Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

the+body

  • 81 corporeus

        corporeus adj.    [corpus], of the body, physical: (ignis): pestes, ills, V.—Of flesh, fleshly: umerus, O.: dapes, O.—Corporeal, substantial: res.
    * * *
    corporea, corporeum ADJ
    corporeal/material/physical, endowed w/body; fleshy, composed of animal tissue

    Latin-English dictionary > corporeus

  • 82 pars

        pars partis (acc. partim or partem), f    [2 PAR-], a part, piece, portion, share, division, section: ne expers partis esset de nostris bonis, T.: duabus partibus amplius frumenti, twice as much: inferior fluminis, Cs.: copias in quattuor partīs distribuerat, S.: in partem praedae suae vocatos deos, L.: in partem veniat mea gloria tecum, be shared with thee, O.: multa pars mei, a great part, H.: Scorpios, pars violentior Natalis horae, i. e. influence, H.— Collect., some, part, several, many (out of a greater number): pars levem ducere equitum iacturam; pars, etc., L.: pars triumphos suos ostentantes, S.: maior pars populi, the majority: Maxima pars hominum, most men, H.: minor pars populi, a minority.—Of one person: pars Niliacae plebis, Crispinus, Iu.— Abl sing. adverb., in part, partly: (poma) quae candida parte, Parte rubent, O.: ab semisomnis ac maximā parte inermibus refringi, mostly, L.: exercitus magnā parte pestilentiā absumptus, in large part, L.: nullā parte, by no means, O.: omni parte virium impar, utterly, L.: omni parte laborare, wholly, H.—With pro: ut eidem pro parte conferrent, etc., for their share: pro suā parte, for his own part: pro meā parte adiuvi, ut, etc., with my best efforts: pro virili parte adnitendum, L.: Quisquis adest operi, plus quam pro parte laborat, O.—With ex: onus ex parte adlevare, partly: decemviri ex parte de plebe creandi, L.: ullā ex parte, in any degree: ex parte magnā tibi adsentior, to a large extent: ne minimā quidem ex parte, not in the slightest degree: omnia ex alterā parte conlocata, i. e. in opposition: ex alterā parte cernere, on the other hand, L.—With ab: ab omni parte beatus, in all respects, H.: omnique a parte placebam, wholly, O.— Abl plur., with multis or omnibus: non multis partibus malit, by a great deal: numero multis partibus inferior, far, Cs.: in Hortensi sententiam multis partibus plures ituros, the great majority: omnibus partibus, in all respects.—Acc. sing., with magnam or maximam, in great part, for the most part: magnam partem ex iambis nostra constat oratio: maximam partem lacte vivunt, Cs.— Acc sing., with in: in eam partem accipio, i. e. in that sense, T.: in eam partem peccant, direction: moveor his rebus omnibus, sed in eam partem, ut, etc., in such manner: has litteras scripsi in eam partem, ne, etc., to the end: Rapere in peiorem partem, put the worst construction on, T.: in utramque partem, in both directions: id tuā nullam in partem interesse, in no way: Quodsi pudica mulier in partem iuvet Domum, i. e. filling her place, H.— Acc plur., with in: Brundusi iacere in omnes partīs est molestum, in every way.—Meton., a party, faction, side: nostrae timeo parti, T.: studia partium, S.: nullius partis esse: ut alius in aliam partem mente traheretur, Cs.: erat illarum partium: in duas partīs discedunt Numidae, S.—Plur., on the stage, a part, character, assumed person: primas partīs agere, the principal <*>aracter, T.: partīs seni dare quae sunt adulescentium, a youthful part, T.: secundae, inferior, H.: ad partīs parati, L.— A part, function, office, duty: priores partīs apud me habere, T.: legati partes, Cs.: partīs accusatoris obtinere: Antoni audio esse partīs, ut de totā eloquentiā disserat: haec igitur tibi reliqua pars est... ut rem p. constituas, etc.— A part, place, region, district, country: quālibet In parte regnanto, H.: Orientis partes: in extremis ignoti partibus orbis, O.—In enumeration, a part, fraction: tres iam copiarum partes, fourths, Cs.: agri partes duae, thirds, L.: mulctae novem partes, tenths, N.— A part of the body, member: lingua mali pars pessima servi, Iu. —Esp., the private parts, O., Ph.
    * * *
    part, region; share; direction; portion, piece; party, faction, side; role (of actor); office/function/duty (usu. pl.)

    centesima pars -- 1% monthly

    Latin-English dictionary > pars

  • 83 praetōrius

        praetōrius adj.    [praetor], of the praetor, of praetors, praetorian: ius, the praetor's decisions: comitia, the election of praetor, L.: potestas, the praetor's authority: turba, about the praetor.—As subst m., one who has been praetor, an ex-praetor, C.— Belonging to the propraetor, propraetorian: domus, official residence.—Of a general, of a commander: cohors, the body-guard of the general-inchief, Cs.: navis, flag-ship, L.: imperium, chief command: porta, nearest the general's tent, Cs.
    * * *
    praetoria, praetorium ADJ

    porta praetoria -- the praetorian gate, front gate of the camp

    Latin-English dictionary > praetōrius

  • 84 alieno

    ălĭēno, āvi, ātum, 1, v. a. [id.] (purely prosaic, but class.).
    I.
    Orig., to make one person or thing another:

    facere, ut aliquis alius sit. Thus, in Plaut., Sosia says to Mercury, who represented himself as Sosia: certe edepol tu me alienabis numquam, quin noster siem,

    Plaut. Am. 1, 1, 243. So also Pliny:

    sacopenium, quod apud nos gignitur, in totum transmarino alienatur,

    is entirely other than, different from, the transmarine one, Plin. 20, 18, 75, § 197.—Hence, of things, a t. t. in the Roman lang. of business, to make something the property of another, to alienate, to transfer by sale (in the jurid. sense, diff. from vendere: Alienatum non proprie dicitur, quod adhuc in dominio venditoris manet? venditum tamen recte dicetur, Dig. 50, 16, 67; the former, therefore, includes the idea of a complete transfer of the thing sold):

    pretio parvo ea, quae accepissent a majoribus, vendidisse atque alienāsse,

    Cic. Verr. 2, 4, 60:

    venire vestras res proprias atque in perpetuum a vobis alienari,

    id. Agr. 2, 21, 54:

    vectigalia (opp. frui),

    id. ib. 2, 13, 33; so Varr. R. R. 2, 1; Dig. 4, 7, 4.—Esp., to remove, separate, make foreign:

    urbs maxuma alienata,

    Sall. J. 48, 1.—
    II.
    Transf. to mental objects, and with esp. reference to that from which any person or thing is separated or removed, to cast off, to alienate, estrange, set at variance, render averse, make enemies ( Abalienatus dicitur, quem quis a se removerit; alienatus, qui alienus est factus, Paul. ex Fest. p. 25 Müll.; class., esp. freq. in the part. alienatus).
    A.
    In gen.:

    eum omnibus eadem res publica reconciliavit, quae alienārat,

    Cic. Prov. Cons. 9:

    legati alienati,

    id. Pis. 96:

    alienati sunt peccatores,

    Vulg. Psa. 51, 4; ib. Col. 1, 21:

    alienari a Senatu,

    Cic. Att. 1, 14:

    studium ab aliquo,

    id. Pis. 76:

    si alienatus fuerit a me,

    Vulg. Ezech. 14, 7:

    alienati a viā Dei,

    ib. Eph. 4, 18:

    voluntatem ab aliquo,

    Cic. Phil. 2, 38; id. Fam. 3, 6:

    tantā contumeliā acceptā omnium suorum voluntates alienare (sc. a se),

    Caes. B. G. 7, 10:

    voluntate alienati,

    Sall. J. 66, 2; Nep. Alcib. 5, 1:

    falsā suspitione alienatum esse,

    neglected, discarded, Sall. C. 35, 3:

    animos eorum alienare a causā,

    Cic. Prov. Cons. 21:

    a dictatore animos,

    Liv. 8, 35:

    sibi animum alicujus,

    Vell. 2, 112; Tac. H. 1, 59; Just. 1, 7, 18.—
    B.
    Esp.
    1.
    Mentem alienare alicui, to take away or deprive of reason, to make crazy, insane, to drive mad (not before the Aug. per., perh. first by Livy):

    erat opinio Flaccum minus compotem fuisse sui: vulgo Junonis iram alienāsse mentem ferebant,

    Liv. 42, 28:

    signum alienatae mentis,

    of insanity, Suet. Aug. 99:

    alienata mens,

    Sall. Rep. Ord. 2, 12, 6 (cf. Liv. 25, 39: alienatus sensibus).—And absol.:

    odor sulfuris saepius haustus alienat,

    deprives of reason, Sen. Q. N. 2, 53.—Hence, pass.:

    alienari mente,

    to be insane, Plin. 28, 8, 27, § 93:

    ita alienatus mente Antiochus (erat),

    Vulg. 2 Macc. 5, 17.—
    2.
    In medic. lang.: alienari, of parts of the body, to die, perish:

    intestina momento alienantur,

    Cels. 7, 16; 8, 10; 5, 26, n. 23:

    in corpore alienato,

    Sen. Ep. 89:

    (spodium) alienata explet,

    Plin. 23, 4, 38, § 76.—
    3.
    Alienari ab aliquā re, to keep at a distance from something, i. e. to be disinclined to, have an aversion for, to avoid = abhorrere (only in Cic.):

    a falsā assensione magis nos alienatos esse quam a ceteris rebus,

    Cic. Fin. 3, 5, 18:

    alienari ab interitu iisque rebus, quae interitum videantur afferre,

    id. ib. 3, 5, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > alieno

  • 85 alienum

    ălĭēnus, a, um [2. alius].
    I.
    Adj.
    A.
    In gen., that belongs to another person, place, object, etc., not one's own, another's, of another, foreign, alien (opp. suus): NEVE. ALIENAM. SEGETEM. PELLEXERIS., Fragm. XII. Tab. ap. Plin. 28, 2, and Serv. ad Verg. E. 8, 99: plus ex alieno jecore sapiunt quam ex suo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57; Plaut. Mil. 2, 2, 111; cf. id. ib. 2, 2, 88, and Lind. ib. 2, 3, 3: quom sciet alienum puerum ( the child of another) tolli pro suo, Ter. Hec. 4, 1, 61:

    in aedīs inruit Alienas,

    id. Ad. 1, 2, 9; id. And. 1, 1, 125:

    alienae partes anni,

    Lucr. 1, 182; so Verg. G. 2, 149:

    pecuniis alienis locupletari,

    Cic. Rosc. Am. 47, 137:

    cura rerum alienarum,

    id. Off. 1, 9, 30; 2, 23, 83:

    alienos mores ad suos referre,

    Nep. Epam. 1, 1:

    in altissimo gradu alienis opibus poni,

    Cic. Sest. 20:

    semper regibus aliena virtus formidolosa est,

    Sall. C. 7, 2:

    amissis bonis alienas opes exspectare,

    id. ib. 58. 10 Herz.:

    aliena mulier,

    another man's wife, Cic. Cael. 37:

    mulier alieni viri sermonibus assuefacta,

    of another woman's husband, Liv. 1, 46:

    virtutem et bonum alienum oderunt,

    id. 35, 43:

    alienis pedibus ambulamus, alienis oculis agnoscimus, alienā memoriā salutamus, alienā operā vivimus,

