-
101 проникать
несов.; сов. - прони́кнуть1) girmek; sızmakв дом прони́кли во́ры — eve hırsız girdi
со́лнечный свет туда́ не проника́ет — oraya güneş ışığı girmez, orası güneş görmez
на глу́бине, куда́ не проника́ет со́лнечный свет — gün ışığının nüfuz edemediği derinlikte
из щеле́й проника́л свет — yarıklardan ışık sızıyordu
ве́тер сюда́ не проника́ет — rüzgar buraya vurmuyor
2) nüfuz etmek; sızmakрекла́ма прони́кла во мно́гие сфе́ры жи́зни — reklam hayatın birçok alanına nüfuz etti
в их ряды́ прони́кли посторо́нние элеме́нты — saflarına yabancı unsurlar sızdı
по прони́кшим в печа́ть све́дениям — basına sızan haberlere göre
3) yayılmakэ́ти иде́и все глу́бже проника́ли в ма́ссы — bu düşünceler yığınlar arasında gittikçe geniş ölçüde yayılmaktaydı
-
102 пускаться
несов.; сов. - пусти́ться1) ( отправляться) gitmekпуска́ться в путь — yola çıkmak / koyulmak
он пусти́лся бежа́ть в сто́рону ле́са — ormana doğru bir koşu tutturdu
пусти́ться в пого́ню за кем-л. — birinin takibine çıkmak
2) (начинать делать что-л.) girişmekпуска́ться в подро́бности — ayrıntılara girmek
пусти́ться спо́рить — tartışmaya girişmek
3) atılmakпусти́ться в авантю́ру — maceraya atılmak
-
103 пятёрка
ж1) ( цифра) beş2) ( группа из пяти единиц) beşпятёрка торпе́дных катеро́в — beş torpido
на́ша пе́рвая пятёрка (о баскетболистах) — ilk beşimiz
войти́ в пе́рвую пятёрку — спорт. ilk beşe girmek
3) ( школьная отметка) pekiyiучи́ться на одни́ пятёрки — tüm derslerden hep pekiyi almak
4) карт. beşli -
104 расположение
с1) ( размещение) yerleştirmeв места́х расположе́ния проти́вника — düşmanın bulunduğu yerlerde
3) ( симпатия) sempati; teveccühсниска́ть расположе́ние кого-л. — birinin teveccühünü kazanmak; gözüne girmek
по́льзоваться чьим-л. расположе́нием — birinden teveccüh görmek
••он в хоро́шем расположе́нии ду́ха — keyfi yerindedir
-
105 реакция
I ж, врзtepki, reaksiyon; tepkime хим.защи́тная реа́кция органи́зма — organizmanın savunma tepkisi
вступа́ть в реа́кцию — tepkimeye / reaksiyona girmek
какова́ бу́дет его́ реа́кция на всё э́то? — bunlara karşı tepkisi ne olur?
II ж, полит.вы́звать ре́зкую реа́кцию обще́ственности — kamuoyunun sert tepkisine yol açmak
вну́тренняя и вне́шняя реа́кция — iç ve dış gericilik
-
106 русло
с1) ( реки) yatak (-ğı)2) перен. mecra, çığırвойти́ в своё (обы́чное) ру́сло — mecrasına girmek
жизнь опя́ть пошла́ по своему́ изве́чному ру́слу — hayat yine kendi ezeli mecrasını takip etti gitti
-
107 ряд
saf,sıra* * *м1) sıra; diziряд домо́в — bir sıra ev
ряды́ дере́вьев — ağaç dizileri
2) ( шеренга) sıra, safстать в ряд — sıraya girmek; saf olmak
идти́ в пе́рвых ряда́х — перен. en ön safta yürümek
3) (места в театре, кино и т. п.) sıra4) (некоторое количество чего-л.) bir dizi / bölük / takımце́лый ряд пробле́м — bir dizi sorun
ряд усту́пок — bir takım / dizi taviz
подпи́сан ряд соглаше́ний — bir dizi anlaşma imzalandı
ряд кри́тиков — bir bölük / takım eleştirici
ряд поколе́ний — birkaç kuşak
в э́том ряду́ собы́тий — bu olaylar dizisinde
5) (ряды́) мн. (состав, среда) saflar; kadroслужи́ть в ряда́х Сове́тской А́рмии — Sovyet Ordusunda hizmet etmek
парти́йные ряды́ — parti safları
••из ря́да вон выходя́щий — olağandışı, olağanüstü
-
108 сводить
I несов.; сов. - свести́1) götürmekсведи́ ребёнка в шко́лу — çocuğu okula götür
сведи́ старика́ с ле́стницы — ihtiyarın merdiveni inmesine yardım et
3) çekmekсвести́ ло́шадь на обо́чину доро́ги — atı yolun kenarına çekmek
4) bitiştirmek, kavuşturmakсвести́ концы́ проводо́в — tellerin uçlarını bitiştirmek
5) ( пятна) çıkarmakсводи́ть во́лосы — ot tutunmak
своди́ть да́нные в табли́цу — verileri bir cetvel haline koymak
7) indirgemek; toplamakсвести́ расхо́ды к ми́нимуму — harcamaları asgariye indirmek
всё э́то мо́жно свести́ к не́скольким методи́ческим при́нципам — bütün bunlar birkaç yöntem ilkesine indirgenebilir
причи́ны (э́того) мо́жно свести́ к трём моме́нтам — nedenleri üç noktada toplanabilir
