Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

ex-tendo

  • 41 pertendo

    per-tendo, di, sum, and tum, 3, v. a., and n.—Prop., to stretch out, extend [p. 1358] hence, transf., *
    I.
    Act., to carry out, go on with, perform any thing:

    video non licere ut coeperam hoc pertendere,

    Ter. Heaut. 5, 5, 9.—
    II.
    Neutr.
    A.
    Prop., to strive forward, to push on to a place; hence, to go right on, proceed to (not in Cic. or Cæs.; ap. Cic. Balb. 5, 11, the correct reading is perpendemus):

    pars maxima Romam pertenderunt,

    Liv. 5, 8:

    pertendit ad alteram ripam,

    Suet. Caes. 32; id. Vit. Plin.; id. Caes. 4.—
    B.
    Trop., to keep on, persevere, persist:

    verum si incipies, neque pertendes naviter,

    Ter. Eun. 1, 1, 6:

    a qua re sit pertinacia quom quaeritur, ostenditur esse a pertendendo... in quo non debet pertendi, etc.,

    Varr. L. L. 5, § 2 Müll.; Prop. 2, 15 (3, 7), 17.—
    C.
    To attend, be attentive (late Lat.), Laurent. Hom. 1.

    Lewis & Short latin dictionary > pertendo

  • 42 praetendo

    prae-tendo, di, tum ( part. praetensus, Anthol. Lat. 3, 168, 5), 3, v. a., to stretch forth or forward, to extend (syn. obtendo).
    I.
    Lit.:

    praetenta Tela,

    stretched forth, presented, Ov. M. 8, 341: propagines e vitibus altius praetentos, shooting forth, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15, 13: ubi visum in culice natura praetendit? set out, stationed (i. e. extendit, et posuit in anteriore oris parte), Plin. 11, 1, 2, § 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    To spread before or in front:

    membrana, quae praecordia appellant, quia cordi praetenditur,

    Plin. 11, 37, 77, § 197; 9, 6, 5, § 15.—
    2.
    To spread, draw, hold, or place a thing before another:

    segeti praetendere saepem,

    Verg. G. 1, 270:

    vestem tumidis praetendit ocellis,

    holds before, Ov. Am. 3, 6, 79:

    ramum praetendit olivae,

    holds out, Verg. A. 8, 116:

    fumosque manu praetende sequaces,

    id. G. 4, 230:

    decreto sermonem,

    to prefix, Liv. 3, 47:

    quicquid castrorum Armeniis praetenditur,

    Tac. H. 2, 6:

    ut adnexa classis et pugnae parata conversā et minaci fronte praetenderetur,

    id. ib. 2, 14.—
    b.
    Of places: praetendi, to stretch out before or in front of, to lie over against or opposite to ( poet. and post - Aug.;

    once in Liv.): praetentaque Syrtibus arva,

    Verg. A. 6, 60:

    tenue litus praetentum,

    Liv. 10, 2, 5:

    Armeniae praetentus Iber,

    Val. Fl. 5, 167:

    gens nostris provinciis late praetenta,

    Tac. A. 2, 56:

    Baeticae latere septentrionali praetenditur Lusitania,

    Plin. 3, 1, 2, § 6: a tergo praetendantur Aethiopes, id. 5, 9, 9, § 48; 6, 27, 31, § 134:

    Dardanis laevo Triballi praetenduntur,

    id. 4, 1, 1, § 3:

    extremis legio praetenta Britannis, i. e. opposita custodiae causa,

    Claud. B. Get. 416.—
    II.
    Trop.
    A.
    To hold out or bring forward as an excuse, to allege, pretend, simulate (syn.:

    causor, praetexo): hominis doctissimi nomen tuis immanibus et barbaris moribus (soles) praetendere,

    to allege in excuse for, Cic. Vatin. 6, 14:

    praetendens culpae splendida verba tuae,

    Ov. R. Am. 240:

    legem postulationi suae praetendere,

    Liv. 3, 45, 1:

    quid honestum dictu saltem seditioni praetenditur muliebri?

    id. 34, 3, 8:

    meminisse, quem titulum praetenderitis adversus Philippum,

    id. 37, 54, 13:

    decem legatorum decretum calumniae inpudentissimae,

    id. 39, 28, 11: vultum, et tristitiam, et dissentientem a ceteris habitum pessimis moribus praetendebant, Quint. prooem. § 15; Plin. Ep. 4, 16, 3:

    ignorantia praetendi non potest,

    Quint. 7, 1, 35:

    haec a se factitari praetendebat,

    Tac. A. 6, 18:

    praetendere fessam aetatem et actos labores,

    id. ib. 3, 59; Flor. 3, 5, 3:

    plebeiam facie tenus praetendens humanitatem,

    App. M. 10, 23, p. 250, 9.—
    B.
    To put forward, hold out, allege, assert a thing:

    nec conjugis umquam Praetendi taedas,

    I never pretended to be your husband, Verg. A. 4, 338:

    debitum,

    to demand a debt, sue for payment of a debt, Dig. 2, 14, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > praetendo

  • 43 protendo

    prō-tendo, di, sum and tum, 3, v. a., to stretch forth or out, to extend (not in Cic.; syn. porrigo).
    I.
    Lit.:

    hastas,

    Verg. A. 11, 606 Wagn.:

    bracchia in mare,

    Ov. M. 14, 191:

    supinas manus ad genua alicujus,

    Petr. 17 fin.:

    aciem (oculorum) in aestus pelagi,

    Cat. 64, 127:

    cervicem fortiter,

    Tac. A. 15, 67:

    cochleae bina ceu cornua protendentes contrahentesque,

    Plin. 9, 32, 51, § 101:

    protentis hastis,

    Tac. A. 14, 37:

    pedes temo protentus in octo,

    Verg. G. 1, 171:

    consanguineam protendere dextram,

    Sil. 1, 655:

    praerupta protendit juga Cithaeron,

    Sen. Phoen. 12.—Mid., to stretch forth or out, to extend:

    inter digitos medius longissime protenditur,

    projects, Plin. 11, 43, 99, § 244:

    protenditur ad Bactros usque gens Mardorum,

    reaches, extends, id. 6, 16, 18, § 47: anus haec in pellis periculum protenditur, is swelled out, distended with drink, Plaut. Fragm. ap. Schol. Hor. S. 1, 6, 22.—Of a river:

    usque ad colla cornipedum protentus,

    swollen, Sil. 16, 387.—
    II.
    Trop., to make long, to prolong, lengthen, extend (post-class.):

    utramvis partem in plura verba protendere,

    App. Dogm. Plat. 3, p. 267 Oud.:

    praepositiones producere atque protendere,

    to prolong in pronunciation, Gell. 2, 17, 1; 6:

    barbare protendere,

    id. 4, 17, 7.—Hence, prōtentus, a, um, P. a., stretched out, lengthened, extended (post-class.):

    Phocis lucis in exortum protentior,

    extending farther, Avien. Perieg. 597:

    protentior vita,

    Sol. 30.

    Lewis & Short latin dictionary > protendo

  • 44 resupinus

    I.
    Lit.: resupinum in caelo contueri, i. e. lying on [p. 1585] one ' s back, face upwards, supine, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44:

    fertur equis curruque haeret resupinus inani,

    Verg. A. 1, 476:

    eque tuo pendet resupino spiritus ore,

    Lucr. 1, 37; Ov. H. 16, 255; id. M. 2, 267:

    jacuit resupinus humi,

    id. ib. 4, 121;

    12, 324: hunc ego resupinum fudi,

    id. ib. 13, 86 al.:

    retro lentas tendo resupinus habenas,

    bent back, id. ib. 15, 520:

    collum,

    id. ib. 1, 730:

    pectus,

    id. ib. 12, 138:

    caput,

    Plin. 8, 25, 38, § 93 et saep. — Of an arrogant gait or manner: (Niobe) mediam tulerat gressus resupina per urbem, with head thrown back, i. e. proudly, Ov. M. 6, 275; cf. Sen. Ep. 80, 7;

    Cod. Th. 9, 3, 6: si non resupini spectantesque tectum expectaverimus, quid obveniat,

    Quint. 10, 3, 15:

    spectat resupino sidera vultu,

    Mart. 9, 44, 3.—
    B.
    Transf., of things turned or bent back:

    Elis,

    spread out on a hill, Stat. Th. 4, 237:

    labra lilii,

    Plin. 21, 5, 11, § 23:

    vomer,

    id. 18, 18, 48, § 171.—
    II.
    Trop., lazy, slothful, effeminate, careless, negligent:

    voluptas,

    Quint. 5, 12, 20; cf. id. 11, 3, 167:

    qui solvit, numquam ita resupinus est, ut facile suas pecunias jactet,

    Dig. 22, 3, 25:

    existimatio,

    ib. 43, 24, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > resupinus

  • 45 retendo

    rĕ-tendo, di, tum, or sum, 3, v. a., to release from tension, to unbend, slacken, relax (very rare; syn.: relaxo, resolvo).
    I.
    Lit.:

    lentos arcus,

    to unbend, Ov. M. 2, 419; Stat. S. 4, 4, 30; in the part. perf.:

    arcus retentus,

    Ov. M. 3, 166:

    arcus retensus,

    Phaedr. 3, 14, 5.—
    * II.
    Trop.: ea quoque, quae sensu et animā carent, velut alternā quiete retenduntur, i. e. unbend, relax (shortly before, remissio), Quint. 1, 3, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > retendo

  • 46 specto

    specto, āvi, ātum, 1, v. freq. a. [id.], to look at, behold; to gaze at, watch, observe, etc. (freq. and class.; syn.: adspicio, speculor, conspicor, contueor).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    speculum a speciendo, quod ibi se spectant,

    Varr. L. L. 5, § 129 Müll.; cf. id. ib. 6, §

    82 ib.: si vis videre ludos jucundissimos... amores tuos si vis spectare,

    Plaut. Poen. 1, 1, 81:

    spectare aliquid et visere,

    Cic. Tusc. 1, 19, 44:

    taceas, me spectes,

    Plaut. As. 3, 3, 90:

    quid illas spectas?

    id. Rud. 3, 4, 54; id. Am. 1, 1, 268:

    ere, ne me spectes,

    Ter. Eun. 5, 5, 18:

    corpora,

    Lucr. 4, 1102:

    ingentes acervos,

    Hor. C. 2, 2, 24:

    gaude quod spectant oculi te mille loquentem,

    id. Ep. 1, 6, 19:

    cum modo me spectas oculis protervis,

    Ov. H. 16 (17), 77:

    spectari tergo,

    id. A. A. 3, 774:

    Zoroaster primus siderum motus diligentissime spectasse dicitur,

    Just. 1, 1, 9.—
    (β).
    With rel.clause:

    tacitus te sequor, Spectans quas tu res hoc ornatu geras,

    Plaut. Bacch. 1, 2, 2:

    specta quam arcte dormiunt,

    id. Most. 3, 2, 144; cf.:

    saepe tui, specto, si sint in litore passus,

    Ov. H. 18 (19), 27.—
    (γ).
    Absol.:

    vise, specta tuo arbitratu,

    Plaut. Most. 3, 2, 106: Am. Sosia, age me huc aspice. So. Specto, id. Am. 2, 2, 119:

    quam magis specto, minus placet mihi hominis facies,

    id. Trin. 4, 2, 19:

    alte spectare,

    Cic. Rep. 6, 23, 25:

    populo spectante,

    Hor. Ep. 1, 6, 60.—
    (δ).
    With ad, in, per, or adv. of place:

    spectare ad carceris oras,

    Enn. Ann. 1, 102:

    quaeso huc ad me specta,

    Plaut. Most. 3, 2, 149; so, ad me, Afran. ap. Isid. Orig. 12, 8, 16:

    ad dexteram,

    Plaut. Poen. 3, 4, 1:

    tota domus, quae spectat in nos solos,

    Cic. Off. 1, 17, 58:

    ego limis specto Sic per flabellum clanculum,

    Ter. Eun. 3, 5, 53:

    quoquo hic spectabit, eo tu spectato simul,

    Plaut. Ps. 3, 2, 69.—
    (ε).
    Impers. pass. with subj. or final clause:

    cum plausu congregari feros (pisces) ad cibum assuetudine, in quibusdam vivariis spectetur,

    Plin. 10, 70, 89, § 193:

    spectandum ne quoi anulum det,

    Plaut. As. 4, 1, 33. —
    (ζ).
    With inf.:

    spectet currere Gangem,

    Sen. Herc. Oet. 629:

    minaces ire per caelum faces specta,

    id. ib. 325.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look at or see (a play or an actor) as a spectator, to look on:

    fabulam,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 37:

    Megalesia,

    Cic. Har. Resp. 11, 22; Hor. A. P. 190:

    ludos,

    id. S. 2, 6, 48; 2, 8, 79; id. Ep. 2, 1, 203; Suet. Aug. 40; 53 al.:

    Circenses,

    id. ib. 45; id. Claud. 4:

    pugiles,

    id. Aug. 45:

    artifices saltationis,

    id. Tit. 7 al. —With inf.:

    spectavi ego pridem Comicos ad istum modum Sapienter dicta dicere atque is plaudier,

    Plaut. Rud. 4, 7, 23:

    matronae tacitae spectent, tacitae rideant,

    id. Poen. prol. 32:

    jam hic deludetur (Amphitruo), spectatores, vobis spectantibus,

    id. Am. 3, 4, 15; cf. id. ib. prol. 151. —Hence, very often in inscrr. and tesseris: GLADIATORIIS SP., i. e. spectatus, of a gladiator who had stood the first public fight, Inscr. Orell. 2561 sq.; cf.: Morcelli delle tessere degli spettacoli Roma, Becker, Antiq. 4, p. 562.—
    2.
    Of localities, to look, face, lie, be situated towards any quarter (syn.: prospicio, vergo); constr. usu. with ad, in, inter, etc., or an adv. of place; less freq. with acc.:

    (hujus insulae) alter angulus ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat,

    Caes. B. G. 5, 13; so,

    ad orientem solem,

    id. ib. 7, 69:

    ad fretum,

    Cic. Verr. 2, 5, 66, § 169:

    ager, qui in ventum Favonium spectet,

    Varr. R. R. 1, 24, 1:

    in urbem... in Etruriam,

    Liv. 5, 5;

    v. also infra: Aquitania spectat inter occasum solis et septentriones,

    is situated to the north - west, Caes. B. G. 1, 1 fin.: quare fit, ut introversus et ad te Spectent atque ferant vestigia se omnia prorsus, Lucil. ap. Non. 402, 7; cf.:

    ut ora eorum deorsum spectent,

    Col. 12, 16, 4:

    vestigia Omnia te adversum spectantia, nulla retrorsum,

    Hor. Ep. 1, 1, 75:

    quo (villae) spectent porticibus,

    Varr. R. R. 1, 4, 4: Creta altior est, quā spectat orientem, Sall. ap. Serv. Verg. A. 6, 23 (H. 3, 58 Dietsch):

    Acarnania solem occidentem et mare Siculum spectat,

    Liv. 33, 17, 5:

    mediterranea regio est, orientem spectat,

    id. 25, 9, 10; 30, 25, 11:

    quae et Tanaim et Bactra spectant,

    Curt. 7, 7, 4; Plin. Ep. 5, 6, 15; Vell. 1, 11, 3:

    ab eo latere, quo (Gadis) Hispaniam spectat,

    Plin. 4, 21, 36, § 120; 6, 17, 20, § 53.— Transf., of nations:

    Belgae spectant in septentriones et orientem solem,

    Caes. B. G. 1, 1, 6:

    Masaesyli in regionem Hispaniae spectant,

    Liv. 28, 17.—
    3.
    To examine, try, test:

    (argentum) dare spectandum,

    Plaut. Pers. 3, 3, 35:

    ut fulvum spectatur in ignibus aurum, Tempore sic duro est inspicienda fides,

    Ov. Tr. 1, 5, 25; cf.:

    qui pecuniā non movetur... hunc igni spectatum arbitrantur,

    as having stood the test of fire, Cic. Off. 2, 11, 38; cf. spectatio, I. B., and spectator, I. B.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to look at, behold, see, regard, consider (very rare):

    specta rem modo!

