-
1 nie ma o czym mówić
не́ о чем говори́ть -
2 mówić
1. (-wię, -wisz); vt( coś) to say; (prawdę, kłamstwa) to tell2. vi( przemawiać) to speak; (rozmawiać, opowiadać) to talkon mówi, że... — he says that...
mówił mi, że... — he told me that...
mówić po angielsku/polsku — to speak English/Polish
nie mówiąc (już) o mówić — +loc to say nothing of, let alone
mówić do siebie — to talk to o.s.
* * *ipf.1. (= wypowiadać słowa) say ( coś komuś sth to sb) (że... that...); (= opowiadać, informować) tell ( coś komuś sb sth l. sth to sb) (komuś o kimś/czymś sb about sb/sth l. of sb/sth) (komuś, że... sb that...); (= odzywać się, rozmawiać, przemawiać) speak, talk ( z kimś with l. to sb, o kimś/czymś about l. of sb/sth) ( do kogoś to sb); (= wspominać) refer (o kimś/czymś to sb/sth); mention (komuś o kimś/czymś sb/sth to sb); mów dalej! keep talking!; mów za siebie! speak for yourself!; mówcie (trochę) ciszej! keep it down!; to put it mildly; mówi się, że... they say that...; the story goes that...; it is reported l. rumored that...; mówić dobrze/źle o kimś/czymś speak well/ill of sb/sth; mówić komuś dzień dobry say hello to sb; mówić do siebie talk to o.s.; mówić otwarcie speak one's mind; mówić po próżnicy waste one's breath; mówić w czyimś imieniu speak for sb; mówić z przekonaniem speak with authority; mówisz to poważnie? are you serious?; a nie mówiłem? did't I tell you?; co mówiłeś? what did you say?; dobrze mówi! hear, hear!; do mnie mówisz? are you talking to me?; fakty mówią same za siebie przen. the facts speak for themselves; i kto to mówi? look who's talking!; lepiej nie mówić the less said, the better; nie ma o czym mówić ( w odpowiedzi na podziękowanie) don't mention it; forget it; nie mów nic don't say anything; nie mów z pełnymi ustami don't talk with your mouth full; nie musisz mówić nic więcej (= wszystko rozumiem) enough said.3. (= wyrażać się w dany sposób) talk, speak; mówić bzdury l. nonsensy l. od rzeczy talk nonsense; mówić do rzeczy talk sense; mówić na temat speak to the point; nareszcie mówisz do rzeczy now you're talking sense.4. (= nakazywać) tell (komuś, żeby coś zrobił sb to do sth); mówiłem mu, żeby przyszedł I told him to come; nienawidzę, jak mi się mówi, co mam robić I hate people telling me what to do; rób, co ci mówię! do what I tell you!5. (= posługiwać się językiem) speak; mówić dobrze/biegle po japońsku speak good/fluent Japanese; mówić po angielsku kiepsko/z obcym akcentem speak English badly/with a foreign accent; nie mówię l. nie umiem mówić po węgiersku I can't speak Hungarian; osoba mówiąca po angielsku/polsku English/Polish speaker; mówić tym samym językiem (= dobrze się rozumieć) speak the same language.6. (= sugerować, wywoływać wspomnienie) mean, ring a bell; czy to ci coś mówi? does this mean anything to you?; does it ring a bell?; jego nazwisko nic mi nie mówi his name doesn't ring a bell.7. (przedstawiając się przez radio l. telefon) cześć, mówi Marta hi, it's Martha (speaking); tu mówi Londyn radio this is London calling.8. (= zwracać się do kogoś) mów mi Ed call me Ed; możesz mi mówić po imieniu you can call me by my first name.9. ( w komentarzach na temat wypowiedzi) mówiąc delikatnie to say the least; mówiąc poważnie joking aside; mówiąc szczerze frankly (speaking); to be frank; mówiąc w przenośni metaphorically speaking; inaczej mówiąc to put it differently; jak (już) mówiłem like I said; kiedy już o tym mówimy while we are at it; krótko mówiąc to make l. cut a long story short; in brief; między nami mówiąc between ourselves; between you and me (and the gatepost); nawiasem mówiąc by the way; by the bye; incidentally; nie mówiąc (już) o kimś/czymś not to mention sb/sth; to say nothing of sb/sth; let alone sb/sth; prawdę mówiąc to tell the truth; as a matter of fact; przykro mi to mówić I hate to say it; skoro już o tym mówimy while we're at it; ściśle mówiąc strictly speaking.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mówić
-
3 mówić
глаг.• беседовать• высказывать• выступать• гласить• говорить• заговорить• злословить• молвить• наговаривать• обсуждать• поговаривать• поговорить• потолковать• проговорить• разговаривать• сказать• сказываться* * *mówi|ćmów, \mówićony несов. говорить;\mówić po polsku говорить по-польски (на польском языке); \mówić szeptem, głośno говорить шёпотом, вслух (громко);
dobrze, źle \mówić o kimś хороню, плохо говорить (отзываться) о ком-л.;● \mówić na wiatr бросать слова на ветер;
coś mówi samo za siebie что-л. говорит само за себя;prawdę \mówićąc сказать по правде; krótko \mówićąc коротко (короче) говоря; \mówićąc szczerze (otwarcie) откровенно говоря; inaczej \mówićąc иначе говоря; \mówićąc między nami между нами говоря;
nie \mówićąc (już) о..., cóż dopiero \mówić о... не говоря (уже) о...;dobrze, łatwo ci (wam itp.) \mówić тебе (вам etc.) хорошо, легко говорить; szkoda \mówić нечего и говорить; nie ma o czym \mówić не о чем говорить; со pan mówi? что вы говорите?
