-
101 obicio
ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:I.objexis,
id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).Lit.:B.ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,
Plaut. Mil. 2, 1, 70:si alia quae obiciant non habuerint,
Varr. R. R. 2, 4, 15:cibum canibus,
Plin. 8, 40, 61, § 145:parricidae corpus feris,
Cic. Rosc. Am. 26:offam (Cerbero),
Verg. A. 6, 420:pisces diripiunt carnes objectas,
Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:aliquem feris,
Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:vivos homines laniandos obicere,
Suet. Ner. 37:florem veteris vini naribus,
to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:si tale visum objectum est a deo dormienti,
brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,
to be exposed, id. Mil. 14, 37:exercitum tantae magnitudinis flumini,
Caes. B. C. 1, 64, 4:ne objexis manum,
don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:II.Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,
Cic. Pis. 33, 81:carros pro vallo,
Caes. B. G. 1, 26:ericium portis,
id. B. C. 3, 67:faucibus portūs navem submersam,
id. ib. 3, 39;3, 66: se hostium telis,
Cic. Tusc. 1, 37, 89:se ei objecit,
Nep. Hann. 5, 1:maximo aggere objecto,
Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:objecta tela perfregit,
Cic. Har. Resp. 23, 49:scutum,
Liv. 2, 10:hastas,
id. 36, 18:clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,
oppose, Verg. A. 2, 444:objecit sese ad currum,
threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—Trop.A.In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:2.noctem peccatis et fraudibus obice nubem,
Hor. Ep. 1, 16, 62:nubem oculis,
Ov. M. 12, 32:plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,
Cic. Fin. 1, 14, 47:consulem morti,
to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,
id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,
Cic. Arch. 6, 14:obicere se in impetus profligatorum hominum,
id. ib. 6, 14. —With adversus:se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,
Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:alicui eam mentem, ut patriam prodat,
to suggest, Liv. 5, 15:alicui lucrum,
to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:sollicitudinem,
to cause, id. Mil. 3, 1, 29:terrorem hosti,
Liv. 27, 1:spem,
id. 6, 14:furorem alicui objecit,
Cic. Rosc. Am. 14, 40:rabiem canibus,
Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:mihi mala res obicitur aliqua,
Plaut. Merc. 2, 3, 5:malum mihi obicitur,
Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:obicitur animo metus,
Cic. Tusc. 2, 4, 10.—To put in the way, interpose:B.omnis exceptio interponitur a reo,
Gai. Inst. 4, 119:cui dilatoria obicitur exceptio,
id. ib. 4, 123.—In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:A.criminor, exprobro): facinora,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:alicui multa probra,
Cic. de Or. 2, 70, 285:ignobilitatem alicui,
id. Phil. 3, 6, 15:obicit mihi, me ad Baias fuisse,
id. Att. 1, 16, 10:parcius ista viris obicienda memento,
Verg. E. 3, 7.—With quod:Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,
Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:crimen,
Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:de Cispio mihi igitur obicies? etc.,
Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,
Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.Lying before or opposite:B.insula objecta Alexandriae,
Caes. B. C. 3, 112:silva pro nativo muro,
id. B. G. 6, 10:flumina,
Verg. G. 3, 253:Cyprus Syriae objecta,
Plin. 5, 31, 35, § 129.—Exposed; constr. with dat. or ad:C.objectus fortunae,
Cic. Tusc. 1, 46, 111:invidiae,
Plin. 29, 1, 8, § 20:ad omnes casus,
Cic. Fam. 6, 4, 3.—Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:de objectis non confiteri,
Cic. Dom. 35, 93:objecta vel negare vel defendere vel minuere,
Quint. 7, 2, 29:objecta diluere,
id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10. -
102 objecta
ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:I.objexis,
id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).Lit.:B.ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,
Plaut. Mil. 2, 1, 70:si alia quae obiciant non habuerint,
Varr. R. R. 2, 4, 15:cibum canibus,
Plin. 8, 40, 61, § 145:parricidae corpus feris,
Cic. Rosc. Am. 26:offam (Cerbero),
Verg. A. 6, 420:pisces diripiunt carnes objectas,
Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:aliquem feris,
Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:vivos homines laniandos obicere,
Suet. Ner. 37:florem veteris vini naribus,
to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:si tale visum objectum est a deo dormienti,
brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,
to be exposed, id. Mil. 14, 37:exercitum tantae magnitudinis flumini,
Caes. B. C. 1, 64, 4:ne objexis manum,
don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:II.Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,
Cic. Pis. 33, 81:carros pro vallo,
Caes. B. G. 1, 26:ericium portis,
id. B. C. 3, 67:faucibus portūs navem submersam,
id. ib. 3, 39;3, 66: se hostium telis,
Cic. Tusc. 1, 37, 89:se ei objecit,
Nep. Hann. 5, 1:maximo aggere objecto,
Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:objecta tela perfregit,
Cic. Har. Resp. 23, 49:scutum,
Liv. 2, 10:hastas,
id. 36, 18:clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,
oppose, Verg. A. 2, 444:objecit sese ad currum,
threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—Trop.A.In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:2.noctem peccatis et fraudibus obice nubem,
Hor. Ep. 1, 16, 62:nubem oculis,
Ov. M. 12, 32:plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,
Cic. Fin. 1, 14, 47:consulem morti,
to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,
id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,
Cic. Arch. 6, 14:obicere se in impetus profligatorum hominum,
id. ib. 6, 14. —With adversus:se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,
Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:alicui eam mentem, ut patriam prodat,
to suggest, Liv. 5, 15:alicui lucrum,
to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:sollicitudinem,
to cause, id. Mil. 3, 1, 29:terrorem hosti,
Liv. 27, 1:spem,
id. 6, 14:furorem alicui objecit,
Cic. Rosc. Am. 14, 40:rabiem canibus,
Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:mihi mala res obicitur aliqua,
Plaut. Merc. 2, 3, 5:malum mihi obicitur,
Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:obicitur animo metus,
Cic. Tusc. 2, 4, 10.—To put in the way, interpose:B.omnis exceptio interponitur a reo,
Gai. Inst. 4, 119:cui dilatoria obicitur exceptio,
id. ib. 4, 123.—In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:A.criminor, exprobro): facinora,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:alicui multa probra,
Cic. de Or. 2, 70, 285:ignobilitatem alicui,
id. Phil. 3, 6, 15:obicit mihi, me ad Baias fuisse,
id. Att. 1, 16, 10:parcius ista viris obicienda memento,
Verg. E. 3, 7.—With quod:Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,
Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:crimen,
Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:de Cispio mihi igitur obicies? etc.,
Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,
Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.Lying before or opposite:B.insula objecta Alexandriae,
Caes. B. C. 3, 112:silva pro nativo muro,
id. B. G. 6, 10:flumina,
Verg. G. 3, 253:Cyprus Syriae objecta,
Plin. 5, 31, 35, § 129.—Exposed; constr. with dat. or ad:C.objectus fortunae,
Cic. Tusc. 1, 46, 111:invidiae,
Plin. 29, 1, 8, § 20:ad omnes casus,
Cic. Fam. 6, 4, 3.—Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:de objectis non confiteri,
Cic. Dom. 35, 93:objecta vel negare vel defendere vel minuere,
Quint. 7, 2, 29:objecta diluere,
id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10. -
103 objicio
ōbĭcĭo and objĭcĭo, jēci, jectum, 3 (cf. abicio, etc.; perf. subj. objexim, Plaut. Poen. 1, 3, 37:I.objexis,
id. Cas. 2, 6, 52), v. a. [ob-jacio], to throw or put before or towards, to throw to, to hold before or out, to offer, present, expose; constr. usu. aliquid (aliquem) alicui, or simply aliquid; but sometimes also, instead of the dat., with pro aliquā re, contra, ad, in aliquid; v. the foll. passages; also with adversus; v. Liv. 2, 58, 5 Drak. (syn. oppono).Lit.:B.ei nos Glaucomam ob oculos obiciemus,
Plaut. Mil. 2, 1, 70:si alia quae obiciant non habuerint,
Varr. R. R. 2, 4, 15:cibum canibus,
Plin. 8, 40, 61, § 145:parricidae corpus feris,
Cic. Rosc. Am. 26:offam (Cerbero),
Verg. A. 6, 420:pisces diripiunt carnes objectas,
Plin. 32, 2, 8, § 17 (Jan, abiectas): argentum, to throw to one, Ter. Phorm. 5, 2, 4.—Esp., to throw to the wild beasts in the circus:aliquem feris,
Cic. Rosc. Am. 26, 71; Suet. Calig. 27; Amm. 14, 2; 20, 5 et saep.:vivos homines laniandos obicere,
Suet. Ner. 37:florem veteris vini naribus,
to hold before, present to, Plaut. Curc. 1, 2, 1; 4, 2, 45; Varr. R. R. 2, 5, 17:si tale visum objectum est a deo dormienti,
brought before, presented to, Cic. Ac. 2, 16, 49; cf. id. Div 1, 16, 30; id. Ac. 2, 15, 48:huic (sicae) ego vos obici pro me non sum passus,
to be exposed, id. Mil. 14, 37:exercitum tantae magnitudinis flumini,
Caes. B. C. 1, 64, 4:ne objexis manum,
don't raise your hand, Plaut. Cas. 2, 6, 52. —In partic., to throw or place before by way of defence or hinderance; to cast in the way, set against, oppose:II.Alpium vallum contra ascensum transgressionemque Gallorum... obicio et oppono,
Cic. Pis. 33, 81:carros pro vallo,
Caes. B. G. 1, 26:ericium portis,
id. B. C. 3, 67:faucibus portūs navem submersam,
id. ib. 3, 39;3, 66: se hostium telis,
Cic. Tusc. 1, 37, 89:se ei objecit,
Nep. Hann. 5, 1:maximo aggere objecto,
Cic. Rep. 2, 6, 11.—Esp. of arms:objecta tela perfregit,
Cic. Har. Resp. 23, 49:scutum,
Liv. 2, 10:hastas,
id. 36, 18:clipeosque ad tela sinistris Protecti obiciunt,
oppose, Verg. A. 2, 444:objecit sese ad currum,
threw himself before the chariot, id. ib. 12, 372.—Trop.A.In gen., to throw before or over, to put or bring before, to present; to give up, expose to any thing; and, in gen., to bring upon one, to impart, superinduce, cause, occasion, etc.:2.noctem peccatis et fraudibus obice nubem,
