Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

bring+out

  • 101 obicio

    ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:

    objexis,

    id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).
    I.
    Lit.:

    ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,

    Plaut. Mil. 2, 1, 70:

    si alia quae obiciant non habuerint,

    Varr. R. R. 2, 4, 15:

    cibum canibus,

    Plin. 8, 40, 61, § 145:

    parricidae corpus feris,

    Cic. Rosc. Am. 26:

    offam (Cerbero),

    Verg. A. 6, 420:

    pisces diripiunt carnes objectas,

    Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:

    aliquem feris,

    Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:

    vivos homines laniandos obicere,

    Suet. Ner. 37:

    florem veteris vini naribus,

    to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:

    si tale visum objectum est a deo dormienti,

    brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:

    huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,

    to be exposed, id. Mil. 14, 37:

    exercitum tantae magnitudinis flumini,

    Caes. B. C. 1, 64, 4:

    ne objexis manum,

    don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —
    B.
    In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:

    Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,

    Cic. Pis. 33, 81:

    carros pro vallo,

    Caes. B. G. 1, 26:

    ericium portis,

    id. B. C. 3, 67:

    faucibus portūs navem submersam,

    id. ib. 3, 39;

    3, 66: se hostium telis,

    Cic. Tusc. 1, 37, 89:

    se ei objecit,

    Nep. Hann. 5, 1:

    maximo aggere objecto,

    Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:

    objecta tela perfregit,

    Cic. Har. Resp. 23, 49:

    scutum,

    Liv. 2, 10:

    hastas,

    id. 36, 18:

    clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,

    oppose, Verg. A. 2, 444:

    objecit sese ad currum,

    threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:

    noctem peccatis et fraudibus obice nubem,

    Hor. Ep. 1, 16, 62:

    nubem oculis,

    Ov. M. 12, 32:

    plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,

    Cic. Fin. 1, 14, 47:

    consulem morti,

    to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:

    obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,

    id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:

    numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,

    Cic. Arch. 6, 14:

    obicere se in impetus profligatorum hominum,

    id. ib. 6, 14. —With adversus:

    se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,

    Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:

    alicui eam mentem, ut patriam prodat,

    to suggest, Liv. 5, 15:

    alicui lucrum,

    to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:

    sollicitudinem,

    to cause, id. Mil. 3, 1, 29:

    terrorem hosti,

    Liv. 27, 1:

    spem,

    id. 6, 14:

    furorem alicui objecit,

    Cic. Rosc. Am. 14, 40:

    rabiem canibus,

    Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:

    mihi mala res obicitur aliqua,

    Plaut. Merc. 2, 3, 5:

    malum mihi obicitur,

    Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:

    obicitur animo metus,

    Cic. Tusc. 2, 4, 10.—
    2.
    To put in the way, interpose:

    omnis exceptio interponitur a reo,

    Gai. Inst. 4, 119:

    cui dilatoria obicitur exceptio,

    id. ib. 4, 123.—
    B.
    In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:

    criminor, exprobro): facinora,

    Plaut. Mil. 3, 1, 25:

    alicui multa probra,

    Cic. de Or. 2, 70, 285:

    ignobilitatem alicui,

    id. Phil. 3, 6, 15:

    obicit mihi, me ad Baias fuisse,

    id. Att. 1, 16, 10:

    parcius ista viris obicienda memento,

    Verg. E. 3, 7.—With quod:

    Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,

    Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:

    crimen,

    Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:

    de Cispio mihi igitur obicies? etc.,

    Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:

    nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,

    Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.
    A.
    Lying before or opposite:

    insula objecta Alexandriae,

    Caes. B. C. 3, 112:

    silva pro nativo muro,

    id. B. G. 6, 10:

    flumina,

    Verg. G. 3, 253:

    Cyprus Syriae objecta,

    Plin. 5, 31, 35, § 129.—
    B.
    Exposed; constr. with dat. or ad:

    objectus fortunae,

    Cic. Tusc. 1, 46, 111:

    invidiae,

    Plin. 29, 1, 8, § 20:

    ad omnes casus,

    Cic. Fam. 6, 4, 3.—
    C.
    Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:

    de objectis non confiteri,

    Cic. Dom. 35, 93:

    objecta vel negare vel defendere vel minuere,

    Quint. 7, 2, 29:

    objecta diluere,

    id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > obicio

  • 102 objecta

    ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:

    objexis,

    id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).
    I.
    Lit.:

    ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,

    Plaut. Mil. 2, 1, 70:

    si alia quae obiciant non habuerint,

    Varr. R. R. 2, 4, 15:

    cibum canibus,

    Plin. 8, 40, 61, § 145:

    parricidae corpus feris,

    Cic. Rosc. Am. 26:

    offam (Cerbero),

    Verg. A. 6, 420:

    pisces diripiunt carnes objectas,

    Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:

    aliquem feris,

    Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:

    vivos homines laniandos obicere,

    Suet. Ner. 37:

    florem veteris vini naribus,

    to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:

    si tale visum objectum est a deo dormienti,

    brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:

    huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,

    to be exposed, id. Mil. 14, 37:

    exercitum tantae magnitudinis flumini,

    Caes. B. C. 1, 64, 4:

    ne objexis manum,

    don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —
    B.
    In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:

    Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,

    Cic. Pis. 33, 81:

    carros pro vallo,

    Caes. B. G. 1, 26:

    ericium portis,

    id. B. C. 3, 67:

    faucibus portūs navem submersam,

    id. ib. 3, 39;

    3, 66: se hostium telis,

    Cic. Tusc. 1, 37, 89:

    se ei objecit,

    Nep. Hann. 5, 1:

    maximo aggere objecto,

    Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:

    objecta tela perfregit,

    Cic. Har. Resp. 23, 49:

    scutum,

    Liv. 2, 10:

    hastas,

    id. 36, 18:

    clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,

    oppose, Verg. A. 2, 444:

    objecit sese ad currum,

    threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:

    noctem peccatis et fraudibus obice nubem,

    Hor. Ep. 1, 16, 62:

    nubem oculis,

    Ov. M. 12, 32:

    plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,

    Cic. Fin. 1, 14, 47:

    consulem morti,

    to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:

    obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,

    id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:

    numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,

    Cic. Arch. 6, 14:

    obicere se in impetus profligatorum hominum,

    id. ib. 6, 14. —With adversus:

    se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,

    Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:

    alicui eam mentem, ut patriam prodat,

    to suggest, Liv. 5, 15:

    alicui lucrum,

    to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:

    sollicitudinem,

    to cause, id. Mil. 3, 1, 29:

    terrorem hosti,

    Liv. 27, 1:

    spem,

    id. 6, 14:

    furorem alicui objecit,

    Cic. Rosc. Am. 14, 40:

    rabiem canibus,

    Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:

    mihi mala res obicitur aliqua,

    Plaut. Merc. 2, 3, 5:

    malum mihi obicitur,

    Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:

    obicitur animo metus,

    Cic. Tusc. 2, 4, 10.—
    2.
    To put in the way, interpose:

    omnis exceptio interponitur a reo,

    Gai. Inst. 4, 119:

    cui dilatoria obicitur exceptio,

    id. ib. 4, 123.—
    B.
    In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:

    criminor, exprobro): facinora,

    Plaut. Mil. 3, 1, 25:

    alicui multa probra,

    Cic. de Or. 2, 70, 285:

    ignobilitatem alicui,

    id. Phil. 3, 6, 15:

    obicit mihi, me ad Baias fuisse,

    id. Att. 1, 16, 10:

    parcius ista viris obicienda memento,

    Verg. E. 3, 7.—With quod:

    Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,

    Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:

    crimen,

    Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:

    de Cispio mihi igitur obicies? etc.,

    Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:

    nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,

    Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.
    A.
    Lying before or opposite:

    insula objecta Alexandriae,

    Caes. B. C. 3, 112:

    silva pro nativo muro,

    id. B. G. 6, 10:

    flumina,

    Verg. G. 3, 253:

    Cyprus Syriae objecta,

    Plin. 5, 31, 35, § 129.—
    B.
    Exposed; constr. with dat. or ad:

    objectus fortunae,

    Cic. Tusc. 1, 46, 111:

    invidiae,

    Plin. 29, 1, 8, § 20:

    ad omnes casus,

    Cic. Fam. 6, 4, 3.—
    C.
    Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:

    de objectis non confiteri,

    Cic. Dom. 35, 93:

    objecta vel negare vel defendere vel minuere,

    Quint. 7, 2, 29:

    objecta diluere,

    id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > objecta

  • 103 objicio

    ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:

    objexis,

    id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).
    I.
    Lit.:

    ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,

    Plaut. Mil. 2, 1, 70:

    si alia quae obiciant non habuerint,

    Varr. R. R. 2, 4, 15:

    cibum canibus,

    Plin. 8, 40, 61, § 145:

    parricidae corpus feris,

    Cic. Rosc. Am. 26:

    offam (Cerbero),

    Verg. A. 6, 420:

    pisces diripiunt carnes objectas,

    Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:

    aliquem feris,

    Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:

    vivos homines laniandos obicere,

    Suet. Ner. 37:

    florem veteris vini naribus,

    to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:

    si tale visum objectum est a deo dormienti,

    brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:

    huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,

    to be exposed, id. Mil. 14, 37:

    exercitum tantae magnitudinis flumini,

    Caes. B. C. 1, 64, 4:

    ne objexis manum,

    don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —
    B.
    In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:

    Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,

    Cic. Pis. 33, 81:

    carros pro vallo,

    Caes. B. G. 1, 26:

    ericium portis,

    id. B. C. 3, 67:

    faucibus portūs navem submersam,

    id. ib. 3, 39;

    3, 66: se hostium telis,

    Cic. Tusc. 1, 37, 89:

    se ei objecit,

    Nep. Hann. 5, 1:

    maximo aggere objecto,

    Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:

    objecta tela perfregit,

    Cic. Har. Resp. 23, 49:

    scutum,

    Liv. 2, 10:

    hastas,

    id. 36, 18:

    clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,

    oppose, Verg. A. 2, 444:

    objecit sese ad currum,

    threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:

    noctem peccatis et fraudibus obice nubem,

    Hor. Ep. 1, 16, 62:

    nubem oculis,

    Ov. M. 12, 32:

    plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,

    Cic. Fin. 1, 14, 47:

    consulem morti,

    to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:

    obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,

    id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:

    numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,

    Cic. Arch. 6, 14:

    obicere se in impetus profligatorum hominum,

    id. ib. 6, 14. —With adversus:

    se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,

    Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:

    alicui eam mentem, ut patriam prodat,

    to suggest, Liv. 5, 15:

    alicui lucrum,

    to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:

    sollicitudinem,

    to cause, id. Mil. 3, 1, 29:

    terrorem hosti,

    Liv. 27, 1:

    spem,

    id. 6, 14:

    furorem alicui objecit,

    Cic. Rosc. Am. 14, 40:

    rabiem canibus,

    Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:

    mihi mala res obicitur aliqua,

    Plaut. Merc. 2, 3, 5:

    malum mihi obicitur,

    Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:

    obicitur animo metus,

    Cic. Tusc. 2, 4, 10.—
    2.
    To put in the way, interpose:

    omnis exceptio interponitur a reo,

    Gai. Inst. 4, 119:

    cui dilatoria obicitur exceptio,

    id. ib. 4, 123.—
    B.
    In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:

    criminor, exprobro): facinora,

    Plaut. Mil. 3, 1, 25:

    alicui multa probra,

    Cic. de Or. 2, 70, 285:

    ignobilitatem alicui,

    id. Phil. 3, 6, 15:

    obicit mihi, me ad Baias fuisse,

    id. Att. 1, 16, 10:

    parcius ista viris obicienda memento,

    Verg. E. 3, 7.—With quod:

    Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,

    Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:

    crimen,

    Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:

    de Cispio mihi igitur obicies? etc.,

    Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:

    nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,

    Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.
    A.
    Lying before or opposite:

    insula objecta Alexandriae,

    Caes. B. C. 3, 112:

    silva pro nativo muro,

    id. B. G. 6, 10:

    flumina,

    Verg. G. 3, 253:

    Cyprus Syriae objecta,

    Plin. 5, 31, 35, § 129.—
    B.
    Exposed; constr. with dat. or ad:

    objectus fortunae,

    Cic. Tusc. 1, 46, 111:

    invidiae,

    Plin. 29, 1, 8, § 20:

    ad omnes casus,

    Cic. Fam. 6, 4, 3.—
    C.
    Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:

    de objectis non confiteri,

    Cic. Dom. 35, 93:

    objecta vel negare vel defendere vel minuere,

    Quint. 7, 2, 29:

    objecta diluere,

    id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > objicio

  • 104 profundo

    prō̆-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out or forth, to shed copiously, to cause to flow (class.).
    I.
    Lit.:

    sanguinem suum profundere omnem cupit, dummodo profusum hujus ante videat,

    Cic. Clu. 6, 18:

    sanguinem pro patriā,

    id. Fin. 2, 19, 60; 2, 30, 97:

    vim lacrimarum,

    id. Rep. 6, 14, 14:

    lacrimas oculis,

    Verg. A. 12, 154; Ov. M. 9, 679; 7, 91; Sen. Med. 541:

    sanguinem ex oculis,

    Plin. 10, 60, 79, § 164:

    aquam,

    Plaut. Aul. 2, 4, 29:

    vinum,

    id. Curc. 1, 1, 92:

    vina deo tamquam sitienti,

    Lact. 2, 4, 13; 6, 1, 5:

    aquas sub mensas,

    Plin. 28, 2, 5, § 26. —With se, to burst or gush forth:

    lacrimae se subito profuderunt,

    Cic. Ac. 11, 7, 6.—
    B.
    Transf.
    1.
    To stretch at full length, to prostrate ( poet.):

    cum somnus membra profudit,

    Lucr. 4, 757:

    praecipites profusae in terram,

    id. 6, 744.—Mid.: profusus, abjectus jacens. Pacuvius: profusus gemitu, murmure, stretched at full length, Paul. ex Fest. p. 228 Müll. (Trag. Rel. v. 321 Rib.). —
    2.
    To pour or cast out, bring forth, produce (class.): posticā parte profudit, Lucil. ap. Non. 217, 16:

    (puerum) ex alvo matris natura profudit,

    Lucr. 5, 225:

    sonitus,

    id. 6, 401:

    ignes,

    id. 6, 210:

    omnia ex ore,

    id. 6, 6:

    pectore voces,

    to pour forth, utter, Cat. 64, 202:

    vocem,

    Cic. Tusc. 2, 23, 56:

    clamorem,

    id. Fl. 6, 15; id. Leg. 1, 8, 25:

    voces,

    Cat. 64, 202:

    vitia,

    Suet. Tib. 42:

    dolorem,

    Vop. Aur. 1:

    palmites,

    Col. 5, 5, 17.—
    3.
    With se, to pour forth, rush forth or out; of bees:

    cum se nova profundent examina,

    Col. 9, 3;

    of archers: omnis multitudo sagittariorum se profudit,

    Caes. B. C. 3, 93;

    of luxuriant plants: ea, quae se nimium profuderunt,

    have shot out, sent out shoots, Cic. de Or. 2, 21, 88:

    profundit se supra modum numerus palmitum,

    Col. 7, 24, 4.—
    II.
    Trop., to cast or throw away:

    ventis verba profundere,

    Lucr. 4, 931:

    quae si non profundere ac perdere videbor,

    Cic. Fam. 5, 5, 17.—
    B.
    In partic.
    1.
    To throw away.
    a.
    In a bad sense, spend uselessly; to lavish, dissipate, squander:

    profundat, perdat, pereat,

    Ter. Ad. 1, 2, 54; Cic. Verr. 2, 3, 67, § 155:

    patrimonia,

    id. Cat. 2, 5, 10:

    pecunias in res,

    id. Off. 2, 16, 55.—
    b.
    In a good sense, to spend, sacrifice:

    non modo pecuniam, sed vitam etiam profundere pro patriā,

    Cic. Off. 1, 24, 84.—
    c.
    Esp., of life, to yield, give up:

    animam,

    Cic. Marc. 10, 32:

    si pateretur natura, vel denas animas profundere praestabat in pugnā, quam, etc.,

    Amm. 26, 10, 13:

    spiritum in acie,

    Val. Max. 6, 3, 3.—
    2.
    To pour out, vent; to expend, exert, employ; to set forth, show, explain:

    odium in aliquem,

    Cic. Pis. 7, 16:

    omnes profudi vires animi atque ingenii mei,

    id. Att. 1, 18, 2:

    res universas,

    to set forth, explain, id. Ac. 2, 27, 87.—
    3.
    With se, to pour itself forth, i. e. to rush forth, break out:

    voluptates cum inclusae diutius, subito se nonnumquam profundunt atque eiciunt universae,

    Cic. Cael. 31, 75:

    si totum se ille in me profudisset,

    had wholly poured himself out to me, had been liberal, id. Att. 7, 3, 3:

    in questus flebiles sese in vestibulo curiae profuderunt,

    Liv. 23, 20, 5.—Hence, prŏ-fūsus, a, um, P. a.
    A.
    Lit., spread out, extended, hanging down (ante- and postclass.):

    cauda profusa usque ad calces,

    Varr. R. R. 2, 5.— Comp.:

    equi coma et cauda profusior,

    longer, Pall. 4, 13.—
    B.
    Trop.
    1.
    Lavish, extravagant, profuse (class.; cf.

    prodigus): perditus ac profusus nepos,

    Cic. Quint. 12, 40:

    reus,

    id. Verr. 2, 1, 7, § 20.—With gen.:

    alieni appetens, sui profusus,

    lavish of his own, Sall. C. 5, 4.—With in and abl.:

    simul ad jacturam temporis ventum est, profusissimi in eo, cujus unius honesta avaritia est,

    Sen. Brev. Vit. 3, 2.—Of things abstr. and concr.:

    profusis sumptibus vivere,

    Cic. Quint. 30, 93:

    profusa luxuria in aedificiis,

    Vell. 2, 33, 4.—
    2.
    In a good sense, liberal ( poet.):

    mens profusa,

    Stat. S. 3, 1, 91:

    homo,

    Mart. 8, 38, 11.—
    3.
    Costly, expensive:

    amare profusas epulas,

    Cic. Mur. 36, 76:

    convivia,

    Suet. Tit. 7.—
    4.
    Immoderate, excessive, extravagant:

    profusa hilaritas,

    Cic. Tusc. 4, 7, 15:

    genus jocandi,

    id. Off. 1, 29, 103:

    cupido,

    Tac. H. 1, 52.— Sup.:

    profusissima libido,

    Suet. Claud. 53.— Adv.: prŏfūsē.
    1.
    Lit., lavishly, extravagantly, profusely (post-Aug.):

    aedes profuse exstructa,

    at an immoderate expense, Suet. Aug. 72.— Sup.:

    festos et solemnes dies profusissime celebrabat,

    Suet. Aug. 75.—
    2.
    Trop.
    a.
    In disorder, confusedly:

    consul obstitit profuse tendentibus suis in castra,

    Liv. 10, 36.—
    b.
    Immoderately, excessively:

    profuse prolixeque laudare,

    Gell. 5, 1, 2.— Comp.:

    eo profusius sumptui deditus erat,

    Sall. C. 13, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > profundo

  • 105 locatum

    lŏco, āvi, ātum, 1 (old forms, locassim for locaverim, Plaut. Aul. 2, 2, 51; so,

    locassint,

    Cic. Leg. 3, 4, 11), v. a. [locus], to place, put, lay, set, dispose, arrange.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    equites pro cornibus,

    Quint. 2, 13, 3:

    crates adversas locari jubet,

    Caes. B. C. 3, 46:

    milites super vallum in munimentis,

    Sall. J. 100:

    cum sol ita locatus fuisset, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 15, 23:

    fundamenta (urbis),

    Verg. A. 4, 266; cf. id. ib. 1, 428:

    gramineoque viros locat ipse sedili,

    id. ib. 8, 176:

    vicos,

    Tac. G. 16:

    stipendium et commeatum,

    Sall. J. 90.—
    B.
    In partic.
    1.
    Locare puellam in matrimonium or in matrimonio, nuptiis, nuptum, or simply locare, to give a girl in marriage, to marry her to any one: cur me huic locabas nuptiis? Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 157 Vahl.):

    virginem habeo grandem, neque eam queo locare quoiquam,

    Plaut. Aul. 2, 2, 15:

    in matrimonium,

    id. Trin. 3, 3, 52:

    aliquam in luculentam familiam,

    id. Cist. 3, 2, 18:

    nuptum virginem adulescenti,

    Ter. Phorm. 5, 1, 25.—
    2.
    To let, lease, to hire or farm out (opp. conduco):

    vectigalia,

    Cic. Agr. 1, 3, 7:

    portorium,

    id. Inv. 1, 30, 47:

    agrum frumento,

    Liv. 27, 3:

    praedia non nummo sed partibus,

    Plin. Ep. 9, 37, 3:

    tabernas civitatibus ad stationem,

    Suet. Ner. 37.—
    b.
    To give out on contract, to contract for having a thing done:

    tu idem optimum est Loces efferendum: nam jam credo mortuus est,

    Plaut. Aul. 3, 6, 30:

    impero, ut tu me quoivis castrandum loces,

    id. ib. 2, 2, 73:

    ut quod sit sibi operis locatum ecficeret,

    id. As. 2, 4, 37:

    ego operam meam tribus nummis hodie locavi ad artis naugatorias,

    id. Trin. 4, 2, 2:

    statuam faciendam,

    Cic. Phil. 9, 7, 16:

    funera,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 120:

    majore pecuniā columnas dealbandas, quam, etc.,

    id. ib. 2, 1, 59, §

    154: statuas demoliendas,

    id. ib. 2, 2, 67, § 161: auseribus cibaria publice locantur (sc. praebenda), [p. 1074] id. Rosc. Am. 20, 56:

    Junoni templum (sc. exstruendum),

    Liv. 5, 23:

    vestimenta exercitui (sc. facienda),

    id. 27, 10:

    ingentesque locat Caesonia Rhenos,

    Pers. 6, 47.—
    c.
    Locare se or locare operam suam, to hire one's self out, hire out one's services:

    quid si aliquo ad ludos me pro manduco locem,

    Plaut. Rud. 2, 6, 51:

    operam suam ad aliquam rem,

    id. Trin. 4, 2, 1; Gell. 3, 3, 14:

    vocem,

    i. e. to become a ranter, Juv. 8, 185:

    locare noctes, of courtesans,

    Ov. Am. 1, 10, 30.—
    d.
    To lend:

    ornamenta quae locavi metuo ut possim recipere,

    Plaut. Curc. 4, 1, 3.—
    e.
    To quarter, establish in quarters:

    cohortes novis hibernaculis,

    Tac. A. 14, 38.—
    3.
    Of money, to invest, place:

    nec quicquam argenti locavi jam diu usquam aeque bene?

    Plaut. Most. 1, 3, 144.—
    4.
    To put or lend out money on interest:

    locare argenti nemini nummum queo,

    Plaut. Most. 3, 1, 4. —Hence, locare se, to bring in interest, to yield:

    disciplina (histrionis) quae erat (Panurgo) ab hoc (Roscio) tradita, locabat se non minus HS CCCICCC,

    Cic. Rosc. Com. 10, 28.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to place, put, set, lay, fix:

    metuo hercle ne illa mulier mi insidias locet,

    Plaut. Rud. 2, 5, 17:

    num tu pudicae quoipiam insidias locas?

    id. Curc. 1, 1, 25:

    vitam in tam clara luce locavit,

    Lucr. 5, 12:

    inter recte factum atque peccatum media locabat quaedam,

    Cic. Ac. 1, 10, 37:

    aliquem in amplissimo gradu dignitatis,

    id. Mur. 14, 30:

    civitas in Catonis et Bruti fide locata,

    id. Att. 6, 1, 5:

    omnia mea studia in Milonis magistratu fixi et locavi,

    id. Fam. 2, 6, 3:

    eo loco locati sumus, ut, etc.,

    id. Lael. 12, 40:

    vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitiā praestabilius esse putetis,

    id. ib. 27, 104:

    res certis in personis ac temporibus locata,

    id. de Or. 1, 31, 138:

    prudentia est locata in delectu bonorum et malorum,

    consists in, id. Off. 3, 17, 71:

    beneficium apud gratos,

    to confer upon, Liv. 7, 20.—
    B.
    (Acc. to I. B. 2. c.) To put out, as at interest; to place so as to secure a return: optumo optume optumam operam das;

    datam pulcre locas,

    Plaut. Am. 1, 1, 122:

    beneficia apud gratos,

    Liv. 7, 20, 5: benefacta male locata male facta arbitror, Enn. ap. Cic. Off. 2, 18, 62 (Trag. v. 429 Vahl.).—
    C.
    Locare nomen, to become surety, Phaedr. 1, 16, 1.—Hence, P. a.: lŏcātus, a, um, only as subst.: lŏcātum, i, n., that which is placed on lease, hired out, Cic. N. D. 3, 30, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > locatum

  • 106 locatus

    lŏco, āvi, ātum, 1 (old forms, locassim for locaverim, Plaut. Aul. 2, 2, 51; so,

    locassint,

    Cic. Leg. 3, 4, 11), v. a. [locus], to place, put, lay, set, dispose, arrange.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    equites pro cornibus,

