-
81 ἐπιθυμία
ἐπιθυμία, ας, ἡ (s. ἐπιθυμέω; Pre-Socr., Hdt.+)① a great desire for someth., desire, longing, cravingⓐ as a neutral term, in Hdt., Pla., Thu. et al. αἱ περὶ τὰ λοιπὰ ἐ. desires for other things Mk 4:19. ἐ. πράξεων πολλῶν desire for much business Hm 6, 2, 5 (but mng. 2 below is also poss.). ἐ. τῆς ψυχῆς desire of the soul Rv 18:14.ⓑ of desire for good things (Diod S 11, 36, 5 ἐπιθ. τῆς ἐλευθερίας=for freedom; Pr 10:24 ἐ. δικαίου δεκτή; ἄνερ ἐπιθυμιῶν GrBar 1:3; Jos., C. Ap. 1, 111) ἐπιθυμίαν ἔχειν εἴς τι have a longing for someth. Phil 1:23 (ἐ. ἔχειν as Jos., C. Ap. 1, 255; ἐ. εἰς as Thu. 4, 81, 2). ἐπιθυμίᾳ ἐπιθυμεῖν (Gen 31:30) eagerly desire Lk 22:15 (s. on ἐπιθυμέω); ἐν πολλῇ ἐ. w. great longing 1 Th 2:17. ἐλπίζει μου ἡ ψυχὴ τῇ ἐπιθυμίᾳ μου μὴ παραλελοιπέναι τι I hope that, in accordance with my desire, nothing has been omitted B 17:1. ἡ ἐ. καὶ ἡ ἀγρυπνία 21:7. ε. ἀγαθὴν καὶ σεμνήν Hm 12, 1, 1.② a desire for someth. forbidden or simply inordinate, craving, lust (as early as Plato, Phd. 83b ἡ τοῦ ὡς ἀληθῶς φιλοσόφου ψυχὴ οὕτως ἀπέχεται τ. ἡδονῶν τε καὶ ἐπιθυμιῶν κτλ.; Polystrat. p. 30; Duris [III B.C.]: 76 Fgm. 15 Jac.; then above all, the Stoics [EZeller, Philos. d. Griechen III/14, 1909, 235ff], e.g. Epict. 2, 16, 45; 2, 18, 8f; 3, 9, 21 al.; Maximus Tyr. 24, 4a μέγιστον ἀνθρώπῳ κακὸν ἐπιθυμία; Herm. Wr. 1, 23; 12, 4, also in Stob. p. 444, 10 Sc.; Wsd 4:12; Sir 23:5; 4 Macc 1:22; 3:2 al.; ApcMos 19 ἐ. … κεφαλὴ πάσης ἁμαρτίας; Philo, Spec. Leg. 4, 93, Leg. All. 2, 8, Vi. Cont. 74; Jos., Bell. 7, 261, Ant. 4, 143) Ro 7:7f; Js 1:14f; 2 Pt 1:4. ἐ. πονηρά (X., Mem. 1, 2, 64; Ar. 8, 4) Hv 1, 2, 4; 3, 7, 3; 3, 8, 4; m 8:5. ἐ. κακή (Pla., Leg. 9, 854a; Pr 12:12; 21:26; Just., A I, 10, 6) Col 3:5.—Of sexual desire (as early as Alcaeus [acc. to Plut., Mor. 525ab]; lead tablet fr. Hadrumetum 7 in Dssm., B 28 [BS 273ff] and IDefixWünsch no. 5 p. 23; PGM 17a, 9; 21; Sus Theod. 8; 11; 14 al., LXX 32; Jos., Ant. 4, 130; 132; Ath. 33, 1 μέτρον ἐπιθυμίας ἡ παιδοποιία; Did., Gen. 151, 27 ἄλογος ἐ.) D 3:3. πάθος ἐπιθυμίας 1 Th 4:5. κατʼ ἐπιθυμίαν (cp. Epict. 3, 15, 7; M. Ant. 2, 10, 1; 2; 3; Just., A II, 5, 4; Ath. 21, 1) in accordance with physical desire alone IPol 5:2. πρὸς ἐπιθυμίαν τ. ἀνθρώπων Ox 840, 38 (Ps.-Pla., Eryx. 21, 401e πρὸς τὰς ἐπιθυμίας τοῦ σώματος=to satisfy the desires of the body; cp. 405e: gambling, drunkenness and gluttony are called ἐπιθυμίαι.—In Ox 840, 38, since the ν in ἐπιθυμίαν is missing and restored, the word might also be ἐπιθυμίας.). ἐ. γυναικός (Da 11:37) Hm 6, 2, 5; 12, 2, 1. Pl. (oft. LXX; EpArist 256; Philo) w. παθήματα Gal 5:24. In a list of vices (cp. Philo, Congr. Erud. Grat. 172, Migr. Abr. 60, Vi. Cont. 2) 1 Pt 4:3; D 5:1. ἐ. πολλαὶ ἀνόητοι many foolish desires 1 Ti 6:9; νεωτερικαὶ ἐ. youthful desires 2 Ti 2:22 (WMetzger, TZ 33, ’77, 129–36); κατὰ τὰς ἰδίας ἐ. in accordance w. their own desires 4:3; cp. πρὸς τὰς ἰ. ἐ. Pol. 7:1; κατὰ τὰς ἐ. αὐτῶν AcPl Ha 8, 20 (for this: ἀνομίας AcPl BMM recto, 26, restored after Ox 1602, 27). αἱ πρότερον ἐν τῇ ἀγνοίᾳ ἐ. the desires that ruled over you formerly, when you were ignorant 1 Pt 1:14.—W. gen.: subjective gen. ἐ. ἀνθρώπων 1 Pt 4:2; τοῦ πατρὸς ὑμῶν J 8:44; gen. of quality ἐ. μιασμοῦ defiling passion 2 Pt 2:10; cp. μιαρὰς ἐ. 1 Cl 28:1; βδελυκτὰς ἐ. 30:1. ἐ. τῆς ἀπάτης deceptive desires Eph 4:22. τῶν ἐ. τῶν ματαίων 2 Cl 19:2; cp. Hm 11, 8. ἐ. τῶν ἀσεβειῶν Jd 18. ἐ. τῆς πονηρίας evil desire Hv 1, 1, 8. ἐ. τῆς ἀσελγείας 3, 7, 2; the gen. can also indicate the origin and seat of the desire ἐ. τῶν καρδιῶν of the hearts (Sir 5:2) Ro 1:24. τῆς καρδίας … τῆς πονηρᾶς 1 Cl 3:4. ἐ. τοῦ θνητοῦ σώματος Ro 6:12 (Ps.