    Plin. 29, 1, 8, § 19:

    oportet enim omnia aut ad alienum arbitrium aut ad suum facere,

    Plin. Ep. 6, 14; so Suet. Claud. 2:

    alienum cursum alienumque rectorem, velut captā nave, sequi,

    Plin. Pan. 82, 3; Tac. A. 15, 1 fin.:

    pudicitiae neque suae neque alienae pepercit,

    Suet. Calig. 36:

    epistolas orationesque et edicta alieno formabat ingenio,

    i. e. caused to be written by another, id. Dom. 20:

    te conjux aliena capit,

    Hor. S. 2, 7, 46; 1, 1, 110; so id. ib. 1, 3, 116:

    vulnus,

    intended for another, Verg. A. 10, 781: aliena [p. 85] cornua, of Actæon transformed into a stag, Ov. M. 3, 139:

    alieno Marte pugnabant, sc. equites,

    i. e. without horses, as footmen, Liv. 3, 62: aes alienum, lit. another's money; hence, in reference to him who has it, a debt; cf. aes. So also:

    aliena nomina,

    debts in others' names, debts contracted by others, Sall. C. 35, 3.—
    B.
    Esp.
    1.
    In reference to relationship or friendship, not belonging to one, alien from, not related or allied, not friendly, inimical, strange, Plaut. Capt. 1, 2, 43:

    alienus est ab nostrā familiā,

    Ter. Ad. 3, 2, 28; id. Heaut. 5, 4, 6 Ruhnk.:

    multi ex finibus suis egressi se suaque omnia alienissimis crediderunt,

    to utter strangers, Caes. B. G. 6, 31:

    non alienus sanguine regibus,

    Liv. 29, 29; Vell. 2, 76.—

    Hence alienus and propinquus are antith.,

    Cic. Lael. 5, 19:

    ut neque amicis neque etiam alienioribus desim,

    id. Fam. 1, 9 Manut.:

    ut tuum factum alieni hominis, meum vero conjunctissimi et amicissimi esse videatur,

    id. ib. 3, 6.—
    2.
    Trop.: alienum esse in or ab aliquā re, to be a stranger to a thing, i. e. not to be versed in or familiar with, not to understand:

    in physicis Epicurus totus est alienus,

    Cic. Fin. 1, 6, 17:

    homo non alienus a litteris,

    not a stranger to, not unversed in, id. Verr. 2, 2, 26.—
    3.
    Foreign to a thing, i. e. not suited to it, unsuitable, incongruous, inadequate, inconsistent, unseasonable, inapposite, different from (opp. aptus); constr. with gen., dat., abl., and ab; cf. Burm. ad Ov. F. 1, 4; Manut. ad Cic. Fam. 9, 14, 5; Spald. ad Quint. 6, 3, 33; Zumpt, Gr. § 384.
    (α).
    With gen.:

    pacis (deorum),

    Lucr. 6, 69:

    salutis,

    id. 3, 832:

    aliarum rerum,

    id. 6, 1064:

    dignitatis alicujus,

    Cic. Fin. 1, 4, 11:

    neque aliena consili (sc. domus D. Bruti),

    convenient for consultation, Sall. C. 40, 5 Kritz al.—
    (β).
    With dat.:

    quod illi causae maxime est alienum,

    Cic. Caecin. 9, 24: arti oratoriae, Quint. prooem. 5; 4, 2, 62; Sen. Q. N. 4 praef.—
    (γ).
    With abl.:

    neque hoc dii alienum ducunt majestate suā,

    Cic. Div. 1, 38, 83:

    homine alienissimum,

    id. Off. 1, 13, 41:

    dignitate imperii,

    id. Prov. Cons. 8, 18:

    amicitiā,

    id. Fam. 11, 27:

    existimatione meā,

    id. Att. 6, 1:

    domus magis his aliena malis,

    farther from, Hor. S. 1, 9, 50:

    loco, tempore,

    Quint. 6, 3, 33.—
    (δ).
    With ab:

    alienum a vitā meā,

    Ter. Ad. 5, 8, 21: a dignitate rei publicae, Tib. Gracch. ap. Gell. 7, 19, 7:

    a sapiente,

    Cic. Ac. 2, 43, 132:

    a dignitate,

    id. Fam. 4, 7:

    navigationis labor alienus non ab aetate solum nostrā, verum etiam a dignitate,

    id. Att. 16, 3.—
    (ε).
    With inf. or clause as subject:

    nec aptius est quidquam ad opes tuendas quam diligi, nec alienius quam timeri,

    Cic. Off. 2, 7, 23:

    non alienum videtur, quale praemium Miltiadi sit tributum, docere,

    Nep. Milt. 6, 1.—
    4.
    Averse, hostile, unfriendly, unfavorable to:

    illum alieno animo a nobis esse res ipsa indicat,

    Ter. Ad. 3, 2, 40; Cic. Deiot. 9, 24:

    a Pyrrho non nimis alienos animos habemus,

    id. Lael. 8 fin.:

    sin a me est alienior,

    id. Fam. 2, 17:

    ex alienissimis amicissimos reddere,

    id. ib. 15, 4 al.:

    Muciani animus nec Vespasiano alienus,

    Tac. H. 2, 74.—Rar. transf. to things; as in the histt., alienus locus, a place or ground unfavorable for an engagement, disadvantageous (opp. suus or opportunus; cf.

    Gron. Obs. 4, 17, 275): alieno loco proelium committunt,

    Caes. B. G. 1, 15:

    alienissimo sibi loco contra opportunissimo hostibus conflixit,

    Nep. Them. 4, 5 Brem.—So of time unfitting, inconvenient, unfavorable, Varr. R. R. 3, 16:

    ad judicium corrumpendum tempus alienum,

    Cic. Verr. 1, 5; id. Caecin. 67:

    vir egregius alienissimo rei publicae tempore exstinctus,

    id. Brut. 1; id. Fam. 15, 14.—Of other things: alienum ( dangerous, perilous, hurtful) suis rationibus, Sall. C. 56, 5; Cels. 4, 5.—
    5.
    In medic. lang.
    a.
    Of the body, dead, corrupted, paralyzed (cf. alieno, II. B. 2.), Scrib. Comp. 201.—
    b.
    Of the mind, insane, mad (cf. alieno and alienatio):

    Neque solum illis aliena mens erat, qui conscii conjurationis fuerant,

    Sall. C. 37, 1 Herz.—
    II.
    Subst.
    1.
    ălĭēnus, i, m., a stranger.
    a.
    One not belonging to one's house, family, or country:

    apud me cenant alieni novem,

    Plaut. Stich. 3, 2, 21:

    ut non ejectus ad alienos, sed invitatus ad tuos īsse videaris,

    Cic. Cat. 1, 9, 23:

    quas copias proximis suppeditari aequius est, eas transferunt ad alienos,

    id. Off. 1, 14: cives potiores quam peregrini, propinqui quam alieni, id. Am. 5, 19:

    quasi ad alienos durius loquebatur,

    Vulg. Gen. 42, 7:

    a filiis suis an ab alienis?

    ib. Matt. 17, 24:

    cives potiores quam peregrini, propinqui quam alieni,

    Cic. Lael. 5:

    quod alieno testimonium redderem, in eo non fraudabo avum meum,

    Vell. 2, 76.—
    b.
    One not related to a person or thing:

    in longinquos, in propinquos, in alienos, in suos irruebat,

    Cic. Mil. 28, 76:

    vel alienissimus rusticae vitae, naturae benignitatem miretur,

    Col. 3, 21, 3.—
    2.
    ălĭēnum, i, n., the property of a stranger:

    Haec erunt vilici officia: alieno manum abstineant, etc.,

    Cato, R. R. 5, 1:

    alieno abstinuit,

    Suet. Tit. 7:

    ex alieno largiri,

    Cic. Fam. 3, 8, 8; so,

    de alieno largiri,

    Just. 36, 3, 9:

    alieni appetens, sui profugus,

    Sall. C. 5; Liv. 5, 5:

    in aliena aedificium exstruere,

    Cic. Mil. 27, 74 (cf.:

    in alieno solo aedificare,

    Dig. 41, 1, 7).— Plur.,
    a.
    The property of a stranger:

    quid est aliud aliis sua eripere, aliis dare aliena?

    Cic. Off. 2, 23; Liv. 30, 30: aliena pervadere, a foreign (in opp. to the Roman) province, Amm. 23, 1.—
    b.
    The affairs or interests of strangers: Men. Chreme, tantumue ab re tuast oti tibi, aliena ut cures, ea, quae nihil ad te attinent. Chrem. Homo sum;

    humani nihil a me alienum puto,

    Ter. Heaut. 1, 1, 23:

    aliena ut melius videant quam sua,

    id. ib. 3, 1, 95.—
    c.
    Things strange, foreign, not belonging to the matter in hand:

    Quod si hominibus bonarum rerum tanta cura esset, quanto studio aliena ac nihil profutura multumque etiam periculosa petunt, etc.,

    Sall. J. 1, 5; hence, aliena loqui, to talk strangely, wildly, like a crazy person:

    Quin etiam, sic me dicunt aliena locutum, Ut foret amenti nomen in ore tuum,

    Ov. Tr. 3, 19:

    interdum in accessione aegros desipere et aliena loqui,

    Cels. 3, 18 (v. alieniloquium).
    Comp. rare, but sup. very freq.; no adv. in use.