* * *mów, mówiony несов.говори́тьmówić po polsku — говори́ть по-по́льски (на по́льском языке́)
mówić szeptem, głośno — говори́ть шёпотом, вслух (гро́мко)
- coś mówi samo za siebie - mówiąc szczerzedobrze, źle mówić o kimś — хорошо́, пло́хо говори́ть (отзыва́ться) о ко́м-л.
- mówiąc otwarcie
- inaczej mówiąc
- mówiąc między nami
- nie mówiąc o…
- nie już o…
- nie cóż dopiero mówić o…
- dobrze, łatwo ci mówić
- szkoda mówić
- nie ma o czym mówić
- co pan mówi? -
4 mówić
mówić po polsku Polnisch sprechen;mówić prawdę die Wahrheit sagen;szkoda mówić (es ist) schade um jedes Wort;nie ma o czym mówić (es ist) nicht der Rede wert;to mówi samo za siebie das spricht für sich;mówić serio es ernst meinen;nic mi to nie mówi das sagt mir nichts;mówić od rzeczy Unsinn reden;mówią man sagt;mówić do rzeczy vernünftig reden;mówić co ślina na język przyniesie fam. plappern;mówić jak do ściany gegen eine Wand reden;mówił jak nakręcony er redete wie ein Wasserschwall;mówić przez nos nuscheln, durch die Nase sprechen;mówię ci fam. ich sag dir -
5 mówić
mówić [muviʨ̑]\mówić kłamstwa Lügengeschichten erzählen2) ( kojarzyć się)to nazwisko nic mi nie mówi dieser Name sagt mir nichtsII. vi1) ( przemawiać) sprechen, eine Rede halten\mówić o kimś/czymś über jdn/etw sprechen [ lub reden]3) ( rozmawiać)\mówić po angielsku/polsku Englisch/Polnisch sprechenszkoda \mówić [es ist] schade um jedes Wortinaczej mówiąc mit anderen Worten, anders gesagtłatwo ci \mówić du hast gut redenszczerze mówiąc ehrlich gesagt, offen gestandennie mówiąc [już] o kimś/czymś von jdm/etw [schon] gar nicht zu reden, um jdn/etw nicht zu erwähnennie ma o czym \mówić [es ist] nicht der Rede wert\mówić do siebie zu sich +dat selber sprechen, Selbstgespräche führen -
6 nie ma
nie ma [n'ɛ ma]\nie ma kogoś/czegoś jdn/etw gibt es nicht\nie ma chleba/mleka es gibt kein Brot/keine Milch2) ( brakuje)\nie ma czegoś etw fehlt, es mangelt an etw +dat3) ( jest nieobecny)jeszcze go \nie ma er ist noch nicht da [ lub hier]4) ( nie minął jakiś czas)jeszcze \nie ma dwóch lat, odkąd wyjechał es sind noch nicht [ lub keine] zwei Jahre her, seitdem er weggefahren ist5) ( nie warto)\nie ma co się wysilać es lohnt sich nicht, sich anzustrengen6) ( nie ma chętnego)\nie ma komu posprzątać es gibt niemanden, der aufräumen würde7) \nie ma mowy, żeby... kommt nicht in Frage, dass...\nie ma rady da hilft [gar] nichts\nie ma sensu es hat keinen Sinn\nie ma wyjścia da kann man nichts machen\nie ma żartów hier [ lub da] wird nicht gespaßt\nie ma głupich ( pot) ich bin doch nicht blöd\nie ma o czym mówić da gibt es nicht viel zu reden [ lub diskutieren]„Dziękuję” — „Nie ma za co”! „Danke [schön]!“ — „Keine Ursache!“\nie ma co! das muss man schon sagen! -
7 mów|ić
impf Ⅰ vt 1. (przekazywać) to tell (coś komuś sb sth a. sth to sb); to say (coś komuś sth to sb)- mówię ci prawdę I’m telling you the truth- mówiłem mu, jak było I told him what it was like- zawsze mówi mi dzień dobry s/he always says hello to me- mówiłem ci, że wrócę później I told you (that) I’d come back later- matka mówi mu, żeby był grzeczny his mother keeps telling him to be a good boy- mówiono (nam) a. było mówione, żeby nie palić we were told not to smoke- mówili (sobie) wiersze they were reciting poems (to each other)- mówić z pamięci (wyuczony tekst) to speak from memory- mówić z głowy (improwizować) to speak a. talk without notes, to give an extempore talk, to improvise- mówić od rzeczy a. bzdury to talk nonsense a. rubbish- mówić do rzeczy to talk sense- mówić coś pod nosem a. wąsem to say sth under a. below one’s breath- halo, kto mówi? (przez telefon) hallo, who’s there?- dzień dobry, mówi Jacek hello, Jacek speaking2. (plotkować) to talk vi, to say- mówić coś na kogoś a. o kimś to say sth about sb- cała wieś o nich mówi the whole village is talking about them a. they are the talk of the village- mówią na niego, że (jest) głupi they say he’s stupid- mówią, że miał dwie żony he is said to have had two wives- tylko wróciła, a wszyscy zaczęli mówić no sooner had she come back than tongues began to wag3. (informować) [przepisy, konstytucja] to say; [znak, wygląd] to mean; (podpowiadać) [serce, rozum, intuicja] to tell- prawo Archimedesa mówi, że… Archimedes’ principle says that…- jego mina/wzrok mówił, że… his expression/eyes showed that…- o czym mówi ta książka/ulotka? what’s the book/leaflet about?- ta nazwa nic mi nie mówi the name tells me nothing a. doesn’t ring a bell with me- mówi ci to coś? does it mean anything to you?- przeczucie a. coś mi mówi, że nam się uda something tells me a. I have the feeling that we’ll succeed- jej uśmiech/spojrzenie mówi nam wszystko her smile/look tells us everything- fakty mówią (nam) co innego the facts tell (us) a different story ⇒ powiedziećⅡ vi 1. (posługiwać się mową) to talk, to speak- kiedy dziecko zaczyna mówić? when do children start to talk a. speak?- mówić gwarą to speak (in a) dialect- mówić przez nos to speak through one’s nose2. (rozmawiać) to talk- mówić (z kimś) o kimś/czymś to talk (to a. with US sb) about sb/sth- czy mogę mówić z Janem? (przez telefon) can a. may I speak to a. with US Jan please?- mówić do kogoś to talk to sb- jak śmiesz tak do mnie mówić! how dare you talk a. speak to me like that!