-Pla., Eryx. 21, 401e, s. above; Sextus 448 ἐπιθυμίαι τοῦ σώματος). τῆς σαρκός Eph 2:3; 1J 2:16; 2 Pt 2:18; B 10, 9. τῶν ὀφθαλμῶν 1J 2:16; to denote someth. to which desire belongs gener. vs. 17; σαρκικαὶ ἐ. (Hippol., Ref. 5, 9, 22; Did., Gen. 62, 3) 1 Pt 2:11; D 1:4; σωματικαὶ ἐ. (4 Macc 1:32) ibid.; κοσμικαὶ ἐ. worldly desires Tit 2:12; 2 Cl 17:3; ἐ. τῶν ἐν τῷ κόσμῳ Pol 5:3; εἰς ἐ. to arouse desires Ro 13:14; ποιεῖν τὰς ἐ. act in accordance w. the desires J 8:44. τελεῖν ἐ. σαρκός gratify the cravings of the flesh Gal 5:16; ὑπακούειν ταῖς ἐ. obey the desires Ro 6:12; δουλεύειν ἐ. be a slave to the desires Tit 3:3; cp. δοῦλος ἐπιθυμίας IPol 4:3. ἄγεσθαι ἐπιθυμίαις be led about by desires 2 Ti 3:6. πορεύεσθαι κατὰ τὰς ἐ. Jd 16; 18; 2 Pt 3:3; ἐν ἐπιθυμίαις (Sir 5:2) 1 Pt 4:3; ταῖς ἐ. τοῦ αἰῶνος τούτου Hs 6, 2, 3; 6, 3, 3; 7:2; 8, 11, 3. ἀναστρέφεσθαι ἐν ταῖς ἐ. Eph 2:3.—BEaston, Pastoral Ep. ’47, 186f; RAC II 62–78. S. πόθος.—Schmidt, Syn. III 591–601. M-M. TW. Sv. -
82 προτι-όσσομαι
προτι-όσσομαι, dep., nur im praes. u. impf. (vgl. ὄσσομαι), hinsehen, hinblicken; τινά, auf Einen, ihn anblicken, μηδέ τιν' ἀνϑρώπων προτιόσσεο, Od. 7, 31, wie 23, 365; ἦ σ' εὖ γιγνώσκων προτιόσσομαι, Il. 22, 356, wohl kennend sehe ich dich an, d. i. ganz so wie ich dich immer erkannt habe, wo Andere übersetzen »ich vermuthete es, sah es voraus, weil ich dich wohl kenne«; mit dem Geiste auf Etwas hinsehen, d. i. voraussehen, ahnen, bes. etwas Schlimmes, κραδίη, ϑυμὸς προτιόσσετό μοι ϑάνατον, ὄλεϑρον, das Herz ahnete oder weissagte mir Verderben, Od. 5, 389. 14, 219.
-
83 πόλις
πόλις, poet. auch πτόλις, ἡ, gen. εως, ion. ιος, bei att. Dichtern auch εος, was auch in πόλευς zsgzgn wird, Theogn. 776. 1043, ep. πόληος, bei Hom. ist πόλιος auch zweisylbig gebraucht, Il. 2, 811. 21, 567, wie auch bei den Attikern πόλεως, vgl. Porson Eur. Med. 906; dat. πόλει u. ep. πόληϊ; acc. πόλιν u. Hes. Sc. 105 auch πόληα; plur. nom. neben πόλεις ep. πόληες, auch πόλιες, Od. 15, 412, wie Pind. N. 18, 47; gen. πόλεων, u. poet. πολίων; dat. πόλεσιν, ep. πολίεσσιν, Od. 21, 252. 24, 355, Pind. P. 7, 9 πολίεσι, auch in einem Decret der Lacedämonier Thuc. 5, 77. 79; acc. πόλεις, ep. πόληας, auch πόλιας, was Od. 5, 560 zweisylbig ist, u. Her. πόλις; gen. dual. τοῖν πολέοιν, Isocr. 4, 73 (von πόλος, πολέω, eigtl. wo man sich aufhält); – die Stadt; Hom. bes. Troja, Il. 2, 367; πόλις ἄκρη u. ἀκροτάτη, = ἀκρόπολις, der höchste, befestigte Theil der Stadt, die Stadtburg, 6, 88. 257. 20, 52; πόλις πύργοις ἀραρυῖα, 15, 737; er vrbdt auch πόϑι τοι πόλις ἠδὲ τοκῆες, Od. 1, 170 u. öfter, Vaterstadt, die Stadt, wo man wohnt, vgl. εἰ πατρίδ' ἱκοίατο καὶ πόλιν αὐτῶν, 10, 416; πατρί τε σῷ μέγα πῆμα πόληΐ τε παντί τε δήμῳ, Il. 3, 50; er bezeichnet auch eine ganze Gegend damit, insofern sie durch Gründung einer Stadt angebau't und von Menschen bewohnt ist, Od. 6, 177, wohin man auch rechnet ὅπως πόλιν καὶ ἄστυ σαώσῃς Il. 17, 144, vgl. Schol. Il. 14, 230 Strab. VIII, 3 u. Lehrs de stud. Aristarch. p. 250; Eur. sagt Ion 305 Εὔβοι' Ἀϑήναις ἐστί τις γείτων πόλις; vgl. frg. Rhadam. 