-
1 levō
levō āvī (old fut perf. levāssō, Enn. ap. C.), ātus, āre [1 levis], to lift up, raise, elevate: sese, V.: Se de caespite, rise, O.: levat aura cycnum, H.: cubito levatus, O.— To make lighter, lighten, relieve, ease: iumenta sarcinis levari iubet, S.: te fasce, V.: serpentum colla levavit, i. e. relieved (of his weight), O.: Fronde nemus, strip, V.: sed nec Damna levant, lighten the ship, Iu.— To take away, take: furcā levat ille bicorni Sordida terga suis, takes down, O.: viro manicas levari iubet, V.— Fig., to lighten, relieve, console, refresh, support: me levant tuae litterae: luctum solacio: Auxilio viros, V.: curam animi sermone: fonte sitim, slake, O.— To lighten, lessen, alleviate, mitigate: sumptum sibi, T.: inopiam, Cs.: salutari arte fessos Corporis artūs, H.: poenam honore, O.: vario viam sermone, V.: calamitatem innocentium: volnerum metum: paupertatem propinqui, Iu.— To lessen, diminish, weaken, impair: inconstantiā levatur auctoritas: Multa fidem promissa levant, H.— To relieve, release, discharge, free: quod hibernis (civitas) levetur, Cs.: me hoc onere: Volsci levati metu, L.: qui hac opinione opera levandi sunt: pectora sollicitudinibus, H.: curā levata, O. — To avert: omen, V.: ictum dextrā, H.* * *Ilevare, levavi, levatus Vlift up; comfort; release, free from; lighten, lessen, relieveIIlevare, levavi, levatus Vmake smooth, polish; free from hair, depilate -
2 lēvō
lēvō āvī, ātus, āre [2 lēvis], to make smooth, polish: levato ferro Spicula, V.—Fig., to polish, smoothe: nimis aspera sano cultu, H.* * *Ilevare, levavi, levatus Vlift up; comfort; release, free from; lighten, lessen, relieveIIlevare, levavi, levatus Vmake smooth, polish; free from hair, depilate -
3 annōna
annōna ae, f [annus], the year's produce: vectigal ex salariā annonā, out of the annual supply, L. — Means of subsistence, provisions, corn, grain, crop: Tum annona carast, is dear, T.: caritas annonae, scarcity: perfugia nostrae annonae, resources of our market: vilitas annonae, abundance. —Meton., the price (of grain), market: iam ad denarios quinquaginta in singulos modios annona pervenerat, Cs.: vetus, former prices, L.: annonam levare, to relieve scarcity: ad varietates annonae horreum, a storehouse against fluctuations in price, L.—Fig.: Vilis amicorum est annona, the market price, H.* * *year's produce; provisions; allotment/rations; wheat/food; price of grain/food -
4 damnum
damnum ī, n [3 DA-], hurt, harm, damage, injury, loss: hoc lucri quantum ei damni adportet, T.: damna aleatoria: civitatum damna: amissi corporis, Ph.: cohortium, Cs.: post damnum sic, etc., after your ruin, H.: aliena levare Damna, misfortunes, O.: damnum eius interitu fecerunt, suffered: damna ferenda arbitrari: accipere, H.: pati, to put up with, L.: Damna tulit, suffered, O.: ex quā (pace) ad rem p. damna pervenerint, S.: cum damna damnis continuarentur, defeats, Ta.: naturae, natural defect, L.: egestas facile habetur sine damno, i. e. has nothing to lose, S.: nec sibi damno foret, H.: Lingua fuit damno, O.— A lost object (poet.): mater circum sua damna volans, her stolen brood, O.— A fine, mulct, penalty: damnum inhibere, L.: tanto damno senatorem cogere: eos morte, damno coercent (leges).—In law: damnum iniuriā (datum), i. e. damage wrongfully done, trespass: ab Sabellio multam lege Aquiliā damni iniuriā petere: infectum, not suffered, i. e. threatened ; hence, satis dare damni infecti alicui, to give security against loss.* * *finanical/property/physical loss/damage/injury; forfeiture/fine; lost possession -
5 faenebris (fen-)
faenebris (fen-) e, adj. [faenus], of interest, of usury: leges, L.: fenebrem rem levare, i. e. indebtedness, L.: malum, Ta. -
6 famēs
famēs is (abl. famē), f [2 FA-], hunger: ut periclum a fame mihi sit, T.: cum cibo fames depulsa est: fame confecti: (avis) fame enecta, starved to death: patientia famis: famem explere, sate: cibus advorsus famem, S.: extrema, Cs.: dura, H.: levare, to assuage, O.: vetitorum tanta ciborum, O.— Famine, dearth, want: in Asiā: in fame frumentum exportare: ad famem hunc reicere, turn out to starve, T.—Fig., a violent longing, greediness, greed, avidity: Auri sacra, V.: maiorum, H.—Of speech, poverty of expression, C.— Person., hunger: malesuada, V., O.* * *hunger; famine; want; craving -
7 praeceps
praeceps cipitis, abl. cipitī, adj. [prae+ caput], headforemost, headlong: praecipitem (me) in pistrinum dabit, T.: ut Sopatrum praecipitem deiciant: praeceps ad terram datus, dashed to the ground, L.: Desilit, O.: se praecipitem tecto dedit, leaped headlong from the roof, H.—As subst n.: in praeceps deferri, headlong, L.— Headforemost, headlong, in haste, suddenly: ab inimicis circumventus praeceps agor, S.: ab equo praeceps decidit, O.: (apes) praecipites Cadunt, V.: praecipites fugae sese mandabant, Cs.— Downhill, steep, precipitous, abrupt, perpendicular: in declivi ac praecipiti loco, Cs.: saxa, L.: fossae, V.: iter, O.; cf. iter ad malum praeceps ac lubricum.—As subst n., a steep place, precipice: turrim in praecipiti stantem, V.: immane, Iu.— Sinking, declining, falling: sol Praecipitem lavit aequore currum, V.: in occasum sol, L.: senectus, Cu.— Swift, rapid, rushing, violent: Anio, H.: Boreas, O.: nox, fleeting, O.: remedium, Cu.—Fig., headlong, hasty, rash, precipitate: agunt eum praecipitem poenae civium, pursue fiercely: praecipitem amicum ferri sinere, rush into the abyss: Agricola in ipsam gloriam praeceps agebatur, i. e. was hurried to ruinous heights of glory, Ta.— Rash, hasty, inconsiderate: quis potest esse tam praeceps?: cupiditas dominandi.— Inclined, prone, hasty: naturā ad explendam cupidinem, S.: praeceps ingenio in iram, L. — Dangerous, critical: in tam praecipiti tempore, O.—As subst n., great danger, extremity, extreme danger, critical circumstances: se et prope rem p. in praeceps dederat, exposed to extreme danger, L.: levare Aegrum ex praecipiti, H.: Omne in praecipiti vitium stetit, i. e. at its extreme, Iu.* * *(gen.), praecipitis ADJhead first, headlong; steep, precipitous -
8 servitium
servitium ī, n [servus], the condition of a slave, service, slavery, servitude: hoc tibi pro servitio debeo, as your servant, T.: ductus ab creditore in servitium, L.: Cum domus Assaraci Phthiam Servitio premet, V.: te servitio levare, free from slavery, H.: servitium subire, O.—Fig., servitude, subjection: corporis, S.: ubi libera colla Servitio adsuerint, V.— Collect., a body of servants, <*> Romanorum adlicere, S.: motus servitiorum: servitii decem milia, Ta.— Servants: servitia regum superborum, L.: inopia servitiorum, L.* * *slavery, servitude; slaves; the slave class -
9 vocō
vocō āvī, ātus, āre [VOC-], to call, summon, invoke, call together, convoke: (patrem) blandā voce: hominum multitudinem ex omni provinciā vocat, Cs.: classico ad concilium milites ad tribunos, L.: patribus vocatis, V.: Fertur haec moriens pueris dixisse vocatis, H.: ut in senatum vocarentur qui, etc., L.: in contionem vocari placuit, L.— Poet.: Tum cornix plenā pluviam vocat voce, i. e. announces, V.: pugnas, i. e. declare war, V.— To call upon, invoke, appeal to: Voce vocans Hecaten, invoking, V.: ventis vocatis, V.: Auxilio deos, V.: vos (deos) in verba, as witnesses, O.: Quem vocet divōm populus, H.: votis imbrem, call down, V.: (Charon) levare functum Pauperem laboribus Vocatus, H.—In legal proceedings, to cite, summon: in ius: vocatus Ariston purgare sese, L.—As a guest, to bid, invite, ask: alqm ad cenam, T.: ad prandium volgo: Spatium Vocandi dabitur, i. e. for sending invitations, T.—To call, invite, exhort, summon, urge, stimulate: me ad vitam: quam in spem me.—To challenge, defy: centuriones hostīs, si introire vellent, vocare coeperunt, Cs.: cum hinc Aetoli vocarent ad bellum, L.: cantu vocat in certamina divos, V.—To call by name, name, denominate, designate, entitle: urbem Romam, Enn. ap. C.: regem illum unum: ad Spelaeum, quod vocant, biduum moratus, L.: me miserum vocares, H.: patrioquo vocat de nomine mensem, names after, O.: se Quirinum vocari: Sive tu Lucina probas vocari, H.—To call, bring, draw, put, set, place: apud milites me in invidiam: in partem (hereditatis) mulieres vocatae sunt, succeeded to a share: me ad Democritum vocas, refer: eam (causam) in iudicium, bring to trial: quae fecisti, in iudicium voco, I call to account: sub iudicium singula verba, O.: si ad calculos eum res p. vocet, L.: Italiam ad exitium vocas, i.e. threaten with ruin.—Of things, to invite, call, summon, incite, arouse: lenis crepitans vocat Auster in altum, V.: Quāque vocant fluctūs, O.: Carthaginiensīs fessos nox ad quietem vocabat, L.: ipso anni tempore ad gerendum bellum vocari, Cs.* * *vocare, vocavi, vocatus Vcall, summon; name; call upon -
10 auctoritas
auctōrĭtas (not autōr- nor authōr-), ātis, f. [auctor], acc. to the different signiff. of that word,I.In gen., a producing, production, invention, cause (very rare;II.syn.: auctoramentum, sententia, judicium, consilium, vis, pondus, favor, gratia): quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas (sc. rumoris),
originator, inventor, Plaut. Trin. 1, 2, 180:ejus facti qui sint principes et inventores, qui denique auctoritatis ejus et inventionis comprobatores,
Cic. Inv. 1, 28, 43:utrum poëtae Stoicos depravārint, an Stoici poëtis dederint auctoritatem, non facile dixerim,
id. N. D. 3, 38, 91.—Esp.,A.A view, opinion, judgment:B.errat vehementer, si quis in orationibus nostris auctoritates nostras consignatas se habere arbitratur,
Cic. Clu. 50, 139:reliquum est, ut de Q. Catuli auctoritate et sententiā dicendum esse videatur,
id. Imp. Pomp. 20; 22:Mihi quidem ex animo eximi non potest, esse deos, id tamen ipsum, quod mihi persuasum est auctoritate majorum, cur ita sit, nihil tu me doces,
id. N. D. 3, 3, 7:plus apud me antiquorum auctoritas valet,
id. Lael. 4, 13.—Counsel, advice, persuasion, encouragement to something (esp. if made with energy and sustained by the authority and influence of the counsellor; cf.C.auctor, I. C.): auctoritatem defugere,
Plaut. Poen. 1, 1, 19:Jubeo, cogo atque impero. Numquam defugiam auctoritatem,
Ter. Eun. 2, 3, 99 Ruhnk.: attende jam, Torquate, quam ego defugiam auctoritatem consulatūs mei, how little pleased (ironically) I am that the occurrences of my consulship are ascribed to my exertions, my influence, Cic. Sull. 11, 33:cujus (Reguli) cum valuisset auctoritas, captivi retenti sunt,
id. Off. 3, 27, 100:jure, legibus, auctoritate omnium, qui consulebantur, testamentum fecerat,
id. Verr. 2, 1, 42:ejus (Sexti) mihi vivit auctoritas,
id. Att. 10, 1, 1:his rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti etc.,
Caes. B. G. 1, 3: ut per auctoritatem earum civitatium suae preces nuper repudiatae faciliorem aditum ad senatum haberent, i. e. agentibus, intervenientibus, Liv. 38, 3 al.—Also consolatory exhortation, consolation, comfort:his autem litteris animum tuum...amicissimi hominis auctoritate confirmandum etiam atque etiam puto,
Cic. Fam. 6, 6, 2.—Will, pleasure, decision, bidding, command, precept, decree:2.si ad verba rem deflectere velimus, consilium autem eorum, qui scripserunt, et rationem et auctoritatem relinquamus?
