Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

Sicca

  • 1 Sicca

    Sicca, ae, f., a border-town on the east of Numidia, with a temple of Venus, now Kef, Plin. 5, 3, 2, § 22; Sall. J. 56, 3; Val. Max. 2, 6, 15.—Hence, Siccenses, ĭum, m., the inhabitants of Sicca, Sall. J. 56, 4 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > Sicca

  • 2 sicca

    siccus, a, um, adj. [cf. Sanscr. cush, to dry up; Gr. auô], dry.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.

    aridus): arena,

    Verg. G. 1, 389:

    fauces fluminum,

    id. ib. 4, 427:

    siccāque in rupe resedit,

    id. A. 5, 180:

    litus,

    id. ib. 6, 162:

    siccum et sine umore ullo solum,

    Quint. 2, 4, 8:

    glebae,

    Hor. Epod. 16, 55:

    agri,

    id. S. 2, 4, 15:

    lacus,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 11:

    regio,

    Curt. 9, 10, 2:

    via (opp. palustris),

    Dig. 43, 8, 2, § 32 et saep.— Sup.:

    horreum siccissimum,

    Col. 12, 15, 2:

    oculi,

    tearless, Quint. 6, 2, 27; Prop. 1, 17, 11; Hor. C. 1, 3, 18; so,

    lumina,

    Tib. 1, 1, 66; Luc. 9, 1044:

    genae,

    Prop. 4 (5), 11, 80; Ov. H. 11, 10:

    decurrere pedibus super aequora siccis,

    id. M. 14, 50;

    and, transf.: siccus aerumnas tuli,

    tearless, Sen. Herc. Oet. 1270:

    pocula,

    Tib. 3, 6, 18:

    urna,

    Hor. C. 3, 11, 23:

    panis,

    dry bread, Sen. Ep. 83, 6; Plin. 22, 25, 68, § 139:

    agaricum manducatum siccum,

    id. 26, 7, 18, § 32; Capitol. Anton. 13; Vop. Tac. 11:

    spolia non sanguine sicca suo,

    Prop. 4 (5), 10, 12:

    cuspis,

    Stat. Th. 8, 383:

    ensis,

    Sen. Troad. 50.—With gen.:

    sicci stimulabant sanguinis enses,

    i. e. bloodless, Sil. 7, 213:

    carinae,

    standing dry, Hor. C. 1, 4, 2:

    magna minorque ferae (i. e. ursa major et minor), utraque sicca,

    i. e. that do not dip into, set beneath the sea, Ov. Tr. 4, 3, 2; so,

    signa,

    id. ib. 4, 9, 18:

    aquae,

    i. e. snow, Mart. 4, 3, 7:

    vox,

    dried up with heat, husky, Ov. M. 2, 278 et saep.—
    2.
    As subst.: siccum, i; and plur.: sicca, ōrum, n., dry land, a dry place; dry places:

    donec rostra tenent siccum,

    Verg. A. 10, 301:

    in sicco,

    on the dry land, on the shore, Prop. 3, 10 (9), 6; Verg. G. 1, 363; Liv. 1, 4; Plin. 9, 8, 8, § 27; 26, 7, 22, § 39:

    ut aqua piscibus, ut sicca terrenis, circumfusus nobis spiritus volucribus convenit,

    Quint. 12, 11, 13:

    harundo, quae in siccis provenit,

    Plin. 16, 36, 66, § 165; so,

    in siccis,

    id. 17, 22, 35, § 170.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the weather, dry, without rain:

    sive annus siccus est... seu pluvius,

    Col. 3, 20, 1:

    ver,

    Plin. 11, 29, 35, § 101:

    aestivi tempora sicca Canis,

    Tib. 1, 4, 6;

    for which: incipit et sicco fervere terra Cane,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 4:

    sole dies referente siccos,

    Hor. C. 3, 29, 20:

    siccis aër fervoribus ustus,

    Ov. M. 1, 119:

    caelum,

    Plin. 18, 12, 31, § 123:

    ventus,

    id. 2, 47, 48, § 126; Luc. 4, 50:

    luna,

    Prop. 2, 17 (3, 9), 15; Plin. 17, 9, 8, § 57; cf. id. 17, 14, 24, § 112:

    nubes,

    i. e. without rain, Luc. 4, 331:

    hiemps,

    without snow, Ov. Am. 3, 6, 106.—
    2.
    Of the human body, dry, as a healthy state (opp. rheumy, catarrhal, tumid, etc.), firm, solid, vigorous:

    (mulier) sicca, succida,

    Plaut. Mil. 3, 1, 192; Petr. 37:

    corpora sicciora cornu,

    Cat. 23, 12:

    corpora graciliora siccioraque,

    Plin. 34, 8, 19, § 65:

    (puella) Nec bello pede... nec ore sicco,

    free from saliva, Cat. 43, 3; cf.

    tussis,

    without expectoration, Cels. 4, 6:

    medicamentum,

    causing dryness, Scrib. Comp. 71. —
    3.
    Dry, thirsty:

    nimis diu sicci sumus,

    Plaut. Pers. 5, 2, 41; cf.:

    siti sicca sum,

    id. Curc. 1, 2, 26; 1, 2, 22; id. Ps. 1, 2, 51; Hor. S. 2, 2, 14:

    faucibus siccis,

    fasting, Verg. A. 2, 358.—
    b.
    Transf., abstemious, temperate, sober (syn. sobrius): Art. Ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem, etc. Pa. At nunc dehinc scito, illum ante omnes... Madidum, nihili, incontinentem, Plaut. As. 5, 2, 7; so (opp. vinolentus) Cic. Ac. 2, 27, 88; id. Agr. 1, 1, 1; id. Fragm. ap. Non. 395, 4 (opp. vinolenti); Sen. Ep. 18, 3; Hor. S. 2, 3, 281; id. C. 4, 5, 39:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    id. ib. 1, 18, 3; id. Ep. 1, 19, 9; 1, 17, 12.—
    II.
    Trop.
    1.
    Firm, solid (acc. to I. B. 2.):

    (Attici) sani duntaxat et sicci habeantur,

    Cic. Opt. Gen. 3, 8; cf.:

    nihil erat in ejus oratione nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    id. Brut. 55, 202; Quint. 2, 4, 6.—
    2.
    Of style, dry, insipid, jejune (acc. to I. B. 3.):

    siccum et sollicitum et contractum dicendi propositum,

    Quint. 11, 1, 32:

    sicca et incondita et propemodum jejuna oratio,

    Gell. 14, 1, 32:

    durus et siccus,

    Tac. Or. 21:

    ne sicci omnino atque aridi pueri rhetoribus traderentur,

    ignorant, unformed, unprepared, Suet. Gram. 4.—
    3.
    Dry, cold:

    medullae,

    i. e. void of love, cold, Prop. 2, 12 (3, 3), 17; so,

    puella,

    Ov. A. A. 2, 686; Mart. 11, 81, 2; cf. id. 11, 17, 8.—Hence, adv.: siccē, dryly, without wet or damp (very rare; perh. only in the two foll. passages).
    A.
    Lit.:

    ut bos sicce stabuletur,

    Col. 6, 12, 2.—
    B.
    Trop.:

    eos solos Attice dicere, id est quasi sicce et integre,

    firmly, solidly, Cic. Opt. Gen. 4, 12; v. supra, II.

    Lewis & Short latin dictionary > sicca

  • 3 siccum

    siccus, a, um, adj. [cf. Sanscr. cush, to dry up; Gr. auô], dry.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.

    aridus): arena,

    Verg. G. 1, 389:

    fauces fluminum,

    id. ib. 4, 427:

    siccāque in rupe resedit,

    id. A. 5, 180:

    litus,

    id. ib. 6, 162:

    siccum et sine umore ullo solum,

    Quint. 2, 4, 8:

    glebae,

    Hor. Epod. 16, 55:

    agri,

    id. S. 2, 4, 15:

    lacus,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 11:

    regio,

    Curt. 9, 10, 2:

    via (opp. palustris),

    Dig. 43, 8, 2, § 32 et saep.— Sup.:

    horreum siccissimum,

    Col. 12, 15, 2:

    oculi,

    tearless, Quint. 6, 2, 27; Prop. 1, 17, 11; Hor. C. 1, 3, 18; so,

    lumina,

    Tib. 1, 1, 66; Luc. 9, 1044:

    genae,

    Prop. 4 (5), 11, 80; Ov. H. 11, 10:

    decurrere pedibus super aequora siccis,

    id. M. 14, 50;

    and, transf.: siccus aerumnas tuli,

    tearless, Sen. Herc. Oet. 1270:

    pocula,

    Tib. 3, 6, 18:

    urna,

    Hor. C. 3, 11, 23:

    panis,

    dry bread, Sen. Ep. 83, 6; Plin. 22, 25, 68, § 139:

    agaricum manducatum siccum,

    id. 26, 7, 18, § 32; Capitol. Anton. 13; Vop. Tac. 11:

    spolia non sanguine sicca suo,

    Prop. 4 (5), 10, 12:

    cuspis,

    Stat. Th. 8, 383:

    ensis,

    Sen. Troad. 50.—With gen.:

    sicci stimulabant sanguinis enses,

    i. e. bloodless, Sil. 7, 213:

    carinae,

    standing dry, Hor. C. 1, 4, 2:

    magna minorque ferae (i. e. ursa major et minor), utraque sicca,

    i. e. that do not dip into, set beneath the sea, Ov. Tr. 4, 3, 2; so,

    signa,

    id. ib. 4, 9, 18:

    aquae,

    i. e. snow, Mart. 4, 3, 7:

    vox,

    dried up with heat, husky, Ov. M. 2, 278 et saep.—
    2.
    As subst.: siccum, i; and plur.: sicca, ōrum, n., dry land, a dry place; dry places:

    donec rostra tenent siccum,

    Verg. A. 10, 301:

    in sicco,

    on the dry land, on the shore, Prop. 3, 10 (9), 6; Verg. G. 1, 363; Liv. 1, 4; Plin. 9, 8, 8, § 27; 26, 7, 22, § 39:

    ut aqua piscibus, ut sicca terrenis, circumfusus nobis spiritus volucribus convenit,

