Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

capitolii+c

  • 61 fabricor

    fā̆brĭcor, ātus, 1 (archaic inf. fabricarier, Poëta ap. Cic. N. D. 2, 63, 159), v. dep. a., and ( poet. and in post-Aug. prose) făbrĭ-co, āvi, ātum, 1, v. a. [fabrica], to make out of wood, stone, metal, etc., to frame, forge, construct, build.
    I.
    Lit.
    (α).
    Form fabricor: heu Mulciber, arma ignavo es invictā fabricatus manu, Att. ap. Macr. S. 6, 5 (Rib. Trag. Rel. p. 208):

    ii, qui signa fabricantur,

    Cic. Off. 1, 41, 147:

    Capitolii fastigium,

    id. de Or. 3, 46, 180:

    gladium, id. Rab. Post, 3, 7: Jovi fulmen,

    id. Div. 2, 19, 43:

    naves,

    Tac. A. 14, 29:

    pontes et scalas fabricati,

    id. ib. 4, 51:

    (mundum) globosum est fabricatus,

    Cic. Univ. 6 Orell. N. cr. et saep.—
    (β).
    Form fabrico:

    hunc (cratera) fabricaverat Alcon,

    Ov. M. 13, 683; cf.:

    pugnabant armis, quae post fabricaverat usus,

    Hor. S. 1, 3, 102:

    ratem,

    Phaedr. 4, 6, 9:

    fabricavit deceris Liburnicas,

    Suet. Calig. 37:

    vasa fabricabis,

    Vulg. Exod. 27, 3; id. Num. 32, 16 al.—In pass.:

    fabricata fago pocula,

    carved, made, Ov. M. 8, 670; cf.:

    simulacra ex auro vel argento fabricata,

    cast, molten, Suet. Ner. 32:

    in amphitheatro ligneo intra anni spatium fabricato,

    built, id. ib. 12:

    tela reponuntur manibus fabricata Cyclopum,

    forged, Ov. M. 1, 259; cf. Quint. 2, 16, 6; 3, 2, 2; Vell. 2, 79, 2:

    in nostros fabricata est machina muros,

    Verg. A. 2, 46: di qui hominis manu fabricati sunt, Vulg. Deut. 4, 28 et saep.—
    II.
    Transf., in gen., to prepare, form, fashion.
    (α).
    Form fabricor:

    hoc affirmare potes, Luculle, esse aliquam vim cum prudentia et consilio scilicet, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem?

    Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:

    quanto quasi artificio natura fabricata esset primum animal omne, deinde hominem maxime,

    id. ib. 2, 10, 30:

    opus est fabricanda ad fulmina nubi,

    Lucr. 6, 365 Lachm. N. cr.; imitated:

    fabricantes fulmina nubes,

    Manil. 1, 853:

    ut ea ipsa dii immortales ad usum hominum fabricati paene videantur,

    Cic. N. D. 1, 2, 4; cf. id. de Or. 3, 45, 178:

    prandium opipare,

    App. M. 7, p. 192, 31: quod nihil esset clarius enargeia, ut Graeci:

    (perspicuitatem aut evidentiam nos, si placet, nominemus fabricemurque, si opus erit, verba), etc.,

    Cic. Ac. 2, 6, 17:

    fabricare quidvis, quidvis comminiscere,

    Plaut. As. 1, 1, 89; cf.:

    compara, fabricare, finge quod lubet,

    id. Bacch. 4, 4, 42. — Absol.:

    age modo, fabricamini,

    Plaut. Cas. 2, 8, 52.—
    (β).
    Form fabrico:

    philosophia animum format et fabricat,

    Sen. Ep. 16, 3:

    qui fabricaverat illum (Platonem),

    Manil. 1, 772:

    ne fabricate moras,

    Sil. 16, 671.—In pass.:

    dum illa verba fabricentur et memoriae insidant,

    Quint. 10, 7, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > fabricor

  • 62 fastigium

    fastīgĭum, ii, n. [cf. Sanscr. bhrshtīs, corner, rim; Gr. a-phlaston, aplustria, the ornamented stern of a ship; O. H. Germ. brort, the prow], the top of a gable, a gable end, pediment (syn.: cacumen, culmen, vertex, apex).
    I.
    Prop.:

    Capitolii fastigium illud et ceterarum aedium non venustas, sed necessitas ipsa fabricata est... utilitatem templi fastigii dignitas consecuta est,

    Cic. de Or. 3, 46, 180; cf.:

    fastigia aliquot templorum a culminibus abrupta,

    Liv. 40, 2, 3:

    evado ad summi fastigia culminis,

    Verg. A. 2, 458; Cic. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14.—Hence, meton., the roof of a house, Verg. A. 8, 491; 9, 568; Val. Fl. 2, 235:

    habere pulvinar, simulacrum, fastigium, flaminem,

    id. Phil. 2, 43, 110; cf.

    of the same: omnes unum in principem congesti honores: circa templa imagines... suggestus in curia, fastigium in domo, mensis in caelo,

    Flor. 4, 2 fin.:

    Romae signa eorum sunt in Palatina aede Apollinis in fastigio,

    Plin. 36, 5, 4, § 13; cf. id. 35, 12, 43, § 152; Vitr. 3, 2.— Transf.:

    operi tamquam fastigium imponere,

    Cic. Off. 3, 7, 33.—
    B.
    Transf.
    1.
    The extreme part, extremity of a thing, whether above or below.
    a.
    Top, height, summit:

    colles... pari altitudinis fastigio oppidum cingebant,

    Caes. B. G. 7, 69, 4:

    opus nondum aquae fastigium aequabat,

    Curt. 4, 2, 19:

    summi operis,

    id. 4, 2, 8:

    jamque agger aequaverat summae fastigia terrae,

    id. 8, 10, 31:

    aquatilium ova rotunda, reliqua fere fastigio acuminata,

    Plin. 10, 52, 74, § 145:

    gracilitas (arundinis) nodis distincta leni fastigio tenuatur in cacumina,

    id. 16, 36, 64, § 158; cf.:

    cornua in leve fastigium exacuta,

    id. 11, 37, 45, § 124; 16, 33, 60, § 141; Vulg. 2 Reg. 18, 24.—In plur., Lucr. 4, 827:

    muri,

    Val. Fl. 2, 553:

    fontis fastigium,

    i. e. the height on which the fountain sprang up, Hirt. B. G. 8, 41, 5.—
    b.
    The lower part, depth: forsitan et scrobibus quae sint fastigia, quaeres, [p. 728] what should be the depth of the trenches, Verg. G. 2, 288.—
    2.
    (From the sloping form of the gable.) A slope, declivity, descent:

    ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat,

    Caes. B. C. 1, 45, 5:

    jugum paulo leniore fastigio,

    id. ib. 2, 24, 3:

    iniquum loci ad declivitatem fastigium,

    id. B. G. 7, 85, 4:

    rupes leniore submissa fastigio,

    Curt. 6, 6, 11:

    capreoli molli fastigio,

    Caes. B. C. 2, 10, 3; 2, 24, 3:

    musculi,

    id. ib. 2, 11, 1:

    scrobes paulatim angustiore ad infimum fastigio,

    i. e. gradually narrowing from top to bottom, id. B. G. 7, 73, 5; cf.:

    si (fossa) fastigium habet, ut (aqua) exeat e fundo,

    Varr. R. R. 1, 14, 2.—
    3.
    In the later grammarians, an accent placed over a word, Mart. Cap. 3, § 264; § 268 al.; Diom. p. 428 P.
    II.
    Trop.
    A.
    The highest part, summit, the highest degree, most exalted rank or dignity (perh. only since the Aug. per.):

    quicquid numinum hanc Romani imperii molem in amplissimum terrarum orbis fastigium extulit,

    Vell. 2, 131, 1; cf.:

    sic fit, ut dei summum inter homines fastigium servent,

    Plin. Pan. 52, 2:

    et quoad usque ad memoriam nostram tribuniciis consularibusque certatum viribus est, dictaturae semper altius fastigium fuit,