    Quint. 2, 13, 3:

    crates adversas locari jubet,

    Caes. B. C. 3, 46:

    milites super vallum in munimentis,

    Sall. J. 100:

    cum sol ita locatus fuisset, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 15, 23:

    fundamenta (urbis),

    Verg. A. 4, 266; cf. id. ib. 1, 428:

    gramineoque viros locat ipse sedili,

    id. ib. 8, 176:

    vicos,

    Tac. G. 16:

    stipendium et commeatum,

    Sall. J. 90.—
    B.
    In partic.
    1.
    Locare puellam in matrimonium or in matrimonio, nuptiis, nuptum, or simply locare, to give a girl in marriage, to marry her to any one: cur me huic locabas nuptiis? Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 157 Vahl.):

    virginem habeo grandem, neque eam queo locare quoiquam,

    Plaut. Aul. 2, 2, 15:

    in matrimonium,

    id. Trin. 3, 3, 52:

    aliquam in luculentam familiam,

    id. Cist. 3, 2, 18:

    nuptum virginem adulescenti,

    Ter. Phorm. 5, 1, 25.—
    2.
    To let, lease, to hire or farm out (opp. conduco):

    vectigalia,

    Cic. Agr. 1, 3, 7:

    portorium,

    id. Inv. 1, 30, 47:

    agrum frumento,

    Liv. 27, 3:

    praedia non nummo sed partibus,

    Plin. Ep. 9, 37, 3:

    tabernas civitatibus ad stationem,

    Suet. Ner. 37.—
    b.
    To give out on contract, to contract for having a thing done:

    tu idem optimum est Loces efferendum: nam jam credo mortuus est,

    Plaut. Aul. 3, 6, 30:

    impero, ut tu me quoivis castrandum loces,

    id. ib. 2, 2, 73:

    ut quod sit sibi operis locatum ecficeret,

    id. As. 2, 4, 37:

    ego operam meam tribus nummis hodie locavi ad artis naugatorias,

    id. Trin. 4, 2, 2:

    statuam faciendam,

    Cic. Phil. 9, 7, 16:

    funera,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 120:

    majore pecuniā columnas dealbandas, quam, etc.,

    id. ib. 2, 1, 59, §

    154: statuas demoliendas,

    id. ib. 2, 2, 67, § 161: auseribus cibaria publice locantur (sc. praebenda), [p. 1074] id. Rosc. Am. 20, 56:

    Junoni templum (sc. exstruendum),

    Liv. 5, 23:

    vestimenta exercitui (sc. facienda),

    id. 27, 10:

    ingentesque locat Caesonia Rhenos,

    Pers. 6, 47.—
    c.
    Locare se or locare operam suam, to hire one's self out, hire out one's services:

    quid si aliquo ad ludos me pro manduco locem,

    Plaut. Rud. 2, 6, 51:

    operam suam ad aliquam rem,

    id. Trin. 4, 2, 1; Gell. 3, 3, 14:

    vocem,

    i. e. to become a ranter, Juv. 8, 185:

    locare noctes, of courtesans,

    Ov. Am. 1, 10, 30.—
    d.
    To lend:

    ornamenta quae locavi metuo ut possim recipere,

    Plaut. Curc. 4, 1, 3.—
    e.
    To quarter, establish in quarters:

    cohortes novis hibernaculis,

    Tac. A. 14, 38.—
    3.
    Of money, to invest, place:

    nec quicquam argenti locavi jam diu usquam aeque bene?

    Plaut. Most. 1, 3, 144.—
    4.
    To put or lend out money on interest:

    locare argenti nemini nummum queo,

    Plaut. Most. 3, 1, 4. —Hence, locare se, to bring in interest, to yield:

    disciplina (histrionis) quae erat (Panurgo) ab hoc (Roscio) tradita, locabat se non minus HS CCCICCC,

    Cic. Rosc. Com. 10, 28.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to place, put, set, lay, fix:

    metuo hercle ne illa mulier mi insidias locet,

    Plaut. Rud. 2, 5, 17:

    num tu pudicae quoipiam insidias locas?

    id. Curc. 1, 1, 25:

    vitam in tam clara luce locavit,

    Lucr. 5, 12:

    inter recte factum atque peccatum media locabat quaedam,

    Cic. Ac. 1, 10, 37:

    aliquem in amplissimo gradu dignitatis,

    id. Mur. 14, 30:

    civitas in Catonis et Bruti fide locata,

    id. Att. 6, 1, 5:

    omnia mea studia in Milonis magistratu fixi et locavi,

    id. Fam. 2, 6, 3:

    eo loco locati sumus, ut, etc.,

    id. Lael. 12, 40:

    vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitiā praestabilius esse putetis,

    id. ib. 27, 104:

    res certis in personis ac temporibus locata,

    id. de Or. 1, 31, 138:

    prudentia est locata in delectu bonorum et malorum,

    consists in, id. Off. 3, 17, 71:

    beneficium apud gratos,

    to confer upon, Liv. 7, 20.—
    B.
    (Acc. to I. B. 2. c.) To put out, as at interest; to place so as to secure a return: optumo optume optumam operam das;

    datam pulcre locas,

    Plaut. Am. 1, 1, 122:

    beneficia apud gratos,

    Liv. 7, 20, 5: benefacta male locata male facta arbitror, Enn. ap. Cic. Off. 2, 18, 62 (Trag. v. 429 Vahl.).—
    C.
    Locare nomen, to become surety, Phaedr. 1, 16, 1.—Hence, P. a.: lŏcātus, a, um, only as subst.: lŏcātum, i, n., that which is placed on lease, hired out, Cic. N. D. 3, 30, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > locatus

  • 107 loco

    lŏco, āvi, ātum, 1 (old forms, locassim for locaverim, Plaut. Aul. 2, 2, 51; so,

    locassint,

    Cic. Leg. 3, 4, 11), v. a. [locus], to place, put, lay, set, dispose, arrange.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    equites pro cornibus,

    Quint. 2, 13, 3:

    crates adversas locari jubet,

    Caes. B. C. 3, 46:

    milites super vallum in munimentis,

    Sall. J. 100:

    cum sol ita locatus fuisset, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 15, 23:

    fundamenta (urbis),

    Verg. A. 4, 266; cf. id. ib. 1, 428:

    gramineoque viros locat ipse sedili,

    id. ib. 8, 176:

    vicos,

    Tac. G. 16:

    stipendium et commeatum,

    Sall. J. 90.—
    B.
    In partic.
    1.
    Locare puellam in matrimonium or in matrimonio, nuptiis, nuptum, or simply locare, to give a girl in marriage, to marry her to any one: cur me huic locabas nuptiis? Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 157 Vahl.):

    virginem habeo grandem, neque eam queo locare quoiquam,

    Plaut. Aul. 2, 2, 15:

    in matrimonium,

    id. Trin. 3, 3, 52:

    aliquam in luculentam familiam,

    id. Cist. 3, 2, 18:

    nuptum virginem adulescenti,

    Ter. Phorm. 5, 1, 25.—
    2.
    To let, lease, to hire or farm out (opp. conduco):

    vectigalia,

    Cic. Agr. 1, 3, 7:

    portorium,

    id. Inv. 1, 30, 47:

    agrum frumento,

    Liv. 27, 3:

    praedia non nummo sed partibus,

    Plin. Ep. 9, 37, 3:

    tabernas civitatibus ad stationem,

    Suet. Ner. 37.—
    b.
    To give out on contract, to contract for having a thing done:

    tu idem optimum est Loces efferendum: nam jam credo mortuus est,

    Plaut. Aul. 3, 6, 30:

    impero, ut tu me quoivis castrandum loces,

    id. ib. 2, 2, 73:

    ut quod sit sibi operis locatum ecficeret,

    id. As. 2, 4, 37:

    ego operam meam tribus nummis hodie locavi ad artis naugatorias,

    id. Trin. 4, 2, 2:

    statuam faciendam,

    Cic. Phil. 9, 7, 16:

    funera,

    id. Verr. 2, 5, 43, § 120:

    majore pecuniā columnas dealbandas, quam, etc.,

    id. ib. 2, 1, 59, §

    154: statuas demoliendas,

    id. ib. 2, 2, 67, § 161: auseribus cibaria publice locantur (sc. praebenda), [p. 1074] id. Rosc. Am. 20, 56:

    Junoni templum (sc. exstruendum),

    Liv. 5, 23:

    vestimenta exercitui (sc. facienda),

    id. 27, 10:

    ingentesque locat Caesonia Rhenos,

    Pers. 6, 47.—
    c.
    Locare se or locare operam suam, to hire one's self out, hire out one's services:

    quid si aliquo ad ludos me pro manduco locem,

    Plaut. Rud. 2, 6, 51:

    operam suam ad aliquam rem,

    id. Trin. 4, 2, 1; Gell. 3, 3, 14:

    vocem,

    i. e. to become a ranter, Juv. 8, 185:

    locare noctes, of courtesans,

    Ov. Am. 1, 10, 30.—
    d.
    To lend:

    ornamenta quae locavi metuo ut possim recipere,

    Plaut. Curc. 4, 1, 3.—
    e.
    To quarter, establish in quarters:

    cohortes novis hibernaculis,

    Tac. A. 14, 38.—
    3.
    Of money, to invest, place:

    nec quicquam argenti locavi jam diu usquam aeque bene?

    Plaut. Most. 1, 3, 144.—
    4.
    To put or lend out money on interest:

    locare argenti nemini nummum queo,

    Plaut. Most. 3, 1, 4. —Hence, locare se, to bring in interest, to yield:

    disciplina (histrionis) quae erat (Panurgo) ab hoc (Roscio) tradita, locabat se non minus HS CCCICCC,

    Cic. Rosc. Com. 10, 28.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to place, put, set, lay, fix:

    metuo hercle ne illa mulier mi insidias locet,

    Plaut. Rud. 2, 5, 17:

    num tu pudicae quoipiam insidias locas?

    id. Curc. 1, 1, 25:

    vitam in tam clara luce locavit,

    Lucr. 5, 12:

    inter recte factum atque peccatum media locabat quaedam,

    Cic. Ac. 1, 10, 37:

    aliquem in amplissimo gradu dignitatis,

    id. Mur. 14, 30:

    civitas in Catonis et Bruti fide locata,

    id. Att. 6, 1, 5:

    omnia mea studia in Milonis magistratu fixi et locavi,

    id. Fam. 2, 6, 3:

    eo loco locati sumus, ut, etc.,

    id. Lael. 12, 40:

    vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitiā praestabilius esse putetis,

    id. ib. 27, 104:

    res certis in personis ac temporibus locata,

    id. de Or. 1, 31, 138:

    prudentia est locata in delectu bonorum et malorum,

    consists in, id. Off. 3, 17, 71:

    beneficium apud gratos,

    to confer upon, Liv. 7, 20.—
    B.
    (Acc. to I. B. 2. c.) To put out, as at interest; to place so as to secure a return: optumo optume optumam operam das;

    datam pulcre locas,

    Plaut. Am. 1, 1, 122:

    beneficia apud gratos,

    Liv. 7, 20, 5: benefacta male locata male facta arbitror, Enn. ap. Cic. Off. 2, 18, 62 (Trag. v. 429 Vahl.).—
    C.
    Locare nomen, to become surety, Phaedr. 1, 16, 1.—Hence, P. a.: lŏcātus, a, um, only as subst.: lŏcātum, i, n., that which is placed on lease, hired out, Cic. N. D. 3, 30, 74.

    Lewis & Short latin dictionary > loco

  • 108 ēducō

        ēducō āvī, ātus, āre    [DVC-], to bring up, rear, train, educate: unā a pueris educti, T.: apud alquem: illum primis cunis, O.: ars dicendi ea educat, develops: educata huius nutrimentis eloquentia.— To produce, support, raise: quod pontus, quod terra educat, O.: herbas, O.: Tractus uter lepores educet, H.
    * * *
    I
    educare, educavi, educatus V
    bring up; train; educate; rear
    II
    educere, eduxi, eductus V
    lead out; draw up; bring up; rear

    Latin-English dictionary > ēducō

  • 109 effundō (ecf-)

        effundō (ecf-) fūdī, fūsus, ere    [ex + fundo], to pour out, pour forth, shed, spread abroad: lacrimas: fletūs, V.: pro re p. sanguinem: flumen in Propontidem se effundit, L.: Nos effusi lacrimis, V.— To pour out, pour forth, drive out, cast out, send forth: telorum vis ingens effusa est, L.: Ascanio auxilium castris apertis, for Ascanius, V. — To hurl headlong, throw down, prostrate: equus consulem effudit, L.: effusus eques, V.: ipsum portis sub altis, V.—Of a multitude, to pour out, spread abroad: sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe), thronged, Cs.: omnibus portis ad opem ferendam effundi, L.: effuso exercitu, scattered, S.: quae via Teucros effundat in aequum, i. e. by what way can they be forced, V.— To bring forth, produce abundantly: herbas: Auctumnus fruges effuderit, H.— To lavish, squander, waste: patrimonium per luxuriam: sumptūs: Effusus labor, wasted, V. — To empty, exhaust, discharge: mare neque effunditur: carcerem in forum: saccos nummorum, H. — Fig., to pour out, express freely, expend, vent, exhaust: vobis omnia, quae sentiebam: talīs voces, V.: carmina, O.: vox in turbam effunditur: questūs in aëra, O.: furorem in alqm: omne odium in auxili spem, L.: quarrtumcumque virium habuit, L.: virīs in uno, O.— To give up, let go, abandon, resign: gratiam hominis: animam, V.: manibus omnīs effundit habenas, V.—With se, to abandon oneself, give up, yield, indulge: se in aliquā libidine. — P. pass., abandoned, given up: milites in licentiam effusi, L.: in nos suavissime effusus (Pompeius), without reserve: in adulationem, Ta.

