buiten+betrekking+zijn+ru

gener. buiten betrekking zijn

adj. gesloten; afgezegd; aan de kant (weg); vrij (vrije dag); aan de rechterkant van de weg

adv. verder; weg; af

interj. verder!

n. dicht

prep. van; op

[ of] 〈→ Sporttermen: CricketSporttermen: Cricket/〉

I 〈 bijvoeglijk naamwoord〉

1  vrij ⇒ onbezet

2  minder (goed) ⇒ slecht(er), teleurstellend

♦voorbeelden:

1   my husband is off today • mijn man heeft vandaag vrij

2   her singing was off tonight • ze zong niet zo best vanavond

II 〈 bijvoeglijk naamwoord, attributief〉

1  verder (gelegen) ⇒ ver(ste)

2 〈 voornamelijk Brits-Engels〉 rechter(-) 〈 van kant van een paard, voertuig〉 ⇒ vandehands, rechts

3  rustig ⇒ stil

4  (hoogst) onwaarschijnlijk

5 〈 slang〉 gek ⇒ excentriek, niet goed snik

6 〈 cricket〉 off- ⇒ met betrekking tot de offside

♦voorbeelden:

3   during the off season • buiten het (hoog)seizoen

4   off chance • kleine/geringe kans

     〈 informeel〉 go somewhere on the off chance • op goed geluk ergens naar toe gaan

6   off break • off-break

III 〈 bijvoeglijk naamwoord, predicatief〉

1  bedorven 〈 van voedsel〉 ⇒ zuur

2  (van het menu) afgevoerd ⇒ niet (meer) verkrijgbaar

3  oneerlijk ⇒ stiekem

4  van de baan ⇒ afgelast, uitgesteld

5  weg ⇒ vertrokken, gestart

6  uit(geschakeld) ⇒ buiten werking, niet aan

7  uit ⇒ af 〈 van kleding〉

8  mis ⇒ naast

♦voorbeelden:

1   the milk is off • de melk is zuur

     this sausage is off • dit worstje is bedorven

2   the banana cream pie is off • ze serveren geen bananenroomtaart meer

3   a bit off • niet in de haak, niet zoals het hoort

4   the meeting is off • de bijeenkomst gaat niet door

5   be/get off to a good/bad start • goed/slecht beginnen

     (be) off with you • maak dat je wegkomt

6   the water is off • het water is afgesloten/niet aangesloten

8   his guess was slightly off • hij zat er enigszins naast

————————

〈bijwoord; vaak predicatief〉

1 〈 verwijdering of afstand in ruimte of tijd〉 verwijderd ⇒ weg, (er)af, ver, hiervandaan; 〈 dramaturgie〉 achter de coulissen

2 〈 einde, voltooiing of onderbreking〉af ⇒ uit, helemaal, ten einde

3 〈 vaak overdrachtelijk〉 ondergeschikt ⇒ minder belangrijk, minderwaardig

♦voorbeelden:

1   three miles off • drie mijl daarvandaan

     chase the dog off • de hond wegjagen

     〈 dramaturgie〉 actors go off • de acteurs verlaten het toneel

     run a few pounds off • er een paar pondjes afrennen

     send off a letter • een brief versturen

     far off in the mountains • ver weg in de bergen

     off with his head • maak hem een kopje kleiner

     off with it • weg ermee

     off with you • maak dat je wegkomt

2   a day off • een dagje vrij

     kill off • uitroeien

     turn off the radio • zet de radio af

3   5% off • met 5% korting

¶ off and on • af en toe, nu en dan

     be well/badly off • rijk/arm zijn

→ be off be off/, get off get off/ etc.