- mówić o kimś dobrze/źle to speak well/ill of sb3. (zwracać się, nazywać) to call vt- mówią na niego Lolo/„grubas” he is called a. they call him Lolo/‘fatso’- mówił do niej po imieniu he called her by her first name- mówienie sobie po imieniu jest tu powszechne it’s common to be on first-name terms with people here ⇒ powiedzieć4. pot. (podczas śledztwa, przesłuchania) to talk- na torturach zaczął mówić as soon as they began torturing him he started to talk■ a nie mówiłem? I told you so!- co ja mówię? pot. no, I’m sorry- wczoraj, co ja mówię, przedwczoraj yesterday, no, I’m sorry, the day before yesterday- jego mina mówi sama za siebie pot. his expression speaks for itself- złość/żal mówi przez kogoś a. przez czyjeś usta książk. it’s sb’s anger/resentment speaking- czy ja coś mówię? go ahead, do as you like- dobrze a. łatwo ci mówić it’s a. that’s easy for you to say, it’s all very well for you to talk- krótko mówiąc in brief a. short- mów co chcesz/mówcie co chcecie pot. say what you like- mówza siebie! speak for yourself!- mówiąc między nami a. między nami mówiąc pot. (just) between you and me a. between ourselves a. between the two of us- mówić bez ogródek a. osłonek a. bez owijania w bawełnę to not mince (one’s) words, to lay it a. put it on the line- mówić do kogoś jak do kogoś dobrego a. mówić komuś jak komu dobremu to try to make sb understand- mówić z kimś wspólnym a. tym samym językiem to speak the same language as sb- mówię ci! I (can) tell you- nie ma co mówić pot. no two ways about it- nie ma o czym mówić (odpowiedź na podziękowanie) my pleasure, don’t mention it; (odpowiedź na przeprosiny) don’t mention it; (odmowa) it’s out of the question- nie mów! you don’t say (so)! pot.- nie mówiąc a. wspominając o… książk. not to mention…, to say nothing of…The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > mów|ić
-
8 Rede
Rede f mowa;eine Rede halten wygłaszać <- głosić> mowę;GR direkte, gebundene, indirekte Rede mowa niezależna, wiązana, zależna;dann kam die Rede auf … wtedy zaczęto mówić o (L);(das ist) nicht der Rede wert nie ma o czym mówić;davon kann keine Rede sein o tym nie ma mowy;…, von dem die Rede war …, o którym była mowa;der langen Rede kurzer Sinn krótko mówiąc, fam. nie ma co dużo gadać;es geht die Rede, dass … krążą pogłoski, że … -
9 pro|sić
impf Ⅰ vt 1. (zwracać się z prośbą) to ask; to request książk.- prosić kogoś o coś to ask sb for sth- prosić kogoś, żeby coś zrobił to ask sb to do sth- prosić kogoś o przebaczenie to ask a. beg sb’s forgiveness- (bardzo) proszę nas częściej odwiedzać! please come and see us more often!- proszę o uwagę! may I have your attention, please?- proszę o spokój! (w szkole) quiet please!- podaj mi proszę gazetę! could you hand me the paper, please?- proszę cię, zrób to dla mnie please, would you do it for me?- proszę dwa bilety two tickets, please- dowód osobisty proszę may I see your ID, please?- proszę mi wierzyć, nic nie wiedziałem (please) believe me, I didn’t know anything about it- przyniosłem książkę, o którą prosiłeś I’ve brought the book you asked for- ja prosiłem kawę, nie herbatę I asked for coffee, not tea- czy mogę pana o coś prosić? can a. could I ask you to do something for me, please?- „uprzejmie proszę o udzielenie mi urlopu bezpłatnego” (w podaniu) ‘I would like to apply for a period of unpaid leave’ książk.- prosił, żeby go zostawić samego he asked to be left alone- bardzo bym prosił, żeby pan to poprawił I’d be very grateful if you could correct it- „nie idź jeszcze” – prosił ‘don’t go yet,’ he begged a. pleaded- pan Kowalski jest proszony o zgłoszenie się do informacji could Mr. Kowalski please report to the information desk ⇒ poprosić2. (zapraszać, wołać) to ask- prosić kogoś do środka to ask sb in- proszę do stołu, kolacja gotowa please come to the table a. be seated, (the) dinner’s ready- proszę usiąść a. siadać would you like to take a seat?, please sit down- szef cię prosi the boss wants to see you- nikt cię tu nie prosił no one asked you here- przyszła nie proszona she came uninvited ⇒ poprosić3. (do tańca) to ask- prosić kogoś do tańca to ask sb to dance- czy mogę panią prosić? may I have a dance?- panie proszą panów! ladies’ invitation! ⇒ poprosić4. (przez telefon) czy mogę prosić Adama? can a. may I speak to Adam, please?- wewnętrzny 125, proszę extension 125, please- proszę z kierownikiem! may I speak to the manager, please? ⇒ poprosićⅡ vi przest. (wstawiać się) to intercede (za kimś for sb) Ⅲ prosić się 1. (zachęcać) trawa aż prosiła się, żeby się na niej położyć the grass was so inviting, you just had to lie down- on aż się prosi, żeby go walnąć pot. he’s just asking for a punch on the nose- aż się prosi, żeby tu posprzątać the place needs a good clean-up- tu się aż prosi o kilka przykładów it would be good to have a few of examples here2. pot. (domagać się) to ask- nie proś się, i tak ci nie dadzą don’t ask them, you won’t get it anywayⅣ proszę inter. 1. (przy podawaniu) proszę (bardzo) here you are 2. (zaproszenie) proszę (bardzo) (do wejścia) (do) come in, please; (żeby usiąść) (do) take a seat, please; (żeby się poczęstować) please, help yourself 3. (jako zgoda) please- „mogę przyjść jutro?” – „(bardzo) proszę” ‘may I come tomorrow?’ – ‘yes, please do’- „czy mogę skorzystać z telefonu?” – „proszę (bardzo)” ‘please, may a. can I use the telephone?’ – ‘go ahead, please’4. (w odpowiedzi na podziękowanie) „dziękuję za pomoc” – „proszę (bardzo)” ‘thanks for your help’ – ‘you’re welcome’- „dziękuję” – „proszę, nie ma o czym mówić” ‘thank you’ – ‘that’s all right, don’t mention it’5. (w odpowiedzi na pukanie) come in, please 6. (prośba o powtórzenie) proszę? (I beg your) pardon?, sorry? 7. (w zwrotach grzecznościowych) proszę pana/pani! sir!/madam!- proszę państwa, zaczynamy! ladies and gentlemen it’s time to begin!- oczywiście, proszę wysokiego sądu yes, of course, your honour- już idę, proszę cioci I’m coming, aunt- wyjechał i, proszę ciebie, nie wrócił he went away and, believe it or not, hasn’t come back8. (dla wyrażenia zdziwienia) proszę, proszę!, no proszę! well, well, well!- proszę, proszę! patrz, kto przyjechał! well, well! look who’s here!■ co proszę? pot. what was that? pot.; come again? GB pot.- nie dał się dwa razy prosić he didn’t have to be asked twiceThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > pro|sić
-
10 gut
gut [gu:t]I. <besser, beste> adj\gute Augen/Ohren haben mieć dobry wzrok/słuchjdn/etw \gut finden uważać kogoś za dobrego/coś za dobreer ist ein \guter Mensch on jest dobrym człowiekiem\gut zu jdm sein być dla kogoś dobrymsei so \gut und hilf mir mal! bądź tak dobry i pomóż mi!2) ( körperlich wohl)ihm/ihr ist nicht \gut jemu/jej jest niedobrze3) ( gelungen)\gut werden/sein Foto: udać się/być udanym5) ( richtig)\gut so! i dobrze!\gut in Geschichte sein być dobrym z historii8) ( die zweitbeste Schulnote in Deutschland) bardzo dobry\gut gegen Husten sein być dobrym na kaszelwer weiß, wozu das noch \gut ist! kto wie, co z tego jeszcze wyniknie!eine \gute Stunde Zeit haben mieć dobrą godzinę czasu11) \gut und schön, aber... wszystko ładnie i pięknie, ale...es [mit etw] \gut sein lassen ( fam) poprzestać na czymśalles wird [wieder] \gut wszystko będzie [znowu] dobrzeschon \gut! ( fam) nie ma o czym mówić!II. <besser, am besten> adv\gut gelaunt sein być w dobrym humorzesich \gut lesen lassen dobrze się czytać[das hast du] \gut gemacht! dobra robota!2) ( reichlich) dość3) ( angenehm)\gut riechen przyjemnie pachniećsich \gut anhören Vorschlag: brzmieć interesującodas schmeckt \gut to jest smaczne\gut drauf sein (fam: gut gelaunt sein) być w dobrym humorze; ( gut in Form sein) być w dobrej formie\gut und gern[e] przynajmniejdu hast \gut reden! łatwo ci mówić!du hast \gut lachen! dobrze ci się śmiać!\gut gehen ( florieren) prosperować; ( sich gut verkaufen) dobrze się sprzedawaćes \gut haben mieć dobrzedas kann \gut sein bardzo możliwemachs \gut! ( fam) powodzenia!sich \gut mit jdm stellen starać się pozyskać czyjąś sympatięso \gut wie... ( fam) prawie -
11 not at all
(it does not matter; it is not important etc: `Thank you for helping me.' `Not at all.') ależ skąd, nie ma o czym mówić -
12 bet|ka
f pot. 1. (głupstwo) joke- to betka, nie ma o czym mówić it’s just a joke, think nothing of it- przy jego pensji moje dochody to betka in comparison to what he earns, my income’s a joke2. (łatwizna) doddle GB pot; nothing- zdobycie sponsora to betka w porównaniu ze skompletowaniem fachowego zespołu getting a sponsor is nothing a. a doddle compared with assembling a professional teamThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bet|ka
-
13 chwalić
( mówić z uznaniem) to praise, ( wielbić) to glorify* * *ipf.1. (= zachwalać) praise; chwalić sobie coś be satisfied with sth; chwalić Boga pot. thank God, thank goodness; nie chwal dnia przed zachodem słońca praise not the day before evening ( za coś for sth).2. (= wielbić, czcić) glorify, exalt; wszelki duch Pana Boga chwali! good God (in heaven)!ipf.brag, boast ( czymś of sth); nie chwaląc się... with all due modesty...; nie ma się czym chwalić it's nothing to be proud of; pot. it's nothing to write home about.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > chwalić
-
14 chwalić
I. vt1) ( mówić z uznaniem)\chwalić kogoś za coś jdn für etw loben [ lub rühmen]2) ( być zadowolonym)\chwalić sobie coś mit etw zufrieden sein3) ( czcić) preisen, lobenII. vr sich +akk rühmen\chwalić się czymś [przed kimś] [vor jdm] mit etw prahlen\chwalić się komuś vor jdm prahlennie chwaląc się... ohne sich zu rühmen...nie ma się czym \chwalić das war kein Ruhmesblatt ( fig) -
15 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
16 byle
Ⅰ conj. 1. (wyrażające warunek) providing a. provided (that), (just) as long as- wyjdzie za każdego, byle miał pieniądze she’ll marry anyone, providing a. as long as he’s got money- kup sobie jakiś garnitur, byle nie czarny buy yourself a suit, just as long as it’s not black- możesz wziąć tę płytę, byleś ją jutro oddał you can take that record, as long as you return it tomorrow2. (wyrażające życzenie) if only- zrobi wszystko, byle dziecko było zdrowe she’ll do anything, just as long as the child gets better- bylebyś mnie kochał, bylibyśmy szczęśliwi if only you loved me, we could be happy a. as long as you loved me, we would be happy- każdy, byle nie on anybody but him a. as long as it’s not him- wszystko, byle nie to anything but that3. (wyrażające cel) (przed bezokolicznikiem) to, in order to, so as to; (przed zdaniem) so that- zrobiłem to, byleś była zadowolona I did it (in order) to please you- ukryła się w głębi ogrodu, byle mąż jej nie zobaczył she hid deep in the garden so that her husband wouldn’t see her- on zrobi wszystko, byle osiągnąć swój cel he’ll do anything to reach his goal a. objective- gadać, byle gadać to talk for the sake of talking- (ona) narzeka, byleby narzekać she complains for the sake of complainingⅡ part. 1. (wyrażające życzenie) I just wish, if only- byleś o tym więcej nie wspominał! I just wish you wouldn’t mention a. (please) just don’t mention it again!