    Lewis & Short latin dictionary > alienum

  • 86 alienus

    ălĭēnus, a, um [2. alius].
    I.
    Adj.
    A.
    In gen., that belongs to another person, place, object, etc., not one's own, another's, of another, foreign, alien (opp. suus): NEVE. ALIENAM. SEGETEM. PELLEXERIS., Fragm. XII. Tab. ap. Plin. 28, 2, and Serv. ad Verg. E. 8, 99: plus ex alieno jecore sapiunt quam ex suo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57; Plaut. Mil. 2, 2, 111; cf. id. ib. 2, 2, 88, and Lind. ib. 2, 3, 3: quom sciet alienum puerum ( the child of another) tolli pro suo, Ter. Hec. 4, 1, 61:

    in aedīs inruit Alienas,

    id. Ad. 1, 2, 9; id. And. 1, 1, 125:

    alienae partes anni,

    Lucr. 1, 182; so Verg. G. 2, 149:

    pecuniis alienis locupletari,

    Cic. Rosc. Am. 47, 137:

    cura rerum alienarum,

    id. Off. 1, 9, 30; 2, 23, 83:

    alienos mores ad suos referre,

    Nep. Epam. 1, 1:

    in altissimo gradu alienis opibus poni,

    Cic. Sest. 20:

    semper regibus aliena virtus formidolosa est,

    Sall. C. 7, 2:

    amissis bonis alienas opes exspectare,

    id. ib. 58. 10 Herz.:

    aliena mulier,

    another man's wife, Cic. Cael. 37:

    mulier alieni viri sermonibus assuefacta,

    of another woman's husband, Liv. 1, 46:

    virtutem et bonum alienum oderunt,

    id. 35, 43:

    alienis pedibus ambulamus, alienis oculis agnoscimus, alienā memoriā salutamus, alienā operā vivimus,

    Plin. 29, 1, 8, § 19:

    oportet enim omnia aut ad alienum arbitrium aut ad suum facere,

    Plin. Ep. 6, 14; so Suet. Claud. 2:

    alienum cursum alienumque rectorem, velut captā nave, sequi,

    Plin. Pan. 82, 3; Tac. A. 15, 1 fin.:

    pudicitiae neque suae neque alienae pepercit,

    Suet. Calig. 36:

    epistolas orationesque et edicta alieno formabat ingenio,

    i. e. caused to be written by another, id. Dom. 20:

    te conjux aliena capit,

    Hor. S. 2, 7, 46; 1, 1, 110; so id. ib. 1, 3, 116:

    vulnus,

    intended for another, Verg. A. 10, 781: aliena [p. 85] cornua, of Actæon transformed into a stag, Ov. M. 3, 139:

    alieno Marte pugnabant, sc. equites,

    i. e. without horses, as footmen, Liv. 3, 62: aes alienum, lit. another's money; hence, in reference to him who has it, a debt; cf. aes. So also:

    aliena nomina,

    debts in others' names, debts contracted by others, Sall. C. 35, 3.—
    B.
    Esp.
    1.
    In reference to relationship or friendship, not belonging to one, alien from, not related or allied, not friendly, inimical, strange, Plaut. Capt. 1, 2, 43:

    alienus est ab nostrā familiā,

    Ter. Ad. 3, 2, 28; id. Heaut. 5, 4, 6 Ruhnk.:

    multi ex finibus suis egressi se suaque omnia alienissimis crediderunt,

    to utter strangers, Caes. B. G. 6, 31:

    non alienus sanguine regibus,

    Liv. 29, 29; Vell. 2, 76.—

    Hence alienus and propinquus are antith.,

    Cic. Lael. 5, 19:

    ut neque amicis neque etiam alienioribus desim,

    id. Fam. 1, 9 Manut.:

    ut tuum factum alieni hominis, meum vero conjunctissimi et amicissimi esse videatur,

    id. ib. 3, 6.—
    2.
    Trop.: alienum esse in or ab aliquā re, to be a stranger to a thing, i. e. not to be versed in or familiar with, not to understand:

    in physicis Epicurus totus est alienus,

    Cic. Fin. 1, 6, 17:

    homo non alienus a litteris,

    not a stranger to, not unversed in, id. Verr. 2, 2, 26.—
    3.
    Foreign to a thing, i. e. not suited to it, unsuitable, incongruous, inadequate, inconsistent, unseasonable, inapposite, different from (opp. aptus); constr. with gen., dat., abl., and ab; cf. Burm. ad Ov. F. 1, 4; Manut. ad Cic. Fam. 9, 14, 5; Spald. ad Quint. 6, 3, 33; Zumpt, Gr. § 384.
    (α).
    With gen.:

    pacis (deorum),

    Lucr. 6, 69:

    salutis,

    id. 3, 832:

    aliarum rerum,

    id. 6, 1064:

    dignitatis alicujus,

    Cic. Fin. 1, 4, 11:

    neque aliena consili (sc. domus D. Bruti),

    convenient for consultation, Sall. C. 40, 5 Kritz al.—
    (β).
    With dat.:

    quod illi causae maxime est alienum,

    Cic. Caecin. 9, 24: arti oratoriae, Quint. prooem. 5; 4, 2, 62; Sen. Q. N. 4 praef.—
    (γ).
    With abl.:

    neque hoc dii alienum ducunt majestate suā,

    Cic. Div. 1, 38, 83:

    homine alienissimum,

    id. Off. 1, 13, 41:

    dignitate imperii,

    id. Prov. Cons. 8, 18:

    amicitiā,

    id. Fam. 11, 27:

    existimatione meā,

    id. Att. 6, 1:

    domus magis his aliena malis,

    farther from, Hor. S. 1, 9, 50:

    loco, tempore,

    Quint. 6, 3, 33.—
    (δ).
    With ab:

    alienum a vitā meā,

    Ter. Ad. 5, 8, 21: a dignitate rei publicae, Tib. Gracch. ap. Gell. 7, 19, 7:

    a sapiente,

    Cic. Ac. 2, 43, 132:

    a dignitate,

    id. Fam. 4, 7:

    navigationis labor alienus non ab aetate solum nostrā, verum etiam a dignitate,

    id. Att. 16, 3.—
    (ε).
    With inf. or clause as subject:

    nec aptius est quidquam ad opes tuendas quam diligi, nec alienius quam timeri,

    Cic. Off. 2, 7, 23:

    non alienum videtur, quale praemium Miltiadi sit tributum, docere,

    Nep. Milt. 6, 1.—
    4.
    Averse, hostile, unfriendly, unfavorable to:

    illum alieno animo a nobis esse res ipsa indicat,

    Ter. Ad. 3, 2, 40; Cic. Deiot. 9, 24:

    a Pyrrho non nimis alienos animos habemus,

    id. Lael. 8 fin.:

    sin a me est alienior,

    id. Fam. 2, 17:

    ex alienissimis amicissimos reddere,

    id. ib. 15, 4 al.:

    Muciani animus nec Vespasiano alienus,

    Tac. H. 2, 74.—Rar. transf. to things; as in the histt., alienus locus, a place or ground unfavorable for an engagement, disadvantageous (opp. suus or opportunus; cf.

    Gron. Obs. 4, 17, 275): alieno loco proelium committunt,

    Caes. B. G. 1, 15:

    alienissimo sibi loco contra opportunissimo hostibus conflixit,

    Nep. Them. 4, 5 Brem.—So of time unfitting, inconvenient, unfavorable, Varr. R. R. 3, 16:

    ad judicium corrumpendum tempus alienum,

    Cic. Verr. 1, 5; id. Caecin. 67:

    vir egregius alienissimo rei publicae tempore exstinctus,

    id. Brut. 1; id. Fam. 15, 14.—Of other things: alienum ( dangerous, perilous, hurtful) suis rationibus, Sall. C. 56, 5; Cels. 4, 5.—
    5.
    In medic. lang.
    a.
    Of the body, dead, corrupted, paralyzed (cf. alieno, II. B. 2.), Scrib. Comp. 201.—
    b.
    Of the mind, insane, mad (cf. alieno and alienatio):

    Neque solum illis aliena mens erat, qui conscii conjurationis fuerant,

    Sall. C. 37, 1 Herz.—
    II.
    Subst.
    1.
    ălĭēnus, i, m., a stranger.
    a.
    One not belonging to one's house, family, or country:

    apud me cenant alieni novem,

    Plaut. Stich. 3, 2, 21:

    ut non ejectus ad alienos, sed invitatus ad tuos īsse videaris,

    Cic. Cat. 1, 9, 23:

    quas copias proximis suppeditari aequius est, eas transferunt ad alienos,

    id. Off. 1, 14: cives potiores quam peregrini, propinqui quam alieni, id. Am. 5, 19:

    quasi ad alienos durius loquebatur,

    Vulg. Gen. 42, 7:

    a filiis suis an ab alienis?

    ib. Matt. 17, 24:

    cives potiores quam peregrini, propinqui quam alieni,

    Cic. Lael. 5:

    quod alieno testimonium redderem, in eo non fraudabo avum meum,

    Vell. 2, 76.—
    b.
    One not related to a person or thing:

    in longinquos, in propinquos, in alienos, in suos irruebat,

    Cic. Mil. 28, 76:

    vel alienissimus rusticae vitae, naturae benignitatem miretur,

    Col. 3, 21, 3.—
    2.
    ălĭēnum, i, n., the property of a stranger:

    Haec erunt vilici officia: alieno manum abstineant, etc.,

    Cato, R. R. 5, 1:

    alieno abstinuit,

    Suet. Tit. 7:

    ex alieno largiri,

    Cic. Fam. 3, 8, 8; so,

    de alieno largiri,

    Just. 36, 3, 9:

    alieni appetens, sui profugus,

    Sall. C. 5; Liv. 5, 5:

    in aliena aedificium exstruere,

    Cic. Mil. 27, 74 (cf.:

    in alieno solo aedificare,

    Dig. 41, 1, 7).— Plur.,
    a.
    The property of a stranger:

    quid est aliud aliis sua eripere, aliis dare aliena?

