Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

to+limit

  • 101 attermino

    at-termĭno, āre, v. a., to set bounds to, to measure, limit:

    Deos filo humano,

    Arn. 3, p. 107.

    Lewis & Short latin dictionary > attermino

  • 102 Augustaneus

    Augustānus ( Augustīānus, Suet Ner 25; Front. Col. pp. 1, 106, 139 Goes.: Augustānĕus, Auct. Limit. p. 265 Goes.), a, um, adj. [Augustus].
    I.
    Of or pertaining to Augustus:

    colonia,

    Dig. 50, 15, 1:

    DOMVS,

    Inscr. Orell. 2350 and 2947.—
    II.
    Of or belonging to an emperor, imperial:

    Augustani,

    Roman knights appointed by Nero, Tac. A. 14, 15; Suet. Ner. 25.—
    III.

    Lewis & Short latin dictionary > Augustaneus

  • 103 Augustani

    Augustānus ( Augustīānus, Suet Ner 25; Front. Col. pp. 1, 106, 139 Goes.: Augustānĕus, Auct. Limit. p. 265 Goes.), a, um, adj. [Augustus].
    I.
    Of or pertaining to Augustus:

    colonia,

    Dig. 50, 15, 1:

    DOMVS,

    Inscr. Orell. 2350 and 2947.—
    II.
    Of or belonging to an emperor, imperial:

    Augustani,

    Roman knights appointed by Nero, Tac. A. 14, 15; Suet. Ner. 25.—
    III.

    Lewis & Short latin dictionary > Augustani

  • 104 Augustanus

    Augustānus ( Augustīānus, Suet Ner 25; Front. Col. pp. 1, 106, 139 Goes.: Augustānĕus, Auct. Limit. p. 265 Goes.), a, um, adj. [Augustus].
    I.
    Of or pertaining to Augustus:

    colonia,

    Dig. 50, 15, 1:

    DOMVS,

    Inscr. Orell. 2350 and 2947.—
    II.
    Of or belonging to an emperor, imperial:

    Augustani,

    Roman knights appointed by Nero, Tac. A. 14, 15; Suet. Ner. 25.—
    III.

    Lewis & Short latin dictionary > Augustanus

  • 105 auspicalis

    auspĭcālis, e, adj. [id.], of or pertaining to divination, suitable for auguries, auspicial:

    pisciculus,

    Plin. 32, 1, 1, § 4:

    dies,

    Mamert. Pan. Maxim. 6.—
    * Adv.: auspĭ-cālĭter = auspicato, with the appropriate taking of auguries:

    ponere gromam,

    Hyg. Limit. Constit. p. 153 Goes.

    Lewis & Short latin dictionary > auspicalis

  • 106 auspicaliter

    auspĭcālis, e, adj. [id.], of or pertaining to divination, suitable for auguries, auspicial:

    pisciculus,

    Plin. 32, 1, 1, § 4:

    dies,

    Mamert. Pan. Maxim. 6.—
    * Adv.: auspĭ-cālĭter = auspicato, with the appropriate taking of auguries:

    ponere gromam,

    Hyg. Limit. Constit. p. 153 Goes.

    Lewis & Short latin dictionary > auspicaliter

  • 107 aversum

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > aversum

  • 108 averto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > averto

  • 109 avorto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > avorto

  • 110 beneficium

    bĕnĕfĭcĭum (better than bĕnĭfĭcĭ-um), ii, n. [beneficus].
    I.
    A benefaction, kindness, favor, benefit, service, euergetêma (sunt qui ita distinguunt, quaedam beneficia esse, quaedam officia, quaedam ministeria. Beneficium esse, quod alienus det:

    alienus est, qui potuit sine reprehensione cessare: officium esse filii, uxoris et earum personarum, quas necessitudo suscitat et ferre opem jubet: ministerium esse servi, quem condicio sua eo loco posuit, ut nihil eorum, quae praestat, imputet superiori,

    Sen. Ben.3, 18, 1);—(in prose freq.; in poetry, for metrical reasons, only in play-writers; most freq. in Ter.).
    A.
    In gen.:

    nullum beneficium esse duco id, quod, quoi facias, non placet,

    Plaut. Trin. 3, 2, 12:

    beneficium accipere,

    Ter. Ad. 2, 3, 1:

    pro maleficio beneficium reddere,

    id. Phorm. 2, 2, 22:

    immemor beneficii,

    id. And. 1, 1, 17:

    cupio aliquos parere amicos beneficio meo,

    id. Eun. 1, 2, 69:

    beneficium verbis initum re comprobare,

    id. And. 5, 1, 5:

    nec enim si tuam ob causam cuiquam commodes, beneficium illud habendum est, sed feneratio,

    Cic. Fin. 2, 35, 117; id. Off. 2. 20, 70:

    beneficio adligari: beneficio victus esse,

    Cic. Planc. 33, 81; cf.:

    Jugurtham beneficiis vincere,

    Sall. J. 9, 3:

    collocare,

    Cic. Off. 1, 15, 49 al.; 2, 20, 69:

    dare,

    id. ib. 1, 15, 48; id. Fam. 13, 8, 3' deferre, id. Off. 1, 15, 49: conferre in aliquem, [p. 232] id. ib. 1, 14, 45: quia magna mihi debebat beneficia, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1:

    in republicā multo praestat benefici quam malefici immemorem esse,

    Sall. J. 31, 28:

    senatus et populus Romanus benefici et injuriae memor esse solet,

    id. ib. 104, 5; Petr. 126, 4:

    in iis (hominibus) beneficio ac maleficio abstineri aecum censent,

    Liv. 5, 3, 8:

    immortali memoriā retinere beneficia,

    Nep. Att. 11, 5 al. —Of the favor of the people in giving their vote:

    quidquid hoc beneficio populi Romani atque hac potestate praetoriā possum,

    Cic. Imp. Pomp. 24, 69, and 71.—
    B.
    Esp.
    1.
    Beneficio, through favor, by the help, aid, support, mediation:

    beneficio tuo salvus,

    thanks to you, Cic. Fam. 11, 22, 1; 13, 35, 1:

    nostri consulatūs beneficio,

    by means of, id. Q. Fr. 1, 1, 1, § 6:

    servari beneficio Caesaris,

    Vell. 2, 71, 1:

    hoc beneficio,

    by this means, Ter. Heaut. 2, 4, 14:

    sortium beneficio,

    by the lucky turn of, Caes. B. G. 1, 53 Herz.:

    longissimae aetatis,

    Quint. 3, 1, 9:

    ingenii,

    id. 2, 11, 2; 5, 10, 121:

    eloquentiae,

    Tac. Or. 8 al.; cf.: fortunae beneficium, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
    (β).
    In gen., by the agency of:

    quod beneficio ejus contingit,

    Dig. 39, 2, 40, § 1:

    beneficio furis,

    ib. 47, 2, 46 pr.—
    2.
    Alicujus beneficii facere (habere, etc.), to make dependent on one ' s bounty or favor (post-Aug.):

    commeatus a senatu peti solitos benefici sui fecit,

    Suet. Claud. 23:

    ut munus imperii beneficii sui faceret,

    Just. 13, 4, 9; cf.:

    adeo quidem dominis servi beneficia possunt dare, ut ipsos saepe beneficii sui fecerint,

    Sen. Ben. 3, 18, 4:

    sed nihil habebimus nisi beneficii alieni?

    Quint. 10, 4, 6.—
    II.
    Transf. to political life.
    A.
    A distinction, support, favor, promotion (esp. freq. after the Aug. per.):

    coöptatio collegiorum ad populi beneficium transferebatur,

    Cic. Lael. 25, 96; id. Phil. 2, 36, 91:

    quibus omnia populi Romani beneficia dormientibus deferuntur,

    id. Verr. 2, 5, 70, § 180:

    in beneficiis ad aerarium delatus,

    among those recommended to favor, id. Arch. 5, 11 Halm. ad loc.; id. Fam. 7, 5, 3:

    cum suo magno beneficio esset,

    under great obligation to his recommendation, id. Phil. 8, 6 Wernsd.; Flor. 4, 2, 92; cf. Suet. Tit. 8.—So,
    2.
    Esp. freq. of military promotions (whence beneficiarius, q. v.):

    quod scribis de beneficiis, scito a me et tribunos militaris et praefectos... delatos esse,

    Cic. Fam. 5, 20, 7:

    ut tribuni militum... quae antea dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia,

    Liv. 9, 30, 3:

    beneficia gratuita esse populi Romani,

    id. 45, 42, 11; Hirt. B. Afr. 54, 5:

    per beneficia Nymphidii,

    promoted, advanced through the favor of Nymphidius, Tac. H. 1, 25; 4, 48 Lips.:

    beneficii sui centuriones,

    i. e. his creatures, Suet. Tib. 12:

    Liber beneficiorum or Beneficium,

    the book in which the public lands that were bestowed were designated, Hyg. Limit. Const. p. 193 Goes.; Arcad. ib. p. 260.—So, SERVVS. A. COMMENTARIIS. BENEFICIORVM., Inscr. Grut. 578, 1.—
    B.
    A privilege, right (post-Aug.):

    anulorum,

    Dig. 48, 7, 42:

    religionis,

    ib. 3, 3, 18:

    militaris,

    ib. 29, 1, 3.—Hence, liberorum, a release from the office of judge, received in consequence of having a certain number of children, Suet. Claud. 15; Dig. 49, 8, 1, § 2.—
    C.
    Personified, as a god:

    duos omnino (deos credere), Poenam et Beneficium,

    Plin. 2, 7, 5, § 14.