Hor. Ep. 1, 16, 62:nubem oculis,
Ov. M. 12, 32:plerique victi et debilitati objectā specie voluptatis,
Cic. Fin. 1, 14, 47:consulem morti,
to deliver up, abandon, id. Vatin. 9, 23:obicitur (consulatus) contionibus seditiosorum... ad omne denique periculum,
id. Mur. 40, 87.—With ad, Cic. Fam. 6, 4, 3. —With in:numquam me pro salute vestrā in tot ac tantas dimicationes... objecissem,
Cic. Arch. 6, 14:obicere se in impetus profligatorum hominum,
id. ib. 6, 14. —With adversus:se unico consule objecto adversus tribuniciam potestatem perlatam legem esse,
Liv. 2, 58, 5: qui multa Thebano populo acerba objecit funera, has brought on, i. e. caused, Plaut. Am. 1, 1, 35, moram alicui, id. Poen. 1, 3, 37; id. Trin. 5, 1, 8: ut hanc laetitiam nec opinanti primus obicerem, that I might have set before him, i. e. prepared for him, Ter. Heaut. 1, 2, 12:alicui eam mentem, ut patriam prodat,
to suggest, Liv. 5, 15:alicui lucrum,
to procure, Plaut. Curc. 4, 2, 45:sollicitudinem,
to cause, id. Mil. 3, 1, 29:terrorem hosti,
Liv. 27, 1:spem,
id. 6, 14:furorem alicui objecit,
Cic. Rosc. Am. 14, 40:rabiem canibus,
Verg. A. 7, 479.— Pass., to be occasioned, to befall, happen, occur to one:mihi mala res obicitur aliqua,
Plaut. Merc. 2, 3, 5:malum mihi obicitur,
Ter. Ad. 4, 3, 1; cf. id. Phorm. 3, 2, 18:obicitur animo metus,
Cic. Tusc. 2, 4, 10.—To put in the way, interpose:B.omnis exceptio interponitur a reo,
Gai. Inst. 4, 119:cui dilatoria obicitur exceptio,
id. ib. 4, 123.—In partic., to throw out against one, to taunt, reproach, or upbraid with any thing, as a crime (cf.:A.criminor, exprobro): facinora,
Plaut. Mil. 3, 1, 25:alicui multa probra,
Cic. de Or. 2, 70, 285:ignobilitatem alicui,
id. Phil. 3, 6, 15:obicit mihi, me ad Baias fuisse,
id. Att. 1, 16, 10:parcius ista viris obicienda memento,
Verg. E. 3, 7.—With quod:Cato objecit ut probrum M. Nobiliori, quod is in provinciam poëtas duxisset,
Cic. Tusc. 1, 2, 3; id. Verr. 2, 4, 17, § 37: furta, Auct. Dom. 35, 93: eloquentiam ut vitium, Cic. ap. Sall. 8:crimen,
Tac. A. 3, 12.—With de, to reproach one respecting, on account of any thing:de Cispio mihi igitur obicies? etc.,
Cic. Planc. 31, 75; Brut. et Cass. ap. Cic. Fam. 11, 3, 2. —In pass.:nam quod objectum est de pudicitiā, etc.,
Cic. Cael. 3, 6.—Hence, objec-tus, a, um, P. a.Lying before or opposite:B.insula objecta Alexandriae,
Caes. B. C. 3, 112:silva pro nativo muro,
id. B. G. 6, 10:flumina,
Verg. G. 3, 253:Cyprus Syriae objecta,
Plin. 5, 31, 35, § 129.—Exposed; constr. with dat. or ad:C.objectus fortunae,
Cic. Tusc. 1, 46, 111:invidiae,
Plin. 29, 1, 8, § 20:ad omnes casus,
Cic. Fam. 6, 4, 3.—Subst.: objecta, ōrum, n., charges, accusations:de objectis non confiteri,
Cic. Dom. 35, 93:objecta vel negare vel defendere vel minuere,
Quint. 7, 2, 29:objecta diluere,
id. 4, 2, 26; 9, 2, 93; cf. Amm. 27, 10. -
104 profundo
prō̆-fundo, fūdi, fūsum, 3, v. a., to pour out or forth, to shed copiously, to cause to flow (class.).I.Lit.:B.sanguinem suum profundere omnem cupit, dummodo profusum hujus ante videat,
Cic. Clu. 6, 18:sanguinem pro patriā,
id. Fin. 2, 19, 60; 2, 30, 97:vim lacrimarum,
id. Rep. 6, 14, 14:lacrimas oculis,
Verg. A. 12, 154; Ov. M. 9, 679; 7, 91; Sen. Med. 541:sanguinem ex oculis,
Plin. 10, 60, 79, § 164:aquam,
Plaut. Aul. 2, 4, 29:vinum,
id. Curc. 1, 1, 92:vina deo tamquam sitienti,
Lact. 2, 4, 13; 6, 1, 5:aquas sub mensas,
Plin. 28, 2, 5, § 26. —With se, to burst or gush forth:lacrimae se subito profuderunt,
Cic. Ac. 11, 7, 6.—Transf.1.To stretch at full length, to prostrate ( poet.):2.cum somnus membra profudit,
Lucr. 4, 757:praecipites profusae in terram,
id. 6, 744.—Mid.: profusus, abjectus jacens. Pacuvius: profusus gemitu, murmure, stretched at full length, Paul. ex Fest. p. 228 Müll. (Trag. Rel. v. 321 Rib.). —To pour or cast out, bring forth, produce (class.): posticā parte profudit, Lucil. ap. Non. 217, 16:3.(puerum) ex alvo matris natura profudit,
Lucr. 5, 225:sonitus,
id. 6, 401:ignes,
id. 6, 210:omnia ex ore,
id. 6, 6:pectore voces,
to pour forth, utter, Cat. 64, 202:vocem,
Cic. Tusc. 2, 23, 56:clamorem,
id. Fl. 6, 15; id. Leg. 1, 8, 25:voces,
Cat. 64, 202:vitia,
Suet. Tib. 42:dolorem,
Vop. Aur. 1:palmites,
Col. 5, 5, 17.—With se, to pour forth, rush forth or out; of bees:II.cum se nova profundent examina,
Col. 9, 3;of archers: omnis multitudo sagittariorum se profudit,
Caes. B. C. 3, 93;of luxuriant plants: ea, quae se nimium profuderunt,
have shot out, sent out shoots, Cic. de Or. 2, 21, 88:profundit se supra modum numerus palmitum,
Col. 7, 24, 4.—Trop., to cast or throw away:B.ventis verba profundere,
Lucr. 4, 931:quae si non profundere ac perdere videbor,
Cic. Fam. 5, 5, 17.—In partic.1.To throw away.a.In a bad sense, spend uselessly; to lavish, dissipate, squander:b.profundat, perdat, pereat,
Ter. Ad. 1, 2, 54; Cic. Verr. 2, 3, 67, § 155:patrimonia,
id. Cat. 2, 5, 10:pecunias in res,
id. Off. 2, 16, 55.—In a good sense, to spend, sacrifice:c.non modo pecuniam, sed vitam etiam profundere pro patriā,
Cic. Off. 1, 24, 84.—Esp., of life, to yield, give up:2.animam,
Cic. Marc. 10, 32:si pateretur natura, vel denas animas profundere praestabat in pugnā, quam, etc.,
Amm. 26, 10, 13:spiritum in acie,
Val. Max. 6, 3, 3.—To pour out, vent; to expend, exert, employ; to set forth, show, explain:3.odium in aliquem,
Cic. Pis. 7, 16:omnes profudi vires animi atque ingenii mei,
id. Att. 1, 18, 2:res universas,
to set forth, explain, id. Ac. 2, 27, 87.—With se, to pour itself forth, i. e. to rush forth, break out:A.voluptates cum inclusae diutius, subito se nonnumquam profundunt atque eiciunt universae,
Cic. Cael. 31, 75:si totum se ille in me profudisset,
had wholly poured himself out to me, had been liberal, id. Att. 7, 3, 3:in questus flebiles sese in vestibulo curiae profuderunt,
Liv. 23, 20, 5.—Hence, prŏ-fūsus, a, um, P. a.Lit., spread out, extended, hanging down (ante- and postclass.):B.cauda profusa usque ad calces,
Varr. R. R. 2, 5.— Comp.:equi coma et cauda profusior,
longer, Pall. 4, 13.—Trop.1.Lavish, extravagant, profuse (class.; cf.2. 3. 4.prodigus): perditus ac profusus nepos,
Cic. Quint. 12, 40:reus,
id. Verr. 2, 1, 7, § 20.—With gen.:alieni appetens, sui profusus,
lavish of his own, Sall. C. 5, 4.—With in and abl.:simul ad jacturam temporis ventum est, profusissimi in eo, cujus unius honesta avaritia est,
Sen. Brev. Vit. 3, 2.—Of things abstr. and concr.:profusis sumptibus vivere,
Cic. Quint. 30, 93:profusa luxuria in aedificiis,
Vell. 2, 33, 4.—Immoderate, excessive, extravagant:1.profusa hilaritas,
Cic. Tusc. 4, 7, 15:genus jocandi,
id. Off. 1, 29, 103:cupido,
Tac. H. 1, 52.— Sup.:profusissima libido,
Suet. Claud. 53.— Adv.: prŏfūsē.Lit., lavishly, extravagantly, profusely (post-Aug.):2.aedes profuse exstructa,
at an immoderate expense, Suet. Aug. 72.— Sup.:festos et solemnes dies profusissime celebrabat,
Suet. Aug. 75.—Trop.a. b.Immoderately, excessively:profuse prolixeque laudare,
Gell. 5, 1, 2.— Comp.:eo profusius sumptui deditus erat,
Sall. C. 13, 5. -
105 locatum
lŏco, āvi, ātum, 1 (old forms, locassim for locaverim, Plaut. Aul. 2, 2, 51; so,I.locassint,
Cic. Leg. 3, 4, 11), v. a. [locus], to place, put, lay, set, dispose, arrange.Lit.A.In gen.:B.equites pro cornibus,
Quint. 2, 13, 3:crates adversas locari jubet,
Caes. B. C. 3, 46:milites super vallum in munimentis,
Sall. J. 100:cum sol ita locatus fuisset, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 15, 23:fundamenta (urbis),
Verg. A. 4, 266; cf. id. ib. 1, 428:gramineoque viros locat ipse sedili,
id. ib. 8, 176:vicos,
Tac. G. 16:stipendium et commeatum,
Sall. J. 90.—In partic.1.Locare puellam in matrimonium or in matrimonio, nuptiis, nuptum, or simply locare, to give a girl in marriage, to marry her to any one: cur me huic locabas nuptiis? Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 157 Vahl.):2.virginem habeo grandem, neque eam queo locare quoiquam,
Plaut. Aul. 2, 2, 15:in matrimonium,
id. Trin. 3, 3, 52:aliquam in luculentam familiam,
id. Cist. 3, 2, 18:nuptum virginem adulescenti,
Ter. Phorm. 5, 1, 25.—To let, lease, to hire or farm out (opp. conduco):b.vectigalia,
Cic. Agr. 1, 3, 7:portorium,
id. Inv. 1, 30, 47:agrum frumento,
Liv. 27, 3:praedia non nummo sed partibus,
Plin. Ep. 9, 37, 3:tabernas civitatibus ad stationem,
Suet. Ner. 37.—To give out on contract, to contract for having a thing done:c.tu idem optimum est Loces efferendum: nam jam credo mortuus est,
Plaut. Aul. 3, 6, 30:impero, ut tu me quoivis castrandum loces,
id. ib. 2, 2, 73:ut quod sit sibi operis locatum ecficeret,
id. As. 2, 4, 37:ego operam meam tribus nummis hodie locavi ad artis naugatorias,
id. Trin. 4, 2, 2:statuam faciendam,
Cic. Phil. 9, 7, 16:funera,
id. Verr. 2, 5, 43, § 120:majore pecuniā columnas dealbandas, quam, etc.,
id. ib. 2, 1, 59, §154: statuas demoliendas,
id. ib. 2, 2, 67, § 161: auseribus cibaria publice locantur (sc. praebenda), [p. 1074] id. Rosc. Am. 20, 56:Junoni templum (sc. exstruendum),
Liv. 5, 23:vestimenta exercitui (sc. facienda),
id. 27, 10:ingentesque locat Caesonia Rhenos,
Pers. 6, 47.—Locare se or locare operam suam, to hire one's self out, hire out one's services:d.quid si aliquo ad ludos me pro manduco locem,
Plaut. Rud. 2, 6, 51:operam suam ad aliquam rem,
id. Trin. 4, 2, 1; Gell. 3, 3, 14:vocem,
i. e. to become a ranter, Juv. 8, 185:locare noctes, of courtesans,
Ov. Am. 1, 10, 30.—To lend:e.ornamenta quae locavi metuo ut possim recipere,
Plaut. Curc. 4, 1, 3.—To quarter, establish in quarters:3.cohortes novis hibernaculis,
Tac. A. 14, 38.—Of money, to invest, place:4.nec quicquam argenti locavi jam diu usquam aeque bene?
Plaut. Most. 1, 3, 144.—To put or lend out money on interest:II.locare argenti nemini nummum queo,
Plaut. Most. 3, 1, 4. —Hence, locare se, to bring in interest, to yield:disciplina (histrionis) quae erat (Panurgo) ab hoc (Roscio) tradita, locabat se non minus HS CCCICCC,
Cic. Rosc. Com. 10, 28.—Trop.A.In gen., to place, put, set, lay, fix:B.metuo hercle ne illa mulier mi insidias locet,
Plaut. Rud. 2, 5, 17:num tu pudicae quoipiam insidias locas?