    Plaut. Bacch. 4, 6, 14:

    audaciam meretricum specta,

    Ter. Eun. 5, 5, 24:

    importunitatem spectate aniculae,

    id. And. 1, 4, 4:

    suave, E terrā magnum alterius spectare laborem,

    Lucr. 2, 2: caeli signorum admirabilem ordinem spectat, Cic. Fragm. ap. Non. 402, 17:

    ad te unum omnis mea spectat oratio,

    Cic. Deiot. 2, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    To look to a thing, as to an end or guide of action; hence, to have in view, bear in mind; to aim, strive, or endeavor after; to meditate; to tend, incline, refer, pertain, or have regard to a thing (freq. and class.;

    syn.: contendo, pertineo, tendo): juvenes magna spectare et ad ea rectis studiis debent contendere,

    Cic. Off. 2, 13, 45:

    nec commune bonum poterant spectare,

    Lucr. 5, 958:

    rem, non hominem, spectari oportere,

    Auct. Her. 1, 6, 9:

    nihil spectat nisi fugam,

    Cic. Att. 8, 7, 1:

    Pompeius statuisse videtur, quid vos in judicando spectare oporteret,

    id. Mil. 6, 15:

    nos ea, quae sunt in usu vitāque communi, non ea quae finguntur aut optantur spectare debemus,

    id. Lael. 5, 18:

    ingenti consensu defectionem omnes spectare,

    Liv. 22, 22, 21:

    arma et bellum,

    id. 3, 69, 2:

    Romani, desperatā ope humanā, fata et deos spectabant,

    id. 5, 16, 8; Curt. 9, 7, 2; Just. 13, 1, 8:

    tota domus quae spectat in nos solos,

    relies on, Cic. Off. 1, 17, 58:

    in philosophiā res spectatur, non verba penduntur,

    id. Or. 16, 51:

    mores,

    id. Off. 2, 20, 69; so (with sequi) id. de Or. 2, 50, 204:

    quem locum probandae virtutis tuae spectas?

    do you seek? Caes. B. G. 5, 44:

    noli spectare, quanti homo sit,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    me spectasse semper, ut tibi possem quam maxime esse conjunctus,

    id. Fam. 5, 8, 3:

    ad imperatorias laudes,

    id. Vatin. 10, 24:

    ad suam magis gloriam quam ad salutem rei publicae,

    id. Sest. 16, 37:

    ad vitulam,

    Verg. E. 3, 48:

    cum plebes Nolana de integro ad defectionem spectaret,

    Liv. 23, 16, 2; so id. 23, 6, 4:

    ab scelere ad aliud spectare mulier scelus,

    id. 1, 47, 1; 34, 56, 10.—Of subjects not personal:

    et prima et media verba spectare debent ad ultimum,

    Cic. Or. 59, 200:

    ad arma rem spectare,

    id. Fam. 14, 5, 1; cf.:

    rem ad seditionem spectare,

    Liv. 25, 3, 19:

    ad vim spectare res coepit,

    id. 1, 9, 6; cf.:

    si ad perniciem patriae res spectabit,

    Cic. Off. 2, 23, 90:

    aliquid anquirunt, quod spectet et valeat ad bene beateque vivendum,

    id. ib. 2, 2, 6:

    ea non tam ad religionem spectant, quam ad jus sepulcrorum,

    belong to, concern, id. Leg. 2, 23, 58:

    quoniam de eo genere beneficiorum dictum est, quae ad singulos spectant: deinceps de iis, quae ad universos pertinent, disputandum est,

    id. Off. 2, 21, 72; cf. id. ib. 1, 3, 7: artem negabat esse ullam, nisi quae cognitis et in unum exitum spectantibus, Cic. de Or. 1, 20, 92:

    nostra consilia sempiternum tempus spectare debent,

    id. ib. 2, 40, 169:

    solvendi necessitas debitorem spectat,

    Dig. 2, 14, 42:

    res eo spectat, ut eā poenā non videamini esse contenti,

    Cic. Lig. 5, 13:

    hoc eo spectabat, ut eam (Pythiam) a Philippo corruptam diceret,

    id. de Div. 2, 57, 118: summa judicii mei spectat huc, ut meorum injurias ferre possim, Anton. ap. Cic. Phil. 13, 20, 46:

    quo igitur haec spectat oratio?

    Cic. Att. 8, 2, 4; cf. id. Phil. 13, 20, 46:

    quorsum haec omnis spectat oratio?

    id. ib. 7, 9, 26 et saep.:

    quia quicquid ad corpus spectat, et immortalitatis est expers, vanum sit,

    Lact. 3, 12, 33.—
    2.
    (Acc. to I. B. 3.) To judge of; to try, test (syn. probo):

    nemo illum ex trunco corporis spectabat, sed ex artificio comico aestimabat,

    Cic. Rosc. Com. 10, 28:

    alicujus animum ex animo suo,

    Ter. And. 4, 1, 22:

    non igitur ex singulis vocibus philosophi spectandi sunt, sed ex perpetuitate atque constantiā,

    Cic. Tusc. 5, 10, 31:

    ex meo otium tuum specto,

    id. Att. 12, 39:

    quod ego non tam fastidiose in nobis quam in histrionibus spectari puto,

    id. de Or. 1, 61, 258:

    ubi facillime spectatur mulier, quae ingenio'st bono?

    Plaut. Stich. 1, 2, 59; cf.:

    hominem in dubiis periclis,

    Lucr. 3, 55:

    beneficium a deteriore parte,

    Sen. Ben. 2, 28, 2.—Hence, spectātus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 2.).
    A.
    Tried, tested, proved (syn.: probatus, cognitus): tuam probatam et spectatam maxime adulescentiam, Lucil. ap. Non. 437, 14:

    homines spectati et probati,

    Cic. de Or. 1, 27, 124:

    fides spectata et diu cognita,

    id. Div. in Caecil. 4, 11; Ov. P. 2, 7, 82:

    pietas spectata per ignes,

    id. F. 4, 37:

    integritas,

    Liv. 26, 49, 16; cf.:

    homo in rebus judicandis spectatus et cognitus,

    Cic. Verr. 1, 10, 29:

    spectata ac nobilitata virtus,

    id. Fl. 26, 63:

    spectata multis magnisque rebus singularis integritas,

    id. Phil. 3, 10, 26:

    rebus spectata juventus,

    Verg. A. 8, 151:

    utebatur medico ignobili, sed spectato homine, Cleophanto,

    id. Clu. 16, 47:

    mores,

    Plaut. Pers. 2, 1, 4:

    ni virtus fidesque vestra spectata mihi forent,

    Sall. C. 20, 2.— Sup.:

    id cuique spectatissimum sit, quod occurrerit, etc.,

    let that be the best test of each, Liv. 1, 57, 7.—With subject-clause:

    mihi satis spectatum est, Pompeium malle principem volentibus vobis esse quam, etc.,

    Sall. H. 3, 61, 23 Dietsch.—
    B.
    In gen., looked up to, respected, esteemed, worthy, excellent:

    fecere tale ante alii spectati viri,

    Plaut. Merc. 2, 2, 47:

    in perfecto et spectato viro,

    Cic. Lael. 2, 9:

    homines,

    id. Div. in Caecil. 7, 24:

    castitas,

    Liv. 1, 57, 10.— Comp.:

    quo non spectatior alter,

    Sil. 1, 440.— Sup.:

    auctoritas clarissimi et spectatissimi viri atque in primis probati,

    Cic. Fam. 5, 12, 7:

    spectatissima femina,

    id. Rosc. Am. 50, 147.—Of things (Plinian):

    paeninsula spectatior (with flumen clarum),

    Plin. 4, 18, 32, § 107:

    spectatius artificium,

    id. 11, 1, 1, § 1:

    spectatissima laurus,

    id. 15, 30, 40, § 134.— Hence, adv.: spectātē, splendidly, excellently:

    spectatissime florere,

    Plin. 21, 1, 1, § 2:

    spectatissime ministrere,

    Amm. 28, 3, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > specto

  • 47 subtendo

    sub-tendo, no perf., tum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to stretch underneath:

    lectos loris,

    Cato, R. R. 10, 5; 10, 25.—
    * II.
    Neutr., to extend underneath:

    linea,

    Front. Expos. Form. p. 32 Goes.

    Lewis & Short latin dictionary > subtendo

  • 48 supertendo

    sŭpĕr-tendo, ĕre, 3, v. n., to stretch or strain above (late Lat.):

    in augmento tumores supertendunt,

    Cael. Aur. Acut. 2, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > supertendo

  • 49 tendicula

    tendĭcŭla, ae, f. dim. [tendo], a little stretcher.
    I.
    Lit.:

    vestimenta tendiculis diducta,

    Sen. Q. N. 1, 3, 2.—
    II.
    Trop. ( = fraus), a little snare, noose:

    aucupia verborum et litterarum tendiculae,

    Cic. Caecin. 23, 65: verborum tendiculas aucupemur, Ambros. de Fide, 3, 5, § 37; Vulg. Prov. 1, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > tendicula

  • 50 tendor

    tendor, ōris, m. [tendo], a stretching, straining, tension:

    faucium,

    App. M. 4, p. 153, 32.