    Lewis & Short latin dictionary > beneficium

  • 111 benificium

    bĕnĕfĭcĭum (better than bĕnĭfĭcĭ-um), ii, n. [beneficus].
    I.
    A benefaction, kindness, favor, benefit, service, euergetêma (sunt qui ita distinguunt, quaedam beneficia esse, quaedam officia, quaedam ministeria. Beneficium esse, quod alienus det:

    alienus est, qui potuit sine reprehensione cessare: officium esse filii, uxoris et earum personarum, quas necessitudo suscitat et ferre opem jubet: ministerium esse servi, quem condicio sua eo loco posuit, ut nihil eorum, quae praestat, imputet superiori,

    Sen. Ben.3, 18, 1);—(in prose freq.; in poetry, for metrical reasons, only in play-writers; most freq. in Ter.).
    A.
    In gen.:

    nullum beneficium esse duco id, quod, quoi facias, non placet,

    Plaut. Trin. 3, 2, 12:

    beneficium accipere,

    Ter. Ad. 2, 3, 1:

    pro maleficio beneficium reddere,

    id. Phorm. 2, 2, 22:

    immemor beneficii,

    id. And. 1, 1, 17:

    cupio aliquos parere amicos beneficio meo,

    id. Eun. 1, 2, 69:

    beneficium verbis initum re comprobare,

    id. And. 5, 1, 5:

    nec enim si tuam ob causam cuiquam commodes, beneficium illud habendum est, sed feneratio,

    Cic. Fin. 2, 35, 117; id. Off. 2. 20, 70:

    beneficio adligari: beneficio victus esse,

    Cic. Planc. 33, 81; cf.:

    Jugurtham beneficiis vincere,

    Sall. J. 9, 3:

    collocare,

    Cic. Off. 1, 15, 49 al.; 2, 20, 69:

    dare,

    id. ib. 1, 15, 48; id. Fam. 13, 8, 3' deferre, id. Off. 1, 15, 49: conferre in aliquem, [p. 232] id. ib. 1, 14, 45: quia magna mihi debebat beneficia, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 12, 1:

    in republicā multo praestat benefici quam malefici immemorem esse,

    Sall. J. 31, 28:

    senatus et populus Romanus benefici et injuriae memor esse solet,

    id. ib. 104, 5; Petr. 126, 4:

    in iis (hominibus) beneficio ac maleficio abstineri aecum censent,

    Liv. 5, 3, 8:

    immortali memoriā retinere beneficia,

    Nep. Att. 11, 5 al. —Of the favor of the people in giving their vote:

    quidquid hoc beneficio populi Romani atque hac potestate praetoriā possum,

    Cic. Imp. Pomp. 24, 69, and 71.—
    B.
    Esp.
    1.
    Beneficio, through favor, by the help, aid, support, mediation:

    beneficio tuo salvus,

    thanks to you, Cic. Fam. 11, 22, 1; 13, 35, 1:

    nostri consulatūs beneficio,

    by means of, id. Q. Fr. 1, 1, 1, § 6:

    servari beneficio Caesaris,

    Vell. 2, 71, 1:

    hoc beneficio,

    by this means, Ter. Heaut. 2, 4, 14:

    sortium beneficio,

    by the lucky turn of, Caes. B. G. 1, 53 Herz.:

    longissimae aetatis,

    Quint. 3, 1, 9:

    ingenii,

    id. 2, 11, 2; 5, 10, 121:

    eloquentiae,

    Tac. Or. 8 al.; cf.: fortunae beneficium, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 2.—
    (β).
    In gen., by the agency of:

    quod beneficio ejus contingit,

    Dig. 39, 2, 40, § 1:

    beneficio furis,

    ib. 47, 2, 46 pr.—
    2.
    Alicujus beneficii facere (habere, etc.), to make dependent on one ' s bounty or favor (post-Aug.):

    commeatus a senatu peti solitos benefici sui fecit,

    Suet. Claud. 23:

    ut munus imperii beneficii sui faceret,

    Just. 13, 4, 9; cf.:

    adeo quidem dominis servi beneficia possunt dare, ut ipsos saepe beneficii sui fecerint,

    Sen. Ben. 3, 18, 4:

    sed nihil habebimus nisi beneficii alieni?