    Latin-English dictionary > effundō (ecf-)

  • 110 exigō

        exigō ēgī, āctus, ere    [ex + ago], to drive out, push forth, thrust out, take out, expel: reges ex civitate: hostem e campo, L.: post reges exactos: easdem (uxores), divorce, T.: suam (uxorem), turn out of the house: exigit Hebrus aquas, pours into the sea, O.: exactum ensem Fregit, by the thrust, O.: ensem per medium iuvenem, V.: (hasta) Cervice exacta est, passed through, O.— To drive away, hiss off (the stage): (fabulae) exigendae vobis, T. — To require, enforce, exact, demand, collect: ad pecunias exigendas legatos misimus: acerbissime pecuniae exigebantur: nomina sua: peditum numerum a civitatibus, Cs.: viam, demand the construction of: auspiciorum adhuc fides exigitur, further confirmation, Ta.— To export: agrorum fructūs, L.— To set right: ad perpendiculum columnas, set precisely upright.—Fig., to require, demand, claim, exact, insist: magis quam rogare: a teste veritatem: ius iurandum, L.: Has exegit gloria poenas, has cost, Iu.: de volnere poenas, O.: a violatoribus piacula, L.: ex te ut responderes: id ipsum, ut pereat, O.: a quoquam ne peieret, Iu.: in exigendo non acerbus.—Of time, to lead, spend, pass, complete, finish, close: cum maerore graviorem vitam, S.: exactā aetate mori, after a long life: hanc saepe exactā aetate usurpasse vocem, in old age, L.: per exactos annos, at the end of every year, H.: tribus exactis ubi quarta accesserit aestas, V.: spatiis exegit quattuor annum, O.— To conduct, superintend: aedīs privatas velut publicum opus, L.— To bring to an end, conclude, finish, complete: monumentum, H.: opus, O.: His demum exactis, V.— To determine, ascertain, find out: sociisque exacta referre, discoveries, V.: Non prius exactā ratione saporum, before he has ascertained, H.: non tamen exactum, quid agat, O.— To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider: ad vestras leges, quae Lacedaemone fiunt, estimate by the standard of, etc., L.: cultu ad luxuriam exacto, directed, Cu.: ad caelestia ritūs humanos, O.— To consider, deliberate on, take counsel upon: tempus secum, V.: talia secum, O.: non satis exactum, quid agam.
    * * *
    exigere, exegi, exactus V
    drive out, expel; finish; examine, weigh

    Latin-English dictionary > exigō

  • 111 legō

        legō lēgī, lēctus, ere    [1 LEG-], to bring together, gather, collect: herbas collibus, O.: mala, nuces, V.: spolia caesorum, L.: quos (asparagos), Iu.: homini mortuo ossa: ficus apta legi, to be plucked, O.: Parcae fila legunt, i. e. spin out, V.: Ore legam (extremum halitum), receive the last breath, i. e. give a parting kiss, V.: Umida vela, to furl, V.: tenerā vela manu, O.— To take, carry off, steal: sacra divum, H.— To go over, traverse, pass, wander through: saltūs, O.: pontum Pone legit, sails through, V.: Aequora Afra, O.: presso vestigia gressu, track, O.: tortos orbīs, wander through, V.— To sail by, skirt, coast along: Inarimen Prochytenque, O.: navibus oram Italiae, L.; cf. primi litoris oram, i. e. of my theme, V.— To choose, pick out, single out, select, elect, appoint: iudices: condiciones: civīs in patres, L.: viros ad bella, O.: geminas de classe biremīs, V.: legit virum vir, man singles out man (in battle), V.: omnīs longo ordine Adversos legere, pass in review, V.—Esp., of the censors: in senatu legendo, making up the roll of the senate.—Fig., to read, peruse, scan: legi ipse animoque notavi, O.: libros: acta maiorum, S.: liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter: Ore legar populi, O.: sepulcra, epitaphs: ut scriptum legimus, find written: relatum legere, quis docuerit, etc., N.: nec Cynicos nec Stoica dogmata, Iu.— To read out, read aloud, recite: convocatis auditoribus volumen: Obturem impune legentibus aurīs, H.: alqm occidit legendo, with recitation, H.: acta, the news of the day, Iu.
    * * *
    I
    legare, legavi, legatus V
    bequeath, will; entrust, send as an envoy, choose as a deputy
    II
    legere, legi, lectus V
    read; gather, collect (cremated bones); furl (sail), weigh (anchor); pick out

    Latin-English dictionary > legō

  • 112 molior

    mōlĭor, ītus, 4 ( inf. molirier for moliri, Lucr. 5, 934), v. dep. n. and a. [moles].
    I.
    Neutr.
    A.
    To set one's self or one's powers in motion, to make exertions, exert one's self, to endeavor, struggle, strive, toil, etc. (rare but class.;

    syn.: conor, nitor): viden ut misere moliuntur?

    Plaut. Curc. 1, 3, 32:

    agam per me ipse et moliar,

    Cic. Fam. 6, 10, 2:

    nōsti mores mulierum: Dum moliuntur, dum comuntur, annus est,

    Ter. Heaut. 2, 2, 11:

    horam amplius jam in demoliendo signo permulti homines moliebantur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95.—
    B.
    To set one's self in motion, endeavor to depart, to depart:

    molientem hinc Hannibalem,

    Liv. 28, 44:

    dum naves moliuntur a terra,

    id. 37, 11:

    in quam (insulam) gladiatores navibus molientes,

    Tac. H. 2, 35.—
    II.
    Act.
    A.
    To labor upon any thing, exert one's self at or upon, set in motion, work an instrument or engine; to work any thing (cf. ago; class.).
    1.
    Nihil enim agit (vita deorum),... nulla opera molitur, Cic. N. D. 1, 19, 51:

    res dura et regni novitas me talia cogant moliri,

    Verg. A. 1, 564: validam in vites molire bipennem, to work, i. e. wield, id. G. 4, 331: ancoras, to work, i. e. hoist the anchor, weigh anchor, Liv. 28, 17:

    agricola incurvo terram molitus aratro,

    i. e. to work, cultivate, till the ground, Verg. G. 1, 494; Col. 1 praef. 17;

    11, 2, 19: erro molirier arva,

    Lucr. 5, 932: fores, to work, i. e. to force, to break open, Tac. A. 1, 39; 2, 82; Liv. 23, 18, 2; 24, 46, 5:

    Atharrias ad Philotam missus clausum aditum domus moliebatur,

    Curt. 6, 8, 20:

    habenas,

    to guide, Verg. A. 12, 327:

    fulmina molitur dextrā,

    hurls, id. G. 1, 329:

    ignem,

    id. A. 10, 131:

    opera,

    to begin work, Col. 11, 2, 2:

    aliquid sub divo moliri potest,

    id. 1, 8, 9.—
    2.
    To set in motion, bestir, rouse, cause to remove, displace (syn.:

    deicio, deturbo): montes suā sede,

    displaces, Liv. 9, 3:

    corpora ex somno moliebantur,

    aroused, id. 36, 24, 3:

    onera objecta,

    id. 25, 36.—
    3.
    To build, make, erect, construct (syn.:

    condo, fundo, construo): muros,

    to build, Verg. A. 3, 132:

    classem,

    id. ib. 3, 6:

    arcem,

    id. ib. 1, 424:

    atrium,

    Hor. C. 3, 1, 46:

    aedem,

    Flor. 1, 7:

    locum,

    prepares, Verg. A. 7, 158:

    pocula de inimicorum capitibus hominum,

    to construct, make, Sol. 15.—
    B.
    Trop., to endeavor to do; to undertake, attempt, set about any thing (cf.:

    aggredior, apparo): nec ea, quae agunt, molientes cum labore operoso,

    performing, doing, Cic. N. D. 2, 23, 59:

    viam clipei molita per oras,

    made its way, Verg. A. 10, 477:

    inde datum molitur iter,

    id. ib. 6, 477:

    jamque alio moliris iter,

    Stat. S. 5, 2, 61:

    viam et gressus,

    Claud. Rapt. Pros. 1, 278; 3, 438: animum, to form or acquire for one's self, Ov. A. A. 2, 119:

    laborem,

    to undertake, Verg. A. 4, 233:

    struere et moliri aliquid calamitatis alicui,

    to try to bring upon, Cic. Clu. 64, 178:

    fortissimis atque optimis civibus periculum moliri,

    id. Sest. 1, 1:

    pestem patriae nefarie,

    id. Cat. 2, 1, 1:

    perniciem rei publicae,

    id. ib. 1, 2, 5: insidias avibus, to lay snares, Verg. G. 1, 271:

    crimina et accusatorem,

    to bring about, find out, Tac. A. 12, 22:

    triumphos,

    Ov. M. 14, 719:

    fugam,

    Verg. A. 2, 109:

    moram,

    to cause, make, occasion, id. ib. 1, 414:

    opem extremam alicui,

    Val. Fl. 6, 431:

    dolos apertos,

    to devise, id. 5, 249:

    bellum in animo,

    to design, meditate, Vell. 2, 46:

    Athenienses urbem ex integro condere moliuntur,

    Just. 2, 15, 1:

    mundum efficere moliens deus,

    attempting, Cic. Univ. 4:

    fallere,

    Val. Fl. 3, 491:

    de occupando regno moliens,

    striving to usurp the government, Cic. Rep. 2, 35, 60:

    nuptias,

    to bring about, Tac. A. 12, 3:

    apud judices oratione molienda sunt amor, odium, etc.,

    are to be excited, called forth, Cic. de Or. 2, 51, 206:

    tumorem,

    Col. 6, 17:

    vorandi facultatem,

    Cels. 1, 3:

    fidem moliri coepit,

    began to meddle with, disturb, Liv. 6, 11, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > molior

  • 113 perficio

    per-fĭcĭo, fēci, fectum, 3, v. a. [facio], to achieve, execute, carry out, accomplish, perform, despatch, bring to an end or conclusion, finish, complete (class.; syn.: absolvo, conficio, exsequor).
    I.
    Lit.:

    comitiis perficiendis undecim dies tribuit,

    Caes. B. C. 3, 2:

    iis comitiis perfectis,

    Liv. 24, 43, 9:

    bellum,

    id. 22, 38, 7:

    aliquid absolvi et perfici,

    Cic. N. D. 2, 13, 35:

    multa,

    id. Or. 30, 105:

    scelus,

    to perpetrate, id. Clu. 68, 194:

    cogitata,

    id. Deiot. 7, 21:

    instituta,

    id. Div. 2, 5:

    poëma,

    id. Q. Fr. 2, 8:

    conata,

    Caes. B. G. 1, 3:

    nihil est simul et inventum et perfectum,

    Cic. Brut. 18, 71:

    centum annos,

    to complete, live, Hor. Ep. 2, 1, 39.—So of commissions, orders, to execute:

    munus,

    Verg. A. 6, 629; 6, 637; Cic. Fam. 6, 7:

    jussa,

    Val. Fl. 7, 61:

    mandata,

    Sil. 13, 343.—
    II.
    Transf.
    A.
    To bring to completion, finish, perfect (opp. inchoare):

    candelabrum perfectum e gemmis clarissimis,

    Cic. Verr. 2, 4, 28, § 64:

    murum,

    Liv. 25, 11:

    loricam,

    Sil. 2, 403:

    aedem,

    Suet. Aug. 60:

    cibos ambulatione,

    to digest, Plin. 11, 53, 118, § 283:

    cucumeres,

    id. 19, 5, 23, § 65: coria, to dress or curry, id. 23, 1, 16, § 22:

    lanas,

    id. 35, 15, 52, § 190:

    minium,

    id. 33, 7, 40, § 118.—
    B.
    To make perfect, to perfect:

    aliquem citharā,

    Ov. A. A. 1, 11: expleta et perfecta forma honestatis, Cic. Fin. 2, 15, 48:

    artem,

    Suet. Ner. 41.—
    C.
    To bring about, to cause, effect; with ut, Ter. Eun. 5, 8, 24; Cic. Agr. 1, 9, 127:

    perfice ut putem,

    convince me, id. Tusc. 1, 8, 15; id. Fam. 11, 27, 2:

    eloquentia perfecit, ut, etc.,

    Nep. Ep. 6, 4.—With ne and subj.:

    omnia perfecit, quae senatus salvā re publicā ne fieri possent perfecerat,

    Cic. Phil. 2, 22, 55. —
    D.
    In mal. part., = energein, Mart. 3, 79, 2; cf. Ov. A. A. 1, 389; Capitol. Max. 4, 7.— perfectus, a, um, P. a., finished, complete, perfect, excellent, exquisite (class.).
    A.
    Of persons:

    oratorem plenum atque perfectum esse, etc.,

    Cic. de Or. 1, 13, 59:

    homines in dicendo,

    id. ib. 1, 13, 58:

    perfectis et absoluti philosophi,

    id. Div. 2, 72, 150:

    homines,

    id. Off. 1, 15, 46; id. Brut. 30, 114:

    in geometriā,

    id. Fin. 1, 6, 20:

    in arte,

    Ov. A. A. 2, 547.—In a religious sense, righteous (eccl. Lat.):

    cor perfectum,

    Vulg. 3 Reg. 11, 4; id. Matt. 5, 48.—Perfectissimus, a title of honor under the later emperors, Cod. Const. 12, tit. 33; Am. 21, 16 init.; Lact. 5, 14, 18.—
    B.
    Of inanim. and abstr. things:

    naturae,

    Cic. N. D. 2, 12, 33:

    ratio,

    id. ib. 13, 34:

    pulchriora etiam Polycliti et iam plane perfecta (signa),

    id. Brut. 18, 70:

    perfectum atque absolutum officium,

    id. Off. 3, 3, 14:

    perfecta cumulataque virtus,

    id. Sest. 40, 86: aetas, full or ripe age, the age of fiveand-twenty, Dig. 4, 4, 32 init.—Comp.:

    valvae perfectiores,

    Cic. Verr. 2, 56:

    aliquid perfectius,

    id. de Or. 1, 2, 5; id. Brut. 18, 69; Hor. Epod. 5, 59; Quint. 12, 1, 21:

    ad perfectiora,

    Vulg. Heb. 6, 1.— Sup.:

    quod ego summum et perfectissimum judicem,

    Cic. Or. 1, 3; 15, 47; id. Brut. 31, 118; Juv. 2, 5.— Adv.: perfectē, fully, completely, perfectly (class.):

    eruditus,

    Cic. Brut. 81, 282; id. de Or. 1, 28, 130:

    veritatem imitari,

    id. Div. 1, 13, 23.— Comp., App. Flor. p. 357, 1; Tert. Apol. 45.— Sup., Gell. 11, 16 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > perficio