    Quint. 12, 11, 13:

    harundo, quae in siccis provenit,

    Plin. 16, 36, 66, § 165; so,

    in siccis,

    id. 17, 22, 35, § 170.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the weather, dry, without rain:

    sive annus siccus est... seu pluvius,

    Col. 3, 20, 1:

    ver,

    Plin. 11, 29, 35, § 101:

    aestivi tempora sicca Canis,

    Tib. 1, 4, 6;

    for which: incipit et sicco fervere terra Cane,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 4:

    sole dies referente siccos,

    Hor. C. 3, 29, 20:

    siccis aër fervoribus ustus,

    Ov. M. 1, 119:

    caelum,

    Plin. 18, 12, 31, § 123:

    ventus,

    id. 2, 47, 48, § 126; Luc. 4, 50:

    luna,

    Prop. 2, 17 (3, 9), 15; Plin. 17, 9, 8, § 57; cf. id. 17, 14, 24, § 112:

    nubes,

    i. e. without rain, Luc. 4, 331:

    hiemps,

    without snow, Ov. Am. 3, 6, 106.—
    2.
    Of the human body, dry, as a healthy state (opp. rheumy, catarrhal, tumid, etc.), firm, solid, vigorous:

    (mulier) sicca, succida,

    Plaut. Mil. 3, 1, 192; Petr. 37:

    corpora sicciora cornu,

    Cat. 23, 12:

    corpora graciliora siccioraque,

    Plin. 34, 8, 19, § 65:

    (puella) Nec bello pede... nec ore sicco,

    free from saliva, Cat. 43, 3; cf.

    tussis,

    without expectoration, Cels. 4, 6:

    medicamentum,

    causing dryness, Scrib. Comp. 71. —
    3.
    Dry, thirsty:

    nimis diu sicci sumus,

    Plaut. Pers. 5, 2, 41; cf.:

    siti sicca sum,

    id. Curc. 1, 2, 26; 1, 2, 22; id. Ps. 1, 2, 51; Hor. S. 2, 2, 14:

    faucibus siccis,

    fasting, Verg. A. 2, 358.—
    b.
    Transf., abstemious, temperate, sober (syn. sobrius): Art. Ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem, etc. Pa. At nunc dehinc scito, illum ante omnes... Madidum, nihili, incontinentem, Plaut. As. 5, 2, 7; so (opp. vinolentus) Cic. Ac. 2, 27, 88; id. Agr. 1, 1, 1; id. Fragm. ap. Non. 395, 4 (opp. vinolenti); Sen. Ep. 18, 3; Hor. S. 2, 3, 281; id. C. 4, 5, 39:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    id. ib. 1, 18, 3; id. Ep. 1, 19, 9; 1, 17, 12.—
    II.
    Trop.
    1.
    Firm, solid (acc. to I. B. 2.):

    (Attici) sani duntaxat et sicci habeantur,

    Cic. Opt. Gen. 3, 8; cf.:

    nihil erat in ejus oratione nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    id. Brut. 55, 202; Quint. 2, 4, 6.—
    2.
    Of style, dry, insipid, jejune (acc. to I. B. 3.):

    siccum et sollicitum et contractum dicendi propositum,

    Quint. 11, 1, 32:

    sicca et incondita et propemodum jejuna oratio,

    Gell. 14, 1, 32:

    durus et siccus,

    Tac. Or. 21:

    ne sicci omnino atque aridi pueri rhetoribus traderentur,

    ignorant, unformed, unprepared, Suet. Gram. 4.—
    3.
    Dry, cold:

    medullae,

    i. e. void of love, cold, Prop. 2, 12 (3, 3), 17; so,

    puella,

    Ov. A. A. 2, 686; Mart. 11, 81, 2; cf. id. 11, 17, 8.—Hence, adv.: siccē, dryly, without wet or damp (very rare; perh. only in the two foll. passages).
    A.
    Lit.:

    ut bos sicce stabuletur,

    Col. 6, 12, 2.—
    B.
    Trop.:

    eos solos Attice dicere, id est quasi sicce et integre,

    firmly, solidly, Cic. Opt. Gen. 4, 12; v. supra, II.

    Lewis & Short latin dictionary > siccum

  • 4 siccus

    siccus, a, um, adj. [cf. Sanscr. cush, to dry up; Gr. auô], dry.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (mostly poet. and in post-Aug. prose; cf.

    aridus): arena,

    Verg. G. 1, 389:

    fauces fluminum,

    id. ib. 4, 427:

    siccāque in rupe resedit,

    id. A. 5, 180:

    litus,

    id. ib. 6, 162:

    siccum et sine umore ullo solum,

    Quint. 2, 4, 8:

    glebae,

    Hor. Epod. 16, 55:

    agri,

    id. S. 2, 4, 15:

    lacus,

    Prop. 2, 14 (3, 6), 11:

    regio,

    Curt. 9, 10, 2:

    via (opp. palustris),

    Dig. 43, 8, 2, § 32 et saep.— Sup.:

    horreum siccissimum,

    Col. 12, 15, 2:

    oculi,

    tearless, Quint. 6, 2, 27; Prop. 1, 17, 11; Hor. C. 1, 3, 18; so,

    lumina,

    Tib. 1, 1, 66; Luc. 9, 1044:

    genae,

    Prop. 4 (5), 11, 80; Ov. H. 11, 10:

    decurrere pedibus super aequora siccis,

    id. M. 14, 50;

    and, transf.: siccus aerumnas tuli,

    tearless, Sen. Herc. Oet. 1270:

    pocula,

    Tib. 3, 6, 18:

    urna,

    Hor. C. 3, 11, 23:

    panis,

    dry bread, Sen. Ep. 83, 6; Plin. 22, 25, 68, § 139:

    agaricum manducatum siccum,

    id. 26, 7, 18, § 32; Capitol. Anton. 13; Vop. Tac. 11:

    spolia non sanguine sicca suo,

    Prop. 4 (5), 10, 12:

    cuspis,

    Stat. Th. 8, 383:

    ensis,

    Sen. Troad. 50.—With gen.:

    sicci stimulabant sanguinis enses,

    i. e. bloodless, Sil. 7, 213:

    carinae,

    standing dry, Hor. C. 1, 4, 2:

    magna minorque ferae (i. e. ursa major et minor), utraque sicca,

    i. e. that do not dip into, set beneath the sea, Ov. Tr. 4, 3, 2; so,

    signa,

    id. ib. 4, 9, 18:

    aquae,

    i. e. snow, Mart. 4, 3, 7:

    vox,

    dried up with heat, husky, Ov. M. 2, 278 et saep.—
    2.
    As subst.: siccum, i; and plur.: sicca, ōrum, n., dry land, a dry place; dry places:

    donec rostra tenent siccum,

    Verg. A. 10, 301:

    in sicco,

    on the dry land, on the shore, Prop. 3, 10 (9), 6; Verg. G. 1, 363; Liv. 1, 4; Plin. 9, 8, 8, § 27; 26, 7, 22, § 39:

    ut aqua piscibus, ut sicca terrenis, circumfusus nobis spiritus volucribus convenit,

