Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

incertum+esse

  • 41 accido

    1.
    ac-cīdo, cīdi, cīsum, 3, v. a. [caedo], to begin to cut or to cut into [cf.: adamo, addubito, etc.); hence, so to cut a thing that it falls, to fell, to cut (as verb. finit. very rare).
    I.
    Lit.:

    accidunt arbores, tantum ut summa species earum stantium relinquatur,

    Caes. B. G. 6, 27, 4:

    accisa ornus ferro,

    Verg. A. 2, 626; cf.:

    velut accisis recrescenti stirpibus,

    Liv. 26, 41, 22:

    accisis crinibus,

    cut close, Tac. G. 19: ab locustis genus omne acciditur frugum, eaten up, Arnob. 1, 3.— Poet., to use up:

    fames accisis coget dapibus consumere mensas,

    Verg. A. 7, 125.—
    II.
    Fig., to impair, weaken:

    ita proelio uno accidit Vestinorum res, ut, etc.,

    Liv. 8, 29, 12; so,

    post accisas a Camillo Volscorum res,

    id. 6, 5, 2; cf. 6, 12, 6.—Hence, accīsus, a, um, P. a., cut off or down; impaired, ruined: accisae res (opp. integrae), troubled, disordered, or unfortunate state of things:

    res,

    Cic. Prov. Cons. 14, 34; Liv. 3, 10, 8; 8, 11, 12 al.:

    copiae,

    Hirt. B. G. 8, 31; Liv. 8, 11, 8:

    robur juventutis,

    id. 7, 29 fin.:

    opes,

    Hor. S. 2, 2, 114:

    accisae desolataeque gentes,

    Sil. 8, 590:

    reliquiae (hostium),

    Tac. A. 1, 61.
    2.
    ac-cĭdo, cīdi, no sup., 3, v. n. [cado], to fall upon or down upon a thing, to reach it by falling.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. constr. with ad, in, local adverbs, with dat. or absol.: utinam ne accidisset abiegna ad terram trabes, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22 (Trag. p. 281 ed. Vahl., where it is: accĕdisset, acc. to the MSS., v. Vahl. N. v.):

    signa de caelo ad terram,

    Plaut. Rud. prol. 8; so,

    tam crebri ad terram accidebant quam pira,

    id. Poen. 2, 38: trabs in humum accidens, Varr. ap. Non. 494 fin.; so,

    imago aetheris ex oris in terrarum accidat oras,

    Lucr. 4, 215:

    rosa in mensas,

    Ov. F. 5, 360: quo Castalia per struices saxeas lapsu accidit, Liv. Andr. ap. Fest. p. 310 Müll. (Rib. Trag. Rel. p. 5):

    ut missa tela gravius acciderent,

    fall upon, hit, Caes. B. G. 3, 14; so Liv. 2, 50, 7.—
    B.
    Esp.: a. ad genua or genibus, of a suppliant, to fall at one's knees: me orat mulier lacrimansque ad genua accidit, Enn. ap. Non. 517, 15 (Com. v. 9 ed. Vahl.); so Ter. Hec. 3, 3, 18; Suet. Caes. 20; id. Claud. 10;

    for which: genibus praetoris,

    Liv. 44, 31;

    also: ad pedes,

    Cic. Att. 1, 14, 5, and absol.: quo accĭdam? quo applicem? Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 114 ed. Vahl., where it is accĕdam).—
    C.
    Transf., to strike the senses, to reach a thing by means of the senses; constr. with ad, the dat. or acc.: vox, sermo accidit ad aurīs (or auribus; also, aurīs alicujus), the voice, the speech falls upon or reaches the ear: nota vox ad aurīs accidit, Att. ap. Non. 39, 5:

    nova res molitur ad aurīs accidere,

    Lucr. 2, 1024; and:

    nihil tam populare ad populi Romani aurīs accidisse,

    Cic. Sest. 50, 107:

    auribus,

    Liv. 24, 46, 5; Quint. 12, 10, 75:

    aurīs,

    Plaut. Stich. 1, 2, 31; absol., Liv. 10, 5, 2; 27, 15, 16 sq.; Curt. 4, 4, 5 al.; cf.

    also: clamor accidit ad aurīs,

    Liv. 26, 40, 10; and absol.:

    clamor accidit,

    id. 4, 33, 9; 40, 32, 2;

    likewise: nomen famaque alicujus accidit ad aliquem,

    id. 21, 10, 12; v. Fabri ad h. l.—Hence sometimes in Livy: vox or fama accidit (ad aurīs or ad aliquem), with an acc. c. inf.:

    ut vox etiam ad hostes accideret captum Cominium esse,

    Liv. 10, 41, 7:

    quia repente fama accidit classem Punicam adventare,

    the report came, id. 27, 29, 7; v. Weissenb. a. h. l.
    II.
    Fig.
    A.
    In gen., to fall out, come to pass, happen, occur; and with dat. pers., to happen to, to befall one. (The distinction between the syn. evenio, accido, and contingo is this: evenio, i. e. ex-venio, is used of either fortunate or unfortunate events: accido, of occurrences which take us by surprise; hence it is used either of an indifferent, or, which is its general use, of an unfortunate occurrence: contingo, i. e. contango, indicates that an event accords with [p. 17] one's wishes; and hence is generally used of fortunate events. As Isid. says, Differ. 1: Contingunt bona: accidunt mala: eveniunt utraque):

    res accidit,

    Caes. B. G. 1, 14;

    Id acciderat, ut Galli consilium caperent,

    ib. 3, 2:

    si quid adversi acciderit,

    Cic. Ac. 2, 38, 121; cf. ib. 1, 26, 57:

    nollem accidisset tempus, in quo, etc.,

    id. Fam. 3, 10:

    si qua calamitas accidisset,

    id. Verr. 2, 3, 55: id. Rosc. Am. 34:

    contra opinionem accidit,

    Caes. B. G. 3, 9:

    pejus Sequanis accidit,

    ib. 1, 31:

    periculum accidit,

    ib. 3, 3:

    detrimentum accidit,

    ib. 7, 52. Also of fortunate occurrences:

    omnia tibi accidisse gratissima,

    Cic. Fam. 3, 1; 11, 15:

    accidit satis opportune,

    Caes. B. G. 4, 22; cf. Brem. Nep. Milt. 1, 1; Herz. Caes. B. G. 7, 3.—Constr. with ut (Zumpt, § 621), sometimes with quod:

    accidit perincommode, quod eum nusquam vidisti,

    Cic. Att. 1, 17; or with inf.:

    nec enim acciderat mihi opus esse,

    id. Fam. 6, 11. Pleonast. in narrations: accidit ut, it happened, or came to pass, that: accidit ut una nocte omnes Hermae dejicerentur, it happened that, etc., Nep. Alc. 3, 2; so Cic. Fam. 3, 8, 8; id. Att. 1, 5, 4 al.—
    B.
    In part.
    1.
    Si quid cui accidat, or si quid humanitus accidat, euphemist. for to die; if any thing should happen to one (for which Ennius says:

    si quid me fuerit humanitus, Ann. v. 128 ed. Vahl.): si quid pupillo accidisset,

    Cic. Inv. 2, 21; Caes. B. G. 1, 18;

    si quid mihi humanitus accidisset,

    Cic. Phil. 1, 4; Dig. 34, 4, 30 § 2 al. (cf. the Greek ei ti pathoi); so, per aposiopesin, sive—quod heu timeo, sive superstes eris, Ov. Her. 13, 164. (But Cic. Mil. 22, 58; Caes. B. G. 2, 35, and similar passages, are to be taken in the usual signif.)—
    2.
    To turn out (this very rare):

    timeo “incertum” hoc quorsum accidat,

    Ter. And. 1, 5, 29:

    si secus acciderit,

    Cic. Fam. 6, 21, 2. —
    3.
    In gram., to belong to:

    plurima huic (verbo) accidunt (i. e. genus, tempora),

    Quint. 1, 5, 41 al.