  • 114 recipio

    rĕ-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 ( fut. apoc. recipie, for recipiam, Cato ap. Fest. p. 138 and 236 Müll.; v. dico init.:

    recepso, for recepero,

    Cat. 44, 19), v. a. [capio].
    I.
    To take back, get back, bring back; to retake, regain, recover.
    A.
    Lit. (very freq. and class.):

    dandis recipiendisque meritis,

    Cic. Lael. 8, 26:

    tu me sequere ad trapezitam... recipe actutum,

    Plaut. Curc. 5, 3, 49 (just before, ni argentum refers); cf.:

    centum talenta et credidisse eos constat, et non recepisse,

    Quint. 5, 10, 111; and (opp. mutuum dare) Mart. 3, 40, 4:

    si velit suos recipere, obsides sibi remittat,

    Caes. B. G. 3, 8 fin.:

    obsides,

    Suet. Aug. 21:

    reges,

    Liv. 2, 15:

    recepto amico,

    Hor. C. 2, 7, 27; 4, 2, 47. — Freq. of places, etc., once captured and lost, to retake:

    cum Tarento amisso... aliquot post annos Maximus id oppidum recepisset... nunquam ego (Tarentum) recepissem, nisi tu perdidisses,

    Cic. de Or. 2, 67, 273; cf. id. Sen. 4, 11:

    Lavinium,

    Liv. 2, 39;

    so of other things: recipere suas res amissas,

    Liv. 3, 63:

    praeda omnis recepta est,

    id. 3, 3:

    signa, quae ademerant Parthi,

    Suet. Tib. 9:

    arma,

    Liv. 9, 11; Curt. 4, 12, 17: pectore in adverso totum cui comminus ensem Condidit assurgenti, et multā morte recepit, drew out again, = retraxit, Verg. A. 9, 348; so,

    sagittam ab alterā parte,

    Cels. 7, 5, 2: suos omnes incolumes receperunt (sc. ex oppido in castra), drew off, withdrew, = reduxerunt, Caes. B. G. 7, 12 fin.; so,

    milites defessos,

    id. B. C. 1, 45 fin.:

    exercitum,

    Liv. 10, 42:

    equitatum navibus ad se intra munitiones,

    Caes. B. C. 3, 58:

    illum ego... medio ex hoste recepi,

    bore away, rescued, Verg. A. 6, 111.—
    b.
    With se, to draw back, withdraw from or to any place, to betake one ' s self anywhere; in milit. lang., to retire, retreat:

    se ex eo loco,

    Plaut. Aul. 4, 8, 10; cf.:

    se e fano,

    id. Poen. 4, 1, 5:

    se ex opere,

    id. Men. 5, 3, 7:

    se ex hisce locis,

    Cic. Verr. 2, 4, 10, § 21:

    se e Siciliā,

    id. Brut. 92, 318:

    se ex fugā,

    Caes. B. G. 7, 20 fin.; id. B. C. 3, 102:

    se inde,

    id. B. G. 5, 15:

    se hinc,

    id. B. C. 1, 45 et saep.:

    recipe te,

    Plaut. Trin. 4, 3, 8:

    se,

    Cic. Off. 3, 10, 45 (just before, reverti); Caes. B. C. 3, 45 (coupled with loco excedere); 3, 46; cf.:

    sui recipiendi facultas,

    id. B. G. 3, 4 fin.; 6, 37;

    for which: se recipiendi spatium,

    Liv. 10, 28:

    recipe te ad erum,

    Plaut. Trin. 4, 3, 20:

    se ad dominum,

    id. ib. 4, 3, 1:

    se ad nos,

    Cic. Att. 4, 15, 2:

    se ad suos,

    Caes. B. G. 1, 46; 7, 82; id. B. C. 3, 38; 3, 50; 3, 52 fin.:

    se ad Caesarem (Allobroges, legati),

    id. B. G. 1, 11; 4, 38:

    se ad agmen,

    id. ib. 7, 13; id. B. C. 3, 75 fin.:

    se penitus ad extremos fines,

    id. B. G. 6, 10:

    se ad legionem,

    id. ib. 7, 50 fin.:

    se ad oppidum llerdam,

    id. B. C. 1, 45:

    se ad ordines suos,

    id. ib. 2, 41:

    se ad signa,

    id. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 1, 43 fin.:

    se a pabulo ad stabulum,

    Plaut. Mil. 2, 3, 33:

    inde se in currus,

    Caes. B. G. 4, 33 fin.:

    se ex castris in oppidum,

    id. B. C. 2, 35:

    se in castra,

    id. B. G. 2. 11 fin.; 2, 24; 3, 6; 3, 26 fin.;

    4, 15 et saep.: se in fines,

    id. ib. 4, 16:

    se in Galliam,

    id. ib. 4, 19 fin.:

    se in montem,

    id. ib. 1, 25: se in antiquas munitiones, id. B. C. 3, 54 fin.:

    se in silvas ad suos,

    id. B. G. 2, 19:

    se in castra ad urbem,

    id. B. C. 2, 25; 2, 26; cf.:

    se retro in castra,

    Liv. 23, 36;

    and with this cf.: sese retro in Bruttios,

    id. 23, 37;

    and so, se, with rursus,

    Plaut. Capt. 1, 2, 25; id. Pers. 4, 5, 6; id. Rud. 4, 6, 19; Caes. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 2, 41 et saep.:

    se in novissimos,

    Liv. 7, 40:

    se intra munitiones,

    Caes. B. G. 5, 44; cf.:

    se intra montes,

    id. B. C. 1, 65:

    se per declive,

    id. ib. 3, 51:

    se sub murum,

    id. ib. 2, 14:

    se trans Rhenum,

    id. B. G. 6, 41:

    se Larissam versus,

    id. B. C. 3, 97:

    se domum ex hostibus,

    Plaut. Am. 2, 2, 52:

    se domum,

    id. ib. 2, 2, 31; id. Capt. 1, 2, 25; id. Aul. 2, 1, 55:

    se Adrumetum,

    Caes. B. C. 2, 23:

    se Hispalim,

    id. ib. 2, 20:

    se Dyrrhachium ad Pompeium,

    id. ib. 3, 9 fin.:

    se illuc,

    Plaut. Most. 3, 1, 10; id. Merc. 5, 2, 40; id. Ps. 3, 1, 23 al.; cf.:

    se huc esum ad praesepim suam,

    id. Curc. 2, 1, 13:

    se eo,

    Caes. B. G. 1, 25 et saep. — In the same meaning, without se: neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 415 Vahl.); cf.

    of a military retreat: si quo erat longius prodeundum aut celerius recipiendum,

    Caes. B. G. 1, 48 fin.; so without se after the verbum finitum several times in Plaut.:

    rursum in portum recipimus,

    Plaut. Bacch. 2, 3, 60:

    dum recipis,

    id. Rud. 3, 6, 42:

    actutum face recipias,

    id. Merc. 2, 4, 30. —
    2.
    Transf.
    (α).
    In business lang., to keep back, retain, reserve (cf. Gell. 17, 6, 6):

    posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit,

    Plaut. Trin. 1, 2, 157; so in a sale, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226; Cic. Top. 26, 100; Dig. 19, 1, 53; 8, 4, 10: mulier magnam dotem dat et magnam pecuniam recipit, Cato ap. Gell. 17, 6, 8. — With object-clause, Cato, R. R. 149, 2. — With dat.:

    aqua, itinere, actu domini usioni recipitur,

    Cato, R. R. 149, 2.—
    (β).
    To restore (late Lat.):

    urbem munitissimam,

    to fortify anew, Amm. 16, 3, 2. —
    B.
    Trop., to get back, bring back; to receive again, regain, recover:

    ut antiquam frequentiam recipere vastam ac desertam bellis urbem paterentur,

    Liv. 24, 3:

    jus,

    Quint. 5, 10, 118:

    et totidem, quot dixit, verba recepit,

    got back, Ov. M. 3, 384:

    quam (vitam) postquam recepi,

    received again, id. ib. 15, 535: anhelitum, to recover one ' s breath, Plaut. Ep. 2, 2, 21; id. Merc. 3, 4, 16; cf.

    spiritum,

    Quint. 11, 3, 55:

    animam,

    Ter. Ad. 3, 2, 26; Quint. 6, prooem. §

    13: a tanto pavore recipere animos,

    Liv. 21, 5, 16 Weissenb.:

    a pavore animum,

    id. 2, 50, 10:

    e pavore recepto animo,

    id. 44, 10, 1;

    for which: animos ex pavore,

    id. 21, 5 fin.:

    recepto animo,

    Curt. 6, 9, 2; 9, 5, 29:

    animum vultumque,

    Ov. F. 4, 615:

    mente receptā,

    Hor. Ep. 2, 2, 104:

    (vocem) ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipere,

    to bring it back, Cic. de Or. 1, 59, 251. —

    In zeugma (cf. I. A. supra): arma et animos,

    Curt. 4, 12, 17.—
    b.
    With se.
    (α).
    To betake one ' s self, withdraw, retire from or to any place:

    ad ingenium vetus versutum te recipis tuum,

    Plaut. As. 2, 1, 7:

    ad frugem bonam,

    Cic. Cael. 12, 28:

    ad reliquam cogitationem belli,

    Caes. B. C. 3, 17 fin.:

    se a voluptatibus in otium,

    Plin. Pan. 82, 8:

    se in principem,

    to resume his princely air, id. ib. 76, 5.— More freq.,
    (β).
    To recover, to collect one ' s self:

    difficulter se recipiunt,

    regain strength, Varr. R. R. 2, 5, 17:

    quae cum intuerer stupens, ut me recepi, Quis hic, inquam, etc.,

    Cic. Rep. 6, 18, 18:

    nullum spatium respirandi recipiendique se dedit,

    Liv. 10, 28:

    se ex terrore ac fugā,

    Caes. B. G. 2, 12:

    se ex timore,

    id. ib. 4, 34:

    se ex fugā,

    id. ib. 4, 27:

    nondum totā me mente recepi,

    Ov. M. 5, 275.
    II.
    (Acc. to re, I. b.) To take to one ' s self, admit, accept, receive; constr. with the simple acc., with ad, or in and acc., in and abl., with simple abl., with a local acc.
    A.
    Lit.
    (α).
    With simple acc.:

    quos homines quondam Laurentis terra recepit, Enn. ap. Prisc. p 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.): (ego) excludor, ille recipitur,

    Ter. Eun. 1, 2, 79:

    aliquem,

    Cic. Off. 3, 11, 48:

    hic nulla munitio est, quae perterritos recipiat,

    Caes. B. G. 6, 39; cf.:

    hos tutissimus portus recipiebat,

    id. B. C. 3, 27; 1, 15; cf. id. ib. 3, 11 fin.;

    3, 35: eum Jugurtha accuratissime recepit,

    Sall. J. 16, 3:

    neque quisquam aut expulsus invidiosius aut receptus est laetius,

    Vell. 2, 45, 3; Quint. 7, 1, 14; 9, 2, 89:

    nisi nos vicina Trivici Villa recepisset,

    Hor. S. 1, 5, 80 [p. 1533] et saep.:

    quisnam istic fluvius est, quem non recipiat mare?