- byle dojechać do skrzyżowania! if we could just get to the crossroads- byleśmy się nie spóźnili! I just hope we won’t be late- byle do piątku! I just wish a. if only it were Friday- zrób to, byle szybko! do it, (and) just be quick about it!2. (dowolny) any; (kiepski) any old pot., pejor.- wystarczy byle wytrych any skeleton key will do- byle dziecko/głupiec to potrafi even a child a. a mere child/any old fool can do that- byle sekretarka nie będzie mnie pouczać I won’t be lectured to by some a. a mere secretary- byle drobiazg był dla nich powodem do kłótni the slightest thing could trigger off an argument between them- byle podmuch zwieje papiery z biurka the slightest waft of air will blow the papers off the desk- z byle powodu for the slightest reason, for no reason at all- pod byle pretekstem on any old a. the slightest pretext, at the slightest excuse- przy byle sposobności whenever the a. an opportunity presents itself3. (z zaimkami) byle co (cokolwiek) (just) anything; any old thing pot.- mówić a. opowiadać byle co to say any old thing- (on) byle czym nie da się zbyć you can’t pass any old thing off on him- śmiać się z byle czego to laugh at anything a. for the slightest reason- zawsze kupujesz byle co you’re always buying junk- to nie byle co it’s no small thing a. no joke pot.- poczęstowali go nie byle czym – kawiorem they gave him caviar, not any old thing a. food- byle kto anyone, anybody- zadawać się z byle kim to associate with (just) anybody- to nie byle kto s/he’s not just anybody- byle gdzie anywhere; any old where a. place pot.- połóż to byle gdzie put it anywhere a. wherever you like- byle kiedy any time; any old time pot.- nie byle jaki (wyjątkowy) some, no mean- to nie byle jaki wyczyn that’s some a. no mean feat- jest nie byle jakim pianistą he’s no mean pianist- (ona) ma nie byle jaki apetyt she really has an appetite- stoją przed nie byle jakim problemem they’re facing a. they’re faced with no small problem- byle jak anyhow; any old how pot.- zrobili to byle jak they did it any old how* * *1. conj 2. partbyle jaki — ( jakikolwiek) any; ( podłej jakości) trashy
* * *conj.1. (oznaczający cel, skutek) (in order) to; szedłem naprzód, byle dalej I walked ahead in order to keep moving forward; robić byle zbyć do sth just to get it done; byle nie upaść the important thing is not to fall.2. ( oznaczający warunek) as long as, provided; byle przejechać przez granicę, a będziemy bezpieczni if we can reach the border, we'll be safe; mów prędko, byle prawdę make it quick, as long as you tell the truth; byle nie to anything but that. – partykuła dodawana do zaimków (just) any; kłaść rzeczy byle gdzie put those things down anywhere; śmiejesz się z byle czego laugh at anything; nie zadaję się z byle kim I don't associate with just anyone; robić coś byle jak do sth any old way; to nie byle co that's no small accomplishment; to jest nie byle kto that's not just anybody; wszędzie byle nie tutaj anywhere but here; masz nie byle jaki samochód you don't have just any (old) car; byle jaki crummy; tani i byle jaki cheapo.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > byle
-
17 m|óc
impf (mogę, możesz, może, mógł, mogła, mogli) vi 1. (być w stanie) can, to be able- móc coś zrobić to be able to do sth- jeśli będę mogła, zadzwonię I’ll call you if I can a. if I’m able to- złodzieje nie mogli wyważyć drzwi, więc weszli oknem the thieves weren’t able to a. couldn’t break the door down, so they came in through the window- w nocy nie mogłam spać I couldn’t sleep during the night- staram się, jak mogę (w tej chwili) I’m doing my best; (w ogóle) I do what I can- cóż mogą zrobić? chyba tylko czekać what can they do? – all they can do is (to) wait- on nic w tej sprawie nie może he can’t a. he’s not able to do anything about it- prasa wiele może the press is all-powerful- nie mogę się doprosić, żeby zabrał stąd te rupiecie I just can’t get him to clear out this junk- nie mogła się go nachwalić she couldn’t praise him enough- nie mogę się nadziwić, jak on to zrobił I just can’t imagine how he did it- zawsze mogłam na niego liczyć I could always count on him- możemy przypuszczać, że… it’s fair a. reasonable to assume (that)…- dziękuję, już (więcej) nie mogę no thanks, I’m full up2. (mieć prawo) can; may książk.- „mamo, mogę iść na podwórko?” – „możesz” ‘Mum, can I go outside?’ – ‘yes, you can’- urząd może zwlekać z odpowiedzią na pismo od obywatela tylko 30 dni an official institution has (only) 30 days in which to reply to letters from the public- nie możesz do tego dopuścić you can’t a. mustn’t let it happen- policja nie może dokonać rewizji bez nakazu the police can’t carry out a search without a warrant3. (w przypuszczeniach) might, may- może być deszcz albo śnieg it might a. may rain or snow- mogli mieć po szesnaście, siedemnaście lat they could have been sixteen or seventeen- weź parasol, bo może padać take an umbrella with you, it might rain4. (w prośbach) can- możesz mi podać widelec? could a. can you pass me a fork?