    Cic. Off. 2, 23; Liv. 30, 30: aliena pervadere, a foreign (in opp. to the Roman) province, Amm. 23, 1.—
    b.
    The affairs or interests of strangers: Men. Chreme, tantumue ab re tuast oti tibi, aliena ut cures, ea, quae nihil ad te attinent. Chrem. Homo sum;

    humani nihil a me alienum puto,

    Ter. Heaut. 1, 1, 23:

    aliena ut melius videant quam sua,

    id. ib. 3, 1, 95.—
    c.
    Things strange, foreign, not belonging to the matter in hand:

    Quod si hominibus bonarum rerum tanta cura esset, quanto studio aliena ac nihil profutura multumque etiam periculosa petunt, etc.,

    Sall. J. 1, 5; hence, aliena loqui, to talk strangely, wildly, like a crazy person:

    Quin etiam, sic me dicunt aliena locutum, Ut foret amenti nomen in ore tuum,

    Ov. Tr. 3, 19:

    interdum in accessione aegros desipere et aliena loqui,

    Cels. 3, 18 (v. alieniloquium).
    Comp. rare, but sup. very freq.; no adv. in use.

    Lewis & Short latin dictionary > alienus

  • 87 area

    ārĕa (in inscriptions freq. ARIA, Inscr. Orell. 4130, etc.), ae, f [some comp. eraze = on the ground; Germ. Erde; Engl. earth, hearth; others, as Varro and Festus, connected it with areo, as if pr. dry land, as terra may be connected with torreo; so Bopp and Curt.], a piece of level ground, a vacant place, esp. in the town (syn.:

    planities, aequor): in urbe loca pura areae,

    Varr. L. L. 5, § 38 Müll: area proprie dicitur locus vacuus, Paul. ex Fest. p. 11 Müll.: locus sine aedificio in urbe area;

    rure autem ager appellatur,

    Dig. 50, 16, 211.
    I.
    Lit., ground for a house, a building-spot:

    si Ponendae domo quaerenda est area primum,

    Hor. Ep. 1, 10, 13. arearum electio, Vitr. 1, 7, 1:

    pontifices si sustulerint religionem, aream praeclaram habebimus,

    Cic. Att. 4, 1 fin.; Liv. 4, 16; 1, 55; Suet. Vesp. 8; Dig. 7, 4, 10 al.—
    II.
    Transf.
    A.
    A vacant space around or in a house, a court (syn. spatium):

    resedimus in areā domŭs,

    Plin. Ep. 6, 20, 4; so id. ib. 7, 27, 10; Vulg. 3 Reg. 22, 10; Dig. 43, 22, 1; 8, 2, 1 al.—
    B.
    An open space for games, an open play-ground (syn.:

    campus, curriculum),

    Hor. C. 1, 9, 18.— Hence, in gen., a field for effort, etc. (syn.:

    campus, locus, q. v.),

    Ov. Am. 3, 1, 26, and trop.:

    area scelerum,

    i. e. where vices have full scope, Cic. Att. 9, 18.—Also, a raceground, Ov. F. 4, 10 (cf. id. ib. 2, 360); and trop., the course of life:

    vitae tribus areis peractis (i. e. pueritiā, juventute, senectute),

    Mart. 10, 24.—
    C.
    A threshing floor (among the ancients, an open space in the vicinity of the house).
    1.
    Lit.:

    neque in segetibus neque in areis neque in horreis,

    Cic. Verr. 2, 3, 8; Hor. C. 1, 1, 10; id. S. 1, 1, 45; Tib. 1, 5, 22; Vulg. Gen. 50, 10; ib. Isa. 21, 10. Its construction may be learned from Cato, R. R. 91 and 129; Varr. R. R. 1, 51; Verg. G. 1, 178 sqq. Voss; Col. 5, 1, 4; 5, 2, 20; and Pall. 1, 36 al.—
    2.
    Trop., of the body of Christians, as subject to separation, judgment (eccl. Lat.), Vulg. Matt. 3, 12; Aug. Ver. Rel. 5.—
    D.
    The halo around the sun or moon: tales splendores Graeci areas (i. e. halônas) vocavere, Sen. Q. N. 1, 2.—
    E.
    A bed or border in a garden, Varr. L. L. 6, § 64 Müll.; Col. 11, 3; Plin. 19, 4, 20, § 60; Pall. 1, 34.—
    F.
    A fowling-floor, Plaut. As. 1, 3, 64: aedes nobis area est;

    auceps sum ego,

    id. ib. 1, 3, 67.—
    G.
    A burying-ground, church-yard, Tert. ad Scap. 3. —
    H.
    A bald spot upon the head, baldness, Cels. 6, 4; Mart. 5, 50.

    Lewis & Short latin dictionary > area

  • 88 articulus

    I.
    A.. Lit.:

    nodi corporum, qui vocantur articuli,

    Plin. 11, 37, 88, § 217:

    hominis digiti articulos habent ternos, pollex binos,

    id. 11, 43, 99, § 244:

    summus caudae articulus,

    id. 8, 41, 63, § 153 al.:

    crura sine nodis articulisque,

    Caes. B. G. 6, 27:

    ipso in articulo, quo jungitur capiti cervix,

    Liv. 27, 49:

    auxerat articulos macies,

    i. e. had made more joints, had made the bones visible, Ov. M. 8, 807:

    articulorum dolores habere,

    i. e. gouty pains, Cic. Att. 1, 5 fin.; cf. Cels. 5, 18: postquam illi justa cheragra Contudit articulos, * Hor. S. 2, 7, 16; cf. Pers. 5, 58:

    gladiatorem vehementis impetus excipit adversarii mollis articulus,

    Quint. 2, 12, 2.—Hence, molli articulo tractare aliquem, to touch one gently, softly, Quint. 11, 2, 70.—Of plants:

    ineunte vere in iis (vitibus), quae relicta sunt, exsistit, tamquam ad articulos sarmentorum, ea quae gemma dicitur,

    Cic. Sen. 15, 53; Plin. 16, 24, 36, § 88:

    ante quam seges in articulum eat,

    Col. 2, 11, 9; so Plin. 18, 17, 45, § 159. —Of mountains, a hill connecting several larger mountains:

    montium articuli,

    Plin. 37, 13, 77, § 201.—
    B.
    With an extension of the idea, a limb, member, in gen. (cf. 2. artus), * Lucr. 3, 697.—Hence also for a finger, Prop. 2, 34, 80; so Ov. H. 10, 140; id. P. 2, 3, 18:

    quot manus atteruntur, ut unus niteat articulus!

    Plin. 2, 63, 63, § 158:

    ab eo missus est articulus manūs,

    Vulg. Dan. 5, 24:

    aspiciebat articulos manūs,

    ib. ib. 5, 5: erexit me super articulos manuum mearum, on the fingers or palms of my hands, ib. ib. 10, 10. —
    II.
    Trop.
    A.
    Of discourse, a member, part, division: articulus dicitur, cum singula verba intervallis distinguuntur caesā oratione, hoc modo: acrimoniā, voce, vultu adversarios perterruisti, Auct. ad Her. 4, 19: continuatio verborum soluta multo est aptior atque jucundior, si est articulis membrisque (kommasi kai kôlois) distincta, quam si continuata ac producta, Cic. de Or. 3, 48, 186: (genus orationis) fluctuans et dissolutum eo quod sine nervis et articulis fluctuat huc et illuc, Auct. ad Her. 4, 11.—

    Hence,

    a short clause, Dig. 36, 1, 27;

    also,

    a single word, ib. 35, 1, 4:

    articulus Est praesentis temporis demonstrationem continet,

    ib. 34, 2, 35:

    hoc articulo Quisque omnes significantur,

    ib. 28, 5, 29.—In gram. the pronn. hic and quis, Varr. L. L. 8, § 45 Müll.; the article, Quint. 1, 4, 19.—
    B.
    Of time.
    1.
    A point of time, a moment:

    commoditatis omnes articulos scio,

    Plaut. Men. 1, 2, 31.—With tempus:

    qui hunc in summas angustias adductum putaret, ut eum suis conditionibus in ipso articulo temporis astringeret,

    at the most critical moment, Cic. Quinct. 5, 19:

    in ipsis quos dixi temporum articulis,

    Plin. 2, 97, 99, § 216: si de singulis articulis [p. 168] temporum deliberabimus, August. ap. Suet. Claud. 4;

    also without tempus: in ipso articulo,

    at the fit moment, at the nick of time, Ter. Ad. 2, 2, 21.—With dies:

    in articulo diei illius ingressus est,

    on that very day, Vulg. Gen. 7, 13.—And with res:

    in articulo rerum,

    Curt. 3, 5; also in articulo, instantly, immediately, = statim, Cod. Just. 1, 33, 3.—Hence with the idea extended,
    2.
    A space, division of time:

    hi cardines singulis articulis dividuntur,

    Plin. 18, 25, 59, § 222:

    octo articuli lunae,

    id. 18, 35, 79, § 350: articulus austrinus, i. e. in which auster blows, id. 17, 2, 2, § 11.—
    C.
    Of other abstract things, part, division, point: per eosdem articulos (i.e. per easdem honorum partes) et gradus producere, August. ap. Suet. Claud. 4:

    stationes in mediis latitudinum articulis, quae vocant ecliptica,

    Plin. 2, 15, 13, § 68; Dig. 1, 3, 12:

    ventum est ergo ad ipsum articulum causae, i. e. ventum ad rei cardinem,

    the turning-point, Arn. 7, p. 243.