Cic. Caecin. 18, 51:verba servire hominum consiliis et auctoritatibus,
id. ib. 18, 52:legio auctoritatem Caesaris persecuta est,
id. Phil. 3, 3:nisi legiones ad Caesaris auctoritatem se contulissent,
under his command, guidance, id. Fam. 10, 28 fin. —Hence,Esp., in political lang., t. t.a.Senatūs auctoritas,(α).The will of the senate:(β).agrum Picenum contra senatūs auctoritatem dividere,
Cic. Sen. 4, 11.—More freq.,A decree of the senate, = Senatūs consultum:b.Senatūs vetus auctoritas de Bacchanalibus,
Cic. Leg. 2, 15, 37:sine senatūs auctoritate foedus facere,
id. Off. 3, 30, 109:Senatūs auctoritas gravissima intercessit,
id. Fam. 1, 2 fin.:responditque ita ex auctoritate senatūs consul,
Liv. 7, 31:imperio non populi jussu, non ex auctoritate patrum dato,
id. 26, 2:Neminem exulum nisi ex Senatūs auctoritate restituit,
Suet. Claud. 12:citra senatūs populique auctoritatem,
id. Caes. 28 al. —Hence the superscription to the decrees of the Senate:SENATVS. CONSVLTI. AVCTORITAS., abbrev., S. C. A.,
Cic. Fam. 8, 8.—Sometimes between senatūs auctoritas and senatūs consultum this distinction is to be made, that the former designates a decision of the senate, invalidated by the protestation of the tribune of the people or by the people themselves;the latter, one that is passed without opposition,
Cic. Fam. 8, 8; Liv. 4, 57.—Auctoritas populi, the popular will or decision:c.isti principes et sibi et ceteris populi universi auctoritati parendum esse fateantur,
Cic. Imp. Pomp. 22; so,publica,
Vell. 2, 62, 3; Dig. 1, 2, 2, § 4.—Auctoritas collegii (pontificum), Liv. 34, 44; cf. Cic. Leg. 2, 19 and 21.—D.Liberty, ability, power, authority to do according to one's pleasure:E.qui habet imperium a populo Romano auctoritatem legum dandarum ab senatu,
Cic. Verr. 2, 2, 49:Verres tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,
id. ib. 2, 5, 58: Invita in hoc loco versatur oratio;videtur enim auctoritatem adferre peccandi,
id. N. D. 3, 35, 85:Senatūs faciem secum attulerat auctoritatemque populi Romani,
id. Phil. 8, 8.—Might, power, authority, reputation, dignity, influence, weight (very freq.):F.ut vostra auctoritas Meae auctoritati fautrix adjutrixque sit, Ter. Hec. prol. alt. 40: aequitate causae et auctoritate suā aliquem commovere,
Cic. Verr. 2, 1, 48:id maximā auctoritate philosophi adfirmant,
id. Off. 3, 29, 105:Digna est memoriā Q. Catuli cum auctoritas tum verecundia,
Vell. 2, 32:optimatium auctoritatem deminuere,
Suet. Caes. 11; so,auctoritatem habere,
Cic. Phil. 11, 10 fin.; id. Sen. 17, 60:adripere,
id. ib. 18, 62; id. N. D. 3, 35, 85:facere,
to procure, obtain, id. Imp. Pomp. 15: Grandis auctoritatis es et bene regis regnum Israël, * Vulg. 3 Reg. 21, 7:imminuere,
Cic. de Or. 2, 37 fin.:levare,
id. Ac. 2, 22, 69:fructus capere auctoritatis,
id. Sen. 18, 62:Quae sunt voluptates corporis cum auctoritatis praemiis comparandae?
id. ib. 18, 64 et saep. — Transf. to things, importance, significance, weight, power, worth, value, estimation:bos in pecuariā maximā debet esse auctoritate,
Varr. R. R. 2, 5:sunt certa legum verba... quo plus auctoritatis habeant, paulo antiquiora,
more weight, force, Cic. Leg. 2, 7, 18:totius hujusce rei quae sit vis, quae auctoritas, quod pondus, ignorant,
id. Fl. 4:utilitatis species falsa ab honestatis auctoritate superata est,
id. Off. 3, 30, 109: cum antea per aetatem nondum hujus auctoritatem loci attingere auderem, of this honorable place, i. e. the rostra, id. Imp. Pomp 1:bibliothecas omnium philosophorum mihi videtur XII. tabularum libellus auctoritatis pondere superare,
id. de Or. 1, 44, 195; id. Fam. 1, 7; Dolab. ap. Cic. ib. 9, 9 fin.:auctoritas praecipua lupo (pisci),
Plin. 9, 17, 28, § 61: Post eum (Maecenatum) interiit auctoritas sapori (pullorum [p. 200] asinorum), id. 8, 43, 68, § 170 Jan:unguentorum,
id. 13, 1, 2, § 4:auctoritas dignitasque formae,
Suet. Claud. 30.—Also of feigned, assumed authority:nec cognovi quemquam, qui majore auctoritate nihil diceret,
that said nothing with a greater air of authority, Cic. Div. 2, 67, 139.—An example, pattern, model:G.omnium superiorum auctoritatem repudiare,
Cic. Verr. 2, 3, 19:memoriā digna juventuti rei publicae capessendae auctoritas disciplinaque,
id. Sest. 6, 14:valuit auctoritas,
id. Tusc. 2, 22, 53; so id. Verr. 2, 3, 93; 2, 5, 32:tu is es qui in disputando non tuum judicium sequare, sed auctoritati aliorum pareas,
id. Leg. 1, 13, 36; id. Rosc. Am. 6, 16 al.—A warrant, security for establishing a fact, assertion, etc., credibility:2.cum ea (justitia) sine prudentiā satis habeat auctoritatis,
Cic. Off. 2, 9, 34:desinant putare, auctoritatem esse in eo testimonio, cujus auctor inventus est nemo,
id. Fl. 22, 53:Quid vero habet auctoritatis furor iste, quem divinum vocatis?