- czy mógłbym prosić do telefonu Janka? could a. can I speak to Janek, please?- czy może pan przymknąć okno? could a. can you close the window, please?, would you mind closing the window?- czy mogę panią prosić do tańca? would you like to dance?5. (w pytaniach) can- co/kto to może być? what/who can a. could that be?- gdzie mogą być moje okulary? where can my glasses be?- jak to się mogło stać? how could it have happened?- w czym mogę Panu pomóc? what can I do for you?- dobra ta pizza, czy mogę jeszcze kawałek? this pizza’s good, can I have a. take another piece?6. (w propozycjach, życzeniach) might, can- w tym czasie goście mogliby zwiedzać muzeum in the meantime the guests could visit a museum- zawsze możesz przecież pójść tam i poprosić you can always go there and ask- mógł pan przyjść po pożyczkę do mnie you could have come to me for the money- mogłeś mu o tym nie mówić you didn’t have to tell him a. shouldn’t have told him about it- czy nie mógłbyś w końcu zgasić tego radia? do you think you could turn the radio off?- mógłby już spaść śnieg it’s about time it snowed7. (wyrażając irytację) jak możesz a. jak mogłeś! how can a. could you!- jak on mógł tak postąpić? how could he do such a thing?- tak dalej być nie może things can’t go on like this!8. (wyrażając lekceważenie) możesz sobie krzyczeć i tak nie zmienię zdania you can shout as much as you like, but I still won’t change my mind- co ty możesz wiedzieć? what do you know about it?- pogoda jak cię mogę pot. passable a. tolerable weather- podróż jak cię mogę pot. a passable a. tolerable journey- (ja) nie mogę, ale gablota! wow, what a car!- ja już tak dłużej nie mogę! I just can’t go on like this a. stand it any longer!- może być! pot. that’ll do, that’s fine- „i jak ta spódnica? – „może być, tylko trochę skrócę” ‘and how’s the skirt?’ – ‘it’s okay, I just have a. need to shorten it a bit’- nie może być! that’s impossible!, it can’t be!- „pobrali się?” – „nie może być!” ‘they got married?’ – ‘you’re kidding me!’ pot.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > m|óc
-
18 prę|dko
Ⅰ adv. grad. 1. (szybko) [biec, iść, jeść] quickly; [mówić] rapidly- musimy iść prędzej, bo spóźnimy się we must be a. move quicker, otherwise we’ll be late- nauczył się pływać prędzej od brata he learnt to swim faster than his brother- nie tak prędko! hold on a bit!2. (wkrótce, niebawem) [przyjść, przyjechać] soon; [odpisać] immediately, promptly- przyjdź prędko, czekamy na ciebie come soon, we’re waiting for you- czym prędzej pot. as soon as possible- wyszedł stamtąd czym prędzej he left as soon as he could a. immediately- próbował się tam czym prędzej dostać he tried to get there as soon as he could- im prędzej, tym lepiej the sooner the better- prędzej czy później sooner or laterⅡ prędzej part. pot. rather- tobie prędzej uwierzy niż mnie s/he’d sooner believe you than me- była prędzej pilna, niż zdolna she was hard-working rather than bright- prędzej pojadę w góry, niż nad morze I’d rather go to the mountains than to the seaⅢ inter. pot. quick!- chodź tu, prędzej! come here, quick!■ dwa razy daje, kto prędko daje przysł. he gives twice who gives quickly przysł.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > prę|dko
-
19 myśl
f 1. (proces myślenia) thought- myśli mi się plączą a. mącą I’m getting confused- policz to w myśli work it out a. calculate it in your mind- ogarnąć coś myślą to grasp sth (mentally)- problemy filozoficzne całkowicie zaprzątają jego myśl he is completely preoccupied with philosophical problems- ani a. nawet mi to przez myśl nie przeszło it never even crossed my mind- być zatopionym a. pogrążonym w myślach to be deep in thought- byłem myślami gdzie indziej I was miles away- myślami byłem z rodziną my thoughts were with my family- siedział na lekcji, ale był nieobecny myślami he sat in class, but his thoughts were elsewhere- mówić/odpowiadać, co komuś na myśl przyjdzie to say the first thing/reply with the first thing that comes to one’s mind- nie mógł oderwać od niej myśli he couldn’t stop thinking about her- mieć myśli zajęte kimś/czymś to be preoccupied with sb/sth- gonitwa myśli racing thoughts- na myśl o kim/o czym at the thought of sb/sth- przywodzić coś komuś na myśl książk. to make sb think of sth, to put sb in mind of sth- rozmowa z tobą przywodzi mi na myśl mojego ojca talking to you makes me think a. puts me in mind of my father- to zdjęcie przywodzi mi na myśl wakacje w Grecji this photo reminds me of my holidays in Greece- mieć kogoś/coś na myśli to mean sb/sth- wcale tego nie miałem na myśli I didn’t mean that at all- żyć myślą o kimś/o czymś książk. to live for the thought of sb/sth- żyła myślą o ukochanym the thought of her beloved kept her going- więźniowie żyli myślą o ucieczce the prisoners lived to escape- uciekać a. uciec myślą od czegoś książk. (to try) to put sth out of one’s mind, (to try) to forget sth- chciała uciec myślą od codziennych trosk she wanted to forget her everyday concerns- zwrócić się myślą a. myślami ku czemuś/komuś to turn one’s