Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

se+ad+scribendi

  • 61 maturus

    mātūrus, a, um ( sup. usually maturissimus;

    less freq. maturrimus,

    Tac. A. 12, 65; cf. the adv.), adj. [root, Sanscr. ma-, measure, time, whence mane, matutinus; cf.: manus, modus; hence, timely, ready in time], ripe, mature (class.).
    I.
    Lit., of fruits:

    poma matura et cocta (opp. cruda),

    Cic. Sen. 19, 71:

    uva,

    Verg. E. 10, 36:

    fruges,

    id. ib. 3, 80:

    maturissimae ficus,

    Col. 12, 17, 2.—With dat.:

    seges matura messi,

    ripe for harvesting, Liv. 2, 5.— Neutr. as subst.:

    quod maturi erat (opp. viride),

    Liv. 34, 26, 8. —
    II.
    Transf.
    A.
    Ripe, mature, of the proper age, proper, fit, seasonable, timely, etc.—With dat.:

    filia matura viro,

    ripe for marriage, marriageable, Verg. A. 7, 53:

    maturus bello,

    Juv. 8, 169:

    vitulus templis maturus et arae,

    old enough for sacrifice, id. 12, 7:

    virgo,

    Hor. C. 3, 6, 22:

    ovis,

    fit for bearing, Col. 7, 3, 1:

    Roxane matura ex Alexandro,

    Just. 13, 2, 5; cf.

    venter,

    ripe for delivery, ready to bring forth, Ov. M. 11, 311:

    infans,

    id. ib. 7, 127:

    aetas,

    mature, fit for action, Verg. A. 12, 438:

    progenies matura militiae,

    Liv. 42, 52: L. Caesar viris, of the proper age for assuming the toga virilis, Vell. 2, 99.— Piur. subst.: mātūri, adults (opp. pueri), Lact. 5, 13, 3:

    omnia matura sunt, victoria, praeda, laus,

    ready to be seized, Sall. J. 85, 48.—With ad:

    ad arma,

    Sil. 16, 657.—Of mental qualities:

    ipse enim Thucydides, si posterius fuisset, multo maturior ac mitior fuisset,

    Cic. Brut. 83, 288:

    annis gravis atque animi maturus Aletes,

    mature in judgment, Verg. A. 9, 246:

    aevi,

    ripe in years, id. ib. 5, 73:

    centuriones,

    who had served out their time, Suet. Calig. 44:

    imperia,

    old, antiquated, Just. 11, 5, 7:

    scribendi tempus maturius,

    more seasonable, more favorable, Cic. Att. 15, 4, 3: mihi vero ad nonas bene maturum videtur fore, just [p. 1121] at the right time, id. Fam. 9, 5, 1:

    se maturam oppetere mortem,

    in good old age, id. Div. 1, 18, 36:

    senex,

    Hor. A. P. 115.—
    2.
    Powerful, vigorous:

    glaebasque jacentis Pulverolenter coquat maturis solibus aestas,

    Verg. G. 1, 66:

    lux,

    id. A. 10, 257:

    ignes (anni),

    Grat. Cyn. 59:

    maturae mala nequitiae,

    full-grown depravity, Juv. 14, 216.—
    B.
    That takes place early, early, speedy, quick:

    mittam hodie huic suo die natali malam rem magnam et maturam,

    Plaut. Ps. 1, 3, 5: matura faba, the early bean (opp. to the late bean), Col. 2, 10:

    satio (opp. to late sowing),

    id. ib.: fenum, the first hay (opp. to the after-math), id. 7, 3:

    hiemes,

    early, Caes. B. G. 4, 20:

    decessio,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 1:

    honores,

    Ov. P. 2, 1, 59:

    judicium,

    quick, Cic. Caecin. 3, 7:

    robur aetatis quam maturrimum precari,

    Tac. A. 12, 65:

    aetas maturissima,

    early life, Auct. Her. 4, 17, 25:

    si mora pro culpa est, ego sum maturior illo,

    was there earlier, Ov. M. 13, 300.—Hence, adv.: mātūrē ( sup. maturissime and maturrime; v. the foll.).
    A.
    Seasonably, opportunely, at the proper time (class.):

    custodes mature sentiunt,

    Cic. Verr. 2, 4, 44, § 96:

    satis mature occurrit,

    Caes. B. C. 3, 7:

    ubi consulueris, mature facto opus est,

    Sall. C. 1 fin.
    B.
    Betimes, early, speedily, quickly, soon:

    mature fieri senem,

    Cic. Sen. 10, 32:

    proficisci,

    id. Fam. 3, 3, 1:

    Romam venire,

    id. Q. Fr. 3, 1, 4.— Comp.:

    maturius proficiscitur,

    Caes. B. G. 4, 6:

    maturius pervenire,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 60:

    tempus quam res maturius me deserat,

    Sall. J. 42, 5:

    maturius ad Epulas ire,

    Juv. 11, 88:

    voluerunt veteres maturius hereditates adiri,

    Gai. Inst. 2, 55.— Sup.: maximos tumultus maturissime disjeci, Cato ap. Charis. p. 184 P.:

    res maturissime vindicanda est,

    as quickly, as early as possible, Cic. Caecin. 2, 7:

    quippe qui omnium maturrime ad publicas causas accesserim,

    id. de Or. 3, 20, 74:

    perge qua coeptas, ut quam maturrime merita invenias,

    Sall. H. 1, 48, 16 Dietsch.:

    quibus rebus quam maturrime occurrendum putabat,

    Caes. B. G. 1, 33 fin.
    C.
    Prematurely, untimely:

    pater mature decessit,

    Nep. Att. 2, 1.—With a play upon the three meanings of the word (A., B., and C.):

    qui homo mature quaesivit pecuniam, Nisi eam mature parsit, mature esurit,

    he who has made money at the right time, if he is not soon sparing of it, will too soon suffer hunger, Plaut. Curc. 3, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > maturus

  • 62 militia

    mīlĭtĭa, ae (-āi, Lucr. 1, 29), f. [id.], military service, warfare, war.
    I.
    Lit.:

    in militiae disciplinam profectus est,

    Cic. Imp. Pomp. 10, 28:

    militiam subterfugere,

    id. Off. 3, 26, 97:

    ferre,

    Hor. Ep. 1, 18, 55:

    tolerare,

    Verg. A. 8, 516:

    munus militiae sustinere,

    Caes. B. G. 6, 18:

    militiae vacatio,

    exemption from military service, id. ib. 6, 14:

    militiae magna scientia,

    Sall. J. 63, 2:

    militiam discere,

    id. C. 7, 4:

    praeclara,

    Vell. 2, 5, 1:

    Pompeii,

    id. 2, 40, 1:

    adversus Graecos,

    Just. 20, 1, 3:

    lentas militias,

    Tib. 1, 3, 82:

    Cimbrica Teutonicaque,

    Vell. 2, 120, 1:

    militiae honorem,

    military honors, Juv. 7, 88.—
    B.
    Esp.
    1.
    Abl. militiā, in war, opp. togā, in peace, Juv. 10, 9.—
    2.
    Gen. militiae, in military service, or on a campaign, in the field; freq. in phrase: domi militiaeque, at home and abroad, at home and with the army:

    quorum virtus fuerat domi militiaeque cognita,

    Cic. Tusc. 5, 19, 55; cf.:

    et domi et militiae,

    id. de Or. 3, 33, 134:

    militiae domique,

    Liv. 7, 32:

    militiae et domi,

    Ter. Ad. 3, 5, 49.—Also without domi, Cic. Leg. 3, 3, 6; Sall. J. 84, 2; Tac. H. 2, 5.—
    C.
    Trop., of love:

    at confidentia militia illa militatur multo magis quam pondere,

    Plaut. Pers. 2, 2, 50;

    so of an inattentive lover: pro infrequente eum mittat militiā domum,

    id. Truc. 2, 1, 19.—
    II.
    Transf.
    A.
    Military spirit, courage, bravery:

    virilis militiae uxor,

    Flor. 4, 5.—
    B.
    Concr., the soldiery, military (syn.:

    milites, exercitus, copiae): hic pars militiae, dux erat ille ducum,

    Ov. H. 8, 46:

    Romanae militiae decus,

    Val. Max. 1, 6, 11:

    cum omni militiā interficitur,

    Just. 32, 2, 2; Plin. 4, 14, 27, § 97:

    qua (lex) maxima apud eos vis cogendae militiae erat,

    Liv. 4, 26, 3: magister militiae, general, id. 22, 23, 2:

    caelestis,

    Vulg. Luc. 2, 13.—So trop.:

    militia caeli,

    i. e. the heavenly bodies, Vulg. Act. 7, 42; id. Deut. 17, 3.—
    C.
    A civil service, office, profession, employment, esp. a laborious one:

    hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, etc.,

    Cic. Mur. 9, 19:

    haec mea militia est,

    Ov. F. 2, 9.—Of swallows building their nests:

    eaque militia illis cum anno redit semper,

    Plin. 10, 33, 49, § 95.—
    D.
    Any special work of difficulty, requiring a great effort:

    completa est militia ejus,

    Vulg. Isa. 40, 2:

    arma militiae nostrae non carnalia,

    id. 2 Cor. 10, 4:

    bona,

    id. 1 Tim. 1, 18.—
    E.
    Under the emperors (like miles), an office or employment at court, Prud. Cath. 19; Cod. Just. 3, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > militia

  • 63 orthographia

    orthō̆grăphĭa, ae, f., = orthographia.
    I.
    Orthography (post-Aug.):

    orthographia, id est formula ratioque scribendi a grammaticis instituta,

    Suet. Aug. 88; id. Gram. 19; Quint. 1, 4, 17; 1, 7, 11.—
    II.
    In architecture, an elevation, front view of a building, Vitr. 1, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > orthographia

  • 64 persequor

    per-sĕquor, cūtus and quūtus, 3, v. dep. a. and n. ( act. collat. form of the imperat. persece for perseque, Poët. ap. Cic. Att. 13, 23 fin.).
    I. A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    ille servolum Jubet illum persequi,

    Plaut. Cist. 1, 3, 35; 4, 2, 30:

    si vis persequi vestigiis,

    id. Men. 4, 1, 9:

    certum est persequi,

    Ter. Phorm. 3, 3, 18:

    me in Asiam persequens,

    id. And. 5, 4, 32:

    (persequens dicit perseverationem sequentis ostendens. Persequitur enim qui non desinit sequi, Don. ad h. l.): aliquem,

    Cic. Verr. 2, 5, 35, § 91:

    exercitum,

    id. Phil. 3, 3, 7:

    cursim,

    Petr. 6:

    Hortensium ipsius vestigiis,

    Cic. Brut. 90, 307:

    quā, aut terrā aut mari, persequar eum, qui, etc.,

    id. Att. 7, 22, 2:

    vestigia alicujus,

    id. de Or. 1, 23, 105; Verg. A. 9, 218:

    hanc persecuta mater orare incipit,

    Phaedr. 1, 28, 5.—With inf. ( poet.):

    atqui non ego te tigris ut aspera... frangere persequor,

    Hor. C. 1, 23, 10.—
    2.
    In partic.
    a.
    To follow after, press upon, chase, pursue:

    fugientes usque ad flumen persequuntur,

    Caes. B. G. 7, 67:

    bello,

    id. ib. 1, 14:

    deterrere hostes a persequendo,

    Sall. J. 50, 6:

    feras,

    Ov. H. 9, 34:

    beluas,

    Curt. 8, 14, 26.—
    b.
    To go through a place in pursuit of any thing, to search through:

    omnes solitudines,

    Cic. Pis. 22, 53. —
    B.
    Transf., to follow up, come up with, overtake:

    quo ego te ne persequi quidem possem triginta diebus,

    Cic. Fam. 3, 6, 3; id. Div. 2, 72, 149:

    mors et fugacem persequitur virum,

    Hor. C. 3, 2, 14.—
    C.
    Trop.
    1.
    In gen., to follow perseveringly, to pursue any thing:

    omnes vias persequar,

    Cic. Fam. 4, 13, 6:

    viam,

    Ter. Hec. 3, 5, 4:

    eas artes,

    Cic. Fin. 1, 21, 72.—
    2.
    In partic.
    a.
    With the accessory notion of striving after, to pursue, hunt after, seek to obtain, strive after, = appetere, affectare:

    quis est, qui utilia non studiosissime persequatur?