    Lewis & Short latin dictionary > accido

  • 42 sumptus

    1.
    sumptus, a, um, Part. of sumo.
    2.
    sumptus,, ūs ( gen. sumpti, Cato, R. R. 22, 3; Lucil., Turp., Caecil., and Varr. ap. Non. 484, 30 sq.; Turp. ib. 132, 16; Plaut. Trin. 2, 1, 21; id. Cas. 2, 7, 2), m. [sumo, II. D.], expense, cost, charge (class.; used alike in sing. and plur.; cf.

    impendium): at tibi tanto sumptui esse mihi molestum'st,

    Plaut. Mil. 3, 1, 78:

    quor tu his rebus sumptum suggeris,

    Ter. Ad. 1, 1, 37; 3, 3, 16; 5, 3, 21:

    sine sumptu tuo,

    id. Eun. 5, 8, 46:

    perpetuos sumptus suppeditare, nec solum necessarios, sed etiam liberales,

    Cic. Off. 2, 12, 42:

    illud te rogo, sumptu ne parcas,

    id. Fam. 16, 4, 2:

    extra modum sumptu et magnificentiā prodire,

    id. Off. 1, 39, 140; cf.:

    sumptus epularum,

    id. Tusc. 5, 34, 97:

    quid sumptūs in eam rem aut laboris insumpserit,

    id. Inv. 2, 38, 113:

    ad incertum casum et eventum certus quotannis labor et certus sumptus impenditur,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

    sumptum in rem militarem facere,

    id. Fam. 12, 30, 4:

    omnino nullus in imperio meo sumptus factus est,

    id. Att. 6, 2, 4:

    nulli sumptūs, nulla jactura,

    id. Cael. 16, 38; cf. id. Att. 5, 21, 5:

    adventus noster nemini ne minimo quidem fuit sumptui,

    id. ib. 5, 14, 2:

    sumptum nusquam melius posse poni,

    id. Q. Fr. 3, 1, 2, § 3:

    exiguus sumptus aedilitatis fuit,

    id. Off. 2, 17, 59:

    quaestores sumptum, quem oportebat dari, non dederunt,

    id. Inv. 2, 29, 87:

    si qui suo sumptu functus esset officio,

    id. Fam. 3, 8, 3:

    magnum numerum equitatūs suo sumptu alere,

    Caes. B. G. 1, 18:

    publico sumptu,

    Liv. 40, 38, 6:

    oppida publico Sumptu decorare,

    Hor. C. 2, 15, 19:

    quom tolerare hujus sumptus non queat,

    Ter. Heaut. 3, 2, 33:

    ubi videbit tantos sibi sumptus domi Cottidianos fieri,

    id. ib. 5, 4, 5;

    5, 1, 57: unde in eos sumptus pecunia erogaretur,

    Liv. 1, 20, 5:

    in his immanibus jacturis infinitisque sumptibus,

    Cic. Off. 2, 16, 56:

    minuendi sunt sumptus,

    id. Leg. 2, 23, 59:

    sumptus, quos in cultum praetorum socii facere soliti erant, circumcisi aut sublati,

    Liv. 32, 27, 4: servi qui opere rustico Faciundo facile sumptum exercerent suum, could pay their expenses, i. e. the cost of keeping them, Ter. Heaut. 1, 1, 91:

    non amplius in singulas cenas sumptus esse facturos,

    Gell. 2, 24, 2:

    cenarum,

    id. 2, 24, 12; 2, 24, 15.

    Lewis & Short latin dictionary > sumptus

  • 43 decor [1]

    1. decor, ōris, m. (deceo), die Angemessenheit, der Anstand, die Schicklichkeit ( das Schickliche), die Zierde, I) im allg.: mobilibus decor, maturis dandus et annis, Hor.: sua cuique proposita lex, suus cuique decor est, Quint.: cuncta ad decorem imperii composita, Tac.: u. (in der Rede) mire custoditur decor, Quint.: in personis decor, angemessene Behandlung der Charaktere, Quint. – Plur., scenaique simul varios splendere decores, Lucr. 4, 980. – II) insbes., der körperl. Anstand, die Anmut, der Liebreiz, die Holdseligkeit, das stattliche Aussehen, te decor iste, quod optas, esse vetat, Ov.: pueritiae maximus in exitu decor est, Sen.: filia eius eximiā corporis specie et decore habitus in barbaris raro, Curt.: decor oris cum quadam maiestate, Tac.: incertum ob decorem an quid aliud vitro corpora infecti, Mela. – v. Lebl., palmetis (est) proceritas et decor, Tac. hist. 5, 6. – personif., Hor. carm. 2, 11, 6.

    lateinisch-deutsches > decor [1]

  • 44 vesper

    vesper, eris, m. u. vesper, erī, m. (εσπερος), I) der Abendstern, Nom. vesper, Verg. georg. 1, 251. Plin. 2, 36. Mart. Cap. 8. § 883. Paul. ex Fest. 368, 16 (wo vesper stella): Abl. vespero, Hor. carm. 2, 9, 10 u. 3, 19, 26. – II) meton.: A) der Abend (des Tages), die Abendzeit, Nom. vesper, Sall., Liv. u.a.: diei od. iam diei vesper erat, Sall. u. Dict.: Genet., primā vesperi (sc. horā), Caes. b.c. 1, 20, 1: vesperis illius secuto mane, Auson. epist. 19 extr. p. 180 Schenkl; vgl. Paul. Nol. nat. 11, 511: Akk., ante vesperum, ad vesperum, Cic.: sub vesperum, Caes.: Abl., primo vespere, Caes.: urgente iam vespere (als es schon stark gegen A. ging) proficisci, Lact.: sero vespere, Ov.: sub vespero, Flor. – dah. Abl. adv., vespere u. vesperī, abends,des Abends, am Abend, spät, heri vesperi, Cic.: tam vesperi, so spät (abends), Ter.: alqm vespere visitare, jmdm. einen Abendbesuch machen, Augustin.: reddidit vespere, Cic. – Sprichw., quid vesper ferat, incertum est, es kann vor Abend leicht anders werden, Liv. 45, 8, 6: nescis quid vesper serus vehat, Varro bei Gell. 13, 11, 1; vgl. quivis beatus versā rotā fortunae ante vesperum potest esse miserrimus, Amm. 26, 8, 13. – quid vesper serus vehat, sol tibi signa dabit, was der späte Abend bringt, Verg. georg. 1, 461 sqq. – de vesperi alcis cenare, an jmds. Tische essen, von jmd. erhalten werden, Plaut. rud. 181: dagegen de vesperi suo vivere, sich selbst beköstigen, sein eigener Herr sein, Plaut. mil. 995. – B) der Abend = die Abendgegend, der Westen, Verg. Aen. 5, 19. Ov. trist, 1, 2, 28: dah. für die im Westen wohnenden Völker, Sil. 3, 325: u. das »Abendland«, von Italien aus = Spanien, Lucan. 7, 17. – / vesper als neutr., novissimum vesper, Varro LL. 9, 73: alterum vesper adest, ibid. 7, 50 (nach Lachmanns Verbesserung).

    lateinisch-deutsches > vesper

  • 45 Abend

    Abend, I) Zeitabschnitt des Tages: vesper (in der klass. Prosa seltener vespera). – tempus vespertinum (Abendzeit). – occasus solis (Sonnenuntergang). – gegen A., ad od. sub vesperum; sub occasum solis: abends, vespere, gew. adv. vesperi: abends spät, pervesperi: abends zuvor, pridie vesperi: heute abend, hodie vesperi: gestern abend, heri vesperi: bei einbrechendem A., primo vespere; ubi coepit advesperascere; cum iam advesperasceret: vor A., ante vesperum: bis zum A., ad vesperum: vom A. bis zum Morgen, a vespere usque ad mane: vom Morgen bis zum A., a mane usque ad vesperum. – es wird A., vesperascit caelum od: dies; u. bl. vesperascit: es geht schon gegen A., iam advesperascit; vergit in vesperum dies: es geht schon stark gegen A., iam praeceps in occasum sol est: es ist schon A., iam diei vesper est; iam vesperavit: guten Abend! salve! vd. (beim Scheiden) vale!: jmdm. guten A. wünschen, salvere (beim Kommen) od. valere (beim Scheiden) alqm iubeo. – Sprichwörtl., es ist noch nicht aller Tage A., nondum omnium dierum sol occĭdit (Liv. 39, 26, 9): es kann vor A. leicht anders werden, quid vesper ferat, incertum est (Liv. 45, 8, 6). – Bildl., der A. des Lebens, s. Lebensabend: am letzten A. seines Lebens, supremo vitae die; die vitae suae postremo. – II) meton., Himmelsgegend = Westen, w. s. – Abendbesuch bekommen, alqs me convenit vesperi: bei jmd. einen A. machen, convenire alqm vesperi. Abendbrot, cibus vespertinus. Abenddämmerung, crepusculum (Ggstz. diluculum). – in der A., crepusculo; gew. primo vespere (bei Anbruch des Abends); cum advesperavisset (als der Abend herangerückt war): mit der A., ubi coepit advesperascere; [7] cum iam advesperasceret. Abendessen, cibus vespertinus. – als Souper, epulae vespertinae. Abendgebet, *precatio ante somnum facta (das Beten). – *preces vespertinae (das Gebet). – sein A. verrichten, *ante somnum precari ad Deum. Abendgegend, I) Gegend, die gegen Westen liegt: regio ad occidentem vergens. – II) Himmelsgegend, s. Westen. – Abendkälte, frigus vespertinum. Abendkost, s. Abendessen. – Abendkühle, frigus vespertinum. Abendland, I) = Abendgegend no. I. – II) Westland, Singul. kollektiv od. Plur. Abendländer, abeuntis solis partes (Ggstz. orientis solis partes); occĭdens (Ggstz. oriens). Abendländer = Bewohner des Abendlandes, ad occasum habitantes. abendländisch, I) der Bewohner des Abendlandes: ad occasum habitantium. – II) = westlich, w. s. – abendlich, I) zum Abend gehörend, am A. geschehend: vespertinus. – II) gegen Abend (Westen) liegend, s. westlich. – Abendluft, I) am Abend wehende Luft: aura vespertina. – II) = Westluft, Westwind, w. s. – Abendmahl,- mahlzeit, I)= Abendessen, w. s. – II) als kirchliche Feier: cena od. mensa Dominica (Eccl.); epulae sacrae (Eccl.). – od. als Liebesmahl, eucharistia (Eccl.). – od. als Kommunion, communio sancti altaris (Eccl.). – zum A. gehen, accedere ad mensam Dominicam (Eccl.): das A. feiern, *celebrare eucharistiam (von mehreren). – Abendrot,- röte, *rubor caeli vespertini. abends, s. Abend. – Abendseite, s. Westseite. – Abendsonne, sol vespertinus (Ggstz. sol matutinus). – sol occĭdens (untergehende Sonne, Ggstz. sol oriens). – die A. haben, soli vespertino obvium esse (v. Örtl.). – Abendstern, Hesperus (Ἕσπερος); rein lat. Vesper; stella Veneris. Abendstunde, horavespertina (eine Stunde des Abends). – tempus vespertinum (Abendzeit). – in der A., primo vespere; ubi iam vesperaverat. Abendtau, rosvespertinus. Abendtisch, s. Abendessen. – Abendwind, I) am Abend wehender Wind: ventusvespertinus. – II) = Westwind, w. s. – Abendzeit, tempus vespertinum. – tempora vespertina (im allg.). – horae vespertinae (Abendstunden). – um die A., cum iam advesperasceret: zur A., vespertino tempore; vespertinis temporibus (allemal zur A.).