    Quint. 12, 11, 13:

    harundo, quae in siccis provenit,

    Plin. 16, 36, 66, § 165; so,

    in siccis,

    id. 17, 22, 35, § 170.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the weather, dry, without rain:

    sive annus siccus est... seu pluvius,

    Col. 3, 20, 1:

    ver,

    Plin. 11, 29, 35, § 101:

    aestivi tempora sicca Canis,

    Tib. 1, 4, 6;

    for which: incipit et sicco fervere terra Cane,

    Prop. 2, 28 (3, 24), 4:

    sole dies referente siccos,

    Hor. C. 3, 29, 20:

    siccis aër fervoribus ustus,

    Ov. M. 1, 119:

    caelum,

    Plin. 18, 12, 31, § 123:

    ventus,

    id. 2, 47, 48, § 126; Luc. 4, 50:

    luna,

    Prop. 2, 17 (3, 9), 15; Plin. 17, 9, 8, § 57; cf. id. 17, 14, 24, § 112:

    nubes,

    i. e. without rain, Luc. 4, 331:

    hiemps,

    without snow, Ov. Am. 3, 6, 106.—
    2.
    Of the human body, dry, as a healthy state (opp. rheumy, catarrhal, tumid, etc.), firm, solid, vigorous:

    (mulier) sicca, succida,

    Plaut. Mil. 3, 1, 192; Petr. 37:

    corpora sicciora cornu,

    Cat. 23, 12:

    corpora graciliora siccioraque,

    Plin. 34, 8, 19, § 65:

    (puella) Nec bello pede... nec ore sicco,

    free from saliva, Cat. 43, 3; cf.

    tussis,

    without expectoration, Cels. 4, 6:

    medicamentum,

    causing dryness, Scrib. Comp. 71. —
    3.
    Dry, thirsty:

    nimis diu sicci sumus,

    Plaut. Pers. 5, 2, 41; cf.:

    siti sicca sum,

    id. Curc. 1, 2, 26; 1, 2, 22; id. Ps. 1, 2, 51; Hor. S. 2, 2, 14:

    faucibus siccis,

    fasting, Verg. A. 2, 358.—
    b.
    Transf., abstemious, temperate, sober (syn. sobrius): Art. Ego praeter alios meum virum fui rata Siccum, frugi, continentem, etc. Pa. At nunc dehinc scito, illum ante omnes... Madidum, nihili, incontinentem, Plaut. As. 5, 2, 7; so (opp. vinolentus) Cic. Ac. 2, 27, 88; id. Agr. 1, 1, 1; id. Fragm. ap. Non. 395, 4 (opp. vinolenti); Sen. Ep. 18, 3; Hor. S. 2, 3, 281; id. C. 4, 5, 39:

    siccis omnia dura deus proposuit,

    id. ib. 1, 18, 3; id. Ep. 1, 19, 9; 1, 17, 12.—
    II.
    Trop.
    1.
    Firm, solid (acc. to I. B. 2.):

    (Attici) sani duntaxat et sicci habeantur,

    Cic. Opt. Gen. 3, 8; cf.:

    nihil erat in ejus oratione nisi sincerum, nihil nisi siccum atque sanum,

    id. Brut. 55, 202; Quint. 2, 4, 6.—
    2.
    Of style, dry, insipid, jejune (acc. to I. B. 3.):

    siccum et sollicitum et contractum dicendi propositum,

    Quint. 11, 1, 32:

    sicca et incondita et propemodum jejuna oratio,

    Gell. 14, 1, 32:

    durus et siccus,

    Tac. Or. 21:

    ne sicci omnino atque aridi pueri rhetoribus traderentur,

    ignorant, unformed, unprepared, Suet. Gram. 4.—
    3.
    Dry, cold:

    medullae,

    i. e. void of love, cold, Prop. 2, 12 (3, 3), 17; so,

    puella,

    Ov. A. A. 2, 686; Mart. 11, 81, 2; cf. id. 11, 17, 8.—Hence, adv.: siccē, dryly, without wet or damp (very rare; perh. only in the two foll. passages).
    A.
    Lit.:

    ut bos sicce stabuletur,

    Col. 6, 12, 2.—
    B.
    Trop.:

    eos solos Attice dicere, id est quasi sicce et integre,

    firmly, solidly, Cic. Opt. Gen. 4, 12; v. supra, II.

    Lewis & Short latin dictionary > siccus

  • 5 siccus

        siccus adj.,     dry: harena, V.: fauces fluminum, V.: siccāque in rupe resedit, V.: agri, H.: regio, Cu.: oculi, tearless, H.: decurrere pedibus super aequora siccis, O.: carinae, standing dry, H.: Magna minorque ferae (i. e. Ursa Maior et Minor), utraque sicca, i. e. that do not dip into the sea, O.—As subst n., dry land, a dry place: Donec rostra tenent siccum, V.: in sicco, on the shore, L. —Of the weather, dry, without rain: Sole dies referente siccos, H.: siccis aër fervoribus ustus, O.: hiemps, without snow, O.—Dry, thirsty: siccus, inanis Sperne cibum vilem, H.: ore sicco, free from saliva, Ct.: Faucibus siccis, fasting, V.— Abstemious, temperate, sober: consilia siccorum: dicimus Sicci mane, H.—Fig., firm, solid: (Attici) sani et sicci dumtaxat habeantur: nihil erat in eius oratione nisi siccum atque sanum.—Dry, cold: puella, loveless, O.
    * * *
    sicca, siccum ADJ

    Latin-English dictionary > siccus

  • 6 sobrius

    sōbrĭus ( sōbrĕus), a, um ( comp. sobrior, Laber. ap. Charis. p. 64; elsewhere not compared), adj. [cf. Gr. sôphrôn, saos; Lat. sanus], not drunk, sober (freq. and class.).
    I.
    Lit., opp. vinolentus, Cic. Ac. 2, 17, 52; so id. Or. 28, 99;

    opp. vino madens,

    Plaut. Truc. 4, 4, 2;

    opp. madidus,

    id. Am. 3, 4, 18; cf. Hor. S. 2, 3, 5; Cato Utic. ap. Suet. Caes. 53; and ap. Quint. 8, 2, 9;

    opp. ebrius,

    Sen. Ep. 18, 4 (with siccus); Mart. 3, 16, 3;

    opp. temulentus,

    Tac. A. 13, 15 et saep.:

    male sobrius, i. e. ebrius,

    Tib. 1, 10, 51; Ov. F. 6, 785.—
    B.
    Transf., of things ( poet. and post-Aug. prose; cf.

    ebrius): pocula,

    Tib. 1, 6, 28 (24):

    lympha mixta mero,

    id. 2, 1, 46:

    nox,

    in which there was no drinking, Prop. 3, 17 (4, 16), 11; cf.

    convictus,

    Tac. A. 13, 15:

    uva,

    not intoxicating, Plin. 14, 3, 4, § 31:

    rura,

    that furnish no wine, Stat. S. 4, 2, 37; cf. Suet. Dom. 7:

    sobrium vicum Romae dictum putant, vel quod in eo nulla taberna fuerit, vel quod in eo Mercurio lacte, non vino supplicabatur, Fest. pp. 296 and 297 Müll.: non sobria verba,

    i. e. of a drunken person, Mart. 1, 28, 5:

    paupertas,

    Claud. IV. Cons. Hon. 411:

    lares pauperes nostros, sed plane sobrios revisamus,

    App. M. 5, p. 163, 31.—
    II.
    In gen., sober, moderate, temperate, continent:

    parcus ac sobrius,

    Ter. Ad. 1, 2, 15: vigilans ac sollers, sicca, sana, sobria, Afran. ap. Non. 21, 33 (Com. Rel. p. 148 Rib.):

    homines frugi ac sobrii,

    Cic. Verr. 2, 3, 27, § 67:

    auream quisquis mediocritatem Diligit... caret invidendā Sobrius aulā,

    Hor. C. 2, 10, 8; Vell. 2, 63, 1:

    non aestimatur voluptas illa Epicuri, quam sobria et sicca sit,

    Sen. Vit. Beat. 12, 4:

    corda,

    Stat. S. 5, 1, 78:

    vetus illa Romana virtus et sobria,

    Amm. 15, 4, 3;

    opp. libidinosus,

    Lact. 3, 26, 7.—
    B.
    Trop., of the mind, sober, even-minded, clever, sensible, prudent, reasonable, cautious (syn.:

    mentis compos, sanus): satin' sanus es aut sobrius?