    Liv. 6, 38 fin.; cf.:

    in consulare fastigium vehi,

    Vell. 2, 69, 1:

    ad regium fastigium evehere aliquem,

    Val. Max. 1, 6, 1:

    alii cives ejusdem fastigii,

    Liv. 3, 35, 9:

    stare in fastigio eloquentiae,

    Quint. 12, 1, 20:

    rhetoricen in tam sublime fastigium sine arte venisse,

    id. 2, 17, 3:

    et poësis ab Homero et Vergilio tantum fastigium accepit, et eloquentia a Demosthene,

    id. 12, 11, 26; cf.:

    magice in tantum fastigii adolevit, ut, etc.,

    grew into such esteem, Plin. 30, 1, 1, § 2.—
    2.
    In gen., dignity, rank, condition:

    (M. Laetorio) curatio altior fastigio suo data est,

    Liv. 2, 27, 6; cf.:

    ampliora etiam humano fastigio decerni sibi passus est,

    Suet. Caes. 76:

    tamquam mortale fastigium egressus,

    Tac. A. 15, 74:

    animus super humanum fastigium elatus,

    Curt. 9, 10 med.:

    quales ex humili magna ad fastigia rerum extollit Fortuna,

    Juv. 3, 39.—
    B.
    A leading or chief point, head in a discourse; a principal sort or kind (rare):

    summa sequar fastigia rerum,

    Verg. A. 1, 342:

    e quibus tribus fastigiis (agrorum) simplicibus,

    sorts, kinds, Varr. R. R. 1, 6, 2:

    propter haec tria fastigia formae discrimina quaedam fiunt sationum,

    id. ib. 1, 5:

    haec atque hujuscemodi tria fastigia agri, etc.,

    id. ib. 1, 6, 6; cf.

    also: quo fastigio sit fundus,

    id. ib. 1, 20 fin. (and v. Lachm. ad Lucr. p. 223):

    laudem relego fastigia summa,

    Prisc. Laud. Anast. 148.

    Lewis & Short latin dictionary > fastigium

  • 63 incensio

    incensio, ōnis, f. [incendo], a setting on fire, burning (rare but class.):

    Capitolii,

    Cic. Cat. 3, 4, 9:

    incensione urbem liberavi,

    id. Sull. 11, 33:

    turis,

    Arn. 7, 234.

    Lewis & Short latin dictionary > incensio

  • 64 insanum

    in-sānus, a, um, adj., unsound in mind.
    I.
    Lit., mad, insane (syn.:

    furiosus, fanaticus): quod idem contigit insanis,

    Cic. Ac. 2, 17, 52:

    si fecisset Juno maritum insanum,

    Juv. 6, 620. —
    II. A.
    Ex stultis insanos facere, Ter. Eun. 2, 2, 23:

    acrior et insanior cupiditas,

    Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39:

    insanissima concio,

    id. Mil. 17, 45:

    homo insanissimus,

    id. Rosc. Am. 12, 33:

    uter est insanior horum?

    Hor. S. 2, 3, 102.—
    2.
    Transf., of inanim. and abstr. things:

    caedis insana cupido,

    Verg. A. 9, 760:

    amor duri Martis,

    id. E. 10, 44:

    insano verba tonare foro,

    i. e. where there is a great bustle, Prop. 4 (5), 1, 134:

    omnis et insana semita nocte sonat,

    i. e. of women raving about, id. 4 (5), 8, 60:

    insani enses,

    Calp. Ecl. 1, 59:

    fluctus,

    Verg. E. 9, 43:

    venti,

    Tib. 2, 4, 9:

    vires Austri,

    Ov. M. 12, 510:

    insana Caprae sidera,

    Hor. C. 3, 7, 6. —
    B.
    That causes madness (cf. "The insane root, that takes the reason prisoner," Shaks. Macb. 1, 3):

    laurum insanam vocant, quoniam si quid ex ea decerptum inferatur navibus, jurgia fiunt, donec abiciatur,