2 u. Soph. frg. 360; der Schol. Ar. Pax 251 bemerkt ὅτι πόλιν εἶπε τὴν Σικελίαν νῆσον οὖσαν, καὶ Ὅμηρος πολλάκις τὰς νήσους πόλεις καλεῖ (wofür er Il. 14, 231 anführt); Lys. 6, 6, wo Σικελία, Πελοπόννησος folgt; vgl. ὑπέρ τε πόντον καὶ περιῤῥύτας πόλεις, Aesch. Eum. 77. Im Gegensatz von ἄστυ bezeichnet es aber den Verein der Bürger, u. dieses die Gebäude der Stadt selbst, vgl. Böckh expl. Pind. Ol. 7, 34 Dissen Isthm. 4, 49 ff.; ἐν πρύμνῃ πόλεως οἴακα νωμῶν, Aesch. Spt. 2; ἄνδρας ἐκκρίτους πόλεως, 57; πόλις γὰρ εὖ πράσσουσα δαίμονας τίει, 77; πύργοι μέν, οἳ πόλιν στέγουσιν, Soph. O. C. 15; πασῶν, Ἀϑῆναι τιμιωτάτη πόλις, 108, u. öfter; aber noch häufiger von der Gemeinschaft der Bürger, welche die Stadtgemeinde, den Staat bilden, z. B. πόλις γὰρ ἧμιν ἁ' μὲ χρὴ τάσσειν ἐρεῖ, Ant. 730, πόλις γὰρ οὐκ ἔσϑ' ἥτις ἀνδρός ἐστ' ἑνός, 733; vgl. bes. ὧν πόλις ἀνάριϑμος ὄλλυται, d. i. πολῖται, O. R. 179; u. so Eur. u. schon Hom. Il. 16, 69, Τρώων δὲ πόλις ἐπὶ πᾶσα βέβηκε ϑάρσυνος; Ar., bei dem es auch allein für die Burg von Athen steht, Equ. 1089 Lys. 245, wie Xen. An. 7, 1, 27; u. so ist, wo von Athen die Rede ist, πόλις die Burg, gew. ἀκρόπολις, u. ἄστυ die eigentliche Stadt; κατὰ πόλιν dem ἐν ταῖς στρατείαις entggstzt, Xen. Mem. 4, 4, 1. – In att. Prosa gew.: πόλεις κατὰ κώμας οἰκούμεναι, Thuc. 1, 5; Plat. sagt ταύτῃ τῇ ξυνοικίᾳ ἐϑέμεϑα πόλιν ὄνομα, Rep. II, 369 c, u. setzt gegenüber οὔτε πόλιν, οὔτε ἰδιώτην, Conv. 178 d; πόλεις τε καὶ ἔϑνη ἀνϑρώπων, Rep. I, 348 d. Bei Xen. Cyr. 8, 2, 28 sind πόλεις Demokratieen; τὰ τῆς πόλεως, Staatsangelegenheiten, Staatsverwaltung.
-
84 παρα-σκευαστός
παρα-σκευαστός, was herbeigeschafft oder bereitet werden kann, μηδ' ὑπ' ἀνϑρώπων παρασκευαστόν, Plat. Prot. 319 b, vgl. 324 a.
-
85 παρ-εμ-πίπτω
παρ-εμ-πίπτω (s. πίπτω), daneben, dazwischen hineinfallen, dazukommen, παρεμπίπτουσαν τὴν ἀνεπιστημοσύνην Plat. Charm. 173 d u. Folgde; παρεμπεσόντων εἰς τὴν πολιτείαν οὐκ ἐλευϑέρων ἀνϑρώπων, Aesch. 2, 173; εἰς τὰς ὁμιλίας, Clearch. bei Ath. VI, 257 a; u. übh. zufällig dazukommen, Sp.
-
86 παρα-κρίνω
παρα-κρίνω (s. κρίνω), 1) neben einander ordnen od. stellen, bes. von einer Schlachtordnung, pass., π' ζὸς παρακεκριμένος παρὰ τὸν αἰγιαλόν, am Gestade in Schlachtordnung aufgestelltes Fußvolk, Her. 9, 98; eben so παρεκρίϑησαν διαταχϑέντες, 8, 70; u. so noch Plut., z. B. εἶδε περὶ τὰς πύλας ἔξω πλῆϑος ἀνϑρώπων ἑκατέρωϑεν τῆς ὁδοῠ παρακεκριμένων, Cat. min. 13. – 2) neben einander stellen, um zu vergleichen und zu beurtheilen, Sp.
-
87 παρ-αγωγή
παρ-αγωγή, ἡ, 1) das Nebenbeiführen, das Abführen vom rechten Wege, die Täuschung; ἀπάτης, Her. 6, 62; τοῦ πράγματος παραγωγή, Dem. 30, 26; παραγωγάς, ἃς οὗτοι ποιήσονται, 23, 219; die Ueberredung durch Bitten, τῆς τῶν ϑεῶν ὑπ' ἀνϑρώπων παραγωγῆς, Plat. Rep. II, 364 d; Sp., οὐ περιπλοκάς, οὐδὲ παραγωγάς, ἀλλ' ἄντικρυς ἔφη, Plut. Fab. Max. 4. – Eine Seitenbewegung der Phalanx, Xen. Lacon. 11, 9; vgl. Pol. 10, 21, 5; aber ποιεῖσϑαι τὴν παραγωγήν von Schiffen = die Landung bewerkstelligen, 8, 7, 4. – Xen. An. 5, 1, 16 scheint es = Fahren am Ufer entlang zu sein. – Hell. 5, 1, 8 ist παραγωγὴ τῶν κωπῶν eine Handhabung der Ruder, um kein Geräusch zu machen. – 2) Abweichung vom rechten Wege, von mundartlichen Verschiedenheiten, οἱ Ἴωνες γλῶσσαν οὐ τὴν αὐτὴν νενομίκασι, ἀλλὰ τρόπους τέσσερας παραγωγέων, Her. 1, 142. – Uebertretung, Fehler, αἱ παρὰ ταῦτα ἑκάστοτε παραγωγαὶ γενόμεναι, Plat. Legg. V, 741 d. – 3) bei den Gramm. = Ableitung.