————————

〈 voorzetsel〉

1 〈plaats of richting met betrekking tot een beweging; ook figuurlijk〉 van ⇒ van af, vandaan, verwijderd van

2 〈 bron〉op ⇒ van, met, uit

3 〈 einde of onderbreking van bezigheid of toestand〉 van de baan ⇒ van … af, afgestapt van

4 〈ligging met betrekking tot een plaats; ook figuurlijk〉van … af ⇒ naast, opzij van, uit

5 〈 afwijking van een norm〉 onder ⇒ beneden, achter zijn, minder dan

♦voorbeelden:

1   he got off the bus • hij stapte uit de bus

     she fell off the chair • zij viel van de stoel

     take your hands off me • hou je handen thuis

2   he swam too far off shore • hij zwom te ver de zee in

     it bounced off the wall • het ketste van de muur terug

     I bought it off a gypsy • ik heb het van een zigeuner gekocht

     I got this information off John • ik heb deze informatie van John gekregen

     live off the land • van het land leven

3   off duty • vrij (van dienst), buiten dienst

     I've gone off fish • ik lust geen vis meer

4   two inches off centre • twee duim van het middelpunt af

     it was off the mark • het miste zijn doel 〈 ook figuurlijk〉

     a house off the road • een huis opzij van de weg

     an alley off the square • een steegje dat op het plein uitkomt

5   three percent off the price • drie procent onder de prijs

     a year or two off sixty • een jaar of wat onder de zestig

adj. open; bloot; eerlijk; vrij (een baan is beschikbaar)

n. open plaats; ruimte; openlucht

v. openen; openmaken ; beginnen; alert zijn; openen (bij zang); openen (van benen)

[ oopən] 〈zelfstandig naamwoord; the〉

1  (de) open ruimte ⇒ open lucht/veld/zee; 〈 figuurlijk〉 openbaarheid

♦voorbeelden:

1   be in the open • (algemeen) bekend zijn

     bring into the open • aan het licht brengen, bekend/openbaar maken

     come (out) into the open • open kaart spelen 〈 van iemand〉; aan het licht komen, ruchtbaarheid krijgen 〈 van iets〉

     in the open • buiten(shuis), in de open lucht; in het open/vrije veld, op het land; in volle zee

————————

〈 bijvoeglijk naamwoord〉

1  open ⇒ geopend; met openingen; onbedekt, niet (af/in)gesloten, vrij

2  open(staand) ⇒ beschikbaar, onbeschut; vacant; onbeslist, onbepaald

3  openbaar ⇒ (algemeen) bekend, duidelijk, openlijk

4  open(hartig) ⇒ oprecht, mededeelzaam

5  open(baar) ⇒ vrij toegankelijk

♦voorbeelden:

1   open access/shelf • openkastsysteem 〈 in bibliotheek〉

     open book • open(geslagen) boek

     〈 figuurlijk〉 keep an eye open (for) • in de gaten houden

     keep one's eyes open • goed opletten, uitkijken

     〈 figuurlijk〉 with one's eyes open • bij zijn/haar volle verstand, weloverwogen

     〈 figuurlijk〉 you bought that old car with your eyes open • je wist wat je deed toen je die oude auto kocht

     open harbour • ijsvrije haven

     open passage • vrije doorgang

     open prison • open gevangenis

     open sandwich • canapé, belegde boterham

     in the open air • buiten(shuis), in de open lucht

     open to • toegankelijk voor

2   〈Brits-Engels; geldwezen〉 open cheque • ongekruiste cheque

     open question • open vraag

     open return ticket • retourkaartje geldig voor onbepaalde duur

     〈 juridisch〉 open verdict • juryuitspraak met betrekking tot een overlijden waarbij geen melding wordt gemaakt van de juiste doodsoorzaak

     it is open to you to • het staat je vrij te

     there are four courses open to us • we kunnen vier dingen doen/wegen inslaan

     lay open • openleggen 〈 bijvoorbeeld hand〉; 〈 figuurlijk〉blootleggen, uiteenzetten

     lay oneself (wide) open to • zich (helemaal) blootstellen aan

     leave/keep one's options open • zich nergens op vastleggen; 〈 ongeveer〉 zich op de vlakte houden

     throw open • opengooien, openstellen 〈 bijvoorbeeld voor publiek〉

3   open contempt • onverholen minachting

     open hostilities • openlijke vijandigheden

     open letter • open brief

     open secret • publiek geheim

4   admit openly • eerlijk uitkomen voor

     be open with • open kaart spelen met

5   open championship • open kampioenschap

     〈 juridisch〉 open court • terechtzitting met open deuren

     open day • open dag/huis

     open examination • openbaar examen

     open scholarship • beurs verkrijgbaar voor iedereen 〈 zonder toelatingsvoorwaarden〉

     open shop • werkplaats waar zowel leden als niet-leden van een vakvereniging mogen werken