    Plaut. Curc. 1, 1, 86; cf. Caes. B. G. 4, 10; and:

    (Peneus) accipit amnem Orcon nec recipit,

    i. e. does not take it to itself, does not mingle with it, Plin. 4, 8, 15, § 31:

    equus frenum recepit,

    received, submitted to, Hor. Ep. 1, 10, 36:

    necesse erat, ab latere aperto tela recipi,

    Caes. B. G. 5, 35. —
    (β).
    With ad:

    recipe me ad te,

    Plaut. Cist. 3, 9; id. Am. 3, 2, 11; id. Rud. 2, 3, 20; id. Ps. 3, 6, 6; Ter. Heaut. 3, 3, 6; Suet. Caes. 63:

    aliquem ad epulas,

    Cic. Top. 5, 25; cf.:

    ad lusum,

    Suet. Ner. 11. —
    (γ).
    With in and acc.:

    recipe me in tectum,

    Plaut. Rud. 2, 7, 16:

    concubinam in aedes,

    id. Mil. 4, 3, 3:

    nos in custodiam tuam,

    id. Rud. 3, 3, 34:

    Tarquinium in civitatem,

    Cic. Rep. 2, 20, 35; id. Balb. 13, 31; Liv. 2, 5; Hor. Ep. 2, 1, 6:

    aliquem in ordinem senatorium,

    Cic. Phil. 7, 5, 15:

    aliquem in fidem,

    id. Fam. 13, 19, 2; id. Att. 15, 14, 3; Caes. B. G. 2, 15; 4, 22:

    aliquem in civitatem,

    Cic. Balb. 12, 29:

    aliquem in caelum,

    id. N. D. 3, 15, 39:

    aliquem in deditionem,

    Caes. B. G. 3, 21 fin.; Liv. 8, 13; Suet. Calig. 14 al.:

    aliquem in jus dicionemque,

    Liv. 21, 61:

    aliquem in amicitiam,

    Sall. J. 14, 5; 5, 4 Kritz N. cr.:

    aliquam in matrimonium,

    Suet. Caes. 50; Just. 9, 5, 9 et saep. —
    (δ).
    With in and abl. (rare and in purely local relations; v. Kritz ad Sall. J. 5, 4):

    aliquem in loco,

    Plaut. Stich. 5, 4, 3:

    loricati in equis recipiuntur, Auct. B. Hisp. 4, 2: sidera in caelo recepta,

    Ov. M. 2, 529 (but in Liv. 24, 32, 6, the correct read. is tuto Hexapylo, without in; v. Weissenb. ad h. l.). —
    (ε).
    With simple abl. (mostly in purely local relations):

    ut tuo recipias tecto servesque nos,

    Plaut. Rud. 1, 5, 18; so,

    aliquem tecto,

    Caes. B. G. 7, 66 fin.:

    exercitum tectis ac sedibus suis,

    Cic. Agr. 2, 33, 90:

    aliquem suis urbibus,

    id. Fl. 25, 61:

    aliquem civitate,

    id. Balb. 14, 32:

    aliquem finibus suis,

    Caes. B. G. 6, 6; 7, 20 fin.:

    aliquem oppido ac portu,

    id. B. C. 3, 12; 3, 102 fin.:

    aliquem moenibus,

    Sall. J. 28, 2:

    Romulus caelo receptus,

    Quint. 3, 7, 5:

    receptus Terra Neptunus,

    Hor. A. P. 63 et saep. —
    (ζ).
    With local acc.:

    me Acheruntem recipere Orcus noluit,

    Plaut. Most. 2, 2, 68:

    aliquem domum suam,

    Cic. Arch. 3, 5; cf.:

    aliquem domum ad se hospitio,

    Caes. B. C. 2, 20.—
    (η).
    Absol.:

    plerosque hi, qui receperant, celant,

    Caes. B. C. 1, 76.—
    2.
    Transf.
    a.
    In business lang., to take in, receive as the proceeds of any thing:

    dena milia sestertia ex melle,

    Varr. R. R. 3, 16, 11:

    pecuniam ex novis vectigalibus,

    Cic. Agr. 2, 23, 62:

    pecunia, quae recipi potest,

    id. ib. 2, 18, 47. —
    b.
    In gladiator's lang.: recipe ferrum, receive your death-blow, the cry of the people to a vanquished gladiator whom they were not inclined to spare, Cic. Sest. 37, 80; id. Tusc. 2, 17, 41 Kühn.; Sen. Tranq. 11, 1;

    for which: totum telum corpore,

    Cic. Rosc. Am. 12, 33; and:

    ense recepto,

    Luc. 2, 194 Corte.—
    c.
    Milit. t. t., to seize, capture, take possession of, occupy: mittit in Siciliam Curionem pro praetore cum legionibus duo;

    eundem, cum Siciliam recepisset, etc.,

    Caes. B. C. 1, 30:

    Praeneste non vi, sed per deditionem receptum est,

    Liv. 6, 29:

    Aegyptum sine certamine,

    Just. 11, 11, 1:

    eo oppido recepto,

    Caes. B. G. 7, 13 fin.:

    civitatem,

    id. ib. 6, 8; 7, 90; id. B. C. 1, 12; 1, 16; 1, 30;

    3, 16: Aetoliam,

    id. ib. 3, 55:

    rempublicam armis,

    Sall. C. 11, 4:

    Alciden terra recepta vocat,

    the subjugated earth, Prop. 5, 9, 38. —
    d.
    In the later medical lang., of medicines, to receive, i. e. be compounded of various ingredients:

    antidotos recipit haec: stoechados, marrubii, etc.,

    Scrib. Comp. 106; so id. ib. 27; 28; 37; 52 al. (hence the mod. Lat. receptum, receipt, and recipe).—
    B.
    Trop.
    1.
    To take to or upon one ' s self, to assume; to receive, accept, admit, allow, endechomai:

    non edepol istaec tua dicta nunc in aures recipio,

    Plaut. Cist. 2, 1, 34; cf. Quint. 11, 1, 91:

    jusjurandum,

    id. 5, 6, 1; 3; cf. id. 7, 1, 24: in semet ipsum religionem recipere, to draw upon one ' s self, Liv. 10, 40:

    quae legibus cauta sunt, quae persuasione in mores recepta sunt,

    admitted, Quint. 5, 10, 13; cf. id. 10, 7, 15:

    antiquitas recepit fabulas... haec aetas autem respuit,

    Cic. Rep. 2, 10; cf. Quint. 6, 4, 19:

    nec inconstantiam virtus recipit nec varietatem natura patitur,

    Cic. Rep. 3, 11, 18; cf. Vell. 2, 130, 3: non recipit istam Conjunctionem honestas, Cic. Off. 3, 33, 119:

    assentatio nocere nemini potest, nisi ei, qui eam recipit atque eă delectatur,

    id. Lael. 26, 97:

    timor misericordiam non recipit,

    Caes. B. G. 7, 26:

    casus recipere (res),

    to admit, be liable to, id. B. C. 1, 78; so,

    aliquem casum (res),

    id. ib. 3, 51:

    re jam non ultra recipiente cunctationem,

    Liv. 29, 24; Vell. 2, 52, 3:

    sed hoc distinctionem recipit,

    Just. Inst. 1, 12 pr.:

    si recipiatur poëtica fabulositas,

    Plin. 7, 28, 29, § 101:

    in hoc genere prorsus recipio hanc brevem annotationem,

    Quint. 10, 7, 31; cf. id. 8, 3, 31:

    nos necessarios maxime atque in usum receptos (tropos) exequemur,

    id. 8, 6, 2; cf. id. 8, 6, 32; 5, 11, 20; 11, 3, 104; so with a subj.-clause, id. 1, 3, 14; 6, 3, 103; Plin. 28, 2, 5, § 24 al.—
    (β).
    Of opinions, etc., to adopt, embrace (late Lat.):

    alicujus sententiam,

    Sulp. Sev. Chron. 2, 39, 1:

    opinionem,

    id. Dial. 1, 17, 5.—
    2.
    In partic.
    a.
    To take upon one ' s self, undertake, accept the performance of a task consigned or intrusted to one (whereas suscipio denotes, in gen., the voluntary undertaking of any action; cf.:

    spondeo, stipulor, polliceor): recepi causam Siciliae... ego tamen hoc onere suscepto et receptā causā Siciliensi amplexus animo sum aliquanto amplius. Suscepi enim causam totius ordinis, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 1, § 1:

    in hoc judicio mihi Siculorum causam receptam, populi Romani susceptam esse videor,

    id. Div. in Caecil. 8, 26; and:

    in quo est illa magna offensio vel neglegentiae susceptis rebus vel perfidiae receptis,

    id. de Or. 2, 24, 101; cf. also Quint. 12, 1, 39:

    verebamini, ne non id facerem, quod recepissem semel?

    Ter. Phorm. 5, 7, 9:

    causam Sex. Roscii,

    Cic. Rosc. Am. 1, 2:

    mandatum,

    id. ib. 38, 112:

    officium,

    id. Verr. 2, 5, 71, § 183:

    curam ad se,

    Suet. Tit. 6.—
    b.
    To take an obligation upon one ' s self, to pledge one ' s self, pass one ' s word, be surety for a thing, to warrant, promise, engage a thing to any one, = anadechomai (a favorite word of Cic., esp. in his Epistles): Pe. Tute unus si recipere hoc ad te dicis... Pa. Dico et recipio Ad me, Plaut. Mil. 2, 2, 74; cf.:

    ad me recipio: Faciet,

    Ter. Heaut. 5, 5, 12:

    promitto in meque recipio, fore eum, etc.,

    Cic. Fam. 13, 10, 3; cf.:

    spondeo in meque recipio eos esse, etc.,

    id. ib. 13, 17, 3.—With obj.-clause:

    promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit,

    Cic. Phil. 5, 18, 51; so with hoc, id. Fam. 13, 50, 2 (with spondeo); 6, 12, 3; 13, 41, 2 (with confirmo); id. Att. 5, 13, 2; Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4; Liv. 7, 14 Drak.; 33, 13 fin.:

    pro Cassio et te, si quid me velitis recipere, recipiam,

    Cic. Fam. 11, 1, 4. — With de:

    de aestate polliceris vel potius recipis,

    Cic. Att. 13, 1, 2; Liv. 40, 35; cf.

    also: sed fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me,

    had given him a solemn assurance, Cic. Att. 2, 22, 2.— With dat. (after the analogy of promitto, polliceor, spondeo):

    ea, quae tibi promitto ac recipio,

    Cic. Fam. 5, 8, 5; cf.: omnia ei et petenti recepi et ultro pollicitus sum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 1; 7, 1:

    mihi,

    id. ib. 10, 13, 3; Caes. B. C. 3, 82 fin.:

    quid sibi is de me recepisset, in memoriam redegit,

    Cic. Fam. 1, 9, 9.—With dat. and obj.-clause:

    mihi in Cumano diligentissime se, ut annui essemus, defensurum receperat,

    Cic. Att. 5, 17, 5;

    so,

    id. Fam. 6, 12, 3 Manut. (with confirmare); 13, 72, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17, 1; Caes. B. C. 3, 17; Suet. Caes. 23 fin.
    c.
    In jurid. lang.: recipere nomen, of the prætor, to receive or entertain a charge against one, Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94; 2, 2, 42, § 102; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2; Val. Max. 3, 7, 9;

    for which: recipere reum,

    Tac. A. 2, 74 fin.; 4, 21:

    aliquem inter reos,

    id. ib. 3, 70; 13, 10. —Hence,
    A.
    rĕceptus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), received, usual, current, customary (post-class. and very rare):

    auctoritas receptior,

    Tert. adv. Marc. 4, 5: scriptores receptissimi, Sol. praef.—
    B.
    rĕceptum, i, n. subst. (acc. to II. B. 2. b.), an engagement, obligation, guaranty:

    satis est factum Siculis, satis promisso nostro ac recepto,

    Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139; cf.:

    promissum et receptum intervertit,

    id. Phil. 2, 32, 79.

    Lewis & Short latin dictionary > recipio

  • 115 ecfacio

    ef-fĭcĭo ( ecfacio), fēci, fectum, 3 ( perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).
    I.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat,

    Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2:

    magna facinora,

    Plaut. Ps. 2, 1, 16; so,

    facinora,

    Cic. Phil. 2, 42, 109; cf.

    opus,

    id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.:

    pontem,

    id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.:

    ligneas turres, tormenta,

    id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.:

    castella,

    id. ib. 3, 44, 3:

    panes ex hoc (genere radicis),

    id. ib. 3, 48, 3:

    sphaeram (Archimedes),

    Cic. Rep. 1, 17:

    columnam,

    id. Verr. 2, 1, 56 et saep.:

    Mosa insulam efficit Batavorum,

    Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.:

    portum (insula),

    id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160:

    magnum numerum cratium, scalarum, etc.,

    Caes. B. G. 7, 81, 1:

    aliquid dignum dono deorum,

    Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120:

    civitatem,

    id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32:

    varios concentus, septem sonos,

    id. ib. 6, 18:

    magnas rerum commutationes,

    Caes. B. C. 3, 68, 1:

    tantos progressus,

    Cic. Brut. 78, 272:

    clamores et admirationes in bonis oratoribus,

    id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.:

    XIII. cohortes,

    Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.:

    delectu habito duas legiones,

    id. ib. 1, 31, 2:

    unam ex duabus (legionibus),

    id. ib. 3, 89, 1:

    ad duo milia ferme boum,

    Liv. 22, 16 et saep.:

    lepide meum officium,

    Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.:

    nostra munia,

    id. Stich. 5, 4, 13:

    munus,

    Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16:

    nuptias alicui,

    Ter. And. 3, 4, 16:

    aurum alicui,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23:

    hanc mulierem tibi,

    Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.:

    quod a Curione effeceram,

    had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10:

    amor mores hominum moros et morosos ecficit,

    Plaut. Trin. 3, 2, 43.—With two accs.:

    fortuna eos efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.:

    hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit,

    id. ib. 1, 38, 6:

    aliquem consulem,

    Cic. Lael. 20, 73:

    aliquem dictatorem,

    id. Att. 15, 21; cf.

    also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit,

    Caes. B. G. 4, 1, 9; and:

    id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant,

    id. B. C. 3, 48, 1.—
    (β).
    With ut:

    eniti et efficere, ut, etc.,

    Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.:

    hoc si efficiam plane, ut, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 3, 62:

    si id efficere non posset, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 50, 3:

    neque polliceor me effecturum, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 24 fin. —Ellips. of ut:

    effice, di coëamus in unum,

    Ov. F. 3, 683.—
    (γ).
    With ne (rare):

    efficio ne cui molesti sint publicani,

    Cic. Att. 6, 1, 16:

    qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat,

    id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6:

    efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas,

    Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.:

    aliquem or aliquid, ne, etc.,

    ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.—
    (δ).
    With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, [p. 630] 29; so with quo magis:

    saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit,

    Liv. 2, 60, 1.—
    (ε).
    With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.):

    vehementer efficit ea coire, etc.,

    Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.—
    (ζ).
    Absol. (freq. and class.):

    si effecero, Dabin' mihi argentum?

    Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.:

    se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre,

    Cic. Rep. 5, 3.
    II.
    In partic.
    A.
    In econom. lang., to produce, bear, yield:

    (ager Leontinus) plurimum efficit,

    Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.:

    ager efficit cum octavo, cum decumo,

    id. ib. 2, 3, 47:

    si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant,

    Col. 3, 3, 3:

    cum matres binae ternos haedos efficiunt,

    id. 7, 6, 7.— Transf. to persons:

    liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur,

    i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin.
    B.
    Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum:

    ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt,

    Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before:

    nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam),

    Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.—
    C.
    In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.):

    quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales,

    id. Tusc. 1, 31 fin. —In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something):

    ita efficitur, ut omne corpus mortale sit,

    id. N. D. 3, 12, 30:

    ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse,

    id. Tusc. 3, 5, 25; cf.:

    ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura,

    id. Rep. 3, 11:

    quid igitur efficitur?

    what follows from that? id. ib. 3, 12.—Hence,
    1.
    effĭcĭens, entis, P. a.
    A.
    Adj., effecting, effective, efficient. —In philos. lang.:

    proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis,

    Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86. —
    B.
    Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so,

    voluptatis (virtus),

    id. ib. 3, 33; cf.:

    ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum,

    id. Fin. 2, 7, 21; and:

    (causae) efficientes pulcherrimarum rerum,

    id. Univ. 14 fin.
    * Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter):

    ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat,

    Cic. Fat. 15, 34.—
    2.
    effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.
    A.
    Effected, completed:

    una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae,

    Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.—In the comp.:

    aliquid nitidius atque effectius,

    Quint. 12, 10, 45.—
    B.
    Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf.

    res,

    id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94. — Adv.: effecte.
    a.
    Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.—
    b.
    Effectually, efficaciously:

    effectius,

    App. Flor. 16, p. 357.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > ecfacio

  • 116 effectum

    ef-fĭcĭo ( ecfacio), fēci, fectum, 3 ( perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).
    I.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat,

    Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2:

    magna facinora,

    Plaut. Ps. 2, 1, 16; so,

    facinora,

    Cic. Phil. 2, 42, 109; cf.

    opus,

    id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.:

    pontem,

    id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.:

    ligneas turres, tormenta,

    id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.:

    castella,

    id. ib. 3, 44, 3:

    panes ex hoc (genere radicis),

    id. ib. 3, 48, 3:

    sphaeram (Archimedes),

    Cic. Rep. 1, 17:

    columnam,

    id. Verr. 2, 1, 56 et saep.:

    Mosa insulam efficit Batavorum,

    Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.:

    portum (insula),

    id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160:

    magnum numerum cratium, scalarum, etc.,

    Caes. B. G. 7, 81, 1:

    aliquid dignum dono deorum,

    Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120:

    civitatem,

    id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32:

    varios concentus, septem sonos,

    id. ib. 6, 18:

    magnas rerum commutationes,

    Caes. B. C. 3, 68, 1:

    tantos progressus,

    Cic. Brut. 78, 272:

    clamores et admirationes in bonis oratoribus,

    id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.:

    XIII. cohortes,

    Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.:

    delectu habito duas legiones,

    id. ib. 1, 31, 2:

    unam ex duabus (legionibus),

    id. ib. 3, 89, 1:

    ad duo milia ferme boum,

    Liv. 22, 16 et saep.:

    lepide meum officium,

    Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.:

    nostra munia,

    id. Stich. 5, 4, 13:

    munus,

    Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16:

    nuptias alicui,

    Ter. And. 3, 4, 16:

    aurum alicui,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23:

    hanc mulierem tibi,

    Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.:

    quod a Curione effeceram,

    had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10:

    amor mores hominum moros et morosos ecficit,

    Plaut. Trin. 3, 2, 43.—With two accs.:

    fortuna eos efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.:

    hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit,

    id. ib. 1, 38, 6:

    aliquem consulem,

    Cic. Lael. 20, 73:

    aliquem dictatorem,

    id. Att. 15, 21; cf.

    also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit,

    Caes. B. G. 4, 1, 9; and:

    id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant,

    id. B. C. 3, 48, 1.—
    (β).
    With ut:

    eniti et efficere, ut, etc.,

    Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.:

    hoc si efficiam plane, ut, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 3, 62:

    si id efficere non posset, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 50, 3:

    neque polliceor me effecturum, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 24 fin. —Ellips. of ut:

    effice, di coëamus in unum,

    Ov. F. 3, 683.—
    (γ).
    With ne (rare):

    efficio ne cui molesti sint publicani,

    Cic. Att. 6, 1, 16:

    qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat,

    id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6:

    efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas,

    Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.:

    aliquem or aliquid, ne, etc.,

    ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.—
    (δ).
    With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, [p. 630] 29; so with quo magis:

    saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit,

    Liv. 2, 60, 1.—
    (ε).
    With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.):

    vehementer efficit ea coire, etc.,

    Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.—
    (ζ).
    Absol. (freq. and class.):

    si effecero, Dabin' mihi argentum?

    Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.:

    se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre,

    Cic. Rep. 5, 3.
    II.
    In partic.
    A.
    In econom. lang., to produce, bear, yield:

    (ager Leontinus) plurimum efficit,

    Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.:

    ager efficit cum octavo, cum decumo,

    id. ib. 2, 3, 47:

    si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant,

    Col. 3, 3, 3:

    cum matres binae ternos haedos efficiunt,

    id. 7, 6, 7.— Transf. to persons:

    liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur,

    i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin.
    B.
    Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum:

    ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt,

    Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before:

    nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam),

    Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.—
    C.
    In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.):

    quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales,

    id. Tusc. 1, 31 fin. —In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something):

    ita efficitur, ut omne corpus mortale sit,

    id. N. D. 3, 12, 30:

    ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse,

    id. Tusc. 3, 5, 25; cf.:

    ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura,

    id. Rep. 3, 11:

    quid igitur efficitur?

    what follows from that? id. ib. 3, 12.—Hence,
    1.
    effĭcĭens, entis, P. a.
    A.
    Adj., effecting, effective, efficient. —In philos. lang.:

    proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis,

    Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86. —
    B.
    Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so,

    voluptatis (virtus),

    id. ib. 3, 33; cf.:

    ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum,

    id. Fin. 2, 7, 21; and:

    (causae) efficientes pulcherrimarum rerum,

    id. Univ. 14 fin.
    * Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter):

    ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat,

    Cic. Fat. 15, 34.—
    2.
    effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.
    A.
    Effected, completed:

    una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae,

    Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.—In the comp.:

    aliquid nitidius atque effectius,

    Quint. 12, 10, 45.—
    B.
    Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf.

    res,

    id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94. — Adv.: effecte.
    a.
    Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.—
    b.
    Effectually, efficaciously:

    effectius,

    App. Flor. 16, p. 357.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > effectum

  • 117 efficio

    ef-fĭcĭo ( ecfacio), fēci, fectum, 3 ( perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).
    I.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat,

    Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2:

    magna facinora,

    Plaut. Ps. 2, 1, 16; so,

    facinora,

    Cic. Phil. 2, 42, 109; cf.

    opus,

    id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.:

    pontem,

    id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.:

    ligneas turres, tormenta,

    id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.:

    castella,

    id. ib. 3, 44, 3:

    panes ex hoc (genere radicis),

    id. ib. 3, 48, 3:

    sphaeram (Archimedes),

    Cic. Rep. 1, 17:

    columnam,

    id. Verr. 2, 1, 56 et saep.:

    Mosa insulam efficit Batavorum,

    Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.:

    portum (insula),

    id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160:

    magnum numerum cratium, scalarum, etc.,

    Caes. B. G. 7, 81, 1:

    aliquid dignum dono deorum,

    Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120:

    civitatem,

    id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32:

    varios concentus, septem sonos,

    id. ib. 6, 18:

    magnas rerum commutationes,

    Caes. B. C. 3, 68, 1:

    tantos progressus,

    Cic. Brut. 78, 272:

    clamores et admirationes in bonis oratoribus,

    id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.:

    XIII. cohortes,

    Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.:

    delectu habito duas legiones,

    id. ib. 1, 31, 2:

    unam ex duabus (legionibus),

    id. ib. 3, 89, 1:

    ad duo milia ferme boum,

    Liv. 22, 16 et saep.:

    lepide meum officium,

    Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.:

    nostra munia,

    id. Stich. 5, 4, 13:

    munus,

    Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16:

    nuptias alicui,

    Ter. And. 3, 4, 16:

    aurum alicui,

    Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23:

    hanc mulierem tibi,

    Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.:

    quod a Curione effeceram,

    had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10:

    amor mores hominum moros et morosos ecficit,

    Plaut. Trin. 3, 2, 43.—With two accs.:

    fortuna eos efficit caecos, quos complexa est,

    Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.:

    hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit,

    id. ib. 1, 38, 6:

    aliquem consulem,

    Cic. Lael. 20, 73:

    aliquem dictatorem,

    id. Att. 15, 21; cf.

    also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit,

    Caes. B. G. 4, 1, 9; and:

    id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant,

    id. B. C. 3, 48, 1.—
    (β).
    With ut:

    eniti et efficere, ut, etc.,

    Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.:

    hoc si efficiam plane, ut, etc.,

    Plaut. Mil. 3, 3, 62:

    si id efficere non posset, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 50, 3:

    neque polliceor me effecturum, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 24 fin. —Ellips. of ut:

    effice, di coëamus in unum,

    Ov. F. 3, 683.—
    (γ).
    With ne (rare):

    efficio ne cui molesti sint publicani,

    Cic. Att. 6, 1, 16:

    qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat,

    id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6:

    efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas,

    Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.:

    aliquem or aliquid, ne, etc.,

    ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.—
    (δ).
    With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, [p. 630] 29; so with quo magis:

    saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit,

    Liv. 2, 60, 1.—
    (ε).
    With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.):

    vehementer efficit ea coire, etc.,

    Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.—
    (ζ).
    Absol. (freq. and class.):

    si effecero, Dabin' mihi argentum?

    Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.:

    se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre,

    Cic. Rep. 5, 3.
    II.
    In partic.
    A.
    In econom. lang., to produce, bear, yield:

    (ager Leontinus) plurimum efficit,

    Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.:

    ager efficit cum octavo, cum decumo,

    id. ib. 2, 3, 47:

    si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant,

    Col. 3, 3, 3:

    cum matres binae ternos haedos efficiunt,

    id. 7, 6, 7.— Transf. to persons:

    liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur,

    i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin.
    B.
    Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum:

    ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt,

    Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before:

    nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam),

    Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.—
    C.
    In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.):

    quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales,

    id. Tusc. 1, 31 fin. —In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something):

    ita efficitur, ut omne corpus mortale sit,

    id. N. D. 3, 12, 30:

    ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse,

    id. Tusc. 3, 5, 25; cf.:

    ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura,

    id. Rep. 3, 11:

    quid igitur efficitur?

    what follows from that? id. ib. 3, 12.—Hence,
    1.
    effĭcĭens, entis, P. a.
    A.
    Adj., effecting, effective, efficient. —In philos. lang.:

    proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis,

    Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86. —
    B.
    Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so,

    voluptatis (virtus),

    id. ib. 3, 33; cf.:

    ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum,

    id. Fin. 2, 7, 21; and:

    (causae) efficientes pulcherrimarum rerum,

    id. Univ. 14 fin.
    * Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter):

    ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat,

    Cic. Fat. 15, 34.—
    2.
    effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.
    A.
    Effected, completed:

    una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae,

    Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.—In the comp.:

    aliquid nitidius atque effectius,

    Quint. 12, 10, 45.—
    B.
    Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf.

    res,

    id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94. — Adv.: effecte.
    a.
    Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.—
    b.
    Effectually, efficaciously:

    effectius,

    App. Flor. 16, p. 357.— Sup. does not occur.