-
88 παρα-κάμπτω
παρα-κάμπτω, von der Seite oder auf die Seite abbiegen, ausweichen, τὰς ἀπαντήσεις τῶν ἀνϑρώπων, D. Sic. 5, 60.
-
89 περι-τροπέω
περι-τροπέω, ep. Nebenform von περιτρέπω, intrans., sich im Kreise drehen, ἡμῖν δ' εἴνατός ἐστι περιτροπέων ἐνιαυτὸς ἐνϑάδε μιμνόντεσσι, Il. 2, 295, = περιπλόμενος, das neunte Jahr im Kreislaufe der Zeit umrollend; μῆλα πολλὰ περιτροπέοντες ἐλαύνομεν, Od. 9, 465, uns vielfach nach allen Seiten wendend, viele Umwege machend, trieben wir die Schaafe fort; u. so c. accus., περιτροπέων φῠλ' ἀνϑρώπων, sich nach allen Seiten hinwendend zu den Geschlechtern der Menschen, H. h. Merc. 542, u. einzeln bei sp. D., vgl. Lob. zu Phryn. 590.
-
90 παλαί-φατος
παλαί-φατος, vor Alters gesprochen; von alten Orakeln, ϑέσφατα, Od. 9, 507. 13, 172; χρησϑὲν παλαίφατον, Pind. Ol. 2, 44; ἀραί, Aesch. Spt. 748; παλαίφατος δ' ἐν βροτοῖς γέρων λόγος τέτυκται, Ag. 730; τοὔπος τὸ ϑεοπρόπον τᾶς παλαιφάτου προνοίας, Soph. Tr. 820, wo es Einige activisch erkl.: von alten Zeiten her prophezeihend, wie auch die v. l. beim Schol. παλαίφοιβος erkl. wird; μαντεία, O. C. 455; – wovon eine alte Sage geht, fabelhaft, οὐ γὰρ ἀπὸ δρυός ἐσσι παλαιφάτου οὐδ' ἀπὸ πέτρης, Od. 19, 163, wo eine alte v. l. παλαιφάγου war (vgl. auch παλαιφάμενος); E. M. wird es erkl. τῆς ἐκ παλαιῶν χρόνων πεφημισμένης ὡς ἀνϑρώπων γεννητικῆς. – Uebh. (dem πρόσφατος entgeggstzt, vor Alters erschienen) alt, γενεά, ἀγορά, Pind. N. 6, 32. 3, 14; παλαίφατον ἁμέτερον γένος, Aesch. Suppl. 527, wie auch wohl ἁ παλ. Δίκα Soph. O. R. 1383 zu erklären.
-
91 πούς
πούς, ὁ, ποδός, dat. plur. ποσί, ep. ποσσί u. πόδεσσι, der Fuß, sowohl von Menschen als von Thieren, Hom. u. Folgde; λαβὼν ποδός, ἕλκε ποδός, ἔχεν ποδός, am Fuß, Il. 10, 490. 11, 258. 16, 763; βάλεν ταρσὸν ποδός, 11, 377; λὰξ ποδί, öfter; ἐρίγδουποι πόδες ἵππων, 11, 152, u. sonst; bei Hom. u. Att. nicht selten ποδί, ποσὶ στῆναι, βῆναι, ἱκέσϑαι, ἐλϑεῖν, δραμεῖν, πηδᾷν u. dgl., wo es uns pleonastisch erscheint, aber sinnlich anschaulicher ist. – Auch die Krallen des Raubvogels, Od. 15, 526; die Arme oder Fänger des Polypen, Hes. O. 526. – Il. 17, 386 steht γούνατά τε κνῆμαί τε πόδες ϑ' ὑπένερϑεν, also der untere Theil des Beines, vom Knöchel abwärts; aber auch überh. das ganze Bein; oft χεῖρες καὶ πόδες, πόδας καὶ χεῖρας ὕπερϑεν verbunden; auch der vom Leibe getrennte, abgehauene Fuß, Od. 20, 299. 22, 290; ξύλινος πούς, ein hölzerner, Stelzfuß, Her. 9, 37; ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς, vom Kopf bis zu den Füßen, Bezeichnung der ganzen Leibeslänge, Il. 18, 353. 23, 169; auch ἐκ κεφαλῆς ἐς πόδας ἄκρους, 16, 640; danach komisch τὰ πράγματα ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κεφαλήν σοι πάντ' ἐρῶ, Ar. Plut. 649. – Auch Fußtritt, Gang, τῷ δ' ὑπὸ ποσσὶ μέγας πελεμίζετ' Ὄλυμπος, unter seinen Füßen, seinen Tritten, Il. 8, 443, vgl. 13, 19. 14, 285; bes. Lauf, Wettlauf, οἱ ἀέϑλια ποσσὶν ἄροντο, sie erlangten Kampfpreise mit den Füßen, d. i. im Wettlauf, Il. 9, 124. 266. 22, 160 Od. 8, 103. 206. 353. Daher ποσὶν ἐρίζειν, mit den Füßen wetteifern, Wettlauf halten, Il. 13, 325. 23, 792, ποσὶ νικᾷν, mit den Füßen, im Wettlaufe siegen, 20, 410 Od. 13, 261; so τιμὰ ποδῶν Pind. Ol. 12, 15; αἴγλα ποδῶν, 13, 36; ἀρετά, P. 10, 23; ποσσὶ κράτεσκε, N. 3, 52; ἔλαβε ποσίν, holte ein, 3, 81, u. öfter; ποδοῖν κλοπὰν ἀρέσϑαι, heimlich entfliehen, Soph. Ai. 243; σύντεινε ποδὸς ὁρμάν, Eur. El. 112; ἅμιλλαν ἐπόνει ποδοῖν, I. A. 213; πόδα τιϑέναι, gehen, Ar. Th. 1100. – Das Zunächstvorliegende wird oft bezeichnet als πρόσϑεν ποδός oder ποδῶν, προπάροιϑε ποδῶν, was vor den Füßen ist; παρὰ ποδός, sogleich, Theogn. 282; πρὸ ποδός, das Gegenwärtige, dem Raum u. der Zeit nach, Pind. I. 7, 13; auch τὸ πὰρ ποδός, P. 3, 60; φροντίδα τὰν πὰρ ποδός, 10, 62; πὰρ ποδὶ σχεδόν, Ol. 1, 74. Anders ist παραὶ ποσὶν ἔκπεσε ϑυμός, vor die Füße entfiel ihnen der Muth, Il. 15, 280. – Πημάτων ἔξω πόδα ἔχειν, Aesch. Prom. 263, wie ἔξω κομίζων ὀλεϑρίου πηλοῦ πόδα, Ch. 686, vgl. Eur. Bacch. 