8) ( судорогой) kramp girmekу него́ свело́ но́гу — безл. ayağına kramp girmiş
сведённые (су́дорогой) па́льцы — kasılmış / takallüs etmiş parmaklar
••мы не мо́жем свести́ концы́ с конца́ми (о материальных затруднениях) — iki yakamız bir araya gelmiyor
II сов.свести́ на нет — yok derecesine indirmek
götürmek, götürüp getirmekсводи́ть дете́й в теа́тр — çocukları tiyatroya götürmek
-
109 служба
ж1) hizmet, memuriyetпоста́вить что-л. на слу́жбу о́бществу — toplumun hizmetine koymak
срок слу́жбы мото́ра — motorun hizmet süresi
2) (работа, должность) memurluk, memuriyet hizmet; görevпо до́лгу слу́жбы — görev gereği
поступи́ть на слу́жбу к кому-л. — birinin hizmetine girmek
сего́дня он опозда́л на слу́жбу — bugün daireye geç kaldı
приём на госуда́рственную слу́жбу — devlet memuriyetlerine alınma
увольне́ние с госуда́рственной слу́жбы — memuriyetten ihraç
3) воен. askerlik, askeri hizmet, vatani vazife4) ( специальная область работы) servis; daireслу́жба безопа́сности — güvenlik servisi
секре́тные слу́жбы за́пада — Batı gizli servisleri
слу́жба движе́ния — ж.-д. hareket dairesi
5) церк. ayin -
110 сниться
несов.; сов. - присни́тьсяrüyasında görmek; rüyasına girmekмне сни́лся стра́шный сон — kabuslu bir rüya gördüm
вы мне сни́лись — rüyamda sizi gördüm
пусть тебе́ присни́тся... — rüyana... girsin
-
111 сон
м1) ( состояние) uykuпровести́ ночь без сна — geceyi uyumadan / uykusuz geçirmek
он со сна ничего́ не по́нял — uyku sersemliğiyle bir şey anlayamadı
2) ( сновидение) düş, rüyaви́деть сны — düş / rüya görmek
ви́деть во сне что-л. — düşünde / rüyasında görmek, düşüne / rüyasına girmek
-
112 состав
м1) врз bileşim; kadro, personelкла́ссовый соста́в населе́ния — nüfusun sınıfsal bileşimi
слова́рный соста́в языка́ — dilin kelime kadrosu
хими́ческий соста́в воды́ — suyun kimyasal bileşimi
офице́рский соста́в а́рмии — ordunun subay kadrosu
назе́мный соста́в — ав. yer personeli
э́тот райо́н вхо́дит в соста́в Швейца́рии — bu bölge İsviçre arazisindendir
гру́ппа / кома́нда постоя́нного соста́ва — daimi kadrolu ekip
подразделе́ние в соста́ве двух батальо́нов — iki taburluk bir askeri birlik
батальо́н непо́лного соста́ва — eksik mevcutlu tabur
кома́ндный соста́в вооружённых сил страны́ — ülkenin ordu komuta kadroları
объяви́ть соста́в прави́тельства — hükumeti açıklamak
войти́ в соста́в прави́тельства — hükumete girmek
вы́йти из соста́ва прави́тельства — hükumetten çekilmek / ayrılmak
прави́тельство, в соста́ве кото́рого два́дцать мини́стров — bileşiminde yirmi bakan bulunan bir hükumet
включи́ть в соста́в кома́нды — спорт. takımın kadrosuna almak
кома́нда бу́дет выступа́ть / игра́ть в по́лном соста́ве — takım tam kadro ile oynayacak
си́льный соста́в (актёров) — kuvvetli bir kadro
пье́са идёт в хоро́шем соста́ве исполни́телей — piyes / oyun iyi bir kadro ile oynanıyor
что вхо́дит в соста́в э́той зубно́й па́сты? — bu diş macununun bileşimine neler girer?
2) ж.-д. katar, trenтова́рный соста́в — yük katarı, marşandiz
••соста́в преступле́ния юр. — suç unsuru
жюри́ в соста́ве пяти́ челове́к — beş kişilik jüri, beş kişiden oluşan / kurulu jüri
-
113 союз
м1) врз birlik; ittifak, bağlaşıklıkсою́з рабо́чих и крестья́н — işçi-köylü ittifakı / bağlaşıklığı
Сою́з Сове́тских Социалисти́ческих Респу́блик — Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği
Сою́з писа́телей СССР — SSCB Yazarlar Birliği
семе́йный сою́з — aile birliği
вступи́ть в сою́з с кем-л. — biriyle ittifaka girmek
2) грам. bağlaç (-cı) -
114 спать
уложи́ть ребёнка спать — çocuğu uyutmak
••спать ве́чным сном — ebedi uykusunu uyumak
-
115 спорить
несов.; сов. - поспо́рить1) tartışmak, münakaşa etmek; çekişmekо вку́сах не спо́рят — renk ve zevk üzerinde münakaşa olmaz
земе́льный уча́сток, из-за кото́рого они́ спо́рят — çekiştikleri arsa
две же́нщины спо́рили из-за ме́ста в о́череди — iki kadın sıra kavgası yapıyordu;
(да) ра́зве я спо́рю? — aksini söyledim mi ki?
