-
1 oko
I oka; oczy; gen pl oczu; dat pl oczom; instr pl oczami lub oczyma; nt( narząd wzroku) eye; ( wzrok) (eye)sightna pierwszy rzut oka — at first glance lub sight, on the face of it
w oczach — ( z każdą chwilą) rapidly
z zamkniętymi lub zawiązanymi oczami — ( bezbłędnie) with one's eyes closed; ( bez namysłu) without thinking
iść (pójść perf) gdzie oczy poniosą — to go and never look back
mieć dobre oko — to have a good eye; ( mieć dobry wzrok) to have good eyes
mieć kogoś/coś przed oczami — to have sb/sth before one's (very) eyes
mieć kogoś/coś na oku — to keep an eye on sb/sth
mieć oczy otwarte na oko — +acc to keep an eye out for
mieć oko na oko — +acc to have an lub one's eye on
nie spuszczać kogoś/czegoś z oka — to keep an eye on sb/sth
nie zmrużyć ( perf) oka — not to sleep a wink
otworzyć komuś oczy na oko — +acc to open sb's eyes to
patrzeć krzywym okiem na oko — +acc to frown upon, to look askance at
pilnować kogoś/czegoś jak oka w głowie — to keep a close eye on sb/sth
pożerać kogoś/coś oczami — to devour sb/sth with one's eyes
przymykać (przymknąć perf) na coś oczy — to turn a blind eye to sth
puszczać (puścić perf) do kogoś (perskie) oko — to wink at sb
rzucać się (rzucić się perf) w oczy — to stand out, to be conspicuous
dobrze/źle mu patrzy z oczu — he has a kind/forbidding look in his eyes
II oka; oka; ntPi razy oko — pot roughly, more or less
pawie oko — peacock's eye, ocellus
* * *n.1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.3. ( w sieci rybackiej) mesh.4. żegl. ( wachta) watch, lookout.5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > oko
-
2 serc|e
n 1. Anat., Med. heart- atak/choroba serca a heart attack/disease- bicie jego serca the beat a. beating of his heart, his heartbeat- operacja na otwartym sercu open-heart surgery- przeszczep serca Med. (operacja) a heart transplant- wrodzona wada serca a congenital heart defect- mieć słabe/chore serce to have a weak/bad heart- umrzeć na serce to die of heart failure- on ma serce jak dzwon he has a healthy a. strong heart- od lat jest chory na serce he’s had a heart condition for years- serce waliło mu jak młotem his heart was thumping away like a drum2. sgt (pierś) heart, breast- tulić kogoś do serca to hug sb to one’s breast- upadł, łapiąc się za serce he fell pressing his hand to his heart- złożył przysięgę, kładąc rękę na sercu he took an oath with his hand on his heart3. (usposobienie) heart- człowiek wielkiego serca a. o wielkim sercu a big-hearted a. generous-hearted person- być człowiekiem małego serca a. o małym sercu to be a faint-hearted a. pigeon-hearted person- mieć dobre/miękkie/zimne/nieczułe serce to have a good/soft/cold/hard heart- serce jak kamień a. serce z kamienia a heart of stone- potrzeba nam gorących/ofiarnych serc we need enthustiastic/dedicated people4. książk. (siedlisko uczuć) heart- sekrety jej serca the secrets of her innermost soul- kochać/nienawidzić kogoś całym sercem a. z całego serca to love/hate sb with all one’s heart a. with one’s whole heart- mam serce przepełnione radością/smutkiem my heart brims over with joy/sadness- napełniasz nasze serca dumą/szczęściem you fill our hearts with pride/happiness- myśli, które napełniają serca rodziców strachem thoughts that strike fear in the hearts of parents- on jest bliski/drogi memu sercu he is close/dear to my heart- ta wiadomość uraduje twoje serce the news will gladden your heart- sercem jestem przy was a. z wami my heart goes to you a. is with you- zjednała sobie serce publiczności she won the hearts of the audience- zawsze okazywał nam serce he was always kind-hearted towards us5. sgt (miłość) heart- oddać komuś serce to give one’s heart to sb- zabrać a. skraść komuś serce to steal sb’s heart- zdobyć/podbić czyjeś serce to win/capture sb’s heart- złamać komuś serce to break sb’s heart6. sgt (męstwo) heart- wojownik o lwim sercu a lionhearted warrior- nawoływał towarzyszy, by nie tracili serca he appealed to his companions not to lose heart7. (przedmiot, symbol) heart- serce z piernika/czekolady heart-shaped gingerbread/chocolate- wisiorek w kształcie serca a pendant in the shape of a heart8. (środek) heart- w sercu dżungli/miasta in the heart of a jungle/city9. (w dzwonie) clapper, tongue- □ Serce Jezusa Relig. the Sacred Heart- sztuczne serce Med. artificial a. mechanical heart- Ryszard Lwie Serce Richard of the Lion’s Heart■ do głębi serca [przejąć się, wzruszyć] deeply- jak a. co serce (komuś) dyktuje [mówić, pisać] from the a. one’s heart- od serca [rozmowa, wyznanie, słowa] heart-to-heart; [bić brawo, pomagać] wholeheartedly- przyjaciel/przyjaciółka od serca a bosom friend- w głębi serca [zazdrościć, myśleć, odczuwać] in one’s heart of hearts, deep in one’s heart- w prostocie serca [wierzyć, zwierzać się] naively; [postępować] artlessly- w sercu [uważać, czuć] privately- z biciem a. drżeniem serca a. z bijącym sercem (z niepokojem, niepewnością) with one’s heart in one’s mouth; (ze wzruszeniem) with a lump in one’s throat- z bólem serca with an aching heart- z ciężkim sercem with a heavy heart- z dobrego a. z dobroci serca [pomagać, ofiarować] out of the goodness of one’s heart- ze szczerego serca [wspomagać, poświęcać się] kind-heartedly- z głębi serca [uczucia, życzenia] from the bottom of one’s heart- z otwartym sercem [przyjąć, witać, odnosić się] with an open heart- brać (sobie) coś do serca to take sth to heart- być bez serca a. nie mieć serca to have no heart- chwytać kogoś za serce to tug at sb’s heartstrings- czytać w czyimś sercu to read sb’s thoughts- kamień spadł mi z serca that is a weight off my mind- leży mi na sercu twoje zdrowie/szczęście I have your health/happiness at heart- tyle kłopotów leży mi na sercu I have so many troubles to worry about- mieć gołębie serce to be gentle at heart- mieć serce dla kogoś/do czegoś to be fond of sb/sth- mieć serce jak głaz a. z kamienia, mieć kamienne serce to have a heart of stone- mieć serce na dłoni to have one’s heart in the right place- on co ma w sercu, to w gębie pot. a. na języku he is a person of candour- mieć zajęcze serce to be chicken-hearted a. chicken-livered- mieć złote serce to have a heart of gold- miękko mi się robi koło serca my heart melts- nie mieć serca czegoś zrobić to not have the heart to do sth- nie mam serca powiedzieć jej prawdy I haven’t (got) the heart to tell her the truth- nie mieć serca dla a. do kogoś to dislike sb- nie mam już dla niej serca I don’t like her any more- nie mieć serca do czegoś (nie mieć ochoty) to be lukewarm about sth- on nie ma serca do sportu his heart’s not in sport- nosić a. chować kogoś/coś w sercu to have sb/sth engraved upon one’s heart- otworzyć serce komuś a. przed kimś to open one’s heart to sb, to pour out one’s heart to sb- pójść za głosem serca to follow one’s heart- idź za głosem swojego serca let your heart rule your head- przypaść komuś do serca to take a. catch sb’s fancy- przypadł mi do serca I took an instant liking to him- przypadłeś jej do serca she took a shine to you pot.- serce kraje się a. pęka mi na widok… it breaks my heart to see…- serce o mało nie pękło mu z żalu/tęsknoty his heart almost burst with grief/longing- serce mi krwawi pain rends my heart- serce staje mu w gardle a. podchodzi a. skacze mu do gardła (z niepokoju, obawy) he has his heart in his mouth a. throat; (z podniecenia, wzruszenia) his heart leaps- serce rosło na widok jej zdrowych dzieci it was a joy to see her healthy kids- serce wyrywa się mu do kogoś/czegoś he feels a yearning for sb/sth- serce zamiera mu w piersi his heart skips a. misses a beat- serce zamarło jej z zachwytu she was speechless with delight- trafić a. przemówić do czyjegoś serca to touch sb’s heart- jednym uśmiechem potrafi ująć ją za serce his smile is enough to melt her heart- ukłuć kogoś w serce to pierce sb’s heart (like a dagger)- wkładać w coś (całe) serce to put one’s heart and soul into sth- wkraść się do czyjegoś serca to gain a place in sb’s affections- wyrzucić kogoś z serca to wipe sb out of one’s memory- zdjąć komuś kamień z serca to take a load off sb’s mind- zrzucić kamień z serca to get it off one’s chest pot.- serce nie sługa przysł. the heart knows no masterThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > serc|e
-
3 umysł