110, d. i. entronnen sein, wie ἐκτὸς κλαυμάτων Soph. Phil. 1260; – βράχιστα γὰρ κράτιστα τἀν ποσὶν κακά, Ant. 1309, wie ἡ Σφὶγξ τὸ πρὸς ποσὶ σκοπεῖν μεϑέντας ἡμᾶς τἀφανῆ προςήγετο, O. R. 130; τοὐν ποσὶν οἰστέον κα-κόν, Eur. Alc. 742; τὰ ἐν ποσὶν ἀγνοῶν, Plat. Theaet. 175 b; Sp., wie Luc. Nigr. 7; – κατὰ πόδα, auf dem Fuße, so schnell die Füße können, auf dem Fuße folgend, Her. 9, 89; Thuc. 3, 98. 8, 17; κατὰ πόδας αὐτῶν ἰέναι, auf dem Fuße folgen, 5, 64; Xen. Mem. 2, 6, 9; ἕπεσϑαι, Plat. Legg. XI, 918 a; ὑπέλαβες, Soph. 243 e; Sp., wie Pol. 2, 49, 4; τῇ κατὰ πόδας ἡμέρᾳ, am folgenden Tage, 1, 12, 1; τῷ κατὰ πόδας ἐνιαυτῷ, 2, 20, 4, u. öfter; – so auch ἐκ ποδὸς ἕπεσϑαι, 3, 68, 2, vgl. 14, 8, 13; und so ὅσον ἐκ ποδός, = ὅσον ἤδη, 2, 68, 9; u. παρὰ πόδας, sogleich, in kurzem, 1, 7, 5 u. öfter; – aber ἐκ ποδῶν ist = fern, weit ab, Her. 6, 35, s. ἐκποδών; – ἐπὶ πόδα ἀνάγειν, Xen. Cyr. 3, 3, 69, wie ἐπὶ πόδα ἀναχωρεῖν, An. 5, 2, 32, werden durch B. A. 72, 31 χωρεῖν ἐπὶ σκέλος, τὸ ὀπίσω ἀναχωρεῖν μὴ δόντα τοῖς ὑπεναντίοις τὰ νῶτα erklärt, also sich so zurückziehen, daß man gegen die Feinde Front macht; vgl. bes. Xen. Cyr. 7, 5, 6, ἀπῄεσαν, ἕως μὲν ἐξικνεῖτο τὰ βέλη ἀπὸ τοῦ τείχους, ἐπὶ πόδα, um den Schild zum Decken gebrauchen zu können, ἐπεὶ δὲ ἔξω βελῶν ἐγένοντο, στραφέντες, und Arr. An. 5, 17, 12, wo es mit πρύμναν κρούεσϑαι zusammen steht; vgl. noch Pol. 2, 30, 4. 68, 4. 18, 8, 4; – περὶ πόδα, um den Fuß, passend, angemessen, ἔστι μοι τοῠτο περὶ πόδα, das ist mir sehr gelegen, eben recht, eigtl. ein Schuh, der genau um den Fuß anschließt, Hesych. u. Sp., wie Luc.; – ὡς ποδῶν ἔχει, wie er zu Fuß ist, so schnell er kann, Plat. Gorg. 507 d u. sonst, vollständiger ὡς ποδῶν εἶχον τάχιστα ἐβοήϑεον, Her. 6, 116, vgl. 9, 59; – φεύγειν ἀμφοῖν ποδοῖν, auch ἐκ δυοῖν ποδοῖν, mit beiden Füßen, aus allen Kräften fliehen; – βοηϑεῖν χειρὶ καὶ ποδί oder ὅλῳ ποδί, mit Hand und Fuß, mit aller Macht beistehen; so bei Aezeh. 3, 109 ὤμοσαν βοηϑήσειν τῷ ϑεῷ καὶ χειρὶ καὶ ποδὶ καὶ πάσῃ δυνάμει; vgl. Suid.; übertr. sagt Ap. Rh. 4, 1165 οὔποτε φῦλ' ἀνϑρώπων τερπώλης ἐπέβησαν ὅλῳ ποδί, sie traten nicht mit ganzem Fuße auf, d. h. sie haben keine reine, ungemischte Freude. – Die Tragg. brauchen auch πούς τινος als Umschreibung einer Person, Herm. Soph. Ant. 43; Eur. Hipp. 661. – Uebertr. von leblosen Dingen, der Fuß, das untere Fußende, bes. der Fuß, der untere Theil eines Berges, Il. 2, 824. 20, 59, – Fuß eines Tisches, Bettes u. dal., Xen. Men. 2, 1, 30 u. Sp. – Bei Ath. X 454 a wird Ω beschrieben: πόδας ἔχων βρα χεῖς δύο. – Am Schiffe sind πόδες die beiden untern, Zipfel des Segels, auch die an ihnen befestigten Taue, mit denen das Segel gedreht und gespannt wird, Od. 5, 260. 10, 32, an welcher letzteren Stelle Einige den sing. vom Steuerruder verstanden haben. Allgemeiner ist Eur. Hec. 940 zu nehmen: ἐπεὶ νόστιμον ναῠς ἐκίνησε πόδα, während ἐκπετάσουσι πόδα ναός I. T. 1136 auf das Segel geht; τοῠ ποδὸς παριέναι, Ar. Equ. 434, wo der Schol. bemerkt, daß es ein vom Einziehen der Segel entlehnter Ausdruck sei, πόδας καλοῠσιν οἱ ναῠται τοὺς παρ' ἑκάτερα τὰ μέρη κάλως ἐκδεδεμένους τῆς ὀϑόνης. Vgl. noch Ap. Rh. 2, 931; Qu. Sm. 9, 438 u. Schol. Ap. Rh. 1, 567. – Fuß als Längenmaaß, 4 Palmen od. 16 Finger, 11 Zoll 87/10 Linien rheinländisch, Her. 2, 149 u. Folgde. Daher ὑπὲρ τὸν πόδα, über das Maaß. – In der Metrik ein Versfuß, Gramm., Scholl. – Von Flötenbläsern, Trompetern u. Ausrufern, ein lauter, mit vollem Ausathmen verbundener Ruf, Galen. – [Πούς ist die von den alten Gramm. allein anerkannte Accentuation, nicht ποῠς, E. Mp. 686, 16 Arcad. 126, 6 B. A. 554, 31. 1196; vgl. Lob. Phryn. 765.]