id. Curc. 1, 1, 25:vitam in tam clara luce locavit,
Lucr. 5, 12:inter recte factum atque peccatum media locabat quaedam,
Cic. Ac. 1, 10, 37:aliquem in amplissimo gradu dignitatis,
id. Mur. 14, 30:civitas in Catonis et Bruti fide locata,
id. Att. 6, 1, 5:omnia mea studia in Milonis magistratu fixi et locavi,
id. Fam. 2, 6, 3:eo loco locati sumus, ut, etc.,
id. Lael. 12, 40:vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitiā praestabilius esse putetis,
id. ib. 27, 104:res certis in personis ac temporibus locata,
id. de Or. 1, 31, 138:prudentia est locata in delectu bonorum et malorum,
consists in, id. Off. 3, 17, 71:beneficium apud gratos,
to confer upon, Liv. 7, 20.—(Acc. to I. B. 2. c.) To put out, as at interest; to place so as to secure a return: optumo optume optumam operam das;C.datam pulcre locas,
Plaut. Am. 1, 1, 122:beneficia apud gratos,
Liv. 7, 20, 5: benefacta male locata male facta arbitror, Enn. ap. Cic. Off. 2, 18, 62 (Trag. v. 429 Vahl.).—Locare nomen, to become surety, Phaedr. 1, 16, 1.—Hence, P. a.: lŏcātus, a, um, only as subst.: lŏcātum, i, n., that which is placed on lease, hired out, Cic. N. D. 3, 30, 74. -
106 locatus
lŏco, āvi, ātum, 1 (old forms, locassim for locaverim, Plaut. Aul. 2, 2, 51; so,I.locassint,
Cic. Leg. 3, 4, 11), v. a. [locus], to place, put, lay, set, dispose, arrange.Lit.A.In gen.:B.equites pro cornibus,
Quint. 2, 13, 3:crates adversas locari jubet,
Caes. B. C. 3, 46:milites super vallum in munimentis,
Sall. J. 100:cum sol ita locatus fuisset, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 15, 23:fundamenta (urbis),
Verg. A. 4, 266; cf. id. ib. 1, 428:gramineoque viros locat ipse sedili,
id. ib. 8, 176:vicos,
Tac. G. 16:stipendium et commeatum,
Sall. J. 90.—In partic.1.Locare puellam in matrimonium or in matrimonio, nuptiis, nuptum, or simply locare, to give a girl in marriage, to marry her to any one: cur me huic locabas nuptiis? Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 157 Vahl.):2.virginem habeo grandem, neque eam queo locare quoiquam,
Plaut. Aul. 2, 2, 15:in matrimonium,
id. Trin. 3, 3, 52:aliquam in luculentam familiam,
id. Cist. 3, 2, 18:nuptum virginem adulescenti,
Ter. Phorm. 5, 1, 25.—To let, lease, to hire or farm out (opp. conduco):b.vectigalia,
Cic. Agr. 1, 3, 7:portorium,
id. Inv. 1, 30, 47:agrum frumento,
Liv. 27, 3:praedia non nummo sed partibus,
Plin. Ep. 9, 37, 3:tabernas civitatibus ad stationem,
Suet. Ner. 37.—To give out on contract, to contract for having a thing done:c.tu idem optimum est Loces efferendum: nam jam credo mortuus est,
Plaut. Aul. 3, 6, 30:impero, ut tu me quoivis castrandum loces,
id. ib. 2, 2, 73:ut quod sit sibi operis locatum ecficeret,
id. As. 2, 4, 37:ego operam meam tribus nummis hodie locavi ad artis naugatorias,
id. Trin. 4, 2, 2:statuam faciendam,
Cic. Phil. 9, 7, 16:funera,
id. Verr. 2, 5, 43, § 120:majore pecuniā columnas dealbandas, quam, etc.,
id. ib. 2, 1, 59, §154: statuas demoliendas,
id. ib. 2, 2, 67, § 161: auseribus cibaria publice locantur (sc. praebenda), [p. 1074] id. Rosc. Am. 20, 56:Junoni templum (sc. exstruendum),
Liv. 5, 23:vestimenta exercitui (sc. facienda),
id. 27, 10:ingentesque locat Caesonia Rhenos,
Pers. 6, 47.—Locare se or locare operam suam, to hire one's self out, hire out one's services:d.quid si aliquo ad ludos me pro manduco locem,
Plaut. Rud. 2, 6, 51:operam suam ad aliquam rem,
id. Trin. 4, 2, 1; Gell. 3, 3, 14:vocem,
i. e. to become a ranter, Juv. 8, 185:locare noctes, of courtesans,
Ov. Am. 1, 10, 30.—To lend:e.ornamenta quae locavi metuo ut possim recipere,
Plaut. Curc. 4, 1, 3.—To quarter, establish in quarters:3.cohortes novis hibernaculis,
Tac. A. 14, 38.—Of money, to invest, place:4.nec quicquam argenti locavi jam diu usquam aeque bene?
Plaut. Most. 1, 3, 144.—To put or lend out money on interest:II.locare argenti nemini nummum queo,
Plaut. Most. 3, 1, 4. —Hence, locare se, to bring in interest, to yield:disciplina (histrionis) quae erat (Panurgo) ab hoc (Roscio) tradita, locabat se non minus HS CCCICCC,
Cic. Rosc. Com. 10, 28.—Trop.A.In gen., to place, put, set, lay, fix:B.metuo hercle ne illa mulier mi insidias locet,
Plaut. Rud. 2, 5, 17:num tu pudicae quoipiam insidias locas?
id. Curc. 1, 1, 25:vitam in tam clara luce locavit,
Lucr. 5, 12:inter recte factum atque peccatum media locabat quaedam,
Cic. Ac. 1, 10, 37:aliquem in amplissimo gradu dignitatis,
id. Mur. 14, 30:civitas in Catonis et Bruti fide locata,
id. Att. 6, 1, 5:omnia mea studia in Milonis magistratu fixi et locavi,
id. Fam. 2, 6, 3:eo loco locati sumus, ut, etc.,
id. Lael. 12, 40:vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitiā praestabilius esse putetis,
id. ib. 27, 104:res certis in personis ac temporibus locata,
id. de Or. 1, 31, 138:prudentia est locata in delectu bonorum et malorum,
consists in, id. Off. 3, 17, 71:beneficium apud gratos,
to confer upon, Liv. 7, 20.—(Acc. to I. B. 2. c.) To put out, as at interest; to place so as to secure a return: optumo optume optumam operam das;C.datam pulcre locas,
Plaut. Am. 1, 1, 122:beneficia apud gratos,
Liv. 7, 20, 5: benefacta male locata male facta arbitror, Enn. ap. Cic. Off. 2, 18, 62 (Trag. v. 429 Vahl.).—Locare nomen, to become surety, Phaedr. 1, 16, 1.—Hence, P. a.: lŏcātus, a, um, only as subst.: lŏcātum, i, n., that which is placed on lease, hired out, Cic. N. D. 3, 30, 74. -
107 loco
lŏco, āvi, ātum, 1 (old forms, locassim for locaverim, Plaut. Aul. 2, 2, 51; so,I.locassint,
Cic. Leg. 3, 4, 11), v. a. [locus], to place, put, lay, set, dispose, arrange.Lit.A.In gen.:B.equites pro cornibus,
Quint. 2, 13, 3:crates adversas locari jubet,
Caes. B. C. 3, 46:milites super vallum in munimentis,
Sall. J. 100:cum sol ita locatus fuisset, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 15, 23:fundamenta (urbis),
Verg. A. 4, 266; cf. id. ib. 1, 428:gramineoque viros locat ipse sedili,
id. ib. 8, 176:vicos,
Tac. G. 16:stipendium et commeatum,
Sall. J. 90.—In partic.1.Locare puellam in matrimonium or in matrimonio, nuptiis, nuptum, or simply locare, to give a girl in marriage, to marry her to any one: cur me huic locabas nuptiis? Enn. ap. Auct. Her. 2, 24, 38 (Trag. v. 157 Vahl.):2.virginem habeo grandem, neque eam queo locare quoiquam,
Plaut. Aul. 2, 2, 15:in matrimonium,
id. Trin. 3, 3, 52:aliquam in luculentam familiam,
id. Cist. 3, 2, 18:nuptum virginem adulescenti,
Ter. Phorm. 5, 1, 25.—To let, lease, to hire or farm out (opp. conduco):b.vectigalia,
Cic. Agr. 1, 3, 7:portorium,
id. Inv. 1, 30, 47:agrum frumento,
Liv. 27, 3:praedia non nummo sed partibus,
Plin. Ep. 9, 37, 3:tabernas civitatibus ad stationem,
Suet. Ner. 37.—To give out on contract, to contract for having a thing done:c.tu idem optimum est Loces efferendum: nam jam credo mortuus est,
Plaut. Aul. 3, 6, 30:impero, ut tu me quoivis castrandum loces,
id. ib. 2, 2, 73:ut quod sit sibi operis locatum ecficeret,
id. As. 2, 4, 37:ego operam meam tribus nummis hodie locavi ad artis naugatorias,
id. Trin. 4, 2, 2:statuam faciendam,
Cic. Phil. 9, 7, 16:funera,
id. Verr. 2, 5, 43, § 120:majore pecuniā columnas dealbandas, quam, etc.,
id. ib. 2, 1, 59, §154: statuas demoliendas,
id. ib. 2, 2, 67, § 161: auseribus cibaria publice locantur (sc. praebenda), [p. 1074] id. Rosc. Am. 20, 56:Junoni templum (sc. exstruendum),
Liv. 5, 23:vestimenta exercitui (sc. facienda),
id. 27, 10:ingentesque locat Caesonia Rhenos,
Pers. 6, 47.—Locare se or locare operam suam, to hire one's self out, hire out one's services:d.quid si aliquo ad ludos me pro manduco locem,
Plaut. Rud. 2, 6, 51:operam suam ad aliquam rem,
id. Trin. 4, 2, 1; Gell. 3, 3, 14:vocem,
i. e. to become a ranter, Juv. 8, 185:locare noctes, of courtesans,
Ov. Am. 1, 10, 30.—To lend:e.ornamenta quae locavi metuo ut possim recipere,
Plaut. Curc. 4, 1, 3.—To quarter, establish in quarters:3.cohortes novis hibernaculis,
Tac. A. 14, 38.—Of money, to invest, place:4.nec quicquam argenti locavi jam diu usquam aeque bene?
Plaut. Most. 1, 3, 144.—To put or lend out money on interest:II.locare argenti nemini nummum queo,
Plaut. Most. 3, 1, 4. —Hence, locare se, to bring in interest, to yield:disciplina (histrionis) quae erat (Panurgo) ab hoc (Roscio) tradita, locabat se non minus HS CCCICCC,
Cic. Rosc. Com. 10, 28.—Trop.A.In gen., to place, put, set, lay, fix:B.metuo hercle ne illa mulier mi insidias locet,
Plaut. Rud. 2, 5, 17:num tu pudicae quoipiam insidias locas?
id. Curc. 1, 1, 25:vitam in tam clara luce locavit,
Lucr. 5, 12:inter recte factum atque peccatum media locabat quaedam,
Cic. Ac. 1, 10, 37:aliquem in amplissimo gradu dignitatis,
id. Mur. 14, 30:civitas in Catonis et Bruti fide locata,
id. Att. 6, 1, 5:omnia mea studia in Milonis magistratu fixi et locavi,
id. Fam. 2, 6, 3:eo loco locati sumus, ut, etc.,
id. Lael. 12, 40:vos hortor, ut ita virtutem locetis, ut eā exceptā nihil amicitiā praestabilius esse putetis,
id. ib. 27, 104:res certis in personis ac temporibus locata,
id. de Or. 1, 31, 138:prudentia est locata in delectu bonorum et malorum,
consists in, id. Off. 3, 17, 71:beneficium apud gratos,
to confer upon, Liv. 7, 20.—(Acc. to I. B. 2. c.) To put out, as at interest; to place so as to secure a return: optumo optume optumam operam das;C.datam pulcre locas,
Plaut. Am. 1, 1, 122:beneficia apud gratos,
Liv. 7, 20, 5: benefacta male locata male facta arbitror, Enn. ap. Cic. Off. 2, 18, 62 (Trag. v. 429 Vahl.).—Locare nomen, to become surety, Phaedr. 1, 16, 1.—Hence, P. a.: lŏcātus, a, um, only as subst.: lŏcātum, i, n., that which is placed on lease, hired out, Cic. N. D. 3, 30, 74. -
108 ēducō
ēducō āvī, ātus, āre [DVC-], to bring up, rear, train, educate: unā a pueris educti, T.: apud alquem: illum primis cunis, O.: ars dicendi ea educat, develops: educata huius nutrimentis eloquentia.— To produce, support, raise: quod pontus, quod terra educat, O.: herbas, O.: Tractus uter lepores educet, H.* * *Ieducare, educavi, educatus Vbring up; train; educate; rearIIeducere, eduxi, eductus Vlead out; draw up; bring up; rear -