id. Div. 2, 54, 110:tollitur omnis auctoritas somniorum,
id. ib. 2, 59, 123:cum ad vanitatem accessit auctoritas,
id. Lael. 25, 94.—Meton., the things which serve for the verification or establishment of a fact.a.A record, document:b.videt legationes, cum publicis auctoritatibus convenisse,
Cic. Verr. 1, 3, 7:nihil putas valere in judiciis civitatum auctoritates ac litteras,
id. ib. 2, 3, 62, § 146.—The name of a person who is security for something, authority:H.cum auctoritates principum conjurationis colligeret,
Cic. Sull. 13, 37:sed tu auctoritates contemnis, ratione pugnas,
id. N. D. 3, 4, 9.—Hence for the names of persons present at the drawing up of a decree of the senate:quod in auctoritatibus praescriptis exstat,
Cic. de Or. 3, 2, 5: Senatūs consultum, quod tibi misi, factum est auctoritatesque perscriptae, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.—Right of possession (cf. auctor, II. F. 1.):J.lex usum et auctoritatem fundi jubet esse biennium,
Cic. Caecin. 19, 54:usūs auctoritas fundi biennium est,
id. Top. 4, 23; so id. Caecin. 26, 74; id. Har. Resp. 7; Lex Atin. ap. Gell. 17, 6; cf. Hugo, Rechtsgesch. p. 217 sq.—So in the laws of the XII. Tables: ADVERSVS. HOSTEM. AETERNA. AVCTORITAS., against a stranger the right of possession is perpetual (i. e. a stranger cannot, by prescription, obtain the right of possession to the property of a Roman), ap. Cic. Off. 1, 12, 37.—In jurid. lang., a guaranty, security, Paul. Sent. 2, 17. -
11 authoritas
auctōrĭtas (not autōr- nor authōr-), ātis, f. [auctor], acc. to the different signiff. of that word,I.In gen., a producing, production, invention, cause (very rare;II.syn.: auctoramentum, sententia, judicium, consilium, vis, pondus, favor, gratia): quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas (sc. rumoris),
originator, inventor, Plaut. Trin. 1, 2, 180:ejus facti qui sint principes et inventores, qui denique auctoritatis ejus et inventionis comprobatores,
Cic. Inv. 1, 28, 43:utrum poëtae Stoicos depravārint, an Stoici poëtis dederint auctoritatem, non facile dixerim,
id. N. D. 3, 38, 91.—Esp.,A.A view, opinion, judgment:B.errat vehementer, si quis in orationibus nostris auctoritates nostras consignatas se habere arbitratur,
Cic. Clu. 50, 139:reliquum est, ut de Q. Catuli auctoritate et sententiā dicendum esse videatur,
id. Imp. Pomp. 20; 22:Mihi quidem ex animo eximi non potest, esse deos, id tamen ipsum, quod mihi persuasum est auctoritate majorum, cur ita sit, nihil tu me doces,
id. N. D. 3, 3, 7:plus apud me antiquorum auctoritas valet,
id. Lael. 4, 13.—Counsel, advice, persuasion, encouragement to something (esp. if made with energy and sustained by the authority and influence of the counsellor; cf.C.auctor, I. C.): auctoritatem defugere,
Plaut. Poen. 1, 1, 19:Jubeo, cogo atque impero. Numquam defugiam auctoritatem,
Ter. Eun. 2, 3, 99 Ruhnk.: attende jam, Torquate, quam ego defugiam auctoritatem consulatūs mei, how little pleased (ironically) I am that the occurrences of my consulship are ascribed to my exertions, my influence, Cic. Sull. 11, 33:cujus (Reguli) cum valuisset auctoritas, captivi retenti sunt,
id. Off. 3, 27, 100:jure, legibus, auctoritate omnium, qui consulebantur, testamentum fecerat,
id. Verr. 2, 1, 42:ejus (Sexti) mihi vivit auctoritas,
id. Att. 10, 1, 1:his rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti etc.,
Caes. B. G. 1, 3: ut per auctoritatem earum civitatium suae preces nuper repudiatae faciliorem aditum ad senatum haberent, i. e. agentibus, intervenientibus, Liv. 38, 3 al.—Also consolatory exhortation, consolation, comfort:his autem litteris animum tuum...amicissimi hominis auctoritate confirmandum etiam atque etiam puto,
Cic. Fam. 6, 6, 2.—Will, pleasure, decision, bidding, command, precept, decree:2.si ad verba rem deflectere velimus, consilium autem eorum, qui scripserunt, et rationem et auctoritatem relinquamus?
Cic. Caecin. 18, 51:verba servire hominum consiliis et auctoritatibus,
id. ib. 18, 52:legio auctoritatem Caesaris persecuta est,
id. Phil. 3, 3:nisi legiones ad Caesaris auctoritatem se contulissent,
under his command, guidance, id. Fam. 10, 28 fin. —Hence,Esp., in political lang., t. t.a.Senatūs auctoritas,(α).The will of the senate:(β).agrum Picenum contra senatūs auctoritatem dividere,
Cic. Sen. 4, 11.—More freq.,A decree of the senate, = Senatūs consultum:b.Senatūs vetus auctoritas de Bacchanalibus,
Cic. Leg. 2, 15, 37:sine senatūs auctoritate foedus facere,
id. Off. 3, 30, 109:Senatūs auctoritas gravissima intercessit,
id. Fam. 1, 2 fin.:responditque ita ex auctoritate senatūs consul,
Liv. 7, 31:imperio non populi jussu, non ex auctoritate patrum dato,
id. 26, 2:Neminem exulum nisi ex Senatūs auctoritate restituit,
Suet. Claud. 12:citra senatūs populique auctoritatem,
id. Caes. 28 al. —Hence the superscription to the decrees of the Senate:SENATVS. CONSVLTI. AVCTORITAS., abbrev., S. C. A.,
Cic. Fam. 8, 8.—Sometimes between senatūs auctoritas and senatūs consultum this distinction is to be made, that the former designates a decision of the senate, invalidated by the protestation of the tribune of the people or by the people themselves;the latter, one that is passed without opposition,
Cic. Fam. 8, 8; Liv. 4, 57.—Auctoritas populi, the popular will or decision:c.isti principes et sibi et ceteris populi universi auctoritati parendum esse fateantur,
Cic. Imp. Pomp. 22; so,publica,
Vell. 2, 62, 3; Dig. 1, 2, 2, § 4.—Auctoritas collegii (pontificum), Liv. 34, 44; cf. Cic. Leg. 2, 19 and 21.—D.Liberty, ability, power, authority to do according to one's pleasure:E.qui habet imperium a populo Romano auctoritatem legum dandarum ab senatu,
Cic. Verr. 2, 2, 49:Verres tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,
id. ib. 2, 5, 58: Invita in hoc loco versatur oratio;videtur enim auctoritatem adferre peccandi,
id. N. D. 3, 35, 85:Senatūs faciem secum attulerat auctoritatemque populi Romani,
id. Phil. 8, 8.—Might, power, authority, reputation, dignity, influence, weight (very freq.):F.ut vostra auctoritas Meae auctoritati fautrix adjutrixque sit, Ter. Hec. prol. alt. 40: aequitate causae et auctoritate suā aliquem commovere,
Cic. Verr. 2, 1, 48:id maximā auctoritate philosophi adfirmant,
id. Off. 3, 29, 105:Digna est memoriā Q. Catuli cum auctoritas tum verecundia,
Vell. 2, 32:optimatium auctoritatem deminuere,
Suet. Caes. 11; so,auctoritatem habere,
Cic. Phil. 11, 10 fin.; id. Sen. 17, 60:adripere,
id. ib. 18, 62; id. N. D. 3, 35, 85:facere,
to procure, obtain, id. Imp. Pomp. 15: Grandis auctoritatis es et bene regis regnum Israël, * Vulg. 3 Reg. 21, 7:imminuere,
Cic. de Or. 2, 37 fin.:levare,
id. Ac. 2, 22, 69:fructus capere auctoritatis,
id. Sen. 18, 62:Quae sunt voluptates corporis cum auctoritatis praemiis comparandae?
id. ib. 18, 64 et saep. — Transf. to things, importance, significance, weight, power, worth, value, estimation:bos in pecuariā maximā debet esse auctoritate,
Varr. R. R. 2, 5:sunt certa legum verba... quo plus auctoritatis habeant, paulo antiquiora,
more weight, force, Cic. Leg. 2, 7, 18:totius hujusce rei quae sit vis, quae auctoritas, quod pondus, ignorant,
id. Fl. 4:utilitatis species falsa ab honestatis auctoritate superata est,
id. Off. 3, 30, 109: cum antea per aetatem nondum hujus auctoritatem loci attingere auderem, of this honorable place, i. e. the rostra, id. Imp. Pomp 1:bibliothecas omnium philosophorum mihi videtur XII. tabularum libellus auctoritatis pondere superare,
id. de Or. 1, 44, 195; id. Fam. 1, 7; Dolab. ap. Cic. ib. 9, 9 fin.:auctoritas praecipua lupo (pisci),
Plin. 9, 17, 28, § 61: Post eum (Maecenatum) interiit auctoritas sapori (pullorum [p. 200] asinorum), id. 8, 43, 68, § 170 Jan:unguentorum,
id. 13, 1, 2, § 4:auctoritas dignitasque formae,
Suet. Claud. 30.—Also of feigned, assumed authority:nec cognovi quemquam, qui majore auctoritate nihil diceret,
that said nothing with a greater air of authority, Cic. Div. 2, 67, 139.—An example, pattern, model:G.omnium superiorum auctoritatem repudiare,
Cic. Verr. 2, 3, 19:memoriā digna juventuti rei publicae capessendae auctoritas disciplinaque,
id. Sest. 6, 14:valuit auctoritas,
id. Tusc. 2, 22, 53; so id. Verr. 2, 3, 93; 2, 5, 32:tu is es qui in disputando non tuum judicium sequare, sed auctoritati aliorum pareas,
id. Leg. 1, 13, 36; id. Rosc. Am. 6, 16 al.—A warrant, security for establishing a fact, assertion, etc., credibility:2.cum ea (justitia) sine prudentiā satis habeat auctoritatis,
Cic. Off. 2, 9, 34:desinant putare, auctoritatem esse in eo testimonio, cujus auctor inventus est nemo,
id. Fl. 22, 53:Quid vero habet auctoritatis furor iste, quem divinum vocatis?