    deutsch-lateinisches > Abend

  • 46 stammeln

    stammeln, balbutire( intr. u. tr.).balbum esse. linguā haesitare( intr.).loqui incertā voce( intr., v. Kindern). – Stammeln, das, haesitantia linguae. stammelnd, balbutiens; balbus: der stammelnde Mund, os balbum: os incertum (eines Kindes).

    deutsch-lateinisches > stammeln

  • 47 decor

    1. decor, ōris, m. (deceo), die Angemessenheit, der Anstand, die Schicklichkeit ( das Schickliche), die Zierde, I) im allg.: mobilibus decor, maturis dandus et annis, Hor.: sua cuique proposita lex, suus cuique decor est, Quint.: cuncta ad decorem imperii composita, Tac.: u. (in der Rede) mire custoditur decor, Quint.: in personis decor, angemessene Behandlung der Charaktere, Quint. – Plur., scenaique simul varios splendere decores, Lucr. 4, 980. – II) insbes., der körperl. Anstand, die Anmut, der Liebreiz, die Holdseligkeit, das stattliche Aussehen, te decor iste, quod optas, esse vetat, Ov.: pueritiae maximus in exitu decor est, Sen.: filia eius eximiā corporis specie et decore habitus in barbaris raro, Curt.: decor oris cum quadam maiestate, Tac.: incertum ob decorem an quid aliud vitro corpora infecti, Mela. – v. Lebl., palmetis (est) proceritas et decor, Tac. hist. 5, 6. – personif., Hor. carm. 2, 11, 6.
    ————————
    2. decor, oris (v. decus, wie bicorpor v. bis u. corpus, s. Prisc. 6, 47), Adi., zierlich, magnam domum decoremque, Naev. bell. Pun. fr. inc. II. p. 17 V.: equis et armis decoribus cultus, Sall. hist. fr. 3, 14 (11): decori toro, Apul. de deo Socr. 2.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > decor

  • 48 vesper

    vesper, eris, m. u. vesper, erī, m. (εσπερος), I) der Abendstern, Nom. vesper, Verg. georg. 1, 251. Plin. 2, 36. Mart. Cap. 8. § 883. Paul. ex Fest. 368, 16 (wo vesper stella): Abl. vespero, Hor. carm. 2, 9, 10 u. 3, 19, 26. – II) meton.: A) der Abend (des Tages), die Abendzeit, Nom. vesper, Sall., Liv. u.a.: diei od. iam diei vesper erat, Sall. u. Dict.: Genet., primā vesperi (sc. horā), Caes. b.c. 1, 20, 1: vesperis illius secuto mane, Auson. epist. 19 extr. p. 180 Schenkl; vgl. Paul. Nol. nat. 11, 511: Akk., ante vesperum, ad vesperum, Cic.: sub vesperum, Caes.: Abl., primo vespere, Caes.: urgente iam vespere (als es schon stark gegen A. ging) proficisci, Lact.: sero vespere, Ov.: sub vespero, Flor. – dah. Abl. adv., vespere u. vesperī, abends,des Abends, am Abend, spät, heri vesperi, Cic.: tam vesperi, so spät (abends), Ter.: alqm vespere visitare, jmdm. einen Abendbesuch machen, Augustin.: reddidit vespere, Cic. – Sprichw., quid vesper ferat, incertum est, es kann vor Abend leicht anders werden, Liv. 45, 8, 6: nescis quid vesper serus vehat, Varro bei Gell. 13, 11, 1; vgl. quivis beatus versā rotā fortunae ante vesperum potest esse miserrimus, Amm. 26, 8, 13. – quid vesper serus vehat, sol tibi signa dabit, was der späte Abend bringt, Verg. georg. 1, 461 sqq. – de vesperi alcis cenare, an jmds. Tische essen, von jmd. erhalten werden, Plaut. rud.
    ————
    181: dagegen de vesperi suo vivere, sich selbst beköstigen, sein eigener Herr sein, Plaut. mil. 995. – B) der Abend = die Abendgegend, der Westen, Verg. Aen. 5, 19. Ov. trist, 1, 2, 28: dah. für die im Westen wohnenden Völker, Sil. 3, 325: u. das »Abendland«, von Italien aus = Spanien, Lucan. 7, 17. – vesper als neutr., novissimum vesper, Varro LL. 9, 73: alterum vesper adest, ibid. 7, 50 (nach Lachmanns Verbesserung).

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > vesper

  • 49 labor

        labor (old labōs, T., S., Ct.), ōris, m    [3 LAB-], labor, toil, exertion: ingenium ab labore proclive ad lubidinem, T.: quanto labore partum: non intermissus remigandi, Cs.: res est magni laboris: ad incertum casum labor impenditur: multum operae laborisque consumere: laborem exanclare: se in magnis laboribus exercere: patiens laborum, S.: summi laboris esse, capable of great exertion, Cs.: magni formica laboris, H.: victus suppeditabatur sine labore: quantum meruit labor, Iu.: numerentur labores, be valued, Iu.: quae (loca) capere labor erat, a hard task, L.— Drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering: ex eo quem capit Laborem! T.: Mox et frumentis labor additus, V.: secundis laboribus pubes crevit, successful battles, H.: castrorum labores, Iu.: Lucinae labores, V.: iucundi acti labores: labores solis, eclipses of the sun, V.: lunae labores, V.—Of plants: hunc perferre laborem, the work of growth, V.— A work, product of labor: ita multorum mensium labor interiit, Cs.: Hic labor ille domūs, V.: Polycliti Multus, Iu.—Person.: Labōs, Toil, the genius of toil, V.
    * * *
    I
    labi, lapsus sum V DEP
    slip, slip and fall; slide, glide, drop; perish, go wrong
    II
    effort, labor, toil, exertion, work; suffering, distress, hardship

    Latin-English dictionary > labor

  • 50 volgus or vulgus

        volgus or vulgus ī, n (acc. also volgum, m, Cs., S., L., V.)    [VERG-], the mass, multitude, people, public, crowd: non est consilium in volgo: incertum, V.: quod in volgus gratum esse sentimus, with the public: (dies) in volgus ignotus, i. e. generally unobserved: milite in volgus laeto, i. e. the rank and file, L.: militare, the common soldiers, Cu.—Masc.: spargere voces In volgum, V.: in volgum disciplinam efferri, Cs.: huic apud volgum fides fuit, L.—A mass, crowd, throng, multitude: patronorum: Densum (umbrarum), H.: incautum (ovium), V.—The crowd, vulgar, mob, rabble, populace: sapientis iudicium a iudicio volgi discrepat: volgus fuimus sine gratiā, sine auctoritate, S.: gratiam ad volgum quaesierat, L.: Vulgus proceresque gemunt, O.