    Cic. Off. 3, 28, 101:

    ego mihi alios deos penates persequar,

    Plaut. Merc. 5, 1, 7: Pl. Tene priusquam hinc abeo savium. Ph. Si quidem mi hercle regnum detur, numquam id potius persequar, id. Curc. 1, 3, 55:

    hereditates,

    Ter. And. 4, 5, 20:

    hereditates aut syngraphas,

    Cic. Leg. 3, 8, 18:

    cujusquemodi voluptates,

    id. Fin. 2, 7, 22: ego meum jus persequar, I will pursue or assert my right, Ter. Ad. 2, 1, 9; Cic. Caecin. 3, 8:

    persequendi juris sui potestas,

    id. Div. in Caecil. 6, 21:

    bona tua repetere ac persequi lite atque judicio,

    id. Verr. 2, 3, 13, § 32:

    possumus rem nostram persequi,

    id. Quint. 13, 45 fin.:

    cum tribunus plebis poenas a seditioso cive per bonos viros judicio persequi vellet,

    sought to obtain, id. Fam. 1, 9, 15.—
    (β).
    With inf., to hasten, be eager (rare):

    nec scimus quam in partem ingredi persequamur,

    Plaut. Rud. 3, 3, 4.—
    b.
    To follow, be a follower of; to imitate, copy after a person or thing as a guide or pattern:

    si vero Academiam veterem persequamur,

    Cic. Ac. 1, 2, 7:

    sectam et instituta alicujus,

    id. Verr. 2, 5, 71, § 183:

    ego neglectā barbarorum inscitiā te persequar,

    id. Fam. 9, 3, 2; id. Ac. 2, 23, 74:

    ut, quae maxime excellant in eo, quem imitabitur, ea diligentissime persequatur,

    id. de Or. 2, 22, 90.—
    c.
    To pursue, proceed against, prosecute; to revenge, avenge, take vengeance upon a person or thing:

    aliquem bello,

    Caes. B. G. 5, 1:

    aliquem judicio,

    Cic. Fl. 20, 47:

    alicujus injurias ulcisci ac persequi,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 9; so,

    injuriam,

    id. Mur. 21, 44; Sall. J. 14, 23; cf. Kritz ad Sall. C. 9, 5:

    mortem alicujus,

    Cic. Fam. 9, 3, 2:

    de persequendis inimicitiis,

    Caes. B. C. 3, 83 fin.:

    Trebonii mortem,

    Cic. Phil. 13, 18, 39; Caes. B. G. 7, 38; Liv. 40, 11 fin.:

    adulterium,

    Sen. Contr. 3, 20.—
    d.
    To persecute for religious belief or practice (eccl. Lat.), Tert. ad Scap. 5; Vulg. Johan. 15, 20; id. Act. 7, 52; id. Rom. 12, 14 et saep.—
    e.
    To follow in writing, to take down, minute down:

    celeritate scribendi, quae dicerentur persequi,

    Cic. Sull. 14, 42:

    multa diserte dixit, quae notarius persequi non potuit,

    Sen. Apoc. 9, 2.—
    f.
    To follow up with action, to follow out, perform, execute, bring about, do, accomplish, etc.:

    hoc, ut dico, factis persequar,

    Plaut. Merc. 3, 2, 11:

    erus quod imperavit persequi,

    id. Am. 2, 1, 40:

    imperium patris,

    id. Stich. 1, 2, 84 sq.:

    ex usu quod est, id persequar,

    Ter. Hec. 4, 3, 10:

    mandata,

    Cic. Q. Fr. 2, 14, 3:

    si idem extrema persequitur qui inchoavit,

    id. Prov. Cons. 8, 19:

    vitam inopem et vagam,

    to lead, id. Phil. 12, 7, 15.— Absol.:

    sed tamen ibo et persequar,

    will go and obey, Plaut. Cist. 2, 1, 64. —
    (β).
    In partic., to follow out in speech or writing, to set forth, treat of, relate, recount, describe, explain, etc.:

    aliquid voce,

    Cic. Planc. 23, 56:

    dum rationes Persequor,

    set forth, treat of, discuss the reasons, Lucr. 5, 56:

    quae versibus persecutus est Ennius,

    Cic. Sen. 6, 16:

    philosophiam Latinis litteris,

    id. Ac. 1, 3, 12:

    aliquid scripturā,

    id. Fam. 15, 21, 4:

    obscenas voluptates,

    id. N. D. 1, 40, 111:

    res Hannibalis,

    id. Div. 1, 24, 49:

    has res in eo libro,

    id. Off. 2, 24, 87:

    quae persequerer, si commemorare possem sine dolore,

    id. Fam. 5, 13, 3: da te in sermonem et persece Et confice, etc., Poët. ap. Cic. Att. 13, 23, 3.—
    * II.
    Neutr., to follow or come after:

    exacta vindemia gramine persecuto,

    when the grass has grown again, Pall. 3, 26, 5.
    In a pass.
    signif. (post-class.):

    illa se in mare praecipitavit, ne persequeretur,

    Hyg. Fab. 198 dub.—Hence, persĕquens, entis, P. a., used as subst. *
    A.
    A pursuer, practiser:

    flagitii,

    Plaut. Cas. 2, 1, 13.—
    * B.
    A revenger, avenger:

    inimicitiarum persequentissimus,

    Auct. Her. 2, 19, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > persequor

  • 65 piger

    pĭger, gra, grum (late Lat. collat. form of sup. pigrissimus, Tert. Exhort. ad Castit. 13), adj. [piget].
    I.
    Lit., unwilling, reluctant, averse (rare):

    gens pigerrima ad militaria opera,

    Liv. 21, 25, 6:

    pigriores ad facinus,

    id. 39, 13, 11:

    pigriores ad cetera munia exequenda,

    Curt. 6, 9, 29: ad litteras scribendas pigerrimus, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 1:

    ad conatus magnos piger,

    Sen. Ira, 3, 3, 1.—
    II.
    Transf.
    A.
    Backward, slow, dull, lazy, indolent, sluggish, inactive (of persons and things).
    (α).
    With in and abl.:

    interdum piger, interdum timidus in re militari videbare,

    Cic. Fam. 7, 17, 1.—
    (β).
    Absol.:

    taurus ipsā mole piger,

    Juv. 12, 12:

    mare pigrum ac prope immotum,

    i. e. flowing slowly, sluggish, Tac. G. 45:

    pigrum mare et grave,

    id. Agr. 10:

    palus,

    Ov. P. 4, 10, 61:

    annus,

    that moves lazily, passes slowly, Hor. Ep. 1, 1, 21:

    bellum,

    that advances slowly, Ov. F. 2, 727:

    campus,

    unfruitful, Hor. C. 1, 22, 17:

    pigriora sunt ista remedia,

    operate too slowly, Col. 2, 17, 3.—Prov.:

    vult et non vult piger,

    Vulg. Prov. 13, 4:

    dicit piger, leo est in viā,

    id. ib. 26, 13:

    pigrā munire castra dolabrā,

    lazily handled, Juv. 8, 248. —
    (γ).
    With gen. ( poet.):

    militiae piger et malus,

    Hor. Ep. 2, 1, 124:

    pericli,

    Sil. 14, 264:

    serpit Arar per rura pigerrimus undae,

    id. 15, 504.—
    (δ).
    With inf. ( poet.):

    piger scribendi ferre laborem,

    Hor. S. 1, 4, 12 (cf. the opp.:

    impiger hostium Vexare turmas,

    id. C. 4, 14, 22).— Absol.:

    pigrum et iners videtur sudore adquirere quod possis sanguine parare,

    Tac. G. 14 fin. —Hence, poet. transf.,
    2.
    Sluggish, i. e. that makes sluggish, benumbing:

    sopor,

    Cat. 63, 37:

    frigora,

    Tib. 1, 2, 29:

    senecta,

    id. 1, 10, 40.—
    B.
    Dull, dispirited, dejected, sad ( poet. and in postclass. prose):

    vultus,

    Mart. 2, 11, 3:

    pigrum aliquem facere,

    id. 10, 104, 15:

    piger tristisque,

    App. M. 4, p. 157 fin.
    C.
    Dull, unfeeling ( poet.):

    hinc fessos subrepsit in artus Insidiosa quies et pigrae oblivio vitae,

    Stat. S. 1, 4, 56 sq.; cf.:

    indigna est pigro forma perire situ,

    Ov. Am. 2, 3, 14.—Hence, adv.: pĭgrē, slowly, sluggishly (post-Aug.):

    in servitutem transiens,

    Sen. Ira, 3, 17:

    pigre ac segniter agere,

    Col. 7, 5, 3.— Comp.:

    pigrius,

    Plin. 10, 34, 52, § 105; Luc. 5, 434.

    Lewis & Short latin dictionary > piger

  • 66 principia

    princĭpĭum, ii, n. [princeps], a beginning, commencement, origin (class.; syn.: primordia, initium).
    I.
    In gen.:

    origo principii nulla est: nam ex principio oriuntur omnia,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54:

    quid est cujus principium aliquod sit, nihil sit extremum?

    id. N. D. 1, 8, 20:

    nec principium, nec finem habere,

    id. Sen. 21, 78:

    cujus criminis neque principium invenire, neque evolvere exitum possum,

    id. Cael. 23, 56:

    hic fons, hoc principium est movendi,

    id. Rep. 6, 25, 27:

    bellorum atque imperiorum,

    id. Balb. 3, 9:

    principium pontis,

    Tac. A. 1, 69:

    principio lucis,

    at daybreak, Amm. 25, 5, 1:

    in principiis dicendi,

    at the commencement of a speech, Cic. de Or. 1, 26, 121;

    so of a declaration in a lawsuit,

    Juv. 6, 245:

    suave quoddam principium dicendi,

    Amm. 30, 4, 19: principia ducere ab aliquo, to derive, deduce:

    omnium rerum magnarum principia a dis immortalibus ducuntur,

    id. Vatin. 6, 14:

    principium urbis,

    id. Off. 1, 17, 54:

    scribendi recte sapere est et principium et fons,

    Hor. A. P. 309:

    omne principium huc refer,

    id. C. 3, 6, 6:

    a Jove principium,

    Verg. E. 3, 60:

    anni,

    Liv. 1, 4:

    a sanguine Teucri Ducere principium,

    Ov. M. 13, 705:

    capessere,

    to begin, Tac. A. 15, 49.—Adverb.: principio, a principio, in principio, at or in the beginning, at first:

    principio... postea, etc.,

    Cic. Div. 2, 35, 75:

    principio generi animantium omni est a naturā tributum, ut se tueatur,

    id. Off. 1, 4, 11; id. Tusc. 2, 22, 53; id. Fin. 1, 6, 17; Ter. Eun. 5, 8, 39; id. And. 3, 3, 38; Verg. A. 6, 214; Cic. Off. 3, 5, 21; so,

    a principio: ac vellem a principio te audissem, etc.,

    id. Att. 7, 1, 2:

    dixeram a principio, de re publicā ut sileremus,

    id. Brut. 42, 157:

    in principio,

    id. de Or. 1, 48, 210:

    principio ut,

    as soon as, Plaut. Merc. prol. 40; v. Ritschl ad h. l.— Rarely of the boundaries of a country or people:

    adusque principia Carmanorum,

    Amm. 23, 6, 74.—
    II.
    In partic.
    A.
    Plur., beginnings, foundations, principles, elements (class.):

    bene provisa et diligenter explorata principia ponantur,

    Cic. Leg. 1, 13, 37:

    juris,

    id. ib. 1, 6, 18:

    naturae,

    id. Off. 3, 12, 52;

    for which: principia naturalia,

    id. Fin. 3, 5, 17; cf. id. ib. 2, 11, 35:

    principia rerum, ex quibus omnia constant,

    first principles, elements, id. Ac. 2, 36, 117.—

    Prov.: obsta principiis (cf. the French: ce n'est que le premier pas qui coute),

    Ov. R. Am. 91.—
    B.
    That makes a beginning, that votes first: tribus principium fuit, pro tribu Q. Fabius primus scivit, Lex Thoria, Rudorff. p. 142; Lex Appar. ap. Haubold, Moment. Leg. p. 85; Plebissc. ap. Front. Aquaed. 129:

    Faucia curia fuit principium,

    was the first to vote, Liv. 9, 38 fin.
    2.
    In gen., a beginner, originator, founder, ancestor ( poet.):

    Graecia principium moris fuit,

    Ov. F. 2, 37:

    mihi Belus avorum Principium,

    ancestor, progenitor, Sil. 15, 748.—Here, too, prob. belongs PRINCIPIA SACRA, Æneas and [p. 1446] his successors in Lavinium, ancestors whom the Latins and Romans honored as deities, Inscr. Orell. 2276.—
    C.
    In milit. lang.: princĭpĭa, ōrum, n.
    1.
    The foremost ranks, the front line of soldiers, the front or van of an army:

    post principia,

    behind the front, Liv. 2, 65; cf.:

    hic ero post principia, inde omnibus signum dabo,

    Ter. Eun. 4, 7, 11: post principia paulatim recedunt, Sisenn. ap. Non. 135, 31: deinde ipse paulatim procedere;