id. Div. 2, 54, 110:tollitur omnis auctoritas somniorum,
id. ib. 2, 59, 123:cum ad vanitatem accessit auctoritas,
id. Lael. 25, 94.—Meton., the things which serve for the verification or establishment of a fact.a.A record, document:b.videt legationes, cum publicis auctoritatibus convenisse,
Cic. Verr. 1, 3, 7:nihil putas valere in judiciis civitatum auctoritates ac litteras,
id. ib. 2, 3, 62, § 146.—The name of a person who is security for something, authority:H.cum auctoritates principum conjurationis colligeret,
Cic. Sull. 13, 37:sed tu auctoritates contemnis, ratione pugnas,
id. N. D. 3, 4, 9.—Hence for the names of persons present at the drawing up of a decree of the senate:quod in auctoritatibus praescriptis exstat,
Cic. de Or. 3, 2, 5: Senatūs consultum, quod tibi misi, factum est auctoritatesque perscriptae, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.—Right of possession (cf. auctor, II. F. 1.):J.lex usum et auctoritatem fundi jubet esse biennium,
Cic. Caecin. 19, 54:usūs auctoritas fundi biennium est,
id. Top. 4, 23; so id. Caecin. 26, 74; id. Har. Resp. 7; Lex Atin. ap. Gell. 17, 6; cf. Hugo, Rechtsgesch. p. 217 sq.—So in the laws of the XII. Tables: ADVERSVS. HOSTEM. AETERNA. AVCTORITAS., against a stranger the right of possession is perpetual (i. e. a stranger cannot, by prescription, obtain the right of possession to the property of a Roman), ap. Cic. Off. 1, 12, 37.—In jurid. lang., a guaranty, security, Paul. Sent. 2, 17. -
12 autoritas
auctōrĭtas (not autōr- nor authōr-), ātis, f. [auctor], acc. to the different signiff. of that word,I.In gen., a producing, production, invention, cause (very rare;II.syn.: auctoramentum, sententia, judicium, consilium, vis, pondus, favor, gratia): quod si exquiratur usque ab stirpe auctoritas (sc. rumoris),
originator, inventor, Plaut. Trin. 1, 2, 180:ejus facti qui sint principes et inventores, qui denique auctoritatis ejus et inventionis comprobatores,
Cic. Inv. 1, 28, 43:utrum poëtae Stoicos depravārint, an Stoici poëtis dederint auctoritatem, non facile dixerim,
id. N. D. 3, 38, 91.—Esp.,A.A view, opinion, judgment:B.errat vehementer, si quis in orationibus nostris auctoritates nostras consignatas se habere arbitratur,
Cic. Clu. 50, 139:reliquum est, ut de Q. Catuli auctoritate et sententiā dicendum esse videatur,
id. Imp. Pomp. 20; 22:Mihi quidem ex animo eximi non potest, esse deos, id tamen ipsum, quod mihi persuasum est auctoritate majorum, cur ita sit, nihil tu me doces,
id. N. D. 3, 3, 7:plus apud me antiquorum auctoritas valet,
id. Lael. 4, 13.—Counsel, advice, persuasion, encouragement to something (esp. if made with energy and sustained by the authority and influence of the counsellor; cf.C.auctor, I. C.): auctoritatem defugere,
Plaut. Poen. 1, 1, 19:Jubeo, cogo atque impero. Numquam defugiam auctoritatem,
Ter. Eun. 2, 3, 99 Ruhnk.: attende jam, Torquate, quam ego defugiam auctoritatem consulatūs mei, how little pleased (ironically) I am that the occurrences of my consulship are ascribed to my exertions, my influence, Cic. Sull. 11, 33:cujus (Reguli) cum valuisset auctoritas, captivi retenti sunt,
id. Off. 3, 27, 100:jure, legibus, auctoritate omnium, qui consulebantur, testamentum fecerat,
id. Verr. 2, 1, 42:ejus (Sexti) mihi vivit auctoritas,
id. Att. 10, 1, 1:his rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti etc.,
Caes. B. G. 1, 3: ut per auctoritatem earum civitatium suae preces nuper repudiatae faciliorem aditum ad senatum haberent, i. e. agentibus, intervenientibus, Liv. 38, 3 al.—Also consolatory exhortation, consolation, comfort:his autem litteris animum tuum...amicissimi hominis auctoritate confirmandum etiam atque etiam puto,
Cic. Fam. 6, 6, 2.—Will, pleasure, decision, bidding, command, precept, decree:2.si ad verba rem deflectere velimus, consilium autem eorum, qui scripserunt, et rationem et auctoritatem relinquamus?
Cic. Caecin. 18, 51:verba servire hominum consiliis et auctoritatibus,
id. ib. 18, 52:legio auctoritatem Caesaris persecuta est,
id. Phil. 3, 3:nisi legiones ad Caesaris auctoritatem se contulissent,
under his command, guidance, id. Fam. 10, 28 fin. —Hence,Esp., in political lang., t. t.a.Senatūs auctoritas,(α).The will of the senate:(β).agrum Picenum contra senatūs auctoritatem dividere,
Cic. Sen. 4, 11.—More freq.,A decree of the senate, = Senatūs consultum:b.Senatūs vetus auctoritas de Bacchanalibus,
Cic. Leg. 2, 15, 37:sine senatūs auctoritate foedus facere,
id. Off. 3, 30, 109:Senatūs auctoritas gravissima intercessit,
id. Fam. 1, 2 fin.:responditque ita ex auctoritate senatūs consul,
Liv. 7, 31:imperio non populi jussu, non ex auctoritate patrum dato,
id. 26, 2:Neminem exulum nisi ex Senatūs auctoritate restituit,
Suet. Claud. 12:citra senatūs populique auctoritatem,
id. Caes. 28 al. —Hence the superscription to the decrees of the Senate:SENATVS. CONSVLTI. AVCTORITAS., abbrev., S. C. A.,
Cic. Fam. 8, 8.—Sometimes between senatūs auctoritas and senatūs consultum this distinction is to be made, that the former designates a decision of the senate, invalidated by the protestation of the tribune of the people or by the people themselves;the latter, one that is passed without opposition,
Cic. Fam. 8, 8; Liv. 4, 57.—Auctoritas populi, the popular will or decision:c.isti principes et sibi et ceteris populi universi auctoritati parendum esse fateantur,
Cic. Imp. Pomp. 22; so,publica,
Vell. 2, 62, 3; Dig. 1, 2, 2, § 4.—Auctoritas collegii (pontificum), Liv. 34, 44; cf. Cic. Leg. 2, 19 and 21.—D.Liberty, ability, power, authority to do according to one's pleasure:E.qui habet imperium a populo Romano auctoritatem legum dandarum ab senatu,
Cic. Verr. 2, 2, 49:Verres tantum sibi auctoritatis in re publicā suscepit, ut, etc.,
id. ib. 2, 5, 58: Invita in hoc loco versatur oratio;videtur enim auctoritatem adferre peccandi,
id. N. D. 3, 35, 85:Senatūs faciem secum attulerat auctoritatemque populi Romani,
id. Phil. 8, 8.—Might, power, authority, reputation, dignity, influence, weight (very freq.):F.ut vostra auctoritas Meae auctoritati fautrix adjutrixque sit, Ter. Hec. prol. alt. 40: aequitate causae et auctoritate suā aliquem commovere,
Cic. Verr. 2, 1, 48:id maximā auctoritate philosophi adfirmant,
id. Off. 3, 29, 105:Digna est memoriā Q. Catuli cum auctoritas tum verecundia,
Vell. 2, 32:optimatium auctoritatem deminuere,
Suet. Caes. 11; so,auctoritatem habere,
Cic. Phil. 11, 10 fin.; id. Sen. 17, 60:adripere,
id. ib. 18, 62; id. N. D. 3, 35, 85:facere,
to procure, obtain, id. Imp. Pomp. 15: Grandis auctoritatis es et bene regis regnum Israël, * Vulg. 3 Reg. 21, 7:imminuere,
Cic. de Or. 2, 37 fin.:levare,
id. Ac. 2, 22, 69:fructus capere auctoritatis,
id. Sen. 18, 62:Quae sunt voluptates corporis cum auctoritatis praemiis comparandae?
id. ib. 18, 64 et saep. — Transf. to things, importance, significance, weight, power, worth, value, estimation:bos in pecuariā maximā debet esse auctoritate,
Varr. R. R. 2, 5:sunt certa legum verba... quo plus auctoritatis habeant, paulo antiquiora,
more weight, force, Cic. Leg. 2, 7, 18:totius hujusce rei quae sit vis, quae auctoritas, quod pondus, ignorant,
id. Fl. 4:utilitatis species falsa ab honestatis auctoritate superata est,
id. Off. 3, 30, 109: cum antea per aetatem nondum hujus auctoritatem loci attingere auderem, of this honorable place, i. e. the rostra, id. Imp. Pomp 1:bibliothecas omnium philosophorum mihi videtur XII. tabularum libellus auctoritatis pondere superare,
id. de Or. 1, 44, 195; id. Fam. 1, 7; Dolab. ap. Cic. ib. 9, 9 fin.:auctoritas praecipua lupo (pisci),
Plin. 9, 17, 28, § 61: Post eum (Maecenatum) interiit auctoritas sapori (pullorum [p. 200] asinorum), id. 8, 43, 68, § 170 Jan:unguentorum,
id. 13, 1, 2, § 4:auctoritas dignitasque formae,
Suet. Claud. 30.—Also of feigned, assumed authority:nec cognovi quemquam, qui majore auctoritate nihil diceret,
that said nothing with a greater air of authority, Cic. Div. 2, 67, 139.—An example, pattern, model:G.omnium superiorum auctoritatem repudiare,
Cic. Verr. 2, 3, 19:memoriā digna juventuti rei publicae capessendae auctoritas disciplinaque,
id. Sest. 6, 14:valuit auctoritas,
id. Tusc. 2, 22, 53; so id. Verr. 2, 3, 93; 2, 5, 32:tu is es qui in disputando non tuum judicium sequare, sed auctoritati aliorum pareas,
id. Leg. 1, 13, 36; id. Rosc. Am. 6, 16 al.—A warrant, security for establishing a fact, assertion, etc., credibility:2.cum ea (justitia) sine prudentiā satis habeat auctoritatis,
Cic. Off. 2, 9, 34:desinant putare, auctoritatem esse in eo testimonio, cujus auctor inventus est nemo,
id. Fl. 22, 53:Quid vero habet auctoritatis furor iste, quem divinum vocatis?
