Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to+obstruct

  • 21 incumbro

    incumbrare, incumbravi, incumbratus V
    obstruct; block

    Latin-English dictionary > incumbro

  • 22 inpedio

    inpedire, inpedivi, inpeditus V
    hinder, impede, hamper, obstruct, prevent from (w/ne, quin, or quominus)

    Latin-English dictionary > inpedio

  • 23 obsaepio

    obsaepire, obsaepsi, obsaeptus V
    enclose, seal up; block, obstruct

    Latin-English dictionary > obsaepio

  • 24 impedio

    entangle, ensnare, obstruct, surround, hinder, prevent.

    Latin-English dictionary of medieval > impedio

  • 25 impedo

    to entangle, ensnare, hinder, prevent, obstruct.

    Latin-English dictionary of medieval > impedo

  • 26 retardo

    to impede, slow down, obstruct

    Latin-English dictionary of medieval > retardo

  • 27 impedio

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > impedio

  • 28 includo

    in-clūdo, si, sum, 3, v. a. [claudo], to shut up, shut in, confine, enclose, imprison, keep in (class.).—Constr. with in and abl., in and acc., rarely with the simple abl., dat., or absol.
    I.
    Lit.
    (α).
    With in and abl.:

    habemus senatusconsultum inclusum in tabulis, tamquam in vagina reconditum,

    Cic. Cat. 1, 2, 4:

    armatos in cella Concordiae,

    id. Phil. 3, 12, 31:

    in uno cubiculo,

    id. Verr. 2, 2, 53, § 133:

    in curia,

    id. Att. 6, 1, 6; 6, 2, 8:

    omne animal in mundo intus,

    id. Univ. 10:

    dum sumus inclusi in his compagibus corporis,

    id. de Sen. 21, 77:

    consule in carcere incluso,

    id. Att. 2, 1, 8; cf.:

    avis inclusa in cavea,

    id. Div. 2, 35, 73; cf.:

    (Animus) inclusus in corpore,

    id. Rep. 6, 26:

    veriti, ne includerentur vento in hostium orā,

    weather-bound on the coast, Liv. 37, 24, 9.—
    (β).
    With in and acc.:

    aliquem in custodias,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:

    aliquem in carcerem,

    Liv. 38, 59 fin.
    (γ).
    With the simple abl.:

    inclusi parietibus,

    Cic. Rep. 3, 9; cf.:

    aliquem carcere,

    Liv. 38, 60, 6:

    vim terrae cavernis,

    Cic. Div. 1, 36, 79; id. de Sen. 15, 51:

    inclusus caveā,

    Ov. Ib. 521:

    minora castra inclusa majoribus,

    Caes. B. C. 3, 66, 5; cf. id. ib. 3, 67 fin.:

    grandes zmaragdos auro,

    i. e. to set, Lucr. 4, 1127; cf.:

    suras auro,

    to sheathe, Verg. A. 11, 488; 12, 430:

    inclusus carcere nassae,

    caught, Juv. 12, 123.—
    (δ).
    With dat.:

    corpora furtim Includunt caeco lateri,

    Verg. A. 2, 19:

    publicae custodiae aliquem,

    Val. Max. 4, 6, ext. 3.—
    (ε).
    Absol., or with acc.:

    inclusum atque abditum latere in occulto,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21:

    fila numerata porri,

    Juv. 14, 133:

    intrat positas inclusa per aequora moles,

    id. 12, 75:

    pars Heracleae incluserunt sese,

    Liv. 36, 17, 9;

    for which: Aetolorum utraeque manus Heracleam sese incluserunt,

    id. 36, 16, 5:

    si quis alienum hominem aut pecudem incluserit et fame necaverit,

    Gai. Inst. 3, 219.— Poet.:

    huc aliena ex arbore germen Includunt,

    ingraft, Verg. G. 2, 76. —
    B.
    Transf.
    1.
    To obstruct, hinder, stop up (rare, and mostly post-Aug.):

    dolor includit vocem,

    Cic. Rab. Post. 17, 48:

    consuli primo tam novae rei admiratio incluserat vocem,

    Liv. 2, 2, 8:

    spiritum,

    id. 21, 58, 4; Plin. 11, 37, 84, § 209:

    lacrimas (dolor),

    Stat. Th. 12, 318:

    os alicui insertā spongiā, Sen. de Ira, 3, 10: post inclusum volatum,

    Pall. 1, 26, 1; cf. 7, 5, 4.—
    2.
    To bound, limit:

    Asiam in duas partes Agrippa divisit: unam inclusit ab oriente Phrygia... alteram determinavit ab oriente Armenia minore, etc.,

    Plin. 5, 27, 28, § 102. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to include, enclose, insert in any thing.
    (α).
    With in and abl.:

    qua de re agitur illud, quod multis locis in jurisconsultorum includitur formulis,

    Cic. Brut. 79, 275:

    similem sui speciem in clipeo Minervae,

    id. Tusc. 1, 15, 34:

    animorum salus inclusa in ipsa est,

    id. ib. 4, 27, 58.—
    (β).
    With in and acc.:

    in hujus me tu consilii societatem tamquam in equum Trojanum cum principibus includis?