    Ter. Heaut. 4, 3, 29; cf.:

    satis credis sobriam esse,

    id. Eun. 4, 4, 36:

    tu homo non es sobrius,

    id. And. 4, 4, 39:

    vigilantes homines, sobrii, industrii,

    Cic. Cael. 31, 74: [p. 1715] diligentes et memores et sobrii oratores, id. de Or. 2, 32, 140;

    opp. iracundus,

    Vell. 2, 41, 1:

    alte sobria ferre pedem,

    prudently, Ov. Am. 1, 12, 6.—Of things:

    opera Proba et sapiens et sobria,

    Plaut. Pers. 4, 5, 2:

    ingenium siccum ac sobrium,

    Sen. Ep. 114, 3:

    violenta et rapida Carneades dicebat, modesta Diogenes et sobria,

    Gell. 7, 14, 10.—Hence, adv.: sōbrĭē (acc. to II. A. and B.).
    1.
    Moderately, temperately, frugally: vivere (with parce, continenter, severe;

    opp. diffluere luxuriā),

    Cic. Off. 1, 30, 106.—
    2.
    Prudently, sensibly, circumspectly, = prudenter:

    ut hoc sobrie agatur,

    Plaut. Capt. 2, 1, 29:

    curare aliquid,

    id. Mil. 3, 1, 215:

    hanc rem accurare,

    id. Ps. 4, 1, 29; id. Pers. 4, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > sobrius

  • 7 re-levō

        re-levō āvī, ātus, āre,    to life up, raise: e terrā corpus, O.: in cubitum membra, O.—To free from a bu<*>den, make light, lighten: epistulam graviorem pellectione: Ut relevent vimina curva favi (i. e. exonerare), O.: minimo ut relevere labore, i. e. be delivered, O.—Fig., to relieve, free, lighten, ease, soothe, alleviate, mitigate: curā et metu esse relevati: pectora sicca mero, O.: a curā mens rele vata est, O.: me, console: animum, T.: ut cibi satie tas et fastidium relevatur: casūs, O.: sitim, O.

    Latin-English dictionary > re-levō

  • 8 tum

        tum adv., of time    [3 TA-].—Of time past, then, at that time, in those times: placuit tum id mihi, T.: qui tum vexare cupiebant: vastae tum in his locis solitudines erant, L.: Caere, opulento tum oppido, L.: tum Staienus condemnatus est, i. e. in that trial.—In emphatic opposition to other advv. of time: tu nunc tibi Id laudi ducis quod tum fecisti inopiā? T.: quae tabula, tum imperio tuo revolsa, nunc a me tamen deportata est: Et tum sicca, prius creberrima fontibus, Ide, O.—Of time present (only in orat. obliq., for nunc), now, at this time, then: quando autem se, si tum non sint, pares hostibus fore? if they were not now so, L.—Of time future, then, in that case, if that be done, thereupon: Tum meae... Vocis accedet bona pars, H.: confer sudantes, ructantes... tum intelleges, etc.: agedum, dictatorem creemus... Pulset tum mihi lictorem, qui sciet, etc., L.—Of time indefinite, then, at such a time, in such circumstances, in this instance, if so: nam quid agimus, cum sevocamus animum?... quid, inquam, tum agimus, nisi, etc.?—Repeated, tum... tum, sometimes... sometimes, now... now, at one time... at another: tum hoc mihi probabilius, tum illud videtur: dictator tum appellare tum adhortari milites, L.—Of succession in time, then, thereupon, next, afterwards, forthwith: conlocari iussit hominem in aureo lecto... Tum ad mensam eximiā formā pueros iussit consistere: tum, prope iam perculsis aliis tribunis, A. Virginius Caesoni capitis diem dicit, L.—In a series, repeated, or with other advv. or conjj. varying the expression: ducem Hannibali unum e concilio datum (a Iove), tum ei ducem illum praecepisse ne respiceret, illum autem respexisse, tum visam beluam vastam, etc.: tum... alias... tum... alias: tum... tum... aliquando: tum... tum... aut... aut: modo... tum autem.—Fig., of succession in thought, and then, besides, also, moreover, again, further, on the other hand: Quot me censes homines iam deverberasse, Hospites tum civīs? as well as, T.: faciendum est igitur nobis ut... veteranorum, tum legionis Martiae quartaeque consensus... confirmetur.—After a general clause with cum, introducing a particular or emphatic assertion: cum... tum, as... so, while... also, not only... but also, as... so especially: Quom id mihi placebat, tum uno ore omnes omnia Bona dicere, T.: cum omnium rerum simulatio vitiosa est, tum amicitiae repugnat maxime: movet patres conscriptos cum causa tum auctor, L.—Cum, followed by tum vero, tum maxime, tum praecipue or tum inprimis, while... in particular, not only... but especially, while... above all, not only... but chiefly: cum haec sunt videnda, tum vero illud est hominis magni, etc.: cum infamia atque indignitas rei impediebat, tum maxime quod, etc., Cs.: cum multa non probo, tum illud inprimis quod, etc.— Cum, followed by tum certe, tum nimirum, tum etiam, tum quoque or tum praeterea, while... at least, as... so assuredly, both... and as well, not only... but moreover: at cum de plurimis eadem dicit, tum certe de maximis: cum memoriter, tum etiam amice, etc.: cum potestas maior, tum vir quoque potestati par, etc., L.—Referring to a temporal clause, with cum.—Of coincidence of definite time, tum... cum, or cum... tum, at the time when, at a time when, even when, already when: tum, quom gratum mihi esse potuit, nolui, T.: cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur: tum mittendos legatos fuisse cum Perseus Graecas urbes obsideret, L.—Of succession in time, then, next, at once, forthwith: id cum Sulla fecisset, tum ante oppidum Nolam Samnitium castra cepit: cum muros defensoribus nudasset, tum Afros ad subruendum murum mittit, L.—Of indefinite time, tum... cum, or cum... tum, at the time when, at a time when, at such times as, whenever: omnis praedictio mali tum probatur cum ad praedictionem cautio adiungitur: tum cum sine pondere suci Mobilibus ventis arida facta volant, O.—With ubi, of succession in time, then, next, at once, forthwith: ubi eorum dolorem cognovi, tum meum animum in illos proposui: ubi spectaculi tempus venit, tum orta vis, L.—Of indefinite time, ubi... tum, whenever: Post ubi tempust promissa iam perfici, Tum coacti necessario se aperiunt, T.—With postquam or postea quam, of succession in definite time, then, at once: tum vero postquam res sociorum ante oculos prope suos ferri vidit, suum id dedecus ratus, etc., L.: posteaquam e portu piratae exierunt, tum coeperunt quaerere homines, etc., as soon as.—In indefinite time, then, always: postquam commoditas prava dicendi copiam consecuta est, tum malitia praevertere urbīs adsuevit.—With ut, ut... tum, or tum... ut, when, after, as soon as: ut vero accessit cohortatio... tum vero filium seduxit: ut vero aquam ingressi sunt, tum utique egressis rigere corpora, L.—With quando, tum... quando, or quando... tum, when, as soon as: utinam tum essem natus quando Romani dona accipere coepissent.—With dum, then, meanwhile: dum se glomerant... tum pondere turris Procubuit, V.—With quam diu, then, so long: qui, quam tibi amicus non modo tum fuerit quam diu tecum in provinciā fuit, verum, etc.—With a relative, then, at that time: Quā tempestate Paris Helenam innuptis iunxit nuptiis, Ego tum gravida expletis iam fui ad pariendum mensibus, C. poët.—With an abl absol., then, thereafter, at once: ut morte eius nuntiatā tum denique bellum confectum arbitraretur: ita rebus divinis peractis tum de bello dictator rettulit, L.—Fig., in a conclusion after cum or si, then, therefore, consequently, in that case: cum magnus numerus deesset, tum iste homo coepit, etc.: quid tum quaeso, si hoc pater resciverit? T.: Si quidem me amaret, tum istuc prodesset, T. —In particular phrases, iam tum, already at that time, as soon as that: iam tum erat suspitio Dolo malo haec fieri, T.: ut mihi iam tum divinasse ille videatur hanc urbem esse, etc.—Tum demum or tum denique, then only, then at length, then at last, not till then, as late as that: tum demum Liscus, quod antea tacuerat, proponit, Cs.: quo cum venerimus, tum denique vivemus.—Tum primum, tum primo, or tum deinde, then first, then for the first time, not till then: ludorum gratiā, quos tum primum anniversarios in circo facere constituisset: tum primo, L.: quas cum solus pertulisset, tum deinde comitia conlegae subrogando habuit, L.— Hic tum, at this point, just here, just then: hic tum iniectus est hominibus scrupulus.—With emphatic particles, tum vero, tum enim vero, or enim vero tum, then indeed, just then, at that crisis, then if not before, then: discedit a Melino Cluentia. tum vero illa egregia mater palum exsultare... coepit: Quae postquam frustra temptata rogumque parari... Sensit, Tum vero gemitūs... Edidit, O.—Tum quidem, at that time, thereupon, then at least: et tum quidem incolumis exercitum liberavit; post triennium autem, etc.—Ne tum quidem, not even then: num quis horum miser hodie? ne tum quidem, post spiritum extremum.—Tum maxime or tum cum maxime, especially at that time, chiefly then, just then, precisely at that time: quem provincia tum maxime exspectabat: regi, tum maxime captivos ex Illyrico vendenti, at that very time, L.—Etiam tum, even then, even at that time, even already, even yet: totum se Servilio etiam tum tradidit: Ipsa ego non longos etiam tum scissa capillos, not yet long, O.—Tum quoque, also then, then likewise, then as before, then too, then once more, even then: tum quoque homini plus tribui quam necessitati: tum quoque multis milibus Latinorum in civitatem acceptis, L.—Tum autem, and then, besides further, moreover, nay even, statim se ad hominis egentis, tum autem iudicis, familiaritatem se applicavit: tanta enim tempestas cooritur... tum autem nives proluit, etc., Cs.— Tum ipsum, at that very time, just then, even then: id quod aliquando posset accidere, ne tum ipsum accideret, timere.—Quid tum? what then? what next? what further?: dic; cras est mihi Iudicium. quid tum? T.: videsne abundare me otio? A. quid tum?
    * * *
    then, next; besides; at that time