    Marium post principia habere,

    Sall. J. 50, 2:

    traversis principiis, in planum deducit,

    id. ib. 49, 6:

    equites post principia collocat,

    Liv. 3, 22; Tac. H. 2, 43. —
    2.
    The staff-officers, members of the council of war (post-class.):

    mittere principia,

    Front. Strat. 2, 5, 30:

    a principiis salutari,

    Treb. Pol. Trig. Tyr. 10:

    advocatis legionum principiis et turmarum,

    Amm. 25, 5, 1; Cod. 12, 47, 1.—
    3.
    A large open space in a camp, in which were the tents of the general, lieutenants, and tribunes, together with the standards, and where speeches were made and councils held; the general's quarters:

    jura reddere in principiis,

    Liv. 28, 24:

    in principiis ac praetorio in unum sermones confundi,

    id. 7, 12:

    castrorum,

    Just. 11, 6, 6:

    in castris,

    Varr. R. R. 3, 4, 1:

    in principiis statuit tabernaculum, eoque omnes cotidie convenire (jussit), ut ibi de summis rebus consilia caperentur,

    Nep. Eum. 7, 2; Suet. Oth. 1; 6; Flor. 3, 10, 12:

    primores centurionum et paucos militum in principia vocat,

    Tac. H. 3, 13; 1, 48; Dig. 49, 16, 12; cf. Front. Strat. 4, 1, 16.—
    D.
    Precedence, preference, the first place:

    principium ergo, columenque omnium rerum preti margaritae tenent,

    Plin. 9, 35, 54, § 106. —
    E.
    Plur., selections, selected passages:

    principiorum libri circumferuntur, quia existimatur pars aliqua etiam sine ceteris esse perfecta,

    Plin. Ep. 2, 5, 12.—
    2.
    In partic., mastery, dominion (post-class.): archê, magisterium, magistratus, praesidatus, principium, Gloss. Philox.: in Graeco principii vocabulum, quod est archê, non tantum ordinativum, sed et potestativum capit principatum, Tert. adv. Hermog. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > principia

  • 67 principium

    princĭpĭum, ii, n. [princeps], a beginning, commencement, origin (class.; syn.: primordia, initium).
    I.
    In gen.:

    origo principii nulla est: nam ex principio oriuntur omnia,

    Cic. Tusc. 1, 23, 54:

    quid est cujus principium aliquod sit, nihil sit extremum?

    id. N. D. 1, 8, 20:

    nec principium, nec finem habere,

    id. Sen. 21, 78:

    cujus criminis neque principium invenire, neque evolvere exitum possum,

    id. Cael. 23, 56:

    hic fons, hoc principium est movendi,

    id. Rep. 6, 25, 27:

    bellorum atque imperiorum,

    id. Balb. 3, 9:

    principium pontis,

    Tac. A. 1, 69:

    principio lucis,

    at daybreak, Amm. 25, 5, 1:

    in principiis dicendi,

    at the commencement of a speech, Cic. de Or. 1, 26, 121;

    so of a declaration in a lawsuit,

    Juv. 6, 245:

    suave quoddam principium dicendi,

    Amm. 30, 4, 19: principia ducere ab aliquo, to derive, deduce:

    omnium rerum magnarum principia a dis immortalibus ducuntur,

    id. Vatin. 6, 14:

    principium urbis,

    id. Off. 1, 17, 54:

    scribendi recte sapere est et principium et fons,

    Hor. A. P. 309:

    omne principium huc refer,

    id. C. 3, 6, 6:

    a Jove principium,

    Verg. E. 3, 60:

    anni,

    Liv. 1, 4:

    a sanguine Teucri Ducere principium,

    Ov. M. 13, 705:

    capessere,

    to begin, Tac. A. 15, 49.—Adverb.: principio, a principio, in principio, at or in the beginning, at first:

    principio... postea, etc.,

    Cic. Div. 2, 35, 75:

    principio generi animantium omni est a naturā tributum, ut se tueatur,

    id. Off. 1, 4, 11; id. Tusc. 2, 22, 53; id. Fin. 1, 6, 17; Ter. Eun. 5, 8, 39; id. And. 3, 3, 38; Verg. A. 6, 214; Cic. Off. 3, 5, 21; so,

    a principio: ac vellem a principio te audissem, etc.,

    id. Att. 7, 1, 2:

    dixeram a principio, de re publicā ut sileremus,

    id. Brut. 42, 157:

    in principio,

    id. de Or. 1, 48, 210:

    principio ut,

    as soon as, Plaut. Merc. prol. 40; v. Ritschl ad h. l.— Rarely of the boundaries of a country or people:

    adusque principia Carmanorum,

    Amm. 23, 6, 74.—
    II.
    In partic.
    A.
    Plur., beginnings, foundations, principles, elements (class.):

    bene provisa et diligenter explorata principia ponantur,

    Cic. Leg. 1, 13, 37:

    juris,

    id. ib. 1, 6, 18:

    naturae,

    id. Off. 3, 12, 52;

    for which: principia naturalia,

    id. Fin. 3, 5, 17; cf. id. ib. 2, 11, 35:

    principia rerum, ex quibus omnia constant,

    first principles, elements, id. Ac. 2, 36, 117.—

    Prov.: obsta principiis (cf. the French: ce n'est que le premier pas qui coute),

    Ov. R. Am. 91.—
    B.
    That makes a beginning, that votes first: tribus principium fuit, pro tribu Q. Fabius primus scivit, Lex Thoria, Rudorff. p. 142; Lex Appar. ap. Haubold, Moment. Leg. p. 85; Plebissc. ap. Front. Aquaed. 129:

    Faucia curia fuit principium,

    was the first to vote, Liv. 9, 38 fin.
    2.
    In gen., a beginner, originator, founder, ancestor ( poet.):

    Graecia principium moris fuit,

    Ov. F. 2, 37:

    mihi Belus avorum Principium,

    ancestor, progenitor, Sil. 15, 748.—Here, too, prob. belongs PRINCIPIA SACRA, Æneas and [p. 1446] his successors in Lavinium, ancestors whom the Latins and Romans honored as deities, Inscr. Orell. 2276.—
    C.
    In milit. lang.: princĭpĭa, ōrum, n.
    1.
    The foremost ranks, the front line of soldiers, the front or van of an army:

    post principia,

    behind the front, Liv. 2, 65; cf.:

    hic ero post principia, inde omnibus signum dabo,

    Ter. Eun. 4, 7, 11: post principia paulatim recedunt, Sisenn. ap. Non. 135, 31: deinde ipse paulatim procedere;

    Marium post principia habere,

    Sall. J. 50, 2:

    traversis principiis, in planum deducit,

    id. ib. 49, 6:

    equites post principia collocat,

    Liv. 3, 22; Tac. H. 2, 43. —
    2.
    The staff-officers, members of the council of war (post-class.):

    mittere principia,

    Front. Strat. 2, 5, 30:

    a principiis salutari,

    Treb. Pol. Trig. Tyr. 10:

    advocatis legionum principiis et turmarum,

    Amm. 25, 5, 1; Cod. 12, 47, 1.—
    3.
    A large open space in a camp, in which were the tents of the general, lieutenants, and tribunes, together with the standards, and where speeches were made and councils held; the general's quarters:

    jura reddere in principiis,

    Liv. 28, 24:

    in principiis ac praetorio in unum sermones confundi,

    id. 7, 12:

    castrorum,

    Just. 11, 6, 6:

    in castris,

    Varr. R. R. 3, 4, 1:

    in principiis statuit tabernaculum, eoque omnes cotidie convenire (jussit), ut ibi de summis rebus consilia caperentur,

    Nep. Eum. 7, 2; Suet. Oth. 1; 6; Flor. 3, 10, 12:

    primores centurionum et paucos militum in principia vocat,

    Tac. H. 3, 13; 1, 48; Dig. 49, 16, 12; cf. Front. Strat. 4, 1, 16.—
    D.
    Precedence, preference, the first place:

    principium ergo, columenque omnium rerum preti margaritae tenent,

    Plin. 9, 35, 54, § 106. —
    E.
    Plur., selections, selected passages:

    principiorum libri circumferuntur, quia existimatur pars aliqua etiam sine ceteris esse perfecta,

    Plin. Ep. 2, 5, 12.—
    2.
    In partic., mastery, dominion (post-class.): archê, magisterium, magistratus, praesidatus, principium, Gloss. Philox.: in Graeco principii vocabulum, quod est archê, non tantum ordinativum, sed et potestativum capit principatum, Tert. adv. Hermog. 19.

    Lewis & Short latin dictionary > principium

  • 68 refrigesco

    rē̆-frīgesco, frixi, 3, v. inch. n., to grow cold or cool (class.; most freq. in the trop. sense, and in Cic.).
    I.
    Lit.:

    ubi id vinum refrixerit, in dolium refundito,

    Cato, R. R. 105:

    cor vulnere laesum refrixit,

    Ov. M. 12, 422:

    ager,

    Col. 2, 15, 2:

    plaga per auras,

    Lucr. 4, 703:

    sanguis vel calescit vel refrigescit,

    Cels. 4, 3. —
    II.
    Trop., to grow cold or remiss; to abate, grow stale, lose interest; to fail, flag in strength or zeal:

    illud crimen de nummis caluit re recenti, nunc in causā refrixit,

    Cic. Planc. 23, 55:

    calor ille cogitationis, qui scribendi morā refrixit, recepit ex integro vires,

    Quint. 10, 3, 6:

    belli apparatus refrigescent,

    Cic. Phil. 5, 11, 30:

    res,

    Ter. Ad. 2, 2, 25 Ruhnk.; cf.:

    res interpellata bello,

    Cic. Att. 1, 19, 4:

    hasta Caesaris,

    to go on coldly, to flag, id. Fam. 9, 10, 3 Manut.;

    15, 17, 2: oratio,

    Quint. 4, 3, 2; cf.:

    imagines mora stili,

    id. 10, 7, 14:

    sortes plane,

    i. e. have gone quite out of use, Cic. Div. 2, 41, 87:

    quod de Pompeio Caninius agit, sane quam refrixit,

    id. Q. Fr. 2, 6, 5:

    cum Romae a judiciis forum refrixerit,

    has a cessation from judicial business, id. Att. 1, 1, 2: Domitius cum Messalā certus esse videbatur;

    Scaurus refrixerat,

    had given up, Cic. Q. Fr. 3, 2, 3; cf.

    Memmius,

    id. Att. 4, 18, 3:

    charitas multorum,

    Vulg. Matt. 24, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > refrigesco

  • 69 reparo

    rĕ-păro, āvi, ātum, 1, v. a., to get, acquire, or procure again; to recover, retrieve; to restore, repair, renew (not freq. till after the Aug. per.; not in Cæs.; cf.: recupero, redimo, reficio).
    I.
    Lit.:

    id perdere videbatur, quod alio praetore eodem ex agro reparare posset,

    Cic. Verr. 2, 3, 86, § 199; cf.:

    reparare quod amiseris gravius est,

    Plin. Ep. 6, 8, 6:

    id quod amittitur non parvo sumptu reparatur,

    Col. 7, 3, 10:

    classes,

    Suet. Aug. 16; Auct. B. Alex. 72; Lucr. 1, 1037:

    amissas res,

    Hor. S. 2, 5, 2:

    bibliothecas incendio absumptas,

    Suet. Dom. 20: Academiae villam, Laurea Tullius ap. Plin. 31, 2, 3, § 8:

    tecta Trojae,

    Hor. C. 3, 3, 60:

    sublapsa aedificia,

    Plin. Ep. 10, 70 (75), 1 (Keil, relaxentur):

    exercitum,

    Liv. 30, 7:

    majores copias,

    Curt. 4, 9, 11:

    auxilia,

    Tac. A. 3, 73:

    capillos, si effluxerint,

    Plin. 27, 13, 111, § 138:

    aegerrime ignem dimissum,

    Plin. Ep. 4, 9, 11:

    aliud ex aliis,

    Lucr. 3, 965:

    ex aliis alias figuras,

    Ov. M. 15, 253:

    nova cornua (luna),

    id. ib. 1, 11:

    populos artibus,

    id. ib. 1, 363.—
    B.
    In partic., in mercant. lang., to procure by exchange; to purchase, obtain with something:

    vina Syrā reparata merce,

    Hor. C. 1, 31, 12:

    alios boves his nummis,

    Dig. 15, 3, 16:

    merces,

    ib. 45, 1, 122.—
    II.
    Trop.
    A.
    To renew, restore, repair, etc.:

    tribuniciam potestatem, rem intermissam, reparare,

    Liv. 3, 37; cf.:

    intermissam historias scribendi industriam,

    Quint. 10, 1, 75:

    bellum,

    Liv. 4, 45 Drak.; 24, 42 (with instaurare); 30, 7; Just. 3, 6, 1; 22, 3, 9; 24, 1, 7:

    proelium,

    id. 3, 6, 7:

    pristinam fortunam,

    Curt. 5, 1, 8.—
    B.
    Of loss or damage, to make good, restore, repair ( poet. and post-Aug.):

    damna,

    Hor. C. 4, 7, 13; Just. 14, 3, 6; Sen. Phaedr. 476; Lact. Epit. 71, 8. —
    C.
    Like reficere, recreare, to refresh, restore, revive, recruit:

    tam assiduus in tribunali, ut labore refici ac reparari videretur,

    Plin. Pan. 77, 5:

    attrita cottidiano actu forensi ingenia optime rerum talium blanditiā reparantur,

    Quint. 10, 1, 27:

    animos,

    Liv. 44, 38:

    haec (quies) reparat vires, fessaque membra novat,

    Ov. H. 4, 90:

    magnas novi exercitūs vires,

    Vell. 2, 37, 1:

    respublica per Augustum reparata,

    Vop. C. 3:

    ea fessa Membra reparat labori,

    Ov. M. 4, 216:

    corpora fessa reparas labori,

    id. ib. 11, 625:

    pars magna terrarum (Aegypti) mergi repararique amne consueta,

    Plin. Pan. 30, 3:

    nec (Cleopatra) latentes Classe citā reparavit oras ( = alias sibi parare studuit regiones),

    Hor. C. 1, 37, 24;

    v. Orell. ad h. l.: PATRIOS PENATES ( = repetere),

    Inscr. Orell. 1587:

    rapidos meatus,

    Aus. Mos. 35.