2) ( держать пари) bahse girmek / girişmekмогу́ поспо́рить, что... —...dığına bahse girerim
спо́рим? — var mısın bahse?
3) перен. ( соперничать) çekişmek, yarış etmek; boy ölçüşmek -
116 среда
I ж1) врз çevre; ortamгеографи́ческая среда́ — coğrafi ortam / çevre
вне́шняя среда́ — биол. dış ortam
литерату́рная среда́ — edebiyat ortamı
социа́льная среда́ — toplumsal çevre / ortam
в на́шей среде — çevremizde
в среде́ учёных — bilginler arasında
войти́ в рабо́чую среду́ — işçi çevresine girmek
влия́ние заводско́й / фабри́чной среды́ — fabrika çevresinin etkisi
охра́на окружа́ющей среды́ — çevre korunması
2) физ., хим. ortamII жки́слая среда́ — asit ortam
( день недели) Çarşamba (günü)по сре́дам — Çarşamba günleri
-
117 стук
мvurma, çalma; takırtı; tıkırtı ( легкий)войти́ без сту́ка — kapıyı / kapıya vurmadan / çalmadan içeri girmek
стук в дверь не прекраща́лся — kapının çalması durmuyordu
окно́ откры́лось при пе́рвом же сту́ке — pencere cama ilk vuruşta / çalışta açıldı
когда́ он пошёл к двери́, стук повтори́лся — kapının yanına giderken vuruş tekrarlandı
стук подко́в — nal sesleri
стук в виска́х — şakak zonklaması
стук се́рдца — yürek vurması
-
118 ступить
-
119 стягивать
несов.; сов. - стяну́ть1) sıkmak; sıkıştırıp bağlamakстяну́ть (на себе́) по́яс — kemerini sıkmak
стяну́ть тюк ремнём — dengi sıkıştırıp kayışla bağlamak
2) çekmek, sıyırmak, çekip / sıyırıp çıkarmakстяну́ть со спя́щего одея́ло — yorganı uyuyanın üstünden çekmek
стяну́ть сапо́г с ноги́ — ayağından çizmeyi çekip çıkarmak
3) yığmak, toplamakстя́гивать войска́ к грани́це — sınıra asker yığmak, sınıra askeri yığınak yapmak
4) безл. ( сводить судорогой) kramp girmekему́ стяну́ло но́гу — ayağına kramp girdi
-
120 торг
pazarlık* * *мpazarlık тж. перен.вступи́ть в торг, нача́ть торг — тж. перен. pazarlığa girmek
полити́ческий торг — siyasi pazarlık
См. также в других словарях:
girmek — e, er 1) Dışarıdan içeriye geçmek İçeri girdiklerinde birinci film çoktan başlamıştı. H. Taner 2) Sığmak Elim bu eldivene girmiyor. 3) Katılmak, iltihak etmek Bugün edebiyat imtihanına girdim. Y. Z. Ortaç 4) Almak, fethetmek Ordularımız İstanbul… … Çağatay Osmanlı Sözlük
çene yarışına girmek — 1) karşı tarafı dinlemeksizin, susmamacasına tartışmak Arif gibi bir adamla çene yarışına girmek istememekle beraber susup oturamazdı. M. Ş. Esendal 2) çok konuşmak … Çağatay Osmanlı Sözlük
damardan girmek — argo karşısındaki kişiyi en fazla etkileyebilecek noktadan konuya girmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
damat girmek — aileye güveyi olarak katılmak Öyle bir aileye damat girmek isterim. H. Taner … Çağatay Osmanlı Sözlük
dünyaevine girmek — evlenmek Yaşları daha genç görünüyor fakat buralarda yapılan ilk iş eli ekmek tutar tutmaz dünyaevine girmek olduğu için kim bilir kaç sene evvel evlendiler. R. N. Güntekin … Çağatay Osmanlı Sözlük
geyik etine girmek — genç kız, erginlik çağına girmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
içeri girmek — 1) bir iş veya alışverişte zarar etmek Bu işte bir milyar lira içeri girdim. 2) hapse girmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
devreye girmek — ilgilenmek, karışmak, araya girmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
kafese girmek — argo 1) aldatılıp kendisinden çıkar sağlanmak 2) hapse girmek … Çağatay Osmanlı Sözlük
kuyruğa girmek — ayakta arka arkaya durulan diziye girmek İki kişinin arkasından kuyruğa girdiği sırada, seyis biletlerini alıyordu. N. Cumalı … Çağatay Osmanlı Sözlük
çileye girmek — dervişlerin kırk gün süre ile kendilerine uyguladıkları zorlu ve perhizli döneme girmek … Çağatay Osmanlı Sözlük