    Lewis & Short latin dictionary > tendor

  • 51 teneo

    tĕnĕo, tĕnŭi, tentum, 2 ( perf. subj. tetinerim, Pac. ap. Non. 178, 15:

    tetinerit,

    Att. ib. 178, 12:

    tetinisse,

    Pac. ib. 178, 11; fut. perf. tetinero, acc. to Fest. p. 252 Müll. Another collat. form of the perf. tenivi, acc. to Charis. p. 220 P.; Diom. pp. 363 and 369 ib.), v. a. and n. [root ten-, tan-; Gr. tanumai, teinô; Sanscr. tanomi, to stretch, spread; this root appears in many derived meanings; cf. Lat.: tendo, tenuis, tener, tenor, tenus].
    I.
    Act., to hold, keep, have in the hand, in the mouth, etc.
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Eu. Porrige bracchium, prehende: jam tenes? Cha. Teneo. Eu. Tene, Plaut. Merc. 5, 2, 42; cf.

    argentum,

    id. Pers. 3, 3, 9:

    cum pyxidem teneret in manu,

    Cic. Cael. 26, 63;

    for which: aliquid manu,

    Quint. 10, 7, 31; Ov. M. 11, 560; id. A. A. 1, 320; Hor. Ep. 1, 19, 34:

    aliquid dextrā,

    Ov. F. 1, 99:

    digitis,

    id. ib. 2, 102; id. M. 9, 86; 9, 522:

    lacertis,

    id. ib. 2, 100 al.:

    radicem ore,

    Cic. Div. 2, 68, 141:

    cibum ore,

    Phaedr. 1, 4, 6;

    for which: decoctum diu in ore,

    Plin. 25, 13, 105, § 166:

    aliquem in sinu,

    Ov. H. 3, 114;

    for which: aliquem sinu,

    id. ib. 13, 157:

    flabellulum,

    Ter. Eun. 3, 5, 50:

    facem,

    Verg. A. 6, 224:

    telum,

    Liv. 2, 19. — Prov.: manu tenere aliquid, to seize, grasp, or comprehend a thing which is palpable or evident: aliter leges, aliter philosophi tollunt astutias: leges, quātenus manu tenere possunt;

    philosophi, quātenus ratione et intellegentiā,

    Cic. Off. 3, 17, 68; cf.:

    cum res non conjecturā, sed oculis ac manibus teneretur,

    id. Clu. 7, 20. —
    2.
    In partic.
    a.
    With the accessory idea of possession, to hold, i. e. to be master of, have in one ' s power, possess, etc. (syn.:

    possideo, habeo): multa hereditatibus, multa emptionibus, multa dotibus tenebantur sine injuriā,

    Cic. Off. 2, 23, 81:

    quae tenuit dives Achaemenes,

    Hor. C. 2, 12, 21:

    Evander qui multis ante tempestatibus tenuerat loca,

    Liv. 1, 5:

    provinciam a praedonibus liberam,

    Cic. Imp. Pomp. 11, 32:

    colles praesidiis,

    Caes. B. C. 3, 43:

    Formiarum moenia et Lirim,

    Hor. C. 3, 17, 8:

    tenente Caesare terras,

    id. ib. 3, 14, 15:

    rem publicam,

    Cic. Mur. 39, 83; id. Sest. 19, 44:

    summam imperii,

    Caes. B. G. 3, 22:

    equitum centurias,

    Cic. Fam. 11, 16, 3:

    alterum cornu,

    to command, Nep. Pelop. 4, 3:

    provincias aliaque omnia,

    Sall. C. 39, 2: scenam, to have sole possession of. [p. 1854] rule over, Suet. Tit. 7. —

    Of the possession of the object of affection: te tenet,

    Tib. 1, 6, 35; 2, 6, 52; Verg. E. 1, 32; Ov. H. 2, 103 Ruhnk.; 15, 88; id. Am. 3, 7, 3; Phaedr. 2, 2, 4.—In colloq. lang., teneo te, I have you once more, of again seeing the beloved person:

    teneone te, Antiphila, maxime animo exoptata meo?

    Ter. Heaut. 2, 4, 27 Ruhnk.; Sen. Ben. 7, 4; Ov. H. 18, 183; cf.:

    et comitem Aenean juxta natumque tenebat Ingrediens,

    Verg. A. 8, 308.—Also like our I have you (fast, bound, etc.):

    teneo te, inquam, nam ista Academiae est propria sententia,

    Cic. Ac. 2, 48, 148; id. Quint. 20, 63.— Absol.: qui tenent (sc. rem publicam), who are in possession of the State, of public affairs:

    qui tenent, qui potiuntur,

    Cic. Att. 7, 12, 3; 2, 18, 1. —
    b.
    With the accessory idea of firmness, persistence, to hold fast, occupy; to watch, guard, defend; to maintain, retain a thing:

    legio locum non tenuit atque in proximum collem se recepit,

    Caes. B. C. 1, 44:

    montes teneri,

    id. B. G. 3, 2:

    haec noctu firmis praesidiis tenebantur,

    id. ib. 7, 69:

    Capitolia celsa tenebat,

    Verg. A. 8, 653:

    quo teneam Protea nodo?

    Hor. Ep. 1, 1, 90:

    te neque intra Claustra tenebo,

    id. C. 3, 11, 44; cf.:

    in manicis et Compedibus saevo te sub custode tenebo,

    id. Ep. 1, 16, 77: laqueis (se) sensit teneri... fugam frustra tentabat;

    at illam Lenta tenet radix exsultantemque coërcet,

    Ov. M. 11, 74 sq.; 1, 535:

    Athenae tuae sempiternam in arce oleam tenere potuerunt,

    Cic. Leg. 1, 1, 2:

    agri qui diu aquam tenent,

    Pall. Apr. 2, 4:

    classem ibi tenebat,

    Liv. 31, 46, 8: secundissimo vento cursum tenere, to hold or keep one ' s course, Cic. N. D. 3, 34, 83; cf.:

    vento intermisso cursum non tenuit,

    Caes. B. G. 5, 8; 4, 28; so,

    cursum,

    Cic. Planc. 21, 52; id. Rep. 1, 2, 3 fin.; Quint. 4, 3, 13:

    quo iter,

    Verg. A. 1, 370; Plin. Ep. 6, 16, 10:

    (lunam) fingunt cursus viam sub sole tenere,

    Lucr. 5, 714:

    tenuit tamen vestigia Bucar,

    Liv. 29, 32, 6.—
    c.
    With the accessory idea of reaching the object aimed at, to reach, attain a place:

    montes effuso cursu Sabini petebant et pauci tenuere,

    Liv. 1, 37, 4:

    regionem,

    id. 30, 25, 11:

    Tenum,

    id. 36, 21, 1:

    terram,

    id. 37, 16, 4; 37, 11, 5; 37, 13, 4;

    26, 29, 4: Hesperiam,

    Ov. F. 1, 498:

    portus,

    id. H. 18, 198; Tac. Agr. 38 fin.:

    cum quibus (navibus) Cythnum insulam tenuit,

    id. H. 2, 9.—
    d.
    With the accessory idea of movement impeded, to hold fast, hold back, hinder, restrain, detain, check, control, stay, etc.:

    naves, quae vento tenebantur,

    Caes. B. G. 4, 22:

    quid hic agatur, scire poteris ex eo, qui litteras attulit, quem diutius tenui, quia, etc.,

    Cic. Att. 11, 3, 1:

    si id te non tenet, advola,

    id. Fam. 16, 19:

    septimum jam diem Corcyrae tenebamur,

    id. ib. 16, 7 init.:

    Marcellum ab gerundis rebus valetudo adversa Nolae tenuit,

    Liv. 24, 20, 7:

    non tenebo te pluribus,

    Cic. Fam. 11, 16, 3; cf. absol.:

    ne diutius teneam,

    id. Verr. 2, 1, 13, § 34: solutum (corpus) tenere, Cels. praef. med.; cf.

    ventrem,

    id. 4, 19 med.:

    tene linguam,

    Ov. F. 2, 602:

    pecus omne tenendum,

    Verg. G. 2, 371:

    vix a te videor posse tenere manus,

    Ov. Am. 1, 4, 10; so,

    manus,

    id. M. 13, 203; cf.:

    manum stomachumque teneto,

    Hor. S. 2, 7, 44:

    saeva tene cum Berecyntio Cornu tympana,

    id. C. 1, 18, 13:

    et Phoebi tenuere viam,

    i. e. impeded, closed up, Luc. 5, 136:

    quo me decet usque teneri?