    Lewis & Short latin dictionary > reparo

  • 70 scribo

    scrībo, psi, ptum, 3 ( perf. sync. scripsti, Plaut. As. 4, 1, 57: scripstis, Enn. ap. Non. 153, 28, or Trag. v. 239 Vahl.; inf. scripse, Aus. Sept. Sap. Lud. 1; cf. 2. dico init.), v. a. [root skrabh-, to dig; whence, Gr. graphô; Lat. scrobis, scrofa; cf. Germ. schreiben], prop., to scratch, grave, engrave with a sharp point; hence,
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., to write, draw, or otherwise make lines, letters, figures, etc. (cf. scalpo):

    in libro cum scribuntur calamo litterae,

    Plaut. Ps. 1, 5, 131; cf. id. Bacch. 4, 4, 76 sq.:

    litteras, tabellas,

    id. Ps. 1, 1, 28:

    (littera M) etiamsi scribitur, tamen parum exprimitur,

    Quint. 9, 4, 40; cf. id. 1, 7, 28:

    nostri praeceptores cervum servumque u et o litteris scripserunt,

    id. 1, 7, 26; cf. id. 1, 7, 4; 1, 7, 20; 1, 7, 30; 12, 10, 28;

    12, 10, 30: terra in augurum libris scripta cum r uno,

    Varr. L. L. 5, § 21 Müll.:

    hic carmen mediā scribe columnā,

    Prop. 4 (5), 7, 83; cf.:

    scribitur vestris Cynthia corticibus,

    id. 1, 18, 22; Ov. M. 9, 527; Luc. 2, 343:

    in aquā,

    Cat. 68, 4; cf.

    also: fac lapis his scriptus stet super ossa notis: hic jacet, etc.,

    Tib. 1, 3, 54 (but the better reading is inscriptis):

    scribere decore,

    to write a good hand, Amm. 30, 9, 4:

    erat scriptum ipsius manu,

    Cic. Cat. 3, 5, 10:

    suā manu scripsit,

    Liv. 37, 10.—Of drawing, etc.:

    si quis fugitivo stigmata scripserit,

    has branded a runaway, Quint. 7, 4, 14; cf.: charaxat ambas ungulis scribentibus genas, Prud. steph. 10, 557:

    totius vobis Frontem tabernae scipionibus scribam,

    Cat. 37, 10:

    (Diodotus Stoicus) geometriae munus tuebatur, verbis praecipiens discentibus, unde, quo quamque lineam scriberent,

    Cic. Tusc. 5, 39, 113:

    ut formam (porticus) secundum rationem loci scribas,

    draw, design, Plin. Ep. 9, 39, 5; Stat. S. 1, 3, 9:

    quae Attalicis variata per artem Aulaeis scribuntur acu,

    i. e. are embroidered, Sil. 14, 660:

    scripto radiat Germanicus auro, i. e. sculpto,

    Juv. 6, 205; cf. Mart. 11, 5, 3.—
    B.
    Trop.: memor essem? etiam nunc mihi Scripta illa dicta sunt in animo Chrysidis De Glycerio, graven, imprinted (syn.:

    inscripta, insculpta),

    Ter. And. 1, 5, 48:

    arva sanguineo scribit rutilantia gyro,

    Stat. Th. 11, 514.—
    II.
    In partic., with the accessory idea of intellectual action, of written composition of every kind, to write, write down, compose, describe, depict; to draw up, communicate, announce in writing (syn.: compono, perscribo).
    (α).
    With acc.:

    quoniam de re publicā multa quaesierint et scripserint,

    Cic. Rep. 1, 7, 12:

    Cn. Aufidius praetorius (caecus) Graecam scribebat historiam,

    id. Tusc. 5, 38, 112; so,

    historiam,

    id. de Or. 2, 12, 51; id. Brut. 75, 262:

    bellum,

    Liv. 21, 1:

    res gestas,

    Hor. A. P. 74; id. Ep. 1, 3, 7 al.:

    librum de rebus rusticis,

    Cic. Sen. 15, 54:

    scripsi etiam versibus tres libros de temporibus meis,

    id. Fam. 1, 9, 23:

    in Catone Majore, qui est scriptus ad te de senectute,

    id. Lael. 1, 4:

    carmen in aliquem,

    id. de Or. 2, 86, 352:

    Furius defensionem causae suae scripsit,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 112; cf. Quint. 2, 15, 29:

    libellos,

    Ov. Tr. 5, 12, 61; id. P. 4, 13, 19:

    notas,

    id. ib. 3, 2, 90:

    Diphilus Hanc (fabulam) Graece scripsit,

    Plaut. Cas. prol. 33; Ter. Heaut. prol. 43; id. Hec. prol. 6 (cf. also infra, d):

    versus,

    Lucr. 1, 24; Hor. S. 1, 9, 23; 1, 10, 60:

    carmina,

    id. ib. 2, 5, 74; id. Ep. 1, 19, 3:

    poëmata,

    id. ib. 2, 2, 66 et saep.; cf.: scripsere alii rem Versibus, Enn. ap. Cic. Brut. 19, 76 (Ann. v. 221 Vahl.):

    formam et situm agri alicui,

    to describe, Hor. Ep. 1, 16, 4 et saep.—Of written communications, letters, etc.:

    epistulis tuis perdiligenter scriptis,

    Cic. Att. 1, 11, 1; cf. Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 1:

    haec scripsi properans,

    Cic. Att. 2, 19, 5:

    litteras, quas ad Pompeium scripsi, tibi misi,

    id. ib. 3, 9, 3:

    litterae extemplo Romam scriptae,

    Liv. 41, 16:

    plura ad te scribam, si, etc.,

    Cic. Att. 11, 10, 3:

    scriberem ad te de hoc plura, si Romae esses,

    id. ib. 6, 4, 11:

    haec ad te scripsi verbosius,

    id. Fam. 7, 3, 5:

    scriptā jam epistulā superiore,

    id. ib. 1, 9, 26:

    non quo haberem, quod tibi scriberem,

    id. Att. 4, 4, a:

    epistulam,

    Plin. Ep. 7, 9, 8 et saep.:

    scribere salutem,

    to send a greeting, Plaut. Bacch. 4, 9, 77; cf.:

    laudes atque gratias populo Romano,

    Gell. 3, 8, 5.—With a personal object:

    nullos habeo scriptos (homines), memini tamen,

    written down, Plaut. Mil. 1, 1, 48:

    per eum Marium, quem scripsissem,

    Cic. Att. 12, 49, 1: quis Martem digne scripserit aut...Merionem aut...Tydiden? who could depict, represent, etc., Hor. C. 1, 6, 14; id. S. 2, 1, 16; cf. in the pass.:

    scriberis Vario fortis et hostium Victor,

    id. C. 1, 6, 1.—With two acc.: cum auctor pugnae se A. Cornelium Cossum consulem scripserit, subscribed himself, declared himself in the inscription to be, Liv. 4, 20, 11.—
    (β).
    With object-clause:

    in foribus scribat occupatum esse se,

    Plaut. As. 4, 1, 15:

    ut Africanum avum meum scribit Cato solitum esse dicere,

    Cic. Rep. 1, 17, 27; id. Att. 1, 8, 1; cf.:

    Romae quod scribis sileri, ita putabam,

    id. ib. 2, 13, 2:

    quod ad te scripseram me in Epiro futurum,

    id. ib. 3, 13, 1:

    Graeceius ad me scripsit, C. Cassium sibi scripsisse, homines comparari, qui, etc.,

    id. ib. 15, 8, 2:

    Cicero quodam loco scribit, id esse optimum, etc.,

    Quint. 11, 1, 92:

    post paulo scribit, sibi millia quinque Esse domi chlamydum,

    Hor. Ep. 1, 6, 43 et saep.—In pass., with nom. or acc.:

    eadem haec avis scribitur conchis se solere complere, etc.,

    Cic. N. D. 2, 49, 125: scribitur nobis, magnam veteranorum multitudinem Romam convenisse jam, etc., Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 2, 1:

    scriptum est item, quaesivisse (Socratem), quid esset,

    Cic. Div. 1, 54, 123.—
    (γ).
    With rel.-clause:

    nec scribis, quam ad diem te exspectemus,

    Cic. Att. 3, 7, 1:

    scribe aliquando ad nos, quid agas,

    id. Fam. 7, 12, 2:

    ad me Valerius scripsit... quem ad modum ducta esses, etc.,

    id. ib. 14, 2, 2.—
    (δ).
    Absol.:

    quo (Platone) nemo in scribendo praestantior fuit,

    Cic. Rep. 2, 11, 21; cf. id. ib. 3, 8, 13:

    Demophilus scripsit, Marcus vortit barbare,

    Plaut. As. prol. 11; id. Trin. prol. 19:

    poëta quom primum ad scribendum animum appulit,

    Ter. And. prol. 1; id. Heaut. prol. 7:

    sumite materiem vestris, qui scribitis, aequam Viribus,

    Hor. A. P. 38:

    sic raro scribis, ut toto non quater anno Membranam poscas,

    id. S. 2, 3, 1 et saep.:

    Samiae, ut ibi (i. e. in oratione) scribit Laelius, capedines,

    Cic. Rep. 6, 2, 11; cf. id. ib. 1, 16, 25:

    ut, quemadmodum scribit ille, cottidiano, etc.,

    id. ib. 6, 2, 8:

    denique non video de tot scribentibus unum,

    Ov. Tr. 2, 495.—So freq. of written communications, letters; usually with ad aliquem (less freq. alicui) or de aliquā re:

    tv si, ut scribis, Kal. Jun. Romā profectus es, etc.,

    Cic. Att. 3, 9, 3:

    ego te, ut scribis, cito videbo,

    id. ib. 3, 27:

    nihil habeo, quod ad te scribam, scribo tamen, non ut te delectem, etc.,

    id. ib. 14, 12, 3:

    senatusconsultum si erit factum, scribes ad me,

    id. ib. 5, 4, 2; cf.:

    scripsi etiam ad Camillum, ad Lamiam,

    id. ib. 5, 8, 3:

    in quā (epistulā) de agro Campano scribis,

    id. ib. 2, 16, 11:

    ut nuper me scis scripsisse ad te de Varronis erga me officio, etc.,

    id. ib. 2, 25, 1; cf.:

    Hermae tui Pentelici, de quibus ad me scripsisti,

    id. ib. 1, 8, 2; 1, 9, 2 et saep.— With ut, ne, etc.:

    velim domum ad te scribas, ut mihi tui libri pateant,

    Cic. Att. 4, 14, 1:

    ad me scriberet, ut in Italiam quam primum venirem,

    id. ib. 11, 7, 2; 5, 11, 6.— With dat.:

    consules Fulvio, ut ex Falisco, Postumio, ut ex Vaticano exercitum ad Clusium admoveant, scribunt,

    Liv. 10, 27; 42, 27; Tac. A. 1, 29.—With ne:

    Scipioni scribendum, ne bellum remitteret,

    Liv. 30, 23.—With simple subj.:

    scribit Labieno, si rei publicae commodo facere posset, cum legione ad fines Nerviorum veniat,

    Caes. B. G. 5, 46 fin. —In Tac. also, with inf.:

    scribitur tetrarchis ac regibus, jussis Corbulonis obsequi,

    Tac. A. 15, 25 fin. —In eccl. Lat. as a formula of quotation from the Scriptures:

    scriptum est,

    i. e. it is said in Holy Writ, Vulg. Matt. 4, 4; id. Luc. 19, 46; id. Rom. 11, 8 et saep.—
    B.
    Publicists', milit., jurid., and business t. t., of written plans, drafts, and other writings of various import.
    1.
    Publicists' t. t., to draw up, draught a law, decree, treaty, etc.:

    quod proditum memoria est, X. viros, qui leges scripserint, etc.,

    Cic. Rep. 2, 31, 54; so,

    leges,

    id. ib. 2, 36, 61; 2, 10, 18; id. Rosc. Am. 25, 70; id. de Or. 1, 19, 86; id. Inv. 1, 38, 68 al.; cf.

    in a transf. signif.: cui non apparet, inopiam et miseriam civitatis istam legem scripsisse, etc.,