    Lewis & Short latin dictionary > articulus

  • 89 civitas

    cīvĭtas, ātis ( gen. plur. civitatium, Cic. Rep. 1, 34, 51; id. Leg. 2, 4, 9; Caes. B. G. 4, 3; 5, 22; Sall. C. 40, 2; Liv. 1, 17, 4; 2, 6, 5; 33, 20, 11 Drak.; 42, 30, 6; 42, 44, 1; 45, 34, 1; Vell. 2, 42, 2; Quint. 2, 16, 4 N. cr.; Suet. Tit. 8 Oud.; Cornut. ap. Charis. p. 100 P.; cf. Varr. L. L. 8, § 66; Prisc. p. 771 P.; Neue, Formenl. 1, 268), f. [civis].
    I.
    Abstr., the condition or privileges of a ( Roman) citizen, citizenship, freedom of the city (upon its conditions, v. Zimmern, Rechtsgesch. 2, § 123 sq.;

    Dict. of Antiq. p. 260 sqq.): Cato, cum esset Tusculi natus, in populi romani civitatem susceptus est: ita, cum ortu Tusculanus esset, civitate Romanus, etc.,

    Cic. Leg. 2, 2, 5:

    donare aliquem civitate,

    id. Balb. 13, 20; Suet. Caes. 24; 42; 76; id. Aug. 47; id. Tib. 51; id. Ner. 24:

    dare civitatem alicui,

    Cic. Arch. 4, 7; 5, 10; Liv. 1, 28, 7; 8, 14, 8; Suet. Aug. 40; id. Galb. 14: accipere aliquem in civitatem, [p. 347] Cic. Off. 1, 11, 35:

    adsciscere in civitatem,

    Liv. 6, 40, 4:

    ascribere aliquem in civitatem,

    Cic. Arch. 4, 6:

    aliquem foederatis civitatibus ascribere,

    id. ib. 4, 7:

    in aliis civitatibus ascriptus,

    id. ib. 5, 10:

    assequi,

    Tac. A. 11, 23:

    consequi,

    Cic. Balb. 13, 31:

    deponere,

    id. Caecin. 34, 100:

    decedere de civitate,

    id. Balb. 5, 11:

    dicare se civitati,

    id. ib. 11, 28:

    in civitatem,

    id. ib. 12, 30:

    eripere,

    id. Caecin. 34, 99:

    habere,

    id. Balb. 13, 31:

    impertiri civitatem,

    id. Arch. 5, 10:

    furari civitatem,

    id. Balb. 2, 5:

    petere,

    Suet. Caes. 8:

    Romanam assequi,

    Tac. A. 11, 23:

    adipisci,

    Suet. Aug. 40:

    Romanam usurpare,

    id. Calig. 38; id. Claud. 25:

    amittere civitatem,

    Cic. Caecin. 34, 98:

    adimere,

    id. ib.; Suet. Caes. 28:

    petere,

    id. ib. 8:

    negare,

    id. Aug. 40:

    jus civitatis,

    Cic. Caecin. 34, 98; id. Arch. 5, 11:

    recipere aliquem in civitatem,

    id. Caecin. 34, 100; id. Arch. 10,22; id. Balb. 13, 31:

    relinquere,

    id. Caecin. 34, 100:

    retinere civitatem,

    id. Balb. 12, 30:

    retinere aliquem in civitate,

    id. Lig. 11, 33:

    ademptio civitatis,

    id. Dom. 30, 78:

    commemoratio,

    id. Verr. 2, 5, 62, § 162:

    nomen,

    id. ib.:

    ereptor,

    id. Dom. 30, 81.—
    B.
    Trop.:

    ut oratio Romana plane videatur, non civitate donata,

    Quint. 8, 1, 3; cf.:

    civitate Romanā donare agricolationem,

    Col. 1, 1, 12:

    verbum hoc a te civitate donatum,

    naturalized, Gell. 19, 3, 3; Sen. Ep. 120, 4; id. Q. N. 5, 16, 4.—More freq.,
    II.
    Concr., the citizens united in a community, the body - politic, the state, and as this consists of one city and its territory, or of several cities, it differs from urbs, i.e. the compass of the dwellings of the collected citizens;

    but sometimes meton., = urbs, v. B.: concilia coetusque hominum jure sociati, quae civitates appellantur,

    Cic. Rep. 6, 13, 13:

    tum conventicula hominum, quae postea civitates nominatae sunt, tum domicilia conjuncta, quas urbes dicimus, etc.,

    id. Sest. 42, 91; cf.: omnis populus, qui est talis coetus multitudinis, qualem exposui; omnis civitas, quae est constitutio populi;

    omnis res publica, quae populi res est, etc.,

    id. Rep. 1, 26, 41:

    quia sapiens non sum, nec haec urbs nec in eā civitas... non dubitavisset, quin et Roma urbs (esset), et eam civitas incoleret,

    id. Ac. 2, 45, 137:

    aucta civitate magnitudine urbis,

    Liv. 1, 45, 1:

    Orgetorix civitati persuasit, ut de finibus suis cum omnibus copiis exirent,

    Caes. B. G. 1, 2 Oud.; so id. ib. 1, 4; 1, 19; 1, 31; cf. Sisenn. ap. Non. p. 429, 15:

    civitates aut nationes devictae,

    Cic. Off. 1, 11, 35; Sall. C. 31, 1; Liv. 21, 1, 2:

    io triumphe non semel dicemus civitas omnis,

    Hor. C. 4, 2, 51; cf. id. Epod. 16, 36 and 18:

    cum civitas in foro exspectatione erecta staret,

    Liv. 3, 47, 1; so id. 2, 37, 5; 26, 18, 6; 34, 41, 1; Tac. A. 3, 11; Suet. Calig. 6; id. Tib. 17; 42:

    civitates aut condere novas aut conservare jam conditas,

    Cic. Rep. 1, 7, 12; id. Sull. 9, 28; id. Rep. 1, 8, 13; 1, 3, 5:

    omnis civitas Helvetia in quattuor pagos divisa est,

    Caes. B. G. 1, 12:

    quae pars civitatis Helvetiae, etc.,

    id. ib.:

    non longe a Tolosatium finibus, quae civitas est in provinciā,

    id. ib. 1, 10:

    Ubii, quorum fuit civitas ampla atque florens,

    id. ib. 4, 3:

    Rhodiorum civitas, magna atque magnifica,

    Sall. C. 51, 5; cf. id. J. 69, 3:

    Heraclea quae est civitas aequissimo jure ac foedere,

    Cic. Arch. 4, 6 et saep.:

    administrare civitatem,

    id. Off. 1, 25, 88:

    mutari civitatum status,

    id. Leg. 3, 14, 32; so,

    civitatis status,

    Quint. 6, 1, 16; 11, 1, 85:

    (legibus) solutis stare ipsa (civitas) non possit,

    id. 11, 1, 85:

    lege civitatis,

    id. 12, 10, 26; cf. id. 5, 10, 25:

    mos civitatis,

    id. 10, 1, 107; 12, 3, 7; 1, 2, 2.—Of Plato's ideal republic:

    si in illā commenticiā Platonis civitate res ageretur,

    Cic. de Or. 1, 53, 230.—
    2.
    Trop.:

    civitas caelitum,

    Plaut. Rud. prol. 2:

    ut jam universus hic mundus una civitas sit communis deorum atque hominum existimanda,

    Cic. Leg. 1, 7, 23.—
    B.
    Meton., = urbs, a city (rare and mostly post-Aug.; not in Cic. or Cæs.): civitatem incendere, Enn. ap. Non. p. 429, 5 (Trag. 382 Vahl.):

    cum errarem per totam civitatem,

    Petr. 8, 2; cf. id. 8, 141 fin.:

    Lingonum,

    Tac. H. 1, 54; 1, 64:

    ab excidio civitatis,

    id. ib. 1, 63;

    1, 69: circumjectae civitates,

    id. ib. 3, 43:

    muri civitatis,

    id. ib. 4, 65; id. A. 6, 42:

    pererrata nocturnis conversationibus,

    Sen. Ben. 6, 32, 1:

    expugnare civitatem,

    Quint. 8, 3, 67; cf.:

    expugnandae civitates,

    id. 12, 9, 2:

    plurimas per totum orbem civitates, terrae motu aut incendio afflictas restituit in melius,

    Suet. Vesp. 17; cf. id. Tit. 8; id. Tib. 84 fin.; Lact. 2, 7, 19.—
    2.
    Esp., the city, i. e. Rome and its inhabitants, Tac. H. 1, 19; 2, 92; 4, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > civitas

  • 90 colens

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > colens

  • 91 colo

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > colo

  • 92 culta

    1.
    cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).
    I.
    Prop.
    (α).
    With acc.:

    fundum,

    Varr. R. R. 1, 1, 2:

    agrum,

    id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:

    agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:

    arva et vineta et oleas et arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    praedia,

    Cic. Rosc. Am. 17, 49:

    rus,

    Col. 1, 1:

    rura,

    Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:

    hortos,

    Ov. M. 14, 624 al.:

    jugera,

    Col. 1 pr.:

    patrios fines,

    id. ib.:

    solum,

    id. 2, 2, 8:

    terram,

    id. 2, 2, 4:

    arbustum,

    Quint. 1, 12, 7:

    vitem,

    Cic. Fin. 4, 14, 38:

    arbores,

    Hor. C. 2, 14, 22:

    arva,

    id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:

    fructus,

    Verg. G. 2, 36:

    fruges,

    Ov. M. 15, 134:

    poma,

    id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—
    (β).
    Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—
    B.
    In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).
    (α).
    With acc.:

    hanc domum,

    Plaut. Aul. prol. 4:

    nemora atque cavos montes silvasque colebant,

    Lucr. 5, 955:

    regiones Acherunticas,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 21:

    colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,

    Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    urbem, urbem, mi Rufe, cole,

    id. Fam. 2, 12, 2:

    has terras,

    id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:

    loca Idae,

    Cat. 63, 70:

    Idalium,

    id. 36, 12 sq.; 61, 17:

    urbem Trojanam,

    Verg. A. 4, 343:

    Sicaniam,

    Ov. M. 5, 495:

    Maeoniam Sipylumque,

    id. ib. 6, 149:

    Elin Messeniaque arva,

    id. ib. 2, 679:

    regnum nemorale Dianae,

    id. ib. 14, 331:

    hoc nemus,

    id. ib. 15, 545:

    Elysium,

    Verg. A. 5, 735:

    loca magna,

    Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:

    Britanniam,

    Tac. Agr. 11:

    Rheni ripam,

    id. G. 28:

    victam ripam,

    id. A. 1, 59:

    terras,

    id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:

    insulam,

    id. A. 12, 61; id. G. 29:

    regionem,

    Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:

    me juvat in primā coluisse Helicona juventā,

    i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:

    anguis stagna,

    Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—
    (β).
    Absol.:

    hic,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68:

    subdiu colere te usque perpetuom diem,

    id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:

    colunt discreti ac diversi,

    Tac. G. 16:

    proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,

    id. ib. 32:

    circa utramque ripam Rhodani,

    Liv. 21, 26, 6:

    quā Cilices maritimi colunt,

    id. 38, 18, 12:

    prope Oceanum,

    id. 24, 49, 6:

    usque ad Albim,

    Tac. A. 2, 41:

    ultra Borysthenem fluvium,

    Gell. 9, 4, 6:

    super Bosporum,

    Curt. 6, 2, 13:

    extra urbem,

    App. M. 1, p. 111.—
    II.
    Trop. (freq. and class.).
    A. 1.
    Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:

    deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,

    Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:

    Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,

    Verg. E. 2, 62:

    ille (Juppiter) colit terras,

    id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:

    undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,

    Ov. M. 1, 576:

    urbem colentes di,

    Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:

    vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,

    id. 24, 39, 8:

    divi divaeque, qui maria terrasque colitis,

    id. 29, 27, 1.—
    2.
    Rarely with persons as object (syn.:

    curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,

    Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:

    (Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,

    i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —
    3.
    Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:

    formamque augere colendo,

    by attire, dress, Ov. M. 10, 534:

    corpora,

    id. A. A. 3, 107:

    tu quoque dum coleris,

    id. ib. 3, 225.—With abl.:

    lacertos auro,

    Curt. 8, 9, 21:

    lacertum armillā aureā,

    Petr. 32:

    capillos,

    Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—
    4.
    With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;

    of mental and moral cultivation: aequom et bonum,

    Plaut. Men. 4, 2, 10:

    amicitiam,

    id. Cist. 1, 1, 27:

    fidem rectumque,

    Ov. M. 1, 90:

    fortitudinem,

    Curt. 10, 3, 9:

    jus et fas,

    Liv. 27, 17 fin.:

    memoriam alicujus,

    Cic. Fin. 2, 31, 101:

    bonos mores,

    Sall. C. 9, 1:

    suum quaestum colit,

    Plaut. Poen. 5, 2, 137:

    pietatem,

    id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:

    virtutem,

    Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:

    amicitiam, justitiam, liberalitatem,

    id. ib. 1, 2, 5:

    virginitatis amorem,

    Verg. A. 11, 584:

    pacem,

    Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:

    studium philosophiae,

    Cic. Brut. 91, 315:

    disciplinam,

    id. ib. 31, 117:

    aequabile et temperatum orationis genus,

    id. Off. 1, 1, 3:

    patrias artes militiamque,

    Ov. F. 2, 508; cf.:

    artes liberales,

    Suet. Tib. 60:

    ingenium singulari rerum militarium prudentiā,

    Vell. 2, 29, 5 Kritz.—
    5.
    Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:

    servitutem apud aliquem,

    to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:

    nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,

    Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:

    vitam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:

    vitam inopem,

    Ter. Heaut. 1, 1, 84:

    aevum vi,

    Lucr. 5, 1144 and 1149.—
    B.
    Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).
    1.
    Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:

    quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?

    Cic. N. D. 1, 41, 115:

    hos deos et venerari et colere debemus,

    id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:

    Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,

    Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:

    deos aris, pulvinaribus,

    Plin. Pan. 11, 3:

    Mercurium,

    Caes. B. G. 6, 17:

    Apollinem nimiā religione,

    Curt. 4, 3, 21:

    Cererem secubitu,

    Ov. A. 3, 10, 16:

    (deam) magis officiis quam probitate,

    id. P. 3, 1, 76:

    per flamines et sacerdotes,

    Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:

    quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,

    id. Aug. 70:

    deum precibus,

    Sen. Herc. Oet. 580:

    testimoniorum religionem et fidem,

    Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:

    colebantur religiones pie magis quam magnifice,

    Liv. 3, 57, 7; and:

    apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,

    id. 9, 9, 4:

    sacra,

    Ov. M. 4, 32; 15, 679:

    aras,

    id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:

    numina alicujus,

    Verg. G. 1, 30:

    templum,

    id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:

    caerimonias sepulcrorum tantā curà,

    Cic. Tusc. 1, 12, 27:

    sacrarium summā caerimoniā,

    Nep. Th. 8, 4:

    simulacrum,

    Suet. Galb. 4.—
    2.
    Of the honor bestowed upon men:

    ut Africanum ut deum coleret Laelius,

    Cic. Rep. 1, 12, 18:

    quia me colitis et magnificatis,

    Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:

    a quibus diligenter observari videmur et coli,

    Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:

    poëtarum nomen,

    Cic. Arch. 11, 27:

    civitatem,

    id. Fl. 22, 52; cf.:

    in amicis et diligendis et colendis,

    id. Lael. 22, 85 and 82:

    semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,

    Liv. 7, 32, 16:

    colere et ornare,

    Cic. Fam. 5, 8, 2:

    me diligentissime,

    id. ib. 13, 25 init.:

    si te colo, Sexte, non amabo,

    Mart. 2, 55:

    aliquem donis,

    Liv. 31, 43, 7:

    litteris,

    Nep. Att. 20, 4:

    nec illos arte colam, nec opulenter,

    Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,
    1.
    cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:

    religionum,

    Cic. Planc. 33, 80.—
    2.
    cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).
    A.
    Cultivated, tilled:

    ager cultior,

    Varr. R. R. 1, 2, 20:

    ager cultissimus,

    Cic. Rosc. Com. 12, 33:

    materia et culta et silvestris,

    id. N. D. 2, 60, 151:

    res pecuaria,

    id. Quint. 3, 12:

    rus cultissimum,

    Col. 1, 1, 1:

    terra,

    Quint. 5, 11, 24:

    fundus cultior,

    id. 8, 3, 8:

    cultiora loca,

    Curt. 7, 3, 18.—
    b.
    Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,
    B.
    Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:

    milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,

    Suet. Caes. 67:

    adulter,

    Ov. Tr. 2, 499:

    turba muliebriter culta,

    Curt. 3, 3, 14:

    sacerdos veste candidā cultus,

    Plin. 16, 44, 95, § 251:

    matrona vetitā purpurā culta,

    Suet. Ner. 32:

    filia cultior,

    Mart. 10, 98, 3:

    animi culti,

    Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:

    tempora et ingenia cultiora,

    Curt. 7, 8, 11:

    Tibullus,

    Ov. Am. 1, 15, 28; cf.

    carmina,

    id. A. A. 3, 341:

    cultiores doctioresque redire,

    Gell. 19, 8, 1:

    sermone cultissimus,

    Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:

    dicere,

    Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:

    incubare strato lectulo,

    Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.
    2.
    cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):

    ceram,

    Col. 9, 16, 1:

    mel,

    id. 12, 11, 1:

    vinum sportā palmeā,

    Pall. Febr. 27:

    sucum linteo,

    Plin. 25, 13, 103, § 164:

    thymum cribro,

    Col. 7, 8, 7:

    aliquid per linteum,

    Scrib. Comp. 271:

    ad colum,

    Veg. 2, 28, 19:

    per colum,

    Apic. 4, 2:

    aurum,

    App. Flor. p. 343, 20:

    terra colans,

    Plin. 31, 3, 23, § 38:

    faex colata,

    id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:

    amnes inductis retibus,

    i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):

    nitor (beryllorum),

    Tert. Anim. 9.—
    B.
    Trop.:

    certiora et colatiora somniari,

    Tert. Anim. 48.

    Lewis & Short latin dictionary > culta

  • 93 inguen

    inguen, inis, n. (also late Lat. inguĭ-na, ae, f., Isid. 4, 6, 19), the front part of the body between the hips.
    I.
    Lit.
    A.
    The groin.Sing., Cels. 7, 20:

    lentum destillat ab inguine virus,

    Verg. G. 3, 281; more freq. plur.:

    candida succincta inguina (Scylla),

    id. E. 6, 75:

    ventrem atque inguina hausit,

    Liv. 7, 10, 10; Cels. 3, 5 al.—
    B.
    The privy members, Ov. F. 2, 346; Hor. S. 1, 2, 26; 116; Juv. 6, 370 al.—
    C.
    A swelling in the groin, Lucil. ap. Fest. p. 360 Müll.; Cels. 3, 5; also a swelling on the knee, Fronto ad Marc. Caes. 5, ep. 44 Mai.—
    D.
    The abdomen:

    legenti suffodit inguina,

    Suet. Dom. 17; Stat. Th. 6, 900. —
    II.
    Transf., of plants, the place where a branch is joined to the stem, Plin. 16, 36, 65, § 163; 17, 21, 35, § 153.

    Lewis & Short latin dictionary > inguen

  • 94 Minotaurus

    Mīnōtaurus, i, m., = Minôtauros, a monster with the head of a bull and the body of a man, the fruit of the intercourse of Pasiphaë, the wife of Minos, with a bull. Minos caused him to be shut up in the labyrinth and fed with human flesh. The Athenians were obliged to deliver to him seven boys and as many maidens every year, until Theseus destroyed him, and, with the aid of Ariadne's clew, escaped from the labyrinth: Minotaurus putatur esse genitus, cum Pasiphaë Minois regis uxor dicitur concubuisse cum tauro. Sed affirmant alii, Taurum fuisse nomen adulteri, Paul. ex Fest. p. 148 Müll.:

    proles biformis Minotaurus,

    Verg. A. 6, 25; cf. Ov. M. 7, 456; 8, 152 sq.; Hyg. Fab. 41: Minotauri effigies inter signa militaria est, Paul. ex Fest. p. 148 Müll.—Comically: offensione Minotauri, i. e. Calvisii et Tauri, Cic. Fam. 12, 25, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Minotaurus

  • 95 recorporo

    rĕ-corpŏro, āre, v. a., to furnish again with a body, to restore the body to (animam) its former condition (post-class.), Tert. Anim. 33 med.:

    argillam in materiam robustiorem,

    id. Res. Carn. 7; Cael. Aur. Acut. 3, 4 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > recorporo

  • 96 situs

    1.
    sĭtus, a, um, Part. and P. a. of sino.
    2.
    sĭtus, ūs, m. [sino].
    I.
    (Sino, 1. situs, A.; prop. a being laid or placed, a lying; hence, by meton.)
    A.
    The manner of lying, the situation, local position, site of a thing (class. in sing. and plur.; mostly of localities; syn. positus).
    (α).
    Sing.:

    terrae,

    Cic. Tusc. 1, 20, 45:

    urbem Syracusas elegerat, cujus hic situs esse dicitur,

    id. Verr. 2, 5, 10, § 26:

    loci,

    id. Ac. 2, 19, 61:

    urbis,

    id. Rep. 2, 11, 22; Caes. B. G. 7, 68; 7, 36; Liv. 9, 24, 2:

    locorum,

    Curt. 3, 4, 11; 7, 6, 12:

    Messana, quae situ moenibus portuque ornata est,

    Cic. Verr. 2, 4, 2, § 3; cf.:

    urbes naturali situ inexpugnabiles,

    Liv. 5, 6; Curt. 3, 4, 2:

    agri (with forma),

    Hor. Ep. 1, 16, 4:

    Africae,

    Sall. J. 17, 1:

    castrorum,

    Caes. B. G. 5, 57; id. B. C. 3, 66:

    montis,

    Curt. 8, 10, 3:

    loca naturae situ invia,

    id. 7, 4, 4;

    opp. opus: turrem et situ et opere multum editum,

    id. 3, 1, 7; 8, 10, 23; cf. Front. Strat. 3, 2, 1:

    figura situsque membrorum,

    Cic. N. D. 2, 61, 153; cf.:

    passeres a rhombis situ tantum corporum differunt,

    Plin. 9, 20, 36, § 72:

    Aquilonis,

    towards the north, id. 16, 12, 23, § 59.— Poet.: exegi monumentum aere perennius Regalique situ pyramidum altius, i. e. the structure (prop. the manner of construction), Hor. C. 3, 30, 2 (cf. the Part. situs, in Tac., = conditus, built; v. sino, P. a. A. 2. c.).—
    (β).
    Plur.:

    opportunissimi situs urbibus,

    Cic. Rep. 2, 3, 5; so,

    oppidorum,

    Caes. B. G. 3, 12:

    terrarum,

    Cic. Div. 2, 46, 97; cf. Hor. Ep. 2, 1, 252:

    locorum,

    Cic. Q. Fr. 2, 16, 4:

    castrorum,

    Caes. B. G. 7, 83: situs partium corporis, Cic. Ac. 2, 39, 122:

    revocare situs (foliorum),

    position, arrangement, Verg. A. 3, 451. —
    B.
    Transf. (= regio), a quarter of the world, region (Plinian):

    a meridiano situ ad septentriones,

    Plin. 2, 108, 112, § 245; 2, 47, 48, § 127; 3, 12, 17, § 108; cf. Sill. ad Plin. 16, § 2.— Plur.:

    (pantherae) repleturae illos situs,

    Plin. 27, 2, 2, § 7.—
    2.
    Soil (late Lat.):

    quae loca pingui situ et cultu,

    Amm. 24, 5, 3.—
    3.
    Description (late Lat.):

    cujus originem in Africae situ digessimus plene,

    Amm. 29, 5, 18.—
    II.
    Lit.
    1.
    Rust, mould, mustiness, dust, dirt, etc., that a thing acquires from lying too long in one place (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic. or Cæs.;

    syn.: squalor, sordes): corrumpor situ,

    Plaut. Truc. 5, 23; cf.:

    quae in usu sunt et manum cottidie tactumque patiuntur, numquam periculum situs adeunt,

    Sen. Ben. 3, 2, 2:

    tristia duri Militis in tenebris occupat arma situs,

    Tib. 1, 10, 50:

    arma squalere situ ac rubigine,

    Quint. 10, 1, 30:

    immundo pallida mitra situ,

    Prop. 4 (5), 5, 70:

    ne aut supellex vestisve condita situ dilabatur,

    Col. 12, 3, 5:

    per loca senta situ,

    Verg. A. 6, 462:

    araneosus situs,

    Cat. 23, 3:

    immundus,

    Ov. Am. 1, 12, 30; cf. id. ib. 1, 8, 52; id. Tr. 3, 10, 70:

    detergere situm ferro,

    Sil. 7, 534:

    deterso situ,

    Plin. Pan. 50:

    prata situ vetustatis obducta,

    Col. 2, 18, 2. —
    2.
    Filthiness of the body: genas situ liventes, Poët. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Com. Rel. p. 225 Rib.:

    situm inter oris et barba, etc.): en ego victa situ,

    Verg. A. 7, 452; Ov. M. 7, 290; 7, 303; 8, 802; Luc. 6, 516; Plin. 21, 6, 17, § 33.—
    B.
    Trop.
    1.
    Neglect, idleness, absence of use:

    indigna est pigro forma perire situ,

    Ov. Am. 2, 3, 14:

    et segnem patiere situ durescere campum,

    Verg. G. 1, 72; Col. 2, 2, 6:

    gladius usu splendescit, situ rubiginat,

    App. Flor. 3, p. 351, 32. —
    2.
    Of the mind, a rusting, moulding, a wasting away, dulness, inactivity:

    senectus victa situ,

    Verg. A. 7, 440:

    marcescere otio situque civitatem,

    Liv. 33, 45 fin.:

    situ obsitae justitia, aequitas,

    Vell. 2, 126, 2:

    quae (mens) in hujusmodi secretis languescit et quendam velut in opaco situm ducit,

    Quint. 1, 2, 18; cf. id. 12, 5, 2:

    ne pereant turpi pectora nostra situ,

    Ov. Tr. 5, 12, 2:

    depellere situm curis,

    Stat. S. 5, 3, 34:

    flebis in aeterno surda jacere situ (carmina),

    i. e. oblivion, Prop. 1, 7, 18:

    (verba) priscis memorata Catonibus Nunc situs informis premit et deserta vetustas,

    Hor. Ep. 2, 2, 118; cf.:

    verborum situs,

    Sen. Ep. 58, 3:

    nec umquam passure situm,

    Stat. Th. 3, 100:

    passus est leges istas situ atque senio emori,

    Gell. 20, 1, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > situs

  • 97 supinum

    sŭpīnus, a, um, adj. [from sub; cf. huptios, from hupo, hupai], backwards, bent backwards, thrown backwards, lying on the back, supine (opp. pronus, cernuus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (freq. and class.), of persons:

    stertitque supinus,

    Hor. S. 1, 5, 19; Suet. Aug. 16; id. Claud. 33: pater excitat supinum juvenem, i. e in bed, Juv. 14, 190.—Of animals, parts of the body, etc.:

    animal omne, ut vult, ita utitur motu sui corporis, prono, obliquo, supino,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    refracta videntur omnia converti sursumque supina reverti,

    Lucr. 4, 441:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis?

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    cubitus,

    a lying on the back, Plin. 28, 4, 14, § 54:

    caput,

    thrown back, Quint. 11, 3, 69:

    cervix,

    id. 11, 3, 82:

    vultus,

    id. 1, 11, 9:

    ora,

    Cic. Univ. 14:

    venter,

    Hor. S. 1, 5, 85:

    testudines,

    Plin. 32, 4, 14, § 41:

    apes,

    id. 11, 8, 8, § 19:

    pugnans falce supinā,

    Juv. 8, 201: tendoque supinas Ad caelum cum voce manus, i. e. with the open palms turned upwards (a gesture of one praying), Verg. A. 3, 176; so,

    manus,

    Ov. M. 8, 681; Liv. 3, 50; 26, 9; Curt. 6, 6, 34; Suet. Vit. 7; Hor. C. 3, 23, 1; Quint. 11, 3, 99:

    cornua aliis adunca, aliis redunca, supina, convexa,

    Plin. 11, 37, 45, § 125:

    cathedra,

    an easy chair with an inclined back, id. 16, 37, 68, § 174: jactus, a [p. 1813] throwing up, Liv. 30, 10, 13: signis supinis, lowered (opp. erectis), Spart. Sev. 7.— Comp.:

    in arborum tonsurā supiniore,

    Plin. 17, 23, 35, § 214. —
    B.
    In partic.
    1.
    Of motion, backwards, going back, retrograde ( poet.):

    nec redit in fontes unda supina suos,

    Ov. Med. Fac. 40:

    cursus fluminum,

    id. P. 4, 5, 43:

    carmen,

    i. e. that can be read backwards in the same metre, Mart. 2, 86, 1.—
    2.
    Of localities.
    a.
    Sloping, inclined (not in Cic.;

    syn. declivis): tabulae scheda,

    Plin. 13, 12, 23, § 77:

    scandenti circa ima labor est... si haec jam lenius supina evaseris,

    Quint. 12, 10, 79:

    per supinam vallem fusi,

    Liv. 4, 46, 5; 6, 24, 3; 7, 24, 5:

    sin tumulis adclive solum collisque supinos (metabere),

    Verg. G. 2, 276:

    per supina camporum,

    undulating, Amm. 22, 15, 7. —
    b.
    Stretched out, extended:

    Tibur,

    Hor. C. 3, 4, 23:

    solum,

    Plin. Pan. 30, 4:

    mare,

    Plin. 9, 2, 1, § 2:

    vindemia,

    id. 17, 22, 35, § 185. —
    II.
    Trop. ( poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Of the mind.
    1.
    Careless, thoughtless, heedless, negligent, indolent, supine:

    otiosi et supini (oratores),

    Quint. 10, 2, 17 Spald.:

    supini securique,

    id. 11, 3, 3; Dig. 18, 1, 15:

    animus,

    Cat. 17, 25:

    Maecenas,

    Juv. 1, 66:

    auris,

    Mart. 6, 42, 22:

    compositio (with tarda),

    Quint. 9, 4, 137:

    ignorantia,

    Dig. 22, 6, 6; Quint. 12, 10, 79. — Comp.:

    deliciae supiniores,

    Mart. 2, 6, 13. —
    2.
    With head thrown back, haughty, proud:

    haec et talia dum refert supinus,

    Mart. 5, 8, 10; Pers. 1, 129.—
    B.
    In later gram. lang. sŭpīnum (sc. verbum).
    1.
    The verbal form in um and u, the supine (perh. because, although furnished with substantive case-endings, it rests or falls back on the verb), Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 811 ib. (called in Quint. 1, 4, 29, verba participialia).—
    2.
    The verbal form in andum and endum, the gerund, Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 823 ib. — Hence, * adv.: sŭpīnē (acc. to II. A. 1.), carelessly, negligently:

    beneficium accipere,

    Sen. Ben. 2, 24, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > supinum

  • 98 supinus

    sŭpīnus, a, um, adj. [from sub; cf. huptios, from hupo, hupai], backwards, bent backwards, thrown backwards, lying on the back, supine (opp. pronus, cernuus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (freq. and class.), of persons:

    stertitque supinus,

    Hor. S. 1, 5, 19; Suet. Aug. 16; id. Claud. 33: pater excitat supinum juvenem, i. e in bed, Juv. 14, 190.—Of animals, parts of the body, etc.:

    animal omne, ut vult, ita utitur motu sui corporis, prono, obliquo, supino,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    refracta videntur omnia converti sursumque supina reverti,

    Lucr. 4, 441:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis?