    Quint. 10, 4, 6.—
    II.
    Transf. to political life.
    A.
    A distinction, support, favor, promotion (esp. freq. after the Aug. per.):

    coöptatio collegiorum ad populi beneficium transferebatur,

    Cic. Lael. 25, 96; id. Phil. 2, 36, 91:

    quibus omnia populi Romani beneficia dormientibus deferuntur,

    id. Verr. 2, 5, 70, § 180:

    in beneficiis ad aerarium delatus,

    among those recommended to favor, id. Arch. 5, 11 Halm. ad loc.; id. Fam. 7, 5, 3:

    cum suo magno beneficio esset,

    under great obligation to his recommendation, id. Phil. 8, 6 Wernsd.; Flor. 4, 2, 92; cf. Suet. Tit. 8.—So,
    2.
    Esp. freq. of military promotions (whence beneficiarius, q. v.):

    quod scribis de beneficiis, scito a me et tribunos militaris et praefectos... delatos esse,

    Cic. Fam. 5, 20, 7:

    ut tribuni militum... quae antea dictatorum et consulum ferme fuerant beneficia,

    Liv. 9, 30, 3:

    beneficia gratuita esse populi Romani,

    id. 45, 42, 11; Hirt. B. Afr. 54, 5:

    per beneficia Nymphidii,

    promoted, advanced through the favor of Nymphidius, Tac. H. 1, 25; 4, 48 Lips.:

    beneficii sui centuriones,

    i. e. his creatures, Suet. Tib. 12:

    Liber beneficiorum or Beneficium,

    the book in which the public lands that were bestowed were designated, Hyg. Limit. Const. p. 193 Goes.; Arcad. ib. p. 260.—So, SERVVS. A. COMMENTARIIS. BENEFICIORVM., Inscr. Grut. 578, 1.—
    B.
    A privilege, right (post-Aug.):

    anulorum,

    Dig. 48, 7, 42:

    religionis,

    ib. 3, 3, 18:

    militaris,

    ib. 29, 1, 3.—Hence, liberorum, a release from the office of judge, received in consequence of having a certain number of children, Suet. Claud. 15; Dig. 49, 8, 1, § 2.—
    C.
    Personified, as a god:

    duos omnino (deos credere), Poenam et Beneficium,

    Plin. 2, 7, 5, § 14.

    Lewis & Short latin dictionary > benificium

  • 112 canabula

    cānăbŭla, ae, f. dim. [canaba], a small hovel, Auct. Limit. p. 257 Goes.

    Lewis & Short latin dictionary > canabula

  • 113 candetum

    candētum, i, n., a Gallic word signifying a space of 100 or 150 square feet, Col. 5, 1, 6; cf. Auct. Limit. p. 292 Goes.; Isid. Orig. 15, 15, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > candetum

  • 114 capesso

    căpesso ( căpisso, Pac. ap. Non. p. 227, 1), īvi (Sall. H. 3, 68 Dietsch; Tac. A. 15, 49), or ii (Tac. A. 12, 30: capessi, given by Diom. p. 367 P., and by Charis. ap. Prisc. p. 902 ib., but apparently erroneously; cf. Struve, p. 198, and lacesso), ītum (acc. to Prisc. l. l. part. fut. capessiturus, Tac. A. 6, 48), 3, v. desid. a. [capio].
    I.
    Lit., to seize, take, or catch at eagerly, to snatch at, lay hold of (capesso = desidero capere, Prisc. l. l.;

    rare but class.): alia animalia cibum partim oris hiatu et dentibus ipsis capessunt, partim unguium tenacitate adripiunt,

    Cic. N. D. 2, 47, 122:

    pastus,

    id. ib.:

    arma,

    Verg. A. 3, 234; Ov. M. 11, 378.—
    B.
    Of relations of place, to strive to reach a place or limit, to betake one ' s self to, to go to, to repair or resort to; constr. usu. with acc.; ante-class. [p. 283] also capere se in or ad aliquem locum.
    (α).
    With acc.:

    omnes mundi partes undique medium locum capessentes nituntur aequaliter,

    Cic. N. D. 2, 45, 115:

    superiora capessere,

    id. Tusc. 1, 18, 42:

    Melitam,

    id. Att. 10, 9, 1:

    Italiam,

    Verg. A. 4, 346:

    turris,

    id. ib. 11, 466:

    montem,

    Val. Fl. 4, 316:

    aethera,

    Sil. 4, 480.—
    (β).
    Se in or ad aliquem locum:

    quam magis te in altum capessis, tam aestus te in portum refert,

    Plaut. As. 1, 3, 6:

    nunc pergam... me domum capessere,

    id. Am. 1, 1, 106; Titin. ap. Serv. ad Verg. A. 4, 346.—
    (γ).
    With adverb. dat.:

    quo nunc capessis te,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 5; id. Rud. 1, 2, 89; 1, 2, 83.—
    II.
    Trop.
    A.
    To take hold of any thing with zeal, to take upon one ' s self, take in hand, to undertake, enter upon, engage in, execute, manage (the most usu. signif.; cf. I. A.): Pac. ap. Non. p. 227, 1:

    nunc ad senem cursum capessam,

    Plaut. Capt. 4, 1, 9:

    viam,

    Liv. 44, 2, 8:

    alicujus imperia,

    Plaut. Trin. 2, 2, 23:

    jussa,

    to perform, execute, Verg. A. 1, 77; Plaut. Aul. 4, 1, 4; so, capessere rem publicam, to undertake affairs of state, to engage in public affairs, administer (differing, by the idea of zealous co-operation and activity, from accedere ad rem publicam, which designates merely the entering upon a public office or duty), Cic. Sest. 6, 14; id. de Or. 3, 29, 112; id. Att. 1, 17, 10; 16, 7, 7; Sall. C. 52, 5; id. J. 85, 47; Nep. Them. 2, 1; Liv. 3, 69, 5; Tac. A. 1, 24; 12, 41; 16, 26; id. H. 4, 5; 4, 39; Suet. Tib. 25; Quint. 12, 3, 1:

    civitatem,

    Plin. Pan. 39, 5:

    orbem terrae,

    Tac. A. 11, 34; 12, 5:

    magistratus,

    id. Agr. 6:

    imperium,

    id. A. 13, 4; 14, 26:

    vigintiviratum,

    id. ib. 3, 29:

    provincias,

    id. ib. 6, 27:

    officia in republică,

    id. ib. 6, 14 Halm:

    curas imperii,

    Plin. Pan. 66, 2:

    laborem cum honoribus,

    Sall. H. 1, 48, 9 Dietsch:

    bellum,

    Liv. 26, 25, 5:

    pugnam,

    to commence, id. 2, 6, 8; 10, 5, 4; Tac. A. 12, 30; id. H. 3, 16; 5, 17:

    proelium,

    Just. 2, 12:

    partem belli,

    Liv. 31, 28, 4:

    partem pugnae,

    id. 26, 5, 15:

    fugam,

    to take to flight, id. 1, 25, 7:

    principium facinoris,

    Tac. A. 15, 49:

    inimicitias,

    id. ib. 5, 11:

    noctem in castris tutam et vigilem,

    to pass, id. ib. 4, 48:

    divorsa,

    Sall. H. 3, 68 Dietsch:

    tuta et salutaria,

    to adopt, Tac. A. 15, 29:

    parata,

    id. ib. 6, 37:

    meliora,

    id. ib. 6, 48 et saep.:

    libertatem,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch; Cic. Phil. 10, 9, 19: recta, * Hor. S. 2, 7, 7.—
    2.
    Esp., to lay hold of with the mind, to comprehend, understand:

    in capessendis naturae sensibus,

    Gell. 12, 1, 11.—
    B.
    To betake one ' s self to, enter upon (cf. I. B.):

    quam (filius) se ad vitam et quos ad mores praecipitem inscitus capessat,

    Plaut. Bacch. 4, 10, 2.—
    2.
    With the idea of completed action, to attain to, to reach a person or thing: neque (te) posse corde capessere, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v 44 Vahl.).

    Lewis & Short latin dictionary > capesso

  • 115 cardo

    cardo, ĭnis, m. [cf. kradê, a swing; kradainô, to swing, wave; Sanscr. kurd, a spring, a leap; old Germ. hrad, lively, and Germ. reit in bereit, ready] (f., Gracch. ap. Prisc. p. 683 P.; Graius ap. Non. p. 202, 20; cf. infra in Vitr.), the pivot and socket, upon which a door was made to swing at the lintel and the threshold, the hinge of a door or gate, Enn. Trag. 119 Vahl.:

    paene ecfregisti foribus cardines,

    Plaut. Am. 4, 2, 6; id. As. 2, 3, 8:

    postis a cardine vellit Aeratos,

    Verg. A. 2, 480:

    cardo stridebat,

    id. ib. 1, 449; cf. id. Cir. 222:

    num muttit cardo?

    Plaut. Curc. 1, 1, 94:

    immoti,

    Plin. 16, 43, 84, § 230:

    singuli,

    id. 36, 15, 24, § 117:

    facili patuerunt cardine valvae,

    Juv. 4, 63:

    versato cardine Thisbe Egreditur,

    opening the door, Ov. M. 4, 93; cf. Verg. A. 3, 448:

    nec strepitum verso Saturnia cardine fecit,

    Ov. M. 14, 782 al. —
    B.
    Meton.
    1.
    Cardines, in mechanics, beams that were fitted together; and specifically, cardo masculus, a tenon, Vitr. 9, 6, and cardo femina, a socket, a mortise, id. 9, 6:

    cardo securiclatus,

    axeshaped tenon, a dovetail, id. 10, 15, 3.— Hence,
    b.
    In garlands, the place where the two ends meet, Plin. 21, 4, 10, § 18.—
    2.
    In astron., the point about which something turns, a pole. So of the North pole:

    caeli,

    Varr. R. R. 1, 2, 4:

    mundi,

    Plin. 4, 12, 26, § 89; cf.: extremusque adeo duplici de cardine vertex Dicitur esse polus, Cic. poët. N. D. 2, 41, 105; Ov. P. 2, 10, 45; Stat. Th. 1, 349:

    cardo glacialis ursae,

    Sen. Herc. Fur. 1139:

    Arctoae cardo portae,

    Stat. Th. 7, 35;

    hence anal. to this, with the agrimensores,

    the line limiting the field, drawn through from north to south, Plin. 18, 33, 76, § 326; 17, 22, 35, § 169; cf. Fest. s. v. decimanus, p. 71 Müll., and accordingly the mountain Taurus is called cardo, i. e. line or limit, Liv. 37, 54, 23; cf. id. 40, 18, 8; 41, 1, 3.—Of the four cardinal points of the world, Quint. 12, 10, 67; so, Hesperius Eous, Luc. 5, 71; Stat. Th. 1, 157:

    occiduus,

    Luc. 4, 672:

    medius,

    id. 4, 673.— Of the earth as the centre of the universe, acc. to the belief of the ancients, Plin. 2, 64, 64, § 160; 2, 9, 6, § 44.—Of the intersection of inclined surfaces:

    reperiuntur (aquae)... quodam convexitatis cardine aut montium radicibus,

    Plin. 31, 3, 26, § 43.—Of the summer solstice:

    anni,

    Plin. 18, 28, 68, § 264; and so of the epochs of the different seasons:

    temporum,

    id. 18, 25, 58, § 218; 18, 25, 59, § 220.—Hence, of the time of life:

    extremus,

    old age, Luc. 7, 381.—
    II.
    Trop., that on which every thing else turns or depends, the chief point or circumstance (so not before the Aug. per.):

    haud tanto cessabit cardine rerum,

    at such a turn of affairs, so great a crisis, in so critical a moment, decisive, Verg. A. 1, 672 (hoc est in articulo, Serv.; cf. Isid. Orig. 15, 7, 6; Gr. akmê):

    fatorum in cardine summo,

    Stat. Th. 10, 853: litium. Quint. 12, 8, 2:

    causae,

    id. 5, 12, 3:

    satellitem in quo totius dominationis summa quasi quodam cardine continetur,

    Val. Max. 3, 3, ext. 5:

    unum eligamus in quo est summum ac principale, in quo totius sapientiae cardo versatur,

    Lact. 3, 7, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > cardo

  • 116 cinerarius

    cĭnĕrārĭus, a, um, adj. [cinis], pertaining to ashes.
    I.
    As adj. very rare: fines, boundaries of land bordering upon graves, Auct. Limit. p 296 Goes.—
    II.
    More freq. subst.
    A.
    cĭnĕrārĭus, ii, m., a servant who heated in glowing ashes the iron used in curling hair, a hair-curler, Varr. L. L, 5, §

    129 Müll.,

    Cat. 61, 138; Sen. Const. 14, 1; Acro ad Hor S. 1, 2, 98; Tert. ad Uxor. 2, 8.—
    B.
    CINERARIVM, ii, n., in tombs, the receptacle for the ashes of the dead, Inscr. Orell. 4358; 4513 al.

    Lewis & Short latin dictionary > cinerarius

  • 117 circumscribo

    circum-scrībo, psi, ptum, 3, v. a.
    I.
    Prop., to draw a line around, to circumscribe, enclose in a circle (in good prose;

    very freq. in Cic.): orbem,

    Cic. Fin. 5, 8, 23:

    lineas extremas umbrae,

    Quint. 10, 2, 7:

    virgulā stantem,

    Cic. Phil. 8, 8, 23:

    virgā regem,

    Liv. 45, 12, 5:

    aeneā fibulā pars auriculae latissima circumscribitur,

    Col. 6, 5, 4:

    terram surculo heliotropii,

    Plin. 22, 21, 29, § 60.—
    II.
    Trop.
    A.
    To draw a line as the circumference of a thing (cf. Quint. 12, 10, 5), i. e. to define, encompass, enclose, lim it, bound, circumscribe (syn.: definio, describo, termino):

    nullis ut terminis (orator) circumscribat aut definiat jus suum,

    Cic. de Or. 1, 16, 70; cf.:

    genus universum brevi circumscribi et definiri potest,

    id. Sest. 45, 97:

    exiguum nobis vitae curriculum natura circumscripsit, immensum gloriae,

    id. Rab. Perd. 10, 30:

    quibus regionibus vitae spatium circumscriptum est,

    id. Arch. 11, 29:

    ante enim circumscribitur mente sententia confestimque verba concurrunt,

    id. Or. 59, 200:

    locum habitandi alicui,

    id. Par. 2, 18:

    Oceanus undique circumscribit omnes terras et ambit,

    Gell. 12, 13, 20:

    uti mihi dicas et quasi circumscribas verbis, quid homo sit,

    id. 4, 1, 12.—
    B.
    To bring within narrow bounds, i. e. to contract, hem in, circumscribe, to hinder free action, to restrain, confine, limit, etc. (syn.: claudo, includo, coërceo).
    (α).
    Esp., of the restrictions or hinderances imposed by one magistracy or authority upon another:

    Senatus credo praetorem eum circumscripsisset,

    Cic. Mil. 33, 88 (cf. just before:

    an consules in praetore coërcendo fortes fuissent),

    id. Att. 7, 9, 2; id. Phil. 13, 9, 19; Caes. B. C. 1, 32; Auct. ap. Quint. 9, 3, 72:

    ille se fluvio Rubicone et CC. milibus circumscriptum esse patiatur?