    Liv. 34, 6 fin.; and:

    testamentum, quod pietas, fides, pudor scripsit,

    Plin. Ep. 8, 18, 7:

    haec senatusconsulta non ignoro ab amicissimis ejus, cujus de honore agitur, scribi solere,

    Cic. Fam. 15, 6, 2.—So very freq.: senatusconsulto scribendo, or simply scribendo adesse, or also, ad scribendum esse, to witness the drawing up of a decree of the Senate; to subscribe it: erat nobis dictum, te existimare, alicui senatusconsulto, quod contra dignitatem tuam fieret, scribendo Lamiam [p. 1648] affuisse, qui omnino consulibus illis numquam fuit ad scribendum, Cic. Fam. 12, 29, 2 Orell. N. cr.; cf.: senatusconsulta scribuntur apud familiarem meum (i. e. Caesarem). Et quidem cum in mentem venit (Caesari), ponor ad scribendum (i. e. he adds my signature to it), id. ib. 9, 15, 4:

    quod me esse ad scribendum vides,

    id. Att. 1, 19, 9; id. Fam. 9, 15, 3: S. C. auctoritas. Pridie Kal. Octob. in aede Apollinis scrib. affuerunt L. Domitius, etc., an official formula ap. Cic. Fam. 8, 8, 5 sq. (v. assum):

    Boeotorum gentem numquam ad scribendum amicitiae foedus adduci potuisse,

    to make, enter into, conclude, Liv. 42, 12.—
    2.
    Milit. t. t.: scribere milites (legiones, supplementum, etc.), to enlist, enroll, levy:

    milites,

    Sall. J. 43, 3:

    legiones,

    id. C. 32, 1:

    exercitui supplementum,

    id. J. 39, 2:

    supplementum legionibus,

    Cic. Fam. 3, 3, 1; Liv. 8, 8:

    exercitum,

    id. 4, 43; 9, 8; 9, 19:

    equites,

    id. 10, 25; 21, 40; 35, 20:

    socios navales,

    id. 37, 2; so, too: sex milia colonorum Albam in Aequos, to enroll for the purpose of sending, to send, id. 10, 1:

    socios scribere in urbem,

    id. 4, 11, 4.—
    b.
    Poet., transf.:

    scribe tui gregis hunc,

    enroll him among your retinue, Hor. Ep. 1, 9, 13.—
    3.
    Jurid. and business t. t.: dicam scribere (alicui), like dikên graphein tini, to bring an action in writing against any one (v. dica); of a lawyer, to draw up legal instruments (complaints or charges, contracts, wills, etc.):

    Servius hanc urbanam militiam respondendi, scribendi, cavendi secutus est,

    Cic. Mur. 9, 19; id. Fam. 7, 14 Manut.; cf. id. Leg. 1, 4, 14:

    omnia testamenta tu scribes unus,

    id. de Or. 2, 6, 24; Dig. 28, 2, 25.—Hence, transf., with a personal object: aliquem heredem, to appoint or designate any one as heir:

    testamentum palam fecerat et illum heredem et me scripserat,

    Cic. Mil. 18, 48; cf.:

    in testamento Ptolemaei patris heredes erant scripti, etc.,

    Caes. B. C. 3, 108:

    quem Micipsa testamento secundum heredem scripsit,

    Sall. J. 65, 1; Auct. B. Alex. 33; Plin. Pan. 43, 1 sq.; Tac. A. 14, 31; Hor. S. 2, 5, 48; Juv. 3, 161; 9, 87:

    aliquem coheredem,

    Tac. Agr. 43 fin.:

    aliquem exheredem,

    to disinherit any one by will, Dig. 37, 4, 8, §§

    1 and 6: aliquem tutorem liberis suis,

    to appoint as guardian by will, Cic. Clu. 14, 41:

    libertatem servo,

    to bequeath to a slave his freedom, Dig. 29, 2, 71.—Of contracts, notes, drafts, etc.:

    pulchre scripsti: scitum syngraphum!

    Plaut. As. 4, 1, 57: nummos, usuras, etc. (alicui), to give a note or bond for:

    scribit nummos,

    id. ib. 2, 4, 34:

    sibi creditam pecuniam,

    Dig. 26, 7, 9, § 7:

    genero usuras praestandas quasi ex dotis promissione,

    ib. 4, 4, 17:

    lecta est cautio hujusmodi: Lutius Titius scripsi, me accepisse a Publio Maevio quindecim mutua numerata mihi de domo, etc.,

    ib. 12, 1, 40: scribe decem (tabulas) a Nerio, give ten notes or bonds drawn up by the usurer Nerius, Hor. S. 2, 3, 69. scriptos expendere nummos, v. l. ap. Hor. Ep. 2, 1, 105 (Hold. cautos); cf. rescribo.—Hence, scriptum, i, n., something written, viz.,
    A.
    (Acc. to I.) A line; so only: duodecim scripta, a game played with colored stones (calculi) on a draught-board marked into spaces by twelve oblique lines: tibi concedo, quod in duodecim scriptis olim, ut calculum reducas, si te alicujus dati poenitet, Cic. Fragm. ap. Non. 170, 30; cf.:

    in lusu duodecim scriptorum cum prior calculum promovisset essetque victus, etc.,

    Quint. 11, 2, 38;

    v. also scriptula, and Becker, Gall. 3, pp. 261 and 264 sq.: duodecim scriptis ludere,

    Cic. de Or. 1, 50, 217.—
    B.
    (Acc. to II.) A written composition, writing, treatise, book, work, etc. (most freq. in plur.):

    ex scripto et sententiā controversia nascitur cum videtur scriptoris voluntas cum scripto ipso dissentire,

    the writing, the written expression, Auct. Her. 1, 11, 19:

    incredibile dictu est, quam multi Graeci de harum valvarum pulchritudine scriptum reliquerunt,

    have left something written concerning it, speak of it in their writings, Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124; so Quint. 6, 1, 7; cf. in plur., Cic. Rep. 1, 22, 36:

    quod a Democrito et Platone in scriptis relictum esse dicunt,

    id. de Or. 2, 46, 194:

    utinam exstarent illa carmina, quae multis saeculis ante suam aetatem in epulis esse cantata, in Originibus scriptum reliquit Cato!

    id. Brut. 19, 75: ut ipsis scriptis non ea mandaremus, id. Off. 2, 1, 3:

    in quo libro scriptum hoc invenitur,

    Quint. 1, 1, 15:

    Hortensius erat memoriā tantā, ut quae secum commentatus esset, ea sine scripto verbis eisdem redderet, quibus cogitavisset,

    without notes, Cic. Brut. 88, 301; cf. on the contrary: de scripto dicere, to speak or read from a written paper:

    recitetur oratio, quae propter rei magnitudinem dicta de scripto est,

    id. Planc. 30, 74; id. Phil. 10, 2, 5; id. Brut. 12, 46; id. Att. 4, 3, 3; id. Fam. 10, 13, 1:

    laudavit pater scripto meo,

    in a speech composed by me, id. Q. Fr. 3, 8, 5:

    adire aliquem scripto,

    Tac. H. 4, 39:

    cum eorum inventis scriptisque se oblectent,

    writings, Cic. Rep. 1, 17, 28:

    ardeo cupiditate...nomen ut nostrum scriptis illustretur et celebretur tuis,

    id. Fam. 5, 12, 1:

    scripta recitare,

    Hor. S. 1, 4, 75:

    nosmet Lucili scripta legentes,

    id. ib. 1, 10, 56:

    Graecorum Scripta optima,

    id. Ep. 2, 1, 29:

    si non accipiet scriptum,

    Ov. A. A. 1, 469:

    debueram scripto certior esse tuo,

    id. H. 6, 4.—
    2.
    (Acc. to II. B. 1.) Scriptum legis, and simply scriptum, a written ordinance, a law:

    quam tu mihi ex ordine recita de legis scripto populi Romani auctionem,

    Cic. Agr. 2, 18, 48:

    (Crassus) ita multa tum contra scriptum pro aequo et bono dixit, ut, etc.,

    id. Brut. 39, 145; cf. id. Inv. 2, 46, 135; 2, 47, 138; cf.:

    (senatus) scripto illo istius sententiam dicere vetabatur,

    rescript, id. Dom. 26, 69.

    Lewis & Short latin dictionary > scribo

  • 71 securitas

    sēcūrĭtas, ātis, f. [securus], freedom from care, unconcern, composure.
    I.
    Lit.
    A.
    In a good sense (class.): Democriti securitas, quae est animi tamquam tranquillitas, quam appellavit euthumian, eo separanda fuit ab hac disputatione, quia ista animi tranquillitas ea ipsa est beata vita, Cic. Fin. 5, 8, 23:

    securitatem nunc appello vacuitatem aegritudinis, in quā vita beata posita est,

    id. Tusc. 5, 15, 42:

    vacandum omni est animi perturbatione, ut tranquillitas animi et securitas assit, quae affert cum constantiam tum etiam dignitatem,

    id. Off. 1, 21, 69:

    beatam vitam in animi securitate et in omnium vacatione munerum ponimus,

    id. N. D. 1, 20, 53; id. Lael. 15, 45 and 47; id. Att. 4, 16, 10; Liv. 36, 41; Cels. 4, 4 fin.; Quint. 5, 13, 52 (opp. cura); Plin. Ep. 6, 16, 12 (opp. timor); 7, 6, 14; 7, 10, 60; Tac. A. 3, 44; 11, 3 fin.; Sen. Ep. 105, 7:

    securitas inaffectatae orationis,

    quietness, Quint. 11, 1, 93; cf.:

    vocis ac vultus,

    Tac. A. 15, 55.— Plur. (opp. curae):

    somno ac securitatibus jam dudum hoc fuit,

    Plin. 23, 1, 23, § 41.—With gen. obj.:

    operosissima securitas mortis in M. Ofilio Hilaro ab antiquis traditur,

    Plin. 7, 53, 54, § 184.—
    B.
    In a bad sense, carelessness, heedlessness, negligence (not till after the Aug. period;

    syn. incuria): neminem celerius opprimi quam qui nihil timeret et frequentissimum initium esse calamitatis securitatem,

    Vell. 2, 118, 2:

    res altera taedium laboris, altera securitatem parit,

    Quint. 2, 2, 6; 2, 5, 13; 2, 3, 4; 4, 1, 55; 6, 1, 34; 6, 3, 62; Tac. H. 3, 83; Gell. 1, 15, 2; 4, 20, 8.—With gen. obj.:

    memoriae plerumque inhaeret fidelius, quod nullā scribendi securitate laxatur,

    Quint. 10, 6, 2.—
    II.
    Transf., object., freedom from danger, safety, security (not till after the Aug. period):

    cum innumerabilia sint mortis signa, salutis securitatisque nulla sunt,

    Plin. 7, 51, 52, § 171:

    securitatis urbanae custos,

    Vell. 2, 98, 1:

    securitas securitate mutuā persciscenda est,

    Sen. Clem. 1, 19, 5; cf.:

    securitati ante quam vindictae consulere,

    Tac. A. 11, 31:

    perpetua Romani imperii,

    Vell. 2, 103, 3:

    tutela securitatis,

    id. 2, 128, 3:

    nec spem modo ac votum securitas publica, sed ipsius voti fiduciam assumserit,

    Tac. Agr. 3:

    itinerum,

    Plin. 28, 2, 4, § 21:

    annonae,

    Tac. A. 15, 18:

    somnum a repentinā securitate datum,

    Just. 11, 13, 3:

    dextras securitatis,

    a safe conduct, Vulg. 2 Macc. 11, 30.—Hence, SECVRITAS, personified as the tutelary goddess of the Roman State, Inscr. Orell. 1830 and 1831.—
    B.
    Mercant. t. t., a guarantee, security for a debt or obligation (by hypothecation, mortgage; by receipt or acknowledgment, etc.): id quod sibi debetur, consequi debet vel ejus securitatem, Dig. 27, 4, 1 fin.—Plur., Amm. 17, 10, 4; Symm. Ep. 10, 43 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > securitas