¶ with open arms • met open armen

     force an open door • 〈 ongeveer〉 een open deur intrappen

     with open hands/an open hand • gul, royaal

     keep open house • erg gastvrij zijn

     open marriage • vrij/open huwelijk

     have/keep an open mind on • openstaan voor

     with open mouth • sprakeloos van verbazing

     lay oneself open to ridicule • zich belachelijk maken

     be open to an offer • bereid zijn een aanbod in overweging te nemen

————————

I 〈 onovergankelijk werkwoord〉

1  opengaan ⇒ (zich) openen, geopend worden

2  zichtbaar worden ⇒ 〈 figuurlijk〉 zich openbaren

3  openen ⇒ beginnen, van wal steken 〈 van spreker〉

4  opendoen ⇒ de deur openen; (een boek) openslaan

♦voorbeelden:

1   the barber's shop does not open on Mondays • de kapper(szaak) is 's maandags niet open

     open into/onto the garden • uitkomen in/op de tuin

3   〈 muziek〉 open for • in het voorprogramma staan/spelen bij

4   I opened at page 58 • ik deed/sloeg het boek open op bladzijde 58

→ open out open out/, open up open up/

II 〈 overgankelijk werkwoord〉

1  openen ⇒ opendoen, openmaken; 〈 informeel〉 opereren

2  openen ⇒ voor geopend verklaren, starten

3  openleggen ⇒ toelichten, openlijk meedelen

4  openstellen ⇒ ontvankelijk/vatbaar maken, verruimen

♦voorbeelden:

1   open a can • een blik opendraaien

     open a credit • een krediet openen

     〈 leger〉 open ranks • de gelederen openen

     open a new road through the jungle • een nieuwe weg aanleggen door de rimboe

2   open the ball • het bal openen; 〈 figuurlijk〉 de bal aan het rollen brengen

     open the bidding • het eerste bod doen 〈 op veiling, bij kaartspel〉

     open fire at/on • het vuur openen op

3   open one's heart/mind to someone • bij iemand zijn hart uitstorten

4   open one's heart to • zijn gemoed openstellen voor

→ open out open out/, open up open up/

n. volgorde, orde; stand; bevel; bestelling

v. ordenen; bestellen; bevelen; leiden

[ o:də]

I 〈 telbaar zelfstandig naamwoord〉

1  orde 〈 ook biologie, natuurkunde, wiskunde〉 ⇒ stand, rang, (sociale) klasse/laag; 〈 formeel〉 soort, aard

2 (klooster/ridder)orde

3  orde(teken) ⇒ 〈 in het bijzonder〉 ridderorde

4 〈 bouwkunst〉 (bouw)stijl 〈 voornamelijk met betrekking tot de zuil〉

♦voorbeelden:

1   order of magnitude • orde (van grootte)

     clerical order • geestelijke stand/clerus

     poetry of a high order • eersteklas poëzie

     〈 Brits-Engels〉 in/of/ 〈 Amerikaans-Engels〉 on the order of • in de orde (van grootte) van, ongeveer, om en (na)bij

2   the Order of the Garter • de Orde van de Kouseband 〈 hoogste ridderorde in Engeland〉

4   the five (classical) orders • de vijf (klassieke) orden

¶ 〈 Brits-Engels〉 an order to view • een bezichtigingsbriefje 〈 van makelaar gekregen, tot bezichtiging van huis〉

     take (holy) orders • (tot) priester (gewijd) worden

     〈 Amerikaans-Engels〉 on the order of • zoals, in de stijl van

II 〈 telbaar en niet-telbaar zelfstandig naamwoord〉

1 〈 vaak meervoud〉 bevel ⇒ order, opdracht, instructie

2 〈 geldwezen〉 (betalings)opdracht ⇒ order(briefje)

3  bestelling ⇒ order, levering(sopdracht)

♦voorbeelden:

1   executive order • uitvoeringsbesluit

     make/issue an order • een bevel uitvaardigen

     obey orders • een bevel/bevelen gehoorzamen/opvolgen

     take one's orders from • zijn bevelen krijgen van/uit

     by order of • op bevel/in opdracht van

     on doctor's orders • op doktersvoorschrift

     be under orders to • bevel (gekregen) hebben te

     under the orders of • onder bevel/aanvoering van

2   postal order • postwissel

     〈 beurs〉 standing order • legorder

     order to pay • betalingsmandaat

     order to transfer • (giro-)overschrijving

     order for payment • assignatie, betalingsopdracht

     issue an order for the payment of • opdracht/order geven tot uitbetaling van

     cheque to order • cheque aan order

     payable to the order of • betaalbaar aan de order van

3   two orders of French fries • twee porties friet/patat

     made to order • op/volgens bestelling gemaakt; 〈 figuurlijk〉 perfect

     place an order for something • iets bestellen

     take orders • bestellingen opnemen 〈 van winkelier, ober enz.〉

     be on order • in bestelling/besteld zijn

¶ 〈 informeel〉 orders are orders • (een) bevel is (een) bevel

→ tall tall/

III 〈 niet-telbaar zelfstandig naamwoord〉

1 (rang/volg)orde ⇒ op(een)volging

2 ordelijke schikking/inrichting/toestand ⇒ orde(lijkheid), ordening; geregeldheid, netheid; 〈 leger〉 opstelling; stelsel, (maatschappij)structuur

3  (dag)orde ⇒ agenda, reglement 〈 van vergadering, bijeenkomst enz.〉

4  orde ⇒ tucht, gehoorzaamheid

5  bedoeling ⇒ doel, intentie

♦voorbeelden:

1   in alphabetical order • alfabetisch gerangschikt

     in order of importance • volgens/in (volg)orde van belangrijkheid

     out of order • niet in/op volgorde

2   in order of battle • in slagorde

     the order of things • de orde der dingen

     in good order • piekfijn/netjes in orde

     leave one's affairs in order • orde op zaken stellen

     put/set something in order • orde scheppen in iets

     out of order • defect, buiten gebruik/werking

3   Order! (Order!) • Tot de orde!

     be the order of the day • aan de orde van de dag zijn 〈 ook figuurlijk〉

     rise to a point of order • een procedurekwestie stellen

     call someone to order • iemand tot de orde roepen

     call (a meeting) to order • een vergadering voor geopend verklaren

     〈 formeel〉 in order • in orde, in overeenstemming met de regels, geoorloofd

     be out of order • buiten de orde/het reglement van orde gaan 〈 van spreker〉; (nog) niet aan de orde zijn 〈 van voorstel, zaak enz.〉

4   disturb public order • de openbare orde verstoren

     keep order • de orde bewaren/handhaven

5   〈 formeel〉 in order that • opdat, om, teneinde

     in order to • om, teneinde

→ bad bad/, short short/, standing standing/

————————

I 〈 onovergankelijk werkwoord〉

1  bevelen ⇒ het bevel hebben/voeren

2  bestellen ⇒ een order plaatsen

II 〈 overgankelijk werkwoord〉

1  ordenen ⇒ in orde brengen, (rang)schikken

2 (een) bevel/order/opdracht geven ⇒ het bevel geven (tot); verordenen, gelasten; verzoeken om; voorschrijven 〈 van dokter〉

3  bestellen ⇒ een order plaatsen voor

♦voorbeelden:

1   order one's affairs better • zijn zaken beter regelen

2   order new elections • nieuwe verkiezingen uitschrijven

     order someone a month's rest • iemand een maand rust voorschrijven

     he ordered the troops to open fire • hij gaf de troepen bevel het vuur te openen

3   order oneself a sandwich • (voor zichzelf) een broodje bestellen

¶ order someone about/around • iemand (steeds) commanderen/voortdurend de wet voorschrijven

     order home • naar huis/het vaderland (terug)sturen

     order someone off • van/uit het veld sturen 〈 van scheidsrechter〉

     order round • laten komen/halen

     order up • (naar) boven laten komen; 〈 leger〉oproepen, naar het front sturen

→ order out order out/

uitkomen, naar buiten komen, uitlekken, aan het licht komen, verschijnen; verdwijnen, vervagen