    Cic. Phil. 6, 3, 5:

    gulam et ventrem,

    Sen. Ep. 108, 14:

    circumscribere corpus et animo locum laxare,

    id. ib. 15, 2:

    laudes,

    id. Cons. ad Helv. 19, 7.—
    (β).
    In gen.:

    uno genere genus hoc aratorum,

    to comprehend in one class, Cic. Verr. 2, 2, 61, § 149 Zumpt:

    totum Dionysium sex epitomis circumscripsit,

    abridged, Col. 1, 1, 10:

    ut luxuriam vilitate circumscribamus,

    Plin. 22, 2, 3, § 4.—
    2.
    In later medic. lang. circumscribi = minui, to abate, subside:

    gravedo circumscribitur,

    Cael. Aur. Tard. 5, 10; so id. Acut. 2, 10 fin.
    C.
    To encircle or go around by writing = scribendo circumdare, i. e. to deceive, cheat, circumvent, entrap, insnare (syn.:

    circumvenio, decipio): fallacibus et captiosis interrogationibus circumscripti atque decepti,

    Cic. Ac. 2, 15, 46; Plin. 7, 40, 41, § 131; 33, 3, 14, § 48: non circumscribetur, qui ita se gesserit, ut dicat, etc., will not be deceived, i. e. will commit no error, Sen. Q. N. 5, 1, 3; id. Ep. 82, 19.—
    2.
    In mercantile lang., to deprive of money, to overreach, defraud:

    adulescentulos,

    Cic. Phil. 14, 3, 7; Juv. 10, 222; 14, 237:

    ab Roscio HS. I[C ][C ]. circumscriptus,

    Cic. Rosc. Com. 8, 24:

    vectigalia,

    to embezzle, Quint. Decl. 340.—
    3.
    In law, to defeat the purpose of a law, a will, etc., by a forced or too literal interpretation:

    legem,

    Dig. 4, 3, 18 fin.:

    ita circumscripto testamento,

    Plin. Ep. 8, 18, 4; Front. Aquaed. 112: constitutiones, Lact. de Ira Dei, 8.—
    4.
    Of circumlocution, to involve in language:

    oratio rem simplicem circumscribens elocutione,

    Auct. Her. 4, 32, 43; cf.:

    facetis jocis sacrilegium circumscribens,

    covering, Just. 39, 2, 5.—
    D.
    To cancel; to declare invalid, to annul, invalidate, void, set aside (cf. circumduco, II. D.):

    hoc omni tempore Sullano ex accusatione circumscripto,

    Cic. Verr. 2, 1, 16, § 43 (sublato, circumducto, praetermisso, Ascon.):

    circumscriptis igitur iis seutentiis, quas posui, etc.,

    id. Fin. 3, 9, 31.—Hence, circumscriptus, a, um, P. a.
    1.
    (Acc. to II. A.) In rhet., rounded into periods, periodic:

    circumscripti verborum ambitus,

    Cic. Or. 12, 38; cf. Auct. Her. 4, 32, 43; Quint. 12, 10, 5, and v. circumscriptio.— Adv.: circum-scriptē, in periods:

    circumscripte numeroseque dicere,

    Cic. Or. 66, 221: circumscripte complecti singulas res. id. N. D. 2, 59, 147.—
    2.
    (Acc. to II. B.) Restricted, limited:

    brevis et circumscripta quaedam explicatio,

    Cic. de Or. 1, 42, 189:

    (vis orationis) pressior et circumscriptior et adductior,

    Plin. Ep. 1, 16, 4.— Adv.: circum-scriptē, summarily:

    circumscripte et breviter ostendere,

    Lact. 5, 14, 8; 5, 9, 20. — Sup. of the adj., and comp. and sup. of the adv. not in use.