  • 72 sollicito

    sollĭcĭto ( sōlĭ-), āvi, ātum, 1, v. a. [sollicitus], to disturb, stir, agitate, move; to distress, harass, make uneasy, vex, solicit, tempt, seduce, attract, induce.
    I.
    Lit., to stir, put in lively motion, move violently, disturb, shake, exercise ( poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Histri tela manu jacientes sollicitabant, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 438 Vahl.): myropolas omnes sollicito;

    ubicumque unguentum est, ungor,

    keep them busy, Plaut. Cas. 2, 3, 10:

    nec fas esse, quod sit fundatum perpetuo aevo, sollicitare suis.. ex sedibus,

    Lucr. 5, 162:

    pinnisque repente sollicitant divum nocturno tempore lucos,

    id. 4, 1008; 2, 965: teneram ferro sollicitavit humum, stirred, i. e. by the plough, Tib. 1, 7, 30; so,

    tellurem,

    Verg. G. 2, 418:

    herbae, Quas tellus, nullo sollicitante (i. e. eam) dabat,

    Ov. F. 4, 396:

    remis freta,

    Verg. G. 2, 503:

    spicula dextrā,

    id. A. 12, 404:

    totum tremoribus orbem,

    Ov. M. 6, 699:

    stamina docto Pollice, pregn.,

    excite by handling, id. ib. 11, 169 (v. II. B. 1. infra):

    stomachum vomitu, alvum purgatione,

    to move, Cels. 1 praef. fin.: mox, velut aurā sollicitante, provecti longius, as if a breeze were moving us on, Quint. 12, prooem. 2:

    hic (spiritus naturae), quamdiu non... pellitur, jacet innoxius... ubi illum extrinsecus superveniens causa sollicitat, compellitque et in artum agit, etc.,

    stirs up, Sen. Q. N. 6, 18, 2:

    sollicitavit aquas remis,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 2:

    lucus, qui primus anhelis sollicitatur equis,

    id. Idyll. 1, 3:

    seu remige Medo sollicitatur Athos,

    id. Ruf. 1, 336:

    Maenalias feras,

    to hunt, Ov. Am. 1, 7, 14:

    ne salebris sollicitentur apes,

    Col. 9, 8, 3.—Of a river:

    cum Danubius non jam radices nec media montium stringit, sed juga ipsa sollicitat,

    Sen. Q. N. 3, 27, 9.—In mal. part., Ov. Am. 3, 7, 74; Mart. 11, 22, 4; 11, 46, 4; Petr. 20, 2.—
    B.
    To produce by stirring, excite, cause to come forth, to arouse, draw out (rare): radices in ipsā arbore sollicitando, by starting roots from the tree (cf. the context), Plin. 17, 13, 21, § 98; cf.:

    sollicitatur id in nobis quod diximus ante semen,

    Lucr. 4, 1037.—
    II.
    Trop., = sollicitum facere.
    A.
    With the notion of distress, to cause distress, anxiety, uneasiness, to distress, disturb.
    1.
    Of the body (very rare and poet.):

    mala copia Aegrum sollicitat stomachum,

    distresses, Hor. S. 2, 2, 43. —
    2.
    Of the mind; constr. with acc. of person, with animum, etc.
    (α).
    To fill with apprehension, cause fear, suspense of the mind, and anxiety for the future; and pass., = sollicitum esse, to be distressed, to torment one's self:

    nunc ibo ut visam, estne id aurum ut condidi, quod me sollicitat miserum plurimis modis,

    Plaut. Aul. 1, 1, 26: certo scio, non ut Flamininum sollicitari te, Tite, sic noctesque diesque, Enn. ap. Cic. Sen. 1, 1:

    jamdudum equidem sentio, suspicio quae te sollicitet,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 50:

    sicine me atque illam operā tuā nunc miseros sollicitarier?

    Ter. And. 4, 2, 6: egon' id timeo? Ph. Quid te ergo aliud sollicitat? id. Eun. 1, 2, 82; so id. Heaut. 2, 3, 10:

    aut quid sit id quod sollicitere ad hunc modum?

    id. Hec. 4, 4, 54:

    me autem jam et mare istuc et terra sollicitat,

    Cic. Q. Fr. 3, 3, 1:

    an dubitas quin ea me cura (pro genero et filio) vehementissime sollicitet?

    id. Fam. 2, 16, 5:

    multa sunt quae me sollicitant anguntque,

    id. Att. 1, 18, 1:

    ne cujus metu sollicitaret animos sociorum,

    Liv. 45, 28 med.:

    cum Scipionem exspectatio successoris sollicitaret,

    id. 30, 36 fin.:

    desiderantem quod satis est neque Tumultuosum sollicitat mare, Nec, etc.,

    Hor. C. 3, 1, 26; cf. Mart. 7, 54, 2.—With de:

    de posteris nostris et de illā immortalitate rei publicae sollicitor, quae, etc.,

    Cic. Rep. 3, 29, 41.— Hence, like verbs of fearing, with ne, that ( lest):

    et Quibus nunc sollicitor rebus! ne aut ille alserit, Aut uspiam ceciderit, etc.,

    Ter. Ad. 1, 1, 11:

    sollicitari se simulans, ne in ejus perniciem conspirarent,

    Amm. 14, 7, 9.—Also with quod, like verbs of emotion:

    me illa cura sollicitat angitque vehementer, quod... nihil a te, nihil ex istis locis... affluxit,

    Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.—
    (β).
    More rarely, to grieve, afflict, make wretched:

    istuc facinus quod tuom sollicitat animum, id ego feci,

    Plaut. Aul. 4, 10, 8:

    sed erile scelus me sollicitat,

    id. Rud. 1, 3, 19: cur meam senectutem hujus sollicito amentiā? why do I make my old age miserable by, etc., Ter. And. 5, 3, 16:

    haec cura (ob miserum statum rei publicae) sollicitat et hunc meum socium,

    Cic. Brut. 97, 331.—With subject-clause:

    nihil me magis sollicitat quam... non me ridere tecum,

    Cic. Fam. 2, 12, 1.—
    (γ).
    To disturb the rest or repose of a person or community, to trouble, harass, = perturbare:

    quid me quaeris? quid laboras? quid hunc sollicitas?

    Plaut. Ep. 5, 2, 15; so,

    quae roget, ne se sollicitare velis,

    Ov. A. A. 1, 484:

    temeritas et libido et ignavia semper animum excruciant, et semper sollicitant,

    Cic. Fin. 1, 16, 50:

    anxitudo, prona ad luctum et maerens, semperque ipsa se sollicitans,

    id. Rep. Fragm. 2, 41, 68:

    quoniam rebellando saepius nos sollicitant,

    Liv. 8, 13, 13:

    finitimi populi, qui castra, non urbem positam in medio ad sollicitandam omnium pacem crediderant,

    to disturb the peace, id. 1, 21, 2:

    unde neque ille sollicitare quietae civitatis statum possit,

    id. 21, 10, 12; so,

    pacem,

    id. 34, 16 fin.:

    ira Jovis sollicitati prava religione,

    id. 1, 31, 8:

    ea cura quietos (deos) sollicitat,

    Verg. A. 4, 380:

    alium ambitio numquam quieta sollicitat,

    Sen. Cons. Polyb. 4 (23), 2:

    eum non metus sollicitabit,

    id. ib. 9 (28), 4: (voluptas) licet alia ex aliis admoveat, quibus totos partesque nostri sollicitet, id. Vit. Beat. 5, 4:

    et magnum bello sollicitare Jovem,

    Ov. F. 5, 40:

    sollicitatque feros non aequis viribus hostes,

    Luc. 4, 665:

    ut me nutricibus, me aviae educanti, me omnibus qui sollicitare illas aetates solent, praeferret,

    Quint. 6, prooem. § 8: sollicitare manes, to disturb the dead by mentioning their names:

    parce, precor, manes sollicitare meos,

    Ov. Tr. 3, 11, 32; cf.:

    cur ad mentionem defunctorum testamur, memoriam eorum a nobis non sollicitari?

    Plin. 28, 2, 5, § 23.—Hence, pregn.:

    sollicito manes,

    I disturb the dead, Ov. M. 6, 699:

    sollicitare umbras = ciere, citare, in necromancy,

    Manil. 1, 93.—
    B.
    Without the idea of distress or uneasiness.
    1.
    To stir, rouse, excite, incite ( poet. and in post-Aug. prose):

    unicus est de quo sollicitamur honor,

    Ov. F. 6, 10, 76:

    sollicitatque deas,

    id. M. 4, 473:

    vanis maritum sollicitat precibus,

    id. ib. 9, 683:

    quoque Musarum studium a nocte silenti Sollicitare solet, Claud. VI. Cons. Hon. praef. 12: cupidinem lentum sollicitas,

    Hor. C. 4, 13, 6:

    labris quae poterant ipsum sollicitare Jovem,

    Mart. 66, 16:

    me nova sollicitat, me tangit serior aetas,

    Ov. Am. 2, 4, 45:

    deinde (luxuria) frugalitatem professos sollicitat,

    Sen. Ep. 56, 10.—Hence,
    2.
    To attract, to tempt, to invite ( poet. and in post-Aug. prose):

    si quis dotatam uxorem habet, eum hominem sollicitat sopor,

    Plaut. Most. 3, 2, 15 Lorenz:

    nullum sollicitant haec, Flacce, toreumata canem,

    Mart. 12, 74, 5:

    cum, mira specie, feminarum sollicitaret oculos,

    Val. Max. 4, 5, 1 ext.:

    non deest forma quae sollicitet oculos,

    Sen. Ep. 88, 7:

    in his (praediis venalibus) me multa sollicitant,

    Plin. Ep. 3, 19, 1:

    quibuscum delinimentis potest animos omnium sollicitat,

    Just. 21, 1, 5:

    omni studio sollicitatum spe regni,

    id. 8, 3, 8:

    in Graeciam Philippus cum venisset, sollicitatus paucarum civitatum direptione (i. e. spe diripiendi),

    id. 9, 1:

    sollicitati praeda,

    id. 23, 1, 10; 2, 13 fin.:

    te plaga lucida caeli... sollicitet,

    Stat. Th. 1, 27:

    magno praemio sollicitatus,

    bribed, Front. Strat. 3, 6, 4.—So, to attract the attention, occupy the mind:

    ut vix umquam ita sollicitari partibus earum debeamus ut non et summae meminerimus,

    Quint. 11, 3, 151.—
    III.
    Transf., to incite one to do something.
    A. 1.
    Absol.:

    servum sollicitare verbis, spe promissisque corrumpere, contra dominum armare,

    Cic. Deiot. 11, 30:

    non sollicitabit rursus agrarios?

    id. Phil. 7, 6, 18:

    sollicitant homines imperitos Saxo et Cafo,

    id. ib. 10, 10, 22: necare eandem voluit: quaesivit venenum;

    sollicitavit quos potuit,

    id. Cael. 13, 31:

    Milo... quos ex aere alieno laborare arbitrabatur, sollicitabat,

    Caes. B. C. 3, 22: quos ingenti pecuniae spe sollicitaverant vestri (sc. to murder Philip), Curt. 4, 1, 12:

    ipsam ingentibus sollicitare datis,

    Ov. M. 6, 463:

    pretio sperare sollicitari animos egentium,

    Cic. Cat. 4, 8, 17; Liv. 2, 42, 6; Nep. Paus. 3, 6.—So esp. milit. t. t.,= temptare (freq. in the historians), to strive to win over, tempt, instigate, incite to defection, attack, etc.:

    ad sollicitandas civitates,

    Caes. B. G. 7, 63:

    Germanos Transrhenanos sollicitare dicebantur,

    id. ib. 5, 2; so id. B. C. 3, 21; id. B. G. 5, 55; 6, 2; 7, 53;

    7, 54: servitia urbana sollicitare,

    Sall. C. 24 fin.:

    nobilissimos Hispanos in Italiam ad sollicitandos populares... miserunt,

    Liv. 24, 49, 8:

    vicinos populos haud ambigue sollicitari,

    id. 8, 23, 2:

    ad continendas urbes, quas illinc Eumenes, hinc Romani sollicitabant,

    id. 37, 8, 5:

    num sollicitati animi sociorum ab rege Perseo essent,

    id. 42, 19 fin.:

    omnes sollicitatos legationibus Persei, sed egregie in fide permanere,

    id. 42, 26 fin.; so,

    diu,

    id. 31, 5, 8; 40, 57, 2; 41, 23, 7;

    45, 35, 8: interim qui Persas sollicitarent mittuntur,

    Curt. 5, 10, 9; Suet. Oth. 5; id. Ner. 13; id. Tit. 9; Nep. Paus. 3, 6.—
    2.
    With ad and acc.:

    in servis ad hospitem necandum sollicitatis,

    Cic. Cael. 21, 51:

    servum ad venenum dandum,

    id. Clu. 16, 47:

    opifices et servitia ad Lentulum eripiendum,

    Sall. C. 50, 1:

    qui ultro ad transeundum hostes vocabant sollicitabantque,

    Liv. 25, 15, 5.—After in:

    cum milites ad proditionem, amicos ad perniciem meam pecunia sollicitet,

    Curt. 4, 11, 1.—
    3.
    With ut: civitates sollicitant [p. 1722] ut in libertate permanere vellent, Caes. B. G. 3, 8:

    se sollicitatum esse ut regnare vellet,

    Cic. Fam. 15, 2, 6:

    missis ad accolas Histri, ut in Italiam irrumperent sollicitandos, Liv 39, 35: Darei litterae quibus Graeci milites sollicitabantur ut regem interficerent,

    Curt. 4, 10, 16.—
    4.
    With gen., gerund., and causa:

    comperi legatos Allobrogum tumultus Gallici excitandi causa a P. Lentulo esse sollicitatos,

    Cic. Cat. 3, 2, 4.—
    5.
    With in and acc. (post-class.;

    the prevailing constr. in Just.): amicum in adulterium uxoris sollicitatum,

    Just. 1, 7, 18:

    Alexander in Italiam sollicitatus,

    urgently invited, id. 12, 2, 1:

    Iones sollicitare in partes suas statuit,

    id. 2, 12, 1:

    qui Peloponnenses in societatem armorum sollicitaret,

    id. 13, 5; so id. 13, 5, 10; 32, 4, 1; 29, 4, 5. —
    6.
    With acc. of abstract objects ( poet.):

    nuptae sollicitare fidem (= nuptam sollicitare ad fidem violandam),

    to make attempts against, Ov. H. 16 (17), 4; cf. id. Am. 3, 1, 50; id. M. 6, 463; 7, 721; id. P. 3, 3, 50.—
    B.
    In gen., without implying an evil purpose, to induce, incite, stimulate, solicit, urge, invite, exhort, move ( poet. and in postAug. prose):

    antequam est ad hoc opus (historiam scribendi) sollicitatus,

    induced to undertake this work, Quint. 10, 1, 74:

    quae Hecubae maritum posset ad Hectoreos sollicitare rogos,

    Mart. 6, 7, 4:

    cum, sollicitatus ex urbe Roma (a Mithridate), praecepta pro se mitteret,

    Plin. 25, 2, 3, § 6:

    sollicitandi (parentes) ad hunc laborem erant,

    it was necessary to give inducements to the parents to undertake this labor, Sen. Ben. 3, 11, 1:

    cum juventutem ad imitationem sui sollicitaret,

    id. Cons. Helv. 10, 10:

    alios Orientis regis ut idem postularent sollicitare temptavit,

    Suet. Dom. 2:

    juvenum... corpora nunc pretio, nunc ille hortantibus ardens sollicitat dictis,

    Stat. Th. 2, 485:

    sollicitat tunc ampla viros ad praemia cursu celeres,

    id. ib. 6, 550:

    ut per praecones susceptores sollicitarent,

    Just. 8, 3, 8:

    Alexander in Italiam a Tarentinis sollicitatus,

    id. 12, 2, 1:

    avaritia sollicitatus (= permotus),

    id. 32, 2, 1:

    sollicitatoque juvene ad colloquium,

    allured him to the conference, id. 38, 1, 9:

    hoc maxime sollicitatus ad amicitiam,

    Plin. 6, 22, 24, § 85:

    serpentes sollicitant ad se avis,

    id. 8, 23, 35, § 85:

    hyaena ad sollicitandos canes,

    id. 8, 30, 44, § 106:

    velut vacua possessione sollicitatus,

    Just. 31, 3, 2:

    remansit in caelibatu, neque sollicitari ulla condicione amplius potuit (i. e. ad uxorem ducendam),

    Suet. Galb. 5:

    quod me, tamquam tirunculum, sollicitavit ad emendum (signum),

    Plin. Ep. 3, 6, 4:

    ut ex copia studiosorum circumspicias praeceptores quos sollicitare possimus (sc. ut huc veniant),

    id. 4, 13, 11.—With inf. ( poet.):

    finemque expromere rerum sollicitat superos,

    urgently implores to disclose the issue, Luc. 5, 69:

    cum rapiant mala facta bonos... sollicitor nullos esse putare deos,

    Ov. Am. 3, 8, 36; cf.:

    sollicitat spatium decurrere amoris,

    Lucr. 4, 1196.—With ne:

    maritum sollicitat precibus, ne spem sibi ponat in arte,

    Ov. M. 9, 683.

    Lewis & Short latin dictionary > sollicito

  • 73 vacantia

    văco, āvi, ātum, 1 ( perf. vacui, Tert. Pall. 4; id. Pud. 8 fin.; id. adv. Val. 9), v. n. [etym. dub.], to be empty, void, or vacant; to be void of, or without; not to contain (class.; cf.: careo, egeo).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., of space, etc.
    1.
    Absol.:

    quācumque vacat spatium, quod inane vocamus,

    Lucr. 1, 507; so,

    spatium,

    id. 2, 1053; 6, 1029:

    inane,

    id. 1, 520:

    villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret,

    Cic. Att. 13, 52, 1:

    tota domus superior vacat,

    id. ib. 13, 12, 10:

    aedes,

    Plaut. Cas. 3, 1, 7:

    maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    to be uninhabited, uncultivated, Caes. B. G. 4, 3:

    locus,

    id. ib. 1, 28; Quint. 8, 6, 18; 9, 4, 118; 10, 3, 33:

    ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles,

    Ov. M. 2, 256:

    odi cum late splendida cera vacat,

    id. Am. 1, 11, 20:

    haec fiunt dum vacat harena,

    Sen. Ep. 7, 4.—
    2.
    With abl. (so most freq.):

    illa natura caelestis et terra vacat et umore,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65; cf. id. N. D. 2, 24, 64:

    mens vacans corpore,

    id. ib. 1, 10, 25:

    hoste vacare domos,

    Verg. A. 3, 123:

    (domus) quae Igne vacet,

    Ov. M. 2, 764:

    custode vacans,

    id. ib. 2, 422:

    ora vacent epulis,

    i. e. abstain from, id. ib. 15, 478: ea pars oppidi, quae fluminis circuitu vacabat, Auct. B. G. 8, 41. —
    3.
    With ab:

    haec a custodiis classium loca maxime vacabant,

    Caes. B. C. 3, 25.—
    B.
    Transf., to be vacant. free from, without, unoccupied, etc.
    1.
    With abl.:

    ejusmodi (nimiis animi) motibus sermo debet vacare,

    Cic. Off. 1, 38, 136:

    nulla vitae pars vacare officio potest,

    id. ib. 1, 2, 4:

    omni curatione et administratione rerum (dii),

    id. N. D. 1, 1, 2:

    studiis,

    id. de Or. 3, 11, 43:

    curā et negotio,

    id. Leg. 1, 3, 8:

    vitio,

    id. ib. 3, 3, 10:

    culpā,

    id. Fam. 7, 3, 4:

    criminibus,

    Quint. 10, 1, 34:

    febri,

    Cels. 2, 14 med.:

    morbis,

    Dig. 21, 1, 53:

    amplitudo animi pulchrior, si vacet populo,

    keeps free from, remains aloof from, Cic. Tusc. 2, 26, 64:

    respublica et milite illic et pecuniā vacet,

    be free from the necessity of furnishing, Liv. 2, 48, 9.—
    2.
    With ab and abl.:

    nullum tempus illi umquam vacabat aut a forensi dictione aut a scribendo,

    Cic. Brut. 78, 272:

    (rex) quicquid a bellis populi Romani vacabat, cum hominibus nostris consuetudines jungebat,

    id. Deiot. 9, 27:

    a publico officio et munere,

    id. Div. 2, 2, 7:

    ab opere (milites),

    Caes. B. C. 3, 76:

    ne quando a metu ac periculis vacarent,

    Liv. 7, 1:

    vacant ab imbecillis valetudinaria,

    Col. 12, 3, 8:

    a culpā,

    Sen. Ep. 97, 1:

    a periculo,

    id. Q. N. 6, 1, 1:

    a negotiis,

    Phaedr. 3 prol.—
    II.
    In partic.
    A.
    To be free from labor, not busied, idle, at leisure; to have leisure or time:

    quamvis occupatus sis, otii tamen plus habes: aut, si ne tu quidem vacas, noli, etc.,

    Cic. Fam. 12, 30, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; Quint. 10, 3, 27:

    festus in pratis vacat otioso Cum bove pagus,

    Hor. C. 3, 18, 11:

    si vacabis,

    Cic. Att. 12, 38, 2:

    si forte vacas,

    Hor. Ep. 2, 2, 95.—
    2.
    After the Aug. per. esp. freq.
    a.
    Vacare alicui rei, to be free to attend, apply, or devote one's self to something; to have leisure or time for a thing (cf. studeo):

    philosophiae, Quinte, semper vaco,

    Cic. Div. 1, 6, 10:

    in itinere, quasi solutus ceteris curis, huic uni vacaret,

    Plin. Ep. 3, 5, 15:

    huic uni negotio vacare,

    Vell. 2, 114, 1:

    ille non vacasse sermoni suo regem causatus discessit,

    Curt. 6, 7, 21:

    paulum etiam palaestricis,

    Quint. 1, 11, 15:

    studio operis pulcherrimi,

    id. 12, 1, 4:

    foro,

    id. 10, 1, 114:

    clientium negotiis,

    Tac. A. 16, 22:

    non discendo tantum juri, sed etiam docendo,

    Quint. 12, 1, 10:

    libellis legendis ac rescribendis,

    Suet. Aug. 45:

    queruntur de superiorum fastidio, quod ipsis adire volentibus non vacaverint,

    have no leisure for them, can not attend to them, Sen. Brev. Vit. 2, 5.—Rarely absol.:

    dum perago tecum pauca sed apta, vaca,

    Ov. Am. 2, 2, 2.—
    b.
    Vacare ad aliquid:

    non vaco ad istas ineptias,

    Sen. Ep. 49, 9; cf. ( poet.):

    in grande opus,

    Ov. P. 3, 3, 36; also, with inf.:

    sternere acies,

    Stat. Th. 8, 185.—
    c.
    Vacat (alicui), impers., there is time, room, or leisure for a thing ( poet. and in post-Aug. prose).
    (α).
    With inf. (so most freq.): si primā repetens ab origine pergam Et vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. A. 1, 373:

    tunc et elegiam vacabit in manus sumere,

    Quint. 10, 1, 58:

    non vacabit incohare haec studia,

    id. 1, 12, 12: hactenus indulsisse vacat, it is permitted, i. q. licet, Verg. A. 10, 625 Heyne; imitated by Sil. 17, 374.—
    (β).
    With dat., I ( thou, he, etc.) have leisure or time for a thing:

    nobis venari nec vacat nec libet,

    Plin. Ep. 9, 16, 1:

    non vacat exiguis rebus adesse Jovi,

    Ov. Tr. 2, 216:

    nec nostris praebere vacet tibi cantibus aures,

    id. M. 5, 334:

    obstat enim diligentiae scribendi etiam fatigatio et abunde, si vacet, lucis spatia sufficiunt,

    Quint. 10, 3, 27:

    cui esse diserto vacet,

    id. 11, 1, 50:

    quo magis te, cui vacat, hortor, etc.,

    Plin. Ep. 1, 10, 11; 8, 15, 1; Curt. 10, 10, 12; Vell. 1, 15, 1; 2, 124, 1.— Absol.:

    teneri properentur amores, Dum vacat,

    Ov. Am. 3, 1, 70:

    si vacat,

    Juv. 1, 21. —
    B.
    Of possessions, lands, etc., to be unoccupied, vacant, ownerless:

    cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, senatūs consultum est factum, ut is ager viritim divideretur,

    Liv. 42, 4, 3:

    fundi possessionem nancisci, quae ex neglegentiā domini vacat,

    Dig. 41, 3, 37:

    si nemo sit, bona vacabunt,

    ib. 38, 7, 2 fin.
    2.
    Esp., of offices, relations, positions, employments, etc., to be vacant, without incumbent, etc.:

    si Piso adesset, nullius philosophiae vacaret locus,

    Cic. N. D. 1, 7, 16: quid enim nostrā victum esse Antonium, si victus est, ut alii vacaret, quod ille obtinuit? may stand open, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 6:

    rogo ut Suram praeturā exornare digneris, cuia locus vacet,

    Plin. Ep. 10, 12 (7), 1:

    rogo dignitati... vel auguratum vel septemviratum, quia vacant, adicere digneris,

    id. ib. 10, 13 (8).— Hence, văcans, antis, P. a.
    A.
    Empty, unoccupied, without an owner, vacant:

    locus,

    Sen. Cons. ad Marc. 16, 8:

    metaphora... vacantem locum occupare debet,

    Quint. 8, 6, 18:

    regnum,

    Just. 42, 4, 2; 25, 2, 4; 27, 3, 1:

    saltus,

    Verg. G. 3, 477:

    balneae,

    Tac. H. 3, 11:

    bona,

    Dig. 30, 1, 93; 30, 1, 111.— Subst.: văcantia, ĭum, n., vacant estates, property without an owner:

    ut, si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens omnium populus vacantia teneret,

    Tac. A. 3, 28.—
    B.
    Of women, single, unmarried, without a husband:

    qui vacantem mulierem rapuit vel nuptam,

    Dig. 48, 6, 5; Quint. Decl. 262 (cf. vacua, Ov. H. 20, 149).—
    C.
    Of persons, at leisure, unoccupied, idle:

    nec petiit animum vacantem,

    Ov. M. 9, 612.— Subst.: văcantĭa, ĭum, n., that which is superfluous, useless (post-class.):

    vacantia ex quāque re ac non necessariā auferre et excidere,

    Gell. 6, 5, 6.—Hence, adv.: vă-canter, superfluously, Gell. 17, 10, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > vacantia