thoughts to sth/sb- rozwój myśli technicznej w ostatnich latach the development of technical thought in recent years2. (wynik rozumowania) thought, idea- zawiłe myśli filozoficzne complicated philosophical thoughts- wypowiadać a. wyrażać myśl to express a thought- wymiana myśli an exchange of ideas- czytać w czyichś myślach to read sb’s thoughts- podzielić się z kimś myślami to share one’s thoughts with sb- być z kimś jednej myśli to be of the same mind a. opinion as sb- dręczyła go myśl, że nie podoła tej pracy he was racked by the thought of not being able to cope with the job- snuły mu się po głowie leniwe myśli o wakacjach he was thinking lazily about the holidays- odpędzać natrętne myśli to try to get rid of persistent thoughts- być złej myśl to be pessimistic- przebiegła mi przez głowę myśl a thought flashed through my mind- nurtowała mnie myśl o wyjeździe I kept turning over in my mind the idea of leaving- błysnęła mi w głowie myśl, że… it flashed through my mind that…- muszę wybić sobie z głowy myśli o kupnie nowej sukienki I have to forget the idea of buying a new dress- uczepić się jakiejś myśli to cling to a thought a. an idea- opanowała a. opętała go myśl o wyjeździe za granicę he’s obsessed with the idea of going abroad- nie móc się pogodzić z myślą o czymś/że… to not be able to come to terms a. grips with the idea of sth/that…- oswoić się z myślą, że… to come to terms with the thought that…- pożegnać się z myślą o czymś przen. to kiss goodbye to the idea of sth- uderzyła mnie myśl, że… it struck me that a. I was struck by the thought that…3. (pogląd) thought- myśl filozoficzna/religijna philosophical/religious thought4. (pomysł) idea- to jest myśl! that’s a thought- bić a. łamać się z myślami to be unable to make up one’s mind- kolega podsunął mi myśl o kandydowaniu na posła a friend of mine suggested that I stand for MP- natchnąć kogoś myślą o zrobieniu czegoś to inspire sb to do sth- porzucić myśl o czymś to give up the idea of sth- zaświtała mi w głowie myśl, że… it occured to me that…- strzeliła mi do głowy myśl I had a sudden idea- nosił się z myślą o zakupie samochodu he was thinking about buying a car5. książk. (intencja) intention, intent- moją myślą było, by ten ośrodek służył wszystkim potrzebującym my idea was that the centre should serve everyone in need- myśl o budowie nowego szpitala the idea of building a new hospital- wszystko idzie po mojej myśli everything is going as I intended- w myśl czegoś in accordance with sth, according to sth- □ myśl przewodnia książk. keynote- czarne myśli gloomy thoughts książk.- złota myśl książk. words of wisdom* * *-i; -i; gen pl; -i; fmieć kogoś/coś na myśli — to have sb/sth in mind
robić coś z myślą o kimś — to do sth for sb lub for sb's sake
w myśl tej zasady... — according to this principle...
* * *f.1. thought, idea.2. (= myślenie) thinking; to mi nawet przez myśl nie przeszło it never occurred to me; coś/ktoś komuś przywodzi na myśl kogoś/coś sth/sb reminds sb of l. about sb/sth; bądź dobrej myśli hope for the best, think positive; kogo/co masz na myśli? who(m)/what do you mean?; na myśl o tym robi mi się niedobrze the very thought l. idea of it makes me sick; często wracam myślą do tamtych dni I often recall those days; błądzić gdzieś myślami be far away, fantasize about sth; być pochłoniętym (jakąś) myślą l. (jakimiś) myślami be absorbed in thought.3. (= umysł) mind; przyszło mi na myśl, że... it came to me that..., it came to my mind that..., it occurred to me that..., it crossed my mind that...; nie mogę się pogodzić z myślą, że... I cannot reconcile myself with the thought of...4. (= pojęcie, sąd) opinion, view; czarne myśli gloomy thoughts; wymiana myśli exchange of ideas l. views; czytać komuś w myślach read sb's mind; muszę zebrać myśli I need to concentrate; złota myśl aphorism; w myśl tej zasady according to this principle.5. (= idea) idea, concept; błysnęła mi myśl, że... it crossed my mind that...; podzieliła się z nami swoimi myślami na temat... she shared with us her ideas l. thoughts concerning l. on...; myśl przewodnia main l. central idea; iść za czyjąś myślą share sb's opinion; genialna myśl brilliant idea; bić się z myślami be of l. in two minds about sth; wszystko idzie po mojej myśli everything is going just as I planned; nosić się z myślą kupna domu consider l. contemplate buying a house; podsunął mi świetną myśl he gave me a great idea; robimy wszystko z myślą o ludziach potrzebujących pomocy we do everything to help the needy.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > myśl
-
20 bo
