let+fall

dē-ĭcĭo or dejicio, jēci, jectum, 3, v. a. [jacio], to throw or cast down; to hurl down, precipitate (very freq., and class.).

Lit.

In gen.:

araneas de foribus et de pariete,

Plaut. Stich. 2, 2, 31:

aliquem de ponte in Tiberim,

Cic. Rosc. Am. 35, 100; cf.:

aliquem e ponte,

Suet. Caes. 80:

aliquem de saxo (Tarpeio),

Liv. 5, 47; 6, 20; Hor. S. 1, 6, 39; cf.

aliquem saxo Tarpeio,

Tac. A. 6, 19:

aliquem equo,

Caes. B. G. 4, 12, 5; Liv. 4, 19:

jugum servile a cervicibus,

Cic. Phil. 1, 2, 6:

togam ab umeris,

Suet. Aug. 52; cf.:

togam de umero,

id. Caes. 9 al.; esp. reflex. with pron.:

se de muro,

Caes. B. C. 1, 18, 3; cf.:

se de superiore parte aedium,

Nep. Dion, 4 fin.:

se per munitiones,

Caes. B. G. 3, 26, 5:

se a praealtis montibus (venti),

Liv. 28, 6:

librum in mare,

Cic. Q. Fr. 2, 14; cf.:

aliquem in locum inferiorem,

Caes. B. G. 5, 44, 12:

aliquem e summo in Tartara,

Lucr. 5, 1124:

elatam securim in caput (regis),

Liv. 1, 40; cf. id. 7, 10:

equum e campo in cavam hanc viam,

force to leap down, id. 23, 47:

bustum aut monumentum, aut columnam,

Cic. Leg. 2, 26; so,

statuas veterum hominum (c. c. depellere simulacra deorum),

id. Cat. 3, 8, 19:

monumenta regis templaque Vestae,

Hor. Od. 1, 2, 15:

signa aenea in Capitolio (tempestas),

Liv. 40, 2:

omnes Hermas,

Nep. Alcib. 3:

turrim,

Caes. B. C. 2, 22; cf.

arces,

Hor. Od. 4, 14, 13 et saep.:

arbores,

to fell, Liv. 21, 37, 2; Vitr. 2, 9, 4:

caput uno ictu,

to cut off, Verg. A. 9, 770; id. ib. 10, 546:

libellos,

to tear down, Cic. Quint. 6, 27; Sen. Ben. 4, 12 (but Caes. B. G. 3, 15, antemnis disjectis is the true reading): comam, Afran. ap. Non. 514, 2; cf.:

crinibus dejectis,

loose, dishevelled, Tac. A. 14, 30:

sortes,

to cast into the urn, Caes. B. C. 1, 6, 5:

dejectam aerea sortem accepit galea,

Verg. A. 5, 490 sq.:

cum dejecta sors esset,

Liv. 21, 42; cf.:

pernam, glandium,

to throw into the pot, Plaut. Stich. 2, 2, 36:

alvum,

to purge, Cato R. R. 158; cf.:

casei caprini, qui facillimi deiciantur,

i. e. are most easily digested, Varr. R. R. 2, 11, 3;

opp. alvum superiorem,

i. e. to vomit, Cato R. R. 156, 2.—

Esp.

Milit. t. t., to drive out, dislodge an enemy from his position: hostes muro turribusque dejecti, Caes. B. G. 7, 28; cf.:

nostri dejecti sunt loco,

id. ib. 7, 51:

praesidium ex saltu,

id. B. C. 1, 37 fin.; cf.:

agmen Gallorum ex rupe Tarpeia,

Liv. 7, 10:

ex tot castellis,

id. 44, 35:

praesidium Claternā,

Cic. Phil. 8, 2, 6; cf.:

praesidium loco summe munito,

Hor. Ep. 2, 2, 30: praesidium (without abl.), Caes. B. G. 7, 36, 7; id. B. C. 3, 23, 2; Liv. 4, 53 al.:

castra hostium,

to destroy, id. 25, 14:

praetorium,

id. 41, 2 et saep.—

Jurid. t. t., to drive out, turn out of possession, eject, dispossess (cf. deduco):

unde vi prohibitus sis... unde dejectus?

Cic. Caecin. 13; cf. id. ib. 17, 50:

nisi ex eo loco ubi vestigium impresserit, deici neminem posse,

id. ib. 27, 76 fin.:

aliquem de possessione imperii,

Liv. 45, 22.—

Naut. t. t., pass.: deici, to be driven out of one's course:

naves ad inferiorem partem insulae,

Caes. B. G. 4, 28, 2:

classis tempestate vexata ad Balearīs insulas deicitur,

Liv. 23, 34, 16; id. 23, 40, 6.—

Pregn. (cf.: cado, concĭdo, decĭdo; caedo, concīdo, decīdo, etc.), to fell with a mortal wound, to bring down dead to the ground; to kill, slay:

his dejectis et coacervatis cadaveribus,

Caes. B. G. 2, 27, 4; 4, 12; id. B. C. 1, 46; 3, 51; cf.:

quem telo primum, quem postremum aspera virgo Deicis?

Verg. A. 11, 665:

avem ab alto caelo,

id. ib. 5, 542; cf. id. ib. 11, 580:

Glaucoque bovem Thetidique juvencam Deicit Ancaeus,

i. e. slaughters as a sacrifice, Val. Fl. 1, 191:

super juvencum stabat dejectum leo,

Phaedr. 2, 1, 1:

(Hercules) aves sagittis dejecit,

Lact. 1, 9, 2:

gruem,

Verg. A. 11, 580.—

To lower, let down, hang down, depress, of the head, etc. (cf. II. A. infra):

dejecto capite (opp. supino capite),

Quint. 11, 3, 69.—Of a nod (opp. relato capite), Apul. Met. 10.—Of a wild beast:

id (caput) dejectum semper in terram,

Plin. 8, 21, 32, § 77:

in pectora mentum,

Ov. M. 12, 255:

euntes dejecta cervice Getae,

Claud. VI. Cons. Hon. 180.—

Trop.

In gen.:

pueri Sisennae oculos de isto numquam deicere,

never took their eyes off him, Cic. Verr. 2, 4, 15; cf. id. ib. 2, 5, 71:

oculos a republica,

id. Phil. 1, 1:

dejecit vultum et demissa voce locuta est,

cast down her eyes, Verg. A. 3, 320; cf.:

oculos in terram,

Quint. 1, 11, 9 al.;

and in Gr. construction, dejectus oculos,

with downcast eyes, Verg. A. 11, 480:

dejectus vultum,

Stat. Th. 3, 367:

ecquid ergo intellegis quantum mali de humana condicione dejeceris?

thou hast removed, averted, Cic. Tusc. 1, 8; cf.:

quantum de doloris terrore,

id. ib. 2, 5, 14:

vitia a se ratione,

id. ib. 4, 37, 80; cf.:

cruciatum a corpore (with depellere omnia verbera),

id. Verr. 2, 5, 62:

hunc metum Siciliae,

id. ib. 2, 5, 49 fin.:

quae replenda vel deicienda sunt,

Quint. 10, 4, 1:

eum de sententia dejecistis,

hast diverted from his opinion, Cic. Phil. 9, 4, 8:

fortis et constantis est, non tumultuantem de gradu deici, ut dicitur,

id. Off. 1, 23, 80; cf. id. Att. 16, 15, 3.—

In partic. (acc. to no. I. B. 2.), to cast one down from the prospect of a thing; to prevent from obtaining, to deprive, rob of:

de honore deici,

Cic. Verr. 1, 9, 25:

de possessione imperii,

Liv. 45, 22, 7;

for which, ad deiciendum honore eum,

Liv. 39, 41;

and, dejecti honore,

id. 3, 35; so with simple abl.:

aliquem aedilitate,

Cic. Verr. 1, 8, 23:

aedilitate,

id. Verr. 2, 1, 8, § 23:

praeturā,

id. Mur. 36, 76:

principatu,

Caes. B. G. 7, 63, 8:

certo consulatu,

Liv. 40, 46, 14:

spe,

id. 44, 28, 1:

ea spe,

Caes. B. G. 1, 8, 4; cf.:

opinione trium legionum (i. e. spe trium legionum colligendarum),

id. ib. 5, 48:

conjuge tanto,

Verg. A. 3, 317. —Without abl.: M. Caelium mentio illa fatua... subito dejecit, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 3:

cum inimicum eo quoque anno petentem dejecisset,

Liv. 38, 35:

uxorem (sc. conjugio),

Tac. A. 11, 29 fin.:

hoc dejecto,

after his fall, Nep. Thras. 3, 1; cf. Tac. A. 2, 3; Luc. 8, 27:

ex alto dejectus culmine regni,

Sil. 17, 143.—

To humble:

deicimur, sed non perimus,

Vulg. 2 Cor. 4, 9:

deiciendi hominis causa,

Lact. 4, 27, 17.—Hence, dejectus, a, um, P. a. (very rare).

Sunk down, low:

equitatus noster etsi dejectis atque inferioribus locis constiterat,

Caes. B. C. 1, 46, 3:

dejectius,

Tert. adv. Marc. 1, 6 fin. —

(Acc. to no. II. B., deprived of hope; hence) Cast down, dejected, dispirited:

haud dejectus equum duci jubet,

Verg. A. 10, 858; cf.: [p. 535] haud sic dejecta, Stat. Th. 3, 315:

in epilogis plerumque dejecti et infracti sumus,

Quint. 9. 4, 138.— Sup. does not occur.—

* Adv. dējectē, low; only comp., dejectius, Tert. adv. Marc. 2, 27 fin.

lā̆crĭma (archaic lacrŭma, not lacryma, lachryma; old form dacrĭma, freq. in Livius Andronicus, acc. to Paul. ex Fest. p. 68 Müll.; v. the letter D), ae, f. [dacru-ma, kindred with Gr. dakru; Sanscr. asru for dasru; Goth. tah-ja; Engl. tear; Germ. Zaehre; cf. the Sanscr. root dans and Gr. dak-nô, to bite], a tear.