    Plin. 16, 44, 89, § 239:

    herba,

    that produces madness, Ser. Samm. 20:

    fames,

    that drives one to madness, Luc. 7, 413.—
    C.
    Outrageous, monstrous, violent, extravagant, excessive:

    substructionum insanae moles,

    Cic. Mil. 31, 85:

    substructiones Capitolii insanae,

    Plin. 36, 14, 2, § 104:

    labor,

    Verg. A. 6, 135:

    trepidatio,

    Liv. 32, 17, 16:

    cum stupet insanis acies fulgoribus,

    Hor. S. 2, 2, 5:

    vites,

    that bear excessively, three times, Plin. 16, 27, 50, § 115; cf. adv., 3. insanum. —
    D.
    Enthusiastic, enraptured, inspired:

    vates,

    Verg. A. 3, 443. — Adv., in three forms.
    1. a.
    Madly, insanely:

    amare,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20. — Comp.:

    in silvam non ligna feras insanius,

    Hor. S. 1, 10, 34.— Sup.:

    insanissime desperare,

    Aug. Ep. 238.—
    b.
    Outrageously, excessively:

    esuriens insane bene,

    Plaut. Mil. 1, 1, 24; cf. Varr. L. L. 7, § 86 Müll.—
    2.
    in-sānĭter, madly, violently, excessively: ludit nimium insaniter, Pomp. ap. Non. 509, 31; Prisc. p. 1010 P.—
    3.
    insānum, outrageously, vehemently, excessively:

    insanum malum = pessimum,

    Plaut. Trin. 3, 2, 47:

    porticus, insanum bona,

    id. Most. 3, 3, 5:

    magnum molior negotium,

    id. Bacch. 4, 5, 1: valde, id. Fragm. ap. Non. 127, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > insanum

  • 65 insanus

    in-sānus, a, um, adj., unsound in mind.
    I.
    Lit., mad, insane (syn.:

    furiosus, fanaticus): quod idem contigit insanis,

    Cic. Ac. 2, 17, 52:

    si fecisset Juno maritum insanum,

    Juv. 6, 620. —
    II. A.
    Ex stultis insanos facere, Ter. Eun. 2, 2, 23:

    acrior et insanior cupiditas,

    Cic. Verr. 2, 4, 18, § 39:

    insanissima concio,

    id. Mil. 17, 45:

    homo insanissimus,

    id. Rosc. Am. 12, 33:

    uter est insanior horum?

    Hor. S. 2, 3, 102.—
    2.
    Transf., of inanim. and abstr. things:

    caedis insana cupido,

    Verg. A. 9, 760:

    amor duri Martis,

    id. E. 10, 44:

    insano verba tonare foro,

    i. e. where there is a great bustle, Prop. 4 (5), 1, 134:

    omnis et insana semita nocte sonat,

    i. e. of women raving about, id. 4 (5), 8, 60:

    insani enses,

    Calp. Ecl. 1, 59:

    fluctus,

    Verg. E. 9, 43:

    venti,

    Tib. 2, 4, 9:

    vires Austri,

    Ov. M. 12, 510:

    insana Caprae sidera,

    Hor. C. 3, 7, 6. —
    B.
    That causes madness (cf. "The insane root, that takes the reason prisoner," Shaks. Macb. 1, 3):

    laurum insanam vocant, quoniam si quid ex ea decerptum inferatur navibus, jurgia fiunt, donec abiciatur,

    Plin. 16, 44, 89, § 239:

    herba,

    that produces madness, Ser. Samm. 20:

    fames,

    that drives one to madness, Luc. 7, 413.—
    C.
    Outrageous, monstrous, violent, extravagant, excessive:

    substructionum insanae moles,

    Cic. Mil. 31, 85:

    substructiones Capitolii insanae,

    Plin. 36, 14, 2, § 104:

    labor,

    Verg. A. 6, 135:

    trepidatio,

    Liv. 32, 17, 16:

    cum stupet insanis acies fulgoribus,

    Hor. S. 2, 2, 5:

    vites,

    that bear excessively, three times, Plin. 16, 27, 50, § 115; cf. adv., 3. insanum. —
    D.
    Enthusiastic, enraptured, inspired:

    vates,

    Verg. A. 3, 443. — Adv., in three forms.
    1. a.
    Madly, insanely:

    amare,

    Plaut. Curc. 1, 3, 20. — Comp.:

    in silvam non ligna feras insanius,

    Hor. S. 1, 10, 34.— Sup.:

    insanissime desperare,

    Aug. Ep. 238.—
    b.
    Outrageously, excessively:

    esuriens insane bene,

    Plaut. Mil. 1, 1, 24; cf. Varr. L. L. 7, § 86 Müll.—
    2.
    in-sānĭter, madly, violently, excessively: ludit nimium insaniter, Pomp. ap. Non. 509, 31; Prisc. p. 1010 P.—
    3.
    insānum, outrageously, vehemently, excessively:

    insanum malum = pessimum,

    Plaut. Trin. 3, 2, 47:

    porticus, insanum bona,

    id. Most. 3, 3, 5:

    magnum molior negotium,

    id. Bacch. 4, 5, 1: valde, id. Fragm. ap. Non. 127, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > insanus

  • 66 insideo

    insĭdĕo, sēdi, sessum, 2, v. n. and a. [in-sedeo], to sit in or upon any thing; mostly with dat. (class.).
    I.
    Neutr.
    A.
    Lit.:

    equo,

    Liv. 7, 6, 5:

    curru insidens,

    Sen. Med. 29:

    solo,

    Suet. Aug. 82.—
    2.
    To settle:

    ubi Lydia quondam jugis insedit Etruscis,

    Verg. A. 8, 479.—
    B.
    Trop., to be seated, fixed, or stamped in, to adhere to:

    cum in locis semen insedit,

    Cic. N. D. 2, 51, 128:

    longus morbus, cum penitus insedit,

    when it has become deeply seated, Cels. 3, 1:

    insidens capulo manus,

    i. e. keeping firm hold of the handle, Tac. A. 2, 21:

    nihil quisquam unquam, me audiente, egit orator, quod non in memoria mea penitus insederit,

    remained thoroughly fixed in my mind, Cic. de Or. 2, 28, 122:

    insidebat in ejus mente species eloquentiae,

    was firmly stamped on his mind, id. Or. 5, 18:

    voluptas, quae penitus in omni sensu implicata insidet,

    id. Leg. 1, 17, 47:

    cum hic fervor concitatioque animi inveteraverit, et tamquam in venis medullisque insederit,

    has firmly seated itself, id. Tusc. 4, 10, 24.—
    II. A.
    Lit.:

    currum,

    Varr. L. L. 5, 22:

    Joppe insidet collem,

    Plin. 5, 13, 14, § 69. —
    B.
    Transf., to take possession of a place, to hold, occupy:

    locum,

    Liv. 21, 54, 3:

    juga,

    Tac. A. 2, 16:

    militibus arcem,

    Liv. 26, 44, 2:

    insidere vias examina infantium solebant,

    Plin. Pan. 26, 1:

    Aventinum,

    Liv. 9, 34, 3; 3, 50, 13; Sall. H. Fragm. 1, 9 Dietsch:

    medium mare,

    Flor. 4, 8, 2:

    arcem Capitolii,

    id. 3, 21, 7:

    ea loca,

    inhabit, Tac. A. 12, 62. — Pass.:

    viaeque omnes hostium praesidiis insidentur,

    Liv. 25, 13, 2:

    saltus circa insessus ab hoste,

    id. 7, 34, 1:

    per montes praesidiis nostris insessos,

    Tac. A. 13, 9:

    insessus iterum Alpibus,

    id. H. 3, 1:

    insessum diris avibus Capitolium,

    occupied as a perch, id. A. 12, 43.