    Cic. Phil. 2, 13, 32:

    quam (opinationem) in omnes definitiones superiores inclusimus,

    id. Tusc. 4, 7, 15; id. Att. 13, 19, 3:

    eos in eam formam,

    id. Or. 5, 19: [p. 924] orationem in epistulam, id. Att. 1, 16, 10; id. Q. Fr. 1, 7, 24.—
    (γ).
    With abl. (freq. in Liv.):

    illa quae mihi sunt inclusa medullis,

    Cic. Att. 15, 4, 3; cf. Liv. 36, 17, 11; 6, 8, 9:

    oratio libro inclusa,

    id. 45, 25, 3:

    verba versu includere,

    Cic. de Or. 3, 48, 184:

    si aperias haec, quae verbo uno inclusa erant,

    Quint. 8, 3, 68; 12, 10, 66:

    antiquo me includere ludo quaeris,

    Hor. Ep. 1, 1, 3.—
    (δ).
    With dat.: topothesian quam postulas, includam orationi meae, Cic. Att. 1, 13, 5; cf. Liv. 45, 25, 3:

    quas aureae armillae inclusas gestavit,

    Suet. Ner. 6 fin.:

    portae,

    Val. Max. 5, 6, 3.—
    (ε).
    With adv. of place:

    intus inclusum periculum est,

    Cic. Cat. 2, 5, 11.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of time, to close, finish, end ( poet. and in post-Aug. prose):

    sic nobis, qui nunc magnum spiramus amantes, Forsitan includet crastina fata dies,

    Prop. 2, 15 (3, 7), 54; cf. Sil. 13, 686:

    tempora quae semel Notis condita fastis Inclusit (= consignavit), volucris dies,

    Hor. C. 4, 13, 16; so,

    hujus actionem (vespera),

    Plin. Ep. 2, 11, 18:

    mellationem idibus Nov. fere,

    Plin. 11, 16, 15, § 42:

    omnes potiones aqua frigida,

    Cels. 1, 8 fin.
    2.
    To restrain, control:

    adversus imperatorem, nullis neque temporis nec juris inclusum angustiis,

    Liv. 24, 8, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > includo

  • 29 inpedio

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > inpedio

  • 30 inpeditus

    impĕdĭo ( inp-), īvi or ĭi, ītum, 4 (in tmesi:

    inque peditur, inque pediri, inque peditus, etc.,

    Lucr. 6, 394; 3, 484; 4, 562; 1149), v. a. [in-pes; cf. compedes; lit., to entangle the feet; hence, in gen.], to entangle, ensnare, to shackle, hamper, hinder, hold fast (cf.: praepedio, implico, illigo, irretio, illaqueo).
    I.
    Lit. (rare):

    impediunt teneros vincula nulla pedes,

    Ov. F. 1, 410; cf.:

    et illis crura quoque impediit,

    id. M. 12, 392:

    ipsus illic sese jam impedivit in plagas,

    Plaut. Mil. 4, 9, 11:

    in qua (silva) retentis impeditus (cervus) cornibus,

    Phaedr. 1, 12, 10:

    impedita cassibus dama,

    Mart. 3, 58, 28; cf.: reti impedit Pisces, ensnares, Plaut. Truc. 1, 1, 17; Veg. Vet. 1, 10.—
    B.
    Transf., in gen., to clasp, encircle, embrace (mostly poet.):

    narrare parantem Impedit amplexu,

    Ov. M. 2, 433:

    nunc decet aut viridi nitidum caput impedire myrto Aut flore,

    Hor. C. 1, 4, 9:

    crines (vitta),

    Tib. 1, 6, 67; Ov. Am. 3, 6, 56:

    cornua sertis,

    id. M. 2, 868:

    remos (hederae),

    id. ib. 3, 664:

    medium crus pellibus,

    Hor. S. 1, 6, 27:

    equos frenis,

    to bridle, Ov. F. 2, 736:

    ingentem clipeum informant... septenosque orbibus orbes Impediunt,

    surround, encircle each other, Verg. A. 8, 447:

    orbes orbibus,

    id. ib. 5, 585:

    plana novo munimenti genere (with saepire),

    Curt. 6, 5; cf.:

    Antiochus, castris positis, munitionibus insuper saltum impediebat,

    rendered difficult of access, Liv. 36, 16, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    To entangle, embarrass (class.):

    impeditum in ea (re amatoria) expedivi animum meum,

    Ter. Hec. 3, 1, 17; cf.:

    sapientis est, cum stultitia sua impeditus sit, quoquo modo possit se expedire,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ipse te impedies, ipse tua defensione implicabere,

    id. Verr. 2, 2, 18, § 44:

    qui me et se hisce impedivit nuptiis,

    Ter. Phorm. 2, 4, 2:

    dum alios servat, se impedivit interim,

    Plaut. Rud. prol. 37:

    tot me impediunt curae,

    Ter. And. 1, 5, 25:

    mentem dolore,

    Cic. Cael. 24, 60.—
    B.
    Transf. (causa pro effectu), to hinder, detain, obstruct, check, prevent, impede (so most freq.; cf.: inhibeo, prohibeo, interdico, veto); constr. with acc., ab, in aliqua re, or the simple abl., ne, quin, quominus, the inf., or absol.; very rarely with dat.
    (α).
    With the simple acc.:

    me quotidie aliud ex alio impedit: sed si me expediero, etc.,

    Cic. Fam. 9, 19, 2:

    suis studiis sic impediuntur, ut, etc.... discendi enim studio impediti,

    id. Off. 1, 9, 28; cf.:

    aetate et morbo impeditus,

    id. Verr. 2, 3, 25, § 63: religione impediri, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 12, 3:

    ne forte qua re impediar atque alliger,

    Cic. Att. 8, 16, 1.—With inanim:

    or abstr. objects: sinistra impedita,

    Caes. B. G. 1, 25, 3:

    mea dubitatio aut impedire profectionem meam videbatur aut certe tardare,

    Cic. Fam. 7, 5, 1:

    iter,

    id. Lael. 20, 75:

    navigationem (Corus),

    Caes. B. G. 5, 7, 3:

    magnas utilitates amicorum,

    Cic. Lael. 20, 75:

    res magnas,

    id. ib.; cf.:

    belli rationem prope jam explicatam perturbare atque impedire,

    id. Prov. Cons. 14, 35 fin.: quod si corporis gravioribus morbis vitae jucunditas impeditur;

    quanto magis animi morbis impediri necesse est?