    Latin-English dictionary > volgus or vulgus

  • 51 ambiguum

    ambĭgŭus, a, um, adj. [ambigo], going about, hither and thither.
    I.
    Lit.:

    per ambiguum favorem gratiam victoris spectare,

    i. e. in that they show equal friendliness to both sides, Liv. 21, 52:

    ambiguus Proteus,

    who sometimes takes one form, sometimes another, changeable, Ov. M. 2, 9:

    ambiguus fuerit, modo vir, modo femina, Scython,

    id. ib. 4, 280:

    Inque virum soliti vultus mutare ferinos Ambigui prosecta lupi,

    they sometimes assume the form of a wolf and sometimes that of a man, id. ib. 7, 271:

    promisit Ambiguam Salamina, h. l. = alteram,

    a second Salamis, Hor. C. 1, 7, 29. —
    II.
    Transf.
    A.
    Uncertain, doubtful (syn.: dubius, incertus): ambiguum est quod in ambas agi partes animo potest. Hujusmodi apud Graecos amphibola dicuntur, Paul. ex Fest. p. 17 Müll.:

    quidquid incerti mihi in animo prius aut ambiguom fuit, Nunc liquet, nunc defaecatum est,

    Plaut. Ps. 2, 4, 69: etiam si dudum fuerat ambiguom hoc mihi, * Ter. Hec. 4, 4, 26:

    difficile et ambiguum,

    Vulg. Deut. 17, 8:

    haud ambiguus rex, i. e. sine dubio rex futurus,

    Liv. 40, 8.— Subst.: ambĭgŭum, i, n., doubt, uncertainty:

    in ambiguo est,

    Plaut. Trin. 2, 4, 193:

    in ambiguo relinquere,

    Lucr. 4, 1133: non habui ambiguum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11:

    servet in ambiguo Juppiter,

    Hor. Ep. 1, 16, 28:

    non sane alias magis in ambiguo Britannia fuit,

    Tac. Agr. 5.—Also in acc. absol. in the Gr. manner: Ambiguum Clymene precibus Phaëthontis an irā Mota magis, it being uncertain whether, etc., Ov. M. 1, 765 (so, incertum, Tac. Agr. 7:

    dubium,

    id. A. 1, 5).—
    B.
    Of discourse, obscure, dark, ambiguous:

    scriptum,

    Cic. Top. 25:

    verba ambigua distinximus,

    id. Or. 29, 102:

    oracula,

    id. Div. 2, 56:

    responsa,

    Suet. Tib. 24:

    divinatio,

    Vulg. Ezech. 12, 24.— Subst.: ambĭgŭum, i, n., an obscure, dark saying:

    ambiguorum complura sunt genera,

    Cic. de Or. 2, 26, 111; 2, 61, 250; Auct. ad Her. 1, 6; 1, 12 al.:

    voces,

    Verg. A. 2, 98.—
    C.
    Trop., uncertain, wavering; not to be relied on, untrustworthy. —So of moral conduct:

    esse ambiguā fide,

    Liv. 6, 2:

    puer acris ingenii sed ambigui,

    Plin. Ep. 4, 2:

    femina bonis atque honestis moribus, non ambiguā pudicitiā,

    Gell. 3, 16:

    per ambiguas vias,

    Ov. H. 10, 62:

    domum timet ambiguam Tyriosque bilinguis,

    Verg. A 1, 661.—Of fortune, changing, fluctuating: ambiguarum rerum sciens, Tac. A. 1, 64.
    In Tac.
    with gen.:

    ambiguus imperandi,

    irresolute, Tac. A. 1, 7:

    pudoris ac metus,

    wavering between shame and fear, id. ib. 2, 40:

    futuri,

    id. H. 3, 43.— Adv.: ambĭguē, doubtfully, ambiguously, Cic. de Or. 2, 26; id. N. D. 1, 31; Aur. Vict. 35:

    pugnare,

    with doubtful success, Tac. A. 2, 21 al.

    Lewis & Short latin dictionary > ambiguum

  • 52 ambiguus

    ambĭgŭus, a, um, adj. [ambigo], going about, hither and thither.
    I.
    Lit.:

    per ambiguum favorem gratiam victoris spectare,

    i. e. in that they show equal friendliness to both sides, Liv. 21, 52:

    ambiguus Proteus,

    who sometimes takes one form, sometimes another, changeable, Ov. M. 2, 9:

    ambiguus fuerit, modo vir, modo femina, Scython,

    id. ib. 4, 280:

    Inque virum soliti vultus mutare ferinos Ambigui prosecta lupi,

    they sometimes assume the form of a wolf and sometimes that of a man, id. ib. 7, 271:

    promisit Ambiguam Salamina, h. l. = alteram,

    a second Salamis, Hor. C. 1, 7, 29. —
    II.
    Transf.
    A.
    Uncertain, doubtful (syn.: dubius, incertus): ambiguum est quod in ambas agi partes animo potest. Hujusmodi apud Graecos amphibola dicuntur, Paul. ex Fest. p. 17 Müll.:

    quidquid incerti mihi in animo prius aut ambiguom fuit, Nunc liquet, nunc defaecatum est,

    Plaut. Ps. 2, 4, 69: etiam si dudum fuerat ambiguom hoc mihi, * Ter. Hec. 4, 4, 26:

    difficile et ambiguum,

    Vulg. Deut. 17, 8:

    haud ambiguus rex, i. e. sine dubio rex futurus,

    Liv. 40, 8.— Subst.: ambĭgŭum, i, n., doubt, uncertainty:

    in ambiguo est,

    Plaut. Trin. 2, 4, 193:

    in ambiguo relinquere,

    Lucr. 4, 1133: non habui ambiguum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11:

    servet in ambiguo Juppiter,

    Hor. Ep. 1, 16, 28:

    non sane alias magis in ambiguo Britannia fuit,

    Tac. Agr. 5.—Also in acc. absol. in the Gr. manner: Ambiguum Clymene precibus Phaëthontis an irā Mota magis, it being uncertain whether, etc., Ov. M. 1, 765 (so, incertum, Tac. Agr. 7:

    dubium,

    id. A. 1, 5).—
    B.
    Of discourse, obscure, dark, ambiguous:

    scriptum,

    Cic. Top. 25:

    verba ambigua distinximus,

    id. Or. 29, 102:

    oracula,

    id. Div. 2, 56:

    responsa,

    Suet. Tib. 24:

    divinatio,

    Vulg. Ezech. 12, 24.— Subst.: ambĭgŭum, i, n., an obscure, dark saying:

    ambiguorum complura sunt genera,

    Cic. de Or. 2, 26, 111; 2, 61, 250; Auct. ad Her. 1, 6; 1, 12 al.:

    voces,

    Verg. A. 2, 98.—
    C.
    Trop., uncertain, wavering; not to be relied on, untrustworthy. —So of moral conduct:

    esse ambiguā fide,

    Liv. 6, 2:

    puer acris ingenii sed ambigui,

    Plin. Ep. 4, 2:

    femina bonis atque honestis moribus, non ambiguā pudicitiā,

    Gell. 3, 16:

    per ambiguas vias,

    Ov. H. 10, 62:

    domum timet ambiguam Tyriosque bilinguis,

    Verg. A 1, 661.—Of fortune, changing, fluctuating: ambiguarum rerum sciens, Tac. A. 1, 64.
    In Tac.
    with gen.:

    ambiguus imperandi,

    irresolute, Tac. A. 1, 7:

    pudoris ac metus,

    wavering between shame and fear, id. ib. 2, 40:

    futuri,

    id. H. 3, 43.— Adv.: ambĭguē, doubtfully, ambiguously, Cic. de Or. 2, 26; id. N. D. 1, 31; Aur. Vict. 35:

    pugnare,

    with doubtful success, Tac. A. 2, 21 al.

    Lewis & Short latin dictionary > ambiguus

  • 53 ceterus

    cētĕrus ( caet-), a, um (the nom. sing. masc. not in use; the sing., in gen., rare; in Cic. perh. only three times), adj. [pronom. stem ki, and compar. ending; cf. heteros], the other, that which exists besides, can be added to what is already named of a like kind with it; the other part (while reliquus is that which yet remains of an object, the rest;

    e. g. stipendium pendere et cetera indigna pati,

    and endured other indignities of the kind, Liv. 21, 20, 6. On the other hand:

    jam vero reliqua—not cetera —quarta pars mundi ea et ipsa totā naturā fervida est, et ceteris naturis omnibus salutarem impertit et vitalem calorem,

    Cic. N. D. 2, 10, 27; cf. Hand, Turs. II. p. 33; Doed. Syn. 1, p. 83. Still these ideas, esp. after the Aug. per., are often confounded, and the Engl., the remainder, the rest, and the adverb. phrase for the rest, etc., can be used interchangeably for both words).
    1.
    Sing.
    a.
    Masc.:

    si vestem et ceterum ornatum muliebrem pretii majoris habeat,

    Cic. Inv. 1, 31, 51 (also in Quint. 5, 11, 28); Nep. Dat. 3, 1:

    laeta et imperatori ceteroque exercitui,

    Liv. 28, 4, 1:

    vestitu calciatuque et cetero habitu,

    Suet. Calig. 52: illos milites subduxit, exercitum ceterum servavit, Cato ap. Gell. 3, 7, 19:

    cohortes veteranas in fronte, post eas ceterum exercitum in subsidiis locat,

    Sall. C. 59, 5:

    a cetero exercitu,

    Curt. 5, 9, 11; Tac. Agr. 17; Suet. Galb. 20 fin.:

    de cetero numero candidatorum,

    id. Caes. 41.—
    b.
    Fem.:

    cetera jurisdictio,

    Cic. Att. 6, 2, 5:

    vita,

    Sall. C. 52, 31:

    aetas,

    Verg. G. 3, 62:

    nox,

    Ov. M. 12, 579:

    silva,

    id. ib. 8, 750:

    turba,

    id. ib. 3, 236; 12, 286; Hor. S. 2, 8, 26:

    classis,

    Liv. 35, 26, 9:

    deprecatio,

    id. 42, 48, 3; 21, 7, 7:

    inter ceteram planitiem mons,

    Sall. J. 92, 5:

    Graeciam,

    Nep. Paus. 2, 4:

    aciem,

    Liv. 6, 8, 6:

    multitudinem,

    id. 35, 30, 8:

    (super) turbam,

    Suet. Calig. 26:

    manum procerum,

    Tac. Or. 37:

    pro ceterā ejus audaciā atque amentiā,

    Cic. Verr. 2, 1, 2, § 6:

    pluviā (aquā) utebantur,

    Sall. J. 89, 6:

    ceterā (ex) copiā militum,

    Liv. 35, 30, 9; Plin. Ep. 2, 16, 1:

    ceterā (pro) reverentiā,

    id. ib. 3, 8, 1:

    ceterā (cum) turbā,

    Suet. Claud. 12 al. —
    c.
    Neutr.:

    cum a pecu cetero absunt,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 20:

    non abhorret a cetero scelere,

    Liv. 1, 48, 5; Suet. Aug. 24:

    cetero (e) genere hominum,

    id. ib. 57:

    quanto violentior cetero mari Oceanus,

    Tac. A. 2, 24 al. — Subst.: cētĕ-rum, i, n., the rest:

    elocuta sum convivas, ceterum cura tu,

    Plaut. Men. 1, 4, 6:

    ceterum omne incensum est,

    Liv. 22, 20, 6; so,

    de cetero,

    as for the rest, Cic. Fin. 1, 7, 26; Curt. 4, 1, 14 al.;

    and in ceterum,

    for the rest, for the future, Sen. Ep. 78, 15.—
    2.
    Plur., the rest, the others (freq. in all periods and species of composition):

    de reliquis nihil melius ipso est: ceteri et cetera ejus modi, ut, etc.,

    Cic. Fam. 4, 4, 5:

    multae sunt insidiae bonis nosti cetera,

    id. Planc. 24, 59; id. Fat. 13, 29:

    cetera de genere hoc, adeo sunt multa, etc.,

    Hor. S. 1, 1, 13; Lucr. 5, 38:

    ut omittam cetera,

    Cic. Cat. 3, 8, 18:

    ibi Amineum... Lucanum serito, ceterae vites in quemvis agrum conveniunt,

    Cato, R. R. 6, 4:

    quam fortunatus ceteris sim rebus, absque una hac foret,

    Ter. Hec. 4, 2, 25: nam ceteri fere, qui artem orandi litteris tradiderunt, ita sunt exorsi, quasi, etc., Quint. prooem. § 4; id. 10, 1, 80:

    ceterae partes loquentem adjuvant, hae ipsae loquuntur,

    id. 11, 3, 85:

    sane ceterarum rerum pater familias et prudens et attentus, unā in re paulo minus consideratus,

    Cic. Quint. 3, 11:

    hanc inter ceteras vocem,

    Quint. 9, 4, 55: de justitiā, fortitudine, temperantiā ceterisque similibus, id. prooem. § 12; 3, 5, 5;

    2, 4, 38: ego ceteris laetus, hoc uno torqueor,

    Curt. 6, 5, 3.—
    b.
    Et cetera ceteraque or cetera, and so forth, kai ta hexês, when one refers to a well-known object with only a few words, or mentions only a few from a great number of objects, Cic. de Or. 2, 32, 141:

    ut illud Scipionis, Agas asellum et cetera,

    id. ib. 2, 64, 258; id. Top. 6, 30; 11, 48; id. Tusc. 2, 17, 39; id. Att. 2, 19, 3:

    et similiter cetera,

    Quint. 4, 1, 14:

    vina ceteraque,

    Cic. Verr. 2, 1, 36, § 91; Curt. 3, 4, 10:

    solem, lunam, mare, cetera,

    Lucr. 2, 1085:

    fundum, aedes, parietem, supellectilem, penus, cetera,

    Cic. Top. 5. 27.—
    II.
    Hence, the advv.,
    A.
    cē-tĕrum (orig. acc. respectiv.), lit. that which relates to the other, the rest (besides what has been mentioned).
    1.
    For the rest, in other respects, otherwise (in good prose):

    nihil, nisi ut ametis impero: Ceterum quantum lubet me poscitote aurum, ego dabo,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 52: tu aurum rogato: ceterum ( for the rest, in respect to the rest) verbum sat est, id. ib. 4, 8, 37: precator, qui mihi sic oret: nunc amitte quaeso hunc;

    ceterum Posthac si quicquam, nil precor,

    Ter. Phorm. 1, 2, 91:

    ego me in Cumano et Pompeiano, praeterquam quod sine te, ceterum satis commode oblectabam,

    Cic. Q. Fr. 2, 12 (14), 1:

    foedera alia aliis legibus, ceterum eodem modo omnia fiunt,

    Liv. 1, 24, 3; cf. Sall. J. 2, 4; 75, 3; Nep. Eum. 8, 5; Curt. 4, 1, 18.—Rarely after the verb: argentum accepi;

    nil curavi ceterum,

    Plaut. Capt. 5, 3, 12: numquid me vis ceterum? id. Ep. 4, 2, 76.—
    2.
    = alioquin, introducing a conclusion contrary to fact (mostly post-class.), otherwise, else, in the opposite event, = Gr. allôs: non enim cogitaras;

    ceterum Idem hoc melius invenisses,

    Ter. Eun. 3, 1, 62:

    ita et anima... solam vim ejus exprimere non valuit,... ceterum non esset anima, sed spiritus,

    Tert. adv. Marc. 2, 9; App. M. 7, p. 200, 33; Dig. 4, 4, 7, § 2 al.—
    3.
    In passing to another thought, besides, for the rest; very freq. (esp. in the histt.; usu. placed at the beginning of a new clause;

    only in the comic poets in the middle): Filium tuom te meliust repetere, Ceterum uxorem abduce ex aedibus,

    Plaut. Truc. 4, 3, 73; Ter. Hec. 3, 3, 31; Sall. J. 4, 1; 20, 8; 29, 2; Quint. 6, 1, 8; 8, 6, 51; 9, 2, 14 al.; Suet. Caes. 4; 16; id. Tib. 42; id. Claud. 1; Curt. 3, 1, 4; 3, 3, 7; 3, 6, 13; Col. 8, 8, 5:

    dehinc ceterum valete,

    Plaut. Poen. prol. 125; cf. id. ib. 91. —
    4.
    With a restricting force, commonly contrasted with quidem or a neg. phrase; often to be translated by but, yet, notwithstanding, still, on the other hand (esp. freq. since the Aug. per.):

    cum haud cuiquam in dubio esset, bellum ab Tarquiniis imminere, id quidem spe omnium serius fuit: ceterum, id quod non timebant, per dolum ac proditionem prope libertas amissa est,

    Liv. 2, 3, 1; Plin. Pan. 5, 4; Flor. 3, 1, 11; Suet. Aug. 8; 66; id. Tib. 61 fin.; id. Gram. 4 al.:

    eos multum laboris suscipere, ceterum ex omnibus maxume tutos esse,

    Sall. J. 14, 12:

    avidus potentiae, honoris, divitiarum, ceterum vitia sua callide occultans,

    id. ib. 15, 3; 52, 1; 83, 1; id. C. 51, 26:

    eo rem se vetustate oblitteratam, ceterum suae memoriae infixam adferre,

    Liv. 3, 71, 6:

    id quamquam, nihil portendentibus diis, ceterum neglegentia humana acciderat, tamen, etc.,

    id. 28, 11, 7; 9, 21, 1; 21, 6, 1 Weissenb. ad loc.:

    ut quisquis factus est princeps, extemplo fama ejus, incertum bona an mala, ceterum aeterna est,

    Plin. Pan. 55, 9:

    pauca repetundarum crimina, ceterum magicas superstitiones objectabat,

    Tac. A. 12, 59; cf. Liv. 3, 40, 11.—
    B.
    cē-tĕra (properly acc. plur.), = talla, ta loipa, as for the rest, otherwise; with adjj., and (in poets) with verbs (not found in Cic. or Quint.).
    (α).
    With adj.:

    Bocchus praeter nomen cetera ignarus populi Romani,

    Sall. J. 19, 7:

    hastile cetera teres praeterquam ad extremum,

    Liv. 21, 8, 10:

    excepto quod non simul esses, cetera laetus,

    Hor. Ep. 1, 10, 50 (cf. the passage cited under ceterum, II. A. 1. fin., Cic. Q. Fr. 2, 12 (14), 1):

    cetera Graius,

    Verg. A. 3, 594 (so prob. also Hor. Ep. 1, 10, 3, where others read ad cetera):

    virum cetera egregium secuta,

    Liv. 1, 35, 6:

    vir cetera sanctissimus,

    Vell. 2, 46, 2 Ruhnk.; Plin. 8, 15, 16, § 40; 12, 6, 13, § 25; 22, 25, 64, § 133; Tac. G. 29.—
    (β).
    With verbs: cetera, quos peperisti, ne cures, Enn. ap. Serv. ad Verg. A. 9, 656:

    quiescas cetera,

    Plaut. Mil. 3, 3, 53:

    cetera parce, puer, bello,

    Verg. A. 9, 656; cf. Sil. 17, 286:

    cetera non latet hostis,

    id. 2, 332; Mart. 13, 84.—
    C.
    cētĕrō, peculiar to the Nat. Hist. of Pliny, for the rest, in other respects, otherwise:

    cetero viri quam feminae majus,

    Plin. 11, 37, 49, § 133; so id. 3, 11, 16, § 105; 6, 26, 30, § 122; 8, 3, 4, § 7;

    10, 1, 1, § 1 al.: est et alia iritis cetero similis, at praedura,

    id. 37, 9, 52, § 138.—

    Of time: palumbes incubat femina post meridiana in matutinum, cetero mas,

    id. 10, 58, 79, § 159.