    cum...tum -- not only...but also

    Latin-English dictionary > tum

  • 9 urna

        urna ae, f    [1 VAS-], a vessel of baked clay, vessel for drawing water, water-pot, water-jar, urn: fictilis, O.: stetit urna Sicca, H.: Caelata (of a river-god), V.— A voting-urn, ballot-box: senatorum: leges minitatur et urnam, H.— An urn for lots, vessel for drawing lots: educit ex urnā trīs (iudices): stat ductis sortibus urna, V.: omnium Versatur urna, H.: Omne capax movet urna nomen, Cs.: nomina in urnam coicere, L.— A vessel for the ashes of the dead, cinerary urn: Quodque rogis superest unā requiescit in urnā, O.— A money-pot, money-jar: argenti, H.—As a liquid measure, an urna, half an amphora (about two and a half gallons): urnae crater capax, Iu.
    * * *
    pot; cinerary urn, urn used for drawing lots; voting urn; water jar, urna13 l.

    Latin-English dictionary > urna

  • 10 vestīgō

        vestīgō āre, —, —    [cf. στίχοσ], to follow in the track of, track, trace out, track up, hunt, search, scour: vestigare et quaerere te, Enn. ap. C.: perfugas et fugitivos, L.: adeo sicca lacuna, ut vestigantium sitim falleret, Cu.: vestiga (sc. ramum) oculis, V.—Fig., to inquire into, investigate, trace, search out: causas rerum: nihil inexploratum, quod vestigari volunt, efficere, L.: voluptates omnīs: regionem omni curā, Cu.
    * * *
    vestigare, vestigavi, vestigatus V
    track down, search for; search out; try to find out by searching; investigate

    Latin-English dictionary > vestīgō

  • 11 abstemius

    abs-tēmĭus, a, um, adj. [cf. temetum and temulentus], abstaining from intoxicating drinks, temperate, sober, aoinos.
    I.
    Lit.: sicca atque abstemia, Lucil. ap. Non. 68, 30:

    mulieres, Varr. ap. Non. ib.: vina fugit gaudetque meris abstemius undis,

    Ov. M. 15, 323 al. —Hence,
    II.
    In gen.: i. q. sobrius, temperate, abstinent, moderate:

    abstemius, herbis vivis et urticā,

    Hor. Ep. 1, 12, 7.—Pleon.:

    mulieres vini abstemiae,

    Plin. 22, 24, 54, § 115.—
    B.
    In later Lat. = jejunus, who is yet fasting, has not breakfasted, Aus. Idyll. praef. 11.

    Lewis & Short latin dictionary > abstemius

  • 12 aridum

    ārĭdus (contr. ardus, like arfacio from arefacio, Plaut. Aul. 2, 4, 18; Lucil. ap. Non. p. 74, 20; Inscr. Grut. 207), a, um, adj. [areo], dry, withered, arid, parched.
    I.
    Lit.:

    ligna,

    Lucr. 2, 881:

    lignum,

    Hor. C. 3, 17, 13; so Vulg. Eccli. 6, 3; ib. Isa. 56, 3:

    cibus,

    Lucr. 1, 809; so id. 1, 864:

    ficis victitamus aridis,

    Plaut. Rud. 3, 4, 59:

    folia,

    Cic. Pis. 40, 97, and Plin. 12, 12, 26, § 46:

    ficus,

    Vulg. Marc. 11, 20:

    Libye,

    Ov. M. 2, 238:

    quale portentum Jubae tellus leonum Arida nutrix,

    Hor. C. 1, 22, 16:

    terra arida et sicca,

    Plin. 2, 65, 66, § 166; so,

    terra arida,

    Vulg. Sap. 19, 7:

    arida terra,

    ib. Heb. 11, 29; so absol.:

    arida (eccl. Lat.),

    ib. Gen. 1, 9; ib. Psa. 65, 6; ib. Matt. 23, 15: montes aridi sterilesque. Plin. 33, 4, 21, § 67.—Also, subst.: ārĭdum, [p. 161] i, n., a dry place, dry land:

    ex arido tela conicere,

    Caes. B. G. 4, 25:

    naves in aridum subducere,

    id. ib. 4, 29.— Meton., of thirst:

    sitis,

    Lucr. 3, 917, and 6, 1175; so,

    os,

    Verg. G. 3, 458:

    ora,

    id. A. 5, 200: guttur, Ov. [ad Liv. 422].—Of a fever:

    febris,

    i. e. causing thirst, Verg. G. 3, 458 (cf. Lucr. 4, 875); so,

    morbus,

    Veg. Vet. Art. 1, 4.—Of color:

    arbor folio convoluto, arido colore,

    like that of dried leaves, Plin. 12, 26, 59, § 129.—And of a cracking, snapping sound, as when dry wood is broken:

    sonus,

    Lucr. 6, 119:

    aridus altis Montibus (incipit) audiri fragor,

    a dry crackling noise begins to be heard in the high mountain forest, Verg. G. 1, 357.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of things which are dried, shrunk up, shrivelled, meagre, lean:

    crura,

    Ov. A. A. 3, 272:

    nates,

    Hor. Epod. 8, 5:

    uvis aridior puella passis,

    Auct. Priap. 32, 1; so from disease, withered:

    manus,

    Vulg. Matt. 12, 10; ib. Marc. 3, 1; and absol. of persons:

    aridi,

    ib. Joan. 5, 3.— Hence, of food or manner of living, meagre, scanty:

    in victu arido in hac horridā incultāque vitā,

    poor, scanty diet, Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    vita horrida atque arida,

    id. Quinct. 30.— Transf. to men, indigent, poor:

    cliens,

    Mart. 10, 87, 5.—
    B.
    Of style, dry, jejune, unadorned, spiritless:

    genus sermonis exile, aridum, concisum ac minutum,

    Cic. de Or. 2, 38, 159; so Auct. ad Her. 4, 11:

    narratio,

    Quint. 2, 4, 3:

    aridissimi libri,

    Tac. Or. 19.— Meton., of the orator himself:

    orator,

    Quint. 12, 10, 13:

    rhetores,

    Sen. Contr. 34:

    magister,

    Quint. 2, 4, 8.—

    Of scholars: sicci omnino atque aridi pueri,

    sapless and dry, Suet. Gram. 4; cf. Quint. 2, 8, 9.—
    C.
    In comic lang., avaricious, of a man from whom, as it were, nothing can be expressed (cf. Argentiexterebronides):

    pumex non aeque est aridus atque hic est senex,

    Plaut. Aul. 2, 4, 18:

    pater avidus, miser atque aridus,

    Ter. Heaut. 3, 2, 15.—
    * D.
    In Plaut. as a mere natural epithet of metal: arido argentost opus, dry coin, Rud. 3, 4, 21.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > aridum

  • 13 aridus

    ārĭdus (contr. ardus, like arfacio from arefacio, Plaut. Aul. 2, 4, 18; Lucil. ap. Non. p. 74, 20; Inscr. Grut. 207), a, um, adj. [areo], dry, withered, arid, parched.
    I.
    Lit.:

    ligna,

    Lucr. 2, 881:

    lignum,

    Hor. C. 3, 17, 13; so Vulg. Eccli. 6, 3; ib. Isa. 56, 3:

    cibus,

    Lucr. 1, 809; so id. 1, 864:

    ficis victitamus aridis,

    Plaut. Rud. 3, 4, 59:

    folia,

    Cic. Pis. 40, 97, and Plin. 12, 12, 26, § 46:

    ficus,

    Vulg. Marc. 11, 20:

    Libye,

    Ov. M. 2, 238:

    quale portentum Jubae tellus leonum Arida nutrix,

    Hor. C. 1, 22, 16:

    terra arida et sicca,

    Plin. 2, 65, 66, § 166; so,

    terra arida,

    Vulg. Sap. 19, 7:

    arida terra,

    ib. Heb. 11, 29; so absol.:

    arida (eccl. Lat.),

    ib. Gen. 1, 9; ib. Psa. 65, 6; ib. Matt. 23, 15: montes aridi sterilesque. Plin. 33, 4, 21, § 67.—Also, subst.: ārĭdum, [p. 161] i, n., a dry place, dry land:

    ex arido tela conicere,

    Caes. B. G. 4, 25:

    naves in aridum subducere,

    id. ib. 4, 29.— Meton., of thirst:

    sitis,

    Lucr. 3, 917, and 6, 1175; so,

    os,

    Verg. G. 3, 458:

    ora,

    id. A. 5, 200: guttur, Ov. [ad Liv. 422].—Of a fever:

    febris,

    i. e. causing thirst, Verg. G. 3, 458 (cf. Lucr. 4, 875); so,

    morbus,

    Veg. Vet. Art. 1, 4.—Of color:

    arbor folio convoluto, arido colore,

    like that of dried leaves, Plin. 12, 26, 59, § 129.—And of a cracking, snapping sound, as when dry wood is broken:

    sonus,

    Lucr. 6, 119:

    aridus altis Montibus (incipit) audiri fragor,

    a dry crackling noise begins to be heard in the high mountain forest, Verg. G. 1, 357.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of things which are dried, shrunk up, shrivelled, meagre, lean:

    crura,

    Ov. A. A. 3, 272:

    nates,

    Hor. Epod. 8, 5:

    uvis aridior puella passis,

    Auct. Priap. 32, 1; so from disease, withered:

    manus,

    Vulg. Matt. 12, 10; ib. Marc. 3, 1; and absol. of persons:

    aridi,

    ib. Joan. 5, 3.— Hence, of food or manner of living, meagre, scanty:

    in victu arido in hac horridā incultāque vitā,

    poor, scanty diet, Cic. Rosc. Am. 27, 75:

    vita horrida atque arida,

    id. Quinct. 30.— Transf. to men, indigent, poor:

    cliens,

    Mart. 10, 87, 5.—
    B.
    Of style, dry, jejune, unadorned, spiritless:

    genus sermonis exile, aridum, concisum ac minutum,

    Cic. de Or. 2, 38, 159; so Auct. ad Her. 4, 11:

    narratio,

    Quint. 2, 4, 3:

    aridissimi libri,

    Tac. Or. 19.— Meton., of the orator himself:

    orator,

    Quint. 12, 10, 13:

    rhetores,

    Sen. Contr. 34:

    magister,

    Quint. 2, 4, 8.—

    Of scholars: sicci omnino atque aridi pueri,

    sapless and dry, Suet. Gram. 4; cf. Quint. 2, 8, 9.—
    C.
    In comic lang., avaricious, of a man from whom, as it were, nothing can be expressed (cf. Argentiexterebronides):

    pumex non aeque est aridus atque hic est senex,

    Plaut. Aul. 2, 4, 18:

    pater avidus, miser atque aridus,

    Ter. Heaut. 3, 2, 15.—
    * D.
    In Plaut. as a mere natural epithet of metal: arido argentost opus, dry coin, Rud. 3, 4, 21.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > aridus

  • 14 congero

    1.
    con-gĕro, gessi, gestum, 3, v. a., to bear, carry, or bring together, to collect; to prepare, to make, build, heap up, etc. (class. and freq.).
    I.
    Lit.
    (α).
    With acc.:

    undique, quod idoneum ad muniendum putarent,

    Nep. Them. 6, 5:

    congestis undique saccis,

    Hor. S. 1, 1, 70:

    cetera aedificanti utilia,

    Quint. 7, prooem. §

    1: caedi arbores et saxa congeri jubet,

    Curt. 8, 2, 24:

    alimenta undique,

    id. 7, 11, 1:

    frondem,

    id. 8, 10, 17:

    virgulta arida,

    Suet. Caes. 84:

    robora,

    Ov. M. 12, 515:

    arma,

    id. ib. 14, 777:

    tura,

    id. ib. 7, 160; cf.:

    turea dona,

    Verg. A. 6, 224:

    epulas alicui,

    Plaut. Trin. 2, 4, 70 sq.:

    cibaria sibi,

    Hor. S. 1, 1, 32:

    viaticum,

    Cic. Planc. 10, 26:

    divitias sibi fulvo auro,

    Tib. 1, 1, 1:

    opes,

    Plin. 33, 10, 47, § 136:

    congestoque avidum pinguescere corpore corpus,

    Ov. M. 15, 89:

    nemus,

    i. e. wood, Sen. Herc. Fur. 1216; cf.

    silvas,

    id. ib. 506:

    siccā congestā pulvere barbā,

    Prop. 4 (5), 9, 31:

    terram,

    Col. Arb. 3, 6; cf. Dig. 19, 2, 57:

    oscula congerimus properata,

    to join, add one to another, Ov. H. 17 (18), 113.—
    (β).
    With acc., and a designation of place to, at, or in which, etc., any thing is brought or heaped up:

    hasce herbas in suum alvum,

    Plaut. Ps. 3, 2, 34; cf. Ov. M. 6, 651:

    in cellulam patris penum omnem congerebam,

    Ter. Eun. 2, 3, 18:

    laticem in vas,

    Lucr. 3, 1009; cf. id. 3, 936:

    Midae dormienti formicae in os tritici grana congesserunt,

    Cic. Div. 1, 36, 78; cf.:

    in os pueri,

    id. ib. 2, 31, 66:

    excrementa in unum locum,

    Plin. 11, 10, 10, § 25; Suet. Vesp. 5; Sen. Oedip. 870:

    scuta illi (sc. virgini) pro aureis donis congesta,

    Liv. 1, 11, 8; cf. Suet. Ner. 19:

    sestertium millies in culinam,

    to expend, Sen. ad Helv. 10:

    huc amnes vastos congerit tellus,

    Val. Fl. 4, 717:

    Pindo congestus Athos,

    Sen. Herc. Oet. 1153:

    uni (digito anulos),

    Plin. 33, 1, 6, § 25:

    humum corbulae,

    Suet. Ner. 19.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of weapons, missiles, etc., to throw in great numbers, accumulate, shower, etc.:

    lanceas,

    Plin. 9, 6, 5, § 15:

    saxa in caput alicujus,

    Sen. Oedip. 871:

    in ipsum Porum tela,

    Curt. 8, 14, 38:

    congestis telis,

    Tac. A. 2, 11.—Hence, poet.:

    ictus alicui,

    Val. Fl. 4, 307:

    plagas mortuo,

    Phaedr. 4, 1, 11.—
    2.
    To make, build, construct, etc., by bringing or heaping together:

    Echinades insulae ab Acheloo amne congestae,

    Plin. 2, 85, 87, § 201:

    aram sepulcri arboribus,

    Verg. A. 6, 178:

    oppida manu,

    id. G. 1, 256:

    pauperis et tuguri congestum caespite culmen,

    id. E. 1, 69.—So of birds, insects, etc.:

    lucifugis congesta cubilia blattis,

    Verg. G. 4, 243:

    nidum,

    Ser. Samm. 10, 30; and absol. notavi Ipse locum aëriae quo congessere palumbes (sc. nidum), Verg. E. 3, 69; Gell. 2, 29, 5 (cf. the full expression:

    in nervom ille hodie nidamenta congeret,

    Plaut. Rud. 3, 6, 51): apes in alvearium congesserant, Cic. Oecon. Fragm. ap. Charis. p. 82 P.:

    rape, congere, aufer,

    Mart. 8, 44, 9.—
    II.
    Trop.
    A.
    In discourse, to bring, take, or comprise together, to compile (freq. in Quint.):

    operarios omnes,

    Cic. Brut. 86, 297:

    dicta,

    Quint. 6, 3, 5; cf. id. 4, 5, 7:

    argumenta (opp. dissolvere),

    id. 5, 13, 15:

    vana (maledicta),

    id. 7, 2, 34:

    undique nomina plurimorum poëtarum,

    id. 10, 1, 56:

    orationem dierum ac noctium studio,

    id. 12, 6, 5; cf.:

    orationem ex diversis,

    id. 2, 11, 7:

    figuras,

    id. 9, 3, 5: zôê kai psuchê lascivum congeris usque, i. e. you repeat, Mart. 10, 68, 5.—With in:

    ut te eripias ex eā, quam ego congessi in hunc sermonem, turbā patronorum,

    Cic. Brut. 97, 332; so Quint. 4, 3, 3; 9, 1, 25; 9, 3, 39; 10, 5, 23.—
    B.
    To put something upon one in a hostile or friendly manner, to accumulate, heap upon, to impart, ascribe to, to impute, attribute to; constr. class. with ad or in; post-Aug. also with dat. pers.: ad quem di [p. 419] atque homines omnia ornamenta congessissent, Cic. Deiot. 4, 12:

    ne plus aequo quid in amicitiam congeratur,

    id. Lael. 16, 58:

    ingentia beneficia in aliquem,

    Liv. 42, 11, 2; 30, 1, 4:

    congerere juveni consulatus, triumphos,

    Tac. A. 1, 4 fin.; cf.:

    ambitiosae majestati quicquid potuimus titulorum congessimus,

    Sen. Clem. 1, 14, 2; Suet. Calig. 15; id. Aug. 98:

    mortuo laudes congessit,

    id. Tit. 11:

    mala alicui,

    Sen. Contr. 1, 7, 2: meli mou, psuchê mou congeris usque, Mart. 10, 68, 5:

    spes omnis in unum Te mea congesta est,

    Ov. M. 8, 113:

    in unum omnia,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117; cf.: iis nihil, quo expleri possit eorum meritum, tributurum populum Romanum, si omnia simul congesserit, Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 7.—Esp., of crimes, etc.:

    maledicta in aliquem,

    Cic. Phil. 3, 6, 15; cf.:

    congestis probris,

    Suet. Tib. 54:

    quae (crimina) postea sunt in eum congesta,

    Cic. Mil. 24, 64:

    causas alicujus rei in aliquem,

    Liv. 3, 38, 7.— Hence, * congestus, a, um, P. a., lit. brought together; hence, in pregn. signif., pressed together, thick:

    gobio congestior alvo,

    Aus. Mos. 132.—
    * Adv.: congestē, briefly, summarily:

    haec breviter et congeste,

    Capitol. Marc. Aur. 19 fin.
    2.
    con-gĕro, ōnis, m. [1. congero], a thief, Plaut. Truc. 1, 2, 6; cf. Fulg. p. 566, 13: congerones qui aliena ad se congregant; so also 2. gero.