id. Div. 2, 54, 110:tollitur omnis auctoritas somniorum,
id. ib. 2, 59, 123:cum ad vanitatem accessit auctoritas,
id. Lael. 25, 94.—Meton., the things which serve for the verification or establishment of a fact.a.A record, document:b.videt legationes, cum publicis auctoritatibus convenisse,
Cic. Verr. 1, 3, 7:nihil putas valere in judiciis civitatum auctoritates ac litteras,
id. ib. 2, 3, 62, § 146.—The name of a person who is security for something, authority:H.cum auctoritates principum conjurationis colligeret,
Cic. Sull. 13, 37:sed tu auctoritates contemnis, ratione pugnas,
id. N. D. 3, 4, 9.—Hence for the names of persons present at the drawing up of a decree of the senate:quod in auctoritatibus praescriptis exstat,
Cic. de Or. 3, 2, 5: Senatūs consultum, quod tibi misi, factum est auctoritatesque perscriptae, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8.—Right of possession (cf. auctor, II. F. 1.):J.lex usum et auctoritatem fundi jubet esse biennium,
Cic. Caecin. 19, 54:usūs auctoritas fundi biennium est,
id. Top. 4, 23; so id. Caecin. 26, 74; id. Har. Resp. 7; Lex Atin. ap. Gell. 17, 6; cf. Hugo, Rechtsgesch. p. 217 sq.—So in the laws of the XII. Tables: ADVERSVS. HOSTEM. AETERNA. AVCTORITAS., against a stranger the right of possession is perpetual (i. e. a stranger cannot, by prescription, obtain the right of possession to the property of a Roman), ap. Cic. Off. 1, 12, 37.—In jurid. lang., a guaranty, security, Paul. Sent. 2, 17. -
13 censitio
censītĭo, ōnis, f. [1. censeo, censītus].* I. II. -
14 consolor
con-sōlor, ātus, 1, v. dep.I.Of personal objects, to console, encourage, animate, cheer, comfort (freq. and class.; most freq. in Cic.).(α).With acc.:(β).istam, quod potes, Fac consolere,
Ter. Ad. 3, 5, 2; id. Hec. 3, 1, 13; Ov. M. 1, 578 al.:aliquem de miseriis communibus,
Cic. Fam. 6, 4, 2:Telamonem de Aiacis morte,
id. Tusc. 3, 29, 71:aliquem in miseriis,
id. Cat. 4, 4, 8:in hoc communi malo consoletur se conscientiā optimae mentis,
id. Brut. 71, 250:se aliquā re,
id. Prov. Cons. 7, 16; id. Rosc. Com. 14, 43:tu velim Piliam meis verbis consolere,
in my name, id. Att. 5, 11, 7:se per litteras,
id. ib. 12, 14, 3:egomet, qui te consolari cupio, consolandus ipse eum,
id. Fam. 5, 18, 1: his me consolor victurum suavius, ac si, etc., * Hor. S. 1, 6, 130:se, quod, etc.,
Cic. Sull. 10, 29:vosmet ipsos,
id. Agr. 2, 28, 77; cf.memet,
Cat. 64, 182:me ipse consolor maxime illo solacio, quod, etc.,
Cic. Lael. 3, 10; cf. id. Sull. 10, 29:neque monere te audeo... nec confirmare... consolari vero nullo modo,
id. Fam. 4, 8, 1.—Absol.:II.aut consolando aut consilio aut re juvero,
Ter. Heaut. 1, 1, 34:haec igitur officia sunt consolantium, tollere aegritudinem, etc.,
Cic. Tusc. 3, 31, 75:librum mittere consolandi causa ad captivos,
id. ib. 3, 22, 54:dolorem tuum consolando levare,
id. Fam. 6, 4, 2; Quint. 11, 3, 64:quo consolante doleres?
Ov. M. 1, 360:consolantia verba,
id. ib. 15, 491:Caesar ejus dextram prendit, consolatus rogat, etc.,
encouraging him, Caes. B. G. 1, 20; 5, 4; id. B. C. 3, 98; Liv. 26, 35, 7; Nep. Eum. 11, 2; Varr. R. R. 1, 17, 7; Suet. Aug. 53 al.—Of things, to mitigate, alleviate, lighten, relieve, soothe (most freq. in Cic.):ut doloris magnitudinem celeritas, diuturnitatem adlevatio consoletur,
Cic. Fin. 1, 12, 40; so,dolorem,
id. Fam. 4, 8, 1:consolatur honestas egestatem,
id. Quint. 15, 49:incommodum,
id. Q. Fr. 2, 4, 6:desiderium tui,
id. Fam. 7, 11, 2:doloris magnitudinem brevitate,
id. Tusc. 5, 31, 88:brevitatem vitae,
id. Mil. 35, 97:dicendi laborem delectatione oratoriā consolor,
id. Att. 4, 18, 2 (16, 10):hanc cladem domūs meae,
Liv. 45, 41, 12:otium nostrum,
Quint. 2, 12, 12:ut crudelitatem fati consolaretur aequalitas,
Sen. Cons. Polyb. 1 (20), 3. -
15 derivo
I.Prop.:B.de fluvio aquam,
Plaut. Truc. 2, 7, 12 sq.: aqua ex flumine derivata, * Caes. B. G. 7, 72, 3:flumen,
Hirt. ib. 8, 40, 3; Liv. 5, 15, 12; 5, 16, 9:derivata in domos flumina,
Sen. N. Q. 1 praef. 7; 4, 2, 8; cf.:umorem in conliquias,
Col. 2, 8, 3.—to disperse, distribute:II.deriventur fontes tui foras,
Vulg. Prov. 5, 16.—Trop.A.In gen. (repeatedly in Cic.):B.nihil in suam domum inde,
Cic. Tusc. 5, 25, 72:alia ex his fontibus,
Quint. 2, 17, 40; cf.:hoc fonte derivata clades,
Hor. Od. 3, 6, 19: derivare auimum curaque levare, to divert, * Lucr. 2, 365:derivandi criminis causa,
Cic. Mil. 10 fin.:iram alicujus in se,
Ter. Ph. 2, 2, 9:culpam in aliquem,
Cic. Verr. 2, 2, 20 fin.; cf. id. Att. 4, 3, 2:culpam derivare in rem,
Quint. 7, 4, 14:partem aliquam curae et cogitationis in Asiam,
Cic. Phil. 11, 9, 22:exspectationem largitionis agrariae in agrum Campanum,
id. Att. 2, 16:alio responsionem suam,
id. Verr. 2, 1, 53.—Esp., in gramm., to derive, sc. one word from another (postAug. for ducere), Quint. 1, 6, 38; 8, 3, 31; Diom. p. 310 P. et saep. -
16 ergo
ergō (rarely with short o in Ov. and the post-Aug. poets, Ov. H. 5, 59 Lennep.; id. Tr. 1, 1, 87; Luc. 9, 256; Val. Fl. 2, 407; Claud. Ep. 4, 17), adv. [for e-regō, from ex and root rag-, to extend upward; cf. Gr. oregô, L. rego, Germ. ragen; v. erga, and Corss. Ausspr. 1, 448 sqq.], proceeding from or out of.I.With gen. (placed after it, like causa and gratia), in consequence of, on account of, because of (ante-class, but not in Plaut. or Ter.):II.quojus rei ergo,
Cato R. R. 141, 2:hujus rei ergo,
id. ib. § 3; 4; ib. 139; Tab. Publica ap. Liv. 40, 52 fin.; 41, 28 fin.: dono militari virtutis ergo donari, S. C. ap. Liv. 25, 7; so, virtutis ergo, Lex ap. Cic. Opt. Gen. 7, 19; Sisenn. ap. Non. 107, 16: ejus victoriae ergo, Inscr. ap. Nep. Paus. 1, 3: funeris ergo, Lex ap. Cic. Leg. 2, 23 fin.; 25 fin.:ejus legis ergo,
Cic. Att. 3, 23, 2; Quadrig. ap. Gell. 3, 8, 8:formidinis ergo,
Lucr. 5, 1246:illius ergo,
Verg. A. 6, 670.Absol. (for cujus rei ergo), consequently, accordingly, therefore, then (class.): unus homo nobis cunctando restituit rem: ergo postque magisque viri nunc gloria claret, Enn. ap. Cic. de Sen. 4; Lucil. ap. Cic. Fin. 1, 3, 9; Plaut. Cist. 1, 1, 74:B.Polemoni et jam ante Aristoteli ea prima visa sunt, quae paulo ante dixi. Ergo nata est sententia veterum Academicorum, etc.,
Cic. Fin. 2, 11, 34:Albano non plus animi erat quam fidei, nec manere ergo, nec transire aperte ausus, etc.,
Liv. 1, 27; Verg. E. 5, 58 et saep.—The reason or cause sometimes follows with quia, quod:ergo istoc magis, quia vaniloquus, vapulabis,
Plaut. Am. 1, 1, 222; cf. id. Mil. 4, 6, 18.—Ante- and postclass. pleonast.:ergo igitur,
Plaut. Trin. 3, 3, 27; and:igitur ergo,
App. M. 1, p. 104 al. —So in Ter. and Liv.:itaque ergo,
Ter. Eun. 2, 3, 25; Liv. 1, 25, 2 Drak.; 3, 31, 5 Gron.; 9, 31 fin.; 39, 25.—Transf.1.In a logical conclusion, consequently, therefore:2.negat haec filiam me suam esse: non ergo haec mater mea est,
Plaut. Ep. 4, 2, 20; Varr. L. L. 8, § 47; 48; 49;59 sq. al.: nullum dicere causae esse genus amentia est, etc.... Relinquitur ergo, ut omnia tria genera sint causarum,
Cic. Inv. 1, 9 fin.:quis est enim, in quo sit cupiditas, quin recte cupidus dici possit? Ergo et avarus erit, sed finite,
id. Fin. 2, 9, 27; 5, 9, 24:quis tam esset ferreus qui eam vitam ferre posset, etc.? Verum ergo illud est, quod a Tarentino Archyta dici solitum,
id. Lael. 23, 88 et saep.;corresponding to igitur,
id. ib. 14 fin. and 15 init.; so consecutively, igitur... ergo... ergo... igitur... id. N. D. 2, 21, 56 sq.—So with si, cum, quia, etc.:ergo ego nisi peperissem, Roma non oppugnaretur,
Liv. 2, 40, 8; Plaut. Ep. 5, 2, 34; id. Capt. 2, 3, 63; id. Aul. 4, 10, 25. —So esp. in Cicero, like an (v. an I. D.), in interrogative argumentation, a minore ad majus, or ex aequo, so, so then:ergo haec veteranus miles facere poterit, doctus vir sapiensque non poterit?