    Verg. A. 5, 384:

    lacrimas,

    Caes. B. G. 1, 39; so,

    lacrimas in morte miserā non tenebamus,

    Cic. Verr. 2, 5, 67, § 172:

    dictator exercitum in stativis tenebat,

    Liv. 6, 14, 1. —
    (β).
    Esp.: se tenere, to keep back, remain, stay:

    Sabinus castris sese tenebat,

    Caes. B. G. 3, 17; 1, 40; Liv. 2, 45, 2:

    nullā clade acceptā castris se pavidus tenebat,

    id. 3, 26, 3:

    Hasdrubal procul ab hoste intervallo tenebat se,

    id. 23, 26, 2:

    se domi a conventu remotum tenere,

    Nep. Dion, 9, 1:

    ego tamen teneo ab accusando vix me hercule: sed tamen teneo,

    restrain myself, refrain, Cic. Q. Fr. 3, 2, 2:

    nec se tenuit, quin, etc.,

    id. Ac. 2, 4, 12; cf.

    mid.: teneri non potui, quin tibi apertius illud idem his litteris declararem,

    id. Att. 15, 14, 2; Just. 6, 7, 10; cf.:

    se intra silentium tenuit,

    Plin. Ep. 4, 17, 8:

    multum me intra silentium tenui,

    id. ib. 7, 6, 6.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to hold, contain in the mind, to conceive, comprehend, know (syn.:

    percipio, intellego): nunc ego teneo, nunc scio, Quid sit hoc negotii,

    Plaut. Capt. 3, 5, 39: tenes Quorsum haec tendant quae loquor, id. Ps. 1, 2, 81:

    tenes, quid dicam?

    Ter. Heaut. 4, 3, 22:

    teneo,

    I understand, id. And. 1, 1, 59:

    teneo quid erret,

    id. 3, 2, 18; Cic. Rep. 1, 23, 37; cf.: quibus capiatur Caesar, tenes, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 5:

    quae a Romanis auguribus ignorantur, a Cilicibus... Lyciis tenentur,

    Cic. Div. 1, 15, 25:

    quoniam ea, quae tenebatis ipsi, etiam ex me audire voluistis,

    id. Rep. 1, 46, 70:

    alicujus reconditos sensus,

    id. Sest. 10, 22:

    quo pacto cuncta tenerem,

    Hor. S. 2, 4, 8:

    et teneo melius ista,

    Mart. 4, 37, 7.—With inf.:

    nullus frugi esse homo potest, nisi qui et bene facere et male tenet,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 10; Lucr. 3, 647.—
    2.
    In partic.
    a.
    To have possession of, have the mastery of, to control any thing:

    cum rem publicam opes paucorum non virtutes tenere coeperunt,

    Cic. Rep. 1, 34, 51.—
    b.
    To hold fast, guard, preserve, uphold, keep, insist (syn. servo):

    sin consuetudinem meam, quam in re publicā semper habui, tenuero,

    Cic. Phil. 1, 11, 27:

    ordinem,

    id. ib. 5, 13, 35:

    portum,

    id. Fam. 1, 9, 21:

    statum,

    id. Rep. 1, 28, 44:

    non tenebat ornatum suum civitas,

    id. ib. 1, 27, 43:

    si jus suum populi teneant,

    id. ib. 1, 32, 48:

    nec diutius umquam tenetur idem rei publicae modus,

    id. ib. 1, 44, 68:

    est boni viri, haec duo tenere in amicitiā, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    morem,

    id. Off. 3, 10, 44; so id. Fl. 7, 15; Verg. A. 3, 408:

    foedus,

    Cic. Balb. 15, 34:

    tenebat non modo auctoritatem, sed etiam imperium in suos,

    id. Sen. 11, 37:

    silentium,

    Liv. 1, 28, 8.—
    c.
    To hold fast, maintain, support, defend, uphold, insist:

    illud arcte tenent accurateque defendunt, voluptatem esse summum bonum,

    hold fast, maintain, Cic. Par. 1, 3, 14; cf.:

    illud, quod multos annos tenuisset,

    id. Ac. 2, 22, 71; and:

    quod idem Peripatetici non tenent,

    id. Fin. 3, 13, 44:

    propositum tenere,

    to maintain, Caes. B. C. 3, 42, 1:

    suas leges,

    Cic. Verr. 1, 4, 13:

    causam apud centumviros,

    id. Caecin. 24, 67:

    quo causae teste tenentur,

    Hor. Ep. 1, 16, 43:

    locum quendam cum aliquo,

    Cic. Brut. 21, 81.— With ne:

    plebs tenuit, ne consules in proximum annum crearentur,

    Liv. 4, 30, 16:

    ne quid ferretur ad populum, patres tenuere,

    id. 3, 29, 8; 24, 19, 7. — With ut:

    tenuere patres, ut Fabius consul crearetur,

    Liv. 2, 42, 2 Weissenb. ad loc.:

    scripseram tenuisse Varenum ut sibi evocare testes liceret,

    Plin. Ep. 6, 5, 1.—
    d.
    Of memory:

    alicujus memoriam cum summā benevolentiā tenere,

    to recollect, preserve a recollection of, Cic. Fam. 6, 2, 1.—Esp.:

    memoriā tenere: memoriā tenetis, compluris in Capitolio res de caelo esse percussas,

    you remember, Cic. Cat. 3, 8, 19; id. Fam. 1, 9, 12; Caes. B. G. 1, 14; cf.:

    memoriā teneo, C. Sulpicium Gallum, etc.,

    id. Rep. 1, 14, 21; v. memoria; so without memoria, to bear in mind, remember, recollect:

    satin' haec meministi et tenes?

    Plaut. Pers. 2, 2, 1:

    numeros memini, si verba tenerem,

    Verg. E. 9, 45:

    dicta tenere,

    Hor. A. P. 336; id. S. 2, 4, 8:

    quem (Cyrum) omnia militum tenuisse creditum est nomina,

    Quint. 11, 2, 50; 11, 2, 45.—
    e.
    To reach an object striven after, to gain, acquire, obtain, attain (syn. assequor):

    per cursum rectum regnum tenere,

    Cic. Agr. 2, 17, 44:

    Servium Tullium post hunc captivā natum, ingenio virtute regnum tenuisse,

    Liv. 4, 3, 12:

    teneri res aliter non potest,

    Cic. Fam. 1, 1, 3:

    multa tenuisse,

    Liv. 42, 11, 8:

    causam,

    Ov. M. 13, 190.—
    f.
    To hold, hold back, repress, restrain, bind, fetter, etc. (syn.:

    refreno, retineo): iracundiam teneat, avaritiam coërceat,

    Cic. Par. 5, 1, 33:

    dolorem,

    id. Att. 12, 38, 2:

    cupiditates,

    id. Verr. 2, 3, 1, § 3:

    somnum,

    id. Brut. 80, 278:

    risum,

    id. Vatin. 8, 20; Hor. A. P. 5:

    iram,

    Curt. 4, 2, 5:

    ea, quae occurrant, tenere,

    to hold back, keep to themselves, Cic. de Or. 2, 54, 221.—
    g.
    Of laws, etc., to bind, hold, obligate, be binding on, control, etc.:

    quamquam leges eum non tenent,

    Cic. Phil. 11, 5, 11; cf.:

    interdicto non teneri,

    id. Caecin. 14, 41:

    voto quodam et promisso teneri,

    id. Att. 12, 18, 1:

    ut plebi scita omnes Quirites tenerent,

    Liv. 8, 12, 14; cf.:

    olim patricii dicebant se plebi scitis non teneri,

    Gai. Inst. 1, 3:

    cum velut in controverso jure esset, tenerenturne patres plebi scitis, legem tulere, ut quod tributim plebis jussisset, populum teneret,

    Liv. 3, 55, 3:

    teneri alienis foederibus,

    id. 24, 29, 11: poenā teneri, to be subject or liable to, Cic. Q. Fr. 2, 3, 5:

    testibus in re perspicuā teneri,

    to be convicted, id. Caecin. 2, 4; cf.: nemo ita in manifesto peccatu tenebatur, ut, etc., id. Verr. 2, 2, 78, § 191:

    caedis teneri,

    Quint. 5, 14, 11:

    teneri repetundarum,

    Tac. A. 11, 7 fin.:

    furti,

    Dig. 6, 1, 4:

    injuriarum,

    ib. 47, 10, 11:

    mandati,

    ib. 17, 1, 10.— Transf.:

    nisi illi ipsi, qui eas (libidines) frangere deberent, cupiditatis ejusdem tenerentur,