-
92 πάγ-κακος
πάγ-κακος, ganz, durchaus schlecht; schlimm; πάγκακον ἦμαρ, ein ganz unglücklicher Tag, Hes. O. 815; in sittlicher Beziehung, Theogn. 149; ἐν παγκάκων ἤϑεσιν ἀνϑρώπων, Plat. Legg. XI, 928 e; schädlich, τὸ ἔλαιον τοῖς φυτοῖς ἅπασίν ἐστι πάγκακον, Prot. 334 b; φίλος, Arist. Nic. eth. 1, 8, 16; Sp. – Superlat. παγκάκιστος; Soph. Ant. 742; Eur. Suppl. 529 Med. 465; auch Luc. Demon. 56. – Adv., δόμοις δὲ τοῖςδε παγκάκως ἔχει, Aesch. Ch. 740; παγκάκως ὀλοίατο, Spt. 552, wie εἰ τεϑνᾶσι παγκάκως Eur. Med. 1135.
-
93 πέλω
πέλω, nur praes. u. impf., πέλει, Il. 3, 3 u. öfter, u. πέλεν, 5, 729 u. sonst, u., wenn das Augm. hinzutritt, in der syncop. Form ἔπλεν, 12, 11; häufiger im med. πέλεται, Il. 11, 392 u. sonst, imperat. πέλευ, 24, 219, u. von der syncop. Form des impf. od. aor. ἔπλεο, zsgzgn ἔπλευ, u. ἔπλετο, Hom. oft mit der Bedeutung des Präsens, vgl. Il. 1, 506. 6, 434. 9, 54 u. oft (s. unten noch Beispiele); πλόμενοι Euphorion bei Schol. Lycophr. 495; für den inf. πελέμεν ist in Parmenid. bei Plat. Soph. 244 e v. l. πελέναι; auch in den Iterativformen πελέσκεο, Il. 22, 433, πελέσκετο, Hes. frg. 22, 4; – sich bewegen, sich regen, wie man auch Il. 3, 3 κλαγγὴ γεράνων πέλει οὐρανόϑι πρό nehmen kann, das Geschrei regt sich am Himmel; γῆρας καὶ ϑάνατος ἐπ' ἀνϑρώποισι πέλονται, Alter und Tod bewegen sich zu den Menschen heran, kommen über die Menschen, Od. 13, 60; νοῠσος ἐπὶ στυγερὴ πέλεται δειλοῖσι βρο τοῖσιν, 15, 408 (vgl. noch πολέω, πόλος, pello). – Gew. sich an einem Orte bewegen, wie versari, sich daselbst aufhalten, sein, von εἶναι so unterschieden, daß es ein dauerndes, fortgesetztes Vorhandensein, Statthaben ausdrückt, gewöhnlich sein; ᾑ ϑέμις ἀνϑρώπων πέλει, Il. 9, 134; κήδε', ὅσ' ἀνϑρώποισι πέλει, ib. 592; ὅς τε μέγιστος ὅρκος δεινότατός τε πέλει μακάρεσσι ϑεοῖσιν, Il. 15, 38; wiewohl es in manchen Stellen nicht von εἶναι zu unterscheiden ist, ἤδη δεκάτη ἢ ἑνδεκάτη πέλεν ἠώς, Od. 19, 192; u. im med., ὃς μέγα πᾶσιν ἕρκος Ἀχαιοῖσιν πέλεται πολέμοιο, Il. 1, 284; ὀξὺ βέλος πέλεται, 11, 392; αἶψα δέ οἱ δῶ ἀφνειὸν πέλεται, Od. 1, 393, schnell ist, wird das Haus reich; vgl. Il. 22, 443. 24, 219. 524; παῦροι γάρ τοι παῖδες ὁμοῖοι πατρὶ πέλονται, wenige pflegen gleich zu sein, Od. 2, 276; σέο δ' ἐκ τάδε πάντα πέλονται, Il. 13, 632, von dir geht dies Alles aus; τοῦ δ' ἐξ ἀργύρεος ῥυμὸς πέλεν, 5, 729, eine silberne Deichsel ging davon aus, war daran; ἠΰτε βοῠς ἀγέληφι μέγ' ἔξοχος ἔπλετο πάντων, zu sein pflegt, 2, 480; εἰ δή ῥ' ἐϑέλεις καί τοι φίλον ἔπλετο ϑυμῷ, 14, 337, u. öfter in ähnlichen Verbindungen, eigtl. wenn es dir lieb ward, wenn es dir lieb ist, u. so häufig in Präsensbdtg. Aehnlich Pind. u. Tragg.: εἰ ἔχϑρα πέλει ὁμογόνοις, Pind. P. 4, 145; ἄφαντος ἔπελες, Ol. 1, 46; ϑαυμασταὶ πέλονται, I. 4, 7; ἔπλετο, P. 9, 113; ἐγὼ μὲν οὖν τοιόςδε τῷ τε δαίμονι τῷ τ' ἀνδρὶ τῷ ϑανόντι σύμμαχος πέλω, Soph. O. R. 245; τοῖς τυφλοῖσι γὰρ αὕτη κέλευϑος ἐκ προηγητοῦ πέλει, Ant. 977; ὅςτις Ἅιδου οἰκήτωρ πέλοι, Tr. 1151; πέλονται, Ai. 159; δεινή τις ὀργὴ καὶ δυςίατος πέλει, Eur. Med. 520, öfter; ἄζηλα πέλει, im Orak. bei Her. 7, 140. Sonst nur noch bei sp. D., wie πελέσϑω Ap. Rh. 1, 1320, πέλουσι Ep. ad. 518 (VII, 56); Anyte 5 (IX, 144) u. öfter in der Anth. – Vgl. noch die compp.