Cic. Tusc. 2, 17, 39; so with the future, id. ib. § 41; 1, 14, 31; 3, 15, 31; id. Off. 1, 31, 114; id. Fin. 2, 33 fin.:ergo illi intelligunt, quid Epicurus dicat, ego non intelligo?
id. ib. 2, 4, 13; cf. id. Arch. 9:ergo Ennio licuit vetera contemnenti dicere, etc.... mihi de antiquis eodem modo non licebit?
id. Or. 51, 171; cf. id. Arch. 8, 9 fin. —In interrogations.a.When an explanation is asked, do you say? do you mean? then: S. Quo agis? P. Quo tu?... S. Quo ergo, scelus? Plaut. Pers. 2, 2, 23: Ipsus es? Ch. Ipsus Charmides sum. S. Ergo ipsusne es? id. Trin. 4, 2, 145; id. Ep. 1, 1, 19; Hor. S. 2, 3, 156.—b.When a consequence is inquired for, Engl. then: Ps. lstuc ego jam satis scio. Si. Cur ergo, quod scis, me rogas? Plaut. Ps. 4, 1, 10:3.ergo in iis adolescentibus bonam spem esse dicemus, quos? etc.,
Cic. Fin. 2, 35, 117:dedemus ergo Hannibalem? dicet aliquis,
Liv. 21, 10 fin. et saep.:num ergo is excaecat nos aut orbat sensibus, si? etc.,
Cic. Ac. 2, 23, 74; so,num ergo,
Quint. 10, 1, 5; cf. id. 6, 3, 79:quid stamus? quin ergo imus?
why not then? Plaut. Merc. 3, 3, 21; so,quin ergo,
id. As. 1, 1, 15; 2, 2, 113; id. Merc. 5, 2, 88; id. Mil. 4, 2, 93.— Esp. freq., quid ergo? like the Gr. ti ouW, why then? but why? quid ergo hanc dubitas colloqui? Plaut. Mil. 4, 2, 17; cf. Cic. Fin. 4, 14; Ter. Phorm. 5, 7, 55; Tib. 3, 6, 51:quid ergo? hujusne vitae propositio Thyesten levare poterit?
Cic. Tusc. 3, 18; id. Off. 3, 20, 81; 3, 15, 61; 3, 18, 73; id. Rosc. Am. 1, 2; id. Caecin. 20; id. Mur. 23, 47 et saep.; Caes. B. G. 7, 77, 10 et saep.—With imperatives and words used imperatively, then, now, accordingly:4.dato ergo istum symbolum illi,
Plaut. Ps. 2, 2, 57:vide ergo, hanc conclusionem probaturusne sis,
Cic. Ac. 2, 30, 96:desinite ergo,
Caes. B. C. 3, 19 fin.:sequere ergo,
Plaut. As. 2, 4, 83; id. Rud. 1, 2, 94; id. Stich. 5, 2, 20; cf.:amplectere ergo,
id. Curc. 1, 3, 16:tace ergo,
id. Aul. 3, 2, 14; id. Ep. 2, 2, 57:dic ergo,
id. Pers. 2, 2, 57: ausculta ergo, id. ib. 4, 6, 19; id. Cas. 2, 4, 18 et saep.:quin tu ergo i modo,
come now, begone! id. Merc. 5, 2, 114; cf.:quin tu ergo omitte genua,
id. Rud. 3, 2, 14:agedum ergo,
id. ib. 3, 4, 15.—So with the subj.:age eamus ergo, intro ergo abeant,
Plaut. Cas. 3, 6, 17; id. Mil. 1, 1, 78:abeamus ergo intro,
id. ib. 3, 3, 69:ergo des minam,
id. ib. 5, 27; Cic. Fin. 5, 8 fin.; id. Brut. 43.—And with the future:ergo, si sapis, mussitabis,
Plaut. Mil. 2, 5, 66.—Like igitur, in resuming an interrupted train of thought, as I was saying; I say, then; well then:tres viae sunt ad Mutinam, quo festinat animus, ut, etc.... Tres ergo ut dixi viae,
Cic. Phil. 12, 9, 22; cf. id. Part. 13, 46; id. de Or. 1, 57; id. Top. 19, 73; id. Tusc. 1, 2, 4.—So (like igitur and inquam) after parenthetical sentences, Cic. Tusc. 1, 7, 14; id. Fin. 2, 34, 113; id. Fam. 15, 10, 1.—Less freq. for inquam in a mere repetition:mihi tuus pater, Pater hujus ergo, hospes Antidamas fuit,
Plaut. Poen. 5, 2, 91; or in beginning a subject with reference to the expectation of the auditors (cf. Gr. ara), then, now:accipite ergo animis,
Verg. A. 10, 109; id. Cir. 29. See Hand Turs. II. pp. 440-467. -
17 fames
fămes, is (ante- and post-class. nom. sing.:I.famis,
Varr. R. R. 2, 5, 15; Prud. Psych. 479; gen.: fami, Cato and Lucil. ap. Gell. 9, 14, 10; abl., scanned fămē, Lucr. 3, 732; Verg. A. 6, 421; Ov. M. 5, 165; 8, 846; 11, 370 al.) f. [root gha-; Sanscr. gahami, to leave, abandon; Gr. chatis, chêtos, want; chêros, deprived of], hunger (syn.: inedia, jejunium, esuries, esuritio).Lit.:B.interficere aliquem siti fameque atque algu,
Plaut. Most. 1, 3, 36; id. Rud. 2, 2, 7; cf.:cum cibo et potione fames sitisque depulsa est,
Cic. Fin. 1, 11, 37:cibi condimentum esse famem, potionis sitim,
id. ib. 2, 28, 90:bestiae fame monitae,
id. Clu. 25, 67:fame atque inopia rerum omnium confecti,
id. Verr. 2, 5, 51, § 134;(avis) fame enecta,
starved to death, id. Div. 2, 35, 73; cf.:plebem fame necare,
id. Q. Fr. 2, 3, 2:patientia famis,
id. Cat. 1, 10, 26: famem explere, to satiate, id. pro Dom. 23:tolerare,
Caes. B. G. 1, 28, 3:extremam famem sustentare,
id. ib. 7, 17, 3:duram propellere,
Hor. S. 1, 2, 6; cf.:pellere querna glande,
Tib. 2, 1, 38:propulsare,
Col. 2, 10, 1; Tac. A. 14, 24:deponere,
Ov. F. 6, 530:levare,
to assuage, id. H. 14, 96:vincere sacris extis,
Val. Fl. 2, 347 et saep.:in principio fame utendum,
the patient must fast, Cels. 8, 10, 7; cf.:primis diebus fames, deinde liberalius alimentum,
id. ib. —Prov.:ambitiosa non est fames,
is not nice, Sen. Ep. 119, 14:malum panem tibi tenerum et siligineum fames reddet,
id. ib. 123, 2.—Transf.1.Famine, dearth (rare in class. Lat.):* 2. II.fames, quae tum erat in hac mea Asia: messis enim nulla fuerat,
Cic. Att. 5, 21, 8:fames esse coepit,
Curt. 10, 8:in fame frumentum exportare,
Cic. Fl. 7, 17; Vulg. Ruth, 1, 1; id. Matt. 24, 7 et saep.—Trop.A.Like sitis, a violent longing for any thing, greediness, greed, avidity ( poet. and in post-Aug. prose):* B.quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames!
Verg. A. 3, 57; so,auri fames,
Plin. 33, 4, 21, § 72; cf.:argenti sitis importuna famesque,
Hor. Ep. 1, 18, 23; Plin. 33, 1, 3, § 6; cf.:auri fames durissima est,
id. 33, 4, 21, § 72:ex longa fame satiaret se auro,
Curt. 5, 1, 4:crescentem sequitur cura pecuniam Majorumque fames,
Hor. C. 3, 16, 17:honorum Marii fames,
Flor. 3, 21, 6.—Of speech, poverty of expression:C.jejunitatem et famem malle quam ubertatem et copiam,
Cic. Tusc. 2, 1, 3.—Personified: Fames, as a goddess, Verg. A. 6, 276; Ov. M. 8, 784; 785 et saep. -
18 isthic
1.istic (not isthic), aec, oc, and uc, pron. demonstr. [for iste-ce; v. Neue, Formenl. II. p. 211 sqq.], this same, this, the very (person or thing).I.In gen.A.Substantively:B.isne istic fuit, quem vendidisti?
Plaut. Capt. 5, 3, 10:quid istic narrat,
Ter. Phorm. 5, 8, 6; id. Heaut. 3, 3, 18.—With a subst., usually with special reference to the person addressed, that of yours, that mentioned by or related to you (cf. iste):C.istac lege filiam tuam sponden mihi dari?
Plaut. Trin. 5, 2, 38:cum istoc ornatu,
id. Curc. 1, 1, 2:istic labor,
id. Truc. 2, 6, 40:haud istoc modo solita se me ante appellare,
as you now do, id. ib. 1, 2, 60:istaec praeda,
id. Rud. 4, 7, 16:istic servus,
id. Ps. 2, 4, 47: Sos. Egone? Amph. Tu istic, you yourself, id. Am. 2, 1, 25:quis istic est qui deos tam parvi pendit?
id. Rud. 3, 2, 36:istaec miseria,
id. ib. 2, 1, 45:malum istoc,
id. Bacch. 3, 1, 15:istaec res,
Ter. Hec. 4, 2, 17:circum istaec loca commorari,
Cic. Att. 8, 12, C, 1.—Esp., in neutr. sing. and plur.:II.si istuc ita est,
Varr. R. R. 1, 2:istuc quidem considerabo,
Cic. Ac. 1, 4:ergo istoc magis, quia vanilocu's, vapulabis,
so much the more, Plaut. Am. 1, 1, 222:istoc vilius,
Ter. Ad. 5, 9, 24:dicitur, quidem, istuc, inquit, a Cotta,
Cic. Div. 1, 5, 8:istuc fractum,
id. Pis. 26, 62:non posse istaec sic abire,
id. Att. 14, 1.—With gen.:quid istuc est verbi?
Plaut. Curc. 1, 1, 32:istuc aeta tis homo,
Ter. Heaut. 1, 1, 58; id. Phorm. 5, 8, 1.—Esp., with the demonstr. particle ce, and in interrogations cine:2.istucine interminata sum hinc abiens tibi?
Ter. Eun. 5. 1, 14; Plaut. Ps. 3, 2, 58:istocine pacto me adjutas?
id. ib. 1, 1, 81:istaece ridicularia,
id. Truc. 3, 2, 16.—Hence,istic (old form isti, Plaut. Capt. 2, 2, 28 Brix ad loc.; id. Ep. 5, 2, 56; Verg. A. 2, 661; 10, 557 Rib.), adv. [for isti-ce], there, in that place, here.I.Lit., of place:II.cave cuiquam indicassis aurum meum esse istic,
Plaut. Aul. 4, 2, 1:Heus! vos pueri! Quid istic agitis?
id. Most. 4, 2, 30:quid istic habitat,
id. Cist. 2, 3, 55:intellego te re istic prodesse: hic ne verbo quidem levare me posse,
Cic. Att. 3, 12, 3:ibi malis esse... quam istic ubi, etc.,
id. Fam. 1, 10; 7, 13, 2; 14, 14, 2:istic nunc metuende jace,
Verg. A. 10, 557; Liv. 7, 40 fin.:quid istic tibi negoti est?