    Cic. Leg. 3, 13, 31 Mos. and Orell. N. cr.
    h.
    Of dispositions, desires, etc., to possess, occupy, control:

    quae te tanta pravitas mentis tenuerit, ut, etc.,

    has had possession of you, Cic. Vatin. 6, 14:

    summum me eorum (librorum) studium tenet,

    id. Att. 1, 11, 3:

    magna me spes tenet,

    id. Tusc. 1, 41, 97:

    de triumpho nulla me cupiditas umquam tenuit,

    id. Att. 7, 2, 6:

    si consilio pulso libidines iracundiaeve tenerent omnia,

    id. Rep. 1, 38, 60:

    nisi forte quem inhonesta et perniciosa libido tenet,

    Sall. J. 3, 4: neque irā neque gratiā teneri, to be controlled or influenced, Cic. N. D. 1, 17, 45; so,

    teneri desiderio,

    id. Sen. 10, 33:

    studio philosophiae,

    id. Ac. 1, 2, 4:

    magno amore,

    Verg. A. 1, 675:

    pompā, ludis atque ejusmodi spectaculis teneri,

    to be enchained, fascinated, Cic. Fin. 5, 18, 48; cf.:

    ut oculi picturā teneantur, aures cantibus,

    id. Ac. 2, 7, 20:

    is qui audit, ab oratore jam obsessus est ac tenetur,

    id. Or. 62, 210.—With ne, Ov. M. 7, 146. —
    k.
    To take in, comprise, comprehend, include:

    haec magnos formula reges, Excepto sapiente, tenet,

    Hor. S. 2, 3, 46.—More freq. pass.: teneri aliquā re, to be contained, comprised, grounded, to consist in a thing:

    ut homines deorum agnatione et gente teneantur,

    Cic. Leg. 1, 7, 23:

    id quod (genus officiorum) teneatur hominum societate,

    id. Off. 1, 45, 160:

    quae (causae) familiaritate et consuetudine tenentur,

    id. Fam. 13, 29, 1:

    dixi jam antea, ipsam rationem arandi spe magis et jucunditate quadam quam fructu atque emolumento teneri,

    id. Verr. 2, 3, 98, § 227.
    II.
    Neutr. (freq. after the Aug. per.; perh. not in Cic.).
    A.
    Lit.
    1.
    To hold a position anywhere, maintain one ' s self:

    quā abscisae rupes erant, statio paucorum armatorum tenebat,

    Liv. 32, 5, 12:

    duo extra ordinem milia tenuere,

    id. 3, 62, 7:

    tenent Danai, quā deficit ignis,

    Verg. A. 2, 505.—
    2.
    For cursum tenere, to hold or take one ' s way, to sail, steer in any direction:

    Aeneam... ab Siciliā classe ad Laurentem agrum tenuisse,

    Liv. 1, 1, 4:

    Cassandream petentes, primo ad Mendin tenuere,

    Liv. 31, 45, 14:

    ad Mendaeum,

    id. 21, 49, 2:

    Diam,

    Ov. M. 3, 690:

    Creten,

    id. ib. 13, 706:

    Hesperiam,

    id. F. 1, 498:

    Ausoniam,

    id. ib. 4, 290 al.:

    medio tutissimus ibis... Inter utrumque tene,

    Ov. M. 2, 140.—
    B.
    Trop., with the accessory idea of continuance (cf. I. A. 2. b. and B. 2. b. supra), to hold out, hold on, last, endure, continue, maintain itself, prevail, etc. (cf. obtineo):

    imber per noctem totam tenuit,

    Liv. 23, 44, 6; cf.:

    incendium per duas noctes ac diem unum tenuit,

    id. 24, 47, 15:

    per aliquot dies ea consultatio tenuit,

    id. 2, 3, 5; 3, 47, 6:

    tenet fama, lupam, etc.,

    id. 1, 4, 6:

    quod nunc quoque tenet nomen,

    id. 1, 17, 6:

    fama tenuit, haud plus fuisse modio,

    id. 23, 12, 2; 21, 46, 10:

    tenuit consuetudo, quae cottidie magis invalescit, ut, etc.,

    Quint. 2, 1, 1 Spald.; so,

    consuetudo, ut, etc.,

    id. 8, 5, 2:

    nomen illud tenet,

    id. 9, 4, 47 Spald.; cf. Ov. M. 1, 712.

    Lewis & Short latin dictionary > teneo

  • 52 tensio

    tensĭo, ōnis, f. [tendo], a stretching, stretching out, extension (post-Aug. and very rare).
    I.
    In gen.: papilionum, a setting up, pitching, Hyg. Gromat. init.— Plur.: bracchia, quae in eas tensiones includuntur, Vitr 1, 1 med.
    II.
    In partic., a tension or contraction of the nerves, as a disease:

    nervorum,

    Scrib. Comp. 101; 255:

    praecordiorum,

    id. ib. 260; Veg. Vet. 1, 53 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > tensio

  • 53 tensus

    tensus, a, um, Part. of tendo.

    Lewis & Short latin dictionary > tensus

  • 54 tentigo

    tentīgo, ĭnis, f. [tendo], a tension; lecherousness, lust, Hor. S. 1, 2, 118; Auct. Priap. 23; 34, Mart. 7, 67, 2:

    vulvae,

    Juv. 6, 129.

    Lewis & Short latin dictionary > tentigo

  • 55 tentipellium

    tentĭpellĭum, ii, n. [tendo-pellis], that which stretches out a skin or hide, a hidestretcher, leather-stretcher.
    I.
    Lit.:

    tentipellium Artorius putat esse calceamentum ferratum, quo pelles extenduntur, indeque Afranium dixisse in Promo. pro manibus credo habere ego illos tentipellium,

    Fest. p. 364 Müll.; cf. Mart. 9, 73, 1. —
    * II.
    Transf.: Titinnium ait Verrius existimare id (sc. tentipellium) medicamentum esse, quo rugae extenduntur, cum dicat: tentipellium inducitur, rugae in ore extenduntur, cum ille tropikôs dixerit, Fest. p. 364 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > tentipellium

  • 56 tento

    tento or tempto, āvi, ātum, 1 ( part. gen. plur. tentantum, Verg. G. 2, 247), v. freq. a. [tendo], to handle, touch, feel a thing (class.; cf.: tango, tracto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    rem manu,

    Auct. Her. 4, 49, 62:

    manibus pectora,

    Ov. M. 10, 282; 10, 289:

    loca feminarum digitis,

    Col. 8, 11, 8:

    ficum rostro,

    Ov. F. 2, 254:

    flumen vix pede (with attingere),

    Cic. Leg. 2, 3, 6:

    quadratum,

    Lucr. 4, 234:

    caput in tenebris,

    Phaedr. 3, 10, 26:

    pullos singulos,

    Col. 8, 5, 17:

    invisos amictus,

    Verg. G. 3, 563:

    aciem pugionum,

    Suet. Ner. 49; cf.:

    acumen stili,

    id. Rhet. 5:

    bracchia emittit temptanti maria similis Sarpedon,

    Plin. 5, 27, 27, § 98:

    pullos,

    Col. 8, 5, 17; 8, 11, 8.—
    B.
    In partic.
    1.
    In medic. lang.:

    venas,

    to feel the pulse, Quint. 11, 3, 88; Suet. Tib. 72; Ov. H. 20, 139.—
    2.
    To try the strength of, make an attempt upon, i. e. to attack, assail (cf.: aggredior, adorior).
    (α).
    Of warfare:

    scalis et classe moenia oppidi tentans,

    Caes. B. C. 3, 40:

    opera nostra,

    id. B. G. 7, 73:

    urbem,

    Liv. 33, 5, 3; 26, 38, 5:

    munitiones,

    id. 9, 35, 1:

    moenia Aiexandriae,

    id. 45, 11:

    Achaiam,

    Caes. B. C. 3, 55 Britanniam, Suet. Claud. 17:

    aggredi et tentare,

    Vell. 2, 113, 3:

    aliquem auxiliis Thraciae,

    Flor. 2, 14, 4.—
    (β).
    Of disease, poison, etc.:

    animi valentes morbo tentari non possunt, corpora possunt,

    Cic. Tusc. 4, 14, 31; cf.:

    gravis auctumnus omnem exercitum valetudine tentaverat,

    Caes. B. C. 3, 2:

    temptari a morbo,

    Plin. 24, 19, 113, § 174:

    praecordiorum inflatione tentari,

    Suet. Aug. 81:

    tentatus est motiunculis levibus,

    id. Vesp. 24; Hor. S. 2, 3, 163; id. Ep. 1, 6, 28; Verg. G. 3, 441 al.:

    vina temptant caput,

    attack, affect, Plin. 23, 1, 20, § 35.— Absol.:

    temptantis aquas non nocere,

    unwholesome, Plin. 20, 7, 26, § 68; cf. Verg. G. 2, 94.—
    II.
    Transf., to try; to prove, put to the test; to attempt, essay a course of action, etc. (so most freq.; syn.: experior, periclitor).
    A.
    In gen., constr. with acc., with inf., with rel.-clause, with ut, or absol.
    (α).
    With acc.:

    cum se ipse perspexerit totumque tentarit, intelleget, etc.,

    Cic. Leg. 1, 22, 59; cf.:

    se in arte memoriae,

    Quint. 11, 2, 34 (preceded by memoriam suam experiri):

    tentarem te, quo animo accipias,

    Cic. Fam. 15, 16, 3:

    quo utamur quasi equis temptatis, sic amicitiā aliquā parte periclitatis moribus amicorum,

    id. Lael. 17, 63;

    alicujus scientiam auguratus,

    id. Div. 1, 17, 32:

    tentarem summi regis prudentiam,

    id. Tusc. 1, 41, 98:

    ut satis impulsas tentavit pollice chordas,

    Ov. M. 10, 145:

    culturam agelli, Lucr 5, 1368: iter per provinciam per vim, Caes B. G. 1, 14: negatā iter viā,

    Hor. C. 3, 2, 22 Bosporum, id. ib. 3, 4, 31:

    Thetim ratibus,

    Verg. E. 4, 32:

    Oceanum,

    Tac. G. 34 fin.:

    Istrum, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 135: aditus,

    Verg. A. 4, 293:

    temptanda via est,

    id. G. 3, 8:

    ad tentandum vadum fluminis,

    Curt. 4, 9, 15:

    nullo modo animus audientis aut incitari aut leniri potest, qui modus a me non tentatus sit,

    Cic. Or. 38, 132:

    rem frustra,

    Caes. B. C. 1, 26:

    belli fortunam,

    id. B. G. 1, 36; so,

    fortunam,

    id. ib. 3, 6; 7, 64; Sall. J. 7, 1:

    periculum,

    Cic. Cornel. Fragm. 1:

    quaestionem,

    id. Clu. 57, 157:

    patientiam vestram,

    id. Agr. 2, 7, 19:

    spem pacis,

    Liv. 21, 12, 3; cf.:

    spem triumphi,

    id. 28, 38, 4: libertatem, [p. 1856] id. 6, 18, 11:

    relationem,

    id. 33, 23, 3:

    intercessionem,

    id. 9, 8, 13:

    silentium nequicquam per praeconem,

    id. 8, 33, 2:

    crimina,

    Hor. Ep. 1, 18, 80:

    majora,

    id. ib. 1, 17, 24:

    caelestia,

    id. ib. 1, 17, 34 et saep.—
    (β).
    With rel.-clause:

    tentavi, quid in eo genere possem,

    Cic. Tusc. 1, 4, 7:

    tentabam, spiraret an non,

    Plaut. Mil. 4, 8, 26:

    quae sit fortuna facillima, temptat,

    Verg. A. 11, 761:

    cum tentaret si qua res esset cibi,

    something to eat, Phaedr. 4, 7, 4:

    tenta, Chrysogonus quanti doceat,

    Juv. 7, 175.—
    (γ).
    With inf.:

    aquā prohibere hostem tentare coepit,

    Hirt. B. G. 8, 40:

    tentabo etiam de hoc dicere,

    Quint. 6, 2, 29; 2, 14, 1:

    (sol) caelum radiis accendere tentans,

    Lucr. 5, 659:

    tentarunt aequore tingi,

    Ov. M. 2, 172:

    (vestis) frustra tentata revelli,

    id. ib. 9, 168:

    taurus irasci in cornua temptat,

    Verg. A. 12, 104:

    nemo in sese tentat descendere,

    Pers. 4, 23:

    litteras deferre,

    Curt. 3, 7, 13; Juv. 7, 5.—
    (δ).
    With ut:

    cum ille Romuli senatus tentaret post Romuli excessum, ut ipse gereret sine rege rem publicam,

    Cic. Rep. 2, 12, 23:

    quid aliud hoc judicio tentatur, nisi ut id fieri liceat?

    id. Rosc. Am. 5, 13; Suet. Caes. 11.— Impers. pass.:

    tentatum a L. Sextio tribuno plebis, ut rogationem ferret, etc.,

    Liv. 4, 49, 6.—
    (ε).
    Absol.:

    tenta quā lubet,

    Plaut. Aul. 4, 4, 20:

    ne tentando cautiorem faceret,

    Hirt. B. G. 8, 23.—
    B.
    In partic., to try any one, in a friendly or hostile manner; to urge, incite; to tempt, sound, tamper with; also, to excite, disquiet, disturb, agitate:

    quem ego toties omni ratione tentans ad disputandum elicere non potuissem,

    Cic. de Or. 2, 3, 13:

    cum per Drusum saepe tentassem,

    id. ib. 1, 21, 97:

    utrum admonitus an tentatus an, etc.... pervenerit ad hanc improbitatem nescio,

    id. Verr. 2, 1, 41, § 105:

    cum a proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,

    Caes. B. G. 6, 2:

    animos servorum spe et metu, ut, etc.,

    Cic. Clu. 63, 176:

    animos popularium,

    Sall. J. 48, 1:

    animos singulorum ad res novas,

    Suet. Tib. 12 fin.:

    animum precando,

    Verg. A. 4, 113:

    judicium pecunia,

    Cic. Clu. 4, 9; 30, 80:

    aliquem promissis et minis,

    Tac. H. 1, 75; cf.:

    tentatā Othonianorum fide per colloquium et promissa,

    id. ib. 2, 20:

    tribunos de fugae societate,

    Suet. Ner. 47:

    deos multā caede bidentium,

    Hor. C. 3, 23, 14:

    Junonem tentare Ixion ausus,

    Tib. 1, 3, 73; cf. Ov. A. A. 1, 389; Val. Max. 6, 1, 7:

    nationes lacessere bello et tentare,

    to agitate, Cic. Imp. Pomp. 9, 23; cf.:

    ut exsul potius tentare quam consul vexare rem publicam posses,

    id. Cat. 1, 10, 27:

    in his rebus evertendis unius hominis senectus, infirmitas solitudoque tentata est,

    id. Rab. Perd. 1, 2:

    militis iras,

    Luc. 2, 529; Vulg. Gen. 22, 1 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > tento

  • 57 tentorium

    tentōrĭum, ii, n. [tendo; prop. something stretched out], a tent (syn. tabernaculum), Hirt. B. G. 8, 5; Suet. Aug. 96; id. Tib. 18 med.; Verg. A. 1, 469; Ov. F. 3, 527; id. M. 8, 43; 13, 249; Luc. 1, 396; 6, 270; 9, 912.

    Lewis & Short latin dictionary > tentorium

  • 58 tentus

    1.
    tentus, a, um.
    I.
    Part. of tendo.—
    II.
    Part. of teneo.
    2.
    tentŭs, ūs, m. [teneo], a checking:

    haemorrhoidarum fluoris,

    Cael. Aur. Tard. 5, 1, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > tentus

  • 59 Tonans

    tŏno, ŭi, 1 (collat. form of third conj.: tonimus, Varr. ap. Non. 49, 21), v. n. and a. [root in Sanscr. tan-, to stretch, extend; Gr. teinô; whence teneo, tendo, tenus; cf. O. H. Germ. donar; Engl. thunder], to thunder.
    I.
    Lit.: ingens Porta tonat caeli, Enn. ap. Vet. Gram. ap. Col. (Ann. v. 597 Vahl.); imitated by Verg. G. 3, 261: cum tonuit laevum bene tempestate serenā, Enn. ap. Cic. Div. 2, 39, 82 (Ann. v. 517 Vahl.):

    ut valide tonuit!