109 effundō (ecf-)
effundō (ecf-) fūdī, fūsus, ere [ex + fundo], to pour out, pour forth, shed, spread abroad: lacrimas: fletūs, V.: pro re p. sanguinem: flumen in Propontidem se effundit, L.: Nos effusi lacrimis, V.— To pour out, pour forth, drive out, cast out, send forth: telorum vis ingens effusa est, L.: Ascanio auxilium castris apertis, for Ascanius, V. — To hurl headlong, throw down, prostrate: equus consulem effudit, L.: effusus eques, V.: ipsum portis sub altis, V.—Of a multitude, to pour out, spread abroad: sese multitudo ad cognoscendum effudit (sc. ex urbe), thronged, Cs.: omnibus portis ad opem ferendam effundi, L.: effuso exercitu, scattered, S.: quae via Teucros effundat in aequum, i. e. by what way can they be forced, V.— To bring forth, produce abundantly: herbas: Auctumnus fruges effuderit, H.— To lavish, squander, waste: patrimonium per luxuriam: sumptūs: Effusus labor, wasted, V. — To empty, exhaust, discharge: mare neque effunditur: carcerem in forum: saccos nummorum, H. — Fig., to pour out, express freely, expend, vent, exhaust: vobis omnia, quae sentiebam: talīs voces, V.: carmina, O.: vox in turbam effunditur: questūs in aëra, O.: furorem in alqm: omne odium in auxili spem, L.: quarrtumcumque virium habuit, L.: virīs in uno, O.— To give up, let go, abandon, resign: gratiam hominis: animam, V.: manibus omnīs effundit habenas, V.—With se, to abandon oneself, give up, yield, indulge: se in aliquā libidine. — P. pass., abandoned, given up: milites in licentiam effusi, L.: in nos suavissime effusus (Pompeius), without reserve: in adulationem, Ta. -
110 exigō
exigō ēgī, āctus, ere [ex + ago], to drive out, push forth, thrust out, take out, expel: reges ex civitate: hostem e campo, L.: post reges exactos: easdem (uxores), divorce, T.: suam (uxorem), turn out of the house: exigit Hebrus aquas, pours into the sea, O.: exactum ensem Fregit, by the thrust, O.: ensem per medium iuvenem, V.: (hasta) Cervice exacta est, passed through, O.— To drive away, hiss off (the stage): (fabulae) exigendae vobis, T. — To require, enforce, exact, demand, collect: ad pecunias exigendas legatos misimus: acerbissime pecuniae exigebantur: nomina sua: peditum numerum a civitatibus, Cs.: viam, demand the construction of: auspiciorum adhuc fides exigitur, further confirmation, Ta.— To export: agrorum fructūs, L.— To set right: ad perpendiculum columnas, set precisely upright.—Fig., to require, demand, claim, exact, insist: magis quam rogare: a teste veritatem: ius iurandum, L.: Has exegit gloria poenas, has cost, Iu.: de volnere poenas, O.: a violatoribus piacula, L.: ex te ut responderes: id ipsum, ut pereat, O.: a quoquam ne peieret, Iu.: in exigendo non acerbus.—Of time, to lead, spend, pass, complete, finish, close: cum maerore graviorem vitam, S.: exactā aetate mori, after a long life: hanc saepe exactā aetate usurpasse vocem, in old age, L.: per exactos annos, at the end of every year, H.: tribus exactis ubi quarta accesserit aestas, V.: spatiis exegit quattuor annum, O.— To conduct, superintend: aedīs privatas velut publicum opus, L.— To bring to an end, conclude, finish, complete: monumentum, H.: opus, O.: His demum exactis, V.— To determine, ascertain, find out: sociisque exacta referre, discoveries, V.: Non prius exactā ratione saporum, before he has ascertained, H.: non tamen exactum, quid agat, O.— To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider: ad vestras leges, quae Lacedaemone fiunt, estimate by the standard of, etc., L.: cultu ad luxuriam exacto, directed, Cu.: ad caelestia ritūs humanos, O.— To consider, deliberate on, take counsel upon: tempus secum, V.: talia secum, O.: non satis exactum, quid agam.* * *exigere, exegi, exactus Vdrive out, expel; finish; examine, weigh -
111 legō
legō lēgī, lēctus, ere [1 LEG-], to bring together, gather, collect: herbas collibus, O.: mala, nuces, V.: spolia caesorum, L.: quos (asparagos), Iu.: homini mortuo ossa: ficus apta legi, to be plucked, O.: Parcae fila legunt, i. e. spin out, V.: Ore legam (extremum halitum), receive the last breath, i. e. give a parting kiss, V.: Umida vela, to furl, V.: tenerā vela manu, O.— To take, carry off, steal: sacra divum, H.— To go over, traverse, pass, wander through: saltūs, O.: pontum Pone legit, sails through, V.: Aequora Afra, O.: presso vestigia gressu, track, O.: tortos orbīs, wander through, V.— To sail by, skirt, coast along: Inarimen Prochytenque, O.: navibus oram Italiae, L.; cf. primi litoris oram, i. e. of my theme, V.— To choose, pick out, single out, select, elect, appoint: iudices: condiciones: civīs in patres, L.: viros ad bella, O.: geminas de classe biremīs, V.: legit virum vir, man singles out man (in battle), V.: omnīs longo ordine Adversos legere, pass in review, V.—Esp., of the censors: in senatu legendo, making up the roll of the senate.—Fig., to read, peruse, scan: legi ipse animoque notavi, O.: libros: acta maiorum, S.: liber tuus et lectus est et legitur a me diligenter: Ore legar populi, O.: sepulcra, epitaphs: ut scriptum legimus, find written: relatum legere, quis docuerit, etc., N.: nec Cynicos nec Stoica dogmata, Iu.— To read out, read aloud, recite: convocatis auditoribus volumen: Obturem impune legentibus aurīs, H.: alqm occidit legendo, with recitation, H.: acta, the news of the day, Iu.* * *Ilegare, legavi, legatus Vbequeath, will; entrust, send as an envoy, choose as a deputyIIlegere, legi, lectus Vread; gather, collect (cremated bones); furl (sail), weigh (anchor); pick out -
112 molior
I.Neutr.A.To set one's self or one's powers in motion, to make exertions, exert one's self, to endeavor, struggle, strive, toil, etc. (rare but class.;B.syn.: conor, nitor): viden ut misere moliuntur?
Plaut. Curc. 1, 3, 32:agam per me ipse et moliar,
Cic. Fam. 6, 10, 2:nōsti mores mulierum: Dum moliuntur, dum comuntur, annus est,
Ter. Heaut. 2, 2, 11:horam amplius jam in demoliendo signo permulti homines moliebantur,
Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95.—To set one's self in motion, endeavor to depart, to depart:II.molientem hinc Hannibalem,
Liv. 28, 44:dum naves moliuntur a terra,
id. 37, 11:in quam (insulam) gladiatores navibus molientes,
Tac. H. 2, 35.—Act.A.To labor upon any thing, exert one's self at or upon, set in motion, work an instrument or engine; to work any thing (cf. ago; class.).1.Nihil enim agit (vita deorum),... nulla opera molitur, Cic. N. D. 1, 19, 51:2.res dura et regni novitas me talia cogant moliri,
Verg. A. 1, 564: validam in vites molire bipennem, to work, i. e. wield, id. G. 4, 331: ancoras, to work, i. e. hoist the anchor, weigh anchor, Liv. 28, 17:agricola incurvo terram molitus aratro,
i. e. to work, cultivate, till the ground, Verg. G. 1, 494; Col. 1 praef. 17;11, 2, 19: erro molirier arva,
Lucr. 5, 932: fores, to work, i. e. to force, to break open, Tac. A. 1, 39; 2, 82; Liv. 23, 18, 2; 24, 46, 5:Atharrias ad Philotam missus clausum aditum domus moliebatur,
Curt. 6, 8, 20:habenas,
to guide, Verg. A. 12, 327:fulmina molitur dextrā,
hurls, id. G. 1, 329:ignem,
id. A. 10, 131:opera,
to begin work, Col. 11, 2, 2:aliquid sub divo moliri potest,
id. 1, 8, 9.—To set in motion, bestir, rouse, cause to remove, displace (syn.:3.deicio, deturbo): montes suā sede,
displaces, Liv. 9, 3:corpora ex somno moliebantur,
aroused, id. 36, 24, 3:onera objecta,
id. 25, 36.—To build, make, erect, construct (syn.:B.condo, fundo, construo): muros,
to build, Verg. A. 3, 132:classem,
id. ib. 3, 6:arcem,
id. ib. 1, 424:atrium,
Hor. C. 3, 1, 46:aedem,
Flor. 1, 7:locum,
prepares, Verg. A. 7, 158:pocula de inimicorum capitibus hominum,
to construct, make, Sol. 15.—Trop., to endeavor to do; to undertake, attempt, set about any thing (cf.:aggredior, apparo): nec ea, quae agunt, molientes cum labore operoso,
performing, doing, Cic. N. D. 2, 23, 59:viam clipei molita per oras,
made its way, Verg. A. 10, 477:inde datum molitur iter,
id. ib. 6, 477:jamque alio moliris iter,
Stat. S. 5, 2, 61:viam et gressus,
Claud. Rapt. Pros. 1, 278; 3, 438: animum, to form or acquire for one's self, Ov. A. A. 2, 119:laborem,
to undertake, Verg. A. 4, 233:struere et moliri aliquid calamitatis alicui,
to try to bring upon, Cic. Clu. 64, 178:fortissimis atque optimis civibus periculum moliri,
id. Sest. 1, 1:pestem patriae nefarie,
id. Cat. 2, 1, 1:perniciem rei publicae,
id. ib. 1, 2, 5: insidias avibus, to lay snares, Verg. G. 1, 271:crimina et accusatorem,
to bring about, find out, Tac. A. 12, 22:triumphos,
Ov. M. 14, 719:fugam,
Verg. A. 2, 109:moram,
to cause, make, occasion, id. ib. 1, 414:opem extremam alicui,
Val. Fl. 6, 431:dolos apertos,
to devise, id. 5, 249:bellum in animo,
to design, meditate, Vell. 2, 46:Athenienses urbem ex integro condere moliuntur,
Just. 2, 15, 1:mundum efficere moliens deus,
attempting, Cic. Univ. 4:fallere,
Val. Fl. 3, 491:de occupando regno moliens,
striving to usurp the government, Cic. Rep. 2, 35, 60:nuptias,
to bring about, Tac. A. 12, 3:apud judices oratione molienda sunt amor, odium, etc.,
are to be excited, called forth, Cic. de Or. 2, 51, 206:tumorem,
Col. 6, 17:vorandi facultatem,
Cels. 1, 3:fidem moliri coepit,
began to meddle with, disturb, Liv. 6, 11, 8. -
113 perficio
per-fĭcĭo, fēci, fectum, 3, v. a. [facio], to achieve, execute, carry out, accomplish, perform, despatch, bring to an end or conclusion, finish, complete (class.; syn.: absolvo, conficio, exsequor).I.Lit.:II.comitiis perficiendis undecim dies tribuit,
Caes. B. C. 3, 2:iis comitiis perfectis,
Liv. 24, 43, 9:bellum,
id. 22, 38, 7:aliquid absolvi et perfici,
Cic. N. D. 2, 13, 35:multa,
id. Or. 30, 105:scelus,
to perpetrate, id. Clu. 68, 194:cogitata,
id. Deiot. 7, 21:instituta,
id. Div. 2, 5:poëma,
id. Q. Fr. 2, 8:conata,
Caes. B. G. 1, 3:nihil est simul et inventum et perfectum,
Cic. Brut. 18, 71:centum annos,