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    cubitus,

    a lying on the back, Plin. 28, 4, 14, § 54:

    caput,

    thrown back, Quint. 11, 3, 69:

    cervix,

    id. 11, 3, 82:

    vultus,

    id. 1, 11, 9:

    ora,

    Cic. Univ. 14:

    venter,

    Hor. S. 1, 5, 85:

    testudines,

    Plin. 32, 4, 14, § 41:

    apes,

    id. 11, 8, 8, § 19:

    pugnans falce supinā,

    Juv. 8, 201: tendoque supinas Ad caelum cum voce manus, i. e. with the open palms turned upwards (a gesture of one praying), Verg. A. 3, 176; so,

    manus,

    Ov. M. 8, 681; Liv. 3, 50; 26, 9; Curt. 6, 6, 34; Suet. Vit. 7; Hor. C. 3, 23, 1; Quint. 11, 3, 99:

    cornua aliis adunca, aliis redunca, supina, convexa,

    Plin. 11, 37, 45, § 125:

    cathedra,

    an easy chair with an inclined back, id. 16, 37, 68, § 174: jactus, a [p. 1813] throwing up, Liv. 30, 10, 13: signis supinis, lowered (opp. erectis), Spart. Sev. 7.— Comp.:

    in arborum tonsurā supiniore,

    Plin. 17, 23, 35, § 214. —
    B.
    In partic.
    1.
    Of motion, backwards, going back, retrograde ( poet.):

    nec redit in fontes unda supina suos,

    Ov. Med. Fac. 40:

    cursus fluminum,

    id. P. 4, 5, 43:

    carmen,

    i. e. that can be read backwards in the same metre, Mart. 2, 86, 1.—
    2.
    Of localities.
    a.
    Sloping, inclined (not in Cic.;

    syn. declivis): tabulae scheda,

    Plin. 13, 12, 23, § 77:

    scandenti circa ima labor est... si haec jam lenius supina evaseris,

    Quint. 12, 10, 79:

    per supinam vallem fusi,

    Liv. 4, 46, 5; 6, 24, 3; 7, 24, 5:

    sin tumulis adclive solum collisque supinos (metabere),

    Verg. G. 2, 276:

    per supina camporum,

    undulating, Amm. 22, 15, 7. —
    b.
    Stretched out, extended:

    Tibur,

    Hor. C. 3, 4, 23:

    solum,

    Plin. Pan. 30, 4:

    mare,

    Plin. 9, 2, 1, § 2:

    vindemia,

    id. 17, 22, 35, § 185. —
    II.
    Trop. ( poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Of the mind.
    1.
    Careless, thoughtless, heedless, negligent, indolent, supine:

    otiosi et supini (oratores),

    Quint. 10, 2, 17 Spald.:

    supini securique,

    id. 11, 3, 3; Dig. 18, 1, 15:

    animus,

    Cat. 17, 25:

    Maecenas,

    Juv. 1, 66:

    auris,

    Mart. 6, 42, 22:

    compositio (with tarda),

    Quint. 9, 4, 137:

    ignorantia,

    Dig. 22, 6, 6; Quint. 12, 10, 79. — Comp.:

    deliciae supiniores,

    Mart. 2, 6, 13. —
    2.
    With head thrown back, haughty, proud:

    haec et talia dum refert supinus,

    Mart. 5, 8, 10; Pers. 1, 129.—
    B.
    In later gram. lang. sŭpīnum (sc. verbum).
    1.
    The verbal form in um and u, the supine (perh. because, although furnished with substantive case-endings, it rests or falls back on the verb), Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 811 ib. (called in Quint. 1, 4, 29, verba participialia).—
    2.
    The verbal form in andum and endum, the gerund, Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 823 ib. — Hence, * adv.: sŭpīnē (acc. to II. A. 1.), carelessly, negligently:

    beneficium accipere,

    Sen. Ben. 2, 24, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > supinus

  • 99 Taurus

    1.
    taurus, i, m. [ = Gr. tauros; Sanscr. sthūrus; Goth. stiur; Germ. Stier], a bull, bullock, ox, steer.
    I.
    Lit., Varr. R. R. 2, 5; Col. 6, 20; Plin. 8, 45, 70, § 176; Plaut. Ps. 1, 2, 66; Cic. Div. 2, 16, 36 sq.; Caes. B. G. 6, 28; Verg. G. 3, 212; Hor. S. 1, 3, 110 al. —
    II.
    Transf.
    A.
    A brazen bull made by Perillus, that Phalaris used as an instrument of torture, Cic. Verr. 2, 4, 33, § 73; Ov. A. A. 1, 653; id. Tr. 3, 11, 41 sq.; Plin. 34, 8, 19, § 89.—
    B.
    The Bull, a constellation in the zodiac, Hyg. Astr. 2, 21; 3, 20; Verg. G. 1, 218; Plin. 2, 41, 41, § 110.—
    C.
    A small bird that imitates the lowing of oxen, perh. the bittern, Plin. 10, 42, 57, § 116.—
    D.
    A kind of beetle:

    tauri vocantur scaribaei terrestres ricino similes,

    Plin. 30, 5, 12, § 39. —
    E.
    A root of a tree, acc. to Quint. 8, 2, 13. —
    F.
    The surface of the body between the anus and the privy parts, Gr. orros, Fest. s. v. solitaurilia, p. 293 Müll.; cf. Diom. p. 444 P.
    2.
    Taurus, i, m., a high mountainrange in the south-eastern part of Asia Minor, now Allah Dagh, Bulghar Dagh, etc., Mel. 1, 15, 2; Plin. 5, 27, 27, § 97; Varr. R. R. 2, 1, 8; Cic. Fam. 15, 1, 3; 15, 2, 2 al.:

    Tauri Pylae,

    a defile between Cappadocia and Cilicia, id. Att. 5, 20, 2.
    3.
    Taurus, i, m., a Roman proper name:

    M. Taurus,

    Cic. Q. Fr. 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > Taurus

  • 100 taurus

    1.
    taurus, i, m. [ = Gr. tauros; Sanscr. sthūrus; Goth. stiur; Germ. Stier], a bull, bullock, ox, steer.
    I.
    Lit., Varr. R. R. 2, 5; Col. 6, 20; Plin. 8, 45, 70, § 176; Plaut. Ps. 1, 2, 66; Cic. Div. 2, 16, 36 sq.; Caes. B. G. 6, 28; Verg. G. 3, 212; Hor. S. 1, 3, 110 al. —
    II.
    Transf.
    A.
    A brazen bull made by Perillus, that Phalaris used as an instrument of torture, Cic. Verr. 2, 4, 33, § 73; Ov. A. A. 1, 653; id. Tr. 3, 11, 41 sq.; Plin. 34, 8, 19, § 89.—
    B.
    The Bull, a constellation in the zodiac, Hyg. Astr. 2, 21; 3, 20; Verg. G. 1, 218; Plin. 2, 41, 41, § 110.—
    C.
    A small bird that imitates the lowing of oxen, perh. the bittern, Plin. 10, 42, 57, § 116.—
    D.
    A kind of beetle:

    tauri vocantur scaribaei terrestres ricino similes,

    Plin. 30, 5, 12, § 39. —
    E.
    A root of a tree, acc. to Quint. 8, 2, 13. —
    F.
    The surface of the body between the anus and the privy parts, Gr. orros, Fest. s. v. solitaurilia, p. 293 Müll.; cf. Diom. p. 444 P.
    2.
    Taurus, i, m., a high mountainrange in the south-eastern part of Asia Minor, now Allah Dagh, Bulghar Dagh, etc., Mel. 1, 15, 2; Plin. 5, 27, 27, § 97; Varr. R. R. 2, 1, 8; Cic. Fam. 15, 1, 3; 15, 2, 2 al.:

    Tauri Pylae,

    a defile between Cappadocia and Cilicia, id. Att. 5, 20, 2.
    3.
    Taurus, i, m., a Roman proper name:

    M. Taurus,

    Cic. Q. Fr. 3, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > taurus

См. также в других словарях:

  • The Body — can refer to multiple topics:* The Body , a short story by Camillo Boito * The Body (novella), a short story written by Stephen King * The Body (novel), a novel by Richard Sapir * The Body (film), a film starring Antonio Banderas, based on the… …   Wikipedia

  • The Body Snatcher (disambiguation) — Body snatcher or The Body Snatcher may refer to:* Body snatcher, a person who secretly exhumes dead bodies to sell them * The Body Snatcher , a 1885 short story by Robert Louis Stevenson ** The Body Snatcher , a 1945 film adaptation of Stevenson… …   Wikipedia

  • The Body Snatchers — is a 1955 science fiction novel by Jack Finney, originally serialized in Colliers Magazine in 1954, which describes a town in Marin County, California, being invaded by seeds that have drifted to Earth from space. The seeds replace sleeping… …   Wikipedia

  • The Body of Jonah Boyd — is a novel by David Leavitt, published in 2004, that depicts various consequences of the theft of a manuscript. It tells a story about the life of a common American family dealing with ethical principles, relationships and fairness (and… …   Wikipedia

  • The Body of Lacquer and Paste — is a philosophical method described by the legendary Japanese swordsman Miyamoto Musashi within the Water Scroll of the Gorin no sho . Within this technique, one s objective is to get close to the opponent and stick to him. When one is to do this …   Wikipedia

  • The Body (novel) — The Body (1983) is a mystery/thriller written by Richard Ben Sapir, co author of Destroyer series.The book later made into a 2001 film, The Body , starring Antonio Banderas and Olivia Williams.Plot summaryWhen a female archaeologist discovers an… …   Wikipedia

  • The Body of Christ — The Body of Christ, or the Attleboro cult, was a small religious group founded in Attleboro, Massachusetts. It began as a Bible study group in the late 1970s, but became a destructive Christian cult. It was broken up in the late 1990s after the… …   Wikipedia

  • The Body in the Trunk — was a 1914 American silent short film directed by John O Brien starring William Garwood and George Larkin. External links*imdb title|id=0419525 …   Wikipedia

  • The Body Shop — Infobox Company company name = The Body Shop International plc company company type = Public limited company foundation = 26th March, 1976 founder = Dame Anita Roddick location city = Brighton, England location country = United Kingdom key people …   Wikipedia

  • The Tale of the Body Thief — infobox Book | name = The Tale of the Body Thief title orig = translator = image caption = author = Anne Rice illustrator = cover artist = country = language = English series = The Vampire Chronicles genre = Horror fiction publisher = Knopf pub… …   Wikipedia

  • The Body (Buffy episode) — Infobox Television episode Title=The Body Series=Buffy the Vampire Slayer Season=5 Episode=16 Airdate=February 27, 2001 Production=5ABB16 Writer=Joss Whedon Director=Joss Whedon Episode list=List of Buffy the Vampire Slayer episodes Prev=I Was… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»