    Plaut. Am. 5, 1, 10; so id. ib. 5, 1, 78:

    si fulserit, si tonuerit,

    Cic. Div. 2, 72, 149:

    Jove tonante,

    id. ib. 2, 18, 43; id. Phil. 5, 3, 7:

    tonans Juppiter,

    Hor. C. 3, 5, 1; id. Epod. 2, 29; Inscr. Orell. 2, p. 23:

    sub axe tonanti Sternitur aequor,

    Verg. A. 5, 820:

    pater nudā de rupe tonabat,

    Prop. 4 (5), 1, 7:

    nec si consulto fulmina missa tonent,

    id. 2, 34 (3, 32), 54:

    Diespiter per purum tonantes Egit equos,

    Hor. C. 1, 34, 7:

    Juppiter, tona,

    Sen. Med. 5, 31.—
    II.
    Transf., in gen.
    A.
    Neutr., to make a loud, thundering noise, to roar, rattle, crash, etc. (cf.:

    crepo, strepo): tympana tenta tonant,

    Lucr. 2, 618:

    Aetna horrificis ruinis,

    Verg. A. 3, 571:

    caelum omne fragore,

    id. ib. 9, 541; cf. id. ib. 12, 757:

    domus afflicta massa,

    Val. Fl. 4, 612:

    nemus fragore vasto,

    Sen. Troad. 173; Mart. 9, 69, 4.—Of loud, thundering speech:

    Pericles fulgere, tonare, dictus est,

    Cic. Or. 9, 29; Plin. Ep. 1, 20, 19;

    Col. praef. § 30: qualis Pindarico spiritus ore tonat,

    Prop. 3, 17 (4, 16), 40; Verg. A. 11, 383.—
    B.
    Act., to thunder forth, to say or name with a thundering voice:

    tercentum tonat ore deos,

    invokes with thundering voice, Verg. A. 4, 510:

    verba foro,

    Prop. 4 (5), 1, 134:

    aspera bella,

    Mart. 8, 3, 14:

    talia celso ore,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 83:

    Cicerona,

    id. Ep. 3, 4.—Hence, P. a., as epithet of Jupiter: Tŏnans, antis, m., the thunderer, god of thunder, Ov. M. 1, 170; 2, 466; 11, 198; id. H. 9, 7; id. F. 6, 33; cf.:

    Capitolinus Tonans,

    id. ib. 2, 69:

    sceptriferi Tonantes, Jupiter and Juno,

    Sen. Med. 59.—Also of Saturn:

    falcifer Tonans,

    Mart. 5, 16, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > Tonans

  • 60 tono

    tŏno, ŭi, 1 (collat. form of third conj.: tonimus, Varr. ap. Non. 49, 21), v. n. and a. [root in Sanscr. tan-, to stretch, extend; Gr. teinô; whence teneo, tendo, tenus; cf. O. H. Germ. donar; Engl. thunder], to thunder.
    I.
    Lit.: ingens Porta tonat caeli, Enn. ap. Vet. Gram. ap. Col. (Ann. v. 597 Vahl.); imitated by Verg. G. 3, 261: cum tonuit laevum bene tempestate serenā, Enn. ap. Cic. Div. 2, 39, 82 (Ann. v. 517 Vahl.):

    ut valide tonuit!

    Plaut. Am. 5, 1, 10; so id. ib. 5, 1, 78:

    si fulserit, si tonuerit,

    Cic. Div. 2, 72, 149:

    Jove tonante,

    id. ib. 2, 18, 43; id. Phil. 5, 3, 7:

    tonans Juppiter,

    Hor. C. 3, 5, 1; id. Epod. 2, 29; Inscr. Orell. 2, p. 23:

    sub axe tonanti Sternitur aequor,

    Verg. A. 5, 820:

    pater nudā de rupe tonabat,

    Prop. 4 (5), 1, 7:

    nec si consulto fulmina missa tonent,

    id. 2, 34 (3, 32), 54:

    Diespiter per purum tonantes Egit equos,

    Hor. C. 1, 34, 7:

    Juppiter, tona,

    Sen. Med. 5, 31.—
    II.
    Transf., in gen.
    A.
    Neutr., to make a loud, thundering noise, to roar, rattle, crash, etc. (cf.:

    crepo, strepo): tympana tenta tonant,

    Lucr. 2, 618:

    Aetna horrificis ruinis,

    Verg. A. 3, 571:

    caelum omne fragore,

    id. ib. 9, 541; cf. id. ib. 12, 757:

    domus afflicta massa,

    Val. Fl. 4, 612:

    nemus fragore vasto,

    Sen. Troad. 173; Mart. 9, 69, 4.—Of loud, thundering speech:

    Pericles fulgere, tonare, dictus est,

    Cic. Or. 9, 29; Plin. Ep. 1, 20, 19;

    Col. praef. § 30: qualis Pindarico spiritus ore tonat,

    Prop. 3, 17 (4, 16), 40; Verg. A. 11, 383.—
    B.
    Act., to thunder forth, to say or name with a thundering voice:

    tercentum tonat ore deos,

    invokes with thundering voice, Verg. A. 4, 510:

    verba foro,

    Prop. 4 (5), 1, 134:

    aspera bella,

    Mart. 8, 3, 14:

    talia celso ore,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 83:

    Cicerona,

    id. Ep. 3, 4.—Hence, P. a., as epithet of Jupiter: Tŏnans, antis, m., the thunderer, god of thunder, Ov. M. 1, 170; 2, 466; 11, 198; id. H. 9, 7; id. F. 6, 33; cf.:

    Capitolinus Tonans,

    id. ib. 2, 69:

    sceptriferi Tonantes, Jupiter and Juno,

    Sen. Med. 59.—Also of Saturn:

    falcifer Tonans,

    Mart. 5, 16, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > tono

См. также в других словарях:

  • Tendō — shi 天童市 Geographische Lage in Japan …   Deutsch Wikipedia

  • Tendō — (天童 heavenly child or 天道 way of heaven ) can refer to:Places*Tendō, Yamagata *Tendō Station in the city of Tendō *Tendō Han, a han in the Edo periodJapanese family namePeople*, singer [http://www.yoshimi tendo.com/] *, authorFictional Characters* …   Wikipedia

  • Tendo Ryu — Kenji Shimizu (jap. 清水健二, Shimizu Kenji; * 1940 in der Präfektur Fukuoka, Distrikt Kaho, Stadt Honami, Tendo, Japan) begann 1953 mit dem Judo Training und trug den 4. Dan, als er 1963, nach seinem Studium an der Meiji Universität, zum Aikido… …   Deutsch Wikipedia

  • Tendo Hotel — (Tendo,Япония) Категория отеля: 3 звездочный отель Адрес: 994 0025 Yamagata, Tendo, Kamata Honcho …   Каталог отелей

  • Tendo Central Hotel — (Tendo,Япония) Категория отеля: 2 звездочный отель Адрес: 994 0034 Yamagata, Tendo, Honch …   Каталог отелей

  • Tendō, Yamagata — Tendō (天童市; shi) is a city located in Yamagata, Japan.As of 2003, the city has an estimated population of 63,577 and the density of 562.58 persons per km². The total area is 113.01 km².The city was founded on October 1, 1958.TransportationTrain… …   Wikipedia

  • Tendō — shi (天童市) Panorama de la ville Administration Pays Japon Région Tōhoku Préfecture …   Wikipédia en Français

  • Tendo (Begriffsklärung) — Tendo bezeichnet eine Stadt in der Präfektur Yamagata in Japan, siehe Tendō ein Lehen in der Edo Zeit, siehe Tendō (Han) verschiedene Mah Jongg Computerspiele ab 1994, siehe TenDo (Computerspiel) den Aikido Stil Tendo Ryu, siehe Kenji Shimizu… …   Deutsch Wikipedia

  • Tendo — Tendō Tendō (天童市; shi) est une ville de la préfecture de Yamagata au nord de l île de Honshū au Japon. Sa superficie est de 113,01 km². En 2003, la population s élevait à 63 577 habitants et sa densité était de 562,58 personnes par km². Tendō est …   Wikipédia en Français

  • Tendo-ryu — can refer to the following things:* A bujutsu koryu specializing in the use of the naginata. See Tendo ryu bujutsu. * An aikido style founded by Kenji Shimizu. * The style of Anything Goes Martial Arts practiced by the Tendo family in the… …   Wikipedia

  • tendo — Tendón, como por ejemplo el tendo calcaneus o tendón de Aquiles. Diccionario Mosby Medicina, Enfermería y Ciencias de la Salud, Ediciones Hancourt, S.A. 1999 …   Diccionario médico

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»