to complete, live, Hor. Ep. 2, 1, 39.—So of commissions, orders, to execute:munus,
Verg. A. 6, 629; 6, 637; Cic. Fam. 6, 7:jussa,
Val. Fl. 7, 61:mandata,
Sil. 13, 343.—Transf.A.To bring to completion, finish, perfect (opp. inchoare):B.candelabrum perfectum e gemmis clarissimis,
Cic. Verr. 2, 4, 28, § 64:murum,
Liv. 25, 11:loricam,
Sil. 2, 403:aedem,
Suet. Aug. 60:cibos ambulatione,
to digest, Plin. 11, 53, 118, § 283:cucumeres,
id. 19, 5, 23, § 65: coria, to dress or curry, id. 23, 1, 16, § 22:lanas,
id. 35, 15, 52, § 190:minium,
id. 33, 7, 40, § 118.—To make perfect, to perfect:C.aliquem citharā,
Ov. A. A. 1, 11: expleta et perfecta forma honestatis, Cic. Fin. 2, 15, 48:artem,
Suet. Ner. 41.—To bring about, to cause, effect; with ut, Ter. Eun. 5, 8, 24; Cic. Agr. 1, 9, 127:D.perfice ut putem,
convince me, id. Tusc. 1, 8, 15; id. Fam. 11, 27, 2:eloquentia perfecit, ut, etc.,
Nep. Ep. 6, 4.—With ne and subj.:omnia perfecit, quae senatus salvā re publicā ne fieri possent perfecerat,
Cic. Phil. 2, 22, 55. —In mal. part., = energein, Mart. 3, 79, 2; cf. Ov. A. A. 1, 389; Capitol. Max. 4, 7.— perfectus, a, um, P. a., finished, complete, perfect, excellent, exquisite (class.).A.Of persons:B.oratorem plenum atque perfectum esse, etc.,
Cic. de Or. 1, 13, 59:homines in dicendo,
id. ib. 1, 13, 58:perfectis et absoluti philosophi,
id. Div. 2, 72, 150:homines,
id. Off. 1, 15, 46; id. Brut. 30, 114:in geometriā,
id. Fin. 1, 6, 20:in arte,
Ov. A. A. 2, 547.—In a religious sense, righteous (eccl. Lat.):cor perfectum,
Vulg. 3 Reg. 11, 4; id. Matt. 5, 48.—Perfectissimus, a title of honor under the later emperors, Cod. Const. 12, tit. 33; Am. 21, 16 init.; Lact. 5, 14, 18.—Of inanim. and abstr. things:naturae,
Cic. N. D. 2, 12, 33:ratio,
id. ib. 13, 34:pulchriora etiam Polycliti et iam plane perfecta (signa),
id. Brut. 18, 70:perfectum atque absolutum officium,
id. Off. 3, 3, 14:perfecta cumulataque virtus,
id. Sest. 40, 86: aetas, full or ripe age, the age of fiveand-twenty, Dig. 4, 4, 32 init.—Comp.:valvae perfectiores,
Cic. Verr. 2, 56:aliquid perfectius,
id. de Or. 1, 2, 5; id. Brut. 18, 69; Hor. Epod. 5, 59; Quint. 12, 1, 21:ad perfectiora,
Vulg. Heb. 6, 1.— Sup.:quod ego summum et perfectissimum judicem,
Cic. Or. 1, 3; 15, 47; id. Brut. 31, 118; Juv. 2, 5.— Adv.: perfectē, fully, completely, perfectly (class.):eruditus,
Cic. Brut. 81, 282; id. de Or. 1, 28, 130:veritatem imitari,
id. Div. 1, 13, 23.— Comp., App. Flor. p. 357, 1; Tert. Apol. 45.— Sup., Gell. 11, 16 fin. -
114 recipio
rĕ-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3 ( fut. apoc. recipie, for recipiam, Cato ap. Fest. p. 138 and 236 Müll.; v. dico init.:I. A.recepso, for recepero,
Cat. 44, 19), v. a. [capio].Lit. (very freq. and class.):b.dandis recipiendisque meritis,
Cic. Lael. 8, 26:tu me sequere ad trapezitam... recipe actutum,
Plaut. Curc. 5, 3, 49 (just before, ni argentum refers); cf.:centum talenta et credidisse eos constat, et non recepisse,
Quint. 5, 10, 111; and (opp. mutuum dare) Mart. 3, 40, 4:si velit suos recipere, obsides sibi remittat,
Caes. B. G. 3, 8 fin.:obsides,
Suet. Aug. 21:reges,
Liv. 2, 15:recepto amico,
Hor. C. 2, 7, 27; 4, 2, 47. — Freq. of places, etc., once captured and lost, to retake:cum Tarento amisso... aliquot post annos Maximus id oppidum recepisset... nunquam ego (Tarentum) recepissem, nisi tu perdidisses,
Cic. de Or. 2, 67, 273; cf. id. Sen. 4, 11:Lavinium,
Liv. 2, 39;so of other things: recipere suas res amissas,
Liv. 3, 63:praeda omnis recepta est,
id. 3, 3:signa, quae ademerant Parthi,
Suet. Tib. 9:arma,
Liv. 9, 11; Curt. 4, 12, 17: pectore in adverso totum cui comminus ensem Condidit assurgenti, et multā morte recepit, drew out again, = retraxit, Verg. A. 9, 348; so,sagittam ab alterā parte,
Cels. 7, 5, 2: suos omnes incolumes receperunt (sc. ex oppido in castra), drew off, withdrew, = reduxerunt, Caes. B. G. 7, 12 fin.; so,milites defessos,
id. B. C. 1, 45 fin.:exercitum,
Liv. 10, 42:equitatum navibus ad se intra munitiones,
Caes. B. C. 3, 58:illum ego... medio ex hoste recepi,
bore away, rescued, Verg. A. 6, 111.—With se, to draw back, withdraw from or to any place, to betake one ' s self anywhere; in milit. lang., to retire, retreat:2.se ex eo loco,
Plaut. Aul. 4, 8, 10; cf.:se e fano,
id. Poen. 4, 1, 5:se ex opere,
id. Men. 5, 3, 7:se ex hisce locis,
Cic. Verr. 2, 4, 10, § 21:se e Siciliā,
id. Brut. 92, 318:se ex fugā,
Caes. B. G. 7, 20 fin.; id. B. C. 3, 102:se inde,
id. B. G. 5, 15:se hinc,
id. B. C. 1, 45 et saep.:recipe te,
Plaut. Trin. 4, 3, 8:se,
Cic. Off. 3, 10, 45 (just before, reverti); Caes. B. C. 3, 45 (coupled with loco excedere); 3, 46; cf.:sui recipiendi facultas,
id. B. G. 3, 4 fin.; 6, 37;for which: se recipiendi spatium,
Liv. 10, 28:recipe te ad erum,
Plaut. Trin. 4, 3, 20:se ad dominum,
id. ib. 4, 3, 1:se ad nos,
Cic. Att. 4, 15, 2:se ad suos,
Caes. B. G. 1, 46; 7, 82; id. B. C. 3, 38; 3, 50; 3, 52 fin.:se ad Caesarem (Allobroges, legati),
id. B. G. 1, 11; 4, 38:se ad agmen,
id. ib. 7, 13; id. B. C. 3, 75 fin.:se penitus ad extremos fines,
id. B. G. 6, 10:se ad legionem,
id. ib. 7, 50 fin.:se ad oppidum llerdam,
id. B. C. 1, 45:se ad ordines suos,
id. ib. 2, 41:se ad signa,
id. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 1, 43 fin.:se a pabulo ad stabulum,
Plaut. Mil. 2, 3, 33:inde se in currus,
Caes. B. G. 4, 33 fin.:se ex castris in oppidum,
id. B. C. 2, 35:se in castra,
id. B. G. 2. 11 fin.; 2, 24; 3, 6; 3, 26 fin.;4, 15 et saep.: se in fines,
id. ib. 4, 16:se in Galliam,
id. ib. 4, 19 fin.:se in montem,
id. ib. 1, 25: se in antiquas munitiones, id. B. C. 3, 54 fin.:se in silvas ad suos,
id. B. G. 2, 19:se in castra ad urbem,
id. B. C. 2, 25; 2, 26; cf.:se retro in castra,
Liv. 23, 36;and with this cf.: sese retro in Bruttios,
id. 23, 37;and so, se, with rursus,
Plaut. Capt. 1, 2, 25; id. Pers. 4, 5, 6; id. Rud. 4, 6, 19; Caes. B. G. 5, 34 fin.; id. B. C. 2, 41 et saep.:se in novissimos,
Liv. 7, 40:se intra munitiones,
Caes. B. G. 5, 44; cf.:se intra montes,
id. B. C. 1, 65:se per declive,
id. ib. 3, 51:se sub murum,
id. ib. 2, 14:se trans Rhenum,
id. B. G. 6, 41:se Larissam versus,
id. B. C. 3, 97:se domum ex hostibus,
Plaut. Am. 2, 2, 52:se domum,
id. ib. 2, 2, 31; id. Capt. 1, 2, 25; id. Aul. 2, 1, 55:se Adrumetum,
Caes. B. C. 2, 23:se Hispalim,
id. ib. 2, 20:se Dyrrhachium ad Pompeium,
id. ib. 3, 9 fin.:se illuc,
Plaut. Most. 3, 1, 10; id. Merc. 5, 2, 40; id. Ps. 3, 1, 23 al.; cf.:se huc esum ad praesepim suam,
id. Curc. 2, 1, 13:se eo,
Caes. B. G. 1, 25 et saep. — In the same meaning, without se: neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 415 Vahl.); cf.of a military retreat: si quo erat longius prodeundum aut celerius recipiendum,
Caes. B. G. 1, 48 fin.; so without se after the verbum finitum several times in Plaut.:rursum in portum recipimus,
Plaut. Bacch. 2, 3, 60:dum recipis,
id. Rud. 3, 6, 42:actutum face recipias,
id. Merc. 2, 4, 30. —Transf.(α).In business lang., to keep back, retain, reserve (cf. Gell. 17, 6, 6):(β). B.posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit,
Plaut. Trin. 1, 2, 157; so in a sale, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 55, 226; Cic. Top. 26, 100; Dig. 19, 1, 53; 8, 4, 10: mulier magnam dotem dat et magnam pecuniam recipit, Cato ap. Gell. 17, 6, 8. — With object-clause, Cato, R. R. 149, 2. — With dat.:aqua, itinere, actu domini usioni recipitur,
Cato, R. R. 149, 2.—Trop., to get back, bring back; to receive again, regain, recover:b.ut antiquam frequentiam recipere vastam ac desertam bellis urbem paterentur,
Liv. 24, 3:jus,
Quint. 5, 10, 118:et totidem, quot dixit, verba recepit,
got back, Ov. M. 3, 384:quam (vitam) postquam recepi,
received again, id. ib. 15, 535: anhelitum, to recover one ' s breath, Plaut. Ep. 2, 2, 21; id. Merc. 3, 4, 16; cf.spiritum,
Quint. 11, 3, 55:animam,
Ter. Ad. 3, 2, 26; Quint. 6, prooem. §13: a tanto pavore recipere animos,
Liv. 21, 5, 16 Weissenb.:a pavore animum,
id. 2, 50, 10:e pavore recepto animo,
id. 44, 10, 1;for which: animos ex pavore,
id. 21, 5 fin.:recepto animo,
Curt. 6, 9, 2; 9, 5, 29:animum vultumque,
Ov. F. 4, 615:mente receptā,
Hor. Ep. 2, 2, 104:(vocem) ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum recipere,
to bring it back, Cic. de Or. 1, 59, 251. —In zeugma (cf. I. A. supra): arma et animos,
Curt. 4, 12, 17.—With se.(α).To betake one ' s self, withdraw, retire from or to any place:(β).ad ingenium vetus versutum te recipis tuum,
Plaut. As. 2, 1, 7:ad frugem bonam,
Cic. Cael. 12, 28:ad reliquam cogitationem belli,
Caes. B. C. 3, 17 fin.:se a voluptatibus in otium,
Plin. Pan. 82, 8:se in principem,
to resume his princely air, id. ib. 76, 5.— More freq.,To recover, to collect one ' s self:II.difficulter se recipiunt,
regain strength, Varr. R. R. 2, 5, 17:quae cum intuerer stupens, ut me recepi, Quis hic, inquam, etc.,
Cic. Rep. 6, 18, 18:nullum spatium respirandi recipiendique se dedit,
Liv. 10, 28:se ex terrore ac fugā,
Caes. B. G. 2, 12:se ex timore,
id. ib. 4, 34:se ex fugā,
id. ib. 4, 27:nondum totā me mente recepi,
Ov. M. 5, 275.(Acc. to re, I. b.) To take to one ' s self, admit, accept, receive; constr. with the simple acc., with ad, or in and acc., in and abl., with simple abl., with a local acc.A.Lit.(α).With simple acc.:(β).quos homines quondam Laurentis terra recepit, Enn. ap. Prisc. p 762 P. (Ann. v. 35 Vahl.): (ego) excludor, ille recipitur,
Ter. Eun. 1, 2, 79:aliquem,
Cic. Off. 3, 11, 48:hic nulla munitio est, quae perterritos recipiat,
Caes. B. G. 6, 39; cf.:hos tutissimus portus recipiebat,
id. B. C. 3, 27; 1, 15; cf. id. ib. 3, 11 fin.;3, 35: eum Jugurtha accuratissime recepit,
Sall. J. 16, 3:neque quisquam aut expulsus invidiosius aut receptus est laetius,
Vell. 2, 45, 3; Quint. 7, 1, 14; 9, 2, 89:nisi nos vicina Trivici Villa recepisset,
Hor. S. 1, 5, 80 [p. 1533] et saep.:quisnam istic fluvius est, quem non recipiat mare?