    Lewis & Short latin dictionary > insideo

  • 67 obrepo

    ob-rēpo, psi, ptum, 3, v. n., to creep up to any thing, approach stealthily (class.).
    I.
    Lit.:

    et possim mediā quamvis obrepere nocte,

    Tib. 1, 9 (8), 59; Flor. 4, 10, 2:

    qui Gallos in obsidione Capitolii obrepentes per ardua depulerat,

    Gell. 17, 21, 24.—With dat.:

    feles quam levibus vestigiis obrepunt avibus!

    Plin. 10, 73, 94, § 202.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., to steal upon, come suddenly upon one; to take by surprise, to surprise.
    (α).
    With dat.:

    qui enim citius adulescentiae senectus, quam pueritiae adulescentia obrepit?

    Cic. Sen. 2, 4: mihi decessionis dies lelêthotôs obrepebat, id. Att. 6, 5, 3; cf. in the foll. under e:

    cui obrepsit oblivio,

    Sen. Ben. 3, 2, 1:

    vitia nobis sub virtutum nomine obrepunt,

    id. Ep. 45, 7.—
    (β).
    With acc. (ante-class., and in Sall.):

    tacitum te obrepet fames,

    Plaut. Poen. prol. 14:

    si tanta torpedo animos obrepsit,

    Sall. H. 1, 49, 19.—
    (γ).
    With ad:

    Plancium non obrepsisse ad honorem,

    to creep up to, to come at by stealth, Cic. Planc. 7, 17:

    obrepsisti ad honores errore hominum,

    id. Pis. 1, 1. —
    (δ).
    With in and acc.: imagines obrepunt in animos dormientium extrinse cus, Cic. Div. 2, 67, 139; Ambros. Off. Mi. nist. 3, 6, 41.—
    (ε).
    Absol.:

    obrepsit dies,

    Cic. Att. 6, 3, 1:

    obrepit non intellecta senectus,

    Juv. 9, 129.—
    B.
    In partic., to surprise, deceive, cheat:

    numquam tu, credo, me imprudentem obrepseris,

    Plaut. Trin. 1, 2, 23; 4, 2, 132; Flor. 4, 10; Gell. 6, 12, 4.— Impers. pass.:

    si obreptum praetori sit de libertate,

    Dig. 40, 5, 26, § 8; 26, 7, 55, § 4.

    Lewis & Short latin dictionary > obrepo

  • 68 redemptor

    rĕdemptor, ōris, m. [id.].
    I.
    In all periods of the lang., one who undertakes a thing by way of contract; a contractor, undertaker, purveyor, farmer (syn. conductor); absol.:

    redemptor qui columnam illam de Cottā et de Torquato conduxerat faciendam,

    Cic. Div. 2, 21, 47; so Cato, R. R. 107 in lemm.; Cic. Inv. 2, 31, 96:

    redemptori tuo dimidium pecuniae curavi,

    id. Q. Fr. 2, 4, 2; Liv. 34, 9 fin.; Hor. C. 3, 1, 35; id. Ep. 2, 2, 72 et saep.— With gen.:

    tutelae Capitolii,

    Plin. 35, 3, 4, § 14:

    pontis,

    one who farmed the tolls of a bridge, Dig. 19, 2, 60 fin.:

    vectigalium,

    ib. 50, 5, 8 et saep.; cf. Fest. p. 270 Müll., and Becker, Antiq. 2, 1, p. 270 and 3, 2, p. 217.—
    II.
    In jurid. Lat.: redemptor litis.
    a. b.
    One who, for a consideration, undertakes the risk of a suit (freq.), Dig. 1, 16, 9; Cod. Just. 2, 14 fin.
    III.
    In eccl. Lat., the Redeemer (of the world from sin), Aug. Serm. 130, 2; Hier. Ep. 66, 8 fin.; Vulg. Job, 19, 25; id. Act. 7, 35 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > redemptor

  • 69 refectio

    rĕfectĭo ( rĕfict-), ōnis, f. [reficio], a restoring, repairing (post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    Capitolii,