Lit.: meae in quem lacrumae guttatim cadunt, Enn. ap. Non. 116, 1 (Trag. v. 238 Vahl.):

miserae,

id. ib. (Trag. v. 168 id.):

lacrimas effundere,

Lucr. 1, 125:

cito arescit lacrima, praesertim in alienis malis,

Cic. Part. Or. 17, 57:

lacrimas dare ignoto,

to shed a tear, to weep for, Ov. M. 11, 720:

lacrumas mi haec, quom video, eliciunt, quia, etc.,

Plaut. Trin. 2, 2, 13:

ut mi excivisti lacrumas,

id. Cist. 1, 1, 113:

homini lacrumae cadunt quasi puero gaudio,

tears fall from his eyes for joy, he sheds tears of joy, Ter. Ad. 4, 1, 20:

lacrimis oculos suffusa nitentes,

her brilliant eyes moistened with tears, Verg. A. 1, 228:

neque prae lacrimis jam loqui possum,

cannot speak for tears, Cic. Mil. 38, 105; cf. id. Planc. 41, 99:

lacrimas non tenere,

not withhold tears, not restrain them, id. Verr. 2, 5, 67, § 172:

tradere se lacrimis et tristitiae,

id. Fam. 5, 14:

lacrimis confici,

id. ib. 14, 4:

multis cum lacrimis obsecrare,

Caes. B. G. 1, 20:

manantibus prae gaudio lacrimis,

shedding tears of joy, Curt. 7, 8, 5:

lacrimis semper paratis,

Juv. 6, 273:

lacrumae confictae dolis,

Ter. And. 3, 3, 26:

diu cohibitae lacrimae prorumpunt,

tears long restrained break forth, Plin. Ep. 3, 16:

fatiscere in lacrimas,

to dissolve in tears, Val. Fl. 3, 395:

lacrumis opplet os totum sibi,

Ter. Heaut. 2, 3, 65:

lacrimas effundere,

to shed, Lucr. 1, 126; Cic. Planc. 42, 101:

profundere,

id. Font. 17, 38:

fundere,

Vulg. Jud. 14, 16:

mittere,

to let flow, Sen. Ep. 76, 20;

but lacrimas mitte,

away with tears, Ter. Ad. 3, 2, 27:

lacrimae siccentur protinus,

Juv. 16, 27:

dare,

Verg. A. 4, 370:

ciere,

to cause to flow, id. ib. 6, 468:

movere,

Quint. 4, 2, 77:

commovere,

Curt. 5, 5, 7:

cohibere,

Plin. Ep. 3, 16, 5:

per lacrimas effundere bilem,

Juv. 5, 159:

ciere,

Verg. A. 6, 468:

lacrumas excussit mihi,

forced from me, Ter. Heaut. 1, 1, 115:

quis talia fando temperet a lacrimis,

Verg. A. 2, 6:

abstersis lacrimis,

Curt. 5, 5, 8:

absterget Deus omnem lacrymam ab oculis,

Vulg. Apoc. 7, 17.—Prov.:

hinc illae lacrumae,

Ter. And. 1, 1, 99; imitated by Cic. Cael. 25, 61, and Hor. Ep. 1, 19, 41; cf.:

inde irae et lacrimae,

Juv. 1, 168.—

Transf., a tear or gum-drop which exudes from plants:

narcissi,

Verg. G. 4, 160:

arborum,

Plin. 11, 6, 5, § 14; 21, 5, 11, § 24;

vitium,

id. 23 praef. 3, § 3; Col. 10, 103.

per-plŭo (old form perplouo, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.; v. in the foll.), ĕre, v. n. and a.

To rain through, rain in:

quā possit ex imbribus aqua perpluere,

Vitr. 2, 8, 18.— Impers.:

circuire oportet, sicubi perpluat,

Cato, R. R. 155.—

To let the rain through, admit the rain:

venit imber, perpluunt tigna,

Plaut. Most. 1, 2, 30:

cum cenaculum perplueret,

Quint. 6, 3, 64: pateram perplouere in sacris cum dicitur significat, pertusam esse, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.— Trop.:

benefacta benefactis aliis pertegito, ne perpluant,

i. e. fall to ruin, lose their value, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (320 Ritschl).—

To rain any thing through or into; trop.:

tempestas, quam mihi amor in pectus perpluit meum,

has rained into, Plaut. Most. 1, 3, 7.—

To sprinkle profusely with something:

crocus capellas odore perpluit,

App. M. 10, p. 255, 40.

per-plŭo (old form perplouo, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.; v. in the foll.), ĕre, v. n. and a.

To rain through, rain in:

quā possit ex imbribus aqua perpluere,

Vitr. 2, 8, 18.— Impers.:

circuire oportet, sicubi perpluat,

Cato, R. R. 155.—

To let the rain through, admit the rain:

venit imber, perpluunt tigna,

Plaut. Most. 1, 2, 30:

cum cenaculum perplueret,

Quint. 6, 3, 64: pateram perplouere in sacris cum dicitur significat, pertusam esse, Fest. s. v. patera, p. 250 Müll.— Trop.:

benefacta benefactis aliis pertegito, ne perpluant,

i. e. fall to ruin, lose their value, Plaut. Trin. 2, 2, 38 (320 Ritschl).—

To rain any thing through or into; trop.:

tempestas, quam mihi amor in pectus perpluit meum,

has rained into, Plaut. Most. 1, 3, 7.—

To sprinkle profusely with something:

crocus capellas odore perpluit,

App. M. 10, p. 255, 40.

prĕmo, essi, essum, 3, v. a. [etym. dub.; cf. prelum], to press (class.).

Lit.:

pede pedem alicui premere,

Plaut. As. 4, 1, 30:

et trepidae matres pressere ad pectora natos,

Verg. A. 7, 518:

veluti qui sentibus anguem Pressit humi nitens,

id. ib. 2, 379:

novercae Monstra manu premens,

id. ib. 8, 288:

pressit et inductis membra paterna rotis,

i. e. drove her chariot over her father's body, Ov. Ib. 366:

trabes Hymettiae Premunt columnas,

press, rest heavily upon them, Hor. C. 2, 18, 3:

premere terga genu alicujus,

Ov. Am. 3, 2, 24:

ubera plena,

i. e. to milk, id. F. 4, 769:

vestigia alicujus,

to tread in, to follow one's footsteps, Tac. A. 2, 14:

nudis pressit qui calcibus anguem,

Juv. 1, 43:

dente frena,

to bite, to champ, Ov. M. 10, 704:

ore aliquid,

to chew, eat, id. ib. 5, 538; cf.:

aliquid morsu,

Lucr. 3, 663:

presso molari,

with compressed teeth, Juv. 5, 160:

pressum lac,

i. e. cheese, Verg. E. 1, 82.—In mal. part.:

Hister Peucen premerat Antro,

forced, Val. Fl. 8, 256:

uxorem,

Suet. Calig. 25.—Of animals:

feminas premunt galli,

Mart. 3, 57, 17.—

Transf.

Poet., to bear down upon, to touch:

premere litora,

Ov. M. 14, 416:

litus,

to keep close to the shore, Hor. C. 2, 10, 3:

aëra,

i. e. to fly, Luc. 7, 835.—

Poet., to hold fast, hold, firmly grasp:

premere frena manu,

Ov. M. 8, 37:

ferrum,

to grasp, Sil. 5, 670:

capulum,

id. 2, 615.—

Poet., to press a place with one's body, i. e. to sit, stand, lie, fall, or seat one's self on any thing:

toros,

Ov. H. 12, 30:

sedilia,

id. M. 5, 317:

hoc quod premis habeto,

id. ib. 5, 135:

et pictam positā pharetram cervice premebat,

id. ib. 2, 421:

humum,

to lie on the ground, id. Am. 3, 5, 16; cf. id. F. 4, 844:

frondes tuo premis ore caducas,

id. M. 9, 650; Sen. Hippol. 510.—

To cover, to conceal by covering (mostly poet.):

aliquid terrā,

to conceal, bury in the earth, Hor. Epod. 1, 33:

nonumque prematur in annum,

kept back, suppressed, id. A. P. 388:

omne lucrum tenebris alta premebat humus,

Ov. Am. 3, 8, 36:

ossa male pressa,

i. e. buried, id. Tr. 5, 3, 39; Plin. 2, 79, 81, § 191; hence, to crown, to cover or adorn with any thing:

ut premerer sacrā lauro,

Hor. C. 3, 4, 18:

molli Fronde crinem,

Verg. A. 4, 147:

canitiem galeā,

id. ib. 9, 612:

mitrā capillos,

Ov. F. 4, 517; cf. Verg. A. 5, 556.—

To make, form, or shape any thing by pressing ( poet.):

quod surgente die mulsere horisque diurnis, Nocte premunt,

they make into cheese, Verg. G. 3, 400:

os fingit premendo,

id. A. 6, 80:

caseos,

id. E. 1, 35:

mollem terram,

Vulg. Sap. 15, 7; Calp. Ecl. 5, 34.—

To press hard upon, bear down upon, to crowd, pursue closely:

hostes de loco superiore,

Caes. B. G. 7, 19:

Pompeiani nostros premere et instare coeperunt,

id. B. C. 3, 46:

hac fugerent Graii, premeret Trojana juventus,

Verg. A. 1, 467:

Pergamenae naves cum adversarios premerent acrius,

Nep. Hann. 11, 5:

hinc Rutulus premit, et murum circumsonat armis,

Verg. A. 8, 473:

obsidione urbem,

Caes. B. G. 7, 32.—Of the pursuit or chase of animals:

ad retia cervum,

Verg. G. 3, 413:

spumantis apri cursum clamore,

id. A. 1, 324:

bestias venatione,

Isid. 10, 282.—

To press down, burden, load, freight:

nescia quem premeret,

on whose back she sat, Ov. M. 2, 869:

tergum equi,

id. ib. 8, 34;

14, 343: et natat exuviis Graecia pressa suis,

Prop. 4, 1, 114 (5, 1, 116):

pressae carinae,

Verg. G. 1, 303:

pressus membra mero,

Prop. 2, 12 (3, 7), 42:

magno et gravi onere armorum pressi,

Caes. B. G. 4, 24:

auro phaleras,

to adorn, Stat. Th. 8, 567.—

To press into, force in, press upon:

(caprum) dentes in vite prementem,

Ov. F. 1, 355:

presso sub vomere,

Verg. G. 2, 356; cf.:

presso aratro,

Tib. 4, 1, 161:

alte ensem in corpore,

Stat. Th. 11, 542:

et nitidas presso pollice finge comas,

Prop. 3, 8 (4, 9), 14:

et cubito remanete presso,

leaning upon, Hor. C. 1, 27, 8. —

To make with any thing ( poet.):

aeternā notā,

Ov. F. 6, 610:

littera articulo pressa tremente,

id. H. 10, 140:

multā via pressa rotā,

id. ib. 18, 134.—

To press down, let down, cause to sink down, to lower:

nec preme, nec summum molire per aethera currum,

Ov. M. 2, 135:

humanaeque memor sortis, quae tollit eosdem, Et premit,

id. Tr. 3, 11, 67:

mundus ut ad Scythiam Rhiphaeasque arduus arces Consurgit, premitur Libyae devexus in Austros,

sinks down, Verg. G. 1, 240; Sen. Herc. Fur. 155. —

In partic.

To set, plant:

virgulta per agros,

Verg. G. 2, 346; 26.—

To make or form by pressing down, to make any thing deep, to dig:

vestigio leviter presso,

Cic. Verr. 2, 4, 24, § 53; cf.

(trop.): vestigia non pressa leviter, sed fixa,

id. Sest. 5, 13:

sulcum premere,

to draw a furrow, Verg. A. 10, 296:

fossam transversam, inter montes pressit (al. percussit),

Front. Strat. 1, 5:

fossa pressa,

Plin. Ep. 10, 69, 4:

cavernae in altitudinem pressae,

Curt. 5, 1, 28.—

To strike to the ground, to strike down:

tres famulos,

Verg. A. 9, 329:

paucos,

Tac. H. 4, 2.—

To press closely, compress, press together, close:

oculos,

Verg. A. 9, 487:

alicui fauces,

Ov. M. 12, 509:

laqueo collum,

to strangle, Hor. Ep. 1, 16, 37:

angebar ceu guttura forcipe pressus,

Ov. M. 9, 78:

presso gutture,

compressed, Verg. G. 1, 410; cf.:

siquidem unius praecordia pressit ille (boletus) senis,

i. e. stopped his breath, Juv. 6, 621:

quibus illa premetur Per somnum digitis,

choked, id. 14, 221:

amplexu presso,

united, in close embrace, Sen. Oedip. 192:

oscula jungere pressa,

to exchange kisses, Ov. H. 2, 94; so,

pressa basia,

Mart. 6, 34, 1:

presso gradu incedere,

in close ranks, foot to foot, Liv. 28, 14:

pede presso,

id. 8, 8.—

In partic.

To shorten, tighten, draw in:

pressis habenis,

Verg. A. 11, 600 (cf.:

laxas dure habenas,

id. ib. 1, 63).—

To keep short, prune:

Calenā falce vitem,

Hor. C. 1, 31, 9:

luxuriem falce,

Ov. M. 14, 628:

falce premes umbras (i. e. arbores umbrantes),

Verg. G. 1, 157; 4, 131:

molle salictum,

Calp. Ecl. 5, 110.—

To check, arrest, stop:

premere sanguinem,

Tac. A. 15, 64:

vestigia pressit,

Verg. A. 6, 197:

attoniti pressere gradum,

Val. Fl. 2, 424 ' dixit, pressoque obmutuit ore, was silent, Verg. A. 6, 155.—

To press out, bring out by pressure:

tenerā sucos pressere medullā,

Luc. 4, 318; cf.: (equus) collectumque fremens volvit sub naribus ignem, Verg. ap. Sen. Ep. 95, 68, and id. G. 3, 85 Rib.—

To frequent: feci ut cotidie praesentem me viderent, habitavi in [p. 1441] oculis, pressi forum, Cic. Planc. 27, 66.—

Trop.

To press, press upon, oppress, overwhelm, weigh down; to urge, drive, importune, pursue, to press close or hard, etc. (class.):

ego istum pro suis factis pessumis pessum premam,

Plaut. Most. 5, 2, 49 Lorenz ad loc.:

quae necessitas eum tanta premebat, ut, etc.,

Cic. Rosc. Am. 34, 97:

ea, quae premant, et ea, quae impendeant,

id. Fam. 9, 1, 2:

aerumnae, quae me premunt,

Sall. J. 14, 22:

pressus gravitate soporis,

bound by heavy, deep sleep, Ov. M. 15, 21:

cum aut aere alieno, aut magnitudine tributorum, aut injuriā potentium premuntur,

Caes. B. G. 6, 13:

invidia et odio populi premi,

Cic. de Or. 1, 53, 228:

premi periculis,

id. Rep. 1, 6, 10:

cum a me premeretur,

id. Verr. 2, 1, 53, § 139; cf.:

aliquem verbo,

id. Tusc. 1, 7, 13:

criminibus veris premere aliquem,

Ov. M. 14, 401:

cum a plerisque ad exeundum premeretur, exire noluit,

was pressed, urged, importuned, Nep. Ages. 6, 1:

a Pompeii procuratoribus sescentis premi coeptus est,

Cic. Att. 6, 1, 3: numina nulla premunt;

mortali urgemur ab hoste,

Verg. A. 10, 375:

premere reum voce, vultu,

Tac. A. 3, 67:

crimen,

to pursue obstinately, Quint. 7, 2, 12:

confessionem,

to force a confession from one, id. 7, 1, 29:

argumentum etiam atque etiam,

to pursue steadily, Cic. Tusc. 1, 36, 88:

ancipiti mentem formidine pressus,

Verg. A. 3, 47:

maerore pressa,

Sen. Oct. 103:

veritate pressus negare non potuit,

overcome, overpowered, Lact. 4, 13.—

Transf.

To repress, hide, conceal (mostly poet.):

dum nocte premuntur,

Verg. A. 6, 827:

curam sub corde,

id. ib. 4, 332:

odium,

Plin. Pan. 62:

iram,

Tac. A. 6, 50:

pavorem et consternationem mentis vultu,

id. ib. 13, 16:

interius omne secretum,

Sen. Ep. 3, 4:

dolorem silentio,

Val. Max. 3, 3, 1 ext.; cf. silentia, Sil. 12, 646:

aliquid ore,

Verg. A. 7, 103:

jam te premet nox,

Hor. C. 1, 4, 16.—

To lower, diminish, undervalue, disparage, depreciate:

premendorum superiorum arte sese extollebat,

Liv. 22, 12:

arma Latini,

Verg. A. 11, 402:

opuscula ( = deprimere atque elevare),

Hor. Ep. 1, 19, 36:

famam alicujus,

Tac. A. 15, 49:

premere ac despicere,

Quint. 11, 1, 16:

premere tumentia, humilia extollere,

id. ib. 10, 4, 1.—

To surpass, exceed:

facta premant annos,

Ov. M. 7, 449:

ne prisca vetustas Laude pudicitiae saecula nostra premat,

id. P. 3, 1, 116:

quantum Latonia Nymphas Virgo premit,

Stat. S. 1, 2, 115.—

To rule ( poet.):

dicione premere populos,

Verg. A. 7, 737:

imperio,

id. ib. 1, 54:

Mycenas Servitio premet,

id. ib. 1, 285.—

To suppress, pull down, humble, degrade:

quae (vocabula) nunc situs premit,

Hor. Ep. 2, 2, 118:

nec premendo alium me extulisse velim,

Liv. 22, 59, 10; cf. id. 39, 41, 1:

premebat reum crimen,

id. 3, 13, 1.—

To compress, abridge, condense:

haec enim, quae dilatantur a nobis, Zeno sic premebat,

Cic. N. D. 2, 7, 20.—

To check, arrest, repress, restrain:

cursum ingenii tui, Brute, premit haec importuna clades civitatis,

Cic. Brut. 97, 332:

sub imo Corde gemitum,

Verg. A. 10, 464:

vocem,

to be silent, id. ib. 9, 324:

sermones vulgi,

to restrain, Tac. A. 3, 6.—

To store up, lay up in the mind, muse upon:

(vocem) ab ore Eripuit pater ac stupefactus numine pressit,

Verg. A. 7, 119.—Hence, pressus, a, um, P. a.

Moderate, slow, suppressed, kept down.

Lit.:

presso pede eos retro cedentes principes recipiebant,

Liv. 8, 8, 9:

presso gradu,

id. 28, 14, 14; cf.:

pressoque legit vestigia gressu,

Ov. M. 3, 17.—

Trop.

Of the voice or manner, subdued:

haec cum pressis et flebilibus modis, qui totis theatris maestitiam inferant,

Cic. Tusc. 1, 44, 106.—

Of color, lowered, depressed; hence, dark, gloomy:

color pressus,

Pall. 4, 13, 4:

color viridi pressior,

Plin. 35, 6, 13, § 32:

spadices pressi,

Serv. Verg. G. 3, 82.—

Esp., of an orator or of speech.