    id. Fin. 1, 18, 59.—
    (β).
    With ab or in aliqua re or the simple abl.:

    sibi non fuisse dubium, a re publica bene gerenda impediri,

    Cic. Balb. 20, 47; cf.:

    ab delectatione omni negotiis impedimur,

    id. Mur. 19, 39; so,

    aliquem a suo munere,

    id. Rep. 5, 3:

    aliquem ab opere,

    Plin. 10, 63, 83, § 180:

    aliquem a vero bonoque,

    Sall. J. 30, 2:

    non oportere sese a populo Romano in suo jure impediri,

    Caes. B. G. 1, 36, 2:

    quem dignitas fugā impediverat,

    Tac. A. 1, 39.—
    (γ).
    With ne, quin, quominus. —With ne:

    id in hac disputatione de fato casus quidam, ne facerem, impedivit,

    Cic. Fat. 1, 1; id. Sull. 33, 92.—With quin:

    ut nulla re impedirer, quin, si vellem, mihi esset integrum,

    Cic. Att. 4, 2, 6; Auct. Her. 3, 1, 1.— With quominus:

    nec aetas impedit, quominus agri colendi studia teneamus,

    Cic. de Sen. 17, 60; id. Fin. 1, 10, 33:

    quaerere, quae sit tanta formido, quae tot ac tantos viros impediat, quominus, etc.,

    id. Rosc. Am. 2, 5; id. Fam. 3, 7, 3; 13, 5, 1; id. Att. 3, 22, 1; 13, 25, 2.—
    (δ).
    With inf.:

    quid est igitur, quod me impediat ea quae probabilia mihi videantur sequi, quae contra, improbare? etc.,

    Cic. Off. 2, 2, 8:

    me impedit pudor ab aliquo haec exquirere,

    id. de Or. 1, 35, 163:

    ne qua mora ignaros pubemque educere castris Impediat,

    Verg. A. 11, 21; Ov. P. 1, 1, 21.—
    (ε).
    With dat. (in analogy to impedimento esse): novitati non impedit vetus consuetudo, is no hinderance, = obstat (cf. the context), Varr. L. L. 9, § 20 Müll.: inpediat tibi, ne, etc., Schol. Juv. 14, 49.—
    (ζ).
    Absol.:

    omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19:

    ut omnia quae impediant, vincat intentio,

    Quint. 10, 3, 28; 12, 10, 55:

    de rebus ipsis utere tuo judicio—nihil enim impedio,

    Cic. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 1, 13: quem video, nisi rei publicae tempora impedient, Euporiston, id. Att. 7, 1, 7; cf. Quint. 12, 10, 55.—Hence, impĕdītus ( inp-), a, um, P. a., hindered, [p. 898] embarrassed, obstructed, encumbered, burdened, impeded.
    A.
    Of persons:

    neque nunc quomodo me expeditum ex impedito faciam, jam consilium placet,

    Plaut. Epid. 1, 1, 87: inermos armati, impeditos expediti interficiunt, encumbered with baggage, Sisenn. ap. Non. 58, 8; cf.:

    impeditis hostibus propter ea quae ferebant onera,

    Caes. B. G. 3, 19, 2:

    agmen,

    Liv. 43, 23, 1:

    itinere impediti,

    Caes. B. C. 3, 75, 3:

    nostri si ab illis initium transeundi (fluminis) fieret, ut impeditos aggrederentur,

    i. e. embarrassed with the difficulties of crossing, id. B. G. 2, 9, 1; 1, 12, 3; 2, 10, 2;

    2, 23, 1 et saep.: malis domesticis impediti,

    Cic. Sest. 45, 97:

    viden me consiliis tuis miserum impeditum esse?

    Ter. And. 3, 5, 11.— Comp.: quod, si durior accidisset casus, impeditiores fore videbantur, Auct. B. Alex. 14 fin.
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    hostem impedito atque iniquo loco tenetis,

    difficult of passage, Caes. B. G. 6, 8, 4; cf.:

    silvae,

    id. ib. 5, 21, 3:

    saltus impeditos gravis armis miles timere potest,

    Liv. 9, 19, 16:

    vineae nexu traducum,

    Tac. H. 2, 25:

    navigationem impeditam (esse) propter inscientiam locorum,

    troublesome, Caes. B. G. 3, 9, 4:

    impedito animo,

    i. e. engaged, busy, Cic. Leg. 1, 3, 8:

    omnium impeditis animis,

    Caes. B. G. 5, 7, 5:

    tempora rei publicae,

    Cic. Pis. 1, 3:

    dies tristi omine infames et impediti,

    Gell. 4, 9, 5:

    disceptatio,

    Liv. 37, 54, 7:

    oratio fit longa et impedita,

    Quint. 8, 6, 42:

    bellum (with arduum),

    Tac. A. 4, 46:

    cum victoribus nihil impeditum arbitrarentur,

    Caes. B. G. 2, 28, 1:

    tu rem impeditam et perditam restituas,

    intricate and hopeless, Ter. And. 3, 5, 13.— Comp.:

    longius impeditioribus locis secuti,

    Caes. B. G. 3, 28 fin.; so,

    saltus artior et impeditior,

    Liv. 9, 2, 8; 7, 21, 8.— Sup.:

    silvae undique impeditissimae,

    i. e. exceedingly difficult to pass, Hirt. B. G. 8, 18, 1:

    itinera,

    Caes. B. C. 3, 77, 2:

    quid horum non impeditissimum? vestitus an vehiculum an comes?

    exceedingly embarrassing, a great encumbrance, Cic. Mil. 20, 54.