mind, intellect* * *mi(= intelekt) mind, intellect, brain, intelligence; trzeźwy umysł clear l. cool head, wit; chory umysł twisted mind; przenikliwy umysł incisive mind; jasność umysłu lucidity; przytomność umysłu presence of mind; ciasnota umysłu narrowmindedness; zachować przytomność umysłu keep a level head; zachować trzeźwość umysłu keep one's wits about one; być zdrowym na umyśle be sane, be of sound mind; to wciąż zaprząta jego umysł it's still on his mind; chory na umyśle brain-sick, of unsound mind; słaby na umyśle feeble-minded, weak-minded; ogarniać coś umysłem encompass sth with one's mind; wysilać l. wytężać umysł beat one's brains out, think hard, exert one's mind; coś przerasta ludzki umysł the mind boggles at sth; odświeżyć umysł blow l. brush l. clear the cobwebs away; zasiać podejrzenia w czyimś umyśle plant a suspicion in sb's mind.mp( człowiek) mind; otwarty umysł open mind; wpływowe umysły seminal minds; wielkie umysły epoki great minds of the day.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > umysł
-
4 o|ko
n 1. ( Gpl oczu, Ipl oczami a. oczyma) (narząd wzroku) eye- błędne/bystre/zamglone/żywe oczy wild/sharp/hazy/lively eyes- brązowe/piwne/szare/zielone oczy brown/hazel/grey/green eyes- dwoje a. oboje oczu a pair of eyes- głęboko osadzone oczy deep-set eyes- podbite/podsinione oczy black-ringed/livid eyes- przekrwione/skośne/wpadnięte/wyłupiaste/wypukłe oczy bloodshot/slanting/sunken/bulging/protruding eyes- łzy napływają a. nabiegają komuś do oczu tears are welling up in sb’s eyes- oczy komuś zachodzą łzami tears flow into sb’s eyes- łzy zakręciły się komuś w oczach tears rolled in sb’s eyes- mrużyć oczy to squint- otwierać/zamykać oczy to open/to close one’s eyes- skierować a. obrócić oczy na kogoś/na coś to direct one’s eyes at sb/sth- wodzić za kimś/czymś oczami a. śledzić kogoś/coś oczami to follow sb/sth with one’s eyes2. ( Npl oka) (kółko) dot- tkanina w kolorowe oka polka-dot fabric3. ( Npl oka) (sieci) mesh 4. sgt Żegl. (służba) bow watch- stać na oku to bow watch5. Żegl. (pętla) eye□ argusowe oczy książk. Argus-eyed look- kocie oczy Techn. catseyes- kocie oko Miner. cat’s eye- magiczne oko Radio, Techn. magic eye- oko cyklonu Meteo. eye of the storm, storm centre- oko opatrzności Relig. (symbol opatrzności) the Eye of Providence- pawie oko (wzór na piórach pawia) peacock’s eye- tygrysie oko Miner. tiger(’s)-eye- wole oczy Archit. (ornament) bullseye a. bull’s-eye ornament- wole oko Archit. bullseye a. bull’s-eye window■ sokole oko eagle eye- o sarnich oczach doe-eyed- świdrowate oczy przest. piercing eyes- bez zmrużenia oka a. oczu without batting an eye(lid)- być czyimś okiem i uchem to be sb’s eyes and ears- być/pozostawać/uczyć się pod czyimś okiem to be under sb’s tutelage- dawać po oczach pot. to blind, to dazzle- dla czyichś pięknych oczu a. na piękne oczy for sb’s pretty face- dobrze/źle jemu/jej z oczu patrzy he/she has a kind/a forbidding look in his/her eyes- dwoi a. troi się mu w oczach he sees double/triple- mieć ciemne plamy przed oczami to see spots before one’s eyes- pociemniało mu a. zrobiło mu się ciemno przed oczami he saw spots before his eyes- mieć dobre a. bystre oko a. oczy (być spostrzegawczym) to have observant eyes; (mieć dobry wzrok) to have good a. sharp eyes- mieć kocie oczy to have cat’s eyes- mieć kogoś/coś na oku a. mieć oko na kogoś/coś to keep an eye a. a sharp eye on sb/sth- mieć kogoś/coś przed oczami to have sb/sth before one’s (very) eyes- stoją mi przed oczami I have them before my very eyes- mieć oczy (szeroko) otwarte to keep one’s eyes open a. skinned, to keep one’s weather eye (on sth)- mieni się mi/jemu/jej w oczach a. świat/wszystko mi/mu/jej mieni się w oczach I see/he sees/she sees spots- na czyichś oczach before a. in front of a. under sb’s (very) eyes- na oko more or less- nie móc oderwać oczu od kogoś/czegoś to have one’s eyes riveted to sb/sth- nie śmieć spojrzeć komuś w oczy a. nie śmieć pokazać się komuś na oczy to not be able to look sb in their eyes a. face- nie wiedzieć, gdzie oczy podziać a. schować książk. to not know where to look- obserwować coś/patrzeć na coś kątem oka to watch/to see sth out of a. from the corner of one’s eye- oczy się mu/jej kleją a. zamykają his/her eyelids are drooping- oczy się mu/jej świecą a. śmieją do kogoś/czegoś his/her eyes shine a. are shining at sb/sth- oczy wychodzą a. wyszły a. wyłażą a. wylazły mu/jej na wierzch a. z orbit (ze strachu) his/her eyes bulge(d) from his/her head a. sockets; (ze zdziwienia) his/her eyes pop(ped) out on stalks- oczy zachodzą mu/jej mgłą a. mgła przysłania a. zasłania a. zasnuwa mu/jej oczy his/her eyes get hazy, his/her sight gets blurred- oko mu/im zbieleje this will knock him/them out- otworzyć oczy to wake- patrzeć a. spoglądać a. zerkać spod a. kątem oka to look (at sth) out of a. from the corner of one’s eye- pilnować a. strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie a. jak źrenicy oka to guard sth with one’s life- podnieść a. wznieść oczy to lift a. raise one’s eyes- postawić oczy w słup to cast up one’s eyes in astonishment- patrzeć krzywym a. złym okiem na kogoś/coś to frown (up)on sb/sth, to look askance at sb/sth- robić (do kogoś) słodkie oczy pot. to cast a. to make sheep’s eyes (at sb)- robić coś dla (ludzkiego) oka a. dla ludzkich oczu to keep up appearances- zrobić a. puścić do kogoś (perskie) oko to wink at sb- rozmawiać/spotkać się z kimś w cztery oczy to talk/to meet with sb face to face a. tête-à-tête- skakać a. rzucać się komuś do oczu to fly at sb’s throat- spojrzeć niebezpieczeństwu/prawdzie/śmierci (prosto) w oczy to face the danger/truth/death- spotkać się a. stanąć a. znaleźć się z kimś/z czymś oko w oko to be eyeball to eyeball with sb/sth- spuścić a. opuścić oczy to lower one’s eyes- stracić kogoś/coś z oczu a. z oka to lose sight of sb- strzelać oczami (rzucać wesołe spojrzenia) to cast happy glances; (lękliwie zerkać) to cast anxious glances- szukać oczami kogoś/czegoś to look about for sb/sth- ścigać a. gonić kogoś/coś oczami to follow sb with one’s eyes- w czyichś oczach in sb’s eyes- w oczach rapidly- zmieniać się w oczach to change overnight- urosnąć w oczach (dziecko) to shoot up- w żywe oczy blatantly- kłamać w żywe oczy to lie through one’s teeth, to tell brazen lies- widoczny gołym okiem visible to the naked eye- widzieć a. zobaczyć coś a. przekonać się o czymś na własne a. swoje oczy to see sth with one’s own eyes- wisieć oczami na kimś/czymś to fix one’s eyes on sb/sth, to glue one’s eyes to sb/sth- wpaść komuś w oko to catch one’s fancy; (zwrócić uwagę) to catch sb’s eye- wykłuwać komuś oczy czymś to fling sth in sb’s face- wypatrywać (sobie) za kimś/czymś oczy to look out for sb/sth- z zamkniętymi a. zawiązanymi oczami (z łatwością) with one hand (tied) behind one’s back; (trafić gdzieś) with one’s eyes closed- (po)za oczami behind sb’s back- zamknąć oczy książk., euf. to pass away, to breathe one’s last (breath)- zejść komuś z oczu to get out of sb’s sight- zginąć a. zniknąć komuś z oczu to vanish from sb’s sight- oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye, a tooth for a tooth- co z oczu, to z serca a. z myśli przysł. out of sight, out of mind- czego oko nie widzi a. oczy nie widzą, tego sercu nie żal przysł. what the eye doesn’t see, the heart doesn’t grieve (over)- pańskie oko konia tuczy przysł. the master’s eye makes the horse fat- popie oczy, wilcze gardło, co zobaczy, to by żarło przysł. sb has eyes bigger than their stomachThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > o|ko
-
5 sprawa
( wydarzenie) matter, affair; ( interes) business; PRAWO case, ( wzniosły cel) causeMinisterstwo Spraw Wewnętrznych — Ministry of the Interior, ≈Home Office (BRIT)
Ministerstwo Spraw Zagranicznych — Ministry of Foreign Affairs, ≈Foreign Office (BRIT), ≈Department of State (US)
zdawać (zdać perf) sobie sprawę z czegoś — to be (become) aware of sth
brać (wziąć perf) sprawę w swoje ręce — to take the matter into one's hands
sprawa cywilna/karna/sądowa — civil/criminal/court case
wnosić (wnieść perf) sprawę do sądu — to bring lub file a suit