Plaut. Curc. 1, 1, 86; cf. Caes. B. G. 4, 10; and:(Peneus) accipit amnem Orcon nec recipit,
i. e. does not take it to itself, does not mingle with it, Plin. 4, 8, 15, § 31:equus frenum recepit,
received, submitted to, Hor. Ep. 1, 10, 36:necesse erat, ab latere aperto tela recipi,
Caes. B. G. 5, 35. —With ad:(γ).recipe me ad te,
Plaut. Cist. 3, 9; id. Am. 3, 2, 11; id. Rud. 2, 3, 20; id. Ps. 3, 6, 6; Ter. Heaut. 3, 3, 6; Suet. Caes. 63:aliquem ad epulas,
Cic. Top. 5, 25; cf.:ad lusum,
Suet. Ner. 11. —With in and acc.:(δ).recipe me in tectum,
Plaut. Rud. 2, 7, 16:concubinam in aedes,
id. Mil. 4, 3, 3:nos in custodiam tuam,
id. Rud. 3, 3, 34:Tarquinium in civitatem,
Cic. Rep. 2, 20, 35; id. Balb. 13, 31; Liv. 2, 5; Hor. Ep. 2, 1, 6:aliquem in ordinem senatorium,
Cic. Phil. 7, 5, 15:aliquem in fidem,
id. Fam. 13, 19, 2; id. Att. 15, 14, 3; Caes. B. G. 2, 15; 4, 22:aliquem in civitatem,
Cic. Balb. 12, 29:aliquem in caelum,
id. N. D. 3, 15, 39:aliquem in deditionem,
Caes. B. G. 3, 21 fin.; Liv. 8, 13; Suet. Calig. 14 al.:aliquem in jus dicionemque,
Liv. 21, 61:aliquem in amicitiam,
Sall. J. 14, 5; 5, 4 Kritz N. cr.:aliquam in matrimonium,
Suet. Caes. 50; Just. 9, 5, 9 et saep. —With in and abl. (rare and in purely local relations; v. Kritz ad Sall. J. 5, 4):(ε).aliquem in loco,
Plaut. Stich. 5, 4, 3:loricati in equis recipiuntur, Auct. B. Hisp. 4, 2: sidera in caelo recepta,
Ov. M. 2, 529 (but in Liv. 24, 32, 6, the correct read. is tuto Hexapylo, without in; v. Weissenb. ad h. l.). —With simple abl. (mostly in purely local relations):(ζ).ut tuo recipias tecto servesque nos,
Plaut. Rud. 1, 5, 18; so,aliquem tecto,
Caes. B. G. 7, 66 fin.:exercitum tectis ac sedibus suis,
Cic. Agr. 2, 33, 90:aliquem suis urbibus,
id. Fl. 25, 61:aliquem civitate,
id. Balb. 14, 32:aliquem finibus suis,
Caes. B. G. 6, 6; 7, 20 fin.:aliquem oppido ac portu,
id. B. C. 3, 12; 3, 102 fin.:aliquem moenibus,
Sall. J. 28, 2:Romulus caelo receptus,
Quint. 3, 7, 5:receptus Terra Neptunus,
Hor. A. P. 63 et saep. —With local acc.:(η).me Acheruntem recipere Orcus noluit,
Plaut. Most. 2, 2, 68:aliquem domum suam,
Cic. Arch. 3, 5; cf.:aliquem domum ad se hospitio,
Caes. B. C. 2, 20.—Absol.:2.plerosque hi, qui receperant, celant,
Caes. B. C. 1, 76.—Transf.a.In business lang., to take in, receive as the proceeds of any thing:b.dena milia sestertia ex melle,
Varr. R. R. 3, 16, 11:pecuniam ex novis vectigalibus,
Cic. Agr. 2, 23, 62:pecunia, quae recipi potest,
id. ib. 2, 18, 47. —In gladiator's lang.: recipe ferrum, receive your death-blow, the cry of the people to a vanquished gladiator whom they were not inclined to spare, Cic. Sest. 37, 80; id. Tusc. 2, 17, 41 Kühn.; Sen. Tranq. 11, 1;c.for which: totum telum corpore,
Cic. Rosc. Am. 12, 33; and:ense recepto,
Luc. 2, 194 Corte.—Milit. t. t., to seize, capture, take possession of, occupy: mittit in Siciliam Curionem pro praetore cum legionibus duo;d.eundem, cum Siciliam recepisset, etc.,
Caes. B. C. 1, 30:Praeneste non vi, sed per deditionem receptum est,
Liv. 6, 29:Aegyptum sine certamine,
Just. 11, 11, 1:eo oppido recepto,
Caes. B. G. 7, 13 fin.:civitatem,
id. ib. 6, 8; 7, 90; id. B. C. 1, 12; 1, 16; 1, 30;3, 16: Aetoliam,
id. ib. 3, 55:rempublicam armis,
Sall. C. 11, 4:Alciden terra recepta vocat,
the subjugated earth, Prop. 5, 9, 38. —In the later medical lang., of medicines, to receive, i. e. be compounded of various ingredients:B.antidotos recipit haec: stoechados, marrubii, etc.,
Scrib. Comp. 106; so id. ib. 27; 28; 37; 52 al. (hence the mod. Lat. receptum, receipt, and recipe).—Trop.1.To take to or upon one ' s self, to assume; to receive, accept, admit, allow, endechomai:(β).non edepol istaec tua dicta nunc in aures recipio,
Plaut. Cist. 2, 1, 34; cf. Quint. 11, 1, 91:jusjurandum,
id. 5, 6, 1; 3; cf. id. 7, 1, 24: in semet ipsum religionem recipere, to draw upon one ' s self, Liv. 10, 40:quae legibus cauta sunt, quae persuasione in mores recepta sunt,
admitted, Quint. 5, 10, 13; cf. id. 10, 7, 15:antiquitas recepit fabulas... haec aetas autem respuit,
Cic. Rep. 2, 10; cf. Quint. 6, 4, 19:nec inconstantiam virtus recipit nec varietatem natura patitur,
Cic. Rep. 3, 11, 18; cf. Vell. 2, 130, 3: non recipit istam Conjunctionem honestas, Cic. Off. 3, 33, 119:assentatio nocere nemini potest, nisi ei, qui eam recipit atque eă delectatur,
id. Lael. 26, 97:timor misericordiam non recipit,
Caes. B. G. 7, 26:casus recipere (res),
to admit, be liable to, id. B. C. 1, 78; so,aliquem casum (res),
id. ib. 3, 51:re jam non ultra recipiente cunctationem,
Liv. 29, 24; Vell. 2, 52, 3:sed hoc distinctionem recipit,
Just. Inst. 1, 12 pr.:si recipiatur poëtica fabulositas,
Plin. 7, 28, 29, § 101:in hoc genere prorsus recipio hanc brevem annotationem,
Quint. 10, 7, 31; cf. id. 8, 3, 31:nos necessarios maxime atque in usum receptos (tropos) exequemur,
id. 8, 6, 2; cf. id. 8, 6, 32; 5, 11, 20; 11, 3, 104; so with a subj.-clause, id. 1, 3, 14; 6, 3, 103; Plin. 28, 2, 5, § 24 al.—Of opinions, etc., to adopt, embrace (late Lat.):2.alicujus sententiam,
Sulp. Sev. Chron. 2, 39, 1:opinionem,
id. Dial. 1, 17, 5.—In partic.a.To take upon one ' s self, undertake, accept the performance of a task consigned or intrusted to one (whereas suscipio denotes, in gen., the voluntary undertaking of any action; cf.:b.spondeo, stipulor, polliceor): recepi causam Siciliae... ego tamen hoc onere suscepto et receptā causā Siciliensi amplexus animo sum aliquanto amplius. Suscepi enim causam totius ordinis, etc.,
Cic. Verr. 2, 2, 1, § 1:in hoc judicio mihi Siculorum causam receptam, populi Romani susceptam esse videor,
id. Div. in Caecil. 8, 26; and:in quo est illa magna offensio vel neglegentiae susceptis rebus vel perfidiae receptis,
id. de Or. 2, 24, 101; cf. also Quint. 12, 1, 39:verebamini, ne non id facerem, quod recepissem semel?
Ter. Phorm. 5, 7, 9:causam Sex. Roscii,
Cic. Rosc. Am. 1, 2:mandatum,
id. ib. 38, 112:officium,
id. Verr. 2, 5, 71, § 183:curam ad se,
Suet. Tit. 6.—To take an obligation upon one ' s self, to pledge one ' s self, pass one ' s word, be surety for a thing, to warrant, promise, engage a thing to any one, = anadechomai (a favorite word of Cic., esp. in his Epistles): Pe. Tute unus si recipere hoc ad te dicis... Pa. Dico et recipio Ad me, Plaut. Mil. 2, 2, 74; cf.:c.ad me recipio: Faciet,
Ter. Heaut. 5, 5, 12:promitto in meque recipio, fore eum, etc.,
Cic. Fam. 13, 10, 3; cf.:spondeo in meque recipio eos esse, etc.,
id. ib. 13, 17, 3.—With obj.-clause:promitto, recipio, spondeo, C. Caesarem talem semper fore civem, qualis hodie sit,
Cic. Phil. 5, 18, 51; so with hoc, id. Fam. 13, 50, 2 (with spondeo); 6, 12, 3; 13, 41, 2 (with confirmo); id. Att. 5, 13, 2; Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4; Liv. 7, 14 Drak.; 33, 13 fin.:pro Cassio et te, si quid me velitis recipere, recipiam,
Cic. Fam. 11, 1, 4. — With de:de aestate polliceris vel potius recipis,
Cic. Att. 13, 1, 2; Liv. 40, 35; cf.also: sed fidem recepisse sibi et ipsum et Appium de me,
had given him a solemn assurance, Cic. Att. 2, 22, 2.— With dat. (after the analogy of promitto, polliceor, spondeo):ea, quae tibi promitto ac recipio,
Cic. Fam. 5, 8, 5; cf.: omnia ei et petenti recepi et ultro pollicitus sum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 1; 7, 1:mihi,
id. ib. 10, 13, 3; Caes. B. C. 3, 82 fin.:quid sibi is de me recepisset, in memoriam redegit,
Cic. Fam. 1, 9, 9.—With dat. and obj.-clause:mihi in Cumano diligentissime se, ut annui essemus, defensurum receperat,
Cic. Att. 5, 17, 5;so,
id. Fam. 6, 12, 3 Manut. (with confirmare); 13, 72, 1; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 17, 1; Caes. B. C. 3, 17; Suet. Caes. 23 fin. —In jurid. lang.: recipere nomen, of the prætor, to receive or entertain a charge against one, Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94; 2, 2, 42, § 102; Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 2; Val. Max. 3, 7, 9;A.for which: recipere reum,
Tac. A. 2, 74 fin.; 4, 21:aliquem inter reos,
id. ib. 3, 70; 13, 10. —Hence,rĕceptus, a, um, P. a. (acc. to II. B. 1.), received, usual, current, customary (post-class. and very rare):B.auctoritas receptior,
Tert. adv. Marc. 4, 5: scriptores receptissimi, Sol. praef.—rĕceptum, i, n. subst. (acc. to II. B. 2. b.), an engagement, obligation, guaranty:satis est factum Siculis, satis promisso nostro ac recepto,
Cic. Verr. 2, 5, 53, § 139; cf.:promissum et receptum intervertit,
id. Phil. 2, 32, 79. -
115 ecfacio
ef-fĭcĭo ( ecfacio), fēci, fectum, 3 ( perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).I.In gen.(α).With acc.:(β).male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat,
Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2:magna facinora,
Plaut. Ps. 2, 1, 16; so,facinora,
Cic. Phil. 2, 42, 109; cf.opus,
id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.:pontem,
id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.:ligneas turres, tormenta,
id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.:castella,
id. ib. 3, 44, 3:panes ex hoc (genere radicis),
id. ib. 3, 48, 3:sphaeram (Archimedes),
Cic. Rep. 1, 17:columnam,
id. Verr. 2, 1, 56 et saep.:Mosa insulam efficit Batavorum,
Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.:portum (insula),
id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160:magnum numerum cratium, scalarum, etc.,
Caes. B. G. 7, 81, 1:aliquid dignum dono deorum,
Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120:civitatem,
id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32:varios concentus, septem sonos,
id. ib. 6, 18:magnas rerum commutationes,
Caes. B. C. 3, 68, 1:tantos progressus,
Cic. Brut. 78, 272:clamores et admirationes in bonis oratoribus,
id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.:XIII. cohortes,
Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.:delectu habito duas legiones,
id. ib. 1, 31, 2:unam ex duabus (legionibus),
id. ib. 3, 89, 1:ad duo milia ferme boum,
Liv. 22, 16 et saep.:lepide meum officium,
Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.:nostra munia,
id. Stich. 5, 4, 13:munus,
Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16:nuptias alicui,
Ter. And. 3, 4, 16:aurum alicui,
Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23:hanc mulierem tibi,
Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.:quod a Curione effeceram,
had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10:amor mores hominum moros et morosos ecficit,
Plaut. Trin. 3, 2, 43.—With two accs.:fortuna eos efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.:hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit,
id. ib. 1, 38, 6:aliquem consulem,
Cic. Lael. 20, 73:aliquem dictatorem,
id. Att. 15, 21; cf.also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit,
Caes. B. G. 4, 1, 9; and:id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant,
id. B. C. 3, 48, 1.—With ut:(γ).eniti et efficere, ut, etc.,
Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.:hoc si efficiam plane, ut, etc.,
Plaut. Mil. 3, 3, 62:si id efficere non posset, ut, etc.,
Caes. B. G. 5, 50, 3:neque polliceor me effecturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24 fin. —Ellips. of ut:effice, di coëamus in unum,
Ov. F. 3, 683.—With ne (rare):(δ).efficio ne cui molesti sint publicani,
Cic. Att. 6, 1, 16:qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat,
id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6:efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas,
Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.:aliquem or aliquid, ne, etc.,
ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.—With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, [p. 630] 29; so with quo magis:(ε).saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit,
Liv. 2, 60, 1.—With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.):(ζ).vehementer efficit ea coire, etc.,
Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.—Absol. (freq. and class.):II.si effecero, Dabin' mihi argentum?
Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.:se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre,
Cic. Rep. 5, 3.In partic.A.In econom. lang., to produce, bear, yield:B.(ager Leontinus) plurimum efficit,
Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.:ager efficit cum octavo, cum decumo,
id. ib. 2, 3, 47:si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant,
Col. 3, 3, 3:cum matres binae ternos haedos efficiunt,
id. 7, 6, 7.— Transf. to persons:liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur,
i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin. —Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum:C.ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt,
Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before:nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam),
Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.—In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.):1.quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales,
id. Tusc. 1, 31 fin. —In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something):ita efficitur, ut omne corpus mortale sit,
id. N. D. 3, 12, 30:ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse,
id. Tusc. 3, 5, 25; cf.:ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura,
id. Rep. 3, 11:quid igitur efficitur?
what follows from that? id. ib. 3, 12.—Hence,effĭcĭens, entis, P. a.A.Adj., effecting, effective, efficient. —In philos. lang.:B.proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis,
Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86. —Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so,voluptatis (virtus),
id. ib. 3, 33; cf.:ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum,
id. Fin. 2, 7, 21; and:(causae) efficientes pulcherrimarum rerum,
id. Univ. 14 fin. —* Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter):2.ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat,
Cic. Fat. 15, 34.—effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.A.Effected, completed:B.una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae,
Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.—In the comp.:aliquid nitidius atque effectius,
Quint. 12, 10, 45.—Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf.a.res,
id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94. — Adv.: effecte.Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.—b. -
116 effectum
ef-fĭcĭo ( ecfacio), fēci, fectum, 3 ( perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).I.In gen.(α).With acc.:(β).male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat,
Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2:magna facinora,
Plaut. Ps. 2, 1, 16; so,facinora,
Cic. Phil. 2, 42, 109; cf.opus,
id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.:pontem,
id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.:ligneas turres, tormenta,
id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.:castella,
id. ib. 3, 44, 3:panes ex hoc (genere radicis),
id. ib. 3, 48, 3:sphaeram (Archimedes),
Cic. Rep. 1, 17:columnam,
id. Verr. 2, 1, 56 et saep.:Mosa insulam efficit Batavorum,
Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.:portum (insula),
id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160:magnum numerum cratium, scalarum, etc.,
Caes. B. G. 7, 81, 1:aliquid dignum dono deorum,
Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120:civitatem,
id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32:varios concentus, septem sonos,
id. ib. 6, 18:magnas rerum commutationes,
Caes. B. C. 3, 68, 1:tantos progressus,
Cic. Brut. 78, 272:clamores et admirationes in bonis oratoribus,
id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.:XIII. cohortes,
Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.:delectu habito duas legiones,
id. ib. 1, 31, 2:unam ex duabus (legionibus),
id. ib. 3, 89, 1:ad duo milia ferme boum,
Liv. 22, 16 et saep.:lepide meum officium,
Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.:nostra munia,
id. Stich. 5, 4, 13:munus,
Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16:nuptias alicui,
Ter. And. 3, 4, 16:aurum alicui,
Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23:hanc mulierem tibi,
Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.:quod a Curione effeceram,
had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10:amor mores hominum moros et morosos ecficit,
Plaut. Trin. 3, 2, 43.—With two accs.:fortuna eos efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.:hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit,
id. ib. 1, 38, 6:aliquem consulem,
Cic. Lael. 20, 73:aliquem dictatorem,
id. Att. 15, 21; cf.also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit,
Caes. B. G. 4, 1, 9; and:id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant,
id. B. C. 3, 48, 1.—With ut:(γ).eniti et efficere, ut, etc.,
Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.:hoc si efficiam plane, ut, etc.,
Plaut. Mil. 3, 3, 62:si id efficere non posset, ut, etc.,
Caes. B. G. 5, 50, 3:neque polliceor me effecturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24 fin. —Ellips. of ut:effice, di coëamus in unum,
Ov. F. 3, 683.—With ne (rare):(δ).efficio ne cui molesti sint publicani,
Cic. Att. 6, 1, 16:qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat,
id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6:efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas,
Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.:aliquem or aliquid, ne, etc.,
ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.—With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, [p. 630] 29; so with quo magis:(ε).saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit,
Liv. 2, 60, 1.—With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.):(ζ).vehementer efficit ea coire, etc.,
Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.—Absol. (freq. and class.):II.si effecero, Dabin' mihi argentum?
Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.:se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre,
Cic. Rep. 5, 3.In partic.A.In econom. lang., to produce, bear, yield:B.(ager Leontinus) plurimum efficit,
Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.:ager efficit cum octavo, cum decumo,
id. ib. 2, 3, 47:si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant,
Col. 3, 3, 3:cum matres binae ternos haedos efficiunt,
id. 7, 6, 7.— Transf. to persons:liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur,
i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin. —Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum:C.ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt,
Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before:nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam),
Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.—In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.):1.quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales,
id. Tusc. 1, 31 fin. —In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something):ita efficitur, ut omne corpus mortale sit,
id. N. D. 3, 12, 30:ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse,
id. Tusc. 3, 5, 25; cf.:ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura,
id. Rep. 3, 11:quid igitur efficitur?
what follows from that? id. ib. 3, 12.—Hence,effĭcĭens, entis, P. a.A.Adj., effecting, effective, efficient. —In philos. lang.:B.proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis,
Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86. —Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so,voluptatis (virtus),
id. ib. 3, 33; cf.:ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum,
id. Fin. 2, 7, 21; and:(causae) efficientes pulcherrimarum rerum,
id. Univ. 14 fin. —* Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter):2.ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat,
Cic. Fat. 15, 34.—effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.A.Effected, completed:B.una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae,
Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.—In the comp.:aliquid nitidius atque effectius,
Quint. 12, 10, 45.—Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf.a.res,
id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94. — Adv.: effecte.Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.—b. -
117 efficio
ef-fĭcĭo ( ecfacio), fēci, fectum, 3 ( perf. subj. effexis, Plaut. As. 3, 5, 63; id. Poen. 1, 3, 19; inf. pass. ecfiĕri, id. Pers. 5, 1, 9; Lucr. 6, 761), v. a., to make out, work out; hence, to bring to pass, to effect, execute, complete, accomplish, make, form (very freq. in all periods and sorts of writing).I.In gen.(α).With acc.:(β).male quod mulier facere incepit, nisi id ecficere perpetrat,
Plaut. Truc. 2, 5, 12 sq.; cf. id. Pers. 5, 1, 9; Caes. B. C. 1, 36 fin.; 1, 61, 2:magna facinora,
Plaut. Ps. 2, 1, 16; so,facinora,
Cic. Phil. 2, 42, 109; cf.opus,
id. ib. 4, 1, 6; Plaut. Truc. 5, 17; Caes. B. G. 4, 18, 1; 7, 35, 4 et saep.:pontem,
id. ib. 6, 6, 1; id. B. C. 1, 40, 1; 1, 62 fin.:ligneas turres, tormenta,
id. ib. 3, 9, 3; 3, 39 fin.:castella,
id. ib. 3, 44, 3:panes ex hoc (genere radicis),
id. ib. 3, 48, 3:sphaeram (Archimedes),
Cic. Rep. 1, 17:columnam,
id. Verr. 2, 1, 56 et saep.:Mosa insulam efficit Batavorum,
Caes. B. G. 4, 10, 2; id. ib. § 4; id. B. C. 3, 40, 4; cf.:portum (insula),
id. ib. 3, 112, 2; Verg. A. 1, 160:magnum numerum cratium, scalarum, etc.,
Caes. B. G. 7, 81, 1:aliquid dignum dono deorum,
Cic. Rep. 3, 3; cf. id. de Or. 1, 26, 120:civitatem,
id. Rep. 2, 30; cf. id. ib. 3, 32:varios concentus, septem sonos,
id. ib. 6, 18:magnas rerum commutationes,
Caes. B. C. 3, 68, 1:tantos progressus,
Cic. Brut. 78, 272:clamores et admirationes in bonis oratoribus,
id. de Or. 1, 33, 152; id. Q. Fr. 3, 1, 3 et saep.:XIII. cohortes,
Caes. B. C. 1, 15, 5; cf.:delectu habito duas legiones,
id. ib. 1, 31, 2:unam ex duabus (legionibus),
id. ib. 3, 89, 1:ad duo milia ferme boum,
Liv. 22, 16 et saep.:lepide meum officium,
Plaut. Truc. 4, 2, 1 sq.; cf.:nostra munia,
id. Stich. 5, 4, 13:munus,
Cic. Rep. 1, 46 fin.; id. Leg. 1, 5, 16:nuptias alicui,
Ter. And. 3, 4, 16:aurum alicui,
Plaut. Bacch. 2, 2, 55; cf. id. Poen. 1, 1, 57; Ter. Heaut. 3, 3, 23:hanc mulierem tibi,
Plaut. Ps. 1, 1, 110 et saep.:quod a Curione effeceram,
had procured, obtained, Cic. Att. 10, 10:amor mores hominum moros et morosos ecficit,
Plaut. Trin. 3, 2, 43.—With two accs.:fortuna eos efficit caecos, quos complexa est,
Cic. Lael. 15, 54; id. Off. 1, 1, 2; id. Rep. 2, 42; Caes. B. G. 3, 24 fin. et saep.; cf.:hunc (montem) murus circumdatus arcem efficit,
id. ib. 1, 38, 6:aliquem consulem,
Cic. Lael. 20, 73:aliquem dictatorem,
id. Att. 15, 21; cf.also: quae res immani corporum magnitudine homines efficit,
Caes. B. G. 4, 1, 9; and:id (genus radicis) ad similitudinem panis efficiebant,
id. B. C. 3, 48, 1.—With ut:(γ).eniti et efficere, ut, etc.,
Cic. Lael. 16, 59; id. Rep. 1, 20; 3, 31; Caes. B. G. 2, 5, 5; 2, 17, 4 et saep.; cf.:hoc si efficiam plane, ut, etc.,
Plaut. Mil. 3, 3, 62:si id efficere non posset, ut, etc.,
Caes. B. G. 5, 50, 3:neque polliceor me effecturum, ut, etc.,
Cic. Rep. 1, 24 fin. —Ellips. of ut:effice, di coëamus in unum,
Ov. F. 3, 683.—With ne (rare):(δ).efficio ne cui molesti sint publicani,
Cic. Att. 6, 1, 16:qui efficiant, ne quid inter privatum et magistratum differat,
id. Rep. 1, 43, 67; id. Fin. 4, 4, 10; Liv. 8, 7, 6:efficiam, posthac ne quemquam voce lacessas,
Verg. E. 3, 51; Dig. 3, 3, 78; cf.:aliquem or aliquid, ne, etc.,
ib. 19, 2, 35; Quint. 3, 6, 102; 8, 3, 20.—With quominus (very seldom), Lucr. 1, 977; Quint. 11, 1, 48; Dig. 49, 14, [p. 630] 29; so with quo magis:(ε).saevitia collegae quo is magis ingenio suo gauderet effecit,
Liv. 2, 60, 1.—With obj. acc. and inf. (very rare, and not ante-Aug.):(ζ).vehementer efficit ea coire, etc.,
Vitr. 2, 6; Dig. 38, 2, 14, § 8; 47, 11, 10.—Absol. (freq. and class.):II.si effecero, Dabin' mihi argentum?
Plaut. Ps. 1, 5, 121; cf. id. ib. 4, 1, 39 sq.; 4, 8, 5; id. Pers. 1, 3, 87; Caes. B. G. 7, 26, 2 et saep.:se a scientiae delectatione ad efficiendi utilitatem referre,
Cic. Rep. 5, 3.In partic.A.In econom. lang., to produce, bear, yield:B.(ager Leontinus) plurimum efficit,
Cic. Verr. 2, 3, 63 fin.; cf.:ager efficit cum octavo, cum decumo,
id. ib. 2, 3, 47:si (vineae) centenos sestertios in singula jugera efficiant,
Col. 3, 3, 3:cum matres binae ternos haedos efficiunt,
id. 7, 6, 7.— Transf. to persons:liciti sunt usque eo, quoad se efficere posse arbitrabantur,
i. e. to make a profit, Cic. Verr. 2, 3, 33 fin. —Of numbers, to make out, yield, amount to a certain sum:C.ea (tributa) vix, in fenus Pompeii quod satis sit, efficiunt,
Cic. Att. 6, 1, 3 (cf. shortly before:nec id satis efficit [al. efficitur] in usuram menstruam),
Plin. 6, 33, 38, § 206; cf. ib. § 209; Col. 5, 2, 6; 8 sq.—In philos. lang., to make out, show, prove (with acc. and inf., ut, ne, or absol.):1.quod proposuit efficit, Cic. Par. prooem. § 2: in quibus (libris) vult efficere animos esse mortales,
id. Tusc. 1, 31 fin. —In the pass. impers.: efficitur, it follows (from something):ita efficitur, ut omne corpus mortale sit,
id. N. D. 3, 12, 30:ex quo efficitur, hominem naturae obedientem homini nocere non posse,
id. Tusc. 3, 5, 25; cf.:ex quo illud efficitur, ne justos quidem esse natura,
id. Rep. 3, 11:quid igitur efficitur?