    Lewis & Short latin dictionary > ceterus

  • 54 pigeo

    pĭgĕo, gŭi, and pĭgĭtum est, 2, v. a. [root pik-, to be angry; cf.: peccare, pejor (for pec-ior), pessimus (contr. from pējessimus); Gr. pikros, bitter], to feel annoyance or reluctance at; to repent of a thing.
    I.
    As a verb. pers. (very rare): pudet quod turpe est; piget quod dolet, Donat. ap. Ter. Ad. 3, 3, 37:

    poscis ab invitā verba pigenda lyra,

    Prop. 5, 1, 74.—
    II.
    Piget, piguit, or pigitum est, third pers. sing. impers., it irks, troubles, displeases, chagrins, afflicts, grieves, disgusts one; I ( thou, he, etc.), dislike, loathe, etc.; with acc. of the person and gen. of the thing; with inf.; with acc. and inf.; with two acc.; absol., etc. (cf. taedet).—With acc. and gen.: mea mater, tui me miseret, mei piget, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 82): dolet pudetque Graium me et vero piget, id. ap. Non. 424, 3:

    hortari pudet, non prodesse id piget,

    id. ib. 424, 4: pudet pigetque mei me, id. Turp. 424, 5:

    fratris me quidem Piget pudetque,

    Ter. Ad. 3, 3, 37:

    dum me civitatis morum piget taedetque,

    Sall. J. 4, 9.—With subject-clause: non dedisse ipsum pudet;

    me, quia non accepi, piget,

    Plaut. Ps. 1, 3, 47: nisi forte pudet aut piget recte facere, Sall. Or. contr. Lep. med.:

    nam postea quae fecerit incertum habeo, pudeat magis an pigeat disserere,

    id. J. 95, 4:

    longos castrorum ferre dolores si piget,

    Juv. 14, 199:

    neque enim me piguit quaerere,

    Petr. 127:

    ut Silanum non piguerit sententiam suam interpretatione lenire,

    Suet. Caes. 14:

    nec pigitum parvos lares... subire,

    Sil. 7, 173; Auct. ap. Gell. 13, 21:

    non te pigeat visitare infirmum,

    Vulg. Ecclus. 7, 39.—With neutr. pron.:

    illud quod piget,

    Plaut. Ps. 1, 3, 47:

    factum id esse non negat, Neque se id pigere,

    Ter. Heaut. prol. 18.— Absol.:

    oratione multitudo ad misericordiam inducitur, ad pudendum, ad pigendum,

    Cic. Brut. 50, 188.—
    B.
    Transf.
    1.
    For poenitet, it repents one; I ( thou, he, etc.) repent (ante- and post-class.):

    pigere interdum pro tardari, interdum pro poenitere poni solet,

    Fest. p. 213 Müll.; Paul. ex Fest. p. 212 ib.:

    ne quid plus minusve faxit, quod nos post pigeat,

    Ter. Phorm. 3, 3, 21:

    pigere eum facti coepit,

    Just. 12, 6, 5:

    profecto vos hujus omnis injuriae pigeret,

    App. M. 7, p. 199, 14.—
    2.
    It makes one ashamed; I ( thou, he, etc.) am ashamed:

    fateri pigebat,

    Liv. 8, 2 fin.; App. Mag. p. 296, 18.

    Lewis & Short latin dictionary > pigeo

  • 55 scindo

    scindo, scĭdi, scissum, 3 (old perf. redupl. scicidi, Enn., Naev., Att, and Afran. ap. Prisc. p. 890 P.; or Enn. p. 133 Vanl.; Com. Rel. pp. 19 and 164 Rib.; cf. also, sciciderat. [p. 1643] Gell 6, 9, 16), v. a. [akin to Gr. schizô, to split; cf. Germ. scheiden, and Lat. scio], to cut, tear, rend, or break asunder; to split, cleave, divide, or separate by force, etc. (freq. and class.; but in tempp.perf. ante-class.and postAug.; syn.: findo, rumpo).
    I.
    Lit.: quom saxum scisciderit, Enn. ap. Prisc. l. l.: non ergo aquila scisciderat pectus, Att. ib. and ap. Gell. l. l.: satis fortiter vestras sciscidistis colus, Afran. ap. Prisc. l. l.: scindens dolore identidem intonsam comam, Att. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 62:

    crines,

    Verg. A. 12, 870; Ov. M. 11, 683:

    capillos,

    id. H. 3, 79; Tib. 1, 10, 55; cf.

    , in a Greek construction: scissaeque capillos matres,

    Ov. M. 8, 526:

    vela,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18:

    epistulam,

    Cic. Fam. 5, 20, 9:

    vestem,

    to tear open, Liv. 3, 58; Quint. 2, 15, 7; Prop. 2, 15 (3, 7), 18; Ov. M. 9, 166; Hor. C. 1, 17, 27; cf.:

    vestem tibi de corpore,

    Prop. 2, 5, 21:

    pecora scindunt herbarum radices,

    Col. 2, 18, 2:

    asini me mordicibus scindant,

    tear, lacerate, Plaut. Aul. 2, 2, 57:

    sinus,

    Ov. M. 10, 386:

    latus flagello,

    id. Ib. 185:

    lacerum corpus ictibus innumeris,

    Sil. 1, 172:

    vitiato fistula plumbo Scinditur,

    bursts open, Ov. M. 4, 123; cf.:

    et faceret scissas languida ruga genas,

    wrinkled, Prop. 3, 10, 6:

    vallum,

    to break through, tear up, Caes. B. G. 3, 5; 5, 51; Liv. 7, 37; Tac. H. 4, 28:

    limen portae,

    to break in pieces, Plaut. Bacch. 4, 9, 31:

    pontem,

    to break down, id. ib. 5, 26:

    cuneis lignum,

    to split, cleave, Verg. G. 1, 144:

    quercum cuneis,

    id. A. 7, 510:

    cuneis fissile robur,

    id. ib. 6, 182; cf.:

    ferro aequor (i. e. humum),

    id. G. 1, 50; cf.

    solum,

    id. ib. 2, 399:

    vomere terram,

    Ov. A. A. 2, 671:

    freta ictu (remorum),

    id. M. 11, 463:

    puppis aquas,

    id. Tr. 1, 10, 48:

    fluvios natatu,

    Claud. Cons. Hon. 4, 347:

    tellurem mare scindit,

    Luc. 3, 61:

    agmen,

    Tac. A. 1, 65 et saep.:

    labra,

    to open wide, Quint. 11, 3, 81:

    obsonium,

    to cut up, carve, Sen. Vit. Beat. 17; cf.

    nihil (edulium),

    Mart. 3, 12, 2:

    aves in frusta,

    Sen. Brev. Vit. 12.—
    b.
    Prov.: penulam alicui, to tear off one's travelling cloak, i.e. to urge, press, solicit one to stay, Cic. Att. 13, 33, 4.—
    B.
    Transf., to part, separate, divide; of places:

    dirimit scinditque Sueviam continuum montium jugum,

    Tac. G. 43:

    frons Italia in duo se cornua scindit,

    Mel. 2, 4, 7.—

    Mid.: omnis Italia scinditur in duo promuntoria,

    Sall. H. 4, 18 Dietsch.—In gen.:

    se (lutamenta),

    Cato, R. R. 128:

    se (nubes),

    Verg. A. 1, 587.—Mid.:

    omnis fumus, vapor, etc.... scinduntur per iter flexum,

    Lucr. 4, 91:

    scinditur in geminas partes circumfluus amnis,

    Ov. M. 15, 739; Luc. 1, 551.— Absol.:

    sentes quod tetigere, ilico rapiunt: si eas ereptum, ilico scindunt,

    Plaut. Cas. 3, 6, 2.—
    2.
    To destroy:

    scindunt proceres Pergamum,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 130.—
    II.
    Trop., to tear in pieces, to distract, agitate, disturb, etc.:

    aliquem quāvis scindunt cuppedine curae,

    Lucr. 3, 994:

    quantae tum scindunt hominem cuppedinis acres Sollicitum curae,

    id. 5, 46: nolo commemorare, quibus rebus sim spoliatus, ne scindam ipse dolorem meum, tear open, i. e. renew my grief, Cic. Att. 3, 15, 2:

    non sine piaculo sanctissimas necessitudines scindi,

    to be sundered, separated, Plin. Pan. 37 fin.:

    ut (actio) noctis interventu scinderetur,

    was interrupted, id. Ep. 2, 11, 16:

    verba fletu,

    Ov. P. 3, 1, 157:

    vox scinditur,

    is broken, cracked, Quint. 11, 3, 20:

    sic genus amborum scindit se sanguine ab uno,

    divides, branches off, Verg. A. 8, 142; cf.: scidit deinde se studium atque inertiā factum est, ut artes esse plures viderentur, was separated, divided, Quint. prooem. § 13; cf.:

    naturalis pars philosophiae in duo scinditur corporalia et incorporalia,

    Sen. Ep. 89, 16:

    scinditur incertum studia in contraria vulgus,

    Verg. A. 2, 39; cf. Tac. H. 1, 13:

    scindebatur in multiplices curas,

    Amm. 16, 3, 3.—Hence, scissus, a, um, P. a., split, cleft, divided.
    A.
    Lit.:

    folia pluribus divisuris,

    Plin. 25, 5, 21, § 48:

    vitis folio,

    id. 14, 2, 4, § 23:

    scissae (aures) cervis ac velut divisae,

    id. 11, 37, 50, § 136:

    alumen,

    Col. 6, 13, 1 (for which:

    scissile alumen,

    Cels. 5, 2; 6, 11):

    vestibus,

    Vulg. Job, 2, 12.—
    B.
    Trop.:

    genus vocum,

    harsh, grating, Cic. de Or. 3, 57, 216.—No comp., sup., or adv.

    Lewis & Short latin dictionary > scindo

  • 56 timeo

    tĭmĕo, ŭi, 2, v. a. and n. [root tam-; Sanscr. tam-yati, to be stupefied; tamas, darkness; cf. temulentus], to fear, be afraid of, to dread, apprehend; to be afraid or in fear, to be fearful, apprehensive, or anxious; constr. with acc., rel.-clause, inf., ne or ut, and absol.
    1.
    With acc. (class.;

    syn.: vereor, metuo, paveo): quamquam omnia sunt metuenda, nihil magis quam perfidiam timemus,

    Cic. Fam. 1, 5, a, 2:

    timeo meos,

    Plaut. Truc. 5, 63; cf.:

    quos aliquamdiu inermes timuissent,

    Caes. B. G. 1, 40:

    oppidanos,

    Hirt. B. G. 8, 27:

    saxum Tantalus,

    Lucr. 3, 981 sq.:

    portus omnes,

    Caes. B. C. 3, 6:

    reliquos casus,

    id. ib. 3, 10:

    nomen atque imperium absentis,

    id. ib. 1, 61:

    numinis iram,

    Ov. M. 6, 314:

    flagitium pejus leto,

    Hor. C. 4, 9, 50:

    cuncta (amantes),

    Ov. M. 7, 719:

    aeternas poenas timendum'st,

    Lucr. 1, 111.—In pass.:

    morbos esse timendos,

    Lucr. 3, 41; so, si ipse fulgor timeretur, Quint. 8, 3, 5:

    si Cn. Pompeius timeretur,

    id. 4, 2, 25. — Pregn., to have to fear, i. e. to be exposed to, contend against:

    pro telis gerit quae timuit et quae fudit,

    Sen. Herc. Fur. 40 sq.; 793:

    feras,

    id. Herc. Oet. 270. — With dat. of the object for which one fears something:

    nostrae causae nihil nos timere,

    Quint. 11, 1, 75:

    patronum justitiae suae,

    id. 4, 1, 9:

    furem caulibus aut pomis,

    Juv. 6, 17:

    noxiam vini aegris,

    Plin. 14, 16, 19, § 101. — With de:

    de suo ac legionis periculo nihil timebat,

    Caes. B. G. 5, 57:

    nihil de bello,

    id. ib. 3, 3:

    de se nihil timere,

    Cic. Sest. 1, 1. — With pro and abl.:

    quid pro quoque timendum, aut a quoque timendum sit,

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 2: pro amicis omnia timui, pro me nihil. Sen. Q. N. 4, praef. § 15. —
    2.
    With rel.-clause (class.):

    misera timeo, quid hoc sit negotii,

    Plaut. Poen. 5, 4, 79:

    timeo, quid rerum gesserim,

    id. Mil. 2, 4, 44:

    quid possem, timebam,

    Cic. Att. 12, 24, 1:

    nunc istic quid agatur, magnopere timeo,

    id. ib. 3, 8, 2;

    jam nunc timeo, quidnam... pro exspectatione omnium eloqui possim,

    id. Div. in Caecil. 13, 42:

    misera timeo, incertum hoc quorsum accidat,

    Ter. And. 1, 5, 29; cf.:

    haec quo sint eruptura timeo,

    Cic. Att. 2, 20, 5. — With dat.:

    nunc nostrae timeo parti, quid hic respondeat,

    Ter. And. 2, 5, 8. —
    3.
    With inf. (freq. since the Aug. per.;

    not in Cic.): Caesar etsi timebat tantae magnitudinis flumini exercitum obicere, etc.,

    Caes. B. C. 1, 64:

    equites cum intrare fumum et flammam densissimam timerent,

    Hirt. B. G. 8, 16:

    timebant prisci truncum findere,

    Plin. 17, 14, 24, § 102:

    nec jurare time,

    Tib. 1, 4, 21; Hor. C. 1, 8, 8; 3, 24, 56; id. S. 1, 4, 23; id. Ep. 1, 5, 2; 1, 7, 4; 1, 19, 27; 2, 1, 114; id. A. P. 170; 197; Ov. M. 1, 593; 12, 246.— Rarely with acc. and inf.:

    ni cedenti instaturum alterum timuissent,

    Liv. 10, 36, 3.—
    4.
    With ne or ut (class.):

    metuo et timeo, ne hoc tandem propalam fiat,

    Plaut. Mil. 4, 8, 38:

    timeo, ne malefacta mea sint inventa omnia,

    id. Truc. 4, 2, 61: haec timeo ne impediantur, D. Brut. ap. Cic. Fam. 11, 10, 4:

    neque timerent, ne circumvenirentur,

    Caes. B. G. 2, 26:

    non times, ne locum perdas,

    Quint. 6, 3, 63:

    timuit, ne non succederet,

    Hor. Ep. 1, 17, 37:

    timere, ne non virtute hostium, sed lassitudine suā vincerentur,

    Curt. 3, 17, 9:

    timeo, ut sustineas,

    Cic. Fam. 14, 2, 3:

    ut satis commode supportari posset (res frumentaria), timere dicebant,

    Caes. B. G. 1, 39. —
    5.
    Absol. (freq. in prose and poetry):

    fac, ego ne metuam igitur et ut tu meam timeas vicem,

    Plaut. Most. 5, 2, 24:

    salva est navis, ne time,

    id. Merc. 1, 2, 64; so,

    ne time,

    id. Am. 2, 2, 42; 5, 1, 12; id. Cas. 4, 4, 13; id. Curc. 4, 2, 34:

    timentibus ceteris propter ignorationem locorum,

    Cic. Rep. 1, 17, 29; cf.:

    timentes confirmat,

    Caes. B. G. 7, 7:

    cottidie aliquid fit lenius quam timebamus,

    Cic. Fam. 6, 10, 5:

    timere et admirari,

    Quint. 9, 2, 26; 9, 2, 86.—With de:

    de re publicā valde timeo,

    Cic. Att. 7, 6, 2.—With ab:

    a quo quidem genere ego numquam timui,

    Cic. Sull. 20, 59. — With pro ( poet. and post-Aug.):

    pro eo timebam,

    Curt. 6, 10, 27:

    timentem pro capite amicissimo,

    Plin. Ep. 3, 17, 3:

    quamvis pericliter, plus tamen pro te timeo,

    Sen. Contr. 7, 20, 1:

    indulgentia pro suis timentium,

    id. ib. 9, 26, 2, B:

    qui pro illo nimium timet,

    id. Ep. 14, 1:

    qui eget divitiis timet pro illis,

    id. ib. 14, 18;

    90, 43: pro Aristippi animā,

    Gell. 19, 1, 10:

    timuere dei pro vindice terrae,

    Ov. M. 9, 241.—Pregn., with abl. ( poet.):

    timuit exterrita pennis Ales,

    expressed its fear, Verg. A. 5, 505. — Freq. with dat. of the object for which one fears:

    tibi timui,

    Ter. Heaut. 3, 2, 20; cf.:

    qui sibi timuerant,

    Caes. B. C. 3, 27:

    alicui,

    Quint. 8, 5, 15; Verg. A. 2, 729; Hor. C. 3, 27, 7; id. S. 2, 1, 23:

    suis rebus,

    Caes. B. G. 4, 16:

    huic loco,

    id. ib. 7, 44:

    receptui suo,

    id. B. C. 3, 69:

    urbi,

    Hor. C. 3, 29, 26.— Impers. pass.:

    urbi timetur,

    Luc. 7, 138: Sen. Med. 885.—
    * 6.
    Timens like timidus, with gen.:

    mortis timentes,

    Lucr. 6, 1239.