1  uitkomen ⇒ eruit komen, naar buiten komen

2  staken ⇒ in staking gaan

3 〈 benaming voor〉 verschijnen ⇒ te voorschijn komen, gepubliceerd worden 〈 van boek〉, uitlopen, bloeien 〈 van planten, bomen〉, doorkomen 〈 van zon〉, uit de mond komen 〈 van woorden〉, uitbreken 〈 van ziekte〉

4 ontdekt/bekend worden

5  vrijkomen ⇒ ontslagen worden 〈 uit de gevangenis〉

6 duidelijk worden/zijn ⇒ goed uitkomen, er goed op staan 〈 foto〉

7  verdwijnen ⇒ verschieten, verbleken 〈 van kleur〉, uitvallen 〈 van haar, tanden〉

8 zich voor/tegen iets verklaren

9 haar/zijn debuut maken 〈op het toneel; in de wereld, voornamelijk met betrekking tot meisje uit hogere stand〉

10  verwijderd worden ⇒ er uitgaan 〈 van vlek〉

11  uitkomen ⇒ kloppen, juist zijn 〈 van rekening〉

12  openlijk uitkomen voor 〈 seksuele geaardheid〉

♦voorbeelden:

1   Lucy came out in the top three • Lucy eindigde bij de eerste drie

3   he's coming out in spots/a rash • hij zit vol uitslag

     〈 informeel〉 come out with the truth • met de waarheid voor de dag komen

8   the Government came out strong(ly) against the Russian invasion • de regering protesteerde krachtig tegen de Russische invasie

11  the total comes out at/to 367 • het totaal beloopt 367

¶ come out badly/well • het er slecht/goed afbrengen

     come out of nowhere • uit het niets opkomen

     come out right/wrong • goed/slecht aflopen

     come out for someone/something • iemand/iets zijn steun toezeggen

n. vakantie; permissie, (het) toestaan; afwezig zijn met permissie; afscheid; weggaan

v. uitkomen, bloeien

v. verlaten; achterlaten; weggaan; het erbij laten zitten; ophouden; stopzetten; uitwissen

[ lie:v] 〈 zelfstandig naamwoord〉

1  toestemming ⇒ permissie, verlof

2  verlof ⇒ vrij 〈in het bijzonder met betrekking tot overheid/leger〉; 〈 voornamelijk enkelvoud〉 vakantie

♦voorbeelden:

1   leave of absence • verlof, vakantie

     leave of absence without pay • onbetaald verlof

     take leave to • (het) wagen/de vrijheid nemen te

     by/with your leave • met uw permissie

     〈 informeel〉 without a ‘by your leave’ or a ‘with your leave’ • zo maar, ongevraagd

2   on leave • met verlof

¶ he must have taken leave of his senses • hij moet krankzinnig zijn geworden

     take (one's) leave (of someone) • (iemand) gedag/vaarwel zeggen; weggaan (bij/van iemand)

→ French French/

————————

〈 left, left [ left]〉

I 〈 onovergankelijk werkwoord〉 → leaf leaf/

II 〈 onovergankelijk en overgankelijk werkwoord〉

1 weggaan (bij/van) ⇒ verlaten, vertrekken (bij/van); 〈 bij uitbreiding〉 afraken van

♦voorbeelden:

1   leave a firm • bij een bedrijf weggaan

     it's time for you to leave/time you left • het wordt tijd dat je weggaat

     leave one's wife • bij zijn vrouw weggaan

     leave for work • naar zijn werk vertrekken

→ leave off leave off/

III 〈 overgankelijk werkwoord〉

1 laten liggen/staan ⇒ achterlaten, vergeten

2  laten staan ⇒ onaangeroerd laten

3  overlaten ⇒ doen overblijven

4  afgeven ⇒ achterlaten

5  toevertrouwen ⇒ in bewaring geven

6  nalaten ⇒ achterlaten

7  laten liggen ⇒ (aan een bepaalde zijde) passeren

♦voorbeelden:

1   leave one's umbrella • zijn paraplu vergeten

     leave about/around • laten (rond)slingeren

     leave for • vaarwel zeggen voor, in de steek laten voor

2   leave one's food • zijn eten laten staan

     leave (something) undone • (iets) ongedaan laten

     leave (something) unsaid • over iets zwijgen

     be left with • (blijven) zitten met, opgescheept worden met

3   leave much/a lot/something/nothing to be desired • veel/een hoop/iets/niets te wensen over laten

     four from six leaves two • zes min vier is twee

4   leave a note for someone • een boodschap voor iemand achterlaten

6   leave two children • twee kinderen achterlaten

     leave (someone) a fortune • (iemand) een vermogen nalaten

     be well left • goed verzorgd achterblijven

7   leave the village on your right • laat het dorp rechts (van u) liggen

¶ leave (someone/something) be • (iemand) met rust laten, (iets) laten rusten

     leave someone/something standing • beter zijn dan iemand/iets, iemand/iets in de schaduw stellen

     leave it at that • het er (maar) bij laten

     leave aside • buiten beschouwing laten

     leave in • op zijn plaats laten

     I'll leave it entirely up to you • ik laat het helemaal aan jou over

     leave (people) to themselves • zich niet bemoeien met (mensen)

     leave someone to it • iemand aan zijn lot overlaten

     left until called for • 〈 ongeveer〉 poste restante

→ leave behind leave behind/, leave on leave on/, leave out leave out/, leave over leave over/, luggage luggage/

〈v.〉

1 〈wordt in 't Nederlands weergegeven op een manier die een handeling aangeeft die betrekking heeft op het erop volgende zelfstandig naamwoord en wordt meestal vertaald door ‘het + onbepaalde wijs’ of door ‘-ing’, bijv. het pensioneren of pensionering〉

2 〈 bij spel〉 inzet ⇒ inleg, inleggeld

3 〈 van personen〉 wijze van zich kleden ⇒ kleding

♦voorbeelden:

1    mise à disposition • beschikbaarstelling

      mise à l'eau • tewaterlating

      mise à exécution • uitvoering

      〈 techniek〉 mise à, en feu • ontsteking 〈 van springlading〉; (het) ontsteken

      mise à jour • (het) bijwerken

      〈 elektriciteit〉 mise à la masse • (het) aarden, aarding

      mise à pied • (het) tijdelijk buiten dienst stellen 〈 van ambtenaar, werknemer〉; ontslag; schorsing

      mise à prix • 〈 bij veiling〉 inzet; 〈 ook〉 geldelijke beloning uitgeloofd voor het vinden van een schuldige

      mise à la retraite • pensionering

      〈 elektriciteit〉 mise à la terre • (het) aarden

      mise à sac • plundering

      mise au pas • (het) tot de orde roepen

      mise au point • (het) af-, instellen; 〈 figuurlijk〉 rechtzetting

      avoir une mise au point • de zaak met elkaar uitspreken

      〈 beeldende kunst〉 mise au tombeau • graflegging 〈 van Christus〉

      mise aux enchères • (het) veilen, veiling

      mise en accusation • (het) in staat van beschuldiging stellen

      mise en bouteilles • (het) bottelen

      mise en demeure • ingebrekestelling

      mise en disponibilité • (het) op non-activiteit stellen 〈 van ambtenaar〉

      mise en état • (het) herstellen

      mise en exploitation • 〈 van installatie〉 (het) in werking zetten; 〈 van bodemschatten〉 exploitatie

      mise en garde • waarschuwing

      mise en liberté • invrijheidstelling

      mise en marche • 〈 van machine, motor〉 (het) in werking stellen

      〈 computer〉 mise en mémoire • opslag in het geheugen

      mise en ondes • radiobewerking

      〈 boekwezen〉 mise en pages • opmaak, lay-out

      mise en place • 〈 van machine, toestel, inrichting〉plaatsing, opstelling, (het) aanbrengen; 〈 van politie, militairen〉 opstelling; 〈 van commissie〉 aanstelling

      faire une mise en plis • watergolven

      mise en pratique • (het) in praktijk brengen

      mise en route • (het) starten, (het) op gang brengen

      mise en scène • regie, enscenering

      mise en sécurité, en sûreté • (het) in veiligheid brengen

      mise en service • (het) in dienst stellen

      mise en train • 〈 van werk〉(het) ter hand nemen, (het) beginnen; 〈 van hervormingen〉 (het) invoeren

      mise en valeur • (het) exploiteren 〈 van land〉; (het) goed doen uitkomen 〈 van woord〉