Ⅰ conj. 1. (ponieważ) because, as; for przest., książk.- mów wolniej, bo nic nie rozumiem speak more slowly, because I can’t understand anything- pewnie już wyszedł, bo jego płaszcza nie ma na wieszaku he’s probably (already) gone, because his coat’s not on the hanger- niepraktyczna, bo jasna, suknia an impractical dress, because it’s a light colour2. (w przeciwnym razie) or (else), otherwise- uważaj, bo zrobisz sobie krzywdę be careful or you’ll hurt yourself- weź coś na uspokojenie, bo inaczej zwariujesz take a sedative or you’ll go round the bend pot.- ścisz radio, bo można ogłuchnąć turn the radio down or we’ll all go deaf3. (mimo, w przeciwstawieniu) kobieciarz, bo kobieciarz, ale dobry człowiek he’s a womanizer, it’s true a. I know, but he’s a good sort- ładna, bo ładna, ale głupia pretty enough, but foolish with it- rzadko, bo rzadko, ale jednak uczestniczę w tych zebraniach I don’t attend the meetings often, it’s true, but I do goⅡ part. 1. pot. (przeczące) bo ja wiem? I don’t really know- bo to prawda? is that really true?- bo on zapłacił? he didn’t pay, did he?, you mean he actually paid?- a bo to źle być dzieckiem? is it so bad a. that bad, being a child?2. pot. (wyrażające bezcelowość) nie odpowiedziałem mu, bo i po co? I didn’t answer him – what’s the point?- przestali mówić, bo i o czym? they stopped talking, I mean what could they say? a. what was there to say?- zabrałem ich do siebie, bo niby gdzie mieli pójść? I took them to my place, (I mean) where else could they go?Ⅲ (a) bo co? inter. pot. why- „mówił coś o mnie?” – „a bo co?” ‘did he say something about me?’ – ‘why do you ask?’ a. ‘why, what if he did?’- „nie stój tutaj” – „a bo co?” ‘don’t stand here’ – ‘why shouldn’t I?’ a. ‘(and) why not?’* * *conj( ponieważ) because; ( w przeciwnym razie) or (else)pospiesz się, bo się spóźnimy — hurry up, or we'll be late
* * *boconj.1. (= ponieważ) because, for; nie pójdę do kina, bo jestem zajęty I'm not going to the movies because I'm busy.2. (= w przeciwnym razie) or; bądź grzeczny, bo nie dostaniesz deseru be good or you'll get no dessert.3. (w funkcji dopowiedzenia, wyjaśnienia) because, as, for; te buty są niewygodne, bo za ciasne these shoes are uncomfortable because they're too tight; sekretarz, bo o niego chodziło, w tej sprawie milczał the secretary, for it was he who was involved, said nothing about it.part.1. ( wzmacnia przeciwstawienie) przystojny, bo przystojny, ale kompletnie głupi handsome to be sure, but utterly stupid.2. ( wzmacnia przeczenie albo powątpiewanie) a bo ja wiem? how should I know?; a bo to prawda? I doubt if it's true.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > bo
- 1
- 2
См. также в других словарях:
nie ma o czym mówić — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot {{/stl 8}}{{stl 7}} tym zwrotem mówiący bagatelizuje coś, chce coś pominąć, zakończyć, zmienić temat rozmowy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Już dobrze, nie ma o czym mówić. – Uciął wszelkie podziękowania. Sprawa jest zakończona,… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
mówić — I {{/stl 13}}{{stl 8}}cz. ndk VIIb, mówićwię, mówićwi, mówićwiony {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} porozumiewać się z innymi przy pomocy języka, mowy; komunikować coś; opowiadać komuś o czymś : {{/stl 7}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
nie ma — nie było, nie będzie forma nieosobowa zaprzeczona czasownika być 1. «w połączeniu z rzeczownikami (lub odpowiednikami rzeczowników) zwykle w dopełniaczu tworzy zwroty oznaczające nieistnienie, brak czegoś, nieznajdowanie się w określonym miejscu … Słownik języka polskiego
mówić — ndk VIa, mówićwię, mówićwisz, mów, mówićwił, mówićwiony 1. «posługiwać się słowami dla komunikowania myśli i przeżyć; mieć zdolność mowy» Dziecko zaczyna mówić. Mówić komuś prawdę, brednie, bajki. Mówić wiersz. Mówić z kimś, komuś o ostatnich… … Słownik języka polskiego
co — I {{/stl 13}}{{stl 8}}zaim. D. czego, C. czemu, B. co, NMc. czym, blm {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} używany w pytaniach o dowolny obiekt, zawiera skierowaną do słuchacza prośbę o wskazanie tego obiektu lub o… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
gadać — ndk I, gadaćam, gadaćasz, gadaćają, gadaćaj, gadaćał, gadaćany pot. «mówić, rozmawiać, opowiadać, często z odcieniem lekceważącym» Lubił dużo gadać. W kółko gadała o tym samym. Nie gadaj głupstw. ◊ Nie ma co gadać, co tu (dużo) gadać «szkoda słów … Słownik języka polskiego
szkodzić — ndk VIa, szkodzićdzę, szkodzićdzisz, szkodź, szkodzićdził «wyrządzać, przynosić, robić komuś, czemuś szkodę (materialną, moralną), powodować uszczerbek w czymś; być szkodliwym dla kogoś, dla czegoś» Szkodzić sobie, rodzinie, ludziom. Szkodzić… … Słownik języka polskiego
krzyżyk — 1. Kłaść, położyć, stawiać, postawić na kimś, na czymś krzyżyk «zrezygnować z kogoś, z czegoś ostatecznie, zwątpić w kogoś, uznać coś za stracone»: Zdążyłam jednak nadmienić, że syn mój na pewno jeszcze nie jest na tyle zepsuty, żeby położyć na… … Słownik frazeologiczny
drobiazg — I {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż IIa, D. u {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} coś małego, niewielkiego, drobnego (z rzeczy użytkowych); także mały przedmiot ozdobny, misternie wykonany : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kupić parę… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
ucho — 1. Ciągnąć, wyciągnąć kogoś za uszy «pomagać, pomóc komuś w osiągnięciu czegoś, co jest, było dla niego bardzo trudne, przekracza, przekraczało jego możliwości»: Okazało się prędko, że i Zbyszek jest bystry, zdolny, a w zamian za lekcje… … Słownik frazeologiczny
słowo — n III, Ms. słowowie; lm D. słów, N. słowowami (podn. słowowy) 1. «znak językowy nazywający jednostkowy przedmiot materialny lub klasę jednorodnych przedmiotów materialnych, treści psychiczne, czynności, stany, cechy, wyrażający relacje między… … Słownik języka polskiego