    Suet. Caes. 15:

    ferramenta, quae refectionem desiderant,

    Col. 12, 3, 9:

    viae publicae,

    Dig. 43, 11, 1; cf. ib. 43, 21, 1, § 7. — In plur., Vitr. 6, 3.—
    II.
    Trop., refreshment, refection, recreation, recovery (cf.:

    relaxatio, remissio): etiam febre liberatus vix refectioni valebit,

    will scarcely be strong enough to recover, Cels. 3, 15; 4, 6 fin.:

    tempora ad quietem refectionemque nobis data,

    Quint. 10, 3, 26; cf. Plin. Pan. 81:

    oculorum (with recreatur acies),

    Plin. 37, 5, 16, § 63:

    lassitudinum perfrictionumque (oleum),

    id. 23, 4, 40, § 80.— In plur.:

    quae refectiones tuas arbores praetexerint,

    Plin. Pan. 15, 4. —
    B.
    Transf., i. q. deversorium or cenaculum, transl. of the Gr. kataluma, Vulg. Marc. 14, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > refectio

  • 70 restitutio

    rēstĭtūtĭo, ōnis, f. [restituo], a restoring, restoration.
    I.
    In gen.:

    domus incendio absumptae,

    i. e. a rebuilding, Suet. Aug. 57:

    Capitolii,

    id. Vesp. 8:

    theatri,

    id. Tib. 47:

    urbis in majus,

    Just. 2, 14, 2:

    afflictarum civitatum,

    Suet. Tit. 8.— Trop.:

    omnis pristinae fortunae,

    Suet. Ner. 40:

    libertatis,

    Val. Max. 4, 1, ext. 4:

    lunae,

    Arn. 6, 196. —
    II.
    In partic.
    1.
    A giving back, restitution (in jurid. Lat.), Dig. 50, 16, 22; 36, 1, 1, § 14; 36, 1, 6, § 3.—
    2.
    The act of replacing, reinstating one condemned or proscribed in his former condition; the restoration of rights which have been forfeited by law:

    damnatorum,

    Cic. Agr. 2, 4, 10; Suet. Oth. 2:

    salus restitutioque,

    a recalling from exile, Cic. Pis. 15, 35; Quint. 7, 1, 42; 60:

    in integrum restitutiones,

    Dig. 4, 1, 3 (v. this entire section: De in integrum restitutionibus); 4, 4, 18, § 1; 4, 4, 20 pr.

    Lewis & Short latin dictionary > restitutio

  • 71 venustas

    vĕnustas, ātis, f. [1. Venus], loveliness, comeliness, charm, grace, beauty, elegance, attractiveness, etc. (syn.: pulchritudo, formositas).
    I.
    Of the body:

    cum pulchritudinis duo genera sint, quorum in altero venustas sit, in altero dignitas, venustatem muliebrem ducere debemus, dignitatem virilem,

    Cic. Off. 1, 36, 130; cf. id. ib. 1, 30, 17:

    venustas et pulchritudo corporis,

    id. ib. 1, 27, 95:

    voltus quantam affert tum dignitatem, tum venustatem,

    id. Or. 18, 60.— Transf., of inanim. things:

    signa eximiā venustate,

    Cic. Verr. 2, 4, 3, § 5:

    Capitolii fastigium illud non venustas sed necessitas ipsa fabricata est,

    id. de Or. 3, 46, 180:

    pomorum,

    Varr. R. R. 1, 59, 2.—
    II.
    Of the mind:

    homo affluens omni lepore et venustate,

    Cic. Verr. 2, 5, 54, § 142:

    (oratoris est) agere cum dignitate ac venustate,

    id. de Or. 1, 31, 142:

    dicendi vis egregia, summā festivitate et venustate conjuncta profuit,

    id. ib. 1, 57, 243:

    comprobari cum dignitate tum etiam venustate,

    id. Arch. 12, 31; Quint. 4, 2, 118; 9, 2, 66; 9, 3, 72:

    verborum,

    Gell. 17, 20, 6:

    tui quidem omnes mores ad venustatem valent,

    Plaut. Mil. 3, 1, 63; cf. id. ib. 3, 1, 54; id. Truc. 4, 2, 4:

    diem pulchrum et venustatis plenum,

    pleasantness, pleasure, id. Poen. 1, 2, 44; cf.:

    quis me fortunatior, venustatisque adeo plenior,

    Ter. Hec. 5, 4, 8.— Plur.:

    amoenitates omnium venerum atque venustatum affero,

    Plaut. Stich. 2, 1, 5; id. Ps. 5, 1, 12.