what follows from that? id. ib. 3, 12.—Hence,effĭcĭens, entis, P. a.A.Adj., effecting, effective, efficient. —In philos. lang.:B.proximus est locus rerum efficientium, quae causae appellantur: deinde rerum effectarum ab efficientibus causis,
Cic. Top. 14 fin.; cf. id. Ac. 1, 6, 24; id. Fin. 3, 16, 55; id. Div. 1, 55, 125; id. Fat. 14, 33; Quint. 5, 10, 86. —Subst., with gen.: virtus efficiens utilitatis, the producer = effectrix, Cic. Off. 3, 3, 12; so,voluptatis (virtus),
id. ib. 3, 33; cf.:ea, quae sunt luxuriosis efficientia voluptatum,
id. Fin. 2, 7, 21; and:(causae) efficientes pulcherrimarum rerum,
id. Univ. 14 fin. —* Adv.: effĭcĭenter, efficiently (for which in the post-Aug. per., efficaciter):2.ut id ei causa sit, quod cuique efficienter antecedat,
Cic. Fat. 15, 34.—effectus, a, um, P. a., worked out, i. e.A.Effected, completed:B.una (materia) diligenter effecta plus proderit quam plures inchoatae et quasi degustatae,
Quint. 10, 5, 23; cf. id. 5, 13, 34; 8, 3, 88.—In the comp.:aliquid nitidius atque effectius,
Quint. 12, 10, 45.—Effected, in philos. lang. (opp. causa efficiens), Cic. Top. 18; cf.a.res,
id. ib. 4; 14 fin.; and subst.: effectum, i, n., an effect, id. ib. 3; Quint. 6, 3, 66; 5, 10, 94. — Adv.: effecte.Effectively, in fact, Mart. 2, 27, 3; Amm. 16, 5, 7.—b. -
118 exhaurio
ex-haurĭo, hausi, haustum, 4, v. a. ( fut. part. act. exhausurus, Sen. Ep. 51, 6), to draw out, to empty by drawing, to exhaust (class., esp. in the transf. and trop. senses).I.Lit., of liquids:B.cum alii malos scandant, alii per foros cursent, alii sentinam exhauriant,
pump out, Cic. de Sen. 6, 17; cf. id. Cat. 1, 5, 12:vinum,
i. e. to drink up, id. Phil. 2, 25, 63:exhausto jam flumine,
Prop. 4 (5), 9, 63; cf.:exhaustum poculum,
emptied, Cic. Clu. 11, 31:exhaustus repente perennis exaruit fons,
Hirt. B. G. 8, 43, 5; cf.:tacent exhausti solibus amnes,
Stat. Th. 3, 259.—Transf., of things not liquid, to take out, empty out, to make empty, to exhaust:II.terram manibus sagulisque,
Caes. B. G. 5, 42, 3:humum ligonibus,
Hor. Epod. 5, 31:pecuniam ex aerario,
Cic. Agr. 2, 36, 98; cf.aerarium,
i. e. to empty, exhaust, id. Vat. 2, 5; id. Verr. 2, 3, 70, § 164:praedam ex agris urbibusque sociorum,
id. Pis. 21, 48; cf.:oppidum diripiendum militi dedit: exhaustis deinde tectis ignem injecit,
completely pillaged, Liv. 10, 44, 2 Drak.:reliquum spiritum,
Cic. Sest. 37, 80; cf. id. ib. 21, 48 infra, and Halm ad loc.:exhauriri,
drained of money impoverished, id. Q. Fr. 1, 1, 2 fin.:provinciam sumptibus et jacturis,
id. Att. 6, 1, 2:plebem impensis (aedificandi),
Liv. 6, 5, 5:socios commeatibus,
id. 37, 19, 4:heredem legatis,
Plin. Ep. 5, 1, 9:facultates patriae,
Nep. Hann. 6; cf.vires,
Plin. Ep. 3, 19, 6:genas,
i. e. to make bloodless, pale, Stat. Th. 10, 168:velut exhausta pullulet arca nummus,
Juv. 6, 363.Trop. (according as the notion of taking away or of leaving empty predominates).A.To take away, remove:B.libentius omnes meas laudes ad te transfuderim, quam aliquam partem exhauserim ex tuis,
Cic. Fam. 9, 14, 4:alicui dolorem,
id. ib. 5, 16, 4:sibi manu vitam,
id. Sest. 21, 48; cf. id. ib. 37, 80:exhausta vis ingens aeris alieni est,
cleared off, Liv. 7, 21, 8:Scurra exhausto rubore (i. e. pudore),
Auct. Her. 4, 10, 14:ad multorum exhaurienda peccata,
Vulg. Hebr. 9, 28.—To exhaust, bring to an end:tantus fuit amor, ut exhauriri nulla posset injuria,
be exhausted, Cic. Att. 2, 21, 4; cf.:amicorum benignitas exhausta est in ea re,
id. ib. 4, 2, 7: unius ambulationis sermone exhaurire (quae sollicitant anguntque), to exhaust in speaking, i. e. to discuss thoroughly, id. ib. 1, 18, 1; cf. id. de Or. 3, 26, 102:exhaustus est sermo hominum,
id. Q. Fr. 1, 2, 1:deinde exhauriri mea mandata,
to be accomplished, fulfilled, id. Att. 5, 13, 3; cf.:mandavi omnia, quae quidem tu, ut polliceris, exhauries,
id. ib. 5, 6, 2:labores,
to endure, undergo, Liv. 21, 21, 8:laborem, periculum,
id. 21, 30, 9 Drak.; 25, 31, 7; 26, 31, 7; Plin. Ep. 3, 9, 1; Stat. Th. 6. 236 al.:bella,
Verg. A. 4, 14:vastae pericula terrae,
id. ib. 10, 57; cf.:dura et aspera belli,
Liv. 33, 11, 6:poenarum exhaustum satis est,
executed, inflicted, Verg. A. 9, 356:exhausta nocte,
spent, Tac. H. 4, 29:exhaustus cliens,
worn out, Juv. 9, 59. -
119 praetendo
prae-tendo, di, tum ( part. praetensus, Anthol. Lat. 3, 168, 5), 3, v. a., to stretch forth or forward, to extend (syn. obtendo).I.Lit.:B.praetenta Tela,
stretched forth, presented, Ov. M. 8, 341: propagines e vitibus altius praetentos, shooting forth, Fab. Pict. ap. Gell. 10, 15, 13: ubi visum in culice natura praetendit? set out, stationed (i. e. extendit, et posuit in anteriore oris parte), Plin. 11, 1, 2, § 2.—Transf.1.To spread before or in front:2.membrana, quae praecordia appellant, quia cordi praetenditur,
Plin. 11, 37, 77, § 197; 9, 6, 5, § 15.—To spread, draw, hold, or place a thing before another:b.segeti praetendere saepem,
Verg. G. 1, 270:vestem tumidis praetendit ocellis,
holds before, Ov. Am. 3, 6, 79:ramum praetendit olivae,
holds out, Verg. A. 8, 116:fumosque manu praetende sequaces,
id. G. 4, 230:decreto sermonem,
to prefix, Liv. 3, 47:quicquid castrorum Armeniis praetenditur,
Tac. H. 2, 6:ut adnexa classis et pugnae parata conversā et minaci fronte praetenderetur,
id. ib. 2, 14.—Of places: praetendi, to stretch out before or in front of, to lie over against or opposite to ( poet. and post - Aug.;II.once in Liv.): praetentaque Syrtibus arva,
Verg. A. 6, 60:tenue litus praetentum,
Liv. 10, 2, 5:Armeniae praetentus Iber,
Val. Fl. 5, 167:gens nostris provinciis late praetenta,
Tac. A. 2, 56:Baeticae latere septentrionali praetenditur Lusitania,
Plin. 3, 1, 2, § 6: a tergo praetendantur Aethiopes, id. 5, 9, 9, § 48; 6, 27, 31, § 134:Dardanis laevo Triballi praetenduntur,
id. 4, 1, 1, § 3:extremis legio praetenta Britannis, i. e. opposita custodiae causa,
Claud. B. Get. 416.—Trop.A.To hold out or bring forward as an excuse, to allege, pretend, simulate (syn.:B.causor, praetexo): hominis doctissimi nomen tuis immanibus et barbaris moribus (soles) praetendere,
to allege in excuse for, Cic. Vatin. 6, 14:praetendens culpae splendida verba tuae,
Ov. R. Am. 240:legem postulationi suae praetendere,
Liv. 3, 45, 1:quid honestum dictu saltem seditioni praetenditur muliebri?
id. 34, 3, 8:meminisse, quem titulum praetenderitis adversus Philippum,
id. 37, 54, 13:decem legatorum decretum calumniae inpudentissimae,
id. 39, 28, 11: vultum, et tristitiam, et dissentientem a ceteris habitum pessimis moribus praetendebant, Quint. prooem. § 15; Plin. Ep. 4, 16, 3:ignorantia praetendi non potest,
Quint. 7, 1, 35:haec a se factitari praetendebat,
Tac. A. 6, 18:praetendere fessam aetatem et actos labores,
id. ib. 3, 59; Flor. 3, 5, 3:plebeiam facie tenus praetendens humanitatem,
App. M. 10, 23, p. 250, 9.—To put forward, hold out, allege, assert a thing:nec conjugis umquam Praetendi taedas,
I never pretended to be your husband, Verg. A. 4, 338:debitum,
to demand a debt, sue for payment of a debt, Dig. 2, 14, 9. -
120 cēdō
cēdō cessī, cessus, ere [1 CAD-], to go from, give place, remove, withdraw, go away, depart, retire: cedam atque abibo: ex ingratā civitate: patriā: carinā, Ct.: per ora (hominum), i. e. to be seen, H.: Siciliā sibi omni cedi, to be evacuated, L.: cedere foro, to leave the exchange, i. e. be bankrupt, Iu.: alicui hortorum possessione, i. e. to cede, assign: ut possessionibus cederent: loco cedere, to retreat, N.: ex acie, abandon, L.: locum ex quo cesserant repetunt, L.: cedentes insequi, the retreating enemy, Cs.—Fig., to pass away, go from, drop out, vanish: vitā, die: e vitā: horae quidem cedunt et dies, elapse: memoriā, be forgotten, L.: fiducia cessit Quo tibi, diva, mei? V. —To come to, fall ( as a possession), to fall to the lot of, accrue: ut is quaestus huic cederet: quae captae urbi cessura forent, L.: regnorum cessit Pars Heleno, V.: undae cesserunt piscibus habitandae, O.: summa rerum in ducem cessit, Ta.: aurum in paucorum praedam cessisse, L.: quod cedit in altera iura, H.—To result, happen, turn out, fall out, work: gesta quae prospere ei cesserunt, were successful, N.: neque insidiae prospere cessere, S.: prout prima cessissent, in proportion to his success at the outset, Ta.: Quā Parcae sinebant Cedere res Latio, V.: neque si male cesserat, neque si bene, H.—With in and acc, to take the place of, supply the want of, be a substitute for: poena in vicem fidei cesserat, L.: victoribus fortuna in sapientiam cessit, Ta.: epulae pro stipendio cedunt, are taken in commutation, Ta. — To yield, give place: quasi locum dare et cedere: pete cedentem aëra disco, H.: in tutum, L.: cedere nescius, H.: pars cedere, alii insequi, S.: huc omnis aratri Cessit amor, i. e. to warlike zeal, V.— With dat, to yield to, retreat before, submit to, be overcome by: Viriatho exercitūs nostri imperatoresque cesserunt: hosti, N.: comites, quibus ensis et ignis Cesserunt, i. e. who were unharmed, O.: fortunae, S.: loco iniquo, non hosti cessum, L.: Tu ne cede malis, succumb, V.—To yield in rank, be inferior: nullā re cedens caelestibus: virtute nostris, Cs.: laudibus lanificae artis, O.: in re nullā Agesilao, N.: ut non multum Graecis cederetur, were not inferior.—To comply with, yield to, obey, conform to: auctoritati viri: cessit tibi blandienti Cerberus, H.: deae, O.: Cedo equidem, I comply, V.—To grant, concede, allow, give up, yield, permit: aliquid amicitiae: currum ei, L.: cessit patribus, ut in praesentiā tribuni crearentur, L.* * *Igive/bring here!/hand over, come (now/here); tell/show us, out with it! behold!IIcedere, cessi, cessus Vgo/pass (from/away); withdraw/retire/leave; step aside/make way; take place of; grant, concede, yield, submit; fall back/to; happen/result; start (period)
См. также в других словарях:
bring out in — ˌbring ˈout in [transitive] [present tense I/you/we/they bring out in he/she/it brings out in present participle bringing out in past tense … Useful english dictionary
bring out — [v] draw out bring to light, emphasize, expose, highlight, introduce, publish, utter; concepts 49,57 … New thesaurus
bring out — (something) to make something obvious. Sometimes a crisis brings the best out in people. Oil polish brings out the grain of this beautiful old wood … New idioms dictionary
bring out — ► bring out 1) produce and launch (a new product or publication). 2) emphasize (a feature). 3) encourage (someone) to feel more confident. Main Entry: ↑bring … English terms dictionary
bring out — index circulate, comment, create, disclose, disinter, educe, elicit, evoke, manifest … Law dictionary
bring out — verb 1. make visible (Freq. 9) Summer brings out bright clothes He brings out the best in her • Syn: ↑uncover, ↑unveil, ↑reveal • Hypernyms: ↑show … Useful english dictionary
bring out — phrasal verb [transitive] Word forms bring out : present tense I/you/we/they bring out he/she/it brings out present participle bringing out past tense brought out past participle brought out 1) to produce a new product and start to sell it The… … English dictionary
bring out in — phrasal verb [transitive] Word forms bring out in : present tense I/you/we/they bring out in he/she/it brings out in present participle bringing out in past tense brought out in past participle brought out in bring someone out in something to… … English dictionary
bring out — v. (D; intr.) ( to evoke ) to bring out in (the crisis brought out the best in her) * * * [ brɪŋ aʊt] (D; intr.) ( to evoke ) to bring out in (the crisis brought out the best in her) … Combinatory dictionary
bring out — phr verb Bring out is used with these nouns as the subject: ↑weather Bring out is used with these nouns as the object: ↑book, ↑edition, ↑flavour, ↑issue, ↑personality, ↑sweat, ↑version … Collocations dictionary
bring out — {v.} 1. To cause to appear; make clear. * /His report brought out the foolishness of the plan./ * /Brushing will bring out the beauty of your hair./ 2. To help (an ability or skill) grow or develop. * /The teacher s coaching brought out a… … Dictionary of American idioms