Compressed, concise, plain, without ornament (class.):

fiunt pro grandibus tumidi, pressis exiles, fortibus temerarii, etc.,

Quint. 10, 2, 16:

cum Attici pressi et integri, contra Asiani inflati et inanes haberentur,

id. 12, 10, 18.—Of style:

pressa et tenuia, et quae minimum ab usu cotidiano recedant,

Quint. 10, 1, 102:

pressus et demissus stilus,

Plin. Ep. 1, 8, 5; Quint. 4, 2, 117.— Comp.: in concionibus pressior, et circumscriptior, et adductior, more moderate, keeping more within bounds, Plin. Ep. 1, 16, 4.—

Close, exact, accurate:

Thucydides ita verbis aptus et pressus, ut,

Cic. de Or. 2, 13, 56: quis te fuit umquam in partiundis rebus pressior? more exact, more accurate, id. Fragm. ap. Non. 364, 24:

sicuti taxare pressius crebriusque est, quam tangere,

Gell. 2, 6, 5:

quod (periculum) observandum pressiore cautelā censeo,

stricter, greater, App. M. 5, p. 160, 36:

cogitationes pressiores,

id. ib. 5, p. 163, 32.—So of sounds, precise, intelligible:

(lingua) vocem profusam fingit atque sonos vocis distinctos et pressos facit,

Cic. N. D. 2, 59, 149.—Hence, adv.: pressē, with pressure, violently (class.): artius pressiusque conflictata, Atei. Capito ap. Gell. 10, 6, 2.—

Closely, tightly.

Lit.:

vites pressius putare,

Pall. 12, 9:

pressius colla radere,

Veg. Vet. 1, 56.—

Trop.

Of pronunciation, shortly, neatly, trimly:

loqui non aspere, non vaste, non rustice, sed presse, et aequabiliter, et leniter,

Cic. de Or. 3, 12, 45; id. Off. 1, 37, 133.—

Of the mode of expression, etc., concisely, not diffusely:

definire presse et anguste,

Cic. Or. 33, 117:

abundanter dicere, an presse,

Quint. 8, 3, 40:

pressius et astrictius scripsi,

Plin. Ep. 3, 18, 10.—

Without ornament, simply:

unum (genus oratorum) attenuate presseque, alterum sublate ampleque dicentium,

Cic. Brut. 55, 202:

aliquid describere modo pressius, modo elatius,

Plin. Ep. 4, 14, 3.—

Closely, exactly, correctly, accurately:

mihi placet agi subtilius, et pressius,

Cic. Fin. 4, 10, 24:

definiunt pressius,

id. Tusc. 4, 7, 14:

anquisitius, et exactius pressiusque disserere,

Gell. 1, 3, 21.

sum, fui, esse (2d pers. es, but usu. es in Plaut and Ter; old forms, indic. pres. esum for sum, acc. to Varr. L. L. 9, § 100 Mull.: essis for es, Att. ap. Non. 200, 30, or Trag. Rel. p. 283 Rib.: simus for sumus, used by Augustus, acc. to Suet. Aug. 87; fut. escit for erit, XII. Tab. ap. Gell. 20, 1, 25:

esit, XII. Tab. ap. Fest. s. v. nec, p. 162 Mull.: escunt for erunt,

Cic. Leg. 2, 24, 60, 3, 3, 9; Lucr. 1, 619; perf. fuvimus for fuimus, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168:

FVVEIT, C. I. L. 1, 1051: fuit,

Plaut. Capt. 3, 4, 23; id. Mil. 3, 1, 159:

fuerim,

id. ib. 4, 8, 54:

fuerit,

id. As. 4, 1, 37; subj. pres. siem, sies, siet, etc., very freq., esp. in Plaut.; e. g. siem, Am. prol. 57; Ter. And. 3, 4, 7:

sies,

Plaut. Am. 3, 2, 43; Ter. And. 2, 5, 13:

siet,

Plaut. Am. prol. 58; Ter. And. 1, 4, 7; Lucr. 3, 101:

sient,

Plaut. Am. 1, 1, 54; Ter. And. 2, 3, 16; cf. Cic. Or. 47, 157; also,

fuam, fuas, etc., regarded by G. Curtius, de Aorist. Lat. Rel. in Studien zur Gr. u. Lat. Gram. 1, 431 sqq., as an aorist: fuam,

Plaut. Bacch. 1, 2, 48; id. Mil. 2, 6, 112: fuas, Liv. Andron. ap. Non 111, 13; Plaut. Capt. 2, 3, 71; 2, 3, 83; id. Pers. 1, 1, 52; id. Trin. 2, 1, 32: fuat, Pac. ap. Non. 111, 8; Carm. ap. Liv. 25, 12; Plaut. Am. 3, 4, 2; id. Aul. 2, 2, 56; id. Capt. 2, 2, 10 et saep.; Ter. Hec. 4, 3, 4; Lucr. 4, 639; Verg. A. 10, 108:

fuant,

Plaut. Bacch. 4, 9, 110; id. Ep. 5, 1, 13; id. Ps. 4, 3, 12: fuvisset, Enn. ap. Gell. 12, 4, 4; part. pres. ens, used by Caesar, acc. to Prisc. p. 1140 P.; and by Sergius Flavius, acc. to Quint. 8, 3, 33; fut. inf. fore for futurum esse, very freq., and so always with partt.; cf. Madv. Gram. § 108; whence, subj. imperf. forem fores, etc., for essem; esp. in conditional sentences and in the histt., but very rare in Cic.; v. Neue, Formenl. 2, 597 sqq.), v. n. [root es; Sanscr. as-mi, and the Greek es-mi, whence eimi; perf. fui; root in Sanscr. bhu, to become; bhavas, condition; Gr. phuô, to beget; cf.: fetus, futuo, etc.], to be, as a verb substantive or a copula.

As a verb substantive, to be.

In gen.

Asserting existence, to be, exist, live:

definitionum duo sunt genera prima: unum earum rerum quae sunt: alterum earum quae intelleguntur. Esse ea dico, quae cerni tangive possunt, ut fundum, aedes, parietem, cetera. Non esse rursus ea dico, quae tangi demonstrarive non possunt, cerni tamen animo atque intellegi possunt, ut si usucapionem, si tutelam, etc.... definias,

Cic. Top. 5, 26 sq.:

si abest, nullus est,

Plaut. Bacch. 2, 2, 16:

nunc illut est, quom me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

ita paene nulla sibi fuit Phronesium ( = paene mortuus est),

id. Truc. 1, 2, 95:

omne quod eloquimur sic, ut id aut esse dicamus aut non esse,

Cic. de Or. 2, 38, 157:

non statim, quod esse manifestum est, etiam quid sit apparet,

Quint. 3, 6, 81: est locus, Hesperiam quam mortales perhibebant, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 23 Vahl.):

flumen est Arar, quod, etc.,

Caes. B. G. 1, 12:

homo nequissimus omnium qui sunt, qui fuerunt, qui futuri sunt!

Cic. Fam. 11, 21, 1; cf. id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

si quos inter societas aut est aut fuit aut futura est,

id. Lael. 22, 83:

nec enim, dum ero, angar ulla re, cum omni vacem culpa: et, si non ero, sensu omnino carebo,

id. Fam. 6, 3, 4:

si modo futuri sumus, erit mihi res opportuna,

id. Att. 11, 4, 1:

si quando erit civitas, erit profecto nobis locus: sin autem non erit, etc.,

id. Fam. 2, 16, 6:

nolite arbitrari, me cum a vobis discessero, nusquam aut nullum fore,

id. Sen. 22, 79:

si erit ulla res publica... sin autem nulla erit,

id. Fam. 2, 16, 5:

fuimus Troes, fuit Ilium,

Verg. A. 2, 325:

sive erimus seu nos fata fuisse volunt,

Tib. 3, 5, 32: per quinquennia decem fuimus, Prud. Cath. praef. 2.—

Of events, to be, happen, occur, befall, take place:

illa (solis defectio) quae fuit regnante Romulo,

Cic. Rep. 1, 16, 25:

neque enim est periculum, ne, etc.,

id. ib. 1, 23, 37:

amabo, quid tibi est?

Ter. Heaut. 2, 4, 24:

quid se futurum esset,

Liv. 33, 27. —

Of location, to be present, to be at a place.

With adv., or other expressions of place:

cum non liceret quemquam Romae esse, qui, etc.,

Cic. Verr. 2, 2, 41, § 100:

cum Athenis decem ipsos dies fuissem,

id. Fam. 2, 8, 3; id. de Or. 2, 7, 27:

cum Africanus constituisset in hortis esse,

id. Rep. 1, 9, 14:

cum essemus in castris,

id. ib. 1, 15:

nonne mavis sine periculo tuae domi esse quam cum periculo alienae?

id. Fam. 4, 7, 4:

vos istic commodissime sperem esse,

id. ib. 14, 7, 2: te hic tutissime puto fore, Pompon. ap. Cic. Att. 8, 11, A.—

Of passages in a book or writing, with in and abl., to be, stand, be written, etc.:

deinceps in lege est, ut, etc.,

Cic. Leg. 2, 16, 40:

quid enim in illis (litteris) fuit praeter querelam temporum,

id. Fam. 2, 16, 1.—

Of personal relations, with ad or apud and acc., or cum and abl. of person:

cum esset (Sulpicius Gallus) casu apud M. Marcellum,

Cic. Rep. 1, 14, 21:

eram cum Stoico Diodoto: qui cum habitavisset apud me mecumque vixisset, etc.,

id. Brut. 90, 309:

erat nemo, quicum essem libentius quam tecum et pauci, quibuscum essem aeque libenter,

id. Fam. 5, 21, 1:

qui me admodum diligunt multumque mecum sunt,

id. ib. 4, 13, 6; cf. with simul:

Smyrnae cum simul essemus complures dies,

id. Rep. 1, 8, 13.—Hence, esp.: esse cum aliquo (aliqua), to be with, i. e. live with, associate with, as husband or wife:

cujus soror est cum P. Quintio,

Cic. Quint. 24, 77:

ea nocte mecum illa hospitis jussu fuit,

Plaut. Merc. 1, 1, 101; Ov. A. A. 3, 664:

cum hac (meretrice) si qui adulescens forte fuerit,

Cic. Cael. 20, 49; Ov. Am. 2, 8, 27: tum ad me fuerunt, qui, etc., Varr. ap. Non. 133, 28:

Curio fuit ad me sane diu,

Cic. Att. 10, 4, 8:

cum ad me bene mane Dionysius fuit,

id. ib. 10, 16, 1; cf.:

esse sub uno tecto atque ad eosdem Penates,

Liv. 28, 18.—

Of relations analogous to place, of dress, condition, position, office, etc., to be, live, be found, etc., with in and abl.:

cum est in sagis civitas,

Cic. Phil. 8, 11, 32:

in laxa toga,

Tib. 2, 3, 78: sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus;

Sive erit in Cois, Coa decere puta,

Ov. A. A. 2, 297: hominem non modo in aere alieno nullo, sed in suis nummis multis esse et semper fuisse, Cic. Verr [p. 1798] 2, 4, 6, §

11: in servitute,

id. Clu. 7, 21:

in illa opinione populari,

id. ib. 51, 142:

in magno nomine et gloria,

id. Div. 1, 17, 31:

in spe,

id. Fam. 14, 3, 2:

in tanta moestitia,

id. Phil. 2, 15, 37:

in odio,

id. Att. 2, 22, 1:

in probris, in laudibus,

id. Off. 1, 18, 61:

in officio,

id. ib. 1, 15, 49:

in injustitia,

id. ib. 1, 14, 42:

in vitio,

id. ib. 1, 19, 62; id. Tusc. 3, 9, 19:

ne in mora quom opus sit, sies,

Ter. And. 2, 5, 13:

ne in mora illi sis,

id. ib. 3, 1, 9:

hic in noxia'st,

id. Phorm. 2, 1, 36:

quae (civitas) una in amore atque in deliciis fuit,

Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3:

in ingenti periculo,

Liv. 5, 47:

in pace,

id. 31, 29.—So with abl. without in, when qualified by an adj.:

(statua) est et fuit tota Graecia summo propter ingenium honore et nomine,

Cic. Verr. 2, 2, 35, § 87:

si quis asperitate ea est et inmanitate naturae,

id. Lael. 23, 87:

ne quo periculo proprio existimares esse,

id. Fam. 4, 15, 2 (B. and K. ex conj.:

in periculo): ego sum spe bona,

id. ib. 12, 28, 3:

res nunc difficili loco mihi videtur esse,

id. ib. 12, 28, 3:

incredibili sum sollicitudine de tua valetudine,

id. ib. 16, 15, 1; esp. in phrase periculo alicujus esse, to be at the risk of any one:

rem illam suo periculo esse,

id. Att. 6, 1, 6:

ut quae in naves inposuissent, ab hostium tempestatisque vi publico periculo essent,

Liv. 23, 49, 2 Weissenb. ad loc.:

dare nummos meo periculo,

Dig. 46, 1, 24:

communi periculo,

ib. 13, 6, 21, § 1 (cf. II. B. 1. b. infra).—

To depend upon, rest with, with in and abl.:

res erat non in opinione dubia,

Cic. Dom. 5, 11:

sed totum est in eo, si, etc.,

id. Att. 2, 22, 5:

omnem reliquam spem in impetu esse equitum,

Liv. 10, 14, 12:

quoniam totum in eo sit, ne contrectentur pocula,

Col. 12, 4, 3. —

In partic.

Esse (est, sunt, etc.) often stands without a subject expressed, or with an indef. subj., as antecedent of a rel.-clause, whose verb may be in the indic. or subj.; the former only when the subject is conceived as particular or limited, and actually existing; the latter always when it is conceived as indefinite; cf. Zumpt, Gram. § 562 sq.; Roby, Gram. § 1686 sq.; Madv. Gram. § 365; but the distinctions usually drawn by grammarians are not always observed by the best writers; and the subjunctive is always admissible, being the prevailing construction after sunt qui in class. prose, and nearly universal in postAug. writers: sunt, qui (quae), there are those ( people or things) who ( that), or simply some.

With indic.

Without subject expressed:

mulier mane: sunt Qui volunt te conventam,

Plaut. Cist. 4, 2, 37:

sunt hic quos credo inter se dicere,

id. Cas. prol. 67:

sunt quae te volumus percontari,

id. Ps. 1, 5, 47:

quid est, quod tu gestas tabellas?

id. ib. 1, 1, 10:

quid est, quod tu me nunc optuere?

id. Most. 1, 1, 69; cf.:

quid hoc est, quod foris concrepuit?

id. ib. 5, 1, 15:

tun' is es, Qui in me aerumnam obsevisti?

id. Ep. 4, 1, 34:

quid est, quod tuo animo aegre est?

id. Cas. 2, 2, 9; id. Cist. 4, 1, 3:

at ego est quod volo loqui,

id. As. 1, 3, 79:

est quod te volo secreto,

id. Bacch. 5, 2, 30:

sunt quos scio amicos esse, sunt quos suspicor,

id. Trin. 1, 2, 54:

ita subitum'st, quod eum conventum volo,

id. ib. 5, 2, 51:

sunt quae ego ex te scitari volo,

id. Capt. 2, 2, 13:

sed est quod suscenset tibi,

Ter. And. 2, 6, 17:

est quod me transire oportet,

id. Hec. 2, 2, 31:

quid sit quapropter te jussi, etc.,

id. ib. 5, 1, 7:

sunt item quae appellantur alces,

Caes. B. G. 6, 27 init.:

(nationes) ex quibus sunt qui ovis vivere existimantur,

id. ib. 4, 10 fin.:

sunt qui putant posse te non decedere,

Cic. Fam. 1, 9, 25:

sunt autem, qui putant non numquam complexione oportere supersederi,

id. Inv. 1, 40, 72:

quamquam sunt, qui propter utilitatem modo petendas putant amicitias,

id. ib. 2, 55, 167:

sunt autem quae praeterii,

id. Att. 10, 4, 11:

sunt, qui abducunt a malis ad bona, ut Epicurus. Sunt, qui satis putant ostendere, nihil inopinati accidisse... Sunt etiam qui haec omnia genera consolandi colligunt,

id. Tusc. 3, 31, 76 Kuhn. N. cr.:

sunt, qui, quod sentiunt, non audent dicere,

id. Off. 1, 24, 84:

Argiletum sunt qui scripserunt ab Argola, etc.,

Varr. L. L. 5, § 157 Mull.:

sunt qui ita dicunt,

Sall. C. 19, 4:

sunt qui spiritum non recipiunt sed resorbent,

Quint. 11, 3, 55:

sunt, quos curriculo pulverem Olympicum Collegisse juvat,

Hor. C. 1, 1, 3; cf. id. S. 1, 4, 24: sunt quibus unum opus est, etc., id. C. 1, 7, 5:

sunt quibus in satira videor nimis acer,

id. S. 2, 1, 1:

sunt quorum ingenium nova tantum crustula promit,

id. ib. 2, 4, 47.—

With a subject expressed by an indefinite word or clause:

sunt alii qui te volturium vocant,

Plaut. Trin. 1, 2, 64:

est genus hominum qui se primos omnium esse volunt,

Ter. Eun. 2, 2, 17:

multae sunt causae, quam ob rem cupio abducere,

id. ib. 1, 2, 65 Fleck. (Ussing, cupiam):

erat quidam eunuchus, quem mercatus fuerat,

id. ib. 3, 5, 21:

multaeque res sunt in quibus de suis commodis viri boni multa detrahunt,

Cic. Lael. 16, 57:

sunt ejus aliquot orationes, ex quibus lenitas ejus perspici potest,

id. Brut. 48, 177:

fuerunt alia genera philosophorum, qui se omnes Socraticos esse dicebant,

id. de Or. 3, 17, 62:

nonnulli sunt, qui aluerunt, etc.,

id. Cat. 1, 12, 301:

sunt quidam, qui molestas amicitias faciunt, cum ipsi se contemni putant,

id. Lael. 20, 72:

sunt vestrum, judices, aliquam multi, qui L. Pisonem cognoverunt,

id. Verr. 2, 4, 25, § 56:

multae et pecudes et stirpes sunt, quae sine procuratione hominum salvae esse non possunt,

id. N. D. 2, 52, 130:

sunt bestiae quaedam, in quibus inest aliquid simile virtutis, etc.,

id. Fin. 5, 14, 38:

permulta sunt, quae dici possunt, quare intellegatur, etc.,

id. Rosc. Am. 33, 94; cf. id. Div. in Caecil. 7, 22; id. Off. 1, 14, 43; 1, 20, 69; id. Div. 1, 54, 123:

fuere complures, qui ad Catilinam initio profecti sunt,

Sall. C. 39, 5: haec sunt, quae clamores et admirationes in bonis oratoribus efficiunt. Cic. de Or. 1, 33, 152:

alia fuere, quae illos magnos fecere,

Sall. C. 52, 21.—

With. subj.: sunt, qui discessum animi a corpore putent esse mortem;

sunt qui nullum censeant fieri discessum,

Cic. Tusc. 1, 9, 18:

sunt qui in rebus contrariis parum sibi constent,

id. Off. 1, 21, 71:

de impudentia singulari sunt qui mirentur,

id. Verr. 2, 1, 2, § 6:

est eisdem de rebus quod dici potest subtilius,

id. Tusc. 3, 15, 32:

praesto est qui neget rem ullam percipi esse sensibus,

id. Ac. 2, 32, 101:

quicquid est quod deceat, id, etc.,

id. Off. 1, 27, 94:

sunt qui nolint tetigisse nisi illas, etc.,

Hor. S. 1, 2, 28:

sunt qui Crustis et pomis viduas venentur avaras,

id. Ep. 1, 1, 78:

vestes Gaetulo murice tinctas Sunt qui non habeant, est qui non curet habere,

id. ib. 2, 2, 182 et saep.—

With a more or less indefinite expression of the subject:

sunt quidam e nostris, qui haec subtilius velint tradere et negent satis esse, etc.,