  • 74 vaco

    văco, āvi, ātum, 1 ( perf. vacui, Tert. Pall. 4; id. Pud. 8 fin.; id. adv. Val. 9), v. n. [etym. dub.], to be empty, void, or vacant; to be void of, or without; not to contain (class.; cf.: careo, egeo).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit., of space, etc.
    1.
    Absol.:

    quācumque vacat spatium, quod inane vocamus,

    Lucr. 1, 507; so,

    spatium,

    id. 2, 1053; 6, 1029:

    inane,

    id. 1, 520:

    villa ita completa militibus est, ut vix triclinium... vacaret,

    Cic. Att. 13, 52, 1:

    tota domus superior vacat,

    id. ib. 13, 12, 10:

    aedes,

    Plaut. Cas. 3, 1, 7:

    maximam putant esse laudem, quam latissime a suis finibus vacare agros,

    to be uninhabited, uncultivated, Caes. B. G. 4, 3:

    locus,

    id. ib. 1, 28; Quint. 8, 6, 18; 9, 4, 118; 10, 3, 33:

    ostia septem Pulverulenta vacant, septem sine flumine valles,

    Ov. M. 2, 256:

    odi cum late splendida cera vacat,

    id. Am. 1, 11, 20:

    haec fiunt dum vacat harena,

    Sen. Ep. 7, 4.—
    2.
    With abl. (so most freq.):

    illa natura caelestis et terra vacat et umore,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65; cf. id. N. D. 2, 24, 64:

    mens vacans corpore,

    id. ib. 1, 10, 25:

    hoste vacare domos,

    Verg. A. 3, 123:

    (domus) quae Igne vacet,

    Ov. M. 2, 764:

    custode vacans,

    id. ib. 2, 422:

    ora vacent epulis,

    i. e. abstain from, id. ib. 15, 478: ea pars oppidi, quae fluminis circuitu vacabat, Auct. B. G. 8, 41. —
    3.
    With ab:

    haec a custodiis classium loca maxime vacabant,

    Caes. B. C. 3, 25.—
    B.
    Transf., to be vacant. free from, without, unoccupied, etc.
    1.
    With abl.:

    ejusmodi (nimiis animi) motibus sermo debet vacare,

    Cic. Off. 1, 38, 136:

    nulla vitae pars vacare officio potest,

    id. ib. 1, 2, 4:

    omni curatione et administratione rerum (dii),

    id. N. D. 1, 1, 2:

    studiis,

    id. de Or. 3, 11, 43:

    curā et negotio,

    id. Leg. 1, 3, 8:

    vitio,

    id. ib. 3, 3, 10:

    culpā,

    id. Fam. 7, 3, 4:

    criminibus,

    Quint. 10, 1, 34:

    febri,

    Cels. 2, 14 med.:

    morbis,

    Dig. 21, 1, 53:

    amplitudo animi pulchrior, si vacet populo,

    keeps free from, remains aloof from, Cic. Tusc. 2, 26, 64:

    respublica et milite illic et pecuniā vacet,

    be free from the necessity of furnishing, Liv. 2, 48, 9.—
    2.
    With ab and abl.:

    nullum tempus illi umquam vacabat aut a forensi dictione aut a scribendo,

    Cic. Brut. 78, 272:

    (rex) quicquid a bellis populi Romani vacabat, cum hominibus nostris consuetudines jungebat,

    id. Deiot. 9, 27:

    a publico officio et munere,

    id. Div. 2, 2, 7:

    ab opere (milites),

    Caes. B. C. 3, 76:

    ne quando a metu ac periculis vacarent,

    Liv. 7, 1:

    vacant ab imbecillis valetudinaria,

    Col. 12, 3, 8:

    a culpā,

    Sen. Ep. 97, 1:

    a periculo,

    id. Q. N. 6, 1, 1:

    a negotiis,

    Phaedr. 3 prol.—
    II.
    In partic.
    A.
    To be free from labor, not busied, idle, at leisure; to have leisure or time:

    quamvis occupatus sis, otii tamen plus habes: aut, si ne tu quidem vacas, noli, etc.,

    Cic. Fam. 12, 30, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 13, 1; Quint. 10, 3, 27:

    festus in pratis vacat otioso Cum bove pagus,

    Hor. C. 3, 18, 11:

    si vacabis,

    Cic. Att. 12, 38, 2:

    si forte vacas,

    Hor. Ep. 2, 2, 95.—
    2.
    After the Aug. per. esp. freq.
    a.
    Vacare alicui rei, to be free to attend, apply, or devote one's self to something; to have leisure or time for a thing (cf. studeo):

    philosophiae, Quinte, semper vaco,

    Cic. Div. 1, 6, 10:

    in itinere, quasi solutus ceteris curis, huic uni vacaret,

    Plin. Ep. 3, 5, 15:

    huic uni negotio vacare,

    Vell. 2, 114, 1:

    ille non vacasse sermoni suo regem causatus discessit,

    Curt. 6, 7, 21:

    paulum etiam palaestricis,

    Quint. 1, 11, 15:

    studio operis pulcherrimi,

    id. 12, 1, 4:

    foro,

    id. 10, 1, 114:

    clientium negotiis,

    Tac. A. 16, 22:

    non discendo tantum juri, sed etiam docendo,

    Quint. 12, 1, 10:

    libellis legendis ac rescribendis,

    Suet. Aug. 45:

    queruntur de superiorum fastidio, quod ipsis adire volentibus non vacaverint,

    have no leisure for them, can not attend to them, Sen. Brev. Vit. 2, 5.—Rarely absol.:

    dum perago tecum pauca sed apta, vaca,

    Ov. Am. 2, 2, 2.—
    b.
    Vacare ad aliquid:

    non vaco ad istas ineptias,

    Sen. Ep. 49, 9; cf. ( poet.):

    in grande opus,

    Ov. P. 3, 3, 36; also, with inf.:

    sternere acies,

    Stat. Th. 8, 185.—
    c.
    Vacat (alicui), impers., there is time, room, or leisure for a thing ( poet. and in post-Aug. prose).
    (α).
    With inf. (so most freq.): si primā repetens ab origine pergam Et vacet annales nostrorum audire laborum, Verg. A. 1, 373:

    tunc et elegiam vacabit in manus sumere,

    Quint. 10, 1, 58:

    non vacabit incohare haec studia,

    id. 1, 12, 12: hactenus indulsisse vacat, it is permitted, i. q. licet, Verg. A. 10, 625 Heyne; imitated by Sil. 17, 374.—
    (β).
    With dat., I ( thou, he, etc.) have leisure or time for a thing:

    nobis venari nec vacat nec libet,

    Plin. Ep. 9, 16, 1:

    non vacat exiguis rebus adesse Jovi,

    Ov. Tr. 2, 216:

    nec nostris praebere vacet tibi cantibus aures,

    id. M. 5, 334:

    obstat enim diligentiae scribendi etiam fatigatio et abunde, si vacet, lucis spatia sufficiunt,

    Quint. 10, 3, 27:

    cui esse diserto vacet,

    id. 11, 1, 50:

    quo magis te, cui vacat, hortor, etc.,

    Plin. Ep. 1, 10, 11; 8, 15, 1; Curt. 10, 10, 12; Vell. 1, 15, 1; 2, 124, 1.— Absol.:

    teneri properentur amores, Dum vacat,

    Ov. Am. 3, 1, 70:

    si vacat,

    Juv. 1, 21. —
    B.
    Of possessions, lands, etc., to be unoccupied, vacant, ownerless:

    cum agri Ligustini... aliquantum vacaret, senatūs consultum est factum, ut is ager viritim divideretur,

    Liv. 42, 4, 3:

    fundi possessionem nancisci, quae ex neglegentiā domini vacat,

    Dig. 41, 3, 37:

    si nemo sit, bona vacabunt,

    ib. 38, 7, 2 fin.
    2.
    Esp., of offices, relations, positions, employments, etc., to be vacant, without incumbent, etc.:

    si Piso adesset, nullius philosophiae vacaret locus,

    Cic. N. D. 1, 7, 16: quid enim nostrā victum esse Antonium, si victus est, ut alii vacaret, quod ille obtinuit? may stand open, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 17, 6:

    rogo ut Suram praeturā exornare digneris, cuia locus vacet,

    Plin. Ep. 10, 12 (7), 1:

    rogo dignitati... vel auguratum vel septemviratum, quia vacant, adicere digneris,

    id. ib. 10, 13 (8).— Hence, văcans, antis, P. a.
    A.
    Empty, unoccupied, without an owner, vacant:

    locus,

    Sen. Cons. ad Marc. 16, 8:

    metaphora... vacantem locum occupare debet,

    Quint. 8, 6, 18:

    regnum,

    Just. 42, 4, 2; 25, 2, 4; 27, 3, 1:

    saltus,

    Verg. G. 3, 477:

    balneae,

    Tac. H. 3, 11:

    bona,

    Dig. 30, 1, 93; 30, 1, 111.— Subst.: văcantia, ĭum, n., vacant estates, property without an owner:

    ut, si a privilegiis parentum cessaretur, velut parens omnium populus vacantia teneret,

    Tac. A. 3, 28.—
    B.
    Of women, single, unmarried, without a husband:

    qui vacantem mulierem rapuit vel nuptam,

    Dig. 48, 6, 5; Quint. Decl. 262 (cf. vacua, Ov. H. 20, 149).—
    C.
    Of persons, at leisure, unoccupied, idle:

    nec petiit animum vacantem,

    Ov. M. 9, 612.— Subst.: văcantĭa, ĭum, n., that which is superfluous, useless (post-class.):

    vacantia ex quāque re ac non necessariā auferre et excidere,

    Gell. 6, 5, 6.—Hence, adv.: vă-canter, superfluously, Gell. 17, 10, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > vaco

См. также в других словарях:

  • SCRIBENDI ratio — tenuibus initiis orta, sensim ad id perfectionis, quod nunc habet, assurrexit, maguô mortalium bono. Neque enim satis causae habuit aut Socrates, qui literas ingenii pestem pronuntiavit, quod his notis confisi homines memoriam minus exercerent:… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Ars Scribendi — ist ein gemeinnütziger Verein, der am 18. November 1987 in Aachen gegründet wurde. Ars Scribendi fördert die Literatur und Schriftkunst und gehört zu den größten Kalligrafie Vereinigungen in Deutschland. Inhaltsverzeichnis 1 Geschichte 1.1… …   Deutsch Wikipedia

  • Theatrum artis scribendi — is a book about calligraphy by Jodocus Hondius. The first edition was published in Amsterdam in 1594; a second edition was published in 1614 by his son, Johannes Janssonius. A facsimile, limited to 300 copies, was published in 1969 by Midland… …   Wikipedia

  • OCCULTE scribendi modus — Caesari usitatus, cum secretius quiddam Amicis per Epistolas significatum iret, memoratur A. Gellio l. 17. c. 9. ubi ait: Libri sunt Episiolarum C. Caesaris ad C. Oppium et Balbum Cornelium, qui res eius absentis curabant. In his Epistolis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • DEXTRA ad laevam scribendi mos vetus (a) — a DEXTRA ad laevam scribendi mos vetus et Hebtaeis, Syris omnibusqueve Orientalibus, Aegyptiis quevoque in usu. Neque absimile vero est, a Graecis initio receptum fuisse etiam, et satis diu retentium. Certe Olympiae, Agamemnonis statuae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • usus scribendi — ù·sus scri·bèn·di loc.s.m.inv., lat. TS filol. insieme delle caratteristiche linguistiche, grammaticali e stilistiche peculiari di uno scrittore, di una scuola o di un epoca: una lezione che rispetta l usus scribendi dell autore {{line}}… …   Dizionario italiano

  • cacoëthes scribendi — skrə̇ˈbendē, ˌdī noun Etymology: Latin : an uncontrollable urge to write his book tempts us to encourage him in a senile cacoëthes scribendi Spectator * * * cacoethes scribendi /skrī benˈdī or skrē benˈdē/ noun A mania for writing or getting… …   Useful english dictionary

  • Furor scribendi — Graphomanie (griech.: graphein schreiben, mania Wahnsinn), auch synonym als Furor scribendi (lat.: furor Wut, scribere schreiben) bezeichnet, ist das krankhaftes Bestreben zu schreiben und tritt als Symptom unter anderem im Rahmen chronisch… …   Deutsch Wikipedia

  • TITHYMALLI lacte occulte scribendi ratio indigitatur Plinio — l. 26. c. 8. Tithymallum nostri herbam lactariam vocant narrantque lacte eius inscriptô corpore, cum inaruerit, si cinis inspergatur, apparere literas et ita quidam adulteras alloqui maluêre, quam codicillis: qua de herba vide ibi plura, apud… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • usus scribendi — [loc. lat., propr. «il modo (usus) di scrivere (scribendi)»] loc. sost. m. inv. (letter., di scrittore) stile …   Sinonimi e Contrari. Terza edizione

  • furor scribendi — /skri benˈdī or skrē benˈdē/ noun 1. A passion for writing 2. The urge to write • • • Main Entry: ↑furor …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»