    Lewis & Short latin dictionary > efficio

  • 118 exhaurio

    ex-haurĭo, hausi, haustum, 4, v. a. ( fut. part. act. exhausurus, Sen. Ep. 51, 6), to draw out, to empty by drawing, to exhaust (class., esp. in the transf. and trop. senses).
    I.
    Lit., of liquids:

    cum alii malos scandant, alii per foros cursent, alii sentinam exhauriant,

    pump out, Cic. de Sen. 6, 17; cf. id. Cat. 1, 5, 12:

    vinum,

    i. e. to drink up, id. Phil. 2, 25, 63:

    exhausto jam flumine,

    Prop. 4 (5), 9, 63; cf.:

    exhaustum poculum,

    emptied, Cic. Clu. 11, 31:

    exhaustus repente perennis exaruit fons,

    Hirt. B. G. 8, 43, 5; cf.:

    tacent exhausti solibus amnes,

    Stat. Th. 3, 259.—
    B.
    Transf., of things not liquid, to take out, empty out, to make empty, to exhaust:

    terram manibus sagulisque,

    Caes. B. G. 5, 42, 3:

    humum ligonibus,

    Hor. Epod. 5, 31:

    pecuniam ex aerario,

    Cic. Agr. 2, 36, 98; cf.

    aerarium,

    i. e. to empty, exhaust, id. Vat. 2, 5; id. Verr. 2, 3, 70, § 164:

    praedam ex agris urbibusque sociorum,

    id. Pis. 21, 48; cf.:

    oppidum diripiendum militi dedit: exhaustis deinde tectis ignem injecit,

    completely pillaged, Liv. 10, 44, 2 Drak.:

    reliquum spiritum,

    Cic. Sest. 37, 80; cf. id. ib. 21, 48 infra, and Halm ad loc.:

    exhauriri,

    drained of money impoverished, id. Q. Fr. 1, 1, 2 fin.:

    provinciam sumptibus et jacturis,

    id. Att. 6, 1, 2:

    plebem impensis (aedificandi),

    Liv. 6, 5, 5:

    socios commeatibus,

    id. 37, 19, 4:

    heredem legatis,

    Plin. Ep. 5, 1, 9:

    facultates patriae,

    Nep. Hann. 6; cf.

    vires,

    Plin. Ep. 3, 19, 6:

    genas,

    i. e. to make bloodless, pale, Stat. Th. 10, 168:

    velut exhausta pullulet arca nummus,

    Juv. 6, 363.
    II.
    Trop. (according as the notion of taking away or of leaving empty predominates).
    A.
    To take away, remove:

    libentius omnes meas laudes ad te transfuderim, quam aliquam partem exhauserim ex tuis,

    Cic. Fam. 9, 14, 4:

    alicui dolorem,

    id. ib. 5, 16, 4:

    sibi manu vitam,

    id. Sest. 21, 48; cf. id. ib. 37, 80:

    exhausta vis ingens aeris alieni est,

    cleared off, Liv. 7, 21, 8:

    Scurra exhausto rubore (i. e. pudore),

    Auct. Her. 4, 10, 14:

    ad multorum exhaurienda peccata,

    Vulg. Hebr. 9, 28.—
    B.
    To exhaust, bring to an end:

    tantus fuit amor, ut exhauriri nulla posset injuria,

    be exhausted, Cic. Att. 2, 21, 4; cf.:

    amicorum benignitas exhausta est in ea re,

    id. ib. 4, 2, 7: unius ambulationis sermone exhaurire (quae sollicitant anguntque), to exhaust in speaking, i. e. to discuss thoroughly, id. ib. 1, 18, 1; cf. id. de Or. 3, 26, 102:

    exhaustus est sermo hominum,

    id. Q. Fr. 1, 2, 1:

    deinde exhauriri mea mandata,

    to be accomplished, fulfilled, id. Att. 5, 13, 3; cf.:

    mandavi omnia, quae quidem tu, ut polliceris, exhauries,

    id. ib. 5, 6, 2:

    labores,

    to endure, undergo, Liv. 21, 21, 8:

    laborem, periculum,

    id. 21, 30, 9 Drak.; 25, 31, 7; 26, 31, 7; Plin. Ep. 3, 9, 1; Stat. Th. 6. 236 al.:

    bella,

    Verg. A. 4, 14:

    vastae pericula terrae,

    id. ib. 10, 57; cf.:

    dura et aspera belli,

    Liv. 33, 11, 6:

    poenarum exhaustum satis est,

    executed, inflicted, Verg. A. 9, 356:

    exhausta nocte,

    spent, Tac. H. 4, 29:

    exhaustus cliens,

    worn out, Juv. 9, 59.

    Lewis & Short latin dictionary > exhaurio

  • 119 praetendo

    prae-tendo, di, tum ( part. praetensus, Anthol. Lat. 3, 168, 5), 3, v. a., to stretch forth or forward, to extend (syn. obtendo).
    I.
    Lit.:

    praetenta Tela,

    stretched forth, presented, Ov. M. 8, 341: propagines e vitibus altius praetentos, shooting forth, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15, 13: ubi visum in culice natura praetendit? set out, stationed (i. e. extendit, et posuit in anteriore oris parte), Plin. 11, 1, 2, § 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    To spread before or in front:

    membrana, quae praecordia appellant, quia cordi praetenditur,

    Plin. 11, 37, 77, § 197; 9, 6, 5, § 15.—
    2.
    To spread, draw, hold, or place a thing before another:

    segeti praetendere saepem,

    Verg. G. 1, 270:

    vestem tumidis praetendit ocellis,

    holds before, Ov. Am. 3, 6, 79:

    ramum praetendit olivae,

    holds out, Verg. A. 8, 116:

    fumosque manu praetende sequaces,

    id. G. 4, 230:

    decreto sermonem,

    to prefix, Liv. 3, 47:

    quicquid castrorum Armeniis praetenditur,

    Tac. H. 2, 6:

    ut adnexa classis et pugnae parata conversā et minaci fronte praetenderetur,

    id. ib. 2, 14.—
    b.
    Of places: praetendi, to stretch out before or in front of, to lie over against or opposite to ( poet. and post - Aug.;

    once in Liv.): praetentaque Syrtibus arva,

    Verg. A. 6, 60:

    tenue litus praetentum,

    Liv. 10, 2, 5:

    Armeniae praetentus Iber,

    Val. Fl. 5, 167:

    gens nostris provinciis late praetenta,

    Tac. A. 2, 56:

    Baeticae latere septentrionali praetenditur Lusitania,

    Plin. 3, 1, 2, § 6: a tergo praetendantur Aethiopes, id. 5, 9, 9, § 48; 6, 27, 31, § 134:

    Dardanis laevo Triballi praetenduntur,

    id. 4, 1, 1, § 3:

    extremis legio praetenta Britannis, i. e. opposita custodiae causa,

    Claud. B. Get. 416.—
    II.
    Trop.
    A.
    To hold out or bring forward as an excuse, to allege, pretend, simulate (syn.:

    causor, praetexo): hominis doctissimi nomen tuis immanibus et barbaris moribus (soles) praetendere,

    to allege in excuse for, Cic. Vatin. 6, 14:

    praetendens culpae splendida verba tuae,

    Ov. R. Am. 240:

    legem postulationi suae praetendere,

    Liv. 3, 45, 1:

    quid honestum dictu saltem seditioni praetenditur muliebri?

    id. 34, 3, 8:

    meminisse, quem titulum praetenderitis adversus Philippum,

    id. 37, 54, 13:

    decem legatorum decretum calumniae inpudentissimae,

    id. 39, 28, 11: vultum, et tristitiam, et dissentientem a ceteris habitum pessimis moribus praetendebant, Quint. prooem. § 15; Plin. Ep. 4, 16, 3:

    ignorantia praetendi non potest,

    Quint. 7, 1, 35:

    haec a se factitari praetendebat,

    Tac. A. 6, 18:

    praetendere fessam aetatem et actos labores,

    id. ib. 3, 59; Flor. 3, 5, 3:

    plebeiam facie tenus praetendens humanitatem,

    App. M. 10, 23, p. 250, 9.—
    B.
    To put forward, hold out, allege, assert a thing:

    nec conjugis umquam Praetendi taedas,

    I never pretended to be your husband, Verg. A. 4, 338:

    debitum,

    to demand a debt, sue for payment of a debt, Dig. 2, 14, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > praetendo

  • 120 cēdō

        cēdō cessī, cessus, ere    [1 CAD-], to go from, give place, remove, withdraw, go away, depart, retire: cedam atque abibo: ex ingratā civitate: patriā: carinā, Ct.: per ora (hominum), i. e. to be seen, H.: Siciliā sibi omni cedi, to be evacuated, L.: cedere foro, to leave the exchange, i. e. be bankrupt, Iu.: alicui hortorum possessione, i. e. to cede, assign: ut possessionibus cederent: loco cedere, to retreat, N.: ex acie, abandon, L.: locum ex quo cesserant repetunt, L.: cedentes insequi, the retreating enemy, Cs.—Fig., to pass away, go from, drop out, vanish: vitā, die: e vitā: horae quidem cedunt et dies, elapse: memoriā, be forgotten, L.: fiducia cessit Quo tibi, diva, mei? V. —To come to, fall ( as a possession), to fall to the lot of, accrue: ut is quaestus huic cederet: quae captae urbi cessura forent, L.: regnorum cessit Pars Heleno, V.: undae cesserunt piscibus habitandae, O.: summa rerum in ducem cessit, Ta.: aurum in paucorum praedam cessisse, L.: quod cedit in altera iura, H.—To result, happen, turn out, fall out, work: gesta quae prospere ei cesserunt, were successful, N.: neque insidiae prospere cessere, S.: prout prima cessissent, in proportion to his success at the outset, Ta.: Quā Parcae sinebant Cedere res Latio, V.: neque si male cesserat, neque si bene, H.—With in and acc, to take the place of, supply the want of, be a substitute for: poena in vicem fidei cesserat, L.: victoribus fortuna in sapientiam cessit, Ta.: epulae pro stipendio cedunt, are taken in commutation, Ta. — To yield, give place: quasi locum dare et cedere: pete cedentem aëra disco, H.: in tutum, L.: cedere nescius, H.: pars cedere, alii insequi, S.: huc omnis aratri Cessit amor, i. e. to warlike zeal, V.— With dat, to yield to, retreat before, submit to, be overcome by: Viriatho exercitūs nostri imperatoresque cesserunt: hosti, N.: comites, quibus ensis et ignis Cesserunt, i. e. who were unharmed, O.: fortunae, S.: loco iniquo, non hosti cessum, L.: Tu ne cede malis, succumb, V.—To yield in rank, be inferior: nullā re cedens caelestibus: virtute nostris, Cs.: laudibus lanificae artis, O.: in re nullā Agesilao, N.: ut non multum Graecis cederetur, were not inferior.—To comply with, yield to, obey, conform to: auctoritati viri: cessit tibi blandienti Cerberus, H.: deae, O.: Cedo equidem, I comply, V.—To grant, concede, allow, give up, yield, permit: aliquid amicitiae: currum ei, L.: cessit patribus, ut in praesentiā tribuni crearentur, L.
    * * *
    I
    give/bring here!/hand over, come (now/here); tell/show us, out with it! behold!
    II
    cedere, cessi, cessus V
    go/pass (from/away); withdraw/retire/leave; step aside/make way; take place of; grant, concede, yield, submit; fall back/to; happen/result; start (period)

    Latin-English dictionary > cēdō

См. также в других словарях:

  • bring out in — ˌbring ˈout in [transitive] [present tense I/you/we/they bring out in he/she/it brings out in present participle bringing out in past tense …   Useful english dictionary

  • bring out — [v] draw out bring to light, emphasize, expose, highlight, introduce, publish, utter; concepts 49,57 …   New thesaurus

  • bring out — (something) to make something obvious. Sometimes a crisis brings the best out in people. Oil polish brings out the grain of this beautiful old wood …   New idioms dictionary

  • bring out — ► bring out 1) produce and launch (a new product or publication). 2) emphasize (a feature). 3) encourage (someone) to feel more confident. Main Entry: ↑bring …   English terms dictionary

  • bring out — index circulate, comment, create, disclose, disinter, educe, elicit, evoke, manifest …   Law dictionary

  • bring out — verb 1. make visible (Freq. 9) Summer brings out bright clothes He brings out the best in her • Syn: ↑uncover, ↑unveil, ↑reveal • Hypernyms: ↑show …   Useful english dictionary

  • bring out — phrasal verb [transitive] Word forms bring out : present tense I/you/we/they bring out he/she/it brings out present participle bringing out past tense brought out past participle brought out 1) to produce a new product and start to sell it The… …   English dictionary

  • bring out in — phrasal verb [transitive] Word forms bring out in : present tense I/you/we/they bring out in he/she/it brings out in present participle bringing out in past tense brought out in past participle brought out in bring someone out in something to… …   English dictionary

  • bring out — v. (D; intr.) ( to evoke ) to bring out in (the crisis brought out the best in her) * * * [ brɪŋ aʊt] (D; intr.) ( to evoke ) to bring out in (the crisis brought out the best in her) …   Combinatory dictionary

  • bring out — phr verb Bring out is used with these nouns as the subject: ↑weather Bring out is used with these nouns as the object: ↑book, ↑edition, ↑flavour, ↑issue, ↑personality, ↑sweat, ↑version …   Collocations dictionary

  • bring out — {v.} 1. To cause to appear; make clear. * /His report brought out the foolishness of the plan./ * /Brushing will bring out the beauty of your hair./ 2. To help (an ability or skill) grow or develop. * /The teacher s coaching brought out a… …   Dictionary of American idioms

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»