Cic. Fam. 1, 9, 31:

rarum est quoddam genus eorum, qui se a corpore avocent,

id. Div. 1, 49, 111:

quotus igitur est quisque qui somniis pareat?

id. ib. 2, 60, 125; id. de Or. 2, 50, 196:

solus est hic, qui numquam rationes ad aerarium referat,

id. Verr. 2, 1, 38, § 98:

quae quibusdam admirabilia videntur, permulti sunt, qui pro nihilo putent,

id. Lael. 23, 86:

erat nemo in quem ea suspicio conveniret,

id. Rosc. Am. 23, 65, cf.:

quis enim miles fuit, qui Brundisii illam non viderit? quis, qui nescierit, etc.,

id. Phil. 2, 25, 61:

sit aliquis, qui nihil mali habeat,

id. Tusc. 1, 35, 85:

sunt nonnullae disciplinae, quae officium omne pervertant,

id. Off. 1, 2, 5:

est quaedam animi sanitas quae in insipientem quoque cadat,

id. Tusc. 4, 13, 30:

Syracusis lex est de religione, quae jubeat,

id. Verr. 2, 2, 51, § 126:

unus est qui curet constantia magis quam consilio,

id. Att. 1, 18, 7:

si est una ex omnibus quae sese moveat,

id. Rep. 6, 26, 28:

multi sunt, qui non acerbum judicent vivere, sed supervacuum,

Sen. Ep. 24, 26:

erant sententiae quae castra Vari oppugnanda censerent,

Caes. B. C. 2, 30:

fuere cives qui seque remque publicam obstinatis animis perditum irent,

Sall. C. 36, 4:

sunt verba et voces, quibus hunc lenire dolorem Possis,

Hor. Ep. 1, 1, 34:

sunt delicta tamen, quibus ignovisse velimus,

id. A. P. 347.—

Poet.: est, quibus (acc. to the Gr. estin hois):

est quibus Eleae concurrit palma quadrigae: est quibus in celeres gloria nata pedes,

Prop. 3, 9 (4, 8), 17.—

With dat., to belong or pertain to; or, rendering the dative as the subject of the verb, to have ( possess, = the Fr. etre a used of property, and of permanent conditions or characteristics, not of temporary states, feelings, etc.; cf. Krebs, Antibarb. p. 417 sq.): aliquid reperiret, fingeret fallacias, Unde esset adulescenti, amicae quod daret, Ter. Heaut. 3, 2, 23:

nomen Mercurio'st mihi, Plaut Am. prol. 19: nisi jam tum esset honos elo quentiae,

Cic. Brut. 10, 40:

est igitur homini cum deo similitudo,

id. Leg. 1, 8, 25:

familiaritas, quae mihi cum eo est,

id. Att. 8. 3, 2:

privatus illis census erat brevis,

Hor. C. 2, 15, 13; cf.:

Trojae et huic loco nomen est,

Liv. 1, 1, 5:

Hecyra est huic nomen fabulae,

Ter. Hec. prol. 1:

cui saltationi Titius nomen esset,

Cic. Brut. 62, 225:

cui (fonti) nomen Arethusa est,

id. Verr. 2, 4, 53, § 118:

Scipio, cui post Africano fuit cognomen,

Liv. 25, 2, 6.—With ellips. of dat. ( poet.):

nec rubor est emisse palam (sc. ei),

nor is she ashamed, Ov. A. A. 3, 167:

neque testimonii dictio est (sc. servo),

has no right to be a witness, Ter. Phorm. 2, 1, 63.—

Esse alicui cum aliquo, to have to do with, to be connected with a person:

tecum nihil rei nobis, Demipho, est,

Ter. Phorm. 2, 3, 74:

sibi cum illa mima posthac nihil futurum,

Cic. Phil. 2, 31, 77:

jussit bona proscribi ejus, quicum familiaritas fuerat, societas erat,

id. Quint. 6, 25:

si mihi tecum minus esset, quam est cum tuis omnibus,

id. Fam. 15, 10, 2.—

Esse with certain prepp. and their cases (cf. also I. A. 2. 3. 4. supra).

Esse ab aliquo, to be of a person, to be the servant, disciple, adherent, partisan, etc., of:

es ne tu an non es ab illo milite e Macedonia?

do you belong to? Plaut. Ps. 2, 2, 21:

ab Andria est ancilla haec,

Ter. And. 3, 1, 3; 4, 4, 17:

erat enim ab isto Aristotele,

Cic. de Or. 2, 38, 160:

sed vide ne hoc, Scaevola, totum sit a me,

makes for me, id. de Or 1, 13, 55 (cf. ab, I. B. 3., II. B. 2. o.). —

Esse pro aliquo, to be in favor of, make for:

(judicia) partim nihil contra Habitum valere, partim etiam pro hoc esse,

Cic. Clu. 32, 88.—

Esse ex aliqua re, to consist of, be made up of:

(creticus) qui est ex longa et brevi et longa,

Cic. de Or. 3, 47, 183; cf.:

duo extremi chorei sunt, id est, e singulis longis et brevibus,

id. Or. 63, 212:

etsi temeritas ex tribus brevibus et longa est,

id. ib. 63, 214; 64, 215 (v. also 6. infra). —

Euphem., in perf. tempp., of one who has died or a thing that has perished, to be no more, to be gone, departed, dead ( poet.):

horresco misera, mentio quoties fit partionis: Ita paene tibi fuit Phronesium,

i. e. had almost died, Plaut. Truc. 1, 2, 92:

nunc illud est, cum me fuisse quam esse nimio mavelim,

id. Capt. 3, 3, 1:

sive erimus, seu nos fata fuisse velint,

Tib. 3, 5, 32:

fuimus Troes, fuit Ilium et ingens Gloria Teucrorum,

Verg. A. 2, 325:

certus in hospitibus non est amor: errat ut ipsi, Cumque nihil speres firmius esse, fuit,

Ov. H. 16, (17), 192.—

Pregn., to be real or a fact, to be the case; so esp.: est, esto, it is even so, be it so, such is or let such be the case, granted, well, etc.:

quid tibi vis dicam, nisi quod est?

Plaut. Ep. 1, 1, 17:

sunt ista, Laeli,

Cic. Lael. 2, 6:

ista esse credere,

id. Tusc. 1, 6, 10: est vero, inquit, Africane, id. Fragm. ap. Lact. 1, 18:

est ut dicis, inquam,

id. Fin. 3, 5, 19:

sit quidem ut sex milia seminum intereant,

Col. 3, 3, 13:

esto: ipse nihil est, nihil potest,

Cic. Div. in Caecil. 15, 47; cf.:

verum esto,

id. Fin. 2, 23, 75:

esto,

Verg. A. 7, 313; 10, 67; Hor. Ep. 1, 1, 81; 1, 17, 37 al.—Hence,

The connections est ut, ubi, cum, quod, or with a subject-clause, it happens or chances that, it is the case that, there is cause or reason why, there is a time when, it is allowed or permissible that, one may, etc.

Est ut, it is the case or fact, that, etc.:

sin est, ut velis Manere illam apud te, dos hic maneat,

Ter. Phorm. 5, 7 (8), 32:

si est, ut dicat velle se, Redde,

id. Hec. 4, 1, 43:

si est, culpam ut Antipho in se admiserit,

id. Phorm. 2, 1, 40:

est, ut id maxime deceat,

Cic. Or. 59, 199:

quando fuit, ut, quod licet, non liceret?

id. Cael. 20, 48:

non est igitur, ut mirandum sit, ea praesentiri, etc.,

id. Div 1, 56, 128:

non erat, ut fieri posset, mirarier umquam,

Lucr. 5, 979:

futurum esse ut omnes pellerentur,

Caes. B. G. 1, 31:

non est, ut copia major Ab Jove donari possit tibi,

Hor. Ep. 1, 12, 2:

est ut viro vir latius ordinet Arbusta sulcis,

id. C. 3, 1, 9; Dig. 38, 7, 2.—Cf. esse after a neg., with quin:

numquam est enim, quin aliquid memoriae tradere velimus,

Auct. Her. 3, 24, 40.—Also, est ut, there is reason, that, etc.:

magis est ut ipse moleste ferat errasse se, quam ut, etc.,

Cic. Cael. 6, 14 fin.: ille erat ut odisset primum defensorem salutis meae, he had good reason for hating [p. 1799] id. Mil. 13, 35; cf.:

quid erat cur Milo optaret,

id. ib. 13, 34:

neque est ut putemus ignorari ea ab animalibus,

Plin. 18, 1, 1, § 3. —

Est ubi, sometime or another, sometimes:

erit, ubi te ulciscar, si vivo,

Plaut. Ps. 5, 2, 26:

est, ubi id isto modo valeat,

Cic. Tusc. 5, 8, 23.—

Est cum, sometimes:

est cum non est satius, si, etc.,

Auct. Her. 4, 26, 36.—

Est quod, there is reason to, I have occasion:

est quod visam domum,

Plaut. Aul. 2, 2, 26:

etsi magis est, quod gratuler tibi quam quod te rogem,

I have more reason to, Cic. Att. 16, 5, 2:

est quod referam ad consilium: sin, etc.,

Liv. 30, 31, 9:

quod timeas non est,

Ov. H. 19, 159:

nil est illic quod moremur diutius,

Ter. Heaut. 4, 7, 6:

non est quod multa loquamur,

Hor. Ep. 2, 1, 30.—Cf. with cur:

non est cur eorum spes infragatur,

Cic. Or. 2, 6:

nihil est cur,

id. Fam. 6, 20, 1.—

Est, sit, etc., with infin. in Gr. constr., it is possible, is allowed, permitted, one may, etc. (mostly poet. and post-class.):

est quadam prodire tenus, si non datur ultra,

Hor. Ep. 1, 1, 32:

Cato, R. R. prooem. § 1: scire est liberum Ingenium atque animum,

Ter. Ad. 5, 3, 42:

nec non et Tityon terrae omniparentis alumnum Cernere erat,

Verg. A. 6, 596; 8, 676; Sil. 2, 413:

neque est te fallere quicquam,

Verg. G. 4, 447:

unde Plus haurire est,

Hor. S. 1, 2, 79:

est Gaudia prodentem vultum celare,

id. ib. 2, 5, 103:

quod versu dicere non est,

id. ib. 1, 5, 87:

quod tangere non est,

Ov. M. 3, 478:

quae verbo objecta, verbo negare sit,

Liv. 42, 41, 2 Weissenb. ad loc.:

ut conjectare erat intentione vultus,

Tac. A. 16, 34:

est videre argentea vasa,

id. G. 5; Val. Max. 2, 6, 8; v. Zumpt, Gram. § 227.— With dat.:

ne tibi sit frigida saxa adire,

Prop. 1, 20, 13; Tib. 1, 6, 24 (32):

tu procul a patria (nec sit mihi credere tantum!) Alpinas nives Me sine vides,

Verg. E. 10, 46:

fuerit mihi eguisse aliquando amicitiae tuae,

Sall. J. 110, 3; Dig. 46, 3, 72, § 4.—

In eo ease ut, etc., to be in a condition to reach the point that, to be possible, etc., to be about to, on the point of, etc. ( impers. or with res, etc., as subj.):

cum jam in eo esset, ut in muros evaderet miles,

Liv. 2, 17, 5:

si viderent in eo jam esse ut urbs caperetur,

id. 28, 22, 8:

jamque in eo rem fore, ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

id. 8, 27, 3:

cum res non in eo essent ut, etc.,

id. 33, 41, 9:

non in eo esse Carthaginiensium res, ut, etc.,

id. 30, 19, 3; 34, 41. —With person. subj. (late Lat.):

cum ab Ulixe adducta Iphigenia in eo esset, ut immolaretur,

Hyg. Fab. 261. —

Like the Engl. to be, for to come, fall, reach, to have arrived, etc. (hence also with in and acc.):

ecquid in mentem est tibi, Patrem tibi esse?

Plaut. Bacch. 1, 2, 54:

nam numero mi in mentem fuit,

id. Am. 1, 1, 26:

ex eo tempore res esse in vadimonium coepit,

Cic. Quint. 5, 22:

portus in praedonum fuisse potestatem sciatis,

id. Imp. Pomp. 12, 33:

ut certior fieret, quo die in Tusculanum essem futurus,

id. Att. 15, 4, 2:

qui neque in provinciam cum imperio fuerunt,

id. Fam. 8, 8, 8:

quae ne in potestatem quidem populi Romani esset,

Liv. 2, 14, 4:

nec prius militibus in conspectum fuisse,

Suet. Aug. 16:

esse in amicitiam populi Romani dicionemque,

Cic. Div. in Caecil. 20, 66; cf.:

in eorum potestatem portum futurum,

id. Verr. 2, 5, 38, § 98; v. Gell. 1, 7, 16 sq.; Zumpt, Gram. § 316.—

Of time, to pass, elapse (rare but class.):

diem scito nullum esse, quo, etc.,

Cic. Q. Fr. 3, 3, 1.

As a copula, to be any thing or in any manner.

In gen.

With an adj., subst., or pron.:

et praeclara res est et sumus otiosi,

Cic. Lael. 5, 17:

quod in homine multo est evidentius,

id. ib. 8, 27:

sperare videor Scipionis et Laelii amicitiam notam posteritati fore,

id. ib. 4, 15:

non sum ita hebes, ut istud dicam,

id. Tusc. 1, 6, 12:

cum, ignorante rege, uter esset Orestes, Pylades Orestem se esse diceret, Orestes autem ita ut erat, Orestem se esse perseveraret,

id. Lael. 7, 24:

consul autem esse qui potui? etc.,

id. Rep. 1, 6, 10:

nos numerus sumus et fruges consumere nati,

are a mere number, Hor. Ep. 1, 2, 27:

pars non minima triumphi est victimae praecedentes,

Liv. 45, 49:

nobile erit Romae pascua vestra forum,

Prop. 4 (5), 9, 20:

sanguis erant lacrimae,

Luc. 9, 811:

ego tu sum, tu es ego: unanimi sumus,

Plaut. Stich. 5, 4, 49:

tuos sum,

id. Bacch. 1, 1, 60: domus non ea est, quam parietes nostri cingunt, Cic. Rep. 1, 13, 19:

is enim fueram, cui, etc.,

id. ib. 1, 4, 7.—

Less freq. with adv. (esp. in colloq. language): Am. Satin' tu sanus es? Sos. Sic sum ut vides, Plaut. Am. 2, 1, 57:

sic, inquit, est,

Cic. Rep. 1, 38, 60:

est, inquit, ut dicis,

id. ib. 1, 40, 63:

quod ita cum sit,

id. ib. 1, 45, 69:

quia sunt haud procul ab hujus aetatis memoria,

id. ib. 1, 1, 1 B. and K.:

nec vero habere virtutem satis est,

id. ib. 1, 2, 2: frustra id inceptum Volscis fuit. Liv. 2, 25:

dato qui bene sit: ego, ubi bene sit, tibi locum lepidum dabo,

Plaut. Bacch. 1, 1, 51:

apud matrem recte est,

Cic. Att. 1, 7:

cum in convivio comiter et jucunde fuisses,

id. Deiot. 7, 19:

omnes hanc quaestionem haud remissius sperant futuram,

id. Rosc. Am. 5, 11:

dicta impune erant,

Tac. A. 1, 72.—Esp.: facile alicubi (in aliqua re) esse, with pleasure, glad to be:

quod in maritimis facillime sum,

Cic. Fam. 2, 16, 2:

locum habeo nullum ubi facilius esse possum,

id. Att. 13, 26, 2 (on esse with an adverb, v. Haase ap. Reisig, Vorles. p. 394; cf. also bene under bonus fin.).—

In partic.

With gen. part., to be of, belong to a class, party, etc.:

in republica ita est versatus, ut semper optimarum partium et esset et existimaretur,

Nep. Att. 6, 1:

qui ejusdem civitatis fuit,

id. Them. 9, 1:

qui Romanae partis erant, urbe excesserunt,

Liv. 35, 51, 7: ut aut amicorum aut inimicorum Campani simus;

si defenditis, vestri, si deseritis, Samnitium erimus,

id. 7, 30, 9 sq. —

With gen. or abl. denoting quality.

With gen.:

nimium me timidum, nullius animi, nullius consilii fuisse confiteor,

Cic. Sest. 16, 36:

disputatio non mediocris contentionis est,

id. de Or. 1, 60, 257:

magni judicii, summae etiam facultatis esse debebit,

id. Or. 21, 70:

(virtus) nec tantarum virium est, ut se ipsa tueatur,

id. Tusc. 5, 1, 2; id. Fin. 5, 12, 36:

Sulla gentis patriciae nobilis fuit,

Sall. J. 95, 3:

summi ut sint laboris,

Caes. B. G. 4, 2:

civitas magnae auctoritatis,

id. ib. 5, 54:

refer, Cujus fortunae (sit),

Hor. Ep. 1, 7, 54:

se nullius momenti apud exercitum futurum,

Nep. Alcib. 8, 4:

qui ejusdem aetatis fuit,

id. ib. 11, 1:

invicti ad laborem corporis erat,

Liv. 9, 16:

nec magni certaminis ea dimicatio fuit,

id. 21, 60:

somni brevissimi erat,

Suet. Claud. 33.—So of extent, number, etc.:

classis centum navium,

Nep. Them. 2, 2; 2, 5:

annus trecentarum sexaginta quinque dierum,

Suet. Caes. 40.—

With abl.:

bono animo es,

Ter. Eun. 1, 2, 4:

jam aetate ea sum, ut, etc.,

id. Hec. 5, 1, 11:

bellum varia victoria fuit,

Sall. J. 5, 1:

L. Catilina nobili genere natus fuit magna vi et animi et corporis, set ingenio malo,

id. C. 5, 1:

Sulla animo ingenti,

id. J. 95, 3:

esse magna gratia,

Caes. B. G. 1, 8:

tenuissima valetudine esse,

id. ib. 5, 40:

si fuerit is injustus, timidus, hebeti ingenio atque nullo,

Cic. Tusc. 5, 15, 45:

mira sum alacritate ad litigandum,

id. Att. 2, 7, 2:

bono animo sint et tui et mei familiares,

id. Fam. 6, 18, 1:

ut bono essent animo,

id. Rep. 1, 17, 29:

ut uxores eodem jure sint quo viri,

id. ib. 1, 43, 67:

qui capite et superciliis semper est rasis,

id. Rosc. Com. 7, 20:

abi, quaere, unde domo quis, Cujus fortunae, quo sit patre quove patrono,

Hor. Ep. 1, 7, 54 (cf. I. A. 4. supra). —

With gen. or abl. of price or value.