    Lewis & Short latin dictionary > timeo

  • 57 vagus

    văgus, a, um, adj. [root vagh-; Sanscr. vāhas; Gr. ochos, wagon; cf. veho], strolling about, rambling, roving, roaming, wandering, [p. 1953] unfixed, unsettled, vagrant (freq. and class.; syn. errabundus).
    I.
    Lit.:

    cum vagus et exsul erraret,

    Cic. Clu. 62, 175:

    itaque vagus esse cogitabam,

    id. Att. 7, 11, 5:

    dum existimabam vagos nos fore,

    id. ib. 7, 26, 3:

    Gaetuli vagi, palantes,

    Sall. J. 18, 2; cf. id. ib. 19, 5:

    multitudo dispersa atque vaga,

    Cic. Rep. 1, 25, 40 (from Aug. Ep. 138, 10):

    quae circum vicinos vaga es,

    Plaut. Mil. 2, 5, 14:

    navita,

    Tib. 1, 3, 39:

    mercator,

    Hor. A. P. 117:

    Hercules,

    id. C. 3, 3, 9:

    scurra,

    id. Ep. 1, 15, 28:

    tibicen,

    id. A. P. 215:

    pecus,

    id. C. 3, 13, 12:

    aves,

    id. ib. 4, 4, 2:

    cornix,

    id. ib. 3, 27, 16:

    pisces,

    id. S. 2, 4, 77:

    vagi per silvas ritu ferarum,

    Quint. 8, 3, 81; cf.

    also: saepe vagos extra limina ferte pedes,

    Ov. A. A. 3, 418:

    refringit virgulta pede vago,

    Cat. 63, 84:

    ne bestiae quidem... facile patiuntur sese contineri motusque solutos et vagos a naturā sibi tributos requirunt,

    unrestrained, Cic. Fin. 5, 20, 56:

    peregrinationes,

    Sen. Tranq. 2, 13:

    errores,

    Ov. M. 4, 502:

    gressus,

    Mart. 2, 57, 1.—Of inanim. things:

    quae (sidera) autem vaga et mutabili erratione labuntur,

    Cic. Univ. 10; cf.:

    quae (stellae) errantes et quasi vagae nominarentur,

    id. Rep. 1, 14, 22:

    Aurorā exoriente vagi sub limina Solis,

    Cat. 64, 271:

    luna,

    Hor. S. 1, 8, 21:

    aequora,

    Tib. 2, 6, 3:

    flumina,

    Hor. C. 1, 34, 9:

    Tiberis,

    id. ib. 1, 2, 18:

    venti,

    id. ib. 3, 29, 24:

    fulmina,

    Ov. M. 1, 596:

    flamma,

    Hor. S. 1, 5, 73:

    crines,

    Ov. M. 2, 673:

    harena,

    flying, light, Hor. C. 1, 28, 23:

    domus (Scytharum),

    id. ib. 3, 24, 10:

    lumina noctis,

    Stat. Th. 3, 63:

    febres,

    sporadic, Cels. 3, 5:

    fel toto corpore,

    diffusing itself, Plin. 11, 37, 75, § 193.—
    II.
    Trop., wandering, wavering, unsteady, inconstant, doubtful, uncertain, vague:

    (in oratione) solutum quiddam sit nec vagum tamen,

    capricious, Cic. Or. 23, 77:

    genus orationum,

    id. Brut. 31, 119; cf.:

    pars quaestionum vaga et libera et late patens,

    indefinite, vague, id. de Or. 2, 16, 67:

    nomen Ambrosiae et circa alias herbas fluctuatum,

    Plin. 27, 4, 11, § 28:

    de dis immortalibus habere non errantem et vagam, sed stabilem certamque sententiam,

    Cic. N. D. 2, 1, 2:

    vaga volubilisque fortuna,

    id. Mil. 26, 69: vaga popularisque supplicatio, irregular, i. e. celebrated as men chanced to meet, without legal appointment, Liv. 3, 63, 5:

    incertum diu et quasi vagum imperium,

    Suet. Vesp. 1:

    vagus adhuc Domitius,

    i. e. vacillating between the parties, Vell. 2, 76, 2:

    puellae,

    inconstant in love, Prop. 1, 5, 7:

    vagae moderator juventae,

    flighty, giddy, Mart. 2, 90, 1; Stat. S. 4, 6, 2:

    concubitu prohibere vago,

    i. e. promiscuous, Hor. A. P. 398; so Col. 12, 1, 2; Mart. 6, 21, 6.— Poet., with gen.:

    vagus animi,

    wandering in mind, Cat. 63, 4.—adv.: văgē, here and there, far and wide, dispersedly:

    vage effusi per agros palatique, etc.,

    Liv. 26, 39, 22:

    res sparsae et vage disjectae,

    Auct. Her. 4, 2, 3:

    dispergere,

    id. ib. 4, 31, 42:

    dicere,

    Sen. Q. N. 2, 48, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > vagus

См. также в других словарях:

  • conditio dicitur, cum quid in casum incertum qui potest tendere ad esse aut non esse, confertur — /kandish(iy)ow disatar kam kwid in keysam insartam kway powtast tendariy aed esiy 6t non esiy kanfartar/ It is called a condition when something is given on an uncertain event, which may or may not come into existence …   Black's law dictionary

  • conditio dicitur, cum quid in casum incertum qui potest tendere ad esse aut non esse, confertur — /kandish(iy)ow disatar kam kwid in keysam insartam kway powtast tendariy aed esiy 6t non esiy kanfartar/ It is called a condition when something is given on an uncertain event, which may or may not come into existence …   Black's law dictionary

  • Conditio dicitur, cum quid in casum incertum qui potest tendere ad esse aut non else, confertur — It is called a condition when something is given on an uncertain event which may or may not happen …   Ballentine's law dictionary

  • Matthias Wasmuth — (* 29. Juni 1625 in Kiel; † 18. November 1688 ebenda) war ein deutscher Orientalist und lutherischer Theologe. Inhaltsverzeichnis 1 Leben 2 Familie 3 Werkauswahl …   Deutsch Wikipedia

  • CANTABRUM — memoratum Surio, Tom. 3. ubi de Eutyche, Victorino et Marone Martyribus; teste Hadi. Turnebô, Adversar l. 15. c. 16. ex Apicio et Caelio, furfur fuit, fossorum cibus apnd Romanos, quod infimum servorum genus erat. Unde Galenus in Dynamidiis et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TALI — pedum in Thetidis olim fuêre potestate; ut et plantae: quemadmodum ipsos pedes Mercurius sacros habuit, reste Serviô. Vide Lil. Giraldum Syntgm. 1. Deorum Gentil. et Hadr Iunium, Animadvers. l. 4. c. 12. nec non in fra Talus. Iidem cum Tesseris,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • OPHIR — signisicat cinerem, seu incinerationem, aut rectius cineream, pulverulentam terram, Ebraice Gap desc: Hebrew Estque nomen regioni et terrae sic dictae ab Ophir filio iectanis, nepote Eberi ex Gen. c. 10. v. 29. utpote qui cum fratre suo Havilah… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • law — / lȯ/ n [Old English lagu, of Scandinavian origin] 1: a rule of conduct or action prescribed or formally recognized as binding or enforced by a controlling authority: as a: a command or provision enacted by a legislature see also statute 1 b:… …   Law dictionary

  • LUCERNA al. LYCHNUS, LATERNA, LAMPAS, CANDELA, STILBA — etc. Gr. Φῶς, λύχνος, λαμπτὴρ, λαμπὰς, λυχνοῦχος, etc. quae tamen accuratius pensculata, non levediscrimen admittunt. Et quidem Laterna proprievas est, intra quod lux veluti latet, clausas. laminâ corneâ, s. tenui pelle, s. telâ lineâ, s. chartâ …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SATURNUS — Oceani ac Tethyos fil. Plato in Tinaeo: Γῆς τε καὶ Οὐρανοῦ παῖδες Ω᾿κεανός τε καὶ Τηθὺς ἐγενέςθ ην, ἐκ τούτων δὲ Φόρκυχ τε καὶ Κρόνος, καὶ Ρ῾έα, καὶ ὅσοι μετὰ τούτων. At Hesiod. in ortu Deorum, v. 44. cum Caeli uxorem Terram fuisse cecinisset,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SENATUSCONSULTUM — dictum est, quod Senatus iussit atque constituit. Hoc quomodo fieri solitum sit in Rep. Rom. paucis exponam. Qui Senatum habitutus erat, immolabat hostiam prius atque auspicabatur, uti discimus ex Appiano de bello Civili l. 2. ubi de Caesaris,… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»