* * *f.1. ( fakt) affair, matter; sprawy rodzinne family matters; sprawy zawodowe business; sprawy codzienne everyday concerns; sprawy państwowe public affairs; nie wtrącaj się do cudzych spraw mind your own business; jak się mają sprawy? where l. how do things stand?; ruszyć sprawę z miejsca get things going; gorsza sprawa, że... what's worse...; niepokojąca sprawa matter of concern; delikatna sprawa touch-and-go; niezałatwiona sprawa loose end; pilna sprawa urgent matter; przegrana sprawa lost cause; nieczysta sprawa shady business; omawiana sprawa issue l. matter under discussion; inna sprawa, że... not to mention that...; to załatwia sprawę that settles it; sprawa jest oczywista no doubt about it, it's (pretty) straightforward; sprawa honoru matter of honor; sprawa wagi państwowej matter of the state, pressing issue; sprawa urzędowa official business; sprawa otwarta open question; sprawy sercowe affairs of the heart; na dobrą sprawę as a matter of fact, strictly speaking, to tell the truth; zdać sprawę z czegoś render an account of sth, report on sth; zdać sobie jasno sprawę z... take sth in, be well aware of sth, awake to sth; zdałem sobie sprawę, że... I realized that..., it occurred to me that...; władze zdały sobie w końcu sprawę z rozmiaru problemu authorities finally awoke to the extent of the problem; nie zdawać sobie sprawy z czegoś be unaware l. unconscious l. ignorant of sth; pokpić sprawę blow it; przeczekać sprawę let things lie, lie low; zakończyć sprawę call it quits; zaciemniać sprawę fog l. cloud l. confuse the issue; zajmować stanowisko w sprawie take a stand on an issue; to jego sprawa it's his problem l. business; to nie twoja sprawa (it's) none of your business, mind your own business; to nie moja sprawa it's not my business l. concern; to sprawa kilku dni it's a matter l. question of a few days; to poważna sprawa this is no laughing matter; to sprawa przesądzona there's nothing I(you etc.) can do about it; sprawa życia i śmierci a matter of life and death; to całkiem inna sprawa that's a different kettle of fish, it's an altogether different matter; zająć się sprawą... address the issue of...; komplikować sprawę make things difficult; pogarszać sprawę make things l. matters worse, rub salt into the wound; to przesądza sprawę that settles it; załagodzić sprawę pour oil on the waters l. on troubled waters; stawiać jasno sprawę be clear about sth; nie dostrzegać istoty sprawy miss the point; zostawić sprawę w spokoju drop the matter, let the matter rest; porządkować swoje sprawy set l. put one's own house in order, order l. settle one's affair przejść do sedna sprawy get down to the point; sedno sprawy the heart l. crux of the matter; sprawy nie układają się najlepiej things are not going right.2. ( interes) business; mam do pana sprawę I have a favor to ask of you; nie mam do niego żadnej sprawy I have no business with him; zwracać się do kogoś w jakiejś sprawie approach l. turn to sb about sth; sprawa niecierpiąca zwłoki urgent matter; zrób coś w tej sprawie do sth about it; kilka spraw do załatwienia a few things to attend to; wziąć sprawę w swoje ręce take matters into one's hands; mieć mnóstwo spraw na głowie have a lot on one's mind, have many things to take care of; przedyskutować wiele spraw cover a lot of ground, discuss many issues; doprowadzić sprawę do końca tie up the loose ends, bring the matter to an issue; mam jeszcze kilka spraw do załatwienia I still have a few errands to do l. run; mieć inne/ważniejsze sprawy na głowie have other/bigger fish to fry; nie ma sprawy pot. no problem, (it's) no big deal, forget it, it's no trouble at all; Ministerstwo Spraw Zagranicznych the Ministry of Foreign Affairs; US the Department of State; Br. the Foreign Office; Ministerstwo Spraw Wewnętrznych the Ministry of Internal Affairs; US the Department of Homeland Security; Br. the Home Office; sprawy wewnętrzne/zagraniczne home/foreign affairs.3. lit. (= wzniosły cel) cause; sprawa wielkiej wagi matter of great importance; poświęcić się dla sprawy sacrifice o.s. for the cause; walczyć o wspólną sprawę fight for the common cause; słuszna sprawa fair cause; bronić słusznej sprawy defend a good cause; zrobić coś dla dobra sprawy do sth towards promoting the cause.4. prawn. case; sprawa cywilna civil case; sprawa karna criminal case; sprawa rozwodowa divorce case; prowadzić sprawę ( o inspektorze policji) be on the case; wygrać/przegrać sprawę win/lose a case; umorzyć sprawę discontinue proceedings; załatwić sprawę polubownie settle a case out of court; oddać sprawę do sądu go to court; wytoczyć komuś sprawę take legal action against sb, bring an action against sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sprawa
-
6 rozwijać
impf ⇒ rozwinąć* * *(rolkę, film) to unroll, ( skrzydła) to spread; ( sztandar) to unfurl, ( paczkę) to unwrap; (temat, zamiłowanie, zdolności) to develop; ( działalność) to expand* * *ipf.1. (= rozpościerać) unfold, unfurl, strech; (kłębek wełny, zwój drutu, rulon) uncoil, unreel, unroll, roll out; ( sprężynę) unwind; (flagę, sztandar) unfold, unfurl; (żagle, skrzydła) spread; rozwinąć pełne żagle ( o statku) be under l. in full sail; rozwinąć skrzydła przen. spread one's wings; późno rozwinęła skrzydła she's a late bloomer; rozwinąć pasek menu komp. pull the menu down.2. (= rozpakowywać) undo, open; (kwiaty, śniadanie, paczkę) unwrap.3. (= kształtować) develop; (talent, zamiłowania) cultivate; rozwijać horyzonty myślowe broaden one's mind l. horizons; podróże rozwijają travel broadens the mind; rozwijać w dziecku zamiłowanie do czytania instil(l) the love of reading in a child; te ćwiczenia rozwinęły go fizycznie these exercises enhanced his physical fitness.4. (= rozbudowywać) (handel, gospodarkę) develop, expand; rozwinąć interes set up l. establish a business; rozwijać (dużą) prędkość drive at great speed; jego samochód rozwija prędkość do 250 km/h his car is capable of reaching speeds of up to 250 kph; rozwijać prędkość żegl. log.5. (wypowiedź, temat) (= omawiać szczegółowo) expand, elaborate ( coś on sth); rozwijać plany na przyszłość make plans for the future.6. bot. (= wykształcać kwiaty, pędy) develop; wiosna rozwinęła kwiaty spring threw the flowers in bloom l. blossom.7. wojsk. (= ustawiać w szyku) deploy; rozwijać wojsko w tyralierę spread troops out in an extended line.ipf.1. (= rozpościerać, rozkręcać się) uncoil, unreel, unroll, roll out; ( o sztandarze) unfurl, unfold; (o taśmie, sznurku, sprężynie) unwind.2. ( o roślinach) (= wzrastać) develop, grow, sprout; (= otwierać się, kwitnąć) ( o kwiatach) bloom, blossom, be in bloom l. blossom; ( o płatkach kwiatów) expand; (o liściach, kwiatach) bud, open (out l. up).3. (= przechodzić stadia rozwojowe) develop, grow; emerge, evolve ( z czegoś w coś out of l. from sth into sth); ( o chorobie) develop; ( o talencie) bud, flourish; dziecko rozwijało się normalnie the child was developing l. growing up properly; Adam rozwija się wolniej od rówieśników Adam is a late developer; rozwijać się intelektualnie develop intellectually; kraje rozwijające się developing l. underdeveloped countries.4. (= toczyć się) ( o sytuacji) develop, progress; (o wątku, fabule) unfold; ( o konflikcie) escalate.5. (= nabierać rozmachu) (o rynku, produkcji) grow, develop; ( o interesie) thrive.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > rozwijać
-
7 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
8 decyzja
-i; -e; gen pl; -i; f* * *f.decision; decyzja administracyjna form. official decision l. ruling; decyzją administracyjną form. through official decision l. ruling; decyzja należy do kogoś it's up to sb to decide, it's within sb's discretion; odwlekać decyzję delay one's decision; (= grać na zwłokę) keep one's options open; form. procrastinate; odwoływać się od decyzji appeal a decision; podjąć l. powziąć decyzję make l. take a decision, come to a decision, make up one's mind; na mocy czyjejś decyzji based on sb's decision, on the strength of sb's decision; zostawić coś do czyjejś decyzji leave sth for sb to decide.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > decyzja
-
9 można