    Lewis & Short latin dictionary > inpeditus

  • 31 intercedo

    inter-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go or come between, to intervene, to be between (syn. intervenio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    si quis intercedat tertius,

    Plaut. Most. 5, 1, 56:

    intercedente lunā,

    Plin. 2, 11, 8, § 49:

    palus intercedebat,

    Caes. B. G. 7, 26:

    sylvae paludesque intercedebant,

    id. ib. 5, 52:

    inter singulas legiones impedimentorum magnum numerum intercedere,

    id. ib. 2, 17, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    To occur, happen, come to pass:

    saepe in bello parvis momentis magni casus intercedunt,

    Caes. B. C. 1, 21:

    inter bellorum curas res parva intercessit,

    Liv. 34, 1:

    nullum dictum intercessit,

    Cic. Fam. 1, 9.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time, to intervene, pass:

    vix annus intercesserat, cum, etc.,

    Cic. de Or. 2, 21:

    intercessere pauci dies,

    Liv. 2, 64:

    nox nulla intercessit,

    Cic. Cat. 1, 2:

    una nox intercesserat,

    id. Verr. 2, 2, 36; id. Clu. 20.—
    B.
    To be, exist, or come between persons.
    1.
    In order or rank:

    etsi nemo intercedebat, etc.,

    Cic. Brut. 47, 173.—
    2.
    In feelings or conduct:

    ira inter eas intercessit,

    Ter. Hec. 3, 1, 25:

    tacebit dum intercedat familiaritas,

    as long as our friendship lasts, id. Phorm. 4, 1, 17:

    inter nosmetipsos vetus usus intercedit,

    Cic. Fam. 13, 23, 1:

    ut ei cum genere humano quasi civile jus intercederet,

    id. Fin. 3, 20:

    nisi intercederent mihi inimicitiae cum istius mulieris viro,

    id. Cael. 13:

    inter nos officia paria intercedunt,

    id. Fam. 13, 65, 1; Nep. Att. 20:

    huic cum reliquis... bella intercesserant,

    Caes. B. G. 5, 11.—
    C.
    To interpose one ' s credit, become surety for a person:

    promisit, intercessit, dedit,

    Cic. Att. 1, 16:

    pro aliquo,

    id. Phil. 2, [p. 978] 18, 45:

    pro aliquo magnam pecuniam,

    to procure for a person by becoming surety for him, id. Att. 6, 1, 5:

    in omni genere negotiorum et obligationum... intercedere mulieres prohibentur,

    Paul. Sent. 2, 11, 1. —
    D.
    To oppose, withstand, protest against; of the tribunes of the people, who interposed their veto against a decree of the senate:

    cum intercedere vellent rogationi,

    Cic. Or. 2, 47:

    nisi mihi levissimus tribunus plebis intercessisset,

    id. Leg. 3, 8:

    ea lege, qua intercedi de provinciis non licebit,

    id. Prov. Cons. 8:

    ea quae de reductione regis scripta est auctoritas, cui scis intercessum esse,

    id. Fam. 1, 7:

    praetori,

    Liv. 38, 60:

    tribuni plebis intercedentes pro se (Caesare),

    Suet. Caes. 30; cf. At. Cap. ap. Gell. 4, 14, 6. This right of protest was also possessed by other magistrates; v. Varr. ap. Gell. 14, 7; Ascon. ap. Pis. 26; Liv. 5, 9.—So fig.:

    si status condictus cum hoste intercedit dies, tamen est eundum,

    Plaut. Curc. 1, 1, 7.—
    2.
    In gen., to interpose, interfere.
    (α).
    For or in behalf of a person, to intercede, interpose:

    cum enim vestra auctoritas intercessisset, ut ego regem tuerer,

    Cic. Fam. 15, 2, 4; Suet. Dom. 11.—
    (β).
    To obstruct, hinder, interrupt:

    si nulla aegritudo huic gaudio intercesserit,

    Ter. And. 5, 5, 5:

    intercessit et, quominus in acta sua juraretur, ut ne mensis September Tiberius vocaretur,

    Suet. Tib. 26:

    de cognomine intercessit Augustus,

    id. ib. 17:

    non quia intercedendum putem imaginibus,

    Tac. Agr. 46:

    consilio,

    id. H. 1, 19:

    parens noster privatas gratiarum actiones cohibet, intercessurus etiam publicis,

    Plin. Pan. 4:

    intercedere casibus, occursare fortunae,

    id. ib. 25 fin.:

    iniquitatibus magistratuum,

    id. ib. 80, 4; Plin. 32, 1, 1, § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > intercedo