-
94 πώ-ποτε
πώ-ποτε, gew. mit einer Negation οὐ πώποτε, οὐδὲ πώπ οτε, noch niemals (s. oben), ohne Negation = irgend einmal, zuweilen, bei den Attikern; εἴ τις ἀνϑρώπων ἤδη πώποτε ἐσκέψατο, Plat. Theaet. 196 a. Besonders in solchen Fragen, welche nur ein anderer Ausdruck für eine Negation sind, wie ἤδη πώποτέ του ἤκουσας, Rep. I, 352 c; u. nach vorangehendem εἰ, wie εἴ που ξένον τις ἠδίκησε πώποτε, Ar. Ran. 147 Ach. 405; vgl. noch Xen. Hell. 3, 5, 14 Mem. 4, 2, 24; Dem. ὥςτε μηδ' εἶ πώποτ' ᾠκήϑησαν προςελϑόντ' εἶναι ῥᾴδιον εἰπεῖν, 9, 26; auch noch bei Sp., wie Plut. u. Luc.
-
95 σπαθάω
σπαθάω, den Zettel oo. Einschlag beim Weben mit der σπάϑη schlagen, Philyll. bei Poll. 10, 126; Schol. Ar. Nubb. 54. 56; – übtr., verzetteln, vergeuden; Ar. a. a. O.; τὰ χρήματα, Plut. Pericl. 14; πάντα τὰ τῶν ἀνϑρώπων συγκεχυμένως καὶ ἀκρίτως φέρεται καὶ σπαϑᾶται, Superst. 7, vgl. Alciphr. 3, 34. 65; schlemmen, prassen, viel, übermäßig essen, σπαϑήσεις δὶς ἢ τρὶς τῆς ἡμέ-ρας, du wirst dich des Tages zwei- od. dreimal voll essen, Luc. Luct. 17, v. l. δυσπαϑήσεις; – anzetteln, einfädeln, anstiften, διὰ ταῠτ' ἐσπαϑᾶτο ταῠτα, Dem. 19, 43; – σπαϑᾶν φυτά, Gewächse beschneiden, und sie dadurch kleiner machen, Jac. Philostr. imagg. p. 496.
-
96 σπέρμα
σπέρμα, τό, das Gesäete, der Saame, u. übh. der Keim, Alles, worous Etwas erwächst od. entsteht, πυρός Od. 5, 490; – gew. vom Pflanzensaamen, die Saat, Aussaat; H. h. Cer. 308. 354; Hes. O. 448; Her. 3, 97; τὰ σπέρματα, Sämereien, Hes. O. 473; σπέρμα πάσης ἐξαπόλλυται χϑονός, Aesch. Ag. 514, u. öfter; Eur. Or. 552 u. sonst, wie in Prosa, παντὸς σπέρματος πέρι ἢ φυτοῠ Plat. Rep. VI, 491 d, Soph. 265 c; φλογός, Pind. Ol. 7, 48; ὄλβου, P. 4, 255; – auch thierischer Saamen, u. = Sohn, Abkömmling, Sprößling, N. 10, 81, vgl. 17; oft bei Tragg.: μὴ 'ξαλείψῃς σπέρμα Πελοπιδῶν τόδε, Aesch. Ch. 496; Μεγαρεὺς Κρέοντος σπέρμα, Spt. 456; Prom. 707; ὦ σπέρμ' Ἀχιλλέως, Soph. Phil. 364, u. öfter; auch im plur., πρὸς τῶν ἐμαυτοῠ σπερμάτων, O. C. 606; aber τοὐμὸν δ' ἐγὼ κεἰ σμικρόν ἐστιν, σπέρμ' ἰδεῖν βουλήσομαι, O. R. 1077, ist = von wem ich entsprossen, meinen Vater, Schol. γένος; Eur. τὸ Σισύφειον σπέρμα, I. A. 524; πᾶν τὸ ϑῆλυ σπέρμα Καδμείων, Bacch. 35; so auch Thuc. 5, 16, wo der Ausdruck aus einem Orakel entnommen ist; auch bei Plat., ἄνϑρωποί τε καὶ ἀνϑρώπων σπέρμασι νομοϑετοῠμεν, Plat. Legg. IX, 853 c; vgl. Xen. Mem. 4, 4, 23. – Uebh. Ursache, Veranlassung wozu, ὁ τὸ σπέρμα παρασχὼν οὗτος ἦν, Dem. 18, 159; λογικοῠ, S. Emp. adv. nhys. 1, 101.