praed. 1. (możliwość) ten zegar można jeszcze naprawić this clock can still be repaired- jeden z najpiękniejszych parków, jakie można u nas zobaczyć one of the finest parks one can see here- czytać można było tylko przy świecy one a. you could only read by candlelight- wystawę będzie można obejrzeć we wrześniu the exhibition will open in September- na to nie można liczyć one a. you can’t count on that- na nim można/nie można polegać you can/can’t count a. rely on him- można/nie można było tego uniknąć it could/couldn’t have been avoided- można się było tego spodziewać one could a. might have expected that, that was (only) to be expected- czego innego można się było po nim spodziewać? what else can a. could you expect from him?- łatwiejszy, niż można by przypuszczać easier than one might have expected a. supposed, easier than might have been expected a. supposed- można było powiedzieć, że nie chcesz iść ze mną you could a. should have told me you didn’t want to go with me- można śmiało powiedzieć, że… it’s safe to say a. we can safely say that…- sprawa pilna, rzec by można: niecierpiąca zwłoki a matter of urgency, one might say, brooking no delay książk., żart.- jest pracowity, czego nie można powiedzieć o tobie he’s hard-working, which is more than can be said for a. of you- nie można powiedzieć, żeby film nas rozczarował I can’t a. wouldn’t say the film disappointed us- dzieci – nie można powiedzieć – zachowywały się grzecznie the children, it must be said, behaved very well- nie można zaprzeczyć temu, że… there’s no denying the fact that…- nie można z tobą wytrzymać you’re (absolutely) impossible! pot.- można wytrzymać pot. (z powątpiewaniem) it’s all right a. OK- cholery można dostać! pot. it’s enough to drive you up the wall pot.- jak można się tak zachowywać? how could they/you behave like that?- gdzie/kiedy tylko można wherever/whenever possible- jak tylko można by all means possible- jeżeli tylko można if it’s (at all) possible2. (przyzwolenie) palić można tylko w palarni you can only smoke in the smoking room- nie można tego dotykać you mustn’t touch it- czy można? can I?; may I? książk.- czy można wejść? can I a. may I come in?- czy można tu zaparkować? can I park here?- czy można otworzyć okno? do you mind if I open the window?- nie rób tego, tak nie można! don’t do that, it’s wrong!- jeśli można if I may książk.- jeśli można, jeszcze jedna uwaga one more thing, if I may- jeśli można tak powiedzieć if I may say so3. (propozycja, prośba) można ci w czymś pomóc? can I help you in any way?- można pana prosić o otworzenie drzwi? could you open the door, please?- czy można panią prosić do tańca? would you like to dance?; may I have this dance? książk.- można by zaprosić kilka osób I/we could invite one or two people* * *invmożna stwierdzić, że... — one lub you may say that...
można już iść — you may lub can go now
czy tu można palić? — may lub can I smoke here?
można wytrzymać — pot it's O.K. lub okay
* * *można v.1. ( wyraża możliwość urzeczywistnienia czegoś) it is possible to..., one (you etc.) can l. may...; rzec by można, że... one (you etc.) could l. can say that...; można się cieszyć, że... it is fortunate that...; można już iść you (we etc.) may l. can go now; można śmiało powiedzieć, że... it is safe to say that...; można wykazać, że... it is arguable that...; można jej wybaczyć, że... she could be forgiven for...; czego (innego) można się (było) spodziewać? what (else) can l. do you expect?; można było tego uniknąć it was avoidable; nie można się jej oprzeć she is irresistible; można mieć wątpliwości there is room for doubt; gdyby tylko było można if it was only possible, given half a chance; można tam dojść piechotą it is within walking distance; można się było tego spodziewać small l. little wonder; wszystko co można sobie wyobrazić everything under the sun, everything but the kitchen sink; można wytrzymać pot. it's O.K. l. okay, it's alright l. all right; jak można...? ( coś zrobić) how to...?, how can one...?; ( wyraz oburzenia) how can l. dare you...?2. ( dla wyrażenia przyzwolenia) one (you etc.) may..., one (you etc.) is (are etc.) allowed l. free to...; czy można? may I?, do you mind?; czy tu można palić? may l. can I smoke here?; czy można zapalić? do you mind if I smoke?; tak nie można! that's wrong!; jeśli można if that's OK; czy można zamknąć okno? do you mind if I close the window?; nie można tak myśleć you mustn't think that; można by pójść do kina how l. what about going to the cinema?, why don't we go to the cinema?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > można
-
10 serce
-a; -a; nom pl; -a; ntheart, ( dzwonu) clapper, tonguecałym sercem lub z całego serca — wholeheartedly, with all one's heart
z ręką na sercu, nie wiem — cross my heart, I don't know
brać (wziąć perf) (sobie) coś do serca — to take sth to heart
kamień spadł mi z serca — (przen) it's a weight lub load off my mind
serce mi się kraje — my heart breaks lub bleeds, it breaks my heart
* * *n.1. (narząd; fragment piersi; natura człowieka; siedlisko uczuć; wyobrażenie serca, rysunek; odwaga; środek czegoś) heart; bratnie serce a person after one's own heart; Serce Jezusowe kośc. the Sacred Heart; serce miasta the heart of the city; sztuczne serce med. artificial heart; waleczne serce brave heart; ( osoba) a heart of oak; niewydolność serca pat. heart l. cardiac failure; zawał serca l. mięśnia sercowego pat. coronary thrombosis; pot. coronary, heart attack; zatrzymanie akcji serca pat. cardiac arrest; bicie serca heartbeat; dama serca ladylove; dobroć serca kind-heartedness, the milk of human kindness; linia serca ( na dłoni) heartline; operacja na otwartym sercu chir. open-heart surgery; przeszczep serca chir. heart transplant; przyjaciel od serca bosom friend; rozmowa od serca heart-to-heart talk; bez serca ( o osobie) heartless; całym sercem l. z całego serca whole-heartedly, with all one's heart and soul; chować w sercu urazę do kogoś bear a grudge against sb; chwytać za serce tear at sb's heart; co w sercu, to na języku what the heart thinks, the mouth speaks; co z oczu, to i z serca out of sight, out of mind; człowiek wielkiego serca a person of great heart; czego oczy nie widzą, tego sercu nie żal what the eye sees not, the heart craves not; drogi memu sercu dear to my heart; iść l. pójść za głosem serca let one's heart rule one's head; kamień spadł mi z serca that's a load l. weight off my chest l. mind; leżeć komuś na sercu (o problemie, sprawie) press heavily on sb's mind; ( o winie) lie heavy on sb; mieć dobre serce be kind-hearted, have one's heart in the right place; mieć do czegoś serce have one's heart in sth, have the heart to do sth; nie miałem serca mu o tym powiedzieć I didn't have the heart to tell him about it; wiesz, jakoś nie mam do tego serca (= nie mam na to ochoty) you know, I just don't have my heart in it; mieć miękkie serce be soft-hearted; mieć miękkie serce dla kogoś be an easy touch for sb, have a soft spot for sb; mieć problemy z sercem have a heart condition; mieć serce na dłoni wear one's heart on l. upon one's sleeve; mieć serce z kamienia have a heart of stone l. flint; mieć złote serce have a heart of gold; miejże serce! (= okaż dobroć) have a heart!, show mercy!; nie mieć Boga w sercu be heartless; oddać komuś swe serce (= zakochać się) give l. lose one's heart to sb; od serca l. z serca płynące (np. o życzeniach) from the bottom of one's heart, heart-felt; okazać komuś serce show kindness to sb; otworzyć l. obnażyć przed kimś serce open l. bare one's heart to sb; podbić czyjeś serce win sb's heart; przyjąć kogoś z otwartym sercem give sb a heart-felt welcome; przypadł mi do serca I got to like him; radować czyjeś serce gladden one's heart; radujący serce (widok, historia) heartwarming; ranić czyjeś serce make sb's heart ache; rozdzierać komuś serce rend one's heart, tear one's heart out; rozpierać komuś serce ( o uczuciu) fill one's heart; serce mi krwawi (z jej powodu) my heart is bleeding (for her); serce się kraje my heart breaks l. bleeds; serce mi się wyrywa my heart is willing; serce mi stanęło (ze strachu, podniecenia) my heart missed l. skipped a beat; serce mi zmiękło (z litości) my heart melted (with pity); serce nie sługa the heart wants what it wants; serce podchodzi mi do gardła I've got my heart in my mouth l. throat; serce zabiło mi mocniej l. skoczyło (z radości) my heart leapt (with joy); serce zaczęło mi bić szybciej my heart quickened; sercem jestem z tobą my heart goes out to you; skraść komuś serce steal one's heart; sprawić, że serce komuś szybciej zabije stir sb's blood; to balsam na moje serce it warms the cockles of my heart; to mi szkodzi na serce it's bad for my heart; w głębi serca ( być kimś) at heart; (myśleć, czuć) deep in one's heart, in one's heart of hearts; wkładać w coś dużo serca put one's heart to sth; wziąć sobie coś do serca take sth to heart; z biciem serca with a beating l. pounding heart; z całego serca with all one's heart; (= entuzjastycznie) with heart and hand; ( kochać kogoś) heart and soul; z bólem serca reluctantly; z ciężkim/lekkim sercem with a heavy/light heart; zrobiłem to z ciężkim sercem ( niechętnie) it went very much against the grain with me; z dobrego serca out of the goodness of one's heart; z głębi serca from the bottom of one's heart; złamać komuś serce break sb's heart; z ręką na sercu hand on heart; z ręką na sercu, nie wiem cross my heart, I don't know; żywiej zabiło mi serce my pulse quickened.2. ( dzwonu) tongue, clapper.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > serce