    Lewis & Short latin dictionary > congero

  • 15 fomentum

    fōmentum, i, n. [contr. from fovimentum from foveo], a warm application, warm lotion or poultice, fomentation.
    I.
    Lit.:

    calida,

    Cels. 2, 17 med.:

    aquae calidae,

    id. 8, 10, 7:

    calida, sicca,

    id. 3, 11 init.; 4, 14; cf. Suet. Aug. 81:

    assideat, fomenta paret,

    Hor. S. 1, 1, 82:

    adhibere,

    Col. 6, 30, 3:

    (juvant) fomenta podagrum,

    Hor. Ep. 1, 2, 52: fomenta vulneribus nulla, i. e. bandages (before, ligamenta), Tac. A. 15, 55.—
    B.
    Transf., for fomes, touch-wood, kindling-wood: se ex arboribus fomenta excidisse, Clod. ap. Serv. Verg. A. 1, 176:

    fomenta ignium varia,

    Amm. 20, 7, 12.—
    II.
    Trop.
    A.
    A lenitive, mitigation, alleviation:

    haec sunt solatia, haec fomenta summorum dolorum,

    Cic. Tusc. 2, 24, 59; cf.:

    patentiae, fortitudinis fomentis dolor mitigari solet,

    id. Fin. 2, 29, 95:

    militaribus animis adhibenda fomenta, ut ferre pacem velint,

    Tac. A. 1, 46:

    paupertati suae fomenta conquirere,

    App. M. 2, p. 124; Quint. 4, 3, 10:

    ut haec ingrata ventis dividat Fomenta, vulnus nil malum levantia,

    i. e. consolations, Hor. Epod. 11, 17.—
    B.
    Poet. transf., nourishment:

    quodsi frigida curarum fomenta relinquere posses,

    Hor. Ep. 1, 3, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > fomentum

  • 16 frico

    frĭco, cŭi, ctum, and (rarely) fricātum, 1, v. a. [Sanscr. ghar-, gharsh-, rub; Gr. chriô, chrima; Lat. frio; cf. Gr. chrimptô, chrainô, to touch, color], to rub, rub down (not in Cic. or Caes.; cf.: perfrico, palpo, titillo): mulos qui fricabat, Poët. ap. Gell. 15, 4, 3:

    numquam concessavimus Lavari aut fricari aut tergeri, etc.,

    Plaut. Poen. 1, 2, 10:

    corpus oleo,

    Mart. 4, 90, 5:

    (sus) fricat arbore costas,

    Verg. G. 3, 256:

    medicamento dentes,

    Scrib. Comp. 58:

    membra fricata,

    Ser. Samm. 6, 76;

    for which: si prurit frictus ocelli Angulus,

    Juv. 6, 577:

    alopecias fricuere tunsis caepis,

    Plin. 20, 5, 20, § 41:

    lacrima in fricando odora,

    id. 12, 25, 54, § 120:

    mensae manu sicca fricatae,

    id. 13, 15, 30, § 99:

    tofus fricatur vento,

    id. 36, 22, 48, § 166:

    pavimenta,

    Vitr. 7, 1:

    cum duo ligna inter se diutius fricta sunt,

    Sen. Q. N. 2, 22, 1: numquam hercle facerem, genua ni tam nequiter fricares, i. e. rubbed my knees as a suppliant (shortly before:

    confricantur genua),

    Plaut. As. 3, 3, 88.—In mal. part., Plaut. Ps. 4, 7, 94; Petr. 92; Mart. 11, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > frico

  • 17 harena

    hărēna (better than ărēna, Bramb. s. v. Rib. Prol. Verg. p. 422, and v. infra), ae, f. [Sabin. fas-ena; from Sanscr. root bhas-, to shine, gleam, Corss. Ausspr. 1, 102].
    I.
    Prop., sand (syn.:

    sabulum, glarea, suburra): harenae tria genera,

    Plin. 36, 23, 54, § 175:

    magnus congestus harenae,

    Lucr. 6, 724; 726:

    litoris incurvi bibulam pavit aequor harenam,

    the thirsty sand of the curved shore, id. 2, 376; so,

    bibula harena,

    Verg. G. 1, 114 (Rib. and Forbig., but Conington arena):

    sicca,

    id. ib. 1, 389:

    sterilis,

    id. ib. 1, 70:

    mollis,

    Ov. M. 2, 577:

    opaci omnis harena Tagi, i. e. the gold it was believed to contain,

    Juv. 3, 55 (cf. Plin. 4, 21, 35, § 115):

    nivis more incidens,

    Sen. Q. N. 2, 30, 2.— Poet.:

    harena nigra, = limus,

    slime, mud, Verg. G. 4, 292.— Plur. (postAug.; its use is said by Gell. 19, 8, 3, to have been ridiculed by Cæsar as a verbi vitium):

    arenae carae, of the golden sands of Pactolus,

    Ov. M. 11, 88 Merk.:

    quem (delphina) postquam bibulis inlisit fluctus harenis,

    id. H. 18, 201:

    summae cauda verruntur arenae,

    id. M. 10, 701 Merk.; so id. ib. 2, 456; 865; 11, 231; 499; 15, 268; 279; Stat. S. 4, 3, 23 Queck; Col. 1 praef. 24;

    but harenae,

    Ov. Am. 2, 11, 47; Verg. G. 2, 106; 3, 350; Hor. C. 3, 4, 31 K. and H.:

    arenarum inculta vastitas,

    Sen. Q. N. 1 prol. 8;

    of the bottom of the sea: furit aestus harenis,

    Verg. A. 1, 107:

    aestu miscentur harenae,

    id. ib. 3, 557.—Prov.
    (α).
    Quid harenae semina mandas? Ov. H. 5, 115; cf. id. Tr. 5, 4, 48.—
    (β).
    Ex incomprehensibili pravitate arenae funis effici non potest, Col. 10 praef. § 4.—
    (γ).
    Arena sine calce, said by Caligula of Seneca, because his sentences seem like independent maxims, without connection, Suet. Cal. 53.—
    (δ).
    Of vast numbers:

    sicut arena quae est in litore maris,

    Vulg. Judic. 7, 12; id. Gen. 22, 17.—
    II.
    Meton.
    A.
    In gen., sand, sands, a sandy place:

    ut cum urbis vendiderit, tum arenam aliquam emat,

    Cic. Agr. 2, 27, 71 B. and K.—
    B.
    Esp.
    1.
    A sandy desert, waste (mostly post-Aug.):

    cum super Libycas victor penderet arenas,

    Ov. M. 4, 617; Luc. 2, 417:

    nigras inter harenas,

    Prop. 4 (5), 6, 83:

    Memnonis effigies, disjectas inter et vix pervias arenas,

    Tac. A. 2, 61.—
    2.
    The shore of the sea, the beach, coast, strand:

    cum mare permotum ventis ruit intus harenam,

    Lucr. 6, 726: litoream arenam sulcare, Ov. M. 15, 725:

    doque leves saltus udaeque inmittor arenae,

    id. ib. 3, 599:

    multaque perpessae (carinae) Phrygia potiuntur arena,

    id. ib. 12, 38:

    sub noctem potitur classis arena,

    id. ib. 13, 729.—So sing., Verg. A. 1, 540; 5, 34; 6, 316; 11, 626 al.—
    3.
    The place of combat in the amphitheatre (strewn with sand), the arena:

    in amphitheatri arena,

    Suet. Ner. 53; id. Tit. 8:

    missus in arenam aper,

    id. Tib. 72; id. Aug. 43:

    comminus ursos figebat Numidas Albana nudus harena venator,

    Juv. 4, 100; 2, 144; 8, 206:

    juvenes in arenam luxuria projecit,

    Sen. Ep. 99, 13.—
    4.
    Transf.
    (α).
    A combat in the amphitheatre:

    in harenam se dare,

    Dig. 11, 4, 5 fin.:

    operas arenae promittere,

    Tac. A. 14, 14:

    in opera scaenae arenaeque edenda,

    Suet. Tib. 35:

    scaenae arenaeque devotus,

    id. Cal. 30.—
    (β).
    The combatants in the arena: cum et juris idem (i. e. testandi libertas) contingat harenae, the gladiators have the right, etc., Juv. 6, 217.—
    5.
    Harena urens, volcanic fire, lava:

    Aetna ingentem vim arenae urentis effudit,

    Sen. Q. N. 2, 30, 1.—
    III.
    Trop., the place of combat, scene or theatre of any contest (war, a single battle, a dispute, etc.):

    civilis belli arena,

    Flor. 4, 2, 18; 4, 7, 6; cf. id. 3, 21, 1; Luc. 6, 63:

    in harena mea, hoc est apud centumviros,

    Plin. Ep. 6, 12, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > harena

  • 18 jam dudum

    jam-dūdum (or separat. jam dū-dum), adv., long since, long before, a long time ago.
    I.
    In gen.:

    dixi ego jamdudum tibi,

    Plaut. Trin. 4, 2, 78:

    jamdudum audivi,

    id. Merc. 5, 2, 112:

    jamdudum, si des, porrexi manum,

    id. Ps. 4, 7, 49:

    jamdudum est intus,

    id. As. 3, 3, 151; id. Am. 2, 1, 71:

    ego jamdudum hic adsum,

    Ter. Eun. 4, 6, 5:

    quem jamdudum et Cotta et Sulpicius exspectat,

    Cic. de Or. 2, 7, 26:

    quod te jamdudum hortor,

    id. Cat. 1, 5, 12; id. Clu. 23, 63; Ov. H. 16, 13: jamdudum tibi non imprudens adversabar, Plaut. Men. 2, 3, 65:

    jamdudum flebam,

    I had been a long time weeping, Ov. M. 3, 656:

    jamdudum vincula pugnat exuere,

    id. ib. 7, 772; cf. id. ib. 8, 867.—Corresp. with cum:

    jamdudum factum'st, quom abisti domo,

    Plaut. Trin. 4, 3, 3; so id. As. 5, 2, 40.—In tmesi:

    quia jam non dudum ante lucem ad Veneris aedem venimus,

    Plaut. Poen. 1, 2, 105.—
    II.
    In partic., i. q. jam modo, this very instant, without delay, forthwith, immediately, directly ( poet.):

    jamdudum sumite poenas,

    Verg. A. 2, 103:

    ardua jamdudum demittite cornua,

    Ov. M. 11, 482:

    jamdudum dominae more venire jube,

    id. H. 20, 80; so id. M. 2, 843; 4, 405; 11, 483;

    13, 457: candida jamdudum cingantur colla lacertis (i. q. statim),

    instantly, id. A. A. 2, 457:

    in medios ire furores, jamdudum moriture, paras?

    Luc. 2, 524:

    jamdudum incumbere aratris, Dum, sicca tellure, licet,

    Verg. G. 1, 213.

    Lewis & Short latin dictionary > jam dudum

  • 19 jamdudum

    jam-dūdum (or separat. jam dū-dum), adv., long since, long before, a long time ago.
    I.
    In gen.:

    dixi ego jamdudum tibi,

    Plaut. Trin. 4, 2, 78:

    jamdudum audivi,

    id. Merc. 5, 2, 112:

    jamdudum, si des, porrexi manum,

    id. Ps. 4, 7, 49:

    jamdudum est intus,

    id. As. 3, 3, 151; id. Am. 2, 1, 71:

    ego jamdudum hic adsum,

    Ter. Eun. 4, 6, 5:

    quem jamdudum et Cotta et Sulpicius exspectat,

    Cic. de Or. 2, 7, 26:

    quod te jamdudum hortor,

    id. Cat. 1, 5, 12; id. Clu. 23, 63; Ov. H. 16, 13: jamdudum tibi non imprudens adversabar, Plaut. Men. 2, 3, 65:

    jamdudum flebam,

    I had been a long time weeping, Ov. M. 3, 656:

    jamdudum vincula pugnat exuere,

    id. ib. 7, 772; cf. id. ib. 8, 867.—Corresp. with cum:

    jamdudum factum'st, quom abisti domo,

    Plaut. Trin. 4, 3, 3; so id. As. 5, 2, 40.—In tmesi:

    quia jam non dudum ante lucem ad Veneris aedem venimus,

    Plaut. Poen. 1, 2, 105.—
    II.
    In partic., i. q. jam modo, this very instant, without delay, forthwith, immediately, directly ( poet.):

    jamdudum sumite poenas,

    Verg. A. 2, 103:

    ardua jamdudum demittite cornua,

    Ov. M. 11, 482:

    jamdudum dominae more venire jube,

    id. H. 20, 80; so id. M. 2, 843; 4, 405; 11, 483;

    13, 457: candida jamdudum cingantur colla lacertis (i. q. statim),

    instantly, id. A. A. 2, 457:

    in medios ire furores, jamdudum moriture, paras?

    Luc. 2, 524:

    jamdudum incumbere aratris, Dum, sicca tellure, licet,

    Verg. G. 1, 213.

    Lewis & Short latin dictionary > jamdudum

  • 20 lippitudo

    lippĭtūdo, ĭnis, f. [id.], blearedness, rheum or inflammation of the eyes:

    ab lippitudine usque siccitas ut sit tibi,

    Plaut. Rud. 3, 2, 18; id. Poen. 1, 2, 182:

    diuturna,

    Cic. Tusc. 4, 37, 8:

    molestior,

    id. Att. 8, 12, 1:

    sicca,

    Plin. 28, 11, 47, § 169; cf. arida, i. q. xêrophthalmia, Cels. 6, 6, 29:

    lippitudines arcere,

    Plin. 28, 4, 7, § 37:

    abstergere,

    id. 31, 11, 47, § 125.

    Lewis & Short latin dictionary > lippitudo

См. также в других словарях:

  • sicca — see KERATOCONJUNCTIVITIS SICCA, RHINITIS SICCA …   Medical dictionary

  • Sicca — Sic ca, n. [Ar. sikka.] A seal; a coining die; used adjectively to designate the silver currency of the Mogul emperors, or the Indian rupee of 192 grains. [1913 Webster] {Sicca rupee}, an East Indian coin, valued nominally at about two shillings… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Sicca [1] — Sicca, Freund Ciceros, nahm denselben nach seiner Flucht vor Clodius bei sich auf u. bemühte sich später sehr Ciceros Rückkehr aus dem Exil zu bewirken …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Sicca [2] — Sicca, ostindisches Gewicht, = 11,642 Grammes = 179,66 Troygräns. S. Rupie, früher Münze in Ostindien; 15 S. R. = 16 Company Rupien; 1 S. R. = 20 Sgr. 5 Pf., s. Rupie 2) …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Sicca — Ruines de bains romains au pied de la kasbah du Kef Sicca, également connue sous les noms de Sicca Veneria, Colonia Julia Cirta et Cirta Nova, est à l époque romaine une ville de grande importance dans la province de la Numidie proconsulaire.… …   Wikipédia en Français

  • Sicca Veneria — • A titular see in Africa Proconsularis, suffragan of Carthage Catholic Encyclopedia. Kevin Knight. 2006. Sicca Veneria     Sicca Veneria      …   Catholic encyclopedia

  • Sicca Veneria (Titularbistum) — Sicca Veneria ist ein Titularbistum der römisch katholischen Kirche. Es knüpft an den früheren Bischofssitz der in Nordafrika gelegene Stadt Sicca Veneria an, der im 7. Jahrhundert mit der islamischen Expansion unterging. Die Stadt Sicca Veneria… …   Deutsch Wikipedia

  • SICCA seu SICCA VENERIA — SICCA, seu SICCA VENERIA Ptol. et Procop. Veneria Solino c. 30. colonia et urbs Africae mediterr. media inter Cirtam ad Occasum et Narangaram ad Ortum. Ei sine dubio nomen id Poeni, Phoenicum exemplô, qui Assyrios ac Babylonios imitati sunt, a… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Sicca rupee — Sicca Sic ca, n. [Ar. sikka.] A seal; a coining die; used adjectively to designate the silver currency of the Mogul emperors, or the Indian rupee of 192 grains. [1913 Webster] {Sicca rupee}, an East Indian coin, valued nominally at about two… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Sicca Venerĭa — (a. Geogr.), Stadt in Numidien, fiel im Jugurthinischen Kriege zuerst unter den numidischen Städten vom König ab. Ihren Beinamen hatte sie von einem daselbst befindlichen Tempel der Venus, wo sich nach phönicischer Sitte Mädchen versammelten,… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Sicca Veneria — 36.1736118.704167625 Koordinaten: 36° 10′ 25″ N, 8° 42′ 15″ O …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»