With gen.:

pluris est oculatus testis quam auriti decem,

Plaut. Truc. 2, 6, 8:

videtur esse quantivis pretii,

Ter. And. 5, 2, 15:

a me argentum, quanti (servus) est, sumito,

id. Ad. 5, 9, 20:

si ullo in loco frumentum tanti fuit, quanti iste aestimavit,

Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194:

ager nunc multo pluris est, quam tunc fuit,

id. Rosc. Com. 12, 33:

ut quisque, quod plurimi sit, possideat, ita, etc.,

id. Par. 6, 2, 48:

magni erunt mihi tuae litterae,

id. Fam. 15, 15, 4:

parvi sunt foris arma, nisi, etc.,

id. Off. 1, 22, 76:

an emat denario quod sit mille denarium,

id. ib. 3, 23, 92:

parvi pretii est quod nihili est,

id. Q. Fr. 1, 2, 4:

mea mihi conscientia pluris est quam omnium sermo,

is worth more to me, weighs more with me, id. Att. 12, 28, 2:

neque pluris pretii cocum quam vilicum habeo,

Sall. J. 85, 39:

erat (agellus) centum milium nummum,

Plin. Ep. 6, 3, 1. —

With abl.: sextante sal et Romae et per totam I i aliam erat, was worth, stood at, Liv. 29, 37.—

With gen. of possession, etc., it belongs, pertains to; or it is the part, property, nature, mark, sign, custom, or duty of, etc.

In gen.:

audiant eos, quorum summa est auctoritas apud, etc.,

who possess, Cic. Rep. 1, 7, 12:

ea ut civitatis Rhodiorum essent,

Liv. 37, 55, 5:

teneamus eum cursum, qui semper fuit optimi cujusque,

Cic. Rep. 1, 2, 3:

quamobrem neque sapientis esse accipere habenas,

id. ib. 1, 5, 9; id. de Or. 2, 20, 86:

sapientis est consilium explicare suum, etc.,

id. ib. 2, 81, 333:

temeritas est florentis aetatis, prudentia senescentis,

id. Sen. 6, 20:

est adulescentis majores natu vereri,

id. Off. 1, 34, 122:

Aemilius, cujus tum fasces erant,

Liv. 8, 12, 13:

tota tribuniciae potestatis erat,

id. 3, 48:

alterius morientis prope totus exercitus fuit,

id. 22, 50:

jam me Pompeii totum esse scis,

Cic. Fam. 2, 13, 2:

hominum, non causarum, toti erant,

Liv. 3, 36:

plebs novarum, ut solet, rerum atque Hannibalis tota esse,

were devoted to, favored, id. 23, 14:

Dolopes numquam Aetolorum fuerant: Philippi erant,

id. 38, 3:

Ptolemaeus propter aetatem alieni arbitrii erat,

id. 42, 29:

est miserorum ut malevolentes sint,

Plaut. Capt. 3, 4, 51:

quod alterum divinitatis mihi cujusdam videtur,

Cic. de Or. 2, 20, 86:

negavit moris esse Graecorum, ut, etc.,

id. Verr. 2, 1, 26, § 66:

non est gravitatis ac sapientiae tuae, ferre immoderatius casum incommodorum tuorum,

id. Fam. 5, 16, 5:

est hoc Gallicae consuetudinis, uti, etc.,

Caes. B. G. 4, 5.—Rarely with pronom. posses.:

est tuum, Cato, videre quid agatur,

Cic. Mur. 38, 83:

fuit meum quidem jam pridem rem publicam lugere,

id. Att. 12, 28, 2.—

Esp., with gerundive, to denote tendency, effect, etc.:

quae res evertendae rei publicae solerent esse,

Cic. Verr. 2, 2, 53, § 132:

regium inperium, quod initio conservandae libertatis fuerat,

Sall. C. 6, 7:

qui utilia ferrent, quaeque aequandae libertatis essent,

Liv. 3, 31, 7:

ea prodendi imperii Romani, tradendae Hannibali victoriae esse,

id. 27, 9, 12:

nihil tam aequandae libertatis esse quam potentissimum quemque posse dicere causam,

id. 38, 51, 8:

frustrationem eam legis tollendae esse,

id. 3, 24, 1 Weissenb. ad loc.; 3, 39, 8; 5, 3, 5; 40, 29, 11.—

With dat. of the end, object, purpose, etc.:

vitam hanc rusticam tu probro et crimini putas esse oportere,

Cic. Rosc. Am. 17, 48:

etiam quae esui potuique non sunt, contineri legato,

Dig. 33, 9, 3; Gell. 4, 1, 20:

ut divites conferrent, qui essent oneri ferendo,

Liv. 2, 9:

magis vis morbi curae esset, maxime quod, etc.,

id. 4, 21, 5:

cum solvendo aere (i. e. aeri) alieno res publica non esset,

id. 31, 13:

iniciuntur ea, quae umori extrahendo sunt,

Cels. 4, 10 fin. — Esp. in phrase solvendo esse, to be solvent, able to pay:

tu nec solvendo eras,

Cic. Phil. 2, 2, 4:

cum solvendo civitates non essent,

id. Fam. 3, 8, 2 (v. solvo).—

With predicative dat. sing., denoting that which the subject is, becomes, appears to be, etc.

Without second dat. of pers.:

auxilio is fuit,

Plaut. Am. prol. 94:

magis curae'st,

id. Bacch. 4, 10, 3; id. Curc. 4, 2, 15; id. As. 1, 3, 23; id. Capt. 5, 2, 13 sq.:

cui bono fuerit,

Cic. Phil. 2, 14, 35:

eo natus sum ut Jugurthae scelerum ostentui essem,

Sall. J. 24, 10: cupis me esse nequam;

tamen ero frugi bonae,

Plaut. Ps. 1, 5, 51:

magnoque esse argumento, homines scire pleraque antequam nati sint, quod, etc.,

Cic. Sen. 21, 78:

multi Indicioque sui facti persaepe fuere, Lucr 4, 1019: ejus rei ipsa verba formulae testimonio sunt,

Cic. Rosc. Com. 4, 11:

haec res ad levandam annonam impedimento fuit,

Liv. 4, 13:

cujus rei Demosthenes atque Aeschines possunt esse documento,

Quint. 7, 1, 2.—

With second dat. of pers.:

obsecro vos ego mi auxilio sitis,

Plaut. Aul. 4, 9, 5; id. Ep. 5, 2, 11; id. Most. 1, 2, 68:

ne quid Captioni mihi sit,

id. ib. 3, 3, 19:

mihi cordi est,

id. Cist. 1, 1, 110:

ubi eris damno molestiae et dedecori saepe fueris,

id. As. 3, 2, 25:

metuo illaec mihi res ne malo magno fuat,

id. Mil. 2, 6, 12:

nec Salus nobis saluti jam esse potest,

id. Most. 2, 1, 4:

bono usui estis nulli,

id. Curc. 4, 2, 15:

quae sint nobis morbo mortique,

Lucr. 6, 1095:

quo magis quae agis curae sunt mihi,

Ter. Ad. 4, 5, 46:

omitto innumerabiles viros, quorum singuli saluti huic civitati fuerunt,

Cic. Rep. 1, 1, 1: ut mihi magnae curae tuam vitam ac dignitatem esse scires, Anton. ap. Cic. Att. 10, 8, A fin.:

accusant ei, quibus occidi patrem Sex. Roscii bono fuit,

Cic. Rosc. Am. 5, 13: haec tam parva [p. 1800] civitas praedae tibi et quaestui fuit, id. Verr. 2, 3, 37, § 85:

ea dictitare, quae detrimento, maculae, invidiae, infamiae nobis omnibus esse possint,

id. ib. 2, 3, 62, §

144: minus ea bella curae patribus erant, quam, etc.,

Liv. 35, 23, 1:

sciant patribus aeque curae fuisse, ne, etc.,

id. 4, 7, 6:

si hoc perinde curae est tibi quam illud mihi,

Plin. Ep. 6, 8, 9:

quantaeque curae tibi fuit, ne quis, etc.,

id. Pan. 25, 3:

quantae sit mihi curae,

id. Ep. 6, 8, 2:

si judicibus ipsis aut gloriae damnatio rei aut deformitati futura absolutio,

Quint. 6, 1, 12.—Rarely with dat. gerund:

nec tamen impedimento id rebus gerundis fuit,

Liv. 26, 24 (for a full account of this dative, v. Roby, Gram. 2, praef. pp. xxv.-lvi., and § 1158 sq.).—

Esse ad aliquid, to be of use for, to serve for:

vinum murteum est ad alvum crudam,

Cato, R. R. 125:

completae naves taeda et pice reliquisque rebus quae sunt ad incendia,

Caes. B. C. 3, 101:

valvae, quae olim ad ornandum templum erant maxime,

Cic. Verr. 2, 4, 56, § 124.—

Id est or hoc est, with predic.-clause by way of explanatory addition, that is, that is to say; sometimes also with a climax in the sense, which is as much as to say, or which is the same thing:

sed domum redeamus, id est ad nostros revertamur,

Cic. Brut. 46, 172:

quodsi in scena, id est in contione verum valet, etc.,

id. Lael. 26, 97:

meos amicos, in quibus est studium, in Graeciam mitto, id est ad Graecos ire jubeo,

id. Ac. 1, 2, 8:

si Epicurum, id est si Democritum probarem,

id. ib. 1, 2, 6:

ut (sapiens) aegritudine opprimatur, id est miseria,

id. Tusc. 3, 13, 27: a parte negotiali, hoc est pragmatikêi, Quint. 3, 7, 1:

cum in bona tua invasero, hoc est, cum te docuero,

id. 8, 3, 89.—

Poet., with Greek inf. pleonastically:

esse dederat monumentum,

Verg. A. 5, 572 (cf.: dôke xeinêion einai, Hom. Il. 10, 269).

sum = eum, Enn. ap. Fest., v. is.

sum- in composition, for sub before m; v. sub fin.