-
11 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
12 otwarty
adjdni otwarte (SZKOL) — ≈open day
grać w otwarte karty — (przen) to play with one's cards on the table
u otwarte — JĘZ the letter u
* * *a.1. (= dostępny, jawny, rozległy) open; otwarty na oścież open wide; otwarta gruźlica pat. open tuberculosis; otwarta przestrzeń open space; otwarta rana gaping wound; otwarte morze the open sea, high sea; otwarty umysł open mind; grać z kimś w otwarte karty przen. be open with sb, play fair with sb; mieć oczy szeroko otwarte przen. keep one's eyes (wide) open; na otwartym powietrzu outdoors, in the open (air); ogłaszać coś za otwarte declare sth open; polityka otwartych drzwi open door (policy); witać kogoś z otwartymi ramionami przen. greet l. welcome sb with open arms; dom otwarty open house; drzwi otwarte uniw., szkoln. US open house; Br., Austr. open day; konkurs otwarty open competition; list otwarty open letter; przedział/zbiór otwarty mat. open interval/set; samogłoska/sylaba otwarta fon. open vowel/syllable; złamanie otwarte med. open l. penetrating fracture.3. przen. (= szczery) honest, straightforward, candid.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > otwarty
-
13 przeciw
Ⅰ praep. 1. (kontra) against (komuś/czemuś sb/sth); Prawo, Sport versus- protest przeciw czemuś a protest against sth- szczepienia przeciwko grypie flu vaccination, vaccination against flu- ustawa przeciwko zorganizowanej przestępczości a law against organized crime- przestępstwa przeciw życiu i mieniu crimes against life and property- grzech przeciw moralności a sin against morality- sprawa Kowalski przeciwko Lisowi (the case) Kowalski against a. versus Lis- mecz Polska przeciwko reszcie Europy the Poland against the rest of Europe match- walczyć/grać przeciw komuś/czemuś to fight/play against sb/sth- być przeciwko czemuś to be against sth- byli przeciw budowie autostrady they were against the building of the motorway- mieć coś przeciwko komuś/czemuś to have something against sb/sth- nie mieć nic przeciwko komuś/czemuś to have nothing against sb/sth, not to mind sb/sth- czy masz coś przeciwko temu, że go zaproszę? do you mind if I invite him?- jeśli nie masz nic przeciwko temu if that’s all right with you, if you don’t mind- „pozwoli pani, że otworzę okno?” – „nie mam nic przeciwko temu” książk. ‘is it okay a. all right if I open the window?’ – ‘yes, I don’t mind at all’- mieć kogoś/coś przeciw sobie to have sb/sth against one2. przest. (w przeciwnym kierunku) against- przeciw prądowi/wiatrowi against the current/windⅡ adv. 100 głosów za i 20 przeciw 100 votes for and 20 against- dwunastu posłów było przeciw twelve deputies were againstⅢ przeciw- w wyrazach złożonych anti-, counter-■ za i przeciw for and against- argumenty za i przeciw arguments for and against, pros and cons- wyważyć wszystkie za i przeciw to weigh up (all) the pros and cons* * *(+dat) againstsprawa Kramer przeciw Kramerowi — PRAWO the case Kramer versus Kramer
czy ma Pan(i) coś przeciwko temu, żebym zapalił? — would you mind if I smoked?
* * *prep.+ Dat.1. (= opozycja) against, contra; protestować przeciw rasizmowi protest l. take a stand against racism; być przeciw czemuś be against sth, object to sth; głosy przeciw nays; większość głosów jest przeciw nays l. noes have it; argumenty za i przeciw pros and cons, for and against; mieć coś przeciwko komuś/czemuś mind sb/sth, have sth against sb/sth; jeśli nie masz nic przeciw temu if it's l. that's all right with you, if you don't mind; nie mieć nic przeciw czemuś have no objections to sth; miałem okoliczności przeciw sobie odds were against me, circumstances were very unfavorable; przeciw kierunkowi wskazówek zegara anticlockwise, counterclockwise; jestem przeciw I'm against, I disapprove, I object; protestować przeciw czemuś protest against sth, raise one's objections against sth; w proteście przeciw czemuś in protest against sth.2. (= nieposłuszeństwo) against; działać przeciw prawu act against the law.3. (= środek) against, anti-; szampon przeciw łupieżowi anti-dandruff shampoo.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > przeciw
-
14 interes
m (G interesu) 1. (sprawa do załatwienia) business U- załatwiać interes a. interesy to see to some business- mieć pilny interes (do załatwienia) to have urgent business (to attend to)- to nie twój interes! pot. it’s none of your business- pilnuj swojego interesu pot. mind your own business- mam do ciebie interes I’ve got something I’d like to talk to you about2. (korzyść) interest- mieć na celu swój interes to have one’s self-interest a. one’s own interest(s) in mind- działać w czyimś (najlepszym) interesie to act in sb’s (best) interest(s)- działać w interesie czegoś to act in the interests of sth- obniżanie kosztów leży w naszym interesie it’s in our interest(s) to lower our costs- sprzeczny ze społecznym a. z publicznym interesem contrary to the public interest3. zw. pl (przedsięwzięcie) business U, dealing zw. pl- człowiek interesu a business person- człowiek stworzony do interesów a born business person- mieć głowę do interesów to have a good head for business- podróżować w interesach to travel on business- prowadzić interes a. interesy to be a business person, to be in business- prowadzić a. robić z kimś interesy to do business with sb, to have (business) dealings with sb- robić na czymś (dobry) interes a. (dobre) interesy to make a profit on sth- ubić interes to make a deal- interesy idą a. stoją dobrze/źle business is brisk/slack4. zw. sg pot. (firma) business- prowadzić dochodowy/nieopłacalny interes to run a profitable/unprofitable business- założyć rodzinny/własny interes to start up a. establish a family/one’s own business5. pot. (penis) thing euf.- zrobić na czymś kokosowy interes to make a bundle on sth pot.- ładny interes! pot. a pretty a. fine kettle of fish pot.- nie ma karesu bez interesu przysł. there’s no such thing as a free lunch* * *( korzyść) interest; (sprawa, firma, sklep) business; ( transakcja) dealw czyimś/swoim interesie — in sb's/one's (best) interest
mam do ciebie interes — pot I want a word with you (pot)
* * *mi1. (= sprawa, prośba) business, matter, affair; mieć do kogoś interes pot. have sth to talk to sb about; have a matter to take up with sb; have a little business (to discuss) with sb; mieszać się do czyichś interesów pot. meddle with sb's affairs; poke l. pry into sb's affairs; (to) nie twój interes pot. (it's) not your business; (it's) no business of yours; (it's) none of your business.2. (= zysk, korzyść) bargain; interes polityczny polit. political matter; chodzić koło swoich interesów go about one's business; serve one's own interests; coś leży w czyimś interesie sth is to sb's (best) interest(s); sth is in sb's interest; mieć w czymś (swój) interes have an axe to grind in sth; have a vested interest in sth; sprzeczność interesów clash of interests, conflict of interest(s).3. (= działalność gospodarcza) business activity; człowiek interesu businessman; ( kobieta) businesswoman; nieczysty interes shady deal; uczciwy interes square deal; ruch w interesie business is booming, flourishing l. brisk; robić na czymś interes do a roaring trade in sth; profit from sth; wziąć się do interesu get down to business.4. pot. (= prywatne przedsiębiorstwo, sklep, zakład) business; otworzyć własny interes open up a business, start a business; rozkręcić interes set up in business.5. sl. (= penis) one's thing.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > interes
-
15 sen