    Lewis & Short latin dictionary > circumscribo

  • 118 circumscriptio

    circumscriptĭo, ōnis, f. [circumscribo].
    * I.
    Prop. (acc. to circumscribo, I.), an encircling, and (concrete) a circle:

    ex circumscriptione excedere,

    Cic. Phil. 8, 8, 23.—
    II.
    (Acc. to circumscribo, II. A.) A boundary, limit, outline, contour, circuit, compass (most freq. in Cic.): terrae situm, [p. 341] formam, circumscriptionem, Cic. Tusc. 1, 20, 45:

    aeternitas, quam nulla temporis circumscriptio metiebatur,

    id. N. D. 1, 9, 21:

    corporeae forma circumscriptionis,

    Arn. 2, 93; 3, 135.—
    2.
    In rhet.
    (α).
    A period:

    verborum,

    Cic. Or. 61, 204:

    ipsa enim natura verborum quādam circumscriptione comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34; cf. Quint. 9, 4, 124.—
    (β).
    A compendious statement, summing up, Quint. 9, 3, 91.—
    (γ). B.
    (Acc. to circumscribo, II. C.) A deceiving, cheating, overreaching, defrauding (esp. in pecuniary transactions, and by judicial artifice, by pettifogging):

    adulescentium,

    Cic. Off. 3, 15, 61:

    praediorum proscriptiones cum mulierculis apertā circumscriptione fecisti,

    id. Fl. 30, 74; Sen. Ira, 3, 2, 1.—In plur., Cic. Clu. 16, 46; Sen. Ira, 2, 9, 4.—In gen., of deception, deceit, fraud, Sen. Ep. 82, 22; Tert. Pat. 5.

    Lewis & Short latin dictionary > circumscriptio

  • 119 circumtermino

    circum-termĭno, āre, 1, v. a., to bound or limit round about, Isid. Orig. 7, 8, 39.

    Lewis & Short latin dictionary > circumtermino

  • 120 citratus

    1.
    cī̆trātus, a, um, adj. [citrus], steeped in citrus-oil:

    libri,

    Plin. 13, 13, 27, § 86.
    2.
    cī̆trātus, a, um [a late adj. form of citra], of this side, Auct. Limit. p. 298 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > citratus

См. также в других словарях:

  • Limit state design — (LSD) refers to a design methodology used in structural engineering. The methodology is in fact a modernization and rationalization of engineering knowledge which was well established prior to the adoption of LSD. Beyond the concept of a limit… …   Wikipedia

  • limit# — limit n Limit, bound, confine, end, term are comparable when they mean an actual or imaginary line beyond which a thing does not or cannot extend. Limit is the most inclusive of these terms because it carries no necessary implication of number,… …   New Dictionary of Synonyms

  • Limit — Lim it (l[i^]m [i^]t), v. t. [imp. & p. p. {Limited}; p. pr. & vb. n. {Limiting}.] [F. limiter, L. limitare, fr. limes, limitis, limit; prob. akin to limen threshold, E. eliminate; cf. L. limus sidelong.] To apply a limit to, or set a limit for;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Limit (Jugendzeitschrift) — Limit war eine Jugendzeitschrift der Walt Disney Company. Herausgegeben wurde sie von 1992 bis 1998 durch den Ehapa Verlag in Deutschland und durch den Egmont Verlag in Österreich. Sie erschien monatlich. Das Magazin sollte Jungen erreichen, die… …   Deutsch Wikipedia

  • Limit — Lim it (l[i^]m [i^]t), n. [From L. limes, limitis: cf. F. limite; or from E. limit, v. See {Limit}, v. t.] 1. That which terminates, circumscribes, restrains, or confines; the bound, border, or edge; the utmost extent; as, the limit of a walk, of …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Limit loads — Limit load is the maximum load that a structure can safely carry. It s the load at which the structure is in a state of incipient plastic collapse. As the load on the structure increases, the displacements increases linearly in the elastic range… …   Wikipedia

  • Limit — steht für eine Mengengrenze oder Betragsgrenze, siehe Grenzwert einen Begriff aus dem Pokerspiel, siehe Liste von Pokerbegriffen einen Orderzusatz einer Wertpapierorder in Form einer Kursober oder untergrenze, siehe Limitorder Limit… …   Deutsch Wikipedia

  • limit — [lim′it] n. [OFr limite < L limes (gen. limitis), border, frontier] 1. the point, line, or edge where something ends or must end; boundary or border beyond which something ceases to be or to be possible 2. [pl.] bounds; boundary lines 3. the… …   English World dictionary

  • Limit (Roman) — Limit ist ein Roman des deutschen Schriftstellers Frank Schätzing, der Anfang Oktober 2009 im Verlag Kiepenheuer Witsch erschien. Zentrales Thema des Thrillers ist der Abbau des Heliumisotops Helium 3 auf dem Mond, welches zur Energiegewinnung… …   Deutsch Wikipedia

  • limit — I noun ambit, border, bound, boundary, boundary line, circumscriptio, circumscription, extreme boundary final point, finis, fringe, frontier, furthest point, line of demarcation, outer edge, outer line, outer point, perimeter, rim, terminus,… …   Law dictionary

  • Limit — Sn Grenze, Preisrahmen erw. fach. (20. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus ne. limit, dieses aus frz. limite f., aus l. līmes (limitis) m. Grenzlinie, Querweg, Rain . Schon früher aus dem Französischen entlehnt ist die verbale Ableitung limitieren.… …   Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»