    Lewis & Short latin dictionary > venustas

См. также в других словарях:

  • CAPITOLII Tutelatii — a tutela Capitolii dicti sunt: in cuius inautationem Domitianus millies octingenties octogies, impendisse legitur, apud Plutarchum in Poplic. quam insaniam, magnificentiae nomine, extulête multum Scriptores, et maxime Poetae. Unde nec, tot annis… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • TUTELAE Capitolii Redemptor — apud Plinium, l. 35. c. 3. M. Ausidius tutelae Capitolii redemptor, docuerit Patres, argenteos esse clypeos, qui pro aereis per aliquot iam lustra adsignabantur: quis dicatur, vide supra ubi de Capitolit Tutelariis …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CAPITOLIUM — praegraudis arx Romae in monte Saturmo ex praeda Apiolatum, Latinotum urbis, a Tarquinio Superbo exstructa. Plin. l. 3. c. 5. Pulsis Regibus annô post tertiô, M. Horatius Pulvillus eâ magnificentiâ dedicavit, quam immensae postea Romanae opes… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Universität von Konstantinopel — Die Universität von Konstantinopel (auch Athenaeum), auch als die Magnaura Hochschule bekannt, war eine höhere Bildungseinrichtung, die in der Spätantike entstand. Obwohl von kaiserlicher Seite wiederholt ordnend eingegriffen wurde, handelte es… …   Deutsch Wikipedia

  • АРКС —    • Arx,          кремль. Во времена первых римских войн с городами Италии такое укрепление имел каждый сколько нибудь значительный город. Находясь на скале или искусственно устроенном возвышении, А. служил не только достаточным оплотом против… …   Реальный словарь классических древностей

  • Capitolinvs — CAPITOLINVS, i, ein bekannter Beynamen des Jupiters bey den Römern, welchener von dem Capitolio zu Rom führete, auf welchem er den sonderbarsten Tempel hatte. Als man den Grund zudiesem Tempel grub, so fand man den Kopf eines Vulcentaners, Namens …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • Hebe — HEBE, es, Gr. Ἥβη, ης. 1 §. Namen. Solcher kömmt von dem Ebräischen Eb, Kraft, her, nach welchem er eigentlich so viel, als Kraft des Alters heißt; Voss. Etymol. in Pubes, s. p. 483. Lateinisch wird solche Göttinn eigentlich Iuventus genannt,… …   Gründliches mythologisches Lexikon

  • AELIUS Saturninus — Poeta Satyricus, qui quod in Tiberium versus composuerat, ab co in senatum ductus, e Capitolii rupe praecipitatus est. Dion Nicaeus in Tiberio …   Hofmann J. Lexicon universale

  • AEMYLIUS — I. AEMYLIUS Pacensis; urbanarum cohortium tribunus a Galba exauctoratus, tamquam suspectus, Tacit. Hist. l. 1. c. 20. cui ademptum tribunatum Otho reddidit et summam expeditionis cum Ant. Novello et Suedio Clemente, contra Galliam Narbonensem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • APICIUS Romanus — totum nomen M. Gavius Apicius, omnium helluonum maximus gurges, cui parum fuit et principum congiaria, et Capitolii vectigal devorâsle, nisi insuper gulae suae monumentum posteris reliquislet, editô de gulae irritamentis volumine, quô saeculum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BRENNUS — I. BRENNUS Gallorum Senonum Dux, qui cum 300. armatorum milibus in Italiam irrumpens, Clusium, hodie Chiusi, in Tuscia, obsedit, inde a Romanis, quorum opem obsessi imploraverant, depulsus: in hos proin armis conversis, illos apud Alliam fluv.… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»