m (G snu) 1. sgt (spanie) sleep- głęboki/niespokojny/lekki a. płytki sen deep a. sound/fitful/light sleep- kołysać kogoś do snu to lull sb to sleep- obudzić kogoś ze snu to wake sb up- ułożyć dzieci do snu to put the children to bed- mówić/krzyczeć/uśmiechać się przez sen to talk/cry/smile in one’s sleep- zażywać tabletki na sen to take sleeping pills- zapadać w sen to go to sleep- morzy mnie sen I am a. feel drowsy- powoli pogrążał się we śnie he was slowly drifting into sleep- hałas/dzwonek telefonu wyrwał ją ze snu she was roused from her sleep by a noise/the telephone- sen letni Zool. aestivation, estivation US- niektóre płazy zapadają w krótki sen letni some amphibians aestivate for a short period- sen zimowy Zool. hibernation, winter sleep- niedźwiedź pogrążony w zimowym śnie a hibernating bear- czy lisy zapadają w sen zimowy? do foxes hibernate?- fazy snu Med. phases of sleep2. (marzenie senne) dream (o kimś/czymś about sb/sth)- zły/męczący/kolorowy/erotyczny sen a bad/a tormenting/a technicolour/an erotic dream- widzieć kogoś/coś we śnie to see sb/sth in a dream- tłumaczyć sny to interpret dreams- spał bez snów his sleep was dreamless, he had a dreamless sleep- prześladują go sny o tym, że tonie he has a recurring dream that he’s drowning- wszystko odbyło się jak we śnie it all happened like in a dream- to chyba sen! it must be a dream!- „dobranoc, kolorowych snów!” ‘good night, sweet dreams!’3. (marzenie) dream- sny mojego dzieciństwa my childhood dreams- w najśmielszych snach nie przypuszczałem, że wygram in my wildest dreams I never thought I’d win- ziścił a. spełnił się jego sen o zdobyciu szczytu K2 his dream of reaching the summit of K2 has come true- snuła sny o karierze w Paryżu she was daydreaming about making a career in Paris■ jak we śnie [poruszać się, mówić] (nieprzytomnie) in a dream, in a daze, as if half asleep; (w rozmarzeniu) dreamily- po jej śmierci żył jak we śnie after she died he lived in a daze- jak zły sen like a bad dream- sen na jawie a daydream- snujesz sny na jawie you are daydreaming- być pięknym jak sen to be a dream- dziewczyna/suknia piękna jak sen a dream of a girl/dress- poszedł we śnie do kuchni i odkręcił kran he sleepwalked into the kitchen and turned on the tap- mieć czujny sen a. spać czujnym snem to sleep with one eye open- pamiętać a. przypominać sobie kogoś/coś jak przez sen to have (only) a hazy memory of sb/sth- widzę/słyszę go jak przez sen I have a hazy memory of his appearance/voice- przemijać jak sen to pass too quickly; to fleet (away) książk.- spać snem sprawiedliwego to sleep the sleep of the just- takie drobiazgi nie spędzają mi snu z oczu I don’t lose any sleep over such trivial matters- sen mara, Bóg wiara przysł. you should not believe in bad dreams* * *sleep; ( marzenie senne) dreamsen zimowy — ZOOL hibernation
jak we śnie — as lub like in a dream
zapadać (zapaść perf) w sen — to fall asleep
* * *I.sen1mi1. (= spanie) sleep; sen zimowy zool. hibernation; spać snem zimowym zool. hibernate; głęboki sen deep l. sound sleep; zapaść w głęboki sen drop into a deep sleep; pijacki sen drunken stupor; zapaść w pijacki sen fall into a drunken stupor; przerywany sen broken sleep; chodzić jak we śnie moon about, be wandering with one's head in the clouds l. as if in a dream; mieć lekki/mocny sen be a light/heavy sleeper; mówić przez sen talk l. speak in one's sleep; pamiętać coś jak przez sen have a hazy recollection of sth; położyć kogoś do snu l. spać put sb to bed, tuck sb in; spać snem sprawiedliwego sleep the sleep of the just; spać snem wiecznym sleep the eternal sleep; spędzać komuś sen z oczu l. powiek (= nie pozwolić zasnąć) keep sb awake at night; (= nękać) loom large in sb's mind; stracić apetyt i sen loose one's appetite and one's night's rest; wybiło mnie to ze snu I coudn't get back to sleep after this; zapadać w sen lapse l. drift into sleep.2. (= marzenie senne) dream; sen na jawie daydream; kraina snu dreamland; koszmarny sen nightmare; zły sen bad dream; wracać jak zły sen (np. o nieprzyjemnym wspomnieniu) turn up like a bad penny, rear its ugly head.II.sen2mi-a (drobna moneta w Japonii, Kambodży) sen.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sen
-
16 spraw|a
f 1. (fakt, wydarzenie) matter- sprawy handlowe/finansowe business/money matters- chodzić koło swoich spraw to mind one’s own business- wtrącać się do spraw małżeńskich to interfere between husband and wife- wywlekać jakieś sprawy to drag things up- mieć ważne sprawy do omówienia to have important matters to discuss- posunąć sprawę naprzód to make progress with things- zapomnieć o sprawie to let the matter drop- ruszyć sprawę z miejsca to get things going- zgłoś tę sprawę na policję pot. report the matter to the police- sprawą zajmuje się policja the police are dealing with the matter- sprawa ucichła nothing more was heard about the matter- sprawa przybrała inny obrót the tide turned- to zupełnie inna sprawa it’s a different kettle of fish- to beznadziejna sprawa it’s a losing battle- sprawa się komplikuje the plot thickens- Ministerstwo Spraw Zagranicznych/Wewnętrznych the Ministry of Foreign/Internal Affairs2. (rzecz do załatwienia) errand, business- sprawa służbowa a business matter- sprawa niecierpiąca zwłoki a matter of great urgency- mieć kilka spraw do załatwienia to have some errands to do a. to run- wyjechał w ważnych sprawach he’s away on important business- zająć się swoimi sprawami to go about one’s business- uporządkować swoje sprawy to put one’s affairs in order3. książk. (wzniosły cel) cause- w słusznej sprawie for a. in a good cause- dla dobra sprawy all in good cause- przyłączyć się do kogoś dla wspólnej sprawy to make common cause with sb- poświęcić życie dla sprawy to sacrifice one’s life for the cause4. Prawo case, cause- głośna sprawa a cause célèbre- sprawa o ustalenie ojcostwa a paternity suit- sprawa cywilna/kryminalna/rozwodowa a civil/criminal/divorce case- sprawa o morderstwo a murder case- sprawa Kowalskiego the Kowalski case- wygrać sprawę to win one’s case- przegrać sprawę to lose a case- czy sprawa zakończyła się w sądzie? did the case come to court?- sprawa jest zamknięta the case is closed- jego sprawa jutro wchodzi na wokandę his case comes up tomorrow- □ sprawa honorowa matter a. affair of honour■ godny lepszej sprawy worthy of a better cause- sprawa otwarta open question- sprawa sumienia matter of conscience- sprawa życia i śmierci matter of life or a. and death- sprawy sercowe affairs of the heart- gorsza sprawa, że… what makes the matter worse…- i sprawa skończona a. załatwiona and that’s that- inna sprawa, że… on the other hand, …- zobaczmy, jak sprawa stoi let’s see where we stand, let’s see where matters stand- na dobrą sprawę to all intents and purposes- pokpić sprawę to botch the job, to make a hash of it- poruszyć a. podnieść jakąś sprawę to raise a matter- przesądzać sprawę to put a lid on it, to sort it out- przybić a. ubić sprawę to settle the matter once and for all- śliska sprawa hot potato- śmierdząca sprawa can of worms- to sprawa dwóch, trzech dni/kilku tygodni it’s a matter of two, three days/of a few weeks- to moja/twoja sprawa it’s my/your business- trudna a. niełatwa z nim/nią sprawa he/she is a difficult person- wziąć sprawę w swoje (własne) ręce to take the matter into one’s own hands- zdawać sobie sprawę, że… to realize that…- zdawał sobie sprawę z ryzyka, jakie podjął he realized how risky his decision wasThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > spraw|a
-
17 st|ać1
impf (stoję, stoisz) vi 1. (być w pozycji pionowej) [osoba] to stand- stać na palcach to stand on tiptoe- stać na rękach to stand on one’s hands- stać na głowie to stand on one’s head- stać okrakiem nad czymś to straddle sth- stać na baczność to stand at attention- robić coś stojąc to do sth standing up- ledwie stał na nogach ze zmęczenia he was so tired that he could hardly stand- nie może stać o własnych siłach he’s too weak to stand up on his own2. (trwać bez ruchu) to stand- stać w miejscu [osoba] to stand still- stoimy w miejscu a. projekt stoi w miejscu we’re not making headway a. any progress- stój spokojnie! stand still!- nie stój tak, zrób coś don’t just stand there, do something!- stać w korku to be stuck in a traffic jam- pociąg stoi na stacji the train is standing at the station- winda stoi między piętrami the lift is stuck between floors- statek stoi na kotwicy the ship is lying at anchor- stój! a. stać! (komenda wojskowa) halt!; (do uciekającego przestępcy) freeze!- stójcie, nie tak szybko (idźcie wolniej) slow down!; (zastanówcie się jeszcze) hold on, not so fast!- powietrze stoi the air is still3. (być umiejscowionym, być obecnym) [osoba, przedmiot] to stand- stać w szeregu to stand in a row- przy oknie stał jakiś mężczyzna some man or other was standing at the window- nie stójcie na deszczu don’t stand in the rain- szafa stojąca w kącie pokoju a wardrobe standing in the corner of the room- na półce stały książki there were some books on the shelf- sok stoi w dzbanku the juice is in the jug- dom stoi na wzgórzu the house stands on a hill- stać na solidnych fundamentach [budynek, związek, firma] to have solid foundations- stojące rzędami samochody cars standing in rows- gdzie stoisz? (samochodem) where have you parked?