, built, founded:

    urbem Philippopolim, a Macedone Philippo sitam circumsidunt,

    Tac. A. 3, 38 fin.; 6, 41:

    veterem aram Druso sitam disjecerant,

    id. ib. 2, 7 fin.:

    vallum duabus legionibus situm,

    id. H. 4, 22.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., placed, situated, present, ready: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm, Enn. ap. Gell. 2, 29, 20 (Sat. v. 37 Vahl.):

    in melle sunt linguae sitae vostrae,

    Plaut. Truc. 1, 2, 76:

    quae ceteris in artibus aut studiis sita sunt,

    Cic. de Or. 1, 15, 65:

    quas (artes) semper in te intellexi sitas,

    Ter. And. 1, 1, 6:

    (voluptates) in medio sitas esse dicunt,

    within the reach of all, Cic. Tusc. 5, 33, 94.—
    2.
    In partic.: situm esse in aliquo or in aliquā re, to rest with, depend upon some one or something (a favorite figure with Cic., and found not unfreq. in other writers):

    in patris potestate est situm,

    Plaut. Stich. 1, 1, 52; cf.:

    assensio quae est in nostrā potestate sita,

    Cic. Ac. 2, 12, 37:

    hujusce rei potestas omnis in vobis sita est, judices,

    id. Mur. 39, 83; cf.:

    huic ipsi (Archiae), quantum est situm in nobis, opem ferre debemus,

    id. Arch. 1, [p. 1709] 1:

    est situm in nobis, ut, etc.,

    id. Fin. 1, 17, 57; cf.

    also: si causa appetitus non est sita in nobis, ne ipse quidem appetitus est in nostrā potestate, etc.,

    id. Fat. 17, 40:

    summam eruditionem Graeci sitam censebant in nervorum vocumque cantibus,

    id. Tusc. 1, 2, 4:

    in officio colendo sita vitae est honestas omnis et in neglegendo turpitudo,

    id. Off. 1, 2, 4:

    qui omnem vim divinam in naturā sitam esse censet,

    id. N. D. 1, 13, 35:

    cui spes omnis in fugā sita erat,

    Sall. J. 54, 8:

    in armis omnia sita,

    id. ib. 51, 4:

    in unius pernicie ejus patriae sitam putabant salutem,

    Nep. Epam. 9 et saep.:

    res omnis in incerto sita est,

    Plaut. Capt. 3, 4. 4:

    tu in eo sitam vitam beatam putas?

    Cic. Tusc. 5, 12, 35:

    jam si pugnandum est, quo consilio in temporibus situm est,

    id. Att. 7, 9, 4:

    laus in medio,

    Tac. Or. 18.

    Lewis & Short latin dictionary > sino

  • 100 stabilis

    stăbĭlis, e, adj. [sto, prop. where one can stand; hence, pregn.], that stands firm; firm, steadfast, steady, stable (class.; esp. in the trop. sense; syn.: firmus, constans).
    I.
    Lit.:

    via plana et stabilis (opp. praeceps et lubrica),

    Cic. Fl. 42, 105:

    locus ad insistendum,

    Liv. 44, 5, 10:

    solum,

    id. 44, 9, 7:

    stabulum,

    Plaut. Aul. 2, 2, 56:

    domus,

    id. Merc. 3, 4, 68:

    medio sedet insula ponto,

    Ov. F. 4, 303:

    per stabilem ratem tamquam viam,

    Liv. 21, 28, 8:

    elephanti pondere ipso stabiles,

    id. 21, 28, 12:

    stabilior Romanus erat,

    was more firm, stood his ground better, id. 44, 35, 19; cf.:

    stabili gradu impetum hostium excipere,

    id. 6, 12, 8; Tac. H. 2, 35; cf.:

    Romani stabili pugnae assueti,

    Liv. 28, 2, 7:

    pugna,

    id. 31, 35, 6:

    acies,

    id. 30, 11, 9:

    proelium,

    Tac. A. 2, 21:

    quae domus tam stabilis, quae tam firma civitas est, quae? etc.,

    Cic. Lael. 7, 23:

    stabilis pulsus,

    a steady pulse, Plin. 11, 37, 89, § 219:

    venae aquarum,

    steadily flowing, id. 30, 3, 28, § 48.—
    II.
    Trop., firm, enduring, durable, stable; immutable, unwavering; steadfast, intrepid (syn.:

    firmus, constans, certus): fundamentum,

    Lucr. 5, 1121:

    amici firmi et stabiles et constantes,

    Cic. Lael. 17, 62:

    stabilem se in amicitiā praestare,

    id. ib. 17, 64:

    stabile et fixum et permanens bonum,

    id. Tusc. 5, 14, 40:

    decretum stabile, fixum, ratum,

    id. Ac. 2, 9, 27:

    stabilis certaque sententia (opp. errans et vaga),

    id. N. D. 2, 1, 2: urbs sedem stabilem non habebit, id. Marcell. 9, 29:

    matrimonium stabile et certum,

    id. Phil. 2, 18, 44:

    stabilis et certa possessio,

    id. Lael. 15, 55:

    praecepta firma, stabilia,

    id. Off. 1, 2, 6:

    opinio,

    id. N. D. 2, 2, 5:

    oratio stabilis ac non mutata,

    id. Mil. 34, 92:

    nihil est tam ad diuturnitatem memoriae stabile quam, etc.,

    id. de Or. 1, 28, 129:

    animus stabilis amicis,

    id. Inv. 1, 30, 47:

    virtus, Quae maneat stabili cum fugit illa (Fortuna) pede,

    Ov. Tr. 5, 14, 30.—Of springs:

    aquae certae, stabilesque et salubres,

    unfailing, perennial, Plin. 31, 3, 28, § 48: eam (summam voluptatem) tum adesse, cum dolor omnis absit: eam stabilem appellas (opp. in motu), i. e. a fixed state or condition, Cic. Fin. 2, 23, 75.—Of feet, syllables, etc., in verse:

    spondei,

    Hor. A. P. 256; so,

    pedes, dochmius, syllabae, etc.,

    Quint. 9, 4, 97 sq.: stabilia probant, i. e. consisting of such feet, etc., id. 9, 4, 116.— Comp.:

    imperium stabilius,

    Ter. Ad. 1, 1, 41.— Sup.: quaestus stabilissimus, Cato, R. R. praef. fin.
    * b.
    Stabile est, with subject - clause, like certum est, it is settled, it is decided:

    profecto stabile'st, me patri aurum reddere,

    Plaut. Bacch. 3, 4, 25.—Hence, adv.: stăbĭlĭter (acc. to I.), firmly, durably, permanently (very rare):

    includatur tympanum,

    Vitr. 10, 14.— Comp.:

    fundare molem,

    Suet. Claud. 20.

    Lewis & Short latin dictionary > stabilis

См. также в других словарях:

  • stand\ on\ one's\ own\ feet — • stand on one s own two feet • on one s own feet • stand on one s own two feet v. phr. To depend on yourself; do things yourself; earn your own living; be independent. After his father died, John had to stand on his own feet and earn his own… …   Словарь американских идиом

  • stand\ on\ one's\ own\ two\ feet — • stand on one s own two feet • on one s own feet • stand on one s own two feet v. phr. To depend on yourself; do things yourself; earn your own living; be independent. After his father died, John had to stand on his own feet and earn his own… …   Словарь американских идиом

  • stand on one's own (two) feet — be or become self reliant or independent. → stand …   English new terms dictionary

  • stand on one's own feet — ► stand on one s own (two) feet be or become self reliant or independent. Main Entry: ↑stand …   English terms dictionary

  • stand on one's own two feet — ► stand on one s own (two) feet be or become self reliant or independent. Main Entry: ↑stand …   English terms dictionary

  • stand on one's own — ( ● stand …   Useful english dictionary

  • stand in one's own light — To hinder one s own advantage • • • Main Entry: ↑light …   Useful english dictionary

  • stand on one's dignity — ► stand on one s dignity insist on being treated with respect. Main Entry: ↑dignity …   English terms dictionary

  • stand on one's own bottom — (obsolete) To be independent • • • Main Entry: ↑bottom …   Useful english dictionary

  • stand on one's dignity — To assume a manner that asserts a claim to be treated with respect • • • Main Entry: ↑dignity * * * insist on being treated with due respect …   Useful english dictionary

  • stand\ by\ one's\ guns — • stick to one s guns • stand by one s guns v. phr. To hold to an aim or an opinion even though people try to stop you or say you are wrong. People laughed at Columbus when he said the world was round. He stuck to his guns and proved he was right …   Словарь американских идиом

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»