Ter. And. 5, 2, 8:tu istic mane,
id. Eun. 5, 2, 70. —Transf., herein, i. e. in this affair, on this occasion:neque istic, neque alibi,
Ter. And. 2, 5, 9: Ausculta. Phi. Istic sum, id. Hec. 1, 2, 39:istic sum, inquit, exspectoque quid respondeas,
I am listening, Cic. Fin. 5, 26, 78 fin.: rem publicam ut vos istic expedistis, ita, pro nostrā parte, etc., i. e. on that side, on your side, Cassiod. ap. Cic. Fam. 12, 13, 4. -
19 istic
1.istic (not isthic), aec, oc, and uc, pron. demonstr. [for iste-ce; v. Neue, Formenl. II. p. 211 sqq.], this same, this, the very (person or thing).I.In gen.A.Substantively:B.isne istic fuit, quem vendidisti?
Plaut. Capt. 5, 3, 10:quid istic narrat,
Ter. Phorm. 5, 8, 6; id. Heaut. 3, 3, 18.—With a subst., usually with special reference to the person addressed, that of yours, that mentioned by or related to you (cf. iste):C.istac lege filiam tuam sponden mihi dari?
Plaut. Trin. 5, 2, 38:cum istoc ornatu,
id. Curc. 1, 1, 2:istic labor,
id. Truc. 2, 6, 40:haud istoc modo solita se me ante appellare,
as you now do, id. ib. 1, 2, 60:istaec praeda,
id. Rud. 4, 7, 16:istic servus,
id. Ps. 2, 4, 47: Sos. Egone? Amph. Tu istic, you yourself, id. Am. 2, 1, 25:quis istic est qui deos tam parvi pendit?
id. Rud. 3, 2, 36:istaec miseria,
id. ib. 2, 1, 45:malum istoc,
id. Bacch. 3, 1, 15:istaec res,
Ter. Hec. 4, 2, 17:circum istaec loca commorari,
Cic. Att. 8, 12, C, 1.—Esp., in neutr. sing. and plur.:II.si istuc ita est,
Varr. R. R. 1, 2:istuc quidem considerabo,
Cic. Ac. 1, 4:ergo istoc magis, quia vanilocu's, vapulabis,
so much the more, Plaut. Am. 1, 1, 222:istoc vilius,
Ter. Ad. 5, 9, 24:dicitur, quidem, istuc, inquit, a Cotta,
Cic. Div. 1, 5, 8:istuc fractum,
id. Pis. 26, 62:non posse istaec sic abire,
id. Att. 14, 1.—With gen.:quid istuc est verbi?
Plaut. Curc. 1, 1, 32:istuc aeta tis homo,
Ter. Heaut. 1, 1, 58; id. Phorm. 5, 8, 1.—Esp., with the demonstr. particle ce, and in interrogations cine:2.istucine interminata sum hinc abiens tibi?
Ter. Eun. 5. 1, 14; Plaut. Ps. 3, 2, 58:istocine pacto me adjutas?
id. ib. 1, 1, 81:istaece ridicularia,
id. Truc. 3, 2, 16.—Hence,istic (old form isti, Plaut. Capt. 2, 2, 28 Brix ad loc.; id. Ep. 5, 2, 56; Verg. A. 2, 661; 10, 557 Rib.), adv. [for isti-ce], there, in that place, here.I.Lit., of place:II.cave cuiquam indicassis aurum meum esse istic,
Plaut. Aul. 4, 2, 1:Heus! vos pueri! Quid istic agitis?
id. Most. 4, 2, 30:quid istic habitat,
id. Cist. 2, 3, 55:intellego te re istic prodesse: hic ne verbo quidem levare me posse,
Cic. Att. 3, 12, 3:ibi malis esse... quam istic ubi, etc.,
id. Fam. 1, 10; 7, 13, 2; 14, 14, 2:istic nunc metuende jace,
Verg. A. 10, 557; Liv. 7, 40 fin.:quid istic tibi negoti est?
Ter. And. 5, 2, 8:tu istic mane,
id. Eun. 5, 2, 70. —Transf., herein, i. e. in this affair, on this occasion:neque istic, neque alibi,
Ter. And. 2, 5, 9: Ausculta. Phi. Istic sum, id. Hec. 1, 2, 39:istic sum, inquit, exspectoque quid respondeas,
I am listening, Cic. Fin. 5, 26, 78 fin.: rem publicam ut vos istic expedistis, ita, pro nostrā parte, etc., i. e. on that side, on your side, Cassiod. ap. Cic. Fam. 12, 13, 4. -
20 labor
1.lābor, lapsus ( inf. parag. labier, Hor. Ep. 2, 1, 94; part. labundus, Att. ap. Non. 504, 31; Trag. Fragm. v. 570 Rib.), 3, v. dep. n. [cf. lăbo; Sanscr. lamb- (ramb-), to glide, fall], to move gently along a smooth surface, to fall, slide; to slide, slip, or glide down, to fall down, to sink as the beginning of a fall; constr. absol., or with ad, in, inter, per, sub, super, ab, de, ex, or with abl. alone.I.Lit.A.In gen.1.Of living beings:2.non squamoso labuntur ventre cerastae,
Prop. 3 (4), 22, 27:per sinus crebros et magna volumina labens,
Ov. M. 15, 721:pigraque labatur circa donaria serpens,
Ov. Am. 2, 13, 13:ille inter vestes et levia pectora lapsus volvitur,
Verg. A. 7, 349: (angues) in diversum lapsi, Jul. Obseq. 119.—Of floating:ut rate felice pacata per aequora labar,
Ov. H. 10, 65:dum Stygio gurgite labor,
id. M. 5, 504:tua labens navita aqua,
Prop. 2, 26 (3, 21), 8.—Of flying:tollunt se celeres, liquidumque per aera lapsae,
Verg. A. 6, 202:vade, age, nate, voca Zephyros et labere pennis,
id. ib. 4, 223:pennis lapsa per auras,
Ov. M. 8, 51:labere, nympha, polo,
Verg. A. 11, 588.—Of sinking, slipping down:labor, io! cara lumina conde manu,
Ov. A. A. 7, 342:labitur infelix (equus),
Verg. G. 3, 498; cf. Luc. 5, 799:labitur exsanguis,
Verg. A. 11, 818; 5, 181:super terram,
Ov. M. 13, 477:equo,
Hor. S. 2, 1, 15:temone,
Verg. A. 12, 470 [p. 1024] limite, Luc. 9, 712:in vulnera,
id. 7, 604:in colla mariti,
Val. Fl. 2, 425:alieno vulnere,
Luc. 2, 265:in rivo,
Cic. Fat. 3, 5:pondere lapsi pectoris arma sonant,
Luc. 7, 572.—Of gliding upwards: celeri fuga sub sidera,
Verg. A. 3, 243.—Of things:B.splendida signa videntur labier,
Lucr. 4, 445; Cic. Tusc. 4, 18, 42:umor in genas Furtim labitur,
Hor. C. 1, 13, 7:stellas Praecipites caelo labi,
Verg. G. 1, 366:perque genas lacrimae labuntur,
Ov. H. 7, 185; id. M. 2, 656:lapsi de fontibus amnes,
id. ib. 13, 954; cf.:catenae lapsae lacertis sponte sua,
id. ib. 3, 699:lapsuram domum subire,
about to tumble down, id. Ib. 511; Luc. 1, 25; cf.with cado: multa in silvis Lapsa cadunt folia,
Verg. A. 6, 310:ipsaque in Oceanum sidera lapsa cadunt,
Prop. 4 (5), 4, 64:lapsis repente saxis,
Tac. A. 4, 59:ab arbore ramus,
Ov. M. 3, 410.—Of the eyes, to fall, close:labentes, oculos condere,
Ov. Tr. 3, 3, 44:lumina,
Verg. A. 11, 818; Prop. 1, 10, 7; 2, 5, 17.—Transf.1.To glide away, glide along, slip or haste away: labitur uncta carina: volat super impetus undas, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 379 Vahl.); so id. ap. Isid. Orig. 19, 1 (Ann. v. 476 Vahl.); cf.:2.labitur uncta vadis abies,
Verg. A. 8, 91; Cic. Ac. 1, 8, 31:sidera, quae vaga et mutabili ratione labuntur,
id. Univ. 10.—Esp., of a transition in discourse, to pass:a dispositione ad elocutionis praecepta labor,
Quint. 7, 10, 17.—To slip away, escape:II.lapsus custodiā,
Tac. A. 5, 10; 11, 31:e manibus custodientium lapsus,
Curt. 3, 13, 3; Prop. 1, 11, 5; Amm. 26, 3, 3.—Trop.A.In gen., to come or go gently or insensibly, to glide, glide or pass away:B.ilico res foras labitur,
Plaut. Trin. 2, 1, 21:brevitate et celeritate syllabarum labi putat verba proclivius,
Cic. Or. 57; 56:sed labor longius, ad propositum revertor,
id. Div. 2, 37, 79; id. Leg. 1, 19, 52:labitur occulte fallitque volubilis aetas,
Ov. Am. 1, 8, 49:labi somnum sensit in artus,
id. M. 11, 631:nostro illius labatur pectore vultus,
Verg. E. 1, 64.—In partic.1.Of speech, to die away, be lost, not be heard (very rare):2.ne adjectae voces laberentur atque errarent,
Cic. N. D. 2, 57, 114; cf. Sil. 7, 745.—Of time, to glide, pass away, elapse:3.eheu fugaces labuntur anni,
Hor. C. 2, 14, 2:anni tacite labentis origo,
Ov. F. 1, 65:labentia tempora,
id. Tr. 3, 11; id. F. 6, 771; id. Tr. 4, 10, 27:aetas labitur,
Tib. 1, 8, 48; cf.: labente officio, when the attendance or service is ended, Juv. 6, 203.—Pregn., to sink, incline, begin to fall, go to ruin, perish: quantis opibus, quibus de rebus lapsa fortuna accidat, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 396 Vahl.); cf.:4.cetera nasci, occidere, fluere, labi,
Cic. Or. 3, 10:labentem et prope cadentem rem publicam fulcire,