- stać przed/za czymś [przymiotnik, przecinek] to precede/follow sth, to go before/go after sth- na ulicy stoi woda the streets are flooded with water- stać wysoko na niebie [księżyc, słońce] to be high in the sky- stać komuś w pamięci przen. to stand out in sb’s memory- w oczach stoi mi jej postać przen. I can see her in my mind’s eye4. (wykonywać czynność, pełnić funkcję) stać na warcie to be on guard- stać przy kuchni to stand over a stove- stać na czele partii to be the leader of a party- stać na bramce to be in goal- stać przy maszynie to operate a machine- stać za ladą to stand behind the counter- stać po mięso/chleb pot. to queue GB a. line up US for meat/bread5. (znajdować się w położeniu, być w stanie) stać na skraju przepaści przen. to be on the edge of disaster- stać u progu kariery to be on the threshold of a career- stać wysoko w hierarchii to be high up in the pecking order- stać wysoko w sondażach to be riding high in the polls- stać na równi z kimś to be on an equal footing with sb- stać wyżej od kogoś na szczeblach władzy to be above sb in the ranks of power- stać ponad prawem to be above the law- stać za czymś przen. (być sprawcą) to be behind sth- kto za tym wszystkim stoi? who’s behind all this?- stać przy kimś przen. (wspierać) to stand by sb- stać nad kimś przen. (pilnować) to stand over sb- stać nad kimś, jak kat nad dobrą duszą to stand over sb like a prison guard- stać po czyjejś stronie (popierać) to be on sb’s side- stać z boku to stand to one side- stać ponad podziałami to be above petty divisions- stać w ogniu [budynek, miasto] to be in flames- stać otworem [brama, drzwi] to stand open- dom stoi pusty the house stands empty- dobrze stać finansowo [osoba, przedsiębiorstwo] to be doing well- dobrze/kiepsko stoję z matematyki pot. my maths marks are good/poor- jak stoimy z czasem? pot. how are we (doing) for time?- stać na wysokim/niskim poziomie [mecz, zawody] to be of high quality- stać wysoko/nisko [kultura, przemysł] to be well/poorly developed- nasze akcje nisko/wysoko stoją our shares are doing well/badly- jak stoją dolary? pot. what’s the exchange rate for the dollar?- jak sprawy stoją? what’s the situation?- stać na stanowisku, że… to be of the opinion that…- stać przed problemem/wyzwaniem/dylematem to be faced with a problem/challenge/dilemma- stać wobec groźby czegoś to face the threat of sth- stać w obliczu konieczności zrobienia czegoś to be confronted with the necessity of doing sth- stać w sprzeczności z czymś to be at odds with sth- stać w sprzeczności ze zdrowym rozsądkiem to go against common sense- nic nie stoi na przeszkodzie, żebyśmy… there’s no reason why we/you shouldn’t…- chcę wiedzieć, na czym stoję pot. I want to know where I stand6. (nie zmarnieć) [roślina] to last- róże mogą stać i miesiąc roses can last a month cut7. (być w pionie, sterczeć do góry) to stand- stojące uszy psa a dog’s pricked-up ears- stojąca lampa a standard lamp- wieszak stojący a coat stand8. (nie działać) [fabryka] (z powodu strajku) to be on strike; (wstrzymać produkcję) to not work- mój zegarek stoi my watch has stopped- produkcja stoi the production is on hold- cały kraj stoi the entire country is on strike9. pot. (być napisanym) to say- tam stoi napisane, że… it says there that…- w dokumencie stoi, że… it says in the document that…10. książk. (opierać się) stać na czymś to be based on sth- nasza gospodarka stoi na węglu our economy is based on coal mining- Polska rolnictwem stoi the Polish economy is based on agriculture11. przest. (dbać) stać o coś to be after sth- ja nie stoję o pieniądze I’m not after money12. przest. (mieszkać, stacjonować) stać gdzieś na kwaterze to be quartered somewhere- stać gdzieś obozem [armia, wódz] to encamp somewhere- we wsi stało wojsko soldiers were stationed in the village13. przest. (wystarczyć) nie stało mu sił he ran out of strength- nie stało mu talentu he didn’t have enough talent■ umowa stoi! it’s a deal- wybiegł, jak stał he stormed out without stopping to thinkThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > st|ać1
-
18 co
Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what- co to (jest)? what’s this/that?- co jest na górze? what’s upstairs?- co robisz? what are you doing?- co mi kupiłaś? what did you buy for me?- co się dzieje? what’s going on a. happening?- co ci po tym? what do you need it for?- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?- w co się ubierzesz? what are you going to wear?- czego szukasz? what are you looking for?- czego on chciał? what did he want?- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?- do czego służy ten guzik? what is this button for?- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?- czym to się skończy? how will it (all) end?- o czym oni mówią? what are they talking about?- co to za maszyna? what’s this/that machine?- co to za kamień? what kind of stone is this?- co ty na to? what do you say a. think?- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?- po co a. na co? what for?- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?- czemu płaczesz? what are you crying for?- czemu nie? why not?- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’2. (w mowie zależnej) what- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.3. (w zdaniu podrzędnym zawężającym) that- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of- rób, co chcesz do what you want- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done4. (w zdaniu podrzędnym rozwijającym) which- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy5. (ile, jak, jaki) as- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time6. pot. (kto, który) who- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now7. pot. (dlaczego, w jakim celu) why- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?8. (w wyrażeniach emfatycznych) what (a)- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.- co za niespodzianka! what a surprise!- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it isⅡ praep. every- co dzień/sobota every day/Saturday- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks- przystawał co krok he stopped with each a. every step- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other pageⅢ adv. (bardziej) co ciekawsze fragmenty/książki some of the more interesting sections/books- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the playⅣ conj. (jak) as- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me- ten sam/to samo co zawsze the same as always- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…- co gorsza… what’s worse…- co więcej… what’s more…Ⅴ part. pot. (jako równoważnik zdania) boisz się, co? you’re afraid, eh? pot.- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?Ⅵ co do praep. 1. (jeśli chodzi o) as for, as far as [sb/sth] is concerned- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…2. (w sprawie) regarding, concerning- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law3. (pod względem) regarding, concerning- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state4. (dokładnie) to- co do godziny/dnia to the hour/day- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survivedⅦ co…, (to) … conj. 1. (ile razy) each time- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again- co premiera, to sukces each new production is/was a success2. (dla podkreślenia) co praca, to praca work is work (after all)- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)- co głowa, to głowa you can’t beat good brains- co prawda, to prawda I’ll second that- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any workerⅧ czym…, tym… conj. kryt. czym starszy, tym głupszy the older he gets, the more foolish he becomes- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall■ a co tam what do I care?, what does it matter?- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money- co najmniej at least- co najwyżej at most- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left* * *1. pron( w pytaniach) whatto drzewo, co rośnie koło domu — the tree that grows by the house
wspominał tych, co odeszli — he remembered those who had left