  • 32 interpello

    inter-pello, āvi, ātum, 1, v. a., to interrupt by speaking, to disturb, molest, etc. (syn. obloquor; class.).
    I.
    To interrupt by speaking, to disturb a person speaking:

    si interpellas, ego tacebo,

    Plaut. Men. 5, 9, 62:

    nihil te interpellabo, continentem orationem audire malo,

    Cic. Tusc. 1, 8, 16:

    tu vero, ut me et appelles, et interpelles, et obloquare, et colloquare, velim,

    id. Q. Fr. 2, 10:

    quasi interpellamur ab iis,

    Quint. 4, 5, 20;

    a person engaged in business: si quis te arti tuae intentum sic interpellet,

    Curt. 9, 4, 28. — Absol.:

    ministri, interpellando,... atrocitatem facti leniebant,

    Sall. J. 27, 1; Suet. Tib. 27.—
    B.
    Esp.
    1.
    To annoy, importune:

    cum a Ceballino interpellatus sum,

    Curt. 6, 10, 19:

    urbe egrediens, ne quis se interpellaret,

    Suet. Tib. 40; molest, disturb one, id. ib. 34. —
    2.
    To solicit, try to seduce a female:

    qui mulierem puellamve interpellaverit,

    Paul. Sent. 5, 4, 14 Huschke (Dig. 47, 11, 1, § 2).—
    3.
    To address, accost, speak to, i. q. alloqui: verum tu quid agis? interpella me, ut sciam, Lucil. ap. Non. 331, 1;

    = interjicere, interpellantem admonere,

    to object, Cic. Verr. 2, 1, 28, § 71. —
    4.
    To dun, demand payment of, Dig. 26, 7, 44; cf. Amm. 17, 3, 6. —
    II.
    In gen., to disturb, hinder, obstruct, molest; constr. with acc., quin, quominus, ne, or inf.
    (α).
    With acc.; of persons:

    aliquem in jure suo,

    Caes. B. G. 1, 44;

    of things: partam jam victoriam,

    id. B. C. 3, 73:

    poenam,

    Liv. 4, 50:

    incrementa urbis,

    Just. 18, 5, 7:

    otium bello,

    Curt. 6, 6, 12:

    satietatem epularum ludis,

    id. 6, 2, 5:

    lex Julia non interpellat eam possessionem,

    does not disturb, does not abrogate it, Dig. 23, 5, 16.— Pass.:

    reperiebat T. Ampium conatum esse tollere pecunias... sed interpellatum adventum Caesaris profugisse,

    Caes. B. C. 3, 105:

    haec tota res interpellata bello refrixerat,

    Cic. Att. 1, 19, 4:

    stupro interpellato motus,

    Liv. 3, 57.—
    (β).
    With quin: Caesar numquam interpellavit, quin, quibus vellem, uterer, Matius ad Cic. Fam. 11, 28.—
    (γ).
    With quominus:

    interpellent me, quo minus honoratus sim, dum ne interpellent, quo minus, etc.,

    Brut. ad Cic. Fam. 11, 10, 1.—
    (δ).
    With ne: tribunis interregem interpellantibus, ne senatusconsultum fieret, to interpose their veto, Liv. 4, 43.—
    (ε).
    With inf.:

    pransus non avide, quantum interpellet inani Ventre diem durare,

    Hor. S. 1, 6, 127.—
    (ζ).
    Absol.: fameque et siti interpellante, disturbing him, Suet. Ner. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > interpello

  • 33 lumen

    lūmen, ĭnis, n. [contr. from lucmen, from the root luc; v. luceo], light.
    I.
    Lit.: quasi lumen de suo lumine accendat, Enn. ap. Cic. Off. 1, 16, 51 (Fragm. v. 388 Vahl.):

    solis,

    Cic. Div. 2, 42, 91:

    tabulas bene pictas conlocare in bono lumine,

    id. Brut. 75, 261:

    solare,

    Ov. Tr. 5, 9, 37:

    lumina solis,

    the sunbeams, Lucr. 2, 162.—
    B.
    Transf.
    1.
    A light, a source of light, a lamp, torch:

    lumine apposito,

    Cic. Div. 1, 36, 79:

    diurnum,

    the morning-star, Lucr. 4, 455; Liv. 29, 25:

    lumini oleum instillare,

    Cic. de Sen. 11, 36:

    luminibus accensis,

    Plin. 11, 19, 21, § 65:

    multa lumina nocte tuli,

    Tib. 1, 10 (9), 42.—
    2.
    Brightness, splendor, gleam ( poet.):

    ferri,

    Stat. Th. 9, 802; Claud. Cons. Prob. et Olybr. 94.—
    3.
    A bright color ( poet.): flaventia lumina calthae, Col. poët. 10, 97; 9, 4.—
    4.
    Daylight, day ( poet.): si te secundo lumine hic offendero, Moriere, Enn. ap. Cic. Rab. Post. 11, 29 (Trag. v. 302 Vahl.):

    lumine quarto,

    Verg. A. 6, 356; cf.: eos hostes, urbes agrosque eorum... lumine supero privetis, Vet. Form. ap. Macr. S. 3, 9, 11. —
    5.
    The light of life, life ( poet.):

    lumen linque,

    Plaut. Cist. 3, 12:

    lumine adempto,

    Lucr. 3, 1033; Ov. Tr. 4, 4, 45.—
    6.
    The light of the eye, the eye (mostly poet.):

    luminibus amissis,

    Cic. Tusc. 5, 39, 114:

    astantes lumine torvo Aetnaeos fratres,

    Verg. A. 3, 677:

    fossis lumen abire genis, Ov P. 2, 8, 66: acuentes lumina rutae,

    id. R. Am. 801:

    lumina defixa tenere in gremio,

    id. H 21, 113:

    lumina flectere,

    id. M. 5, 232: parcite luminibus, close or turn away the eyes, Tib. 1, 2, 33:

    lumina sera dextra componere,

    to close one's eyes, Val. Fl. 3, 279.—Fig.:

    Romani imperii lumen,

    Vell. 2, 52, 3:

    reipublicae lumen et caput,

    id. 2, 99, 1.—
    * b.
    The pupil of the eye, Veg. Vet. 2, 16.—
    7.
    An opening through which light can penetrate, a light, Val. Fl. 1, 168; Vitr. 4, 6.— An airhole, air-shaft, Plin. 31, 6, 31, § 57.— A window:

    stabula non egeant septentrionis luminibus,

    Pall. 1, 21:

    obserare lumina,

    App. M. 2, p 125: altius aedes non tollendi, ne luminibus vicini officiatur, Gai Inst. 2, 31:

    immittere lumina,

    to put in windows, Dig. 7, 1, 13.—
    8.
    In plur., the light in a building:

    ne quid altius exstruendo, aut arborem ponendo, lumina cujusquam obscuriora fiant,

    Dig. 8, 2, 14:

    cum M. Buculeius aedes L. Fufio venderet, in mancipio lumina, uti tum essent, ita recepit,

    Cic. de Or. 1, 39, 179.—Hence, se luminibus ejus esse obstructurum, to obstruct the light by building, Cic. pro Dom. 44, 115.—
    9.
    The opening or orifice in a water-pipe or funnel, Front. Aquaed. 27; 29; 36; 105.—
    10.
    The light in pictures, in opp. to the shade:

    invenit lumen atque umbras,

    Plin. 35, 5, 11, § 29; 35, 11, 40, § 131; Plin. Ep. 3, 13.—
    II.
    Trop.
    A.
    A light, i. e. a most distinguished person or thing, an ornament, glory, luminary:

    clarissimis viris interfectis lumina civitatis exstincta sunt,

    Cic. Cat. 3, 10, 24:

    certis dicendi luminibus ornare orationem,

    id. de Or. 2, 27, 119:

    animi, ingenii consiliique tui,

    id. Rep. 6, 12, 12:

    probitatis et virtutis,

    id. Lael. 8, 27: est corporis macula, naevus;

    illi tamen hoc lumen videbatur,

    i. e. a beautyspot, id. N. D. 1, 28, 79: luminibus alicujus obstruere or officere, to obscure one's glory or reputation, id. Brut. 17, 66.—
    B.
    Light, clearness, perspicuity:

    ordo est maxime, qui memoriae lumen affert,

    Cic. de Or. 2, 86, 353:

    oratio adhibere lumen rebus debet,

    id. ib. 3, 13, 50: nunc parvulos nobis dedit (natura) igniculos, quos celeriter... sic restinguimus, [p. 1085] ut nusquam naturae lumen adpareat, id. Tusc. 3, 1, 2:

    nec mentis quasi luminibus officit altitudo fortunae,

    id. Rab. Post. 16, 43.—
    C.
    Merit, excellence, beauty of style:

    Origines (Catonis) quod lumen eloquentiae non habent?

    Cic. Brut. 17, 66;

    so in the pun: Catonis luminibus obstruere,

    id. ib.; cf. I. B. 7. 8. supra.—
    D.
    Ornaments of style:

    at sunt qui haec excitatoria lumina a componendis orationibus excludenda arbitrentur,

    Quint. 12, 10, 49; 8, 5, 29:

    orationis,

    id. 8, 5, 34:

    lumina sententiarum,

    id. 9, 2, 202.

    Lewis & Short latin dictionary > lumen

  • 34 obmolior

    ob-mōlĭor, ītus, 4, v. dep. (perh. not ante-Aug.).
    I.
    Lit., to push or throw up one thing before another (as a defence or obstruction):

    nec in promptu erat quod obmolirentur,

    Liv. 33, 5, 8:

    arborum truncos et saxa,

    Curt. 6, 6, 24.—
    II.
    Transf., to block up, obstruct:

    ad munienda et obmolienda, quae ruinis strata erant,

    Liv. 37, 32, 7; cf. id. 33, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > obmolior

  • 35 obsto

    ob-sto, stĭti, ātum (obstaturus, Front. Aquaed. 123; Quint. 2, 11, 1; Stat. Th. 7, 247; gen. plur. obstantum, Sil. 5, 277), 1, v. n., to stand before or against any thing.
    I.
    In gen. (very rare): soli luna obstitit, Enn. ap. Cic. Rep. 1, 16, 25 (Ann. v. 167 Vahl.); cf.: montibus obstipis obstantibus, id. ap. Paul. ex Fest. p. 193 Müll. (Ann. v. 407 ib.):

    dominae niveis a vultibus obstas,

    Stat. S. 1, 2, 23; so,

    summis a postibus,

    id. Th. 4, 17:

    obviam,

    to stand in the way, Plaut. Stich. 2, 1, 14.—
    II.
    In partic., to stand against or in the way of a person or thing; to withstand, thwart, hinder, oppose, obstruct (the class. signif. of the word; syn.: obsisto, adversor, officio).—Constr. with dat., absol., with quin, quominus, cur, or ne.
    (α).
    With dat.:

    quae tardis mora noctibus obstet,

    Verg. A. 1, 746:

    alicui,

    Plaut. Mil. 4, 2, 6: cur [p. 1245] mihi te offers ac meis commodis officis et obstas? Cic. Rosc. Am. 38, 112; cf. id. ib. 2, 6:

    vita cetera eorum huic sceleri obstat,

    their former life stands opposed to this crime, secures them against the suspicion of this crime, Sall. C. 52, 31:

    di omnes quibus obstitit Ilium,

    was an offence to, Verg. A. 6, 64:

    nam sic labentibus (aedibus) obstat vilicus,

    i. e. keeps from falling, Juv. 3, 194; cf. v. 243.—For the dat. in with acc. is found:

    in laudem vetustorum invidia non obstat,

    Sen. Ben. 7, 8, 2.—
    (β).
    Absol.: me obstare, illos obsequi, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66: restitant, occurrunt, obstant, id. ap. Non. 147, 9 (Sat. v. 5 ib.):

    obstando magis quam pugnando castra tutabantur,

    Liv. 40 25:

    exercitus hostium duo obstant,

    block up the way, Sall. C. 58, 6; Plaut. Trin. 1, 1, 15:

    si omnia removentur, quae obstant et impediunt,

    Cic. Ac. 2, 7, 19.—
    (γ).
    With quin:

    quibus non humana ulla, neque divina obstant, quin socios amicos trahant, exscindant,

    Sall. H. 4, 61, 17 Dietsch.—
    (δ).
    With quominus:

    quid obstat, quominus sit beatus?

    Cic. N. D. 1, 34, 95:

    ne quid divini humanive obstet, quominus justum piumque de integro ineatur bellum,

    Liv. 9, 8, 6.—
    (ε).
    With cur:

    quid obstat, cur non (verae nuptiae) fiant?

    Ter. And. 1, 1, 76.—
    (ζ).
    With ne:

    Histiaeus Milesius, ne res conficeretur, obstitit,

    Nep. Milt. 3, 5:

    cum ibi quoque religio obstaret, ne non posset nisi ab consule dici dictator,

    Liv. 4, 31, 4:

    ne id, quod placebat, decerneret in tantae nobilitatis viris, ambitio obstabat,

    id. 5, 36, 9.—
    b.
    Impers. pass.:

    nec, si non obstatur, propterea etiam permittitur,

    Cic. Phil. 13, 6, 14:

    indignatur amans Obstari animae,

    Ov. M. 11, 788.—
    c.
    Part. pres. in plur. as subst.: obstantia, ĭum, n.:

    obstantia silvarum amoliri,

    hinderances, obstructions, Tac. A. 1, 50.

    Lewis & Short latin dictionary > obsto

  • 36 praepedio

    praepĕdĭo, īvi, ĭi, ītum, 4, v. a. [praepes], to entangle the feet or other parts of the body; to shackle, bind, fetter (mostly poet. and post-Aug.; syn.: impedio, illaqueo, irretio).
    I.
    Lit.:

    praepeditus latera forti ferro,

    Plaut. Poen. 4, 2, 5:

    praepeditis Numidarum equis,

    tied to the manger, Tac. A. 4, 25: sine modo sese praedā praepediant, let them hamper or embarrass themselves, Liv. 8, 38, 13.—
    II.
    Transf., in gen., to hinder, obstruct, impede:

    singultu medios praepediente sonos,

    Ov. Tr. 1, 3, 42:

    timor praepedit dicta linguae,

    Plaut. Cas. 3, 5, 25; Ov. H. 14, 18:

    si forte aliquos flumina, nives, venti praepedissent,

    Plin. Pan. 68:

    crura,

    Lucr. 3, 478:

    fugam hostium,

    Pac. Pan. Theodos. 40:

    recitantium praecipua pronuntiationis adjumenta, oculi, manus, praepediuntur,

    Plin. Ep. 2, 19, 4:

    praepediri valetudine,

    to be prevented by illness, Tac. A. 3, 3:

    praepeditus morbo,

    Cic. Rab. Perd. 7, 21.—With inf.:

    etiamsi praepeditus sit perculsas tot victoriis Germanias servitio premere,

    Tac. A. 2, 73.

    Lewis & Short latin dictionary > praepedio

  • 37 remoratus

    rĕ-mŏror, ātus, 1, v. dep. n. and a.
    I.
    Neutr., to stay, tarry, linger, loiter, delay (so rarely):

    nam quid illaec nunc tam diu intus remorantur remeligines?

    Plaut. Cas. 4, 3, 7:

    ibi corpora,

    Lucr. 2, 75:

    res nulla foris,

    id. 2, 158:

    in concilio,

    id. 2, 564; cf.:

    in Italiā,

    Liv. 27, 12, 3:

    sed postquam remorata suos cognovit amores,

    Ov. M. 4, 137:

    perge, ne remorare. Non diu remoratus es: Jam venis,

    Cat. 61, 200 sq.:

    Etesiae contra fluvium flantes remorantur,

    Lucr. 6, 717.—
    II.
    Act., to hold back, stay, detain, obstruct, hinder, delay, defer (syn. retardare;

    freq. and class.): aliquem,

    Plaut. Mil. 3, 3, 46:

    haec edepol remorata med est,

    id. Ep. 5, 1, 23; id. Rud. 4, 6, 4 et saep.:

    di illum perdant, qui me hodie remoratus est,

    Ter. Eun. 2, 3, 11:

    eae res, quae ceteros remorari solent, non retardarunt,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 40:

    nox atque praeda castrorum hostes quominus victoriā uterentur remorata sunt,

    Sall. J. 38, 8; Prop. 1, 6, 5:

    quamvis te longae remorentur fata senectae,

    i. e. should preserve you to a good old age, id. 1, 19, 17:

    num unum diem postea L. Saturninum tribunum plebis et C. Servilium praetorem mors ac poena remorata est?