id. Phil. 2, 21, 51:equitem Romanum labentem excepit, fulsit, sustinuit,
id. Rab. Post. 16, 43; id. Ep. ad Brut. 1, 18, 2:sustinuit labentem aciem Antonius,
Tac. H. 3, 23:vidi labentes acies,
Prop. 4 (5), 2, 53:eo citius lapsa res est,
Liv. 3, 33: mores lapsi sunt, id. praef.; Tac. A. 6, 50:fides lapsa,
Ov. H. 2, 102:labentur opes,
will be lost, Tib. 1, 6, 53:res,
Lucr. 4, 1117:hereditas lapsa est,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—To slip or fall away from a thing, to lose it: hac spe lapsus, deceived or disappointed in this hope, Caes. B. G. 5, 55, 3:5.hoc munere,
Sil. 7, 740:facultatibus,
to lose one's property, become poor, Dig. 27, 8, 2, § 11; 26, 7, 9, § 1:mente,
to lose one's senses, go mad, Cels. 5, 26, 13; Suet. Aug. 48; cf.:lapsae mentis error,
Val. Max. 5, 3, 2.—Hence, lapsus, a, um, ruined, unfortunate, Prop. 1, 1, 25. —To fall into or upon, to come or turn to:6.labor eo, ut assentiar Epicuro,
Cic. Ac. 2, 45, 139; id. Att. 4, 5, 2:ad opinionem,
id. Ac. 2, 45, 138:in adulationem,
Tac. A. 4, 6:in gaudia,
Val. Fl. 6, 662:in vitium,
Hor. Ep. 2, 1, 94.—To fall into error, to be mistaken, to err, mistake, commit a fault:7.labi, errare, nescire, decipi et malum et turpe ducimus,
Cic. Off. 1, 6, 18:in aliqua re labi et cadere,
id. Brut. 49, 185:in minimis tenuissimisque rebus,
id. de Or. 1, 37, 169; id. Fam. 2, 7, 1:lapsus est per errorem suum,
id. Q. Fr. 3, 9, 8:consilio,... casu,
id. Agr. 2, 3, 6:propter inprudentiam,
Caes. B. G. 5, 3:in officio,
Cic. Tusc. 2, 4, 12:in verbo,
Ov. Am. 2, 8, 7:ne verbo quidem labi,
Plin. Ep. 2, 3:it vera ratione,
Lucr. 2, 176.—Esp., to fall away from the true faith, to become apostate (eccl. Lat.):2.lapsorum fratrum petulantia,
Cypr. Ep. 30, 1 al.lăbor (old form lăbos, like arbos, honos, etc., Plaut. Trin. 2, 1, 35; id. Truc. 2, 6, 40; Ter. Hec. 3, 1, 6; Varr. ap. Non. 487, 13; Cat. 55, 13; Sall. C. 7, 5; id. J. 100, 4; cf. Quint. 1, 4, 13), ōris, m. [Sanscr. root rabh, to grasp, ā-rabh, to undertake; Gr. alph- in êlphon, earned, alphêma, wages; Germ. Arbeit], labor, toil, exertion (cf.: contentio, opera).I.Lit.:B.ut ingenium est omnium Hominum a labore proclive ad libidinem,
Ter. And. 1, 1, 51:haud existimans quanto labore partum,
id. Phorm. 1, 1, 12:interest aliquid inter laborem et dolorem: sunt finitima omnino, sed tamen differt aliquid. Labor est functio quaedam vel animi vel corporis, gravioris operis et muneris: dolor autem motus asper in corpore alienus a sensibus,
Cic. Tusc. 2, 15, 35:corporis,
id. Cael. 17, 39:res est magni laboris,
id. de Or. 1, 33, 150:laborem sibi sumere et alteri imponere,
id. Mur. 18, 38:sumptum et laborem insumere in rem aliquam,
id. Inv. 2, 38, 113; cf. id. Verr. 2, 3, 98, § 227:multum operae laborisque consumere,
id. de Or. 1, 55, 234:laborem sustinere,
id. Att. 1, 17, 6:exantlare,
id. Ac. 2, 34, 108:suscipere,
id. Opt. Gen. Or. 5, 13:subire,
id. Att. 3, 15, 7:capere,
id. Rosc. Com. 16, 49:labores magnos excipere,
id. Brut. 69, 243:se in magnis laboribus exercere,
id. Arch. 11, 28:summi laboris esse,
capable of great exertion, Caes. B. G. 4, 2, 2:laborem levare alicui,
Cic. Or. 34, 120:detrahere,
id. Fam. 3, 6, 5:ex labore se reficere,
Caes. B. G. 3, 5; 5, 11:victus suppeditabatur sine labore,
Cic. Sest. 48, 103:non est quod existumes, ullam esse sine labore virtutem,
Sen. Vit. Beat. 25, 5; Suet. Ner. 52; Quint. 2, 12, 12; cf.:nullo labore,
Cic. Dom. 34, 91; id. Sest. 40, 87; id. Tusc. 2, 22, 51:quantum meruit labor,
Juv. 7, 216:reddere sua dona labori,
id. 16, 57:numerenter labores,
be valued, id. 9, 42.—In partic.1.Pregn., drudgery, hardship, fatigue, distress, trouble, pain, suffering (mostly poet. and late Lat.; syn. aerumna): decet id pati animo aequo;2.si id facietis, levior labos erit,
Plaut. Capt. 2, 1, 2:propter meum caput labores homini evenisse optumo,
id. ib. 5, 1, 25:cum labore magno et misere vivere,
id. Aul. prol. 14; id. Ps. 2, 4, 2:hoc evenit in labore atque in dolore,
id. ib. 2, 3, 20:vel in labore meo vel in honore,
Cic. Fam. 15, 18:Iliacos audire labores,
Verg. A. 4, 78:mox et frumentis labor additus, ut mala culmos Esset rubigo,
id. G. 1, 150:belli labores,
id. A. 11, 126; cf. id. ib. 2, 619;12, 727: labor militiae,
Juv. 16, 52:castrorum labores,
id. 14, 198:Lucinae labores,
Verg. G. 4, 340:cor de labore pectus tundit,
Plaut. Cas. 2, 6, 63:hoc medicamentum sine magno labore cadere cogit haemorrhoidas,
Scrib. 227:litterarius, = opus,
Aug. Conf. 9, 2;id. cont. Jul. 6, 21: meos labores legere,
id. de Don. Pers. 68.—Of sickness: valetudo crescit, accrescit labor. Plaut. Curc. 2, 1, 4:sulphurosi fontes labores nervorum reficiunt,
Vitr. 8, 3, 4.—Of danger:maximus autem earum (apium) labor est initio veris,
Col. 9, 13, 2.—Prov.:jucundi acti labores,
Cic. Fin. 2, 32, 105:suavis laborum est praeteritorum memoria,
id. ib. —Poet.a.Labores solis, eclipses of the sun, Verg. A. 1, 742 Forbig. ad loc.; so,b.defectus solis varios lunaeque labores,
id. G. 1, 478; Sil. 14, 378. —Of plants:3.hunc laborem perferre,
i. e. growth, Verg. G. 2, 343.—Personified: Lăbos, toil, in the lower world, Verg. A. 6, 277.—II.Meton., of the products of labor.a.Work, workmanship of an artist ( poet.):b.operum,
Verg. A. 1, 455:hic labor ille domūs,
id. ib. 6, 27:nec non Polycleti multus ubique labor,
Juv. 8, 104. —Of cultivated plants, crops, etc.:c.ruit arduus aether et pluvia ingenti sata laeta boumque labores Diluit,
Verg. G. 1, 325; cf.:haec cum sint hominumque boumque labores,
id. ib. 1, 118: Juppiter Grandine dilapidans hominumque boumque labores, Col. poët. 10, 330; Verg. A. 2, 284; 306.—Labores uteri, i. e. children, Claud. Rapt. Pros. 1, 193.
См. также в других словарях:
levare (1) — {{hw}}{{levare (1)}{{/hw}}A v. tr. (io levo ) 1 Alzare, sollevare: levare gli occhi al cielo | Levare il bollore, cominciare a bollire | Levare un grido, lamentarsi | Levare l ancora, salpare. 2 Togliere, rimuovere, portar via: levare un divieto … Enciclopedia di italiano
levare — [lat. lĕvare alleviare, alleggerire, alzare , der. di lĕvis leggero ] (io lèvo, ecc.). ■ v. tr. 1. a. [spingere verso l alto: l. le braccia ; l. il capo ] ▶◀ alzare, innalzare, sollevare, (fam.) tirare su. ‖ drizzare, raddrizzare. ◀▶ abbassare,… … Enciclopedia Italiana
Levare — Levaré Levaré Administration Pays France Région Pays de la Loire Département Mayenne Arrondissement Mayenne Canton Gorron … Wikipédia en Français
Leváre — (Village) Administration Pays Slovaquie … Wikipédia en Français
Levaré — País … Wikipedia Español
Leváre — Levare is a village and municipality in Revúca District in the Banská Bystrica Region of Slovakia.External links*http://www.statistics.sk/mosmis/eng/run.html … Wikipedia
Levaré — is a village and commune in the Mayenne département of north western France.ee also*Communes of the Mayenne department … Wikipedia
levare — index assuage, elevate, extenuate Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
levare — obs. Sc. form of laver n.2 … Useful english dictionary
levare — le·và·re v.tr., s.m. I. v.tr. (io lèvo) FO I 1a. alzare, tirare su, sollevare: levare il bicchiere in un brindisi | levare l ancora, salpare Contrari: inclinare. I 1b. tener sollevato e trasportare un carico: è capace di levare bauli pesantissimi … Dizionario italiano
Levaré — 48° 25′ 07″ N 0° 54′ 46″ W / 48.4186111111, 0.912777777778 … Wikipédia en Français