zdałem egzamin, co wszystkich zaskoczyło — I passed the exam, which surprised everybody
co się stało, to się nie odstanie — what's done cannot be undone ( w równoważnikach zdań)
rób, co chcesz — do what you want
co niemiara — in abundance, (pot: cokolwiek) anything
2. partjeśli co, daj mi znać — get in touch at the slightest thing
co najwyżej — at (the) mostco gorsza — what's worse, worse still
co więcej — what's more, furthermore
co chwila/krok — every lub each minute/step
co drugi/trzeci — every second/third
co do (+gen) — ( odnośnie do) as to, as for
3. conjco do mnie — as far as I am concerned, ( dokładnie) (exact) to
4. advco strzelił, to chybił — every time he shot he missed
(pot: dlaczego) why* * *copron.1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.conj.( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.part.1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > co
-
19 powieka
-ki, -ki; dat sg -ce; f* * *f.eyelid, lid; cień do powiek eye shadow; mrużyć powieki squint; bez zmrużenia powiek without batting an eyelid; spędzać komuś sen z powiek loom large in sb's mind; powieki mi się kleiły I could barely keep my eyes open; zamknąć komuś powieki be at sb's deathbed; zamknąć powieki breathe one's last, die; zatrzepotać powiekami ( zwłaszcza zalotnie) bat one's eyelashes.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > powieka
-
20 pa|ść2
pf — pa|dać1 impf (padnę, padniesz, padł, padła, padli — padam) vi 1. (przewrócić się, zwalić się, opaść ciężko) to fall (down), to collapse- padł na wznak he fell on his back- padła zemdlona na podłogę she fell to the floor in a faint- padł na łóżko/na fotel he collapsed onto a. fell into the bed/the armchair- drzewa padały na ziemię trees were crashing to the ground- paść komuś w objęcia a. ramiona to fall into sb’s arms- paść sobie w objęcia a. ramiona to fall into each other’s arms, to fall on each other- paść na kolana a. klęczki to fall to a. on one’s knees (przed kimś/czymś before sb/sth)- paść komuś do nóg to fall at sb’s feet- paść przed kimś plackiem to prostrate oneself before sb- padam z nóg I’m dead tired; I’m dead beat pot.- padnij! Wojsk. down!2. (przemieścić się w dół) to fall down, to drop- dojrzałe jabłka padały na trawę ripe apples were dropping onto the grass- pocisk padł kilka metrów od naszego domu the missile fell a. came down several metres from our house3. (zatrzymać się) [spojrzenie, światło, cień] to fall (na kogoś/coś on sb/sth)- smuga światła padła na podłogę a beam of light fell on the floor- cienie drzew padały na drogę the trees were casting their shadows on the road- promienie słońca padały przez otwarte okna shunshine was flooding in through the open windows- jego wzrok padł na mnie his gaze fell on me- w naszą stronę padały ukradkowe spojrzenia sekretarki the secretary was giving us furtive glances, the secretary was casting furtive glances in our direction- akcent pada na drugą sylabę the stress falls a. is on the second syllable4. (zginąć) [żołnierz] to fall; [zwierzę] to die; [roślina] to die, to wither- paść w boju/na posterunku/na polu chwały to fall in battle/in the course of duty/with honour- paść z głodu i chorób to die a. perish from starvation and disease- rośliny padały z braku wody plants were dying a. withering for lack of water- padły pod siekierą wielowiekowe wierzby ancient willows were chopped down a. felled- zboże padało pod kosą corn was falling before the scythe5. (być zdobytym) [miasto, twierdza] to fall- miasto padło pod naporem przeważających sił wroga the town fell to overwhelming enemy forces6. (ponieść klęskę) [firma] to go bankrupt, to go under; to go bust pot.; [przedstawienie] to fall flat; to flop pot., to lay an egg US pot.; [gospodarka, system] to collapse 7. (ogarnąć) padł na nich strach/trwoga they were seized with fear/terror- padł na niego gniew królewski he incurred the wrath of the king książk.8. (przypaść w udziale) [podejrzenie] to be cast (na kogoś on sb); [głosy] to be cast (na kogoś/coś for a. in favour of sb/sth)- padło na niego 100 głosów he got 100 votes- padło 10 głosów za i 10 przeciw there were 10 votes for and 10 against- wybór padł na niego he was the one to be chosen- wygrana padła na numer 275 the winning number is/was 275- na jego los padła główna wygrana he won the first prize; he hit the jackpot pot.9 (być słyszalnym) [słowo] to be said; [rozkaz] to be issued; [propozycja, wniosek] to be put forward, to be moved; [strzał] to be fired- nie padło ani jedno słowo na ten temat not a word was said on this subject- padło wiele gorzkich słów there were many bitter words- padały cytaty, nazwiska, tytuły quotations, names and titles were being cited- czekała, ale pytanie nie padało she was waiting, but the question didn’t come- padł wniosek o powołanie komisji specjalnej it was proposed that a special commission be appointed- padają głosy, że… there is talk that…- padł rozkaz wymarszu marching orders were issued- padła komenda: „na ramię broń!” ‘slope a. shoulder arms!’ came the order- padło kilka strzałów several shots were fired- strzały padały gęsto bullets were hailing down10 Sport [bramka] to be scored; [rekord] to be established; [wynik] to be achieved- pierwsza bramka padła w drugiej połowie the first goal was scored in the second half- na zawodach padły dwa rekordy two new records were established at the championships- w drugim meczu padł wynik bezbramkowy the second match was goalless a. a no-score draw■ padać przed kimś na twarz (bać się kogoś) to fall prostrate before sb, to prostrate oneself before sb- chyba ci na mózg padło! you must be mad a. out of your mind!The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pa|ść2
- 1
- 2
См. также в других словарях:
open one's mind to — be receptive to he opened his mind to the ways of the rest of the world … Useful english dictionary
open — [ō′pən] adj. [ME < OE, akin to Ger offen < PGmc * upana: for IE base see UP1] 1. a) in a state which permits access, entrance, or exit; not closed, covered, clogged, or shut [open doors] b) closed, but unlocked [the car is open] 2 … English World dictionary
To make up one's mind — make make, v. t. [imp. & p. p. {made} (m[=a]d); p. pr. & vb. n. {making}.] [OE. maken, makien, AS. macian; akin to OS. mak?n, OFries. makia, D. maken, G. machen, OHG. mahh?n to join, fit, prepare, make, Dan. mage. Cf. {Match} an equal.] 1. To… … The Collaborative International Dictionary of English
open — openly, adv. openness, n. /oh peuhn/, adj. 1. not closed or barred at the time, as a doorway by a door, a window by a sash, or a gateway by a gate: to leave the windows open at night. 2. (of a door, gate, window sash, or the like) set so as to… … Universalium
open — /ˈoʊpən / (say ohpuhn) adjective 1. not shut, as a door, gate, etc. 2. not closed, covered, or shut up, as a house, box, drawer, etc. 3. not enclosed as by barriers, as a space. 4. that may be entered, used, shared, competed for, etc., by all: an …
Open (Jon Anderson album) — OPEN Studio album by Jon Anderson Released October 25, 2011 Recorded 2010 2011 Genre New Age music … Wikipedia
mind — I n. 1) to make up one s mind 2) to make up one s mind to do smt. 3) to cultivate, develop one s mind 4) to speak one s mind 5) to change one s mind 6) to bear, keep smt. in mind 7) to bring, call smt. to mind 8) to keep one s mind on smt. 9) to… … Combinatory dictionary
mind — 1 /maInd/ noun BRAIN/THINKING PROCESS 1 (C, U) the part of a person, usually considered to be their brain, that they use to think and imagine things: I have a picture of him in my mind tall, blond and handsome. | I don t know what s going on in… … Longman dictionary of contemporary English
mind — {{Roman}}I.{{/Roman}} noun ADJECTIVE ▪ human ▪ the complex nature of the human mind ▪ conscious, subconscious, unconscious ▪ Our subconscious mind tries to protect us … Collocations dictionary
mind, philosophy of — Branch of philosophy that studies the nature of mind and its various manifestations, including intentionality, sensation and sense perception, feeling and emotion, traits of character and personality, the unconscious, volition, thought, memory,… … Universalium
mind — mind1 W1S1 [maınd] n ▬▬▬▬▬▬▬ 1¦(ability to think and imagine)¦ 2 change your mind 3 make up your mind/make your mind up 4 have somebody/something in mind (for something) 5 bear/keep somebody/something in mind 6 with somebody/something in mind 7… … Dictionary of contemporary English