-
97 στοχάζομαι
στοχάζομαι, dep. med., wonach zielen, zu treffen suchen, εὖ γε στοχάζει, Soph. Ant. 241; zum Zweck haben, bezwecken, berücksichtigen, τινός, τοῦ ἡδέος, Plat. Gorg. 465 a Phil. 60 a; οὗ σκοποῦ στοχαζομένους δεῖ ἅπαντα πράττειν, Rep. VII, 519 c; auch πρός τι, Legg. XII, 962 d; στοχαζόμενοι τοῦ συμβουλευομένου ἄλλα λέγουσι παρὰ τὴν ἑαυτῶν δόξαν, Rücksicht nehmend auf ihn, Lach. 178 b; vgl. auch Dem. 13, 36; οὐ γὰρ ὑμεῖς ὧν οὗτοι βούλονται στοχάζεσϑε, ἀλλὰ οὗτοι ὧν ἂν ὑμᾶς ἐπιϑυμεῖν οἴωνται, Antiph. 2 α 4; ἀνϑρώπων, Xen. Cyr. 1, 6, 29, auf Menschen zielen; übertr., τῶν κριτῶν, 8, 2, 27, sich die besten Richter aussuchen; τὰ συμφέροντα, vermuthen, Mem. 2, 2, 5; vgl. οὐ γνοῦσα λέγω, ἀλλὰ στοχασαμένη, Plat. Gorg. 464 c; Phil. 56 a; Sp., wie Pol., ἔκ τινος, 1, 14, 2. 6, 3, 2, διά τινος, 3, 68, 10, vgl. 5, 81, 4; auch = das Ziel treffen, τοῦ σκοποῦ, 6, 25, 5. Bei Luc. Nigr. 28 ist ἐστοχᾶσϑαι falscher Accent f. ἐστοχάσϑαι.
-
98 στέγη
στέγη, ἡ, auch τέγη, Da ch; ὑψηλῆς στέγης στύλον ποδήρη, Aesch. Ag. 871; u. allgemein, Haus, ἐς ἀνϑρώπων στέγας Eum. 56, u. öfter; ἴϑι στέγης ἔσω, Soph. O. R. 1515, u. öfter, auch plur., τὰς ἐμὰς στέγας ἵκου, 533; von der Höhle, in der Philoktet wohnt, τάςδε πετρήρεις στέγας, Phil. 1246, vgl. ἐκ κατώρυχος στέγης, Ant. 987; und vom Zelt, ἕρκειος στέγη, Ai. 108. 728; oft Eur.; συμπίπτει στέγη, Herc. Fur. 905; στέγαις δέχεσϑαι, Or. 46; auch μελάϑρων στέγαι, Alc. 248, wie δόμων, Cycl. 118; Zimmer, Her. 2, 148. 175; Xen. oft, wie Cyr. 1, 14.
-
99 συν-νάσσω
συν-νάσσω (s. νάσσω), dicht zusammendrücken, -stopfen, συναγαγόντες μυριάδα ἀνϑρώπων καὶ συννάξαντες ταύτην, Her. 7, 60, nach Schweigh. Conj. für συνάξαντες.
-
100 συῤ-ῥάπτω
συῤ-ῥάπτω, zusammennähen; δέρματα νεύρῳ βοός, Hes. O. 546; Her. 2, 86. 4, 64; Plut. Lys. 16; übh. zusammensetzen, übertr., Ränke u. dgl. einfädeln; Plat. sagt Euthyd. 303 e ξυῤῥάπτετε τὰ στόματα τῶν ἀνϑρώπων, den Leuten das Maul vernähen, verstopfen, d. i. sie zum Schweigen bringen; vgl. τὰς ἐπιϑυμίας συῤῥάψαι ταῖς ἀπολαύσεσι, Plut. S. N. V. 21 (p. 271).
См. также в других словарях:
ἀνθρώπων — ἄνθρωπος man masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Θαλάσσα κλύζει πάντα ἀνθρώπων κακά. — θαλάσσα κλύζει πάντα ἀνθρώπων κακά. См. Умываю руки … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Οὐδεὶς δ’ἀνθρώπων αὐτὸς ἅπαντα σοφός. — См. Всезнанья Бог человеку не дал … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
κἀνθρώπων — ἀνθρώπων , ἄνθρωπος man masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
τἀνθρώπων — ἀνθρώπων , ἄνθρωπος man masc gen pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Geflügelte Worte (Antike) — Alpha und Omega, Anfang und Ende, kombiniert zu einem Buchstaben Diese Liste ist eine Sammlung alt und neugriechischer Phrasen, Sprichwörter und Redewendungen. Sie beschreibt ihren Gebrauch und gibt, wo möglich, die Quellen an. Graeca non… … Deutsch Wikipedia
κίνα — Επίσημη ονομασία: Λαϊκή Δημοκρατία της Κίνας Έκταση: 9.596.960 τ. χλμ. Πληθυσμός: 1.284.303.705 κάτ. (2002) Πρωτεύουσα: Πεκίνο ή Μπεϊτζίνγκ (6.619.000 κάτ. το 2003)Κράτος της ανατολικής Ασίας. Συνορεύει στα Β με τη Μογγολία και τη Ρωσία, στα ΒΑ… … Dictionary of Greek
Ιαπωνία — Επίσημη ονομασία: Αυτοκρατορία της Ιαπωνίας Έκταση: 377.835 τ. χλμ. Πληθυσμός: 126.771.662 (2001) Πρωτεύουσα: Τόκιο (8.130.408 κάτ. το 2000)Νησιωτικό κράτος της ανατολικής Ασίας, χωρίς σύνορα στην ξηρά με άλλη χώρα. Βρέχεται στα Β από την… … Dictionary of Greek
κοινωνία — Το σύνολο των ανθρώπων που συμβιώνουν σε έναν τόπο ή σε μία ιστορική περίοδο. Από κοινωνιολογική άποψη, η κ. ισοδυναμεί με την ύπαρξη ενός δικτύου δεσμών μεταξύ των ανθρώπων, το οποίο βασίζεται σε συνειδητά (και όχι ενστικτώδη) στοιχεία και σε… … Dictionary of Greek
Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής — Επίσημη ονομασία: Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής Συντομευμένη ονομασία: ΗΠΑ (USA) Έκταση: 9.629.091 τ. χλμ Πληθυσμός: 278.058.881 κάτ. (2001) Πρωτεύουσα: Ουάσινγκτον (6.068.996 κάτ. το 2002)Κράτος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τον… … Dictionary of Greek
Μεξικό — Κράτος του νότιου τμήματος της Βόρειας Αμερικής. Συνορεύει στα Β με τις ΗΠΑ και στα Ν με την Μπελίζ και τη Γουατεμάλα. Βρέχεται στα Δ από τον Ειρηνικό ωκεανό και στα Α από τον κόλπο του Μεξικού.O ποταμός Pίο Γκράντε αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο… … Dictionary of Greek