      mise en vente • (het) in de handel brengen

      mise en vigueur • (het) van kracht worden

      〈 elektriciteit〉 mise hors circuit • (het) uitschakelen

      mise hors combat • (het) uitschakelen

      mise hors service • (het) buiten dienst stellen

      〈 ook figuurlijk〉 mise sur orbite • lancering

3    à la mise soignée • goedgekleed

¶    mise (de fonds) • startkapitaal

      sauver la mise à qn. • iemand uit de brand helpen

      mise bas • (het) werpen 〈 van dieren〉

      être de mise • van toepassing zijn

      ne pas être de mise • niet gepast zijn

————————

startkapitaal

n. handeling; daad; akte; wet; nummer, bedrijf

v. handelen, optreden; zich gedragen, toneelspelen, een rol spelen

[ ækt] 〈 zelfstandig naamwoord〉

1  handeling ⇒ daad, werk

2 〈ook Act; juridisch〉 besluit ⇒ bepaling, wet

3 〈 juridisch〉 akte ⇒ (proces)stuk

4 〈 dramaturgie〉 bedrijf ⇒ akte

5 〈 circus〉 nummer ⇒ act

6 〈 circus〉 artiest ⇒ toneelspeler

7 〈informeel; pejoratief〉 komedie ⇒ veinzerij

♦voorbeelden:

1   act of faith • geloofsdaad

     act of war • oorlogshandeling

2   〈 Amerikaans-Engels〉 act of Congress, 〈 Brits-Engels〉act of Parliament • wet van het Congres/Parlement

3   〈 economie〉 act of honour • wissel

7   do the sweetheart act • het liefje uithangen

     go into one's act • zijn bekende grapjes uithalen

     put on an act • komedie spelen

¶ 〈 religie〉 Acts (of the Apostles) • Handelingen (van de Apostelen)

     〈 geschiedenis〉 act of faith • ketterverbranding

     act of God • straffe Gods; 〈 verzekeringswezen〉overmacht, force majeure 〈 met betrekking tot natuurgeweld〉

     〈 juridisch〉 act of grace • concessie; 〈 ook Act〉 amnestie(wet)

     〈 ook Act〉 act of indemnity/oblivion • amnestie(wet)

     catch/take someone in the (very) act • iemand op heterdaad betrappen

     〈 informeel〉 get in on the act, get into the act • meedoen (om zijn deel van de koek te hebben)

     〈 slang〉 get one's act together • orde op zaken stellen, zijn zaakjes voor elkaar krijgen

     steal the act • uitben

     I was in the (very) act of writing a letter • ik was net een brief aan het schrijven

————————

I 〈 onovergankelijk werkwoord〉

1  zich voordoen ⇒ zich gedragen

2  handelen ⇒ optreden, iets doen

3  fungeren ⇒ optreden

4  werken ⇒ functioneren

5  acteren ⇒ spelen

6  komedie spelen ⇒ zich aanstellen, veinzen

7 〈 juridisch〉 besluiten ⇒ besluit nemen

♦voorbeelden:

1   he acts important • hij doet gewichtig

     he acts like a fool • hij gedraagt zich als een dwaas

2   why don't the police act? • waarom grijpt de politie niet in?

3   act as chairman • het voorzitterschap waarnemen

     the chairman asked her to act for him • de voorzitter vroeg haar om hem te vervangen

¶ Ayckbourn's plays act well • de stukken van Ayckbourn zijn goed speelbaar/bekken goed

→ act up act up/, act upon act upon/

II 〈 overgankelijk werkwoord〉

1  uitbeelden ⇒ spelen, uitspelen

2 〈 dramaturgie〉 spelen ⇒ opvoeren, acteren

3  spelen ⇒ zich voordoen als

4  zich gedragen overeenkomstig

♦voorbeelden:

1   act a story • een verhaal uitbeelden

     act out one's emotions • zijn gevoelens uitspelen/naar buiten brengen

3   act the fool • de idioot uithangen

4   she doesn't act her age • zij gedraagt zich niet naar haar leeftijd

adj. voorbij, over, klaar, geëindigd, verleden; samenvattend, concluderend; hoger, boven; hoger in autoriteit of positie; extra, teveel; rest-; dienend als en buitenbedekking, extern, over; overblijvend, over, nog niet op, nog niet opgebruikt (Bv.: " I made so much fish for dinner, there is some left over")

adv. over; omver; teveel; aan de andere kant; nogmaals

interj. over

n. extra, overmatige hoeveelheid; toevoegsel; toegevoegde hoeveelheid; (Cricket) serie van ononderbroken ballen (6 in Engeland, 8 in Australië) gegooid door een speler

pref. te veel; meer; nog meer; meer dan; bovenaan

prep. boven, over; meer dan

v. springen over

[ oovə] 〈 zelfstandig naamwoord〉

1  overschot ⇒ surplus

2 〈 cricket〉 over 〈 één speelbeurt van zes worpen〉

————————

, 〈 formeel ook〉 o'er 〈 bijwoord〉

1 〈richting; ook figuurlijk〉 over- ⇒ naar de overkant, omver

2 〈 plaats〉 daarover ⇒ aan de overkant, voorbij

3 〈 graad〉 boven ⇒ meer, te

4 〈 plaats〉 boven ⇒ bedekt

5  ten einde ⇒ af, over

6  ten einde ⇒ helemaal, volledig

7  opnieuw

♦voorbeelden:

1   ask him over for the evening • nodig hem voor een avondje uit

     he called her over • hij riep haar bij zich

     throw the ball over • gooi de bal naar de overkant

2   over in France • (daarginds) in Frankrijk

     she lives four houses over • ze woont vier huizen verderop

     over here • hier (te lande)

     over there • daarginds

     over against • tegenover

     over at your place • bij jou thuis

     over (to you) • 〈 figuurlijk〉 jouw beurt

3   we're five minutes over • we zijn vijf minuten over tijd

     he's over particular • 't is een Pietje precies

     some apples were left over • er bleven enkele appelen over

     a hundred and over • meer dan honderd

4   she painted the stains over • ze verfde over de vlekken heen

     he's mud all over • hij zit onder de modder

5   I wanted to get it over with • ik wilde het van de baan hebben

     the show is over • het spektakel is afgelopen

     it's over and done (with) • het is uit

6   they talked the matter over • de zaak werd grondig besproken

     she thought it over • ze dacht er goed over na

7   do it a few times over • doe het een paar keer achter elkaar

     I've done it twice over already • ik heb het al twee keer opnieuw gedaan

     over again • opnieuw

     over and over again • telkens/altijd weer

¶ that's him all over • dat is typisch voor hem

     five for John (as) over against seven for Pete • vijf voor John tegenover zeven voor Pete

→ be over be over/, come over come over/ etc.

————————

〈 voorzetsel〉

1 〈plaats; ook figuurlijk〉 over ⇒ op, boven … uit

2 〈 afstand〉 tot boven

3 〈 lengte, oppervlakte enz.〉 doorheen ⇒ door, over

4 〈 richting〉 naar de overkant van ⇒ over

5 〈 plaats〉 aan de overkant van ⇒ aan de andere kant van

6  betreffende ⇒ met betrekking tot, over, om

7 〈 wiskunde〉 gedeeld door

♦voorbeelden:

1   put a cover over the child • leg een deken over het kind

     chat over a cup of tea • keuvelen bij een kopje thee

     buy nothing over fifty francs • koop niets boven de vijftig frank

     she hit him over the head • ze sloeg hem op het hoofd

     they lived over the post office • ze woonden boven het postkantoor

     he has it over Sam • hij wint het van Sam

     we gained nothing over last year • we hebben geen vooruitgang geboekt ten opzichte van vorig jaar

     over and above these problems there are others • behalve/buiten/naast deze problemen zijn er nog andere

2   I'm over my neck in trouble • ik zit tot over mijn oren in de problemen

3   spots all over my arm • vlekken over mijn hele arm

     speak over the phone • door de telefoon spreken

     over the past five weeks • gedurende de afgelopen vijf weken

     all over England • in/over heel Engeland

4   he climbed over the wall • hij klom over de muur

6   pause over the details • bij de details blijven stilstaan

     all this fuss over a trifle • zo'n drukte om een kleinigheid

7   eight over four equals two • acht gedeeld door vier is twee

→ be over be over/