    i. e. was it put off, deferred? Cic. Cat. 1, 2, 4; cf. Auct. Her. 4, 36, 48:

    cur non remoratur ituros,

    Ov. M. 13, 220.— Absol.:

    ab negotiis numquam voluptas remorata,

    Sall. J. 95, 3.—With inanimate and abstract objects:

    alicujus commodum,

    Ter. And. 4, 3, 24:

    scio te me iis epistulis potius et meas spes solitum esse remorari,

    Cic. Att. 3, 14, 1:

    alicujus iter,

    Sall. J. 50, 1; so,

    iter,

    Ov. M. 11, 233.— Absol.:

    fugiunt, freno non remorante, dies,

    Ov. F. 6, 772.
    rĕmŏrātus, a, um, in a pass. signif.:

    remorandust gradus,

    Plaut. Pers. 1, 2, 28:

    pomi jactu remorata (Atalanta),

    Ov. M. 10, 671.

    Lewis & Short latin dictionary > remoratus

  • 38 remoror

    rĕ-mŏror, ātus, 1, v. dep. n. and a.
    I.
    Neutr., to stay, tarry, linger, loiter, delay (so rarely):

    nam quid illaec nunc tam diu intus remorantur remeligines?

    Plaut. Cas. 4, 3, 7:

    ibi corpora,

    Lucr. 2, 75:

    res nulla foris,

    id. 2, 158:

    in concilio,

    id. 2, 564; cf.:

    in Italiā,

    Liv. 27, 12, 3:

    sed postquam remorata suos cognovit amores,

    Ov. M. 4, 137:

    perge, ne remorare. Non diu remoratus es: Jam venis,

    Cat. 61, 200 sq.:

    Etesiae contra fluvium flantes remorantur,

    Lucr. 6, 717.—
    II.
    Act., to hold back, stay, detain, obstruct, hinder, delay, defer (syn. retardare;

    freq. and class.): aliquem,

    Plaut. Mil. 3, 3, 46:

    haec edepol remorata med est,

    id. Ep. 5, 1, 23; id. Rud. 4, 6, 4 et saep.:

    di illum perdant, qui me hodie remoratus est,

    Ter. Eun. 2, 3, 11:

    eae res, quae ceteros remorari solent, non retardarunt,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 40:

    nox atque praeda castrorum hostes quominus victoriā uterentur remorata sunt,

    Sall. J. 38, 8; Prop. 1, 6, 5:

    quamvis te longae remorentur fata senectae,

    i. e. should preserve you to a good old age, id. 1, 19, 17:

    num unum diem postea L. Saturninum tribunum plebis et C. Servilium praetorem mors ac poena remorata est?

    i. e. was it put off, deferred? Cic. Cat. 1, 2, 4; cf. Auct. Her. 4, 36, 48:

    cur non remoratur ituros,

    Ov. M. 13, 220.— Absol.:

    ab negotiis numquam voluptas remorata,

    Sall. J. 95, 3.—With inanimate and abstract objects:

    alicujus commodum,

    Ter. And. 4, 3, 24:

    scio te me iis epistulis potius et meas spes solitum esse remorari,

    Cic. Att. 3, 14, 1:

    alicujus iter,

    Sall. J. 50, 1; so,

    iter,

    Ov. M. 11, 233.— Absol.:

    fugiunt, freno non remorante, dies,

    Ov. F. 6, 772.
    rĕmŏrātus, a, um, in a pass. signif.:

    remorandust gradus,

    Plaut. Pers. 1, 2, 28:

    pomi jactu remorata (Atalanta),

    Ov. M. 10, 671.

    Lewis & Short latin dictionary > remoror

См. также в других словарях:

  • Obstruct — Ob*struct , v. t. [imp. & p. p. {Obstructed}; p. pr. & vb. n. {Obstructing}.] [L. obstructus, p. p. of obstruere to build up before or against, to obstruct; ob (see {Ob }) + struere to pile up. See {Structure}.] [1913 Webster] 1. To block up; to… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • obstruct — I verb bar, barricade, block, brake, bridle, bring to a standstill, check, choke, circumscribe, congest, countervail, cramp, cripple, curb, debar, delay, disable, embar, encumber, estop, forbid, frustrate, halt, hamper, hamstring, handicap,… …   Law dictionary

  • obstruct action — index encumber (hinder) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • obstruct by opposition — index discourage Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • obstruct one's vision — index blind (deprive of sight) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • obstruct the course of descent — index escheat Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • obstruct the view of — index cloak, enshroud Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • obstruct work — index strike (refuse to work) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • obstruct — (v.) 1610s, from L. obstructus, pp. of obstruere to block, to stop up (see OBSTRUCTION (Cf. obstruction)). Related: Obstructed; obstructing …   Etymology dictionary

  • obstruct — impede, block, *hinder, bar, dam Analogous words: *prevent, preclude, obviate, avert: *restrain, check, curb, inhibit …   New Dictionary of Synonyms

  • obstruct — [v] prevent, restrict arrest, bar, barricade, block, check, choke, clog, close, congest, crab, curb, cut off, drag one’s feet*, fill, foul up, frustrate, get in the way*, hamper, hamstring*, hang up*, hide, hinder, hold up, impede, inhibit,… …   New thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»